Wniosek z zakresu Archeologii podwodnej w...

15

Transcript of Wniosek z zakresu Archeologii podwodnej w...

Page 1: Wniosek z zakresu Archeologii podwodnej w Instytuciesenat.uw.edu.pl/files/Materialy_2011/czerwiec/podyplomowe/archeo...do samodzielnego nurkowania – CMAS P2; PADI ‐ RESCUE (oraz
Page 2: Wniosek z zakresu Archeologii podwodnej w Instytuciesenat.uw.edu.pl/files/Materialy_2011/czerwiec/podyplomowe/archeo...do samodzielnego nurkowania – CMAS P2; PADI ‐ RESCUE (oraz

Wniosek o uruchomienie studiów podyplomowych z zakresu Archeologii podwodnej w Instytucie Archeologii 

 

Kandydat na kierownika studiów podyplomowych : 

dr Radosław Karasiewicz – Szczypiorski , email : [email protected]

 tel 502 219 126, tel. 55 22 812  

Nazwa studiów (również  w języku angielskim) : 

 Archeologia podwodna / Underwater archeaology 

Cel,  zakładane  efekty  kształcenia  :  Oferta  studiów  podyplomowych,  skierowana  jest do  absolwentów  archeologii  i  innych  kierunków  studiów,  którzy  chcą  nabyć  lub  udoskonalić umiejętności  teoretyczne  i  praktyczne,  z  zakresu  metod  i  sposobu  badań  podwodnych stanowisk archeologicznych. Od roku 2009 w Instytucie Archeologii jest realizowany projekt współfinasowany przez Unię Europejska z zakresu „ Archeologia Podwodna – rozszerzenie i wzbogacenie oferty edukacyjnej uczelni  i potencjału kadr  Instytutu Archeologii UW”, który cieszy  się  dużym  zainteresowaniem. Umożliwiło  nam  to  zweryfikowanie    potrzeb  rynku  i ustalenie, że istnieje luka w dostępnej w kraju ofercie edukacyjnej. Proponowane przez nas studia  są  skierowane, nie  tylko do absolwentów archeologii, ale  także do osób po  innych kierunkach, które aktywnie nurkują i często maja styczność z zabytkami pod wodą.  Efektami kształcenia  będą:  zdobycie  przez  słuchaczy  doświadczenia  niezbędnego  do  obsługi ekspedycji podwodnych, przygotowanie do  zastosowania nabytej wiedzy w praktyce oraz podniesienia  stopnia  specjalizacji  wiedzy  w  zakresie  metod  prac  archeologicznych prowadzonych  pod wodą  (sposobu  konserwacji,  zabezpieczenia  i  dokumentacji  zabytków wydobywanych z wody). 

Czas trwania studiów : Studia podyplomowe „Archeologia podwodna” obejmują 159 godzin zajęć  i  trwają dwa  semestry.   Przedmioty będą  zaliczane na podstawie obecności.  Studia kończą się napisaniem i obroną pracy dyplomowej. 

Termin rozpoczęcia studiów :  

Luty 2012 rok    

Przewidywana liczba słuchaczy:  

Minimalna liczba słuchaczy potrzebna do uruchomienia studiów : 20 osób 

Optymalna liczba słuchaczy : 30 osób  

Maksymalna liczba słuchaczy : 35 osób 

Page 3: Wniosek z zakresu Archeologii podwodnej w Instytuciesenat.uw.edu.pl/files/Materialy_2011/czerwiec/podyplomowe/archeo...do samodzielnego nurkowania – CMAS P2; PADI ‐ RESCUE (oraz

Wniosek o uruchomienie studiów podyplomowych z zakresu Archeologii podwodnej w Instytucie Archeologii 

Tryb, forma, zakres tematyczny 

Studia  podyplomowe,  niestacjonarne,    zaoczne;  zajęcia  będą  miały  formę:  wykładów, warsztatów,  konwersatoriów,  ćwiczeń,  ćwiczeń  terenowych,  objazdów  naukowych. Program  obejmuje  podstawy  archeologii,  ze  szczególnym  uwzględnieniem  archeologii podwodnej. Prezentuje również, zagadnienia z zakresu konserwacji zabytków, geologii dna morskiego, szkutnictwa, zasad bezpieczniej pracy pod wodą.  

Kryteria zaliczenia 

1. Uczestnictwo w zajęciach ( dopuszczalna absencja poniżej 25 %) 

2. Aby otrzymać świadectwo ukończenia studiów podyplomowych słuchacz jest zobowiązany do napisania pracy dyplomowej (od 15 do 30 stron) 

 

Język wykładowy   

Język Polski  

Sposób oceny wykładów przez słuchaczy 

 Dwie ankiety ewaluacyjne 

Szczegółowe zasady rekrutacji 

‐Złożony formularz rekrutacyjny wraz z cv  

‐Dyplom licencjata lub inżyniera (za zgodą Rady Wydziału, lub w szczególnych przypadkach 

za zgodą Rady Jednostki) lub magistra archeologii lub dyplom magisterski innego kierunku studiów. 

Wymagania stawiane kandydatom na studia 

Posiadanie  dyplomu  licencjata,  inżyniera  (lub  równoważnego),  lub magistra. Niezbędnym warunkiem, zakwalifikowania na studia jest posiadanie stopnia nurkowego uprawniającego do samodzielnego nurkowania – CMAS P2; PADI ‐ RESCUE (oraz równoważne stopnie innych organizacji)  lub  deklaracja  ukończenia  kursu  na  wymagany  stopień  przed  wyjazdem  na praktyki podwodne. 

Sylwetka absolwenta i efekty kształcenia  

Absolwent  studiów  podyplomowych  Archeologia  podwodna  nabędzie/  udoskonali umiejętności  teoretyczne  i  praktyczne  z  zakresu  metod  i  sposobów  badania  stanowisk archeologicznych,  znajdujących  się  pod woda. W  przypadku  osób  po  innym  kierunku  niż archeologia,  nabędzie  podstawową    wiedzę  z  zakresu  archeologii.  Absolwenci  zdobędą 

Page 4: Wniosek z zakresu Archeologii podwodnej w Instytuciesenat.uw.edu.pl/files/Materialy_2011/czerwiec/podyplomowe/archeo...do samodzielnego nurkowania – CMAS P2; PADI ‐ RESCUE (oraz

Wniosek o uruchomienie studiów podyplomowych z zakresu Archeologii podwodnej w Instytucie Archeologii 

niezbędne  doświadczenie  do  obsługi  ekspedycji  podwodnych.  Studia  maja  na  celu, przygotowanie  słuchaczy  do  zastosowania  nabytej  wiedzy  w  praktyce.  Dla  słuchaczy  z dyplomem  archeologii,  efektem  kształcenia  będzie  otwarcie  nowych  możliwości zawodowych i nabycie umiejętności eksploracji podwodnej. 

Dla słuchaczy z dyplomem innych kierunków, uprawiających aktywne nurkowanie studia te dają  nowe możliwości  rozwoju,  oraz  uczą w  jaki  sposób  zachować  się  wobec  zabytków znajdujących  się  pod wodą.  Zwiększy  to  świadomość wśród  osób  nurkujących,  co może przełożyć  się  na  świadomość  i  powszechne  stosowanie  zasad  ochrony  podwodnego dziedzictwa kulturowego. 

 

 

 

 

 

I Semestr Lp. Nazwa przedmiotu Osoba

prowadząca Typ (forma) zajęć np.: wykład, ćwiczenia, seminarium, warsztaty, konwersatorium, laboratorium, etc.)

Czas trwania

Sposób zaliczenia

1 Archeologia podwodna Morza Bałtyckiego i Północnego

Bartosz Kontny (IA UW) 2x3 Tomasz Bednarz (CMM) 1x3 Iwona Pomian (CMM) 1x3 Puck i inne porty Bałtyku

Wykłady 6

2 Archeologia podwodna Morza Czarnego – Krymu

Radosław Karasiewicz Szczypiorski (IA UW) Magdalena Nowakowska (IA UW)

Wykład 6

3. Archeologia podwodna na śródlądziu

Waldemar Ossowski (CMM) Andrzej Pydyn (UMK Toruń)

Wykład 6

Page 5: Wniosek z zakresu Archeologii podwodnej w Instytuciesenat.uw.edu.pl/files/Materialy_2011/czerwiec/podyplomowe/archeo...do samodzielnego nurkowania – CMAS P2; PADI ‐ RESCUE (oraz

Wniosek o uruchomienie studiów podyplomowych z zakresu Archeologii podwodnej w Instytucie Archeologii 

4. Metodyka archeologicznych badań podwodnych

Magdalena Nowakowska (IA UW) Bartosz Kontny (IA UW)

Konwersatorium 12

5. Źródłoznawstwo archeologii podwodnej

Bartosz Kontny (IA UW) Waldemar Ossowski (CMM) Tomasz Bednarz (CMM)

Wykład 6

6 Rysunek Paweł Szymański (IA UW)

Warsztaty 6

7. Ochrona podwodnego dziedzictwa archeologicznego

Iwona Pomian (CMM)

Wykład 3

8 Ochrona podwodnego dziedzictwa archeologicznego

Leszek Łęczyński ( IO UG)

Wykład 1,5

9 Geologia dna morskiego

Ewa Szymczak (IO UG)

Ćwiczenia (dwie grupy)

3

10 Geologia dna morskiego

Leszek Łęczyński (IO UG) Grzegorz Kolat (IO UG)

Warsztaty 1,5

11 Fizjologia i patofizjologia nurkowania dla archeologów

Elżbieta Salińska (PAN)

Wykład 1,5

12 Fizyka nurkowa dla archeologów

Grzegorz Kowalski (WF UW)

Konwersatorium 1,5

13 Wstęp do archeologii dla nurków

Magdalena Nowakowska (IA UW) Bartosz Kontny (IA UW) Krzysztof Jakubiak (IA UW)Radosław Gawroński (UKSW)

Wykład 3

14 Metodologia pisania pracy rocznej

Dominika Sługocka (UW)

Warsztaty 1,5

15 Ochrona Własności intelektualnej

Roksana Chowaniec (IA UW)

Wykład 1,5

16 BHP Bartosz Kontny (IA UW)

Wykład 1,5

Page 6: Wniosek z zakresu Archeologii podwodnej w Instytuciesenat.uw.edu.pl/files/Materialy_2011/czerwiec/podyplomowe/archeo...do samodzielnego nurkowania – CMAS P2; PADI ‐ RESCUE (oraz

Wniosek o uruchomienie studiów podyplomowych z zakresu Archeologii podwodnej w Instytucie Archeologii 

17 Ćwiczenia podwodne

Bartosz Kontny (IA UW) Magdalena Nowakowska (IA UW) Artur Brzóska (IA UW)

Ćwiczenia terenowe 30

18 RAZEM 91, 5 II Semestr Lp. Nazwa przedmiotu Osoba prowadząca Typ (forma) zajęć

np.: wykład, ćwiczenia, seminarium, warsztaty, konwersatorium, laboratorium, etc.)

Czas trwania

Sposób zaliczenia

1 Archeologia podwodna Morza Śródziemnego i Adriatyku

Iwona Modrzewska-Pianetti (IA UW) 2x3 Dagmara Wielgosz-Rondolino (IA UW) 1x3 Andrzej Pydyn – (UMK Toruń) 1x3

Wykład 12

2 Archeologia podwodna Morza Bałtyckiego i Północnego

Bartosz Kontny (IA UW) 2x3 Tomasz Bednarz (CMM) 1x3 Iwona Pomian (CMM) 1x3 Puck i inne porty Bałtyku

Wykład 6

3 Archeologia podwodna na śródlądziu

Waldemar Ossowski (CMM) Andrzej Pydyn (UMK Toruń)

Wykład 3

3. Archeologia Morska

Marek Jasiński (Uniwersytet Techniczny Trondheim)

Wykład 6

4 Źródłoznawstwo archeologii podwodnej

Bartosz Kontny (IA UW) Waldemar Ossowski (CMM) Tomasz Bednarz

Wykład 6

Page 7: Wniosek z zakresu Archeologii podwodnej w Instytuciesenat.uw.edu.pl/files/Materialy_2011/czerwiec/podyplomowe/archeo...do samodzielnego nurkowania – CMAS P2; PADI ‐ RESCUE (oraz

Wniosek o uruchomienie studiów podyplomowych z zakresu Archeologii podwodnej w Instytucie Archeologii 

(CMM) 5 Szkutnictwo dla

archeologów Waldemar Ossowski (CMM)

Warsztaty 3 (dwie grupy)

6 Historia nurkowania i archeologii podwodnej

Karina Kowalska (Muzeum Nurkowania)

Warsztaty (Muzeum Nurkowania)

6

7 Fotografia archeologiczna i fotografia podwodna

Miron Bogacki (IA UW) Marcin Trzciński („Nurkowanie”)

Warsztaty 6

8 Konserwacja zabytków

Anna Mistewicz (Muzeum Narodowe Warszawa)

Wykład 3

9 Konserwacja zabytków

Irena Rodzik (CMM) Irena Jagielska (CMM)

Warsztaty, objazd CMM

6

10 Muzealnictwo Tomasz Bednarz (CMM)

Warsztaty 3 dwie grupy

11 Bioarcheologia Anna Gręzak (IA UW)

Konwersatorium 4,5

13 14 Wstęp do

archeologii dla nurków

Magdalena Nowakowska (IA UW) Bartosz Kontny (IA UW) Krzysztof Jakubiak (IA UW)Radosław Gawroński (UKSW)

Wykład 3

RAZEM 67,5 Krótki opis przedmiotów   1. Archeologia podwodna Morza Bałtyckiego i Północnego Przedmiot ma na celu przybliżenie specyfiki znalezisk archeologicznych w Morzu Bałtyckim i Północnym. Zostaną omówione m.in. : wraki drewnianych żaglowców zalegających na dnie Bałtyku, w tym: szwedzkie okręty „ Vasa” i „Kronan”, oraz prezentacja wraków i obiektów podwodnych badanych przez Centralne Muzeum Morskie w Gdańsku: Puck (pozostałości portu) oraz wraki: W‐5 "Miedziowiec", W‐6 "Solen", W‐32 "General Carleton of Whitby", W‐27, W‐23 "Lorelay", W‐21,W‐25, W‐28 "Arngast", F 34.2.  Zajęcia uzupełnią pokazy filmów o wrakach: „Vasa”(muzeum Wazy), „Kronan”, „Miedziowiec”, „Arngast”, o archeologach CMM podczas pracy na wraku „Solen”(TVP3). 

 2. Archeologia podwodna Morza Czarnego  

Page 8: Wniosek z zakresu Archeologii podwodnej w Instytuciesenat.uw.edu.pl/files/Materialy_2011/czerwiec/podyplomowe/archeo...do samodzielnego nurkowania – CMAS P2; PADI ‐ RESCUE (oraz

Wniosek o uruchomienie studiów podyplomowych z zakresu Archeologii podwodnej w Instytucie Archeologii 

Na zajęciach zostanie zaprezentowany rys historyczny obszarów wokół morza Czarnego ze szczególnym uwzględnieniem okresów w których rozwijała się żegluga na tym akwenie: kolonizacja grecka, okres dominacji Imperium Romanum, okres bizantyjski. W ramach zajęć odrębnie będą prezentowane wybrane stanowiska archeologiczne na lądzie związane żeglugą oraz stanowiska podwodne. W obu przypadkach prezentacja będzie uwzględniała wyniki własnych badań Instytutu Archeologii UW m.in. w Bałakławie i w Ałuszcie na Krymie.  3. Archeologia podwodna na śródlądziu  Uczestnicy zajęć zapoznają się z:  ‐ tematyką rozwoju archeologii podwodnej na śródlądziu ‐ analizą podstawowych typów stanowisk podwodnych ‐ procesami formowanie się stanowisk, stanu ich zachowania i potencjału badawczego ‐ wartością śródlądowych stanowisk podwodnych dla dziedzictwa kulturowego  Bloki tematyczne: ‐ osiedla nawodne ‐ przeprawy mostowe ‐ pozostała stanowiska Uczestnicy zajęć uzyskają wiedzę z zakresu głównych kierunków przemian w żegludze śródlądowej przez pryzmat wyników badań archeologicznych nad pozostałościami środków transportu wodnego z okresu średniowiecza i czasów nowożytnych oraz źródeł pisanych i ikonograficznych. Zapoznają się z rezultatami działań z zakresu archeologii eksperymentalnej w tej dziedzinie. Bloki tematyczne: ‐ łodzie jednopienne ‐ pierwsze statki rzeczne ‐ nowożytne statki rzeczne   3 Archeologia Morska Na zajęciach będą prezentowane głównie stanowiska podwodne i wyniki badań w akwenach morskich  odmiennych od Morza Bałtyckiego. Uwzględnione zostaną akweny o wyższym zasoleniu, większej głębokościach i wyraźnych pływach. Zagadnienia: ‐ specyfika archeologii morskiej ‐ zapoznanie z metodami badawczymi stosowanymi w archeologii morskiej ‐ analiza podstawowych typów stanowisk podwodnych (morskich) ‐ omówienie procesów formowanie się stanowisk, stanu ich zachowania i potencjału badawczego ‐ przedstawienie wartości stanowisk (morskich) podwodnych dla dziedzictwa kulturowego  4. Źródłoznawstwo archeologii podwodnej Przedmiot ma na celu przybliżenie studentom, źródeł informacji z jakich czerpie archeologia podwodna. Szczególny nacisk zostanie położony na : szkutnictwo od okresu pradziejowego i protohistorycznego po wiek XX. Oprócz analizy budowy zachowanych wraków prezentowane będą przedstawienia statków i okrętów w sztuce różnych epok oraz przekazy pisane. Uwzględnione zostaną ponadto przykłady z zakresu etnografii – sposoby konstruowania łodzi i statków przez ludy prymitywne z różnych części świata.  5. Metodyka archeologicznych badań podwodnych  Celem zajęć jest przygotowanie studentów do praktyk podwodnych. Obejmują one  teoretyczną wiedzę o metodach prowadzenia badań z zakresu archeologii podwodnej oraz opanowanie praktycznych umiejętności warsztatowych umożliwiających odpowiednie postępowanie w trakcie badań.  

Page 9: Wniosek z zakresu Archeologii podwodnej w Instytuciesenat.uw.edu.pl/files/Materialy_2011/czerwiec/podyplomowe/archeo...do samodzielnego nurkowania – CMAS P2; PADI ‐ RESCUE (oraz

Wniosek o uruchomienie studiów podyplomowych z zakresu Archeologii podwodnej w Instytucie Archeologii 

Zagadnienia: ‐ kwerenda i planowanie badań; cel kwerendy, rodzaje informacji, archiwa, biblioteki; ‐ rozpoczęcie badań; formalności związane z uzyskaniem zgody na prowadzenie prac wykopaliskowych;  ‐ organizacja badań; organizacja zaplecza technicznego, udział specjalistów z dziedzin pozaarcheologicznych; ‐ mapy i plany;  ‐ pomiary na stanowisku; ‐ dobór metod badawczych;   6. Rysunek Przedmiot ma na celu nauczenie studentów podstaw rysunku archeologicznego: ‐ rysunek zabytków ruchomych; ‐ szkic sytuacyjny na stanowisku archeologicznym; ‐ szkic podwodny ‐ plan stanowiska (wykopu) w skali; ‐ rysunki planów i profili na stanowisku;  7. Ochrona podwodnego dziedzictwa archeologicznego  Przedmiot przybliża normy prawne stosowane w Polsce i na świecie dla ochrony podwodnego dziedzictwa archeologicznego.  8. Geologia dna morskiego Zarys historii badań geologicznych dna morskiego. Określanie położenia na  morzu (pozycjonowanie). Metody badania powierzchni  dna morskiego (rozpoznanie rzeźby i  osadów powierzchniowych) – profilowanie echosondażowe (echosondy jedno‐ i wielowiązkowe),  sonar boczny, fotografia i telewizja podwodna, pobór próbek osadów powierzchniowych).  Badania budowy geologicznej dna morskiego: profilowanie sejsmoakustyczne (charakterystyka  podstawowych systemów sejsmoakustycznych ‐ profilografy osadów ‐ pinger i X‐star; boomer,  sparker wysokorozdzielcza sejsmika refleksyjna, sejsmika 3‐D), sondy rdzeniowe, wiercenia.  Inne geofizyczne metody badania dna morskiego (grawimetria, magnetometria). Określanie in  situ właściwości fizycznych osadów. Podstawy sejsmostratygrafii – podstawy wyróżniania  jednostek sejsmoakustycznych, interpretacja geologiczna wydzielen. Bezpośrednie obserwacje  dna morskiego (nurkowanie swobodne, zdalnie sterowane pojazdy podwodne, autonomiczne  pojazdy podwodne). Planowanie i realizacja badań geologicznych na morzu ‐ zróżnicowanie  metod w zależności od celu badań. Przedmiot rozszerzony zostanie o zajęcia praktyczne (pobór próbek) które odbywać się będą na statku Instytutu Oceanografii UG.  9. Fizjologia i patofizjologia nurkowania dla archeologów Przedmiot  obejmuje tematykę związaną z fizjologią i patofizjologią człowieka w warunkach przebywania pod wodą i oddychania aparatem powietrznym. Ze względu na przeznaczenie tych informacji dla osób zajmujących się przybrzeżną archeologią podwodną , a więc z założenia nurkujących na głębokości nie przekraczające 30 m, tematyka wykładów zawężona zostanie do zagrożeń związanych z takimi głębokościami. Obejmować ona będzie opis zmian w fizjologii nurkującego, a mogących mieć wpływ na przebieg nurkowania. Ponadto poruszona będzie tematyka podziału chorób i wypadków mogących przytrafić się nurkowi. Wśród omawianych chorób (stanów patologicznych) znajdą się urazy ciśnieniowe, zatrucia gazami, problemy związane z termoregulacją ciała nurka, przyczyny utraty przytomności oraz urazy mechaniczne mogące zdarzyć się  przy pracy pod wodą lub spowodowane przez niebezpieczne zwierzęta. Poruszane tematy będą omawiane na przykładach nurkowań, w którym wystąpiły kłopoty lub które zakończyły się lub mogły zakończyć się wypadkiem. Przedstawione zostaną podstawowe informacje związane z udzielaniem przedlekarskiej 

Page 10: Wniosek z zakresu Archeologii podwodnej w Instytuciesenat.uw.edu.pl/files/Materialy_2011/czerwiec/podyplomowe/archeo...do samodzielnego nurkowania – CMAS P2; PADI ‐ RESCUE (oraz

Wniosek o uruchomienie studiów podyplomowych z zakresu Archeologii podwodnej w Instytucie Archeologii 

pierwszej pomocy w określonych, omawianych przypadkach oraz podane zostaną informacje o niezbędnym wyposażeniu technicznym i medycznym zabezpieczającym nurkowanie. W tematach wykładów znajdą się również podstawowe informacje o higienie nurkowania oraz o przeciwwskazaniach dotyczących możliwości nurkowania, a związanych z chorobami przebytymi przez nurka lub schorzeniami na które nurek cierpi aktualnie, czy też związanych działaniem przyjmowanych leków.   10. Fizyka nurkowa dla archeologów Podczas wykładu prezentowane są prawa fizyczne, znajdujące zastosowanie w praktyce nurkowej: prawo Archimedesa i zjawisko pływalności, prawa gazowe (Boyle’a‐Mariotte’a, Gay‐Lussaca i Charlesa), zjawisko rozpuszczalności gazów w cieczy, a także podstawowe problemy z zakresu optyki (widzenia w wodzie).  11. Wstęp do archeologii dla nurków W ramach zajęć prezentowany będzie wybór zagadnień związanych z archeologią w różnych częściach świata. Nacisk zostanie położony na te ludy i kultury archeologiczne, które w przeszłości podróżowały wodą oraz prowadziły handel i wojny na morzu.  Zagadnienia: ‐ Fenicjanie i Kartagińczycy; ‐ Grecy jako kolonizatorzy i żeglarze; ‐ Rzymianie na Morzu Śródziemnym i innych akwenach;  ‐ Wikingowie i inni żeglarze północy;  12. Metodologia pisania pracy rocznej  Przedmiot ma na celu zapoznanie studentów z podstawowymi zasadami napisania pracy rocznej, zasadami korzystania ze źródeł, zasadami opisywania źródeł, na których oparta jest praca, tworzenie planu pracy, zachowanie ciągu logicznego w pracy.   13. Ochrona Własności intelektualnej 1. Prawo własności intelektualnej – wprowadzenie a) źródła prawa  2. Prawo autorskie i prawa pokrewne a) przedmiot ochrony – utwór b) przedmiot uprawniony – twórca c) treść autorskich praw majątkowych d) treść autorskich praw osobistych 3. Problematyka plagiatu, piractwa oraz prawa cytatu. 4. Rodzaje praw własności przemysłowej a) znaki towarowe b) patenty  14. BHP Wykład z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, oprócz ogólnych zagadnień prawnych, problematyki zabezpieczenia przeciwpożarowego oraz procedur udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej (z uwzględnieniem wytycznych Europejskiej Rady Resuscytacji), będzie prezentował specyfikę pracy człowieka pod wodą, towarzyszące temu zagrożenia, procedury bezpieczeństwa oraz procedury awaryjne.    15. Archeologia podwodna Morza Śródziemnego i Adriatyku  

Page 11: Wniosek z zakresu Archeologii podwodnej w Instytuciesenat.uw.edu.pl/files/Materialy_2011/czerwiec/podyplomowe/archeo...do samodzielnego nurkowania – CMAS P2; PADI ‐ RESCUE (oraz

Wniosek o uruchomienie studiów podyplomowych z zakresu Archeologii podwodnej w Instytucie Archeologii 

Zajęcia prezentują m.in. różne kategorie źródeł w odniesieniu do historii morza (pisane, ikonograficzne), przedstawiają również rozwój badań podwodnych od Bliskiego Wschodu przez Italię, Francję po Hiszpanię. Wykład uzupełniają przykłady pozytywnych i negatywnych badań, w tym dotyczących celowości analiz ładunków wraków. Na wybranych przykładach prezentowane są próby odtwarzania handlu w oparciu o prawidłowo badane wraki od okresu IV w. p.n.e. do VII w. n.e.  Zajęcia obejmują także wprowadzenie w typologie amfor oraz wyjaśnienie znaczenia badań amfor dla rekonstrukcji obrazu handlu. Omawiany będzie przebieg najważniejszych szlaków handlowych Europu północnej, centralnej i południowej.  Jednym z elementów podstawowych w tej części zajęć jest poznanie procesu produkcji amfor. Wyjaśniana będzie także rola badań nad stemplami oraz napisami malowanymi na amforach, tak greckich jak i rzymskich. Zagadnienia te będą prezentowane przede wszystkim na przykładach epigrafiki amfor znad Betis z uwzględnieniem wyników badań na Monte Testaccio w Rzymie.   16. Szkutnictwo dla archeologów  Celem przedmiotu jest opanowanie wiedzy z zakresu głównych kierunków przemian w szkutnictwie pradziejowym, i średniowiecznym. Omówienie rodzajów średniowiecznych statków bałtyckich, techniki skorupowej oraz genezy techniki karawelowej na Bałtyku. Treści (bloki tematyczne): Szkutnictwo pradziejowe, Szkutnictwo wczesnośredniowieczne, Szkutnictwo późnośredniowieczne.  17. Historia nurkowania i archeologii podwodnej Przedmiot ma na celu przybliżenie historii, rozwoju nurkowania oraz archeologii podwodnej. Prezentuje najważniejsze odkrycia i wydarzenia związane z tymi dziedzinami zarówno na świecie jak i w Polsce. Wykład jest bogato ilustrowany przykładami stosowanych do nurkowania skafandrów, rozwiązań służących zapewnienia powietrza nurkom, różnych maszyn i urządzeń ułatwiających eksploracje podwodną w minionych wiekach. Zajęcia w formie wykładu uzupełnia wycieczka do Muzeum Nurkowania w Warszawie.   18. Fotografia archeologiczna i fotografia podwodna  Przedmiot ma na celu przybliżenie studentom specyfiki fotografii archeologicznej jako jednej z form dokumentacji prac badawczych oraz pozyskiwanych zabytków.  W ramach zajęć omawiana będzie: fotografia dokumentacyjna, nowe techniki w fotografii i ich zastosowanie w dokumentacji, fotografia dokumentacyjna w archeologii podwodnej oraz warsztat i metody pracy fotografa podwodnego (światło, światło w wodzie, kolor i kontrast, ekspozycja, typy aparatów, obudowa,  lampy błyskowe, obiektywy i konwertery, akcesoria, budowa kadru, kompozycja, sytuacje zdjęciowe a także obróbka zdjęć i ich archiwizacja).  19. Konserwacja zabytków Przedmiot obejmuje podstawowe zagadnienia z zakresu konserwacji zabytków, ze szczególnym uwzględnieniem metod przydatnych w archeologii podwodnej – konserwacja drewna, skór, tkanin i innych materiałów wydobytych z wody.  Część zajęć odbywać się będzie w nowoczesnych laboratoriach i pracowniach konserwacji w Centralnym Muzeum Morskich w formie warsztatów i ćwiczeń.   20. Muzealnictwo  Przedmiot obejmuje następującej zagadnienia : Prezentacja wystaw zabytków wydobytych spod wody i związanych z morzem na przykładach ekspozycji w Centralnym Muzeum Morskim  (wystawa w spichrzach na Ołowiance, w Żurawiu oraz statek muzeum Sołdek).  Przepisy i akty prawne obowiązujące w polskim muzealnictwie – ochrona zabytków. Rodzaje Muzeów i formy pokrewne. Ruch zabytków w muzeum. Pozyskiwanie i zabezpieczanie zbiorów, dokumentacja. Konserwacja, katalogowanie i wystawiennictwo zabytków archeologicznych  

Page 12: Wniosek z zakresu Archeologii podwodnej w Instytuciesenat.uw.edu.pl/files/Materialy_2011/czerwiec/podyplomowe/archeo...do samodzielnego nurkowania – CMAS P2; PADI ‐ RESCUE (oraz

Wniosek o uruchomienie studiów podyplomowych z zakresu Archeologii podwodnej w Instytucie Archeologii 

‐ m.in. prezentacja treści poradnika dla płetwonurków – „Podwodne Odkrycia”. Muzea w Polsce – historia podział,  rodzaje i przykłady. Muzea morskie – rodzaje (cech charakterystyczne, przykłady). Wystawiennictwo – ekspozycja. Sposoby ekspozycji zabytków archeologicznych – zastosowanie technik multimedialnych, modele, postery – najnowsze tendencje w muzealnictwie. Organizacja wystaw – pomysł, koncepcja, realizacja, katalog wystawy, otwarcie – wernisaż. Reklama i marketing w muzeach  ‐ projekty, imprezy specjalne – m.in. Noc Muzeów. Działalność komercyjna muzeów – kawiarnie, restauracje, sprzedaż pamiątek, sprzedaż wydawnictw i periodyków branżowych. Projekty MarMuCommerce oraz Seaside. Funkcja społeczna i kulturotwórcza muzeów – wolontariusze i hobbyści współpracujący z muzeami, towarzystwa przyjaciół, zatrudnianie pracowników (bezrobotnych) opłacanych przez urzędy pracy – przyuczanie do zawodu. Funkcja edukacyjna muzeów – zajęcia z młodzieżą, wystawy interaktywne, pokoje i place zabaw dla dzieci, współpraca ze szkołami. Działalność naukowa muzeów – współpraca z ośrodkami nauki (uniwersytety, instytuty), praca naukowa pracowników muzealnych, własne wydawnictwa naukowe.  Zajęcia uzupełni pokaz filmów prezentujących wystawy w muzeach archeologicznych.   21. Bioarcheologia  Zajęcia będą prezentować wybrane zagadnienia z szeroko pojętej Bioarcheologii: Mikroorganizmy i bezkręgowce – m.in. rola mikroorganizmów w osadach gromadzących się na dnie zbiorników wodnych. Możliwości badania paleoklimatu, zmian zasolenia oraz datowanie osadów dzięki obecności niektórych, charakterystycznych gatunków.  Rośliny – głównie prezentacja wybranych gatunków drzew stosowanych w budownictwie, w tym w budownictwie okrętowym. Możliwości identyfikacji gatunku i datowania w przypadku próbek pobieranych z różnych kontekstów archeologicznych, m.in. z wraków.  Zwierzęta – podstawowy kurs rozpoznawania szczątków kostnych najczęściej spotykanych gatunków zwierząt udomowionych i zwierząt dzikich. Przykłady zmian widocznych na szczątkach (zmiany przyżyciowe, ślady powstające podczas uboju oraz podczas dalszej obróbki kości i poroża). Przykłady opracowania zespołów materiału osteologicznego i zestawień wyników z różnych stanowisk archeologicznych.  22. Ćwiczenia terenowe Zajęcia wakacyjne, odbywające się w terenie na stanowiskach archeologicznych położonych nad różnymi akwenami (jeziora, rzeki, morze). W ramach tych zajęć studenci będą się uczyć metod eksploracji (m.in. w warunkach podmokłych) oraz dokumentacji i odpowiedniego zabezpieczania zabytków pozyskanych z warstw (także tych o dużej zawartości wody). Zajęcia będą obejmować zapoznanie studentów z wszelkimi niewykopaliskowymi metodami badań możliwymi do zastosowania na danym stanowisku (badania geofizyczne, przeszukiwanie sonarem pobliskiego akwenu, wykonywanie zdjęć z powietrza…). W ramach zajęć w terenie będą także prowadzone ćwiczenia związane z nurkowaniem m.in. poszukiwanie zabytków na dnie przez grupę nurków, przeszukiwanie dna podwodnym detektorem metali itp.). Prowadzona będzie praktyczna nauka metod dokumentacji – rysunek na stanowisku (planigrafia nawodna i podwodna), rysowanie zabytków ruchomych, dokumentacja fotograficzna nawodna i podwodna.     

 

 

 

 

Page 13: Wniosek z zakresu Archeologii podwodnej w Instytuciesenat.uw.edu.pl/files/Materialy_2011/czerwiec/podyplomowe/archeo...do samodzielnego nurkowania – CMAS P2; PADI ‐ RESCUE (oraz

Wniosek o uruchomienie studiów podyplomowych z zakresu Archeologii podwodnej w Instytucie Archeologii 

 

Page 14: Wniosek z zakresu Archeologii podwodnej w Instytuciesenat.uw.edu.pl/files/Materialy_2011/czerwiec/podyplomowe/archeo...do samodzielnego nurkowania – CMAS P2; PADI ‐ RESCUE (oraz
Page 15: Wniosek z zakresu Archeologii podwodnej w Instytuciesenat.uw.edu.pl/files/Materialy_2011/czerwiec/podyplomowe/archeo...do samodzielnego nurkowania – CMAS P2; PADI ‐ RESCUE (oraz