Wartosc ekosystemow

Wartość ekonomiczna ekosystemów rzecznych

Mikołaj Jezierski, Artur FurdynaTPRIIG

Podwaliny dla poniższej analizy to cykl zrealizowanych projektów renaturyzacyjnych na wielu niemieckich rzekach:

• Rzeki Elbe, Mulde, Bauna http://www.bil-witzenhausen.de/dienstleistung/renaturierung.html

• Rzeka Isar www.neues-leben-fuer-die-isar.de • Rzeka Gennach

http://www.wwa-ke.bayern.de/projekte_und_programme/hochwasserschutz/lindenberg_oal/index.htm

• Rzeki Moehne i Fulda http://www.moehne-life.de/de/moehneaktuell/Belecke_2010.php

• http://www.gruene-melsungen.de/was-wollen-wir-fuer-melsungen/24-themen-melsungen/26-renaturierung-der-fuldaaue-hochwasserschutz-und-naherholung.html

• I wiele innych

Przemówienie z Bundestagu 17.06.2010

- Fragment umowy koalicyjnej : „Dla natury i ochrony p/powodziowej naturalne łąki i doliny rzeczne powinny zostać reaktywowane i wszędzie gdzie to możliwe renaturyzowane.”

- Efektywna ochrona przeciwpowodziowa jest bezwątpienia ochroną naturalnych krajobrazów rzecznych oraz mokradeł ze wszystkimi towarzyszącymi pozytywnymi efektami ubocznymi, tj. Ochrona wód gruntowych i ekosystemów. Rzekom należy dać znów więcej miejsca, żeby przywrócić ich naturalną dynamikę oraz powierzchnie wstrzymujące nadmiar wód

- Powstała grupa parlamentarna „swobodnie płynące rzeki”- Należy zwrócić uwagę na zabudowę terenów zalewowych, która podnosi

straty wywołane ewentualną powodzią

Źródło : http://www.goeppel.de/reden/2010/hochwasserschutz-durch-renaturierung-von-feuchtgebieten.html

Rzeka Isar (Monachium, Bawaria)

Skanalizowana rzeka bez możliwości swobodnego wylania zrobi to w sposób gwałtowny 100km niżej.

Formowanie koryta

Formowanie nowej terasy zalewowej

Odtworzona terasa jako teren rekreacyjny

Isar po renaturyzacji

Isar, Niemcy

„Nowa” Isar

Założenia ogólne oceny ekosystemów rzecznych

1. Wody płynące wraz z przynależnymi rozlewiskami i łąkami nadrzecznymi powinny być traktowane jako jedna jednostka

2. Ekosystemy rzeczne oferują wiele naturalnych funkcji

3. Funkcje te zależą od struktury i procesów zachodzących w danym ekosystemie i podlegają ocenie ekonomicznej

Wybrane funkcje ekosystemów rzecznych

• Naturalna ochrona powodziowa: w szczególności naturalne łąki nadrzeczne, okresowo zalewane w znaczący sposób wpływają na obniżenie poziomu oraz prędkości fali powodziowej

• Utrzymanie stanów minimalnych: wysokie stany wód gruntowych utrzymujące się na naturalnych terenach zalewowych wpływają na zmniejszenie szkód spowodowanych suszami

• Naturalna filtracja i neutralizacja substancji odżywczych oraz zanieczyszczeń – podczas zalewania łąk

• Wysoce produktywne obszary dla dopasowanych form rolnictwa i leśnictwa

• Naturalne rzeki i starorzecza to podstawa egzystencji rybactwa rzecznego, także w formie rekreacji.

• ...

Rodzaje wartości ekosystemów rzecznych

- Bezpośrednia wartość użytkowania (funkcje ze zdolnością rynkową, np. produkcja rolnicza lub rybołóstwo, ale także wartość miejsca wypoczynku)

- Pośrednia wartość użytkowania (funkcje bez zdolności rynkowej, np. retencja powodziowa oddziałująca na niżej położone regiony)

- Wartość niezależna od użytkowania (bazująca na wartości egzystencji obszarów ściśle chronionych oraz społecznej gotowości do finansowania miejsc ochrony przyrody)

„Nowa” Izera, Monachium, Niemcy

Koncepcja wartości ekonomicznej ekosystemów rzecznych

FUNKCJE EKOSYSTEMÓW RZECZNYCH

ZYSKI Z UŻYTKOWANIA EKOSYSTEMÓW RZECZNYCH

WARTOŚCI EKOSYSTEMÓW RZECZNYCH

STRUKTURA PROCESY

DOBRA (np. produkty rolnictwa)

USŁUGI (np. retencja powodziowa

Bezpośrednia wartość użytkowania

Pośrednia wartość użytkowania

Wartość niezależna od użytkowania

SUMA : CAŁKOWITA WARTOŚĆ EKONOMICZNA

EKOLO

GIA

EKON

OM

IAPunkt przecięcia Ekologia i Ekonom

ia

Sposoby obliczania wartości wybranych funkcji ekosystemów rzecznych

1. Ochrona powodziowa – wartośc unikniętych szkód powodziowych

2. Neutralizacja substancji odżywczych – koszt neutralizacji / zmniejszenia emisji przez człowieka

3. Zachowanie stanu naturalnego, ochrona przyrody – społeczna gotowość finansowania

Cieki bez stref buforowych na terenach rolniczych wymagają stałej konserwacji

Przykłady liczbowe z dorzecza rzeki Elby

Renaturyzacja 34659 hektarów łak nadrzecznych poprzez odsunięcie wałów od koryta rzeki :

Koszty projektu - 629 Mln Euro

Zaoszczędzone koszty utrzymania wałów 216 Mln Euro

Wartość unikniętych szkód powodziowych

337 Mln Euro

Społeczna gotowość finansowania renaturyzacji łąk

1191 Mln Euro

Retencja substancji odżywczych 970 Mln Euro

Suma 2085 Mln Euro


Neutralizacja substancji odżywczych – fosforu i azotu :

• 1 ha łaki nadrzecznej jest w stanie przyjąć 1,2 kg fosforu i 1,5 kg azotu dziennie.

• Średni koszt neutralizacji / ograniczenia emisji tych substancji przez człowieka wynosi 5 Euro/kg dla azotu i 10 Euro/kg dla fosforu

1 ha łąki nadrzecznej wykonuje usługę wartą 19,5 Euro dziennie


Społeczna gotowość finansowania naturalnego ekosystemu :

• Badanie odbywa się za pośrednictwem ankiet i wywiadów

• Przedstawiony wariant obejmował m.in. odzyskanie obszarów naturalnej retencji, ekstensyfikację rolnictwa, budowę przepławek dla ryb, itp.

Wynik : gotowość finansowania na poziomie 11,90 Euro / dom / rok

Przykłady liczbowe z dorzecza Dunaju (1995)

DM / rok / hektar

Niemcy Austria Węgry Słowacja

Produkcja (drewno, żywność), rybołóstwo

209 209 112 112

Wypoczynek i rekreacja 342 342 184 184

Neutralizacja substancji odżywczych

403 403 403 403

Summa / hektar łaki 954 954 699 699

Powierzchnia w hektarach 45.662 27500 51553 5000

Wartość (DM) 44.000.000 27.000.000 36.000.000 4.000

Przykłady liczbowe z innych dorzeczy europejskich

Autor Region Oceniane funkcje Metoda Wynik

Folke (1991)

Gotlandia, Szwecja

Neutralizacja substancji odżywczych, połowy ryb, zaopatrzenie w wodę

pośrednia 240 $ / hektar / rok

Garrod, Willis(1996)

Anglia, dorzecze rz. Darent

Utrzymanie i polepszenie stanu wód w 40 rzekach

Bezpo-średnia –CVM

Gotowość do finansowania utrzymania : 15-18,5 £ / osoba / rok

Tomasin(1991)

Włochy, delta Po

Wędkarstwo, Myślistwo,Wypoczynek


Unger-mann (1994)

Nove Mlyny, Czechy

Produkty rolnictwa i leśnictwa, myślistwo


Studium TEEB (2007)

- TEEB – The Economics of Ecosystems and Biodiversity - Studium wykonane w Poczdamie, na zlecenie

komisarza europejskiego Stavrosa Dimas i niemieckiego ministra środowiska Sigmara Gabriela

- Analiza wartości ekonomicznej ekosystemów oraz kosztów ich utraty / zniszczenia

- Wynik : Zainwestowane 45 Mrd. $ wygeneruje rocznie szacunkowo 4,4 Bln. $ zysku z naturalnych funkcji ekosystemów.

Uwagi

- Obecne metody badań nie pozwalają w pełni określić wpływu zalewania łąk rzecznych na przebieg fali powodziowej.

- Wartość ekosystemów jako miejsc wypoczynku i rekreacji zbadana jedynie częściowo – potrzebne są bardziej szczegółowe badania, np wpływy z turystyki wędkarskiej w regionie.

- Należy załozyć, iż w praktyce wartość ekonomiczna ekosystemów jest wyższa niż obliczona w badaniu.

ŹródłaERNSTBERGER, H. (2007): FLÄCHENHAFTE HOCHWASSERVORSORGE IN

AUEN. IN: RÖTTCHER, K. / KOEHLER, G. / KLEEBERG, H.-B. (2007): DEZENTRALER HOCHWASSERSCHUTZ. FORUM FÜR HYDROLOGIE UND WASSERBEWIRTSCHAFTUNG. LEIPZIG.

GROSSMANN, M. / HARTJE, V. / MEYERHOFF, J. (2010): ÖKONOMISCHE BEWERTUNG NATURVERTRÄGLICHER HOCHWASSERVORSORGE AN DER ELBE. BUNDESAMT FÜR NATURSCHUTZ. BONN – BAD GODESBERG (2010).

MEYERHOFF, J. (1999): ÖKONOMISCHE BEWERTUNG ÖKOLOGISCHER LEISTUNGEN. BERLIN(1999).

HTTP://WWW.NATIONALE-NATURLANDSCHAFTEN.DE/NEWSBOX-OEKOSYSTEMARE-LEISTUNGEN-DER-NATUR-UND-IHR-OEKONOMISCHER-WERT

Taka dzika rzeka dzisiaj, mimo, że przez setki lat uważano inaczej, jest, zdaniem Niemców,

przyjazna ludziom i najtańsza w utrzymaniu. Dziękuję za uwagę

Wartosc ekosystemow

Documents

Transcript of Wartosc ekosystemow