Rzeczowe opracowanie dokumentów C1 [9.10.2009] – WprowadzenieZajmować się będziemy UKD. Wymaga systematycznej pracy. Podstawowy podręcznik: B.Sosińska-Kalata: Podręcznik UKD dla bibliotekarzy i pracowników informacji.

Ma dwa wydania: W-wa 95 (polecane). Wcześniejsze: zielone 93. Pytanie z zajęć wszystkich, które były na każdych zajęciach. Coś jak pięciominutówki z WSZYSTKIEGO, co było do tej

pory. Maksymalnie 1 nieobecność. Kolokwium na koniec - podstawa zaliczenia. Egzamin w semestrze letnim - w letnim semestrze będzie o JHP.

Przygotować:Punkt 2. z programu: przypomnieć z JIW co to jest JiW, jakie są rodzaje, struktura, ile poziomów, co to jest klasyfikacja,

jaki to rodzaj JIW, jaka jest definicja, struktura, jakie rodzaje klasyfikacji. W sumie: rozdział 1-2 z podręcznika.Później będzie historia UKD, jaką ma UKD strukturę itd.

C2 [16.10.2009] – klasyfikacje, drzewa klasyfikacyjne, relacjeOpracowanie rzeczowe – celem tego opracowania jest podanie rzeczowych – treściowych cech dokumentu. JIW jest tworem sztucznym ułatwiającym komunikację użytkownika z informacją.

Słownictwo dla klasyfikacji:Klasyfikowanie to dzielenie na mniejsze całości.Klasyfikacje:

Biblioteczne Biblioteczno-bibliograficzne dokumentacyjne

Ze względu na strukturę: monohierarchiczne polihierarchiczne

Warunki klasyfikacji: warunek adekwatności – klasyfikacja zalicza wszystkie elementy dziedziny bez pominięcia żadnych warunek rozłączności – jeden element musi być przypasowany tylko do jednej klasy

Dzielenie uniwersum na klasy niższego rzędu nazywa się zasadą lub kryterium podziału. Jeśli w ten sposób wydzielamy dwie klasy, mamy podział dychtomiczny. Klasy podlegające podziałowi to klasy węzłowe. Dla niższych klas stanowią klasy macierzyste. Klasy wydzielone z nich to klasy pochodne: klasy stopnia pierwszego, drugiego, itd. Klasy o tej samej klasie macierzystej to klasy współrzędne, a klasy na tym samym stopniu to klasy równorzędne. Klasy niepodlegające dalszym podziałom to klasy końcowe, a klasy na samym początku podziału uniw-ersum to klasy główne.

W strukturze drzewa klasyfikacyjnego mamy: gałąź klasyfikacyjna – klasa węzłowa i wszystkie klasy jej pochodne aż do końcowych łańcuch klasyfikacyjny – ciąg kolejnych klas od klasy pochodnej dowolnego stopnia do klasy węzłowej

(dowolnej nadrzędnej).o Łańcuch pierwotny – do uniwersum klasyfikacjio Łańcuch wyczerpujący – od klasy końcowej do uniwersum klasyfikacjio Łańcuch wolny – od klasy końcowej do dowolnej klasy węzłowej

szereg klasyfikacyjny (grupa klasyfikacyjna) – ciąg klas współrzędnych

Relacja hierarchiczna – taki związek między klasami, który spełnia 3 warunki:1. relacja jest asymetryczna – związek między x i y, który nie zachodzi między y i x (np. x > y, ale wtedy już

nie: y > x)2. relacja jest przeciwzwrotna – relacja, która nie zachodzi między dowolnym elementem dziedziny i nim

samym3. relacja jest przechodnia – taki związek, który jeśli zachodzi między x i y oraz między y i z, to zachodzi też

między x i z.Relacje:

relacja generyczna (nadrzędności: rodzaj – gatunek: np. czasopisma – dzienniki; podrzędności: gatunek – rodzaj: np. karpie – ryby)

mereologiczna (nadrzędności: całość – część / zbiór – element; podrzędności: część – całość / element – zbiór) hierarchii tematycznej (nadrzędności: np. zboża – uprawa; podrzędności: np. uprawa – zboża)

Struktury klasyfikacyjne: monorelacyjne – do jej budowy wykorzystano tylko jedną relację (np. generyczną) polirelacyjne – utworzoną z wielu różnych relacji hierarchicznych monohierarchiczne – korzystają z jednego drzewa klasyfikacyjnego polihierarchiczne – korzystają z kilku drzew klasyfikacyjnych

UKD jest klasyfikacją monohierarchiczną z elementami polihierarchiczności. Polihierarchczność utrudnia porząd-kowanie, ale zwiększa elastyczność.

C3 [30.10.2009] – historia i ogólna charakterystyka UKD; etapy klasyfikowania

Katalogi rzeczowe: w układzie alfabetycznym (alfabetyczne uporządkowanie tematów) w układzie logicznym (np. systematyczny, oddający pewną strukturę piśmiennictwa)

Systemy klasyfikacji: klasyfikacja książek Harrisa 1870 klasyfikacja dziesiętna Dewey’a 1876 system mnemoniczny J. Schwartza 1879 klasyfikacja rozciągliwa Ch. A. Cuttera 1891-1898 Biblioteki Kongresu 1902 UKD 1897-1905 (Henri La Fontaie i Paul Otlet) Klasyfikacja przedmiotowa J. D. Browna 1906

KDD: Klasyfikacja Dewey’a: Dewey założył pierwszą szkołę bibliotekarską, pierwsze czasopismo bibliotekarskie. Symbole dziesiętne przyporządkowane grupom książek, a nie półkom (lokalizacja relatywna książki zamiast

stałej) do książki przypisany jest symbol na tyle szczegółowy, że oddawał dokładnie treść dokumentu. Szczegółowość symboli miała odpowiadać poziomowi szczegółowości danej tematyki (ale były dysproporcje w

szczegółowości podziału poszczególnych dziedzin) Indeks relatywny – alfabetyczny indeks przedmiotowy. Narzędzie, które ułatwiało poruszanie się po klasyfikacji Zorientowanie dziedzinowe (klasy główne to dziedziny wiedzy) System poddziałów wspólnych (7 tablic) – symbole pomocnicze, które można łączyć z dowolnymi symbolami

klas tematycznych – pewne charakterystyki i właściwości – do wykorzystania przy każdej dziedzinie. (np. adresat, forma wydawnicza)

Elementy fasetowej klasyfikacji w dziale 016 bibliografie. Była to klasyfikacja tworzona na potrzeby biblioteki, w której Dewey pracował. Dlatego różne dyscypliny są

rozbudowane na różnym poziomie

UKD: Uniwersalna Klasyfikacja Dziesiętna Zbudowana na potrzeby prac bibliograficznych belgijskich prawników (Henri La Fontaine i Paul Otlet) z

przekładu KDD w 1894. Potrzebowali narzędzia do uporządkowania bibliografii publikacji naukowej. Dewey zgodził się na przetłumaczenie i adaptację jego klasyfikacji. Przedstawiono to na I Międzynarodowej Konfer-encji Bibliograficznej 1895 – tam orzeknięto UKD jako wzorzec klasyfikacji. Pierwsze wydanie UKD 1907.

Właścicielem praw początkowo był IID, potem FID. Dziś to Konsorcjum do spraw UKD. Ma za zadanie aktual-izację i jako jedyny organ jest do tego upoważniony; jest właścicielem praw, przyjmuje rewizje, ma prawa au-torskie do tablic UKD (trzeba kupować u nich licencję), zajmuje się propagandą UKD.

Założenie uniwersalności i powszechności (wszystko, co naukowe, z całego świata i dla całego świata) spisu bibliograficznego, zaniechanie po I WŚ. Powszechność była związana z tym, że szykowali się do opisu wszelkich nauk. Dążono do tego, by wszystkie działy miały podobny stopień szczegółowości

160 000 symboli + rozbudowa równoległa jest aktualizowana poprzez rewizje (np. skreślona klasa staje się symbolem wolnym, ale nie można go zająć

przez następne 10 lat). Można dokonywać rewizji pełnej, częściowej, uzupełnień oraz drobnych zmian i poprawek. Propozycje nazywane P-notami rewidowano i publikowano jako PC-noty. Były też natychmiastowe EC-noty)

Kartoteka wzorcowa UKD (Master Reference File – MRF) – pokrywała niegdyś wydanie pośrednie tablic (30% pełnej zawartości). Obecnie są tam wszystkie symbole UKD.

Cechy UKD: Uniwersalny (dla całego świata, nieograniczony zakres dziedzinowy) Ma strukturę klasyfikacji (hierarchiczny układ tematów o zakresie szerszym i tematów węższych, o zakresie

zawierającym się w innych tematach). UKD jest klasyfikacją częściowo monohierarchiczną z elementami fase-towości. Całość wiedzy jest podzielona na 10 działów, a każdy dzieli się na 10 itd.

Wykorzystuje system dziesiętny (notacja dziesiętna; maksymalnie 10 klas pochodnych w szeregu klasyfika-cyjnym)

8 poddziałów wspólnych zorganizowanych w 9 drzew klasyfikacyjnych – układy pomocnicze. Tworzą pod-działy analityczne i syntetyczne; niekiedy przyjmują postać rozbudowy równoległej. To wszystko świad-czy o fasetyzacji

System dedukcyjny = Hierarchiczność widać od razu – po długości symbolu klasy. Dłuższy symbol jest bardziej szczegółowy (ma więcej liczb)

UKD to klasyfikacja hybrydowa – gromadzi w jednym drzewie dziedziny, dyscypliny, obiekty, metody, tech-

niki badawcze (zależne od danej dziedziny, której podział dotyczy). Pojawiające się relacje genetyczne wraz z mereologicznymi świadczą o tym, że UKD jest systemem ujściowym – w opisie na 1. miejscu podaje dyscy-plinę wiedzy, potem ją dopiero dookreśla.

EZG to zbiór cyfr od 0 do 9 i znaki dodatkowe jak kropka, nawias, cudzysłów, gwiazdka. Dodatkowe reguły znakowania:

Delimitacja sekwencji trójcyfrowych – wpisywanie kropki po każdych trzech cyfrach – tak dla porządku. Po kropce takiej nie może stać cyfra 0. Kropka jest też elementem wskaźników specjalnych typów symboli pomoc-niczych

Niekiedy w niektórych dziedzinach pojawia się wyjątkowo notacja setna. Wtedy maksimum klas to 63, gdyż:o Unikać liczb jednocyfrowycho Nie stosować liczb zaczynających się na 0o Nie stosować liczb zaczynających się na 1o Unikać liczb kończących się na 0o Dla treści “Inne” zostawić liczby zaczynające się na 9

UKD dopuszcza notację oktwawową (też o notacji z cyfr arabskich). Trzeba pamiętać o pozostawianiu symboli pustych (klas pustych).

EJL - są nimi w UKD symbole wszystkich jej klas prostych, wyróżnionych zarówno w głównym drzewie, jak i we wszyst-kich drzewach i gałęziach pomocniczych. Są to zatem:

symbole główne (autosyntaktyczne) stanowią wykładnik konstytutywności zdania UKD symbole pomocnicze (synsyntaktyczne)

Wydania tablic: pełne – 100% symboli UKD pośrednie – 30% z wszystkich dziedzin skrócone – 10% bardzo skrócone – 2 % branżowe / specjalne – zależnie od branży, w miarę kompletne z danej dziedziny

Tablice UKD to: tablice główne0. dział ogólny1. filozofia. Psychologia2. religia. Teologia3. nauki społeczne. Prawo. Administracja5. matematyka. Nauki przyrodnicze6. nauki stosowane. Medycyna. Nauki techniczne. rolnictwo7. sztuka. Rozrywki. sport8. językoznawstwo. Nauka o literaturze. Literatura piękna9. archeologia. Prehistoria. Geografia. Biografie. historia tablice pomocnicze

o poddziały wspólneo symbole pomocnicze

indeks przedmiotowy

Etapy klasyfikowania: analiza dokumentu (treści) – identyfikowanie elementów charakterystycznych treści – o czym jest dany

dokument? Czego można się z niego dowiedzieć? Problemy:o nie znamy językao mikro (małe i wąskozakresowe) i makrodokumenty (o dużej objętości, skomplikowana treść – wtedy

przeglądamy wstęp, przedmowa, przypisy, bibliografia, streszczenie, spis treści; nie powinniśmy ufać tytułowi. Należy wybierać rzeczy obiektywne, a nie te odautorskie subiektywne, promocyjne)

musimy zdecydować, co jest tematem głównym, a co jest aspektem dzieła (czyli różnych perspektyw badawczych – np. coś pod kątem religii, historii, socjologii)

charakterystyka słowna – nadawanie słów kluczowycho zasada poszanowania aktualnych podziałów wiedzyo jak największy obiektywizmo zasada pierwszeństwa treści przed formą. Najpierw temat i treść, potem ujęcie. o Stosować rzeczowniki w mianownikuo Słowa kluczowe układać od ogólnych do szczegółowych (coraz bardziej zwężać dyscyplinę)

Przykłady:Dzieje Chrześcijaństwa PolskiegoTemat: Chrześcijaństwo Ujęcie tematu: historia – PolskaAtlas: Szata Roślinna ZiemiTemat: roślinyUjęcie: geografia - atlas

znakowanie (wybór konkretnych symboli UKD) -

W domowym księgozbiorze wybrać dwie publikacje i stworzyć odpowiednie słowa kluczowe. Popularno-naukowe lub naukowe. Nie beletrystyka, nie literatura piękna. Uzasadnić. Przełożenie haseł na symbole

Rainer Kothe: Człowiek pierwotnyAntropologia – wydawnictwo popularnonaukowe

Władysław Kopaliński: Słownik symboliKulturoznawstwo – Teoria kultury – Symbole – Słownik

Inne z grupy:Sztuka – Malarstwo – Surrealizm – AlbumJęzykoznawstwo – Język angielski – PodręcznikGeografia – Parki narodowe – Polska – Przewodnik ilustrowanyHistoria – Starożytność – Egipt – Grecja – Państwa helleńskieMatematyka – repetytorium dla gimnazjalistówHistoria – Hiszpania – Wydawnictwo popularnonaukoweBotanika – Fizjologia roślin – podręcznik akademickiNauki polityczne – Niewolnictwo – historia – Ameryka PółnocnaZoologia – Psy – weterynaria – poradnikJęzykoznawstwo – Język polski – Ortografia – SłownikJęzykoznawstwo – Słownik

C4 [06.11.2009] – słownictwo pomocnicze: poddziały wspólneCzytać Hys, Kwiatkowska: Zmiany w nowej edycji tablic UKD. Bibliotekarz 2007, nr 3.Poddziały wspólne

Służą do uszczegółowienia charakterystyki dokumentu Są to uniwersalne charakterystyki do łączenia z każdym symbolem z działu głównego Dołączane są do symbolu głównego (tworząc w ten sposób symbol rozwinięty) Liczba dołączanych poddziałów nie jest ograniczona Nie mogą same znakować żadnego dokumentu (choć dopuszcza się wyjątki dla bardzo ogólnych dzieł) Mają nieograniczony zakres stosowania – niezależnie od tego, o czym jest dokument, możemy użyć poddziałów

wspólnych dla określenia ujęcia, uniwersaliów. Część symboli ma zalecane miejsce (proponowane), ale część symboli ma ustalone, niezmienne miejsce. Np.

poddziały wspólne osoby występują przy symbolu głównym, do którego się odnoszą.

Podział poddziałów wspólnych: Poddziały formalnych cech dokumentów:

o (0...) Formy – wskazują formę piśmienniczą lub wydawniczą dokumentu. W miejscu kropek nieza-leżna klasyfikacja dziesiętna według poddziału: np. (075.8) – podręczniki akademickie i skrypty.

We własnych zbiorach dopuszcza się oznaczenia literowe jak np. 002(05)ZIN – czasopismo ZIN; 929Chopin(0:82-31) – bibliografia Chopina w formie powieści

Najczęściej są ustawiane jako przedostatnie, ogólnie rzadko stosowane. (091) – ujęcie historyczne – to najczęstszy poddział, aspekt ujęcia tematu. Częste przy słownikach (038), encyklopediach (03), podręcznikach akademickich (075.8),

wydawnictwach popularnonaukowych, mapach (084.3), patentach (088.8), bibliografiach a także dla wyróżnienia formy unikatowej w danym zbiorze.

o = Języka – oznacza język dzieła, tłumaczenia lub oryginału. Używany, gdy ma istotne znaczenie dla użytkownika. Oznaczenia są równoległe z działem 81. Język. Lingwistyka a także z działem 82. Liter-atura.

Dla określenia dialektów dołącza się w nawiasie symbol poddziału miejsca Używa się dla wydań obcojęzycznych w danym kraju, dla wydawnictw wielojęzycznych, w

przypadku tłumaczeń (język oryginału), dla słowników przekładowych Np. =162.1 – język polski =030. – tłumaczenie z danego języka. Po kropce podajemy język oryginału (źródłowy): np.

=030.111. =030.111=133.1 to dokument przetłumaczony z angielskiego na francuski. Z niemieckiego na rosyjski to będzie =030.112.2=161.1

=00... – dokument wielojęzyczny – np. =00=111=133.1=581 Poddziały treściowych cech dokumentów:

o (1/9) Miejsca – służą do określania lokalizacji przestrzennej przedmiotów treści (nie do miejsca wyda-nia dokumentu!) – w nawiasie liczby od 1 do 9

położenie fizyczno-geograficzne (1/2). Od 1 do 2. Tu: 100 oznacza uniwersalność. Np. niziny wyżyny, jeziora, kosmos, planeta, strefy klimatyczne

charakterystyka administracyjno-polityczna (3/9). Od 3 do 9. Np. Starożytna Grecja to (38), Polska – (438). Możliwe jest zagnieżdżanie do poziomu podziału województw państw lub miast. (438-25)Warszawa – stolica Polski

Poddziały można uszczegóławiać – np. (438:285.2) – polskie jeziora; (435.9+492/493) – Benelux (kolejne symbole to Luksemburg, Holandia, Belgia)

o (=...) Rasy, grupy etnicznej i narodowości – służą do oznaczania tzw. aspektu etnicznego lub nar-odowościowego lub grup etnicznych, których dotyczy dokument

Poddziały oznaczające rasy – tworzone metodą rozbudowy równoległej na podstawie poddzi-ałów wspólnych języka – np. (=95) – Rasa żółta. Ludy azjatyckie.

Poddziały oznaczające grupy etniczne – tworzone z poddziałów wspólnych języka dla grup językowych – np. (=111) – Anglicy, bo =111 – język angielski. Polacy to (=161.1). Chińczycy (=581)

Poddziały oznaczające ludność danego terytorium – tworzone z poddziałów wspólnych miejsca poprzedzonych 1: dla grup terytorialnych. Np. (=1:493) – Belgowie, bo (493) – Bel-gia (wspólnie zajmowane terytorium). Szwajcarów tworzymy tak samo (=1:494), górali tworzymy od gór: (=1:23)

o “...” Czasu – służą do określania wszelkich charakterystyk chronologicznych, określających przed-miot treści dokumentu. Jest to zawsze cudzysłów górny (amerykański)

Nie obowiązują tu zasady delimitacyjne (kropkę można stawiać po 2, 3 lub 4 cyfrach. Datę zapisuje się w formacie “RRRR.MM.DD gg.mm.ss” – dla roku zawsze są 4 cyfry Nieokreśloną datę roczną dokumentu można zastąpić wielokropkiem Można stosować je także do zróżnicowania częstości czasopism (05)“530.2” – dwutygodnik

W dziale 94 – Historia określanie czasu nie zawsze jest konieczne ze względu na odgórny podział klasowy

Trzema cyframi zapisujemy dekady, dwoma - wiek (stulecia), jedną – tysiącleciaNp. “2009”, “1984”, “0966”, “0033”Wiek XX zapisujemy “19”, wiek XVII to “16”Dekady zapisujemy jako “197” – są to wtedy lata siedemdziesiąte. Lata 20ste XVIII w. to “172”, lata 80 V w. to “048”

Przedziały czasowe piszemy za pomocą ukośnika – “data_początkowa/data_końcowa” – np. “1939/1945”.Nieokreślony początek, określony koniec: “.../data_końcowa” – np. “.../1989”Analogicznie: “1989/...”

Stosuje się minus dla dat przed 0 n.e.“-02/-01” – to od 3 w.p.n.e. do 2 w.p.n.e.

o Poddziały z kreską i zerem - poddziały z kreską (myślnikiem) -02 właściwości – coś charakteryzuje się jakąś cechą obecną w treści -03 materiału – np. –032 – materiały mineralne w przyrodzie. Różne poddziały mają różne

podziały w zgodzie z innymi działami (klasami). Coś zostało wykonane z jakiegoś materiału. Treść jest o papierze, a nie dokument jest z papieru

-04 relacji, metody, działania – gdy między obiektami opisywanymi w treści zachodzą relacje, działania

-05 osoby – służą do oznaczania zagadnień dotyczących osób i charakterystyk osobowych (poza rasą, etniczną).

Poddziały te należy zawsze umieszczać bezpośrednio przed podziałami wspólnymi miejsca lub grupy etnicznej

Pomiędzy tymi poddziałami a symbolem głównym stać mogą jedynie poddziały syntetyczne i analityczne

o Poddział A/Z – czyli podział alfabetyczny, umożliwiający scharakteryzowanie dokumentu poprzez wprowadzenie nazwy własnej obiektu, którego dotyczy treść dokumentu. Są to nazwy firmowe i hand-lowe, osoby, dzieła literackie. Np. 884-31Sienkiewicz – powieści Sienkiewicza; 629.735.02Boeing737 – Konstrukcja samolotu Boeing 737; (438)Katowice lub identycznie: (438Katowice). Stosujemy, gdy nie ma w tablicy konkretnego obiektu z nazwą własną – ale tylko do określania treści dokumentu.

o Poddziały za pomocą kodów z innych systemów – dopisuje się je do symbolu UKD poprzedzając go gwiazdką * lub literą P. Np. 546.26*14 – Izotop węgla 14C (14 to liczba atomowa izotopu – więc przejęcie z klasyfikacji pierwiastków)

C5 [13.11.2009] – poddziały wspólne – c.d.Porządek poziomy symboli:

Symbol główny Poddziały syntetyczne z apostrofem ‘1/’9 Poddziały analityczne .01/.09 Poddziały analityczne –1/-9 Poddziały analityczne z nietypowymi wskaźnikami -01/-09 i -001/-009 Poddziały wspólne z kreską zero -02, -03, -04, -05 Poddziały wspólne miejsca (1/9) Poddziały wspólne rasy, narodowości i grupy etnicznej (=1/=9) Poddziały wspólne czasu “0/9” Poddziały wspólne formy (01/09) Poddziały wspólne języka =0/=9 Poddział A/Z

Historia mikrofilmów w Polsce.Mikrofilmy – historia – Polska778.14 - (091) - (438)UKD: 778.14(438)(091)

Historia metra w ParyżuMetro – historia – Paryż625.42 - (091) – (44)Paryż LUB: (44Paryż) LUB: (44-25) ParyżUKD: 625.42(44)(091)ParyżAlbo UKD: 625.42(44Paryż)(091)Albo UKD: 625.42(44-25)Paryż

C6 [20.11.2009] – poddziały wspólne – c.d.--Stefan Kruk: Życie teatralne w Lublinieteatr – historia - Lublin – XVIII-XX w.792 – (091) - (438)Lublin – “1782/1918”UKD: 792(438)“1782/1918”(091)Lublin

Leon Leszek Szkutnik: English as experienceJęzykoznawstwo – Język angielski – podręcznik szkolny811.111 – (075)UKD: 811.111(075)

Kazimierz Rzewuski: KsięgoznawstwoKsięgoznawstwo – podręcznik akademicki

002.2 - (075.8)UKD: 002.2(075.8)

Czesław Niemen: Dziwny jest ten światMuzyka popularna – Polska – XXw. – płyta gramofonowaUKD: 78.011.26(438)“19”(086.72)

Pascal Brodnicki: Po prostu mi to ugotuj!Gastronomia – Przepisy kulinarne – (wydanie kieszonkowe)Przepisy kulinarneUKD: 641.55/.56(083.12)

RzymGeografia regionalna – Włochy - Rzym – przewodnik turystyczny913 – (450)RzymUKD: 913(450)(036)Rzym

Sławomir Mrożek: Wybór opowiadańLiteratura polska – wybór - XX w.821.162.1 – (082.1) - “20”UKD: 821.161.1“20”(082.1)

Instrukcje stanowiskowe dla użytkowników końcowych Opłaty dydaktyczne, konferencje, badania naukoweProgram komputerowy – SAP (system wspomagania zarządzania uczelnią) - Instrukcja obsługi004.42 – Sap - (083.13)UKD: 004.42(083.13)Sap

I Międzynarodowy konkurs Graficzny na Ekslibris. Gliwice ’95. Katalog wystawySztuka – ekslibris – Katalog wystawy766:097 – (083.824)UKD: 766:097(083.824)

Gdańsk. Plan miastaGeografia – Polska - Gdańsk912(438)Gdańsk

C7 [27.11.2009] – poddziały specjalne: poddziały analityczne i syntetycznePoddziały specjalne:

Można ich używać tylko w tych działach, w których zostały umieszczone – np. poddziały analityczne dot. Liter -atury używać można tylko w obrębie działów 82/89. Jeśli poddział (np. -93) stoi przy klasie węzłowej (np. 82), to znaczy to, że można go użyć dla wszystkich klas pochodnych od tego 82np. literatura polska – literatura dla młodzieży to:821.162.1 – 82-93Zatem można dołożyć to –93, gdyż 821.162.1 jest klasą pochodną względem 82:UKD: 821.162.1-93

Są symbolami pomocniczymi UKD Umożliwiają tworzenie symboli rozwiniętych (tak jak inne poddziały) Ilość zastosowanych poddziałów nie jest ograniczona

Poddziały analityczne – poddziały pomocnicze służące do oznaczania pojęć (charakterystyk, zagadnień) wspólnych dla danej dziedziny, których powtarzanie przy każdym symbolu głównym (odnoszącym się do danej dziedziny) znacznie zwiększyłoby objętość tablic. Jest to pewien dowód na pozycyjność gramatyki UKD. Uszczegółowiają daną dziedzinę. Zwiększają produktywność tablic UKD. Wydzielamy:

Wskaźniki standardowe (znaki zarezerwowane dla poddziałów analitycznych): .01/.09 poddziały analityczne z kropką i zerem – zwykle węższe zastosowanie. Np. (0.032) – Rękopisy,

339.13.021 – Analiza rynku, badanie rynku. -1/-9 poddziały analityczne z kreską – zwykle szersze zastosowanie. Np. (...-21) – Gminy miejskie. Miasta.

27-9 historia kościoła. 62-5 sterowanie i regulacja maszyn i procesów. 82-93 literatura dla dzieci.Wskaźniki niestandardowe (o innej, nietypowej formie): -01/-09 – zarezerwowane głównie dla poddziałów wspólnych z kreską i zerem. Np. 616.8-089 Neurochirurgia -001/-009 –

Poddziały analityczne muszą występować bezpośrednio po symbolu głównym, do którego się odnoszą. Symbole pod-działów analitycznych, umieszczone przy pewnym symbolu klasy węzłowej mogą być łączone z dowolnym symbolem należącym do gałęzi klasyfikacyjne, zaczynającej się od tej klasy węzłowej. Odstępstwa od reguł łączenia poddziałów są zawsze opisane w tablicach.

Poddziały te są poddziałami homograficznymi – mimo tej samej formy mogą mieć w różnych działach odmienne znaczenie. (W chemii –3 oznacza związki chemiczne, w literaturze oznacza powieści, nowele, opowiadania)

37.01 – można stosować w 31, można w 372.12, ale nie w np. 381 albo w 3.

Poddziały syntetyczne – tworzone są drogą rozbudowy równoległej na podstawie rozbudowy symboli głównych danego działu.

‘ (apostrof – znak syntezy) – zastępuje się tym wskaźnikiem symbol klasy macierzystej wspólnej dla wszystkich elementów symbolu syntetycznego – np. 669.25 – Nikiel; ’29 – nikiel (jako poddział syntetyczny).

służą do łączenia jakiś zjawisk lub przedmiotów z jednego działu (składniki w obrębie tego samego zagad-nienia). Np.:329.11 partie konserwatywne329.21 partie monarchistyczne

329.11’21 partie konserwatywno-monarchistyczne symbole takie stosuje się tylko w tych działach, w których możliwość korzystania z nich jest wyraźnie

wskazana odpowiednią uwagą w tablicach klasyfikacyjnych. 81’276.2 – język wulgarny81’374 – słownik leksykograficzny (językowe)81’276.2’374 – słownik wulgaryzmów811.111 – język angielski (jako treść)UKD: 811.111’276.2’374

Reymont: ChłopiLiteratura polska – powieść - XIX w.821.162.1 – 82-3 – “18”UKD: 821.162.1-3“18”

Makbet SzekspiraLiteratura angielska – dramat821.111 – 82-2UKD: 821.111-2

Mechaniczne własności kauczukuKauczuk – własności mechaniczne678.4 – 67.017 (wybieramy poddziały analityczne – mają pierwszeństwo przez poddziałami wspólnymi np. własności –

02)UKD: 678.4.017

Sekty neopogańskie w KanadzieNeopogaństwo – sekty - Kanada299.572 – 2-79 – (71)UKD: 299.572-79(71)

–Zrobić:Homeopatyczne leki roślinne dla dziecileki roślinne – homeopatia – dzieci615.322 – 615.015.32 – -053.2UKD: 615.322.015.32-053.2

Dziewiętnastowieczne modlitewniki kalwińskieReligia – kalwinizm – Modlitewniki – XIX w.2 - 27-282.5 – 275.4 – “18”UKD: 275.4-282.5“18”

Nawigacja wahadłowca Discvery w latach 2003-2006Wahadłowce – nawigacja lotnicza – 2003-2006629.782 – 629.7.07 – “2003/2006”UKD: 629.782.07“2003/2006”Discovery

Partie komunistyczno-nacjonalistyczne we Włoszech przed II wojną światowąPartie komunistyczno-nacjonalistyczne – Włochy – “.../1939”329.15’17 – (450) - “.../1939”UKD: 329.15’17(450)“.../1939”

Chwila Wisławy SzymborskiejLiteratura polska – poezja – XX w.821.162.1 – 82-1 – “19”UKD: 821.162.1-1“19”

Rozmnażanie się gryzoniZoologia – gryzonie - rozmnażanie59 – 599.32 – 591.16UKD: 599.32-116 /według wzoru z adnotacji obecnej w tablicach/

Hipopotam – 599.731.4

C8 [03.12.2009] – Rozbudowa równoległa symboli UKDCechy rozbudowy:

Oba poniższe rodzaje dotyczą poziomu elementarnych jednostek leksykalnych UKD Generują tą samą kategorię symboli – z rozbudowy symbolu głównego powstaje nowy symbol główny, z pod-

działu analitycznego – nowy poddział analityczny. Miejsce kropki w symbolu wynikowym ustala się na tych samych zasadach jak w symbolu wyjściowym. Tj. z

rozbudowy wzorcowej przepisujemy tylko cyfry – kropki odliczamy od nowa (tworząc standardowe grupki 3-cyfrowe), jednakże nie zmieniamy nic w istniejących kropkach symbolu, którego rozbudowujemy.

Dwa rodzaje rozbudowy symboli: Rozbudowa bezpośrednia (podział bezpośredni) – cała gałąź klasyfikacyjna danej dziedziny (jakiejś klasy

węzłowej) pokazana jest w całości w pełnych tablicach. Przyjęta zasada podziału jest indywidualna dla danej dziedziny i wypisane są wszystkie klasy i podklasy, które należą do tej dziedziny (klasy węzłowej). Klasyfikator korzysta z bezpośredniego wpisu, jakiego znajdzie w danym miejscu tablic (w danej dziedzinie).

Rozbudowa równoległa – to podział kilku niezależnych symboli węzłowych według tego samego lub bardzo zbliżonego kryterium. Czyli kilka gałęzi klasyfikacyjnych różnych dziedzin jest podzielonych według tego samego kryterium, ale pełną rozbudowę podaje się tylko w jednym miejscu (tylko przy jednej klasie węzłowej). Ta jedna rozbudowa stanowi wzorzec przy pozostałych symbolach. Klasyfikator sam tworzy potrzebne mu sym-bole przez analogię do takiego wzorca. Dzięki temu otrzymuje symbol z dziedziny (gałęzi), która go interesuje, o charakterystyce wziętej z symbolu wzorcowego. Istotą rozbudowy równoległej jest zawsze wzorzec rozbu - dowy – w jakiejś części UKD jest pokazany wzór, który stanowi podstawę podziału dla klasy w zupełnie innym miejscu.

Trzy metody rozbudowy równoległej: Rozbudowa gałęzi klasyfikacyjnych według identycznej zasady podziału na wszystkich szczeblach

Wykorzystanie tego samego kryterium podziału w kilku niezależnych gałęziach. Pełna rozbudowa gałęzi jest identyczna aż do symbolów końcowych. W tablicach zapisane jako „Dalszy podział jak...”. Rozbudowa jednej gałęzi stanowi pełny wzorzec dla innej gałęzi. Początek symbolu jest jednakowy, a „końcówka” przepisana z in-nej gałęzi.

o Np. wzorce rozbudowy to poddziały wspólne języka. Jest wzorcem dla 811, 821 oraz dla poddziałów wspólnych ras, grup etnicznych i narodowości według kryterium języka.

o WZORZEC: =162.1 –Język polskipodziały wspólne ras i grup etnicznych pod kątem języka: (=162.1) - Polacy811: 811.162.1 – Język polski (językoznawstwo)821: 821.162.1 – Literatura polska

W tablicach rozbudowa ta została rozpisana, bo często się z tego korzysta––Podzdziały wspólne miejsca są wzorcem rozbudowy dla poddziałów wspólnych narodowości (pod kątem miejsca), geografii i historii:o WZORZEC: (494) - Szwajcaria

poddziały wspólne narodowości: (=1:494) – Szwajcarzy 913: 913(494) – Geografia Szwajcarii94: 94(494) – Historia Szwajcarii

W tablicach rozbudowa ta jest też rozpisana dla wygodyo (470.662) – Inguszetia

(=1:470.662) – Inguszeci913(470.662) – Geografia Inguszetii94(470.662) – Historia Inguszetii

C8 [18.12.2009] – Rozbudowa równoległa symboli UKD – c.d.

Rozbudowa równoległa kilku końcowych szczebli podziału według identycznej zasadyIdentyczne zasady podziału dotyczą tylko jednego lub kilku końcowych szczebli poszczególnych gałęzi (najczęś-ciej tej samej dziedziny; wyższe szczeble mają po prostu budowę indywidualną). To jakby dopisywanie różnych „końcówek” do różnych symboli klasyfikacyjnych. Metodę tą wyróżnia charakterystyczny zapis tychże „końcówek”, które można dołączać w danym dziale – zapisuje się to jako formułę symbol_działu...końcówka. Ostatnie szczeble klas mają identyczne kryterium podziału. Tu według identy-cznej zasady podziału rozbudowujemy tylko końcowe szczeble podziału. Indywidualnie rozbudowanych końcówek przykładowych nie wolno używać w innych gałęziach669.2/8...4 – rafinowanie. Odsyskiwanie. – Oznacza to, że dla wszystkich klas od 669.2 do 669.8 dopisanie końcówki 4 będzie oznaczało Rafinowanie.669.232 – Iryd669.232.4 – Rafinowanie Irydu (delimitacja kropek po 3 znakach)––669.295 - tytan669.2/.8...48 – odzyskiwanie metali z odpadów i stopów669.295.48 - Odzyskiwanie tytanu ze stopów i odpadów––669.74 – mangan669.2/.8...69 – obróbka powierzchniowa metali669.746.9 – Obróbka powierzchniowa manganu

Rozbudowa równoległa różnych części gałęzi klasyfikacyjnych według zbliżonych zasadNie zawsze obejmuje całej rozbudowy wzorca – niektóre stworzone symbole byłyby niepotrzebne lub bezsen-sowne. Sygnalizowana przez „Dalszy podział jak...”, lub „Rozbudowa jak...”, „Podział jak...”. Dalej wskazana jest inna klasa węzłowa, która jest wzorcem do rozbudowy tej naszej. Mamy ją rozbudować tak, jak rozbudowana jest inna klasa węzłowa. Po słowach „Dalszy podział jak” podany jest więc wzorzec rozbudowy. Zastosujemy zbliżone kryterium. Nie zawsze wykorzystuje się cały wzorzec rozbudowy. Wolno zastosować tylko tam, gdzie są słowa „Dalszy podział jak...”, lub „Rozbudowa jak...”, „Podział jak...”, a nie np. „zobacz” lub „zobacz też”np. 336.41.02 – uprawnieni do pobierania ceł. Dalszy podział jak 336.2.02wzorzec: 336.2.02 336.2.02|336.2.025 – obiekt opodatkowania 336.2.02|5 – tylko „5” przeklejamywięc: 336.41.025 - Obiekt oclenia – odliczamy kropki standardowo––336.41.02 – uprawnieni do pobierania ceł

wzorzec: 336.2.02336.2.027 - deklaracja podatkowa336.41.027 - Deklaracja celna––Chirurgia czaszkiczaszka – chirurgia611.91 – czaszka617.5 – chirurgia poszczególnych części ciała – dalszy podział jak: 611.9wzorzec: 611.9617.51 - Chirurgia czaszki––Umeblowanie budynków uniwersyteckichbudynki uniwersyteckie – umeblowanie 378.16 – 371.63378.16 – budynki uniwersyteckie – dalszy podział jak 371.6Wzorzec 371.6371.63 – umeblowanie szkoły378.163 - Umeblowanie budynków uniwersyteckich––Prawo religijne chasydyzmuprawo religijne - chasydyzm348.9 – 296.67348.9 – prawo religijne – dalszy podział jak 29wzorzec: 29296.67 – chasydyzm348.966.7 - Prawo religijne chasydyzmu––Choroby przysadki mózgowejprzysadka mózgowa – choroby612.432 - przysadka mózgowa – ogólnie616.4 – choroby układu krwiotwórczego, chłonnego [itd.], dalszy podział jak 612.4Wzorzec: 612.4UKD: 616.432 - Choroby przysadki mózgowej––Budowa przyrządów geodezyjnychgeodezja – budowa przyrządów53.084 – budowa przyrządów528.08 – ogólne zasady i teoria pomiarów instrumentów mierniczych – dalszy podział jak 53.08Wzorzec: 53.08UKD: 528.084 - Budowa przyrządów geodezyjnych

––Ogólna organizacja laboratoriów zoologicznychzoologia – organizacja laboratoriów59.08 – technika, metody doświadczalne i wyposażenie w zoologii – dalszy podział jak 57.0857.081 – ogólna organizacja laboratoriów biologicznychWzorzec: 57.08UKD: 59.081 - Ogólna organizacja laboratoriów zoologicznych

C9 [08.01.2010] – znaki łączące i składnia UKD: budowa symboli rozwiniętych i złożonychZnaki łączące UKD ( relatory ) – służą do łączenia relacji między symbolami

+ i / to spójniki współrzędnościowe (znaki rozszerzające), oznaczają współwystąpienie w treści doku-mentu pewnych przedmiotów czy tematów traktowanych niezależnie

o do łączenia symboli wyrażających równorzędne zagadnienia, które nie są ze sobą powiązane żadną zależnością. Tematy są niezależne lub bardzo luźna.

o odpowiednik polskiego io + jest odwracalny (symetryczny), / ma ustaloną kolejnośćo + używamy, gdy klasy nie występują obok siebie a publikacja nie jest o związku dwóch klaso / łączy symbole w kolejności występowania w tablicach

782/785 (to skrócony zapis 782+783+784+785)628.92/.94 (czyli 628.92+628.93+628.94)

: i :: to spójniki wskazujące rodzaj zależności między połączonymi wyrażeniami. o : jest odwracalne (symetryczne) – zależność wpływa pierwsza na drugą, druga na pierwsząo :: ma ustaloną kolejność – zależność jest jednokierunkowao służą do połączenia takich symboli, które wyrażają tematy, między którymi zachodzi związek, tematy

wzajemnie na siebie oddziaływają, wpływają, zależą...37-053.6 – wychowanie młodzieży82-312.4 – książki kryminalne i detektywistycznePublikacja o wpływie książek kryminalne na wychowanie młodzieży

UKD: 37-053.6::82-312.4 (to co, wpływa na coś innego stawiamy na drugim miejscu)

] to Znak włączenia i grupowania – wskazuje zakres działania znaków łączącycho ustalona kolejność – grupuje symbole i pokazuje które do czego się odnoszą

37-053.6::82-312.4(438) – tutaj 438 dotyczy tylko 82-312.437-053.6::82-312.4](438) – tu 438 dotyczy już całości

‘ to Znak syntezy – o ustalona kolejność

Sztuka a reklama w XXI w.Sztuka – reklama XXI w.7 – 659.1 “20”UKD: 659.1:7]“20” = 7:659.1]“20”

Filozofia medycyny1 – 67UKD: 67::1

Składnia UKDZa pomocą EJL tworzymy:

zdania proste (tylko symbol główny lub tylko symbol pomocniczy), zdania rozwinięte (symbol główny połączony z jednym lub wieloma innymi symbolami poddziałów pomoc-

niczych), zdania złożone (dwa lub więcej symboli głównych)

Kolokwium z 2 części – praktyczna i teoretyczna – pół godziny na część. Na pewno będzie rozbudowa równoległa, ob-jaśnianie metod, różnice. Poddziały syntetyczne i analityczne też będą. Powinny być poziomy, jednostki itp.

C10 [18.02.2010] - WprowadzenieKolokwium zaliczeniowe podzielone na część teoretyczną i praktycznąPrzygotować:

Zobaczyć wstęp JHP BN najnowszego wydania – wstęp, założenia, komentarze do wydań poprzednich, pooglą-dać wszystkie 3 tomy.

Zerknąć na stronę Biblioteki Narodowej i zobaczyć elektroniczny słownik JHP – jak aktualizacja, jakie są za-sady przyjmowania haseł, po co ten słownik?

Wybrać sobie temat (inny wobec grupy) i odszukać go w słowniku – temat (z wielkiej litery) i określnik. Spisać go z elementami towarzyszącymi, porównać to hasło z bazą internetową.

Przygotować i nauczyć się pojęć: Charakterystyka wyszukiwawcza dokumentu, dopowiedzenie, hasło przed-miotowe, indeks przedmiotowy do katalogu systematycznego, indeks systematyczny do katalogu przed-miotowego, indeksowanie, instrukcja wyszukiwawcza, język haseł przedmiotowych, język informacyjno-wyszukiwawczy (język informacyjny), język sztuczny, katalog przedmiotowy, odsyłacz, odsyłacz całkowity, odsyłacz kojarzeniowy, odsyłacz orientacyjny, odsyłacz systematyczny, odsyłacz uzupełniający, odsyłacz wyliczający, określnik, określnik chronologiczny, określnik formalny, określnik geograficzny, określnik jednos-tkowy, określnik klasowy, określnik lokalizujący, określnik ogólny, określnik przedmiotowy, określnik treś-ciowy, opis przedmiotowy (charakterystyka przedmiotowa), opis wielokrotny, przedmiot dokumentu, słownik haseł przedmiotowych, słownik tematów i określników, temat, temat chronologiczny, temat etniczny, temat formalny, temat geograficzny, temat jednostkowy, temat językowo-etniczny, temat korporatywny, temat ogólny, temat osobowy, temat rzeczowy, temat rzeczowy jednostkowy, temat toponimiczny, tematowanie, układ przedmiotowy

C11 [25.02.2010] – JHP BNPrzykład hasło JHP BN:

Papierowy Słownik JHP BN Elektroniczny Słownik JHP BN (mak.bn.org.pl/w5.htm)Hinduizm

NU WedantaTS Religie niechrześcijańskieTK Czakry

FilozofiaKrysznaMandalaReligia – IndieWedy

TW Hare KrysznaTantryzm

temat/okr. HinduizmNU WedantaTK KrysznaTK ŚiwaTK WedyTK CzakryTK DharmaTK FilozofiaTK Karma (filoz.)TK MandalaTK Religia - Indie

Winszuizm– symbolika

NU Symbole – hinduizmTK Mudry

TS Religie niechrześcijańskieTW TantryzmTW Wisznuizm

temat/okr. hinduizmUwagi okUwagi określnik - - hinduizm - stosuje się po tematach ogól-

nych

Zasady doboru hasełPoczątkowo jako źródła tematów preferowano najbardziej popularne, jednotomowe encyklopedie, wychodząc z założe-

nia, że jest to źródło najbardziej dostępne dla przeciętnego użytkownika. Obecnie podstawowym zasobem terminów są wielkie encyklopedie uniwersalne oraz encyklopedie dziedzinowe i słowniki terminologiczne, w mniejszym stopniu mono-grafie i artykuły naukowe, wydawnictwa urzędowe, akty prawne.

SŁOWNICZEKDopowiedzenie – symbol pomocniczy używany w języku haseł przedmiotowych jako wskaźnik polisemii (wieloz-

naczność), objaśnienie lub uzupełnienie tematu lub określnika; stanowi integralną część tematu, tworząc z nim nierozdzielną całość.

Hasło przedmiotowe – zdanie języka haseł przedmiotowych złożone z tematu (także z dopowiedzeniem) – HASŁO PRZEDMIOTOWE PROSTE lub tematu (także z określnikiem) i umieszczonych pod nim określników – HASŁO PRZED-MIOTOWE ROZWINIĘTE, w kolejności ustalonej przez gramatyki języka haseł przedmiotowych.

Indeksowanie – tworzenie charakterystyki wyszukiwawczej dokumentu i/lub instrukcji wyszukiwawczej. Zasady in-deksowania w danym systemie informacyjno-wyszukiwawczym określa instrukcja indeksowania. Indeksowanie w języku haseł przedmiotowych nazywa się tematowaniem lub przedmiotowaniem, zaś w klasyfikacji – klasyfikowaniem. Na proces ten składają się następujące po sobie czynności: analizowanie, selekcjonowanie i tłumaczenie.

Język haseł przedmiotowych – język informacyjno-wyszukiwawczy o notacji paranaturalnej, którego jednostki słownika nazywane są tematami i określnikami, zaś gramatykę stanowią reguły budowy haseł przedmiotowych, ich łącze-nie oraz transformacji.

Język haseł przedmiotowych za najważniejszą cechę relewantną dokumentu przyjmuje temat, odwzorowuje go w takim zakresie i z taką szczegółowością, z jaką występuje w dokumencie. Używany jest m.in. w: katalogach przedmiotowych, bibliografiach o układzie przedmiotowym,indeksach przedmiotowych

Początek JHP – 1945 (w Instytucie Bibliograficznym – kartoteka przedmiotowa egzemplarza obowiązkowego). Początkowa próba usystematyzowania zbiorów. Piąte wydanie tablic, pierwszych podobnych do tych naszych – 1989.

Słownik JHP: Jest otwarty Aktualizowany w momencie pojawienia się książki na dany (nowy) temat W przypadku braku hasła, możemy je stworzyć, trzymając się ogólnie przyjętych zasad tworzenia.

W wersji papierowej nie ma: Nazw jednostkowych – instytucji, wydarzeń – są tylko ogólne zasady tworzenia. Nazwy osobowe tylko w

wyborze

Temat prosty – temat lub temat + dopowiedzenieTemat rozwinięty – temat + określnik

Referaty o: Język haseł przedmiotowych BN – historia, leksyka, skąd się wzięło i o co chodzi, cel powstania? Przykłady

haseł KABA – z czym się ją je i czym zagryza, skąd ją znamy, przykłady haseł, historia, cel powstania, jakie ośrodki

korzystają? (zwykle na stronach NUKAT-u) LCSH – Język Haseł Przedmiotowych Biblioteki Kongresu – Vademecum Bibliotekarza, dostępne w ogólnej i na

stronach biblioteki kongresu Francuskojęzyczny kanadyjski język haseł przedmiotowych – RVM. Jest o tym coś w EBIB-ie RAMEAU – Język Haseł Przedmiotowych Biblioteki Narodowej Francji

Wszyscy szykują temat: katalog przedmiotowy i teoria Łysakowskiego (twórcy katalogu przedmiotowego). Być może jest w KBC (Katalog Winlo ~’20, Warszawa ~’40). U Żmigrodzkiego w Bibliotekarstwie, albo w Bibliotekarstwie Naukowym, Sadowska: Hasła przedmiotowe w teorii Adama Łysakowskiego i w praktyce Przewodnika Bibliograficznego. Warszawa : BN, 2000.

Wybrać sobie z naszych haseł – dowolną bibliotekę, która korzysta z JHP BN – poszukać naszego hasła i spisać znaleziony dokument. Rozpiska 3 do 7 tytułów. Korzystać z formatki z hasłem przedmiotowym (!)

Biblioteka Śląska w KatowicachOSOBA:TYTUŁ: Archanioł i smok : z zagadnień legendy miejsca i mitu początku w Polsce średniowiecznej / Czesław DeptułaWYDAWCA:: Lublin : "Werset", 2003OPIS FIZYCZNY: 136, [1] s., [4] k. tabl. kolor. : il., mapy ; 20 cmHASŁA DODATKOWE:: Deptuła, Czesław (1937-). AuHASŁA PRZEDMIOTOWE: SMOK (MIT.) - antropologia społeczna - 10-15 w.

POLSKA - kultura - 10-15 w.UKD: 316.7(438):94(438).02/.03::008]"09/14"ZNORMALIZOWANY NUMER: 83-917856-3-7

OSOBA:

TYTUŁ: Dra Ernesta Drake'a smokologia : wielka księga smoków / dzieło oprac. Dugald A. Steer ; na jęz. pol. przetł. [z ang.] Patrycja Zarawska ; [współpr. Helen Ward il. nauk. et al.]

WYDAWCA:: Bielsko-Biała : "Debit", [2005]OPIS FIZYCZNY: [28] s. : il., fot., mapy ; 31 cmUWAGI: Tyt. oryg.: Dr. Ernest Drake's dragonology : the complete book of dragons. Tyt. okł.: Smokologia : wielka księga smokówHASŁA DODATKOWE:: Zarawska, Patrycja.

Tł Drake, Ernest. AuSteer, Dugald. OpWard, Helen (1962-). Il

HASŁA PRZEDMIOTOWE: SMOK (MIT.) - wydawnictwa popularneUKD: 398.4:291.13](02.025.2)ZNORMALIZOWANY NUMER: 83-7167-279-9

OSOBA:TYTUŁ: Malujemy fantasy - smoki / Paul Bryn Davies ; [tł. z ang. Anna Rakowska]WYDAWCA:: Warszawa : "RM", 2008OPIS FIZYCZNY: 48 s. : il. kolor. ; 30 cmHASŁA DODATKOWE:: Rakowska, Anna (1978-). Tł

Davies, Paul Bryn. AuHASŁA PRZEDMIOTOWE: MALARSTWO (SZT.PLAST.) - technika – poradnik

RYSUNEK - technika – poradnikSMOK (MIT.) - ikonografia - poradnik

UKD: 741/744:75].02(083.1)ZNORMALIZOWANY NUMER: 978-83-7243-664-1 : zł 19,90

OSOBA:TYTUŁ: Smoki : poradnik hodowcy / John Topsell ; red. Joseph Nigg ; il. Dan Malone ; [przekł. z ang. Agata Radkiewicz]WYDAWCA:: Warszawa : Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza, 2007OPIS FIZYCZNY: 128 s. : il. (w tym kolor.) ; 25 cmUWAGI: Tyt. oryg.: "How to raise and keep a dragon" 2006. - W pierwszym oznaczeniu odpowiedzialności fikcyjna nazwa aut., nazwa

właśc.: Joe Nigg. - Bibliogr. s. 124-125HASŁA DODATKOWE:: Radkiewicz, Agata. Tł

Nigg, Joe. AuMalone, Dan. Il

HASŁA PRZEDMIOTOWE: SMOK (MIT.) - wydawnictwa dla młodzieżyUKD: 398.4:2-169](02.025.2)(02.053.2)ZNORMALIZOWANY NUMER: 978-83-7495-076-3 : zł 39,90

OSOBA:TYTUŁ: Smoki świata / tekst Gerald Legg ; pomysł i projekt David Salariya ; il. Carolyn Scrace ; tł. [z ang.] Patrycja ZarawskaWYDAWCA:: Bielsko-Biała : "Debit", [2009]OPIS FIZYCZNY: 43, [2] s. ; 29 cmHASŁA DODATKOWE:: Zarawska, Patrycja. Tł

Salariya, David. WsLegg, Gerald. AuFranklin, Carolyn (1956-). Il

HASŁA PRZEDMIOTOWE: SMOK (MIT.) - wydawnictwa dla dzieciUKD: 398.4:2-169](02.025.2)(02.053.2)ZNORMALIZOWANY NUMER: 978-83-7167-670-3 : zł 19,90

Katalogi rzeczowe: Tematowe

o Przedmiotowyo Klasowyo Krzyżowy

Ujęcioweo Działowyo Systematyczny

C12 [14.04.2010] – wprowadzenie do JHP11-44

Ograniczenia w hasłach: Ujęcia (z punktu widzenia dziedziny) Aspekty (w jakich przedmioty są ukazywane; formalne sposoby ich ukazywania)

Hasło proste – hasło z samym tematemHasło rozwinięte – z tematem i określnikiem/określnikamiOpis jednokrotny – utworzony tylko z jednego hpOpis wielokrotny – utworzony z kilku hp

Tematy rzeczowe: Ogólne (rzeczowe) np. Chłopi; Bezpieczeństwo życia na morzu Językowo-etniczne – np. Literatura gruzińska Jednostkowe – indywidualne przedmioty, nazwy własne

o Osobowe – nazwy postaci rzeczywistych, mitycznych, fikcyjnych i legendarnych, rodziny i rody – według normy hasła osobowego. Gdy nie ma hasła w słowniku, ustalamy jej formę za pomocą słown-ików specjalistycznych. Dla nazw starożytnych może to być Słownik kultury antycznej, w innych wypadkach np. Święci i błogosławieni kościoła katolickiego, w ogólnych przypadkach Encyklopedia PWN – np. Pietrzak, Włodzimierz (1913-1944), Paweł z Tarsu (św.)

o Geograficzne – radzimy sobie za pomocą wykazu urzędowych nazw w Polsce, Warszawa 1980-82; Słownika nazw geograficznych ’51, Encyklopedia PWN – np. Azja, Hawaje (Stany Zjednoczone), Nowogród Wielki (Rosja)

o Etniczne – korzystamy z Encyklopedii PWN lub innych słowników – np. Kurpie, Arabowieo Chronologiczne – od nazw wydarzeń historycznych – np. Rewolucja 1789, Powstanie 1944 warsza-

wskie, o Korporatywne – formy nieznalezione mogą być w Encyklopedii Organizacji międzynarodowych

Domiwa-Klepacki, Encyklopedia PWN – np. Europejski Trybunał Obrachunkowy, Czerwony Krzyż i Cz-erwony Półksiężyc

o Inne jednostkowe – np. języki programowania Formalne – gatunki i rodzaje literackie – np. pamiętniki, czasopisma

Priorytetowym źródłem jest baza danych JHP BN – jest aktualizowana raz w tygodniu. Co pewien czas hasła i określniki są zmieniane, przekształcane, dodawane, by lepiej spełnić funkcje wyszukiwawcze i informacyjne. Na stronie BN są też wskazówki metodyczne odnoszące się do tworzenia haseł przedmiotowych (dobre do egzaminu, zebrane to, co na-jważniejsze).

Temat może być uzupełniony dopowiedzeniem (podawanym w nawiasie)

Jan III Sobieski : miłośnik ksiąg / Irena KomasaraJan III Sobieski (król Polski, 1629-1696) – biografiaBibliofilstwo – historia – 17 w.

Krótka historia bibliografii polskiej Bibliografia

Książka dla dziecka : wczoraj, dziś i jutroCzytelnictwo dziecięce

Kodeksy etyki bibliotekarskiej na świecieBibliotekarze – etyka

Z dziejów książki i prasy na Śląski w XIX i XX w.KsiążkaPrasa Śląsk

Czasopisma młodzieży szkolnej w Polsce 1918-1930Czasopisma szkolne polskie

Biblioteka panien benedyktynek łacińskich we Lwowie (XVI-XVIII wiek)Biblioteki zakonneBenedyktynki

Bibliotekarstwo polskie na Górnym ŚląskuBibliotekarstwoŚląsk, Górny

Domowe sposoby na przeziębienia i grypęGrypa – zwalczanie – poradnik Przeziębienie – zwalczanie – poradnik

Bibliografia w Polsce 1945-1996BibliografiaNaukoznawstwo

Gramatyka na bardzo dobryJęzyk polski – gramatyka

Elementy prawaPrawo – podręcznik dla szkół średnich

Czytać: 45-119 (katalog przedmiotowy : poradnik)

C13 [22.04.2010]Określnik to synsyntaktyczna część opisu przedmiotowego Tematy uogólnione stosujemy dla przedmiotów w tekstach jednolitych, gdy:

Nie ma odpowiedniego hasła Gdy wprowadzenie tematu wprowadziłoby rozproszenie

Tematy z określnikiem a/i – np. Biblia i biblistyka

Odczytywanie hasła:Rozpoczynamy od określnika formalnego, potem treściowego, potem temat, określniki geograficzne, określnik chrono-

logiczny.

W przypadku prawnych dokumentów zamiast określnika chronologicznego podajemy stan prawny: stan na, stan od...

Historia filozofii / Władysław TatarkiewiczFilozofia – historia – do 14 w. – podręcznik = Odczytywać: Podręcznik Historia filozofii do 14 w.

Digitalizacja zbiorów bibliotecznych : teoria i praktykaZbiory biblioteczne – digitalizacja – podręcznik akademicki = Podręcznik akademicki digitalizacji zbiorów bibliotecznych

Cenzura w dawnej Polsce : między prasą a stosemCenzura – historia – Polska – 16-18 w.

Podręcznik UKD dla bibliotekarzy i pracowników informacji Klasyfikacja dziesiętna – teoria – podręcznik akademicki

Bibliografie regionalne : dokonania, dylematy, wnioskiBibliografia terytorialna – metody – Polska – materiały konferencyjne

Instytucje wydawnicze w II RzeczpospolitejEdytorstwo – zakłady – Polska – 1918-1939 r. – statystyka

Akademickie kształcenie bibliotekarzy i zarys historycznyBibliotekarstwo – szkolnictwo wyższe – Polska – 19-20 w. – podręcznik akademicki

Kolejność elementów w haśle:Temat (dopowiedzenie) – określniki treściowe (jednostkowe, przedmiotowe, kla-

sowe) – określniki lokalizujące (geograficzne, chronologiczne) – określniki formalne

C14 [06.05.2010][późniejsze zmiany] – określniki i tematy szczegółowo / zasady stosowania

Określniki (max 5 (ewentualnie 6) w haśle) : Treściowe (rzeczowe, ogólne) (max 3 w haśle)

o Jednostkowe – mają postać nazw własnych, wskazują na konkretne dzieła, części jednostek teryto-rialnych, obiekty, instytucje i organizacje – np. nazwy części Biblii przy temacie Biblia lub Biblistyka, modele samochodów przy temacie Samochody

o Przedmiotowe – wskazuje na pewien aspekt przedmiotu – jego stan, wykonywaną czynność, zjawiska z nim związane – np. budowa, ceny, leczenie, zapobieganie, narzędzia i maszyny, ludność

– zagadnienia (stosować, gdy: a) przedmiot ujęty z paru stron wymagałby stworzenia kilku haseł (trzech), b) przedmiot przedstawiony jest w aspekcie, którego nie przewiduje JHP) – np... (spełnia funkcję określnika przedmiotowego – gdy mielibyśmy 3 hasła z tym samym tematem)

– tematyka (stosować po tematach Literatura i tematami gatunków i rodzajów literackich. Wskazuje, że tematem publikacji jest tematyka dzieła lub konkretnej grupy dzieł literackich, artystycznych.

Ograniczenia w stosowaniu: - frazeologia po nazwach języków, - konkursy po tematach z gospodarki, - metodologia po nazwach nauk, - terminologia po tematach klasowych, itd.

o Klasowe – dziedzina wiedzy, kultury, działalności gospodarczej itp. Np. biologia, elektronika, zoolo-gia. Stosuje się czasem do uogólnień – jak Dziecko – psychologia (zamiast Dziecko – myślenie).

– historia (nie stosować po określnikach: gospodarka, polityka, socjologia) – literatura polska (stosować, gdy nie można wpisać Polska – np. Barok – literatura pol-

ska) Lokalizujące

o Geograficzne – terytoria związane z przedmiotami przedstawionymi w publikacjach – nazwy państw, jednostek administracyjnych. Nie występują dla jednostek toponimicznych. Odnoszą się do tematu, nie do innego określnika. Np. Epoka brązu – Europa Środkowa, Las – higiena – Polska. Stosować, gdy:

Przedmiotem publikacji jest literatura lub mitologia terytorium – np. Mitologia – Azja Mniejsza

Temat występuje bez przymiotnika językowo-etnicznego – np. Portrety – historia – Polska Temat wskazuje na określony kierunek w sztuce – np. Barok w Polsce Barok – Polska Temat wskazuje lokalizację przedmiotu – np. Język francuski w Kanadzie Język francuski –

Kanada o Chronologiczne – mówią o czasie przejawiania się przedmiotu z tematem rzeczowym lub określ-

nikiem jednostkowym. Format: do 1 w. p. n. e.; 18-13 w. p. n. e.; 8 w. p. n. e. - 11 w. Nie stosować: z tematami chronologicznymi, gdy treść publikacji obejmuje całą dzieje przedmiotu – np. Sztuka – historia, dla okresów, które posiadają nazwy – np. Oświecenie – historia – Włochy, jak lokalizacja przedmiotu w czasie nie ma znaczenia – np. Produkcja – rolnictwo –

ekonomika. dla baśni i bajek ludowych.

Formalne – wskazują na formy piśmiennicze publikacji – sposób ujęcia i wyrażania treści. Np. - album, - an-tologia, - informator, - szkice, - pamiętniki, - słownik, - encyklopedia. Pierwszy określnik dotyczy tematu, następne (rzadkość) dotyczą pierwszego określnika formalnego.

o – album (zbiory reprodukcji dzieł sztuki, fotografii, pocztówek. Po tematach ogólnych) – np. Portrety – Polska – album. Po określniku - ikonografia informuje, że album stanowi ikonografię określonego przedmiotu (stanowi «ogół dzieł plastycznych związanych ze sobą tematycznie») – np. Wojsko – ikonografia – album.

o – atlas (wydawnictwa ilustracyjne o różnej tematyce) – np. Astronomia – atlaso – biografia(e) (nie używać dla wydawnictw popularnych i dla młodzieży. Może występować wtedy

– literatura młodzieżowa; – literatura dziecięca. Używać dla np. słowników biograficznych).o – bibliografia (dla samoistnych i dużych bibliografii załącznikowych)o – encyklopedia (dla dzieł o krótkich hasłach lub hasłach z różnorodnych dziedzin w układzie rzec-

zowym lub alfabetycznym. Po wszystkich rodzajach tematów) – np. Anatomia – encyklopedia ; Liter-

atura – teoria – encyklopedia | Literatura – teoria – materiały pomocnicze dla szkóło – informator (po tematach geograficznych, nazwach ciał zbiorowych i po tematach ogólnych) – np.

Unia Europejska – informatoro – informator dla zagranicy (po tematach geograficznych i ogólnych) – np. Nazwy miejscowe pol-

skie – informator dla zagranicyo – informator o zawodzie (po tematach ogólnych) – np. Ślusarze – informator o zawodzieo – księga adresowa (po nazwach geograficznych z wyjątkiem nazw państw i regionów świata oraz

po nazwach ciał zbiorowych) – np. Unia Europejska – księga adresowao – mapy (po tematach geograficznych i toponimicznych) – np. Polska – mapyo – mapy samochodowe (po nazwach geograficznych) o – mapy turystyczne (po nazwach geograficznych) – np. Mazury – mapy turystyczneo – materiały pomocnicze dla szkół...(wyższych/średnich/itp.) – np. Język angielski – frazeologia

– materiały pomocnicze dla szkół | Język angielski – frazeologia – słownik | Słownik angielsko-polskio – podręcznik (systematyczny wykład podstawowych wiadomości z danej dziedziny samoistny

wydawniczo. Po tematach jednostkowych i ogólnych) – np. Aikido - podręczniko – poradnik (dzieła praktyczne dla fachowców. Dla niefachowców będą wydawnictwa popu-

larne. Po tematach jednostkowych i ogólnych) – np. Pies domowy – hodowla – poradnik ; Windows 98 - poradnik

o – przewodnik (rodzaj podręcznika, zawierającego zbiór informacji – geograficzno-topograficzny lub po zbiorach muzealnych czy bibliotecznych. Po nazwach geograficznych i po tematach ogólnych po określnikach geograficznych) – np. Zamki i pałace – Polska - przewodnik

o – słownictwo (po tematach klasowych)o – słownik (Dla słowników o rozbudowanych hasłach lub słowników językowych. Patrz niżej do tem-

atów. Po tematach ogólnych/klasowych)o – słownik...(polski/angielski/itp.) dla dzieci (spis słów z obrazkami. Jeśli występuje coś poza

tym, to dajemy Literatura dziecięca) – np. Język polski – pisownia – słownik | Słownik polski dla dzieci

o – sprawozdanie (po instytucjach, nazwach ciał zbiorowych)o – szkice (zwykle z określnikiem historia albo przy dziedzinach. Dla zbiorów różnych tekstów eseisty-

cznych czy ogólnych z jakiejś dziedziny) – np. Filozofia – szkiceo – teksty (dla tekstów do nauki języków, tekstów historycznych, różnych dzieł w formie tekstów z

dziedziny) – np. Język francuski – teksty, Polityka – socjologia – teksty, Filozofia – teksty (fragmenty dzieł różnych filozofów)

o – tezaurus (Zbiory deskryptorów. Po wszystkich tematach) – np. Polska – historia – tezaurus o – wydawnictwa dla dzieci (po wszystkich tematach)o – wydawnictwa dla młodzieży (po wszystkich tematach)o – wydawnictwa popularne (dzieło dla szkoły lub szerokiej publiczności bez aparatu naukowego. Po

wszystkich tematach) – np. Choroby dziecięce – wydawnictwa popularneo – źródła (z określnikiem historia lub dla tekstów prawnych bez komentarzy) – np. Środowisko

człowieka – ochrona – prawo – Polska – źródła

Tematy:Tematy formalne – stosowane, gdy jest:

Uniwersalny przedmiot publikacji, niewyraźna zawartość:o Encyklopedie i leksykony ogólne [Encyklopedia] (krótkie hasła lub hasła z różnorodnych dziedzin)o Słowniki (dla słowników o rozbudowanych hasłach lub słowników językowych)

Słowniki jednojęzyczne: Słownik...(polski/angielski/itp.) (obowiązkowy temat)Język...(polski/angielski/itp.) – etymologia/pisownia/rozmówki/itp. – słownik LUB np.: Słownik polski | Interpunkcja polska ; Język środowiskowy polski – słownik | Słownik polski

Słowniki wielojęzyczne: Słownik...-...(polsko-angielski/francusko-włoski/itp.) (obowiązkowy temat. Stosować 2 tematy lustrzanie przy słownikach typu polsko-niemiecki i niemiecko-polski)LUB: Słownik wielojęzyczny (dla ponad 2 języków)Język...(hiszpański/angielski/itp.) – etymologia/pisownia/rozmówki/itp. – słownikLUB np.: Nazwy miejscowe niemieckie – słownik ; Przyimek angielski – słownik

Słowniki jednego pisarza Język...(polski/angielski/itp.) – słownictwo – 19 w. (czy któryś tam)Temat osobowy– język – np. Mickiewicz, Adam (1798-1855) – język

Słowniki specjalistyczne (np. terminologiczne) Np. Budownictwo – narzędzia i maszyny – terminologia – słownik | Słownik wielojęzyczny

Słowniki jednej gwary/kultury Słownik...(polski/angielski/itp.) (obowiązkowy temat)Temat geograficzny – język – słownik (dla gwar danego regionu)Język polski – dialekty i regionalizmy – słownik (dla gwar)Język polski – dialekty i regionalizmy – słownik | Zebrzydowice (woj. śląskie) – język – słownik | Słownik polskiJęzyk środowiskowy polski – słownik (dla gwar środowiskowych)Np.: Język środowiskowy polski – słownik | Narkomania – terminologia – podręcznik | Słownik polski

Słowniki biograficzne biografieNp. Biskupi – katolicyzm – biografie – Polska

Słowniki encyklopedyczne i szkolne encyklopedia LUB/I materiały pomocnicze dla szkół

Leksykon może być wszystkim(!) encyklopedia / atlas / wydawnictwa popularne / bi-

ografie / materiały pomocnicze dla gimnazjum / podręcznik / poradnik / kalendarium / itp. o Atlasy i mapy – [atlas geograficzny], [Atlas historyczny – do 4 w.], [Mapy]

Publikacja z pogranicza literatury; literatura dzieci i młodzieży:o Utwór literacki / teksty w publikacji o jednym gatunku – np. [Opowiadanie amerykańskie – 20

w.], [Anegdoty polskie – 20 w.],o Teksty w publikacji o różnych gatunkach (maks. 3) np.: [Aforyzmy polskie – 20 w. | Fraszka – 20

w.]o Pogranicze literackie: publicystyka (felietony, reportaże), mowy, listy, pamiętniki, itp. np. [Felieton

polski – 20 w. | Totalitaryzm – publicystyka], ale bardzo ogólne felietony to już [Felieton polski – 20 w.]

o Antologie (nie stosować przy aforyzmach, anegdotach, fraszkach i przysłowiach, baśniach i bajkach ludowych) – [Epigramaty polskie – antologia], [Poezja amerykańska – antologia – 20 w. | Poezja ang-ielska – antologia – 20 w.], [Literatura grecka – antologia – 19-20 w. | Literatura grecka – historia – 15-20 w.]. Antologie tematyczne to już [Koń – beletrystyka | Poezja polska – antologia – 20 w.]

Dzieła z określonej dziedziny o tekstach jednolitych formalnie: o Kazania, Modlitewnik, Rozmyślania religijne, Śpiewnik kościelny. Obecnie z określnikami treściowymi:

[Biblistyka – katolicyzm | Kazania – katolicyzm – 20 w.]

Tematy geograficzne: Tematy toponimiczne (nazwy kontynentów, regionów historycznych, terytoria mityczno-legendarne, regiony i

obiekty fizjograficzne):o Dopowiedzenia: [Wola (woj. Olsztyn, gm. Kozłów)], [Katowice (okręg)], [Kaliningrad (Rosja; okręg)],

[Bajkał (Rosja; jezioro)], [Sahara (pustynia)], o Ale: [Małopolska, Wyżyna], [Błędowska, Pustynia]o Czyli w sumie: [Dobrej Nadziei, Przylądek (Republika Południowej Afryki)]o Okręg – określenie stosowane dla miejscowości z siedzibami władz na wyższym szczeblu

Opisy przedmiotowe z tematami geograficznymi – większe terytoria, np. [Ameryka Łacińska], regiony histo-ryczne, nazwy państw współczesnych

Tematy osobowe: Osoby realnie istniejące: np. [Prus, Bolesław (1847-1912)], [Biernat z Lublina (ca 1465 – ca 1529)], [Plantin,

Christophe (ca 1520-1589) | Drukarstwo – Niderlandy – 16-19 w. | Edytorstwo – Niderlandy – 16-19 w.] Postacie mityczne, legendarne Grupy zawodowe lekarzy, księgarzy itp. [Zawadzki, Józef (1781-1838) – biografia | Drukarze – Polska – 18-19

w. – biografie | Księgarze – Polska – 18-19 w. – biografie | Edytorzy – Polska – 18-19 w. – biografie] Stosujemy też przy dziełach zbiorowych z twórczością danego pisarza lub przy opracowaniach dzieł. Np.

[Conrad, Joseph (1857-1924). Lord Jim – materiały pomocnicze dla szkół | Powieść angielska – 20 w. – materi-ały pomocnicze dla szkół] (tytuł ma być w języku oryginału). Albo [Mickiewicz, Adam (1798-1855) – twórczość | Poezja polska – historia – 19 w.]

Nazwy i imiona władców podajemy w języku polskim, uzupełniamy cyframi rzymskimi – [Jan III Sobieski (król Polski; 1629-1676)]

Nazwy rodów [Radziwiłłowie (ród) – Polska – 17 w. – korespondencja]

Tematy korporatywne: Zwykle takim tematem jest nazwa ciała zbiorowego Np. [Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich. Okręg (Wrocław) – Śląsk, Dolny – od 1944 r. | Śląsk, Dolny – bib-

liotekarstwo –organizacje – od 1944 r.] Instytucje znane mogą pozostać w skrócie [ONZ]

Edukacyjna funkcja biblioteki publicznej w życiu młodzieży [Biblioteki publiczne – Polska – od 1980 r. | Pedagogika biblioteczna – Polska – od 1980 r.| Wydawnictwa dla dzieci i młodzieży – Polska – od 1980 r. | Bydgoszcz (woj. Kujawsko-Pomorskie; okręg) – bibliotekarstwo – Polska – od 1980 r. | Piła (woj. Wielkopolskie; okręg) – bibliotekarstwo – Polska – od 1980 r.]

Biblioteki publiczne przed wejściem Polski do Unii Europejskiej [Unia Europejska – a Polska – bibliotekarstwo – materiały konferencyjne | Polska – a Unia Europejska – bibliotekarstwo – materiały konferencyjne | Biblioteki publiczne – Polska – od 1989 r. – materiały konferencyjne | Biblioteki publiczne – kraje unii europejskiej – od 1989 r. – materiały konferencyjne] (temat z „a” – relacja między dwoma tematami)

Książka polska i księgozbiory we Lwowie w epoce renesansu [Książka – Polska – 16-18 w.Lwów (Ukraina) – kultura – 16-18 w.Lwów (Ukraina) – księgarstwo i antykwarstwo – 16-18 w.Lwów (Ukraina) – bibliotekarstwo – 16-18 w.ALBO: Bibliotekarstwo – Polska – 16-18 w.Bibliofilstwo – Polska – 16-18 w.Drukarstwo – Polska – 16-18 w.Księgarstwo – Polska – 16-18 w.]

Encyklopedia powstań śląskich[Powstania 1919-1921 r. śląskie – encyklopedia]

Opracowanie rzeczowe / Jadwiga Woźniak-Kasperek, Wierczyński

C15 [13.05.2010] – tematy formalne (przykłady)Na zaliczenie: większe kolokwium – bardziej rozbudowane za jakieś 2-3 tygodnie. Tematy formalne określają gatunki literackie; używane są gdy tematy formalne lepiej określają przedmiot niż tematy

rzeczowe. Encyklopedia – dla słowników o terminach z różnych dziedzin albo o terminach o krótkim opisie (np. same definicje ter-

minów); słowniki dla słowników o rozbudowanych hasłach lub słowników językowych.

Słownik sztuki francuskiejSztuka francuska – historia – encyklopedia(encyklopedia dostają temat jednokrotny)(słowniki można określić jako np. słownik wyrazów obcych)(słownik z dziedziny można opisać: dziedzina – encyklopedia)

Słownik paronimówTautonimy polskie - słownik

Słownik pedagogicznyPedagogika - encyklopedia

Słownik terminów literackichLiteratura – terminologia - encyklopedia

Słownik twórców kultury niemieckojęzycznejNiemcy – kultura – biografie - słownikAustria – kultura – biografie - słownikSzwajcaria – kultura – biografie - słownik

Słownik wyrazów bliskoznawczychSynonimy polskie – słownik Słownik polski

Antologia literatury polskiego średniowieczaLiteratura polska – historia – 13-15 w.

Wódz kosynierów : Tadeusz KościuszkoKościuszko, Tadeusz (1746-1817) – wydawnictwa dla młodzieżyPolska – historia – 18-19 w. – wydawnictwa dla młodzieżyWojsko polskie – 18-19 w. – wydawnictwa dla młodzieży

Sztuka romańska w PolsceSztuka romańska – Polska – album

Sztuka jako świadectwo czasu : studia z pogranicza historii sztuki i historii ideiSztuka – historia – 12-17 w. – szkice (określnik „szkice” podawany jest często z określnikiem „historia”)Sztuka – historia – 12-17 w. – albumSztuka - ideologia – album

Królewska katedra na WaweluKraków (woj. małopolskie) – Wawel – katedra św.św. Wacława i Stanisława – historia – album Sztuka sakralna polska – historia – album

Public relations : Biblioteki, uczelnie, informacja naukowa (coś koło tego)Public relations – bibliotekoznawstwo – materiały konferencyjneBiblioteki akademickie – Polska – 20-21 w. - materiały konferencyjneInformacja naukowa – Polska – 20-21 w. - materiały konferencyjneBibliotekoznawstwo – szkolnictwo wyższe – Polska – 20-21 w. - materiały konferencyjne

Malarstwo polskie : między 1919-1939Malarstwo polskie – historia – 1918-1939 r. – album

Dzieje kultury polskiejKultura – historia – Polska – do 20 w. - albumALBO:Polska – kultura – do 20 w. - album

Biblioteki w Polsce i za granicą Bibliotekarstwo – organizacja – podręcznik

Na następne zajęcia: Na stronie BN w zakładce dla bibliotekarzy jest JHP BN. Tam: materiały o historii JHP i metodyki tworzenia haseł.

C16 [27.05.2010]Porównanie opisów bibliograficznych wielokrotnych jakiejś książki jakiejś biblioteki do rekordów BN. Wykazać różnice –

jak jest w BN, jak jest w innej bibliotece. 3 przykłady dla 4 bibliotek. Biblioteka Narodowa i 3 inne biblioteki. Zadania ośrodka Języka KABA:

Nadzór nad leksyką KABA Walidacja rekordów wzorcowych Korekta formalna haseł Zwraca się uwagę na kopatybibliość RAMEAO Poprawność relacji ekwiwalencji Jednolitość semantyczna Poprawna długość haseł

1994: Międzyuczelniany Zespół Walidacyjny Języka KABA: Formułuje Szkolenia katalogowania Udział w przygotowaniu publikacji metodycznych

KABĘ buduje się metodą mieszaną – dedukcyjno(zasób określników)-indukcyjną(zasób tematów)

Chore dzieckoDzieci -- chorobyDzieci chore -- pięlęgnacja – poradniki

Leksykon ochrony środowiska ze słownikiemKABA: JHP BN:Środowisko – ochrona – encyklopedie Ochrona środowiska – encyklopediaŚrodowisko -- ochrona -- słowniki wielojęzyczne Ochrona środowiska – terminologia – słownik

Powieść amerykańska – 20 w. Słownik wielojęzyczny

Photoshop CS2/CS2 PL – podręcznik

Plastusiowa mamaKownacka, Maria (1894-1982) – pamiętnikPamiętniki polskie – 20 w.Pisarze polscy – 20 w.

Z zakresu publicystyki: określnik publicystyka. Stosujemy jednocześnie hasło Publicystyka, Felieton polski itp. Z konkretnych tematów możemy dać temat – publicystyka; Polityka – publicystyka | Publicystyka polska – 20 w. (bez względu na autora, autora nie umieszczamy)

C17 [09.06.2010]

Książka, biblioteka, informacja w kręgu kultury i edukacji : praca zbiorowa / pod red. Elżbiety Barbary Zybert i Doroty Grabowskiej ; Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich. – Warszawa : Wydaw. SBP, 2008. – 278, [2] s. : il. kolor. ; 2X cm. – (Nauka, Dydaktyka, Praktyka ; 104). – ISBN 978-83-61464-04-4.

Drzewiecki, Marcin (1948- ) - księga pamiątkowaBibliotekarstwo – kultura – szkiceKsiążka – kultura – szkiceInformacja – kultura - szkice–-02-Bibliotekarstwo i bibliotekoznawstwo, 002.2-Książka w ogólności, Informacja:001.102, Zbiory prac (082.1)UKD: 02:002:001.102](082.1)

Bestselery, literatura popularna, odbiorcy : empiryczne badania współczesnego czytelnictwa / pod red. Anny Dymmel. – Lublin : Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2009. – 158 s. ; 24 cm. – ISBN 978

Czytelnictwo – badanie – Polska – od 1989 r.Literatura – historia – od 1989 r.–-Literatura masowa – Czytelnictwo - Badanie82-91 – 028 – 047.37UKD: 028(438):82(091)-047.37]“1989/...”

Polski ruch wydawniczy w Prusach Zachodnich 1848-1914 : próba syntezy / Bronisława Woźniczka-Paruzel. – Toruń : Wydaw. UMK, 1993. – 139 s. ; 20 cm. – Tabele. – ISBN 83-231-0388-7

Drukarstwo – historia – Polska – 19-20 w.Drukarstwo – historia – Prusy Zachodnie – 19-20 w.Prusy Zachodnie – drukarstwo i edytorstwo – historia – 19-20 w.–-Ruch wydawniczy – Polska – 1848-1914UKD: 655.41(438)“1848/1914”

Dokumenty normalizacyjne w działalności informacyjnej : wykaz adnotowany wg stanu na 31.03.1980 / oprac. Hanna Kłodnicka [et. al.]. – Warszawa : CINTE, 1980. – 52 s. ; 25 cm. – (SINTO. Materiały metodyczne ; nr 1).

Normy – 20 w. – bibliografieInformacja naukowa – normalizacja – 20 w.Normy - informator

–-Dokumentacja i książka w ogólności - (błędne!) UKD: 002.006(016)(058)

Vademecum skomputeryzowanego nauczyciela bibliotekarza / Mirosława Bogucz. – Warszawa : Agencja SUKURS, 2005. – 144 s. ; 2lan + CD. – Bibliogr. – Indeks. – Tabela. – ISBN 83-904529-9-5

Bibliotekarstwo – komputeryzacja – Polska – poradnikBiblioteki szkolne – komputeryzacja – Polska – poradnikKomputery – stosowanie – nauczanieInternet – stosowanie – nauczanieInformacja naukowa – komputeryzacja – Polska – poradnik –-027.8 – Biblioteki szkolne, 004-049.8 – komputeryzacja, (085.1)UKD: 027.8.004-049.0(085.1)

Tematy, które nie otrzymują nacechowania językowo-etnicznego. Dotyczy to nazw kierunków i stylów w sztuce (barok, ekspresjonizm, futuryzm).

Powtórzyć jak tworzymy tematy dla ciał zbiorowych – instytucja podrzędna i nadrzędna. Np. Uniwersytet Śląski. Insty-tut Bibliotekoznawstwa. Nie stosować skrótów.

C18 [10.06.2010]Między Bambolandią i Jeżycjadą : Małgorzaty Musierowicz makro- i mikrokosmosLiteratura młodzieżowa polska – tematyka – 20-21 w. – szkice Musierowicz, Małgorzata (daty życia) – twórczość – szkiceMusierowicz, Małgorzata (daty życia). Jeżycjada – szkiceMusierowicz, Małgorzata (daty życia). Bambolandia – szkice

Biblioteki polskie za granicą : przeszłość i współczesnośćBibliotekarstwo – historia – Polska – od 19 w.Polacy za granicą – bibliotekarstwo – historia – od 19 w.

Drukarstwo województwa śląskiego w latach 1920-1939Drukarstwo – Śląsk – 1918-1939 r.Śląsk – drukarstwo i edytorstwo – 1918-1939 r.Katowice (woj. śląskie; okręg) – drukarstwo i edytorstwo – 1918-1939 r.

Ludzie, góry, książkiLiteratura polska – tematyka - 19-20 w.Beskidy – literatura – Polska – 19-20 w.Tatry – literatura – Polska – 19-20 w. LUB: Tatry – w literaturze polskiej – 19-20 w.

Kultura książki i prasy polonijnej : dziedzictwo narodoweKsiążka – kultura – Polska – 20 w.LUB: Książka – historia i krytryka – 20 w.Czasopismo polskie – historia – Polska – 20 w.Polacy za granicą – życie intelektualne – 20 w.

Emil Szramek, Jan Kudera, Konstanty Prus – pierwsze pokolenie badaczy śląskiego regionalizmu literackiegoSzramek, Emil (bł., 1887-1942) – biografiaKudera, Jan (1872-1943) – biografiaPrus, Konstanty (1872-1961) – biografiaRegionalizm – literatura – Śląsk – 19-20 w. Śląsk, Górny – literatura – 19-20 w.Śląsk, Górny – kultura – 19-20 w.

O pisarstwie Józefa Bereszczyńskiego : wybrane problemyWereszczyński, Józef (ca 1530 – ca 1598) – twórczość – Literatura polska – historia – 16 w.

C19 [15.06.2010]

M. Niedźwiecki: Lista przebojów TrójkiLista przebojów – Polska – 20-21 w.Rozgłośnia radiowa. Trójka LUB: Polskie Radio. TrójkaPolskie Radio – publicystykaPamiętniki polskie – od 1989 r.

Jak wiedźma Agrypicha znachorstwa mnie uczyłaZielarstwo – 1918-1939 r.Leczenie – metody niekonwencjonalne – 1918-1939 r.Leczenie - etnografia – 1918-1939 r.Pamiętniki polskie – 20 w.Wilno (Litwa; orkęg) – 1918-1939 r.

Na szczycie stromej góry : opowieści o transplantacjachTransplantacja – Polska – od 21 w. – publicystykaOsoby po transplantacji – biografiePublicystyka polska – 21 w.

Pisma zbiorowe / Józef PiłsudskiPublicystyka polska – 20 w.Polska – historia – 20 w. - publicystykaPolska – polityka – 20 w.

Świadczenia pieniężneZasiłki macierzyńskie – prawo – Polska - stan na 1999

Lwowska, diecezja (katol., data)Wileńska, diecezja (katol., data)Zakony

S