„„Dziecko z zaburzeniami Dziecko z zaburzeniami odżywianiaodżywiania

w szkole i przedszkolu”w szkole i przedszkolu”Opracowanie na podstawie

„One są wśród nas” G. Jagielskiej

Edyta Krajewska-CyrwusWirginia Krzemińska

Kiedy człowiek jest Kiedy człowiek jest szczęśliwy?szczęśliwy?

Złota myśl pewnego 5-latka:„Kiedy ktoś je, to jest szczęśliwy”

Tak powinno być, ale czy zawsze odżywianie jest źródłem pozytywnych

emocji i dobrego stanu zdrowia?

OdżywianieOdżywianie

To ważna sfera w życiu człowieka.Stresy, choroby somatyczne są powodem

utraty apetytu, podjadania czy nadmiernego apetytu.

Rodzina jest głównym środowiskiem, w którym kształtują się zwyczaje żywieniowe.

Problemy związane z zaburzonym odżywianiem stają się problemem dla całej rodziny.

Rodzaje zaburzeń w Rodzaje zaburzeń w odżywianiuodżywianiu

Jadłowstręt psychiczny (Anorexia nervosa) -dotyczy 0,3-0,5% populacji nastolatek imłodych kobiet;Żarłoczność psychiczna (Bulimia nervosa) -dotyczy 1% populacji;Postaci nietypowe anoreksji i bulimii występują3x częściej;Otyłość -dotyczy 4-5% populacji chłopców i 3,5-5%populacji dziewcząt. Od 20-30 lat alarmuje

2-3-krotny wzrost otyłości u dzieci.

Niepokojące zachowania związane z Niepokojące zachowania związane z odżywianiem u małych dzieciodżywianiem u małych dzieci

1. Spożywanie zbyt małych (w stosunku do wieku) ilości pożywienia

2. Odmowa jedzenia (płacz w porze posiłków, brak zainteresowania jedzeniem, obrona przed karmieniem, wypluwanie jedzenia)

3. Odruchy wymiotne, wymioty4. Brak zainteresowania jedzeniem, dziecko nie sygnalizuje głodu5. Odmowa spożywania pokarmów urozmaiconych adekwatnie do

wieku dziecka, akceptowanie ubogiej diety6. Lęk w porze posiłków, lęk przed połykaniem pokarmów

płynnych i stałych7. Jedzenie posiłków w porach innych niż pozostali domownicy8. Zbyt wolny rozwój fizyczny (przyrost wagi i wzrostu) przy braku

przyczyn medycznych

Niepokojące zachowania wskazujące na Niepokojące zachowania wskazujące na zagrożenie wystąpieniem anoreksji i zagrożenie wystąpieniem anoreksji i bulimiibulimii

1. Nadmierna koncentracja na sylwetce, masie ciała, częste kontrolowanie wagi i mierzenie obwodów talii, ud

2. Wyrażanie niezadowolenia ze swojej sylwetki, mimo szczupłego wyglądu

3. Uzależnienie samooceny w znacznej mierze od figury i masy ciała

4. Podejmowanie odchudzania, mimo, że dziecko jest szczupłe oraz kontynuowanie odchudzania mimo osiągnięcia szczupłej sylwetki

5. Nadmierne zainteresowanie rodzajami diet i kalorycznością pokarmów

6. Sztywne przekonania dotyczące odżywiania7. Drastyczna zmiana sposobu odżywiania 8. Lęk przed zmianą sposobu odżywiania, utratą kontroli nad

jedzeniem, wyrzuty sumienia, gdy zje się więcej lub zje „niedozwolony” produkt

Niepokojące zachowania wskazujące na Niepokojące zachowania wskazujące na zagrożenie wystąpieniem anoreksji i zagrożenie wystąpieniem anoreksji i bulimii c.d.bulimii c.d.

1. Bardzo wolne tempo jedzenia, nieestetyczne, z wydłubywaniem np. drobinek tłuszczu

2. Manipulowanie jedzeniem (oddawanie kolegom, wyrzucanie)3. Unikanie spożywania posiłków w obecności innych osób w

domu, restauracji4. Nadmierne zainteresowanie sprawami kuchni, przepisami

kulinarnymi, przygotowywanie posiłków i karmienie innych członków rodziny ale odmowa jedzenia ich samemu

5. Nadmierna, obsesyjnie podejmowana aktywność fizyczna6. Stosowanie w celu odchudzania takich metod jak:

prowokowanie wymiotów, nadużywanie środków przeczyszczających, specyfików zmniejszających apetyt, przyspieszających przemianę materii

7. Załamanie rozwoju dziecka – znaczny spadek masy ciała skutkujący wychudzeniem, zahamowaniem wzrostu i dojrzewania

Niepokojące zachowania wskazujące na Niepokojące zachowania wskazujące na zagrożenie wystąpieniem anoreksji i zagrożenie wystąpieniem anoreksji i bulimii c.d.bulimii c.d.

1. Znaczne wahania masy ciała w krótkich okresach czasu2. Dziecko staje się ponure, rozdrażnione ,konfliktowe,

ogranicza relacje z rówieśnikami3. Drażliwość i konfliktowość gdy opiekunowie nalegają na

zwiększenie wielkości spożywania porcji4. Zjadanie zbyt dużych ilości pożywienia, przekraczających

ilość zjadaną zwykle w podobnych okolicznościach, z poczuciem braku kontroli nad tym co i ile się zjada oraz trudnością w przerwaniu jedzenia, najczęściej w samotności

5. Nieregularne miesiączki lub ich zanik u dziewczynek, które wcześniej miesiączkowały regularnie

Małe dziecko z zaburzeniami Małe dziecko z zaburzeniami odżywiania w przedszkoluodżywiania w przedszkolu

1. Jeśli odmowa spożywania posiłków w przedszkolu związana jest z silnie wyrażonymi i przedłużającymi się problemami adaptacyjnymi należy rozważyć krótszy czas uczęszczania dziecka do przedszkola lub rezygnację w danym roku szkolnym

2. Wskazana konsultacja psychologa/terapeuty i ewentualna terapia

3. Wskazana diagnostyka pediatryczna4. Zachować spokojną atmosferę, życzliwość podczas posiłków5. Gdy dziecko nie zje posiłku należy zabrać talerz bez komentarzy

i emocji6. Nie należy okazywać dziecku zbyt dużo uwagi, kiedy odmawia

jedzenia, natomiast pochwalić jeśli zjadło posiłek7. Nie zmuszać do jedzenia nieakceptowanych potraw8. Wskazane zachęcanie do spróbowania chociaż niewielkiej ilości

nowej potrawy (np. jednego zielonego groszku)9. Obecność innych dzieci, które jedzą daną potrawę może być

motywująca do przełamania oporów.

Dziecko z anoreksją w szkoleDziecko z anoreksją w szkole

1. Ścisła współpraca z rodzicami dziecka2. Aktualne zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia

dziecka i ewentualnych ograniczeniach związanych z zajęciami ruchowymi, wyjazdami na wycieczki, udziałem w dodatkowych kołach zainteresowań

3. Pomoc w spożywaniu posiłków na terenie szkoły4. Odciążenie dziecka z konieczności codziennego

„dźwigania” podręczników, poprzez zorganizowanie drugiego kompletu

5. Wyważenie przez n-li wymagań stawianych dziecku6. Wspomaganie udziału dziecka w psychoterapii7. Wspieranie inicjatyw uczniowskich, mających na

celu podtrzymanie kontaktów z chorym dzieckiem

Dziecko z bulimią w szkoleDziecko z bulimią w szkole

1. Stała współpraca z rodzicami2. Możliwość jedzenia stałych, regularnych

posiłków w szkole3. Obecność życzliwej osoby w szkole, do której

zawsze może zwrócić się uczeń, jeśli jest w sytuacji dużego stresu, czy napięcia

4. Zawiadomienie rodziców jeśli u dziecka wystąpią niepokojące dolegliwości (bóle brzucha, kołatanie serca, omdlenia, kurcze mięśniowe, drętwienie rąk i nóg itp.)

5. Nie krytykować, oceniać, zmuszać do obietnic6. Zachować spokój, delikatność, takt

Dziecko z otyłością w szkoleDziecko z otyłością w szkole

1. Wspieranie dziecka, aby mógł czuć się człowiekiem wartościowym, gdyż: często negatywnie oceniane jest przez rówieśników, narażone jest na frustrację związaną z mniejszą wydolnością fizyczną, samo nie akceptuje swojego wyglądu i ma niższe poczucie wartości, może być ofiarą dokuczania – czyli przemocy emocjonalnej ze strony rówieśników.

2. Proponować różne formy aktywności fizycznej, dostosowane do możliwości dziecka otyłego

3. W stołówce szkolnej dać możliwość spożywania posiłków o zmniejszonej kaloryczności