Wpływ odżywiania na rozwój psychofizyczny dzieckaOpracowanie: Joanna Zamojska

Dlaczego poruszam ten temat?

Jestem liderem upowszechniania Europejskiego Kodeksu ds.Walki z Rakiem

Szkoła stara się o wznowienie Certyfikatu Szkoły Promującej Zdrowie

Okres jesieni i zimy to czas niskich temperatur, a więc zwiększonego zapotrzebowania na energię.

Propagowanie zdrowego odżywiania wśród uczniów

Czym jest właściwe odżywianie? zapewnią dobrą sprawność umysłową i

równowagę emocjonalną,

gwarantują dobrą kondycję,

zmniejszają ryzyko chorób,

uwzględniają maksymalną długość ludzkiego życia.

Dzięki właściwemu odżywianiu można: poprawić jasność umysłu i

koncentrację podwyższyć współczynnik inteligencji, wzmóc sprawność fizyczną, poprawić jakość snu, zwiększyć odporność na infekcje, ochronić się przed chorobami, przedłużyć życie.

.

Pamięć i wydajność umysłowa

ograniczenie spożywania używek typu: coca-cola, kawa, herbata, oczyszczone węglowodany (słodycze);

dostarczenie organizmowi odpowiedniej ilości niezbędnych kwasów tłuszczowych zawartych np. w: rybach, nasionach dyni, słonecznika, soi; 

nie przebywanie w zatrutym środowisku np. dymem tytoniowym, gdyż pierwiastki metali ciężkich obecne w skażonym środowisku mają zdolność gromadzenia się w mózgu, co zmniejsza inteligencję, upośledza koncentracje i pamięć oraz osłabia kontrolę nad organizmem.

Stres a odżywianie… Dzieci uczące się w szkole często

znajdują się w sytuacjach stresogennych np.: klasówka, odpowiedź ustna, konflikty z innymi członkami społeczności szkolnej. Wzrasta wtedy zapotrzebowanie na energię. Rezultatem jej spadku jest utrata koncentracji, skłonność do pomyłek, nerwowość, bóle głowy.

Wysiłek umysłowy

Wysiłek intelektualny wykonywany przez dziecko w szkole obciąża jego organizm. Zwiększa zapotrzebowanie na składniki odżywcze i witaminy. W okresie zimowym wzrasta zapotrzebowanie na energię niezbędną do ogrzania organizmu. Jeżeli dziecko nie spożyje odpowiednio skomponowanych posiłków jego zdrowie będzie zagrożone. To czym żywimy swoje dzieci w znacznym stopniu decyduje o ich zdrowiu i nawykach żywieniowych w późniejszym wieku. 

Choroby cywilizacyjne Otyłość

Cukrzyca typu 2

Nadciśnienie tętnicze

Miażdżyca

Próchnica zębów

Alergia pokarmowa

Choroby cywilizacyjneNa występowanie chorób cywilizacyjnych

wpływ mają : - nieracjonalne odżywianie,- mała aktywność fizyczna.

Sposób odżywiania kształtuje się u dzieckajuż w okresie życia wewnątrzmacicznegoi zazwyczaj jest zachowywany przez całyokres życia osobniczego.

Nadmierne spożycieNadmiar spożycia białka,

węglowodanówi tłuszczów, w dostarczanym pożywieniu, głównie niemowlętom żywionym sztucznie,lub w sposób mieszany ma związekz występowaniem:- otyłości- cukrzycy typu 2

OtyłośćSpożycie żywności zawierającej nadmiar:

-węglowodanów (słodzone napoje)- tłuszczów (nasycone kwasy tłuszczowe, cholesterol)- białek

Zaburzenie równowagi energetycznej pomiędzy zapotrzebowaniem / spożyciem / wydatkiem.

Czynniki predysponujące otyłość

- karmienie sztuczne,- mała aktywność fizyczna,- żywności typu „fast food”,- nieregularne spożywanie posiłków,- obfitość i mała częstość posiłków,- produkty o wysokim indeksie glikemicznym,

Dieta „świateł drogowych”Zielone (praktycznie bez ograniczeń):

warzywa, owoce, ryby, chude mleko, sery

Żółty (kontrola ilości):pieczywo, makarony pełnoziarniste, kasze, fasola

Czerwony (rzadko, w ograniczonej ilości):czekolada, masło, potrawy smażone

PróchnicaWynik demineralizacji szkliwa zębów pod

wpływem fermentacji węglowodanów,która obniża pH w jamie ustnej.

Produkty typu;- rodzynki,- chipsy,- słodzone, gazowane napoje,- cukierki i batoniki

Cukrzyca typu 2Czynniki ryzyka rozwoju u

dziecka:

- otyłość u matki,

- cukrzyca ciężarnych,

- otyłość,- mała aktywność fizyczna,

Cukrzyca typu 2Zapobieganie - zdrowy styl

życia:

- kontrola i utrzymanie BMI,

- skład, jakość i ilość pokarmu,

- aktywność fizyczna,

Miażdżyca i nadciśnienie tętniczeProfilaktyka:

- żywienie pokarmem naturalnym( mleko matki posiada odpowiedni skład białek, lipidów i węglowodanów, zmniejszając ryzyko otyłości)

- utrzymanie prawidłowego BMI,

- aktywność fizyczna

Barwniki i konserwanty – czy powinniśmy bać się jedzenia?

Rocznie zjadamy ok. 2 kilogramów chemikaliów zawartych w jedzeniu.

Półki z żywnością warto zatem potraktować jak dział chemiczny.

Etykieta (nie)prawdę Ci powie

Oczywiście nie wszystkie oznaczenia z literką E na początku muszą być niebezpieczne dla zdrowia. Zdarza się, że pojedynczo taka substancja nie działa na nas szkodliwie, jednak w połączeniu z inną tworzy związek, który może być dla nas nawet trujący.

CO JEMY? Pod literą E i trzema cyframi znajdują się

grupy substancji dodawanych do produkcji żywności:

barwniki – od E 100 do E 180 konserwanty – od E 200 do E 283 przeciwutleniacze – od E 300 do E 341 substancje stabilizujące – od E 400 do E 495 substancje zapachowe, zapobiegające

zlepianiu się, spienianiu, rozwarstwianiu, np. sosów itp. – od E 500 do E 1500.

Co kryje się pod E oznaczeniem? Z E związkami nie ma żartów. Dodawanie

związków chemicznych do żywności i kosmetyków może powodować lub nasilać problemy zdrowotne, np. astmę, zapalenie skóry, migrenę, katar sienny, dolegliwości żołądkowe, problemy behawioralne, nadpobudliwość i wiele innych. Niektóre związki mogą być toksyczne dla organów, np. dla wątroby, nerek, serca czy mózgu. 

PRZYKŁADOWY JADŁOSPIS Śniadanie I płatki kukurydziane z jogurtem

waniliowym•    jogurt waniliowy – 1 szklanka•    płatki kukurydziane – 5 łyżek

PRZYKŁADOWY JADŁOSPIS Śniadanie II do szkoły kanapka z wędliną i warzywami

•    chleb pszenno-żytni – 2 kromki•    masło – 1 łyżeczka•    szynka – 2 plasterki•    sałata lodowa•    papryka – cząstki

jabłko – 1 sztuka woda

PRZYKŁADOWY JADŁOSPIS Obiad zupa brokułowa – 1 szklanka gulasz cielęcy z ryżem

•    gulasz cielęcy – 1-2 łyżki•    ryż gotowany – 2-3 łyżki

buraczki – 1-2 łyżki surówka z marchewki, jabłka, ogórka

kwaszonego z dodatkiem oliwy z oliwek – porcja 2 łyżki

kompot z jabłek i gruszek – 1 szklanka

PRZYKŁADOWY JADŁOSPIS Podwieczorek twarożek z truskawkami

•    ser biały półtłusty – 2 łyżki•    jogurt naturalny – 2 łyżki•    truskawki – kilka sztuk•    cukier – 1 łyżeczka

chałka – 1 kromka

PRZYKŁADOWY JADŁOSPIS Kolacja sałatka jarzynowa – 1-2 łyżki grahamka – 1 sztuka masło – 1 łyżeczka kakao na mleku

•    mleko 2% tł. – 1 szklanka•    kakao naturalne – 1 płaska łyżeczka•    cukier – 1 łyżeczka

Praktyczne wskazówki dla rodziców Dzieci w wieku szkolnym i młodsze

zazwyczaj nie są w stanie zjeść dużego posiłku na raz. Dlatego też zdrowe żywienie polega na podaniu im pięciu mniejszych posiłków w ciągu całego dnia. Śniadanie, obiad oraz kolacja powinny być bardziej obfite, natomiast II śniadanie i podwieczorek powinny być lekkie.

Praktyczne wskazówki dla rodziców Preferuje się podawanie produktów

bogatych w węglowodany złożone (pieczywo pełnoziarniste, kasze, makarony z pełnego ziarna).

Przynajmniej dwa razy w tygodniu powinna zostać podana ryba, aby dostarczać nienasyconych kwasów tłuszczowych.

Praktyczne wskazówki dla rodziców Dwa posiłki dziennie powinny

zawierać produkty mleczne bogate w wapń tj. mleko, jogurt, kefir.

Ważne jest zmniejszenie ilości soli i cukru dodawanych do przygotowywania posiłków. Dziecko, które nie jest nauczone smaku słonego czy słodkiego nie będzie się domagało słonych czy słodkich produktów w przyszłości.

Praktyczne wskazówki dla rodziców Należy ograniczać słodycze,

ostatecznie wybierać te „zdrowsze” tj. ciasteczka zbożowe pełnoziarniste, lody sorbetowe czy śmietankowe.

Nie należy zachęcać dzieci do jedzenia produktów wysoko przetworzonych takich jak: chrupki, chipsy, dania typu „fast food”.

Praktyczne wskazówki dla rodziców Bardzo istotne jest również ustalenie

określonych godzin spożywania posiłków i ich przestrzeganie.

Zadbajmy także o to, aby dziecko nie podjadało pomiędzy zaplanowanymi posiłkami. Pamiętajmy, że złe nawyki żywieniowe bardzo trudno zwalczyć!

Praktyczne wskazówki dla rodziców W dużych ilościach na talerzach

dzieci powinny gościć warzywa i owoce. Pamiętajmy, że najwięcej wartości odżywczych mają te spożywane w postaci surowej.

Jak zachęcić niejadka do jedzenia? 1. Uczyń talerz bardziej kolorowym np. poprzez

dodatek różnych warzyw i owoców. To może zachęcić dzieci do spróbowania potraw, których zwykle unikają.

2. Opowiedz dziecku o zaletach nowego produktu już na dzień lub dwa przed jego przygotowaniem, zachęcając do spróbowania go.

3. Uczyń wspólny posiłek małą uroczystością. Jedz razem z dziećmi te same dania.

4. Zachęcaj dzieci do pomocy w przygotowywaniu potraw. Doświadczenie wskazuje, że będą je potem chętniej jeść.

Wnioski 1. Właściwe odżywianie gwarantuje dobrą sprawność

intelektualną i zdrowie.2. Zawsze należy spożywać śniadanie, którego podstawę powinny stanowić produkty wolno uwalniające energię.3. Drugie śniadanie jest obowiązkowe. Nie może się ono składać z chipsów i napoju gazowanego. Chipsy zawierają zbyt dużo soli, która podnosi ciśnienie krwi, a produkty rozkładu tłuszczy w wysokiej temperaturze mogą mieć działanie rakotwórcze. Napoje gazowane zawierają sztuczne barwniki i konserwanty, które zatruwają organizm oraz „wypłukują” z niego niezbędne pierwiastki bądź ograniczają ich wchłanianie.4. Obiad powinien być głównym posiłkiem.

Wnioski5. Należy unikać jedzenia słodyczy między posiłkami.6. W diecie powinna znaleźć się odpowiednia ilość owoców i surowych lub krótko gotowanych warzyw – są naturalnym źródłem witamin i mikroelementów.7. Napoje gazowane można zastąpić przegotowana wodą z miodem i sokiem z cytryny lub samą wodą (mineralną lub przegotowaną).8. Kolacja powinna być spożywana najpóźniej 2 godziny przed snem.

NOWINKI ŻYWIENIOWE Stewia – słodkie życie bez cukru? Roszponka – kojąca system nerwowy? Warzywa i owoce bez Pestycydów? Zdrowotne właściwości ziarna owsa? Pistacje z zdrowie serca? Gorzka czekolada – leczy biegunkę? Kasza a walka z wirusami?

Dziękuję za uwagę…..