Własny Dom 4/2012

TEMAT M

IESIĄCA

: SOLIDN

Y DACH

• OCZYSZCZA

LNIE PRZYD

OM

OW

E • INSTA

LACJA

ALA

RMO

WA

• TARA

S

48 parametry i cenyoczyszczalnie przydomowe na małą i dużą działkę s. 26

[106] 4/2012 cena 7,99 zł (w tym 8% Vat)

B U D O W A i M O D E R N I Z A C J A

KRONIKA BUDOWY – ETAP 4ściany parteru, strop i stropodach s. 64

ODKURZACZ CENTRALNY z wężem, który sam... chowa się w ścianie s. 70

instalacja alarmowaw domu inteligentnym s. 18

4/2012 cena 7,99 zł[106] [106]

RAPO

RT

z RY

NKU

4 2012 ww

w.w

lasnydom.pl

B U D O W A B U D O W A iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii J MMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMM O D E R N I Z A C J AMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMM O DD E R N I Z A C J A

Blask i szykFinezyjna bryłai ekstrawaganckie wnętrza s. 8

TARASporady architekta, najlepsze rozwiązania s. 92

TE

MA

T M

IES

IĄC

AĄ Jak wykonać

OKIEN

s. 32

ISSN 1509-3042 04

i n d e x 3 5 3 7 5 2

KRONIKA BUDOWY – ETAP 4 ODKURZACZ CENTRALNY ISSN 1509 3042 04

i n d e x 3 5 3 7 5 2

dobrze zaprojektowany

okl_IV_I_WD4_12_01.indd 1okl_IV_I_WD4_12_01.indd 1 14-03-12 14:45:3714-03-12 14:45:37

Poleca

Cena katalogu 9,99 złJuż w sprzedaży

Zamówienia przyjmujemy: telefonicznie pod numerem 85 743 82 30 pon.–pt., w godz. 800–1600 e-mailem: [email protected] lub na stronie www.sklep.koncept-wydawnictwo.pl Zamawiający pokrywa koszt pobrania pocztowego.

numer specjalny

Cena katalogu 9,99 zł

Zamów on-line:www.sklep.koncept-wydawnictwo.pl


okl_II_III_WD4_12_01.indd 1okl_II_III_WD4_12_01.indd 1 13-03-12 15:57:4713-03-12 15:57:47

4/2012 WŁASNY DOM 1

OD REDAKCJI

Podobno nikt nie czyta wstępniaków. Nie dziwię się. Nasze artykuły, sesje, zestawienia pro-duktów są o wiele ciekawsze niż to, co teraz piszę. Może więc napisać antywstępniak? Taki zniechęcający do budowania, np. długą listę koniecznych kopii, oryginałów, oświadczeń,

pozwoleń, protokołów, które musimy załączyć do zawiadomienia o zakończeniu budowy?No tak, ale większość kupujących Własny Dom, skuszona zdjęciem na okładce, i tak otworzy gaze-tę od razu na str. 8. Prezentujemy dom z awangardową „płynną” bryłą i rzeźbiarsko zaprojektowa-nymi wnętrzami. Jest szkło, pióra, miecze samurajskie, więc cicho sza o jakichś tam formalnościach związanych z zakańczaniem budowy.Największy tytuł na okładce Jak wykonać solidny dach, sprawi, że od razu przejdziecie na s. 32 do Tematu Miesiąca. Szczególnie polecam zdjęcia pokazujące m.in. najczęstsze błędy w montażu dachówki ceramicznej. A tu, w moim wstępniaku-antywstępniaku, dodam, że każdy inwestor musi dostarczyć protokoły badań kominów...W Focusie – Przydomowa oczyszczalnia ścieków (s. 26) przedstawiamy trzy rozwiązania: na małą, na dużą działkę oraz na trudne warunki gruntowe. Mnie bardzo zainteresowała informacja o możliwości wykorzystania szamba jako oczyszczalni. I zaznaczam, że urząd będzie się domagał od Was przedłożenia protokołu odbioru przydomowej oczyszczalni ścieków.W kolejnym Focusie – Instalacja alarmowa w inteligentnym domu (s. 18) analizujemy dwa rozwiązania: osobną instalacje alarmową czy magistralę jako instalację alarmową. Ja zwróci-łem uwagę na różne sposoby wykorzystania kamer. W tym miejscu wspomnę o naszym dziale Modernizacja i artykule Elektryczne ogrzewanie podłogowe (s. 82) – praktycznym przeglądzie rozwiązań dla remontowanego domu. A formalności z sieciami elektrycznymi i teleinformatyczny-mi? Oczywiście, że są. Zostaniecie zmuszeni do przygotowania protokołu o pomiarze rezystancji instalacji elektrycznej i wyłącznika różnicowo-prądowego.W trzecim odcinku Kroniku Budowy (s. 64) przyglądamy się dwóm stropom: rzadko spotykanemu żelbetowemu oraz typowemu gęstożebrowemu – możecie porównać zalety i wady. Inwestorzy dali się namówić na instalację odgromową i... tak, tak, będą musieli dostarczyć do urzędu dokument pomiaru instalacji odgromowej.W dziale Wokół domu (s. 102) kosimy i pielęgnujemy trawnik. Przedstawiamy kosiarki i inne urzą-dzenia do pielęgnacji tej części ogrodu. Ale zanim go będziemy mieli, do urzędu trzeba dostarczyć zgodę na wycinkę drzew. Nie macie drzew? To wcale nie znaczy, że nie trzeba dostarczyć jakiegoś dokumentu. Będzie to oświadczenie, że wycinka nie była konieczna.W dziale Z praktyki prezentujemy dwie instalacje. Pierwsza z kotłem kondensacyjnym, kolekto-rami słonecznymi i kominkiem zapewnia panu Stanisławowi sporo oszczędności (s. 74). Zanim się wprowadził, musiał dostarczyć protokół o odbiorze przyłącza gazowego. Druga instalacja za-pewnia komfort – to odkurzacz centralny ze specjalnym systemem Hide-a-hose, w którym cała długość węża chowa się w ścianie. I tu zaskoczenie. Instalacja ta nie wymaga dostarczenia żadne-go dokumentu do urzędu (pod warunkiem braku ingerencji w konstrukcję nośną). Ale spokojnie. Na pewno doczekamy się kolejnego obowiązku, np. pomiaru szczelności i poziomu hałasu. Ktoś, dla naszego oczywiście dobra, na pewno już nad tym pracuje. Chyba że rząd przygotuje ustawę deregulacyjną w tym zakresie. I na to właśnie liczę.

Dokumenty!fo

t. Ł.

Raj

cher

t

zastępca redaktor naczelnejAndrzej Daczkowski

Jeśli chcieliby Państwo podzielić się swoimi doświadczeniami lub sugestiami,

proszę napisać na adres [email protected]

Najciekawsze wypowiedzi nagrodzimy!

Dziękuję czytelniczce za dostarczenie listy dokumentów, które musiała przygotować, by formalnie zakończyć swoją budowę. Dodam, że w każdej gminie wymagania są nieco inne. Na szczęście żaden z inwestorów nie potrzebuje skierowania do poradni zdrowia psychicznego – o jeden doku-ment mniej. Można pójść od razu.

s001_WD4_12_wstepniak_AD.indd 1s001_WD4_12_wstepniak_AD.indd 1 14-03-12 14:56:1914-03-12 14:56:19

32 Solidny dachNajbardziej narażona na warunki atmosferyczne część domu. Co zrobić, by była trwała i przez długie lata ładna? Wybór i montaż materiałów pokryciowych. Wyposażenie dachu: kominy, okna połaciowe, rynny i kolektory słoneczne

TEMAT MIESIĄCA

RAPORT z RYNKU

112 Okna Przegląd oferty okien

– elewacyjnych i połaciowych. Kilkadziesiąt produktów

różnych producentów z opisem najważniejszych parametrów.

Ułożone według ceny – od najtańszych do najdroższych

spis treścifo

t. Ok

nopl

us

109 Nasza prenumerata Wybierz prezent dla siebie!

DOM Z OKŁADKI

32 strony!fo

t. Rö

ben

NOWOŚCI

3 Nowości na rynkuMateriały i technologie wprowadzone na nasz rynek, wydarzenia branżowe

8 Blask i szykNiezwykła bryła domu łączy w środku tradycyjne wnętrza ze współczesnym designem. Z białymi ścianami kontrastują czarne meble i brązowe wykończenia w drewnie

FOCUS

18 Systemy alarmoweInstalację alarmową można połączyć z systemem inteligentnego domu. Ale czy warto? Może lepszym rozwiązaniem jest odrębna sieć alarmowa? Jak rozmieścić różnego typu czujki?

26 OczyszczalnieW jaki sposób działają i ile zajmują miejsca? Czynniki decydujące o wyborze rodzaju oczyszczalni. Czym jest drenaż rozsączający?

KRONIKA BUDOWY ETAP 4

64 Mamy już dach!Dlaczego architekt zastosował rzadko spotykany strop żelbetowy między kondygnacjami, a gęstożebrowy na stropodachu? Jak wykonano spadki, dzięki którym dach jest skutecznie odwadniany?

Z PRAKTYKI

70 Odkurzacz centralnyInwestor od początku chciał zamontować odkurzacz centralny. Ostatecznie przekonał go system Hide-A-Hose, pozwalający chować wąż w ścianie. Jakie zalety ma to rozwiązanie?

74 Kocioł kondensacyjnyPan Stanisław połączył w skomplikowany system: gazowy kocioł kondensacyjny, kolektor słoneczny i kominek z płaszczem wodnym. Czy taki układ pozwala na oszczędności?

MODERNIZACJA

82 Elektryczne ogrzewanie podłogoweZalety elektrycznej podłogówki. Czym różnią się maty od kabli grzewczych? Mata grzejna na starej posadzce. Nieinwazyny montaż na betonowej podłodze i drewnianym stropie

ARCHITEKTURA

92 TarasSzukamy najlepszej lokalizacji dla tarasu. Dlaczego tak trudno dobrać skuteczne zadaszenie? Nawierzchnia – zalety drewna, kamienia, betonu i klinkieru

WOKÓŁ DOMU

102 Zakładanie i pielęgnacja trawnikaGdzie można zaplanować trawnik? Przygotowanie podłoża Zasianie, pierwsze nawożenie i koszenie. Dobór kosiarki

FINANSE

110 Kredyt bez wkładu własnegoJakie obostrzenia stosują banki wobec osób otrzymujących pożyczkę na 100% wartości nieruchomości?

80, 126 Projekty domów jednorodzinnych

002_spis.indd 2002_spis.indd 2 13.3.2012 15:19:4713.3.2012 15:19:47


na rynkuNOWENOWE

Firma Scala Plastics wprowadziła na rynek nową kolekcję gontów laminowanych TruDefinition™ Duration® w pa-lecie barwnej TruDefinition™ Duration® Designer Colors Collection. Dzięki wprowadzonym udoskonaleniom gonty z tej serii posiadają dożywotnią gwarancję producenta. Nową kolekcję w połączeniu z technologią SureNail charaktery-zuje intensywny, nasycony i pełen głębi kolor z wyraźnym kontrastem. Zapewnia on wyjątkowy wygląd dachu, pod-kreślając wrażenie trójwymiarowości. Zastosowanie tkani-ny wzmacniającej zapewnia bezproblemowy i bezpieczny montaż, przy ośmiokrotnie większej wytrzymałości na zry-wanie. To pierwsze na rynku gonty z gwarancją odporności na wiatr o prędkości ponad 210 km/h przy mocowaniu tylko 4 gwoździami. www.scalaplastics.pl

Gonty nie do zerwania

Przeciwpożarowe i antywłamaniowe stalo-we drzwi wewnętrzne WAT firmy Hörmann sto-

sować można m. in. jako zamknięcie przejść prowadzących z piwnicy lub garażu do mieszkalnej części domu. Sprawdzają się też jako drzwi do warsztatów, kotłowni itp. Drzwi WAT spełniają wysokie wymogi w zakresie ochrony przed ogniem i włamaniem. Zbudowane z wytrzymałej płyty stalowej i specjalnego wkładu ognioodpornego zatrzymują ogień co najmniej przez 30 minut, a z odpowiednim wyposażeniem dodatkowym chronią też przed przedostaniem się niebezpiecznego dymu. Drzwi WAT dostępne są w wielu wariantach kolorystycznych i okleinach drewnopodob-nych, dzięki czemu łatwo je dopasować do drzwi wewnętrznych. Cena: od 2 775 zł + VAT www.hormann.pl

Wyselekcjonowane składniki chemiczne zawarte w kleju Ekstra++ firmy Jantoń 4J gwarantują stałą jakość produktu, trwałość oraz elastyczność wykonanych połączeń. Zawarty w kleju dodatek żywicy polimerowej znacząco zwiększa przyczep-ność zaprawy oraz nadaje jej odporność mechaniczną, co pozwala na komfort pracy z różnymi wymagającymi materiałami na trudnych podłożach. Specjalnie dobrane kom-ponenty pozwoliły na wydłużenie czasu przy-datności kleju do użycia. Produkt jest idealny do przyklejania płytek ceramicznych, gresowych i z kamienia naturalnego, również o dużym for-macie, wewnątrz i na zewnątrz budynków (na tarasach, balkonach, elewacjach itp). Sprawdza

się przy podwyższonym obciążeniu statycznym. www.janton4j.pl

Klej z żywicą

PodwójnePodwójne bezpieczeństwo bezpieczeństwo

Grzejnik prawie niewidzialnyDoskonałym źródłem ciepła w pomieszczeniu z dużą ilo-ścią przeszklonych przegród jest grzejnik kanałowy kon-wektorowy Verano-konwektor®. Z powodzeniem jest on stosowany zarówno do ogrzewania eleganckich, przestronnych pomieszczeń w budownictwie miesz-kalnym, jak i budynków użyteczności publicznej – jednym słowem wszędzie tam, gdzie zależy nam na zapewnieniu optymalnej temperatury, zachowaniu charakteru i estetyki wnętrza oraz jego funkcjonalności. To bardzo dys-kretny sposób ogrzewania pomieszczenia – grzejnik został zaprojektowany tak, że jedyny widoczny element to es-tetyczna kratka wkomponowana w podłogę. Wymiennik ciepła został umieszczony w kanale i pozostaje praktycznie nie-zauważalny. www.v-k.pl

s003-006_WD4_12_nowosci.indd 3s003-006_WD4_12_nowosci.indd 3 13-03-12 12:51:2313-03-12 12:51:23

4 WŁASNY DOM 4/2012

na rynkuNOWENOWE Innowacyjna biel

Zarówno w roli głównej, jak i jako delikatny ak-cent, biel zawsze zaskakuje i przyciąga wzrok. Takie właśnie są drzwi Bianco, najnowsza pro-pozycja firmy Invado. Gustowne i stylowe, a jed-nocześnie znakomicie pasujące do nowoczesnych przestrzeni. Nowa kolekcja Invado spodoba się miłośnikom przestronnych, otwartych na światło słoneczne wnętrz. Część modeli posia-da dużą powierzch-nię przeszklenia, a szyba Satinato po-zwala na swobodną grę promieni. Dla ceniących prywat-ność i ciszę idealne będą drzwi Bianco w wersji pełnej – z powodzeniem zamienią każdy ga-binet czy sypialnię w oazę spokoju i intymności. Cena: od 525 zł netto.www.invado.pl

Firma Murexin wprowadziła do swojej oferty elastyczny klej do parkietu X-Bond MS-K511, pro-dukowany na bazie „Technologii MS” – modyfikowanych silanów. Klej jest jednoskładnikowy, ela-styczny, bezwodny i bezrozpuszczalnikowy. Dobrze utrzymuje „kształt zęba”, ma neutralny zapach i znakomicie tłumi odgłos kroków. Służy do przyklejania parkietów i wszystkich rodzajów posadzek drewnianych, w tym desek podłogowych z drewna europejskiego i egzotycznego. Przeznaczony jest do stosowania wewnątrz pomieszczeń. Można nim mocować parkiety i posadzki drewniane o różnym przeznaczeniu. Klej spełnia wymagania normy EN 14283. Cena katalogowa: 409,62 zł netto za 16 kg www.murexin.pl

Klej zapewniający... ciszę

Nowoczesny wkład kominkowyBasia 15 kW to nowy wkład kominkowy firmy Kratki.pl o palenisku z horyzontalną komorą spa-lania. Jest w stanie osiągnąć sprawność wynoszącą aż 70%. Korpus paleniska wykonano ze stali kotłowej, a komora wyłożona została formatkami z wermikulitu, który izoluje ciepło i zapewnia utrzymanie odpowiedniej temperatury spalania. W standardzie wkład posiada króciec dolotu powie-trza, kierownicę powietrza tworzącą system czystej szyby, szyber ze stopniowaną regulacją wylotu spalin, nowoczesny poręczny uchwyt do otwierania drzwiczek oraz ozdobną ramę – maskownicę. Innowacją jest system dopalania spalin, czyli dopowietrzenie komory spalania poprzez system otwo-rów w płytach wermikulitowych osłaniających tylną ścianę paleniska. Wkład może być wyposażony w szybę dekoracyjną (system glass), nadającą mu nowocześniejszy wygląd. www.kratki.pl

Balkon i okno w jednymOkno balkonowe FGH-V Galeria wyposażo-ne jest w system okuć, dzięki któremu otwarte skrzydła tworzą balkon. Górne skrzydło otwierane jest do góry, a dolne do przodu. Boczne barierki ochronne zintegrowane są z dolnym skrzydłem i wysuwają się w trakcie jego otwierania. W trakcie zamykania dolnego skrzydła barierki balkonu chowają się w oknie i nie są widoczne ponad połacią dachu. Zarówno górne, jak i dolne skrzydło wyposażone są w bezpieczny pakiet P2 z wewnętrzną szybą laminowaną oraz zewnętrz-ną szybą hartowaną z powłoką łatwozmywalną. Okno ma automatyczny nawiewnik V40P, za-pewniający optymalną ilość świeżego powietrza w pomieszczeniu oraz oszczędność energii ciepl-nej. Okno wykonane jest w systemie wzmocnienia konstrukcji okna topSafe – posiada podwyższoną odporność na włamanie. www.fakro.pl


...dbamy o zdrowie Twoje i Twoich najbliższych. Dlatego opracowaliśmy farby ze

znakiem E.L.F., które zawierają 30-krotnie mniej substancji szkodliwych i lotnych

niż stanowią normy Unii Europejskiej. A kiedy schną do powietrza dostaje się niemal

wyłącznie para wodna.

Linia ELF została uznana przez Komitet Ochrony Praw Dziecka

jako farby przyjazne dzieciom.

Więcej informacji na stronie internetowej: www.zdrowemieszkanie.pl

Caparol_reklama.indd 5Caparol_reklama.indd 5 13-03-12 8:35:2813-03-12 8:35:28

NOWE NA RYNKU

Innowacyjny gęstożebrowy system stropowy Rectolight firmy Rector jest znakomitą alternatywą dla standardowego betonowego pustaka. Złożony jest z belek z betonu sprężonego oraz ultralekkich wypełnień z prasowanych wiórów drzewnych. Drewniane wypełnienie międzybelko-we (certyfikat ITB-0415/Z; AT-15-8315/2010) umożliwia dwukrotnie szybszy montaż i redukuje koszty transportu (jedna paleta to nawet 100 m2 stropu). Uzyskiwane rozpiętości wahają się między 1 m a 8 m. Wysokość stropu (zależna od rozpiętości i obciążeń) wynosić może już od 16 cm. System Rectolight jest uniwersalny – może być stosowany w każdym domu jedno-rodzinnym. www.rector.pl

Firma „Joniec”– laureat konkursu „Jakość Roku 2011” – poszerzyła asortyment o zestaw łupanych bloczków elewacyjnych TOM. Służą one do budowy trwałych i solidnych elewacji o doskonałych walorach estetycznych. Bloczki TOM występują w kolorze piaskowym i stalowym oraz w multicolorze Piryt. Kolorystyka wyrobów w połączeniu z łupaną fakturą licowej strony bloczków tworzy eleganckie i es-tetyczne elewacje z efektem światłocienia, który stwarza wrażenie naturalności i lekkości. Cena: 107,50 zł brutto /m2 www.joniec.pl

Strop szyty na miaręStrop szyty na miarę

Drzwi stalowe zewnętrzne z se-rii Eko Nova mają zastosowanie w budownictwie wielorodzinnym i jednorodzinnym. Konstrukcja ma grubość 52 mm i posiada bar-dzo dobre parametry techniczne. System podwójnych uszczelek za-pobiega nadmiernej ucieczce cie-pła z pomieszczenia. Ocynkowana blacha stalowa pokryta została wy-sokiej jakości laminatem drewno-podobnym, będącym powłoką od-porną na warunki atmosferyczne. Te płytko tłoczone drzwi zewnętrz-ne są idealnym rozwiązaniem dla klientów, którzy pragną zachować jednolitą kolorystykę drzwi i bramy garażowej. www.kmt.com.pl

Trwała i piękna elewacja

Firma Fast poszerza swoją bogatą ofertę chemii budowlanej o posadzki samopoziomujące: cienkowarstwową Fast Mini-Level (gr. 2-20 mm) klasy CT-C25-F7 oraz średniowarstwową Fast Midi-Level (gr. 5-35 mm) klasy CT-C25-F7. Produkty opar-te są na suchej mieszance, złożonej z cementu portlandzkiego i glinowego, piasku oraz innych domieszek. Po zmieszaniu z wodą tworzą łatwo rozprowadzające się masy samorozlewne. Mogą być wylewane ręcznie lub maszynowo. Po całkowitym związaniu są odporne na ścieranie oraz wysokie obciążenia. Przeznaczone są do stosowania na podłoża betonowe, cemento-we i anhydrytowe. Mogą być również używane w pomieszcze-niach narażonych na okresowe oddziaływanie wody i wilgoci. www.fast.zgora.plniach narażonych na okresowe oddziaływanie wody i wilgoci. www.fast.zgora.pl

Posadzki samopoziomujące

Stalowe jak drewniane


w 80 sklepów dooko∏a domumorze inspiracji

CENTRUM WYPOSA˚ENIA WN¢TRZ

Poszukiwaczy pi´kna zapraszamy w podró˝ do Domoteki.

Wyp∏yƒ w rejs po niezmierzonych wodach inspiracji. Pozwól, by Twoje aran˝acyjne pomys∏y zmieni∏y si´ w rzeczywistoÊç. Salon, sypialnia,kuchnia, ∏azienka, garderoba, gabinet, pokój dla dzieci. Ka˝de z tych wn´trz potrzebuje pi´knych mebli i niepowtarzalnych dodatków.Znajdziesz je w naszych wyjàtkowych sklepach. Wykrocz poza horyzont znanych form i trendów. ¸àcz barwy, igraj z kszta∏tami, twórz w∏asne wzory. Skomponuj wn´trze swoich marzeƒ. W Domotece.

WARSZAWATRASA TORU¡SKA PRZY IKEA

www.domoteka.pl

DOMOTEKA_reklama.indd 7DOMOTEKA_reklama.indd 7 13-03-12 8:38:1113-03-12 8:38:11


SESJA NUMERU domy czytelników

Tekst: Andrzej DaczkowskiZdjęcia: Dmitri Kałasznikow

AAwangardowo rozrzeźbiony dom kryje w swych wnętrzach wiele odważnych pomysłów aranżacyjnych. Właścicielka stawiała na biel, jej mąż na czerń. A architekt podjął ryzyko sprostania tym różnym oczekiwaniom. I... udało się

008-017_sesja _makow.indd 8008-017_sesja _makow.indd 8 13.3.2012 16:14:3513.3.2012 16:14:35


domy czytelników SESJA NUMERU

Blask i szykdom z okładki

ROZŁOŻYSTY DACH pokryty został jednokolorową dachówką karpiówką, która najładniej ze wszystkich pokryć ceramicznych akcentuje charakterystyczną dla tej bryły „falistość”. Czoła okapów pokryto struktonitem – płytkami imitującymi natural-ny łupek. Świetnie nadają się do precyzyjnego krycia trudnych fragmentów dachu. W okapach ukryte są rynny (na elewacji widoczne są jedynie rury spustowe) – to konieczny zabieg, gdyż przy tak fantazyjnie ukształtowanym dachu żadna rynna nie wy-glądałaby estetycznie




się, gdy wędrujemy po budynku. Ciekawostką jest to, że w miejscu centralnie ustawionej witryny pierwotnie miał znajdować się... wodo-spad. Jednak właściciele, znużeni przedłużającymi się wycenami jego wykonania, ostatecznie zrezygnowali z tego pomysłu. W święta Bożego Narodzenia obszerny schodek w kształcie łezki, znaj-dujący się przed witryną, służy jako miejsce na bardzo wysoką choin-kę. A wcześniej wydawało się wszystkim, że to zbędny i niewygodny element.

GNa salonach

Gdy wchodzimy do tego domu, trafiamy od razu do dużego holu, liczą-cego ponad 30 m2. Tuż za nim znajduje się salon. Poziom jego podłogi znajduje się trzy stopnie niżej od holu. Dzięki temu salon, widoczny z góry, prezentuje się w całej okazałości. Patrząc z drugiej strony – z salo-nu na hol i klatkę schodową – widzimy, jak wszystko wznosi się stopień za stopniem wyżej i wyżej. Tak twórcy domu uchronili tę 80-metrową otwartą przestrzeń od efektu płaskiego „lotniska”. Salon nie jest prze-widywalnym prostokątem. Posiada zaułki i odnogi, które odsłaniają



domy czytelników SESJA NUMERUMOTYWY. Zarówno w salonie, jak i w pozostałych pomieszcze-niach widocznych jest kilka charakterystycznych dla tego domu motywów i zestawień. Białe, matowe ściany skonfrontowano z czarnymi, połyskliwymi meblami. Ale to nie koniec kontrasto-wych zestawień. Prosty stolik zderzono z rozrzeźbioną ramą ko-minka. W prawie każdym pomieszczeniu znajdziemy fantazyjne, ciemne, żeliwne elementy (tutaj balustrada schodów) i błyskają-ce, kryształowe bądź metalowe żyrandole. Ta czarno-biało-metalowa kolorystyka złagodzona jest przez drewnianą podłogę z szerokich, solidnych desek ze szczotkowa-nego i bejcowanego dębu.Na środku salonu znajduje się kanapa i granatowo-szary fotel, nawiązujące stylistycznie do lat 30. Umieszczone na chromo-wanych płozach, uzupełniają zaskakujące i odważne decyzje aranżacyjne



SESJA NUMERU domy czytelników KOMUNIKACJA PIERWSZEJ KLASY. Hol i klatka schodowa w tym domu to zaprzecze-nie nudnych tzw. ciągów komunikacyjnych, przez które należy wyłącznie przemknąć do właściwego pomieszczenia. Zrezygnowano z kątów prostych – dominują fale, łuki czy wręcz zawijasy. Pierwsze, zapraszające stopnie schodów „wijąc się” zajmują du-żo miejsca – ale akurat w tym domu go nie brakuje. Zamiast spokojnych, pionowych tralek w balustradzie zdecydowano się na frenetyczne formy z matowego żeliwa. Piękny kształt schodów i balustrady podświetlany jest przez halogeny umieszczone w ścianie – przestrzeń ta nigdy nie niknie w mroku. I jakby na przekór wszystkiemu w zupełnej opozycji do tej fantastyczności znajduje się prosta, minimalistyczna witryna



RZUTY DOMUDom jednorodzinny wolno stojący

Jaki styl? Ładny!Ponad trendami – takie było moje założenie projektowe. Wyzwaniem, ale z gatunku tych przyjemnych, była konieczność pogodzenia dwóch stylów. Właścicielka domu preferowała kolory jasne i lekkie, pomiesz-czenia z oddechem i nowoczesne. Natomiast właściciel zdecydowanie gustował w rozwiązaniach tradycyjnych. W efekcie powstały wnętrza bardzo zróżnicowane stylistycznie, eklektyczne. Gdybym miała określić, w jakim stylu jest ten dom, powiedziałabym, że w pięknym i pasu-jącym do oczekiwań mieszkańców. Osobiście odradzam kupowanie wszystkiego do tzw. kompletu czy w kolorze. Prawdziwe projektowanie to nie szkolna realizacja jednego czy drugiego stylu. Moja rola w tym procesie nie polega przecież na uczeniu inwestorów stylu czy zasad projektowania (nie wyobrażam sobie takiego narzucania się), ale na wysłuchaniu i podsuwaniu pomysłów. Ponadto dobry architekt nigdy nie porzuca takich ciekawych realizacji. Dotąd właścicielom przesyłam mms ze zdjęciem jakiegoś mebla i komentarzem – koniecznie musicie to zobaczyć...

dom z okładki

hol

kuchnia

salon + jadalniagard.

garaż

kotł.

łaz.

gabinet pokój kominkowy

projektant wnętrz domu: arch. Hanna Kłyk

Czym kierował się architekt, aranżując wnętrza

Powierzchnia użytkowa domu: całkowita: 270,45 m2

parter: 150,44 m2

piętro: 120,01 m2

Projekt domu: Autorska Pracownia Projektowa Architektury i Urbanistyki Linearte, arch. Wojciech ObłuskiProjekt wnętrz: arch. Hanna Kłyk

PARTER PIĘTRO

łaz.

łaz.

łaz.

pokój dziecięcy

pokój dziecięcy

komunikacja

gard.

sypialnia




GGabinet pana domu usytuowany został na parterze, w miejscu odle-głym od strefy dziennej. Na 11 m2 znajdują się wszystkie rzeczy nie-zbędne do pracy. Wygodne drewniane biurko, przylegające do okna z widokiem na ogród, wykonane zostało według projektu architekt Hanny Kłyk przez jej znajomego stolarza (proszę zwrócić uwagę na efektowne i wyraźne usłojenie, przebiegające przez całą długość blatu – to nieprzypadkowy wybór!). Wzrok przyciąga też tradycyjna,

W kuluarachciężka angielska biblioteka z ulubionymi książkami i pamiątkami z wypraw. Jest to jedyne tak jednorodne stylistycznie pomieszczenie w całym domu. Klasyczny detal w połączeniu z naturalnym materia-łem i barwami, spokój i powaga, jakie panują w tym pomieszczeniu są – być może – odskocznią od ekstrawaganckich pomysłów zreali-zowanych w innych pomieszczeniach.

GABINET – KRÓLESTWO PANA DOMU. Projektant wnętrz miał na uwadze, że właściciel woli formy bardziej tradycyjne, ciemne, dostojne. Dlatego też w gabinecie zrealizowano od A do Z jego oczekiwania. Fronty są kasetonowe, nieco rozrzeźbio-ne, fotel tradycyjny, obity pikowaną skórą


ŁAZIENKA WŁAŚCICIELI DOMU. Znajduje się na piętrze, podobnie jak łazienka dla dzieci. Pierwsza ma 12 m2, druga prawie 10 m2. Dzięki rozrzeźbionemu dachowi skosy nie

są w ogóle dokuczliwe. W łazience właścicieli zastosowano interesujący zabieg. Podłoga znajduje się dwa stopnie niżej niż poziom podłogi po-

zostałej części poddasza. Dlatego przy drzwiach znajduje się niewielka żeliwna balustrada. Na żeliwnej ramie umieszczono również lustro. Mimo że jest to materiał ciężki, zaproponowany przez panią architekt kształt

nadał tym elementom zwiewności i lekkości. Delikatności dodaje też mo-zaika, mieniąca się wszelkimi odmianami beżu i odcieni kremu

KUCHNIA. To „najczarniejsze” po-mieszczenie w domu. Czarny jest stół, stoliki barowe i meble kuchenne. Jednak nie jest to ciemne pomieszczenie. Światło odbija się od połyskliwych powierzchni. Na podłodze położono marmur. Jego brązowy kolor nawiązuje do drewnianej podłogi w salo-nie, a gęste żyły do białego i czarnego wystroju domu



WW stylu glamour

dom z okładki

W tym domu każdy element dekoracyjny ma indywidualny charakter i przyciąga wzrok: błyskiem, wyszukaną formą czy zaskakującym zestawieniem. Efekt? Wnętrze jest nie do podrobienia...


stylizowana komoda z naturalnego drewna

z wykończeniem ze srebrnej folii

ciemna i złocona tapeta, w tym samym

stylu – postarzana komoda w stylu wiktoriańskim

bogato rzeźbiona i błyszcząca rama

kominka



żyrandol z delikatnych,

pierzastych prętów

samurajskie miecze z kolekcji pana domu

strojny stół – szkło, pióra i noga ukryta w linkach z kryształów

dekoracyjny klimatyzator – przedni

panel pełni funkcję obrazu



FOCUS instalacje

Coraz popularniejsze są instalacje integrujące system inteligentnego domu z systemem alarmowym. Pozwala to na zmniejszenie wydatków na energię oraz dopasowanie wyglądu urządzeń do wystroju wnętrza

Instalacja alarmowa w domu jednorodzinnym nie musi być całkowicie osobnym układem.

Może stanowić element systemu inteligentnego domu. Koszty jej ewentualnej rozbudowy będą wtedy znacznie mniejsze, a możliwości całego systemu – większe. Zintegrowana instalacja pozwala też na zmniejszenie kosztów eksplo-atacyjnych – choćby dlatego, że pobiera mniej energii elektrycznej. Każdy panel dotykowy mo-

że wyświetlać informacje ze wszystkich czujek oraz pokazywać stany wszystkich elementów systemu alarmowego. Z każdego miejsca w domu można więc wszystko sprawdzić. Taki system zapewni też lepszą ochronę. W bro-nieniu naszego bezpieczeństwa i mienia uczestniczą bowiem wszystkie instalacje wchodzące w skład systemu inteligent-nego domu, przekazując sygnały do tej

FOCUS

INSTALACJA MAGISTRALNA biegnąca w ścianach pozwala na zintegrowanie systemu alarmowego z systemem inteligentnego domu i bezproblemowe przyłączanie nowych urządzeń

CZUJKI przekazują do systemu informacje o warunkach panujących w domu i ewentualnych zagrożeniach. Można zamontować czujki:

• mikrofonowe – wy-krywają zbicie szkła,

• magnetyczne – in-formują o otwarciu drzwi lub okna przez osobę niepowołaną,

• wycieku – wykrywają zbyt dużą ilość wody płynącej z kranu lub zbyt długi czas otwar-cia kranu,

• ruchu – mierzą pro-mieniowanie cieplne poruszających się obiektów lub wykry-wają mikrodrgania w powietrzu, wywoła-ne przez poruszające się obiekty,

• dymowe – wykrywają obecność w powietrzu CO (czadu) i CO2,

• gazu – wykrywają ulatniający się gaz,

• nasłonecznienia i wilgotności – czu-wają nad ogrodem zimowym

LINIA TELEFONICZNA jest powiązana z systemem – przez nią nadawane są automatyczne komunikaty do telefonów mieszkańców i do agencji ochrony

WIDEODOMOFON pozwala nie tylko na komunikację z osobami dzwoniącymi do bramy, ale też na obserwację (i ewentualną rejestrację) tego, co dzieje się przed bramą

KAMERY (jedna lub więcej) w systemie telewizji przemysłowej (CCTV) wewnątrz i na zewnątrz domu pozwalają obserwować nawet całą przestrzeń domu i posesji

Tekst: inż. Andrzej Dubrawski

fot.

Velu

x/ar

chiw

um W

D

Instalacja alarmowa w inteligentnym domu

samej centrali. Wreszcie, elementy takiego sys-temu mogą być ukryte lub estetycznie wkompo-nowywać się we wnętrza.

fot. GDE

KOMPUTER pozwala regulować warunki

w domu i odbierać komunikaty o zagrożeniach z każdego

miejsca na Ziemi

018-025_focus_alarmy.indd 18018-025_focus_alarmy.indd 18 13.3.2012 11:42:3913.3.2012 11:42:39


instalacje FOCUS

Planowanie instalacjiEtap I – sporządzenie projektu funkcjonalnegoNajpierw w sposób ogólny sporządzamy spis pożądanych funkcji – co i gdzie ma być kontrolowane? Wskazana będzie kontrola stanu okien i drzwi na taras, czujki zbicia szkła i ruchu lub obecności. Jeśli w salonie znajdować się będzie kominek, dodatkowo przydałyby się czujki czadu, dwutlenku węgla i wilgotności (przy wejściu), a przy wentylacji mecha-nicznej – także prędkości wymiany powietrza. Gdy w salonie znajduje się dużo roślin, konieczną może okazać się kontrola stanu nasłonecz-nienia, chroniąca rośliny przed zbytnim przegrzaniem i wysuszeniem. To tylko przykłady – może być potrzebnych więcej czujek. Taką listę najlepiej jest ustalać w rozmowie ze specjalistą od automatyki budyn-kowej. Fachowiec, w zależności od trybu życia inwestora, jego zamiło-wań i zainteresowań doradzi, co i gdzie warto mierzyć.

Etap II – co i gdzie ma być kontrolowane?Najlepiej oznaczyć na planie domu miejsca, które chcemy objąć nadzo-rem lub z których chcemy mieć możliwość sterowania systemem. Każdy z punktów jest opisywany funkcjami z nim związanymi. Przykładowo przy wejściu z holu do salonu potrzebne będą przyciski służące do załą-czania oświetlenia i obsługi żaluzji lub zasłon oraz czujnik temperatury z regulatorem.

PRZYKŁADOWE ROZMIESZCZENIE CZUJEK na rzucie parteru domu jednorodzinnego. Schemat ma charakter ideowy – nie należy go traktować jako instrukcji. Opis poszczególnych czujek:

1 – czujka ruchu2 – czujka obecności3 – czujka gazu lżejszego

Proj

ekt G

racj

an, P

raco

wni

a Pr

ojek

tow

a Do

men

a, M

arci

n M

icha

lski

Proj

ekt r

ozm

iesz

czen

ia c

zuje

k: inż.

A. D

ubra

wsk

i

1

5

36

1

2

4

3 4 3

2

4

1

1

6

5

RE

KL

AM

A4 – czujka gazu cięższego5 – czujka wilgotności względnej6 – czujka przecieku



FOCUS instalacje

Instalacja magistralna – dlaczego warto?Dwie instalacjePo przeanalizowaniu wszystkich potencjalnych potrzeb można przystąpić do projektowania układu składającego się z dwóch współpracu-jących instalacji: dostarczającej energię elek-tryczną do wszystkich planowanych i poten-cjalnych odbiorników oraz służącej do przeka-zywania informacji. Projekt instalacji elektrycz-nej niemal niczym nie różni się od typowego projektu. Obowiązują te same zasady projek-towania, doboru zabezpieczeń, przekrojów przewodów i ich tras. Pierwszą różnicą jest zaprojektowanie elementów komutacyjnych – mechanicznych lub elektronicznych włączni-ków i wyłączników poszczególnych urządzeń. Drugą – prowadzenie przewodu od rozdziel-nicy do odbiornika bez jakichkolwiek puszek rozgałęźnych. Magistralne urządzania wyko-nawcze, znajdują się w kasecie rozdzielacza.Drugą z projektowanych instalacji jest magi-strala łącząca wszystkie czujki współpracujące z nią bezpośrednio. W miarę możliwości ukła-da się ją razem z przewodami elektrycznymi. Do rozgałęziania wykorzystuje się listwy za-ciskowe poszczególnych urządzeń. Przewód magistralny powinien zostać doprowadzony

do każdego miejsca, w którym zaplanowano jakiekolwiek czujki. Wszystkie czujki, zarówno czujki przyciskowe z regulatorami temperatury i bez nich, czujki ruchu, czujki obecności, jak i czujki różnych wartości fizycznych (temperatu-ry, gazu, wilgotności itd.) przyłączane są do tego samego przewodu.

Łatwość rozbudowyProjektant stara się przewidzieć przyszłe po-trzeby użytkowników. Dlatego projektuje prze-wody doprowadzające energię nie tylko do uzgodnionych z inwestorem odbiorników i gniazd wtyczkowych, ale też do miejsc, w których mogą one stać się potrzebne za kilka lat. Puszki te, wypełnione styropianem, zostają zatynkowane i dokładnie oznaczone na pla-nach. W razie zmiany przeznaczenia pomiesz-czenia lub przemeblowania, można będzie bez zbędnych nakładów dostosować instalację do zmieniających się potrzeb. Przewód magistral-ny powinien też znaleźć się we wszystkich newralgicznych miejscach oraz we wszelkich pustych miejscach budowlanych, np. nad su-fitem podwieszonym. Dzięki temu w obszarze sufitu można będzie w przyszłości zainstalo-wać dodatkowe czujki. Warto poprowadzić instalację w rurkach. Umożliwi to ew. doprowadzenie dodatkowe-go przewodu, np. światłowodu, do danego miejsca. Zalecenia te dotyczą w takim samym stopniu instalacji dostarczającej energię do lamp i telewizorów jak też instalacji czuwają-cych nad funkcjonowaniem domu (tj. instalacji sterowniczej i alarmowej).

Zalety instalacji magistralnejJej zaletą jest to, że jeden przewód może być wykorzystany do wszystkich celów – załącza-nia oświetlenia, opuszczania żaluzji, sterowa-nia ogrzewaniem, sygnalizowania otwarcia okna, zbicia szyby, ruchu czy obecności. Takie rozwiązanie daje niewiarygodną elastyczność. Zmieniające się potrzeby mogą być zaspo-kajane bez kłopotliwego rozkuwania ścian i prowizorycznego doprowadzania przewodów. Przykładowo w jednej puszce osprzętowej

można zamontować urządzenia pozwalające na sterowanie jedną lampą lub kilkudziesię-cioma lampami, żaluzjami, klimatyzatorami itd. Zainstalowanie dodatkowej czujki wilgot-ności lub CO 2 nie wymaga doprowadzania kolejnego przewodu. Do danej puszki można podpiąć np. kolejny panel dotykowy. Jeden

PANEL STERUJĄCY Z WYŚWIETLACZEM DOTYKOWYM umożliwia sterowanie wszystkimi urządzeniami podłączonymi do instalacji magi-stralnej, śledzenie obrazu z kamer oraz wyświe-tlanie ewentualnych komunikatów alarmowych

fot. GDE

NOWOCZESNE PILOTY DO INSTALACJI MAGISTRALNYCH dają możliwość sterowania wszystkimi instalacjami domu przy pomocy jednego urządzenia. Na wyświetlacz może być przekazywany obraz z wideodomofonu lub innych kamer

OBRAZ Z KAMER LUB WIDEODOMOFONU może być też przekazywany na telewizor. Można więc, oglądając telewizję, co jakiś czas zmieniać kanał i sprawdzać, co dzieje się przed domem, w ogro-dzie lub w pokoju dziecięcym

fot.

Sied

le

fot.

H. T

omas

iew

icz



instalacje FOCUS

Odbiornik (monitor lub unifon) instalowany jest głównie w przedpokoju lub holu. Jeżeli z tego miejsca widoczne jest wejście na posesję oraz osoba odwiedzająca – wystarczy zwykły domofon. Jeśli natomiast widok wejścia jest utrudniony, dobrym rozwiązaniem jest instalacja wideodomofonu. Panel zewnętrzny może być wyposażony w kamerę z ukrytym obiektywem (przy furtce o wysokości powyżej 160 cm) lub kamerę z widocznym obiektywem oraz regulacją kąta widzenia (możliwość instalacji na niższych słupkach). Można zastosować również przy bramie tylko panel audio, a obraz przekazywać z kamer zewnętrznych (np. systemu monitoringu). Wewnątrz budynku można zainstalować jeden lub kilka odbiorników. Mogą to być monitory gło-śnomówiące lub słuchawkowe o przekątnej ekranu od 3,5” do 10” lub też unifony (słuchawki audio). Odbiorniki mogą posiadać szereg do-datkowych funkcji (pamięć obrazów lub filmów, podgląd dodatkowych kamer, interkom wewnętrzny).

NASZ EKSPERTMariusz Kania

GDE

Jak wybrać system domofonowy lub wideodomofonowy?

RE

KL

AM

A

przewód magistralny przekazuje informacje z każdej czujki. Informacje są przekazywane do rozdzielnicy, ale równocześnie mogą być wyświe-tlane na ściennych panelach dotykowych, ekranach komputerów czy iPadów itp. Aby zmienić funkcjonalność, zakres działania czy ustawienia, wystarczy przeprogramować system. W ten sposób można zmienić przeznacze-nie przycisku znajdującego się przy wejściu do pomieszczenia, obszar chronionej strefy czy terminy samoczynnego załączania oświetlenia po zapadnięciu zmroku. Dla użytkownika dużą zaletą jest możliwość komunikowania się z do-mem za pośrednictwem jednego urządzenia, np. iPhone’a. Tą drogą natychmiast dotrze do nas informacja o każdej sytuacji wymagającej interwencji. To samo urządzenie pozwoli na sprawdzenie czy alarm jest załączony, a w razie potrzeby także na zdalne załączenie alarmu. Przed powrotem z zimowego urlopu umożliwia podwyższenie tempe-ratury w domu. Dzięki opcji symulacji obecności i możliwości obserwa-cji obrazu z kamer domowych wyraźnie wzrasta zaś bezpieczeństwo pozostawionego majątku.



FOCUS instalacje

Osobna instalacja alarmowaInstalacja zarządzająca całym domem może spełniać wszystkie funkcje instalacji alar-mowej. Jednak na etapie planowania roz-sądnie jest zaprojektować osobną instalację alarmową, która będzie współpracowała z magistralną.

Gdzie czujki alarmu?Instalację alarmową należy doprowadzić wszę-dzie tam, gdzie znajdą się jakieś czujki, a także tam, gdzie w przyszłości mogą być potrzebne.

Takimi miejscami są okna, drzwi zewnętrzne, miejsca, z których można obserwować całe pomieszczenia, kratki wentylacyjne oraz wy-brane miejsca usytuowane tuż nad posadzką. To ostatnie dotyczy szczególnie tych pomiesz-czeń, gdzie może być wykorzystywana instala-cja gazowa (gaz ziemny lub z butli) oraz gdzie odbywać się będzie spalanie (kuchenki, termy, kominki czy piece). W ten sposób mieszkańcy będą zabezpieczeni przez ew. skutkami groma-dzenia się gazów palnych, czadu, dwutlenku węgla lub chloroformu.

Powiązanie dwóch systemówW te same miejsca dobrze jest doprowadzić także instalację magistralną zarządzającą ca-łym domem, gdyż informacje z systemu alar-mowego mogą być przekazywane do niej zarówno od razu w miejscu zainstalowania czujnika, jak też na poziomie centralki alarmo-wej. W razie potrzeby lub uszkodzenia jednej z tych instalacji czujkę alarmową można bę-dzie zastąpić czujką systemową, a wysyłane przez nią sygnały przekazywać bezpośred-nio do centralki alarmowej. Powiązanie tych dwóch systemów pozwala na stały monitoring wszystkich parametrów domu.

Działanie w praktyceW przypadku ulatniania się gazu, nawet na mi-nimalnym poziomie niezagrażającym zdrowiu ani życiu, użytkownik otrzyma dokładna infor-mację o wielkości stężenia gazu. Przykładowo, na dotykowym panelu sterowniczym poja-wi się żółty sygnał ostrzegawczy. Po jego dotknięciu pojawi się dokładna informacja. Jeśli stężenie gazu będzie się powiększać lub trwać dłużej, pojawi się kolejne ostrzeżenie i jednocześnie zostanie załączona wentylacja mechaniczna. W sytuacji, gdy może nastąpić zagrożenie dla ludzi przebywających w domu, zostanie samoczynnie odcięty dopływ gazu, wentylacja zacznie pracować z maksymalną wydajnością i zostaną wzbudzone wszelkie alarmy. Dodatkowo nastąpi powiadomienie za pośrednictwem SMS lub e-maila. Niezależnie od tego mieszkaniec ma możliwość skontro-lowania stanu wszystkich czujek za pośrednic-twem Internetu. Automatyka budynkowa pozwala na natych-miastowe zamkniecie dowolnych instalacji, np. dopływu gorącej wody, gdy pęknie rura. Gdy włamywacz wpuści gaz usypiający do instalacji wentylacyjnej, zostanie zamknięty dopływ powietrza, a wyciąg zacznie działać na zwiększonych obrotach. Jednoczesne powia-domienie mieszkańców i/lub służby ochrony zapobiegnie włamaniu.

KONTAKTRON NA RAMIE OKNA. Otwarcie okna przez intruza powoduje przerwanie obwodu elek-tromagnetycznego, a to uruchamia alarm, zanim złodziej zdąży wejść do domu

AUTOMATYCZNE OTWIERANIE OKIEN POŁACIOWYCH może być powiązane z czujką dymową. Część dymu zostanie wypuszczona z do-mu, co pozwoli mieszkańcom na ucieczkę

ZBICIE SZYBY zostanie od razu wykryte przez czujki dźwiękowe. Reagują one na kombinację dźwięku niskiego (uderzenie w szybę) i wyso-kiego (pęknięcie szyby). Odpowiedni komunikat pojawi się na panelach (w tym przypadku – na panelu centrali alarmowej)

CZUJKA GAZU. Należy zamontować ją w pomiesz-czeniu, gdzie może ulatniać się gaz, ale nie blisko kuchenki gazowej – może to zakłócać odczyt. Dla gazów lżejszych od powietrza (np. gaz ziemny) należy montować ją na suficie, dla cięższych (np. propan, butan) – na ścianie blisko podłogi

fot.

Tem

a

fot.

Roto

fot.

Legr

and

fot.

Roto


System alarmowy kojarzy się najczęściej z jego widocz-nymi elementami: sygnalizatorem, klawiaturą służącą do bieżącej obsługi (zwaną „manipulatorem”) czy czujkami. Głównym celem systemu alarmowego jest wykrycie próby wtargnięcia osób niepożądanych do chronionego za pomocą tego systemu domu, mieszkania, garażu czy innego obiektu, jak i powiadomienie o tym zdarzeniu. To powiadamianie w najprostszym wariancie może sprowa-dzać się do uruchomienia syren w celu zwrócenia uwagi najbliższego otoczenia, ale coraz częściej wykorzystywa-ne jest powiadamianie zdalne – osobiste, np. na telefon komórkowy, czy też poinformowanie agencji ochrony.

Pod czujnym okiemNajwiększą popularnością cieszą się czujki ruchu oraz magnetyczne czujki otwarcia drzwi lub okien, tzw. kon-taktrony. Te pierwsze pozwalają wykryć ruch wewnątrz pomieszczenia. Czujki kontaktronowe mogą zareagować wcześniej, czyli już w momencie, kiedy otwarte zostanie okno lub drzwi (zanim włamywacz dostanie się do środ-ka). Połączenie ochrony obwodowej z czujkami ruchu zapewnia kompleksowe i skuteczne wykrywanie różnego rodzaju prób włamania. Należy pamiętać, aby wszędzie tam, gdzie okna lub drzwi dostępne są dla intruza (okna w domku jednorodzinnym, wyjście na taras czy nawet drzwi balkonowe), wyposażyć system alarmowy w takie czujki. W nowoczesnych centralach alarmowych moż-liwe jest użycie funkcji „czuwania dziennego”, w której domownicy swobodnie przemieszczają się wewnątrz domu, a próba wtargnięcia z zewnątrz uruchomi sygna-lizację alarmu.

Systemy alarmowe: na co zwrócić uwagę?

Centrala alarmowa – serce systemuOd jej wyboru zależeć będzie łatwość codziennej obsługi, funkcjonalność systemu oraz możliwości rozbudo-wy w przyszłości. Proste centrale będą pozwalały jedynie włączać i wyłączać czuwanie za pomocą mało czytelnego manipulatora lub pilota radiowego. Te bardziej rozbudowane oferują sterowanie za pomocą czy-telnych i eleganckich manipulatorów, jak też mogą zapewniać dodatkowe możliwości, np. funkcjonalność in-teligentnego domu. Centrale serii INTEGRA mogą z powodzeniem zrealizować skuteczne zabezpieczenie, gwarantując łatwość późniejszej roz-budowy o bardziej zaawansowane funkcje. Warto też zwrócić uwagę na sposób obsługi systemu.

Codzienna obsługaTypowym rozwiązaniem jest korzystanie z klawiatury manipulatora i włączanie oraz wyłączanie systemu przez wpisanie odpowiedniego „hasła”. Takie rozwiązanie, wy-magające zapamiętania kodu, może nie być najlepsze np. dla dzieci czy osób starszych. Dlatego ciekawą alternaty-wą może być skorzystanie z klawiatury posiadającej wbu-dowany czytnik breloków lub kart zbliżeniowych – w ten sposób włączenie lub wyłączenie dozoru sprowadzi się do zbliżenia małej „pastylki” lub karty do czytnika.

Uwaga INTRUZ!!!System alarmowy, oprócz wykrywania intruza, musi mieć również możliwość ostrzegania o zagrożeniu. Tę

rolę pełnią najczęściej sygnalizatory alarmowe. Sygnalizatory zamonto-wane na zewnątrz chronionego obiektu mają zwrócić uwagę oto-czenia dźwiękiem i światłem oraz ułatwić identyfi kację obiektu. Tro-chę inne jest przeznaczenie sy-gnalizatorów wewnętrznych – te

mają za zadanie uprzykrzyć życie intruzom, którym udało się przedostać

na obszar chroniony.

RE

KL

AM

A

Bardzo ważna jest też funkcja zdalnego ostrzegania, re-alizowana za pomocą tzw. komunikatorów. Służą one do przekazywania informacji o zagrożeniu do osób bezpo-średnio zainteresowanych lub do agencji ochrony. W tym celu wykorzystać można sieć komórkową, zwykłą linię telefoniczną czy nawet Internet. Sposób powiadamiania osobistego zależeć będzie od rodzaju łącza. Może to być komunikat głosowy, wiadomość SMS czy email.

Nie tylko alarmZaawansowane systemy posiadają dużo większe możli-wości. Wyposażone w odpowiednie czujki mogą chronić m.in. przed zalaniem wodą, niebezpiecznymi gazami czy rozwijającym się pożarem. W połączeniu ze sterowaniem inteligentnym mogą chronić przed skutkami tych zagrożeń poprzez odcięcie dopływu wody czy włączenie wietrzenia pomieszczeń, w których wykryte zostały niebezpieczne gazy. Możliwe jest również automatyczne włączanie i wy-łączanie oświetlenia, podnoszenie i opuszczanie rolet czy nawet samoczynne podlewanie ogrodu.

Zapraszamy do odwiedzenia portalu www.mieszkajbezpiecznie.pl, który poświęcony jest tematyce bezpieczeństwa, oszczędności i komfortu.

satel_TS.indd 23satel_TS.indd 23 13-03-12 8:40:5613-03-12 8:40:56


FOCUS instalacje

Wykorzystanie kamer Wielu inwestorom całkowitą

pewność, że dom jest właściwie chroniony pod ich nieobecność, da-

je możliwość naocznego sprawdzenia co dzieje się w środku i na zewnątrz. Nie

trzeba w tym celu instalować kosztownego systemu telewizji przemysłowej – można już istniejące kamery powiązać z systemem in-teligentnego domu (KNX oferuje taką możli-wość). Możemy do tego celu wykorzystywać dowolne kamery – analogowe i cyfrowe.

Podgląd domuMogą to być kamery zamontowane w wide-odomofonach, monitoringowe, kontrolujące, co się dzieje w pokoju dziecięcym i wszelkie inne znajdujące się w domu i wokół niego. Kamery te mogą być uaktywnianie na sygnał z magistrali KNX. Można je też uruchamiać w dowolnym czasie za pośrednictwem dowol-

nego urządzenia z zainstalowana wizualizacją. Z każdego miejsca na świecie znajdującego się w zasięgu Internetu, można podejrzeć, co się dzieje w domu. Natomiast gdy nastąpi wywoła-nie alarmowe, zdjęcia wykonane przez kamery mogą być wysyłane mailami pod wskazane adresy. W ten sposób na bieżąco rejestrowane są obrazy ułatwiające znalezienie sprawców. Służby ochrony mogą obserwować obraz i od-powiednio koordynować swoje działania.

Z plaży przez domofonSystem magistralny, integrujący wszystkie in-stalacje znajdujące się w domu, współpracuje z systemami domofonowymi. Złodziej, sprawdza-jący obecność domowników poprzez naciskanie co jakiś czas przycisku wywoławczego przy furt-ce, może zostać sfilmowany. Może też nie wie-dzieć, że nikogo nie ma w domu, gdyż wywoła-nie z furtki zostanie przekierowane do telefonu

komórkowego. Osoba stojąca przed wejściem nie ma możliwości zorientowania się, ze roz-mawia z osobą wypoczywającą na plaży albo znajdującą się na innym kontynencie.

Magistrala jako instalacja alarmowaTam, gdzie nie ma innego wyjścia, instalacja magistralna (np. KNX) może zastępować in-stalację alarmową. Wystarczy przyłączyć do przewodu magistralnego odpowiednie czujki. Będą one działały w dwóch trybach: alarmo-

wym i komfortowym. Pracować będą stale, ale w zależności od trybu korzystać będą z zupełnie innych algorytmów rozpoznawania ruchu. Przykładowo, czujka ruchu (lub obecności) dzia-łająca w trybie komfortowym załącza oświetle-

nie natychmiast po wykryciu ruchu, pod warun-kiem, że w pomieszczeniu jest ciemno. Jasność oświetlenia określa się specjalnym pokrętłem, programując na stałe konkretną wartość, lub za pośrednictwem przycisku zapamiętującego

24242424 WŁAWŁAWŁAWŁAWWŁAŁ SNYSNYSNYSNYNYYSNYSNYNYSNN DO DODOMMMMMM 4/24/24/24/24/24/24/24/24/24/224/24/2/201201201201201201012012012012120120121012222212012222220122222201210101220011010101000000

SYSTEM TELEWIZJI PRZEMYSŁOWEJ (CCTV) umożliwia dokładną kontrolę tego, co dzieje się wokół domu. Kamery są odporne na czynniki atmosferyczne. Mogą być zainstalowane na do-mu, lampach ogrodowych, ogrodzeniu itd.

MODUŁ ZAWIESZANY NA ŚCIANIE, umożliwiający łączność z kamerami za pomocą Wi-Fi i zapis nagrań na szybko wymienialnym dysku. Nagranie można przeglądać na laptopie. Niektóre mode-le wyposażane są w wyświetlacz LCD – nagranie przeglądać można nawet bez użycia komputera

PODGLĄD MOŻLIWY Z CAŁEGO ŚWIATA. Za po-mocą smartfona lub laptopa można obserwować dom i jego otoczenie oraz sterować kamerami. W ciemności przełączają się one w tryb nocny. W szczególnie ważnych miejscach można dodać samoczynnie załączające się oświetlenie, działa-jące w zakresie widzialnym lub świecące w pod-czerwieni (niewidoczne gołym okiem)

KAMERA W ZEWNĘTRZNYM TERMINALU WIDEOFONU może być umieszczona bardzo dys-kretnie – intruzi mogą nawet nie zorientować się, że są obserwowani (oraz nagrywani). Wystarczy, że złodziej raz zechce sprawdzić, czy jesteśmy w domu – a my już będziemy wiedzieć, jak wygląda. Zarejestrowany obraz można potem dowolnie dłu-go przechowywać na domowym komputerze

fot.

GDE

fot.

Gira

fot.

Zam

el

fot.

Zam

el



instalacje FOCUS

RE

KL

AM

A

wartość natężenia oświetlenia w momencie ostatniego naciśnięcia. Natomiast po uzbrojeniu alarmu w strefie, w której znajduje się dany czujnik, następuje automatyczna zmiana. Czujka staje się alarmową. Działa niezależnie od tego, czy jest jasno, czy panuje mrok. Ruch jest rozpoznawany zgodnie ze specjalnym algorytmem, eliminującym przy-padkowe załączenia. Zarówno czujki ruchu, jak i czujki obecności mogą być czujkami dualnymi, działającymi na podczerwień i jednocześnie re-agującymi na mikrodrgania przenoszone przez powietrze. W ten sposób ilość czujek ulega zmniejszeniu.Podobnie wykorzystywane są czujki okienne oraz zbicia szyby. Otwarcie okna, gdy alarm jest wyłączony, powoduje wyłączenie ogrzewania lub klimatyzacji. Wtedy regulator temperatury pilnuje tylko, aby nie doszło do zamarznięcia grzejników (gdy jest mróz i temperatura w pomiesz-czeniu grozi zamarzaniem, znowu włącza się ogrzewanie, ale w mini-malnym koniecznym stopniu). Podobna reakcja następuje, gdy zostanie rozbita szyba. Dodatkowym działaniem automatyki budynkowej będzie opuszczenie żaluzji. W ten sposób zostaje uniemożliwiony dostęp do wnętrza, a dodatkowo ew. opady atmosferyczne nie spowodują szkód w mieszkaniu. O zdarzeniu zostaje powiadomiony użytkownik. Natomiast w czasie, gdy system alarmowy jest uzbrojony, dodatkowym działaniem będzie wzbudzenie sygnalizacji alarmowej i powiadomienie służby ochrony.

Estetyczne czujki Dodatkową zaletą czujek dualnych jest ich estetyka. Są one bowiem do-stosowane wyglądem do pozostałego osprzętu elektrycznego, gniazdek, łączników itp. A potencjalny włamywacz nie będzie w stanie rozpoznać ich typów ani sposobu działania. Może nawet nie zorientować się, że czujki te są wykorzystane do alarmowania. Równocześnie ze wzbudze-niem alarmu może następować powiadomienie służby ochrony, admini-stratora i mieszkańców. W domu wyposażonym w inteligentną instalację można stosować czujki dokonujące stałych lub cyklicznych pomiarów. Ich wyniki (temperatura, stężenie gazów itd.) są stale analizowane i podawane na wizualizacjach (panele, komputery, smartfony). Przekroczenie stanów alarmowych wy-wołuje alarm z powiadomieniem. ■

CZUJKA DUALNA to dwie czujki w jed-nej obudowie. Takie urządzenie wykry-wa jedno zagrożenie na dwa sposoby – np. intruza przy pomocy promienio-wania podczerwonego i mikrodrgań powietrza jednocześnie. Można ją ska-librować tak, by reagowała na prze-chodzącego człowieka, a na np. kota nie. Obudowa urządzenia nie wskazuje na to, do czego czujka służy – złodziej może jej funkcji nie rozpoznać

fot.

Stei

nel



N a terenach nieskanalizowanych do wy-boru są dwa sposoby na pozbycie się

ścieków: zbiorniki bezodpływowe – czyli popu-larne szamba, lub przydomowe oczyszczalnie. Te ostatnie są w perspektywie kilku lat mniej kosztowne. Ich zadaniem jest „unieszkodliwie-nie” ścieków, by można je – bez szkody dla środowiska – odprowadzać do odbiornika, czyli gruntu, rowu, rzeki albo jeziora. Ze ścieków w procesie oczyszczania usuwane są chemicznie i biologicznie zanieczyszczenia stałe.

FOCUS

Tekst: arch. Barbara Trznadel-Kluzfo

t. Ek

opol

Oszczędna i ekologicznaprzydomowa oczyszczalnia ścieków

Ile produkujemy ścieków?Dla domów jednorodzinnych z typowym wy-posażeniem sanitarnym przyjmuje się, że w ciągu doby ilość powstających ścieków wynosi około 150 l/osobę (czyli ok. 0,15 m3/os). Nie jest to jednak wielkość stała. W lecie zużycie wody jest z reguły większe, więcej jest też ścieków.Ich ilość wyprodukowana w całym domu zwy-kle nie przekracza 5 m3 w ciągu doby.

Oczyszczalnię można wybudować na każdej działce pozbawionej sieci kanalizacyjnej – wszystko zależy od sposobu oczyszczenia ścieków i odprowadzenia wody do środowiska

Zgodnie z przepisami, budowa przydomowej oczyszczalni ścieków o wydajności poniżej 7,5 m³ na dobę wymaga jedynie zgłoszenia za-miaru jej wykonania przed rozpoczęciem prac budowlanych w starostwie powiatowym (albo urzędzie gminy lub miasta). Jednak obecnie wiele gmin korzysta ze środków UE i miejscowości są kanalizowane. Nie zawsze można tam uzyskać zgodę na wybudowanie oczyszczalni.

Bez zezwolenia na budowę

BIOLOGICZNO-MECHANICZNA OCZYSZCZALNIA ŚCIEKÓW, łączą-

ca technologię osadu czynnego i złoża biologicznego. Zajmuje ma-ło miejsca i ma wysoką sprawność

(do 97%), dzięki czemu można odprowadzać ścieki do lokalnej

rzeczki, rowu melioracyjnego lub studni chłonnej

026-030_focus_oczyszczalnie.indd 26026-030_focus_oczyszczalnie.indd 26 12.3.2012 15:14:0312.3.2012 15:14:03


instalacje wod.-kan. FOCUS

Zasada działania oczyszczalni Wstępne oczyszczenie ścieków – etap beztlenowyProces odbywa się w osadniku gnilnym. Jest to zbiornik jedno-, dwu- lub trzykomorowy o spowolnionym przepływie ścieków, w któ-rym bakterie beztlenowe przetwarzają zanie-czyszczenia w substancję stałą. W osadniku zachodzą procesy opadania na dno zawiesin i unoszenia zanieczyszczeń zawartych w ście-kach oraz fermentacji osadu. Wzmożenie tych procesów następuje poprzez stosowanie pre-paratów bakteryjnych, tzw. bioaktywatorów. Ze względu na lepszą separację frakcji stałych i tłuszczów zalecane są osadniki dwu- lub trzykomorowe. Im dłuższa droga przejścia ścieków przez osadnik, tym ich oczyszczanie jest bardziej skuteczne. Proces wstępnego podczyszczania ścieków za-chodzi, gdy zapewnione zostanie trzydobowe przetrzymanie ścieków w osadniku.

Filtry i separatoryW osadniku z reguły montowany jest filtr biologiczny, który zabezpiecza go przed zamu-leniem. Przed wprowadzeniem do osadnika ścieków gospodarczych z kuchni i łazienki, na-leży przeprowadzić je przez separator tłuszczu. Separatory stosuje się, by polepszyć pracę osad-nika lub gdy osadnik jest znacznie oddalony od domu. Podczas beztlenowej fazy oczyszczania w prawidłowo eksploatowanym osadniku moż-na uzyskać zmniejszenie ilości zanieczyszczeń zawartych w ściekach do ok. 60%.

ścieki fekalne (WC)

separator tłuszczu

studzienka rozdzielcza

studzienka zamykająca

ścieki gospodarcze

nadbudowa 6 kręgów z pokrywą rura rozsączająca, geowłóknina

moduły rozsączająceosadnik gnilny bez filtrów i niewymagający aktywatorów

osadnik gnilnydrenaż

Wymagane odległości:• do granicy działki – 2 m• do linii drzew – 3 m• do ujęcia wody – 30 m

Osad gromadzący się na dnie zbiornika należy okresowo (co 2-3 lata) wybierać przy pomocy wozu asenizacyjnego.

Ostateczne doczyszczanie ścieków – etap tlenowyO ile pierwsza faza (beztlenowa) przebiega w każdym typie przydomowej oczyszczalni podobnie, o tyle dalsze procesy – tzw. tleno-we doczyszczanie ścieków – przebiegają na różne sposoby. Mogą odbywać w warstwach

Drenaż rozsączający jest dobry na bardzo duże działki. Długość drenów zależy od ilości osób zamieszkujących dane gospodarstwo. Przyjmuje się zwykle 12 m drenażu o średnicy 110 mm PVC na jednego mieszkańca. Maksymalna długość jednej nitki drenażu wynosi 20-25 m, a minimalna 6-8 m. Dla 4 osób powinien zatem mieć łączną długość ok. 50 m i być ułożony w trzech ciągach. Drenaż taki zajmie w przybliżeniu powierzchnię 100 m2.

Ile zajmuje miejsca?POWIERZCHNIĘ

ROZSĄCZANIA MOŻNA OGRANICZYĆ, stosując spe-cjalne, kompletne zestawy (np. In-Dran), pozwalające lepiej oczyścić wstępnie ścieki i zmniejszyć pole infiltracji

OCZYSZCZALNIA Z DRENAŻEM ROZSĄCZAJĄCYM – najbardziej popularna na dużą działką. Warunkiem jej założenia, oprócz odpowiedniej powierzchni terenu, jest dobra przepuszczalność gruntu i niski po-ziom wód gruntowych

żwiru i piasku pod drenażem rozsączającym, w pakietach lub tunelach drenażowych, w filtrze piaskowym albo w oczyszczalniach bio-logicznych. Niektóre sposoby potrzebują do działania energii elektrycznej, innym wystarcza przepływ grawitacyjny ścieków. Podczas fazy tlenowej ścieki są oczyszczane w zakresie 90-95%.

fot.

Sotra

lent

z

fot.

Ekod

ren



FOCUS instalacje wod.-kan.

Co wpływa na wybór odpowiedniej oczyszczalni

Na dużą działkę – z drenażem rozsączającym

Zawsze przed podjęciem decyzji o wyborze rodzaju oczyszczalni ścieków należy wykonać badanie geologiczne gruntu. Warto też za-uważyć, że głębokość wyprowadzenia rury kanalizacyjnej z domu wpływa na głębokość posadowienia osadnika gnilnego oraz na spo-

sób spływania ścieków (najlepiej jeśli odbywa się to grawitacyjnie). Gdy dom posiada piwnice, w których jest kanalizacja, wówczas konieczne staje się wykonanie przepompowni.

Czynniki decydujące o wyborze oczyszczalni:• liczba mieszkańców,• przepuszczalność gruntu,• poziom wód gruntowych (najwyższy roczny),• wielkość i kształt działki,• odległości elementów oczyszczalni od innych

obiektów budowlanych lub studni oraz od granicy działki,

• możliwość ewentualnego odprowadzenia oczyszczonych ścieków do stawu, rzeki lub rowu melioracyjnego.

Wymagane przepisami odległościNależy zachować minimalne odległości osadni-ka i rur drenażowych od innych obiektów:• 5 m od pokrywy osadnika do ścian budynków mających okna i drzwi, przeznaczonych na po-byt ludzi (w innych przypadkach wykop nie mo-że osłabiać podłoża fundamentów budynku),• 2 m od granicy działki sąsiedniej, drogi (ulicy) lub ciągu pieszego (do pokrywy osadnika gnil-nego) na terenach o zabudowie jednorodzinnej i zagrodowej,• 15 m od najbliższej studni stanowiącej ujęcie wody pitnej do osadnika, 30 m do drenażu rozsączającego,• 3 m od drzew (korzenie mogą wrastać przez otwory w rurach i je zatykać),• 1,5 m od rurociągów gazowych i wodnych;• 0,8 m od kabli elektroenergetycznych,• 0,5 m od kabli telekomunikacyjnych.

To najprostsza w budowie i tania w eksploatacji oczyszczalnia przydomowa. Ścieki odprowadza-ne są grawitacyjnie i nie wymagają podłączenia energii elektrycznej. Warunkiem zastosowania tego typu oczyszczalni jest dobra przepuszczal-ność gruntu oraz odległość poziomu wód grun-towych (najwyższy roczny) co najmniej 150 cm od drenażu.

Budowa drenażuJako drenaż rozsączający najczęściej stosowane są rury PVC o średnicy 100-110 mm, z otworami w formie nacięć bądź nawiercanych otworów. Są one układane w spadku 0,5-1% w wyko-pach liniowych o szerokości ok. 50 cm. Zalecane minimalne odległości między poszczególnymi nitkami drenażu wynoszą 1,5-2 m. Maksymalne

OCZYSZCZALNIA TYPU BIOSAD, w której wstępnie oczyszczone ścieki odprowadza-ne są do rowu, rzeki lub ziemi poprzez rów chłonno-odparowujący

DWU- LUB TRZYKOMOROWY osadnik gnilny i drenaż rozsączający

UŁOŻENIE RURY drenażu rozsączającego w warstwie gruntu

ich zagłębienie w gruncie to 1-1,3 m, a mi-nimalne – 60 cm. Warstwa filtracyjna pod drenażem i wokół niego jest wykonywana ze żwiru albo z drobnego tłucznia drogowego. Na żwirze wzdłuż rur układa się geowłókninę, która zabezpiecza drenaż przed zamulaniem i zarastaniem korzeniami. Instalacja musi być zaopatrzona w wywiewki.

fot.

Sade

ko

fot.

Ekop

ol

rys.

arc

hiw

um W

D (w

g W

avin

)

poziom gruntu

wypełnienie

geowłóknina

rura rozsączająca

żwir

0,6-

0,8

m0,

2 m

≥0,0

5 m

≥0,5 m

rów chłonno-odparowujący

drenaż osadnik




Na małą działkę Tunel drenażowy Tunele wykonane z tworzywa sztucznego insta-luje się bezpośrednio w gruncie rodzimym na głębokości 50-60 cm pod powierzchnią terenu (maks. 80 cm ppt, min. 40 cm ppt). Do tego nie jest potrzebne kruszywo. Odległość pomiędzy nitkami tuneli to przynajmniej 150 cm, zaś dłu-gość nitki wynosi 6-20 m. Duża powierzchnia infiltracji tuneli pozwala ograniczyć powierzch-nię poletka filtracyjnego i zmniejszyć długość systemu rozsączania.

Pakiety rozsączające Zastępują stosowany w tradycyjnych oczysz-czalniach drenażowych płukany żwir. Pakiety zapewniają 4-8 razy większą powierzchnię do rozwoju błony biologicznej. Pozwala to

zmniejszyć długość i powierzchnię drenażu bez pogarszania właściwości rozsączających. Oczyszczalnie pakietowe nie wymagają złoża z tłucznia (jak oczyszczalnie drenażowe), są łatwe i proste w montażu. Odległość od naj-wyższego poziomu wód gruntowych do rury drenażowej ułożonej na wierzchu pakietów nie może być mniejsza niż 1,5 m. Ilość pakie-tów uzależniona jest od liczby mieszkańców i od stopnia przepuszczalności gruntu, a po-wierzchnia przez nie zajmowana dla typowe-go domu może wynosić ok.15-25 m2.

Osad czynnyProces oczyszczania odbywa się nie w ziemi, ale w odpowiednio skonstruowanych zbior-nikach. Dzięki temu oczyszczalnia zajmuje jedynie kilka m2 powierzchni. W pierwszej komorze zbiornika następuje wstępne me-chaniczne oczyszczanie ścieków. W drugiej komorze wstępnie oczyszczone ścieki są na-powietrzane i oczyszczane. Napowietrzanie zaopatruje w tlen mikroorganizmy osadu czynnego, które skutecznie rozkładają zanie-czyszczenia.Oczyszczalnia taka jest wrażliwa na wahania w dopływie ścieków (przerwy w dostawie energii lub wyjazd na dłuższy urlop domowników). Skutkuje to obumieraniem osadu i należy go po przerwie zaszczepić od nowa.

Złoże biologiczne Z osadnika ścieki są przepompowywane do złoża biologicznego, nazywanego też biore-aktorem. Tam następuje biologiczny rozkład i filtracja doprowadzonych ścieków oraz recyr-kulacja powstałych osadów. Po zakończeniu procesu oczyszczania fekaliów woda może być odprowadzona do stawu chłonnego lub użyta do nawodnienia roślin. Jeżeli nie ma takiej możliwości, należy ją skierować do systemu drenażowego. Tego rodzaju oczyszczalnia wymaga energii elektrycznej. Jej zaletą jest niewrażliwość złoża na nierównomierny dopływ ścieków i przede wszystkim niewielka powierzchnia. Dla 4-5-oso-bowej rodziny całość zajmuje ok. 8 m2.

KOMPAKTOWA OCZYSZCZALNIA ścieków (BioSafe), działająca w trójstopniowym systemie zamkniętym w 1 zbiorniku

HYBRYDOWA OCZYSZCZALNIA, łącząca procesy osadu czynnego i złoża biologicznego (SL Bio duo), możliwa do zamontowania na małej działce

PAKIETY-MODUŁY, na których położona jest rura, zwiększają nawet do 8 razy powierzchnię rozsączania (oczyszczalnia In-Dran)

fot.

King

span

Env

ironm

enta

lfo

t. Ek

odre

n

fot.

Sotra

lent

z

Istnieje możliwość wykorzystania nawet ist-niejącego szamba do zainstalowania w nim bioreaktora. Po wypróżnieniu i wywapnowa-niu szamba montowany jest odpowiedni wkład w drugiej lub trzeciej jego komorze. W ten spo-sób można szambo przekształcić w oczyszczal-nię biologiczną.

Nowa funkcjaszamba

moduły rozsączające

rura rozsączająca



FOCUS instalacje wod.-kan.

Eksploatacja oczyszczalni◗ Żywotność drenażu rozsączającego szacowana

jest na 15-20 lat. Po tym okresie niezbędne będzie wykonanie no-

wego drenażu w innym miejscu na działce.◗ Głównym zadaniem serwisowania jest okresowe usuwanie osadu, który nie ulega rozkładowi w procesie biologicznym. Czynność tę należy przeprowadzać średnio raz do roku lub co 2-3 lata (w zależności od producenta oczyszczalni). Po opróżnieniu osadnika gnilnego przez wóz asenizacyjny, należy zalać go wodą do maksymalnego poziomu.

◗ W oczyszczalniach rozsączających należy regularnie raz na 1-2 tygodnie doda-wać biopreparaty, które stymulują działanie takiej oczyszczalni. Bez nich procesy gnilne w osadniku nie będą przebiegały prawidło-wo. Może nastąpić wydobywanie się nie-przyjemnych zapachów i zamulanie drena-żu rozsączającego. Używanie biopreparatów podczas eksploatacji oczyszczalni redukuje także znacznie powstawanie osadu i kożucha w osadniku gnilnym.◗ Drenaż powinien być przepłukany raz na dwa lata poprzez wsypanie specjalnego preparatu do studzienki rozdzielczej podczas tłoczenia wody.

Przykładowe ceny netto oczyszczalni dla 4-5 osób:• z drenażem rozsączającym

– cena ok. 3,5-4 tys. zł (do ceny należy doliczyć koszty piasku i żwiru)

• tunelowe – ok.3,5 tys. zł• z pakietami rozsączającymi

– ok. 3-5,5 tys. zł • z osadem czynnym – ok. 5-7,5 tys. zł • ze złożem biologicznym – ok. 7-8,5 tys. zł Montaż w zależności od rodzaju oczyszczal-ni – 1,2-2,8 tys. zł. Roczne koszty eksploatacyjne – ok. 0,4-0,5 tys. zł.

KLAPA ZBIORNIKA z osadem czynnym lub wstępnego oczyszczania ścieków, początkowo dobrze widoczna, po kilku latach użytkowania może być zupełnie niezauważalna wśród zieleni ogrodu lub przedogródka. Musi być do niej łatwy dostęp ze względu na okresowe usuwanie osadu

BIOPREPARAT, AKTYWIZUJĄCY PRACE OCZYSZCZAJĄCE ŚCIEKI, w większości oczyszczalni należy wsypywać co 1-2 tygodnie do kanalizacji

fot.

King

span

Env

ironm

enta

l

fot.

King

span

Env

ironm

enta

l

fot.

H. T

omas

iew

icz Na trudne warunki gruntowe

Drenaż w nasypieRozwiązanie stosowane, gdy poziom wód gruntowych jest na tyle wysoki, że nie można zachować odległości 150 cm pomiędzy ich po-ziomem a drenażem, tradycyjnie układanym w

gruncie. Wówczas tworzony jest nasyp, w któ-rym umieszcza się dreny. Drenaż zasilany jest z przepompowni zainstalowanej za osadnikiem.

Filtr piaskowy (pionowy)Stosuje się go na gruncie nieprzepuszczalnym: gliniastym lub ilastym. Rury układane są w warstwie piasku. Ścieki przepływają przez nie-go pionowo, po czym po oczyszczeniu zbierane są oddzielnym drenem i odprowadzane do wód powierzchniowych. Wody gruntowe nie mogą występować płyciej niż dno filtra piaskowego.

OCZYSZCZALNIA Z PIONOWYM FILTREM PIASKOWYM – rozwiązanie na działkę z grun-tem nieprzepuszczalnym

warstwa rozsączająca

filtr piaskowy o gr. 0,5 m

geowłóknina

rys.

arc

hiw

um W

D (w

g Pi

pelif

e)

geowłóknina

folia nieprzepuszczalna

warstwa drenażowa

www.ekodren.plwww.ekopol.plenvironmental.kingspan.plwww.pipelife.com

WIĘCEJ INFORMACJIwww.sadeko.plwww.sotralentz.plpl.wavin.com




Z doświadczeń inwestoraNie zawsze inwestor chce i może (np. z po-wodów finansowych) zainstalować na działce o trudnych warunkach gruntowych droższy typ oczyszczalni (np. z osadem czynnym). Wtedy problem można rozwiązać tak, jak Zenek, który wymienił ziemię na obszarze przeznaczonym na rozsączanie. Była to powierzchnia ok. 20 m2

o głębokości 2 m, czyli ok. 40 m3 gruntu. – W miejsce usuniętej gliniastej ziemi nawie-ziono ok. 30 t żwiru – wspomina gospodarz. – Było to trochę uciążliwe przedsięwzięcie, opóźniające montaż oczyszczalni, ale chciałem mieć rozwiązanie, które uważam za najlepsze. Prawie nic nie kosztowała mnie wymiana grun-tu nieprzepuszczalnego na żwir, który dosta-łem w prezencie. Wykopy zrobiłem w ramach „relaksu rodzinnego” z synami. To trzech wy-sportowanych chłopaków, więc praca poszła szybko.

Założeniem oczyszczalni zajęła się firma Pipelife. Od niej też pochodzą wszystkie urządzenia wchodzące w skład systemu, czyli osadnik gnil-ny, zbiornik pośredni, pompa i rury drenażowe w wykopie. Za wszystkie elementy oczyszczalni Zenek zapłacił 3,5 tys. zł. Montaż instalacji kosz-tował 1,8 tys. zł, trwał 2 dni i przebiegał bardzo sprawnie. ■

WYKOPANA ZIEMIA leży na razie przed wejściem

do domu. Wkrótce będzie wykorzystana, razem

z resztką żwiru, do aranżacji ogrodu

gliniasta ziemia wykopana z obszaru 20 m2

resztka żwiru, który zastąpił ziemię na powierzchni

drenażu rozsączającego

R E K L A M A


TEMAT MIESIĄCA | SOLIDNY DACHSOLIDNY DACH


1TEMAT MIESIĄCA

Jak wybrać pokrycie na dach i ustrzec się błędów przy jego budowie? Jakie materiały zastosować do poszczególnych warstw: pokrycia, izolacji, poszycia. Okna dachowe, rynny, kolektory słoneczne i inne elementy montowane w dachu Tekst: inż. Rafał Żyła

WSTĘPMateriały na pokrycie zastosowane na elewacji. Rodzaje dachów ze względu na nachylenie. Kształt dachu a koszty. Projekt instalacji na poddaszu do sterowania roletami

str. 34

DACHÓWKA CERAMICZNA I BETONOWAElementy systemu dachówki ceramicznej. Rodzaje i montaż dachówek ceramicznych. Dachówki betonowe: gładkie, chropowate, płaskie, z falą i ich montaż

str. 38

POKRYCIA LEKKIE I NATURALNEMateriały na pokrycia z blachy. Gonty bitumiczne. Włóknocement. Łupek kamienny. Produkty bitumiczne na stropodachy. Dachy ekologiczne. Żwir i drewno

str. 42

1 2 3

SOLIDNY DACH

032-063_TM_dach.indd 32032-063_TM_dach.indd 32 13.3.2012 15:42:2813.3.2012 15:42:28

TEMAT MIESIĄCA | SOLIDNY DACHSOLIDNY DACH


1

WYPOSAŻENIE DACHURynny z PVC, stalowe, z miedzi i tytan--cynku. Odwodnienie dachów płaskich. Montaż kolektora na dachu. Różne typy kolektorów. Kominy prefabrykowane. Okna dachowe

str. 48

DACHY PŁASKIEDopasowanie rynien do dachów. Rynny z PVC. Rynny stalowe i aluminiowe. System PVC. Rynny tytanowo-cynkowe. Rynny drewniane. Rynny miedziane. Odwodnienie dachów płaskich

str. 46

POD POKRYCIEM DACHOWYMFolie wstępnego krycia. Płyty g-k. Izolacja termiczna: wełna i styropian. Paroizolacja. Detale izolacyjne. Uszczelniacze z kauczuku

str. 60

54 6

fot.

Röbe

n



1TEMAT MIESIĄCA | SOLIDNY DACHWSTĘP

Materiał na pokrycie dachowe nie może być wybierany dowolnie. Ograniczeniem jest na-chylenie połaci oraz plan zagospodarowania przestrzennego. Warto zdawać sobie sprawę, że im bardziej dach rozrzeźbiony, tym większe poniesiemy koszty. Na wczesnym etapie należy również zaplanować instalacje, np. sterujące roletami okien połaciowych

1

SZUKASZ MATERIAŁÓW NA DACH? katalog.wlasnydom.pl

Dach to spory problem dla inwestora, choć jego definicja brzmi niewinnie: przegroda budowla-na przykrywająca górną kondygnację budynku. Jeżeli jest ona płaska, nazywana jest stropoda-chem. Pochylenie wynosi wówczas 2-150 (nie-wielki spadek potrzebny jest do odprowadzenia wody deszczowej). Stropodach może pełnić

Pokryciem dachowym pokrywamy czasem ściany szczytowe, attyki czy gzymsy. Ściany szczytowe znajdujące się pod skosem (lub łukiem) połaci dachowych są zwykle tynkowane jak pozostałe, ale ich lokalizacja od zachodu naraża je często na zacinające deszcze – tynk nie zapewnia wystarczającego zabezpieczenia. Lepszym rozwią-zaniem jest materiał wodoodporny, np. ceramiczne

Pokrycia dachowe nie tylko na połacie

funkcję tarasu użytkowego (wykończony np. płyt-kami ceramicznymi) lub nieużytkowego (wykoń-czonego żwirem lub papą). Natomiast wśród dachów pochyłych wyróżniamy spadzisty prosty łagodny (o nachyleniu średnio 200, zaliczany w przepisach do dachów płaskich, w domach typu bungalow), spadzisty prosty stro-

my (typowy stromy, o nachyleniu średnio 30-400) lub spadzisty nieprosty, czyli kolebkowy. A właśnie od nachylenia dachu zależy rodzaj pokrycia – im mniej stromy, tym musi być szczelniejsze.

płytki okładzinowe, dachówki bitumiczne, płyty bitumiczne lub blaszane. Na pionowych płaszczy-znach można też układać niektóre dachówki ce-mentowe. Attyka to ozdobne, dość wysokie (ok. 1 m) wykoń-czenie ściany budynku lub krawędzi stropodachu – ściana przedłużona jest w pionie, ozdobnie wykoń-czona, zasłania ona rynnę. Najczęściej pozostawia

się ją tynkowana, ale można ja wykończyć blachą lub bitumami, aby estetycznie powiązać z dachem. Gzyms to wykończenie okapu. Bywa tynkowany lub wykonany w tzw. obróbce blacharskiej. Drugie roz-wiązanie wykonują dekarze, czyli osoby układające pokrycie dachowe.

BLACHA TYTANOWO-CYNKOWA jest dobrym materiałem zarówno na pokrycia, jak i na elewację domu. Można nią pokryć nawet całą fasadę. Zapewni ochronę ścian na długie lata

DACHÓWKA CERAMICZNA w nietypowej roli. Można nią pokryć nawet pionowe ściany, choć wtedy wymaga specjalnego mocowania. To pod względem estetycznym i kosztowym dość ekstrawagancki pomysł, ale możliwy do zrealizowania. Tak zabezpieczona ściana nie będzie za to wymagała remontu przez kilkadziesiąt lat

RODZAJE DACHÓW ZE WZGLĘDU NA POCHYLENIE

fot.

Rhei

nzin

k

fot.

Wie

nerb

erge

r



Budynek o prostokątnym obrysie można przykryć dachem: dwuspadowym, kopertowym (cztero-spadowym z kalenicą), namiotowym (czterospa-dowym bez kalenicy) lub kolebkowym. Najtańszy powinien być dwuspadowy, ale wymaga on ścian szczytowych, zatem koszty ogólne mo-gą wcale nie być takie niskie. Ponadto dach

AUTOMATYKA DO OKIEN

Nad układem i napędem okien połaciowych warto zastanowić się jeszcze na etapie projek-towym. Do wyboru mamy takie rozwiązania jak: zwykły napęd ręczny, napęd elektryczny zasila-ny z sieci oraz baterie słoneczne napędzające roletę. Jedynie pierwsze rozwiązanie nie ma charakteru inwazyjnego. Do drugiego należy się przygotować podczas projektowania instalacji elektrycznej. Musimy określić, które okna będą w ten sposób napędzane (wszystkie, wybrane) i w jaki sposób będą uruchamiane: przy pomocy włącznika stacjonarnego czy pilota.

BATERIE SŁONECZNE zapewniające napęd rolecie należy montować od strony południowej, co oznacza, że mogą być one oddalone od okna – między nimi trzeba poprowadzić przewód

fot.

H. To

mas

iew

icz

fot.

Roto

fot.

H. To

mas

iew

icz

dach naczółkowy nad lukarną

grad łączący dwie połaci dachu

lukarna z podwójnym oknem

g

KSZTAŁT DACHU A KOSZTY

dwuspadowy kryty dachówką ceramiczną i za-opatrzony w lukarny i ozdoby (koguciki, naczółki itp.) będzie droższy niż dach kopertowy bez ozdób kryty gontami bitumicznymi. Najważniejsze zatem, by nie ulegać stereotypom i emocjom, a dach wy-bierać po solidnej kalkulacji. Jeśli tego nie zrobimy, suma kosztów może nas niemiło zaskoczyć.

LICZNE DASZKI wymagają odrębnych rur spustowych, by skutecznie odwodnić

połacie – podraża to koszty domu z poddaszem

CZTEROSPADOWY DACH z lukarnami o podwójnych oknach, w tym jedną lukarną z daszkiem naczółkowym, kosztuje znacznie więcej niż dwuspadowy z oknami połaciowymi

RE

KL

AM

A



1TEMAT MIESIĄCA | SOLIDNY DACHWSTĘP

Inwestor i projektant wybierają typ, kolor i fakturę pokrycia, ewentualnie producenta, a zakupu do-konuje najczęściej wykonawca. Jeżeli inwestor nie posiada miejsca na składowanie, zakupu na-

Lukarny, loggie, belwedery (mały taras widoko-wy na szczycie), kolektory słoneczne, frontony, attyki, ozdoby (kogutki, gołębie, maszty) – te wszystkie urządzenia wpływają na koszt materiału pokryciowego. Wprawdzie powierzchnia pokrycia zmniejsza się wówczas o powierzchnię, którą one zajmują (szczególnie kolektory płaskie), ale koszt ich zakupu, montażu i uszczelnień stanowi nowe, znaczne wydatki. Niektóre systemy obejmują różne

Dodatki dachowe

leży dokonać tuż po zakończeniu prac nad więź-bą. Czas realizacji zamówienia jest dłuższy, jeżeli w magazynie nie ma danego wyrobu w wymaga-nej ilości. Dobrze jest kupować systemowo, np. łącznie dachówki, elementy wykończeniowe, ak-cesoria i obróbki blacharskie. Wówczas wszyst-kie one mogą być objęte gwarancjami jednego producenta, w jednym czasie dostarczone i za-montowane. Ułatwia to znacznie realizację budo-wy. Zakup produktów “na zapas” nie opłaca się, bo już po kilku latach pokrycie na dachu zmieni kolor i będzie się różnić od tego schowanego w piwnicy. Producent lub dystrybutor oferują czasem transport gratis (zależy to od odległości i ilości produktu), często jednak inwestor musi za to dodatkowo zapłacić.

OZDOBNE OSŁONY otworu kominowego zakończone szpicem to jeden z wielu dodatków kominowych, jaki możemy zastosować. Popularne są jeszcze figurki zwierząt czy wyrzeźbione dekle zakończeń gąsiora kalenicy

KOMUNIKACJA DACHOWA jest niezbędnym elementem wyposażenia dachu

TRANSPORT POKRYCIA powinien być wliczony w cenę. Należy również zadbać, po konsultacji z dekarzem, o właściwe miejsce składowania, by nie było konieczności przenoszenia np. bardzo ciężkich dachówek

elementy wykończeniowe (szczytowe, narożnikowe i krawędziowe), które mają ułatwić i upiększyć wy-kończenie, są jednak dość kosztowne.Koszty pokrycia zależą również od wielu względów architektonicznych i lokalizacji domu. Im produkt

jest drobniejszy (dachówka), tym jego ułożenie droższe. Najtaniej kładzie się blachy wielkowy-miarowe, najdrożej drobne dachówki. Koszty te są najniższe dla blach stalowych i bitumów, najwyższe dla ceramiki i blachy cynkowo-tytanowej.

JAK KUPOWAĆ POKRYCIE DACHOWE? KOSZTORYS ŚLEPY CZY INWESTORSKI?

Inwestor może zlecić wykonanie kosztorysu tzw. inwestorskiego, czyli z podanymi cena-mi, w odróżnieniu od tzw. ślepego, gdzie cen nie ma, są tylko podane ilości materiałów. Ten drugi jest znacznie tańszy, ale nie mówi nic o kosztach. Można też zlecić kosztorys cząstkowy, dotyczący jedynie pokrycia dacho-wego (materiałów i kosztów wykonawstwa). Innym sposobem jest policzenie kosztów przez przedstawiciela handlowego danego pokrycia. Przy pokryciach ceramicznych i cementowych (rzadziej przy bitumicznych) inwestor może wykonać wycenę samodzielnie, korzystając z kalkulatorów na stronach internetowych pro-ducentów. Trudno jest jednak sprecyzować koszty samego pokrycia.

fot.

Wie

nerb

erge

r

fot.

H. To

mas

iew

iczfo

t. M

. Dym

nick

i


037_braas.indd 37037_braas.indd 37 13.3.2012 16:03:3813.3.2012 16:03:38


1TEMAT MIESIĄCA | SOLIDNY DACHDACHÓWKA CERAMICZNA I BETONOWA

Dachówki ceramiczne oraz betonowe to najczęściej wybierane w Polsce pokrycia dacho-we. Świetnie wytrzymują próbę czasu, śnieg, wysoką temperaturę czy deszcz. Dobrze zamontowane nie zostaną uniesione nawet przez bardzo silny wiatr. Inwestorzy do wy-boru mają dachówki o tradycyjnym, jak i nowoczesnym kształcie

2

Produkty ceramiczne słyną z urody i solidności, są jednak kosztowne. Zastosowanie dodatkowych dachówek wykoń-czeniowych (koszowych, kalenicowych, okapo-wych, ścian szczytowych itp.) czyni prace wy-kończeniowe ekonomicznymi, a efekt estetyczny jest zadowalający. Zdarza się, że dachówki ceramiczne zarastają mchem, ale można temu zapobiec, stosując da-chówki ze specjalnie wygładzoną powierzchnią oraz odpowiednio lokalizując dom na działce (każda połać powinna być oświetlona promie-niami słonecznymi przez 1-2 godz.). Ewentualna wymiana elementów dachu jest dość prosta, bo dotyczy tylko uszkodzonych egzemplarzy. Grupę pokryciowych elementów ceramicznych tworzą rozmaite produkty, tj.: dachówki podsta-

Karpiówka to podstawowy i najbardziej trady-cyjny model dachówki ceramicznej. Doskonale nadaje się do krycia typowych polskich dachów z licznymi koszami (wklęsłymi stykami krawędzi połaci) i lukarnami, nawet w kształcie „wolego oka”. Tradycyjna odmiana jest płaska i ma za-okrągloną dolną krawędź. Inne odmiany mają rozmaite krawędzie – łącznie dostępnych jest dziewięć modeli karpiówki: półokrągła, łukowa, segmentowa, prosta (gotycka), sześciokątna, wieżowa oraz żłobkowana (długa, krótka i sze-roka). Pokrycie z takiej dachówki jest płaskie i równe, bez światłocienia – niektórzy inwestorzy lubią właśnie taką klasyczną estetykę. Jeżeli jednak inwestor chce urozmaicić dach z karpiówką, może wybrać te jej modele, które mają nierównomierny kolor. Specjalnie wypala je się w taki sposób, aby utrwalić różnice odcieni na powierzchni dachówki. Jeżeli dach składa się z licznych połaci, lepiej wybrać karpiówkę, która pięknie wygląda na wielu sąsiadujących ze sobą fragmentach dachu. Wyjątkowo efek-townie prezentuje się ta skromna dachówka na płynnych, obłych połaciach, przechodzących

jedna w drugą bez ostrych krawędzi. Dach wygląda wtedy, jakby płynął.Inne efekty dają dachówki o rozbudowanej formie i przekroju, np. romańska, renesansowa, esówka (holenderska albo holenderka), marsylka, ale-gra, flamandzka, albo słynąca z urody (i ceny)

mnich-mniszka (dwie dachówki zachodzące na siebie). Tworzą one na połaci bogaty światło-cień. Podobna do mnich-mniszki jest dachówka klasztorna, z bardzo mocną krzywizną, nadająca połaci wyjątkowy, historyczny urok.

NIEKTÓRE DACHÓWKI tworzą powierzchnię bez stopni z wyraźnie podkreślonym rysunkiem fug

KARPIÓWKA ładnie prezentuje się na dachach falistych, z zaokrąglonymi połączeniami połaci i wolimi oczkami

wowe, przyścienne, pulpitowe, skrajne, gąsiory i ozdoby ceramiczne. Interesującym uzupełnieniem oferty pokryciowej jest płaska ceramiczna płytka okładzinowa (model Morion) przeznaczona do kry-cia wszelkich powierzchni pionowych: bocznych i czołowych ścianek lukarn, kominów, ścian szczy-towych, pasów okapowych i pulpitowych (bocz-nych) itp. Płytka ma celowo ścięty dolny róg – po ułożeniu wygląda jak rybia łuska.

DO SYSTEMU DACHÓWKOWEGO zaliczamy takie dachówki specjalne jak: gąsiory, końce gąsiorów, trójniki, dachówki połówkowe czy

szczytowe. Kupuje się je na sztuki

ELEMENTY SYSTEMU DACHÓWKI CERAMICZNEJ

RODZAJE DACHÓWEK CERAMICZNYCH

fot.

Röbe

nfo

t. W

iene

rber

ger

fot.

Von

Mül

ler D

achó

wki



2TEMAT MIESIĄCA | SOLIDNY DACH

DACHÓWKA CERAMICZNA I BETONOWA

Krycie zaczyna się zawsze od krawędzi ściany szczytowej (jeżeli występuje) albo od okapu ku kalenicy. Nad ścianą szczytową trzeba pozostawić mały okap: pierwsza dachówka powinna mieć wy-stęp równy mniej więcej połowie swojej szerokości poza lico ściany. Jest to możliwe tylko wtedy, gdy wcześniej wysunie się o tę odległość łatę poza lico ściany. Spód łat podbija się później deskami i maluje jak inne podsufitki pod okapami głównymi. Jeżeli połacie mają nachylenie większe niż 650, mocować trzeba każdą dachówkę. Takie moco-wanie jest niezbędne także tam, gdzie wieją silne wiatry (na terenach odkrytych, niezabudowanych i niezadrzewionych).

Produkuje się je z przesiewanego piasku kwar-cowego (70%), cementu (20%) i wody (8%) – dodatek stanowi dyspersja akrylowa (1,5%) i tlenki żelaza (0,5%). Są one barwione w masie, więc nie grozi im rażąca zmiana koloru. Spośród szerokiej oferty rynkowej na uwagę zasługują szczególnie najnowsze rodzaje – są wyjątkowo trwałe. Profesjonalnie produkowane dachówki łączy się na zamek, tj. specjalnie wyprofilowaną krawędź sąsiadujących ze sobą elementów. Odmienna w kształcie jest dachówka Tegalit, która jest całkiem płaska, ale także zaopatrzona w zamek.Dostępne są dachówki w technologii Cisar, pro-dukowane trójwarstwowo: pierwszą warstwę (nośną) stanowi barwiony w masie, wysoce wy-trzymały beton, drugą warstwą (wygładzającą) jest drobnoziarnista powłoka, która zapobiega omszeniu, trzecia warstwa (uszlachetniająca) to podwójna powłoka akrylowa, nadająca połysk oraz trwałość i nasycenie koloru.

NIEWŁAŚCIWE WYKONANY KOSZ. To jedno z miejsc na dachu, które najczęściej jest nieszczelne. Obróbka blacharska musi przypominać rynnę, usuwającą szybko wodę

ŁĄCZENIE ŹLE WYKONANE – łaty zostały zbyt szeroko rozstawione, dachówki nie „schodzą się” ze sobą w poszczególnych rzędach

DACHÓWKI KALENICOWE. Każda z nich musi być przymocowana specjalnymi klamrami

Montaż dachówki ceramicznej

Inwestorzy zastana-wiają się często nad wyborem pomiędzy dachówką gładką i błyszczącą a chro-powatą i matową. Połysk upodabnia dachówkę beto-nową do dachów-ki ceramicznej. To efekt syntetycznej powłoki, która nie dopuszcza do blak-nięcia koloru, chro-ni przed omszeniem i zapewnia łatwe zmywanie dachówki przez deszcz. Chropowatość natomiast ma swój rustykalny urok, ale przyciąga zanieczyszczenia oraz mech i pozwala kolorowi blaknąć.

Jeżeli jednak inwestor chce odnowić starą przy-brudzoną dachówkę, może pomalować pokrycie akrylowymi farbami do betonu (np. lakier siliko-nowo-akrylowy as-lak, lub farba akrylowo-siliko-nowa aksil-bet).

KSZTAŁTY DACHÓWKI BETONOWEJ. Niektóre modele nawiązują do tradycyjnego kształtu mnich-mniszka, inne do płaskich pokryć

DACHÓWKI BETONOWE: GŁADKIE, CHROPOWATE, PŁASKIE, Z FALĄ

fot.

Braa

sfo

t. Rö

ben

fot.

Röbe

n

fot.

Röbe

n

fot.

Röbe

n

NIEPOPRAWNE WYKONANIE KALENICY. Kalenica boczna nie została właściwie zaizolowana folią wstępnego krycia, co może spowodować jej przyspieszone gnicie



2TEMAT MIESIĄCA | SOLIDNY DACHDACHÓWKA CERAMICZNA I BETONOWA

Do wykończenia krawędzi połaci nad ścianami szczytowymi używa się dachówek szczytowych. Ciekawym elementem jest też dachówka kątowa, która umożliwia płynną i szczelną zmianę wklęsłego kąta nachylenia połaci. Ma zastosowanie przy kra-

Montaż dachówek cementowych jest identyczny jak ceramicznych, z tą tylko różnicą, że cementowe wymagają większej ostrożności podczas cięcia dachówek. Częstym problemem jest bowiem pył, powstający przy ich docinaniu. Według instrukcji technicznych wydawanych przez producentów, cięcia nie wolno przeprowadzać na dachu. Jeżeli już do tego dojdzie, nie wolno usuwać pyłu ostry-mi szczotkami, by nie uszkodzić warstwy licowej dachówek, lecz zaczekać aż deszcz zmyje zabru-dzenia (trwa to niestety kilka miesięcy). Najlepiej jest jednak tak zaprojektować rozmiary połaci, aby dopasować je do modułu dachówki, ewentualnie zastosować dachówki połówki, eliminujące ko-nieczność cięcia. Dachówki układa się na łatach, konieczna jest także folia. Jeżeli pochylenie połaci spada poniżej 160, trzeba ułożyć także pełne de-skowanie.

Montaż dachówki betonowej

ZAMKI nie tylko ułatwiają montaż dachówki, ale chronią przed nawiewaniem śniegu czy deszczu pod pokrycie. Dobrze, gdy wybrana przez nas dachówka posiada zamek podwójny, zapewniający dużą szczelność

KLAMROWANIE DACHÓWEK na połaciach jest jak najbardziej potrzebne. Zwiększa to opór poszczególnych elementów przed ich podniesieniem przez wiatr. Przy spadku 650 i większym należy mocować klamrami wszystkie dachówki. W szczególny sposób należy zadbać o obszary brzegowe dachu

DACHÓWKA MANSARDOWA umożliwia krycie załamań połaci dachu – mansard. Jej zastosowanie pozwala uniknąć obróbek blacharskich, dzięki czemu uzyskuje się jednorodność materiału użytego do pokrycia dachu

wędziach okapowych, gdzie stosuje się wiatrow-nice. Odwrotnym rozwiązaniem jest dachówka mansardowa, stosowana przy dachach mansar-dowych z wypukłym kątem łamanej połaci. Dla zwolenników ekologii produkuje się także da-chówki dla nietoperzy, pozwalające im na gniaz-dowanie. Na stromych dachach (powyżej 500), szczególnie na terenach górzystych, warto co kilka rzędów układać dachówki przeciwśnieżne (tzw. stopery śniegowe), posiadające progi za-pobiegające nagłemu zsuwaniu się zalegającego śniegu. Niezależnie od nich trzeba tam montować także drabinki śniegowe.

DACHÓWKA KĄTOWA I MANSARDOWA, STOPERY ŚNIEŻNE I DACHÓWKI NA NIETOPERZE

fot.

Braa

s

fot.

Braa

s

fot.

Braa

s

fot.

Wie

nerb

erge

r


SCALA_reklama.indd 41SCALA_reklama.indd 41 13-03-12 8:42:5113-03-12 8:42:51


1TEMAT MIESIĄCA | SOLIDNY DACHPOKRYCIA LEKKIE I NATURALNE

Blachodachówka oraz płaskie blachy, włóknocement i łupek naturalny, gonty bitumiczne w różnych kształtach – to materiały, wśród których znajdziemy rozwiązania bardzo lekkie, dobrze nadające się np. na remontowane dachy, ale i bardzo ciężkie, wymagające solid-nej więźby

3

Do pokryć dachowych stosuje się produkty blasza-ne wykonane z czterech podstawowych surowców: stali, aluminium, tytan-cynku i miedzi. Blacha stalowa to blacha typu Aluzinc, tj. obustronnie kryta stopem aluminium i cynku. Jest to zabezpie-czenie bardzo trwałe i bardzo odporne na korozję, podobne do tradycyjnego cynkowania ogniowego. Dodatkowe zabezpieczenie stanowi obustronna po-włoka SPT, tzn. chromowanie i bezbarwny lakier akrylowy. Są też blachy tzw. powlekane, których wsad (wewnętrzna blacha stalowa) jest cynkowany ognio-wo. Wierzchnią warstwę tych blach stanowi poliester. Blacha aluminiowa ma gr. 0,6 mm i powlekana jest również poliestrowym lakierem dekoracyjnym w ko-lorze wiśniowym i brązowym. Jest ona bardzo lekka i odporna na szkodliwe działanie wilgoci. Innym równie trwałym i efektownym materiałem jest blacha tytanowo-cynkowa, stosowana w formie blach ciągłych i łusek. Blachę tę stanowi stop czystego cyn-ku z miedzią i tytanem. Na pokrycie dachowe wyko-rzystuje się także blachę miedzianą, którą przeznacza się także na obróbki blacharskie.

Rodzaje blach

DACHÓWKA CERAMICZNO-METALOWA, pokryta specjalną posypką ceramiczną, jest lekka (świetnie nadaje się do modernizacji starych dachów), a z wyglądu może imitować dachówkę ceramiczną, a nawet gont drewniany

DUŻY WYBÓR KOLORÓW oraz możliwość produkowania arkuszy blachy o dowolnej szerokości to zalety tego rodzaju pokrycia

UKSZTAŁTOWANIE ARKUSZA BLACHY może być niemal dowolne,

np. bez trudu można imitować średniowieczną i skomplikowaną

dachówkę typu mnich-mniszka

fot.

Ahi R

oofi n

gfo

t. Co

ver S

yste

m

fot.

Blac

hy P

rusz

yńsk

i


Blachy płaskie układa się wtedy, gdy chcemy uzyskać estetykę gładkiego pokrycia z równole-głymi liniami połączeń oraz gdy ciężar pokrycia musi być jak najmniejszy. Mogą mieć rozmaite kolory z palety RAL: są to numery zaczynające się od 10 (żółcie), 30 (czerwienie), 50 (błękity), 60 (zielenie), 70 i 80 (brązy) oraz czerń i biel. Blacha płaska ma gr. 0,5 lub 0,7 mm i po-wlekana jest od zewnętrznej (licowej) strony poliestrem, który chroni stal przed negatywnym wpływem promieni słonecznych. Blachy łączy się przez falcowanie – zawinięcie jednej krawę-dzi w drugą. Krawędzie prostopadłe do kalenicy łączy się na tzw. rąbek stojący, gwarantujący szczelność połączenia. Rąbek podkreśla po-dział powierzchni połaci na pasy, dzięki czemu niewidoczne są ewentualne nierówności, na-daje też połaci ciekawy światłocień. Poziome styki łączy się na rąbek leżący, umożliwiający spływanie wody opadowej lub zsuwanie się

BLACHY PŁASKIE ŁĄCZONE NA RĄBEK

TEMAT MIESIĄCA | SOLIDNY DACHPOKRYCIA LEKKIE I NATURALNE 3

BLACHY TYTANO-CYNKOWE mogą być łączone na kilka rodzajów rąbków. Różne szerokości arkuszy pozwalają estetycznie

dostosować pokrycie do kształtu dachu, np. lukarn, okien połaciowych i innych

elementów konstrukcji domu

śniegu. Najpopularniejsze w układaniu płaskim są blachy stalowe ocynkowane i powlekane. Droższe są tytanowo-cynkowe, a najdroższe i najbardziej luksusowe – miedziane.

fot.

Rhei

nzin

k

Śląskie Kruszywa Naturalne Sp. z o. o.Generalny przedstawiciel RathscheckSchiefer und Dach-Systeme w Polsce południowej.

www.rathscheck.pl www.skn.pl

Łupek naturalnyPiękna cząstka naturyna dachu i fasadzie

R E K L A M A



3TEMAT MIESIĄCA | SOLIDNY DACHPOKRYCIA LEKKIE I NATURALNE

Zwane inaczej dachówkami papowymi lub bi-tumicznymi, są produktem małogabarytowym, doskonale nadającym się do krycia skompliko-wanych połaci. Produkowane są z papy asfalto-wej na osnowie z welonu szklanego z posypką mineralną. Sprzedawane są w formie pasów, zastępujących kilka dachówek. Układanie jest więc szybsze niż pojedynczych elementów. Dostępne są w wielu kolorach i kształtach. Wraz z nimi kupuje się elementy wykończenio-we do kalenic, krawędzi koszowych (wklęsłych styków połaci), okapowych i przy ścianach szczytowych. Gonty układa się na pełnym deskowaniu, więc koszt tego produktu trzeba powiększyć o koszt deskowania. Na deskowaniu układa się (pod gonty) pasy podkładowej papy asfaltowej (typu P), również na osnowie z welonu szklanego – zawsze równolegle do okapu (inaczej niż w papowym pokryciu licowym). Typowy montaż gontów polega na zgrzewaniu poszczególnych pasów palnikiem gazowym. Dach o powierzchni 200 m2 może być pokryty przez sprawnego dekarza w jeden dzień. Dach taki ma charakterystycznie gładką powierzchnię bez żadnego światłocienia, dlatego dobrze jest stosować gonty o zmiennych odcieniach, aby urozmaicić nieco wygląd połaci.

Płytki włóknocementowe produkuje się na bazie ce-mentu, kredy, włókien celulozowych i sztucznych. Są szare albo malowane na ceglasto, czerwono, brązowo, niebiesko, zielono lub grafitowo. Planując takie pokrycie podczas tworzenia projektu warto jest dopasować powierzchnię dachu do wymiarów płyt. W ofercie są też gąsiory konikalne z tego sa-mego materiału.Krycie woszczynowe może być stosowane tylko na pionowych powierzchniach (np. elewacjach). Płytki o kształcie kwadratu z jednym ściętym narożem układa się w rzędach, każdorazowo przesuwając je o połowę przekątnej płytki.Krycie podwójne to sposób układania na dachu płytek w kształcie prostokąta,. Ten rodzaj krycia, dzięki podwójnemu zakładowi, stanowi pewną ochronę przed deszczem. Krycie francuskie z kolei to sposób układania na dachu płytek o kształcie kwadratu z dwoma ścięty-

MONTAŻ GONTU BITUMICZNEGO.

Najbardziej odpowiednim jest poszycie z desek

o maksymalnej szerokości 100 mm lub

z wodoodpornych płyt wiórowych OSB

NAJCZĘŚCIEJ SPOTYKANE KSZTAŁTY TO: prostokąt, trójkąt, karpiówka, łuska, trapez, sześciokąt i dachówka złożona z dwóch sklejonych warstw

PROSTOKĄTNA I REGULARNA PŁYTKA nadaje dachom nowoczesny wygląd. Bardzo dobrze komponuje się z kolektorami słonecznymi i oknami połaciowymi, pod warunkiem, że kolor pokrycia i ramy okna oraz solarów jest identyczny

mi narożami. Oba te rodzaje pokryć są szczelne niezależnie od kierunku działania czynników atmosferycznych. Montuje się je poziomymi rzędami w odstępach co pół płytki i pionową szczeliną pomiędzy płytkami w rzędzie.Krycie niemieckie to sposób układania na dachu płytek o kształcie łukowym z zakładem, wznoszącymi się rzędami i opadającą piętą płytki. Do tego rodzaju krycia używa się najczę-ściej płytek o wymiarach 30x30 cm z łukowato ściętym prawym lub lewym narożem. Pokrycie powierzchni dachowej odbywa się zawsze rzę-dami płytek od dołu do góry. Kierunek układania płytek powinien być zgodny z kierunkiem naj-częściej wiejących wiatrów.

GONTY BITUMICZNE: LEKKIE I TRWAŁE

WŁÓKNOCEMENT: DOSKONAŁA IMITACJA ŁUPKA

fot.

Bozir

fot.

Ondu

line

fot.

IKO

fot.

Velu

x



3TEMAT MIESIĄCA | Z CZEGO WYBUDOWAĆ ŚCIANY?

POKRYCIA LEKKIE I NATURALNE

Wióry struga się z drewna osikowego, a gonty łupie się z drewna jodłowego, modrzewiowego, dębowego i cedrowego. Każde ma inny odcień, np. cedr czerwony – różany, cedr z Alaski – mio-dowy, a modrzew – pomarańczowy. Z wiekiem wszystkie szarzeją. Liczba warstw gontów za-leży od nachylenia połaci (min. 250, mniej niż 38 – trzy, więcej – dwie) i lokalizacji (im więcej opadów śniegu, tym więcej warstw). Gonty są klinowate, dość długie (50-70 cm) i grube (1,5

Służy on nie tylko do krycia dachów, ale także ścian szczytowych, kolumn, attyk itp. Płytki o gr. 5 mm łupie się z łupka – skały osadowej z dużą zawartością miki. Jest to bardzo trwałe, niepalne i efektowne pokrycie, jednak o znacznym ciężarze wymagającym solidnej więźby dachowej. Łupek (kolor: popielatoszary, zielonkawy lub bordo) formuje się w płytki o kształcie analogicznym do tradycyjnej dachówki karpiówki. Można to robić także bezpośrednio na dachu (“krycie na dziko”). Płytki wiesza się mijankowo na łatach przy pomo-cy gwoździ lub wkrętów. Układa się je w rozmaite wzory, a stopień skomplikowania i cena zależą od układu połaci dachowych i liczby okien lub innych otworów.

NASZ EKSPERTDawid Koziołek

Rathscheck Schiefer

Najtańsze i najdroższe sposoby krycia łupkiemTrudno rozpatrywać wykonanie pokrycia dachowego z łupka pod względem „tanie lub drogie”. Do każdego projektu należy podejść indywidualnie. Cena pokrycia da-chowego z łupka uzależniona jest od wielu czynników. Przede wszystkim od sposobu krycia, następnie architektury i stopnia skomplikowania dachu. Określając koszty trzeba wziąć pod uwagę kąt nachylenia da-chu. Przy niskich kątach nachylenia między 25 a 300 koszt materiału jest wysoki. Wiąże się to z większymi zakładami kamienia na kamień. Dla wyższych kątów 35-500 zakłady te są odpowiednio mniejsze, a co za tym idzie, spada również średnia cena metra kwadratowego gotowego pokrycia. Decydując się na krycie staroniemieckie, łuskowe lub uniwersalne, dodatkowo na-leży wziąć pod uwagę różne możliwości wykonywania naroży, koszy, brzegów oraz okapu. Można jednak pokusić się o porów-nanie pokryć łupkowych ze względu na ce-nę gotowego dachu z łupka naturalnego. Od najtańszego krycia uniwersalnego poprzez prostokątne, łuskowe, ostrokątne, staronie-mieckie do najdroższego dzikiego krycia.

PŁYTKI PRZYBIJA SIĘ GWOŹDZIAMI DO PODŁOŻA. Po ułożeniu całej połaci łebki gwoździ są zakryte przez brzegi sąsiednich płytek

ŁUPEK można układać według różnych typów krycia – od wzorów chaotycznych (jak prezentowane tu wzoru dzikiego krycia). Od wyboru wzoru w dużym stopniu zależy cena

robocizny

Łupek kamienny: ciężki, ale solidny i modny

fot.

Rath

sche

ck S

chie

fer

rys.

Rat

hsch

eck

Schi

efer

rys.

Rat

hsch

eck

Schi

efer

DREWNIANE GONTY I WIÓRY

cm). Wióry są krótsze i cieńsze od gontów (gr. 4-5 mm, dł. 30-50 cm). Gonty mają krawędzie gładkie (dranica) lub frezowane (pióro-wpust). Dranica jest tańsza, ale nie gorsza. Gonty dacho-we, podobnie jak drobnogabarytowe dachówki, można układać na mocno rozrzeźbionym dachu. Obecnie przeżywają renesans i coraz częściej stosowane są nawet na budynkach o nowocze-snej bryle. Świetnie wyglądają z innymi szlachet-nymi okładzinami, np. blachą tytanowocynkową.



1TEMAT MIESIĄCA | SOLIDNY DACHDACHY PŁASKIE

Największe wyzwanie stojące przed wykonawcami budującymi dach płaski to jego odwodnienie oraz zabezpieczenie wszystkich newralgicznych miejsc, takich jak przejścia komina przez strop czy świetliki. To jedyny dach, który możemy zmienić w... łąkę

4

Do krycia stropodachów od dawna stosu-je się przede wszystkim papy termozgrzewalne. Najpopularniejsze są obecnie papy tzw. wierzch-niego krycia, także z posypką mineralną. Wcale nie przypominają one dawnych pap, a wyglądają raczej jak wielokolorowa powierzchnia żwirowa lub nawet drobno skoszony trawnik. Zgodnie z wymogami europejskiej Rady Cer tyfikacyjnej Zapobiegania Szkodom (LPCB) mocuje się je bezpłomieniowo. Oznacza to brak konieczności stosowania palników lub kotłów z lepikiem. Zgrzewa się je tylko na zakła-dach specjalnym urządzeniem.

Ten rodzaj pokrycia jest idealny dla tarasów użytkowych w technologii dachu odwrócone-go, w którym warstwy układa się nieco inaczej niż na tradycyjnym stropodachu. Na płaskim i równym stropie kładzie się folię paroizolacyj-ną, następnie papę termozgrzewalnej oraz płyty twardej i całkowicie wodoodpornej termoizolacji z polistyrenu ekstrudowanego. Na termoizolacji

Produkty bitumiczne na stropodachy

PAPA powinna być ułożona na podkładzie z papy perforowanej. Newralgiczne miejsca w izolacji to wszelkie obróbki, np. świetlika. Szczelnie obkładamy ościeżnicę wokół pasami papy termozgrzewalnej układanej zgodnie ze spadkiem dachu i odpływem grawitacyjnym wody, potem zgrzewamy z materiałem pokryciowym

kładzie się cienką, lecz bardzo gęstą i wytrzymałą geowłókninę. Następnie wysypuje się warstwę żwiru lub układa ruszty drewniane. W ten sposób termoizolacja chroniona jest przed słońcem przez żwir lub drewno, przed żwirem geowłókniną, a papę przed mrozami i przegrzaniem chroni termo-izolacja. Termoizolacja bywa w takim stropodachu całkowicie zalewana wodą, co jej zupełnie nie prze-

szkadza – pozostaje sucha i nadal pełni funkcję termoizolatora. Warstwa żwiru powinna mieć grubość ok. 5 cm. Należy stosować żwir o obłym uziarnieniu (nie tłuczeń – może uszkodzić geowłókninę). Taki dach musi mieć również wpusty odwadniające.

DACHY EKOLOGICZNE

Nie stosuje się tu typowych materiałów pokry-ciowych, lecz warstwy umożliwiające wzrost roślin. Najlepiej jest stosować systemowe dachy zielone, tzn. rozwiązania polecane przez profe-sjonalnych producentów. Podłożem wegetacyj-nym jest w nich 8-10 cm warstwy specjalnego substratu mineralnego na bazie wypełniacza stabilizującego korzenie (ziemia jest o wiele cięższa). Jest to tzw. dach odwrócony, w któ-rym termoizolacja leży na papie (odwrotnie niż w tradycyjnym stropodachu) wrażliwej na nagłe zmiany temperatury (przegrzanie lub mrozy).

ŻWIR I DREWNO

fot.

Velu

x

fot.

Velu

x

DACH ZIELONY to najcięższy rodzaj pokrycia. Jako jedyny typ dachu magazynuje wodę. Poszczególne warstwy to: 1 – płyta konstrukcyjna, żelbetowa; 2 – warstwa spadkowa (2-5%) z betonu lekkiego; 3 – uszczelnienie dachu – papy bitumiczne lub jednowarstwowe pokrycie z folii; 4 – izolacja termiczna – polistyren ekstrudowany; 5 – geowłóknina; 6 – warstwa drenująca ze żwiru, keramzytu lub ze styropianu drenażowego; 7 – warstwa ziemi uprawnej o gr. 6-50 mm

1

234

56

57

fot.

Xero

Flo

r

fot.

arch

iwum

WD


PROTEC_reklama.indd 47PROTEC_reklama.indd 47 13-03-12 8:45:1013-03-12 8:45:10


1TEMAT MIESIĄCA | SOLIDNY DACHWYPOSAŻENIE DACHU

Na dachu znajduje się jego odwodnienie, okna połaciowe, świetliki, umieszczane są ko-miny, kolektory słoneczne, montowane są elementy służące do komunikacji dachowej. Jak je wszystkie rozplanować i jakie rozwiązania wybrać?

5

Najlepiej jest, gdy rynny nie są zbyt widoczne. Do ukrycia służą attyki, deski okapowe, ścianki kolankowe itp. Najczęściej jednak z powodów czysto finansowych inwestorzy rezygnują z tych dodatkowych wydatków i poprzestają na zwy-kłym zewnętrznym montażu rynien na dachu. Wówczas trzeba je dopasować do koloru po-krycia.

Materiał ma znaczenie głównie od strony tech-nicznej. Plastikowe i stalowe wyglądają z dale-ka podobnie. Metalowym jednak grozi korozja (dlatego są chronione powłokami polimerowymi), a plastikowym zarysowania i blaknięcie koloru lub połysku. Główne części systemu rynnowego to rynny (poziome) i rury spustowe (pionowe). Ważny jest też dolny osadnik, zatrzymujący liście. Do od-

powiednich średnic rynien stosuje się konkretne średnice spustów: rynna 100 mm – spust 75 mm, i analogicznie: 125/87 oraz 150/100. Każda taka para rynny i spustu odwadnia określoną powierzchnię dachu, np. 125/87 – 80 m2 połaci, 150/100 – 140 m2.

RYNNA UKRYTA W GZYMSIE, a rura spustowa w ociepleniu ściany – to kosztowny, ale estetyczny sposób na poprowadzenie systemu

RYNNA NA GZYMSIE to rzadkie rozwiązanie przy dachach spadzistych. Najładniej wyglądają rynny prostokątne, które można zlicować ze ścianą

ZALETY RYNIEN PVC to przede wszystkim odporność na odbarwienia, duży wybór kolorów

i rozmiarów

Proces produkcji pozwala na istotne udoskonalenia produktów, np. wywinięcie brzegów nie tylko na zewnątrz, ale i do wewnątrz rynny, co zapobie-ga chlapaniu wody przy intensywnych opadach. Niektóre modele mają podwójną budowę, co wy-korzystuje się wtedy, gdy inwestorowi zależy na prostokątnej rynnie od zewnątrz, a owalnej od środka (obłe krawędzie wewnątrz rynny sprzyjają jej samooczyszczaniu).

DOPASOWANIE RYNIEN DO DACHÓW I ARCHITEKTURY DOMU

RYNNY Z PVC

Do produkcji rynien plastikowych stosuje się obecnie PVC (zwykły polichlorek winylu) lub UPVC (nieplastyfikowany polichlorek winylu). Obydwa rodzaje PVC są bardzo wytrzymałe na trudne warunki atmosferyczne, tj. ostre słońce, nagłe zmiany temperatury i wilgoć. Jest to tzw. tworzywo wysokoudarowe, tzn. bardzo twarde i sztywne. Dodatkowo pokryte jest tlenkiem tytanu lub akrylem, bywa też wzmacniane przez naświetlanie promieniami ultrafioletowymi. Takie tworzywo nie blaknie, nie szarzeje i jest bardzo odporne na zanieczyszczenia z atmosfery. Nie grozi mu korozja, pleśnie ani grzyby.

fot.

H. To

mas

iew

icz

fot.

H. To

mas

iew

iczfo

t. Pl

astm

o



WYPOSAŻENIE DACHU

Są to najpopularniejsze rynny produkowane ze stali ocynkowanej (proces ocynkowania zabezpiecza wstępnie przed korozją). Tradycyjne (niepowle-kane) rynny stalowe wychodzą już praktycznie z użycia, ale nadal są najtańsze i najmniej odporne na korozję – ich trwałość określa się na 15-20 lat. Typowe są szare i błyszczące (z czasem matowie-ją), ale można je malować farbami do powierzchni ocynkowanych. W praktyce rzadko się to robi. . Rynny te są dość płytkie, dlatego przy dużych po-łaciach wymagają dużych średnic – są wówczas mocno widoczne na elewacji domu. Współcześnie rynny stalowe powleka się two-rzywami sztucznymi, np. puralem, poliestrem lub plastizolem (plastisolem). Blacha stalowa ma gr. 0,6 mm. Powlekanych rynien i rur nie maluje się, bo są zabezpieczone fabrycznie, co więcej – po-włoka syntetyczna ma kolor. Najnowocześniejsze modele rynien powlekane są czterema warstwami

RYNNY STALOWE sprawdzają się przy każdym pokryciu, jednak przy obłożeniu dachu blachą to

jedyny wybór. Trudno sobie w takim zestawie wyobrazić odwodnienie z plastiku

Rynny stalowe powlekane warstwamiochronnymi: warstwą ocynkowania, pasywacyjną, podkładową i organiczna wykończeniową. Na czas transportu zabezpieczone są folią. Są głębsze niż tradycyjne stalowe. Montuje się je na zatrzask z uszczelkami polimerowymi. Najpopularniejsze kolory to brąz i ceglasty pomarańcz. Ma to zwią-zek z najpopularniejszą barwą pokryć dachowych, do których dopasowuje się rynny. W tej wersji materiałowej dostępne są także rynny korytowe o przekroju prostokątnym (z zaokrąglonymi na-rożnikami).

fot.

Lum

ina

fot.

Plas

tmo

fot.

Ruuk

ki

denko

złączka

rynna

rura spustowa

narożnik

lej spustowy

kolano

obejma

R E K L A M A




Rynny z tytan-cynku znane są i stosowane od ok. 200 lat. Są one bardzo efektowne – różnią się typem połysku od rynien stalowych, które szyb-ko matowieją i szarzeją. Cynkowe nie posiadają specyficznego desenia na powierzchni blachy, jaki mają rynny stalowe ocynkowane – mają gładką i błyszcząca powierzchnię, która z czasem pokrywa się patynowym (szaroniebieskim) nalotem. Można też kupić rynny fabrycznie patynowane (postarza-ne) – ich cena nie różni się od niepatynowanych. Sprzedawane są przez firmy produkujące dachówki lub metalowe pokrycia dachowe. Rynny te należą do najtrwalszych (nawet 100 lat), wcale nie są

Montuje się je tylko na dachach domów drew-nianych. Wykonanie może być różne: frezowane (gładkie, bez zaciosów – wersja masywna fre-zowana) pasują do skromnych domów drewnia-nych. Ciosane siekierą i dłutem (wersja masywna ręczna) do domów o wyraźnym rustykalnym charakterze. Są także korytowe rynny klejone

RYNNY TYTANOWO-CYNKOWE zachowują funkcjonalność i estetyczny wygląd przez dziesięciolecia – ocenia się, że nawet bez konserwacji powinny służyć 60-80 lat

z trzech kantówek (desek) i następnie frezowane do owalnego kształtu, albo najprostsze z dwóch kantó-wek (w kształcie litery V). Do ich produkcji stosuje się wyłącznie drewno z obszarów górskich, bowiem jest ono najbardziej wytrzymałe na zmienną pogo-dę. Czasami wewnętrzną powierzchnię pokrywa się bitumem, aby ułatwić wypływanie liści. Rynny

impregnowane ciśnieniowo-próżniowo są bardziej wytrzymałe od zwykłych, jednak kosztowniejsze. Mocuje się je hakami do krokwi, łączy na długości na pióro (kołkami lub dyblami), a woda odprowa-dzana jest łańcuchami do zbiornika stojącego na ziemi lub wkopanego w teren (nie robi się drew-nianych rur spustowych).

jednak najdroższe. O wiele od nich droższe są rynny miedziane, które swoją cenę zawdzięcza-ją rustykalnemu wyglądowi. Rynny cynkowe, miedziano-cynkowe i tytanowo-cynkowe mon-tuje się za pomocą nitów albo lutuje. Są bardzo odporne na korozję i nie wymagają żadnej konserwacji.

PRZEKROJE RYNIEN I RUR SPUSTOWYCH są dobrane nieprzypadkowo. Przekrój rury spustowej powinien wynosić nie mniej niż 3/4 przekroju rynny, a średnica – co najmniej 10 cm. Tylko takie połączenie będzie właściwie odwadniać dach

Z CZEGO SKŁADA SIĘ SYSTEM RYNNOWY?

System składa się z wielu części dopasowanych do siebie tak, aby ich montaż był łatwy i szybki. Są to elementy podstawowe, czyli rynny i ru-ry przepustowe (spustowe), a także elementy przejściowe (zmieniające kąt), takie jak kolanka (670), trójniki, łuki narożnikowe (900), odpływy przelotowe (przejście z rynny do rury spusto-wej), elementy łącznikowe (mufy), montażowe (haki, obręcze, obejmy) oraz końcowe (zaślepki i osadniki dolne). Bywa, że do dachu pasuje rynna okrągła, a przy ścianie lepiej jest prowadzić rynnę prostokąt-ną. Odpowiednie łączniki pozwalają na płynne i szczelne połączenie tych przekrojów na długości elementów. Takie podwójne rynny są też dużo sztywniejsze.

RYNNY TYTANOWO-CYNKOWE I MIEDZIANE

RYNNY DREWNIANE

fot.

A. D

aczk

owsk

i

fot.

Rhei

nzin

k

fot.

Rhei

nzin

k



W tym wypadku ma zastosowanie taśma blaszana z czystej miedzi lub powlekanej tworzywem sztucznym (np. akrylem) lub cynkiem. Zabezpieczenia te podnoszą odporność na szkodliwe działanie wilgoci. Montowane są za pomocą gwoździ lub wkrętów miedzianych – metal ten nie lubi kontaktu z żadnym innym metalem (styki takie powo-dują brzydkie zabrudzenia i i korozję). Wszystkie elementy systemu rynnowego powinny być zatem miedziane: haki, obejmy, denka, leje spustowe, mufy (łączniki rur), sitka rynnowe itd. Ich trwałość określa się nawet na 300 lat, dlatego też są one najdroższe ze wszystkich sys-temów rynnowych. Dostępne są w trzech podstawowych przekrojach: owalnym, prostokątnym (korytowe, skrzynkowe) i profilowane (gzym-sowe). Rury spustowe mogą być okrągłe lub prostokątne.

RYNNY MIEDZIANE

RYNNY MIEDZIANE można montować jedynie na dachach z pokryciem ceramicznym lub betonowym. Odradza się montaż na dachach z innych blach, prócz tytanowo-cynkowej, gdyż może przyczynić się do ich korodowania

PRZY ODWODNIENIU Z MIEDZI wszelkie obróbki metalowe, np. gzymsu, również należy wykonać z tego rodzaju blachy lub tytan-cynku

fot.

H. To

mas

iew

icz

fot.

H. To

mas

iew

icz

RE

KL

AM

A




Na takich dachach stosuje się tzw. kanalizacyjne wpusty dachowe. Gotowe urządzenia montowane-są w warstwach konstrukcyjnych i wykończenio-wych dachu i połączone z rurami kanalizacyjny-mi, odprowadzającymi do podziemnej kanalizacji. Instalacja biegnie przez wnętrze budynku (zwykle w pionie w kącie ścian). Wpusty zaopatrzone są w kosze zapobiegające wpadaniu liści do wnętrza rury. Bardzo ważne jest wykonanie szczelnych połączeń poszczególnych powłok wokół wpustu – każda szczelina doprowadza później do zacieków i zniszczenia dachu. Przy bardzo dużych połaciach płaskiego dachu konieczny może być montaż kilku wpustów. Jest to odwodnienie punktowe (w przeciwieństwie do rynny, czyli odwodnienia liniowego), które “zbie-ra” wodę z powierzchni wokół niego. Powierzchni trzeba nadać spadek min. 3% (zwykle robi się to za pomocą betonu wyrównawczego). Rozmieszcza się je co 20-25 m, ale na dachu powinny być zawsze min. 2 sztuki, by w razie awarii jednego odwodnienia woda była nadal usuwana. Stosuje się także podciśnieniowe systemy odwadniające typu vacurain – bardziej skomplikowane, kosz-towniejsze, ale montowane są w mniejszej liczbie. Wymagają rur o mniejszych średnicach i spadkach, a ich wnętrze nie ulega zabrudzeniu tak mocno i szybko, jak w zwykłych rurach, gdzie woda spływa grawitacyjnie. Kolektory mogą być zamontowane nawet wiele

miesięcy po zamieszkaniu w domu, pod jednym wszakże warunkiem: że będą to typowe kolek-tory montowane na stelażach na dachu. Montaż w dachu jest również możliwy, ale wymaga znacznie więcej pracy. W takim przypadku najła-twiej zamontować je na elementach małogabary-towch (np. dachówka).Jednak ta odpowiedź może nieco zmylić i fałszy-wie uspokoić inwestora. Kolektory to przecież tylko jedna część instalacji solarnej. Znacznie trudniej zaplanować pozostałe elementy (za-sobnik wody, kocioł, instalacja wewnątrz do-mu). Kiedy musimy podejmować decyzje o ich montażu? Bardzo wcześnie – gdy decydujemy o sposobach ogrzewania ciepłej wody użytko-wej. Potrzebny nam będzie zdecydowanie więk-szy zasobnik niż w przypadku ogrzewania wody np. samym kotłem. Energia cieplna musi być bowiem w nim kumulowana. Musimy zaplano-wać na niego sporo miejsca (kotłownia, wnęka w garażu itd.). Następnie trzeba ustalić najkrótszy przebieg instalacji, która połączy zasobnik z ko-lektorem oraz kotłem. Ponadto instalacja powin-na być dobrze zaizolowana i ukryta. Sam montaż kolektorów na dachu jest już bardzo prosty.

Odwodnienie dachów płaskich

WODĘ Z DACHU PŁASKIEGO można odprowadzać przez otwory w attyce, w które wprowadza się rury spustowe prowadzone po wierzchu elewacji

W ATTYCE UKRYTO RYNNY, a w murze rury spustowe – odwodnienie jest niewidoczne KOLEKTOR RUROWY zawsze montowany

jest na stelażach na pokryciu dachowym – niemożliwy jest montaż w połaci

KIEDY MOŻNA MONTOWAĆ KOLEKTORY NA DACHU?

fot.

A. D

aczk

owsk

ifo

t. H.

Tom

asie

wicz

fot.

A. D

aczk

owsk

i


053_wienerberger.indd 53053_wienerberger.indd 53 13.3.2012 16:02:4713.3.2012 16:02:47


fot.

Vies

sman

n

TEMAT MIESIĄCA | SOLIDNY DACHWYPOSAŻENIE DACHU5

Kolektor płaski to najbardziej rozpowszechnione rozwiązanie. Montowany może być na stelażu nad połacią dachu lub w połaci dachu. Kolektor rurowy może być montowany jedynie na stelażu nad połacią dachu spadzistego lub na stropodachu.Słoneczny tunel to rozwiązanie w postaci korytarza pod płytami poliwęglanu, które stanowią część po-krycia dachowego. Znajdująca się pod nimi podło-ga, na której rozprowadza się jak najwięcej metrów wężownicy, powinna być pomalowana na czarno, by jak najbardziej rozgrzać roztwór płynący w rur-

KOLEKTOR NA STRYSZKU. Pokrycie tej części dachu stanowią płyty poliwęglanowe. Wężownica kolektora położona jest na stropie pomalowanym czarną farbą, co ułatwia pochłanianie energii

fot.

A. D

aczk

owsk

i

ocieplenie gr. 30 mm

rys.

arc

hiw

um W

D

Różne typy kolektorów i baterii słonecznych montowanych na dachu

DACHÓWKI ZE ZINTEGROWANYMI OGNIWAMI FOTOWOLTAICZNYMI – na zdjęciu pokrycie bitumiczne. Zapowiadane są podobne rozwiązania z dachówkami betonowymi

WĘŻOWNICA POD DACHÓWKAMI to pomysł na to, by całą połać dachu zamienić w kolektor słoneczny

pokrycie dachowe (dachówka, blacha)

wężownica

przezroczyste płyty poliwęglanowe

kolektor słoneczny z rurek PP 20 mm

krokwie konstrukcyjne

fot.

Tego

la

KOLEKTORY typu heat-pipe to zestaw rurek, które łączą się w górnej części kolektora. Ułatwia to montaż i naprawę urządzenia

kach. Takie rozwiązanie zapewnia dużą powierzch-nię kolektora i dodatkowo efekt szklarni. Umieszczenie wężownicy pod dachówkami – dzięki temu instalacja nie wpływa na wygląd domu (kolektory to dyskusyjny „ozdobnik” dachu). Gdy dachówki się rozgrzeją, temperatura pod nimi mo-że się ustabilizować na dłuższy czas na poziomie 70°C. Stabilizacja jest tym większa, im bardziej masywne są dachówki, np. betonowe i ceramiczne długo rozgrzewają się, ale i długo „trzymają” cie-pło. W przypadku blachy jest odwrotnie – szybko się nagrzewa i szybko schładza.

Dachówki będące ogniwami. Niektóre z najnow-szych dachówek łączą dwie funkcje: ochronę poddasza oraz pozyskiwanie energii z naturalnego promieniowania słonecznego. Dostępne są już dachówki bitumiczne ze zintegrowaną warstwą fotowoltaiczną. Pokrycie wciąż jest lekkie, ela-styczne zapewniające bardzo dobrą szczelność. Jak zapewnia ich producent, montażem zajmuje się dekarz, nie elektryk. Dają duże możliwości ładnego i ciekawego wykorzystania ich w w nowoczesnym (ale nie tylko) projekcie architektonicznym.




WYPOSAŻENIE DACHU

Obudowa kolektora płaskiego odgrywa bardzo ważną rolę. W przypadku rurowych izolacją jest próżnia. Natomiast typ płaski należy dokładnie zaizolować, by zabezpieczyć przed utratą ciepła, wnikaniem wilgoci. Na ogół obudowa składa się z kilku połączonych ze sobą części, ale znacznie lepszym rozwiązaniem jest obudowa wykonana z włókna szklanego w postaci jednolitej wanny. Zapewnia ona bardzo dużą szczelność przez cały okres użytkowania – nie ma elementów, które mogłyby ulec rozszczelnieniu.Mimo szczelności, każda obudowa musi gwa-rantować wentylację kolektora w przypadku za-parowania szyby, co nie jest niczym nietypowym podczas znacznych różnic temperatur.Są już dostępne płaskie kolektory próżniowe. Ich obudowa musi być doskonale wykonana, gdyż wytworzona wokół instalacji próżnia to podstawo-wy element termoizolacji. Jednak jest to trudniej-sze do wykonania niż w przypadku rurek.

OBUDOWA I IZOLACJA – BARDZO WAŻNA!

OBUDOWA WYKONANA JEST Z WŁÓKNA SZKLANEGO w kształcie wanny o jednolitej konstrukcji (bez połączeń). Takie rozwiązanie zapewnia dużą szczelność

KOLEKTORY łączy się za pomocą złączek. Warto

na nie założyć specjalną izolację

IZOLACJA Z WEŁNY może mieć grubość ok. 50 mm.

Przekrój pokazuje, że to 2/3 grubości całego kolektora słonecznego!

fot.

Roth

Pol

ska

fot.

Roth

Pol

ska

fot.

Vaill

ant

warstwa wełny

fot.

Velu

x

DOFINANSOWANIE DO KOLEKTORÓW

Ułatwieniem w podjęciu decyzji o zakupie ko-lektorów słonecznych do własnego domu jest możliwość skorzystania z 45% dofinansowa-nia do inwestycji udzielanego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Program jest skierowany m.in. do właścicieli domów jednorodzinnych. Kwota obejmuje koszt kolektora słonecznego, projektu budowlano-wykonawczego, koszt dodatkowych elementów instalacji, zasobnika, aparatury kon-trolno-pomiarowej, ciepłomierza, montażu i po-datku VAT.

R E K L A M A




Kominy systemowe są droższe od zwykłych mu-rowanych, ale wznosi się je łatwiej i szybciej. Wykonywane są jako prefabrykowane i mogą być zbudowane z różnych materiałów.Bloczki keramzytobetonowe na zaprawie cemen-towo-wapiennej. Do ich kanałów wkłada się ru-ry szamotowe spajane kitem kwasoodpornym, a przestrzeń między obudową i wkładem wypełnia

specjalną wełną mineralną. Kanały wentylacyjne nie wymagają takich wkładów. Tak zbudowane kominy mogą odprowadzać zarówno dym, jak i spaliny, nadają się więc do wszystkich rodzajów kotłów, pieców i kominków. Bloczki betonowe na bazie naturalnego pumeksu. Łączone są na klej i mają zintegrowane wkłady wewnętrzne. Odporne na spalanie oleju, węgla,

UNIWERSALNY KOMIN do odprowadzania spalin o temp. do 600°C z urządzeń grzewczych opalanych wszystkimi rodzajami paliw

CZĘŚĆ KONSTRUKCYJNĄ komina tworzą pustaki z betonu lekkiego. Wewnątrz znajduje się ocieplenie oraz ceramiczna rura

KOMIN PREFABRYKOWANY najczęściej wykańcza się płytkami np. ceramicznymi

WKŁAD – rury i kształtki wykonane ze specjalnej ceramiki szamotowej są odporne na ogień, pożar sadzy, jak również kwasoodporne

Z jakich materiałów wykonuje się kominy prefabrykowane?

fot.

A. D

aczk

owsk

i

drewna i brykietów. Tak jak poprzednie, szybko się rozgrzewają i dobrze akumulują ciepło.Kominy stalowe. Mogą być jedno- lub dwuścienne, z izolacją z wełny lub włókien ceramicznych (glino-krzemianowych). Nagrzewają się bardzo szybko i szybko stygną, dlatego najlepiej współpracują z kotłami, które włączają się okresowo, o zamkniętej komorze spalania i kondensacyjnymi. Odmiany ża-roodporne służą do odprowadzania dymu o tempe-raturze ok. 7000C, ale wytrzymują też pożar sadzy. Są też kominy ze stali kwasoodpornej dla spalin olejowych i gazowych.Kominy hybrydowe. Są to zestawienia wkładów ceramicznych z płaszczem stalowym na izolacji. Nie wymagają dodatkowej obudowy. Odpowiednie do kotłów na paliwa stałe. Łączą najlepsze cechy obu typów kominów: lekkość, prostotę montażu i długotrwałą szczelność.

fot.

J. W

oźni

ca

fot.

H. To

mas

iew

icz

fot.

CRH

Klin

kier


reklama_plewa.indd 57reklama_plewa.indd 57 13-03-12 9:00:0013-03-12 9:00:00



W każdym pomieszczeniu przeznaczonym na pobyt ludzi musi być odpowiednia ilość światła dzienne-go. Stosunek powierzchni okien do powierzchni podłogi powinien wynosić przynajmniej 1:8, czyli na każde 8 m2 powierzchni podłogi, powinien przy-padać 1 m2 okna (warunek ten nie dotyczy łazienek i innych pomieszczeń pomocniczych, gdzie mini-malny stosunek powierzchni okien do powierzchni podłogi wynosi 1:12). W pomieszczeniach usytu-owanych na poddaszach użytkowych trudno jest uzyskać wymagane oświetlenie, lokalizując okna jedynie w ścianach szczytowych, których czasem po prostu nie ma (np. dach czterospadowy). Nie pozostaje więc nic innego, jak wpuszczenie świa-tła przez połać dachową. Do wyboru mamy kilka rozwiązań: lukarny – okna znajdujące się w pionowej ścianie frontowej wystawionej ponad dach, zlicowanej ze ścianą zewnętrzną budynku lub osadzonej na wymianie opartym na krokwiach. W zależności od przekrycia rozróżniamy wiele rodzajów lukarn. Najczęściej spotykane są lukarny płaskie (z da-chem pulpitowym), wyniesione (z dachem dwu-spadowym) i wygięte, nazywane wolimi oczkami, okna pogrążone – przeciwieństwo lukarny. Pionowa ściana, w której zamontowane jest okno. Znajduje się poniżej płaszczyzny dachu (jest cofnięta w stosunku do ściany zewnętrznej budynku). Stosuje się je najczęściej jako wyjścia na tarasy wycięte w połaci dachu, okna połaciowe – okna montowane równolegle do połaci dachowej (lub pod nieco większym kątem w dachach o bardzo małym nachyleniu).

Okna dachowe

Lukarny obecne są w architekturze światowej już od XIV wieku, okna połaciowe natomiast pojawiły się około 50 lat temu. Jednak to okna połaciowe są najczęściej stosowanym sposobem doświetlenia poddaszy. Lukarny rozrzeźbiają dach i powodu-ją wrażenie powiększenia pomieszczenia przez zwiększenie powierzchni sufitu. Wpuszczają jednak mniej światła niż okna połaciowe i są droższym rozwiązaniem (poza kosztem samego okna trzeba doliczyć koszt konstrukcji i robocizny).

OKNO POŁACIOWE narażone jest na przeciekanie. Dlatego tak ważny jest dokładny montaż kołnierza uszczelniającego

KOMIN PREFABRYKOWANY wytrzymuje zapalenie się sadzy i chroni przed pożarem na poddaszu

RAMA OKNA wyposażona w zintegrowany blok termiczny z elastycznego polipropylenu, Rozwiązanie to gwarantuje wyższe parametry izolacyjne całego okna dachowego

WNĘKA OKIENNA OKNA POŁACIOWEGO musi być ocieplona paskiem z wełny

ZALETY KOMINÓW PREFABRYKOWANYCH

Takie wkłady wytrzymują stałą wysoką tem-peraturę 500-6000C, zapalenie się sadzy oraz agresywne spaliny. Jednocześnie szybko się nagrzewają i akumulują ciepło (podobnie jak kominy ceglane), co wspomaga prawidło-wy ciąg. Wkłady mogłyby nasiąkać wodą (mocząc też izolację), dlatego powinny być wentylowane przez otwory w dolnej i górnej części komina. Przy izolacji z wełny stosuje się pustaki z fabrycznie wykonanymi otwo-rami. Kominy z wkładem ceramicznym są ciężkie i również wymagają fundamentowania. Ich budowa jest jednak prostsza i mniej cza-sochłonna niż kominów tradycyjnych. Zajmują mniejszą powierzchnię, mogą być jednak pro-wadzone wyłącznie pionowo.

KOŁNIERZE

Kołnierze są niezbędne do prawidłowego i szczelnego montowania okien połaciowych. Składają się z czterech części. Wykonuje się je z aluminium pokrytego poliuretanem, względ-nie z tytano-cynku lub miedzi. Dostępne są kołnierze uniwersalne oraz przeznaczone do pokryć płaskich (papa, łupek, gont bitumicz-ny) lub profilowanych, czyli falistych (da-chówka, blachodachówka, płyty bitumiczne). Poza zwykłymi, stosowanymi od osadzania pojedynczych okien w spadzistych dachach, dostępne są specjalne do zestawów okien (połączonych pionowo lub poziomo) i pod-wyższone – do dachów o małym nachyleniu (do 20%). Zwiększają one kąt nachylenia okna o maksymalnie 10%.

fot.

Roto

fot.

Velu

x

fot.

Roto

fot.

H. To

mas

iew

icz


Schiedel Sp. z o.o. Centrala, ul. Wschodnia 24, 45-449 Opole, tel. (77) 455 59 49, fax (77) 455 59 47. Dział sprzedaży: tel. (77) 456 83 10 fax (77) 456 93 49. Dział techniczny: tel. (77) 456 83 11 ■ Schiedel Sp. z o.o. Biuro Handlowe Północ, Zakład II, ul. Małgorzatowo 3c, 87-162 Lubicz Dolny Dział sprzedaży: tel. (56) 674 48 20, fax (56) 674 48 21. Dział techniczny: tel. (56) 674 48 25

www.schiedel.pl

Nowoczesne rozwiązania stosowane w technice odprowadzania spalin wyrażone w postaci innowa-cyjnych produktów firmy Schiedel, zmierzają do oszczędzania i racjonalnego gospodarowania energią.

SCHIEDEL POMAGA OSZCZĘDZAĆ ENERGIĘ

CERAMICZNE SYSTEMY KOMINOWE

SYSTEMY WENTYLACYJNE

STALOWE SYSTEMY KOMINOWE

SCHIEDEL_reklama.indd 59SCHIEDEL_reklama.indd 59 13-03-12 14:44:3713-03-12 14:44:37


1TEMAT MIESIĄCA | SOLIDNY DACHPOD POKRYCIEM

Tuż pod pokryciem dachowym znajdują się różnego rodzaju warstwy izolacyjne. To one mają decydujący wpływ na komfort mieszkania na poddaszu. Uchronią od zimna zimą, gorąca latem i zacieków w czasie intensywnych opadów

6

Folie wstępnego krycia (w skrócie FWK) mają budowę podobną do folii wiatroizolacyjnych sto-sowanych w ścianach zewnętrznych budynków szkieletowych, stąd też często oba określenia używane są zamiennie. Te dachowe (FWK) mają jednak na ogół dużo większą wytrzymałość. Coraz częściej zastępują deskowanie i papę pod-kładową, a ich zastosowanie powoduje obniżenie ciężaru pokrycia i umożliwia oddychanie kon-strukcji. Montuje się je zszywkami bezpośrednio do krokwi i przytwierdza kontrłatami. Głównym zadaniem folii wstępnego krycia jest ochrona izolacji termicznej przed wnikaniem wia-tru, wody i, co za tym idzie, kurzu pod pokrycie. Zastosowanie folii wysokoparoprzepuszczalnej, poza ochroną termoizolacji przed zamakaniem, pozwala na swobodne wydostawanie się pary wodnej na zewnątrz. Mimo wielu pozytywnych rezultatów powyższe-go rozwiązania, nie powinniśmy samowolnie

Płyty gipsowo-kar tonowe (g-k) najczęściej służą do wykańczania poddasza. W łazience i pomieszczeniach narażonych na wilgoć stosuje się płyty wodoodporne (zielone). W pomieszcze-niach wilgotnych jak łazienka, pralnia, suszarnia, sauna itp. należy dodatkowo między profilami stelażu a płytą g-k umieścić folię izolacyjną. Jest to zabezpieczenie przed przedostaniem się wilgoci do wełny mineralnej. Stosownie do wymagań zabezpieczenia prze-ciwpożarowego, można też w pomieszczeniach stosować płyty ognioodporne (czerwone).Tak wykonane poszycie można montować praktycznie w dowolnym miejscu na stropie. Zastosowanie nad poszyciem wełny mineralnej oraz odpowiedni montaż elementów, pozwala na uzyskanie dobrych parametrów izolacyjno-

zastępować przewidzianego w projekcie pełnego deskowania folią. Decyzję taką trzeba skonsulto-wać z projektantem. Istnieje bowiem możliwość, że deskowanie pełni dodatkową rolę konstrukcyjną, np. usztywnienia i wzmocnienia więźby.Warto pamiętać, że folia jest zaledwie wstępnym kryciem dachu. Powinno się ją położyć jak naj-szybciej po wykonaniu więźby, aby zabezpieczyć konstrukcję przed zamoknięciem. Mimo zapewnień producentów, że może ona leżeć na dachu nie-osłonięta nawet kilka miesięcy, najbezpieczniej jest przed sezonem zimowym osłonić ją docelowym pokryciem.

PAPA jest coraz częściej zastępowana foliami wstępnego krycia, ale świetnie nadaje się np.

na nieocieplone nieużytkowe poddasza

PŁYTA G-K montowana jest na aluminiowych stelażach. Pod nią znajduje się paroizolacja

chroniąca pozostałe warstwy przed wilgocią

ści akustycznej – wytłumi np. dżwięk kropel deszczu podających na blachodachówkę. Nie ma potrzeby tynkowania – co eliminuje tak zwa-ne mokre prace wykończeniowe i tym samym oszczędza cenny czas, który potrzebny byłby na wyschnięcie tynków.

FOLIA WSTĘPNEGO KRYCIA

PŁYTY G-K IZOLACJA TERMICZNA

Aby poddasze było prawidłowo ocieplo-ne, należy zadbać o ciągłość izolacji dachu i ścian zewnętrznych. Grubość warstwy po-winna zapewniać współczynnik przenikania ciepła poniżej 0,3 W/m2K, co w zależności od jakości materiału oznacza grubość 18-25 cm. Wysokość krokwi na ogół nie pozwala na zmieszczenie całej wymaganej grubości izolacji pomiędzy nimi. Rozwiązaniem jest ułożenie podwójnej izolacji. Pierwszą warstwę układa się między krokwiami. Ma ona grubość równą wysokości krokwi (jeśli folia na niej ułożona jest wysokoparoprzepuszczalna) lub o kilka centymetrów mniejszą (jeśli jeste-śmy zmuszeni do pozostawienia szczeliny wentylacyjnej). Drugą warstwę układa się w przerwie o szerokości 5-12 cm, pozosta-wionej pomiędzy rusztem a krokwiami, do którego przymocowane będą płyty tworzące zabudowę poddasza.

fot.

Röbe

n

fot.

H. To

mas

iew

icz



1

Do ocieplania dachów skośnych najczęściej stoso-wana jest wełna mineralna w postaci płyt lub mat. Swoją popularność zawdzięcza wysokiej termoizo-lacyjności, paroprzepuszczalności, a także niepal-ności i ognioodporności. Jednak to właśnie przy jej układaniu często popełnia się błędy. Fragmenty wsunięte między krokwie nie mogą być ani za krót-kie (mogą przesuwać się i wypadać), ani za długie (ściśnięta wełna ma gorszą izolacyjność). Powinny być przycięte na kawałki o 1-2 cm dłuższe niż odstęp między krokwiami. Jeśli izolacja nie utrzy-muje się sama, zaleca się zabezpieczenie jej przed wypadnięciem sznurkiem rozpiętym między kro-kwiami. Równie ważne dla prawidłowego funkcjo-nowania termoizolacji jest zabezpieczenie jej przed Płyta gipsowo włóknowa

Fermacell – bezpieczeń-stwo, jakość i serwis

Budownictwo w Polsce i w innych kra-jach europejskich zmienia się. Rośnie tendencja do korzystania z materiałów gwarantujących dokładność, komfort oraz niezbędne certyfikaty, materiałów spełniających rosnące zapotrzebowanie na suchą zabudowę ścian, sufitów i pod-łóg charakteryzującą się np. większą wy-trzymałością, większymi obciążeniami statycznymi, lepszą ochroną p poż., oraz lepszą izolacyjnością akustyczną.Wielu producentów tradycyjnych ma-teriałów już dziś nie może spełnić tych wymagań lub po prostu wprowadzić od-powiednich zmian,

…i tutaj właśnie pojawia się możli-wość wykorzystania płyt FERMACELL.

Płyty FERMACELL to nie tylko produkty o szerokim spektrum zastosowania, to także doskonała obsługa producenta, konkurencyjna cena, unikalne funkcje materiału, krajowe i europejskie certyfi-katy, jak również ułatwienia do stosowa-nia tych płyt przy realizacji budownic-twa mieszkaniowego i przemysłowego. Więcej informacji na temat właściwości i zastosowania płyt gipsowo włókno-wych Fermacell można znaleźć na stronie www.fermacell.pl

Fermacell systemy suchej zabudowy

ul. Migdałowa 4, 02-796 WarszawaTel. +48-22-645 13 38,-9

www.budowaniedoskonale.pl, www.poddasze-remont.pl

Chcecie bezpieczeństwa?

Fermacell!Materiały izolacyjne – wełna i styropian

zawilgoceniem zarówno po wbudowaniu w dach przez zastosowanie odpowiednich folii i wentylacji, jak i wcześniej, w czasie przechowywania. Mimo że płyty bądź maty są zafoliowane, nie wolno ich składować na zewnątrz, ponieważ mogą nasiąknąć wilgocią, której później trudno będzie się pozbyć. Często spotyka się również rozwiązania z wyko-rzystaniem styropianu. Płyty można układać na krokwiach, pomiędzy krokwiami lub mocować do nich od dołu. Współczynnik przewodzenia ciepła styropianu jest zbliżony do wełny mineralnej, co oznacza, że grubość warstwy termoizolacyjnej będzie podobna. Płyty styropianowe są paroizola-cyjne i praktycznie nienasiąkliwe, co powoduje, że nawet w warunkach dużej wilgotności styropian nie zmienia właściwości termoizolacyjnych.

WEŁNA podczas układania pyli i kłuje, dlatego należy używać ubioru ochronnego, rękawic i maseczek

PŁYTY OCIEPLAJĄCE PODDASZE. W tej roli sprawdzają się tylko płyty ze specjalnymi nacięciami, które nadają im sprężystości, co ułatwia mocowanie między krokwiami

OCIEPLENIE POŁACI DACHOWEJ jest stosunkowo łatwe. Trudniejsze są takie miejsca, jak ściana kolankowa czy kalenica. W żadnym z tych miejsc, mimo trudności wykonawczych, izolacja nie powinna mieć żadnych przerw

fot.

A. D

aczk

owsk

i

fot.

Term

o Or

gani

kary

s. V

on M

ülle

r Dac

hów

ki

prawidłowo ocieplona murłata

prawidłowo ocieplona kalenica

RE

KL

AM

A



6TEMAT MIESIĄCA | SOLIDNY DACHPOD POKRYCIEM

Zadaniem folii paroizolacyjnej (czyli paroszczel-nej), umieszczonej pomiędzy izolacją termiczną dachu a zabudową pomieszczenia na poddaszu (czyli od cieplejszej strony przegrody), jest zabez-pieczenie termoizolacji i konstrukcji dachu przed wnikaniem pary wodnej, usiłującej wydostać się z pomieszczenia na zewnątrz budynku. Para wodna, która wykropliłaby się w grubości izolacji, mogłaby doprowadzić nie tylko do jej zawilgocenia i pogor-szenia jej skuteczności, ale również do gnicia drew-nianych elementów więźby i niszczenia płyt.

Wiele osób woli zmniejszyć przestrzeń użyt-kową kosztem fragmentów pomieszczenia zlo-kalizowanych w najniższych miejscach połaci. Podobnie ma się rzecz z trójkątem pod kaleni-cą. Wykończenie tego fragmentu jest sprawą gustu. Można pozostawiając odkryte poziome fragmenty konstrukcji dachu i nie ograniczać pomieszczenia sufitem lub upodobnić je do pomieszczeń prostopadłościennych przez za-budowanie konstrukcji pozioma płaszczyzną. W takim przypadku izolację należy ułożyć w sposób ciągły. Trzeba ocieplić sufit nad pomieszcze-niem, fragmenty połaci ograniczające pomiesz-czenie, ściany pionowe i fragmenty stropów (za ścianami poddasza) odgraniczające ogrzewane pomieszczenia znajdujące się piętro niżej od przestrzeni nieogrzewanej.

Paroizolacja

DETALE IZOLACYJNE

OCIEPLONY STRYSZEK. Warto zaizolować połaci dachu oraz strop – jedno i drugie

FOLIA PAROIZOLACYJNA powinna przy otworach okiennych być wywinięta, by wystarczyło jej na dokładne zabezpieczenie wełny i drewnianych elementów więźby

FOLIE mogą być wyposażone w refleksyjną powłokę zewnętrzną, która odbija aż do 83% ciepła promieni słonecznych

FOLIE PAROIZOALCYJNE montuje się na poddaszach między płytami k-g

a termoizolacją

USZCZELNIACZE Z KAUCZUKU

Zdecydowanie najpopularniejszym i jednocze-śnie najskuteczniejszym środkiem służącym do likwidowania nieszczelności w dachach i rynnach są uszczelniacze na bazie kauczu-ku, który są pozbawione wad typowych dla uszczelniaczy silikonowych. W przeciwień-stwie do nich są bardziej odporny na grzyby i pleśnie oraz charakteryzują się doskonałą przyczepnością do większości podłoży bu-dowlanych, zarówno suchych, jak i mokrych czy tłustych. Pozwala to na wykonywanie uszczelnień dekarskich w kombinacji z bla-chą oraz dachówką, zarówno ceramiczną jak i cementową.

fot.

H. To

mas

iew

icz

fot.

Braa

s

fot.

H. To

mas

iew

icz

fot.

H. To

mas

iew

icz


DENBRAVEN_reklama.indd 63DENBRAVEN_reklama.indd 63 13-03-12 9:01:5913-03-12 9:01:59

KRONIKA BUDOWY etap 4


Mamy już dach!

KRONIKA BUDOWY

Budynek ma szczególną kon-strukcję – część piętra zwiesza

się niczym okap nad parterem. Aby osiągnąć zamierzony efekt bez sto-sowania podciągów (betonowych elementów przenoszących obciąże-nie na ściany) zdecydowano się na rozwiązanie droższe i bardziej pracochłonne, pozwalające jednak osiągnąć zamierzony efekt. Funkcję podtrzymujących belek musiał przejąć strop i żelbetowy wspornik w ścianie ogrodowej parteru.

Strop żelbetowySpecjalnie dla tego domu zaprojek-towany został strop o zwiększonej „mocy” – żelbetowy, ponieważ typ

najczęściej stosowany – gęstożebrowy – nie ma od-powiednich parametrów. arch. R. Rutkowski: Dom projektowany był na małą i wąską działkę. Ma specyficzną bryłę (piętro zwiesza się nad parterem), a do tego staraliśmy się usytuować go optymalnie względem sąsiedztwa i słońca (pisaliśmy o tym w odcinku 1, w WD 1/2012). W konsekwencji trzeba było zastosować specjalne rozwiązania konstrukcyjne, m. in. żelbe-towy strop. Został on przez konstruktora bardzo precyzyjnie zaprojektowany, dokładnie wyliczono też zapotrzebowanie na stal. Najpierw wykonano szalunek pod cały strop. Ja pilnowałem, by budow-lańcy, zalewając strop, od razu zostawili miejsca na przebicia instalacyjne – rury kanalizacyjne i wodne. Nie bardzo byli do tego przekonani i twierdzili, że oni

takich rzeczy nie robią na tym etapie, „bo to się później przewierca”. Jednak przy tak gęstym zbrojeniu (co widać na zdjęciu) i użyciu wyższej klasy betonu, przewiercanie gotowego stropu nie byłoby łatwe. Chcąc nie chcąc, we wskazywane przeze mnie miejsca powkładali kawałki styroduru. Okazało się to bardzo dobrym posunięciem, chociaż jedno miejsce zostało niedopilnowane i kiedy za jakiś czas hydraulik rozpo-czął prace, prawie cały dzień wiercił, ponieważ brakowało mu jednego przebicia. Strasznie się namęczył...

ETAP

4

Teks

t: Ag

nies

zka

Rudo

min

o Z

djęc

ia i il

ustra

cje: a

rchi

wum

rr-a

• strop żelbetowy między parterem a piętrem

• ściany piętra z silikatów• strop gęstożebrowy nad piętrem • wykończenie stropodachu

s064-68_WD4_12_kronika4.indd 64s064-68_WD4_12_kronika4.indd 64 13-03-12 12:10:3113-03-12 12:10:31

Przykład ten pokazuje, jak bardzo istotna jest kwestia koordynacji prac poszczególnych ekip na budowie – co oszczędza czas i w tym przypad-ku również konstrukcję (wiercenie w stropie osłabia go). Rozwiązaniem problemu jest np. zatrudnienie głównego wykonawcy, który po prostu musi we własnym zakresie wszystko skoordynować.

Kupujemy dużo stali. Za dużo?Ania: Na budowę stale przyjeżdżały dostawy stali. W końcu zadzwonił do nas hurtownik, u którego się zaopatrywaliśmy. Dziwił się, dlaczego kupujemy takie ilości, z czymś podobnym jeszcze się nie spotkał! My z kolei byliśmy zdziwieni, że tak się o nas zatroszczył. Wiedzieliśmy jed-nak, że nasz dom jest wyjątkowy, ma specyficzny kształt i konstrukcję – uznaliśmy to za uzasadnione.

Ściany piętra i schodyTu ważne było trzymanie pionów i poziomów, by ściany w rnarożni-kach były łączone na strzępia, by zachodziły na siebie. Zgodnie z pro-jektem wykonano w tym czasie również betonowe schody na piętro. W części otworów okiennych, tych największych, podobnie jak na parterze, zastosowano wylewane nadproża.

Strop nad piętrem – gęstożebrowyZ uwagi na to, ze stropodach nad piętrem nie przenosi już żadnego obciążenia oprócz warstw wykończeniowych i ewentualnie śniegu, jego konstrukcja jest dużo mniej pracochłonna. Inwestorzy wraz z architektem zdecydowali się na strop gęstożebrowy firmy Rector. Jest to konstrukcja stropowa rectobeton, składająca się z belek stropowych z betonu sprężonego oraz pustaków stropowych z betonu wibropra-sowanego. Pokrywa się je cienką warstwą betonu, która „spaja” strop i zapewnia odpowiedni rozkład obciążeń. Formowanie belek w fabryce gwarantuje dokładne ich wykończenie. Układanie stropów jest przez to szybkie i łatwe, nawet dla niewtajemniczonych, i co ważne, nie wyma-ga użycia dźwigu – możliwy jest montaż ręczny.

DUŻE PRZESZKLENIA na piętrze wymagają wylewanych betonowych nadproży. Kolejny etap to budowa ścian działowych z silikatów

STROP GOTOWY. Rozpoczyna się murowanie ścian piętra z bloczków silikatowych o grubości 18 cm

WYZNACZANIE MIEJSC PRZEBICIA INSTALACJI WODNEJ i kanali-zacyjnej kawałkami styroduru jeszcze przed wylaniem betonu uchroni przed późniejszą koniecznością przewiercania się przez strop

ZBROJONY STROP żelbetowy między piętrem a parterem ma specjalne zadanie. Zastosowano go ze względu na szczególną „pudełkową" konstrukcję domu, w której piętro o większej powierzchni zwiesza się nad parterem


etap 4 KRONIKA BUDOWY

STRO

P ŻE

LBET

OWY

styropianem zaznaczono miejsca

na rury kanalizacyjne

przewód dymowy i wentylacyjne

schody


Poza tym, ten typ stropu pochłania niewielką ilości stali (w odróżnieniu od opisywanego wcześniej stropu między parterem a piętrem), dlatego też Ania i Piotr mogli tym razem nieco zaoszczędzić.arch. R. Rutkowski: Po wymurowaniu piętra przyszedł czas na kolejny strop – tym razem gęstożebrowy, najprostszy. Nie zastosowaliśmy naj-popularniejszego stropu typu teriva (który stosuję właściwie na każdej budowie), ponieważ na końcu domu, gdzie on się wyraźnie poszerza, są znaczne rozpiętości i istnieje prawdopodobieństwo, że przez to strop mógłby się uginać, co powodowałoby pękanie tynku na suficie. By się przed tym zabezpieczyć, zdecydowaliśmy się wraz z inwestorami użyć stropu typu rectobeton. Produkowany jest on w specjalnej techno-logii i producent daje gwarancję na kilkadziesiąt lat, że się nie ugnie, a tynk nie popęka. Budowlańcy układali go po raz pierwszy, jednak bez problemu sobie ze wszystkim poradzili. Co ciekawe, w przypadku tego stropu to nie projektant konstrukcji wyznacza wysokości i rodzaj dodatkowego zbrojenia, lecz producent. Konstruktor podaje wytyczne, a producent wylicza i przygotowuje potrzebne rysunki – bardzo precy-zyjne (przy stropie teriva robi to konstruktor).Najpierw układa się samonośne belki, ustawia stemple, potem wkłada

się pustaki. Następnie kładzie się zbrojenie, po czym zalewa się je betonem. Gdy strop był gotowy, na budynku zostały wymu-rowane jeszcze 3 rzędy pustaków ścianki attykowej kolanko-wej, które tworzą koryto na kolejne warstwy dachu – warstwy spadkowe odprowadzające wodę.Ania: Architekt zaproponował nam zupełnie nieznane nam rozwiązanie, które sam stosował już wcześniej. Zachęcił nas, przedstawiając wiele jego zalet, które w trakcie budowy się potwierdziły. Strop, po wcześniejszych szczegółowych konsul-tacjach z firmą, przyjechał w gotowych elementach i w zasa-dzie nawet nie zauważyliśmy, kiedy został wybudowany – tak szybko to się stało.ŚC

IAN

Y PI

ĘTRA

MURY CORAZ BARDZIEJ PNĄ SIĘ DO GÓRY, bryła domu powoli zaczyna przypominać tę docelową, widoczną na wizualizacjach. Na czerwono zaznaczono podciąg, którego być nie powinno – historię opisaliśmy w poprzednim odcinku

TYLNA ŚCIANA DOMU z otworami zostawionymi na pustaki szklane. Ze względu na bliskość granicy działki oraz ruchliwej drogi, nie będzie w niej tradycyjnych okien

PŁASKI DACH DOMU GOTOWY – mamy już stan surowy. Żadnych skosów!

BETONOWE SCHODY JUŻ GOTOWE, powoli zarysowuje się korytarz dł. 17 m, który stanowi dodatkową izolację pokoi dziecięcych oraz sypialni od hałasu ruchliwej ulicy


KRONIKA BUDOWY etap 4

nadciąg

podciąg, którego miało nie być

warstwa montażowa do obróbki

blacharskiej

elementy odwodnienia

dachu

komin wentylacyjny

schody

korytarz dł. 17 m, stanowiący dodatkową izolację od ruchliwej

ulicy

daszek pokoju

gościnnego, widoczny z budynku

obok z gabinetu

Piotrka



BELKI STROPOWE i pustaki formowane są w fabryce, dzięki czemu zyskują wysokiej jakości wykończenie, bez mikropęknięć

KOLEJNY ETAP BUDOWY tego stropu to przykrycie położonych elementów zgrzewaną siatką, która zostaje następnie zalana warstwą nadbetonu

BELKI SĄ LEKKIE I SZTYWNE, dzięki czemu możliwy jest montaż ręczny, bez użycia dźwigu. Prace postępują więc w szybkim tempie

UKŁADANIE BELEK (żeber) stropu gęstożebrowego. To pierwszy etap prac nad stropem zamykającym piętro, a tym samym cały budynek

Stropodach ze spadkiemGdy strop zalano betonem, należało tak ukształtować warstwy wykoń-czeniowe dachu, by utworzyć spadek wielkości 2%, w celu nadania kierunku spływającej wodzie. Zazwyczaj robi się to warstwą ocieplenia lub warstwą wylewanego betonu. U Ani i Piotra zastosowano ten dru-gi sposób. Najpierw położono folię, ułożono deski w kształcie klinów i w to wlano beton. Kolejnym krokiem było ułożenie styropianu. arch. R. Rutkowski: By uniknąć mostków cieplnych (powstających po-przez rozsuwanie się płyt), ułożono „mijankowo” 2 warstwy styropianu po 10 cm, a nie jedną warstwę grubości 20 cm. I taki sposób wszystkim inwestorom polecam. Z kolei na całym obrysie budynku, w narożniki, powkładano kliny z wełny (jak listwy podłogowe), by rozkładana na powierzchni dachu papa w miejscach zetknięcia ze ścianką kolankową nie była zaginana „na ostro”, pod kątem prostym. Zabezpiecza to przed „załamywaniem się” papy i nadwyrężeniem jej w miejscach zagięcia.

Odwodnienie stropodachuWodę z dachu odprowadzają specjalnie zaprojektowane elementy ze stali ocynkowanej, zlutowane ze sobą. Umieszczono je w pozostawio-nych wcześniej w tym celu otworach w ściance attykowej, skąd tzw. rzygacze wyprowadzają wodę na zewnątrz budynku. arch. R. Rutkowski: W późniejszym czasie podpięte zostaną do nich pionowe rury spustowe, których końce zostaną podłączone do drenażu opaskowego i zakopane w ziemi. Rury spustowe nie będą widoczne na elewacji – ze względów estetycznych zostaną ukryte w jej war-stwach. Dach domu Ani i Piotra został specjalnie wyprofilowany tak, by woda spływała na tył domu, a nie na część ogrodową.Ania: System drenażowy nie był wcześniej zaplanowany, woda miała spływać rynnami i wsiąkać w ziemię. Kiedy na budowie pojawił się mój tato, przestraszył nas, że utoniemy, ponieważ działka ma liczne nierówności i spadki poziomu. Zdecydowaliśmy się na wykonanie

pustak stropowy z betonu

wibroprasowanego

belka stropowastalowy pręt

STRO

P GĘ

STOŻ

EBRO

WY

fot.

Rect

or

WIDOK STROPU OD DOŁU. To sufit piętra. Producent obiecuje, że nawet przy dużych rozpiętościach nie powstaną na nim rysy czy pęknięcia


KRONIKA BUDOWY etap 4 KRONIKA BUDOWY etap 4

sypialnia rodziców

pokój dzieckapokój dziecka

pokójdziecka

sauna

gard.

łazienka

łazienka

korytarz dł. 17 m (dodatkowa izolacja akustyczna)

pralnia

pomieszczenie gospodarcze

salonkuchnia komunikacja pokój gościnny

strefa wejścia

taras

projekt domu i wnętrz: Roman Rutkowski Architekci: Roman Rutkowski, Piotr Guliński

PARTER

Dom wolno stojącypow. całej działki: 1 158 m2

pow. części działki z domem: 510 m2

pow. całkowita domu: 220 m2

PIĘTRO

N

odwodnienia dopiero wiele miesięcy później – na etapie kładzenia kostki brukowej wykonaliśmy opaski drena-żowe. Naszą uwagę zwróciły rozwiązania zastosowane w sąsiadujących starych domach. Każdy właściciel starał się odprowadzać wodę jak najdalej od ścian budynku, domowymi sposobami przedłużając rynny.Na dach można wejść po drabince, która została przy-kręcona na północnej ścianie budynku. Nie montowano wyłazu dachowego, wychodząc z założenia, że każdy tego typu element jest potencjalnym źródłem problemu (np. przeciekania dachu).

Daszek nad pokojem gościnnymarch. R. Rutkowski: Ten element jest dla mnie bardzo ważny, ponieważ dobrze go widać z sąsiadującego bu-dynku firmy, z gabinetu Piotra. Trzeba więc było starannie go wykończyć. W kolejnym etapie prac zostanie tam wy-sypany żwir – grafitowe kamienie, które stworzą równą, gładką warstwę, dobrze komponującą się z okładziną elewacyjną w tym samym kolorze.

Obróbki blacharskieDetal, ale jak zawsze – istotny! arch. R. Rutkowski: Podczas budowy dachu wykonana została warstwa montażowa (płyta OSB) do obróbki bla-charskiej. Wykonawcy chcieli obróbkę wykonać od razu, jednak poleciłem im, by zaczekali aż do zamontowania elewacji. Dzięki temu później mogli dokładnie dopasować ją do gabarytów elewacji.

Instalacja odgromowaAnia: Nie była przewidziana, ponieważ elektryk-pro-jektant nie widział takiej potrzeby. Elektryk-wykonawca twierdził jednak, że jest niezbędna i należy ją wykonać. No i nas przekonał... Teraz wiemy, że nie ma takiego obo-wiązku, ale za to czujemy się zabezpieczeni!arch. R. Rutkowski: Według przepisów nie było potrzeby wykonywania takiej instalacji, jednak inwestorzy trochę dali się naciągnąć... Dla mnie najważniejsze było, by nie szpeciła ona budynku – czyli była niewidoczna. Pionowe elementy instalacji zostały ukryte w warstwach elewacji, jednak na dachu ją widać! I to bardzo!

ETAP 1 Własny Dom 1/2012• Historia kupowania działki i tworzenia projektu indywidualnego

ETAP 2 Własny Dom 2/2012• Prace geodety, geologa, ławy i ściany fundamentowe

ETAP 3 Własny Dom 3/2012• Budowa ścian z silikatów, nadciągi, nadproża

w następnym odcinku: OKNA I DRZWI

ODCIN

KACH

W POPRZEDNICH

UKŁAD WARSTW STROPODACHU. Spadek 2% uzyskano za pomocą specjalnie wylanej warstwy betonu

TAKI BĘDZIE NASZ DOM

2 x papa termozgrzewalna

styropian 20 cm

beton w spadku 3-10 cm

membrana paroszczelna

strop rectobeton 24 cm

tynk 2 cm

obróbka blacharska

blacha grafitowa

spadek 2%


Naszym klientom zapewniamy jak najlepsze roz-wiązania konstrukcyjne stropów.

Systemy stropowe RECTOBETON i RECTOLI-GHT mają zastosowanie zarówno w domach jednorodzinnych jak w budynkach mieszkal-nych, wielorodzinnych. Stosowane do naszych rozwiązań belki są wytwarzane z największą sta-rannością oraz dbałością o ich dostosowanie do konkretnego układu i typu montażu.

Poza kompleksową ofertą rozwiązań technicz-nych, RECTOR Polska służy profesjonalnym do-radztwem naszych inżynierów i projektantów, zarówno przy opracowywaniu projektu, jak i przy realizacji przedsięwzięcia. Podczas trwania budowy mogą Państwo liczyć na obecność oraz wsparcie naszych specjalistów.

Belki RECTORPodstawowym elementem naszych systemów są prefabrykowane belki RS. Ponieważ wykonu-jemy belki z betonu o najwyższych parametrach wytrzymałościowych (beton B 60) na kruszywie

naturalnym GWARANTUJEMY najwyższą wytrzy-małość stropu bez mikro-pęknięć. Zredukowana grubość stropu zapobiega powstawaniu nie-równości i zarysowań w posadzkach i sufi tach.

System RECTOBETONStropy RECTOBETON są belkowo–pustakowymi prefabrykowanymi stropami gęstożebrowymi. Stropy te składają się ze sprężonych strunobe-tonowych belek oraz wypełnień w postaci żwi-robetonowych wibroprasowanych pustaków stropowych.

Zapewniamy szeroki asortyment belek od 1m do 10m co 10cm, co pozwala na idealne dopa-sowanie do każdej budowy. Pustaki dostępne są w kilku odmianach różniących się wysokością co pozwala na wykonanie stropu już od 14cm.

Dbamy o bezpieczeństwo. Potwierdziliśmy na-szą najwyższą OGNIOODPORNOŚĆ podczas 5h palenia stropu w Laboratorium Badań Ognio-wych ITB. (Badanie ITB nr NP.-744/A/07/GW).

NOWOŚĆ !!!System RECTOLIGHT

Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom rynku materiałów budowlanych proponujemy alter-natywę wobec standardowego betonowego pustaka. To nowoczesne wypełnienie wykonane z lekkiego prasowanego drewna dla systemu gęstożebrowego RECTOLIGHT.

Ultralekkie wypełnienie międzybelkowe (certy-fi kat ITB-0415/Z; AT-15-8315/2010) dwukrotnie przyśpiesza montaż i redukuje koszty transportu (jedna paleta materiału wystarcza na wykonanie nawet do 100m2 stropu). Uzyskiwane rozpiętości wahają się między 1,0m do przeszło 8,0m.Wysokość stropu (zależna od rozpiętości i obcią-żeń) wynosi od 16cm.System RECTOLIGHT jest idealnie dopasowany do każdej budowy.

RECTOR Polska Sp. z o.o.ul. Śląska 64e, 32-500 Chrzanów

tel: (+48) 32 626 02 60fax: (+48) 32 626 02 61

mail: [email protected]

SPRĘŻONE STROPY GĘSTOŻEBROWEFirma RECTOR Polska jest fi lią francuskiej Grupy Rector Lesage działającej na rynku francuskim od ponad 50 lat i będącej liderem w zakresie produkcji prefabrykatów z betonu sprężonego. W Europie posiadamy 14 nowoczesnych zakładów produkcyjnych.W Polsce fi rma rozpoczęła działalność w 2003 roku, a w listopadzie 2008 roku w Chrzanowie uruchomiliśmy pierwszy w Europie środkowej zakład produkcyjny belek z betonu sprężonego. W 2011 roku rozszerzyliśmy zakres działalności o kraje Czech i Słowacji.

RECTOR_reklama.indd 69RECTOR_reklama.indd 69 13-03-12 8:58:2113-03-12 8:58:21


odkurzacz centralny

P an Stanisław znał zalety centralnego odkurzacza i od początku wiedział, że chce zainstalować go w swoim domu. Doceniał to,

że nie trzeba ciągnąć za sobą tradycyjnego urządzenia, który hałasu-je i wydmuchuje powietrze z powrotem do pomieszczenia, wzbijając przy tym drobinki kurzu. Jedyną wadą, jaką w nim dostrzegał, był długi wąż, który trzeba podpinać do gniazd w ścianie.

Właściciel zdecydował się na nowoczesny system i zamiast podłączać wąż ssący do gniazda w ścianie, wyciąga go stamtąd. Po skończonym sprzątaniu wąż jest zasysany do środka i przechowywany pod posadzką

Jak się sprawdza wąż ssącywyjmowany ze ściany?

Z PRAKTYKI instalcje

Tekst: Tekst: Sylwia Makowska-RzatkiewiczSylwia Makowska-RzatkiewiczZdjęcia: Zdjęcia: Hanna Tomasiewicz-Aleksy Hanna Tomasiewicz-Aleksy

070-073_praktyka_odkurzacz.indd 70070-073_praktyka_odkurzacz.indd 70 12.3.2012 15:17:5412.3.2012 15:17:54


instalacje Z PRAKTYKI

– Nasi znajomi, którzy mają centralny odkurzacz, są z niego general-nie bardzo zadowoleni – mówi inwestor. – Jednak muszą przechowy-wać, zwijać i rozwijać oraz przenosić z miejsca na miejsce długi wąż, który się plącze. Efekt jest taki, że często leży on gdzieś w korytarzu. Okazało się jednak, że można tego uniknąć. Znalazłem system, w którym wąż wyciągany jest bezpośrednio z gniazda w ścianie, a po-tem z powrotem do niego chowany. Zdecydowałem się bez wahania! I namówiłem córkę, która również była w trakcie budowy domu.

Gdzie znika wąż?System Hide-A-Hose zaczęto stosować 15 lat temu w Stanach Zjednoczonych. W Polsce od 1,5 roku dystrybuuje go firma CPDP. Pan Stanisław zdecydował się więc na zupełną nowość na naszym rynku. Uznał jednak, że jej zalety są niepodważalne. Z odkurzacza centralnego korzysta od pół roku i jest zachwycony.– Jak na razie to najlepsza rzecz w naszym nowym domu – mówi z zadowoleniem, zwłaszcza że odkurzanie od lat należy właśnie do jego obowiązków. Zasada działania systemu jest dość prosta – wąż, który wyciąga-ny jest przez gniazdo ścienne, po skończonym sprzątaniu, zostaje zassany do instalacji. Jest przechowywany w rurociągu SmartTube zamontowanym pod posadzką.– Rurociąg nie różni się szczególnie od tego w zwykłym centralnym odkurzaczu – wyjaśnia Jacek Kmieciak, specjalista z firmy CPDP. – Trzeba jednak zastosować specjalne kolana, aby stworzyć łagodne łuki i ułatwić przemieszczanie węża. Taka pętla musi być trochę dłuższa od samego węża. W domu pana Stanisława ma ona 13,5 m i została zlokalizowana pod posadzką w salonie.

Tylko jedno gniazdoDom pana Stanisława jest parterowy i ma 115 m2 powierzchni użyt-kowej. Do jego obsługi wystarczyło jedno gniazdo, które zamonto-wano na środku budynku w holu. Wąż ssący w systemie Hide-A-Hose może bowiem być dłuższy niż przy tradycyjnym centralnym odkurza-czu. Do sprzątania wyciąga się go dokładnie tyle, ile w danej chwili jest nam potrzebne. Jest on bardzo lekki i giętki, umieszczony w spe-cjalnym materiałowym pokrowcu, który chroni nie tylko sam wąż, ale także ściany, posadzki, meble itp. przed zarysowaniem. – Przy tym systemie przechowywania wąż może mieć nawet 15 m – stwierdza ekspert. – Wystarcza to do odkurzania kondygnacji o po-wierzchni do 200 m2. W domach kilkukondygnacyjnych na każdym piętrze montuje się osobny system i podłącza do wspólnej jednostki centralnej.

Montaż pod posadzkąPan Stanisław zdecydował się na system centralnego odkurzania z Hide-A-Hose jeszcze na etapie stanu surowego. To najwłaściw-szy moment na montaż tej instalacji. Rozkłada się ją bowiem na podłodze po wylaniu warstwy betonu. Rury przykrywa się war-stwą izolacyjną, rozkłada ogrzewanie podłogowe, całość zalewa

JEDNO GNIAZDO W CENTRUM DOMU – umieszczono je na ścianie w holu. Stąd 12-metrowym wężem bez problemu można dotrzeć w każdy zakątek domu. Rurociąg, w którym chowa się wąż, rozprowadzony jest pod posadzką

PO WYCIĄGNIĘCIU WĘŻA takiej długości,

jaka jest w danym momencie potrzebna, pan Stanisław włącza

blokadę, która zapobie-ga cofaniu się węża.

Na wężu znajduje się specjalny elastyczny

pokrowiec z materiału, który czyści się

w trakcie zasysania go do instalacji. Można go również zdjąć i wyprać

w pralce

RĘKOJEŚĆ, którą montuje się na wężu, działa zdalnie i jest zasilana bateria-mi. Właściwe działanie sygnalizuje świecąca przy przycisku dioda. Na ręko-jeści umieszcza się metalową rurę zakończoną szczotką lub ssawką

gniazdo Hide-A-Hose



Z PRAKTYKI instalacje

betonem i wykańcza posadzką. Rury w ścianach trzeba poprowadzić przed zrobieniem tynków. Wyprowadzony otwór zostaje zaślepiony, a docelowe gniazdo instalowane jest po wykończeniu wnętrz. Przed schowaniem instalacji w ścianach i podłodze konieczne jest prze-prowadzenie próby szczelności, mającej wykazać ewentualne błędy, które mogą być nie do usunięcia w już zamieszkałym budynku. Rozprowadzenie rur w domu pana Stanisława zajęło niecały dzień. Montaż przeprowadziła firma TEX z Wrocławia. Instalator pojawił się ponownie, żeby zamontować jednostkę centralną i uruchomić system, kiedy właściciele wprowadzili się do domu.– Zamontowanie centralnego odkurzacza z Hide-A-Hose w gotowym

domu jest możliwe, a nawet może okazać się prostsze niż w przypadku normalnych gniazd ściennych – mówi Jacek Kmieciak. – Ponieważ zwykle wystarcza jedno gniazdo, które możemy umieścić np. na ścianie sąsiadującej z jednostką centralną, rurociąg będzie stosunkowo krótki, co oznacza mniej kucia. Rury do przechowywa-nia węża ssącego możemy natomiast umieścić np. pod sufitem w garażu.

Jednostka centralna z filtracją cyklonicznąPonieważ wąż jest zasysany do rurociągu pod wpływem podciśnie-nia wytwarzanego przez jednostkę centralną, musi ona zapewniać stałą siłę ssącą przez cały czas użytkowania.– Hide-A-Hose łączymy z jednostkami z filtracją cykloniczą – wyja-śnia specjalista z firmy CPDP. – Odbywa się ona jedynie na skutek działania praw fizyki. Zassane powietrze jest wprowadzane w ruch wirowy, a zanieczyszczenia wypierane są na zewnątrz pod wpływem działania siły odśrodkowej i siły bezwładności. Nie ma tu żadnych filtrów ani worków, których zapychanie się mogłoby spowodować zmniejszenie siły ssącej odkurzacza.Pan Stanisław zakupił jednostkę Vacuflo True Cyclonic 588Q o mocy ssącej 630 AirWat. W przypadku systemu Hide-A-Hose jednostka musi być trochę silniejsza niż standardowo. Dodatkową zaletą tego modelu jest bardzo cicha praca (na poziomie 60 dB) – w domu przy sprzątaniu słychać jedynie szum zasysanego powietrza.

Dodatkowe punkty ssące w garażu i kuchniJednostkę centralną umieszczono w garażu. Aby móc sprzątać rów-nież tę przestrzeń i samochód, w pomieszczeniu tym zamontowane jest dodatkowe gniazdo ssące. To dla odmiany obsługiwane jest przez tradycyjny wąż, który wisi na uchwycie w pobliżu. Gniazdo uruchamia się po podniesieniu klapki, dlatego można wciągnąć za-nieczyszczenia (np. trzymane w ręce) bez konieczności podłączania węża.Miejscem, w którym przydaje się dodatkowe usprawnienie sprząta-nia, jest kuchnia. Popularnym rozwiązaniem jest tu tzw. automatycz-na szufelka – urządzenie zamontowane zwykle przy podłodze, które

ZABEZPIECZENIE przed nie-opatrznym włączeniem odkurz-cza. Kiedy klapka gniazda ssą-cego jest zamknięta (wąż jest schowany), nie ma możliwości uruchomienia jednostki cen-tralnej. Taki efekt przyniesie też wciśnięcie czerwonego prze-łącznika. Nie trzeba się więc obawiać przypadkowego włą-czenia przycisku na rękojeści

JEDNOSTKA CENTRALNA nie potrzebuje filtrów ani worków. Stożek cyklo-niczny powoduje, że powietrze zmienia promień wirowania, co zapewnia wystarczającą siłę odśrodkową do skutecznej separacji zanieczyszczeń. Opadają one do umieszczonego na dole pojemnika. Oczyszczone powietrze usuwane jest przez wyrzutnię na zewnątrz domu

DODATKOWE GNIAZDO SSĄCE W POBLIŻU WJAZDU DO GARAŻU pozwala posprzątać stojący na podwórku samochód. Ponieważ jest ono umieszczone na ścianie, a nie (jak w niektórych przypadkach) bezpośrednio w jednostce centralnej, można było ją zlokalizować w głębi pomieszczenia



instalacje Z PRAKTYKI

wciąga podmiecione pod nie śmieci. Pan Stanisław i tu jednak chce pójść o krok dalej i zainstalować VROOM. Jest to kaseta z krótszym, 7-metro-wym wężem ssącym, którą umieszcza się w szafce kuchennej. Wystarczy go wyciągnąć, aby w błyskawicznym tempie usunąć np. okruchy czy rozsypany cukier. Nie trzeba używać miotły, a wystarczająco długi wąż pozwala sięgnąć do blatu czy szuflady. Po skończonym odkurzaniu wąż zasysany jest z powrotem do zasobnika. Działa na zasadzie sprężyny ku-mulacyjnej – nie jest zwijany, co powodowałoby jego szybkie zużycie.Pan Stanisław nie zamontował sobie jeszcze kasety VROOM, jest jednak przekonany, że wkrótce dołączy ją do swojego systemu. W domu córki, która od razu zdecydowała się na to rozwiązanie, urządzenie to dosko-nale się sprawdza. Co ważne, pan Stanisław na etapie rozprowadzania instalacji przewidział taką ewentualność i dodał w kuchni dodatkowy punkt ssący, który na razie pozostaje niewykorzystywany. Teraz wystar-czy domontować kasetę.

KOSZT! Czy to jest drogie?Jednostka zamontowana w domu pana Stanisława kosztowała ok. 4000 zł. Cała inwestycja, łącznie z systemem Hide-A-Hose, wyniosła go łącznie ok. 7000 zł (wszystkie urządzenia wraz z montażem). Przy tra-dycyjnej instalacji centralnego odkurzacza wydatek byłby o ok. 2000 zł mniejszy. Inwestor jest jednak przekonany, że warto było dopłacić, po-dobnie jak za kasetę VROOM, za którą będzie musiał zapłacić 800 zł. ■

VROOM w domu córki pana Stanisława sprawdza się doskona-le. Jacek Kmieciak, specjalista z firmy CPDP, zademonstrował nam, jak szybko i wygodnie można dzięki niemu posprzątać np. szufladę

R E K L A M A


kocioł kondensacyjny,

P an Stanisław w swoim podwrocławskim domu połączył trzy źródła ciepła, ogrzewanie podłogowe i zwykłe grzejniki. Dom

i ciepła woda użytkow (c.w.u.) ogrzewane są przez gazowy kocioł kon-densacyjny i próżniowy kolektor słoneczny zainstalowany na dachu. Awaryjnym źródłem ciepła jest stojący w salonie kominek z płaszczem wodnym. Woda podgrzana przez te urządzenia zasila następnie ogrze-wanie podłogowe na parterze oraz grzejniki na piętrze.

Odpowiednio połączone trzy źródła ciepła zapewniają inwestorom znaczące oszczędności

Tekst: Tekst: Marek Misiak Marek Misiak Zdjęcia: Zdjęcia: Hanna Tomasiewicz-AleksyHanna Tomasiewicz-Aleksy

zasobnik c.w.u. (400 l)

dodatkowy grzejnik rurowy wypromieniowujący

nadmiar ciepła z instalacjo c.o.

gazowy kocioł kondensacyjny

kolektor słoneczny i kominek

W jaki sposób w domu pana Stanisława współpracują:


Z PRAKTYKI ogrzewanie

wkład kominkowy z płaszczem wodnym

s074-78_WD4_2012_z_praktyki_kocioł.indd 74s074-78_WD4_2012_z_praktyki_kocioł.indd 74 13-03-12 13:16:4113-03-12 13:16:41

ogrzewanie Z PRAKTYKI

Dlaczego kocioł kondensacyjny?Pan Stanisław na etapie prac projektowych rozważał, w jaki sposób ogrzać nieistniejący jeszcze dom. Brał pod uwagę zastosowanie pompy ciepła, okazało się to jednak nieopłacalne - nie pozwalają na to ani roz-miary działki, ani jej budowa geologiczna. Ponieważ już podczas budowy domu było wiadomo, że zostanie on pod-łączony do miejskiej sieci gazowej, inwestor zdecydował się na gazowy kocioł kondensacyjny. Rzeczywiście, gaz podłączono jeszcze przed wpro-wadzeniem się mieszkańców. Jego cena rośnie, ale pana Stanisława to nie martwi – kocioł nie pracuje w trybie ciągłym, więc zużycie paliwa nie jest duże. Od maja do października kocioł nie ogrzewa domu – jego zadaniem jest jedynie ogrzewać c.w.u. Ponieważ jednak priorytet (jeśli chodzi o grzanie wody) ma bateria słoneczna, zdarza się, że przez cały sezon grzewczy kocioł pracuje tylko wtedy, gdy do inwestorów zjadą dzieci z wnukami.− Dla nas dwojga kolektor słoneczny podgrzewa całą potrzebną c.w.u. – deklaruje pan Stanisław.Ważnym argumentem było dla inwestorów bezpieczeństwo, które za-pewnia kocioł kondensacyjny.− Według mnie dużą zaletą tego modelu kotła kondensacyjnego jest brak możliwości uwalniania się czadu do mieszkania – wyjaśnia pan Stanisław. − Gdy zabraknie tlenu, płomień po prostu automatycznie gaśnie. Wszystko (a przede wszystkim komora spalania) jest hermetycznie zamknięte. A gdy zabraknie gazu, jego dopływ jest automatycznie odcinany – gdy gaz znów się pojawi, nie będzie się ulatniał ani nie wypełni kotła. Automatyka kosztuje, ale zapewnia bezpieczeństwo.

Czy kocioł kondensacyjny jest lepszy od innych źródeł ciepła?− Porównanie kotła kondensacyjnego do takich systemów ogrzewania, jak kolektory słoneczne, pompy ciepła czy energia wiatrowa jest bardzo trudne – wskazuje Wojciech Łapiński, ekspert z firmy Ekoterm. − W tych ostatnich teoretycznie nie zużywamy paliwa, ale ponosimy wielokrotnie większe koszty inwestycyjne. Kotły powinno się porównywać z kotłami. Oczywistą konkurencję dla techniki kondensacyjnej stanowią kotły na węgiel z racji obecnej ceny tego paliwa. Użytkownicy nie liczą jednak czasu potrzebnego na obsługę takiego urządzenia, starają się zapominać o jego uciążliwości (hałas, przykry zapach, pyły), nie zwracają uwagi na niedopalone paliwo itd.

Sprawność powyżej 100%?Czym kotły kondensacyjne różnią się od tradycyjnych? W każdym ro-dzaju kotła podczas spalania paliwa powstaje CO2 i woda (ta ostatnia w postaci pary). W urządzeniach tradycyjnych para ulatuje przez komin. W kondensacyjnych para jest skraplana, a duża część ciepła z niej – od-zyskiwana. CO2 ulatuje przez komin, a woda odprowadzana jest do kanalizacji. Dodatkowo ulatujące spaliny mają znacznie niższą tempera-turę, co zmniejsza tzw. stratę kominową.Za największą zaletę kotłów kondensacyjnych uważana jest zatem ich bardzo wysoka sprawność. Niektórzy producenci podają, że wynosi

2 SCHEMAT DZIAŁANIA KOTŁA kondensacyjnego pokazuje, skąd bierze się bardzo wysoka wydajność tego typu urządzeń – odzyskują one ciepło ze spalin poprzez kondensację, skraplając zawartą w nich parę wodną – stąd nazwa kotła. System wstępnego zmieszania gazu z powietrzem („premix”) w kondensacyjnym kotle gazowym Murelle EV HE

3 ZASOBNIK C.W.U. o poj. 400 l, gromadzący wodę ogrzaną przez kocioł gazowy i kolektor słoneczny. Po lewej stronie filtr wyposażony w kolumnę z jonitem do zmiękczania wody

3

drzwiczki z transparentną ceramiczną płytą

2

1 DOM PANA STANISŁAWA ma podłączenie do miejskiej sieci gazowej, ale woda pochodzi ze studni. Dyskretnie umieszczony próżniowy kolektor słoneczny pozostaje niewidoczny od strony elewacji ogrodowej

1

3

zwój rurek wypełnionych

wodą nagrzewa się od płomienia (promieniowanie)

oraz od opływających je

spalin

dzięki tzw. mikserowi mieszanka gazu

i powietrza tworzy się jeszcze przed

wejściem do palnika

spaliny stykają się z najchłodniejszymi

zwojami rurek wymiennika.

Następuje dalsze schłodzenie spalin i właściwy proces

kondesacji

cylinder palnika wykonany z blachy

stalowej z tysiącami mikrootworów,

usytuowany dokładnie pośrodku

komory spalania

rys.

Fon

derie

Sim

e Sp

A




ona… ponad 100% (np. 109%). Dla pana Stanisława nie był to jednak argument przy wyborze.− Wydajność powyżej 100%? – unosi brwi inwestor. − Znając I i III zasadę termodynamiki wiemy, że to niemożliwe. Byłoby to perpetuum mobile. Z czasem powinna się wtedy (teoretycz-nie) wytworzyć taka nadwyżka energii, że kocioł grzałby sam,

bez dostarczania jakiegokolwiek paliwa.W jaki sposób w obliczeniach udało się uzyskać sprawność powyżej 100%? Dzięki pomijaniu w mianowniku wzoru ilości ciepła niezbęd-nej do odparowania wody z paliwa i pary wodnej ze spalin – uzna-wano je za nie do odzyskania. Przy takim pominięciu maksymalna sprawność kotła kondensacyjnego wynosić będzie 109%, a trady-cyjnego 94%. Jeśli uwzględnimy ciepło odparowania, maksymalna sprawność kotłów kondensacyjnych to 97%, a tradycyjnych – 84%. Sprawność powyżej 100% niemożliwa jest choćby dlatego, że w kotle kondensacyjnym – podobnie, jak w każdym urządzeniu grzewczym – też dochodzi do strat ciepła.− Straty te są mniejsze niż w zwykłych kotłach, ale jednak powstają – wyjaśnia ekspert. − Największą stratą jest zawsze strata komino-wa. Tak jak wszędzie, występują też straty przez obudowę i inne nie-izolowane elementy kotła, jak zawory, przewody podłączeniowe itd.

Kocioł z przyłączem do… kanalizacjiSpalanie każdego rodzaju paliwa generuje jakieś odpady. Przy kotłach węglowych lub drzewnych jest to popiół, który trzeba raz na jakiś czas usuwać (a zajęcie to nie należy do przyjemnych). Odpadem wytwarzanym w kotle kondensacyjnym jest tzw. konden-sat, czyli woda. Można ją usuwać bezpośrednio do kanalizacji.− To jest de facto destylowana woda – tłumaczy inwestor. − Nie nadaje się do picia. Gaz zawiera substancje zapachowe i woda mia-łaby ten posmak. Odzyskiwanie tej wody jest po prostu nieopłacal-ne. Za to instalacja jest cały czas płukana.− Niemal każdy kocioł kondensacyjny wyposażony jest w klasyczny syfon kanalizacyjny systemu butelkowego, zawsze wykonywany z polietylenu – wyjaśnia ekspert. − Do jego wylotu należy pod-łączyć rurkę odbioru kondensatu. Ilość kondensatu zależy od kilku warunków, ale im niższa temperatura zasilania instalacji oraz im większe obciążenie kotła, tym więcej kondensatu. Odpowiednio obciążony kocioł kondensacyjny w domu o powierzchni 240 m2 jest w stanie wyprodukować nawet 10 l kondensatu na dobę. Ma on minimalnie kwaśny odczyn i teoretycznie nie może być kierowany do kanalizacji bezpośrednio, a przez neutralizator. Jednakże jego pH nie jest mniejsze niż wody po ogórkach kiszonych, a zatem nie dajmy się zwariować.

Podłogówka i grzejnikiW domu inwestorów komfort cieplny na parterze zapewnia ogrzewa-nie podłogowe, na piętrze – grzejniki. Z takimi właśnie odbiornikami ciepła współpracować mogą kotły kondensacyjne. Proces kondensa-cji w kotłach gazowych zachodzi najintensywniej tylko wówczas, gdy

4

4 MNIEJSZY NIEBIESKI ZBIORNIK to zbiornik wyrównawczy instalacji kominkowej – zapobiega wybuchowi kominka. Na powiększeniu widoczna jest rura łącząca zasobnik ciepłej wody c.o. z instalacją grzewczą

5 ZNAJDUJĄCY SIĘ W KOTŁOWNI STEROWNIK uruchamia niezależną pompę obiegową c.o. i wyłącza jednocześnie kocioł, jeżeli temperatura wody w zbiorniku akumulacyjnym c.o. osiągnie 45°C

6 INWESTOR KORZYSTA Z WŁASNEJ STUDNI. Jest to bardziej opłacalne niż podłączenie domu do miejskiej sieci wodociągowej. Na zdjęciu pompa tłocząca wodę ze studni i zbiornik wyrównawczy tej wody

6

5




ogrzewanie Z PRAKTYKI

temperatura wody płynącej w instalacji c.o. nie przekracza 50°C. Optymalne wydaje się więc ogrzewanie podłogowe – temperatura czynnika grzewczego nie przekracza w nim 55-60°C. Zastosować można jednak również odpowiednio zwymiarowane grzejniki. Połączenie obu systemów w jed-nym budynku wymaga specjalnej instalacji.− Grzejniki na ogół są projektowane do zasilania wodą o temp. wyższej niż podłogówka i musi się to odbywać w tym sa-mym czasie – wyjaśnia ekspert. − Chodzi o to, by wyodrębnić obwód równolegle zasilany wodą o niższej temperaturze. W domu pana Stanisława system ten ma dodatkowy element. Jeśli ani podłogówka, ani grzejniki nie odbierają ciepła, w kotłowni znajduje się pozbawiony termostatu grzejnik, który wypromieniowuje to ciepło i jednocześnie umożliwia przepływ wody pompowanej przez pompy obiegowe. Chodzi o to, by nie pracowały one bez przepływu wody i chłodzenia.

Pełna współpracaMimo licznych zalet kotła kondensacyjnego, pan Stanisław zdecydował się na montaż również kolektora słonecznego na dachu. Podgrzewa on c.w.u. – dopiero, gdy nie jest w stanie dostarczyć odpowiedniej jej ilości, kocioł przejmuje również funkcję grzania c.w.u. Dzięki temu, gdy tylko można, gaz (za który trzeba przecież płacić) zastępowany jest przez dar-mową energię słoneczną. Wydajność kolektora jest wręcz zaskakująca. − Kolektor próżniowy wyłapuje promieniowanie podczerwo-ne, a więc pracuje nawet przy zachmurzonym niebie –wyjaśnia inwestor. − Jedynie całkowite zachmurzenie i silnie padający deszcz lub śnieg powodują, że nie pracuje. Nawet w zimie daje ok. 20% energii cieplnej do podgrzania c.w.u.Kolektor gromadzi ogrzaną przez siebie wodę w zbiorniku na c.w.u. o pojemności 300 l. Gdy nie jest w stanie ogrzać jej do temperatury +55°C, włącza się kocioł, a podgrzana przez niego woda trafia do tego samego zbiornika. Można więc na bieżąco gromadzić duży zapas ciepłej wody. Ponadto kolektor zapewnia (poprzez termostatyczne zawory mieszające) podgrzaną wodę do zmywarki oraz pralki, co oszczędza energię elektryczną. Jaką rolę pełni w tym wszystkim kominek z płaszczem wodnym? Rezerwowego źródła ciepła na wypadek awarii.− Naszym zdaniem jest on jednak dość trudnym w obsłudze i uciążli-wym źródłem ciepła – deklaruje inwestor. − Żeby utrzymać w całym do-mu temperaturę kilkunastu stopni, trzeba było wrzucić 2 taczki drewna. Zamontowaliśmy go jako tymczasowe ogrzewanie, gdy nie była jeszcze podłączona instalacja gazowa, a trwały roboty wewnątrz domu. Woda ogrzana przez kominek gromadzona jest w zbiorniku buforowym c.o. o pojemności 400 l, podłączonym do niezależnej pompy. Dla uniknię-cia przegrzania kominka ustawiony jest jego priorytet. Gdy temp. wody w płaszczu przekroczy +45°C, kocioł się wyłącza, a instalacja c.o. zasilana jest z tego zbiornika. Rozwiązanie to działa rzecz jasna tylko wtedy, gdy gospodarze napalą w kominku. Pompy mogą też być zasilane są z aku-mulatora poprzez zasilacz awaryjny. W razie braku prądu mogą zapewnić

7 PODŁOGA POKRYTA MARMUREM. Materiał znakomicie akumuluje ciepło – jeśli ogrzewanie podłogowe z jakiegoś powodu się wyłączy, w pomieszczeniu przez nawet 2 dni jest ciepło

8 OKNA Z PAKIETEM SZYB zespolonych próżniowych zapewniają znakomitą izolację cieplną – inwestor planował montaż grzejników kanałowych, ale ostatecznie zrezygnował z tego pomysłu

9 TERMOSTAT regulujący temperaturę w salonie poprzez otwieranie lub zamykanie obwodu ogrzewania podłogowego. W domu jest 10 niezależnych obwodów podłogówki regulowanych 4 termostatami

tu miały być grzejniki kanałowe

termostat

7

8

9




możliwość ogrzewania domu przez około 3 dni. System ma dźwiękową sygnalizację alarmową, włączającą się przy przekroczeniu przez wodę w płaszczu kominka temperatury 75°C. Ostrzega to, że nie należy już dokładać drewna, gdyż może dojść do przegrzania płaszcza. Są też inne zabezpie-czenia – 3 ciśnieniowe zawory bezpieczeństwa i zbiornik

wyrównawczy. Instalacja płaszcza wodnego jest też podłączona do całej instalacji wodnej poprzez zawór redukcyjny ciśnienia. Gdy jest ono zbyt duże, gorąca woda wypłynie przez zawór, a do płaszcza wpłynie zimna woda, chłodząc go. Nie ma więc możliwości wybuchu płaszcza wodnego.Kominek wyposażony jest również w skromny system dystrybucji go-rącego powietrza. Ciepłe powietrze rozprowadzane jest przewodami i wyrzucane przez anemostaty w salonie i przedpokoju.− Przez 6 lat nie było potrzeby, aby użyć kominka jako ogrzewania awaryjnego – deklaruje inwestor. − Obecnie pełni rolę właściwie wyłącznie dekoracyjną. Wykorzystywany jest zimowymi wieczorami, najczęściej w weekendy. Powoduje wtedy automatyczne wyłączenie pieca gazowego na 3-5 godzin dziennie. Niby niewiele, ale zawsze pewna oszczędność.

KOSZT! Ile trzeba zapłacić?Za sam kocioł kondensacyjny i jego instalację inwestorzy zapłacili 4 000 zł. Dla porządku podajmy też cenę całego skomplikowanego systemu. Kolektor słoneczny wraz z instalacją kosztował 14 000 zł, kominek ze zbiornikiem buforowym wody c.o., awaryjnym zasi-laniem i sterowaniem – 4 500 zł zł, ogrzewanie podłogowe wraz z rozdzielaczami – 4 000 zł, a grzejniki niskotemperaturowe z ter-mostatami na piętrze – 1 500 zł. Łączne koszty wraz ze wszystkimi pompami, zbiornikami i rurami wyniosły ok. 30 000 zł.

10 KOMINEK PEŁNI FUNKCJĘ głównie dekoracyjną. Gdy jest rozpalony, anemostaty wydmuchują ciepło na parterze

11 DOM JEST USTAWIONY NA NIEWIELKIM NASYPIE w celu uzyskania lepszej izolacji. Zastosowano podsypkę z piasku (gr. 60 cm), płytę betonową, styropian twardy (gr. 5 cm), folię termoizolacyjną i folię aluminową. Dopiero na tym ułożono ogrzewanie podłogowe

10

Prostota nie zawsze dobra

Niektórzy znajomi mówią panu Stanisławowi, że „przekombino-wał” i że system ogrzewania w jego domu jest zbyt skom-plikowany. Zrozumienie zasady jego działania nie jest łatwe, ale korzystanie z niego – bardzo proste. Praktycznie wszyst-kim steruje automatyka. Co więcej, rachunki za prąd i gaz nie są duże, biorąc pod uwagę metraż domu. Tak więc czas poświęcony przez pana Stanisława na prace koncepcyjne nie był czasem straconym, a cała inwestycja szybko się zwraca.

Marek Misiak

OKIEM REDAKTORA

SZUKASZ KOTŁÓW? katalog.wlasnydom.pl

11

zabezpieczenie podłogi


s079_WD2_12_Verano.indd 79s079_WD2_12_Verano.indd 79 13-03-12 14:42:4713-03-12 14:42:47


Uroczy dom jednorodzinny, przeznaczony dla 4-5-osobowej rodziny. Parterowy z poddaszem użytkowym, zbudowany na planie zbliżonym do kwadratu, przekryty dwuspado-wym dachem z lukarnami. Ma dobudowany garaż, również przekryty dwuspadowym dachem. Prostą, tradycyjną bryłę budynku wzbogacają dodatki: przedsionek wejściowy z zadaszonym podcieniem wspartym na dwóch kolumnach, trójkątne lukarny z dużymi oknami od frontu i od ogro-du oraz wykusz jadalni połączony z podcieniem salonu i częściowym zadaszeniem tarasu ogrodowego. Wnętrze podzielono na część dzienną i gospodarczą na parterze oraz sypialnie na poddaszu. Jednoprzestrzenne wnętrze połączonych: salonu, jadalni i holu tworzy część dzienną domu. Zalicza się do niej również nieco odcięta od salonu

kuchnia ze spiżarnią (można ją łatwo połączyć z jadalnią, wykonując otwór w ścianie). Na parterze zaprojektowano dodatkowy pokój – sypialnię lub gabinet, oraz łazienkę, kotłownię i garaż. Na poddaszu umieszczono trzy sypial-nie – dwie równej wielkości dziecięce oraz większą dla rodziców. W pokojach zaplanowano miejsca na duże szafy wbudowane. Pokoje są na tyle proporcjonalne, że można wydzielić w nich garderoby. Wnętrze poddasza dopełnia dobrze oświetlona łazienka. Nad poddaszem mieszkańcy mają jeszcze do dyspozycji spory strych. „Orlik” jest świetną propozycją na nieduży, energooszczędny, tani w budowie i utrzymaniu dom, w którym jest wystarczająco dużo prze-strzeni i pomieszczeń dla rodziny z 2-3 dzieci. Pracownia posiada wersję odbicia lustrzanego projektu. ■

ORLIK

arch

. Mic

hał Gąs

ioro

wsk

i

PROJEKT NUMERUPROJEKT NUMERU

• stan surowy otwarty: 135 144 zł

• stan surowy zamknięty: 190 530 zł

• stan wykończeniowy: 329 286 zł

* Wariant w technologii tradycyjnej. Kosztorys został przygotowany przez MG Projekt Pracownia Architektoniczna.

Ce na 1 m2 2 496 zł

R E A L I Z A C J I ( N E T T O ) * KOSZTY

Niewielki dom z dobrze wykorzystaną przestrzenią

s080-81_WD4_12_PN_MG.indd 80s080-81_WD4_12_PN_MG.indd 80 12-03-12 14:55:0912-03-12 14:55:09


pokój dzienny35,78 m2

garaż21,76 m2

kotłownia3,62 m2

gabinet/pokój8,26 m2 w.c.

1,79 m2

hol13,26 m2

sień2,76 m2

spiż.2,1 m2

kuchnia8,25 m2

taras/podcień

podcień

sypialnia14,77 m2

(16,85)

sypialnia15,01 m2

(17,1)

łazienka9,19 m2

(12,08)

sypialnia15,52 m2

(17,59)

hol5,08 m2

balkon

TARAS OD STRONY OGRODU jest częściowo zadaszony – można zarówno opalać się, jak i wypoczywać w cieniu

elewacja boczna

elewacja frontowaPARTER100,34 m2

PODDASZE59,57 (66,61) m2 elewacja tylna

elewacja boczna

PA R A M E T R Y• powierzchnia netto: 131,92 m2

+ garaż• pow. użytkowa: 128,3 m2

• pow. zabudowy: 123,6 m2

• pow. całkowita: 198,58 m2 • kubatura: 652 m3

• wysokość budynku: 8,54 m (8,8 m z podmurówką)

• kąt nachylenia dachu: 42°, 45°, 30°• powierzchnia dachu: 231,48 m2

• wysokość pomieszczeń: 2,6 m• wymiary domu: 14,93 m x 10,88 m• minimalne wymiary działki:

21,53 m x 19,09 m

P R O P O Z Y C J E M A T E R I A ŁÓ W• fundamenty: betonowe ławy

i ściany fundamentowe z bloczków betonowych,

• ściany zewnętrzne: ściany murowane – pustaki porotherm 25 + styropian + tynk cienkowarstwowy

• strop: teriva• elewacje: tynk cienkowarstwowy

na styropianie • pokrycie dachu: dachówka

Metryka projektu

MG ProjektPracownia Architektoniczna03-112 Warszawaul. Uczniowska 14tel. (22) 676 66 83fax (22) 676 66 82tel. kom. 600 392 884e-mail: [email protected]

Sugerowana lokalizacja względem stron świata

N

3 m 1,88 m

0,85

m

3,6 m13,05 m

21,53 m

3,15

m3

m10

,88

m

19,0

9 m

s080-81_WD4_12_PN_MG.indd 81s080-81_WD4_12_PN_MG.indd 81 12-03-12 14:55:3712-03-12 14:55:37

MODERNIZACJA

Jest coraz częściej stosowanym rozwiąza-niem w modernizowanych domach jed-

norodzinnych. To dobry sposób na szybkie ogrzanie i dogrzanie pomieszczeń o niskim standardzie cieplnym i takich, w których nie-możliwe jest zamontowanie instalacji wodnej. Dlatego najczęściej elektryczne ogrzewanie podłogowe stosuje się nie w całym domu, ale w wybranych jego częściach, Decyzję o założeniu instalacji na niektórych powierzch-niach można podjąć zarówno na etapie mo-dernizacji całego systemu grzewczego, jak i w trakcie fragmentarycznego, lokalnego uspraw-niania ogrzewania.

Emisja ciepła przez promieniowanie

Maty, folie grzewcze, kable

Nieinwazyjny montaż w starych, remontowanych pomieszczeniach


fot.

Zam

elKiedy warto instalować?• przy zbyt niskim komforcie cieplnym

w pomieszczeniach ogrzewanych systemem c.o. – funkcja lokalnego dogrzewania,

• przy konieczności ogrzewania małych pomieszczeń poza sezonem grzewczym – funkcja okresowego ogrzewania,

• przy braku innego źródła ciepła w małych domach sezonowych – funkcja grzania podstawowego.

Elektryczne ogrzewanie podłogowe

Dlaczego prąd?Są co najmniej 2 powody, dla których warto wykorzystać energię elektryczną jako źródło ciepła dla ogrzewania podłogowego.Po pierwsze – instalacja elektryczna jest łatwa i szybka w montażu, mało inwazyjna i może być zastosowana nawet w bardzo „trudnych miejscach”. Po drugie – ten rodzaj ogrzewania daje natych-miastowe efekty, ponieważ ma niską bezwład-ność. Działa szybciej i skuteczniej od ogrzewa-nia wodnego i łatwiej je regulować. Można je włączać i wyłączać tak często, jak tylko zachodzi potrzeba, bez szkody dla instalacji.

Tekst: arch. Beata Stobiecka

082-091_modenizacja.indd 82082-091_modenizacja.indd 82 12.3.2012 15:42:4012.3.2012 15:42:40


ogrzewanie MODERNIZACJA

Zalety elektrycznego ogrzewania podłogowego

• zbliżony do idealnego rozkład temperatury w pomieszczeniu,

• sprawność systemu ok. 100%,• niskie koszty inwestycyjne, • łatwość i szybkość bezinwazyjnego monta-żu,

• doskonała regulacyjność miejscowa, możli-wość włączania poza sezonem grzewczym,

• mała bezwładność cieplna,• bezobsługowość i bezpieczne użytkowanie,• możliwość zastosowania przy każdym ro-

dzaju posadzki,• brak kotłowni, kotła, paliwa, itd., • możliwość dodatkowego zastosowania

w każdym modernizowanym domu, bez względu na sposób jego ogrzewania.

rys.

Ele

ktra

Słusznie jest więc traktowane przez niektórych jako ogrzewanie awaryjne, zakładane dodat-kowo i używane od czasu do czasu.

Gdzie najlepiej instalować ogrzewaną prądem podłogę?Doskonale sprawdza się na niedużych po-wierzchniach w często używanych, „cie-płych” i mokrych pomieszczeniach – łazien-kach, pralniach-suszarniach, wokół krytych basenów oraz tam, gdzie nie ma miejsca na tradycyjne grzejniki – w zabudowanych szaf-kami kuchniach i otoczonych drzwiami do pomieszczeń holach. Dzięki ogrzewanej pod-łodze wilgoć lub rozwieszone pranie szybko wyschną, a zimne stopy ogrzeją się.Ten typ ogrzewania jest też niezastąpiony w niedużych domach wakacyjnych, odwie-dzanych sezonowo. Włączone tam ogrze-wanie, nawet po bardzo długiej nieobecności gospodarzy, szybko zapewni komfort cieplny w całej kubaturze budynku.

Nie tylko w podłodzeOgrzewanie podłogowe jest jednym z rodza-jów ogrzewania płaszczyznowego, które może funkcjonować również w ścianie lub suficie. Zakładane jest wówczas w warstwie tynku

WYKRES POKAZUJĄCY PIONOWY ROZKŁAD TEMPERATURY w po-mieszczeniu dla róż-nych typów ogrzewania. Najbardziej zbliżone do idealnego jest ogrzewa-nie podłogowe zasilane prądem elektrycznym

OGRZEWANIE KABLEM GRZEJNYM można łatwo dopasować do kształtu pomieszczenia i wyma-ganej powierzchni grzewczej. Rozwijany jest „z rolki” i układany na podłożu w odstępach 5-15 cm

MATY GRZEJNE mają przewody cieńsze od kabli i już ułożone w jednakowych odstępach. Są do-brym rozwiązaniem na stare podłogi i „trudne” technicznie, ale proste geometrycznie miejsca

elektryczne ogrzewanie podłogoweprofil idealnygrzejniki konwekcyjne usytuowane przy ścianach wewnętrznychogrzewanie powietrzne

i jest bardziej wydajne, chociażby z powodu większej płaszczyzny grzewczej (mniej ele-mentów zasłania ścianę lub sufit niż podłogę) i cieńszej warstwy tynku niż okładziny z płytek, kamienia czy drewna. Jednak równomierny rozkład temperatury w pomieszczeniu jest lep-szy przy ogrzewaniu podłogowym.

Wodne jak elektryczne?Niektóre systemy wodnego ogrzewania pod-łogowego dorównuja grubością elementów instalacjom elektrycznym. Są to np. maty kapi-larne, czyli maty z cienkimi rurkami o średnicy 4-5 mm. Choć są instalacją wodną, dzięki ma-łej grubości można je montować bezpośrednio pod warstwą wykończeniową podłogi. Mogą też być instalowane w warstwie tynku lub sufi-tu (przy ogrzewaniu ściennym lub sufitowym). Maty kapilarne, w odróżnieniu od wodnego ogrzewania rurowego, mają małą bezwład-ność. Aby nagrzać system wodą do temp. 25-30°C, potrzeba jedynia 15-20 minut.

fot.

Elek

trafo

t. Lu

xbud

16 18 20 22 24 26 °C

2 m

1 m



MODERNIZACJA ogrzewanie

Emisja ciepła przez promieniowanie – ważny projekt rozprowadzenia instalacji

Ogrzewanie podłogowe jest (obok ściennego i sufitowego) jednym z rodzajów ogrzewania płaszczyznowego, co oznacza, że ciepło od-dawane jest do pomieszczenia przez całą po-wierzchnię przegrody, czyli w tym przypadku – podłogi. Jest to system ogrzewania promie-niującego (radiacyjnego), w którym przeważa-jąca część ciepła jest przekazywana w drodze promieniowania, a nie jak w tradycyjnych grzejnikach – konwekcji. Dzięki temu, że w pomieszczeniu podwyższona jest temperatura powierzchni podłogi, niższa może być tempe-ratura powietrza. Stwarza to duże oszczędno-ści w wykorzystaniu źródła ciepła – energii elektrycznej. Niższa temperatura podłogi (w porównaniu z temperaturą grzejnika ściennego) daje w rezultacie żądaną tem-peraturę w pomieszczeniu. Komfort cieplny jest dużo wyższy, temperatura zaś taka sama w każdym miejscu pomieszczenia. Ponadto nie występuje zjawisko pirolizy, czyli przypiekania kurzu. Mniejsze są też straty ciepła związane z działaniem wentylacji mechanicznej.

Temperatura podłogi, moc elementów grzewczychWarunkiem poprawnego działania ogrzewania podłogowego jest średnia temp. podłogi w pokojach nie przekraczająca 29°C. W łazien-kach i pasach przyokiennych może ona wyno-sić 33-35°C. Moc instalacji potrzebna do uzyskania ta-kich temperatur zależy zarówno od grubości warstw podłogi (zwłaszcza izolacji cieplnej) oraz jej wykończenia, jak i zastosowanego ro-dzaju ogrzewania (kable, maty, folie). Istotne są też warunki panujące w pomieszczeniu: współczynnik U dla ścian zewnętrznych, czyli parametry cieplne budynku, oraz ilość i po-wierzchnia przeszkód w postaci szaf, wanien, muszli wc, bidetów, itp., zmniejszających ob-szar grzewczy. Nie bez znaczenia są też wa-runki klimatyczne. Stosowana moc grzewcza na podłodze be-tonowej wynosi: w pokojach 70-100 W/m2, w łazienkach – 100-160 W/m2, jeśli podłoga jest drewniana – 60-80 W/m2.

W KUCHNI nie układa się kabli grzejnych pod szafkami i urządzeniami elektrycznymi, zamontowanymi na stałe. Ale już pod meblami przesuwny-mi: stołem, krzesłami czy ławami do siedzenia – tak

PODŁOGA W ŁAZIENCE ma instalację grzewczą ułożoną tam, gdzie może stanąć człowiek. Pod wanną, brodzikiem i ew. pralką – nie

Modernizacja według projektu

O właściwym doborze instalacji decyduje wiele czynników, należy więc zlecić jej zaprojektowa-nie uprawnionemu projektantowi – tym bardziej, gdy chodzi o modernizację już istniejącego sys-temu lub jego rozszerzenie o nowe powierzch-nie grzewcze. Samodzielny wybór „na oko” mocy kabli, mat lub folii zasilanych prądem może spowodować zniszczenie całej instalacji grzewczej domu. Zlecając wykonanie dokumentacji, należy mieć już ustaloną aranżację wnętrz objętych tematem – ustawienie mebli i sprzętów na ogrzewanej podłodze. W łazience nie kładzie się instalacji pod wannami, brodzikami, muszlami toaletowy-mi i pralkami, w kuchni można pominąć cały ciąg zabudowy szafkowej, w holu – szafy na ubrania i buty. Zaznaczenie tych elementów pozwoli racjonalnie zaplanować przebieg przewodów grzejących.

fot.

Devi

fot.

Elek

tra

stół

kabel grzejny

termostat

rurka z czujnikiem

koniec kabla


rzystuje regulatory temperatury EXTA (typ RTM), produkowane przez ZAMEL. Firma CET oferuje pomoc merytoryczną w za-kresie projektowania sposobu ułożenia mat grzejnych w pomieszczeniach oraz ich podłącze-nia, jednocześnie wyceniając konkretne wielkości mat grzejnych w realizowanym projekcie. Pro-dukty MATEC można nabyć w każdej dobrej hurtowni elektrotechnicznej.

MATEC oferuje maty wyposażone w komplet akcesoriów niezbędnych do instalacji (przewód za-silający, przewód podłogowego czujnika tempera-tury, peszel ochronny dla obu przewodów, puszka elektryczna podtynkowa do instalacji regulatora temperatury). Dla osób ceniących sobie wygodę zakupu CET oferuje gotowe zestawy ogrzewania podłogowego. Zestaw dodatkowo zawiera regu-lator temperatury, manualny lub programowalny, dobrany w zależności od rodzaju zestawu.

W zakresie kontroli i regulacji ciepła MATEC umoż-liwia klientowi wybór jednego z trzech regulatorów temperatury. Dwa z nich przeznaczone są do mon-tażu naściennego, trzeci - instalowany podtynkowo. Dodatkowo jako sterujące urządzenia modułowe do montażu na szynie TH-35 MATEC wyko-

MATEC to oferowana przez fi rmę CET gru-pa urządzeń stanowiących źródła ciepła w elek-trycznych systemach ogrzewania podłogowego. Główne produkty grupy to maty grzejne o mocy 150 W/m² oraz regulatory temperatury kompaty-bilne z elektrycznymi, a także wodnymi systemami grzewczymi. Producentem urządzeń ogrzewa-nia podłogowego jest pszczyński producent kabli i przewodów CET Sp. z o.o. Odpowiednie kno-w-how oraz ponad 20-letnie doświadczenie fi rmy CET w produkcji przewodów niskoprądowych są gwarancją wysokiej jakości wyrobów MATEC.

Elektryczne maty grzejne to jeden z najprostszych w montażu systemów ogrzewania podłogowego. Jest stosowany najczęściej w budownictwie miesz-kaniowym i w mniejszym stopniu przemysłowym. Zapewnia relatywnie szybko komfort cieplny po-przez równomierny rozkład temperatury w do-grzewanych pomieszczeniach (np. łazienka, wia-trołap, kuchnia, sypialnia itp.). W systemach tych wraz z matą grzejną stosowane są regulatory tem-peratury, które w sposób precyzyjny sterują i kon-trolują temperaturę oraz ograniczają bezwładność ciepła.

MATEC to przede wszystkim maty wykonane z wysokiej jakości siatki samoprzylepnej, co ułatwia ułożenie ich na posadzce. Siatka maty łatwo pod-daje się cięciu nożyczkami. Sam przewód grzejny wykonany jest z żyły oporowej ze stopu niklu, chromu i miedzi, z zachowaniem odpowiednich proporcji. W zależności od sposobu zasilania maty, przewody grzejne posiadają konstrukcję jedno- lub dwużyłową. Przewody zasilające w matach jednostronnie zasilanych posiadają konstrukcję trójżyłową H03VV-F 3G0,75. Maty dwustronnie zasilane wyposażone są w przewody jednożyłowe YcLXSek 300/500 V 1x0,75mm². Wszystkie prze-wody produkowane są przez CET.

rzystuje regulatMATEC oferuje maty wyposażone w komplet

ie kno-e fi rmy

wych są ECEC.

ostszychowego. miesz-łowym. lny po-w do-

ka, wia-ch tych ry tem-ą i kon-ładność

RTS-01 RTS-02 RTP-01

Mata grzejna w rolce wraz z opakowaniem

MATEC Elektryczne Systemy Grzewcze

www.zamelcet.com

zamel.indd 85zamel.indd 85 13-03-12 9:05:0113-03-12 9:05:01



Maty, folie, kable – wybór elementów grzewczych w zależności od rodzaju podłogi i posadzki

Elektrycznie ogrzewaną podłogę można uzy-skać za pomocą:• kabli grzewczych, które zatapiane są w

wylewce betonowej podłogi – na etapie budowy warstw konstrukcyjnych podłogi,

• mat lub przewodów grzewczych, ukła-danych w warstwie elastycznego kleju lub

Maty i folie grzewczeMogą być stosowane na wszelkich możliwych podłożach i pod wszystkimi rodzajami posa-dzek. Pomimo swej uniwersalności są rzadziej używane od kabli, głównie ze względu na wyższą cenę.

MatySą to z reguły siatki z włókna szklanego z wplecionym cienkim, najczęściej jednożyło-wym przewodem grzewczym. Ich grubość wynosi do 3 mm. Są bardzo wygodne w mon-tażu, ponieważ sposób ułożenia przewodów i odległości między nimi są już ustalone przez producenta.

w wylewce samopoziomującej, bezpośred-nio pod posadzką – na etapie wykończe-niowym,

• folii podłogowych, najcieńszych z wszyst-kich elementów instalowanych pod pane-lami podłogowymi i deskami warstwowy-mi – na etapie wykończeniowym.

W modernizowanych domach najlepiej sprawdzają się maty i folie grzewcze. Prawie nie podnoszą poziomu posadzki. Są ideal-nym rozwiązaniem do pomieszczeń, w których ogrzewanie podłogowe nie było wcześniej prze-widziane. Można je układać na starej posadzce bez zrywania płytek, kamienia czy drewna.

MATA GRZEJNA może być jedno- lub dwustron-nie zasilana. Jednostronne ułatwia montaż i likwiduje promieniowanie elektromagnetyczne. W zestawie znajduje się mata, puszka podtynko-wa i zasklepiona rura peszela

FOLIA do ogrzewania podłóg wykończonych panelami drewnianymi lub laminowanymi. Zasilana jest równolegle, co umożliwia cięcie jej na dowolne długości. Płaski przewód grzejny jest z grafitu

Matę przykleja się do podłoża specjalną ta-śmą, są też modele samoprzylepne. W celu pokrycia matą całej powierzchni podłogi wy-starczy dociąć siatkę, uważając jednak, by nie uszkodzić przewodu.Na matę nakłada się zaprawę klejową, do któ-rej przytwierdza się warstwę posadzki – płytki ceramiczne, kamienne lub panele.

FolieSą najczęściej z poliestru i mają zatopione płaskie przewody aluminiowe. Ich grubość wynosi ok. 0,2-0,3 mm. Produkowane są jako niezależne moduły, łączone w zestawy.

fot.

Luxb

ud

fot.

Luxb

ud

SIATKA tej maty grzejnej jest odporna na przerwanie w czasie montażu. Jest samoprzylepna i dodatkowo mocowana taśmą klejącą, by nie przesuwała się w czasie rozprowadzania zaprawy klejącej

fot.

Luxb

ud


ENSTO_reklama.indd 87ENSTO_reklama.indd 87 14-03-12 10:42:1114-03-12 10:42:11



Kable grzewcze

Wykończenie ogrzewanej podłogi

Zbudowane są z 4 warstw:• wielodrutowej żyły grzejnej, • izolacji z tworzywa sztucznego (np. teflon),• ekranu – oplotu z drutów miedzianych (ocy-

nowanych), które likwidują pole elektryczne i są zabezpieczeniem przeciwpożarowym,

• osłony – powłoki zewnętrznej (PVC, teflon). Kable mają grubość 3-7 mm i mogą być jed-no- lub dwużyłowe. Dwużyłowe wytwarzają znikome pole magnetyczne, dlatego zalecane są do stosowania w pomieszczeniach, gdzie stale przebywają ludzie. Zasilane są najczęściej napięciem 230 V.

Na podłodze betonowej Montuje się je do siatki montażowej, ułożonej na izolacji cieplnej, w odstępach 5-15 cm.

Następnie zalewane są jastrychem (szlichtą) o gr. do 5 cm.Wykończeniem podłogi ogrzewanej kablami może być płytka ceramiczna i kamień oraz parkiet, panele podłogowe i wykładzina dy-wanowa – pod warunkiem, że mają atest do ogrzewania podłogowego.

Na podłodze drewnianejKable można montować również na podłodze o konstrukcji drewnianej, np. na poddaszu lub strychu. Wtedy układane są bezpośrednio na izolacji z wełny mineralnej między legarami, bez siatki montażowej i zalania zaprawą. Między kablami i drewnianą posadzką musi być dystans 3-5 cm.

Najlepszą warstwą wykończeniową są ma-teriały dobrze przewodzące ciepło i nie ule-gające odkształceniu pod wpływem zmian temperatury: kamień naturalny i płytki ce-ramiczne.Można też stosować cienkie wykładziny ela-styczne, pod warunkiem posiadania przez nie atestu producenta, zezwalającego na stosowa-nie na ogrzewanych podłogach. Ogrzewana podłoga może też być wykończo-na odpowiednimi panelami podłogowymi. Powinny one być przyklejane do podłoża (większe przewodzenie ciepła) i łączone ze sobą na zatrzask (większa odporność na od-kształcenia).

PRZYKŁADOWA BUDOWA PRZEWODU GRZEJNEGO

MATA ze względu na swoją niewiel-ką grubość (do ok. 3 mm) może też

być ułożona w warstwie zaprawy klejącej na starej posadzce. Wtedy

poziom podłogi prawie się nie zmienia, co jest istotne na styku

warstw wykończeniowych sąsiadu-jących ze sobą pomieszczeń

WYKOŃCZONA PŁYTKAMI CERAMICZNYMI MODERNIZOWANA PODŁOGA – na starą warstwę wy-równującą wylewany jest np. jastrych, a w nim zatapiana jest mata grzejna z czujnikiem temp

płytki istniejąca podłoga

izolacja

wstępna wylewka betonowa

grunt

mata grzejna w warstwie zaprawy klejącej

czujnik termostatu

beton, masa wyrównująca

fot.

Elek

tra

fot.

Devi

fot.

Rayc

hem

ekran – 1 lub 2 warstwy

powłoka zewnętrzna

izolacja – 1 lub 2 warstwy

wielodrutowa żyła grzejna



ogrzewanie MODERNIZACJA

Najwyżej 27°C!

Temperatura ogrzewanej podłogi wykończonej drewnem nie może przekra-czać 27°C. W przeciwnym razie drewno może ulec odkształceniu. Dlatego też w podłodze wykończonej drewnem zawsze należy zamontować czujnik podłączony do termostatu, kontrolujący temperaturę podłogi.

GATUNKI DREWNA DOBRZE TOLERUJĄCE OGRZEWANIE PODŁOGOWE to: dąb, merbau,

iroko, doussie, tek. Jednak przewodzenie ciepła przez drewno jest ok. 10 razy mniejsze niż przez

kamień czy płytki ceramiczne

DREWNIANĄ PODŁOGĘ NA LEGARACH, wykończoną deskami (lub panelami), można ogrzać kablami grzewczymi, ułożonymi na warstwie izolacji termicznej, bez zaprawy. Trzeba pamiętać o koniecznym dystansie ok. 3-5 cm pomiędzy kablem a wierzchnią warstwą podłogi

kabel grzejny czujnik w rurce

deski na legarach

izolacjasiatka stalowa

strop

Drewniana posadzka na ogrzewaniu podłogowym?Jest to możliwe, ale raczej dla podniesienia komfortu cieplnego, a nie dla ogrzania po-mieszczenia. Parkiet lub deska nie mogą mieć grubości większej niż 1,5-2 cm. Najlepiej, jeśli są to elementy dwu- lub trójwarstwowe, w których pod wpływem ciepła nie nastąpi rozwarstwienie. Ważny jest również gatunek drewna. Aby nie pojawiły się szerokie szczeliny pomiędzy desz-czułkami, drewno powinno być mało kurczli-we, musi też mieć dość wysoki współczynnik przewodzenia ciepła. Taką posadzkę powinno się olejować, a nie lakierować – pod wpły-wem pracy ogrzewanej podłogi lakier może popękać.

fot.

Devi

fot.

Rayc

hem

Stare stropy drewniane z reguły mają mniejszą wytrzymałość na obcią-żenia niż stropy obecnie konstruowane. W związku z tym często odpada możliwość zrobienia wylewki betonowej i zainstalowania przewodów grzejnych. Jedyną alternatywą pozostają maty grzejne. Na stropie, jako warstwę podstawową, możemy ułożyć gipsowe płyty jastrychowe. Jest to wzmocniona płyta g-k, o dobrej przewodności cieplnej. Do ogrzewa-nia wykorzystujemy:• standardową matę grzejną np. 100 W/m2, zalaną wylewką samopo-

ziomującą i jako wykończenie kładziemy płytki ceramiczne,• specjalne maty 70 W/m2, przygotowane do układania bezpośrednio

pod podłogami z paneli laminowanymi. Maty te posiadają dodatkową warstwę z folii aluminiowej, która zabezpiecza przewody grzejne przed bezpośrednią stycznością z panelami.

Jako sterownika temperatury w obu przypadkach używamy termostatu z czujnikiem podłogowym bądź czujnikiem powietrznym (ewentualnie termostat podwójny).

◗ Jak dogrzać łazienkę na poddaszu z drewnianą podłogą?

NASZ EKSPERTPiotr Gapanowicz

ENSTO

CZUJNIK PODŁOGOWY (połączony z termoregulatorem), włożony do pla-stikowego peszela, powinien być poprowadzony ok. 0,5-1 m od ściany w strefie grzejnej

fot.

Elek

tra




SZUKASZ OGRZEWANIA PŁASZCZYZNOWEGO? katalog.wlasnydom.pl

devi.danfoss.comwww.elektra.plwww.ensto.plwww.emultimax.pl

WIĘCEJ INFORMACJI

Nieinwazyjny montaż w remontowanym pomieszczeniu – mata grzejna na starej posadzce

Montaż elektrycznego ogrzewania podłogowe-go należy zacząć od zamontowania w ścianie puszki instalacyjnej i poprowadzenia bruzdy o średnicy ok. 1 cm od puszki do podłogi. W bruź-dzie tej układa się peszel, czyli rurkę ochronną, do której w końcowym etapie montażu włożony zostanie kabel zasilający, będący równocze-śnie przewodem czujnika temperatury. Podobną bruzdę wykuwa się również w starej posadzce i montuje w niej peszel na ów podłogowy czujnik temperatury. Następnie należy wyczyścić podło-że z kurzu i tłuszczu. Na tak przygotowaną po-

Ogrzewanie pod kontrolą

W pomieszczeniach z ogrzewaną podłogą po-winny być zamontowane regulatory tempera-tury, sterujące pracą obwodu grzejnego. Każdy regulator wyposażony jest w czujnik podłogo-wy, którego zadaniem jest utrzymanie pożąda-nej temperatury podłogi. Jeżeli zamontowane elektryczne ogrzewa-nie podłogowe jest jedynym źródłem ciepła w pomieszczeniu, zainstalować należy regu-lator z wmontowanym dodatkowo czujnikiem powietrznym. Jego rolą będzie utrzymywanie zadanej temperatury we wnętrzu.

www.luxbud.com.plwww.tycothermal.plwww.warmup.plzamel.pl

PRZED POŁOŻENIEM ELEMENTÓW GRZEJNYCH należy oczyścić podłoże. Układanie zaczyna się w pobliżu puszki instalacyjnej. Montaż mat czy kabla grzejnego do siatki jest łatwy i wymaga jedynie dokładnego przyklejenia elementu do podłoża taśmą samoprzylepną

NA MODERNIZOWANYCH NAWIERZCHNIACH najlepiej zamontować matę grzejną. Ma małą grubość i może być położona na starej posadzce Wcześniej trzeba dokładnie zaznaczyć miejsca urządzeń, pod którymi maty nie będą położone

NA POŁOŻONĄ MATĘ nakłada się zaprawę klejo-wą, a na nią np. płytki ceramiczne. Gdy wykoń-czeniem jest terakota lub kamień, moc zainsta-lowanego ogrzewania powinna mieć 100-120 W/m2

W KAŻDYM POMIESZCZENIU Z OGRZEWANĄ PODŁOGĄ musi być zainstalowany regulator temperatury. Steruje on pracą całego elek-trycznego obwodu grzewczego, zamontowa-nego w podłodze

wierzchnię można rozłożyć i przykleić wcześniej rozmierzoną samoprzylepną matę. Układanie zaczyna się od najbliższego sąsiedztwa ścia-ny, w której zamontowana jest puszka. Na przyklejoną matę nakłada się zaprawę klejową i układa nową wierzchnią warstwę podłogi, czyli posadzkę. Na koniec do peszela wsuwa się „zimny” (nie pod napięciem) przewód doprowadzający prąd i łączy go w puszce instalacyjnej z przewodem zasilającym. Podobnie wsuwa się czujnik podło-gowy i podłącza do termostatu ściennego. ■

ELEMENTY INSTALACJI ELEKTRYCZNEGO OGRZEWANIA PODŁOGOWEGO1 – termoregulator2 – puszka instalacyjna3 – bruzda z czujnikiem temperaturowym4 – kabel grzewczy układany na siatce lub mata grzejna5 – wylewka lub zaprawa klejąca6 – warstwa wykończeniowa (płytki ceramiczne)

fot.

Devi

fot.

Enst

o

fot.

Elek

tra

fot.

Elek

tra

1

2

6

5

3

4

fot.

Elek

tra


»

»

R WłasnyDom 2 2012 FH indd 1 2012-01-13 10:47:01091_tyco.indd 91091_tyco.indd 91 13.3.2012 15:59:5813.3.2012 15:59:58


ARCHITEKTURA

Kiedy jest ciepło, to na tarasie w du-żej mierze toczy się życie. Łączy dom i ogród, umożliwiając przebywanie

na świeżym powietrzu w komfortowych wa-runkach.– Jako architekt, a jednocześnie właściciel domu, uważam, że taras jest niezbędny –stwierdza arch. Marcin Major. – Nie zdarzyło mi się jeszcze robić projektu, który by go nie przewidywał. Dzięki tarasowi nie wychodzimy z wnętrza bezpośrednio na trawę czy piasek i nie wnosimy brudu do środka. Utwardzona powierzchnia pozwala bez problemu ustawić stół i krzesła, zapobiega też niszczeniu pod-łoża przy intensywnym użytkowaniu. To część rekreacyjna, gdzie możemy spędzać czas na różne sposoby – spożywać posiłki, opalać się, zorganizować miejsce do zabawy dla dzieci itp. Odpowiednio zaprojektowany, pozwala schronić się przed słońcem, a nawet niewielkim deszczem.

To właśnie dobrze przemyślany projekt, do-stosowany do warunków panujących na dział-ce, bryły domu i stylu życia mieszkańców, jest podstawą sukcesu. Lokalizacja, połączenie z pomieszczeniami i ogrodem, kształt i wymiary, jak też wybór materiału zadecydują o tym, czy taras będzie właściwie spełniał swoje funkcje.– Uważam, że jeden duży, wygodny, odpowied-nio zlokalizowany taras w zupełności wystarczy– przekonuje ekspert. – Większa ich liczba nie ma uzasadnienia funkcjonalnego. Takie dublo-wanie funkcji prowadzi zwykle do tego, że i tak korzysta się głównie z jednego tarasu. Moim zdaniem taras, podobnie jak salon, powinien integrować rodzinę, być przestrzenią, gdzie spędza się wspólnie czas.Jest mnóstwo rozwiązań, które mogą uatrakcyj-nić taras. Można go ciekawie oświetlić, może wyrastać w nim drzewo czy płynąć wokół niego woda. Wszystko zależy od inwencji projektanta i preferencji właścicieli domu.

projekt • lokalizacja• zadaszenie• kształt i wymiary• wybór materiału

realizacja: produkty zapewniające funkcjonalność i trwałość

projekt

arch. Marcin MajorPracownia Projektowa Major ArchitekciProjektuje domy, wnętrza i większe budynki publiczne. Z sukcesami bierze udział w licznych konkursach architektonicznych oraz jest sędzią konkursowym z ramienia SARP. Realizację jego projektu prezentowaliśmy we Własnym Domu 2/2012.

www.majorarchitekci.pl

NASZ EKSPERT

TarasTekst: Sylwia Makowska-Rzatkiewicz

fot.

H. T

omas

iew

icz

fot.

Bruk

-Bet

s092-100_WD4_12_arch_taras.indd 92s092-100_WD4_12_arch_taras.indd 92 13-03-12 11:04:3013-03-12 11:04:30

taras ARCHITEKTURA


proj

. arc

h. M

. Maj

or, P

raco

wni

a Pr

ojek

tow

a M

ajor

Arc

hite

kci

Lokalizacja

Zadaszenie

Aby taras był jednakowo dostępny dla wszyst-kich mieszkańców, należy umiejscowić go w obrębie strefy dziennej. Dlatego najczęściej wyjście na niego umieszcza się w salonie. Może to być również hol czy przestrzeń jadalniano-ku-chenna. Ta ostatnia lokalizacja jest szczególnie korzystna, jeśli zamierzamy często spożywać na nim posiłki, urządzać przyjęcia itp. Warto roz-ważyć takie ukształtowanie bryły, żeby zapew-nić dostęp do tarasu z różnych pomieszczeń.Bardzo ważne jest też położenie względem stron świata.– Zwykle taras umieszcza się w przestrze-ni wschód-południe-zachód – mówi architekt. – Bezpośrednia ekspozycja południowa może okazać się trudna do wytrzymania w trakcie upalnych dni. Również światło zachodnie bywa uciążliwe i ciężko się przed nim osłonić, jeśli chce się korzystać z tarasu w godzinach popołu-dniowych. Moim zdaniem najkorzystniejsza jest lokalizacja południowo-wschodnia.

To jedno z ważniejszych zagadnień przy projek-towaniu tarasu. Właściwie osłonięty, zapewni komfort przebywającym na nim domownikom. Jednak zaplanowanie zadaszenia tarasu, które spełniałoby swoją rolę, czyli chroniło przed nad-miernym słońcem i deszczem, a jednocześnie dobrze wpisywało się w bryłę, nie jest proste.– Czasami rezygnuje się z niego w ogóle – mówi arch. Marcin Major. – Może to wynikać z koncepcji budynku i względów estetycznych. Zdarza się też, że zadaszenie tarasu utrudnia dobre doświetlenie przylegających do niego wnętrz. Jednak jeśli uda się je dobrze wkom-ponować w bryłę budynku, znacznie podniesie komfort korzystania z przestrzeni tarasowej. Najlepiej sprawdzają się stałe, szerokie zada-szenia, choć sprawiają największe problemy, ponieważ zaciemniają wnętrza. Spośród róż-nych dostępnych rozwiązań zastępczych ekspert poleca białe płótno rozpinane na linkach, jednak powinno być ono wykonane z materiału dobrej jakości. Innym sposobem jest posadzenie drzew liściastych, zapewniających cień latem i przeni-kanie promieni słonecznych zimą.

DUŻY TARAS „PRZECIĘTY” NA DWIE STREFY – prywatną i ofi-cjalną. Pierwsza ma zapewnione wyjście zarówno bezpośrednio z salo-nu i kuchni, jak też sypialni i łazienki; druga – towarzyszy pracowni i gabine-towi. Zlokalizowany jest od południowe-go zachodu, będzie więc ciepły i dobrze nasłoneczniony. Ze wszystkich stron osłonią go szpalery drzew

DACH NAD TARASEM musi mieć odpowiednie wymiary, aby dobrze chronił przed deszczem. Żeby ustawione na nim meble nie zamakały, jego szerokość powinna wynosić ok. 4-5 m.Przy zadaszeniu o szerokości 1,5-2 m wiatr może zawiewać krople deszczu na całą powierzchnię tarasu

N

fot.

Polb

ruk

TARAS

salonkuchnia

sypialnia

łazienka

sauna budynek gospodarczy

pracownia

gabinet oranże

ria


ARCHITEKTURA taras


DOBR

Y PR

ZYKŁ

AD

Jak na pomościeDuży, drewniany, częściowo zadaszony taras to wygodne miejsce odpoczynku na niewielkiej działce

DWA ETAPY – pierwszy z rozciągniętym nad stołem białym płótnem oraz późniejszy ze stałym zadasze-niem. Dzięki tej zmianie lepiej zacieniono taras, ob-niżając panującą tu temperaturę. Zniknęły problemy z materiałem, który nie sprawdzał się w czasie inten-sywnego deszczu i wiatru

Ma kształt litery L i skierowany jest na wschód. Taka lokaliza-cja sprawia, że jest dobrze nasłoneczniony, ale jednocześnie chroniony przed największym skwarem w drugiej części dnia. Dodatkowe zabezpieczenie przed słońcem zapewnia zadasze-nie. Początkowo właściciele zdecydowali się na rozciągnięte na drewnianym stelażu białe płótno. Po pewnym czasie postanowili jednak dobudować dach. Nie zaciemniło to wnętrza domu, po-nieważ zadaszenie umieszczono jedynie nad częścią tarasu, po-zostawiając otwartą przestrzeń przy narożnymi przeszkleniu.Właściwe zorganizowanie strefy rekreacyjnej na świeżym powie-trzu ma kluczowe znaczenie w przypadku domu letniskowego. Ponieważ działka nie jest duża i dysponuje jedynie niewielkim trawnikiem, większość czasu cała rodzina spędza właśnie na tarasie. Wydzielono na nim osłoniętą dachem strefę jadalnianą oraz część grillową z murowanym paleniskiem. Budynek o prostej bryle ma elewację w całości wykończoną drewnem. Trudno więc wyobrazić sobie, aby taras był zbu-dowany z innego materiału. Po kilku latach sprawdza się ono doskonale. Zmieniło co prawda swój wygląd, jednak w żadnej mierze nie zaszkodziło to estetyce domu. Zszarzało tak, że deski przypominają pomost, co ma swój urok, zwłaszcza, że dom jest położony nad jeziorem. Właściciele, znając naturę drewna, byli przygotowani na takie zmiany i uważają, że całość prezentuje się nawet lepiej niż przy świeżych, błyszczących deskach.

proj

. arc

h. M

. Maj

or, P

raco

wni

a Pr

ojek

tow

a M

ajor

Arc

hite

kci

TARAS W DOMU LETNISKOWYM

TARAS salon z aneksem kuch.

białe płótno

zadaszenie drewniane


efekt murowany

NOWOŚĆ 2012 pozbruk.pl 2 o2 po

Stylowe mury z kamienia łamanego w trzech atracyjnych kolorach, stanowią nowość w ofercie firmy POZBRUK. Aranżacje przestrzeni z wykorzystaniem systemu GARDEO harmonijnie dopasowują się do nawierzchni z kostki brukowej. W skład kolekcji wchodzą elementy do budowy murów, słupów oraz stopnie i palisady. Zaczaruj swój ogród na wiosnę!

pozbruk_reklama.indd 95pozbruk_reklama.indd 95 14-03-12 9:59:3414-03-12 9:59:34

ARCHITEKTURA taras


TARAS W FORMIE PODESTU okalającego cały dom. Budynek jest nieznacznie wyniesiony po-nad poziom terenu, taras więc służy jako obej-ście wokół niego, zastępując tradycyjną ścieżkę. Rozrzeźbiona bryła sprawiła, że obszerna część wypoczynkowa tarasu, zorganizowana w narożu budynku, ma kształt zbliżony do litery L

Kształt i wymiary

Projekt tarasu powstaje jednocześnie z projek-tem domu i stanowi z nim integralną całość. Jego formę należy rozpatrywać nie tylko pod względem funkcjonalnym. Mogą o niej zadecy-dować również uwarunkowania działki, ogólna koncepcja budynku czy kwestie estetyczne. Taras bowiem w znaczący sposób wpływa na odbiór wizualny domu i powinien być z nim spójny. Czasami wręcz staje się elementem ozdobnym.– Taras może być rozwiązany na różne sposo-by – podkreśla arch. Marcin Major. – Zawsze jest to kwestia bardzo indywidualna i trzeba go analizować w odniesieniu do konkretnego przypadku.

Architekt zwraca jednak uwagę, że najprak-tyczniejsze są tarasy zamknięte wertykalnymi liniami. Wszelkie zaokrąglenia i wyoblenia zwykle nie mają uzasadnienia funkcjonalnego i są podyktowane jedynie tym, że podoba się to inwestorom. Trzeba mieć jednak świadomość, że utrudni to budowę tarasu i może wpłynąć na jego koszt. Bardzo ważną kwestią jest też poziom, na któ-rym taras jest zlokalizowany.– Jeśli to tylko możliwe, warto tak zaplanować taras, aby miał bezpośrednie połączenie z ogro-dem – podkreśla projektant. – Usytuowanie go na poziomie gruntu lub niewiele ponad nim sprawia, że taras staje się łącznikiem między

domem a ogrodem. Jeżeli natomiast taras wybudujemy wyżej, np. na poziomie 1,5 m, często brakuje miejsca, żeby zrobić wygodne zejście. Efekt jest taki, że mieszkańcy, siedząc na tarasie, rzadziej korzystają z pozostałej części działki. Aby taras był naprawdę wygodny, musi też mieć odpowiednie rozmiary. Minimum to 3 x 3 m. Jeśli planujemy ustawienie stołu i krze-seł, optymalnie wymiary to 4 x 3 – 4 x 5 m. Oczywiście im więcej przestrzeni na tarasie, tym lepiej. Jego wielkość należy jednak skon-frontować z wydatkami, jakie trzeba będzie ponieść na budowę i ilością przestrzeni, jaką można zabudować na działce.

fot.

K. C

zaja

fot.

Maj

or A

rchi

tekc

i

TARAS POMIĘDZY DWOMA SKRZYDŁAMI BUDYNKU – łączy część dzienną i nocną, peł-niąc nie tylko funkcję rekreacyjną, ale także komunikacyjną. Na razie jest wysypany jedynie żwirem, docelowo powstanie tu drewniana kon-strukcja z ocieniającą pergolą

proj

. arc

h. M

. Maj

or, P

raco

wni

a Pr

ojek

tow

a M

ajor

Arc

hite

kci

proj

. arc

h. M

. Maj

or, P

raco

wni

a Pr

ojek

tow

a M

ajor

Arc

hite

kci


FAST_reklama.indd 97FAST_reklama.indd 97 13-03-12 9:10:3013-03-12 9:10:30

ARCHITEKTURA taras


Wybór materiałuPŁYTY TARASOWE Z BETONU mogą mieć róż-ną formę i kolorystykę. Ich powierzchnia może być gładka lub imitować np. ka-mień. Są tańsze niż mate-riały naturalne. Producenci oferują kompletne systemy wraz z elementami uzupeł-niającymi, które ułatwiają wykończenie brzegów czy stopni schodów. Można je także łączyć z innymi ma-teriałami, np. drewnem, tworząc różnopoziomowe konstrukcje podestowe

DREWNO może stanowić warstwę wykończeniową tarasu na płycie betonowej lub być budulcem całej konstrukcji

KAMIEŃ – do wyboru mamy różne rodzaje. Na zdjęciu płyty granitowe Ivory Brown o delikatnej, mleczno-kawowej barwie

Materiał zadecyduje nie tylko o wyglądzie, ale także trwałości i funkcjonalności tarasu. Możliwości są różne. – Często projektuję tarasy drewniane – przy-znaje arch. Marcin Major. – Ten materiał jest neutralny stylistycznie i pasuje zarówno do domów tradycyjnych czy nawet regionalnych, jak też nowoczesnych. Ma wiele zalet – jest

naturalny, przyjemny w odbiorze, nie nagrzewa się. Z drewnianego tarasu wnosi się do wnę-trza mniej brudu. Właściwie wykonany, przy użyciu odpowiednio przygotowanego materia-łu, taras drewniany będzie trwały. Decydując się na drewno, trzeba mieć jednak świado-mość, że z czasem jego wygląd się zmienia. Architekt poleca również kamień, który jest

materiałem najtrwalszym i szlachetniejszym niż drewno, co może mieć znaczenie w przypadku eleganckich rezydencji. Alternatywą dla niego jest beton oraz klinkier. Dają one duże możliwości aranżacyjne z uwagi na wielość wzorów i kolorów. Często stosowane są płyty tarasowe, w przypadku tarasów ziem-nych można też użyć kostek brukowych.

fot.

Polb

ruk

fot.

Deck

-Dry

fot.

RR G

rani

ty

fot.

Busz

rem


TARASmoje miejsce

infolinia: 801 081 551 | www.polbruk.pl

POLBRUK_reklama.indd 99POLBRUK_reklama.indd 99 13-03-12 9:13:2513-03-12 9:13:25

ARCHITEKTURA taras


realizacja:trwały i funkcjonalny

CZUJKA POGODOWA, kontrolująca ilość pro-mieniowania słonecznego i intensywność wia-tru jest przydatna, jeśli chcemy zastosować markizę. Pozwoli ją automatycznie rozłożyć i złożyć, zapobiegając zniszczeniu przez nagłą wichurę

OLEJ IMPREGNACYJNY do powierzchni taraso-wych chroni zarówno deski z drewna europej-skiego, jak i egzotycznego. Wchłania się, nie pozostawiając lśniącej powłoki

KLEJ DO PŁYTEK CHEMIA DO DREWNA

AUTOMATYKA OŚWIETLENIE

DRZWI TARASOWE

KLEJ DO PŁYTEK

fot.

Fast

fot.

Blan

chon

fot.

Nice

fot.

Stei

nel

fot.

Sokółk

a

fot.

Roto

DRZWI PODNOSZONO-PRZESUWNE – nawet przy dużych, ciężkich skrzydłach poruszają się cicho, lekko i bezproblemowo

DRZWI HARMONIJKOWE rozsuwają się na boki i pozwalają dowolnie regulować szerokość przejścia

REFLEKTOR zamontowany na ścianie budynku nie tylko umożliwi korzystanie z tarasu po zmro-ku, ale będzie także pełnił funkcję dekoracyjną. Należy użyć specjalnych wodoszczelnych opraw

Odpowiedni projekt tarasu jest niezbędny, aby stał się naprawdę komfortowym i chętnie wyko-rzystywanym miejscem odpoczynku. Jednak sam projekt nie wystarczy. Podczas budowy warto wykorzystać produkty, które sprawią, że taras będzie służył nam przez wiele lat. Aby wygodnie poruszać się między domem a tarasem, należy zapewnić odpowiednie przej-ście. Wygodne wyjście na taras powinno mieć co najmniej 90 cm szerokości. – Coraz bardziej popularne są duże przeszkle-nia z jak najszerzej otwierającymi się drzwiami – zauważa arch. Marcin Major. – Jest to możliwe dzięki nowoczesnym systemom, które pozwalają nawet na zlikwidowanie całej ściany. Wygląda to bardzo efektownie, jednak warto się zastanowić, czy tak duże otwarcie będziemy wykorzystywali w upalne dni, kiedy z uwagi na przegrzewanie pomieszczeń wskazane jest raczej ich odizolowa-nie od panującej na zewnątrz temperatury.Drzwi przesuwne z pewnością są wygodniejsze od drzwi rozwieralnych, zwłaszcza do mniej-szych pomieszczeń, gdyż nie zabierają miejsca we wnętrzu.

GRES, KLINKIER I CERAMIKApowinny być przymocowywane do podłoża przy pomocy specjalnej zaprawy klejowej. Nowoczesne preparaty są nie tylko mrozo- i wodoodporne, ale również charakteryzują się zwiększoną elastycznością i przyczepnością

SZUKASZ PROJEKTU DOMU? katalog.wlasnydom.pl


Pakiet 12 wydań archiwalnych z roku 2010

tylko 39 zł

Zamów na www.sklep.koncept-wydawnictwo.pltel. 85 743 82 30

Zamów na www.sklep.koncept-wydawnictwo.plDostępne również pojedyncze e-wydania

e-prenumerata Własnego Domu TANIEJ! oszczędzasz czas i pieniądze, bez dodatkowych kosztów wysyłki, natychmiastowy dostęp do najnowszych wydań

reklama_archiwalne_WD.indd 101reklama_archiwalne_WD.indd 101 13.3.2012 16:04:4913.3.2012 16:04:49


WOKÓŁ DOMU nawierzchnie

Ubicie podłoża, staranny wysiew, nawożenie, podlewanie, koszenie – to tylko część prac związanych z założeniem i pielęgnacją trawnika

fot.

Husq

varn

a

Zakładanie i pielęgnacja trawnika

Tekst: Iwona Bortniczuk

s102-108_WD4_12_wokol_domu_trawnik.indd 102s102-108_WD4_12_wokol_domu_trawnik.indd 102 12-03-12 14:24:4312-03-12 14:24:43


nawierzchnie WOKÓŁ DOMU

fot.

Ziel

-Bru

k

Gęsty, zielony trawnik to efekt długiego procesu. O jego wyglądzie de-cyduje wiele czynników, jak chociażby staranny projekt ogrodu oraz

odpowiednie przygotowanie podłoża, a następnie – regularne koszenie i systematyczne podlewanie.

Bez projektu ani ruszTrawnik, podobnie cały ogród, powinien powstać na podstawie przemy-ślanego i dokładnego projektu. Co prawda z tym zadaniem możemy po-radzić sobie bez pomocy architekta, musimy jednak kierować się kilkoma ważnymi zasadami. Zacznijmy od projektu ogrodu. Wyznaczmy trakty komunikacyjne pomiędzy furtką a najważniejszymi punktami ogrodowej przestrzeni – miejscem wypoczynku z altanką i grillem, piaskownicą, grządkami itd. Na trawnik najlepiej przeznaczyć podłoże względnie równe i płaskie – w praktyce oznacza to, że spadek terenu nie powinien przekraczać 20%. Większe nachylenie utrudniłoby pielęgnację. Niewielki spadek sprawi natomiast, że koszenie terenu będzie łatwiejsze. Ponadto łagodne pofałdowanie urozmaici kompozycję ogrodu. Kolejnym warunkiem, jaki musi spełniać miejsce na trawnik, jest na-słonecznienie. Tylko niektóre gatunki traw rosną i wegetują w cieniu. Zazwyczaj musimy zapewnić trawie kontakt ze słońcem przez minimum kilka godzin w ciągu doby. Poza tym rozważmy, czy trawę warto wysie-wać na całej przeznaczonej do tego powierzchni, tzn. także pomiędzy drzewami, krzewami, kwietnikami i tuż przy ogrodzeniu, czyli w miej-scach trudno dostępnych dla kosiarki.

Przygotowanie podłożaPrzed wysianiem trawy powinniśmy odpowiednio przygotować pod-łoże. Zaczynamy od oczyszczenia terenu z gałęzi, korzeni, kamieni, a także wszelkich zanieczyszczeń – np. pozostałości po budowie domu, jak szkło, styropian czy gruz. Mogłyby one w przyszłości uszkodzić kosiar-kę. Następnie za pomocą szpadla lub wideł gruntownie przekopujemy podłoże. Jeśli gleba jest sucha i jałowa, możemy dodać do niej trochę lepszej gatunkowo ziemi. Potem przeprowadzamy dokładne odchwasz-czanie za pomocą narzędzi ogrodniczych. Usunięcie wszystkich chwastów sprawi, że pielęgnacja trawnika będzie łatwiejsza. Kolejnym etapem zakładania trawnika jest uformowanie i ubicie terenu. Możemy nadać mu delikatny spadek, pamiętając jednak, że woda nie po-winna spływać w kierunku budynku. Teraz również zaplanujmy wszelkie zielone pagórki i celowe nierówności terenu. Glebę ubijamy nogami lub specjalnym walcem – aż do momentu, w którym ziemia nie będzie uginać się pod naszym ciężarem. Pamiętajmy też, że podłoże pod zasiew trawy powinno mieć minimum 10 cm grubości. Po dokładnym ubiciu ziemi po-winniśmy zamontować instalację nawadniającą oraz elektryczną. Przez następne 3-4 tygodnie ziemia powinna leżakować – w tym cza-sie osiądzie. Na tydzień przed wysianiem trawy musimy przeprowadzić nawożenie – wybierzmy specjalny nawóz przedsiewny, który dostarczy glebie niezbędnych składników pokarmowych.

1 PROJEKT OGRODU powinien uwzględniać rozprowadzenie automatycznego nawadniania oraz oświetlenia

2 PODŁOŻE powinno mieć warstwę urodzajną o gr. co najmniej 10-15 cm

3 GLEBOGRYZARKA to alternatywa dla pracochłonnego przerzucania ziemi szpadlem. Osoba ją obsługująca pozostaje w pozycji wyprostowanej

1

2

Zakładanie trawnika

2

1

3

fot.

Husq

varn

afo

t. Hu

sqva

rna

fot.

Fisk

ars




Zasiewamy Istotny jest wybór nasion. Najlepiej zakupić gotową, uniwersalną mie-szankę trawnikową, która będzie łatwiejsza w pielęgnacji i bardziej od-porna na deptanie. Na rynku dostępne są również trawy, które rosną bez stałego kontaktu ze słońcem – wysiejmy je w zacienionych miejscach. Na 100 m² ogrodu powinno wystarczyć około 3 kg nasion. Nasiona powinniśmy wysiać, kiedy temperatura na zewnątrz przekracza 10°C, czyli najczęściej na przełomie marca i kwietnia lub września i paź-dziernika. Ważne jest, aby nawet w nocy temperatura nie spadała poniżej zera. Gleba pod wysiew powinna być wilgotna, dlatego jeśli wcześniej nie padało, obficie ją podlejmy. Trawnik możemy zasiać ręcznie lub uży-wając siewnika, dzieląc nasiona na dwie równe porcje i pokrywając nimi ziemię dwukrotnie, poruszając się po tzw. szachownicy – wzdłuż i wszerz danego terenu. Po wysiewie musimy lekko zagrabić grunt, przykrywając nasiona cienką warstewką ziemi, oraz obficie go podlać. Przez następne dwa tygodnie dbajmy o to, aby gleba była ciągle lekko wilgotna. Po około 10 dniach powinniśmy zauważyć pierwsze kiełki.

Pielęgnacja trawnika

6

fot.

Jada

r

4 WIĘCEJ NIŻ KOSIARKA – dzięki spe-cjalnym wymiennym akcesoriom może słu-żyć np. do grabienia

5 SIEWNIK UNIWERSALNY przy-daje się nie tylko przy zakładaniu trawnika, ale także przy jego późniejszej pielęgna-cji i do rozprowadza-nia nawozów

6 WYMIARY KOSIARKI trzeba dostosować do kształtu trawnika. Jeśli jest on nieregularny, szeroka kosiarka może być niewygodna w użyciu

Pierwsze zabiegi: nawożenie i koszenieKiedy młoda trawa urośnie do wysokości przynajmniej 8 cm, przystąpmy do pierwszego koszenia. Nie ścinajmy jednak źdźbeł zbyt nisko. Ustawmy ostrza urządzenia na maksymalnej wysokości (min. 5 cm) – dzięki temu pobudzimy trawę do rozwoju. Po pierwszym koszeniu przychodzi też czas na pierwsze nawoże-nie młodej trawy za pomocą pełnoskładnikowego preparatu, czyli takiego, który zawiera optymalną ilość azotu, fosforu, potasu, ma-gnezu i wapnia. Nawożenie powinniśmy powtórzyć jeszcze 1-3 razy w sezonie, w zależności od wybranej mieszanki (możemy zdecydować się na nawozy dłużej działające – niektóre odżywiają trawnik nawet w miesiącach zimowych).

Regularność Najważniejszą zasadą pielęgnacji trawnika jest regularność. Dotyczy to także koszenia. Podcinanie trawy przynajmniej raz w tygodniu pozytyw-nie wpłynie na jej gęstość, pobudzając do wzrostu boczne pędy. Czasami, chociażby podczas wilgotnego lata, niezbędne będzie przycinanie dwa razy w tygodniu. Najlepszą porą na koszenie trawy jest przedpołudnie, kiedy źdźbła są sprężyste. Wraz ze wzrostem temperatury w dzień trawa staje się wiotka – podczas koszenia mogłaby więc zostać uszkodzona. Może się wydawać, że im niżej skosimy trawnik, tym mniej będziemy mieć później przy nim pracy. Wskazaną wysokością jest jednak 3-5 cm – inaczej osłabimy źdźbła traw i doprowadzimy do ich przesuszenia w upalne dni oraz narazimy trawnik na rozwój mchu i chwastów. Przez zbyt niskie koszenie spowodujemy także powstawanie ubytków. Przywrócenie trawnikowi normalnego wyglądu będzie wówczas wymagało od nas o wiele więcej pracy.

fot.

Stig

a

fot.

Hond

a

fot.

Gard

ena

4 5




4

Trawnik wymaga regularnego i dokładnego podlewania. Wodę powinniśmy lać rozproszonym strumieniem na tyle długo, aby wilgoć wniknęła głęboko w glebę. Inaczej sys-tem korzeniowy traw rozwinie się zbyt płytko, co z kolei spowoduje częste przesuszanie. Podlewanie jest więc za-biegiem żmudnym i czasochłonnym – osoby, które zakła-dają trawnik, powinny odpowiednio wcześnie zadecydować o zainstalowaniu systemu automatycznego nawadniania. Zaprojektowanie i wykonanie instalacji warto powierzyć profesjonalnej firmie, która w obliczeniach uwzględni wydaj-ność i ciśnienie pompy, ciśnienie wody w wodociągu oraz wydajność poszczególnych zraszaczy. W systemie automa-tycznego nawadniania woda z ujęcia doprowadzana jest do ogrodu, a stąd do skrzynki z rozdzielaczem i następnie do poszczególnych, równomiernie rozmieszczonych zraszaczy. System uruchomi się o określonej godzinie, nawadniając trawnik w wystarczającym stopniu. Dobrym pomysłem jest również zainstalowanie czujnika wilgotności (lub deszczu), który wyłączy urządzenie, kiedy dodatkowe podlewanie będzie niepotrzebne. Warto zainwestować w system ze zra-szaczami ukrytymi w obudowie schowanej w ziemi, które wysuwają się pod wpływem ciśnienia. Dzięki temu będą one niewidoczne i nie przeszkodzą w koszeniu trawy.

Nawadnianie trawnika

R E K L A M A

7 AUTOMATYCZNE NAWADNIANIE pozwala zaprogramować godziny podlewania i ilości wody. Możemy zainstalować czujnik wilgotności, żeby nie odbywało się to po deszczu

fot.

Gard

ena

7




10

Nie zapominajmy również o regularnym podlewaniu trawnika. Nie mo-żemy doprowadzać do przesuszania gleby, a następnie jej gwałtownego nawodnienia. Trawę podlewajmy rankiem, kiedy temperatura nie jest jeszcze wysoka – woda nie odparuje zbyt szybko, a jednocześnie w tra-wie nie zdążą rozwinąć się zarodniki grzybów z powodu wilgoci.

Zabiegi sezonoweOprócz nawożenia, koszenia i podlewania powinniśmy przeprowadzać również zabiegi sezonowe, które zapewnią trawnikowi odpowiedni

rozwój i wzrost. Wertykulację przeprowadzamy po zimie. Za pomocą wertykulatora pozbędziemy się martwej darni, grzybów i chwastów. Trawnik nie będzie po tym zabiegu wyglądał najlepiej

– w powstałych wyrwach powinniśmy ponownie wysiać trawę. Następnie dokładnie nawozimy glebę. Lato natomiast jest odpowied-nim sezonem na aerację, czyli napowietrzenia trawnika za pomocą maszyny o specjalnych kolcach nakłuwających powierzchnię. Dzięki temu zabiegowi grunt będzie również bardzo podatny na składniki nawozów.

Walka z chwastamiCzęsto na nowo założonym trawniku zaczynają wyrastać chwasty. Jest to spowodowane złej jakości mieszanką nasion lub zbyt późnym wysie-wem trawnika, kiedy rozwijać się zaczęły również inne rośliny. Walkę z intruzami powinniśmy wtedy rozpocząć wraz z pierwszym koszeniem trawnika i po prostu ścinać trawę regularnie, aby inne rośliny nie miały szansy rozwoju, wzrostu oraz zakwitania i – tym samym – wy-siewu nasion. Po kilku koszeniach (kiedy młoda trawa już trochę urośnie i jej źdźbła będą mocniejsze) możemy również użyć preparatów zwal-czających chwasty.

8 WERTYKULATOR nacina darń obra-cającymi się nożykami oraz częściowo usuwa mech i martwe części roślin

9 ELEKTRYCZNY AERATOR nakłuwa wierzchnią warstwę gleby, aby dostarczyć świeże powietrze do korzeni

11 REGULARNE GRABIENIE opadających jesienią liści jest konieczne, aby zapewnić trawie dopływ światła słonecznego i zapobiec chorobom źdźbeł

10 AERATOR RĘCZNY to proste urządzenie do spulchniania i napowietrzania mniejszych powierzchni

8

9

11

fot.

Fisk

ars

fot.

Fisk

ars

fot. Gardena

fot. Husqvarna




Jaką wybrać?Trawnik należy kosić 1-2 razy w tygodniu, dlatego też odpowiednia kosiarka jest niezbędnym w ogrodzie urządzeniem. Zanim kupimy dany model kosiarki, powinniśmy wziąć pod uwagę kilka czynników, m.in. wielkość trawnika, jego kształt, źródło zasilania oraz częstotliwość kosze-nia. Do mniejszych trawników polecane są kosiarki ręczne lub elektrycz-ne. Na elektryczną zdecydujmy się jednak tylko wtedy, jeśli w ogrodzie jest swobodny dostęp do jednego lub kilku źródeł zasilania – leżące na ziemi kable nie tylko utrudnią koszenie, ale mogą być też przyczyną wypadku. Jeśli nie możemy podłączyć urządzenia do prądu, wybierzmy kosiarkę spalinową lub akumulatorową, które są odpowiednie także do ogrodów o sporej powierzchni (nawet 300 m²). Jednym z kryteriów wy-boru powinien być również czas, jaki możemy przeznaczyć na koszenie trawnika – dla zapracowanych polecane są większe, szerokie maszyny (nawet do 50 cm), które obejmą szerszy pas trawnika. Przy wyborze weźmy pod uwagę również kształt trawnika oraz ukształtowanie terenu. Ogrody o nieregularnych kształtach, z dużą ilością rabat z kwiatami, krze-wów czy drzew łatwiej jest kosić mniejszym urządzeniem o budowie uła-twiającej manewrowanie. Trawnik wysiany na pagórkach, często o znacz-nym nachyleniu, także pełen liści, szyszek i gałązek, to natomiast obszar,

Kosiarki

fot.

Stig

a

R E K L A M A




fot.

Hond

afo

t. Th

e Ti

ckm

anns

na którym sprawdzą się kosiarki poduszkowe (nie mające kółek jezdnych i unoszące się na poduszce powietrznej) lub rotacyjne (w których częścią tnącą jest ostry, szybko obracający się nóż, uderzający w rośliny). Nie musimy jednak poprzestawać na standardowych rozwiązaniach. Producenci wciąż zaskakują miłośników zadbanych trawników, unowo-cześniając swoje urządzenia. Przykładem są w pełni zautomatyzowane kosiarki, które po zaprogramowaniu same koszą trawę bez pomocy czło-wieka. Urządzenie może pracować w określonych przez nas godzinach i w dane dni tygodnia. Po zakończonej pracy samodzielnie wraca do stacji dokującej, by naładować akumulatory. Zautomatyzowane kosiarki przypominają samojezdne odkurzacze, które ostatnio zrewolucjonizowa-ły rynek tych produktów – wbudowane czujniki informują urządzenie o przeszkodach, jak gałęzie i kamienie. Ponadto pracę takiej kosiarki moż-na obserwować ze swojego iPhone’a. Często zautomatyzowane urządze-nia napędzane są energią słoneczną, co zmniejsza koszty ich eksploatacji. Przed decyzją warto skorzystać z bezpłatnej konsultacji z ekspertem, który może przyjechać do naszego ogrodu.

Rodzina robotów koszących (kosiarek automatycznych) obejmuje róż-ne modele oraz szeroką gamę wyposażenia dodatkowego, co umożli-wia ich zastosowanie praktycznie w każdych warunkach. Powierzchnia nie stanowi żadnego ograniczenia. Największe modele samodzielnie pielęgnują trawniki o powierzchni nawet 1 ha, najmniejsze – do 400 m2. Roboty z powodzeniem pracują w skomplikowanych ogro-dach, na pochyłościach nawet do 50%, sprawdzają się też na dział-kach zalesionych. Potrafią obsługiwać do 4 niezależnych trawników.Planując nowy trawnik, który zamierzamy pielęgnować przy użyciu kosiarki automatycznej, warto przede wszystkim unikać tworzenia małych, rozproszonych obszarów trawnika oraz wąskich przesmyków i korytarzy. Wskazane jest też, aby trawnik i kostka/ścieżka były na tym samym poziomie, co ułatwi (podobnie jak przy tradycyjnych kosiar-kach) idealne strzyżenie brzegów murawy.Stosowanie kosiarki-robota jest nie tylko wygodne, ale też wpływa na poprawę jakości trawnika, zgodnie z przepisem na angielski trawnik – „kosić codziennie przez sto lat”. Jest też opłacalne ze względu na znikome koszty eksploatacji. Roboty „mieszkają” w ogrodzie przez cały sezon i, poza czyszczeniem, nie wymagają żadnej interwencji.

◗ Czy w każdym ogrodzie da się zastosować

kosiarkę automatyczną?

NASZ EKSPERTMarcin Kleszczewski

The Tickmanns

www.bosch-pt.plwww.fiskars.plwww.gardena.pl

WIĘCEJ INFORMACJIwww.husqvarna.plwww.mojahonda.plwww.makita.pl

www.stiga.plwww.stihl.plwww.tickmann.com

fot.

Bosc

h

12

13

14

12 KOSIARKA TRAKTOROWA polecana jest przy dużych powierzchniach trawiastych i dla osób chcących uniknąć wysiłku przy koszeniu

14 PODKASZARKA, inaczej nazywana trymerem, pozwala na dotarcie w miejsca niedostępne dla kosiarki, np. pod krzewami lub przy murkach

15-16 NOŻYCE DO TRAWY mogą być tradycyjne lub zasilane akumulatorowo

13 KOSIARKI-ROBOTY są ciche, samodzielne, ekologiczne, bezpieczne i dostosowane do każdego rodzaju ogrodu

NASZ EKSPERTeszczewski

wana trymerem, pozwala na dotarcie i, np. pod krzewami lub przy murkach

15 16

fot. B

osch

fot. Gardena


PRENUMERATA

Możesz także nabyć prenumeratę standardową: • roczną w cenie 69 zł • dwuletnią w cenie 129 złNumery archiwalne oraz e-wydania dostępne na www.sklep.koncept-wydawnictwo.pl

Szczegóły oferty: • oferty są ważne do wyczerpania zapasów • wybrany produkt prześlemy razem z pierwszym zamówionym egzemplarzem w prenumeracie • w przypadku zamówień opłacanych za pobraniem Zamawiający zapłaci koszty pobrania pocztowego.

Zamówienia: (85) 743 82 30

[email protected]

KAWIARKA

prenumerata roczna

+ ZESTAW WKRĘTAKÓW NEO

w cenie 74 zł

prenumerata roczna

+ BLENDER w cenie 85 zł

prenumerata roczna

+ WYCISKACZ DO CYTRUSÓW

w cenie 99 zł

prenumerata roczna

+ WAGA w cenie 89 zł

prenumerata roczna

+ 3 NUMERY SPECJALNE

w cenie 70 zł

prenumerata roczna

+ KSIĄŻKA wydawnictwa Muza

w cenie 89 zł

prenumerata roczna + SYGNALIZATOR CZADU z wyświetlaczem w cenie 129 zł

prenumerata roczna + CZUJNIK DYMU

w cenie 81 zł

prenumerata roczna + MŁYNEK

DO PRZYPRAW w cenie 71 zł

Wyjątkowe oferty!

prenumerata rocznaWłasnego Domu wraz z kawiarką

tylko 90 zł

+

w

109_pren_WD_mpm.indd 109109_pren_WD_mpm.indd 109 13.3.2012 16:06:0313.3.2012 16:06:03


Taki stan rzeczy zachęca do pożyczania z banku całej kwoty potrzebnej na zakup

nieruchomości. Banki, zawsze chętne do zwią-zania klienta wieloletnią umową, nie stawiają mu na drodze specjalnych przeszkód. Za taką wygodę trzeba jednak będzie dopłacić.

Kredyt na 100% – tak, ale za dopłatąLiczba Polaków, którzy dzięki kredytowi weszli w posiadanie własnej nieruchomości bezpośred-nio przed rokiem 2008, doskonale odzwiercie-dla niedawną skłonność banków do pełnego finansowania nieruchomościowych zakupów. Konsekwencje, jakie podobne rozdawnictwo kredytów spowodowało w krajach zachodnich, zmusiły banki do przykręcenia kurka polskim kredytobiorcom. Taka też była sugestia Komisji Nadzoru Finansowego, która z obawy o stabil-ność sektora bankowego zaleciła instytucjom dokładniejsze niż dotychczas przyglądanie się przyszłym klientom. Jeśli bowiem wielu z nich wykazałoby w przyszłości niezdolność do spła-ty zaciągniętego długu, problemy miałby cały sektor.Wskutek tej rekomendacji organu nadzoru nie-które instytucje zupełnie zrezygnowały z udzie-lania kredytów na 100% wartości nieruchomo-ści. Posiadanie oszczędności jest dziś dla nich gwarancją wiarygodności klienta. BNP Paribas

W większości banków można otrzymać kredyt na dom, nie posiadając własnych środków– jednak nie za darmo

Bank i Citi Handlowy wymagają 10%, a Credit Agricole i INVEST-BANK 20% wkładu własnego od każdego, kto występuje z wnioskiem o kredyt hipoteczny.Inne banki podtrzymały ofertę kredytów z LTV (ang. loan to value – relacja kwoty kredytu do wartości nieruchomości) powyżej 80%, jednak brak wkładu własnego rekompensują sobie dodatkową opłatą. Choć w każdym banku peł-ni ona identyczną funkcję, występuje w różnych formułach i pod różnymi nazwami.

Jednorazowo i z góry – ubezpieczenie niskiego wkładuNajczęściej banki udzielają kredytów w wysoko-ści do 100% wartości nieruchomości w zamian za opłacenie ubezpieczenia niskiego wkładu własnego. Oznacza to, że za brak oszczędności zapłacimy jednorazowo, w kwocie określonej z góry i będącej zazwyczaj procentowo wyrażoną częścią brakującego wkładu własnego. I tak przykładowo: przy kredycie na 500 tys. zł w banku, który wymaga co najmniej 20% wkła-du (a taki warunek stawia większość instytu-cji), ubezpieczenie niskiego wkładu wyniesie kilka procent (liczone od brakujących 100 tys. zł). W efekcie już w momencie zaciągania zobowią-zania (a zatem z góry) trzeba będzie uiścić dodat-kowych kilka tysięcy zł.

NASZ EKSPERT

Malwina Wrotniakanalityk Bankier.plOd początku pracy w Grupie Bankier.pl związana z tematyką ubezpieczeń gospodarczych. W sierpniu 2010 r. nagrodzona tytułem „Debiut Roku” w Konkursie dla Środowiska Dziennikarskiego organizowanym przez Polską Izbę Ubezpieczeń. Zajmuje się również tematyką nieruchomości i inicjatywami samorządów terytorialnych. Doktorantka na Uniwersytecie Ekonomicznym we Wrocławiu.

dostaniesz, ale dopłacisz

FINANSE kredyty

Kredyt bez wkładu własnego

s110-111_WD4_12_kredyty.indd 110s110-111_WD4_12_kredyty.indd 110 12-03-12 14:30:2312-03-12 14:30:23


kredyty FINANSEkredyty FINANSEkredyty FINANSE

Bank Stawka ubezpieczenia niskiego wkładu własnego (w % od kwoty brakującego wkładu)

Sposób pobierania Minimalny wymagany wkład własny jako warunek niepo-bierania opłaty

Alior Bank 1,29% za 3 lata, z góry 20%Bank Millennium 3,50% za 3 lata, z góry 20%Bank Pocztowy 3,20% lub 3,90% za 3 lub za 5 lat, z góry wysokość wymaganego

wkładu własnego ustalana indywidualnie

Deutsche Bank PBC 4,50% za 5 lat, z góry 20%DnB Nord 2,49% za 3 lata, z góry 20%

Kredyt Bank 3,50% za 3 lata, z góry 20%mBank 4,50% za 3 lata, z góry 20%MultiBank 4,50% za 3 lata, z góry 20%Pekao Bank Hipoteczny 1,20% za 3 lata, z góry 20%PKO Bank Polski 3,30% za 3 lata, z góry 20%Polbank EFG 3,00% za 3 lata, z góry 15%Raiffeisen Bank Polska 3,97% za 5 lat, z góry 15%

Bank Stawka ubezpieczenia niskiego wkładu własnego

Sposób pobierania Minimalny wymagany wkład własny jako warunek niepobiera-nia opłaty

Bank BGŻ podwyżka marży o 0,4 p.p. w każdym miesiącu do czasu spłaty brakującej kwoty

20% lub 15%

Bank BPS podwyżka marży o 1 p.p. w każdym miesiącu do czasu spłaty brakującej kwoty

20%

Bank Ochrony Środowiska podwyżka marży o 0,6 p.p. w każdym miesiącu do czasu spłaty brakującej kwoty

20%

Nordea Bank Polska podwyżka marży o 0,25 p.p. w każdym miesiącu do czasu spłaty brakującej kwoty

10%

Bank Wysokość opłaty przy niskim wkładzie własnym (w % od kwoty brakującego wkładu)

Sposób pobierania Minimalny wymagany wkład własny jako warunek niepobierania opłaty

Eurobank 0,15% w każdym miesiącu do czasu spłaty brakującej kwoty

20%

Getin Noble 0,25% w każdym miesiącu do czasu spłaty brakującej kwoty

20%

ING BŚ 0,0834% w każdym miesiącu do czasu spłaty brakującej kwoty

10%

Bank Pekao 0,06% w każdym miesiącu do czasu spłaty brakującej kwoty

20%

Źródło

: Ban

kier

.pl,

bank

i, w

spół

prac

a re

dakt

orsk

a: H

anna

Hyl

ińsk

a, re

dakt

or B

anki

er.p

l

Tab. 2. WYBRANE OFERTY BANKÓW PODWYŻSZAJĄCYCH MARŻĘ Z POWODU NISKIEGO WKŁADU WŁASNEGO

Tab. 1. WYBRANE OFERTY BANKÓW POBIERAJĄCYCH JEDNORAZOWO Z GÓRY UBEZPIECZENIE NISKIEGO WKŁADU

Tab. 3. WYBRANE OFERTY BANKÓW POBIERAJĄCYCH COMIESIĘCZNĄ OPŁATĘ Z TYTUŁU NISKIEGO WKŁADU WŁASNEGO

Podwyżka marży Alternatywną formą płatności za brakujący wkład własny jest pobierana przez niektóre banki tzw. opłata manipulacyjna. To nic inne-go, jak podwyżka marży przez okres spłacania części kredytu odpowiadającej brakującemu wkładowi własnemu. Dopiero, gdy kredyto-biorca odda bankowi tyle, ile powinien mieć w kieszeni już na wstępie, marża osiągnie za-łożony w umowie poziom i comiesięczne raty kredytu będą niższe. (tab. 2)Do tego czasu jednak co miesiąc będzie roz-liczał się z bankiem na bazie marży podwyż-szonej, najczęściej o ok. 1 pkt. proc. W Nordei będzie to 0,25 p.p., w BGŻ 0,4 p.p., w Pekao 0,6 p.p., a w BPS wspomniany 1 p.p.

Wyższa rata kredytuSą wśród oferentów kredytów hipotecznych również banki, które brak wkładu własnego rekompensują sobie rozwiązaniem hybrydo-wym, łączącym oba wspomniane wcześniej scenariusze. Nie podwyższają marży o określo-ną wartość, ani też nie każą płacić jednorazo-wej kwoty z góry. Co miesiąc do standardowej raty kredytu doliczają za to opłatę równą pew-nej części brakującego wkładu, aż do momen-tu jego spłaty. (tab. 3)W ten sposób postępują dziś na przykład Pekao SA (podwyżka raty o 0,06% brakujące-go wkładu do momentu jego spłaty), ING Bank Śląski (0,0834%), Getin Noble Bank (0,25%) czy Eurobank (0,15%).

ODSETEK KREDYTÓW MIESZKANIOWYCH UDZIELONYCH KLIENTOM Z WKŁADEM WŁASNYM PONIŻEJ 20%

Szczegóły takiego rozwiązana różnią się w zależności od banku. Przy kredycie w wy-sokości 500 tys. zł w PKO BP ubezpieczenie niskiego wkładu będzie kosztowało kredy-tobiorcę 3 300 zł, w mBanku 4 500 zł, zaś w Pekao Banku Hipotecznym 1 200 zł za trzy lata z góry. Dlaczego za trzy lata? To szacunko-wy czas potrzebny do spłacenia właśnie tych brakujących 20% kredytu. Gdzie indziej (np. w Raiffeisen Banku) opłata (a zatem i czas na spłatę) może dotyczyć innego okresu – w tym konkretnym przypadku nie trzech, a pięciu lat. Jeżeli ten okres okaże się niewystarczający, kredytobiorca zostanie poproszony o ponowne pokrycie brakującej w danym momencie części wkładu. (tab.1)

Dopłaci ponad połowa kredytobiorcówIle osób będzie musiało zmierzyć się z takimi dodatkowymi kosztami kredytu? Według ostat-nich danych Związku Banków Polskich pod koniec ubiegłego roku ponad połowa (52,23%)

kredytobiorców występowała o środki na zakup nieruchomości, mając nieznaczny (do 20%) lub zerowy wkład własny. (wykres)Większość z tych osób, napotykając konieczność dopłaty za brak oszczędności, zgodzi się na dodatkowe koszty. Kto zaś nie widzi nadziei na

LVT>80%

zebranie potrzebnego wkładu, powinien szukać innego kredy-todawcy. Kto może wstrzymać się z decyzją o kredycie, niech to uczyni, by za jakiś czas powrócić do banku z pewną pulą oszczęd-ności i większą pewnością siebie u progu kilkudziesięcioletniego zobowiązania.

s110-111_WD4_12_kredyty.indd 111s110-111_WD4_12_kredyty.indd 111 12-03-12 14:32:0112-03-12 14:32:01

RAPORT Z RYNKU podłoga

Jakie wstawić OKNADają pomieszczeniu światło, świeże powie-

trze i obszerny widok na zewnątrz. Muszą też być odpowiednio „ciepłe”, szczelne (nie przepuszczające wody opadowej) i dobrze kom-ponować się zarówno na elewacji domu, jak i w jego wnętrzu. Powinny być łatwe w obsłudze (otwieranie i zamykanie), a także komfortowe w użytkowaniu (tłumienie hałasów, nieskom-plikowane czyszczenie). W większości domów montowane są okna pionowe – w ścianach zewnętrznych oraz połaciowe – na dachu.

wyjaśnienie najważniejszych parametrów:• wymiary• otwieranie• konstrukcja • liczba komór• klasa profi lu• współczynnik U• współczynnik Rw• oszklenie

prezentacja produktów:• okna z PVC• drewniane• połaciowe

Dobry montaż okien Współczynnik przenikania ciepła przez ściany jest lepszy dla pełnej ściany niż takiej z otworami okiennymi. Szacuje się, że w nowych domach przez okna ucieka 15% ciepła. Aby w trwały sposób ograniczyć straty ciepła przez okna, nale-ży nie tylko wybrać takie o dobrych parametrach termicznych, ale także zadbać o ich odpowiednie osadzenie w murze i wykonanie prawidłowego ocieplenia. W ten sposób zminimalizuje się most-ki termiczne (tzw. „ciepły” montaż okien).

RAPORT Z RYNKU

PRODUKTÓW parametry i ceny

48P


fot.

H. T

omas

iew

icz

Tekst: arch. arch. Beata Stobiecka, Barbara Trznadel-KluzOpracowanie prezentacji produktów na podstawie

danych od firm: Sylwia Makowska-Rzatkiewicz

WŁASNY DOM

fot.

Okno

plus

s112-113_WD4_12_raport_okna_wstep.indd 112s112-113_WD4_12_raport_okna_wstep.indd 112 14-03-12 12:41:5514-03-12 12:41:55

okna RAPORT Z RYNKU

Sposób osadzenia okien zależy także od rodza-ju ścian, w jakich będą one montowane:• w ścianie jednowarstwowej okno monto-

wane jest mniej więcej w połowie szerokości muru;

• w ścianie dwuwarstwowej okno powinno być osadzone jak najbliżej zewnętrznej kra-wędzi ściany nośnej lub w warstwie ocieple-nia. Ocieplenie musi nachodzić na ramę, tak by tworzyło kilkucentymetrowy węgarek;

• w ścianie trójwarstwowej okno należy osa-dzić w płaszczyźnie ocieplenia.

Szyba cieplejsza od ramyNie każdy bierze pod uwagę, że okna wyko-nane z tych samych materiałów, ale o innych wymiarach, mogą mieć inne parametry izola-cyjności termicznej. Zwiększenie podziału okna na kilka kwater lub dodanie kilku szprosów spowoduje pogorszenie jego parametrów ter-moizolacyjnych. Materiał, z którego wykonana jest rama okien-na, ma gorsze właściwości niż pakiet szybowy, zatem im mniejszy udział ramy w całej po-wierzchni okna – tym będzie ono cieplejsze.

Samoczyszczące się szkło powlekaneOkno z dobrym, czyli niskim współczynni-kiem przenikania ciepła U narażone jest na zewnętrzną kondensację, czyli skraplanie się pary wodnej na zimnej powierzchni szyby. Tak dzieje się, gdy powietrze ma niską temperaturę i wysoką wilgotność, a jednocześnie nie ma wiatru i zachmurzonego nieba. Wszystko to

◗ WYMIARY W ŚWIETLE OŚCIEŻYDostępne wymiary okien od najmniejszego do największego.Wymiary okna referencyjnego wynoszą 1230 x1480 mm i dla nich podane są wszystkie parame-try techniczne (U, Rw)

◗ OTWIERANIE OKNADla okien ściennych może być bardzo różne: roz-wierne, uchylne, przesuwne, podnoszone. Często kilka funkcji otwierania możliwe jest po zmianie położenia klamki. W oknach połaciowych otwieranie może być obrotowe lub uchylne, natomiast w wyłazach dachowych najczęściej rozwierne. W prezentacjach używamy następujących skró-tów: Fix – stałe, U – uchylne, R – rozwieralne, RU – rozwierno-uchylne.

◗ KONSTRUKCJA, LICZBA KOMÓRObudowy okien są drewniane, z PVC, stalowe lub aluminiowe. Profile drewniane są pełne, najczę-ściej klejone trójwarstwowo. Plastikowe i stalowe mają budowę komorową. Im więcej komór, tym lepsze właściwości izolacyjne. Produkowane jest już okno z PVC o profilu sześciokomorowym. Wzmocnieniem elementów z PVC jest zbrojenie stalowe lub aluminiowe.

◗ KLASA PROFILUDotyczy okien z PVC. Zależy od grubości ścianki profilu okiennego. Najwyższa klasa A oznacza grubość ścianki zewnętrznej 2,8-3 mm. Klasa B to grubość poniżej 2,8 mm, a C poniżej 2,5 mm. Im większa grubość, tym okno ma lepszą statykę i jest bardziej wytrzymałe. Jest też cięższe i droższe.

WYJAŚNIENIE PARAMETRÓW OPISANYCH W PREZENTACJACH PRODUKTÓW

◗ WSPÓŁCZYNNIK PRZENIKANIA CIEPŁA UDla całego okna (wypadkowa współczynnika U dla szyb i U dla ramy). Im mniejszy, tym cieplej-sze okno.

◗ WSPÓŁCZYNNIK IZOLACYJNOŚCI AKUSTYCZNEJ RwIm wyższy, tym ciszej.

◗ OSZKLENIENajczęściej jest dwu- lub trójszybowe, z jedną lub dwiema komorami, które mogą być wypełnione powietrzem lub lepiej – gazem szlachetnym, np. argonem. Szyby są z reguły transparentne, choć można zamówić np. matowe. Mogą mieć powło-kę niskoemisyjną, antyrefleksyjną, samoczysz-czącą, mogą też być bezpieczne (klejone z kilku warstw, przedzielonych folią) lub hartowane.

Podajemy parametry oraz orientacyjne ceny netto dla okna referencyjnego o wymiarach 1230 x 1480 mm. Jeśli opis okna dotyczy innych wymiarów, są one podane w polu „Wymiary opisywanego okna”. Produkty uszeregowane są od najtańszych do najdroższych w ramach danej kategorii prezentacje

48 produktów

powoduje zakłócenie widoczności przez okno. Aby temu zapobiec, można zastosować ekra-nowanie (wysunięty nad oknem daszek lub żaluzje i rolety) albo powłokę samoczyszczącą. Dzięki właściwościom hydrofilowym powłoki (np. Pilkington Activ) kondensacja przybiera formę „filmu wodnego”, a nie pojedynczych kropli. Para znika też dużo szybciej niż na szy-bie niepowlekanej.

Współczynnik przenikania ciepła U informuje nas o tym, jaka ilość energii cieplnej ucieka przez okno po jego zamontowaniu. Warto jednak zwrócić uwagę, że producenci podają niekiedy współczynniki przenikania ciepła samych szyb – Ug lub tylko profili – Uf. Przy wyborze okien powinniśmy natomiast rozpatrywać współczynnik U określony dla całego okna – ozna-czany symbolem Uw. Wtedy będziemy wiedzieli, jak naprawdę takie okno chroni przed utratą ciepła. Wartość Uw dla okien została określona przez polskie prawo na maks. 1,7-1,8 W/m²K. Pamiętajmy jednak, że przy stolarce o takich parametrach znaczna część ciepła ucieka, podnosząc tym samym rachunki za ogrzewanie. W ciągu miesiąca przez okno o współczynniku Uw = 1,8 przenika ok. 54 kWh. Dlatego współcześnie większość producentów oferuje okna o współczynniku Uw = 1,1-1,3 W/m²K. Na rynku dostępna jest również stolarka ener-gooszczędna, dla której wartość Uw nie przekracza 1 W/m²K. Znaczenie ma też rozmiar okna. Jeśli decydujemy się na duże przeszklenia, warto zamontować okna energooszczędne.

NASZ EKSPERT

◗ Jak wybrać ciepłe okna?Jacek Kowalczyk

Oknoplast

s112-113_WD4_12_raport_okna_wstep.indd 113s112-113_WD4_12_raport_okna_wstep.indd 113 13-03-12 11:03:1713-03-12 11:03:17

Producent: VetrexSposób otwierania: rozwierno-uchylneLiczba komór: 5Klasa profilu: AOszklenie: 4/16/4Współczynnik Uw: 1,3 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 32 dBKolory: białyGwarancja: 5 latCechy szczególne: okucia Roto NT, klamkabiała aluminiowa, w cenie listwa podparapeto-wa, stalowa ramka ciepłochronna, 2 zaczepyantywyważeniowe, stopniowanie uchyłu, blo-kada błędnego położenia klamki z podnośni-kiem skrzydła, stabilizator uchyłu

1 PVC VE60

CENA (netto): 408,60 zł* *kolor biały

Producent: VetrexSposób otwierania: rozwierno-uchylneLiczba komór: 5Klasa profilu: AOszklenie: 4/18/4/18/4Współczynnik Uw: 0,9 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 32 dBKolory: biały, folie drewnopodobneGwarancja: 7 latCechy szczególne: okucia Roto NTSz powłoką galwaniczną w kolorze czar-nym, klamka Secustic, w cenie listwapodparapetowa z uszczelką, ramka swis-spacer, 2 zaczepy antywyważeniowe,stopniowanie uchyłu

3 PVC V70 OPTIMAL BLACK


Producent: OKNOPLASTSposób otwierania: rozwierno-uchylneWymiary opisywanego okna: 1166 x1135 mmLiczba komór: 5Klasa profilu: AOszklenie: 4/14/4 mm, szyba Termoline,zespolona Neutral, termoramkaWspółczynnik Uw: 1,3 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 33 dBKolory: biały, antracyt, złoty dąb, orzech,winchester, dąb bagienny, mahoń, amare-na, siena rossoGwarancja: 7 latCechy szczególne: okucia Multi-Matic

5 PVC PLATINUM

CENA (netto): 652 zł* *dwuskrzydłowe (dzielone na pół), białe

Producent: VetrexSposób otwierania: rozwierno-uchylneLiczba komór: 6Klasa profilu: AOszklenie: 4/18/4/18/4Współczynnik Uw: 0,8 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 32 dBKolory: biały, folie drewnopodobneGwarancja: 7 latCechy szczególne: okucia ukryte Roto De-signo, klamka Secustic, w cenie listwa pod-parapetowa z uszczelką, ramka swisspacer,2 zaczepy antywyważeniowe, stopniowanieuchyłu, blokada błędnego położenia klamkiz podnośnikiem skrzydła

7 PVC V90+


Producent: PAMO-plastSposób otwierania: R, RUDostępne wymiary: maks. 2400 x2150 mm, większe - na zamówienieLiczba komór: 5Klasa profilu: BOszklenie: 4/16/4 mm (maks. 47 mm)Współczynnik Uw: 1,3 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 34 dBKolory: bogata paletaGwarancja: 5 latCechy szczególne: okucia Winkhaus, mi-krowentylacja, osłonki zawiasów i okapni-ki białe lub brązowe, klamka Hoppe, zadopłatą klamka z kluczykiem i blokadą

2 PVC ARCADE

CENA (netto): 525 zł* *kolor biały

Producent: OKNOPLASTSposób otwierania: rozwierno-uchylneWymiary opisywanego okna: 1166 x1135 mmLiczba komór: 5Klasa profilu: AOszklenie: szyba zespolona, szkło Neu-tralWspółczynnik Uw: 1,3 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 33 dBKolory: biały, antracyt, złoty dąb, orzech,winchester, dąb bagienny, mahoń, amare-na, siena rossoGwarancja: 7 latCechy szczególne: okucia Multi-Matic

4 PVC KONCEPT


Producent: OknoPlusSposób otwierania: rozwierno-uchylneDostępne wymiary: określane po poda-niu proporcji oraz doborze okuć i szybyLiczba komór: 4 lub 5Klasa profilu: AOszklenie: Ug=1,0 W/m2KWspółczynnik Uw: 1,3 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 32 dBKolory: 12 w standardzieGwarancja: 7 latCechy szczególne: okucia activPilot, 2 za-czepy antywyważeniowe, stopniowanieuchyłu, klamka Secustik

6 PVC ARTPLUS KOLOR STANDARDOWY OKUCIE ACTIVPILOT

CENA (netto): 720 zł* *kolor obustronny

Producent: OKNOPLASTSposób otwierania: rozwierno-uchylneWymiary opisywanego okna: 1166 x1135 mmLiczba komór: 6Klasa profilu: AOszklenie: pakiet 3-szybowy z argonemWspółczynnik Uw: 1,0 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 33 dBKolory: biały, antracyt, złoty dąb, orzech,winchester, dąb bagienny, mahoń, amare-na, siena rossoGwarancja: 7 latCechy szczególne: okucia Multi-Maticz zaczepem antywyważeniowym

8 PVC PLATINUM EVOLUTION2


CMYK WD 4/12 - okna; strona: 114

(2012-03-13 08:47:46)

oknoplus_reklama.indd 115oknoplus_reklama.indd 115 13-03-12 9:14:4213-03-12 9:14:42

Producent: OknoPlusSposób otwierania: rozwierno-uchylneDostępne wymiary: określane po poda-niu proporcji oraz doborze okuć i szybyLiczba komór: 4 lub 5Klasa profilu: AOszklenie: Ug=1,0 W/m2KWspółczynnik Uw: 1,3 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 32 dBKolory: Metbrush ALU srebrnyGwarancja: 7 latCechy szczególne: okucia activPilot, 2 za-czepy antywyważeiowe, stopniowanieuchyłu, klamka Secustik

9 PVC ARTPLUS KOLOR NIESTANDARDOWY


Producent: OKNOPLASTSposób otwierania: rozwierno-uchylneWymiary opisywanego okna: 1166 x1135 mmLiczba komór: 6Klasa profilu: AOszklenie: 4/14/4 mm, szyba TermolineWspółczynnik Uw: 0,9 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 33 dBKolory: biały, antracyt, złoty dąb, orzech,winchester, dąb bagienny, mahoń, amare-na, siena rossoGwarancja: 7 latCechy szczególne: okucia Multi-Maticz zaczepem antywyważeniowym

11 PVC THERMIC 90


Producent: PAMO-plastSposób otwierania: R, RUDostępne wymiary: maks. 2400 x2150 mm, większe - na zamówienieLiczba komór: 6Klasa profilu: BOszklenie: 4/16/4/16/4 mm (maks.56 mm)Współczynnik Uw: 0,79 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 34 dBKolory: bogata paletaGwarancja: 5 latCechy szczególne: okucia Winkhaus, mi-krowentylacja, osłonki na zawiasy i okap-niki białe lub brązowe, klamka Hoppe

13 PVC EFORTE

CENA (netto): 1003 zł* *kolor biały

Producent: InternormSposób otwierania: rozwierno-uchylneDostępne wymiary: maks. 2000 x2700 mmLiczba komór: 5Klasa profilu: AOszklenie: potrójne SOLAR+Współczynnik Uw: 0,69 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 46 dBKolory: RALGwarancja: 10 latCechy szczególne: okucia ukryte w profi-lu ramy, 3 uszczelki, okno pasywnew wersji standardowej, technologia Fix-ORound, skrzydło w całości ze szkła

15 PVC KF500

CENA (netto): 2689 zł* *wewn. białe, na zewn. 1 z 11 kolorów

Producent: OknoPlusSposób otwierania: rozwierno-uchylneDostępne wymiary: określane po poda-niu proporcji oraz doborze okuć i szybyLiczba komór: 4 lub 5Klasa profilu: AOszklenie: Ug=1,0 W/m2KWspółczynnik Uw: 1,3 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 32 dBKolory: 12 w standardzieGwarancja: 7 latCechy szczególne: okucia select - ukrytezawiasy, mikrowentylacja, 2 zaczepy an-tywyważeniowe, klamka Secustik, kontak-tron

10 PVC ARTPLUS KOLOR STANDARDOWY OKUCIE SELECT


Producent: OknoPlusSposób otwierania: rozwierno-uchylneDostępne wymiary: określane po poda-niu proporcji oraz doborze okuć i szybyLiczba komór: 4 lub 5Klasa profilu: AOszklenie: Ug=0,5 W/m2KWspółczynnik Uw: 0,7 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 32 dBKolory: 12 w standardzieGwarancja: 7 latCechy szczególne: okucia activPilot, 2 za-czepy antywyważeniowe, klamka Secu-stik

12 PVC ARTPLUS KOLOR STANDARDOWY PROFIL THERMO

CENA (netto): 900 zł* *obustronny

Producent: InternormSposób otwierania: rozwierno-uchylneDostępne wymiary: maks. 2000 x2700 mmLiczba komór: 5Klasa profilu: AOszklenie: potrójne SOLAR+Współczynnik Uw: 0,69 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 42 dBKolory: RAL, specjalne InternormGwarancja: 10 latCechy szczególne: ukryte okucia i odpro-wadzenie wody, 3 uszczelki, okno pasyw-ne w wersji standardowej, technologiaFix-O Round, skrzydło w całości ze szkła

14 PVC KF400 (THERMO PASSIV)

CENA (netto): 2519 zł* *wewn. białe, na zewn. 1 z 11 kolorów

Producent: PAMO-plastSposób otwierania: R, RUDostępne wymiary: maks. 2300 x2300 mm, większe - na zamówienieKonstrukcja: drewno sosnoweWykończenie: farby kryjące lub transpa-rentneOszklenie: podstawowe 4/16/4 mm;opcja - 4/18/4 mmWspółczynnik Uw: 1,4 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 30 dBKolory: wg palet Sigma i TeknosGwarancja: 3-5 latCechy szczególne: okucia Winkhaus

16 DREWNIANE PAMOLINE 68

CENA (netto): 917 zł* *kolor G 8707 E 7302 Sigma


(2012-03-13 08:48:35)

Nie musisz być ekspertem, żeby wybrać najlepsze okno. Ale musisz nim być, żeby je stworzyć.

doskonałe parametry termoizolacyjne

doradztwo, montaż, gwarancja bezpieczeństwa

Platinium Evolution2. Dzieło ekspertów, Twój wybór.

Skontaktuj się z naszym doradcą. Infolinia: 801 14 00 00, www.oknoplast.com.pl

Oknoplast to od kilkunastu lat synonim najwyższej jakości i innowacyjności rozwiązań. Dlatego wybierając nasze okna masz zawsze gwarancję najlepszych właściwości termoizolacyjnych i unikalnego designu.

Przykład? Najnowsze okno Platinium Evolution2.

Dowód? Jest ich całe mnóstwo: godło Teraz Polska, Złoty Laur Konsumenta, Nowość Roku 2010. To tylko część nagród przyznanych modelowi Platinium Evolution2 od jego premiery zaledwie kilka miesięcy temu.

Jednak najcenniejszą z nagród jest uznanie Klientów, którzy nie muszą już wybierać między elegancją i energooszczędnością.

oknoplast_reklama.indd 117oknoplast_reklama.indd 117 13-03-12 9:15:3713-03-12 9:15:37

Producent: Sokółka Okna i DrzwiSposób otwierania: rozwierno-uchylneDostępne wymiary: 450-3400 x450-2800 mmKonstrukcja: z drewna klejonego nadługość i 3-warstwowo na grubośćWykończenie: ekologiczne farby wodo-rozcieńczalneOszklenie: pakiet 2-szybowy, szkło nisko-emisyjne, wypełniony argonemWspółczynnik Uw: 1,31 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 32–41 dBKolory: transparentne, kryjące z RALGwarancja: 5 lat - przy montażu przez au-toryzowaną ekipę; 3 lata - bez autoryzacji

17 DREWNIANE STYLE 68

CENA (netto): 1130 zł* *drewno sosnowe, kolor biały

Producent: Pol-SkoneSposób otwierania: Fix, U, R, RU, R-RUKonstrukcja: drewno sosnowe klejone warstwo-wo, opcja - dąb lub meranti; od zewn. - aluminiumWykończenie: wodorozcieńczalny sys-tem kryjący lub transparentny, zewn. alu-minium malowane proszkowoOszklenie: pakiet 4/16/4 mm, szkło nisko-emisyjne miękkopowłokowe thermofloatWspółczynnik Uw: 1,3 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 33 dBKolory: wewn. standard. biały i brązowy lub16 odcieni lakierów transp.; zewn. aluminium -22 kolory z RAL, pozostałe za dopłatąGwarancja: do 10 lat

19 DREWNIANE DUAL-STANDARD

CENA (netto): 1305 zł* *białe rozwieralne

Producent: Sokółka Okna i DrzwiSposób otwierania: rozwierno-uchylneDostępne wymiary: 450-3400 x450-2800 mmKonstrukcja: z drewna klejonego nadługość i 4-warstwowo na grubośćWykończenie: ekologiczne farby wodo-rozcieńczalneOszklenie: pakiet 3-szybowy, szkło nisko-emisyjne, wypełniony argonemWspółczynnik Uw: 0,64 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 33–41 dBKolory: transparentne, kryjące z RALGwarancja: 5 lat - przy montażu przez au-toryzowaną ekipę; 3 lata - bez autoryzacji

21 DREWNIANE ELITE 92


Producent: Pol-SkoneSposób otwierania: Fix, U, R, RUKonstrukcja: drewno sosnowe klejone warstwo-wo, opcjonalnie - dębowe; od zewn. - aluminiumWykończenie: wodorozcieńczalny sys-tem kryjący lub transparentny, zewn. alu-minium malowane proszkowoOszklenie: pakiet 4/16/4 mm, szkło nisko-emisyjne miękkopowłokowe thermofloatWspółczynnik Uw: 1,3 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 34 dBKolory: wewn. standard. biały i brązowy lub16 odcieni lakierów transp.; zewn. aluminium -22 kolory z RAL, pozostałe za dopłatą Gwarancja: do 10 lat

23 DREWNIANE STEPS


Producent: PAMO-plastSposób otwierania: R, RUDostępne wymiary: maks. 2300 x2300 mm, większe - na zamówienieKonstrukcja: drewno merantiWykończenie: farby kryjące lub transpa-rentneOszklenie: 4/18/4/18/4 mmWspółczynnik Uw: 0,8 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 34 dBKolory: wg palet Sigma i TeknosGwarancja: 3-5 latCechy szczególne: okucia Winkhaus, mi-krowentylacja, klamka Hoppe Secustic

18 DREWNIANE PAMOLINE 100

CENA (netto): 1305 zł* *kolor G 6036 E 8003 Sigma

Producent: Pol-SkoneSposób otwierania: Fix, U, R, RU, R-RUKonstrukcja: drewno sosnowe klejonewarstwowo, opcjonalnie - dęboweWykończenie: wodorozcieńczalny sys-tem kryjący lub transparentny, zew. alumi-nium malowane proszkowoOszklenie: pakiet 4/16/4/16/4 mm,wypełniony argonem, z ramką dystan-sową SGG Swisspacer i termopanelemWspółczynnik Uw: 0,77 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 35 dBKolory: standardowo biały i brązowy lublakier transparentnyGwarancja: do 10 lat

20 DREWNIANE ENERGY CONCEPT 90


Producent: Pol-SkoneSposób otwierania: RU/R, R+R/R+R,R+RU/R+R, Fix/FixKonstrukcja: drewno sosnowe klejonewarstwowoWykończenie: wodorozcieńczalny sys-tem kryjący lub transparentnyOszklenie: pakiet 4/16/4 mm, zewn.szkło niskoemisyjne miękkopowłokowethermofloat, wewn. szyba pojedyńczaWspółczynnik Uw: 1,1 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 34 dBKolory: standardowo biały i brązowy lub16 odcieni lakierów transparentnychGwarancja: do 10 lat

22 DREWNIANE SKRZYNKOWE


Producent: Sokółka Okna i DrzwiSposób otwierania: rozwierno-uchylneDostępne wymiary: 450-3400 x450-2800 mmKonstrukcja: z drewna klejonego na dł.i 3-warstw. na grubość, nakładki aluminioweWykończenie: ekologiczne farby wodo-rozcieńczalne, nakładka - proszkowoOszklenie: pakiet 2-szybowy, szkło nisko-emisyjne, wypełniony argonemWspółczynnik Uw: 1,31 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 32–40 dBKolory: transparentne, kryjące z RALGwarancja: 5 lat - przy montażu przez au-toryzowaną ekipę; 3 lata - bez autoryzacji

24 DREWNIANE STYLE 68 ALU

CENA (netto): 1812 zł* *drewno sosnowe z nakładkami Alu, kolor biały


(2012-03-13 08:48:55)

www.vetrex.eu

Laur Klientar ie u

a u r u t

*.

7lat

VETREX_reklama.indd 119VETREX_reklama.indd 119 13-03-12 9:17:0613-03-12 9:17:06

Producent: PinusSposób otwierania: rozwierno-uchylneDostępne wymiary: na zamówienieKonstrukcja: z drewna meranti klejonego4-warstwowoWykończenie: impregnowane, 4-krotniemalowaneOszklenie: szyba dwukomorowa,wypełniona argonem, gr. 48 mmWspółczynnik Uw: 0,85 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 34 dBKolory: transparentne, kryjące GORIGwarancja: 5 latCechy szczególne: zawiasy półkryte, oku-cia obwiedniowe Maco, dwie uszczelki

25 DREWNIANE ENERGY+

CENA (netto): 1818 zł* *kolor z palety RAL lub GORI

Producent: Sokółka Okna i DrzwiSposób otwierania: na zewn., odchylne,uchylne, rozwierne, obrotowe w pioniei poziomie do 180°Dostępne wymiary: 400-1670 x420-1670 mmKonstrukcja: z drewna klejonego na dł.i warstwowo na gr., nakładki aluminioweWykończenie: eko. farby wodorozcieńcz.Oszklenie: pakiet 3-szybowy, szkło nisko-emisyjne, wypełniony argonemWspółczynnik Uw: 1,0 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 32–40 dBKolory: transparentne, kryjące z RALGwarancja: 5 lat

27 DREWNIANE COMBI ALU+


Producent: InternormSposób otwierania: rozwierno-uchylneKonstrukcja: od wewn. - drewno, na zewn. -aluminium, pomiędzy - pianka termoizolacyjnaWykończenie: drewno lakierowane; alu-minium malowane proszkowoOszklenie: potrójneWspółczynnik Uw: 0,69 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 42 dBKolory: wewn. - 11 standardowych +RAL; na zewn. - 11 standardowych +RAL + specjalne InternormGwarancja: 10 latCechy szczególne: ukryte okucia i odpro-wadzenie wody, 3 uszczelki

29 DREWNIANE HF 220

CENA (netto): 2899 zł* *kolor z 11 wewn. i zewn.

Producent: InternormSposób otwierania: rozwierno-uchylneDostępne wymiary: maks. 1600 x2700 mmKonstrukcja: drewno/pianka termoizol./zewn.nakładka aluminiowa/zintegrowana żaluzjaWykończenie: drewno lakierowane; alu-minium malowane proszkowoOszklenie: potrójne lub poczwórneWspółczynnik Uw: 0,69 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 43–45 dBKolory: 11 standardowych drewna +RAL + specjalne InternormGwarancja: 10 latCechy szczególne: ukryte okucia

31 DREWNIANE HV340 (EDITION4)

CENA (netto): 3579 zł* *kolor z 11 wewn. i zewn.

Producent: Sokółka Okna i DrzwiSposób otwierania: rozwierno-uchylneDostępne wymiary: 450-3400 x450-2800 mmKonstrukcja: z drewna klejonego na dł.i 3-warstw. na grubość, nakładki aluminioweWykończenie: ekologiczne farby wodo-rozcieńczalne, nakładka - proszkowoOszklenie: pakiet 3-szybowy, szkło nisko-emisyjne, wypełniony argonemWspółczynnik Uw: 0,64 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 33–41 dBKolory: transparentne, kryjące z RALGwarancja: 5 lat - przy montażu przez au-toryzowaną ekipę; 3 lata - bez autoryzacji

26 DREWNIANE ELITE 92 ALU

CENA (netto): 2165 zł* *drewno sosnowe z nakładkami Alu, kolor biały

Producent: Pol-SkoneSposób otwierania: Fix, U, R, RU, R-RUKonstrukcja: drewno sosnowe klejonewarstwowoWykończenie: wodorozcieńczalny sys-tem kryjący lub transparentnyOszklenie: szkło o podwyższonej izolacyj-ności akustycznej z powłoką thermofloat,wypełnione argonemWspółczynnik Uw: 1,3 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 46 dBKolory: standardowo biały i brązowy lub16 odcieni lakierów transparentnychGwarancja: do 10 lat

28 DREWNIANE EC 90 SR 46


Producent: PinusSposób otwierania: rozwierno-uchylneDostępne wymiary: na zamówienieKonstrukcja: z drewna meranti klejonego4-warstwowo, nakładka aluminiowaWykończenie: impregnowane, 4-krotniemalowaneOszklenie: szyba dwukomorowa,wypełniona argonem, gr. 48 mmWspółczynnik Uw: 0,85 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 34 dBKolory: transparentne, kryjące GORIGwarancja: 5 latCechy szczególne: zawiasy półkryte, oku-cia obwiedniowe Maco, dwie uszczelki

30 DREWNIANE ALUENERGY+

CENA (netto): 2975 zł* *kolor z palety RAL lub GORI

Producent: Sokółka Okna i DrzwiSposób otwierania: podnosz.-przesuw.Wymiary opisywanego okna: 2500 x2200 mmDostępne wymiary: 1500-9000 x1400-2800 mmKonstrukcja: z drewna klejonego nadługość i warstwowo na grubośćWykończenie: eko. farby wodorozcieńcz.Oszklenie: pakiet 3-szybowy z argonemWspółczynnik Uw: 0,9 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 32–41 dBKolory: transparentne, kryjące z RALGwarancja: 5 lat - przy montażu przez au-toryzowaną ekipę; 3 lata - bez autoryzacji

32 DREWNIANE THERMO HS



(2012-03-13 08:49:17)

REHAU_reklama.indd 121REHAU_reklama.indd 121 13-03-12 9:26:3513-03-12 9:26:35

Producent: FakroSposób otwierania: obrotoweWymiary opisywanego okna: 550 x780 mmDostępne wymiary: od 550 x 780 do1140 x 1400 mmKonstrukcja: drewno sosnowe klejonewarstwowoWykończenie: lakier akrylowyOszklenie: pakiet 2-szybowyWspółczynnik Uw: 1,4 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 32 dBKolory: naturalna sosna; opcja - dowolnyGwarancja: 10 lat - okna; 20 lat - pakietszybowy; bezterminowa - szyba hart.

33 POŁACIOWE FAKRO FTS

CENA (netto): 575 zł* *cena od

Producent: VeluxSposób otwierania: obrotoweWymiary opisywanego okna: 780 x980 mmDostępne wymiary: 8 rozmiarów - od550 x 1140 do 780 x 1600 mmKonstrukcja: drewno sosnowe klejonewarstwowo; od zewn. - aluminiumWykończenie: impregnowanie i lakierOszklenie: energooszczędny pakiet szy-bowy hartowanyWspółczynnik Uw: 1,4 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 32 dBKolory: naturalnyGwarancja: 10 lat - okno, 20 lat - szyba

35 POŁACIOWE GZL 1059/GZL 1059B

CENA (netto): 811 zł

Producent: Roto FrankSposób otwierania: obrotoweWymiary opisywanego okna: 740 x1180 mmDostępne wymiary: 16 rozmiarów - od540 x 780 do 1140 x 1400 mmKonstrukcja: drewno lub PVCWykończenie: drewno - 3 warstwy ochr.Oszklenie: pakiet 2-szybowyWspółczynnik Uw: 1,3 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 32–38 dBKolory: biały lub okleina - złoty dąb lubsosnaGwarancja: 15 lat - szyby hartowane,okucia, profile PVC

37 POŁACIOWE ROTO DESIGNO R4 WD

CENA (netto): 1058 zł* *drewno

Producent: FakroSposób otwierania: uchylno-obrotoweWymiary opisywanego okna: 550 x980 mmDostępne wymiary: od 550 x 980 do1140 x 1400 mmKonstrukcja: drewno sosnowe klejonewarstwowo; nawiewnik V40PWykończenie: lakier akrylowyOszklenie: pakiet 2-szybowyWspółczynnik Uw: 1,3 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 32 dBKolory: naturalna sosna; opcja - dowolnyGwarancja: 10 lat - okna; 20 lat - pakietszybowy; bezterminowa - szyba hart.

39 POŁACIOWE FAKRO FPP-V PRESELECT


Producent: FakroSposób otwierania: obrotoweWymiary opisywanego okna: 550 x780 mmDostępne wymiary: od 550 x 780 do1140 x 1400 mmKonstrukcja: profile PVC, nawiewnik V35Wykończenie: lakier akrylowyOszklenie: pakiet 2-szybowyWspółczynnik Uw: 1,3 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 31 dBKolory: biały; opcja - okleina złoty dąblub sosnaGwarancja: 10 lat - okna; 20 lat - pakietszybowy; bezterminowa - szyba hart.

34 POŁACIOWE FAKRO PTP-V


Producent: FakroSposób otwierania: obrotoweWymiary opisywanego okna: 550 x780 mmDostępne wymiary: od 550 x 780 do1140 x 1400 mmKonstrukcja: drewno sosnowe klejonewarstwowo; nawiewnik V40PWykończenie: lakier akrylowyOszklenie: pakiet 2-szybowyWspółczynnik Uw: 1,3 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 32 dBKolory: naturalna sosna; opcja - dowolnyGwarancja: 10 lat - okna; 20 lat - pakietszybowy; bezterminowa - szyba hart.

36 POŁACIOWE FAKRO FTP-V


Producent: VeluxSposób otwierania: obrotoweWymiary opisywanego okna: 780 x980 mmDostępne wymiary: 19 rozmiarów - od550 x 1340 do 780 x 1600 mmKonstrukcja: drewno sosnowe klejonewarstwowo; od zewn. - aluminiumWykończenie: 3 x impregnowanie i lakierOszklenie: energooszczędny pakietbezpieczny, kl. P2AWspółczynnik Uw: 1,4 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 35 dBKolory: naturalnyGwarancja: 10 lat - okno, 20 lat - szyba

38 POŁACIOWE GGL 3073


Producent: VeluxSposób otwierania: obrotowo-uchylneWymiary opisywanego okna: 780 x980 mmDostępne wymiary: od 550 x 1140 do980 x 1400 mmKonstrukcja: drewno sosnowe klejonewarstwowo; od zewn. - aluminiumWykończenie: 3 x impregnowanie i lakierOszklenie: energooszczędny pakietbezpieczny, kl. P2AWspółczynnik Uw: 1,4 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 35 dBKolory: naturalnyGwarancja: 10 lat - okno, 20 lat - szyba

40 POŁACIOWE GHL 3073



(2012-03-13 08:49:32)

VELUX_reklama.indd 123VELUX_reklama.indd 123 13-03-12 9:21:1113-03-12 9:21:11

Producent: VeluxSposób otwierania: obrotoweWymiary opisywanego okna: 550 x780 mmDostępne wymiary: 18 rozmiarów - od550 x 1340 do 780 x 1600 mmKonstrukcja: drewno sosnowe klejonewarstwowo; od zewn. - aluminiumWykończenie: 3 x impregnowanie i lakierOszklenie: energooszczędny pakietbezpieczny z pak. wyciszania deszczuWspółczynnik Uw: 1,3 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 37 dBKolory: naturalnyGwarancja: 10 lat - okno, 20 lat - szyba

41 POŁACIOWE GGL 3060GR Z PAKIETEM WYCISZANIA DESZCZU


Producent: VeluxSposób otwierania: obrotoweWymiary opisywanego okna: 780 x980 mmDostępne wymiary: 16 rozmiarów - od550 x 1340 do 780 x 1600 mmKonstrukcja: rdzeń drewniany pokrytyciśnieniowo poliuretanemWykończenie: malowane natryskowoOszklenie: energooszczędny pakietbezpieczny, kl. P2AWspółczynnik Uw: 1,4 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 35 dBKolory: białyGwarancja: 10 lat - okno, 20 lat - szyba

43 POŁACIOWE GGU 0073


Producent: Roto FrankSposób otwierania: uchylno-wysokoos.Wymiary opisywanego okna: 740 x1180 mmDostępne wymiary: 18 rozmiarów - od540 x 780 do 1340 x 1400 mmKonstrukcja: drewno lub PVCWykończenie: drewno - 3 warstwy ochr.Oszklenie: pakiet 2-szybowyWspółczynnik Uw: 1,2 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 34–39 dBKolory: biały lub okleina - złoty dąb, so-sna, czarny dąb, orzech, mahońGwarancja: 15 lat - szyby hartowane,okucia, profile PVC

45 POŁACIOWE ROTO DESIGNO R8


Producent: Roto FrankSposób otwierania: uchylno-wysokoos.Wymiary opisywanego okna: 740 x1180 mmDostępne wymiary: 18 rozmiarów - od540 x 780 do 1340 x 1400 mmKonstrukcja: drewno lub PVCWykończenie: drewno - 3 warstwy ochr.Oszklenie: pakiet 3-szybowyWspółczynnik Uw: 0,84-1,0 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 37–42 dBKolory: biały lub okleina - złoty dąb, so-sna, czarny dąb, orzech, mahońGwarancja: 15 lat - szyby hartowane,okucia, profile PVC

47 POŁACIOWE ROTO DESIGNO R8 NE


Producent: FakroSposób otwierania: obrotoweWymiary opisywanego okna: 780 x1400 mmDostępne wymiary: od 780 x 1400 do940 x 1800 mmKonstrukcja: drewno sosnowe klejonewarstwowo; nawiewnik V40PWykończenie: lakier akrylowyOszklenie: pakiet 2-szybowyWspółczynnik Uw: 1,3 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 32 dBKolory: naturalna sosna; opcja - dowolnyGwarancja: 10 lat - okna; 20 lat - pakietszybowy; bezterminowa - szyba hart.

42 POŁACIOWE FAKRO FYP-V PROSKY


Producent: Roto FrankSposób otwierania: wysokoosioweWymiary opisywanego okna: 740 x1180 mmDostępne wymiary: 19 rozmiarów - od540 x 780 do 1340 x 1400 mmKonstrukcja: drewno lub PVCWykończenie: drewno - 3 warstwy ochr.Oszklenie: pakiet 2-szybowyWspółczynnik Uw: 1,3 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 32–38 dBKolory: biały lub okleina - złoty dąb, so-snaGwarancja: 15 lat - szyby hartowane,okucia, profile PVC

44 POŁACIOWE ROTO DESIGNO R7 WD


Producent: VeluxSposób otwierania: elektryczneWymiary opisywanego okna: 550 x780 mmDostępne wymiary: 19 rozmiarów - od550 x 1340 do 780 x 1600 mmKonstrukcja: drewno sosnowe klejonewarstwowo; od zewn. - aluminiumWykończenie: 3 x impregnowanie i lakierOszklenie: energooszczędny pakietbezpieczny, kl. P2AWspółczynnik Uw: 1,4 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 35 dBKolory: naturalnyGwarancja: 10 lat - okno, 20 lat - szyba

46 POŁACIOWE GGL INTEGRA


Producent: FakroSposób otwierania: obrotoweWymiary opisywanego okna: 780 x1180 mmDostępne wymiary: od 780 x 1180 do940 x 1400 mmKonstrukcja: drewno sosnowe klejonewarstwowo, poszerzona rama skrzydłaWykończenie: lakier akrylowyOszklenie: pakiet 4-szybowyWspółczynnik Uw: 0,58 W/m2KIzolacyjność akustyczna Rw: 36 dBKolory: naturalna sosna; opcja - dowolnyGwarancja: 10 lat - okna; 20 lat - pakietszybowy; bezterminowa - szyba hart.

48 POŁACIOWE FAKRO FTT U8 THERMO



(2012-03-13 08:49:47)

tylk

o 14

,90 złłłł Katalog Małych

Domówpółrocznik ty

lko

17,90

złł Najciekawsze Projektypółrocznik

tylk

o 9,

99 zł

tylk

o 12

,90 z

ł

tylk

o 9,

99 zł Katalog

Ściany i Dachnumer specjalny

Katalog Systemy Grzewczenumer specjalny

tylk

o 12

,90 złłł Katalog Domów

Drewnianychpółrocznik

Zamówienia przyjmujemy: telefonicznie pod numerem 85 743 82 30 pon.–pt., w godz. 800–1600 e-mail: [email protected] lub na stronie www.sklep.koncept-wydawnictwo.pl Zamawiający pokrywa koszt pobrania pocztowego.

tylk

o 98

zł Świat RezydencjiWnętrz Ogrodówmiesięcznik prenumerata roczna 10 wydań

tylk

o 9,

99 zł Katalog Stolarki

Otworowejnumer specjalny

Polecamy: ● magazyny ● katalogi projektów

domów ● katalogi produktowe Prenumerata, egzemplarze, e-wydania

łł

Buduj energooszczędnienumer specjalny

125_wydawnicza_nowa.indd 125125_wydawnicza_nowa.indd 125 13.3.2012 16:07:1913.3.2012 16:07:19

CyanMagentaYellowblacK dom_w_bergamotkach_g2_n_archon+_mendel.pdf (s126_WD_4_2012.pdf)

propozycje

rozwiązań

materiałowych

dach:

elewacje:

strop:

ściany:

173,80 m2pow.

użytkowa

stan surowy zamknięty: cena za projekt:

pow. zabudowy:

176,50 m2

wys. bud.: 8,81 mkubatura: 1079,0 m3

minimalne wymiary działki:

22,70 x 23,80 m

parter:

136,6 m2

(140,6)

poddasze:

101,9 m2

(129,0)

4 m 4 m14,7 m

22,7 m

4 m

4 m

15,8

m

23,8

m

wiatrołap6,6 m2

hol12,7 m2

(16,7) kuchnia12,3 m2

spiż.2,4 m2

salon+ jadalnia

35,1 m2

pokój13,2 m2

łazienka3,5 m2

pralnia3,3 m2

pom. gosp.3,4 m2

kotłownia7,9 m2

garaż 36,2 m2

schody5,3 m2

hol7,8 m2

pokój15,7 m2

(18,0)łazienka3,4 m2

(6,2)

gard. 3,2 m2

(6,3)

pokój13,8 m2

pokój15,2 m2

(16,6)gard.

3,5 m2

(6,7)przedp.4,9 m2

(5,8)pokójrekreacyjny

18,2 m2

(26,5)

Strych2,1 m2

(4,6)

pom.gosp.

2,7 m2

(4,2)

łaz.6,1 m2

(7,2)

ARCHON+ Biuro Projektów 32-400 Myśleniceul. Słowackiego 86www.archon.ple-mail: [email protected]. 12 37-21-900autor:Zespół Projektowy ARCHON+

2560 złinformacja w pracowni

koszt mat. budowlanych:

Dom jednorodzinny parterowy z poddaszem użytkowym. Dostępne wersje: podobny z innym układem wnętrza – „Dom w firletkach (G2)”, z dachemdwuspadowym i z garażem jednostanowiskowym – „Dom w anyżku”, w stylu tradycyjnym – „Dom w bergamotkach”, z piwnicą i garażemdwustanowiskowym – „Dom w bergamotkach (G2P)”, w stylu tradycyjnym, dwurodzinny – „Dom w bergamotkach (R2)”.

więźba drewniana, czterospadowy, dachówka ceramiczna, kąt nachylenia 38° tynk strukturalnypłyta żelbetowawewnętrzne: pustak ceramiczny Porothermzewnętrzne: pustak ceramiczny Porotherm 25 cm, styropian 14 cm, tynk

ten i inne projekty:www.projektydomow.plDom w bergamotkach G2N

WŁASNY DOM 4/2012126

Łatwo znajdziesz,porównaszi właściwie wybierzeszmateriały budowlane

zajrzyj na

internetowy

ściany i dachstolarki otworowej

127_reklama_katalog_internetowy.indd 127127_reklama_katalog_internetowy.indd 127 13.3.2012 16:13:2613.3.2012 16:13:26

PONA

DTOKRONIKA BUDOWY ETAP 5

• Okna i drzwi

FOCUS• Basen w domu i ogrodzie• Ściana jednowarstwowa

Z PRAKTYKI• Pompa ciepła• Wentylacja mechaniczna

z rekuperacją

MODERNIZACJA• Izolacje dachu

ARCHITEKTURA• Nawierzchnie

WOKÓŁ DOMU• Meble ogrodowe

WŁASNY DOM Z KONCEPTEM Projekty, Budowa, Eksploatacja, Modernizacjamiesięcznik • nr 4(106)/2012 • kwiecieńISSN 1509-3042 • INDEX 353752

DZIAŁ PRENUMERATY: tel. 85/743 82 [email protected]

WYDAWCAKoncept Sp. z o.o., ul. Watykańska 13, 15-638 Białystoktel. 85/743 82 10, fax 85/653 90 03

Dyrektor Wydawnictwa: Krzysztof Grabek, [email protected]

ADRES REDAKCJI I BIURA HANDLOWEGOul. Bacciarellego 54, 51-649 Wrocławtel. 71/348 22 14, fax 71/347 83 87Redaktor Naczelna: Agnieszka Rudomino, [email protected]ępca Redaktor Naczelnej: Andrzej Daczkowski,[email protected]:Sylwia Makowska-Rzatkiewicz,[email protected] [email protected] Stobiecka, [email protected]: Marek MisiakProjekt graficzny, przygotowanie do druku:Jolanta [email protected] Wolniewicz-Borkowska, [email protected] współpracownicy:Iwona Engel, Dorota Krupińska, Łukasz Rajchert, Hanna Tomasiewicz-Aleksy, Barbara Trznadel-Kluz, Rafał ŻyłaDyrektor Handlowy Grupy Wydawniczej:Paweł Jasiński, [email protected]: tel. 71/348 38 09Dorota Haciuk, [email protected] Halenka, [email protected] [email protected] [email protected] Sadłowska, [email protected]

Przygotowanie projektów do druku:Andrzej Muszyński, [email protected] Jagielski, [email protected]Ł DYSTRYBUCJI: Wojciech Dobrowolski (dyrektor), [email protected] Romaniuk, [email protected]

ZDJĘCIA NA OKŁADCED. Kałasznikow, Polbrukdruk Techgraf© Copyright by konceptRe dak cja nie zwra ca nie za mó wio nych ma te ria-łów oraz za strze ga so bie pra wo do ich skra ca nia w przy pad ku pu bli ka cji. Wszyst kie ma te ria ły są ob ję te pra wem au tor skim. Prze druk w ja-kiej kol wiek for mie bez wcześniej szej pi sem nej zgo dy Dy rek to ra Wy daw nic twa jest za bro nio-ny. Wszel kie przed sta wio ne pro jek ty pod le ga ją ochro nie pra wa au tor skie go i na le żą do osób wy mie nio nych przy każ dym z nich. Pra wa au tor-skie do opra co wa nia pla stycz ne go czasopisma na le żą wy łącz nie do wy daw cy. Po wie la nie i wy-ko rzy sty wa nie w ja ki kol wiek spo sób bez zgo dy wy daw cy jest za bro nio ne. Sprze daż bez u mow na nu me rów bie żą cych i ar chi wal nych jest za bro-nio na. Dzia ła nie wbrew po wyż sze mu za ka zo wi skut ku je od po wie dzial no ścią praw ną. Wy daw ca nie po no si od po wie dzial no ści za treść re klam i ma pra wo od mó wić pu bli ka cji bez po da nia przy czy ny. Czasopismo ni niej sze nie sta no wi ofer ty w ro zu mie niu pra wa i jest pu bli ko wa ne je dy nie dla ce lów in for ma cyj nych.

następnynumer 5/2012

w sprzedażyod 23 kwietnia niaaaa

TEMAT MIESIĄCAOkna i drzwiPrezentujemy stosowane w domach jednorodzinnych rodzaje drzwi i okien. Drzwi wewnętrzne i zewnętrzne. Bramy garażowe. Okna elewacyjne i połaciowe, drewniane i plastikowe. Akcesoria do okien – nawiewniki, rolety, okiennice, parapety. Automatyka do bram, okien i rolet

RAPORT z RYNKUKolektory słonecznePrzegląd oferty firm produkujących instalacje solarne. Przejrzysta prezentacja ułatwi dokonanie wyboru

DOM z OKŁADKITradycyjnie i jasnoArchitekt i inwestorzy nie bali się wyraźnego nawiązania do przeszłości. Kolumny, okna z wieloma szprosami i zaokrąglony balkon nadają budynkowi lekkości i elegancji. Wnętrza – przestronne, utrzymane w jasnych kolorach i dobrze doświetlone, czynią dom przyjaznym i przytulnym

fot.

Velu

x

fot.

Vent

ana

fot.

Rot

o

128_zapowiedzi.indd 128128_zapowiedzi.indd 128 13.3.2012 15:21:2113.3.2012 15:21:21

Poleca

Cena katalogu 9,99 złJuż w sprzedaży


numer specjalny

Cena katalogu 9,99 zł

Zamów on-line:www.sklep.koncept-wydawnictwo.pl


okl_II_III_WD4_12_01.indd 1okl_II_III_WD4_12_01.indd 1 13-03-12 15:57:4713-03-12 15:57:47

TEMAT M

IESIĄCA

: SOLIDN

Y DACH

• OCZYSZCZA

LNIE PRZYD

OM

OW

E • INSTA

LACJA

ALA

RMO

WA

• TARA

S

48 parametry i cenyoczyszczalnie przydomowe na małą i dużą działkę s. 26

[106] 4/2012 cena 7,99 zł (w tym 8% Vat)

B U D O W A i M O D E R N I Z A C J A

KRONIKA BUDOWY – ETAP 4ściany parteru, strop i stropodach s. 64

ODKURZACZ CENTRALNY z wężem, który sam... chowa się w ścianie s. 70

instalacja alarmowaw domu inteligentnym s. 18

4/2012 cena 7,99 zł[106] [106]

RAPO

RT

z RY

NKU

4 2012 ww

w.w

lasnydom.pl

B U D O W A B U D O W A iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii J MMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMM O D E R N I Z A C J AMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMM O DD E R N I Z A C J A

Blask i szykFinezyjna bryłai ekstrawaganckie wnętrza s. 8

TARASporady architekta, najlepsze rozwiązania s. 92

TE

MA

T M

IES

IĄC

AĄ Jak wykonać

OKIEN

s. 32

ISSN 1509-3042 04

i n d e x 3 5 3 7 5 2

KRONIKA BUDOWY – ETAP 4 ODKURZACZ CENTRALNY ISSN 1509 3042 04

i n d e x 3 5 3 7 5 2

dobrze zaprojektowany

okl_IV_I_WD4_12_01.indd 1okl_IV_I_WD4_12_01.indd 1 14-03-12 14:45:3714-03-12 14:45:37

Własny Dom 4/2012

Documents

Transcript of Własny Dom 4/2012