..1"ROK4 NR l (~1) I'

~

STYCBN·LUTY1999r~

Cena1II SQgr

f.'

W NUMERZE:LZ~ madylZUl'alb2.~VJ'bmm

""'I~!.~

pa rhll2:II) l--J~~~

b)~~IIII~.r.W~

C)~~~ WJSbMl.~~

d)v~ID-~ GIIIIs:

e) CDZ~ ..l.ltnnda.-lJIIt

fl CIIIIa~4.~ Ilost!.z GIr4m\!III~S.OSUM~M-~..~6.Z~pd*7.JaltpR1'«I~

nu,L lIla!!DII'

~

2 Nr 22

RADAGMINY* ZARZADGMINYZarzad Gminy

w RysIIcach KOMUNIKAT

ZARZADU GMINY

Zawiadamia sie niniejszym, ze zgodnie z uchwala nr ..~1D!!~t.~......

Rady Gminy RYGLICEz dnia ~~.9!t,,:122Broku,przystapiono do sporzadzenia

,Studium uwarunkowan i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminyRYGLlCe-.

Sludium bedzie sporzadzone dla obszaru gminy w jej granicach

administracyjnych.

Przedmiotem ,Studium' beda zagadnienia okreslone wart.e. ustA i 5 ustawy z

7 lipca 1994r. o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U.nr 89, poz.415. z

pózniejszymi zmianami), w tym dotyczace ochrony srodowiska przyrodniczego

i kulturowego. kierunków rozwoju komunikacji, infrastruktury technicznej,

obszarów zorganizowanej dzialalnosci inwestycyjnej oraz obszarów

przewidzianych pod zabudowe.

Zainteresowane organy, organizacje i inne jednostki proszone sa

o zglaszanie postulatów do ,Studium'. Postulaty te nalezy przekazac na adres.

Urzedu Gminy RYGLICE. w tenninie do 1 miesiaca od daty opublikowania

niniejszego komunikatu.

Ryglice. dnia ..~.?:!?~:~.?n.~..Za Zarzad

Postanowienia Rady Gminy na sesji30 grudnia 1998 r.

* Uchwala w sprawie obnizenia ceny skupu zyta przyj-mowanej jako podstawa obliczania podatku rolnegona obszarze gminy Eyglice w rola11999:CENE SKUPU Iq ZYTA OBNIZA SIE Z KWOTY33.14 ZL DO KWOTY 30.00 ZL NA ROK 1999.

* Uchwala w sprawie okreslenia wysokosci stawek po-datku od nieruchomosci na terenie gminy:Na terenie gminy wprowadza sie nastepujace wyso-kosci stawek podatku od nieruchomosci:

1. od budynków mieszkalnych lub ich czesci 0.19 zl zam2 powierz. uzytk.

2. od budynków lub ich czesci zwiazanych z dzialalno-scia gospodarcza inna niz rolnicza lub lesna itd. 6.80zl za m2 powierz. uzytk.

3. od budynków lub ich czesci -dzialalnosc gospodar-cza w zakresie obrotu kwalifikowanym materialemsiewnym 3.20 zl od m2 powierz. uzytk.

4. od pozostalych budynków lub ich czesci 2.30 zl od 1m2 powierz. uzytk.

5. od budowli 2% ich wartosci okreslonej na podstawieartykulu 4 ustawy

6. od gruntów zwiazanych z dzialalnoscia gospodarczainna niz dzialalnosc rolnicza lub lesna 0,30 zl od 1m2 powierzchni.

7. od gruntówa) bedacych uzytkami rolnymi nie wchodzacymi w

sklad gospodarstw rolnych w rozumieniu przepi-sów ustawy z dn. 15 listopada 1984 1.40 zl od 1 m2powierzchni.

Uchwala zwalnia od podatku od nieruchomosci bu-dynki i grunty:

a) gminnych jednostek kultury i bibliotekb) Gminnych Osrodków Zdrowiac) Ochotniczych Strazy Pozarnych w czesci prze-

znaczonej wylacznie na cele statutowe.

Nadmienic nalezy, ze podatek gruntowy na rok 1999nie ulega podwyzszeniu, w roku 1998 podstawe obli-czenia podatku tez stanowila cena zyta 30.00 zl/Iq

Przy obliczeniu podatku od nieruchomosci zostalauwzgledniona 50% obnizka od stawek proponowanychprzez Ministra Finansów.

* Uchwala okreslenia stawek podatku od srodkówtransportu na terenie gminy na rok 1999. Podatkipozostaly na wysokosci roku 1998, z podatku od srod-ków transportu zostaly zwolnione samochody spe-cjalne OSP.

* Uchwala w sprawie ustalenia czynszu najmu za lo-kale mieszkalne: Czynsz ustalono w wysokosci ).70zl za 1 m2 pomieszczenia miesiecznie.

* Uchwala w sprawie upowaznienia Kierownika Gmin-nego Osrodka Pomocy Spolecznej do prowadzeniaspraw i wydania decyzji administracyjnych z zakre-su pomocy spolecznej nalezacych do zadan wlasnycho charakterze obowiazkowym.

- Upowaznienie wydano na czas nieograniczony.* Uchwaly w sprawie przystapienia Gminy Ryglice do

Banku Spóldzielczego Rzemiosla w Krakowie oddzialw Ryglicach i wyznaczeniu pelnomocnika do wladzBanku Spóldzielczego Rzemiosla w Krakowie olRy-glice.Pelnomocnikiem Gminy Ryglice do wladz BSR zo-stal - Wójt Gminy Ryglice - inz. B. Karasiewicz.

* Uchwala o zmianach budzetu gminy na rok 1998.* Uchwala o zmianie Statusu solectw - dotyczy to

wszystkich solectw na terenie naszej gminy i ma sci-sly zwiazek z zasadami i trybem wyboru soltysów.

* Uchwala w sprawie powolania doraznej gminnej ko-misji ds. wyborów. Na wniosek Zarzadu Gminy wsklad doraznej gminnej komisji ds wyborów powola-no:

1. Kwiek Grzegorz2. Koziol Sylwester3. Wójtowicz Roman4. Wojciechowska Halina5. Zon Mariola6. Lesiak Maria

* Uchwala w sprawie ustalenia zasad i trybu przepro-wadzenia Konsultacji z mieszkancami gminy.

Nr 22 3

OGLOSZENIEz dnia 7 stycznia 1999 r.

Podaje sie do publicznej wiadomosci uchwaly RadyGminy w Ryglicach z dnia 30 grudnia 1998 r.

KONSULTACJI Z MIESZKANCAMI GMINYZOSTANA PRZEPROWADZONE W DNW

21 LUTEGO 1999 R. W GLOSOWANW TAJNYMOD GODZ. 7.00 DO GODZ. 18.00 W LOKALACH,

JAK NIZEJ:

SolectwoJaninSolectwoUniszowaSolectwoRygliceSolectwoLubczaSolectwoWolaLubeckaSolectwoZalasowaSolectwoKowa/owaSolectwoBistuszowa

Przedmiotem konsultacji we wszystkich so-lectwach Gminy Ryglice bedzie odpowiedz nanastepujace pytania:

aj czy jestes za zwiekszeniem ilosci punktów sprze-dazy detalicznej napojów alkoholowych powyzej4,5% alkoholu na terenie swojego solectwa?

bJ czy jestes za budowa wodociagu na terenie swo-jego solectwa?

cJ czy jestes za przywróceniem praw miejskich dlamiejscowosci Ryglice ?

na przygotowanych kartach do glosowania.

Udzial w konsultacjach przysluguje osobom za-mieszkujacym na obszarze solectwa, posiadajacym oby-watelstwo polskie i majacym ukonczone 18 lat.

Spisy uprawnionych do udzialu w konsultacji bedawylozone do dnia 15 lutego 1999 r. w Urzedzie GminyRyglice.

Wójt Gminy Ryglice(-) inz. Bernard Karasiewicz

OGLOSZENIEz dnia 5 stycznia 1999 r.

Podaje sie do publicznej wiadomosci uchwaly RadyGminy w Ryglicach z dnia 30 grudnia 1998 r.

WYBORYSOLTYSÓW I RAD SOLECKICH OD-BEDASIE W DNIU 21 LUTEGO 1999 r. od godz. 7.00do godz. 18.00 w glosowaniu tajnym w nastepujacychsiedzibach soleckich komisji wyborczych:

USTALONO KALENDARZ WYBORCZYWYBORÓW NA SOLTYSA 1 CZLONKÓW RAD

SOLECKICH W GMINIE RYGLICE

REJESTRACJI KANDYDATÓW NASOLTYSÓW 1CZLONKÓW RAD SOLECKICHDOKONUJE DORAZNA GMINNA KOMISJA

DS. WYBORÓW DO DNIAl LUTEGO 1999 ROKU.

Siedziba GMINNEJ KOMISJI DS. WYBORÓWjest Urzad Gminy w Ryglicach -

pokój nr 7 (I pietro)

Wójt Gminy Ryglice(-) inz. Bernard Karasiewicz

Stawianie na rozwój zyciakulturalnego gminy

Z dniem 15 grudnia 1998 roku paniJadwiga Skowron zostala oddelegowa-

na z Osrodka Kultury w Ryglicachdo pracy w nowo-powolanej do

JSpael.J'le.iUH zycia swietlicy - klubu mlo-1'~(Jlllbtll. dziezowego w Lub czy. Klub

ma tez nazwe, a jakze -zwie sie:"ISKIERKA". Niczym iskierka, ma

byc klub zaczynem pracy oswiatwo-kul-turalno-twórczej w nowym osrodku pracy

twórczo-kulturalnej, która za lat pare rozwinie sie wLubczy, jako ze juz buduje sie siedlisko owej placówki.Fundamenty juz z ziemi widac!

Zainteresowanie nowa placówka pierwsze przeja-wily dzieci, które zasilily szereg i Kólka P~cznego.W przyszlosci ma powstac ognisko muzyczne. ~odziezgromadzi sie w godzinach popoludniowych i wieczor-nych, a spotkania sluza rozgrywkom szachowym. war-cabom i meczom tenisa stolowego.

Pierwsze spotkanie towarzysko-rozrywkowe mia-lo miejsce 31 grudnia, wiadomo sylwester.

Granicaobwodu Siedzibasoleckiejkomisjiwyborczej Liczbawybieranychglosowania czlonkówradsoleckich

SolectwoRyglice RemizaOchotniczejStrazyPozamejw 5Ryglicach

SolectwoJoniny RemizaOchotniczejStrazyPozarnejw 4Jonlnach

Solectwo Unlszowa SzkolaPodstawowaw Uniszowej 3Solectwo Lubcza Klub OsrodkaKultury w Lubczy 5SolectwoWolaLubecka SzkolaPodstawowaw WoliLubeckiej 4SolectwoZalasowa Klub OsrodkaKultury w Zalasowej 5Solectwo Kowalowa RemizaOchotniczejStrazyPozarnejw 4

KowalowejSolectw!! BIstuszowa SzkolaPodstawowaw Bistuszowej 3

Dzien,w którym uplywa Tresc czynnoscitermin wykonania

czynnosci wyborczych

Do 10 stycznia 1999 r. Rozplakatowanieogloszeno siedzibachsoleckich komisjiwyborczych. Skladu osobowego doraznejgminnej komisji ds.wyborów

Do 1 lutego 1999 r. Zglaszaniekandydatówna soltysów I czlonków rad soleckich

Do 5 lutego 1999 r. PowolanieprzezZarzadGminyw Ryglicach ds. wyborówskJadówosobowych soleckich komisji wyborczych

Do 8 lutego 1999 r. Sporzadzenielisty kandydatówna soltysów I czlonkówradsoleckich w kolejnosci alfabetycznej,w poszczególnychsolectwach. Podaniedo publicznejwiadomosci danychokandydatachprzezrozplakatowanieobwieszczennaterenie calejgminy.

Do 10 lutego 1999 r. Podajedo publicznejwiadomosci Informacji o nieprzeprowadzaniuwyborów na soltysa lub czlonków rad soleckichw tych obwodach: gdziebyl zgloszony 1 kandydatna soltysa lubokreslonaliczba czlonków rad soleckich w statucie soleckim

Do 15 lutego 1999 r. Wylozeniespisów wyborców do pUblicznegowgladu

Do 19 lutego 1999 r. PrzeslaniePrzewodniczacymsoleckich komisji wyborczychspisów wyborców

21 lutego 1999 r. Przeprowadzenieglosowania

4 Nr 22

Prace organizuja i prowadzapanie: Jadwiga Skowron i Ewa Lu-dwin. Zyczymy szybkiego okrzep-niecia, wypracowania dobrych po-zycji i osiagniec na niwie kultural-no-twórczej. Rywalizacja jest wska-zana. I niech ktos teraz powie, zekultura to nie nosny program pro-mocji gminy?

IRJAW

***

W dniu 17 stycznia 1999 roku wKlubie Mlodziezowym w Lubczy

przedstawione zostaly Jaselka. Pro-gram swój zaprezentowaly: dzieci imlodziez ze Szkoly Podstawowej wLubczy - "Kolednicy w Niebie", atakze przed publicznoscia wystapilzespól koledniczy skladajacy sie zosób doroslych z Czarnej Wsi i Ka-pela Ludowa z Kowalowej.Milobylopopatrzec na gre "aktorska"uczestników.

Znów poczulismy swiatecznaatmosfere, która uwydatnily kole-dy spiewane i grane przez mlodychwykonawców. Zas wystep KapeliLudowej uswietnil jeszcze bardziejprezentacje.

Zamierzeniem zalozycieli Klu-bu jest aby sluzyl on mlodziezy dospotkan i rozrywki, ale tez do dzia-lalnosci amatorów - artystów, któ-rzy chcieliby realizowac tutaj swo-je, c~esto uspione talenty.

Zyczylibysmysobie czesciejspo-tkac sie w tak milej atmosferze i nietylko z okazji Swiat Bozego Naro-dzenia. Byc moze powstanie przyKlubie Mlodziezowym w LubczyKólko Teatralne. Potrzeba tylkoosób, które zechcialy by swój wolnyczas poswiecic sztuce.

J.S.

ZALASOWA.500 m od centrum wstrone Ryglic dolina rzeki Zalasówki,100 m od stadionu. Ogrodzona dzial-ka. Za ogrodzeniem maly bialy budy-neczek, nieco dalej cztery wystajace zziemi pomalowane na zielono czasze,ni to zbiorników nie zbiorników. Towlasnie nowa oczyszczalnia scieków,powód dumy mieszkanców Zalasowej.

Dzien 16 grudzien godz. 11.45.Mimo padajacego mocno deszczuprzed brama tejze posesji zaczynajagromadzic sie goscie zaproszeni przezgospodarzy Gminy, Wsi i kierownic-two Przedsiebiorstwa BudownictwaEkologicznego "EKOINSTAU' z Su-chej Beskidzkiej.

Jest tez:* pelnomocnik senatora Andrzeja Si-

kory p. Adam Bednarz* szef Komitetu Wyborczego AWS p.

Antoni Barwacz* wice-starosta Powiatu Tarnowskie-

go p. Waclaw Prazucha* czlonek Zarzadu Powiatu p. Euge-

niusz Mazur* gospodarz Gminy i Wsi: wójt p. Ber-

nard Karasiewicz*przewodniczacy Rady Gminy p. Grze-

gorz Kwiek* soltys p. Wladyslaw Olszówka* przedstawiciel Urzedu Gminy: p.

Wieslawa Niecieja ins nadz budow-lanego, p. Anna Poreba insp dis in-westycji UG

* operatorzy Telewizji Kraków RedTarnów

* sprawozdawcy: radia "Dobra Nowi-na" i radia "MAKS"

Korzystajac z parasola, gosci po-wital wójt Gminy Ryglice, poprosil oprzeciecie symbolicznej wstegi, a tymsamym oddanie gotowej inwestycjimieszkancom wsi. Wstege nacinali: p.A. Bednarz, E. Mazur, B. Karasiewicz.Po czesci oficjalnej Wójt zaprosil goscina obiad zorganizowany przez wyko-

nawce inwestycji "EKOINSTAD' i go-spodarzy Biesiadników w budynkuszkoly podejmowal dyr. p. A. Papu-ga. W czasie obiadu Wójt zapoznalnas z historia budowy tego eko-systemu: Decyzje o budowiekolektora przylacz i oczysz-czalni podjeto w 1997 r.Ogloszono przetarg,obejmujacy projekt i wy-konanie tej inwestycji. Zpieciu oferentów najko-rzystniejsza oferte przed-lozylo Przedsiebiorstwo Budow-nictwa Ekologicznego "EKOINSTAD'z Suchej Beskidzkiej. W wyniku czego19 grudnia 1997 r. podpisano umowedotyczaca wykonawstwa tego ekosys-temu. Termin rozpoczecia budowyuzgodniono na 2 marca 1998 r. zakon-czenie na listopad 1998 r.

Równolegle z oczyszczalnia pro-wadzona byla budowa kolektora wy-konawczego z przylaczami (przykana-likami) . Dlugosc kolektora wynosi5288,5mb srednica 200 mm wykona-ny rurami PCv. Ustawiono 131 stu-dzienek typu "MABOTURLEN" 400mm. Do kanalizacji podlaczono 110gospodarstw indywidualnych, aby tepodlaczenia realizowac potrzeba bylowykonac przylacza (przykanaliki) odlugosci lacznej 4032 mb.

Spoleczenstwo na ogól ze zrozu-mieniem podeszlo do budowy tak po-trzebnej inwestycji, i nie kwestiono-walo potrzeby kopania rowu przezogrody czy dzialki. Budowe zakonczo-no 20 pazdziernika i zgloszono do od-bioru. Nadzór inwestorski caly czasprowadzony byl przez dwie panie p.mgr inz. Wieslawe Niecieja inspekto-ra nadzoru budowlanego i p. Anne Po-reba insp dis inwestycji UG. Nadzórmusial byc skrupulatny bowiem od-biór dokonany 28 pazdziernika niewykazal usterek. Miedzyczasie swojaobecnoscia zaszczycil nas prezes Wo-

jewódzkie~o FunduszuOchrony Srodowiska p. Ja-

nusz Ciesla i inspektorWFOS p. Wieslaw Kurcz.

Prezes firIpy "EKOIN-STAD'p. Zmuda przed-

stawil nam dane tech-niczne i eksploata-cyjne ekosystemu:

Dokumentacjawykonana przezBiuro Projekto-wo Akwizacyjne"EKOLOG" z

T a r n o- ~ wa. Oczyszczal-nia: Biolo- giczna typu"BIOCLERE" produkcji OY "EKO-FINN" Ab Lahti Finlandia o przepu-stowosci 71,5 m scieków na dobe. Prze-znaczona do oczyszczania sciekówbytowo-gospodarczych pochodzacychz gospodarstw wiejskich. Jest tooczyszczalnia calkowicie zautomaty-zowana bezobslugowa charakteryzu-jaca sie bardzo malym zuzyciem ener-gii elektrycznej. Cztery silniki o mocy0,5 KW pracujace interwalowo (cy-klicznie z przerwami) napedzaja pom-py do zraszania bariery biologicznej.Obsluga sprawdza sie do doraznejkontroli pracy i opróznianiu z osaduraz w tygodniu. Obecnie trwa rozruchtechnologiczny oczyszczalni orazszkolenie konserwatora, opracowaniedokumentacji do zezwplenia wodno-prawnego. Rozruch prowadzi Przed-siebiorstwo Montazowo Wdrozenio-we "EKOROZRUCH" z Niedomic. Za-konczenie rozruchu przewiduje sie do30 maja 1999 r. Nalezy pogratulowacspoleczenstwu Zalasowej nie tylkotrafnego wyboru ekosystemu ale iszybkiego uporania sie z oddaniem doruchu calego systemu oczyszczaniascieków.

Eugeniusz Mazurkonsultant A Poreba

Nr 22 5

Szopki,

stroiki

Anna Wenc- Zabawa -instruktor OK w Zalaso-weJpostanowilo przyznacnagrody:. .. W kategorii doro-

I WSpOmnienie ~~y;= Bronislaw Strek

I t -Dzwonowa miejsce Ia a W kategorii od 11-15 lat:1. Rzeszuto Bogumila

Skruch Karolina -Joniny miejsce II2. Skruch Radoslaw - Joniny miej-

sce II3. Janus Tomasz - Zalasowa miej-

sce III4. Piotr Kurek - Lubcza miejsce III

W dniu 17 grudnia 1998 r. wOsrodku Kultury w Ryglicach zo-stala otwarta wystawa szopek i stro-ików swiatecznych.

Wystawe szopek przygotowalOsrodek Kultury, a uczestnikamibyli wykonawcyrekrutujacych sie zmlodziezy szkól naszej gminy. Ogla-dalismy rózne szopki - wykonanerózna technika i z róznego materia-lu. Wszystkie zas cechowala wspól-na mysl - Zlóbek - Dzieciatko - Ma-ryja i Józef. Dlatego takie szopkiokreslamy mianem: "bozonarodze-niowe".

Po dokladnym obejrzeniu Juryw skladzie:Teresa Lisak -kierownik OK. Ry-

gliceStanislaw Stanczyk - instruktor

muzycznyJadwiga Skowron - instruktor OK

W kate,gorii od 7-11 lat:1. Ewelina Sliwinska - Ryglicemiej-

sce I2. Natalia Zabawa - Zalasowa miej-

sce II3. Elzbieta Kisiel - Kowalowa miej-

sce II4. Eliza Lisak - Ryglice miejsce III5. Praca zbiorowa - Wola Lubecka

miejsce III6. Natalia Wojtanowska

Szymon Wojtanowski - Bistuszo-wa miejsce III

W kategorii form plaskich:1. Pawel Usarz -Zalasowa miejsce I2. Agnieszka Peca

Joanna ZalasinskaKinga CzarnikElzbieta Bardo -Zalasowa miej-sce II

3. Sylwia Lisak - Ryglicemiejsce III

*****

Stroiki swiateczne przygotowa-la mlodziez Zespolu Szkól Rolni-czych w Ryglicach. Materialy wyko-rzystane przez mlodziez do ich wy-konania pokazaly przydatnosc wla-sciwie wszystkiego tworzywa spo-tkanego wkolo nas codziennie. Za-palona swiecadodaje uroku i powagiw czasie dni swiatecznych. I tewspaniale kompozycje kwiatowe,kwiatowo-lisciowo- trawiasto-gale-ziaste! Celowo okreslone zostaloporównanie: "Wspomnienie lata".Kwiat jest zjawiskiem ulotnym: jest- i szybko ginie. A zasuszony, wy-eksponowany umiejetnie w kompo-zycji przedluza swoj~zycie, a co zatym idzie stara sie .przedluzac zy-cie nasze.

Dziekujemy za te wspanialeprzezycia wsród naszych polskichkwiatów, przy których moze nigdy-smy sie nie zatrzymali, kiedy kwi-tly przy drodze. Niech cieszawszystkich wrazliwych na piekno,a innych tej wrazliwosci ucza. (zdje-cia na okladce)

IRJAW

Czy doroslismyJakze milym, swiatecznym ak-

centem w okresie Swiat BozegoNarodzenia byly oswietlone choin-ki umieszczone na Rynku. Umilalyczas czekajacym na odjazd autobu-sów, oswietlaly ulice tym, którzyspacerowali po Rynku. Wszystkimprzypominaly o Swietach, koledachi choince. I nie trzeba bylo obawiacsie, ze znikna bombki, zarówki.Wynika z tego, ze pytanie -: "czydoroslismy do poszanowania wspól-nej wlasnosci?" nie jest zasadne.Nawet jezeli okaze sie, ze ktos za-pomnial o dekalogu i cudze traktu-je jak swoje na zasadzie powiedze-nia Kalego, to ogromna wiekszoscspoleczenstwa z zadowoleniemprzyjela fakt, ze i w Ryglicach za-

blysly swiatla choinki na placu, be-dacym wizytówka gminy.

Trzeba tez podkreslic, ze szop-ka przygotowana przez pracowni-

9.ków Osrodka Kultury dodaje uro-ku nie tylko budynkowi remizy, aletez symbolizuje klamre spinajacadawne lata i zabiegana dzisiejszarzeczywistosc. Trzeba nam czesciejcieszyc sie dniem dzisiejszym mimojego szarzyzny i trudnosci, a sily dotego doda nam swiadomosc, ze wy-roslismy z "bujnej gleby" naszyC?htradycji narodowych i ludowych. Zeprzeszlosc nasza jest nam droga ize chcemyja przekazac pokoleniommlodszym, jako: - "arke przymie-rza miedzy starszymi i mlodszymilaty" w/g slów. A. Mickiewicza.

Redakcja

6 Nr 22

KOLEDNICYUl OSRODKUKULTURYJak coroku OsrodekKul.

tury w Ryglicach organizujew styczniu widowiska koled.niczo-jaselkowe, które cieSZEsie sporym zainteresowa.niem, zwlaszcza tej najmlod.szej czesci naszego spoleczen.stwa. Wpierwsza niedziele 1'istycznia zobaczylismy grup~kolednicza "ZALASOWIANIE" z Klubu Mlodziezowe.gow Zalasoweji program mu.zyczny zlozony z koled i pio.senek swiatecznych, przygo.towanych przez dzieci zeSzkoly Podstawowej w Zala-sowej pod kierunkiem p. KrystynyOlszówka-Lepa i przez OrkiestreDeta dzialajaca przy swietlicy OKw Zalasowej prowadzona przez p.Stanislawa Stanczyka (a propos Or-kiestry to witala ona równiez na-szych gosci krótkim koncertemprzed budynkiem remizy OSP).Grupa kolednicza "ZALASOWIA-NIE" prowadzona przez p. AnneWenc-Zabawe istniejaca juz oddwóch lat przedstawila dynamicz-ny program koledowy wciagajac dozabawy równiez publicznosc - robilto zwlaszcza Zyd i Diabel, zauwa-zajac mlode dziewczyny przedewszystkim.

towane zostaly przez na-uczycieli - wspomnimy tu p.M. Cieslikowska, p. A. Racz-kowska i p. A. Maczke.

Z kolei w ostatnia nie-dziele stycznia 31 uczestni-czyc bedziemy w widowiskuprzygotowanym przez koled-ników z Lubczy. Grupa ko-lednicza "LUBCZANIE",prowadzona przez s. Boze-ne Suchomska istnieje juzprawie trzy lata, czlonkamigrupy jest mlodziez i starsimieszkancy Lubczy.

Grupa kolednicza "LUB-CZANIE", jak i zespól z Zalasowej"ZALASOWIANIE" reprezentowalnasza gmine (podobnie bylo zresz-ta i w tamtym roku) na PrzegladzieGrup Koledniczych WojewództwaMalopolskiego w Lipnicy Murowa-nej. Programy przez nich prezen-towane podobaly sie licznie zgroma-dzonej tam publicznosci, pozostajewiec kontynuowac te wystepy, abykiedys doczekali sie nagrody glów-nej jaka jest wyjazd na Ogólnopol-ski Przeglad Grup Koledniczych wBukowinie Tatrzanskiej.

W niedziele 24 stycznia mogli-smy zobaczyc widowiskojaselkoweprzygotowane przez dzieci i mlo-dziez Szkoly Podstawowej w Joni-nach. Misterium Narodzenia Pan-skiego przedstawione przez dziecipelne bylo ciepla i radosci wypel-niajacej serca mlodych pastuszkówkontrastujacej z tragiczna postaciakróla Heroda (znakomicie zagranyprzez uzdolnionego Artura Patyka)pelnego zadzy wladzy, który nedz-nie konczy swój ziemski zywot.Dzieci i mlodziez poruszajace sie nascenie z duza swoboda, starannieinterpretujace swoje role, przygo- s.s.

~

S~atecznespotkaniedla seniorów

Juz od kilku lat w Szkole Podstawowej w Bistuszowej jestorganizowane spotkanie Bozonarodzeniowe. Organizatoramijest Caritas, duszpasterze i spolecznosc szkolna. Goscie za-proszeni to seniorzy wsi Uniszowa iBistuszowa.

W tym roku spotkanie rozpoczal program jaselkowy w wyko-naniu dzieci z tutejszej szkoly pod kierownictwem p. SmolenMarii (bardzo ciekawa interpretacja jaselek). Program ten wpro-wadzil nas w msze swieta odprawiona przez ks. proboszcza Fran-ciszka Kuczka, ks. Boguslawa Polcia i ks. Mikolaja Pieca. Klimatmszy byl bardzo osobliwy. Przeslanie kierowane do seniorów przezksiedza proboszcza przepelnione bylo miloscia, zyczliwoscia ply-naca od zlóbka dzieciatka nowonarodzonego. Po uroczystej mszysw. zaproszono seniorów na spotkanie przy kawie. Mozna byloporozmawiac, powspominac. Organizatorzy maja swój duzy wkladw to spotkanie, a szczególnie p. Smolen Maria i p. Kantor Hele-na. Szkoda, ze w pozostalych miejscowosciach nie odbywaja sietakie spotkania. Klimat tego spotkania podkresla dowartoscio-wanie seniorów przez mlode pokolenie.

A kiedy ulice?

T.L.

Dowiedzielismy sie, ze wielu mieszkancówRyglic i Zalasowej wprost nie moze sie docze-kac kiedy na domach pojawia sie tabliczki znazwa ulicy (przy której mieszkaja) i wlasci-wym (aktualnym) numerem. Zniecierpliwio-nym doradzamy, zeby jeszcze troche uzbroilisie w cierpliwosc -wszystko bedzie we wlasci-wym czasie. Trzeba przeciez opracowac i do-pracowac nowe mapy z wlasciwymi adnotacja-

Nr 22 7

mi dotyczacymi kazdej posesji, nakazdej ulicy, w kazdej wsi.

To musi potrwac! Tabliczki zo-staly zamówione (wdrodze przetar-gu) w zakladzie "Wimed" w Tucho-wie (zaklad znany w calej Polsce) iobiecujemy,ze zostana wykonane w

terminie. Jak dowiedzielismy sie odosób dobrze poinformowanych nakoniec maja br. bedzie mozna juznadawac nazwy ulic poprzezumieszczanie wlasciwych tablic, ana domach odpowiednich tabliczek.Ale bedzie trzeba jeszcze dokonac

zmian w tzw. zameldowaniach. Topraca dla nowych soltysów! Kazdyz nas bedzie przypisany do wlasci-wej ulicy i odpowiedniego numer-ku!

IRJA W

PRAWA MIEJSKIE W RYGLICACH

I

Ryglice jako osada powstala wXII wieku,jej mieszkancy zajmowalisie glównie produkcja smoly, a wia-zalo sie to z tym, ze miala ona cha-rakter osady lesnej (bogactwo lasówmieszanych). Pierwsza historycznawzmianka o Ryglicach pochodzi z1301 r. W tym wlasnie roku Wlady-slaw Lokietek ustanawia wlascicie-lami Ryglic dwóch swoich wiernychrycerzy Mikolaja Burze i Wawrzyn-ca Kielanowskiego. Pierwszawzmianka o kosciele i parafii w Ry-glicach pochodzi z 1351 r., ale za-pewne istniala ona wczesniej. Wokresie panowania króla Kazimie-rza Wielkiego Ryglice podobnie jaki inne tego typu miejscowosci roz-wijaja sie. Bylo to mozliwe dziekitemu, ze mialy one dogodne polo-zenie przy szlaku handlowym wio-dacym przez Podkarpacie na RusHalicka, która Kazimierz Wielkiprzylaczyl do Polski. Wtedy tezRyglice otrzymuja pierwszy razprawa miejskie. Niestety nie zacho-waly sie dokumenty lokacyjne, któ-re najprawdopodobniej zaginelypodczas pozaru i pladrowania mia-sta przez wojska siedmiogrodzkiew 1652 r. (najazd ksiecia JerzegoRokoczego). O tym, ze Ryglice bylymiasteczkiem swiadczyly jednak:rynek w ksztalcie czworoboku,przywilejorganizowaniajarmarkówco drugi tydzien w srode oraz za-klady rzemieslnicze (np. w roku1581 r. Ryglicach bylo 7 rzemieslni-ków i 2 mlyny). Po potopie szwedz-kim (1655-1660)cala Rzeczpospoli-ta, a wiec i Ryglice popadaja w mi-zerie Ryglice znowu maja charak-ter miejscowosci rolniczej (spadekliczby ludnosci, upadek rzemiosla ihandlu). Dopierow czasachaustriac-kich, od 1815 r. nastepuje bardzopowolny, aczkolwiek staly rozwójekonomiczny Ryglic.Rozwójten bylna tyle duzy i zauwazalny dla wladzaustriackich, ze w 1824 r. Ryglice

}

,

jako jedyna wies na terenie cyrku-lu tarnowskiego uzyskaly prawamiejskie w okresie przed autono-micznym (przed 1868 r.) Nastepujerozbudowa Ryglic, burzone sa sta-re drewniane domy. W 1825 r. nanowo urzadzano rynek. Burmistrzma nowa okazala siedzibe w budyn-ku ozdobionym wiezyczka z zega-rem, urzadzono nowa szkole para-fialna. Duzy zasieg ekonomicznymaja jarmarki organizowane raz wmiesiacu, oraz targi organizowanew kazdy piatek tygodnia. Juz w 1835r. Ryglice licza 1700 mieszkanców,a w 1843 r. 2022 mieszkanców.Pierwszymi burmistrzami Ryglicbyli Wawrzyniec Siwek (1825 r.)oraz Jan Drozdz (1826 r.)

W wyniku rozporzadzenia mi-nistra spraw wewnetrznych w

czerwcu 1934r. Rygliceutracily pra-wa miejskie i staly sie siedziba gmi-ny zbiorowej - wiejskiej, obejmuja-cej 8 gromad.

Mam nadzieje, ze w 2001 r. tourocze miasteczko znowu bedziemialo prawa miejskie. Ryglicena tozasluguja, a ostatnie zmiany sa na-prawde duze i korzystne dla calejgminy (duzo pozytecznych inwesty-cji). Na prawach miejskich Ryglicnikt nie straci, a wszyscy mozemyzyskac. Zyskaja Ryglice.

Arkadiusz Korona

P.S.Symbolem nowozyskanych

praw miejskich Ryglic zapewne be-dzie nowa szkola.

Do tej pory pisalismy o utrud- tam kaze nam szczególnie uwa-nieniach poruszania sie drogami ;' zac. A no juz od dluzsze-Ryglic, a szczególnie o utrudnie- go czasu przewezenie

niach parkowaniana Rynku. ~. jezdni jest zagrodzo-Dziswychylamysiepoza ~,. ne (cos w rodzaju

oplotki Ryglic i cóz my tu wi- osuwiska), widocznoscdzimy? Ulica Podkarpacka zla, bo to i zakret tam siewjezdzamy do Jonin i dalej napatoczyl, ale jakos cu-posuwamy sie ku wschodniej ~ dem nic sie nie wydarzylo,granicy województwaMalo-. wiec Rejon Dróg w Debicypolskiego. · zapominao pieczynad droga

Spieszy sie nam do wojewódz- jakby nie bylo wojewódzka!Martwitwa Podkarpackiego. Nie jedz tak nas to, bo kiedy teraz Debica przy-szybko kochany automobilisto! Na nalezy do woj. Podkarpackiego, da-któryms to kilometrze - w Joninach lej bedzie do Malopolski z wszelki-napotkasz przeszkode, która moze mi reperacjami dróg na naszym te-byc trudna do przekroczenia czy renie. Blagamy - nie zapominajcieominiecia. o przyjaciolach.

Potocznie nazywa sie ten odci-nek drogi (dalszy ciag ul. Podkar- Redakcjapackiej) "pod Smalarzem" - Cóz

J

8 Nr 22

,

Swieto Matki Bozej u~omnicznej

czyli 0fia~owanie 3ez~ska W swiatyni.Matka Boska Nieustajacej Pomo-

cy - to Matka Boska Gromniczna.Kiedy nadszedl czas oczysz-

czenia Maryi wedlug PrawaMojzeszowego, zaniesli DziecieJezus Maryja, Matka Jego iSwiety Józef Jej opiekun, aJego przybrany Ojciec do Je-rozolimy, okolo 9 km napóln-wsch. od Betlejem, abyJe stawic, sprezentowacprzed Panem. (por.Lk 2,2.1nn)

I mamy przed sobatekst Ewangelii literacko,pieknie skonstruowany przezGreka, sw. Lukasza. Czytamy tu nanowo o Objawieniu Bozym, tym razemnie o zwiastowaniu przez aniola, ale otym, ze Duch Swiety, który byl w czlo-wieku imieniem Symeon (czyli "Po-sluszny"), w czlowieku sprawiedli-wym i bogobojnym, który "oczekiwalpocieszenia Izraela".

"Duch Swiety objawil mu, ze nieumrze, zanim nie zobaczy MesjaszaPanskiego. Wiedziony Duchem przy-szedl Symeon do swiatyni kiedy rodzi-ce wnosili Dziecie Jezus... wzial Dziec-ko na rece i wielbil Boga.

To samo powtarza sie uAnny prorokini, ale w jednoz-

daniowym skrócie. Za na-tchnieniem Bozym, nade-szla wlasnie w tejze chwili,poznala Boze dzialanie wtym, co widziala i zaczelarozpowiadac nadejsciewybawienia Jeruzalem.Tak skonstruowal opo-wiadanie o tych faktachhistoryk - ewangelista.

A my, czciciele Maryi,zapytajmy Lukasza o ichzródlo i on nas odesle do

serca Maryi, konstatujac, czy-li twierdzac, ze to Matka Jezuso-

wa "zachowala wszystkie te slowa (ifakty) w sercu"

(Lk 2, 26 nn)Oto zamiast zwiastowania naste-

puje tu objawienie wewnetrzne i jegoskutek: przyjscie do swiatyni wlasniew chwili, kiedy Mesjasz, jeszcze Dzie-cie, wznoszony jest na rekach swejMatki. I drugi skutek: znów piesn:"Teraz puszczasz Panie, sluge swegow pokoju..." - jak "Magnificat" Maryi.

(Lk 2, 19, 51)I z tego matczynego serca wydo-

byl chyba sw. Lukasz jak z krystalicz-nego zródla wiadomosci, które potemliteracko w Ewangelie ulozyl.

I tu, w tajemnicy mesjanskiej, wswiecie Panskim, a nie Maryjnym od-najdujemy Matke Boska - my PolacyMatke Gromniczna, a nawet MatkeNieustajacej Pomocy. Osmielam sietwierdzic, ze to swieto jest tytularnymswietem Jej obrazu, nie jako Hodigi-trii czyli tronujacej Bogurodzicy, niejako slodko milujacej Glykofiluzy alejako pózniejszej o setki lat Elensy Pa-syjnej, gdzie nam malarze zaczeli po-kazywac Maryje juz nieco z profilu, otwarzy juz nieco z boku, uczestnicza-cajakby w fazie gry scenicznej, przed-stawiajacej przyszla meke Dzieciecia

Jezus i Jego Matke jako bioraca udzialw tej mece.

Dlatego tak trafnie nasi praojco-wie nazwali Matke Boska niosacaDzieciatko Jezus "na ofiarowanie" GoBogu Ojcu: "Gromniczna", bojak gromi jak miecz ugodzila w Jej serce prze-powiednia Symeona: "A Twoja duszamiecz przeniknie"

(Lk 2,35)O, z jakim uczuciem Matka Boza

w tej chwili odebrala Jezuska od Sy-meona i przytulila Go do swego ser-ca: Synku, u mnie nic Ci sie nie sta-nie... Dopókijestes w moich objeciach.Jestes najszczesliwszy i najbezpiecz-niejszy na swiecie...

Tak osmielam sie domyslac trescinieustajacej pomocy Maryi w tej chwi-li. I z tego rozwaZania wysuwam wnio-sek dla nas dzieci Maryi: DzieckoBoze, dopóki jestes w objeciach Maryi,jestes ubezpieczone na wszystko.Ubezpieczone lepiej niz w PZU assi-stans, lepiej niz my, obywatele koncaxx: wieku w naszych podrózach zagra-nicznych - jak Jezusek maly w zagra-nicznej podrózy: na ucieczce do Egip-tu i w tulaczce miedzy Egipcjanami.W objeciach Matki, - w zasiegu rakotaczajacych nieustanna opieka, rakzarabiajacych i tam ze swietym Józe-fem na zycie. A gromy godzace w ser-ce naszej Matki niech omina nas, Jejdzieci. Przeciez dzieciom Bozym nicsie nie moze stac zlego.

Nic nie jest bez woli Bozej -jak wnaszym pacierzu.

o. Stefan Ryznar CSsR

Zreferowany po raz drugi w mie-dzywojniu samorzad terytorialny niezdolal juz przejsc swojej próby ognia,gdyz najazd hitlerowski na Polskeuniemozliwil praktyczna weryfikacjenowej ustawy samorzadowej. Zwycie-ski okupant, w przeciwienstwie dookresu z lat I wojny swiatowej, zlikwi-dowal samorzad gminy, chociaZ hitle-rowcy pozostawili polska obsade ma-gistrów w miastach i w urzedachgmin na wsi. Namiastka nieistnieja-cych rad gminnych staly sie zwolywa-ne przez wójtów sesje soltysów, ale ichrola ograniczyla sie glównie do wyko-nywania coraz surowszych polecen izarzadzen wladz okupacyjnych.

Dla pelniacych swoje obowiazkiwójtów i soltysów nastal po wrzesniu1939 r. najtrudniejszy okres w calej do-tychczasowej historii tych urzedów. Zjednej bowiem strony okupant wyma-gal bezwzglednego wykonywaniawszelkich zarzadzen landratów po-wiatowych (tak w niemieckiej nomen-klaturze nazywal sie okupacyjny sta-rosta - J. H.), a ludnosc okupowanychgmin i solectw oczekiwala, ze wójto-wie i soltysi beda jej pierwszymiobroncami.

Uwzgledniajac realia mozna jed-nak dzisiaj powiedziec, ze -chociaZ zmalymi wyjatkami -wójtowie i soltysiz powodzeniemzdali ten najtrudniej-

Nr 22 9

szy w zyciu egzamin. Znakomita wiek-szosc z nich zostala zreszta zaprzy-siezona do konspiracji i z powodzeniemdzialala w róznych strukturach Pan-stwa Podziemnego. Jedynie nielicznizdecydowali sie na jawna kolaboracjez hitlerowcami, w tym podpisanievolkslisty, ale jeszcze w czasie okupa-cji co bardziej gorliwi zostawali uka-rani przez podziemne, a inni staneliprzed sadami po wojnie.

W powiecie tarnowskim najbar-dziej charakterystyczny byl przypa-dek wójta gminy Wierzchoslawice,Romana Czosnyki, który na to stano-wisko zostal wypromowany przez sa-nacje jeszcze przed wybuchem wojny.Za jawne wyslugiwanie sie hitlerow-com zostal skazany na smierc przezsad podziemny, a wyrok wykonano nakilka miesiecy przed koncem wojny.

Sprawujace w okupowanym kra-ju niekwestionowany "rzad dusz" pro-londynskie podziemie zakladalo, ze pookupacji blyskawicznie odbuduje sys-tem samorzadu terytorialnego. Biegwydarzen wykazal jednak, ze wladzeobjeli zakotwiczeni politycznie w Mo-skwie komunisci, a ci mieli zupelnieinna koncepcje funkcjonowania samo-rzadu.

Namiastki komunistycznej wla-dzy: Krajowa Rada Narodowa i Pol-ski Komitet Wyzwolenia Narodowe-go, ustawa z 11 wrzesnia i dekretem z23 listopada 1944 r. wprowadzily wzycie system rad narodowych, któryzreszta byl oparty o wzory radzieckie.W mysl tych aktów rady narodowemialy pelnic role organów wladzy lu-dowej na szczeblu województw, powia-tów i gmin, a do czasu wyborów radnimieli byc desygnowani przez partiepolityczne, zwiazki zawodowe i orga-nizacje mlodziezowe.

Juz w lutym 1945 r. w gminachpowiatu tarnowskiego powstaly radynarodowe, ale praca zarzadów dalejkierowali wójtowie. Polityczna prze-wage w tych radach posiadalo opozy-cyjne PSL, ale w miare uplywu czasu,pod szyldem ich rekonstrukcji, radniPSL zostali usunieci, a ich miejscezajeli mianowancy PPR, a nastepniePZPR. W 1950 r. zlikwidowano urzadwójta, a wjego miejsce przyszedl prze-wodniczacy prezydium gminnej radynarodowej, co bylo wstepem do wpro-wadzenia zasady ojednolitym charak-terze organów wladzy i administracjipanstwowej.

We wrzesniu 1954 r. ukazala sieustawa o systemie rad narodowych,która likwidowala istniejace od dwu-dziestu lat gminy zbiorowe, a w ichmiejsce wprowadzila male terytorial-nie i slabe ekonomicznie gromadzkie

rady narodowe. Tej reformie towarzy-szylo haslo zblizenia wladzy do mas,ale tak naprawde, to chodzilo o to, byte nowe GRN szybciej skolektywizo-waly stosujaca bierny opór wies. Wy-brane w atmosferze propagandowejwrzawy nowe GRN nie spelnily jed-nak swego glównego zadania, ponie-waz nie dokonaly kolektywizacji pol-skiej wsi, mimo ze o doborze przewod-niczacych ich prezydiów oraz rad-nych decydowaly komitety PZPR.

Wprowadzona jeszcze w 1950 r.zasada jednolitego charakteru orga-nów wladzy i administracji panstwo-wej formalnie obowiazywala do wiosny1990 roku. Niezyciowy charakter tejinspirowanej zalozeniami ideologiczny-mi ustawy wymuszal jednak jej wielo-krotna nowelizacje. Kolejne nowele nienaruszaly wprawdzie istoty systemu,ale jednak powiekszaly obszar gro-madzkiej, a od 1 stycznia 1973 r. gmin-nej samorzadnosci. Owe zmiany, azwlaszcza reaktywowanie gmin, przy-spieszylo proces wylaniania sprawnejarmii pracowników aparatu gminne-go i to takze dzieki fachowym umiejet-nosciom tej kadry powiodla sie gmin-na reforma samorzadowa w 1990 r.

Analizujac okres lat 1950-1990trudno mówic o istnieniu w Polsce au-tentycznego samorzadu terytorialne-go. Jego klasycznie atrapowy charak-ter wynikal glównie stad, ze o obsadziestanowisk przewodniczacych prezy-diów rad, a pózniej naczelników gminoraz doborze kandydatów na radnych,decydowaly kryteria polityczne. Odby-wane co cztery lata wybory do rad bylyde facto fikcja, gdyz zasadnicze decyzjezapadaly w momencie zatwierdzania w

komitetach nazwisk kandydatówumieszczanych na miejscach manda-towych listy wyborczej.

Ten mechanizm powodowal, zewybrani radni nie byli w pelnym tegoslowa znaczeniu mandatariuszamiswoich srodowisk, ale tez z drugiejstrony byli to ludzie, którzy w cuglachwygraliby takze w wolnych wyborach.Potwierdzenie tej tezy w licznych przy-padkach przyniosly zreszta wyborysamorzadowe z lat 1990, 1994 i 1998.

O atrapowym charakterze syste-mu rad narodowych decydowala tak-ze ich niesamodzielnosc finansowa,gdyz w praktyce rady byly wykonaw-ca czesci budzetu panstwa. Kazde po-luzowanie w tej dziedzinie natych-miast eksplodowalo zrywem inwesty-cyjnym, który wspieraly masowe czy-ny spoleczne. Wprawdzie te proste re-zerwy stosunkowo szybko sie wyczer-pywaly, ale trwalym dorobkiem tam-tego okresu pozostaly szkoly, kilome-try dróg, elektryfikacja wsi i mase in-nych zmian w infrastrukturze tech-nicznej.

Abstrahujac zatem od politycznychocen okresu PRL razacym uproszcze-niem i jawna niesprawiedliwoscia by-loby stwierdzenie, ze pracujacy w tymokresie samorzadowcy sluzyli zlej spra-wie. Wszak prawie kazdy z nich, kieru-jac sie szlachetnymi intencjami, namiare swoich sil i stworzonych przezsystem mozliwosci budowal swojaMala Ojczyzne. Tym tez dzialaczom zgminy Ryglice oraz mojej rodzinnejZalasowej dedykuje zamkniety tym od-cinkiem cykl kilku, z koniecznosci bar-dzo zwiezlych artykulów.

dr Jan Hebda .

Z prawem pod rekeEtymologia wyrazu jest to poszu-

kiwanie tresciowego znaczenia dane-go slowa. Wyraz "prawo" oznacza wswej tresci takie wartosci, jak: "pra-wosc", "uczciwosc", "normatywnosc","sprawiedliwosc", "upowaznienie","kompetencje", "regule", "norme","ustawe" .

Nauka prawa jest zdobywaniemwiedzy na temat porzadku, okreslaja-cego uprawnienia i obowiazki, jakieistnieja w spolecznosci ludzkiej. Mozesie ona zajmowac swoim przedmiotemw aspekcie historycznym lub wspól-czesnym - stad podzial nauki prawana historie prawa oraz na prawo obo-wiazujace.

Nauka prawa dzieli sie tez na fIlo-zofie prawa oraz nauke prawa pozy-tywnego. Filozofia prawa dociera dopodstaw i zródel wszelkiego prawa tj.

do prawa naturalnego; natomiastnauka prawa pozytywnego zajmujesie ustaleniem, opisem teoria istnie."jacych norm prawnych, wydanychprzez kompetentna wladze ustawo-dawcza.

Prawo mozna pojmowac albo wznaczeniu podmiotowym albo przed-miotowym. W sensie ogólnym, w zna-czeniu podmiotowym (subiektyw-nym) prawo jest to "nienaruszalna"wladnosc do:*posiadania czegos jako scisle swego,

do okreslonego dzialania jako ko-mus przyslugujacego

* do domagania sie czegos jako wla-snego

Posiadanie przysluguje komusjako prawo podmiotowe, bo to cos zo-stalo przez kogos nabyte ze slusznego

10 Nr 22

tytulu (np. kupna, pracy).Okreslanedzialanie przysluguje komus jako pra-wo podmiotowe, poniewaz wszedl onw to upowaznienie na podstawie ja-kiegos przepisu, faktu (np. zawarlumowe o prace, wiec ten fakt upowaz-nia go do jej wykonywania). Domaga-nie sie czegos przysluguje komus jakoprawo podmiotowe, poniewaz, danarzecz czy wartosc sprawiedliwie na-byl.

Rzymianie wyznali zasade: "pra-wa podmiotowe odnosza sie do osób,rzeczy lub dzialan":* do osób tzn. wyrazaja upowaznienie

(wladnosc) domagania sie czegos odinnej osoby;

* do rzeczy, tzn. wyrazaja wladnoscposiadania czegos jako scisle swe-go;

* do dzialan, tzn. wyrazaja upowaz-nienie do okreslonego postepowa-nia - dzialania.

Prawo podmiotowe posiada róz-ne okreslenia i nazwy w róznychjezy-kach: np. w j. lacinskim "ius" "iuris",wj. wloskim "driitto", wj. niemieckim"das Recht", w j. angielskim "the ri-ght", w jezyku polskim natomiast:"uprawnienie", "upowaznienie","kompetencja prawna". W znaczeniuobiektywnym (przedmiotowym) ogól-nie mówiac prawo jest to: jakas regu-la lub mocna, okreslajaca dzialanialudzkie. Pelna definicje wszelkiegoprawa przedmiotowego podal sw. To-masz z Akwinu (XIII w.). Definicja ta

jest aktualna do dzis i spelnia podsta-wowe wymogi kazdego prawa przed-miotowego:

"Prawo przedmiotowe jest to roz-porzadzenie rozumne, dla dobrawspólnego, wydane przez osobe wy-konujaca piecze nad spolecznoscia inalezycie promulgowane".

Przez "rozporzadzenie rozumne"nalezy rozumiec, ze ustawodawca roz-poznal rozumem wszystkie motywy zawydaniem takiego wlasnie prawa,oraz, ze dyspozycja swej woli zarza-dzil, by jego podwladni kierowali sieodtad wydana przez niego norma.Rozumnosc rozporzadzenia prawne-go domaga sie koniecznie, azeby byloono mozliwie do wypelnienia przezpodwladnych:*by bylo obliczone na przecietne sily i

dyspozycje czlowieka* by nie nakladalo zbyt wielkich cie-

zarówRozumnosc prawa domaga sie

takze, azeby bylo ono sprawiedliwetzn. równomiernie rozkladalo cieza-ry na podwladnych, uczciwie i wedlugzaslug, przyznawalo przywileje pod-wladnym.

"Dla dobra wspólnego" - tzn. zecelem prawa jest przysporzenie dobraogólnego danej spolecznosci, a nie in-dywidualnego. Dobra jednostkowe saosiagane poprzez prawo na sposóbwtórny, drugorzedny. Dobro wspólnedotyczy powszechnych, podstawo-wych wartosci, jakich potrzebuje ioczekuje czlowiek (spokój spoleczny,

bezpieczenstwo, mozliwosc pracy, za-robku, slusznej zaplaty, dostep do war-tosci kulturowych, do oswiaty, do spra-wiedliwego podzialu dóbr material-nych, wolnosci slowa, zgromadzen,itd.).

"Wydane przez osobe, wykonuja-ca piecze nad spolecznoscia". Idzie tuo kompetentnego ustawodawce) a nienarzuconego, uzurpatora wladzy.Moze nim byc osoba indywidualna(król, prezydent, wójt) lub zespól oso-bowy (parlament, sejm, kongres).Wchodza tutaj w gre rózne modele wla-dzy ustawodawczej, rózne ustroje poli-tyczno - spoleczne.

"Nalezycie - promulgowane" - tzn.ze prawo (uchwala, ustawa) musi bycogloszone, podane do wiadomosci pod-wladnym, oni zas musza miec mozli-wosc zapoznania sie z nim, w przeciw-nym razie nie moze obowiazywac.

Wszystkie powyzsze elementyprawa przedmiotowego sa istotnymi,intergralnymi jego komponentami.Gdyby zabraklo przynajmniej jednegoz nich, juz nie mozna mówic o obowia-zujacym prawie lecz o jakims bezpra-wiu.

Prawo przedmiotowe posiadaswoje wlasne nazewnictwo: ustawa,norma, norma prawna. Okresleniami,które takze odnosza sie do prawaobiektywnego, lecz nie sa w scislymtego slowa znaczeniu prawem przed-miotowym sa: rozporzadzenie, dekret,statut, regulamin, uchwala.

LeslawaDominiewska

"Przyczynek do dyskusji o PRU'Czym byla PRL, jak ja ocenic?

Potepic czy podziwiac dokonania?Wykreslic ze zbiorowej pamieci Po-laków, czy uznac fakt historyczny,spoleczny i gospodarczy?

Wciaz trwaja goraczkowe dysku-sje o rzeczywistosci z lat 1944-1989.Odnosi sie jednak wra~enie, ze imbardziej goraczkowo chce sie upoko-rzyc dawny ustrój (rezim), tym wiek-sza obojetnosc przecietnych zjadaczychleba.

Odslona I: Komunizm=Nazizm?

Bardzo czesto roznego rodzajudyskusjach i publikacjach oraz au-dycjach radiowo - telewizyjnychprzyklada sie równa miare do ko-munizmu i nazizmu (faszyzm).Rzeczywiscie zbrodnie popelniali

zarówno komunisci jak i faszysci.Jednak stosowanie tej samej miaryjest niesprawiedliwe.

Nazizm byl ideologia otwartejnienawisci, rasizmu, dazenia doagresywnej wojny, podporzadkowa-nia wodzowi. Nazizm otwarcie ak-ceptowal zasady, które doprowadzi-ly do hitlerowskich masowychzbrodni.

Z komunizmem bylo inaczej.Glosil równosc, potrzebe rewolucjiproletariackiej, internacjonalizm isprawiedliwosc spoleczna. Byl za-klamany, niebezpieczny i podstep-ny. Nawet najbardziej ideowi i hu-manitarni komunisci godzili sie nalikwidowanie równiez fizyczne wro-gów jedynie slusznego ustroju spo-lecznego (wrogów ludu). Systemkomunistyczny budowal totaliryzm

równiez rekami ludzi swiatlych,szlachetnych intelektualistów, któ-rzy uwazali, ze aby uszczesliwicludzkosc, inaczej drogi nie ma.

Pamietajmy jednak, ze komu-nizm nie powstal w Polsce sponta-nicznie, ale zostal przyniesiony nabagnetach Armii Czerwonej. Istot-ne wtedy bylo pytanie - jacy bedarodzimi komunisci? Jak beda namirzadzic?

W spolecznym interesie bylo,aby do PPR czy PZPR wystepowalinie tylko kanalie, ale równiez ludzieprzyzwoici.

Odslona fi: Zycie codziennePo przelomie pazdziernikowym

w 1956 r. ludzie pozbyli sie strachuo swoje zycie, poczuli sie silni wmiare walki (stalinizm (1946-1955)

Nr 22 11

byl straszny i okrutny). Ludzie za- uniwersalny odnoszacy sie do kaz- by (politycy), którzy domagaja sieczeli myslec o przyszlosci, ustawie- dego ustroju, podzial na ludzi odpowiedzialnosci zbiorowej dla ca-niu sie w zyciu. Ludzi atakujacych przyzwoitych i nikczemników. lych organizacji i ich czlonków, toustrój bylo niewielu. Zdarzali sie Etycznych granic nie wyznacza- postepuja tak samo jak kiedys ko-jednak tacy, którzy gotowi byli na ly czerwone legitymacje. munisci.wiezienie i represje, otwarcie ustrój Jesli ktos stawia wlasna ideolo-negujac. Postawa taka byla jednak Odslona III: Przelom gie i poglady ponad prawem i sp0-rzadkoscia. Lata 1989 - 1990 oznaczaly leczenstwem - to jest to totalita-

Byly narzekania, dowcipy, iro- przede wszystkim przejscie z eko- ryzm. Jesli ktos wierzy we wlasnania dotyczaca "wielkiego brata" nomii realnego socjalizmu do slyn- nieomylnosc, nieskazitelnosc moral-(ZSRR),ale prawie nikt nie kwestio- nego planu Balcerowicza. Malo na, chce wybawic naród od upad-nowal systemu jako calosci (socja- mówiono natomiast o przejsciu z to- ku, nawet gdyby musialy byc ko-lizm tak, wypaczenia nie). Codzien- talitaryzmu do demokracji. Ludzie nieczne ofiary,abysmy potem wszy-nosc bylajak zwykleprozaiczna: po- musieli sie zmagac i oswajac z no- scy byli szczesliwi - to jest to totali-wolne dorabianie sie, lodówki, sa- wym modelem gospodarki kapita- taryzm.mochody,wyjazdyna wczasy,nauka listycznej, zubozeniem sporych Trzeba mówic prawde. Komu-itd. Do partii wstepowalo sie z róz- grup spolecznych. Proces transfor- nizm byl bezsensownym systemem,nych powodów; aby dostac awans, macji ciagle trwa! Wyjscie na wol- który opieral sie na biernosci, poslu-mozliwosc wyjazdu za granice, nosc nie wzbudza specjalnie duzych szenstwie, wywyzszalmiernoty,nisz-mieszkanie albo równiez podkresla- emocji. Zamazywanie obrazu PRL czyl wspaniale indywidualnosci.

~ my to dla pozytywistycznego dzia- jest procesem obiektywnym i zro- Oszustwem i zlem bylo to, ze w imielania -checi zrobienia cos dobrego zumialym, niezaleznym od woli po- równosci i sprawiedliwosciideologia

l dla kraju. Kazdy czlowiek ma tylko Iityków. Powtórki z przelomu 1989 ta zepchnela wiele narodów na kra-jedno zycie i trudno zeby je sobie r. nie mozna zrobic. wedz cywilizacyjnejprzepasci. Sys-marnowal tylko dlatego -ze przy- tern ten w zalozeniach juz byl ab-szlo mu zyc w socjalizmie rzadzo- Odslona IV: Totalitaryzm surdalny z ekonomicznego punktunym przez komunistów. W latach Komunizm realizowal sie po- widzenia, nieefektywnym, zafalszo-realnego socjalizmu ludzie postrze- przez forme wladzy jaka byl totali- wany i represyjny.

~~~Y~»P~~~~~ ~~~.

' .~_~~~~~~.~_: '/ ./~.~.

~e~C'/eiijycz~' ~ ~'~;~;-A''''~' / ./,.r~~~artK? . ~~ po;, , /.,~~. - 'RJT.rL~~ ' /utYll?E'm:-~ i-cia~. ustroJu, dole~ ~. ~racac, udawac G(\R )

',~ U moze ~~ ~~r\~Y.Jny..'1~.,. o. .1JJ)"\~ ~,-"",,"""A?W_ w»DD>O ~ "~ ~~'-.p:>JJ:.~~~__- . - - =-= .~~~~:~-.:'-~~::=-_._---

I'~- ..

Nr 22

byl straszny i okrutny). Ludzie za-czeli myslec o przyszlosci, ustawie-niu sie w zyciu. Ludzi atakujacychustrój bylo niewielu. Zdarzali siejednak tacy, którzy gotowi byli nawiezienie i represje, otwarcie ustrójnegujac. Postawa taka byla jednakrzadkoscia.

Byly narzekania, dowcipy, iro-nia dotyczaca "wielkiego brata"(ZSRR), ale prawie nikt nie kwestio-nowal systemu jako calosci (socja-lizm tak, wypaczenia nie). Codzien-nosc byla jak zwykle prozaiczna: po-wolne dorabianie sie, lodówki, sa-mochody, wyjazdy na wczasy, naukaitd. Do partii wstepowalo sie z róz-nych powodów; aby dostac awans,mozliwosc wyjazdu za granice,mieszkanie albo równiez podkresla-my to dla pozytywistycznego dzia-lania - checi zrobienia cos dobregodla kraju. Kazdy czlowiek ma tylkojedno zycie i trudno zeby je sobiemarnowal tylko dlatego -ze przy-szlo mu zyc w socjalizmie rzadzo-nym przez komunistów. W latachrealnego socjalizmu ludzie postrze-gali PRL jako cos normalnego.Oczywiscieprzecietny czlowiek od-czuwal niedostatki ustroju, dolegli-wosci zycia codziennego, ale znako-mita wiekszosc nawet minimalne-go ucisku politycznego nie odczu-wala. Obowiazywal inny podzial,

Idzie zajaczek przez las i wy-krzykuje:

- Pomylone misie, pomylonemisie.

Nagle na sciezce pojawia siegrozny niedzwiedz i pyta:

- Pomylilo mi sie, pomylilo misIe....

("Gazeta Poznanska")

uniwersalny odnoszacy sie do kaz-dego ustroju, podzial na ludziprzyzwoitych i nikczemników.Etycznych granic nie wyznacza-ly czerwone legitymacje.

Odslona ID: PrzelomLata 1989 - 1990 oznaczaly

przede wszystkim przejscie z eko-nomii realnego socjalizmu do slyn-nego planu Balcerowicza. Malomówiono natomiast o przejsciu z to-talitaryzmu do demokracji. Ludziemusieli sie zmagac i oswajac z no-wym modelem gospodarki kapita-listycznej, zubozeniem sporychgrup spolecznych. Proces transfor-macji ciagle trwa! Wyjscie na wol-nosc nie wzbudza specjalnie duzychemocji. Zamazywanie obrazu PRLjest procesem obiektywnym i zro-zumialym, niezaleznym od woli po-lityków. Powtórki z przelomu 1989r. nie mozna zrobic.

Odslona IV: TotalitaryzmKomunizm realizowal sie po-

przez forme wladzy jaka byl totali-taryzm. Cien totalitaryzmu mozepowracac, udawac cos innego, ka-muflowac sie i realizowac pod róz-nymi postaciami.

Totalitarni moga byc komu-nisci, ale równiez ich smiertel-ni wrogowie. Jesli dzisiaj sa oso-

* * *

Rok 2000Rzecz dzieje sie w roku 2000.

Robot wchodzi do banku i realizujeczek na pokazna sume. Gdy nastep-nie wychodzi z budynku, inny ro-bot zagradza mu nagle droge, wy-ciaga pistolet i syczy:

- Pieniadze albo bateria!

("Wiesci")

* * *

Pani Kowalska do kelnera:-Martwa mucha plywa w mojej

zupie.- Nic dziwnego, zywa by ucie-

kla - odpowiada kelner.

("Gazeta Poznanska")

11

by (politycy), którzy domagaja sieodpowiedzialnosci zbiorowej dla ca-lych organizacji i ich czlonków, topostepuja tak samo jak kiedys ko-munisci.

Jesli ktos stawia wlasna ideolo-gie i poglady ponad prawem i spo-leczenstwem - to jest to totalita-ryzm. Jesli ktos wierzy we wlasnanieomylnosc, nieskazitelnosc moral-na, chce wybawic naród od upad-ku, nawet gdyby musialy byc ko-nieczne ofiary, abysmy potem wszy-scy byli szczesliwi - to jest to totali-taryzm.

Trzeba mówic prawde. Komu-nizm byl bezsensownym systemem,który opieral sie na biernosci, poslu-szenstwie, wywyzszal miernoty, nisz-czyl wspaniale indywidualnosci.Oszustwem i zlem bylo to, ze w imierównosci i sprawiedliwosci ideologiata zepchnela wiele narodów na kra-wedz cywilizacyjnej przepasci. Sys-tem ten w zalozeniach juz byl ab-surdalny z ekonomicznego punktuwidzenia, nieefektywnym, zafalszo-wany i represyjny.

Nie badzmy jednak sedziamiskomplikowanych ludzkich biogra-fii, lecz uwazajmy aby pod nowa na-zwa i inna maska ten koszmar juznigdy nie powrócil.

Arkadiusz Korona

W PASMIEBRZANKI ..

Wydawca:UrzadGmiry,. Osrodek Kultury, , . w Ryglicach

Redagujezespólorazczytelnicy:IrenaJaninaWójcik- redaktornaczelny.JadwigaSkowron,StanislawStanczyk.

mgrArkadiUszKorona .Opracowaniegraficzne- TeresaLisak

AdresRedakcji:OsrodekKUltury33-160Ryglice

Naklad300egz;SkladkolT)puterowyi druk:

MalaPóHgrafiaHeqempt(jrYstów,wTuchowie

Redakcjazastrzegasobieprawodoskracaniai adiustacji.a takzeopatrywania

i9Dwlasnymit)/t4,1amLReda,~cjanje! 'zwracaniezamó\Nionych(TiaterialóWi nieodpowiadazatrescogloszen.Opinie

wyrazanenalamach."InfonnatoraRyglickiego.

sapogladamiautorów.

Prace przygotowane przez uczniów Ze-

spolu Szkól Rolniczych w Ryglicach podkierunkiem pani mgr M. Seternus - dy-rektora szkoly

D1l'AS SGjl'IlQbmWll,illAl.lIIaIIIWICI17.22 m"

~1inm $i(8}IPIm~iIUl.elllll'W!D 14-24m."tm8mfi<D~S8Tlmfl~t1a'"wydll i SWietlicpd.1a__ce

J