WIEK ŚWIATŁA W EUROPIE I POLSCE
description
Transcript of WIEK ŚWIATŁA W EUROPIE I POLSCE
Przypada na lata 1688-1789; jest to epoka w dziejach kultury europejskiej między barokiem a romantyzmem,
Człowiek w centrum myśli, Rozwój szkół ,instytucji oświeceniowych, nauki, Symetria , ład, mimesis w sztuce, powrót do reguł
klasycznych, Powrót do ideałów humanistycznych, walka o prawa
obywatelskie, Powszechny pobór do armii, Eliminacja zakonów, Zniesienie praw, kodyfikacja prawa, obciążenia podatkowe, Rozdziela się sojusz państwa z kościołem, Unowocześnienie krajów(rzemiosło, handel, manufaktury )
Racjonalizm-zwrócił uwagę na konieczność posługiwania się rozumem na drodze poznania. Kontynuatorem tych poglądów był francuz- Wolter. Napisał m.in. Traktat o tolerancji, Kandyd oraz Edyp.
Empiryzm-według którego jedynym lub głównym źródłem bądź środkiem poznania jest doświadczenie zmysłowe . Popularyzatorem poglądów empirycznych był anglik John Locke , napisał m.in. dzieło zatytułowane „Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego”.
Deizm-zakładający ,że Bóg istnieje, ale ograniczył się jedynie do stworzenia materialnego świata i pewnych nakazów, nie ingeruje dalej w życie człowieka. Najbardziej znanymi deistami tego czasu byli Wolter, Denis Diderot, Jan Jakub Rousseau, Napoleon Bonaparte, Jerzy Waszyngton, Benjamin Franklin i Thomas Jefferson.
Ateizm-zwolennicy ateizmu odrzucali całkowitą wiarę w istnienie Boga. Sensualizm-to pogląd filozoficzny uznający, że najlepszą droga
poznania jest poznanie zmysłowe. Przedstawiciel tego kierunku w teorii poznania, był angielski filozof J. Locke, który twierdził, iż ,, nie ma niczego w umyśle, co nie istniałoby w zmysłach".
Kolonie w Ameryce Północnej
Okres w historii Francji trwający od 1789 do 1799, w którym doszło do głębokich zmian polityczno-społecznych i obalenia monarchii Burbonów.
Za jej symboliczny początek uważa się zdobycie przez lud Paryża twierdzy Bastylia 14 lipca 1789 roku. Natomiast za koniec rewolucji uznaje się kres rządów Dyrektoriatu 9 listopada 1799 roku, kiedy to Napoleon Bonaparte przeprowadził zamach stanu ogłaszając się dzień później Pierwszym Konsulem.
Przyczyny:
Zła sytuacja ekonomiczna i nierównomierny rozwój gospodarczy,
Klęski żywiołowe , nędza, głód, Wystawne życie Ludwika XVI i
jego żony, Bardzo wysokie podatki ściągane
na rzecz króla i kleru, Podział społeczeństwa na 3 stany, 5 maja - zwołanie stanów
Generalnych ,
Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela 1789r.
Rousseau -suwerenność;
wszelka władza społeczności ludzkiej początek swój bierze
z woli luduMonteskiusz-podział
władzy na ustawodawczą,
sądowniczą i wykonawczą
Równość wobec praw
politycznych i ciężarów podatkowyc
h, zniesienie
przywilejów stanowych
Wolność wyrażania przekonań,
nietykalność osobista, wolność
gospodarcza
Etapy rewolucji Charakterystyka WydarzeniaMonarchia parlamentarna 1789-1791
•Kryzys gospodarczy, nieurodzaje, tarapaty finansowe monarchii(ogromny dług państwowy po wojnie z Anglią w obronie USA).
-otwarcie Stanów Generalnych-14 lipca 1789- zdobycie Bastylii-ogłoszenie równości obywateli wobec prawa, zniesienie obciążeń feudalnych,-26 sierpnia 1789-uchwalenie Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela,-konfiskata dóbr kościelnych , zakaz strajków,-3 września 1791- uchwalenie Konstytucji
Monarchia konstytucyjna 1791-1792
•Rozruchy w kraju; rośnie rola klubów politycznych, m.in. jakobinów i kordelierów.
- zamieszki w Paryżu, aresztowanie króla,
Republika Żyrondystów 1792- 1796
•Rządy żyrondystów- zwolenników republiki, w kraju panuje chaos i głód.
-powszechne wybory,-27 stycznia 1793-ścięcie Ludwika XVI,-zwycięstwo armii na froncie pod Valmy,-powołanie Komitetu Ocalenia Publicznego na czele z Dantomem
Dyktatura jakobinów 1793-1794
• Rządy terroru jakobinów i przebudowa porządku społecznego(walka z religią i kontrola rynku żywności), załamanie gospodarcze.
-powszechny obowiązek służby wojskowej,-opieka państwa nad oświatą,-likwidowanie spółek handlowych,-zburzenie Lyonu
Rządy Dyrektoriatu 1794-1799
•Zawężenie praw wyborczych, tolerancja religijna, wojny
-stopniowe wybory do parlamentu( Rada 500-set),-ogłoszenie bankructwa przez skarb państwa
król polski 1764–1795 , Obrany na króla pod naciskiem carycy Katarzyny II i Familii; dążył
do wzmocnienia i unowocześnienia państwa oraz, początkowo, do uwolnienia się od zależności od Rosji; popierał reformy Czartoryskich. Stanisław August
Poniatowski
był współinicjatore
m i protektorem
Komisji Edukacji
Narodowej
był zwolennikiem wprowadzeni
a Kodeksu Andrzeja
Zamoyskiego
był mecenasem literatury (inicjator „Monitora”, organizator obiadów
czwartkowych), teatru, sztuki (przebudowa
Zamku Król., budowa zespołu pałacowego
Łazienek
popierał zakładanie manufaktur
zał. Szkołę
Rycerską (1765)
1767-68-w wyniku sejmu delegacyjnego na polecenie carycy Katarzyny II, ambasador rosyjski Mikołaj Repnin miał usunąć grupę senatorów sprzeciwiających się równouprawnieniu dysydentów. Zostali wywiezieni w głąb Rosji , gdzie internowano ich na 5 lat.
Sejm delegacyjny zaakceptował protektorat Rosji nad Rzeczpospolitą- gwarantką ustroju państwa stała się Katarzyna II.
Prawa kardynalne:
Utrzymywanie wolnej lekcji
Możliwość liberum veto
Nietykalność osobista szlachty
Prawo rokoszu
RównouprawnienieDysydentów
I rozbiór Polski -1772 -podział terytorium Rzeczypospolitej dokonany przez Prusy, Rosję i Austrię w końcu XVIII w. Od 1732 istniało porozumienie między sąsiadującymi z Rzeczpospolitą mocarstwami mające na celu ingerencję w jej sprawy wewnętrzne.Prusy Austria Rosja
Prusy Królewskie (bez Gdańska i Torunia) oraz część Kujaw i Warmię.
Południowa część Małopolski i prawie cała Ruś Czerwona(miasto Lwów).
Polskie Inflanty i część Białorusi.
Uchwały sejmu rozbiorowego (1773-75)
Zatwierdzenie rozbioru
Polski
Powołanie Komisji Edukacji
Narodowej
Uchwalenie liczby wojska do 30 tys. ,
ujednolicenie cła i
podatków
Powołanie Rady Nieustającej(rząd złożony z króla 18 senatorów i
18 posłów-kierował
sprawami państwowymi
między sejmami)
II rozbiór Polski- 1793Prusy RosjaWielkopolska, duża część Mazowsza, Gdańsk i Toruń.
Większość Białorusi, Ukraina nadnieprzańska oraz Podole.
Insurekcja Kościuszkowska 1794 :• Była skierowana przeciwko Rosji i Prusom,• Prowokatorami powstania była Kuźnica Kołątajowska , • Wobec narastającego w kraju napięcia ambasador Rosji nakazał
skoncentrowanie sił rosyjskich w okolicach Warszawy,• 24 marca 1794r. Kościuszko ogłosił Akt powstania, gdzie stawał się
Najwyższym Naczelnikiem Sił Zbrojnych Narodowych ,• Cel powstania : przywrócenie i zabezpieczenie całości jej granic,• 4 kwietnia1794 pod Racławicami wojska powstańcze pod wodzą samego
Kościuszki stoczyły zwycięską bitwę z wojskami rosyjskimi ,• 17 kwietnia 1794 wybuchła insurekcja warszawska,• 23 kwietnia 1794 wybuchła insurekcja w Wilnie,• 6 czerwca pod Szczekocinami doszło do bitwy wojsk polskich z połączonymi
siłami rosyjsko-pruskimi. Po zaciętych walkach Polacy zmuszeni zostali do odwrotu ku Warszawie,
• 10 października 1794 pod Maciejowicami doszło do bitwy pomiędzy wojskami polskimi , a wojskami rosyjskimi. W wyniku przegranej dla Polaków bitwy do niewoli dostał się ranny naczelnik insurekcji - Tadeusz Kościuszko,
III rozbiór Polski -1795
Polska po III rozbiorze
Wolność-oświecenie sformułowano podstawy liberalizmu , tj. poglądu iż najwyższą wartością jest wolność,
Tolerancja religijna-domagano się swobody wyznania oraz rozdziału Kościoła od państwa,
Równość-oświecenie to okres w którym każdy z obywateli ma udział w rządzeniu swoim krajem,
Braterstwo-ludzie oświecenia określili także powszechne prawa obywatela,
Postęp- oświecenie określiło naukę jako najwartościowszy model wyjaśniania świata,
Immanuel Kant w rozprawie z 1784 r. "Co to jest Oświecenie?" mówił: "Oświeceniem nazywamy wyjście człowieka z niepełnoletności, w którą popadł z własnej winy. Niepełnoletność to niezdolność człowieka do posługiwania się swym własnym rozumem, bez obcego kierownictwa”.
Linki:http://www.youtube.com/watch?v=lRRSkaXnp1w
http://www.youtube.com/watch?v=d79Irw79CqQ - droga do niepodległości USA
http://www.youtube.com/watch?v=W4G1CXzT6WU - konfederacja barska
http://www.youtube.com/watch?v=qybLNXuQ-tM - sejm Wielki Czteroletni
Autorzy:Urszula GradPaulina Mac
Katarzyna Karakuła
Pozostała część naszej klasy:Mariola Babiarz
Klaudia BalawenderAnia Banaś
Patrycja CisekDominik Cybulski
Ewa CyranOlek CzechRafał Drozd
Ola FicekAnia Frączek
Paulina HawroEwelina HućkoMonika Jania
Angelika JaroszAngelika KucaMonika KuźniarPaulina LorencEwelina MachPatryk Malec
Karolina NiemczakArek Panek
Małgorzata PudłoDorota Salach
Emilka SzpindorJoanna Świątoniowska
Małgorzata WawrzkiweiczKarina Wilczek