WIEK ŚWIATŁA W EUROPIE I POLSCE
description
Transcript of WIEK ŚWIATŁA W EUROPIE I POLSCE
![Page 1: WIEK ŚWIATŁA W EUROPIE I POLSCE](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022062302/568165ab550346895dd89515/html5/thumbnails/1.jpg)
WIEK ŚWIATŁA W EUROPIE I POLSCE
![Page 2: WIEK ŚWIATŁA W EUROPIE I POLSCE](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022062302/568165ab550346895dd89515/html5/thumbnails/2.jpg)
Spis treści:1.Wiek światła w Europie2.Kierunki myślowe i ich przedstawiciele w oświeceniu europejskim3.Rewolucja amerykańska 4.Rewolucja francuska5.Oświecnie w Polsce6.Sejm konwokacyjny i delegacyjny7.Konfederacja barska8.Sejm wielki czteroletni i konstytucja 3 maja 9.Uchwały sejmu rozbiorowego10.Konfederacja targowicka11 I rozbiór Polski12. II rozbiór Polski13. III rozbiór Polski14.Insurekcja kościuszkowska15.Oświecenie-wnioski16.Linki i lista naszej klasy
![Page 3: WIEK ŚWIATŁA W EUROPIE I POLSCE](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022062302/568165ab550346895dd89515/html5/thumbnails/3.jpg)
WIEK ŚWIATŁA W EUROPIE
Przypada na lata 1688-1789; jest to epoka w dziejach kultury europejskiej między barokiem a romantyzmem,
Człowiek w centrum myśli, Rozwój szkół ,instytucji oświeceniowych, nauki, Symetria , ład, mimesis w sztuce, powrót do reguł
klasycznych, Powrót do ideałów humanistycznych, walka o prawa
obywatelskie, Powszechny pobór do armii, Eliminacja zakonów, Zniesienie praw, kodyfikacja prawa, obciążenia podatkowe, Rozdziela się sojusz państwa z kościołem, Unowocześnienie krajów(rzemiosło, handel, manufaktury )
![Page 4: WIEK ŚWIATŁA W EUROPIE I POLSCE](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022062302/568165ab550346895dd89515/html5/thumbnails/4.jpg)
KIERUNKI MYŚLOWE I ICH PRZEDSTAWICIELE W OŚWIECENIU EUROPEJSKIM Racjonalizm-zwrócił uwagę na konieczność posługiwania się rozumem
na drodze poznania. Kontynuatorem tych poglądów był francuz- Wolter. Napisał m.in. Traktat o tolerancji, Kandyd oraz Edyp.
Empiryzm-według którego jedynym lub głównym źródłem bądź środkiem poznania jest doświadczenie zmysłowe . Popularyzatorem poglądów empirycznych był anglik John Locke , napisał m.in. dzieło zatytułowane „Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego”.
Deizm-zakładający ,że Bóg istnieje, ale ograniczył się jedynie do stworzenia materialnego świata i pewnych nakazów, nie ingeruje dalej w życie człowieka. Najbardziej znanymi deistami tego czasu byli Wolter, Denis Diderot, Jan Jakub Rousseau, Napoleon Bonaparte, Jerzy Waszyngton, Benjamin Franklin i Thomas Jefferson.
Ateizm-zwolennicy ateizmu odrzucali całkowitą wiarę w istnienie Boga. Sensualizm-to pogląd filozoficzny uznający, że najlepszą droga
poznania jest poznanie zmysłowe. Przedstawiciel tego kierunku w teorii poznania, był angielski filozof J. Locke, który twierdził, iż ,, nie ma niczego w umyśle, co nie istniałoby w zmysłach".
![Page 5: WIEK ŚWIATŁA W EUROPIE I POLSCE](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022062302/568165ab550346895dd89515/html5/thumbnails/5.jpg)
OŚWIECENIE W DZIAŁANIUrewolucja amerykańska Działania wojenne prowadzone od 1775(bitwa pod Lexington i
Concord) do 1783 (podpisanie traktatu paryskiego),pomiędzy Wielką Brytanią ,a 13 koloniami w Ameryce Północnej,
Przyczyny: niezadowolenie kolonii z powodu wysokich podatków , hamowania rozwoju oraz ograniczenie ich samorządu,
W kolonizatorach budzi się także duch wolności ,wynikający z wpływów oświecenia,
DEKLARACJA NIEPODLEGŁOŚCI-ogłoszona 4 lipca 1776r. Opracowana przez Thomasa Jeffersona. Głosiła prawo do:
wolności , posiadania własności , bezpieczeństwa , wyrażania własnych poglądów, wyrażania własnych poglądów religijnych , oporu przed naciskiem
![Page 6: WIEK ŚWIATŁA W EUROPIE I POLSCE](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022062302/568165ab550346895dd89515/html5/thumbnails/6.jpg)
OŚWIECENIE W DZIAŁANIUrewolucja amerykańska 1783-podpisanie pokoju w Wersalu. Anglia uznaje niepodległość
Stanów Zjednoczonych. 17 września 1787 uchwalono w czasie obrad kongresu konstytucje.
Jest to pierwsza na świecie ustawa zasadnicza, którą stworzono opierając się na ideałach oświecenia. Zastosowano w niej trójpodział władzy stworzony przez Monteskiusza:
Władza wykonawcza: Prezydent Władza ustawodawcza : Kongres, który dzielił się na izbę
reprezentantów i senat Władza sądownicza : sąd najwyższy
![Page 7: WIEK ŚWIATŁA W EUROPIE I POLSCE](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022062302/568165ab550346895dd89515/html5/thumbnails/7.jpg)
Kolonie w Ameryce Północnej
![Page 8: WIEK ŚWIATŁA W EUROPIE I POLSCE](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022062302/568165ab550346895dd89515/html5/thumbnails/8.jpg)
OŚWIECENIE W DZIAŁANIUrewolucja francuska
Okres w historii Francji trwający od 1789 do 1799, w którym doszło do głębokich zmian polityczno-społecznych i obalenia monarchii Burbonów.
Za jej symboliczny początek uważa się zdobycie przez lud Paryża twierdzy Bastylia 14 lipca 1789 roku. Natomiast za koniec rewolucji uznaje się kres rządów Dyrektoriatu 9 listopada 1799 roku, kiedy to Napoleon Bonaparte przeprowadził zamach stanu ogłaszając się dzień później Pierwszym Konsulem.
Przyczyny:
Zła sytuacja ekonomiczna i nierównomierny rozwój gospodarczy,
Klęski żywiołowe , nędza, głód, Wystawne życie Ludwika XVI i jego
żony, Bardzo wysokie podatki ściągane na
rzecz króla i kleru, Podział społeczeństwa na 3 stany, 5 maja - zwołanie stanów Generalnych
,
![Page 9: WIEK ŚWIATŁA W EUROPIE I POLSCE](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022062302/568165ab550346895dd89515/html5/thumbnails/9.jpg)
OŚWIECENIE W DZIAŁANIUrewolucja francuskaDeklaracja Praw Człowieka i Obywatela 1789r.
Rousseau -suwerenność;
wszelka władza społeczności ludzkiej początek swój bierze
z woli luduMonteskiusz-podział
władzy na ustawodawczą,
sądowniczą i wykonawczą
Równość wobec praw
politycznych i ciężarów podatkowyc
h, zniesienie
przywilejów stanowych
Wolność wyrażania przekonań,
nietykalność osobista, wolność
gospodarcza
![Page 10: WIEK ŚWIATŁA W EUROPIE I POLSCE](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022062302/568165ab550346895dd89515/html5/thumbnails/10.jpg)
Etapy rewolucji Charakterystyka WydarzeniaMonarchia parlamentarna 1789-1791
•Kryzys gospodarczy, nieurodzaje, tarapaty finansowe monarchii(ogromny dług państwowy po wojnie z Anglią w obronie USA).
-otwarcie Stanów Generalnych-14 lipca 1789- zdobycie Bastylii-ogłoszenie równości obywateli wobec prawa, zniesienie obciążeń feudalnych,-26 sierpnia 1789-uchwalenie Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela,-konfiskata dóbr kościelnych , zakaz strajków,-3 września 1791- uchwalenie Konstytucji
Monarchia konstytucyjna 1791-1792
•Rozruchy w kraju; rośnie rola klubów politycznych, m.in. jakobinów i kordelierów.
- zamieszki w Paryżu, aresztowanie króla,
Republika Żyrondystów 1792- 1796
•Rządy żyrondystów- zwolenników republiki, w kraju panuje chaos i głód.
-powszechne wybory,-27 stycznia 1793-ścięcie Ludwika XVI,-zwycięstwo armii na froncie pod Valmy,-powołanie Komitetu Ocalenia Publicznego na czele z Dantomem
Dyktatura jakobinów 1793-1794
• Rządy terroru jakobinów i przebudowa porządku społecznego(walka z religią i kontrola rynku żywności), załamanie gospodarcze.
-powszechny obowiązek służby wojskowej,-opieka państwa nad oświatą,-likwidowanie spółek handlowych,-zburzenie Lyonu
Rządy Dyrektoriatu 1794-1799
•Zawężenie praw wyborczych, tolerancja religijna, wojny
-stopniowe wybory do parlamentu( Rada 500-set),-ogłoszenie bankructwa przez skarb państwa
![Page 11: WIEK ŚWIATŁA W EUROPIE I POLSCE](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022062302/568165ab550346895dd89515/html5/thumbnails/11.jpg)
OŚWIECENIE W POLSCE W Polsce idee oświecenia przyjęły się później niż w krajach Europy
Zachodniej, co było związane z tym, że mieszczaństwo zyskało większe znaczenie dopiero w II poł. XVIII w. Przyjmuje się, że ramy czasowe polskiego oświecenia obejmują okres od lat 40. XVIII wieku do roku 1822.
Przedstawiciele polskiego oświecenia: - Stanisław Leszczyński (jego traktat polityczny to: „Glos wolny, wolność
ubezpieczających’’),- Stanisław Konarski (jego dzieło :„ O skutecznym rad sposobie”),- Bracia Załuscy ( założyciele biblioteki publicznej w Warszawie,
organizatorzy „Towarzystwa Literatów”), Powołanie Świeckiego Ministerstwa Edukacji Narodowej, Powołanie pierwszego Państwowego Teatru Narodowego-Bogusławski
![Page 12: WIEK ŚWIATŁA W EUROPIE I POLSCE](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022062302/568165ab550346895dd89515/html5/thumbnails/12.jpg)
Stanisław August Poniatowski
król polski 1764–1795 , Obrany na króla pod naciskiem carycy Katarzyny II i Familii; dążył
do wzmocnienia i unowocześnienia państwa oraz, początkowo, do uwolnienia się od zależności od Rosji; popierał reformy Czartoryskich. Stanisław August
Poniatowski
był współinicjatore
m i protektorem
Komisji Edukacji Narodowej
był zwolennikiem wprowadzeni
a Kodeksu Andrzeja
Zamoyskiego
był mecenasem literatury (inicjator „Monitora”, organizator obiadów
czwartkowych), teatru, sztuki (przebudowa
Zamku Król., budowa zespołu pałacowego
Łazienek
popierał zakładanie manufaktur
zał. Szkołę
Rycerską (1765)
![Page 13: WIEK ŚWIATŁA W EUROPIE I POLSCE](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022062302/568165ab550346895dd89515/html5/thumbnails/13.jpg)
OŚWIECENIE W DZIAŁANIUrewolucja w Polsce
Sejm konwokacyjny obradujący w dniach 7 maja-23 czerwca 1764 w Warszawie, zwołany pod węzłem konfederacji dla przygotowania elekcji Stanisława Augusta Poniatowskiego, przeprowadził szereg reform ustroju I Rzeczypospolitej.
Reformy sejmu konwokacyjnego: zlikwidowanie ceł prywatnych, Wprowadzenie ceł generalnych do skarbu państwowego, zniesienie liberum veto w głosowaniu w sprawach skarbowych i
wojskowych, wprowadzenie zakazu przysięgania posłów na instrukcje poselskie, zlikwidowanie Sejmu Czterech Ziem, gdyż nie był on w stanie uporać się
ze ściąganiem podatków od Żydów, na czas nieokreślony zawiązano konfederację generalną, co pozwalało na
skuteczne przeprowadzenie sejmu elekcyjnego i koronacyjnego, ograniczono władzę hetmanów
![Page 14: WIEK ŚWIATŁA W EUROPIE I POLSCE](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022062302/568165ab550346895dd89515/html5/thumbnails/14.jpg)
OŚWIECENIE W DZIAŁANIUrewolucja w Polsce
1767-68-w wyniku sejmu delegacyjnego na polecenie carycy Katarzyny II, ambasador rosyjski Mikołaj Repnin miał usunąć grupę senatorów sprzeciwiających się równouprawnieniu dysydentów. Zostali wywiezieni w głąb Rosji , gdzie internowano ich na 5 lat.
Sejm delegacyjny zaakceptował protektorat Rosji nad Rzeczpospolitą- gwarantką ustroju państwa stała się Katarzyna II.
Prawa kardynalne:
Utrzymywanie wolnej lekcji
Możliwość liberum veto
Nietykalność osobista szlachty
Prawo rokoszu
RównouprawnienieDysydentów
![Page 15: WIEK ŚWIATŁA W EUROPIE I POLSCE](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022062302/568165ab550346895dd89515/html5/thumbnails/15.jpg)
OŚWIECENIE W DZIAŁANIUrewolucja w Polsce
Barska konfederacja 1768-1772 -zbrojny związek szlachty zawiązany 29 lutego 1768 w Barze na Podolu. Konfederacja objęła swym zasięgiem ziemie całej Rzeczypospolitej, głosiła hasła obrony wiary i wolności szlacheckich.
Inicjatorami zawiązania konfederacji byli: biskup kamieniecki Adam Stanisław Krasiński, marszałek nadworny koronny Jerzy August Mniszech;
Związek zbrojny zorganizowali: Michał Hieronim, Joachim Potocki, Michał Jan Pac Józef Sapieha i marszałek związku wojskowego konfederacji Józef Pułaski;
Po upadku konfederacji na Sybir zesłano według szacunków samego posła rosyjskiego Nikołaja Repnina ponad 14 000 konfederatów, resztę przymusowo wcielono do armii rosyjskiej.
Konfederaci barscy wystąpili:W obronie Przeciw
-niepodległości kraju,-wiary katolickiej,- „Złotej wolności szlacheckiej”
-Rosji i terrorowi wojsk rosyjskich,-dysydentom ,-królowi i obozowi reform
![Page 16: WIEK ŚWIATŁA W EUROPIE I POLSCE](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022062302/568165ab550346895dd89515/html5/thumbnails/16.jpg)
OŚWIECENIE W DZIAŁANIUrewolucja w PolsceI rozbiór Polski -
1772 -podział terytorium Rzeczypospolitej dokonany przez Prusy, Rosję i Austrię w końcu XVIII w. Od 1732 istniało porozumienie między sąsiadującymi z Rzeczpospolitą mocarstwami mające na celu ingerencję w jej sprawy wewnętrzne.Prusy Austria Rosja
Prusy Królewskie (bez Gdańska i Torunia) oraz część Kujaw i Warmię.
Południowa część Małopolski i prawie cała Ruś Czerwona(miasto Lwów).
Polskie Inflanty i część Białorusi.
![Page 17: WIEK ŚWIATŁA W EUROPIE I POLSCE](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022062302/568165ab550346895dd89515/html5/thumbnails/17.jpg)
OŚWIECENIE W DZIAŁANIUrewolucja w Polsce
Uchwały sejmu rozbiorowego (1773-75)
Zatwierdzenie rozbioru
Polski
Powołanie Komisji Edukacji
Narodowej
Uchwalenie liczby wojska do 30 tys. ,
ujednolicenie cła i
podatków
Powołanie Rady Nieustającej(rząd
złożony z króla 18 senatorów i
18 posłów-kierował
sprawami państwowymi
między sejmami)
![Page 18: WIEK ŚWIATŁA W EUROPIE I POLSCE](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022062302/568165ab550346895dd89515/html5/thumbnails/18.jpg)
OŚWIECENIE W DZIAŁANIUrewolucja w Polsce
SEJM WIELKI CZTEROLETNI - sejm zwyczajny obradujący w Warszawie od 1788 do 1792. Zwołany przez Stanisława August Poniatowskiego, za zgodą Katarzyny II. Podczas jego obrad postanowiono zwiększyć liczbę armii oraz nałożyć stały podatek na szlachtę i duchowieństwo.
Głównym dziełem Sejmu Wielkiego było uchwalenie w dniu 3
maja 1791 nowej Konstytucji ustrojowej. Wprowadzała ona podział władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą, zwiększyła uprawnienia mieszczan, zapowiadała poprawę doli warstwy chłopskiej, zlikwidowała konfederacje i liberum veto w Sejmie, ograniczyła prawa polityczne gołoty szlacheckiej.
![Page 19: WIEK ŚWIATŁA W EUROPIE I POLSCE](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022062302/568165ab550346895dd89515/html5/thumbnails/19.jpg)
OŚWIECENIE W DZIAŁANIUrewolucja w Polsce
Konfederacja targowicka- spisek magnacki zawiązany w celu obalenia reform Sejmu Czteroletniego i Konstytucji 3 Maja 1791. Formalnie ogłoszona 14 maja 1792 w pogranicznym miasteczku Targowica na Ukrainie, faktycznie zawiązana w Petersburgu 27 kwietnia 1792. Przywódcy konfederacji, magnaci kresowi Szczęsny Potocki, Franciszek Ksawery Branicki i Seweryn Rzewuski, dążyli do utrzymania starych struktur państwowych bądź podziału Rzeczypospolitej na autonomiczne prowincje zarządzane przez przedstawicieli magnaterii.
Konfederaci zwrócili się o pomoc do Rosji, co wykorzystała Katarzyna II , wysyłając przeciwko Polsce 100-tysięczną armię. W trwającej od maja do lipca 1792 wojnie polsko-rosyjskiej wojsko polskie poniosło klęskę. Po wojnie targowiczanie przywracali stare porządki, prześladowali zwolenników Konstytucji 3 Maja, wprowadzili cenzurę prasy, wydawnictw i korespondencji.
![Page 20: WIEK ŚWIATŁA W EUROPIE I POLSCE](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022062302/568165ab550346895dd89515/html5/thumbnails/20.jpg)
OŚWIECENIE W DZIAŁANIUrewolucja w PolsceII rozbiór Polski- 1793
Prusy Rosja
Wielkopolska, duża część Mazowsza, Gdańsk i Toruń.
Większość Białorusi, Ukraina nadnieprzańska oraz Podole.
![Page 21: WIEK ŚWIATŁA W EUROPIE I POLSCE](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022062302/568165ab550346895dd89515/html5/thumbnails/21.jpg)
OŚWIECENIE W DZIAŁANIUrewolucja w Polsce
Insurekcja Kościuszkowska 1794 :• Była skierowana przeciwko Rosji i Prusom,• Prowokatorami powstania była Kuźnica Kołątajowska , • Wobec narastającego w kraju napięcia ambasador Rosji nakazał
skoncentrowanie sił rosyjskich w okolicach Warszawy,• 24 marca 1794r. Kościuszko ogłosił Akt powstania, gdzie stawał się Najwyższym
Naczelnikiem Sił Zbrojnych Narodowych ,• Cel powstania : przywrócenie i zabezpieczenie całości jej granic,• 4 kwietnia1794 pod Racławicami wojska powstańcze pod wodzą samego
Kościuszki stoczyły zwycięską bitwę z wojskami rosyjskimi ,• 17 kwietnia 1794 wybuchła insurekcja warszawska,• 23 kwietnia 1794 wybuchła insurekcja w Wilnie,• 6 czerwca pod Szczekocinami doszło do bitwy wojsk polskich z połączonymi
siłami rosyjsko-pruskimi. Po zaciętych walkach Polacy zmuszeni zostali do odwrotu ku Warszawie,
• 10 października 1794 pod Maciejowicami doszło do bitwy pomiędzy wojskami polskimi , a wojskami rosyjskimi. W wyniku przegranej dla Polaków bitwy do niewoli dostał się ranny naczelnik insurekcji - Tadeusz Kościuszko,
![Page 22: WIEK ŚWIATŁA W EUROPIE I POLSCE](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022062302/568165ab550346895dd89515/html5/thumbnails/22.jpg)
OŚWIECENIE W DZIAŁANIUrewolucja w Polsce
III rozbiór Polski -1795Prusy Austria RosjaWiększość Mazowsza z Warszawą, część Podlasia, ziemie litewskie po rzekę Niemen, a na południu tereny byłego księstwa siewierskiego.
Część Małopolski między Pilicą a Bugiem wraz z częścią Mazowsza i Podlasia.
Większość ziem litewskich, województwo wołyńskie oraz część ziemi chełmskiej.
![Page 23: WIEK ŚWIATŁA W EUROPIE I POLSCE](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022062302/568165ab550346895dd89515/html5/thumbnails/23.jpg)
Polska po III rozbiorze
![Page 24: WIEK ŚWIATŁA W EUROPIE I POLSCE](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022062302/568165ab550346895dd89515/html5/thumbnails/24.jpg)
OŚWIECENIE-WNIOSKI: Wolność-oświecenie sformułowano podstawy liberalizmu , tj.
poglądu iż najwyższą wartością jest wolność, Tolerancja religijna-domagano się swobody wyznania oraz
rozdziału Kościoła od państwa, Równość-oświecenie to okres w którym każdy z obywateli
ma udział w rządzeniu swoim krajem, Braterstwo-ludzie oświecenia określili także powszechne
prawa obywatela, Postęp- oświecenie określiło naukę jako najwartościowszy
model wyjaśniania świata, Immanuel Kant w rozprawie z 1784 r. "Co to jest
Oświecenie?" mówił: "Oświeceniem nazywamy wyjście człowieka z niepełnoletności, w którą popadł z własnej winy. Niepełnoletność to niezdolność człowieka do posługiwania się swym własnym rozumem, bez obcego kierownictwa”.
![Page 25: WIEK ŚWIATŁA W EUROPIE I POLSCE](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022062302/568165ab550346895dd89515/html5/thumbnails/25.jpg)
![Page 26: WIEK ŚWIATŁA W EUROPIE I POLSCE](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022062302/568165ab550346895dd89515/html5/thumbnails/26.jpg)
Linki:http://www.youtube.com/watch?v=lRRSkaXnp1w
http://www.youtube.com/watch?v=d79Irw79CqQ - droga do niepodległości USA
http://www.youtube.com/watch?v=W4G1CXzT6WU - konfederacja barska
http://www.youtube.com/watch?v=qybLNXuQ-tM - sejm Wielki Czteroletni
![Page 27: WIEK ŚWIATŁA W EUROPIE I POLSCE](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022062302/568165ab550346895dd89515/html5/thumbnails/27.jpg)
Autorzy:Urszula GradPaulina Mac
Katarzyna Karakuła
Pozostała część naszej klasy:Mariola Babiarz
Klaudia BalawenderAnia Banaś
Patrycja CisekDominik Cybulski
Ewa CyranOlek CzechRafał Drozd
Ola FicekAnia Frączek
![Page 28: WIEK ŚWIATŁA W EUROPIE I POLSCE](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022062302/568165ab550346895dd89515/html5/thumbnails/28.jpg)
Paulina HawroEwelina HućkoMonika Jania
Angelika JaroszAngelika KucaMonika KuźniarPaulina LorencEwelina MachPatryk Malec
Karolina NiemczakArek Panek
Małgorzata PudłoDorota Salach
Emilka SzpindorJoanna Świątoniowska
Małgorzata WawrzkiweiczKarina Wilczek
![Page 29: WIEK ŚWIATŁA W EUROPIE I POLSCE](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022062302/568165ab550346895dd89515/html5/thumbnails/29.jpg)
![Page 30: WIEK ŚWIATŁA W EUROPIE I POLSCE](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022062302/568165ab550346895dd89515/html5/thumbnails/30.jpg)
Dziękujemy za uwagę!