Wczesna wiosna czy długa zima? -...

12
nr 2 (32) luty 2015 Miesięcznik Polak Mały Wczesna wiosna czy długa zima?

Transcript of Wczesna wiosna czy długa zima? -...

nr 2 (32) luty 2015

Mie

sięc

znik

Mie

sięc

znik

Mie

sięc

znik

nr 2 (nr 2 (luty 2015nr 2 (nr 2 (luty 2015luty 2015

Mie

sięc

znik

Mie

sięc

znikPolak

MałyWczesna wiosna czy długa zima?

2 nr 2 (32) luty 2015 * Polak Mały

Kiedy luty, obuj butyPrzysłowie ludowe

Już niebawem zacznie się kalendarzowa wiosna, ale przed nami jeszcze luty – drugi miesiąc roku i trzeci miesiąc zimy. Skąd po-chodzi nazwa tego miesiąca? Otóż słowo „luty” – według badaczy polskiego języka – oznaczało dawniej „srogi”, a więc chodziło o lute (czyli srogie) mrozy występujące w tym

miesiącu. Forma ta zachowała się dziś w języ-ku ukraińskim i jest używana również potocz-nie. W języku polskim uważana jest za prze-starzałą, gdy chodzi o określenie mrozów, ale zachowała się jako nazwa miesiąca.

Luty jest wyjątkowym miesiącem – za-pewne zauważyliście, że jako jedyny liczy w

kalendarzu mniej niż 30 dni. Zwykle ma ich 28, ale zdarza się – raz na cztery lata – że ma dni 29. Rok taki nazywamy rokiem prze-stępnym – jest to rok, w którym mamy nie 365, ale 366 dni.

Zwykle z lutym kojarzą się też Walentyn-ki. Jest to święto zakochanych, obchodzone

LUTY

Polak Mały * nr 2 (32) luty 2015 3

Góra pączków, za tą górąTłuste placki z konfiturą.Za plackami misa chrustu,Bo to dzisiaj są zapusty.Przez dzień cały się zajada,A wieczorem maskarada:Janek włożył ojca spodnie,

14 lutego. Walentynki swoją nazwę otrzyma-ły z powodu św. Walentego, którego wspo-mina się w Kościele właśnie w tym dniu. W Polsce święto to stało się znane dopiero w latach 90. XX wieku, o wiele wcześniej świę-towano je na Zachodzie, szczególnie w Wiel-kiej Brytanii oraz w Stanach Zjednoczonych. W tym dniu zakochani wręczają swoim wy-brankom drobne upominki.

Często również właśnie w lutym wypada Tłusty Czwartek – jest to ostatni czwartek przed początkiem Wielkiego Postu, trwają-cego 40 dni. W Tłusty Czwartek gospodynie przyrządzają wiele słodkości, zwyczajowo najwięcej pączków oraz faworków. A co wa-sze mamy i babcie przygotowują w Tłusty

Czwartek? Jakie pączki najbardziej lubicie? Ja lubię te z nadzieniem – wiśniowym albo malinowym. Palce lizać!

BABCIA KAZIA

TŁUSTY CZWARTEKZosia – suknię babci MartyI kapelusz jej podarty,Franek sadzy wziął z komina,Bo udawać chce Murzyna.W tłusty czwartek się swawoli,Później czasem brzuszek boli.

WŁADYSŁAW BRONIEWSKI

nr 2 (32) luty 2015 * Polak Mały4

2 lutego świstaki przewidują jak szybko nadejdzie wiosna. W Europie naczelnym me-teorologiem jest ukraiński świstak Timka II, mieszkający na uniwersytecie w Charkowie, zaś w USA jego przyjaciel Phil. Czy w tym roku mają dla nas dobre wieści?

Większość z nas pogodowe wróżby sta-wiane przez zwierzęta przyjmuje z niedowie-rzaniem. Nic dziwnego, ponieważ naukowcy podkreślają, że sugerują się one bieżącą aurą i do niej dostosowują, podobnie jak my. Nie ma to więc nic wspólnego z tym, co zdarzy się za kilka dni, a tym bardziej tygodni. Ma to swoje odzwierciedlenie w trafności prognoz stawianych przez świstaki (lub świszcze) 2 lu-tego.

Świstak Timka II z uniwersytetu w Charko-wie na Ukrainie

Phil, są zdania, że wiosna na przeważającym obszarze USA nadejdzie o czasie. Wyjątek mają stanowić regiony zachodnie, gdzie wio-sna zjawi się wcześniej, a także Teksas, gdzie z kolei trzeba będzie na nią poczekać nieco dłużej.

Zima za oceanem jest nadzwyczaj su-rowa, więc wizja jeszcze sześciu mroźnych i śnieżnych tygodni przyprawia Amerykanów o ból głowy. My jednak nie musimy się suge-rować przepowiedniami Phila. Dlaczego?

Timka II nie musi się jednak wstydzić, bo wielokrotnie mylił się też jego kolega z USA. Phil z Pensylwanii na 128 swoich prognoz w 101 przypadkach przewidywał jeszcze 6 ty-godni zimy.

Podobnie było w 2012 roku, gdy zapo-wiedział kontynuację zimy, a przecież była ona czwartą najcieplejszą w historii USA, zaś rekordowo wysokie temperatury notowa-no w lutym w aż 36 stanach. Była to olbrzy-mia wpadka świstaka. W ubiegłym roku jego przepowiednia była trafna. Przewidział późną wiosnę i tak też nadeszła, po jednej z najsroż-szych zim wielu ostatnich lat.

twojapogoda.pl

Wczesna wiosna czy długa zima?

Świstak Phil z miasta Punxsutawney w Pensylwanii w USA

Cały świat jest przerażony wizją późnej wiosny, którą wieści słynny świstak Phil z amerykańskiej miejscowości Punxsutawney. Zobaczył i przestraszył się swojego cienia, co dla jego opiekunów oznacza, że wiosna nadej-dzie z opóźnieniem przynajmniej 6 tygodni.

Według amerykańskiej Krajowej Służby Pogodowej (NWS) prognozy Phila na tle ostat-nich 27 lat miały sprawdzalność rzędu mniej niż 45 procent. Meteorolodzy, przeciwnie niż

Polak Mały * nr 2 (32) luty 2015 5

Międzynarodowy Dzień Języka Ojczyste-go (Międzynarodowy Dzień Dziedzictwa Języ-kowego) został ustanowiony przez UNESCO 17 listopada 1999 roku. Postanowiono ob-chodzić go 21 lutego dla upamiętnienia wy-darzeń, które miały miejsce w Bangladeszu. W 1952 roku w stolicy tego kraju Dhace pię-

ciu studentów zginęło podczas demonstra-cji, w której domagano się nadania językowi bengalskiemu statusu języka urzędowego.

Obecnie na świecie używa się około 6 – 7 tysięcy języków. Najwięcej ludzi – ponad pół-tora miliarda – posługuje się językiem angiel-

Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego

skim. Polski jest językiem ojczystym około 45 milionów osób.

Polski jest także szóstym językiem pod względem liczby rodowitych użytkowników w Unii Europejskiej. Posługuje się nim 10 pro-cent obywateli Unii. W różnym stopniu zna go około 50 milionów ludzi na świecie. Oprócz

38 milionów użytkowników naszego języka mieszkających w Polsce, 2 miliony są w Eu-ropie poza Polską, a około 8 milionów poza Europą.

Przeważająca część języków świata po-zostaje w formie bezpiśmiennej. Połowa z funkcjonujących języków jest tak rzadko uży-wana, że mogą one zniknąć w ciągu kilku na-stępnych pokoleń. Obchody Dnia Języka Oj-czystego są okazją, by zwrócić uwagę na ko-nieczność ochrony dziedzictwa językowego.

nr 2 (32) luty 2015 * Polak Mały6

Dzień Bezpiecznego Internetu (DBI) ob-chodzony jest z inicjatywy Komisji Europej-skiej od 2004 roku i ma na celu inicjowanie i popularyzację działań na rzecz bezpieczne-go dostępu dzieci i młodzieży do zasobów in-ternetowych. W Polsce Dzień Bezpiecznego Internetu od 2005 roku organizowany jest przez Fundację Dzieci Niczyje oraz Nauko-wą i Akademicką Sieć Komputerową (NASK) – realizatorów unijnego programu Safer In-ternet.

Podczas obchodów DBI organizatorzy zachęcają szkoły, organizacje pozarządowe, firmy i osoby prywatne do wspierania tego przedsięwzięcia przez organizację lokalnych inicjatyw na rzecz bezpieczeństwa młodych internautów (m.in. zajęć edukacyjnych, hap-peningów, gazetek szkolnych, kampanii in-formacyjnych, konkursów.

W roku 2015, tak jak i w zeszłym roku, wszystkie działania podejmowane w ramach DBI zostały zrealizowane pod hasłem „Ra-zem tworzymy lepszy Internet”. Podczas ob-chodów DBI chcemy podkreślić to, że każdy internauta może przyczynić się do tego, że

Internet będzie miejscem bezpiecznym i po-zytywnym. Każdy z nas ponosi odpowiedzial-ność za to, co robi w sieci i w jaki sposób z niej korzysta. Chcemy również zwrócić szcze-gólną uwagę na potencjał sieci, który dzieci mogą wykorzystać zarówno w edukacji, kon-taktach z rówieśnikami, jak również jako for-mę twórczej rozrywki.

saferinternet.pl

10 lutego obchodzimy Dzień Bezpiecznego Internetu

Polak Mały * nr 2 (32) luty 2015 7

Nie wszyscy są tak do końca zgodni kie-dy ten dzień przypada, ale przyjmuje się, że właśnie 17 lutego. To Międzynarodowy Dzień Kota! Jako pierwsi zaczęli go oficjal-nie obchodzić Włosi. Tym samym postano-

wili zwrócić uwagę na te zwierzaki, które to-warzyszą ludziom od wieków.

Los kotów na całym świecie jest bardzo różny. W naszym kraju też. Jedne mieszkają w domach, inne niestety na ulicy. Życie ko-tów ulicznych jest dużo trudniejsze niż nam się wydaje! Na koty czyha cała masa niebez-

Międzynarodowy Dzień Kotapieczeństw: choroby, samochody, psy, tru-cizny, zimno i źli ludzie. Dlatego tak ważne jest by im regularnie pomagać.

Na całym świecie istnieje masa przedziw-nych ras kotów! Koty sfinksy są pozbawione sierści, a koty norweskie leśne mają bardzo długą i puchatą sierść. Każdy rasowy kot po-siada rodowód, który jest świadectwem tego, że jego rodzice byli najczystszej rasy, brali udział w wystawach i pozbawieni są wad ge-netycznych.

Wiele osób uważa, że najukochańsze są nasze polskie dachowce, a kota lepiej przy-garnąć niż kupować. Jest w tym ogromna ra-cja! Zyskujemy przyjaciela na długie lata, a do tego ratujemy jego życie.

Podajemy wam kilka szalonych i śmiesz-nych propozycji na imiona dla kotów: Spinacz, Zimens, Kłaczek, Kotik, Zubi, Mysia, Fircyk, Gapcio, Bibu, Supcio, Lolek, Pepcio, Szuszu, Czuczu, Kapciu, Laczek, Nosiu, Pan Wąsik, Miętus, Luluś, Niuniuś.

dladzieci.pl

nr 2 (32) luty 2015 * Polak Mały8

Z przymrużeniem okaŁamańce językowe

Był mróz. Woda w beczce, stojącej na po-dwórku, zamarzła i gdyby ktoś był bardzo mały, mógłby jeździć po tym lodzie na łyżwach.

Mruczek siedział w domu na parapecie i patrzył na latające przed jego oczami śnie-gowe płatki.

„Ciekawe – myślał – co to jest? Muszę się z tymi gwiazdkami zapoznać”.

Kotek Mruczek i śnieżynki (bajka)Pobiegł na balkon.– Hej! Jestem Mruczuś. A wy?Nikt mu nie odpowiedział.– A wy?!!! – wysilał się kotek.– Jesteśmy wodą – odpowiedziały śnie-

żynki. – A ty?– Jestem Mruczuś. Ale wy nie możecie

być wodą – zauważył Mruczek. – Woda spa-da z nieba albo leci z kranu, to taka ciecz. A wy mi raczej przypominacie gwiazdy na noc-nym niebie – ciągnął kotek – wy…

– O, nie. My jesteśmy wodą – powie-działa jedna ze śnieżynek i przysiadła Mruczkowi na nosie. Po chwili Mruczek po-czuł na swoim nosie nie śnieg, lecz kropel-kę wody.

– Przekonałem się – mruknął kiciuś, a potem zaczął łapać śnieżynki tak, że sam swojej łapki już nie widział.

„Brrr, to już chyba pójdę, bo moje futer-ko przestaje chronić mnie przed zimnem. O, już gospodyni woła na kolację”.

I wrócił do domu.REGINA PESZEK,

9 lat

Biały chodnik, białe ścieżki,myszy grają w białe śnieżki!Biały schodek, biały płotek,myszy chcą grać w śnieżki z kotem!A co na to kocur bury?Schował się do mysiej dziury!

BIAŁE ŚNIEŻKIMała muszka spod Łopuszki chciała mieć różowe nóżki – różdżką nóżki czaro-wała, lecz wciąż nóżki czarne miała. – Po cóż czary, moja muszko? Ruszże móżdż-kiem, a nie różdżką! Wyrzuć wreszcie różdżkę wróżki i unurzaj w różu nóżki!

Na peronie w Poroninie pchła pląsała po pianinie. Przytupnęła, podskoczyła i pia-nino przewróciła.

Na wyścigach wyścigowych wyścigowa wyścigówka wyścignęła wyścigową wyści-gówkę o numerze sześć.

Polak Mały * nr 2 (32) luty 2015 9

nr 2 (32) luty 2015 * Polak Mały10

Przygody Koziołka Matołka (fragmenty)

Na brzeg z wielkim wylazł trudem, Przez piaszczyste brnie nasypy I powiada: „Ej, Matołku, Żebyś ty nie dostał grypy!”

Kiedy wreszcie świt rozbłysnął, Kozioł, zziębły i rozżalon, Widzi, jak żołnierze gazem Wielki nadymają balon.

„Poleć z nami! – powiadają. – Polecimy ponad chmury!”„Piękne dzięki! – rzekł Matołek. – Właśnie powróciłem z góry!”

I w te pędy w las ucieka, Bo to wiedział już dokładnie, Że jest ładnie na księżycu.Lecz na ziemi jeszcze ładniej.

Bum! Bum! – nagle się rozlega, Przez leszczyny i przez łozy, A on poczuł ból w tej stronie, Gdzie ogonek mają kozy.

„Gwałtu! Tu jest polowanie I na śmierć mnie zastrzelili!” – Jęknął kozioł i ze strachuUbiegi więcej niż pół mili.Kornel Makuszyński, Marian Walentynowicz,

Przygody Koziołka Matołka

Polak Mały * nr 2 (32) luty 2015 11

Pismo jest redagowane przez zespół „Kuriera Galicyjskie-go”. Adres do korespondencji: Kurier Galicyjski – Polak Mały, skrytka pocztowa (a/c) nr 80, Iwano-Frankiwsk 76018, Ukraina, абонентська скринька № 80, Івано-Франківськ, Україна, e-mail: [email protected], tel.: 0-038 (032) 2531520. Свідоцтво про державну реєстрацію Серія КВ № 18983-7773 Р видане Державною Реєстраційною Службою України 08.06.2012 р. Świadectwo rejestracji: seria KW nr 18983-7773 R wydane przez Państwową Rejestracyjną Służbę Ukrainy

08.06.2012 r. Założyciel i wydawca: Mirosław Rowicki, засновник і видавець М. М. Ровіцкі. Projekt współfi nansowany ze środków Ministerstwa Spraw Zagra-nicznych RP w ramach konkursu na realizację zadania „Współpra-ca z Polonią i Polakami za granicą” za pośrednictwem fundacji „Wolność i Demo-kracja”.

Wpisując poziomo odpowiedzi na zagadki, na kolorowych polach otrzymacie rozwiąza-nie krzyżówki.

Przyjemnej zabawy!

KRZYŻÓWKA1

2

3

4

5

6

8

7

1. Mama mamy albo mama taty.2. Pora roku, którą właśnie mamy za oknem.3. W środku jestem czarny.

Z drzewa mam ubranie,A moim zajęciem jest pisanie.

4. W niej siedzisz z kolegą na lekcjach w szkole.5. Nazywa się nożna, bo kopać ją można.

6. Wszystkie pojazdy na świecie muszą mieć koła, jak wiecie.A te nie mają ich wcale! I zimą jeździ się na nich wspaniale.

7. Nie deszcz i nie grad.Spada z nieba – bieli świat.

8. W Tłusty Czwartek zjem mój ulubiony – wiśniowy lub malinowy.

Miesięcznik Polak Mały można zaprenumerować na poczcie na Ukrainie!!!KOD PRENUMERATYУКРПОШТА 68416

Cena prenumeraty pocztowej1 miesiąc – 3,50 hrywien

3 miesiące – 10,50 hrywien6 miesięcy – 21,00 hrywien12 miesięcy – 42,00 hrywny