1

WOLNY OBYWATEL

NIEPODLEGŁEGO PA ŃSTWA

Droga Uczestniczko, Drogi Uczestniku I Konkursu im. Prezydenta Kazimierza Sabbata, za chwilę przystąpisz do rozwiązywania testu z zakresu historii, wiedzy obywatelskiej i regionalnej. Zadania zostały skonstruowane według standardów egzaminacyjnych, które obejmują kompetencje kluczowe. Udział w tym konkursie pozwoli Ci równieŜ na trening umiejętności pomocnych w pomyślnym zdaniu egzaminu kończącego naukę w gimnazjum.

Drogi Uczestniczko, Drogi Uczestniku, na początku sprawdź czy test zawiera 15 stron. UwaŜnie czytaj polecenia. W zadaniach zamkniętych poprawna jest tylko jedna odpowiedź. Staraj się precyzyjnie formułować odpowiedzi do zadań otwartych.

WOLNY OBYWATEL NIEPODLEGŁEGO PA ŃSTWA to idea przyświecająca pierwszej edycji Konkursu im. Prezydenta Kazimierza Sabbata. Test został skonstruowany w ten sposób, aby zwrócić Twą uwagę nie tylko na niezbędną wiedzę historyczną, ale takŜe waŜkość zagadnienia odpowiedzialności obywatelskiej i wiąŜącej się z nią dbałością o skarb, jakim była i jest dla Polaków – niepodległość. W czasie rozwiązywania testu oprócz dokumentów historycznych spotkasz więc równieŜ dokumenty prawne, których znajomość oraz umiejętność wykorzystania nieodzowna jest dla świadomego, dobrego obywatela Rzeczypospolitej.

Patronat wybitnej postaci Prezydenta Kazimierza Sabbata jest tu nieprzypadkowy. Ten wielki Polak, urodzony w Bielinach całym swym Ŝyciem dał świadectwo oddania Ojczyźnie, męŜnego jej słuŜenia zarówno na polach bitew II wojny światowej, jak i w codziennej pracy dla Rzeczypospolitej.

W imieniu Towarzystwa Przyjaciół Bielin Ŝyczę powodzenia

Ziemowit Jóźwik

2

I.

1. Autorem reformy walutowej, słynnym „twórc ą złotówki” był (0 – 1)

A. Stanisław Grabski

B. Eugeniusz Kwiatkowski

C. Kazimierz Bartel

D. Władysław Grabski

2. Obrońcą polskiej racji stanu na konferencji pokojowej w ParyŜu, najwybitnijszym przedstawicielem Narodwej Demokracji był (0 – 1)

A. Roman Dmowski

B. Józef Piłsudski

C. Ignacy Paderewski

D. Stanisław Wojciechowski

3. Pierwszym premierem rządu obejmującego całość ziem II Rzeczypospolitej był (0 – 1)

A. Igancy Daszyński

B. Igancy Paderewski

C. Jędrzej Moraczewski

D. Wojciech Korfanty

4. Określenie „osiemnasta bitwa decydująca o dziejach świata” dotyczące Bitwy Warszawskiej stworzył (0 -1)

A. Charles de Gaulle

B. Woodrow Wilson

C. Edgar d’Abernon

D. Maxime Weygand

5. Najliczniejszą mniejszość narodową II Rzeczypospolitej stanowili (0 – 1)

A. Niemcy

B. śydzi

C. Ukraińcy

D. Białorusini

3

6. Legendarnym działaczem ludowym, wieloletnim przywódcą PSL był (0 – 1)

A. Wojciech Trąmpczyński

B. Wincenty Witos

C. Józef Haller

D. Roman Dmowski

7. Skrót BBWR oznacza (0 – 1)

A. Bezpartyjny Blok Wspierania Rządu

B. Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem

C. Bezpartyjny Blok Wspomagania Reform

D. Bezpartyjny Blok Wielkich Reform

8. Konstytucja marcowa została uchwalona w roku (0 – 1)

A. 1920

B. 1919

C. 1921

D. 1935

9. Tzw. Przewrót majowy to (0 – 1)

A. określenie gruntownych reform instytucji państwa przeprowadzony w 1926 roku

B. zamach stanu, dzięki któremu Józef Piłsudski przejął władzę w państwie w roku 1926

C. zamach stanu, dzięki któremu Józef Piłsudski przejął władzę w państwie w roku 1928

D. zaskakujący wynik wyborów parlamentarnych w roku 1928

10. Głównym skutkiem tzw. Konstytucji kwietniowej było (0 – 1)

A. nadanie władzy dyktatorskiej Józefowi Piłsudskiemu

B. wzmocnienie roli parlamentu i ograniczenie władzy prezydenta

C. wzmocnienie władzy prezydenta i ograniczenie roli parlamentu

D. reformy gospodarcze, np.: utworzenie COP

4

II.

Tekst źródłowy nr 1

My, Pierwsza Brygada

Legiony to Ŝołnierska nuta, Legiony to straceńców los, Legiony to Ŝołnierska buta, Legiony to ofiarny stos My, Pierwsza Brygada, Strzelecka gromada, Na stos rzuciliśmy Swój Ŝycia los, Na stos, na stos!

O, ile mąk, ile cierpienia, O, ile krwi, wylanych łez, Pomimo to nie ma zwątpienia, Dodawał sił wędrówki kres. My, Pierwsza Brygada... Krzyczeli, Ŝeśmy stumanieni, Nie wierząc nam, Ŝe chcieć — to móc! Laliśmy krew osamotnieni, A z nami był nasz drogi Wódz!

11. Wypisz i nazwij dwa środki artystyczne z tekstu źródłowego nr 1. (0 – 2)

1) .............................................................................................................................................

2) ..............................................................................................................................................

12. Na podstawie zamieszczonego fragmentu pieśni „My, Pierwsza Brygada...” i własnej wiedzy, sporządź krótk ą notkę encyklopedyczną (3 zdania) na temat Pierwszej Brygady. (0 – 3)

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

13. „ My, Pierwsza Brygada...” była pieśnią Legionów Polskich. Legiony te zawdzięczają swoją nazwę (0 – 1)

A. Legionom Polskim we Włoszech utowrzonym w 1797 roku przez Jana Dąbrowskiego

B. Legionom rzymskim, które były słynne ze swej nieustępliwości na polu bitwy

C. Legionom chwały, chodziło o sławę zdobytą na polach bitew

D. nazwa była przypadkowa, był to wymóg armii austriackiej

5

14. Kto był twórc ą i „drogim wodzem” Legionów Polskich (0 – 1)

A. Tadeusz Rozwadowski

B. Józef Haller

C. Lucjan śeligowski

D. Józef Piłsudski

III.

Tekst źródłowy nr 2

4) Sejm ustawodawczy zwołany będzie przez nas jeszcze w roku bieŜącym na podstawie powszechnego bez róŜnicy płci, równego, bezpośredniego, tajnego i proporcjonalnego głosowania. Ordynacja wyborcza będzie ogłoszona w ciągu najbliŜszych kilku dni. Czynne i bierne prawo wyborcze będzie przysługiwało kaŜdemu obywatelowi i obywatelce, mającym 21 lat skończonych; 5) Z dniem dzisiejszym ogłaszamy w Polsce całkowite polityczne i obywatelskie równouprawnienie wszystkich obywateli bez róŜnicy pochodzenia, wiary i narodowości, wolność sumienia, druku, słowa, zgromadzeń, pochodów, zrzeszeń, związków zawodowych i strajków;

Proklamacja Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej, 7 XI 1918

Tekst źródłwy nr 3

Art. l. Wyborcą do Sejmu jest kaŜdy obywatel państwa bez róŜnicy płci, który do dnia ogłoszenia wyborów ukończył 21 lat.

Art. 2. Wyborcy winni być mieszkańcami tego obwodu głosowania, w którym głosują, przynajmniej od przedednia zarządzenia wyborów

Art. 3. Wyborcy głosować wolno tylko w jednym obwodzie głosowania.

Art. 4. Wojskowi wszystkich stopni i wszystkich rodzajów broni w słuŜbie czynnej nie biorą udziału w głosowaniu.

Art. 5. Prawa wyborczego nie mają osoby sądownie pozbawione praw obywatelskich.

Art. 6. Prawo głosowania winno być wykonywane osobiście.

Dekret o ordynacji wyborczej do Sejmu Ustawodawczego 28 XI 1918

Na podstawie podanych tekstów źródłowych nr 1 i 2 oraz wiedzy własnej, odpowiedz na pytania.

6

15. Wyobraź sobie, Ŝe jesteś urzędnikiem Głównej Komisji Wyborczej w 1919 roku tuŜ przed wyborami do Sejmu Ustawodawczego. Na podstawie posiadanych dokumentów prawnych (tekst źródłowy 1 i 2) rozstrzygnij czy dani obywatele mają prawo oddać swój głos w najbliŜszych wyborach. Wpisz tak lub nie w tabelce obok nazwiska. (0 – 3)

Wasyl Mudryj – ur. 1893, ukraiński działacz społeczny i kulturalny, zamieszkały we Lwowie.

Zofia Zawiszanka – ur. 1889, poetka, działaczka niepodległościowa, zamieszkała w Goszycach pod Krakowem.

Władysław Belina – PraŜmowski – ur. 1888, oficer Legionów Polskich, podpułkownik Wojska Polskiego w słuzbie czynnej, stacjonujący pod Wilnem.

Adolf Dymsza – ur. 1900, aktor, zamieszkały w Warszawie.

Izaak Grünbaum – ur. 1879, Ŝydowski działacz polityczny, społeczny, zamieszkały w Warszawie.

Ignacy Paderewski – ur. 1860, zamieszkały w Warszawie, światowej sławy pianista i kompozytor, działacz niepodległościowy, obecnie w ParyŜu, pragnie zagłosować nie osobiście, a poprzez pełnomocnika.

Wasyl Mudryj

Zofia Zawiszanka

Władysław Belina - PraŜmowski

Adolf Dymsza

Izaak Grünbaum

Ignacy Paderewski

16. Na podstawie tekstu źródłowego nr 1, wypisz cztery zasady prawa wyborczego. (0 – 2)

1) ...........................................................................................

2) ...........................................................................................

3) ..........................................................................................

4) ..........................................................................................

7

17. Ordynacja wyborcza to: (0 – 1)

A. ustawa zasadnicza

B. instrukcja dla obywateli na temat wyborów

C. zbiór przepisów regulujących sposób przeprowadzenia wyborów

D. tzw. Mała Konstytucja

18. Wyobraź sobie, Ŝe jesteś wójtem gminy Bieliny w roku 1919. Polska po ponad stu latach odzyskała niepodległość i 26 stycznia 1919 roku mają się odbyć pierwsze w historii wybory do Sejmu Ustawodawczego. Napisz ogłoszenie do mieszkańców gminy Bieliny, w którym poinformujesz ich o zbliŜających się tak waŜnych, pierwszych wyborach. Pamiętaj o zawarciu wszystkich niezbędnych informacji (termin, warunki uczestnictwa w głosowaniu itp.) Wykorzystaj teksty źródłowe nr 2 i 3. (0 – 4)

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

IV.

Tekst źródłowy nr 4

Z relacji komendanta znamy takŜe burzliwy przebieg wiecu przedwyborczego przed kościołem w Bielinach w dniu 25 lutego 1928. Organizatorami byli zwolennicy listy nr 25 (Polski Blok Katolicki – Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast” i Chrześcijańskiej Demokracji) – Władysław Michalski, Jan Bzinkowski i Józef KałuŜa. Po sumie na placu zebrało się około 1500 osób. Przewodniczący zebrania Jan Bzinkowski poinformował, Ŝe Władysław Michalski, który był delegatem na spotkanie u Józefa Piłsudskiego nie pojechał do Warszawy – jego miejsce zajął Antoni BroŜyna. On właśnie zdał relację ze spotkania z marszałkiem i premierem Walerym Sławkiem. Ksiądz Feliks Nowacki zapytał delegata, dlaczego na liście nr 1 (BBWR) umieszczeni są śydzi jako kandydaci na posłów. BroŜyna odpowiedział, Ŝe w powstaniu roku 1863 śydzi takŜe walczyli o wolność Polski. śydzi są obywatelamai polskimi, niektórzy chcą współpracować z Piłsudskim, więc zostali kandydatami do parlamentu. Z tłumu rozległy się wrogie okrzyki w stosunku do proboszcza. BroŜyna chcąc je zagłuszyć wzniósł okrzyk „Niech Ŝyje marszałek Piłsudski i rząd!”. Zaledwie kilkadziesiąt odkrzyknęło „Niech Ŝyje!” – większość zachowywała się biernie, obawiając się proboszcza, uwaŜnie przyglądającego się zebranym. Następnie głos zabrał Władysław Michalski i wyjaśnił,

8

dlaczego jako delegat gminny nie pojechał do Warszawy na spotkanie – przed wyjazdem został w Kielcach poddany rewizji, aresztowany i przez całą noc przetrzymywany w koszarach. Wypuszczono go dopiero po wyjeździe delegacji, tłumacząc mu, Ŝe został zatrzymany przez pomyłkę. Następnie wyjaśnił zebranym, Ŝe lista numer 1 nie jest listą włościańską – „są na niej kanonicy, magnaci, śydzi, wyŜsza sfera – naszych tam nie ma!”. Wszczął się tumult, antyrządowe okrzyki, rozpoczęła się pyskówka między księdzem Nowackim a zwolennikiem BBWR – Michałem Karasiem. Komendant posterunku, aby zapobiec awanturom, rozwiązał wiec. W czasie rozpędzania tłumu rozległy się okrzyki na cześć Piłsudskiego oraz „Precz z partiami! Precz z Michalskim!”. Następnie uczestnicy wiecu poszli pod Urząd Gminy, gdzie zwołane było spotkanie sympatyków listy nr 1. Władysław Michalski ze swoimi zwolennikami takŜe przeszedł przed budynek urzędu, ale nie został przez zebranych dopuszczony do głosu. Raport o wiecu w Bielinach złoŜył starosta kielecki Stanisław Boryssowicz wojewodzie kieleckiemu dwa dni później.

Komendant Kopacz meldował takŜe, Ŝe w gminie prowadzona jest intensywna agitacja przez księdza proboszcza i jego popleczników za głosowanie na listy nr 24 i 25. Rozrzucono tysiące ulotek w Bielinach i po Hutach, młodzieŜ zrzeszona w Stowarzyszeniu MłodzieŜy śeńskiej i Męskiej otrzymała od księdza ulotki do rozprowadzenia wśród krewnych i znajomych. Pojawiły się takŜe duŜe ilości ulotek listy nr 11. Komendant przekazał takŜe swoją ocenę sytuacji politycznej w Bielinach: „Ogólnie moŜna powiedzieć, ze lista nr 1 pociągnęłaby za sobą ludność z całej gminy, gdyby nie konspiracyjna robota i agitacja warchoła Władysława Michalskiego i róŜnych konfidentów księdza Nowackiego, zwłaszcza kobiet, które bałamucą ludność i rozbijają jedność. We wsi Bieliny do 70% głosujących stoi za listą numer 1, reszta to przewaznie kobiety i lizusie księdza proboszcza sympatyzują z listą numer 25.”

Drugie wybory według Konstytucji Marcowej przeprowadzone zostały w dniach 4 i 11 marca 1928 roku – dopiero po 5 latach i 4 miesiącach po pierwszych. Nie zmieniły się procedury, liczba mandatów, podział na okręgi wyborcze. W gminie Bieliny frekwencja wyniosła 84% (przy frekwencji ogólnopolskiej 79%).

Tekst źródłowy nr 5

Wyniki wyborów 1928 roku

Lista numer Wynik w Polsce

Wynik w województwie kieleckim

Wynik w gminie Bieliny

1. BBWR 21 % 18, 6% 12, 9%

2. Polska Partia Socjalistyczna

13% 19, 7% 6, 5%

3. PSL „Wyzwolenie” 7, 3% 13, 9% 6, 8%

9

10. Stronnictwo Chłopskie

5, 4 % 13, 7% 21, 2%

11. Monarchistyczna Organizacja Wszechstanowa

0, 5% 1, 5% 0, 2%

12. Chłopskie Stronnictwo Radykalne

0, 4% 1, 2% 16, 4%

18. Blok Mniejszości Narodowych

12, 6% 4, 7% 0, 4%

24. Lista Katolicko – Narodowa

8, 1% 7, 5% 0, 7%

25. Polski Blok Katolicki - PSL „Piast i ChD

6, 7% 6, 7% 32, 9%

Tekst i wyniki zaczerpnięte z monografii „Kartki z przeszłości gminy Bieliny” autorstwa Andrzeja Drogosza i Anety Cedro, wydanej w Bielinach w 2007 roku przez Stowarzyszenie

LGD „Wokół Łysej Góry”

Odpowiedz na pytania na podstawie tekstów źródłowych nr 4 i 5

19. Wybierz zdanie najlepiej obrazujące kulturę polityczną i aktywność obywatelską mieszkańców Gminy Bieliny w 1928 roku (0 – 1)

A. Bielinianie nie interesowali się polityką, raczej nie chodzili na wybory, zajmowali się swoimi sprawami

B. Bielinianie Ŝywo interesowali się polityką, starali się w niej uczestniczyć, bronić swoich racji, masowo chodzili na wybory

C. Bielinian interesowały głównie sprawy lokalne, funkcjonowanie samorządu, świat wielkiej polityki ich raczej nie interesował

D. Bielinianie interesowali się polityką, ale unikali większej aktywności obywatelskiej i chodzili na wybory w granicach ogólnopolskiej średniej

20. Obecny na wiecu Antoni BroŜyna starał się (0 – 1)

A. podŜegać obecnych, zaognić sytuację oraz ośmieszyć proboszcza Nowackiego

B. zachęcić do głosowania na partię reprezentującą „interesy włościańskie” chłopów bielińskich

10

C. wytłumaczyć zaistaniałą sytuację i uspokoić ludzi przeciwnych proboszczowi Nowackiemu

D. wytłumaczyć zgromadzonym stanowisko proboszcza Nowackiego

21. Władysław Michalski uwaŜał, Ŝe lista wyborcza nr 1, czyli BBWR (0 – 1)

A. nie jest warta głosu, poniwaŜ nie reprezentuje interesów biedniejszych warstw społecznych, np.: rolników, którymi przewaŜnie byli Bielinianie

B. jak i wszystkie inne partie nie jest warta głosu, uwaŜał, ze demokracja to przeŜytek i zachęcał do ustanowienia króla i poparcia Monarchistycznej Organizacji Wszechstanowej

C. jest jedyną partią, na którą naleŜy głosować, gdyŜ wspiera Józefa Piłsudskiego i rząd

D. jest partią, której członkami są śydzi, dlatego nie powinno się na nią oddać głosu

22. Wiec pod Kościołem w Bielinach 25 lutego 1928 roku zorganizowali (0 -1)

A. zwolennicy Józefa Piłsudskiego i rządu

B. socjaliści

C. zwolennicy Monarchistycznej Organizacji Wszechstanowej

D. przeciwnicy Józefa Piłsudskiego, głównie ludowcy i zwolennicy Chrześcijańskiej Demokracji

23. Władysław Michalski nie dotarł na spotkanie z Józefem Piłsudskim i premierem Walerym Sławkiem, poniewaŜ (0 – 1)

A. jest przeciwnikiem politycznym Piłsudskiego i nie chciał mieć z nim nic wspólnego

B. zostało przez pomyłkę zatrzymany i aresztowany w Kielcach

C. umówił się z Antonim BroŜyną, Ŝe ten go zastąpi

D. spotkanie zostało odwołane

24. Biorąc pod uwagę wynik wyborów i zachowanie Bielinian podczas wiecu, ksiądz proboszcz Nowacki (0 - 1)

A. nie jest szanowany, mało kto liczy się z jego politycznymi opiniami

B. jest lokalnym autorytetem cieszącym się szacunkiem większości mieszkańców, którzy w znacznej części zgadzają się z jego poglądami politycznymi

C. zupełnie nie jest szanowany, nikt nie boi się szargać jego imienia, jest zupełnie odosobniony w swoich poglądach w gminie Bieliny

D. skupia się głównie na pracy z młodzieŜą, starsi mieszkańcy gminy Bieliny cenią go za znajomość z Józefem Piłsudskim

11

25. Po wiecu odbyło się spotkanie pod Urzędem Gminy, przybył tam równieŜ Władysław Michalski, który (0 – 1)

A. brał w nim aktywny udział i opowiadał o swoim spotkaniu z Piłsudskim i Sławkiem

B. był głównym organizatorem tego spotkania, gdyŜ był zwolennikiem BBWR

C. starał się wraz z komendantem posterunku policji zakończyć to spotkanie, poniewaŜ podŜegało do antyrządowych buntów

D. brał w nim udział, ale zebrani nie pozwolili mu zabrać głosu, gdyŜ było to spotkanie zwolenników Piłsudskiego, a Władysław Michalski był jego przeciwnikiem politycznym

26. Biorąc pod uwagę wynik wyborów z 1928 roku, komendant posterunku policji w swoich prognozach wyborczych (0 – 1)

A. miał rację, Bielinianie zagłosowali na partię, jaką przewidywał

B. miał rację, choć pomylił się o kilka punktów procentowych

C. wykazał zupełny brak znajomości preferencji politycznych mieszkańców gminy Bieliny

D. pomylił się znacznie, ale i tak partia, którą przewidywał otrzymała najwięcej głosów w Bielinach

27. Bielinianie w 1928 roku zagłosowali głównie na partie (0 – 1)

A. chłopskie (ludowe)

B. katolicko – narodowe

C. socjalistyczne, ale niekomunistyczne

D. monarchstyczne

28. Zdaniem komendanta posterunku policji, kobiety z gminy Bieliny (0 – 1)

A. to głównie radykalne feministki wspierające socjalistów lub PSL „Wyzwolenie”

B. są zwolenniczkami księdza Nowackiego i zgadzają się z jego opiniami politycznymi

C. są umiarkowane politycznie, głosują zazwyczaj podobnie jak ich męŜowie

D. jeśli chodzi o politykę słuchają zawsze zdania Władysława Michalskiego, poniewaŜ jest bardzo przystojny

12

V.

29. Dopasuj zdjęcie do nazwiska i biogramu (0 – 3)

1 2 3

Gabriel Narutowicz, Stanisław Wojciechowski, Ignacy Mościcki

1- profesor Politechniki w Zurychu, minister robót publicznych (VI 1920 – VI 1922) , minister spraw zagranicznych (VI 1922 – XII 1922), pierwszy prezydent Niepodległej Polski; urząd ten pełnił tylko pięć dni pełnych rozruchów i agresywnych ataków na jego osobę, zginął w zamachu w galerii „Zachęta”.

2- światowej sławy naukowiec i wynalazca, twórca polskiego przemysłu chemicznego, profesor Politechniki Lwowskiej i Warszawskiej, załoŜyciel Państwowych Zakładów Związków Azotowych w Tarnowie; urząd prezydenta Rzeczypospolitej pełnił od maja 1926 – do końca września 1939 roku.

3- profesor Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego i WyŜszej Szkoły Handlowej w Warszawie, działacz społeczny i spółdzielczy oraz autor licznych prac naukowych w tej dziedzinie (społeczeństwo obywatelskie, spółdzielczość, demokratyzacja gospodarcza, chrześcijański ideał społeczny a wolny rynek); pełnił urząd ministra spraw wewnętrznych (I 1919 – VI 1920); prezydent Rzeczypospolitej od grudnia 1922 do maja 1926 roku.

Imię i Nazwisko Numer zdjecia Numer biogramu

13

Tekst źródłowy nr 7

Rozdział V. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej

Art. 126.

1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej jest najwyŜszym przedstawicielem Rzeczypospolitej Polskiej i gwarantem ciągłości władzy państwowej.

2. Prezydent Rzeczypospolitej czuwa nad przestrzeganiem Konstytucji, stoi na straŜy suwerenności i bezpieczeństwa państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium.

3. Prezydent Rzeczypospolitej wykonuje swoje zadania w zakresie i na zasadach określonych w Konstytucji i ustawach.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej uchwalona 2 kwietnia 1997 roku

Tekst źródłowy nr 8

Rozdział I. Rzeczpospolita Polska

Art. 2 (1) Na czele Państwa stoi Prezydent Rzeczypospolitej. (2) Na Nim spoczywa odpowiedzialność wobec Boga i historii za losy Państwa. (3) Jego obowiązkiem naczelnym jest troska o dobro Państwa, gotowość obronną i stanowisko wśród narodów świata. (4) W jego osobie skupia się jednolita i niepodzielna władza państwowa.

Rozdział II. Prezydent Rzeczypospolitej

Art. 11 Prezydent Rzeczypospolitej, jako czynnik nadrzędny w Państwie, harmonizuje działania naczelnych organów państwowych.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1935 roku

Tekst źródłowy nr 9

Rozdział III. Władza wykonawcza

Art. 43. Prezydent Rzeczypospolitej sprawuje władzę wykonawczą przez odpowiedzialnych przed Sejmem ministrów i podległych im urzędników.

Art. 46. Prezydent Rzeczypospolitej jest zarazem najwyŜszym zwierzchnikiem sił zbrojnych Państwa, nie moŜe jednak sprawować naczelnego dowództwa w czasie wojny.

Art. 48. Prezydent Rzeczypospolitej reprezentuje państwo na zewnątrz, przyjmuje przedstawicieli

14

dyplomatycznych państw obcych i wysyła przedstawicieli dyplomatycznych Państwa Polskiego do państw obcych.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 17 marca 1921 roku

30. Czy Prezydent Rzeczypospolitej na przestrzeni dziejów niepodległej Polski od 1918 roku, jest najwaŜniejszą postacią w państwie – symbolem jego suwerenności? Wyraź swoją opinię popierając ją co najmniej dwoma argumentami, wykorzystując teksty źródłowe nr 7, 8, 9. MoŜesz równieŜ odnieść się do własnej wiedzy historycznej. (0 – 5)

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

VI.

31. Lata Ŝycia Kazimierza Sabbata to (0 – 1)

A. 1913 – 1989

B. 1914 – 1989

C. 1914 – 1981

D. 1926 – 1995

32. W 1940 roku Kazimierz Sabbat został skierowany do walki w Brygadzie Zmotoryzowanej pod dowództwem (0 – 1)

A. generała Władysława Andersa

B. generała Kazimierza Sosnkowskiego

C. generała Emila Fieldorfa „Nila”

D. generała Stanisława Maczka

15

33. Kazimierz Sabbat był premierem Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie w latach (0 – 1)

A. 1977 – 1989

B. 1976 – 1986

C. 1966 – 1976

D. 1974 – 1981

34. Kazimierz Sabbat został Prezydentem Rzeczypospolitej na Uchodźstwie (0 – 1)

A. 8 kwietnia 1981 roku

B. 8 kwietnia 1989 roku

C. 8 kwietnia 1986 roku

D. 8 kwietnia 1976 roku

35. Kazimierz Sabbat był mocno zaangaŜowany w działalność pewnej organizacji społecznej i wychowawczej. Stał się jej członkiem w czasach szkolnych i pozostał nawet jeszcze podczas wojny oraz koniecznej emigracji w Londynie. Następnie, z powodu coraz intensywniejszego zaangaŜowania w Ŝycie polityczne polskiej emigracji, poŜegnał się z pracą w tej organizacji, jednak zastrzegał, Ŝe nigdy o niej nie zapomni i często słuŜył jej pomocą. Kiedy składał swoją przysięgę prezydencką stwierdził nawet, Ŝe to właśnie ta organizacja „nauczyła go słuŜyć Bogu, Polsce i bliźnim” . Co to była za organizacja? (0 – 1)

A. organizacja strzelecka „Strzelec”

B. Wojsko Polskie

C. Towarzystwo Przyjaciół Bielin

D. harcerstwo