Woda: źródło życia 1Temat

Temat 1 15

Woda jest podstawą życia. Dlaczego?2

Przyjrzyj się poniższym obrazkom i odpowiedz na pytania.1

Co odróżnia te dwie rośliny?

1 2Czego potrzebuje zawodnik, żeby mógł

biec dalej? Dlaczego?

Co jest nieodzowne, żeby przygotować dobrą zupę?

3Zwierzęta potrzebują wody.

Dlaczego?

4

Woda: źródło życia 1Temat

Rzeczywistość w moich oczach.

16 Dzieci, ta ziemia jest w Waszych rękach

„Odszyfruj” z łamigłówki, co nam chce powiedzieć ten chłopak!3

„Możemy wykorzystać tylko jeden procent całej wody, która istnieje na Ziemi. Nie

marnuj jej!”

Istnieje wiele teorii, żeby wyjaśnić to zjawisko. Według jednej z nich przed około 4 milionami lat na powierzchnię Ziemi runęły liczne asteroidy i komety; te skały były pewnego rodzaju gąbką nasączoną wodą, która przy zderzeniu z Ziemią w nią wsiąkła. Inna teoria mówi, że oceany i atmosfera ukształtowały się, kiedy wyzwolił się tlen razem z wodorem i innymi gazami. Niedawno zespół naukowców w Tokio postawił tezę, że Ziemia była pokryta grubą warstwą wodoru – naturalnego gazu, który z biegiem czasu połączył się z tlenkami skorupy ziemskiej. Z tego powstały oceany.

Tak, woda jest głównym składnikiem ludzkiego ciała. Już przy urodzeniu człowieka stanowi ona 75% jego ciała, a w wieku dorosłym 60%. Wewnątrz komórek znajduje się około 60% wody, reszta krąży we krwi. Woda jest nieodzowna dla życia ludzi. Kiedy od pięciu do sześciu dni człowiek nie spożywa wody, umiera.

Czy ludzkie Ciało składa się z wody?

A co na to nauka…?

P K w L P S R B L A A w

E ö S S é T C U I D A R

I N S T T I N E N T O ä

N N E O S A R N ç D J T

f E S G E S w M T E N S

ü ö N D ę M O I X R L E

G N I U M O R S ć E H L

E U C D A D I Q R R R I

N R H B A S D E M D N A

f U ł A M G ł ó w ę R U

E X I S T I E R T T L f

C U I H C S I N L O P M

97,5% wody na naszej planecie to słona woda morska, a tylko 2,5% to słodka woda pitna. Więcej niż połowa pitnej wody znajduje się na biegunie północnym i południowym, dlatego ludzie mają do dyspozycji tylko 1% jej rezerw jako wodę pitną i dla innych potrzeb. Z tego powodu musimy oszczędnie korzystać z wody.

Mózg 73 %

Płuca 83 %Nerki79 %

Krew 79 %

Mięśnie 79 %

Kości 31 %

Skóra 64 %

Serce 73 %Wątroba 71 %

Woda zaWarta W narządach

dlaCzego naszą planetę otaCza woda?

Temat 1 17

W zależności od pochodzenia rozróżnia się dwa różne rodzaje wód mineralnych: naturalną wodę mineralną i tak zwaną wodę stołową. Naturalna

woda mineralna pochodzi z podziemnych złóż i zawiera substancje mineralne, które w zależności od składu

mogą mieć zdrowotne lub szkodliwe działanie. Sztucznie przygotowywane wody stołowe możemy natomiast

używać jako wody pitne. Zawierają bowiem takie ilości soli, które nie są szkodliwe dla naszego zdrowia.

Woda pitna pochodzi przeważnie z rzek (lub jezior i sztucznych zbiorników) i dociera do nas przez system wodociągów. Może ona jednakże być zanieczyszczona przez substancje, które dostają się do rzek, jak na

przykład śmieci, chemikalia, które biorą się z nawozów i pestycydów, a także odpady przemysłowe i inne.

Żeby zapobiec zatruciu wodę poddaje się kosztownemu procesowi oczyszczania i takiego przygotowania, które

czyni ją „bezpieczną” i nadającą się do spożycia. Oczyszczoną wodę nazywamy wodą pitną. Nie jest ona

na świecie powszechnie dostępna.

Żyzna warstwa gleby

przepuszczalne skały

warstwa wodonośna

nieprzepuszczalne skały

Woda źródlana pochodzi z dużych podziemnych jaskiń, które znajdują się na poziomie wód gruntowych. Aby ją stamtąd wydobyć, trzeba przewiercić powierzchniową warstwę gleby i dotrzeć do wody za pośrednictwem rur. Rury zostają potem

przyłączone do systemu dystrybucji, przez który woda jest transportowana do naszych domów.

Rośliny tracą wodę przez małe otwory w liściach. Gdy roślina otwiera swoje aparaty

szparkowe, aby wchłonąć potrzebny do fotosyntezy dwutlenek węgla, równocześnie wydobywa się para wodna. Aby zrównoważyć

utratę wody, roślina przyjmuje poprzez korzenie wodę z ziemi. Absorbowana woda jest

transportowana poprzez łodygę do liści.

Parowanie

1

2

4

3

Wszędzie przepływa woda w następstwie stałego życiowego cyklu. Spada w formie deszczu lub śniegu na ziemię i szuka pod ziemią lub nad nią drogi do oceanu. Gorące słońce sprawia, że każdego dnia miliony ton wody wyparowują z oceanów. W ten sposób tworzą się chmury,

a z nich powstaje ostatecznie deszcz, który znowu spada na ziemię. Ten naturalny cykl obiegu wody funkcjonuje od milionów lat, ale nadmierne ingerencje człowieka w naturę bardzo mu zaszkodziły. Zużywamy dzisiaj o wiele więcej wody niż mamy do dyspozycji.

Tylko w nielicznych częściach Ziemi jest naturalna woda pitna. Dlatego też w wielu regionach coraz większym

problemem staje się zapewnienie ludziom zaopatrzenia w wodę pitną przez cały rok. Winne są temu zwiększające się zanieczyszczenie oraz zmiany klimatyczne. Uzdatnianie

wody jest często zbyt kosztowne. Pomyśl: kiedy masz dostęp do wody pitnej, cieszysz się przywilejem.

Korzystaj z niej oszczędnie!

skąd bierze się woda?

Kiedy uważnie rozejrzysz się wokół siebie, odkryjesz wiele wody. Spada ona z nieba w formie deszczu lub śniegu. Woda wytryskuje ze źródeł i można ją odnaleźć we wnętrzu Ziemi. Skoro tylko odkręcimy kran, płynie woda. Ale czy zastanawiałeś się kiedykolwiek, skąd bierze się woda. W szkole uczono nas, że pochodzi z chmur i wyjaśniano, jak funkcjonuje obieg wody. Powinniśmy jednak zawsze pamiętać o tym, że woda miała swój udział przy powstaniu życia na naszej planecie – pierwsze komórki wzięły się z wody. Dlatego zarówno my, jak i wszystkie inne żywe istoty jesteśmy od niej zależni.

Pomyśl o tym, że bez wody nie ma życia!

1 3

2

Betonowanie nadmiernych powierzchni oraz wznoszenie różnych budynków powoduje,

że woda nie może przenikać do ziemi i przedostawać się do poziomu wód gruntowych.

Z jednej strony doprowadza to szybko do suszy, z drugiej zaś do powodzi.

4

Temat 118 19Dzieci, ta ziemia jest w Waszych rękach

4

Wj 17, 1–7

Przyporządkuj symbolom odpowiednie litery i odkryj, w jaki sposób Bóg poucza swój lud w Starym Testamencie: „Woda jest źródłem życia”! Jeśli chcesz więcej wiedzieć o tej historii przeczytaj podane wersety Biblii.

Źródło życia

Psalm 104, 10-13

Wszelkie życie na naszej ziemi powstało z wody, którą stworzył Bóg. W Biblii ukazana jest ona jako źródło życia i oczyszczenia. Wychwala się Stwórcę, gdyż zapewnia wodę wszystkim istotom.

A

N

B

×× ö

C

P

D

Q

E

R

F

S

G

T

H

U

I

W

J

X

L

Y

M

Z

♣ ♥ ♠ Ω

& W

„ty każesz tryskać źródłom w dolinach,a spomiędzy gór płyną wody.piją wszystkie dzikie zwierzęta,dzikie osły gaszą pragnienie.nad nimi mieszkają ptaki powietrzne,śpiewają wśród gałęzi.ty ze swych komnat zraszasz góry;owocem twoich dzieł syci się ziemia”.

W & ♣ ♠ ♣ W W ♥ & &

& ♠ ♠

& ♥

♠ &

FALTATRABAJAR

W obliczu Boga

20 Dzieci, ta ziemia jest w Waszych rękach

Sięgnij po Biblię i połącz cytaty z odpowiednimi miejscami biblijnymi.5

Ps 104, 10–11

1 Kor 10, 4

J 4, 6–7

„I wszyscy pili ten sam duchowy napój. Pili bowiem z towarzyszącej im duchowej skały. A tą skałą był Chrystus!”

„Jezus, zmęczony przebytą drogą, usiadł obok studni, a było to około godziny szóstej. Nadeszła wtedy kobieta – Samarytanka, aby zaczerpnąć wody. Jezus poprosił ją: «Daj mi się napić »”.

„Ty każesz tryskać źródłom w dolinach, a spomiędzy gór płyną wody. Piją wszystkie dzikie zwierzęta, dzikie osły gaszą pragnienie”.

Porozmawiaj ze swoim kolegą lub koleżanką w klasie na temat następującej wypowiedzi:

6

Woda jest praWem dla Wszystkich.

„Czysta woda pitna jest sprawą najwyższej wagi, ponieważ jest niezbędna do życia człowieka oraz wspierania ekosystemów

lądowych i wodnych” (ls 28).

święty Jan Paweł ii przypomniał w 2004 roku biskupom brazylii o tym, „że woda nie jest nieograniczonym zasobem. Jej racjonalne i solidarne używanie domaga się współpracy wszystkich ludzi dobrej woli, aby skutecznie chronić środowisko, które należy uważać za dar boży”. Papież Franciszek martwi się tym, że w niektórych miejscach świata rozwija się skłonność do prywatyzacji wody i przejęcia nad nią kontroli. Praktykują to już niestety niektóre duże międzynarodowe przedsiębiorstwa. Papież zwraca więc uwagę, że „dostęp do wody pitnej i bezpiecznej jest istotnym, fundamentalnym i powszechnym prawem człowieka, ponieważ determinuje przeżycie osób i z tego względu jest warunkiem korzystania z innych praw człowieka” (laudato si 30n).

Woda jest niezwykłym zasobem Ziemi, co oznacza, że nic nie może jej zastąpić, a jej zasoby są ograniczone (szczególnie dotyczy to wody pitnej, której jest tak mało). Pomimo że wielu ludziom znany jest ten fakt, w dalszym ciągu nie zrobiono niczego, aby zapobiec zanieczyszczeniu wody. Według Krajowego Urzędu Wodnego w Peru (ANA), jest coraz mniej wody pitnej ze względu na zwiększające się zanieczyszczenie.

Papież tak wyjaśnia przyczyny zanieczyszczenia wody: „Warstwy wodonośne w wielu miejscach są zagrożone zanieczyszczeniami, jakie powodują pewne działania wydobywcze, rolnicze i przemysłowe, zwłaszcza w krajach, w których nie ma odpowiednich regulacji i kontroli. Mamy tu na myśli nie tylko ścieki fabryczne; detergenty i środki chemiczne stosowane przez mieszkańców w wielu częściach świata również płyną do rzek, jezior i mórz!” (LS 29).

Zobaczcie teraz w ramach pracy w grupach załącznik na stronie 164 i ustalcie, co w waszej miejscowości jest największym źródłem zanieczyszczenia. Potem porozmawiajcie ze swoimi przyjaciółmi o tym, jak możecie przeciwdziałać tej niepokojącej sytuacji.

7

Temat 1 21

Bądźmy świadomi!

Z każdym dużym drzewem, które zostaje ścięte, ginie 760 litrów wody. Taka ilość wody

pozwala przeżyć jednej osobie przez około 250 dni.

Czyszcząca siła wody jest ograniczona. Kiedy więc wyrzucamy nasze odpady do wody i używamy jej jako „kosz na śmieci”,

zanieczyszczamy ją. W ten sposób staje się ona zagrożeniem dla naszego zdrowia.

% dostępnej wody

Wybrzeże0

20

40

60

80

100

Obszar górzysty

Las tropikalny

% peruwiańskiej ludności

Z powodu zanieczyszczonej wody na całym świecie umiera co roku na biegunkę 1, 5

miliona dzieci poniżej 5 roku życia.

… podczas zmywania naczyń.

… podczas mydlenia się pod prysznicem.

… ponieważ kapiący kran marnuje drogocenną wodę.

… kiedy czyścisz zęby lub myjesz ręce.

ministerstwo Rolnictwa w Peru określiło w 2006 roku, ilu ludzi mieszka w poszczególnych regionach kraju i ile wody mają tam do dyspozycji. Spójrz na wykres umieszczony po prawej stronie i dokładnie prześledź, ile osób żyje w każdym z regionów i ile wody mają do dyspozycji. co, twoim zdaniem, powinni zrobić mieszkańcy wybrzeża? a co ty powinieneś czynić, żeby oszczędnie korzystano z wody w regionie, gdzie mieszkasz?

propozycje działań, o których szczególnie powinniśmy pamiętać:

Uwaga – pamiętaj:22 marca to Światowy

Dzień wody!

Kiedy dziecko podczas zabawy przez jedną minutę marnuje wodę, to tracimy jej około 12 litrów – ilość wody, którą inne dzieci mogłyby

pilnie potrzebować.

Zakręć kurek …

22 Dzieci, ta ziemia jest w Waszych rękach

Dziecko 1:

Dziecko 2:

Dziecko 3:

Postaw dzbanek z wodą pośrodku modlących się osób.

W Imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. Amen.

Posłuchajmy teraz, co Bóg do nas mówi:

wj 17, 3–6„Lud omdlewał z pragnienia, zaczął więc czynić wyrzuty Mojżeszowi: «Do czego to podobne! Czy po to wywiodłeś nas z Egiptu, żebyśmy poginęli? Żeby nasze dzieci i nasze trzody poumierały z pragnienia?». Mojżesz wołał więc do PANA: «Co mam uczynić z tym ludem? Jeszcze trochę, a mnie ukamienują! ». Pan rzekł do Mojżesza: «Wystąp przed lud, przywołaj do siebie starszyznę Izraela, weź do ręki laskę, którą uderzyłeś wody Nilu, i ruszaj. Oto Ja stanę przed Tobą tam, na skale, na górze Horeb. Gdy uderzysz w skałę, wypłynie z niej woda i lud zaspokoi pragnienie»”.

1. In jeder Blume, in jedem Sonnenstrahl, hoch auf den Bergen, in jedem Wasserfall, mit jedem Schmetterling,

seh ich: Gott ist da. Alleluja!2. Ich mag es gerne, wenn wir spazieren gehn, meine

Hand in deiner Hand, da kann mir nichts geschehn, bei Freunden, Papa und Mama, spür ich: Gott ist da. Alleluja!3. Und auch mein Herzschlag war sicher irgendwann ein Gedanke Gottes, erbaut nach seinem Plan, ein Original

unaustauschbar, Gott ist in mir da. Alleluja!

In JedeR Blume

Uwaga Dla prowadzącego:

Uwaga Dla prowadzącego:

prowadzący / prowadząca:

prowadzący / prowadząca:

prowadzący / prowadząca:

prowadzący / prowadząca:

wszyscy:

Kochane dzieci, wspólnie wiele nauczyliśmy się na temat wody i poznaliśmy nasze zobowiązania. Przede wszystkim usłyszeliśmy, co Bóg przekazuje na ten temat: woda jest nadzwyczajnym i nieodzownym dobrem w naszym życiu. Teraz chcemy wspólnie wyrazić nasz podziękowanie za wspaniały dar wody.

Popatrzmy teraz na wodę, która stoi pośrodku nas. W ciszy podziękujmy Bogu za ten dar i pomyślmy: kiedy w ciągu dnia z niej korzystamy? Co by było, gdybyśmy nie mieli wody?

Radując się tym, że mamy przywilej korzystania z wody, podajmy sobie dłonie i odmówmy modlitwę, której nauczył nas Jezus.Ojcze nasz… (można użyć w tym momencie wody święconej i przy okazji wyjaśnić jej znaczenie)Zakończymy naszą modlitwę piosenką.

Prośmy teraz Boga, aby usłyszał nasze błagania.

Na Ziemi mieszka około 780 milionów ludzi, którzy nie mają dostępu do pitnej wody (według danych Caritas International z 2015 r. to 10% ludności świata). Mimo to bezmyślnie korzystamy z wody, zanieczyszczamy ją lub marnujemy, zapominając, że wielu naszych sióstr i braci cierpi z powodu tego, że nie mają do niej dostępu.przebacz nam, panie.

Dziękujemy, Panie, za naszą siostrę wodę, która daje nam życie i gasi nasze pragnienie. Bez niej nic nie wzrasta, a ziemia nie wydaje owoców. Dziękujemy za wodę, którą nas obdarowujesz każdego dnia.panie, dziękujemy Ci.

Bez wody nie ma życia. Dlatego alarmujący jest wzrost niedostatku wody na całym świecie. Prosimy Cię Jezu, pomóż nam szanować wodę, aby wszyscy mieli możliwość używania jej i aby mogli się nią cieszyć.prosimy Cię, wysłuchaj nas.

Text und Musik: Kurt MikulaFALTATRADUCIR

modlę się do Boga

Temat 1 23

tak . MoŻeMy!zmienianie świata rozpoczyna się od naszej osobistej przemiany.Czy możemy

zmienić świat? ona się właśnie rozpoczęła .

Urodzona w afryce, wychowana

we Francji, ma peruwiańskie

obywatelstwo i peruwiańskie serce.

Studiowała w europie i w azji. od lat 70. mieszka w Peru i stamtąd uświadamiania całemu światu, jakimi dobrodziejstwami Pan bóg nas obdarowuje.

obecnie jest akademicką dyrektorką centrum badań Geografii Stosowanej i docentem na

wydziale nauk Humanistycznych Uniwersytetu w Peru.

Jest pełnoprawnym członkiem międzynarodowej Unii Geograficznej i emerytowanym prezydentem

zarządu peruwiańskiego Forum wodnego.Jest doradczynią Konferencji episkopatu w

sprawach społecznych w zakresie zagadnień dotyczących problematyki ochrony środowiska

naturalnego, a ponadto kieruje „Ruchem dla lepszego świata” w Peru.

„Celem, jaki sobie stawiamy w XXi wieku jest zmniejszenie liczby tych ludzi, którzy nie mają dostępu do czystej wody pitnej i podstawowej opieki sanitarnej. dostęp do wody jest podstawowym kryterium ludzkiego rozwoju danej społeczności. nawet jeżeli peru jest bogato zaopatrzone w wodę, to niestety dla dużej części ludności nie jest ona dostępna. przyczyną tego jest między innymi „nieszanowanie” zasobów wody i niedostateczna ogólna organizacja zaopatrzenia w wodę”.

szanuj wodę! nicole przypomina nam: „największym wyzwaniem, jakie dzisiaj mamy, jest rozsądne

korzystanie z daru wody”.

nicole jest kobietą wierzącą, która otwarcie wyznaje swoje zasady. Gdziekolwiek to możliwe, mówi o

„duchowości wspólnoty” – wspólnoty z innymi i z sobą samym, wspólnoty z naturą i naszym środowiskiem

oraz wspólnoty z bogiem. Jesteśmy od siebie wzajemnie zależni, dlatego powinniśmy zwracać

uwagę na dobre relacje ze wszystkimi i ze wszystkim.

Jesteśmy żebrakami

natury. musimy się troszczyć o naturę, gdyż to

nie ona potrzebuje nas, aby przeżyć,

ale my jej potrzebujemy.

Nicole Bermex Weiss

Życiowe świadectwo

EN ESPAÑOL ESTÁ MAXIMA ACUÑA

24 Dzieci, ta ziemia jest w Waszych rękach