Wiosna

W tym numerze:

Święta Wielkanocne /tradycje/ Rozwój motoryczny dziecka w wieku przedszkolnym - prawidłowości i stymulacja

Sprawność fizyczna i ruchowa warunkiem dobrego rozwoju dziecka. Porady i wskazówki dla rodziców ułatwiające wspólne zabawy z dziećmi. Masażyki Korekta wad postawy u dzieci w wieku przedszkolnym poprzez ćwiczenia „Mamo, tato, ćwiczmy razem!”- B.Borys /polecana literatura/ Coś zdrowego i smacznego Dodatek dla dzieci do wydrukowania

Z okazji świąt pragniemy życzyć wszystkim

zdrowych i pogodnych Świąt Wielkanocnych,

obfitości na świątecznym stole, smacznego jajka

oraz wiosennego nastroju w rodzinnym gronie.

Święta wielkanocne

Wielkanoc, święta, obyczaje, pisanki Wielkanoc kojarzy się nam z kolorowymi pisankami, mnóstwem pysznego jedzenia, śmigusem dyngusem i wieloma innymi przyjemnymi rzeczami. Wielkanoc jest najstarszym i najważniejszym świętem chrześcijańskim. Są to święta upamiętniające śmierć krzyżową i zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Poprzedzający ją tydzień, stanowiący okres wspominania najważniejszych dla wiary chrześcijańskiej wydarzeń, nazywany jest Wielkim Tygodniem. Wielkanoc jest świętem ruchomym. Może wypadać pomiędzy 22 marca a 25 kwietnia. Niedziela Wielkanocna (nazywana też Wielką Niedzielą, Niedzielą Zmartwychwstania Pańskiego) to pierwszy dzień świąt wielkanocnych. W Polsce w godzinach porannych odprawiana jest uroczysta rezurekcja (resurrectio łac. oznacza zmartwychwstanie), która swymi tradycjami sięga średniowiecza. Po powrocie do domu w gronie rodzinnym zasiada się do uroczystego śniadania wielkanocnego, które rozpoczyna się składaniem życzeń i dzieleniem się święconką z koszyczka. Na stołach znajdują się jajka, wędliny,

wielkanocne baby i mazurki. Stoły zdobione są bukietami z bazi i pierwszych wiosennych kwiatów.

Poniedziałek Wielkanocny (zwany też Lanym Poniedziałkiem, Śmigusem-dyngusem ) to drugi dzień świąt Wielkiej Nocy. W polskiej tradycji tego dnia polewa się dla żartów wodą inne osoby, nawet nieznajome. Polewanie wodą nawiązuje do dawnych praktyk pogańskich, łączących się z symbolicznym budzeniem się przyrody do życia i co rok odnawialnej zdolności ziemi do rodzenia. Do dziś zwyczaj kropienia wodą święconą pól w poniedziałkowy ranek przez gospodarzy jest spotykany we wsiach na południu Polski. Polska tradycja potraw wielkanocnych jest bardzo bogata i nie ma chyba innej tak bogatej tradycji kulinarnej na czas obchodów Świąt Wielkanocnych. Czekamy na to śniadanie przez cały Wielki Post, zatem nie dziwi fakt, że wszystkiego co znajduje się na stole staramy się skosztować choćby przynajmniej po troszeczkę. Na tradycyjnym stole wielkanocnym nie może zabraknąć takich potraw jak:

żurek wielkanocny biała kiełbasa pieczona szynka świąteczna faszerowane jajka ćwikła babka wielkanocna mazurek sernik

A po obfitym świątecznym śniadaniu zapraszamy wszystkich do wielkanocnych zabaw z pisankami. Jajko o jajko - zabawa w parach; potrzebne jest po jednej pisance na osobę; zawodnicy siadają naprzeciwko siebie; należy uderzyć jajkiem o jajko partnera; wygrywa ten zawodnik, którego jajko nie będzie zbite. Kto dalej - potrzebne jest po jednej pisance na osobę; zawodnicy stają na linii startu; na podany sygnał popychają swoją pisankę tak, aby potoczyła się jak najdalej; ten kto wygra zabiera pisanki przeciwników. Rzuć pisankę - potrzebne jest po jednej pisance na osobę; pary stają w odległości 1 m od siebie i jednocześnie rzucają do siebie jajka; jeśli je złapią odsuwają się o metr i rzucają znowu; wygrywa para która odsunęła się od siebie na największą odległość i której udało się nie zbić jajek. Święta spędzane przy stole w rodzinnym gronie to radosne chwile, które wspominamy przez cały rok. W dzisiejszych czasach, gdy każdy dzień mija niezauważony, to właśnie święta sprawiają, że mamy czas by nacieszyć się sobą. To czas, gdy z przyjemnością odwiedzamy swoich bliskich i przyjaciół. Siedząc przy świątecznym stole, w wyjątkowym i podniosłym nastroju, mamy okazję do spotkań, długich rozmów. Wówczas możemy się wreszcie sobą nacieszyć.

Rozwój motoryczny dziecka w wieku przedszkolnym - prawidłowości i stymulacja

W pędzie współczesności często dorośli zapominają o wielkiej wadze rozwoju

ruchowego dla rozwoju wszelkich sfer funkcjonowania dziecka. Szczególnie rodzice skupiają się na działaniach mających na celu stymulację myślenia dziecka, wzbogacania jego wiedzy o świecie i umiejętności korzystania z różnych urządzeń. Dbają o dostarczanie dziecku jak największej dawki bodźców i informacji, czasem zapominając o zapewnieniu swobodnego ruchu. Natomiast w pierwszych latach życia doskonalenie sprawności ruchowej jest szczególnie ważnym aspektem rozwoju dziecka. Panowanie nad własnym ciałem, możliwość przemieszczania się w przestrzeni umożliwia dziecku podejmowanie czynności eksplorujących otoczenie. Poprzez ruch dziecko ugruntowuje poczucie własnej odrębności i sprawczości. Dzięki coraz lepszej sprawności ruchowej dziecko ma szansę być w coraz szerszym zakresie samodzielne, rozwija swoje umiejętności samoobsługowe, wzbogaca zasób doświadczeń pomagających mu poznać otaczający go świat.

Motoryka to pojęcie, które obejmuje całokształt czynności ruchowych człowieka. Nauczycielowi przedszkola przypada w udziale towarzyszenie dziecku w okresie intensywnego rozwoju fizycznego, który cechują poważne zmiany ilościowe i jakościowe przejawiające się we: • wzrastaniu, • różnicowaniu,

• dojrzewaniu poszczególnych układów i narządów. Wzrost organizmu dziecka w wieku przedszkolnym powiązany jest z poważnymi zmianami morfologiczno-fizjologicznymi występującymi we wszystkich układach nerwowym funkcjonalnych dziecka tj. ruchowym, sercowo-naczyniowym, oddechowym i. Systematycznie wzmacnia się struktura kośćca, stawów oraz mięśni szkieletowych dzięki tym zmianom wzrastają możliwości siłowe, sprawnościowe i wytrzymałościowe dziecka.

W obrębie układu sercowo-naczyniowego postępuje rozrost mięśnia sercowego i rozbudowa sieci naczyń włosowatych. Prowadzi to do polepszenie ukrwienia, a co za tym idzie dotlenienia wszystkich tkanek w organizmie. Zmiany zachodzące w układzie oddechowym powodują zwiększenie pojemności płuc i wydłużenie rytmu oddechowego, to również sprzyja prawidłowemu zaopatrzeniu w tlen całego organizmu w czasie wysiłku.

W wieku przedszkolnym istotnie zmienia się pod względem strukturalnym i czynnościowym układ nerwowy dziecka. Jest to układ pełniący rolę koordynatora wszystkich pozostałych układów czynnościowych organizmu. Odpowiada za regulację napięcia mięśniowego, utrzymywanie równowagi ciała oraz złożoność i precyzję ruchów. Dzięki wszystkim fizjologicznym zmianom oraz systematycznemu treningowi ruchowemu dziecko przechodzi od fazy słabej koordynacji nerwowo-ruchowej do poziomu, na którym rozwinięte są już w dobrym stopniu ośrodki ruchowe i czuciowe w korze mózgowej, dziecko może wykonywać coraz bardziej złożone i precyzyjne ruchy.

Prawidłowości rozwoju motorycznego dziecka

Aktywność ruchowa jest najważniejszym stymulatorem biologicznym wpływającym na ogólny rozwój dziecka. Pamiętać należy, że rozwój sprawności ruchowej odbywa się w dwóch głównych kierunkach: I – wzdłuż ciała tzn. od głowy do stóp, II – od bliższego do dalszego tzn. od osi centralnej do zewnątrz. Ważne Niezależnie od różnic indywidualnych w tempie rozwoju, kierunek rozwoju jest zawsze ten sam oznacza to, że aby uzyskać dobrą sprawność w zakresie precyzji ruchów dłoni i palców trzeba najpierw zadbać o dobrą sprawność i koordynację dużych ruchów u rąk.

Rozwojowi sprawności w tym zakresie będzie służyło zarówno systematyczne zachęcanie dziecka do wykonywania wszelkich czynności samoobsługowych, jak i organizowanie zabaw ruchowych i rytmizujących. Ważne Umożliwienie wykonywania różnorodnych czynności ruchowych stymuluje rozwój motoryczny. Wyręczanie i nadmierna opiekuńczość powoduje hamowanie rozwoju ruchowego dziecka. Przykład Wyręczanie dziecka w samodzielnym spożywaniu posiłku często spowodowane “potrzebą” – “będzie szybciej, czyściej, ładniej” może prowadzić do wycofania się malucha z podejmowania działań.

Wyręczane dziecko będzie oczekiwało pomocy przy wykonywaniu najprostszych czynności.

Rozwój sprawności motorycznej dziecka odbywa się w sposób ciągły i postępujący. Zmiany jakościowe tego rozwoju zależą od środowiska wychowawczego. Jeżeli środowisko, w którym żyje dziecko jest ubogie w bodźce i brakuje w nim osób, które będą wspierały jego rozwój doskonalenie sprawności przebiega metodą prób i błędów. Taka sytuacja często prowadzi do ukształtowania się nieprawidłowych nawyków ruchowych np. trzymanie łyżki, chwyt narzędzia pisarskiego itp., które mają silna tendencję do utrzymywania się mimo podejmowanych działań korekcyjnych. Ważne Bardzo istotna jest dbałość o wprowadzanie prawidłowych nawyków i przekazywanie dzieciom modelowych wzorów czynności.

Korzystniejsza i skuteczniejsza dla rozwoju jest sytuacja, gdy dziecko jest właściwie stymulowane i może uczyć się przez naśladowanie wzorów oraz wielokrotne powtarzanie czynności. Dzieci w wieku przedszkolnym chętnie powtarzają czynności, cieszą się gdy udaje im się osiągnąć coraz lepszą sprawność ćwiczonych umiejętności. Znając tę prawidłowość osoba dorosła powinna organizować aktywność ruchową dziecka w sposób umożliwiający wielokrotne powtarzanie potrzebnych do opanowania ruchów i ich sekwencji. Każdy ruch wykonywany przez człowieka jest związany z pobudzeniem i hamowaniem odpowiednich struktur w korze mózgowej. Warto zapamiętać Ze względu na niedojrzałą strukturę układu nerwowego dziecka w wieku przedszkolnym procesy pobudzenia są mocne i mają tendencję do uogólnienia, natomiast procesy hamowania nie spełniają jeszcze prawidłowo swojej roli. W związku z tym dziecko reaguje “całą osobą”, ma trudności z utrzymaniem koncentracji i selekcją bodźców. Ten stan jest prawidłowością rozwojową, budzić niepokój może utrzymywanie się go po 6 roku życia.

Dzięki aktywności ruchowej doskonalą się zmysły, sfera odbioru bodźców oraz funkcje poznawcze dziecka. Wykonywane ruchy zostają zapamiętane i ulegają powolnej automatyzacji. Im częściej wykonywany jest dany rodzaj ruchu, tym szybciej utrwalany jest jego wzorzec. Ważne Niedobór ruchu (hipokinezja) może być przyczyną zaburzeń równowagi wewnętrznej w organizmie dziecka. Skutkiem niedoboru ruchu mogą być nieadekwatne zachowania, napięcia emocjonalne, zmiany nastroju itp.

Aktywność ruchowa dziecka w wieku przedszkolnym powinna trwać ok. 6 godzin dziennie. Należy pamiętać o tej prawidłowości i dbać o zaspokajanie potrzeb dziecka w tym obszarze. Zadaniem nauczyciela jest zachęcanie rodziców do spacerów z dziećmi oraz umożliwiania dzieciom zabaw ruchowych na świeżym powietrzu i w domu. Zabawy na świeżym powietrzu sprzyjają nie tylko rozwojowi ruchowemu, ale przy okazji służą uodparnianiu na choroby. Ważne

Dziecko powinno zażywać kąpieli powietrznych, czyli przebywać na świeżym powietrzu, niezależnie od pory roku w i każdą pogodę. W wyniku tego rodzaju działań będzie właściwie zahartowane. Maluch powinien przyzwyczajać się do zmieniającej się temperatury. W ten sposób jego odporność będzie znacznie lepsza.

Dzieci trzyletnie Dziecko trafiające do przedszkola na ogół nabyło już podstawową sprawność lokomocyjną tzn. chodzi, biega, skacze obunóż, pokonuje schody krokiem dostawnym. Na ogół jest mało samodzielne w zakresie samoobsługi. W czynności rozbierania się, ubierania, mycia trzylatki wymagają pomocy. Aby stymulować rozwój umiejętności dziecka w tym zakresie należy stale pamiętać, że pomoc nie oznacza wyręczania Przykład W trakcie rozbierania podpowiadamy kolejność zdejmowania rzeczy, nie rozbieramy dziecka. Natomiast podczas ubierania podajemy kolejno przygotowane koszulki, spodenki czy kapcie i staramy się w jak najmniejszym stopniu pomagać w ich zakładaniu.

Ruchy dziecka trzyletniego są jeszcze mało precyzyjne. Często występują ruchy niecelowe i dodatkowe, zwłaszcza gdy dziecko uczy się wykonywać nową czynność np. kopanie piłki, które wymaga oderwania nogi od podłogi i wykonanie wymachu tą nogą powoduje ruchy rąk, twarzy, dziecko wyraźnie wykonuje tę czynność całym ciałem. Ruchy charakteryzuje globalność. Uwaga ruchowa trzylatków jest niepodzielna i krótkotrwała. Ważne Mięśnie trzylatka są słabe, a więzadła stawowe rozciągliwe co powoduje dużą męczliwość i niską precyzję ruchów. Najlepiej w tym wieku funkcjonują duże grupy mięśniowe m.in. mięśnie barków i ramion, słabo wykształcone są natomiast mięśnie dłoni i palców. W związku z tym typowa w tym wieku jest niezręczność manualna i powolność ruchowa.

Doskonaleniu sprawności służy zachęcanie do systematycznego powtarzania ruchów. Motywację do podejmowania i kontynuowania treningu stymulujemy przez docenienie wysiłku wkładanego przez dziecko w aktywność ruchową, chwalenie go za wykonywaną czynność. Okazywanie radości z powodu sukcesu dziecka. Dzielenie się wiadomościami o powodzeniu z rodzicami dziecka. Ważne Negatywny wpływ na motywację do ćwiczeń będzie miało częste poprawianie wykonywanej przez dziecko czynności. Stałe narzekanie i ganienie za niedokładne wykonanie czynności powoduje zniechęcenie i rezygnację z ćwiczenia umiejętności.

Dzieci czteroletnie Czwarty rok życia to czas znaczących zmian fizycznych w organizmie dziecka. Wydłużają się kończyny, wzmocnieniu ulegają mięśnie i stawy. Dojrzewa i doskonali swoją sprawność układ nerwowy.

W zakresie ruchu doskonaleniu ulega koordynacja, poprawia się równowaga. Wydłużają się kroki dziecko coraz sprawniej biega i skacze. W zakresie małej motoryki następuje doskonalenie precyzyjnych ruchów dłoni i umiejętności korzystania z narzędzi. Ważne Jest to okres, w którym ustala się przewaga korzystania przez dziecko z jednej ręki. Ten proces jest kontynuowany w piątym i szóstym roku życia, po czym ustala się dominacja ręczności utrzymująca się na ogół przez całe życie.

Przyjmuje się, że ustalenie ręczności powoduje u dziecka wzmocnienie poczucia stabilności i bezpieczeństwa. Dzięki specjalizacji ruchów ręka dominująca staje się coraz bardziej sprawna i precyzyjna. Prowadzone od lat badania nad ręcznością dają podstawę do stwierdzenia, że brak jest powodu do uznania lepszej jakości działania u osób praworęcznych niż u leworęcznych.

Wiadomo natomiast, że wywieranie na dziecko nacisku w celu ukształtowania dominującej praworęczności, mimo wyraźnych sygnałów o naturalnym kształtowaniu się u niego leworęczności, może prowadzić do niepotrzebnych napięć emocjonalnych. Czasem jeszcze zdarzają się sytuacje, w których członkowie rodziny dziecka utrzymując przekonanie o szkodliwości leworęczności usiłują mocno zachęcać dziecko do korzystania z prawej ręki konsekwencją takich zachowań może być niechęć do prac ręcznych, odmawianie rysowania, tworzenia konstrukcji itp. Ważne Należy pamiętać, że w naszym społeczeństwie wiele urządzeń i systemów wspomagających ćwiczenia sprawności motorycznej przystosowana jest do osób praworęcznych, warto więc pomagać dzieciom leworęcznym w pokonywaniu tych barier. Istotne jest również zadbanie o akceptację tej odrębności dziecka ( w trakcie posiłków, przy rysowaniu itp.) przez inne dzieci. Jeżeli, któreś z dzieci zwraca uwagę na tę inność kolegi czy koleżanki dobrze wyjaśnić tę sytuację stwierdzając, że ludzie, tak jak pod względem koloru oczu czy włosów, również w tym względzie różnią się między sobą.

Zwracanie uwagi na problemy dziecka leworęcznego i odpowiednia pomoc w przypadku konieczności poradzenia sobie z przystosowanymi dla praworęcznych narzędziami powoduje, że łatwiej mu będzie w dobrej kondycji i nastawieniu ćwiczyć i uczyć się nowych umiejętności. Ważne W trakcie przygotowania do rysowania warto zwrócić uwagę na ułożenie papieru, prawidłowe ułożenie dłoni itd. Warto zadbać o zakup dostosowanych nożyczek.

Należy pamiętać, że zachęcanie i umożliwienie ruchu przyczynia się do rozwoju dziecka, a nadmierna opiekuńczość może hamować adekwatny rozwój potrzeb ruchowych.

Dzieci pięcioletnie

Zgodnie z tendencją rozwojową wiek przypadający na trzeci rok pobytu w przedszkolu jest okresem dalszego doskonalenia sprawności i precyzji ruchu: • dzieci swobodniej biegają, wydłuża się krok,

• sprawność chodzenia po płaszczyźnie i po schodach jest wysoka, • dzieci swobodnie podskakują, • kopią, rzucają i łapią piłkę, • doskonalą się umiejętności wymagające utrzymania równowagi.

W tym wieku dzieci powinny osiągnąć dobry stopień w zakresie umiejętności samoobsługowych takich jak: samodzielne jedzenie, mycie się, ubieranie. Cały czas czynnikiem wpływającym na rozwój umiejętności motorycznych jest ćwiczenie, w związku z tym dorośli muszą dawać dzieciom czas i przestrzeń na prowadzenie takich ćwiczeń.

Dzieci trzy i czteroletnie nie potrafią na ogół łączyć dwóch różnych czynności ruchowych ze względu na utrzymującą się w tym okresie życia dominację procesów pobudzenia nad procesami hamowania w układzie nerwowym. Pięciolatki dzięki procesom dojrzewania układu nerwowego opanowują już sprawności wymagające łączenia kilku czynności np. bieg i rzucanie piłki do celu.

Ważnym przejawem dojrzałości i wzrostu zaawansowania sprawności ruchowej jest przewidywanie. Uwidacznia się ono w odpowiednim przygotowaniu ciała do wykonania zaplanowanej przez dziecko czynności. Ta antycypacja ruchowa kształtuje się w wyniku wielokrotnych doświadczeń ruchowych. Ważne Dzieci pięcioletnie rozwijają umiejętność wykonywania ruchu na podstawie instrukcji słownej, wcześniej skuteczną formą instruowania była tylko prezentacja.

W rozwoju motorycznym występują prawidłowości, które powodują, że osiągnięcie pewnych sprawności poprzedzane jest poprzez opanowanie ich w sposób stopniowy, przechodząc od wersji łatwiejszej do trudniejszej np. wchodzenie po schodach krokiem dostawnym poprzedza umiejętność wchodzenia naprzemiennego, dobra sprawność w zakresie rozbierania powoduje, że sztuka ubierania odbywa się szybciej. Ważne Problemem, który może wpływać negatywnie na funkcjonowanie dzieci w grupie mogą być nierealistyczne oczekiwania nauczyciela traktującego wszystkich w sposób jednakowy. Wyjście z założenia, że dzieci w jednym wieku będą osiągały bardzo podobny poziom opanowania różnych umiejętności i podobny poziom sprawności ruchowej nie jest uprawnione.

Różnice indywidualne w tym zakresie sięgają kilku miesięcy, a w przypadku niewłaściwej stymulacji lub opóźnień rozwojowych nawet więcej. Pamiętając, że rozwój dziecka można intensywnie stymulować modelując jego aktywność nauczyciel organizując zajęcia powinien analizować potrzeby i możliwości dzieci, tak aby dzięki ich przemyślanej i dostosowanej organizacji mogły zaangażować się w nie wszystkie dzieci z grupy.

W wieku pięciu lat doskonalą się ruchy celowe następuje eliminowanie dodatkowych, nieefektywnych ruchów. Uczenie sekwencji ruchów, których opanowanie jest według nauczyciela potrzebna dziecku powinno odbywać się w drodze naśladowania. Ruch należy dziecku pokazać i skontrolować jakość pierwszych wykonań tego ruchu.

Systematycznie prowadzone ćwiczenia rozwijają i doskonalą cechy motoryczne takie jak: • szybkość rozumianą jako zdolność do wykonywania wielorakich, szybkich i zdecydowanych ruchów. • zwinność tj. zręczność i gibkość • wytrzymałość czyli zdolność organizmu do długotrwałego wysiłku i odporność na zmęczenie.

Motoryka dziecka może się doskonalić wyłączenie przez różnorodne ćwiczenia, zarówno te zorganizowane przez nauczyciela, jak i realizowane w trakcie zabawy i czynności samoobsługowych. Obok usprawnienia motorycznego ćwiczenia ruchowe pomagają rozwijać u dziecka takie cechy jak: • samodzielność, • odwaga, • wytrwałość, • gotowość do współpracy, • gotowość do pomagania innym, • umiejętność radzenia sobie z porażką. Warto zapamiętać Dziecko w wieku przedszkolnym jest gotowe do opanowania wielu coraz bardziej złożonych czynności ruchowych np. wspinanie się, rzucanie, kopanie i łapanie piłki, chodzenie po równoważni, jazda na wrotkach, pływanie itd. te umiejętności dzięki pamięci kinestetycznej zostaną zapamiętane na długie lata i będą stanowiły bazę dla prawidłowego funkcjonowania ruchowego człowieka.

Niezgrabność ruchowa Dobry poziom sprawności ruchowej dziecka w wieku przedszkolnym ma duży

wpływ na jego wszechstronny rozwój oraz pozycję zajmowaną w grupie. Dzieci niezbyt sprawne i niezgrabne ruchowo mogą być izolowane prze grupę (“ ty tego nie umiesz”, “i tak tego nie zrobisz” itp.). Jeżeli nie będą wybierane do zabaw, w których niezbędna jest dobra sprawność ruchowa, będą przeżywały poważne frustracje. Dłuższe utrzymywanie się takiej sytuacji może prowadzić do ukształtowania się u nich poczucia niższej wartości w porównaniu ze sprawnymi rówieśnikami. Ważne Rolą nauczyciela jest takie organizowanie sytuacji dydaktycznych, które daje szansę każdemu dziecku na zaprezentowanie swoich mocnych stron.

Wyłączenie z zabawy może również wzbudzać poczucie niepokoju i odrzucenia, w związku z tym mogą pojawiać się potrzeby odwetu w postaci dokuczania, bądź wyśmiewania się z bardziej sprawnych dzieci w celu zwrócenia na siebie uwagi. Te mechanizm może wtórnie ukształtować nawyki nękania innych w celu zapewnienia sobie uwagi z ich strony.

Niezgrabność ruchowa wypływająca z braku utrwalenia prawidłowych dla wieku umiejętności ruchowych może powodować, że dziecko nie będzie podejmowało wysiłków w celu opanowania nowych umiejętności, utrwali więc, przekonanie o własnej niskiej

sprawności i zależności od innych. W wyniku złych doświadczeń dziecko niezgrabne ruchowo będzie obawiało się nowych sytuacji, a przewidując porażki będzie funkcjonowało poniżej własnych potencjalnych możliwości.

Należy pamiętać, że każde dziecko może być okresowo mniej sprawne niż zwykle w wyniku różnych przeżyć i sytuacji. Z takimi problemami możemy mieć do czynienia w przypadku poważniejszych napięć i problemów emocjonalnych. W związku, z tym trzeba pamiętać, aby prowadząc bieżące obserwacje funkcjonowania i postępów przedszkolaka myśleć o dziecku jako całości, wtedy zrozumiały będzie dla nas np. fakt, że dziecko nie może poradzić sobie z łatwymi ćwiczeniami w sytuacji np. choroby w rodzinie, kłótni, wyjazdu rodzica, rozwodu itp. Podsumowanie

Dziecko w wieku przedszkolnym powinno być systematycznie zachęcane do aktywności ruchowej. Doskonalenie sprawności motorycznej wymaga stałego treningu. Zadaniem nauczyciela i rodziców jest zapewnienie dziecku odpowiedniej dawki ruchu. Rozwój motoryczny powoduje wzmacnianie funkcjonowania dziecka w różnych sferach. Polecam literaturę, która wzbogaci pomysły na zabawy stymulujące rozwój ruchowy: • Sherborne W., Ruch rozwijający dla dzieci, Warszawa 1997

• Owczarek S. Gimnastyka przedszkolaka, Warszawa 2001

• Borys B. Mamo, Tato –ćwiczmy razem, Warszawa 1990

• K. W. Vopel - cykl książek

• Witajcie oczy. Gry i zabawy ruchowe dla dzieci w wieku od 3 do 6 lat, Jedność, Kielce, 1999. • Witajcie uszy Gry i zabawy ruchowe dla dzieci w wieku od 3 do 6 lat, Jedność, Kielce, 1999. • Witajcie ręce Gry i zabawy ruchowe dla dzieci w wieku od 3 do 6 lat, Jedność, Kielce, 1999. • Witajcie nogi Gry i zabawy ruchowe dla dzieci w wieku od 3 do 6 lat, Jedność, Kielce, 1999. • Od stóp do głów Gry i zabawy ruchowe dla dzieci w wieku od 3 do 6 lat, Jedność, Kielce, 1999.

Sprawność fizyczna i ruchowa warunkiem dobrego rozwoju dziecka.

Ruch jest podstawowym bodźcem rozwojowym, stanowi też jeden ze wskaźników rozwoju i zdrowia. Okres przedszkolny jest szczególnie znaczący dla kształtowania motoryki dziecka. Dziecko nabywa wówczas pewnych umiejętności, które w dalszych etapach życia jedynie doskonali.

Największy wpływ na prawidłowy rozwój dziecka mają rodzice i nauczyciele. Oni przebywają z dzieckiem najdłużej i są dla niego wzorami, przekazują wiadomości, umiejętności i nawyki. W przedszkolu i w domu uczy się ono nowych ruchów i doskonali zdobyte umiejętności. Nauczyciele i rodzice mogą i powinni, tak kształtować rozwój ruchowy dziecka, aby uzyskać zdrowe, sprawne dziecko o zdrowej sylwetce.

Formy aktywności ruchowej Podstawowymi formami, środkami oddziaływania dydaktyczno-wychowawczego w procesie kształcenia i wychowania fizycznego dzieci w wieku przedszkolnym są: → zabawy ruchowe: → gry ruchowe, → ćwiczenia gimnastyczne, → pływanie, → wycieczki, ćwiczenia i gry terenowe, → sporty zimowe. Stanowią one określone wartości kształcące, zdrowotno-higieniczne i wychowawcze pod jednym warunkiem – muszą być swoją treścią dostosowane do możliwości rozwojowo-poznawczych dziecka.

Zabawy ruchowe są formą działalności charakterystyczną dla wieku przedszkolnego i wczesnoszkolnego, najbardziej odpowiadają potrzebom dziecka, wynikającym z właściwości rozwoju. Oparte na formach ruchu, jak: chód, skok, rzut, pełzanie itp., przyczyniają się do podnoszenia ogólnej sprawności fizycznej i rozwoju psychomotorycznego dziecka.

Gry ruchowe tym różnią się od zabaw ruchowych, że występuje w nich element współzawodnictwa indywidualnego i zespołowego. Ta zintensyfikowana forma rozwija ruchu daje okazję do kształtowania nie tylko sprawności i umiejętności, ale także rozwija procesy poznawcze, takie jak: koncentracja uwagi, pamięć, zdolność analizowania, wnioskowania i podejmowania decyzji. Ponadto gry ruchowe mają znaczenie w emocjonalnym, społecznym i moralnym rozwoju dziecka. Praca w zespołach wdraża do współżycia i współdziałania. Uczy panowania nad sobą, koleżeństwa, uczciwości, przestrzegania przepisów, odpowiedzialności i współodpowiedzialności za zespół i na rzecz zespołu. Rozbudza motywację wewnętrzną, jaką niesie radość z sukcesu, sprawdzenie swoich zdolności na tle grupy. Ćwiczenia gimnastyczne, decydują o formowaniu się prawidłowej postawy ciała. Stanowią główny zabieg profilaktyczny zabezpieczający przed powstawaniem zniekształceń postawy w ustalających się krzywiznach kręgosłupa oraz są jedynym środkiem korekcyjnym – terapeutycznym w przypadku już zaistniałych odchyleń w statyce ciała. Pływnie jest sportem uniwersalnym, warunkującym wszechstronnie harmonijny rozwój całego aparatu ruchowego, zwłaszcza siły mięśni, wzmacnia układ nerwowy oraz sercowo – naczyniowy i oddechowy. Pozytywnie działa również na wygląd skóry.

Pływanie traktowane jest także jako odpoczynek, odprężenie, odciążenie dla kręgosłupa, stanowi doskonały i bardzo potrzebny relaks. Wycieczki, ćwiczenia i gry terenowe, sporty zimowe stymulują i modyfikują prawidłowy rozwój fizyczny i psychomotoryczny dziecka. Uczą zaradności, odwagi, wytrwałości, wiary we własne siły. Uwrażliwiają na piękno przyrody. Wyzwalają w dzieciach radość i postawę koleżeńskości. Pozwalają zaspokoić naturalną potrzebę ruchu i chęć ruchu, dają okazję do rozładowania napięć emocjonalnych.

Omawiane formy aktywności ruchowej odbywają się na świeżym powietrzu, dzięki czemu dotleniają, hartują, uodparniają organizm.

Porady i wskazówki dla rodziców ułatwiające wspólne zabawy z dziećmi.

Gimnastyka ma być dla dziecka wesołą i radosną zabawą a dorosły powinien ćwiczyć razem z dzieckiem. Nie należy wydawać poleceń, komenderować, pouczać i ciągle upominać. Najlepiej gdy dziecko wraz z dorosłym bawi się w zabawy naśladowcze np. Skaczące piłeczki (podskoki obunóż), Wiatr i liście (skłony na boki i wirowanie dookoła siebie), Zabawy kotków (chodzenie na czworakach za piłką, wykonywanie kociego grzbietu), Zanieś misiowi śniadanie (przenoszenie na tacy drobnych klocków). Tego typu zabawy nie tylko sprzyjają rozwojowi sprawności ruchowej ale także pobudzają wyobraźnię i fantazję a także podsuwają pomysły do różnorodnych zabaw tematycznych Dzieci bardzo chętnie popisują się swoimi umiejętnościami i dlatego dobrze jest też nadawać ćwiczeniom gimnastycznym charakter nie tylko zabawowy ale także zadaniowy np. Przejdź po pniu drzewa....., Biegnij slalomem pomiędzy drzewami (ustawionymi przeszkodami) ...., Idź przed siebie z książką położoną na głowie...., Skacz raz na jednej, raz na drugiej nodze ..... Podczas takich ćwiczeń dzieci wykazują się odwagą, sprytem, wytrwałością a także odczuwają radość z osiągniętego celu.

Organizując zabawy ruchowe i ćwiczenia gimnastyczne koniecznie należy zadbać o warunki higieniczne i zdrowotne. Jeżeli nie odbywają się one na powietrzu to należy pamiętać, że pokój musi być odkurzony i przewietrzony a dziecko przebrane w wygodny strój sportowy. Zabawy terenowe z pokonywaniem naturalnych przeszkód, gry zespołowe, zawody sportowe należy prowadzić na powietrzu, gdyż mają ogromny wpływ na zdrowie dziecka i jego odporność. Dlatego należy (bez względu na pogodę) organizować dzieciom zabawy w wodzie (pływanie) i z wodą (np. puszczanie okręcików w basenie, wlewanie lub przelewanie wody) , na śniegu (lepienie bałwana, rzucanie śnieżkami, jazda na sankach i nartach) i lodzie (jazda na łyżwach). Dziecko 3 letnie W czasie zabaw warto zachęcać do przekraczania niskich przeszkód, chodzenia po obramowaniu piaskownicy, po zboczach pagórka, przechodzenia pod gałęziami drzew. Ciekawą zabawą są dla 3 latków biegi wężykiem, po obwodzie koła, zatrzymywanie się na dany sygnał. Zabawy z piłką powinny uwzględniać rzuty nie tylko oburącz i prawą ręką, lecz także lewą. Toczenie piłki w chodzie i w biegu sprawia maluchowi szczególną przyjemność, a zarazem jest pożytecznym ćwiczeniem. Specjalny urok mają dla dziecka zabawy na śniegu: ciągnięcie i pchanie sanek, siadanie na nich i schodzenie, zjazdy z niewielkiego pagórka i podchodzenie z sankami pod górę. Latem: wchodzenie do wody, brodzenie po brzegu, podskoki, bieganie wśród rozpryskującej się wody i próby leżenia w wodzie z podparciem się rękami, to doskonałe ćwiczenia ruchowe. Dziecko 4 letnie Wykonuje wszystkie opisane ruchy znacznie sprawniej. Stoi na jednej nodze, chodzi np. z podkurczonymi pod spód palcami, również „stopa za stopą” i po narysowanej linii. Potrafi też chodzić po nierównej powierzchni np. po kłodzie drzewa. Przekracza przeszkody o wysokości sięgającej do kolan i szerokości do 30 cm. Bez trudu chodzi po pochyłych płaszczyznach, umie chodzić na czworakach w przód i w tył. Bardzo lubi biegać, zmieniając kierunek, omijając przeszkody. Piłkę umie rzucać oburącz oraz jedną ręką Zabawę na śniegu i w wodzie fascynują również 4 latka. Swobodnie zmienia pozycje w wodzie i demonstruje jeszcze nieporadne ruchy pływania. Dziecko 5 letnie W tym okresie rozwojowym bardzo ważnym zadaniem rodziców i nauczycieli jest zwracanie uwagi na prawidłową postawę ciała i poprawną pozycję w siadzie, staniu, chodzie i biegu. W tym wieku dziecko wykonuje chętnie wiele ruchów bardziej precyzyjnych angażujących niektóre grupy mięśni, np. ćwiczenia szyi – skłony, skręty i krążenie głowy, ćwiczenia tułowia – skłony w przód, w tył, w bok, ćwiczenia mięśni brzucha, gdy leży na plecach i wykonuje „rowerek”, ćwiczenia stóp – chodzenie na palcach, piętach, z podwiniętymi palcami stóp, chwyty palcami drobnych przedmiotów. W formie zabawy można sprawdzić, czy potrafi utrzymać stopę przed drugą stopą i w tej pozycji stanąć na palcach. Chodzenie na czworakach, przekraczanie przeszkód, biegi. Zabawy wymagające podskoku, np. ze skakanką, czy przez gumę, zabawy w klasy. W tym wieku dzieci lubią ciągnąć się nawzajem na sankach, nie boją się nauki jazdy na

łyżwach. Zdaniem specjalistów medycyny sportowej wiek 5 lat jest tym okresem, w którym należy rozpoczynać naukę pływania. Przy braku ingerencji dorosłych – dzieci zwykle biegają bez umiaru i odpoczynku, wykonując wyłącznie jednakowe ruchy, związane z biegiem. Dla równomiernego rozwoju, chodzi o różnorodność ruchów i podsuwanie nowych pomysłów pod pretekstem „pokaż, czy potrafisz?” Szkodę przynoszą ciągłe przestrogi: nie biegaj, bo się spocisz, przewrócisz, nie skacz bo skręcisz nogę, itp. Dziecko powinno biegać do woli oraz wykonywać wszechstronne zabawy i ćwiczenia pod okiem dorosłych. Ruch może być lekarstwem na wiele kłopotów zdrowotnych, jak np. płaskostopie. Od 2 roku życia zapobieganie płaskostopiu polega na zachęcaniu dziecka do chodzenia boso na trawie, piasku, żwirze. Aż do 8 roku życia nie powinno chodzić boso po domowej podłodze! Ćwiczenia ruchowe na zniwelowanie płaskostopia to np. chodzenie po kamyczkach rozrzuconych na podłodze, chodzenie ze ściśniętymi palcami stóp, ściąganie palcami stopy kocyka. Ruch jest także potrzebny przy otyłości, zaleca się więc szybki marsz, przebywanie jak najwięcej na świeżym powietrzu oraz specjalne ćwiczenia odchudzające. Nadwaga wpływa źle na samopoczucie dziecka wśród rówieśników, a pozbycie się nadmiaru kilogramów znacznie poprawia jego stan psychiczny. Przykłady prostych ćwiczeń do wykorzystania przez rodziców: - popychanie kółka patykiem po równej powierzchni - tor przeszkód - zabawy z cieniem - przenoszenie piłki od rodzica do dziecka - rzuty piłki do bramki z kamyków - przerzucanie piłki nad gałęzią - wrzucanie piłki do koszyka zawieszonego na gałęzi - zabawa 2 piłkami: naprzemienne rzuty i chwyty, dziecko – rodzic - gra w badbinktona - zimą: bieg slalomem między patykami, jazda na sankach - żuty śnieżkami do celu - zawody: kto rzuci dalej, wyżej, rodzic czy dziecko - „zwierzyniec” – zabawa naśladująca wybrane zwierzę– jego sposób poruszania się, zachowania.

Masażyki W trakcie codziennych zabaw rodziców z przedszkolakiem, warto znaleźć stałe miejsce dla zabaw opartych na dotyku, które nazywane są masażykami. O tego rodzaju masażu mówi się obrazowo jako o „sercu na dłoni”, gdyż jest on formą okazywania dziecku przez rodzica miłości poprzez dotyk. Masażyki także uczą dziecko: orientacji we własnym ciele, pomagają poznać kierunki (góra-dół, lewo-prawo) i pozwalają mu doznawać różnego rodzaju bodźców dotykowych.

Dzieci z natury są bardzo ruchliwe i pobudliwe, mają trudności ze skupieniem uwagi i zrelaksowaniem się. Masażyki pomagają dziecku skoncentrować się na sobie, swoim ciele, dzięki czemu uspokaja się ono i odpręża. Wierszyki na dziecięce masażyki opracowała między innymi Marta Bogdanowicz np.:

Bocian i szpak

A było to tak: Bociana drapał szpak, A potem była zmiana I szpak drapał bociana. Co wynika z tej zmiany ? Kto był bardziej podrapany ?

Dziecko leży na brzuchu Lub siedzi zwrócone do nas plecami. Lekko drapiemy je po łopatce, Mocniej drapiemy je po łopatce, Prosimy, by pokazało lub nazwało tę stronę, Po której silniej odczuwa drapanie.

A było też i tak: Bociana dziobał szpak, A potem była zmiana I szpak dziobał bociana. Potem były jeszcze trzy zmiany. Ile razy szpak był dziobany ?

Lekko stukamy w plecy dziecko, Stukamy w plecy w innym miejscu, Stukamy w plecy w trzech dowolnych miejscach.

Idzie myszka

Idzie myszka do braciszka, Tu zajrzała, tu wskoczyła, A na koniec tam się skryła.

Dziecko zwrócone do nas plecami. Wykonujemy na jego plecach szybkie posuwiste ruchy opuszkami złączonych palców. Lekko drapiemy dziecko za jednym uchem, następnie za drugim, Wsuwamy palec za kołnierz.

Rzeczka /Julian Tuwim/

Płynie, wije się rzeczka jak błyszcząca wstążeczka. Tu się srebrzy, tam ginie, a tam znowu wypłynie.

Dziecko zwrócone do nas plecami Rysujemy na plecach dziecka linię falistą, Delikatnie drapiemy je po plecach, wsuwamy palec za kołnierz, Przenosimy dłoń pod pachę dziecka i szybko ją wyjmujemy. Wierszyk może być wykorzystany podczas zabawy w kąpieli, naśladujemy ręką wijącą się rzeczkę to w wodzie to na plecach dziecka, chowamy rękę pod wodę i nagle wynurzamy ją.

Bibliografia:

● K. Wlaźnik: Wychowanie fizyczne w przedszkolu, WSiP, Warszawa 1988 , 1989 ● Klaus W. Vopel „Od stóp do głów” ● A. Grzęska „Zajęcia ruchowe w przedszkolu” WSiP 1975 ● J. Berdychova: Mamo , tato ćwiczcie ze mną” ,Wydawnictwo „Sport i Turystyka”, Warszawa 1972 ● Ewa Zielińska „O zgubnych skutkach niezaspokojenia potrzeby ruchu u dzieci” ● R. Demeter : Wesołe ćwiczenia PZWL Warszawa 1973. ● Marta Bogdanowicz „Wierszyki na dziecięce masażyki”

Korekta wad postawy u dzieci w wieku przedszkolnym poprzez ćwiczenia

Ćwiczenia poczucia dobrej postawy

Lp. Pozycja do ćwiczeń Opis ćwiczenia Ilość

1 Test ścienny, stanie proste przy ścianie

Stanie przy ścianie twarzą do lustra, broda ściągnięta, plecy przylegają do ściany, brzuch wciągnięty, pięty przy ścianie

1-2x

2 Swobodne stanie z woreczkiem na głowie

Marsz na palcach po linii prostej a następnie na całych stopach, brzuch wciągnięty, klatka wysklepiona

2min

3 Leżenie na plecach z nogami ugiętymi w kolanach

Ramiona wzdłuż tułowia, wdech nosem z jednoczesnym, pełnym odwodzeniem ramion za głowę, dwa razy dłuższy wydech ustami, powrót ramion do pozycji wyjściowej

6x

4 Leżenie na plecach, ramiona wzdłuż tułowia, nogi wyprostowane

Ramiona unieść do góry a następnie głęboki skłon tułowia z dotknięciem palcami rąk palców stóp

8x

5 Leżenie na plecach, ramiona wzdłuż tułowia, grzbietem dłoni do góry, nogi wyprostowane

Ugięcie kolan z dotknięciem do klatki piersiowej, wytrzymać 2-3 sekundy (tułów mocno przylega do podłoża)

6x

6 Leżenie na brzuchu, ramiona wzdłuż tułowia, nogi wyprostowane

Uniesienie głowy i tułowia ku górze, powrót do pozycji wyjściowej

8x

7 Leżenie na brzuchu, ramiona pod brodą zgięte w stawach łokciowych, nogi wyprostowane

Ramiona proste w bok, nogi w rozkrok uniesione do góry ,wytrzymać 2-3 sek. Ramiona i nogi złączyć przejść do pozycji wyjściowej

5x

8 Stanie przodem przy krześle, ramiona dotykają poręczy

Nogi ustawione na podłodze złączone. Wykonać głęboki przysiad, potem wyprost i stanie wysoko na palcach

6x

9 Swobodne stanie proste Woreczek na głowie, wzrok skierowany przed siebie, broda ściągnięta, brzuch wciągnięty, lekki swobodny marsz, ręce oparte na biodrach

2 min.

10 Stanie przed lustrem z laską na plecach trzymaną w zgiętych łokciach

Wolny marsz na palcach i całych stopach, głębokie oddechy, powrót przed lustro . przyjęcie prostej postawy

6x

Ćwiczenia przy bocznych skrzywieniach kręgosłupa

Lp. Pozycja do ćwiczeń Opis ćwiczenia Ilość

1 Leżenie na plecach, nogi ugięte, ręce wzdłuż tułowia

Przejście do siadu z jednoczesnym uniesieniem ramion do góry

5x

2 Siad prosty, ręce oparte z tyłu, wyprostowane

Oderwać nogi od podłożą, wykonać nożyce 5x

3 Leżenie na brzuchu, ręce pod brodą ,nogi złączone, wyprostowane leżą na podłodze

Na sygnał uniesienie klatki piersiowej, ramiona przed siebie z odwiedzeniem bokiem za plecy, naśladowanie pływania, głowa równolegle do podłoża

6x

4 Klęk podparty Między nogami ,ramionami a linią pleców kąt prosty, głowa utrzymana na jednej linii z plecami, wykonać „koci grzbiet i siodełko”

6x

5 Klęk podparty, dłonie do wewnątrz Skłon, dotknąć brodą do dłoni, wyprost, w czasie skłonu ścisnąć mięśnie brzucha, brzuch nie może „wisieć”

6x

6 Siad płaski, ręce oparte z tyłu Unieść powoli biodra do góry, nie zginać nóg, spojrzeć na sufit, utrzymać pozycję 2-3 sek.

5x

7 Test ścienny, nauka przyjmowania poprawnej postawy

Plecy przylegają do ściany, broda ściągnięta, brzuch wciągnięty, pięty przy ścianie. zwrócić uwagę na dokładne przyleganie odcinka lędźwiowego

2 min

Ćwiczenia przeciw płaskostopiu

Lp. Pozycja do ćwiczeń Opis ćwiczenia Ilość

1 Siad płaski, podparty „Palce patrzą na pięty” . palce mocno wciągać pod stopę, wyprost. Podczas ćwiczenia pięty pozostają na miejscu.

5x

2 Siad płaski podparty Laska pod stopami, naśladowanie „wałkowania” poprzez odsuwanie i przysuwanie do siebie nóg

2 min

3 Siad skulny, podparty Piłeczka trzymana stopami, mocno ją ugniatać i toczyć (dobra jest piłeczka tenisowa)

2-3 min

4 Stanie proste ,piłka trzymana między stopami

Chód na zewnętrznych krawędziach stóp 2-3 min

5 Siad skulny, podparty, przed stopami szarfa ułożona prosto

„Zbieranie” szarfy palcami stóp, pięty dotykają cały czas podłoża

2-3 min

6 Siad na krzesełku Przed stopami, na podłodze przyklejona kartka papieru, kredka lub flamaster trzymany palcami stóp, swobodne rysowanie po kartce

2-3 min

7 Siad na krzesełku Zbieranie palcami stóp drobnych przedmiotów, wkładanie do pojemnika

10x

8 Chód „Jeżyk” Przejście po chodniczkach typu „jeżyk” 2-3x

9 „Taniec na linie” Chód po prostej narysowanej linii, na palcach i stopa za stopą

2-3 m.

Ćwiczenia przeciw koślawości kolan

Lp. Pozycja do ćwiczeń Opis ćwiczenia Ilość

1 Siad na krzesełku Chwytanie palcami stopy leżący na podłodze woreczek, unieść i położyć na kolanie nogi przeciwnej

2-3 min

2 Siad na krzesełku Chwytanie obiema stopami leżącą na podłodze piłkę i unieść nogi kierując kolana szeroko w bok

2-3 min

3 Siad na krzesełku Nogi szeroko rozstawione na boki rozstawiając kolana, toczenie piłki podeszwami stóp od stopy do stopy

2-3 min

4 Siad na krzesełku Toczenie piłki palcami prawej stopy wokół lewej nogi

2-3 min

5 Siad skulny, podparty Odwiedzenie kolan w bok, zbliżanie podeszwami stóp do siebie

2-3 min

6 Siad prosty Chwytanie rękami stopy i dotykanie nią nosa, brody, czoła itp. (na przemian lewą i prawą nogą)

2-3 min

7 Siad skulny, podparty Chwytanie piłki stopami i podawanie do współćwiczącego

2-4 min

8 Siad W rękach trzymany pionowo kijek, wspinanie po kijku tak aby stopy i palce dotykały kijka i schodzenie

2-3 min

9 Siad skulny, podparty Na jednej stopie skarpetka, palcami stopy przeciwnej zdjąć skarpetkę

2x

10 Leżenie tyłem, nogi zgięte Rozchylić nogi w kolanach, złączonymi nogami bić brawo, można wspomagać trzymając stopy dłońmi

2-3 min

Ćwiczenia oddechowe przy deformacji klatki piersiowej

Lp. Pozycja do ćwiczeń Opis ćwiczenia Ilość

1 Siad skrzyżny Kijek w dłoniach, unieść ręce przodem do góry-wdech nosem, powrót-wydech z syczeniem

2-3x

2 Siad skrzyżny Unieść ręce w górę- wdech nosem, założyć kijek na plecy, powrót z jednoczesnym wydechem ustami

2-4x

3 Siad skrzyżny Kijek za plecami, podnieść kijek w tył-wdech, ściągnąć łopatki, powrót-wydech ustami

2-3x

4 Leżenie tyłem Ręce wzdłuż ciała, kolana zgięte, podnieść ręce za głowę-wdech nosem, powrót-wydech ustami

2-3x

5 Leżenie tyłem Unieść biodra-wdech, powrót wydech 2-3x

6 Leżenie tyłem Ręce w tył za głowę-wydech, dotknąć rękoma do kolan i unieść głowę-wydech

2-3x

7 Leżenie przodem Ręce pod brodą, „skrzydełka”, ramiona w bok-wdech, powrót-wydech

2-3x

8 Leżenie przodem Ręce wyprostowane do przodu z kijkiem, unieść ręce i głowę- wdech, powrót-wydech

2-3x

Polecamy pozycję do wykorzystania dla dzieci i rodziców

„Mamo, tato, ćwiczmy razem!”- B.Borys

Wydawnictwo: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich

kategoria: poradniki dla rodziców,

Ćwiczenia dla dzieci, gimnastyka, skolioza, nadwaga, aktywność fizyczna

Skąd się biorą u naszych dzieci stresy, nerwice, zmęczenie, złe wyniki w nauce? A my? Dlaczego stale jesteśmy poddenerwowani, znużeni, boli nas głowa? Przyjrzyjmy się naszym dzieciom - mają skoliozy, garbią się, są ociężałe... Jak temu zaradzić? Autorka twierdzi, że tylko ruch nas może uratować. I chyba ma rację. Weźcie więc poważnie wszystko to, co jest napisane w tej ciekawej książeczce i zademonstrowane na wesołych rycinach. Ćwiczcie, biegajcie, skaczcie, pływajcie, gimnastykujcie się razem, traktując to jak wspaniałą zabawę. Naprawdę z tygodnia na tydzień będziecie się czuli lepiej. Waszym dzieciom wróci ochota do nauki, miną stresy - świat stanie się o wiele piękniejszy, a Wy - zdrowsi.

Coś zdrowego i smacznego

Sałatka z brokułami, jajkiem i rzodkiewką

Przygotowanie

Na talerzach wyłożyć umytą sałatę. Dodać

różyczki ugotowanego brokuła (ok. 5

minut w lekko osolonej wodzie) oraz

pokrojone na plasterki rzodkiewki.

Doprawić wszystko solą, pieprzem,

skropić mieszanką 2 łyżek oliwy extra

vergine, 1 łyżki płynnego miodu i 1 łyżki

soku z cytryny.

Ułożyć połówki ugotowanych jajek. Polać

sosem jogurtowym (składniki wymieszać

w miseczce). Dodać pestki dyni.

Składniki /2 porcje / pół torebki mieszanki sałat np. z

rukolą i botwinką

1/2 brokuła

pół pęczka rzodkiewek

2 jajka, ugotowane

oliwa extra vergine, miód i sok z

cytryny, sól i pieprz

2 łyżki pestek dyni

Sos jogurtowy:

180 g jogurtu naturalnego

1/3 ząbka czosnku, drobno

startego

1 łyżka tahini (pominąć jeśli nie

mamy)

1 łyżeczka miodu

1 łyżeczka oliwy

1 łyżeczka soku z cytryny

szczypta mielonej papryki

(wędzonej jeśli mamy)

Muffiny jajeczne z papryką, cukinią i szpinakiem

Składniki / 4 sztuki / szklanka liści szpinaku

1/4 cukinii

30 g sera koziego (użyłam

pleśniowego) lub fety

1/3 czerwonej papryki

2 jajka

1/2 ząbka czosnku, startego

sól i pieprz

1 łyżka posiekanego szczypiorku (lub

2 łyżki rzeżuchy)

Przygotowanie Piekarnik nagrzać do 180 stopni C. Szpinak umyć i osuszyć, posiekać. Cukinię oraz

ser kozi zetrzeć na tarce o dużych oczkach. Paprykę pokroić w małą kosteczkę.

W misce roztrzepać jajka z dodatkiem czosnku, soli i pieprzu oraz szczypiorku. Dodać

szpinak, cukinię, ser kozi oraz paprykę, wymieszać widelcem.

Cztery kokilki (lub cztery wgłębienia w formie do muffinów) natłuścić oliwą lub

masłem, napełnić masą, piec przez 15 minut. Można też użyć silikonowych foremek

bez natłuszczania.