WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY...13. PODSTAWY BIOLOGII MOLEKULARNEJ 59 14. PROPEDEUTYKA MEDYCYNY...
Transcript of WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY...13. PODSTAWY BIOLOGII MOLEKULARNEJ 59 14. PROPEDEUTYKA MEDYCYNY...
WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY
WYDZIAŁ LEKARSKI
PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY
DLA STUDENTÓW I ROKU
Rok akademicki 2019/2020
2
SPIS TREŚCI
1. WŁADZE WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO 3
2. SKŁAD SAMORZĄDU STUDENTÓW WYDZIAŁU LEKARSKIEGO 4
3. PODZIAŁ ROKU AKADEMICKIEGO 2019/2020 5
4. PLAN STUDIÓW NA ROK AKADEMICKI 2019/2020 6
5. ANATOMIA PRAWIDŁOWA 7
6. HISTOLOGIA Z EMBRIOLOGIĄ 24
7. PIERWSZA POMOC I ELEMENTY PIELĘGNIARSTWA 32
8. STATYSTYKA I INFORMATYKA MEDYCZNA 37
9. BIOFIZYKA 42
10. ETYKA LEKARSKA Z ELEMENTAMI FILOZOFII 47
11. PSYCHOLOGIA MEDYCZNA 51
12. HISTORIA MEDYCYNY 55
13. PODSTAWY BIOLOGII MOLEKULARNEJ 59
14. PROPEDEUTYKA MEDYCYNY UZALEŻNIEŃ 64
15. JĘZYK ŁACIŃSKI W MEDYCYNIE 68
16. JĘZYK OBCY W MEDYCYNIE 71
17. JĘZYK POLSKI W MEDYCYNIE (dla obcokrajowców) 76
18. PRZYSPOSOBIENIE BIBLIOTECZNE 80
19. BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY 83
20. WYCHOWANIE FIZYCZNE 87
21. PRAKTYKI 91
3
WŁADZE WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO Rektor Warszawskiego Uniwersytetu Medzcynego - prof. dr hab. n. med. Mirosław Wielgoś
Prorektor ds. Studenckich i Kształcenia - prof. dr hab. n. med. Barbara Górnicka
Prorektor ds. Nauki i Transferu Technologii - dr hab. n. farm.. Jadwiga Turło
Prorektor ds. Klinicznych i Inwestycji - prof. dr hab. n. med. Wojciech Braksator
Prorektor ds. Personalnych i Organizacyjnych - prof. dr hab. n. med. Piotr Małkowski
Prorektor ds. Umiędzynarodowienia, Promocji i Rozwoju - prof. dr hab. n. med. Lidia Rudnicka
WŁADZE WYDZIAŁU LEKARSKIEGO
Dziekan Wydziału Lekarskiego - prof. dr hab. n. med. Marcin Wojnar
Prodziekan ds. studenckich I-II roku - dr hab. n. med. Daniel Młocicki
Prodziekan ds. studenckich III-IV roku - prof. dr hab. n. med. Małgorzata Olszewska
Prodziekan ds. studenckich V-VI roku - prof. dr hab. n. med. Włodzimierz Sawicki
Prodziekan ds. Integracji i Rozwoju - prof. dr hab. n. med. Marcin Grabowski
Prodziekan ds. studenckich English Division - dr hab. n. med. Marek Postuła
4
Warszawski Uniwersytet Medyczny SAMORZĄD STUDENTÓW ul. Oczki 5, pok. 307 02-007 Warszawa
SKŁAD SAMORZĄDU STUDENTÓW WYDZIAŁU LEKARSKIEGO
5
PODZIAŁ ROKU AKADEMICKIEGO 2019/2020
SEMESTR ZIMOWY
01.10.2019 22.12.2019 zajęcia dydaktyczne 12 tygodni
23.12.2019 06.01.2020 wakacje zimowe
07.01.2020 26.01.2020 zajęcia dydaktyczne 3 tygodnie
27.01.2020 02.02.2020 sesja egzaminacyjna zimowa
03.02.2020 09.02.2020 przerwa semestralna
10.02.2020 16.02.2020 sesja poprawkowa
SEMESTR LETNI
17.02.2020 11.04.2020 zajęcia dydaktyczne 8 tygodni
12.04.2020 18.04.2020 wakacje wiosenne
19.04.2020 26.04.2020 zajęcia dydaktyczne 1 tydzień
27.04.2020 03.05.2020 przerwa wiosenna
04.05.2020 14.06.2020 zajęcia dydaktyczne 6 tygodni
15.06.2020 05.07.2020 sesja egzaminacyjna letnia
06.07.2020 30.08.2020 wakacje letnie
31.08.2020 06.09.2020 sesja poprawkowa
07.09.2020 30.09.2020 wakacje letnie
6
Plan studiów na rok akademicki 2019/2020
Wydział Lekarski, kierunek lekarski, studia 6 letnie stacjonarne i niestacjonarne - I rok
Nazwa przedmiotu
(1 - semestr zimowy, 2 - semestr letni)
Forma
zaliczenia
Punkty
ECTS
Wymiar
godzin
w tym: Kod Jednostki Jednostka dydaktyczna prowadząca zajęcia
wyk. sem. ćw. prak.
Anatomia prawidłowa /1, 2/ egzamin 21 200 40 160 1M12 Zakład Anatomii Prawidłowej i Klinicznej
Histologia z embriologią /1, 2/ egzamin 10 100 10 30 60 1M15 Katedra i Zakład Histologii i Embriologii
1M17 Zakład Transplantologii i Centralny Bank Tkanek
Pierwsza pomoc i elementy pielęgniarstwa /1, 2/ zaliczenie 3 45 15 6 24
1MC1 I Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii
1MC2 II Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii
1MC3 Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Dziecięcej
Statystyka i informatyka medyczna /1, 2/ zaliczenie 2 34 4 6 24 1MF Zakład Informatyki Medycznej i Telemedycyny
Biofizyka /1/ zaliczenie 3 34 4 15 15 NZME Zakład Biofizyki i Fizjologii Człowieka
Etyka lekarska z elementami filozofii /1/ zaliczenie 2 30 18 12 2MC Zakład Etyki Lekarskiej i Medycyny Paliatywnej
Psychologia medyczna /1/ zaliczenie 1 20 10 10 2MB Zakład Psychologii i Komunikacji Medycznej
Historia medycyny /1, 2/ zaliczenie 2 35 20 15 1ME Zakład Historii Medycyny
Podstawy biologii molekularnej /2/ zaliczenie 2 20 10 10 1M14 Zakład Biologii Ogólnej i Parazytologii
Propedeutyka medycyny uzależnień /2 / zaliczenie 2 25 5 10
1WJ Katedra i Klinika Psychiatryczna
2WC II Klinika Psychiatryczna
2M7 Klinika Psychiatrii Wieku Rozwojowego
Język łaciński w medycynie /1,2/ zaliczenie 1 20 20 S1 Studium Języków Obcych
Język obcy w medycynie /1, 2/ zaliczenie 4 60 60 S1 Studium Języków Obcych
Język polski w medycynie (dla obcokrajowców) / 1,2/ zaliczenie 40 40 S1 Studium Języków Obcych
Bezpieczeństwo i higiena pracy /1/ zaliczenie 2 2 1M33 Zakład Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego
2 2 AB Dział Ochrony Pracy i Środowiska
Przysposobienie biblioteczne /1/ zaliczenie 2 2 BIBG Biblioteka Główna
Wychowanie fizyczne / 1,2/ zaliczenie 60 60 S3 Studium Wychowania Fizycznego i Sportu
Zajęcia fakultatywne /1, 2/ zaliczenie 4 60 60
Praktyki zawodowe /2/ zaliczenie 4 120 120
7
ANATOMIA PRAWIDŁOWA
1. Metryczka
Nazwa Wydziału: Wydział Lekarski
Program kształcenia: Lekarski, zaawansowany, jednolite studia magisterskie, stacjonarny,
nauki medyczne
Rok akademicki: 2019/2020
Nazwa modułu/przedmiotu: Anatomia prawidłowa
Kod przedmiotu: 44647
46363
Jednostka/i prowadząca/e kształcenie:
Zakład Anatomii Prawidłowej i Klinicznej
Chałubińskiego 5
Tel./fax.22 629-52-83
Kierownik jednostki/jednostek: Prof. dr hab. Bogdan Ciszek
Rok studiów: 1
Semestr studiów: 1, 2 (zimowy, letni)
Typ modułu/przedmiotu: podstawowy
Osoby prowadzące: Pracownicy Zakładu Anatomii Prawidłowej i Klinicznej CB
WUM w roku akademickim 2018/2019
Erasmus TAK/NIE:
Osoba odpowiedzialna za sylabus: dr n. med. Mateusz Polaczek
Liczba punktów ECTS: 21
2. Cele kształcenia
C1. znać mianownictwo anatomiczne polskie, łacińskie i angielskie
C2. nazwać, opisać budowę, topografię i rozwój wszystkich struktur wypreparowanych w prosektorium,
C3. znać czynność tkanek i narządów w warunkach prawidłowych oraz zależność pomiędzy budową i czynnością
narządu,
C4. umieć zidentyfikować i określić właściwą nazwę prawidłowej struktury anatomicznej na zdjęciach
rentgenowskich, obrazach USG, TK, MR i endoskopowych,
C5. przeprowadzić analizę ruchów wykonywanych w poszczególnych stawach
C6. opisać podstawy anatomiczne uszkodzenia nerwów i ośrodków nerwowych,
C7. znać stosunki topograficzne narządów, zmienność ich budowy, odmiany i wyciągać z tego własne wnioski,
C8. umieć określić granice narządów i rzuty ważnych elementów (np. zastawek serca) na powierzchnię ciała,
W toku kształcenia w Zakładzie Anatomii Prawidłowej i Klinicznej podnoszone są kwestie szacunku wobec chorego,
jego cierpienia i śmierci, szacunku wobec szczątków ludzkich. W trakcie wykładu inauguracyjnego studenci poprzez
powstanie i minutę ciszy czczą pamięć donatorów - osób które ofiarowały swoje ciała na potrzeby nauczania w
Zakładzie Anatomii Prawidłowej i Klinicznej
Treść nauczania obejmuje zagadnienia omawiane na wykładach i poznawane praktycznie na ćwiczeniach w sali
prosektoryjnej z użyciem modeli i preparatów, zapoznanie studentów z ogólną budową ciała ludzkiego. Obowiązuje
posługiwanie się mianownictwem anatomicznym w języku polskim, łacińskim i angielskim.
8
Zajęcia polegają na zaznajamianiu się poszczególnymi elementami organizmu człowieka, z ich kształtem, budową,
położeniem oraz zrozumieniu ich wzajemnej zależności. Na drodze analizy dochodzimy do syntezy ciała ludzkiego,
szczególnie do znajomości jego budowy. Zajęcia odbywają się w kilkunastosobowych grupach z asystentem
prowadzącym daną grupę (nawiązanie do zasady mistrz-uczeń).
W trakcie zajęć nacisk kładziony jest na interaktywne omówienie materiału i praktyczną weryfikację poznanych
struktur anatomicznych na zwłokach. Program klasycznego nauczania anatomicznego jest wzbogacany o szereg
elementów anatomii klinicznej i zaznajomienie z metodami badań przyżyciowych jak: endoskopowe badania
przewodu pokarmowego (ezofagoskopia, gastrofiberoskopia), dróg oddechowych (rynoskopia, laryngoskopia,
bronchoskopia), dróg moczowych (cystoskopia), gałki ocznej (oftalmoskopia) jak również poprzez badania
radiologiczne (bronchografia, arteriografia, flebografia, limfografia) oraz przez stosowanie takich metod jak:
ultrasonografia, radiologia klasyczna, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny.
Wykłady są wzbogacane obrazami radiologicznymi, USG, CT, MR oraz obrazami uzyskanymi za pomocą niektórych
technik endoskopowych. W tym celu Zakład prowadzi współpracę z wieloma Zakładami i Klinikami. Wykłady i
ćwiczenia są również wzbogacane metodami wizualnymi przez wykorzystanie filmów, nagrań i animacji.
Zdobyta w ten sposób wiedza pozwala ocenić różnicę między obrazem prawidłowym i patologicznym przy
zastosowaniu różnych metod, w tym głównie badań przyżyciowych.
3. Wymagania wstępne
Znajomość podstawowych zagadnień z zakresu chemii i fizyki oraz wiadomości z zakresu anatomii człowieka i
zwierząt na poziomie kursu biologii; biegła znajomość języka polskiego.
4. Przedmiotowe efekty kształcenia
W zakresie wiedzy absolwent:
A.W1. zna mianownictwo anatomiczne, histologiczne i embriologiczne w języku polskim i angielskim;
A.W2. zna budowę ciała ludzkiego w podejściu topograficznym (kończyna górna i dolna, klatka piersiowa, brzuch,
miednica, grzbiet, szyja, głowa) oraz czynnościowym (układ kostno-stawowy, układ mięśniowy, układ krążenia,
układ oddechowy, układ pokarmowy, układ moczowy, układy płciowe, układ nerwowy i narządy zmysłów, powłoka
wspólna);
A.W3. opisuje stosunki topograficzne między poszczególnymi narządami;
W zakresie umiejętności absolwent:
A.U3. wyjaśnia anatomiczne podstawy badania przedmiotowego;
A.U4. wnioskuje o relacjach między strukturami anatomicznymi na podstawie przyżyciowych badań
diagnostycznych, w szczególności z zakresu radiologii (zdjęcia przeglądowe, badania z użyciem środków
kontrastowych, tomografia komputerowa oraz magnetyczny rezonans jądrowy);
A.U5. posługuje się w mowie i w piśmie mianownictwem anatomicznym, histologicznym oraz embriologicznym.
W zakresie kompetencji absolwent:
B.U10 obsługuje proste przyrządy pomiarowe oraz ocenia dokładność wykonywanych pomiarów
Lista efektów kształcenia
Symbol przedmiotowego
efektu kształcenia Treść przedmiotowego efektu kształcenia
Odniesienie do efektu
kierunkowego (numer)
W.1 zna mianownictwo anatomiczne w języku polskim,
łacińskim i angielskim;
AW1
W.2 zna budowę ciała ludzkiego w podejściu topograficznym
(kończyna górna i dolna, klatka piersiowa, brzuch,
miednica, grzbiet, szyja, głowa) oraz czynnościowym
(układ kostno-stawowy, układ mięśniowy, układ
krążenia, układ oddechowy, układ pokarmowy, układ
moczowy, układy płciowe, układ nerwowy i narządy
zmysłów, powłoka wspólna);
AW2
AW3
W.3 zna topografie narządów, naczyń i nerwów oraz ich rzuty
na powierzchnie ciała
AW2,AW3
W.4 zna miejsca obmacywania tętna, pni nerwowych,
narządów wewnętrznych grup mięśniowych, kości i
stawów
AW2,AW3
W.5 zna obrazy struktur anatomicznych na preparacie oraz w
ikonografii anatomiczno medycznej
AW1,AW2,AW3
9
W.6 zna podstawy prowadzenia badań naukowych w zakresie
anatomii
AW1,AW2,AW3
W.7 zna etapy rozwoju osobniczego najważniejszych
narządów i układów
AW2
U.1 wyjaśnia anatomiczne podstawy badania
przedmiotowego;
AU3
U.2 wnioskuje o relacjach między strukturami
anatomicznymi na podstawie przyżyciowych badań
diagnostycznych, w szczególności z zakresu radiologii
(zdjęcia przeglądowe, badania z użyciem środków
kontrastowych, tomografia komputerowa oraz
magnetyczny rezonans jądrowy);
AU4
U.3 posługuje się w mowie i piśmie mianownictwem
anatomicznym;
AU5
U.4 rozumie i posługuje się obrazami struktur anatomicznych
uzyskanymi z preparatów, badań obrazowych i
przedstawionych w ikonografii anatomiczno-medycznej
AU3,AU4
U.5 analizuje biomechanikę stawów AU3,AU5
U.7 potrafi znaleźć miejsca obmacywania tętna na ciele
ludzkim, miejsca powierzchownego przebiegu pni
nerwowych i typowe punkty kostne
AU3,AU5
U.8 rozpoznaje podstawowe struktury anatomiczne, których
praktyczna znajomość stanowi niezbędny składnik
umiejętności lekarza (lista punktów bazowych) na
preparatach i modelach anatomicznych w co najmniej
90%
AU3,AU5
U.9 rozpoznaje pozostałe struktury anatomiczne na
preparatach modelach i w obrazach USG, TK, MR,
RTG, w co najmniej 65%
AU3,AU5
U.10 potrafi zaplanować proste badanie naukowe w zakresie
anatomii
AU3,AU5
5. Formy prowadzonych zajęć
Forma Liczba godzin Liczba grup Minimalna liczba osób
w grupie
Wykład 40 CAŁY ROK CAŁY ROK
Seminarium
Ćwiczenia 160 10
6. Tematy zajęć i treści kształcenia
Ćwiczenia odbywają się w Zakładzie Anatomii Prawidłowej i Klinicznej w salach do ćwiczeń prosektoryjnych.
Wykłady są wzbogacane obrazami radiologicznymi, USG, CT, MR oraz obrazami uzyskanymi za pomocą niektórych
technik endoskopowych. W tym celu Zakład prowadzi współpracę z wieloma Zakładami i Klinikami. Wykłady i
ćwiczenia są również wzbogacane metodami wizualnymi przez wykorzystanie filmów, nagrań i animacji.
Wykłady i ćwiczenia
Program może ulegać niewielkiej modyfikacji w zależności od układu kalendarza.
Szczegółowy program wykładów i ćwiczeń zostanie podany na początku roku.
PROGRAM WYKŁADÓW
OSTEOLOGIA
W1,2 Anatomia - przedmiot i rola w nauce i praktyce lekarskiej. Ogólna budowa organizmu ludzkiego
AW1,AW2,AW3,AU3,AU4, AU5
10
W3 Onto- i filogeneza kręgosłupa, anatomia czynnościowa oraz mechanika kręgosłupa i klatki piersiowej
AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
W4 Budowa stawów i ich mechanika. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4, AU5
W5 Połączenia między dołami i jamami czaszki AW1,AW2,AW3,AU3,AU4, AU5
W6 Anatomia kości i ich połączeń w badaniach obrazowych (rtg, CT, MRI). AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,
AU5
OŚRODKOWY UKŁAD NERWOWY
W7 Zadania i podział układu nerwowego. Rozwój osobniczy OUN. Podział ontogenetyczny i kliniczny
mózgowia. Neuron, synapsa, łuk odruchowy. Budowa rdzenia kręgowego. Nerw rdzeniowy. Układ
komorowy. Krążenie płynu mózgowo-rdzeniowego. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
W8 Swoiste drogi i ośrodki czuciowe. Zespoły uszkodzenia rdzenia kręgowego. Drogi czuciowe nieswoiste –
układ siatkowaty (wprowadzenie). AW1,AW2,AW3,AU3,AU4, AU5
W9 Podział czynnościowy jąder wzgórza. Kora mózgu. Ośrodki korowe. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4, AU5
W10 Układ rąbkowy. Podwzgórze. Przysadka mózgowa. Układ autonomiczny. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,
AU5
W11 Ośrodki i drogi układu piramidowego – objawy uszkodzenia drogi piramidowej. Móżdżek. Układ
siatkowaty – podsumowanie. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4, AU5
W12 Współczesne obrazowanie anatomii czynnościowej OUN. Anatomia praktyczna OUN w obrazach rtg,
MRI, CT. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4, AU5
W13 Wybrane zagadnienia z antropogenezy. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
GŁOWA I SZYJA
W14 Anatomia palpacyjna, Mięśnie szyi. Wybrane zagadnienia z topografii szyi – trójkąty szyi. Przestrzenie
międzypowięziowe. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4, AU5
W15 Powrózek naczyniowo-nerwowy szyi. Układ tętniczy, żylny i chłonny szyi. Tarczyca i przytarczyce. Krtań
– topografia, budowa, unaczynienie, unerwienie. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4, AU5
W16 Nerw twarzowy – objawy porażenia centralnego i obwodowego. Nerw trójdzielny.
AW1,AW2,AW3,AU3,AU4, AU5
W17 Jama ustna – zęby, język, podniebienie. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4, AU5
W18 Układ autonomiczny głowy i szyi. Zwoje szyjne pnia współczulnego. Zwoje nerwów czaszkowych.
AW1,AW2,AW3,AU3,AU4, AU5
W19 Narząd wzroku. Narząd przedsionkowo-ślimakowy. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4, AU5
W20 Rozwój głowy i szyi. Wady rozwojowe. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4, AU5
W21 Anatomia radiologiczna głowy i szyi. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4, AU5
KLATKA PIERSIOWA i GRZBIET
W22 Grzbiet - anatomia topograficzna i czynnościowa.
Linie orientacyjne tułowia. Pojęcie klatki i jamy piersiowej. Mięśnie klatki piersiowej i grzbietu,
topografia. Naczynia i węzły chłonne ściany klp. Wady wrodzone i nabyte ściany klp. Sutek. Drogi
odpływu chłonki z sutka. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
W23 Rozwój i zaburzenia rozwojowe tchawicy i płuc. Płuca i opłucna: budowa i topografia, mechanika
oddychania. Śródpiersie: ograniczenia, podział, zawartość i topografia. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,
AU5
W24 Unaczynienie, unerwienie i topografia serca. Czynność serca. Ogólna budowa serca.
AW1,AW2,AW3,AU3,AU4, AU5
W25 Metody obrazowania serca (ECHO). AW1,AW2,AW3,AU3,AU4, AU5
W26 Rozwój serca. Wady rozwojowe serca i dużych naczyń. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
W27 Obrazowanie struktur klatki piersiowej - rtg, CT. Anatomiczne podstawy badania fizykalnego klatki
piersiowej i brzucha. Odmienności w badaniu pediatrycznym. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
JAMA BRZUSZNA, PRZESTRZEŃ ZAOTRZEWNOWA, NARZĄDY MOCZOWO-PŁCIOWE I DNO
MIEDNICY
W28 Pojęcie brzuch a jama brzuszna. Ściany jamy brzusznej. Miejsca zmniejszonej oporności tych ścian.
Przepukliny (kanał pachwinowy i udowy). AW1,AW2,AW3,AU3,AU4, AU5
W29 Wybrane zagadnienia z budowy i topografii wątroby, dróg żółciowych wewnątrz i zewnątrz
wątrobowych. Trzustka - wybrane zagadnienia z budowy i topografii. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,
AU5
W30 Rozwój i najczęściej spotykane wady układu pokarmowego i otrzewnej. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,
AU5
11
W31 Unaczynienie narządów jamy brzusznej. Układ żyły wrotnej. Krążenie oboczne. Naczynia i węzły
chłonne jamy brzusznej. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4, AU5
W32 Przestrzeń zaotrzewnowa i jej zawartość. Układ moczowy. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4, AU5
W33 Układ rozrodczy męski i żeński. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4, AU5
W34 Wybrane zagadnienia z rozwoju układu moczowego i rozrodczego. Wady rozwojowe
AW1,AW2,AW3,AU3,AU4, AU5
W35 Jama brzuszna, przestrzeń zaotrzewnowa oraz narządy miednicy w odrazach rtg, TK, MR i USG.
AW1,AW2,AW3,AU3,AU4, AU5
KOŃCZYNA GÓRNA i KOŃCZYNA DOLNA
W36 Wybrane zagadnienia praktyczne z anatomii układu mięśniowo-szkieletowego kończyny górnej.
AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
W37 Objawy uszkodzenia nerwów i naczyń kończyny górnej. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
W38 Anatomia dużych stawów - ramiennego, biodrowego i kolanowego - aspekty kliniczne: artroskopia,
endoprotezoplastyka. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
W39 Topografia obręczy kończyny dolnej, uda, goleni i stopy. Unaczynienie i unerwienie kończyny dolnej
– mechanizm odpływu krwi żylnej, objawy porażenia nerwów AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
W40 Anatomia radiologiczna kończyn. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
PROGRAM ĆWICZEŃ
OSTEOLOGIA
C1 Kręgi szyjne, piersiowe, lędźwiowe, kość krzyżowa. Kręgosłup jako całość. Połączenia kręgów. Żebra,
mostek. Połączenia żeber z kręgosłupem i mostkiem. Klatka piersiowa jako całość.
AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
C2 Obojczyk i łopatka. Kość ramienna, promieniowa i łokciowa. Kości ręki. Połączenia w obrębie kończyny
górnej. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
C3 Kość miedniczna. Kość udowa, rzepka, kość piszczelowa i strzałkowa. Kości stopy.
Miednica jako całość. Połączenia w obrębie kończyny dolnej. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
C4 Czaszka: kość potyliczna, ciemieniowa, czołowa, klinowa i sitowa. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
C5 Kość skroniowa, szczęka, kość podniebienna, jarzmowa, łzowa, nosowa, małżowina nosowa
dolna, lemiesz żuchwa, kość gnykowa. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
C6 Czaszka jako całość: ściany, doły i jamy czaszki. Połączenia kości czaszki. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
C7 Anatomia kości i stawów w badaniach obrazowych rtg, CT, MRI. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
C8 Repetytorium tematyczne. ZALICZENIE
OŚRODKOWY UKŁAD NERWOWY
C9 Podział mózgowia – powierzchnia zewnętrzna (z pominięciem szczegółowego opisu powierzchni
półkul). Opony mózgowia i rdzenia kręgowego. Naczynia OUN (główne pnie tętnicze, koło tętnicze
mózgu, zatoki opony twardej, ż. szyjna wewnętrzna). Powierzchnia zewnętrzna i przekroje rdzenia
kręgowego. Krążenie płynu mózgowo-rdzeniowego. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4, AU5
C10 Kresomózgowie – półkula mózgu, powierzchnie półkuli, brzegi, szczelina międzypółkulowa, podział na
płaty, bieguny, bruzdy i zakręty. Kresomózgowie środkowe : ciało modzelowate, sklepienie, spoidło
przednie, przegroda przezroczysta. Komora boczna części, rogi, ograniczenia, splot naczyniówkowy.
AW1,AW2,AW3,AU3,AU4, AU5
C11 Międzymózgowie – budowa zewnętrzna. Podwzgórze. Wzgórzomózgowie.
Otwór międzykomorowy. Komora trzecia. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4, AU5
C12 Pień mózgu – powierzchnia grzbietowa i podstawna. Miejsca wyjścia nerwów czaszkowych. Móżdżek.
AW1,AW2,AW3,AU3,AU4, AU5
C13 Anatomia przekrojów – przekrój pośrodkowy mózgu. Jądra podkorowe. Istota biała półkul, komora
boczna, pokrywa śródmózgowia, nakrywka, odnogi mózgu, komora czwarta. Unaczynienie
poszczególnych części OUN. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4, AU5
C14 Lokalizacja czynnościowa w korze mózgu. Płat węchowy, płat limbiczny. Twór i układ siatkowaty.
Lokalizacja jąder nerwów czaszkowych. Drogi wstępujące i zstępujące. Drogi rdzenia kręgowego.
AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
C15 Anatomia radiologiczna OUN (CT, MRI, angiografia). AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
C16 Repetytorium tematyczne. ZALICZENIE
GŁOWA I SZYJA
C17 Skóra, budowa, przydatki skóry. Granice i okolice szyi. Mięśnie szyi: mostkowo-obojczykowo-sutkowy,
nadgnykowe, podgnykowe, pochyłe. Trójkąty szyi. Powięź szyi. Przestrzenie międzypowięziowe szyi.
Mięsień szeroki szyi. Splot szyjny. Żyły szyi. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
C18 Gruczoł tarczowy. Gruczoły przytarczyczne. Pęczek naczyniowo-nerwowy szyi. Tętnica szyjna wspólna.
12
Krtań i tchawica – topografia, budowa, unaczynienie, unerwienie. Gałęzie początkowego odcinka t.
szyjnej zewnętrznej: t. tarczowa górna, t. językowa, t. twarzowa. Odcinek szyjny n. błędnego. Nerw.
dodatkowy. Zwoje szyjne pnia współczulnego. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
C19 Mięśnie wyrazowe twarzy. T. twarzowa – odcinek główny. Nerw twarzowy – topografia, gałęzie,
objawy porażenia centralnego i obwodowego. Ślinianka przyuszna. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
C20 Dół podskroniowy – ograniczenia, zawartość. Tętnica szczękowa. Mięśnie żucia. Jama nosowa – zatoki
przynosowe, miejsca ujść. Nerw węchowy. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
C21 Nerw trójdzielny. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
C22 Jama ustna – ściany, zęby, dziąsła. Zwarcie, zgryz. Język – budowa, czynność, unaczynienie,
unerwienie. Nerw podjęzykowy – objawy porażenia. Podniebienie – podział, budowa, unaczynienie,
unerwienie. Cieśń gardzieli. Migdałki podniebienne.
Nerw językowo-gardłowy. Gardło – położenie, topografia, budowa, unaczynienie, unerwienie. Podział
jamy gardła. Przestrzeń przygardłowa. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
C23 Opona twarda mózgowia – uwidocznienie po odpiłowaniu sklepienia czaszki, zatoki opony twardej.
Wyjścia nn. czaszkowych w obrębie dołów czaszki. Mięśnie gałki ocznej. Unerwienie mięśni gałki
ocznej – objawy porażenia. Narząd łzowy. Uwidocznienie zawartości oczodołu po odpreparowaniu
ściany górnej. Anatomia warstwowa głowy i szyi. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
C24 Narząd wzroku. Budowa gałki ocznej. Narząd przedsionkowo-ślimakowy. Ucho zewnętrzne. Ucho
środkowe – ograniczenia i zawartość jamy bębenkowej. Kość skroniowa. Ucho wewnętrzne – błędnik
kostny, błędnik błoniasty. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
C25 Repetytorium tematyczne. ZALICZENIE
KLATKA PIERSIOWA i GRZBIET
C26 Dostępne badaniu punkty kostne, linie topograficzne na tułowiu. Okolice grzbietu. Mięśnie piersiowo-
ramienne, powierzchowne mięśnie grzbietu - przyczepy, przebieg, topografia, czynność, unaczynienie,
unerwienie, objawy porażenia. Jama pachowa, jej ściany i zawartość. Korzenie, pęczki i nerwy splotu
ramiennego w jamie pachowej. Tętnice, żyły i węzły chłonne jamy pachowej, ich gałęzie, dopływy,
przebieg i zespolenia. Naczynia i nerwy ścian klp - naczynia i nerwy międzyżebrowe, naczynia
piersiowe wewnętrzne, ich gałęzie, zakres unaczynienia i unerwienia. Budowa i zawartość przestrzeni
międzyżebrowej. Gruczoł sutkowy- położenie, budowa, unaczynienie krwionośne i chłonne, unerwienie.
AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
C27 Gałęzie grzbietowe nerwów rdzeniowych - przebieg, zakres, unerwienia. Powięź powierzchowna
grzbietu, powięź karkowa, powięź piersiowo-lędźwiowa. Trójkąt lędźwiowy, przestrzeń czworoboczna
lędźwi. Mięsień prostownik grzbietu - jego poszczególne części, przyczepy, przebieg, czynność,
unerwienie. Powięź piersiowo-lędźwiowa i jej znaczenie. Unerwienie skóry karku i potylicy. Nerwy
potyliczne większy, mniejszy i trzeci - przebieg, zakres unerwienia. Mięśnie podpotyliczne - przyczepy,
przebieg, czynność, unerwienie. Trójkąt podpotyliczny. Kanał kręgowy. Nakłucie lędźwiowe –
podstawy anatomiczne. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
C28 Jama klp, jej podział. Opłucna - podział, przebieg, unaczynienie, unerwienie. Tchawica i oskrzela
główne. Płuca – położenie, topografia, budowa, czynność, unaczynienie, unerwienie. Korzeń płuca.
Pojęcie segmentu płucnego. Segmenty płuca prawego i lewego. Grasica.
AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
C29 Serce – kształt, wielkość, położenie. Szczegółowe ukształtowanie i budowa ścian poszczególnych części
serca. Unaczynienie tętnicze i żylne serca. Unerwienie serca (splot sercowy powierzchowny i głęboki).
Rzut sylwetki serca i rzuty zastawek na przednią ścianę klp. Osierdzie. Wielkie naczynia wychodzące i
wchodzące do serca (aorta, pień płucny, żyły płucne, żyła główna górna i dolna), ich przebieg i
topografia. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4, AU5
C30 Przełyk - położenie, topografia, budowa, unaczynienie. Aorta - podział, topografia poszczególnych
części, gałęzie aorty, ich przebieg (pień ramienno-głowowy, tt. szyjne wspólne i podobojczykowe, tt.
międzyżebrowe tylne, tt. przeponowe). Nerw błędny, odcinek piersiowy – przebieg, topografia, gałęzie.
Pień współczulny - odcinek piersiowy – położenie, gałęzie, zakres unerwienia. Przewód piersiowy -
początek, topografia, ujście, czynność. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4, AU5
C31 Śródpiersie - jego podział i zawartość poszczególnych jego części. Przepona – przyczepy, unaczynienie,
unerwienie, czynność. Otwory przepony - miejsca zmniejszonej odporności, przepukliny przeponowe.
Nerw przeponowy – przebieg, gałęzie, zakres unerwienia, objawy porażenia.
AW1,AW2,AW3,AU3,AU4, AU5
C32 Narządy klatki piersiowej w badaniach obrazowych rtg, TK, MRI. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
C33 Repetytorium tematyczne. ZALICZENIE
13
JAMA BRZUSZNA, PRZESTRZEŃ ZAOTRZEWNOWA, NARZĄDY MOCZOWO-PŁCIOWE I DNO
MIEDNICY
C34 Podział topograficzny przedniej ściany brzucha - okolice. Unaczynienie i unerwienie ścian brzucha ze
szczególnym uwzględnieniem znaczenia żył podskórnych dla krążenia obocznego żylnego. Mięśnie
przedniej ściany brzucha – (mm: skośne, poprzeczny, prosty), mm czworoboczny lędźwi – ich
przyczepy, czynność, unerwienie. Budowa i znaczenie ścian jamy brzusznej. Kanał pachwinowy i kanał
udowy. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
C35 Powierzchnia wewnętrzna przedniej ściany jamy brzusznej. Naczynia nabrzuszne górne i dolne, ich
znaczenia dla krążenia obocznego (tętniczego). Pojęcie przestrzeni zaotrzewnowej. Narządy leżące w tej
przestrzeni. Mięśnie tylnej ściany brzucha: czworoboczny lędźwi, lędźwiowy większy i mniejszy,
biodrowy - ich przyczepy, topografia, czynność. Splot lędźwiowy – jego korzenie, położenie, gałęzie
splotu do ściany brzucha. Nerwy splotu lędźwiowego - ich odcinki wewnątrzbrzuszne. Stosunki ogólne
otrzewnej i narządów jamy brzusznej. Otrzewna ścienna i trzewna. Pojęcie narządu zewnątrz - i
wewnątrz – otrzewnowego. Podział jamy otrzewnej. Więzadła i zachyłki otrzewnej. Sieć większa i
mniejsza. Otwór sieciowy. Krezka jelita. Podział części brzusznej przewodu pokarmowego. Położenie
poszczególnych narządów w jamie brzusznej. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
C36 Pień trzewny - położenie, gałęzie, ich przebieg i zakres unaczynienia oraz połączenia między nimi.
Żołądek - kształt, położenie, topografia, budowa ścian, unaczynienie, unerwienie, czynność. Jelito
cienkie – podział, położenie, budowa ścian. Dwunastnica – dokładna topografia, ukształtowanie
powierzchni wewnętrznej, unaczynienie, unerwienie, czynność. Jelito czcze i kręte - różnica w budowie
ściany. Tętnica krezkowa górna – położenie, gałęzie, ich przebieg, zakres unaczynienia. Unerwienie
żołądka i jelita cienkiego. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
C37 Jelito grube - podział, topografia poszczególnych części jelita grubego, unaczynienie i unerwienie.
Ujście krętniczo-kątnicze. Wyrostek robaczkowy - położenie, budowa, znaczenie. Wątroba - kształt,
położenie, topografia, ukształtowanie powierzchni, budowa
(płaty, zraziki anatomiczne i czynnościowe) unaczynienie odżywcze i czynnościowe, czynność.
Pęcherzyk żółciowy, przewody wątrobowe i przewód żółciowy wspólny - położenie, topografia,
czynność unaczynienie i unerwienie. Tętnica krezkowa dolna- odejście, gałęzie ich przebieg i zakres
unaczynienia, zespolenia. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
C38 Trzustka - położenie, topografia, budowa, unaczynienie, unerwienie, czynność.
Przewód trzustkowy - warianty połączenia z przewodem żółciowym wspólnym i ujścia do dwunastnicy.
Śledziona - położenie, topografia, budowa, unaczynienie i unerwienie. Żyła krezkowa górna i żyła
krezkowa dolna - dopływy, przebieg, ujście. Żyła wrotna. Krążenie wrotne. Drogi krążenia obocznego
żylnego w przypadku przeszkody w przepływie krwi przez żyłę wrotną. Krążenie płodowe.
AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
C39 Aorta brzuszna, jej topografia, gałęzie. Żyła główna dolna - topografia, dopływy. Tętnica biodrowa
wewnętrzna – przebieg, gałęzie ścienne i trzewne, ich przebieg i zespolenia na obwodzie (również z
gałęziami tętnicy biodrowej zewnętrznej). Znaczenie tych zespoleń dla krążenia obocznego w górnej
części kończyny dolnej. Część lędźwiowa i krzyżowa pnia współczulnego. Splot aortowy brzuszny i
sploty pochodne. Splot podbrzuszny górny i dolny. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
C40 Nerki - położenie, topografia, budowa, unaczynienie, unerwienie, czynność. Osłonki nerek, ich
znaczenie. Nadnercza - położenie, topografia, budowa, unaczynienie, unerwienie, czynność. Moczowód
– przebieg, topografia (u mężczyzny i u kobiety), budowa, unaczynienie, unerwienie, czynność. Pęcherz
moczowy - położenie, topografia, unaczynienie i unerwienie, budowa ściany, trójkąt pęcherzowy.
AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
C41 Narządy płciowe męskie. Gruczoł krokowy - położenie, topografia. Budowa, unaczynienie, unerwienie,
czynność. Jądro - położenie, budowa, unaczynienie, unerwienie, czynność. Nasieniowód - przebieg,
topografia, budowa, unaczynienie, unerwienie. Bańka nasieniowodu. Pęcherzyki nasienne. Powrózek
nasienny - elementy składowe, osłonki powrózka, jego przebieg wewnątrz- i zewnątrzbrzuszny. Prącie –
położenie, budowa, unaczynienie, unerwienie, czynność. Cewka moczowa męska - położenie,
topografia, unaczynienie, unerwienie. Moszna – budowa, czynność. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
C42 Powtórzenie budowy miednicy. Części kostne, więzadła, płaszczyzny i wymiary miednicy. Narządy
płciowe wewnętrzne żeńskie. Więzadło szerokie, więzadła jajnika i macicy. Jajnik – położenie,
topografia, budowa, unaczynienie, unerwienie, czynność (cykl jajnikowy). Jajowód - przebieg,
topografia, budowa, unaczynienie, unerwienie, czynność. Macica – położenie prawidłowe, odmiany
położenia, topografia, budowa, unaczynienie, unerwienie, czynność (cykl miesięczny). Omaciczne i
przymaciczne. Pochwa – położenie, topografia, budowa, unaczynienie i unerwienie. Cewka moczowa
żeńska - przebieg, topografia. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
C43 Dno miednicy. Krocze i okolica kroczowa. Przepona miednicy i przepona moczowo-płciowa - elementy
14
mięśniowe i powięziowe. Przestrzenie międzypowięziowe miednicy i ich znaczenie. Kanał zasłonowy.
Dół kulszowo-odbytniczy i kanał sromowy. Tętnica sromowa wewnętrzna – przebieg, gałęzie,
zespolenia. Nerw sromowy - przebieg, gałęzie, zakres unerwienia, objawy porażenia. Podstawy
anatomiczne jamy brzusznej i miednicy w CT, NMR, USG AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
C44 Repetytorium tematyczne. ZALICZENIE
KOŃCZYNA GÓRNA
C45 Splot ramienny, tętnica pachowa. Okolice kończyny górnej. Mięśnie obręczy kończyny górnej -
przyczepy, przebieg, unerwienie, unaczynienie, czynność, objawy porażenia. Nerwy splotu ramiennego
dla mięśni obręczy - przebieg, zakres unerwienia. Otwory pachowe - przyśrodkowy i boczny. Powięź
ramienia, przegrody międzymięśniowe. Nerwy i żyły podskórne ramienia. Mięśnie ramienia –
przyczepy, przebieg, czynność, unerwienie, objawy porażenia. Tętnica ramienna i żyły ramienne –
przebieg, gałęzie, zakres unaczynienia, zespolenia. Pęczek naczyniowo-nerwowy ramienia. Nerw
pachowy i nerw mięśniowo-skórny - przebieg, gałęzie, zakres unerwienia, objawy porażenia.
AW1,AW2,AW3,AU3,AU4, AU5
C46 Mięśnie przedramienia, grupa przednia, boczna i tylna – przyczepy, przebieg, czynność, unerwienie,
objawy porażenia. Dół łokciowy – ograniczenia, zawartość. Tętnice przedramienia: promieniowa i
łokciowa – przebieg, gałęzie, zespolenia. Sieć tętnicza łokciowa i nadgarstkowa, ich znaczenie dla
krążenia obocznego. Nerw pośrodkowy, nerw łokciowy i nerw promieniowy – przebieg, gałęzie, zakres
unerwienia. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
C47 Troczek prostowników i zginaczy ręki. Kanał nadgarstka, jego zawartość. Rozcięgno dłoniowe, jego
znaczenie. Nerwy skórne dłoni i grzbietu ręki. Sieć żylna ręki. Mięśnie kłębu i kłębiku oraz mięśnie
środkowe ręki - przyczepy, przebieg, czynność, unerwienie, objawy porażenia. Końcowe odcinki tętnicy
promieniowej i łokciowej w obrębie ręki. Łuki dłoniowe: powierzchowny i głęboki, gałęzie odchodzące
od łuków. Pochewki ścięgien mięśni zginaczy i prostowników oraz ich znaczenie. Końcowe odcinki
nerwów: pośrodkowego i łokciowego dla mięśni ręki. Objawy porażenia nerwów ruchowych kończyny
górnej w jej różnych częściach. Miejsca powierzchownego przebiegu naczyń tętniczych i żylnych na
kończynie górnej (miejsca wyczuwania tętna i wkłuwania się do naczyń) Miejsca powierzchownego
przebiegu dużych pni nerwowych na kończynie górnej (miejsca badania palpacyjnego pni nerwowych,
miejsca znieczuleń przewodowych). AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
C48 Repetytorium tematyczne. ZALICZENIE
C49 SPRAWDZIAN ROCZNY - Egzamin praktyczny próbny
KOŃCZYNA DOLNA
C50 Splot krzyżowy - korzenie splotu i jego gałęzie. Powtórzenie: kości, stawy i więzadła kończyny dolnej,
splot lędźwiowy. Kształty zewnętrzne i okolice kończyny dolnej. Oś konstrukcyjna. Powięź szeroka i
powięź pośladkowa, przegrody międzymięśniowe uda. Żyły podskórne i nerwy skórne uda. Węzły
chłonne pachwinowe. Rozstęp mięśni i rozstęp naczyń. Kanał udowy. Rozwór odpiszczelowy. Mięśnie
obręczy kończyny dolnej - przyczepy, przebieg, czynność, unerwienie, objawy porażenia. Mięśnie uda -
grupa przednia, przyśrodkowa i tylna - przyczepy, przebieg, czynność, unerwienie, objawy porażenia.
Trójkąt udowy, kanał przywodzicieli. Tętnica i żyła udowa - przebieg, topografia, gałęzie i dopływy,
zespolenia. Nerw udowy i nerw zasłonowy - przebieg, gałęzie, zakres unerwienia. Naczynia zasłonowe -
przebieg, gałęzie, zespolenia, zakres unaczynienia. Nerwy i naczynia pośladkowe górne i dolne -
przebieg, gałęzie, zespolenia, zakres unerwienia i unaczynienia. Otwór nad- i podgruszkowy.
AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
C51 Powięź goleni, przegrody międzymięśniowe goleni. Troczek zginaczy, troczki prostowników i mięśni
strzałkowych. Nerwy skórne i żyły podskórne goleni. Mięśnie goleni - grupa przednia, boczna i tylna -
przyczepy, przebieg, czynność, unaczynienie i unerwienie, objawy porażenia. Dół podkolanowy -
ograniczenia, zawartość, topografia przebiegających tam naczyń i nerwów. Nerw kulszowy - przebieg,
topografia, gałęzie. Nerw piszczelowy i nerwy strzałkowe - przebieg na goleni, gałęzie, zakres
unerwienia. Tętnica podkolanowa i jej gałęzie. Tętnica piszczelowa przednia i tylna - przebieg, gałęzie,
zakres unaczynienia. Sieć tętnicza kolana. AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
C52 Kanał kostki przyśrodkowej. Troczek zginaczy, troczki prostowników i mm. strzałkowych. Pochewki
ścięgniste mięśni długich biegnących z goleni na stopę. Prostownik palców krótki i długi - przebieg
ścięgien na grzbiecie stopy. Rozcięgno podeszwowe. Krótkie mięśnie stopy (mm. palucha i palca V,
mm. wyniosłości pośredniej) - przyczepy, przebieg, czynność, unerwienie. Końcowe odcinki nerwów
strzałkowych i nerwy podeszwowe (od nerwu piszczelowego) - ich przebieg, gałęzie skórne i
15
mięśniowe, zakres unerwienia. Końcowe odcinki tętnicy piszczelowej przedniej i tylnej: łuki tętnicze
podeszwowy i grzbietowy, ich znaczenie, gałęzie od nich odchodzące. Objawy porażenia nerwów
kończyny dolnej po ich uszkodzeniu na różnych poziomach. Miejsca powierzchownego przebiegu
naczyń tętniczych i naczyń żylnych kończyny dolnej - miejsca wyczuwania tętna i miejsca wkłuwania
się do naczyń. Miejsca powierzchownego przebiegu dużych pni nerwowych na kończynie dolnej.
AW1,AW2,AW3,AU3,AU4,AU5
C53 Repetytorium tematyczne. ZALICZENIE
C54 ZALICZENIE ZALEGŁOŚCI
7. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia
Aby w pełni wykorzystać czas ćwiczeń student obowiązany jest przychodzić na zajęcia przygotowany teoretycznie z
aktualnego materiału oraz obowiązuje znajomość materiału ze wszystkich poprzednio odbytych ćwiczeń.
Kartkówki
W celu weryfikacji przygotowania studentów na każdych ćwiczeniach zdają oni krótki sprawdzian pisemny. W
przypadku zaliczenia wszystkich kartkówek z danego preparatu student otrzymuje dodatkowe 5 pkt do
kolokwium teoretycznego z danego działu.
Kolokwium
program ćwiczeń jest podzielony na tzw. preparaty:
1.Osteologia. (Cykl osteologii kończy się kolokwium ustno-praktycznym (przy preparacie).
drugi termin - poprawkowy - ma miejsce w ciągu jednego z kolejnych dwóch ćwiczeń.
Termin trzeci (w przypadku nie zaliczenia dwóch poprzednich terminów) może mieć miejsce w drugiej połowie maja
lub czerwcu przed sesją letnią po zakończeniu kursu anatomii.
Pozostałe cykle tematyczne kończą się kolokwiami teoretycznymi (test) oraz praktycznymi (szpilki):
2.Ośrodkowy układ nerwowy.
3.Głowa i szyja.
4.Klatka piersiowa i grzbiet.
5.Jama brzuszna, przestrzeń zaotrzewnowa, narządy moczowo-płciowe i dno miednicy.
6.Kończyna górna.
7.Kończyna dolna.
Kolokwium teoretyczne z modułów 2, 3, 4 oraz 5 składa się z 36 pytań - 1min na pytanie, można uzyskać 36
pkt. Kolokwium teoretyczne z modułów 6 i 7 składa się z 18 pytań - 1min na pytanie, można uzyskać 18 pkt. Tym
samym ze wszystkich kolokwiów teoretycznych można uzyskać 180 pkt w ciągu roku akademickiego (4x po 36 pkt +
2x po 18 pkt) oraz 35 pkt. dodatkowych za sprawdziany ćwiczeniowe.
W trakcie każdego kolokwium praktycznego należy rozpoznać 18 struktur oznaczonych wskaźnikami z
numerem (szpilka). Czas na rozpoznanie 30 sek. Pierwsze 6 to struktury podstawowe – punkty bazowe: można
uzyskać 0 lub 2pkt a do zaliczenia kolokwium należy rozpoznać 5 z nich tzn. uzyskać 10 pkt. Pozostałe szpilki
oceniane są na 0, 1 lub 2 pkt. Maksymalna liczba punktów za kolokwium praktyczne to 36 pkt. Uzyskanie co
najmniej 10 pkt z części bazowej stanowi warunek niezbędny do zaliczenia pozostałych punktów. Wynik z części
bazowej poniżej 10 pkt oznacza że tylko te punkty są zaliczone, a dalsza część nie jest oceniana. Liczba zdobytych
punktów z kolokwium z Kończyny górnej oraz z kolokwium z Kończyny dolnej mnożona jest przez współczynnik
0,5. W sumie w ciągu roku akademickiego można uzyskać 180 pkt. (4x po 36 pkt + 2x po 18 pkt). Szczegółowe
zasady zdawania części praktycznej patrz strona www Zakładu: anatomia.wum.edu.pl.
Kolokwium odbywa się dla wszystkich studentów danego rzutu na początku ćwiczeń. Z chwilą rozpoczęcia
kolokwium brak wstępu na sale prosektoryjną. Osoby spóźnione tracą termin.
Do zaliczenia kursu anatomii i dopuszczenia do egzaminu niezbędne jest zaliczenie łącznie:
- zdanie kolokwium z osteologii w I lub II terminie;
- zaliczenie w każdym semestrze 60% sprawdzianów na ćwiczeniach;
- zdobycie z pozostałych kolokwiów łącznie 117 pkt za kolokwia teoretyczne i 117 pkt za kolokwia praktyczne.
Osoby, które w pierwszym albo w drugim semestrze zaliczyły mniej niż 60% sprawdzianów przygotowania
studenta do ćwiczeń podchodzą na koniec drugiego semestru do dopuszczającego kolokwium testowego z całości
materiału.
Osoby, które uzyskały mniej niż 117 pkt. za kolokwia teoretyczne testowe podchodzą na koniec drugiego
semestru do dopuszczającego kolokwium testowego z całości materiału.
16
Poziom zaliczenia teoretycznego kolokwiów dopuszczających 65%.
Osoby, które uzyskały mniej niż 117 pkt za kolokwia praktyczne podchodzą w końcu maja do dopuszczającego
kolokwium praktycznego z całości materiału. Warunek zaliczenia to: zaliczenie pkt. bazowych i uzyskanie w łącznej
punktacji co najmniej 65%.
Dopuszczające kolokwia teoretyczne i praktyczne odbywają się po zakończeniu kursu anatomii – jest to termin
ostateczny.
Sprawdzian roczny - egzamin praktyczny próbny
Pod koniec kursu anatomii organizowany jest próby egzamin praktyczny służący powtórzeniu i utrwaleniu
zdobytej w trakcie ćwiczeń wiedzy. Udział w sprawdzianie jest obowiązkowy, uzyskany wynik nie wpływa na
zaliczenie ćwiczeń.
Nie spełnienie powyższych warunków oznacza nie zaliczenie roku i niedopuszczenie do egzaminu.
Symbol
przedmiotowego
efektu
kształcenia
Symbole form
prowadzonych zajęć
Sposoby weryfikacji efektu
kształcenia Kryterium zaliczenia
W1. – W6.
Wykłady i ćwiczenia
W1 – W40
C1 - C54
Obserwacja pracy studenta
na ćwiczeniach
Kartkówka na każdym ćw.
,
Egzamin praktyczny i testowy
zaliczenie kartkówek na 60%
zaliczenie cyklu tematycznego w
formie praktycznej (szpilki) i
pisemnej (test)
zaliczenie Osteologii jest ustne na
ocenę
Egzamin 65%
Przedmiot kończy się egzaminem
na ocenę. Uzyskanie ≥ 65%
poprawnych odpowiedzi
U1. – U10.
Wykłady i ćwiczenia
W1 – W40
C1 - C54
Obserwacja pracy studenta
na ćwiczeniach
Kartkówka na każdym ćw.
,
Egzamin praktyczny i testowy
zaliczenie kartkówek na 60%
zaliczenie cyklu tematycznego w
formie praktycznej (szpilki) i
pisemnej (test)
zaliczenie Osteologii jest ustne na
ocenę
Egzamin 65%
Przedmiot kończy się egzaminem
na ocenę. Uzyskanie ≥ 65%
poprawnych odpowiedzi
PRZYKŁADOWE METODY WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA
w zakresie wiedzy: Egzamin ustny (niestandaryzowany, standaryzowany, tradycyjny, problemowy);
Egzamin pisemny – student generuje / rozpoznaje odpowiedź (esej, raport; krótkie strukturyzowane pytania /SSQ/;
test wielokrotnego wyboru /MCQ/; test wielokrotnej odpowiedzi /MRQ/; test dopasowania; test T/N; test uzupełniania
odpowiedzi)
w zakresie umiejętności: Egzamin praktyczny; Obiektywny Strukturyzowany Egzamin Kliniczny /OSCE/; Mini-
CEX (mini – clinical examination) ; Realizacja zleconego zadania; Projekt, prezentacja
w zakresie kompetencji społecznych:
Esej refleksyjny; Przedłużona obserwacja przez opiekuna / nauczyciela prowadzącego; Ocena 360° (opinie
nauczycieli, kolegów/koleżanek, pacjentów, innych współpracowników); Samoocena ( w tym portfolio
8. Kryteria oceniania
Forma zaliczenia przedmiotu:
Warunkiem zaliczenia ćwiczeń, semestru, roku i dopuszczenie do egzaminu z Anatomii jest czynny udział w
wykładach i ćwiczeniach oraz uzyskanie zaliczenia z każdego tematu ćwiczeń (60% sprawdzianów na ćwiczeniach)
17
i kolokwiów. Zaliczenie wszystkich sprawdzianów z danego cyklu pozwala na zdobycie dodatkowych 5 pkt. do
kolokwium teoretycznego.
Egzamin praktyczny i testowy obejmuje cały materiał ćwiczeniowy i wykładowy.
Egzamin z Anatomii odbywa się w sesji letniej i składa się z części praktycznej i teoretycznej - testowej.
Warunkiem zdania egzaminu jest pozytywne zaliczenie obu części. Nie zaliczenie jednej części praktycznej lub
teoretycznej oznacza ocenę niedostateczną z całości egzaminu.
Egzamin praktyczny
Egzamin praktyczny polega na rozpoznaniu 60 struktur anatomicznych (wraz ze stroną) z czego pierwsze 20 to tzw.
struktury bazowe (lista ok. 300 struktur bazowych jest podana w sylabusie i na stronie internetowej Zakładu), są to
najważniejsze struktury anatomiczne, brak ich znajomości uniemożliwia zaliczenie egzaminu. Rozpoznanie struktury
bazowej jest oceniane na 0 pkt lub 2 pkt. Pozostałe struktury w części pozabazowej oceniane są odpowiednio na 0 pkt
lub 1 pkt lub 2 pkt. Warunkiem zaliczenia egzaminu praktycznego jest uzyskanie minimum 36 pkt za struktury
bazowe oraz minimum 76 pkt. z całości egzaminu, brak uzyskania wymaganej liczby punktów bazowych jest
traktowane jako nie zaliczenie części praktycznej i tym samym całości egzaminu.
Egzamin testowy
Egzamin teoretyczny – testowy składa się ze 120 pytań, aby go zaliczyć należy odpowiedzieć na 76 pytań.
Metody weryfikacji efektów uwzględniają: zakres materiału, wymagania i sposoby oceny określone w Sylabusie
oraz ogólne zasady zaliczeń zawarte w Regulaminie Studiów.
W celu obiektywnego potwierdzenia wiedzy i umiejętności należy uwzględnić odpowiednie stopniowanie wynikające
z określonych kryteriów oceny
Suma punktów z egzaminu praktycznego i testowego.
ocena kryteria
2,0 (ndst) Brak osiągnięć zakładanych efektów kształcenia, stopień
opanowania mniejszy 0-151
3,0 (dost)
Osiągnięcia zakładanych efektów kształcenia, z
pominięciem niektórych aspektów lub z poważnymi
nieścisłościami, stopień opanowania wiedzy 152-169
3,5 (ddb)
Osiągnięcia zakładanych efektów kształcenia, z
pominięciem niektórych aspektów lub z poważnymi
nieścisłościami, stopień opanowania wiedzy 170-187
4,0 (db)
Osiągnięcia zakładanych efektów kształcenia, z
pominięciem niektórych aspektów lub z poważnymi
nieścisłościami, stopień opanowania wiedzy 188-205
4,5 (pdb)
Osiągnięcia zakładanych efektów kształcenia, z
pominięciem niektórych aspektów lub z poważnymi
nieścisłościami, stopień opanowania wiedzy 206-223
5,0 (bdb)
Osiągnięcia zakładanych efektów kształcenia, z
pominięciem niektórych aspektów lub z poważnymi
nieścisłościami, stopień opanowania wiedzy 224-240
Metody weryfikacji efektów kształcenia w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych: oceniane
są na podstawie obserwacji studenta na zajęciach, analizując aktywność i zaangażowanie na zajęciach
UWAGA!
Sam fakt posiadania przy sobie (nie mówiąc już o używaniu) z jakichkolwiek pomocy naukowych oraz środków
łączności (TELEFON KOMÓRKOWY, SMARTFON) oraz wszelkiego rodzaju urządzeń elektronicznych
wyposażonych w aparat fotograficzny i/lub kamerę. Utrwalanie treści testu w całości lub jego części poprzez
przepisywanie i/lub fotografowanie podczas trwania testu jest surowo zabronione. Stanowi dostateczną podstawę do
unieważnienia danej formy sprawdzianu wiedzy i przyznania studentowi zerowej liczby punktów
9. Literatura
18
LITERATURA ZALECANA do wyboru
1/ Anatomia Człowieka podręcznik dla studentów W.Woźniak
2/Anatomia Człowieka W.Sylwanowicz (red.Sokołowska Pituchowa) PZWL
3/ Anatomia Człowieka A.Bochenek M.Reicher T I-V PZWL (wybrane rozdziały)
4/ Anatomia Ośrodkowego Układu Nerwowego dla Studentów H.Dobaczewska
5/ Anatomia Kliniczna Głowy i Szyi R.Aleksandrowicz, B.Ciszek PZWL
6/ Zarys Anatomii Człowieka A.Krechowiecki, F.Czerwiński PZWL
7/ Mianownictwo Anatomiczne R.Aleksandrowicz PZWL
8/ Mała Anatomia Kliniczna B.Ciszek, K.Krasucki, R.Aleksandrowicz PZWL
ATLASY KLASYCZNE - przykłady
1/ Sobotta Atlas Anatomii Człowieka T I-II dowolne wydanie
2/ Kiss Atlas Anatomii dowolne wydanie
3/ Bertollini Atlas Anatomii dowolne wydanie
4/ Sinielnikow Atlas Anatomii dowolne wydanie
5/ Petra Kopf-Meier dowolne wydanie
6/ Prometeusz dowolne wydanie
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA – przykładowe propozycje
1/ Anatomia Topograficzna i Stosowana W. Łasiński T I-III PZWL
2/ Anatomia Prawidłowa Człowieka T.Marciniak RU ZSP AM Wrocław
3/ Anatomia Czynnościowa Ośrodkowego Układu Nerwowego B.Gołąb PZWL
4/ Anatomia Głowy dla Stomatologów W.Łasiński PZWL
5/ Anatomia tom I i II - Lippert Urban & Partner
6/ Anatomia Człowieka A.Bochenek M.Reicher T I-V PZWL
7/ dostępne na rynku słowniki mian anatomicznych (np. Terminologia Anatomica)
ATLASY FOTOGRAFICZNE - przykłady
1/ Kolorowy Atlas Anatomii Człowieka Mc.Minn i wsp. dowolne wydanie
2/ Anatomia Człowieka Rohen,Yokochi dowolne wydanie
3/ Atlas Anatomii Vajda
10. Kalkulacja punktów ECTS
Forma aktywności Liczba godzin Liczba punktów ECTS
Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim:
Wykład 40 1.3
Seminarium
Ćwiczenia 160 5.3
Samodzielna praca studenta (przykładowe formy pracy):
Przygotowanie studenta do zajęć 315 10,4
Przygotowanie studenta do zaliczeń 90 3
Samokształcenie. Przygotowanie referatu. 30 1
Razem 635 21
11. Informacje dodatkowe
19
Na terenie Zakładu działa Studenckie Naukowe Koło Anatomiczne. W Kole pracują sekcje:
neuroanatomiczna, anatomii klinicznej płodu i układu sercowo-naczyniowego, anatomii narządu ruchu
Członkiem koła może zostać student, który zdał egzamin z anatomii z wynikiem pozytywnym. Tym samym
student odbywający kurs anatomii przewidziany programem studiów nie może być członkiem koła lub jeśli był nim
wcześniej musi zawiesić członkostwo do czasu zdania egzaminu w celu uniknięcia konfliktu interesów
W drugim semestrze roku akademickiego rozpoczną się fakultatywne wykłady poświęcone Anatomii
Klinicznej (wtorek 17:00 - 18:30). Są to monograficzne wykłady przeznaczone dla studentów wszystkich lat studiów
oraz specjalizujących się lekarzy.
W drugim semestrze rozgrywany jest turniej wiedzy anatomicznej „Scapula Aurea” dla studentów I roku
wydziałów lekarskich i wydziału lekarsko-dentystycznego. Troje zwycięzców zostaje zwolnionych z egzaminu z
anatomii z oceną celującą. Wyłoniona w toku konkursu reprezentacja uczelni bierze udział w Ogólnopolskim
Konkursie Wiedzy Anatomicznej Scapula Aurea.
Punkty bazowe (2018/2019)
Zasady zdawania egzaminu praktycznego i kolokwiów (liczba stanowisk odnosi się do egzaminu )
1. Na każdym z trzydziestu stanowisk należy rozpoznać dwa punkty oznaczone szpilkami.
2. Czas na 1 stanowisko 60 sek.
3. Preparatów nie wolno dotykać przemieszczać i odwracać albowiem następna zdająca osoba nie będzie miała
szansy na rozwiązanie sprawdzianu.
4. Maksymalna ocena za jedną szpilkę 2 pkt.
Przykładowe warianty oceny szpilka wbita w t. tarczową górną lewą
o a. thyroidea sup. sin. 2p.
o a. thyroidea sup. dx. 1p.
o a. thyroidea sup. 1p
o t. tarczowa górna lewa 1p.
o t. tarczowa górna prawa 0p.
o t. tarczowa górna 0p.
o a. thyroidea 0p.
o lewa lub sin. 0p
5. Uwaga! Prawidłowe rozpoznanie struktury pojedynczej w sposób sugerujący jej parzystość lub
zwielokrotnienie = 0p.
np. trachea dx. Falx cerebri sin. Tentorium cerebelli sup.
6. Pierwsze 20 szpilek będzie wbite w punkty bazowe czyli podstawowe struktury anatomiczne których
praktyczna znajomość odróżnia wiedzę lekarza od wiedzy przedstawicieli innych zawodów medycznych.
Tutaj ocena będzie tylko na 2pkt albo na 0pkt bez wariantów pośrednich. Np.: przy oznaczenie lewej
t.szyjnej wspólnej jedyną pozytywna odpowiedź to:
o a.carotis communis sin. 2p.
o a.carotis communis dx. 0p
o a.carotis communis 0p.
o a.carotis 0p.
o t.szyjna wspólna lewa 0p.
o t.szyjna wspólna prawa 0p.
o t.szyjna wspólna 0p.
o t.szyjna 0p
W grupie dwudziestu punktów bazowych można popełnić 2 błędy. Większa liczba błędów powoduje automatyczne
niezaliczenie i praca nie jest dalej sprawdzana. Oznacza to, że aby zaliczyć egzamin należy uzyskać w tej części 36
pkt.
Punkty bazowe I semestru
OSTEOLOGIA I ARTROLOGIA
20
CRANIUM
1. Otwory i kanały zawierające nerwy czaszkowe oraz
o canalis caroticus,
o meatus acusticus externus,
o canalis nasolacrimalis,
o fossa hypophysialis,
o protuberantia occipitalis externa,
o sulcus sinus sagitalis sup.
o sulcus sinus trsv.
o sulcus sinus sigmoidei.
o alveolus dentalis
Nie trzeba podawać nazwy kości, w której przebiega kanał, ale trzeba podać stronę
2. Kości czaszki
o Os frontale
o Os ethmoidale
o Os temporale
o Os sphenoidale
o Os parietale
o Os occipitale
o Maxilla
o Os zygomaticum
o Os palatinum
o Os nasale
o Mandibula
COLUMNA VERTEBRALIS
1. części kręgu (corpus, arcus, processus spinosus) i nazwa własna (atlas, axis, prominens) lub odcinek np.
processus spinosus vertebrae cervicalis
2. dens axis
3. os sacrum, facies auricularis
4. os coccygis
5. promontorium
6. discus intervertebralis
THORAX
1. costa + strona
2. costa prima
3. sternum
MEMBRUM SUPERIUS
1. Scapula: angulus inf., cavitas glenoidalis,
2. Clavicula
3. Humerus: caput, collum chirurgicum, epicondyli
4. Radius
5. Ulna
6. Kości nadgarstka (umieć rozróżnić bez podania strony)
7. Kości śródręcza ( rozpoznać os metacarpi bez strony i numeru)
8. Paliczki ( rozpoznać paliczek bez strony i numeru + phalanx distalis)
6, 7, 8 – jeśli na szkielecie zmontowanym należy, podać stronę
MEMBRUM INFERIUS
1. Os coxae : crista iliaca, fossa iliaca, acetabulum, os pubis, tuber ischiadicum
2. Femur: caput, collum, trochanter maior et condylus medialis et lateralis
3. Patella (bez strony)
4. Tibia: malleolus medialis
5. Fibula: malleolus lateralis
6. Kości stępu ( umieć rozróżnić bez podania strony)
7. Kości śródstopia (jak kości śródręcza)
8. Paliczki (jak w k. górnej)
6, 7, 8 – jeśli na szkielecie zmontowanym należy, podać stronę
21
SYSTEMA NERVOSUM CENTRALE
1. a. basilaris
2. a. carotis interna
3. medulla oblongata
4. pyramis medullae oblongatae
5. pons
6. radix n. trigemini
7. ventriculus IV
8. vermis cerebelli
9. hemispherium cerebelli
10. tonsilla cerebelli
11. mesencephalon
12. aqueductus mesencephali
13. crus cerebri
14. thalamus
15. corpus pineale
16. ventriculus tertius
17. corpus mamillare
18. chiasma opticum
19. nucleus caudatus
20. nucleus lentiformis
COLLUM
1. m. sternocleidomastoideus
2. a. carotis communis
3. a. carotis interna
4. a. carotis externa
5. v. iugularis interna et externa
6. trachea
7. glandula thyroidea
8. os hyoideum
9. prominentia laryngis
10. epiglottis
11. plica vocalis
CAPUT
1. a. facialis
2. glandula parotis
3. labium superius
4. labium inferius
5. rima oris
6. palpebra sup.
7. palpebra inf.
8. nasus externus
9. mentum
10. m. maseter
11. m. temporalis
12. gingiva
13. lingua
14. palatum durum
15. palatum molle
16. uvula
17. tonsilla paltina
18. tonsilla pharyngea
19. ostium pharyngeum tubae auditivae
20. sinus maxillaris
21.capsula interna
22.ventriculus lateralis
23.plexus choroideus
24.hipocampus
25.septum pellucidum
26.corpus callosum
27.insula
28.lobus temporalis
29.lobus frontalis
30.lobus occipitalis
31.lobus parietalis
32.sulcus lateralis
33.sulcus centralis
34.fissura longitudinalis cerebri
35.Tractus olfactorius
36.bulbus olfactorius
37.medulla spinalis
38.hypophysis cerebri
12.cartilago thyroidea
13.m. digastricus
14.n. hypoglossus
15.glandula submandibularis
16.a. subclavia
17.v. subclavia
18.plexus brachialis
19.n. vagus
20.n. phrenicus
21.m. scalenus ant.
21.sinus frontalis
22.sinus sphenoidalis
23.concha nasalis inf.
24.concha nasalis media
25.ganglion trigeminale
26.n. alveolaris inf.
27.n.lingualis
28.a. maxillaris
29.a. temporalis spf.
30.falx cerebri
31.tentorium cerebelli
32.sinus sagitalis sup
33.sinus transv.
34.sinus sigmoideus
35.n. opticus
36.bulbus oculi
37.cavum tympani
38.auris interna
22
Punkty bazowe II semestru
THORAX, DORSUM
1. a. axillaris
2. m. pectoralis maior
3. m. latissimus dorsi
4. n. ulnaris,
5. n. medianus
6. n.musculocutaneus
7. n. radialis
8. n. axillaris
9. m. intercostalis ext.
10. m. intercostalis int.
11. a. thoracica interna
12. n. intercostalis
13. pleura parietalis
14. truncus sympathicus
15. esophagus
16. trachea
17. n. vagus
18. n. phrenicus
19. v. brachiocephalica
20. v. cava sup.
21. v. cava inf.
22. v. azygos
23. ductus thoracicus
24. aorta ascendens
25. arcus aortae
26. truncus brachiocephalicus
27. a. carotis communis dx et sin
28. a. subclavia sin et dx.
29. aorta descendens
30. truncus pulmonalis
ABDOMEN, SPATIUM RETROPERITONEALE ET ORGANA UROGENITALIA
1. funiculus spermaticus
2. umbilicus
3. m. rectus abdominis
4. linea alba
5. lig. inguinale
6. m. obl. ext. abdominis
7. peritoneum parietale
8. omentum maius
9. ventriculus
10. cardia ventriculi
11. fundus ventriculi
12. curvatura ventriculi minor et maior
13. pylorus
14. bulbus duodeni
15. duodenum
16. mesenterium
17. jejunum
18. ileum
19. caecum
20. apendix vermiformis
21. colon ascendens
31.a. pulmonalis
32.bronchus principalis dex.,/ sin.
33.vena pulmonalis sup
34.vena pulmonalis inf
35.apex pulmonis
36.lobus superior pulmonis
37.lobus medius pulmonis dx.
38.lobus inferior pulmonis
39.apex cordis
40.atrium sin.
41.auricula sin.
42.atrium dx.
43.auricula dx
44.m. papillaris (określić której komory)
45.valva aortae
46.valva trunci pulmonalis
47.valva bicuspidalis
48.valva tricuspidalis
49.septum interventriculare
50.fossa ovalis
51.ventriculus sinister
52.ventriculus dexter
53.a. coronaria sin
54.a. coronaria dx
55.sinus coronarius
56.diaphragma
57.m. erector spinae
58.m. trapesius
59.m. serratus ant.
41.vesica fellea
42.m. psoas maior
43.m. iliacus
44.n. femoralis
45.n. obturatorius
46.a. iliaca communis, externa et
interna
47.v. iliaca communis, externa et
interna
48.a. v. renalis
49.ren
50.pelvis renalis
51.glandula suprarenalis
52.ureter
53.vesica urinaria
54.truncus symphaticus
55.nodi lymphatici lumbales
23
22. colon transversum
23. colon descsendens
24. colon sigmoideum
25. rectum
26. lien
27. pancreas
28. lig hepatoduodenale
29. ductus choledochus
30. vena portae
31. lobus sinister
32. lobus dexter
33. lobus caudatus
34. lobus quadratus
35. ligamentum teres hepatis
36. aorta
37. v. cava inf
38. truncus celiacus
39. a et v. mesenterica sup.
40. a. et v. mesenterica inf
MEMBRUM SUPERIUS
1. m. subscapularis
2. m. infraspinatus
3. m. supraspinatus
4. m. deltoideus
5. m. biceps brachii
6. m. triceps brachii
7. m. brachioradialis
8. m. flexor carpi radialis
9. m. flexor carpi ulnaris
10. m. flexor digitorum spf.
11. m. flexor digitorum prof.
12. m. extensor digitorum communis
13. thenar
14. hypothenar
MEMBRUM INFERIUS
1. m. iliacus
2. m. psoas maior
3. m. gluteus maximus
4. m. gluteus medius
5. m. gluteus minimus
6. m. quadriceps femoris
7. m. sartorius
8. m.adductor magnus
9. tractus iliotibialis
10. m. gastrocnemius
11. m. soleus
12. tendo Achilli
13. m. tibialis ant
14. a. v. femoralis
Punkt bazowy może pojawić się w dalszej części sprawdzianu i wtedy należy opisać go szerzej aby uzyskać
maksymalną ocenę np. punkt bazowy ulna sin. w dalszej części sprawdzianu należy uwzględnić w jaką część kości
łokciowej wbito szpilkę np. tuberositas ulnae sin.
56.excavatio rectouterina
57.uterus
58.vagina
59.tuba uterina
60.ovarium
61.lig. latum uteri
62.testis
63.epidydymis
64.ductus deferens
65.prostata
66.urethra masculina
67.corpus cavernosum penis
68.glans penis
69.scrotum
70.urethra feminina
71.Labium maius pudendi
72.labium minus pudendi
73.clitoris
74.anus
75.m. levator ani
15.a. axillaris
16.a. brachialis
17.a. radialis
18.a. ulnaris
19.v. basilica
20.v. cephalica
21.n. medianus
22.n. radialis
23.n. ulnaris
24.n. musculocutaneus
25.unguis (okreslic którego palca)
15.a. v. poplitea
16.a. tibialis ant. / post.
17.v. saphena magna
18.n. ischiadicus
19.n. femoralis
20.n. tibialis
21.n. peroneus communis
22.lig. patellae
23.lig. cruciatum genus (określić
ant., post.)
24.unguis (okreslic którego palca)
24
HISTOLOGIA Z EMBRIOLOGIĄ
1. Metryczka
Nazwa Wydziału: WYDZIAŁ LEKARSKI
Program kształcenia: LEKARSKI – jednolite magisterskie
Rok akademicki: 2019/2020
Nazwa modułu/ przedmiotu: HISTOLOGIA Z EMBRIOLOGIĄ
Kod przedmiotu: 44651
46367
Jednostka/i prowadzące kształcenie:
Katedra i Zakład Histologii i Embriologii
Zakład Transplantologii i Centralny Bank Tkanek
CENTRUM BIOSTRUKTURY
ul. Chałubińskiego 5
02-004 WARSZAWA
STRONA INTERNETOWA: http://histologia.wum.edu.pl
tel/fax 22-629-52-82
Kierownik jednostki/jednostek: Prof. dr hab. Jacek Malejczyk
Rok studiów: 1
Semestr studiów: 1 i 2
Typ modułu/przedmiotu: Podstawowy
Osoby prowadzące:
1. dr Olga Aniołek
2. lek. Barbara Bikowska-Opalach
3. dr Łukasz Biały
4. mgr Agnieszka Czajkowska
5. dr hab. Ryszard Galus
6. dr hab. Tomasz Grzela
7. dr Grzegorz Gut
8. lek. Agata Hevelke
9. lek. Łukasz Hutnik
10. dr hab. Anna Hyc
11. dr hab. Anna Iwan
12. dr hab. Izabela Janiuk
13. dr Ewa Jankowska Steifer
14. dr hab. Jarosław Jóźwiak
15. dr hab. Artur Kamiński
16. dr Marek Kujawa
17. dr Małgorzata Litwiniuk
18. prof. dr. hab. Jacek Malejczyk
19. prof. dr. hab. Gayane Martirosian
20. prof. Stanisław Moskalewski
21. dr hab. Izabela Młynarczuk-Biały
22. dr Justyna Niderla-Bielińska
23. mgr Joanna Olkowska-Truchanowicz
24. dr hab. Dorota Radomska-Leśniewska
25
25. lek. Monika Siedlecka
26. dr hab. Piotr Skopiński
27. lek. Martyna Smolińska
28. lek. Alicja Sztokfisz-Ignasiak
29. dr Aneta Ścieżyńska
30. dr hab. Dariusz Śladowski
31. dr Izabela Uhrynowska-Tyszkiewicz
32. prof. dr hab. Paweł Włodarski
Erasmus TAK/NIE: Tak
Osoba odpowiedzialna za sylabus: Prof. Jacek Malejczyk
Liczba punktów ECTS: 10
2. Cele kształcenia
Celem nauczania Histologii z Embriologią i Cytologią jest zapoznanie studentów kierunku lekarskiego z budową
komórek, tkanek i narządów oraz powiązaniami budowy komórek i tkanek z pełnionymi przez nie funkcjami.
Stanowi to podstawę do późniejszego nauczania biochemii, fizjologii i histopatologii.
Program zawiera molekularne aspekty oddziaływań międzykomórkowych i uwzględnia podstawy fizjologii
wybranych narządów.
W czasie zajęć z embriologii człowieka, omawiane są wczesne stadia rozwojowe zarodka oraz proces formowania
się listków zarodkowych i powstawania pierwotnych tkanek i narządów.
3. Wymagania wstępne
Wiedza z zakresu biologii, chemii na poziomie liceum ogólnokształcącego.
4. Przedmiotowe efekty kształcenia
Lista efektów kształcenia
Symbol
przedmiotoweg
o efektu
kształcenia
Treść przedmiotowego efektu kształcenia Odniesienie do efektu
kierunkowego
Symbol tworzony
przez osobę
wypełniającą
sylabus
(Kategoria: W-
wiedza,
U-umiejętności,
K-kompetencje)
Efekty kształcenia określają co student powinien wiedzieć, rozumieć i
być zdolny wykonać po zakończeniu zajęć. Efekty kształcenia wynikają
z celów danego przedmiotu. Osiągnięcie każdego z efektów powinno
być zweryfikowane, aby student uzyskał zaliczenie.
Numer kierunkowego
efektu kształcenia
zawarty w
Rozporządzeniu Ministra
Nauki bądź Uchwały
Senatu WUM
właściwego kierunku
studiów
W1
Zna mianownictwo anatomiczne, histologiczne i embriologiczne w
języku polskim i angielskim
A.W1.
W2 Zna podstawowe struktury komórkowe i ich specjalizacje funkcjonalne
A.W4.
W3 Zna mikroarchitekturę tkanek, macierzy pozakomórkowej oraz
narządów
A.W5.
W4
Zna stadia rozwoju zarodka ludzkiego, budowę i czynność błon
płodowych i łożyska oraz etapy rozwoju poszczególnych narządów
A.W6.
W5
Zna enzymy biorące udział w trawieniu, mechanizm wytwarzania
kwasu solnego w żołądku, rolę żółci, przebieg wchłaniania produktów
B.W18.
26
trawienia oraz zaburzenia z nimi związane
W6
Zna przebieg i regulację funkcji rozrodczych u kobiet i mężczyzn
B.W27.
U1 Obsługuje mikroskop optyczny – także w zakresie korzystania z
immersji
A.U1.
U2
Rozpoznaje w obrazach z mikroskopu optycznego lub elektronowego
struktury histologiczne odpowiadające narządom, tkankom, komórkom
i strukturom komórkowym, dokonuje opisu i interpretuje ich budowę
oraz relacje między budową i funkcją
A.U2.
U3 Posługuje się w mowie i piśmie mianownictwem anatomicznym,
histologicznym oraz embriologicznym.
A.U5.
K1 Posiada świadomość własnych ograniczeń i umiejętność stałego
dokształcania się K.S4
5. Formy prowadzonych zajęć
Formy Liczba godzin Liczba grup Minimalna liczba osób
w grupie
Wykład
(w tym e-learning) 10 1 Liczba studentów 1 roku
Seminarium 30 22 25
Ćwiczenia 60 39 10
6. Tematy zajęć i treści kształcenia
Wykłady (W):
W1. Mechanizmy hematopoezy, implikacje kliniczne – A.W1; A.W4; A.U5; K.S4
W2. Włókno mięśniowe w zdrowiu i chorobie, czyli dlaczego Herkules łeb hydrze urwał – A.W1; A.W4; A.U5;
K.S4
W3. Omówienie zależności hormonalnych - podwzgórze - przysadka - jajnik - macica. Powstawanie owocytów i
plemników, cykl menstruacyjny – A.W1; A.W4; A.W6; A.U5; B. W27; K.S4
W4. Zapłodnienie komórki jajowej, rozwój zarodka do stadium blastocysty – A.W1; A.W6; A.U5; B. W27; K.S4
W5. Implantacja, regulacja implantacji przez czynniki wzrostu i różnicowania, naturalna utrata ciąży,
immunologiczne bariery zapłodnienia, nieprawidłowe miejsca implantacji, rozwój zarodka przedsomitarnego,
pęcherzyk żółtkowy pierwotny – A.W1; A.W6; A.U5; B. W27; K.S4
W6. Rozwój trofoblastu i kosmówki, pęcherzyk żółtkowy ostateczny, powstawanie cewy nerwowej i grzebienia
nerwowego, różnicowanie się mezodermy, tworzenie naczyń krwionośnych, powstawanie fałdu głowowego i
ogonowego oraz fałdów bocznych, różnicowanie się endodermy, łuki i kieszonki gardłowe, wędrówki
komórek, tworzenie chimer – A.W1; A.W6; A.U5; B. W27; K.S4
W7. Powstawanie jamy owodni i łożyska, różnicowanie się doczesnej, pępowina, krążenie płodowe, regulacja
objętości płynu owodniowego, bliźnięta, powstawanie wad rozwojowych – A.W1; A.W6; A.U5; B. W27; K.S4
W8. Odbudowa i degradacja tkanek łącznych – A.W1; A.W4; A.W5; A.U5; K.S4
W9. Angiogeneza - implikacje terapeutyczne – A.W1; A.W4; A.W5; A.U5; K.S4
W10. Wyzwania współczesnej medycyny – A.W1; A.W4; A.U2; A.U5; K.S4
Seminaria(S – po 1 godzinie) i ćwiczenia (c – po 2 godziny):
S1. Mikroskop, technika histologiczna – A.W1; A.W4; A.U1; A.U5; K.S4
C1. Różnorodne typy komórek. Zasady pracy z mikroskopem świetlnym – A.W1; A.W4; A.U1; A.U2; A.U5; K.S4
S2. Mikroskop elektronowy. Przedziały komórkowe i ich funkcje – A.W1; A.W4; A.W5; A.U5; K.S4
C2. Ultrastruktura organelli cytoplazmatycznych – A.W1; A.W4; A.W5; A.U2; A.U5; K.S4
S3.Ultrastruktura jądra komórki – A.W1; A.W5; A.U5; K.S4
C3. Podział komórki – A.W1; A.W4; A.U2; A.U5; K.S4
S4. Specjalistyczne struktury powierzchni nabłonka – A.W1; A.W4; A.U5; K.S4
C4. Tkanka nabłonkowa, gruczoły – budowa histologiczna – A.W1; A.W4; A.W5; A.U1; A.U2; A.U5; K.S4
S5. Rodzaje tkanki łącznej właściwej. Funkcje tkanki łącznej właściwej i tkanki tłuszczowej – A.W1; A.W4; A.W5;
27
A.U5; K.S4
C5. Tkanka łączna właściwa – budowa histologiczna – A.W1; A.W4; A.W5; A.U1; A.U2; A.U5; K.S4
S6. Rodzaje i funkcje tkanki chrzęstnej i tkanki kostnej – A.W1; A.W4; A.W5; A.U5; K.S4
C6. Budowa tkanki chrzęstnej i tkanki kostnej – A.W1; A.W4; A.W5; A.U1; A.U2; A.U5; K.S4
S7. Rozwój różnych rodzajów tkanki kostnej – przebudowa kości – A.W1; A.W4; A.W5; A.U5; K.S4
C7. Powstawanie kości – A.W1; A.W4; A.W5; A.U1; A.U2; A.U5; K.S4
S8. Organizacja i funkcje obwodowego układu nerwowego – A.W1; A.W4; A.W5; A.U5; K.S4
C8. Tkanka nerwowa. Budowa histologiczna – A.W1; A.W4; A.W5; A.U1; A.U2; A.U5; K.S4
S9. Organizacja i funkcje tkanki mięśniowej – A.W1; A.W4; A.W5; A.U5; K.S4
C9. Tkanka mięśniowa – budowa histologiczna – A.W1; A.W4; A.W5; A.U1; A.U2; A.U5; K.S4
S10. Szpik i wytwarzanie komórek krwi – A.W1; A.W4; A.W5; A.U5; K.S4
C10. Ocena morfologii komórek krwi i szpiku – A.W1; A.W4; A.W5; A.U1; A.U2; A.U5; K.S4
S11. Układ krążenia, budowa i funkcja komórek śródbłonka – A.W1; A.W4; A.W5; A.U5; K.S4
C11. Struktura histologiczna naczyń krwionośnych i limfatycznych – A.W1; A.W4; A.W5; A.U1; A.U2; A.U5; K.S4
S12. Omówienie i demonstracja preparatów histologicznych – histologia ogólna – A.W1; A.W4; A.W5; A.U5; K.S4
C12. Poprawianie niezaliczonych tematów ćwiczeń (wejściówek). Dopuszczenie do kolokwium semestralnego.
Przedkolokwialne pokazy preparatów histologicznych – histologia ogólna – A.W1; A.W4; A.W5; A.U1;
A.U2; A.U5; K.S4
S13. Omówienie i demonstracje preparatów histologicznych – histologia ogólna – A.W1; A.W4; A.W5; A.U5; K.S4
C13. Przedkolokwialne pokazy preparatów histologicznych – histologia ogólna – A.W1; A.W4; A.W5; A.U1; A.U2;
A.U5; K.S4
S14. Funkcje gruczołów wydzielania wewnętrznego – A.W1; A.W4; A.W5; A.U5; B.W27; K.S4
C14. Budowa histologiczna gruczołów wydzielniczych – A.W1; A.W4; A.W5; A.U1; A.U2; A.U5; B.W27; K.S4
S15. Powstawanie komórek rozrodczych żeńskich – A.W1; A.W4; A.W5; A.U5; B.W27; K.S4
C15. Budowa histologiczna żeńskiego układu płciowego – A.W1; A.W4; A.W5; A.U1; A.U2; A.U5; B.W27; K.S4
S16. Powstawanie komórek rozrodczych męskich – A.W1; A.W4; A.W5; A.U5; B.W27; K.S4
C16. Budowa męskiego układu płciowego – A.W1; A.W4; A.W5; A.U1; A.U2; A.U5; B.W27; K.S4
S17. Mechanizmy embriogenezy – A.W1; A.W4; A.W5; A.W6; A.U5; B.W27; K.S4
C17. Budowa zarodka, błon płodowych i łożyska – A.W1; A.W4; A.W5; A.W6; A.U1; A.U2; A.U5; B.W27; K.S4
S18. Układ chłonny – typy komórek i ich funkcje – A.W1; A.W4; A.W5; A.U5; K.S4
C18. Budowa histologiczna i funkcje narządów limfatycznych – A.W1; A.W4; A.W5; A.U1; A.U2; A.U5; K.S4
S19. Funkcje struktur jamy ustnej; rozwój zęba – A.W1; A.W4; A.W5; A.U5; K.S4
C19. Układ pokarmowy (1) - budowa zęba, ślinianek i błon śluzowych jamy ustnej – A.W1; A.W4; A.W5; A.U1;
A.U2; A.U5; K.S4
S20. Gruczoły żołądka i jelit - budowa i funkcja – A.W1; A.W4; A.W5; A.U5; B.W18; K.S4
C20. Układ pokarmowy (2) – budowa histologiczna poszczególnych odcinków przewodu pokarmowego – A.W1;
A.W4; A.W5; A.U1; A.U2; A.U5; B.W18; K.S4
S21. Funkcje wątroby i trzustki – A.W1; A.W4; A.W5; A.U5; B.W18; K.S4
C21. Układ pokarmowy (3) - budowa histologiczna gruczołów układu pokarmowego. Tkanka limfatyczna układu
pokarmowego – A.W1; A.W4; A.W5; A.U1; A.U2; A.U5; B.W18; K.S4
S22. Funkcje poszczególnych odcinków układu oddechowego – A.W1; A.W4; A.W5; A.U5; K.S4
C22. Budowa histologiczna układu oddechowego – A.W1; A.W4; A.W5; A.U1; A.U2; A.U5; K.S4
S23. Funkcje nerek – A.W1; A.W4; A.W5; A.U5; K.S4
C23. Budowa histologiczna układu moczowego – A.W1; A.W4; A.W5; A.U1; A.U2; A.U5; K.S4
S24. Funkcje skóry, rozwój gruczołu mlekowego – A.W1; A.W4; A.W5; A.U5; K.S4
C24. Budowa histologiczna skóry i jej przydatków – A.W1; A.W4; A.W5; A.U1; A.U2; A.U5; K.S4
S25. Budowa oka, funkcje siatkówki – A.W1; A.W4; A.W5; A.U5; K.S4
C25. Budowa histologiczna centralnego układu nerwowego i narządów zmysłów – A.W1; A.W4; A.W5; A.U1;
A.U2; A.U5; K.S4
S26. Poprawianie niezaliczonych tematów ćwiczeń (wejściówek). Dopuszczenie do kolokwium semestralnego.
Omówienie i demonstracje preparatów histologicznych – histologia szczegółowa – A.W1; A.W4; A.W5;
A.W6; A.U5; B.W27; K.S4
C26. Przedkolokwialne pokazy preparatów histologicznych – histologia szczegółowa – A.W1; A.W4; A.W5; A.U1;
A.U2; A.U5; K.S4
S27. Omówienie i demonstracje preparatów histologicznych – histologia szczegółowa – A.W1; A.W4; A.W5; A.W6;
A.U5; B.W27; K.S4
C27. Przedkolokwialne pokazy preparatów histologicznych – histologia szczegółowa – A.W1; A.W4; A.W5; A.U1;
A.U2; A.U5; K.S4
S28. Omówienie i demonstracje preparatów histologicznych – przed Egzaminem z Histologii i Embriologii – A.W1;
A.W4; A.W5; A.W6; A.U5; B.W27; K.S4
28
C28. Przedegzaminacyjne pokazy preparatów histologicznych – A.W1; A.W4; A.W5; A.U1; A.U2; A.U5; K.S4
S29. Omówienie i demonstracje preparatów histologicznych – przed Egzaminem z Histologii i Embriologii – A.W1;
A.W4; A.W5; A.W6; A.U5; B.W27; K.S4
C29. Przedegzaminacyjne pokazy preparatów histologicznych – A.W1; A.W4; A.W5; A.U1; A.U2; A.U5; K.S4
S30. Omówienie i demonstracje preparatów histologicznych – przed Egzaminem z Histologii i Embriologii – A.W1;
A.W4; A.W5; A.W6; A.U5; B.W27; K.S4
C30. Przedegzaminacyjne pokazy preparatów histologicznych – A.W1; A.W4; A.W5; A.U1; A.U2; A.U5; K.S4
7. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia
Symbol
przedmiotow
ego efektu
kształcenia
Symbole form
prowadzonych zajęć Sposoby weryfikacji efektu kształcenia
Kryterium
zaliczenia
W1 – W6,
U1 – U3
Wykłady / Seminaria /
Ćwiczenia Sprawdzian cząstkowy, kolokwia
Minimum 60% prawidłowych
odpowiedzi
K1 Wykłady / Seminaria /
Ćwiczenia
Obserwacja zachowania studenta
podczas zajęć, rozmowa, pozytywna
opinia prowadzącego
Posługiwanie się opisanymi
kompetencjami, ocena pracy
całorocznej przez asystenta.
8. Kryteria oceniania
Forma zaliczenia przedmiotu: Egzamin II-stopniowy: praktyczny i testowy
ocena kryteria
2,0 (ndst) Do 59% - ocena niedostateczna nie zalicza przedmiotu
3,0 (dost.) 60 – 68%
3,5 (ddb) 69 – 76%
4,0 (db) 77 – 84%
4,5 (pdb) 85 – 92%
5,0 (bdb) 93 – 100%
9. Literatura
1. „Histologia” – Sawicki W., Malejczyk J. PZWL, Warszawa, ostatnie wydanie
2. „Langman Embriologia – T.W. Sadler wyd. XIII” – polskie wydanie pod red. J. Malejczyk, M. Kujawa, Urban &
Partner, Wrocław 2017
3. „Embriologia i wady wrodzone. Od zapłodnienia do urodzenia” – Moore K.L., Persaud T.V.N, Torchia M.G.,
Elsevier Saunders, Wrocław, 2013
4. Wheather. Histologia. Podręcznik i atlas” Young B., Lowe J.S., Stevens A., Heath J.W. – Tłumaczenie polskie
pod red. J. Malejczyka, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2010
5. „ Histologia” A. Stevensand, J Lowe
6. „ Anatomia mikroskopowa zwierząt domowych i człowieka” J. Kuryszko, J Zarzycki
7. “Embriologia” – Bartel H., PZWL, Warszawa, 2014
8. „ Histologia” K. Ostrowski
9. „ Molekularne podstawy rozrodczości człowieka i innych ssaków” M. Kurpisz wyd. Termedia
10.Kalkulacja punktów ECTS
Forma aktywności Liczba godzin Liczba punktów
ECTS
Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim:
29
Wykład 10
Seminarium 30
3
Ćwiczenia 60
Samodzielna praca studenta (przykładowe formy pracy):
Przygotowanie studenta do zajęć 100 4
Przygotowanie do zaliczeń 75 3
Inne, (jakie?)
Razem 275 10
11.Informacje dodatkowe
Przy Katedrze i Zakładzie Histologii i Embriologii działają trzy koła studenckie:
1. SKN - Opiekunami Koła są dr Izabela Młynarczuk-Biały i dr hab. Ryszard Galus http:
//histologia.wum.edu.pl - Studenckie Koło Naukowe
2. SKN Inżynierii Tkankowej - Opiekunem Koła jest Prof. dr hab. Małgorzata Lewandowska-Szumieł
3. Studenckie Koło Naukowe NEMO - Opiekunem Koła jest dr hab. Jarosław Jóźwiak.
Regulamin zajęć z Histologii i Embriologii dla studentów kierunku lekarskiego
2019/2020
Organizacja zajęć
1. Nauczanie Histologii i Embriologii odbywa się w formie ćwiczeń, seminariów i wykładów.
2. Obecność na ćwiczeniach i seminariach jest obowiązkowa. Spóźnienia przekraczające 15 minut będą
traktowane jak nieobecność.
3. Ćwiczenia rozpoczynają się objaśnieniami, które są obowiązkową częścią ćwiczeń.
4. Studenci przystępują do zajęć przygotowani merytorycznie. Zakres materiału objętego ćwiczeniem jest
podany w „Programie zajęć”. Przygotowanie studentów do zajęć jest sprawdzane przez asystenta.
5. W trakcie ćwiczeń studenci omawiają z asystentem zagadnienia objęte tematem ćwiczenia oraz oglądają
preparaty mikroskopowe, schematy i elektronogramy. Obrazy tkanek i narządów oglądanych pod
mikroskopem należy narysować i opisać (legenda do rysunku) w zeszycie. Mikroskopy są rozmieszczone na
stołach, lub wypożyczane pod zastaw legitymacji studenckiej. Po zakończeniu oglądania preparatów należy
wyłączyć oświetlenie mikroskopu i przykryć mikroskop pokrowcem. Wynoszenie z sal ćwiczeniowych
preparatów, elektronogramów, mikroskopów lub ich części jest zabronione.
6. W okresie przedkolokwialnym i przedegzaminacyjnym każda grupa studencka może wypożyczyć komplet
preparatów demonstracyjnych. Zestawy można wielokrotnie wymieniać. Przed oddaniem/wymianą zestawu,
należy uporządkować preparaty wg załączonej listy. Za zgubienie lub zniszczenie preparatów studenci
ponoszą odpowiedzialność finansową.
Zaliczenie wejściówek
1. Aby uzyskać zaliczenie ćwiczeń student musi uzyskać minimum 60% całkowitej liczby punktów ze
wszystkich wejściówek z zajęć, z określonego działu (histologia ogólna, embriologia, histologia
szczegółowa).
2. Jeżeli student nie osiągnął z wejściówek 60%, to musi zaliczyć wszystkie wejściówki z tematów, gdzie nie
osiągnął 60% punktów. Nieuzyskanie minimum 60% punktów z każdej, z poprawianych wejściówek
skutkuje niedopuszczeniem do kolokwium/egzaminu.
3. Asystenci po zakończeniu semestru zobowiązani są do przekazania informacji o studentach kwalifikujących
się do dodatkowego zaliczenia wejściówki oraz podania tematu niezaliczonego ćwiczenia.
Zaliczenie zajęć
1. Warunkiem zaliczenia semestru jest udział w ćwiczeniach i seminariach oraz zaliczenie wszystkich
ćwiczeń.
2. Warunkiem zaliczenia ćwiczenia jest uzyskanie pozytywnej oceny ze znajomości materiału przewidzianego
30
na dane ćwiczenie oraz wykonanie rysunków preparatów i ich poprawne opisanie.
3. Dni, w których wyznaczono terminy ćwiczeń i kolokwiów są dniami zajęć obowiązkowych.
4. Dopuszcza się nieobecność na 2 ćwiczeniach w semestrze. Ze względu na charakter ćwiczeń oraz
organizację zajęć nie ma możliwości odrabiania nieobecności. Nieobecność na 3 zajęciach, powoduje
niezaliczenie semestru i niedopuszczenie do kolokwium bez względu na powód nieobecności.
Zaliczenie
1. Terminy kolokwiów są uzgadniane z Radą Pedagogiczną i nie podlegają zmianie.
2. Warunkiem dopuszczenia do kolokwium jest udział w ćwiczeniach i seminariach oraz zaliczenie wszystkich
ćwiczeń.
3. Kolokwia z histologii ogólnej i szczegółowej złożone są z części praktycznej i teoretycznej.
4. Kolokwium z embriologii nie ma części praktycznej.
5. Kolokwia organizowane dla całego kursu w pierwszym i drugim terminie mają formę testów. Pozostałe
odbywają się w formie ustalanej przez Kierownika Katedry.
6. Testy kolokwialne są złożone z 50 pytań.
7. Kryteria zaliczenia kolokwium ustalane są przez Kierownika Katedry po przeprowadzeniu testu, przy czym
zakłada się, że wymagane jest co najmniej 60% prawidłowych odpowiedzi w teście.
8. Wszelkie zastrzeżenia lub nieprawidłowości dotyczące przebiegu kolokwium lub egzaminu pisemnego
student powinien zgłosić w formie pisemnej członkom Zespołu Egzaminacyjnego bezpośrednio po
zakończeniu kolokwium lub egzaminu. („Regulamin Egzaminów Pisemnych Warszawskiego Uniwersytetu
Medycznego”, pkt 16.)
9. Każde kolokwium można zdawać dwukrotnie. W przypadku niezaliczenia w obu terminach studentom
przysługuje prawo do zdawania w trzecim terminie.
10. Część praktyczną kolokwium należy zaliczyć przed wyznaczonym terminem poprawkowym kolokwium
testowego. Jeżeli student nie zaliczy części praktycznej kolokwium, nie będzie dopuszczony do dalszych
terminów kolokwium testowego.
11. Studenci mogą sprawdzać swoje karty pytań i odpowiedzi tylko przez 3 dni robocze od ogłoszenia
wyników. Tylko studenci, którym brakuje do zaliczenia maksymalnie 2 punktów, mogą sprawdzać
swoje karty pytań i odpowiedzi.
Egzamin końcowy
1. Egzamin z przedmiotu obejmuje treści objęte programem ćwiczeń, seminariów i wykładów.
2. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zdanie wszystkich kolokwiów przewidzianych programem.
3. Terminy egzaminów są uzgadniane z Radą Pedagogiczną i nie podlegają zmianie.
4. Egzamin składa się z dwóch niezależnych części: praktycznej i teoretycznej.
5. Niezaliczenie części praktycznej lub teoretycznej skutkuje oceną niedostateczną z egzaminu.
6. Kierownik Katedry może wyrazić zgodę na zdawanie egzaminu w formie ustnej studentom, którzy uzyskali
z kolokwiów średnią nie niższą niż 4½. O taką zgodę student powinien wystąpić do Kierownika Katedry na
piśmie (formularz podania dostępny na stronie internetowej Katedry).
7. W przypadku nieobecności na egzaminie lub kolokwium spowodowanej przyczynami zdrowotnymi, student
zobowiązany jest dostarczyć zwolnienie lekarskie w ciągu trzech dni roboczych od dnia wyznaczonego
egzaminu, pod rygorem wpisania oceny niedostatecznej.
8. W razie niezaliczenia egzaminu poprawkowego, na wniosek studenta Dziekan może wyznaczyć egzamin
komisyjny.
Egzamin praktyczny
• Egzamin praktyczny polega na rozpoznaniu 10 preparatów histologicznych. Minimalna liczba rozpoznanych
preparatów wynosi 6. Za każdy dodatkowo rozpoznany preparat student uzyskuje 1 punkt, a w przypadku
rozpoznania 10 preparatów - 5 punktów.
• Studenci, którzy nie zaliczyli w pierwszym terminie części praktycznej egzaminu przystępują do testu,
którego pozytywny wynik będzie traktowany, jako wynik egzaminu poprawkowego (student zdaje wówczas
ponownie jedynie egzamin praktyczny).
• Studenci, którzy zaliczyli w pierwszym terminie część praktyczną egzaminu, a nie zdali testu, nie muszą
przystępować ponownie do egzaminu praktycznego w drugim terminie egzaminu (student zdaje wówczas
ponownie jedynie egzamin teoretyczny).
Egzamin teoretyczny
• Część teoretyczna egzaminu odbywa się w formie testu złożonego ze 100 pytań z zakresu histologii ogólnej
i szczegółowej oraz z embriologii.
• Test zawiera pytania z działu wiedzy ogólnolekarskiej (histologii ogólnej, szczegółowej i embriologii), oraz
pytania z histologii struktur jamy ustnej.
• Kryteria zaliczenia egzaminu ustalane są przez Kierownika Katedry po przeprowadzeniu testu, przy czym
zakłada się, że wymagane jest, co najmniej 60% prawidłowych odpowiedzi w teście.
• Wszelkie zastrzeżenia lub nieprawidłowości dotyczące przebiegu egzaminu pisemnego student powinien
31
zgłosić w formie pisemnej członkom Zespołu Egzaminacyjnego bezpośrednio po zakończeniu egzaminu. (
„Regulamin Egzaminów Pisemnych Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego”, pkt 16.)
Ocena końcowa
1. Ocena z egzaminu jest wystawiana na podstawie wyników obu części egzaminu. Na ocenę końcową
składają się punkty uzyskane z obu części egzaminu.
2. Punkty z egzaminu praktycznego są doliczane tylko studentom, którzy spełnili kryteria zaliczenia testu.
3. Punkty z egzaminu praktycznego są doliczane studentom tylko raz. W sesji poprawkowej punkty z
egzaminu praktycznego nie są przyznawane.
Stanowisko Katedry w sprawie ściągania na egzaminach i kolokwiach
Ściąganie na egzaminach i kolokwiach jest naruszeniem zasad etyki oraz Regulaminu Studiów WUM. Osoby
aktywnie i biernie uczestniczące w tym procederze będą karane usunięciem z egzaminu, z oceną niedostateczną.
Dodatkowo Katedra wdroży postępowanie dyscyplinarne wobec osób ściągających.
Osoby aktywnie ściągające to osoby, które odpisują wyniki od innych studentów, bądź korzystające w czasie
egzaminu z niedozwolonych notatek lub urządzeń elektronicznych służących do komunikowania się lub do
przechowywania danych. Wnoszenie takich urządzeń na zaliczenia i egzaminy jest zabronione.
Poprzez bierny udział w ściąganiu rozumie się ułatwianie odpisywania własnych odpowiedzi innym uczestnikom
egzaminu.
Student jest zobowiązany dochować należytej staranności, aby uniemożliwić innym odpisywanie swoich
odpowiedzi.
Kierownik Katedry obliguje Studentów i Egzaminatorów do ścisłego przestrzegania tych zasad.
Stanowisko Katedry w sprawie formy zaliczenia przedmiotu
Studenci, dla których język polski jest językiem obcym podlegają takim samym kryteriom oceny, co studenci
polskojęzyczni i zdają kolokwia i egzamin w formie testu.
32
PIERWSZA POMOC I ELEMENTY PIELĘGNIARSTWA
1. Metryczka
Nazwa Wydziału: Wydział Lekarski
Program kształcenia: Kierunek Lekarski
Studia jednolite stacjonarne i niestacjonarne wieczorowe
Rok akademicki: 2019/2020
Nazwa modułu/przedmiotu: Pierwsza pomoc i elementy pielęgniarstwa
Kod przedmiotu: 44656
46372
Jednostka/i prowadząca/e kształcenie:
- I Klinika Anestezjologii Intensywnej Terapii
SK Dzieciątka Jezus ul Lindleya 4 02-005 Warszawa
www.anestezjologia1.wum.edu.pl
22 502 17 21
- II Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii
CSK Banacha 1a 02-097 Warszawa
22 599 20 02
- Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Dziecięcej
SP Dziecięcy Szpital Kliniczny WUM
Żwirki i Wigury 63A 02-091 Warszawa
22 317 98 61
Kierownik jednostki/jednostek:
dr hab. n. med. Janusz Trzebicki,
dr hab. n. med. P. Andruszkiewicz
dr hab. n. med. Izabela Pągowska-Klimek
Rok studiów I
Semestr studiów I lub II
Typ modułu/przedmiotu podstawowy
Osoby prowadzące
dr hab. n. med. P. Andruszkiewicz, dr hab. n. med. Izabela
Pągowska-Klimek, dr hab. n. med. J. Trzebicki, dr n.med. Karolina
Dobrońska, dr n.med. Lidia Jureczko, dr n.med. Małgorzata
Mierzewska-Schmidt, dr n. med. Grzegorz Niewinski, lek. A.
Baranowski, lek. M. Barwijuk, lek. A. Gruźlewska, lek. K.
Jakubowska, lek. J. Kalbowiak, lek. P. Łącki, lek. Jan Pluta, lek. W.
Romaniuk, lek. M. Rykowski, lek. P. Sawicki, lek. A. Święch-
Zarzycka, lek. Łukasz Wróblewski.
Erasmus TAK/NIE tak
Osoba odpowiedzialna za sylabus
dr n. med. L. Jureczko, dr n. med. K. Dobrońska
22 502 17 21, 22 502 17 27
[email protected], [email protected]
Liczba punktów ECTS: 3
2. Cele kształcenia
33
C1. Nauczenie studentów prowadzenia resuscytacji krążeniowo-oddechowej według aktualnych wytycznych
C2. Zapoznanie studentów z metodami oceny podstawowych funkcji życiowych człowieka w stanie zagrożenia
życia
C3. Nauczenie studentów rozpoznawania sytuacji zagrażających zdrowiu i życiu człowieka
C4. Zapoznanie studentów z podstawowymi czynnościami pielęgniarskimi w opiece domowej i szpitalnej
3. Wymagania wstępne
Znajomość aktualnych wytycznych resuscytacji Europejskiej Rady Resuscytacji - 2015
4. Przedmiotowe efekty kształcenia
Lista efektów kształcenia
Symbol
przedmiotowego
efektu kształcenia
Treść przedmiotowego efektu kształcenia Odniesienie do efektu
kierunkowego (numer)
W1 Poznanie aktualne wytyczne resuscytacji krążeniowo-
oddechowej noworodków, dzieci i dorosłych; F.W7.
W2
Zna objawy najczęściej występujących ostrych zatruć, w tym
alkoholami, narkotykami i innymi substancjami
psychoaktywnymi, metalami ciężkimi oraz wybranymi
grupami leków.
C.W44.
U1 Ocenia stan ogólny, stan przytomności i świadomości
pacjenta; E.U7.
U2 Rozpoznaje stany bezpośredniego zagrożenia życia E.U14.
U3 Rozpoznaje stan po spożyciu alkoholu, narkotyków i innych
używek E.U15.
U4
Wykonuje podstawowe procedury i zabiegi lekarskie, w tym:
a) pomiar temperatury ciała, pomiar tętna, nieinwazyjny
pomiar ciśnienia tętniczego,
b) monitorowanie parametrów życiowych przy pomocy
kardiomonitora, pulsoksymetrię,
c) badanie spirometryczne, leczenie tlenem, wentylację
wspomaganą i zastępczą,
d) wprowadzenie rurki ustno-gardłowej,
e) wstrzyknięcia dożylne, domięśniowe i podskórne,
kaniulację żył obwodowych, pobieranie obwodowej krwi
żylnej, pobieranie posiewów krwi, pobieranie krwi tętniczej,
pobieranie arterializowanej krwi włośniczkowej,
f) pobieranie wymazów z nosa, gardła i skóry, nakłucie jamy
opłucnowej,
g) cewnikowanie pęcherza moczowego u kobiet i mężczyzn,
zgłębnikowanie żołądka, płukanie żołądka, enemę,
h) standardowy elektrokardiogram spoczynkowy wraz z
interpretacją, kardiowersję elektryczną i defibrylację serca,
i) proste testy paskowe i pomiar stężenia glukozy we krwi;
E.U29.
U5
Wdraża podstawowe postępowanie lecznicze w ostrych
zatruciach;
E.U33.
U6
Postępuje właściwie w przypadku urazów (zakłada opatrunek
lub unieruchomienie, zaopatruje i zszywa ranę);
E.U36.
U7 Zakłada wkłucie obwodowe F.U.5.
34
U8
Wykonuje doraźne unieruchomienie kończyny, wybiera
rodzaj unieruchomienia konieczny do zastosowania w
typowych sytuacjach klinicznych oraz kontroluje poprawność
ukrwienia kończyny po założeniu opatrunku
unieruchamiającego;
F.U8.
U9 Zaopatruje krwawienie zewnętrzne F.U.9.
U10
Wykonuje podstawowe zabiegi resuscytacyjne z użyciem
automatycznego defibrylatora zewnętrznego i inne czynności
ratunkowe oraz udziela pierwszej pomocy
F.U.10.
U11 Ocenia stan chorego nieprzytomnego zgodnie z
obowiązującymi międzynarodowymi skalami punktowymi; F.U21.
K1 Posiada świadomość własnych ograniczeń i umiejętność
stałego dokształcania się K.S4.
5. Formy prowadzonych zajęć
Forma Liczba godzin Liczba grup Minimalna liczba osób w grupie
Wykład (e-zajęcia) 15 wszystkie c. kurs
Seminarium 6 1 20
Ćwiczenia
(w tym CSM)
24
(21 CSM) 1 5
6. Tematy zajęć i treści kształcenia
Zajęcia w Klinikach: 9h – (3h ćwiczeń, 6h seminariów) /W1, U1, U2, K1
1) C1/S1 Wprowadzenie – Bezpieczeństwo ratownika, ryzyko zakażenia. Łańcuch przeżycia. Badanie ABCD.
Wyposażenie podstawowe apteczki
2) C2/S2 Działanie systemu ratownictwa, transport pacjenta, pracownie diagnostyczne, SOR, OIT (wyprawa po
szpitalu „szlakiem pacjenta urazowego”)
3) C3/S3 Repetytorium na przypadkach, zaliczenie (test 15 pytań)
Centrum symulacji: 21h ćwiczeń /W1,U1,U2,U3,U4,U5, U6,U7,U8,U9,U10,U11,K1
4) BLS + AED dziecko i dorosły (Uwaga: student, nieprzygotowany teoretycznie do zajęć nie zostanie do
nich dopuszczony)
5) Zaliczenie BLS + AED. Postępowanie z pacjentem po urazie, stany zagrożenia życia.
6) Czynności pielęgniarskie (wstrzyknięcia podskórne, domięśniowe, dożylne, podawanie płynów w infuzji,
pomiar ciśnienia, tętna, podłączenie kardiomonitora, wykonanie EKG).
Wykłady w ramach e-learningu: 15h / W1W2,U1,U2,U3,U4,U5,U6,U7,U8,U9,U10,U11
W1. Przygotowanie do ćwiczeń w centrum symulacji:
1) Kaniulacja naczyń
2) Transport pacjenta w stanie zagrożenia życia
3) Wprowadzenie do zajęć symulacyjnych
W2. Pacjent nieprzytomny
W3. Podstawowe zabiegi resuscytacyjne. Zastosowanie AED.
W4. BLS u dziecka. Stany zagrożenia życia u dzieci.
W5. Pierwsza pomoc w zatruciach
W6. Nagłe zatrzymanie krążenia w sytuacjach szczególnych
W7. Oddechowe i krążeniowe stany zagrożenia życia
W8. Metaboliczne i neurologiczne stany zagrożenia życia
35
W9. Monitorowanie
W10. Historia resuscytacji. Etyczne i prawne zagadnienia związane z udzielaniem pomocy.
7. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia
Symbol
przedmiotowego
efektu
kształcenia
Symbole form
prowadzonych zajęć
Sposoby weryfikacji
efektu kształcenia Kryterium zaliczenia
W1, U1, K1 W, S, C
Realizacja e-wykładów
Sprawdzian
umiejętności
praktycznych i
teoretycznych.
Obecność na zajęciach
Aktywny udział we wszystkich
seminariach i ćwiczeniach.
Zaliczenie wykładów w formie e-learningu
Samodzielne poprowadzenie resuscytacji
krążeniowo oddechowej na poziomie BLS
Rozwiązanie testu – 15 pytań
8. Kryteria oceniania
Forma zaliczenia przedmiotu:
ocena kryteria
2,0 (ndst) Niezaliczenie e-wykładów i/lub nieumiejętność przeprowadzenie BLS i/lub 0-7 pkt z testu
3,0 (dost) Zaliczenie e-wykładów, prawidłowe przeprowadzenie BLS oraz 8-9 pkt z testu
3,5 (ddb) Zaliczenie e-wykładów, prawidłowe przeprowadzenie BLS oraz 10 pkt z testu
4,0 (db) Zaliczenie e-wykładów, prawidłowe przeprowadzenie BLS oraz 11-12 pkt z testu
4,5 (pdb) Zaliczenie e-wykładów, prawidłowe przeprowadzenie BLS oraz 13 pkt z testu
5,0 (bdb) Zaliczenie e-wykładów, prawidłowe przeprowadzenie BLS oraz 14-15 pkt z testu
9. Literatura
Literatura obowiązkowa: Wytyczne Resucytcji 2015
10. Kalkulacja punktów ECTS
Forma aktywności Liczba godzin Liczba punktów ECTS
Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim:
Wykład (e-zajęcia) 15 0.6
Seminarium 6 0.25
Ćwiczenia 24 0.95
Samodzielna praca studenta (przykładowe formy pracy):
Przygotowanie studenta do zajęć 20 0.8
Przygotowanie studenta do zaliczeń 10 0.4
Inne (jakie?)
36
Razem 75 3
11. Informacje dodatkowe
Przed przystąpieniem do zajęć praktycznych w centrum symulacji konieczne jest zaliczenie e-wykładów
Przed 1 zajęciami: W1, W2, W3, W4,
Przed 2 zajęciami: W5, W6, W7, W8
Przed 3 zajęciami: W9, W10
Student nieprzygotowany do ćwiczeń może zostać do nich niedopuszczony.
Wykłady realizowane są w formie e-learningu. e-learning.wum.edu.pl
Należy zalogować się na Platformę WUM jak do usługi SSL-WUM.
Identyfikator (s0 + nr indeksu): s0XXXXX
Hasło: takie samo jak do usługi SSL-WUM
W przypadku nieobecności na zajęciach, konieczne jest odrobienie ich z inną grupą, wszelkie problemy związane z tą
kwestią należy zgłosić Kierownikowi Kliniki.
Zaliczenie przedmiotu i wpis do indeksu odbywają się w Klinice Anestezjologii i Intensywnej Terapii Dziecięcej
SP Dziecięcy Szpital Kliniczny WUM
Żwirki i Wigury 63A 02-091 Warszawa
22 317 98 61
37
STATYSTYKA I INFORMATYKA MEDYCZNA
1. Metryczka
Nazwa Wydziału: Wydział Lekarski
Program kształcenia (kierunek studiów,
poziom i profil kształcenia, forma studiów,
np. Zdrowie publiczne I stopnia profil
praktyczny, studia stacjonarne):
Kierunek Lekarski, jednolite studia magisterskie,
studia 6 letnie stacjonarne i niestacjonarne
Rok akademicki: 2019/2020
Nazwa modułu/przedmiotu: Statystyka i informatyka medyczna
Kod przedmiotu 44662
46378
Jednostka/i prowadząca/e kształcenie:
Zakład Informatyki Medycznej i Telemedycyny
ul. Banacha 1a, 02-097 Warszawa, CSK blok E, II piętro
Tel. (+48) 22 658 2997
e-mail: [email protected]
Kierownik jednostki/jednostek: dr n. med. Andrzej Cacko
Rok studiów (rok, na którym realizowany jest
przedmiot): I
Semestr studiów (semestr, na którym
realizowany jest przedmiot): I i II
Typ modułu/przedmiotu (podstawowy,
kierunkowy, fakultatywny): Podstawowy
Osoby prowadzące (imiona, nazwiska oraz
stopnie naukowe wszystkich wykładowców
prowadzących przedmiot):
dr n. med. Andrzej Cacko,
dr hab. n. med. Wojciech Glinkowski,
mgr inż. Bartosz Kaczyński, dr n. med. Maria Karlińska, mgr
Krzysztof Krasuski, lek Joanna Michalik,
mgr Maciej Monkiewicz, dr n. med. Janusz Sierdziński, lek. Mateusz
Struś, mgr inż. Emanuel Tataj,
Erasmus TAK/NIE (czy przedmiot dostępny
jest dla studentów w ramach programu
Erasmus):
NIE
Osoba odpowiedzialna za sylabus (osoba, do
której należy zgłaszać uwagi dotyczące
sylabusa):
dr n. med. Andrzej Cacko
Liczba punktów ECTS: 2
2. Cele kształcenia
Przedmiot prowadzony jest w dwóch modułach: telemedycyny i biostatystyki. W toku kształcenia w Zakładzie
Informatyki Medycznej i Telemedycyny następuje przygotowanie studenta do wykonywania zawodu medycznego w
dobie informatyzacji opieki zdrowotnej i medycyny opartej na dowodach naukowych (Evidence Based Medicine,
38
EBM). Tematyka zajęć przybliża nowe specjalności i kierunki medyczne: informatykę medyczną, informatykę
kliniczną, telemedycynę, eZdrowie, mZdrowie, rzeczywistość wirtualną oraz bioinformatykę. Podczas realizacji
przedmiotu student zapoznaje się z podstawami biostatystyki, bazami danych, w tym bibliografii, aplikacjami
umożliwiającymi prowadzenie badań naukowych oraz przykładowymi programami przydatnymi w praktyce
zawodowej. Treści nauczania przekazywane są w formie blended-learning na wykładach, seminariach oraz stosowane
praktycznie - na ćwiczeniach z asystentem, przy komputerze lub na tablecie. W trakcie zajęć wykorzystywane są dane
kliniczne zgromadzone w Zakładzie podczas analiz statystycznych oraz przykłady obrazów medycznych.
3. Wymagania wstępne
Informatyka na poziomie szkoły średniej.
4. Przedmiotowe efekty kształcenia
Lista efektów kształcenia
Symbol przedmiotowego
efektu kształcenia Treść przedmiotowego efektu kształcenia
Odniesienie do efektu
kierunkowego (numer)
W1
Zna podstawowe metody informatyczne i
biostatystyczne wykorzystywane w medycynie, w tym
medyczne bazy danych, arkusze kalkulacyjne i
podstawy grafiki komputerowej
B.W31
W2
Zna podstawowe metody analizy statystycznej
wykorzystywane w badaniach populacyjnych i
diagnostycznych.
B.W32
W3 Zna możliwości współczesnej telemedycyny jako
narzędzia wspomagania pracy lekarza B.W33
U1
Korzysta z baz danych, w tym internetowych i
wyszukuje potrzebną informację za pomocą
dostępnych narzędzi
B.U11
U2
Dobiera odpowiedni test statystyczny, przeprowadza
podstawowe analizy statystyczne oraz posługuje się
odpowiednimi metodami przedstawiania wyników
B.U12
U3 Obsługuje proste przyrządy pomiarowe oraz ocenia
dokładność wykonywanych pomiarów B.U10
K1 Kieruje się dobrem chorego, stawiając je na pierwszym
miejscu, K.S2
K2 Przestrzega tajemnicy lekarskiej i praw pacjenta K.S3
K3 Posiada świadomość własnych ograniczeń i
umiejętność stałego dokształcania się K.S4
5. Formy prowadzonych zajęć
Forma Liczba godzin Liczba grup Minimalna liczba osób
w grupie
Wykład
(e-zajęcia) 4 cały kurs
39
Seminarium
(e-zajęcia) 6 20
Ćwiczenia
24 10
6. Tematy zajęć i treści kształcenia
Przedmiot został podzielony na dwa moduły: Informatyka kliniczna i telemedycyna oraz Biostatystyka w praktyce
klinicznej. Zajęcia rozpoczynają się od ćwiczeń z asystentami w siedzibie Zakładu. Dokładny plan dla
poszczególnych grup ogłaszany jest przez Dziekanat. Wykłady e-learningowe publikowane są na Platformie
eWUM w trakcie trwania modułu Informatyka kliniczna i telemedycyna. Moduł Biostatystyka w praktyce
klinicznej rozpoczyna się od seminariów e-learningowych publikowanych na Platformie eWUM
w ustalonych terminach dla grup studenckich odbywających ćwiczenia.
Moduł: Informatyka kliniczna i telemedycyna
W1 - Wykład 1. Telemedycyna – stan prawny i faktyczny. W1, W3, U1, U3, K1, K2, K3.
W2 - Wykład 2. Wyrób medyczny. Oprogramowanie jako wyrób medyczny. Wybór narzędzi
w praktyce zawodowej lekarza. W1, W3, U1, U3, K1, K2, K3.
W3 - Wykład 3. Elektroniczna dokumentacja medyczna. W1, W3, U1, U3, K1, K2, K3.
W4 - Wykład 4. Systemy wspomagania decyzji. W1, W3, U1, U3, K1, K2, K3.
C1 - Ćwiczenie 1. Internet medyczny. Internetowe bazy bibliograficzne – wyszukiwanie informacji medycznych i
metodologia oceny wiarygodności informacji. Evidence-based medicine. W1, W3, U1, U2, U3, K1, K2, K3.
C2 - Ćwiczenie 2. Obrazowanie medyczne – właściwości formatu DICOM. Program do analizy i przetwarzania
obrazów medycznych. Podstawy edycji obrazu - omówienie podstawowych formatów, metody kompresji i ich
właściwości. Dane obrazowe w medycynie – przykłady. W1, W3, U1, U3, K1, K2, K3.
C3 - Ćwiczenie 3. mZdrowie, eZdrowie. Nowe techniki w medycynie. Telemedycyna jako narzędzie
rozwiazywania problemów ochrony zdrowia. Przykłady rozwiązań praktycznych. W1, W3, U1, U3, K1, K2, K3
Moduł: Biostatystyka w praktyce klinicznej
S1 – Seminarium 1. Wprowadzenie do biostatystyki. Zasady prowadzenia badań naukowych - metody
statystyczne. Planowanie badania naukowego – algorytm postępowania. Podstawowe pojęcia i miary statystyczne.
W1, W2, U1, U2, U3, K1, K2, K3.
S2 – Seminarium 2. Wprowadzenie do biostatystyki. Omówienie wybranych testów statystycznych – wybór testu
ze względu na rodzaj zmiennych. Analiza opisowa i weryfikacja hipotez. Interpretacji wyników analizy statystycznej.
Wybrane techniki analizy statystycznej. W1, W2, U1, U2, U3, K1, K2, K3.
C4 - Ćwiczenie 4. Budowa baz danych. Przygotowanie i przetwarzanie danych do obliczeń statystycznych.
Czytelność danych. Wykorzystanie arkusza kalkulacyjnego jako prostej medycznej bazy danych, omówienie funkcji
programu. W1, W2, U1, U2, U3, K1, K2, K3.
C5 - Ćwiczenie 5. Statystyki opisowe. Ocena rozkładu zmiennej. Ćwiczenia na wybranych przykładach
praktycznych. Zapoznanie się z narzędziami do planowania analiz statystycznych, prezentacji (wizualizacji) danych.
W1, W2, U1, U2, U3, K1, K2, K3.
C6 - Ćwiczenie 6. Program do analizy statystycznej – zajęcia praktyczne. Weryfikacja hipotez. Zastosowanie
testów parametrycznych i nieparametrycznych. Ćwiczenia na przykładowych danych klinicznych. W1, W2, U1, U2,
U3, K1, K2, K3.
C7 – Ćwiczenie 7. Program do analizy statystycznej – zajęcia praktyczne. Analiza regresji. . Ćwiczenia na
przykładowych danych klinicznych. Omówienie wybranych przykładów piśmiennictwa. W1, W2, U1, U2, U3, K1,
K2, K3.
C8 – Ćwiczenie 8. Ocena stanu zdrowia populacji - analiza wybranych wskaźników i danych z baz WHO.
Zaliczenie. W1, W2, U1, U2, U3, K1, K2, K3.
7. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia
40
Symbol
przedmiotowego
efektu
kształcenia
Symbole form
prowadzonych zajęć
Sposoby weryfikacji efektu
kształcenia Kryterium zaliczenia
W1-3,
U1-3
K1-K3
W1-W4
S1-S2
C1-C8
Zaliczenie e-zajęć: pytania
testowe i zadania
praktyczne.
Ćwiczenia z asystentem:
aktywność i realizacja
tematu.
Test elektroniczny
(końcowy) – pytania
dotyczące materiału ćwiczeń
oraz e-zajęć.
Zaliczenie e-zajęć
– uzyskanie co najmniej 51%
punktów.
Kontrola wykonania zadania
przez prowadzącego.
Test końcowy – uzyskanie
co najmniej 51% punktów, tylko
3 dostępne próby.
8. Kryteria oceniania
Forma zaliczenia przedmiotu:
Ocena zostanie wystawiona na podstawie sumy punktów uzyskanych w trakcie e-zajęć
i na teście końcowym.
Regulamin zajęć:
1) Zajęcia prowadzone przez Zakład Informatyki Medycznej i Telemedycyny są obowiązkowe,
z wyjątkiem zajęć fakultatywnych.
2) Studentom przysługuje prawo do jednej nieusprawiedliwionej nieobecności w cyklu zajęć. Większa liczba
nieusprawiedliwionych nieobecności skutkuje brakiem zaliczenia przedmiotu.
3) W przypadku nieobecności nieusprawiedliwionej, student nie ma możliwości odrabiania zajęć.
4) W przypadku nieobecności usprawiedliwionej zwolnieniem lekarskim lub aktywnością w organach
samorządowych Uczelni student jest zobowiązany do odrobienia zajęć w formie uzgodnionej z osobą prowadzącą
zajęcia. Należy zgłosić się do osoby prowadzącej zajęcia bezpośrednio po ustaniu przyczyny nieobecności.
5) Spóźnienie na zajęcia traktowane jest jak nieobecność.
6) Podania dotyczące przepisania zaliczeń i ocen zajęć przyjmowane są przy dwa pierwsze tygodnie semestru. Do
podań należy załączyć sylabus przedmiotu, z którego ma zostać przepisane zaliczenie lub ocena.
7) Zaliczenie przedmiotu odbywa się według schematu zawartego w sylabusie.
ocena kryteria
2,0 (ndst)
Więcej niż 1 nieobecność na ćwiczeniach
z asystentem
Poniżej lub równo 50% punktów z co najmniej jednego
zaliczenia (e-zajęcia lub test końcowy)
3,0 (dost)
51 – 60% punktów, przy czym zarówno z zaliczenia
e-zajęć, jak i zadania praktycznego student musi
otrzymać co najmniej 51% punktów
3,5 (ddb) 61 – 70% punktów, warunek jw.
4,0 (db) 71 – 80% punktów, warunek jw.
4,5 (pdb) 81 – 90% punktów
5,0 (bdb) 91 – 100% punktów
9. Literatura
Literatura obowiązkowa:
Materiały dydaktyczne (e-zajęcia) opublikowane na Platformie WUM.
Andrzej Stanisz - Przystępny kurs statystyki z zastosowaniem STATISTICA PL na przykładach
z medycyny TOM I TOM II. StatSoft Polska, Kraków 2007.
Literatura uzupełniająca:
Wprowadzenie do Excela. Janusz Sierdziński. Materiały uzupełniające opublikowane na Platformie WUM.
Wiesława Regel. Podstawy statystyki w Excelu. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
41
10. Kalkulacja punktów ECTS
Forma aktywności Liczba godzin Liczba punktów ECTS
Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim (w tym zajęcia e-learningowe):
Wykład 4 0,15
Seminarium 6 0,21
Ćwiczenia 24 0,88
Samodzielna praca studenta:
Przygotowanie studenta do zajęć 8 0,29
Przygotowanie studenta do zaliczeń 8 0,29
Przygotowanie do zajęć e-learningowych 5 0,18
Razem 55 2,0
11. Informacje dodatkowe
Pierwsze ćwiczenia odbywają się w siedzibie Uczelni. Terminy wykładów, seminariów oraz ćwiczeń dla
poszczególnych grup podane są w planie zajęć. Na pierwszych ćwiczeniach studenci otrzymają informacje
dotyczące e-zajęć.
Na platformę WUM (e-learning.wum.edu.pl) studenci logują się jak do usługi SSL-WUM, wpisują swój identyfikator
(s0+ nr indeksu): s0XXXXX i podają hasło takie samo, jak do usługi SSL-WUM.
Uprzejmie prosimy, aby każdy student sprawdził przed zajęciami, czy może się zalogować na Platformę WUM. W
razie problemów proszę kontaktować się z działem IT WUM (it.wum.edu.pl).
Zaliczenie (test końcowy) przeprowadzany jest na ostatnich zajęciach w siedzibie Zakładu.
Przy Zakładzie działa Studenckie Koło Naukowe Informatyki Medycznej i Telemedycyny
– opiekun: Emanuel Tataj (kontakt: [email protected])
42
BIOFIZYKA
1. Metryczka
Nazwa Wydziału: Wydział Lekarski
Program kształcenia (kierunek studiów,
poziom i profil kształcenia, forma studiów,
np. Zdrowie publiczne I stopnia profil
praktyczny, studia stacjonarne):
lekarski, studia 6 letnie jednolite, profil ogólnoakademicki,
stacjonarne i niestacjonarne
Rok akademicki: 2019/2020
Nazwa modułu/przedmiotu: Biofizyka
Kod przedmiotu(z systemu Pensum): 44649
46365
Jednostka/i prowadząca/e kształcenie:
Zakład Biofizyki i Fizjologii Człowieka
Wydział Nauki o Zdrowiu WUM
Adres: ul. Chałubińskiego 5 02-004 Warszawa
Telefony: +48 22 6286334
Fax: +48 22 6287846
Kierownik jednostki/jednostek: Prof. dr hab. Jacek Przybylski
Rok studiów (rok, na którym realizowany jest
przedmiot): I
Semestr studiów (semestr, na którym
realizowany jest przedmiot): I
Typ modułu/przedmiotu (podstawowy,
kierunkowy, fakultatywny): podstawowy
Osoby prowadzące (imiona, nazwiska oraz
stopnie naukowe wszystkich wykładowców
prowadzących przedmiot):
Prof. Jacek Przybylski, dr Piotr Jeleń, dr Agnieszka Malinowska,
mgr Tomasz Siedlecki, dr Maria Sobol, dr Wojciech Baran
Erasmus TAK/NIE (czy przedmiot dostępny
jest dla studentów w ramach programu
Erasmus):
Nie
Osoba odpowiedzialna za sylabus (osoba, do
której należy zgłaszać uwagi dotyczące
sylabusa):
Dr Maria Sobol
Zakład Biofizyki i Fizjologii Człowieka
Wydział Nauki o Zdrowiu WUM
Adres: ul. Chałubińskiego 5 02-004 Warszawa
Telefony: +48 22 6286334
Fax: +48 22 6287846
Liczba punktów ECTS: 3
2. Cele kształcenia
43
1. Przekazanie studentom pewnego zasobu wiedzy teoretycznej i praktycznej pozwalającej na zrozumienie
fizycznych podstaw procesów życiowych zachodzących w organizmie oraz metod fizycznych stosowanych w
medycynie.
2. Poznanie fizycznej struktury układów biologicznych, fizyczna interpretacja ich funkcji
3. Poznanie fizycznych podstaw metod diagnostycznych
4. Poznanie jakie mechanizmy oddziaływania czynników fizycznych na organizmy żywe są wykorzystywane w
celach terapeutycznych
6. Znajomość czynników fizycznych oddziaływujących na człowieka w jego środowisku
3. Wymagania wstępne
Wiedza z matematyki i fizyki na poziomie szkoły średniej.
Ponadto obowiązuje samodzielne opracowanie zagadnień do ćwiczeń oraz przygotowanie się do seminariów na
podstawie dostępnych instrukcji dotyczących omawianych zagadnień.
4. Przedmiotowe efekty kształcenia
Lista efektów kształcenia
Symbol przedmiotowego
efektu kształcenia Treść przedmiotowego efektu kształcenia
Odniesienie do efektu
kierunkowego (numer)
W1
zna prawa fizyczne opisujące przepływ płynów oraz
czynniki wpływające na opór naczyniowy przepływu
krwi
B.W5
W2 zna naturalne i sztuczne źródła promieniowania
jonizującego oraz jego oddziaływanie z materią B.W6
W3 zna fizykochemiczne i molekularne podstawy działania
narządów zmysłów B.W7
W4 zna fizyczne podstawy nieinwazyjnych metod
obrazowania B.W8
W5 zna fizyczne podstawy wybranych technik
terapeutycznych, w tym ultradźwięków i naświetlań B.W9
U1
wykorzystuje znajomość praw fizyki do wyjaśnienia
wpływu czynników zewnętrznych, takich jak
temperatura, przyspieszenie, ciśnienie, pole
elektromagnetyczne oraz promieniowanie jonizujące,
na organizm i jego elementy
B.U1
U2
ocenia szkodliwość dawki promieniowania
jonizującego i stosuje się do zasad ochrony
radiologicznej
B.U2
U3 obsługuje proste przyrządy pomiarowe oraz ocenia
dokładność wykonywanych pomiarów B.U10
5. Formy prowadzonych zajęć
Forma Liczba godzin Liczba grup Minimalna liczba osób
w grupie
Wykład 4 Wszystkie grupy
Seminarium 15 22 20
Ćwiczenia 15 44 10
6. Tematy zajęć i treści kształcenia
Wykłady
W1 –Fale akustyczne – wprowadzenie. (W4, W5)
44
W2- Współczesne techniki terapeutyczne. Ochrona radiologiczna (W2, W5, U1, U2)
Seminaria
S1- Elementy termodynamiki. Właściwości błon biologicznych. Transport przez błony biologiczne. Zjawiska
bioelektryczne w błonach: potencjał równowagi, spoczynkowy i czynnościowy. (U1)
S2- Biofizyka układu krążenia ( podstawy fizyczne przepływów, prawa fizyczne płynów doskonałych i
rzeczywistych, własności cieczy –lepkość i napięcie powierzchniowe, układ tętniczy i żylny, opór naczyniowy
przepływu, przepływ laminarny, burzliwy i pulsacyjny). (W1)
S3- Elektryczna czynność serca.(U3)
S4 - Biofizyka układu oddechowego ( ciśnienie parcjalne gazów oddechowych w powietrzu atmosferycznym i w
pęcherzykach płucnych, mechanika oddychania, spirometria). (W1, U1, U3)
S5- Metody obrazowania w medycynie (CT, PET, SPECT, MRI). ( W4)
Ćwiczenia
C1- Fale akustyczne ( budowa układu słuchowego – percepcja i analiza bodźców słuchowych, fizyczne cechy
dźwięku, audiometria tonalna ( przewodnictwo powietrzne i kostne, niedosłuch przewodzeniowy), próby stroikowe).
(W3, U3)
C2- Fizyka ultradźwięków ( wytwarzanie i detekcja fal w ultrasonografii, artefakty). ( W4, W5, U3)
C3-Ultrasonografia dopplerowska ( nowe techniki ultrasonograficzne). (W1, W4, W5, U3)
C4- Układ optyczny oka (powstawanie obrazów w oku ludzkim, akomodacja oka, starczowzroczność, wady wzroku i
ich korygowanie, powiększenie okularowe). (W3, U3, K1)
C5- Promieniowanie rentgenowskie – podstawy fizyczne ( prawo absorpcji, widmo ciągłe i dyskretne, analiza zdjęć
rentgenowskich). (W2, W5, U1, U2, U3, K1)
7. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia
Symbol
przedmiotowego
efektu kształcenia
Symbole form
prowadzonych zajęć
Sposoby weryfikacji efektu
kształcenia Kryterium zaliczenia
W1 S2, S4, C3 Rozmowa Wykonanie ćwiczenia i napisanie
sprawozdania Test końcowy
W2 L1, L2, C5 Rozmowa/ Kartkówka
składająca się z 5pytań
Wykonanie ćwiczenia i napisanie
sprawozdania Test końcowy
W3 C1, C4 Rozmowa/ Kartkówka
składająca się z 5 pytań
Wykonanie ćwiczenia i napisanie
sprawozdania. Test końcowy
W4 S5, C2, C3 Rozmowa/ Kartkówka
składająca się z 5 pytań
Wykonanie ćwiczenia i napisanie
sprawozdania. Test końcowy
W5 L2, C2, C3, C5 Rozmowa/ Kartkówka
składająca się z 5 pytań
Wykonanie ćwiczenia i napisanie
sprawozdania Test końcowy
U1 C5, S1, L1, L2 Rozmowa/Kartkówka składająca
się z 5 pytań
Wykonanie ćwiczenia i napisanie
sprawozdania. Test końcowy
U2 C5, L2 Rozmowa/Kartkówka składająca
się z 5 pytań
Wykonanie ćwiczenia i napisanie
sprawozdania, Test końcowy
U3 C1-C5, S3 Rozmowa/Kartkówka składająca
się z 5 pytań
Wykonanie ćwiczenia i napisanie
sprawozdania, Test końcowy
8. Kryteria oceniania
45
Forma zaliczenia przedmiotu:
kolokwium pisemne - czas trwania zaliczenia: 90 minut, kolokwium pisemne (60 pytań - testowe), ocenianie pytań-
każde pytanie oceniane w skali od 0-1 punktów, dobra odp. 1p, zła odp. 0 p, minimalna suma uzyskana to 0
punktów, maksymalna liczba punktów 60 punktów
ocena kryteria
2,0 (ndst) 0-35
3,0 (dost) 36-40
3,5 (ddb) 41-45
4,0 (db) 46-50
4,5 (pdb) 51-55
5,0 (bdb) 56-60
9. Literatura
Literatura obowiązkowa: Biofizyka pod red F. Jaroszyka, PZWL 2014,
Biofizyka 500 pytań testowych, P.Jeleń, M.Sobol, J.Zieliński PZWL 2015
Literatura uzupełniająca:
„Wybrane zagadnienia z biofizyki” pod red S. Miękisza, A. Hendricha, Wrocław 1998
„ Podstawy biofizyki” pod red. prof. Pilawskiego
10. Kalkulacja punktów ECTS
Forma aktywności Liczba godzin Liczba punktów ECTS
Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim:
Wykład 4 0.16
Seminarium 15 0.60
Ćwiczenia 15 0.60
Samodzielna praca studenta (przykładowe formy pracy):W tym polu opisujemy nakład samodzielnej pracy
przeciętnego studenta konieczny aby zaliczyć przedmiot. W kalkulacji należy uwzględnić m.in. konieczność
przygotowania się do zajęć, wykonania pracy domowych, przygotowania się do zaliczeń itp.
Przygotowanie studenta do zajęć 15 0.60
Przygotowanie studenta do zaliczeń 15 0.60
Przygotowanie do testu końcowego 11 0.44
Razem 75 3
11. Informacje dodatkowe
Regulamin
Ćwiczenia
1. Ćwiczenia laboratoryjne studenci wykonują w grupach minimum 10-cio osobowych
2. Obecność na ćwiczeniach jest obowiązkowa. Każda nieobecność musi być usprawiedliwiona, a ćwiczenie
46
należy odrobić w terminie ustalonym z osobą odpowiedzialną za dydaktykę dla IWL. Usprawiedliwieniem
może być zwolnienie lekarskie, bądź zaświadczenie o zaistnieniu wypadku losowego.
3. Warunkiem zaliczenia każdego ćwiczenia jest zaliczenie części praktycznej ( wykonanie ćwiczenia) oraz
napisanie sprawozdania z ćwiczenia.
4. Obecność na seminariach jest obowiązkowa. Warunkiem zaliczenia seminarium jest czynny udział w
zajęciach.
5. Warunkiem dopuszczenia do kolokwium końcowego jest zaliczenie kartkówki z podstawowych wzorów z
fizyki dotyczących zagadnień omawianych na ćwiczeniach i seminariach.
6. Studenci, którzy nie zaliczyli ćwiczeń laboratoryjnych lub seminariów są niedopuszczeni do zaliczenia
przedmiotu
7. Podczas każdych ćwiczeń laboratoryjnych studenci mogą uzyskać maksymalnie 3 punkty za bardzo dobre
przygotowanie teoretyczne do zajęć. Podczas zajęć laboratoryjnych przeprowadzana jest kartkówka
składająca się z 5 pytań. Za poprawne udzielenie odpowiedzi na 5 pytań student uzyskuje 2punkty, na 4
pytania 2 punkt, na 3 pytania 1 punkt. Na 2 i miej pytań student nie uzyskuje punktów. Punkty uzyskane
podczas kartkówek dotyczących ćwiczeń są dodawane do punktów uzyskanych podczas kolokwium
końcowego i nie podnoszą progu zaliczenia kolokwium.
Kolokwium ( ocena podsumowująca)
1. Kolokwium składa się z 60 pytań testowych jednokrotnego wyboru.
2. Każde pytanie zawiera 4 odpowiedzi. Za zaznaczenie prawidłowej odpowiedzi student uzyskuje 1 punkt.
Maksymalna liczba punktów z kolokwium 60.
3. Pytania dotyczą materiału ćwiczeniowego, seminariów i wykładów.
Warunkiem zaliczenia kolokwium jest uzyskanie 60% punktów.
Studenci, którzy nie uzyskają wystarczającej liczby punktów podczas pierwszego kolokwium, mają prawo
przystąpić do kolokwium poprawkowego. Nie zaliczenie kolokwium w pierwszym terminie i w terminie
poprawkowym równoznaczne jest z niezaliczeniem przedmiotu.
47
ETYKA LEKARSKA Z ELEMENTAMI FILOZOFII
Metryczka
Nazwa Wydziału: WYDZIAŁ LEKARSKI
Program kształcenia (kierunek studiów,
poziom i profil kształcenia, forma studiów,
np. Zdrowie publiczne I stopnia profil
praktyczny, studia stacjonarne):
Lekarski, profil ogólnoakademicki, studia 6-letnie jednolite,
stacjonarne/niestacjonarne
Rok akademicki: 2019/2020
Nazwa modułu/przedmiotu: Etyka lekarska z elementami filozofii
Kod przedmiotu (z systemu Pensum): 44650
46366
Jednostka/i prowadząca/e kształcenie: Zakład Etyki Lekarskiej i Medycyny Paliatywnej
Kierownik jednostki/jednostek:
Prof. dr hab. n. med. Tomasz Pasierski
Zakład Etyki Lekarskiej i Medycyny Paliatywnej
Ul. Litewska 14/16
00-581 Warszawa
Tel. 22 116 92 34
e-mail: zakł[email protected]
Rok studiów (rok, na którym realizowany jest
przedmiot): I
Semestr studiów (semestr, na którym
realizowany jest przedmiot): I
Typ modułu/przedmiotu (podstawowy,
kierunkowy, fakultatywny): podstawowy
Osoby prowadzące (imiona, nazwiska oraz
stopnie naukowe wszystkich wykładowców
prowadzących przedmiot):
Prof. dr hab. n. med. Tomasz Pasierski, dr Alicja Domańska, dr
Natalia Szejko
Erasmus TAK/NIE (czy przedmiot dostępny
jest dla studentów w ramach programu
Erasmus):
Tak
Osoba odpowiedzialna za sylabus (osoba, do
której należy zgłaszać uwagi dotyczące
sylabusa):
Prof. dr hab. n. med. Tomasz Pasierski
Liczba punktów ECTS: 2
Cele kształcenia
1. Wykłady: zapoznanie studentów z filozoficznymi aspektami nauki, teoretyczno-filozoficznymi podstawami etyki
medycznej oraz podstawowymi pojęciami, standardami i regulacjami właściwymi dla etyki lekarskiej.
2. Seminaria: rozwinięcie umiejętności niezbędnych do analizy problemów etycznych, docenienie etycznych aspektów
medycyny dla praktyki zawodowej, oraz umiejętności stosowania obowiązujących regulacji etycznych i prawnych
48
związanych z wykonywaniem zawodu lekarza.
Wymagania wstępne
Brak
Przedmiotowe efekty kształcenia
Lista efektów kształcenia
Symbol przedmiotowego
efektu kształcenia Treść przedmiotowego efektu kształcenia
Odniesienie do efektu
kierunkowego (numer)
W1
zna i rozumie główne pojęcia, teorie, zasady i reguły
etyczne służące jako ogólne ramy właściwego
interpretowania i analizowania zagadnień moralno-
medycznych
D.W13
W2
zna zasady altruizmu i odpowiedzialności klinicznej i ma
świadomość zasad funkcjonowania zespołu
terapeutycznego
D.W14
W3 zna podstawy medycyny opartej na dowodach D.W20
U1 przestrzega wzorców etycznych w działaniach
zawodowych D.U12.
U2
posiada zdolność rozpoznawania etycznych wymiarów
decyzji medycznych i odróżniania aspektów faktualnych
od normatywnych
D.U13.
U3
przestrzega praw pacjenta, w tym: prawa do ochrony
danych osobowych, prawa do intymności, prawa do
poszanowania godności, prawa do informacji o stanie
zdrowia, prawa do tajemnicy informacji związanych z
pacjentem, prawa do wyrażenia świadomej zgody na
leczenie lub odstąpienie od niego, prawa do świadczeń
zdrowotnych, prawa do zgłaszania niepożądanego
działania produktu leczniczego oraz prawa do godnej
śmierci
D.U14.
U4 wykazuje odpowiedzialność za podnoszenie swoich
kwalifikacji i przekazywanie wiedzy innym D.U15.
U5
rozpoznaje własne ograniczenia, dokonuje samooceny
deficytów i potrzeb edukacyjnych, planuje własną
aktywność edukacyjną
D.U16.
K1 posiada świadomość własnych ograniczeń i umiejętność
stałego dokształcania się
K.S4
K2 Obsługuje proste przyrządy pomiarowe oraz ocenia
dokładność wykonywanych pomiarów
B.U10
K3 Ujawnia szacunek dla innych i tolerancję wobec
odmiennych poglądów i priorytetów życiowych
K4 Ujawnia współczucie dla cierpiących i gotowość do
bezinteresownego niesienia pomocy
K5 Współpracuje w grupie przy rozwiązywaniu medycznych
dylematów etycznych
K6 Szanuje prawo i etyczne wytyczne mające zastosowanie
w medycynie
49
Formy prowadzonych zajęć
Forma Liczba godzin Liczba grup Minimalna liczba osób
w grupie
Wykład 18 Wszystkie grupy cały kurs
Seminarium 12 1 20
Ćwiczenia
Tematy zajęć i treści kształcenia
W1-Wykład 1: Filozofia i jej główne subdyscypliny. Wiedza, rodzaje nauk; W1
W2-Wykład 2: Wnioskowanie indukcyjne. Humanistyka. Podstawy filozofii nauki; W1, W5
W3-Wykład 3: Teorie prawdy. Filozoficzne i metodologiczne podstawy medycyny opartej na dowodach; W1, W5
W4-Wykład 4: Etyka i profesjonalizm lekarski; W3, W2, U1
W5-Wykład 5: Filozoficzne teorie etyczne; W2, W3, U2
W6-Wykład 6: Regulacja etyczna w medycynie; W1, W3, U2
W7-Wykład 7: Sprawiedliwość w medycynie i prawa pacjenta; W1, W3, U3
W8-Wykład 8: Relacja lekarz-pacjent i świadoma zgoda. Kompetencja decyzyjna pacjenta; W1, W2, U3
W9-Wykład 9: Profesjonalna autonomia lekarska. Paternalizm w medycynie; W4, U1
W10-Wykład 10: Prawdomówność i poufność lekarska; W2, W4, U3.
S1-seminarium 1: Profesjonalizm lekarski; W3; W2, U1, U2, U4, U5, K1, K4
S2-seminarium 2: Świadoma zgoda pacjenta na świadczenie zdrowotne; U1, U2, U3
S3-seminarium 3: Autonomia i kompetencja decyzyjna pacjenta; W1, W2, U3, U5, K1, K3, K4
S4-seminarium 4: Autonomia profesjonalna lekarza; W4, U1, U3, U5, K4
S5-seminarium 5: Tajemnica lekarska; W2, W4, U1, U3, K4
S6-seminarium 6: Intymność pacjenta; W2, W4, U1, U3, k2, K4
S7-seminarium 7: Etyka początków ludzkiego życia; W2, U1, U3, K1, K2, K3, K4
S8-seminarium 8: Problemy etyczne w pediatrii; W2, U1, U2, U3, K4
S9-seminarium 9: Etyka końca życia; W4, U1, U2, U3, K1, K2, K3, K4
S10-seminarium 10: Konflikt interesów w opiece zdrowotnej; W1, U2, U3, U5, K3, K4.
Sposoby weryfikacji efektów kształcenia
Symbol
przedmiotowego
efektu kształcenia
Symbole form
prowadzonych zajęć
Sposoby weryfikacji efektu
kształcenia Kryterium zaliczenia
W1-W3 W1-W10 Esej na wybrany temat etyczny
Akceptowalne nabycie
umiejętności
U1-U5 S1-S10 Esej na wybrany temat etyczny
Akceptowalne nabycie
umiejętności
K1 S1-S10 Esej na wybrany temat etyczny
Akceptowalne nabycie
umiejętności
Kryteria oceniania
Forma zaliczenia przedmiotu: testowy egzamin pisemny
ocena kryteria
2,0 (ndst) Niezrozumienie podstawowych pojęć
3,0 (dost)
50
3,5 (ddb)
4,0 (db)
4,5 (pdb)
5,0 (bdb) Biegła znajomość zagadnień i tekstów
Literatura
Literatura obowiązkowa: 1. P. Łuków, T. Pasierski, Etyka medyczna z elementami filozofii, Wydawnictwo lekarskie
PZWL 2014.
Literatura uzupełniająca: Artykuły naukowe dobierane indywidualnie przez prowadzących seminaria. Literatura
zostanie podana na pierwszych zajęciach.
Kalkulacja punktów ECTS
Forma aktywności Liczba godzin Liczba punktów ECTS
Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim:
Wykład 18 0,8
Seminarium 12 0,8
Ćwiczenia
Samodzielna praca studenta (przykładowe formy pracy):
Przygotowanie studenta do zajęć 5 0,2
Przygotowanie studenta do zaliczeń 5 0,2
Inne (jakie?)
Razem 40 2
Informacje dodatkowe
1. Student zobowiązany jest do uczestnictwa w zajęciach dydaktycznych realizowanych w formie seminariów.
Dopuszczalna jest jedna nieobecność. Więcej niż jedna nieobecność nieusprawiedliwiona, musi być zaliczona.
2. Student obowiązany jest uczestniczyć osobiście we wszystkich zajęciach zgodnie z terminem wyznaczonym planem
zajęć. W wyjątkowych przypadkach i zgłoszeniu przynajmniej na poprzedzających zajęciach, mając na względzie
dobro studenta, prowadzący może zezwolić na zmianę terminu odbycia zajęć, jednak w miarę istniejących możliwości
praktycznych.
3. Sposób i termin zaliczenia materiału z opuszczonych zajęć należy uzgodnić z prowadzącym przedmiot i jeśli jest
zasadne można zaliczyć u prowadzącego dane zajęcia.
4. Student może w wyjątkowych przypadkach, uzasadnionych swoim dobrem i ekonomiką studiowania, wystąpić do
dziekana i kierownika zakładu dydaktycznego z prośbą o zaliczenie przedmiotu na podstawie oficjalnego programu
(sylabusa) i dowodów złożenie egzaminu na innym kierunku studiów. Opinia prowadzącego przedmiot w zakresie
merytorycznym stanowi podstawę dla kierownika zakładu.
5. Regulamin podawany jest na pierwszych zajęciach z danego przedmiotu. Osoba odpowiedzialna za dydaktykę: Prof.
dr hab. Tomasz Pasierski, e-mail: [email protected]
51
PSYCHOLOGIA MEDYCZNA
1. Metryczka
Nazwa Wydziału: Wydział Lekarski
Program kształcenia (Kierunek studiów,
poziom i profil kształcenia, forma studiów
np.: Zdrowie publiczne I stopnia profil
praktyczny, studia stacjonarne):
lekarski, studia 6 letnie jednolite, profil ogólnoakademicki, studia
stacjonarne i niestacjonarne
Rok akademicki: 2019/20
Nazwa modułu/ przedmiotu: Psychologia medyczna
Kod przedmiotu: 44661
46377
Jednostki prowadzące kształcenie: Zakład Psychologii i Komunikacji Medycznej (2MB)
Kierownik jednostki/jednostek: Prof. Krzysztof Owczarek
Rok studiów (rok, na którym realizowany jest
przedmiot): I rok
Semestr studiów (semestr, na którym
realizowany jest przedmiot): zimowy
Typ modułu/przedmiotu (podstawowy,
kierunkowy, fakultatywny): podstawowy
Osoby prowadzące (imiona, nazwiska oraz
stopnie naukowe wszystkich wykładowców
prowadzących przedmiot):
dr Joanna Chylińska, dr Tomasz Krasuski, dr Marta Kulpa, dr
Magdalena Łazarewicz, dr Marta Radkiewicz, dr hab. Dorota
Włodarczyk, mgr Urszula Ziętalewicz oraz opcjonalnie - osoby spoza
WUM
Erasmus TAK/NIE (czy przedmiot dostępny
jest dla studentów w ramach programu
Erasmus):
tak
Osoba odpowiedzialna za sylabus (osoba, do
której należy zgłaszać uwagi dotyczące
sylabusa):
dr hab. Dorota Włodarczyk
ZPiKM ul. Litewska 14/16, pokój 004 (parter)
Liczba punktów ECTS: 1
2. Cele kształcenia
1. Zrozumienie psychospołecznego kontekstu wykonywania zawodu lekarza.
2. Przyswojenie i zrozumienie wybranych psychospołecznych mechanizmów funkcjonowania człowieka w
zdrowiu i chorobie, niezbędnych w praktyce lekarskiej.
3. Poznanie i zrozumienie specyficznych problemów psychospołecznych wybranych grup pacjentów.
4. Nabycie umiejętności wykorzystywania przyswojonej wiedzy i umiejętności psychospołecznych do
rozwiązywania problemów z praktyki medycznej (obserwacja, identyfikacja, planowanie, działanie).
5. Kształtowanie biopsychospołecznego podejścia do pacjenta i kierowania się jego dobrem.
3. Wymagania wstępne
brak
4. Przedmiotowe efekty kształcenia
52
Lista efektów kształcenia
Symbol
przedmiotowego
efektu kształcenia
Treść przedmiotowego efektu kształcenia
Odniesienie do
efektu
kierunkowego
(kod przedmiotu)_
(numer efektu oraz
jego kategoria W-
wiedza,
U-umiejętności,
K-kompetencje)
W1
zna formy przemocy, modele wyjaśniające przemoc w rodzinie i w
instytucjach, społeczne uwarunkowania różnych form przemocy oraz
rolę lekarza w jej rozpoznawaniu
D.W2.
W2
rozumie znaczenie zdrowia, choroby, niepełnosprawności i starości w
relacji do postaw społecznych, konsekwencje społeczne choroby i
niepełnosprawności oraz bariery społeczno-kulturowe oraz zna aktualną
koncepcję jakości życia uwarunkowaną stanem zdrowia
D.W3.
W3 rozumie psychospołeczne konsekwencje hospitalizacji i choroby
przewlekłej D.W5.
W4 zna podstawowe psychologiczne mechanizmy funkcjonowania
człowieka w zdrowiu i w chorobie D.W7.
W5 rozumie rolę rodziny w procesie leczenia D.W8.
W6
zna problematykę adaptacji do choroby jako sytuacji trudnej, etapów
przystosowania do zagrażających wydarzeń i potrzeb pacjentów,
umierania i procesu żałoby rodziny
D.W9.
W7 zna rolę stresu w etiopatogenezie i przebiegu chorób oraz rozpoznaje
mechanizmy radzenia sobie ze stresem D.W10.
U1
uwzględnia w procesie postępowania terapeutycznego subiektywne
potrzeby i oczekiwania pacjenta wynikające z uwarunkowań społeczno-
kulturowych
D.U1.
U2 dostrzega oznaki zachowań antyzdrowotnych i autodestrukcyjnych i
właściwie na nie reaguje D.U2.
U3 wybiera takie leczenie, które minimalizuje konsekwencje społeczne dla
chorego D.U3.
U4 identyfikuje czynniki ryzyka wystąpienia przemocy, rozpoznaje przemoc
i odpowiednio reaguje D.U9.
K1 Kieruje się dobrem chorego, stawiając je na pierwszym miejscu K.S2
5. Formy prowadzonych zajęć
Forma Liczba godzin Liczba grup
Minimalna liczba
osób
w grupie
Wykład - - -
Seminarium 10 30 -
Ćwiczenia 10 60 -
53
6. Tematy zajęć i treści kształcenia
S1 – Psychospołeczne aspekty zawodu lekarza – zapobieganie wypaleniu zawodowemu (W7)
S2 – Problematyka stresu i radzenia sobie. Problematyka przemocy (W1, W7, U4, K1)
S3 - Psychospołeczne czynniki warunkujące zdrowie/czynniki ryzyka chorób (W7, U2)
C1 – Jakość życia w chorobie – adaptacja i konsekwencje choroby (W3, W4, W6, U1, U3, K1)
C1 – Psychospołeczne aspekty niepełnosprawności. Psychospołeczne aspekty starości (W2, W5, U1, U3, K1)
C2 – Psychospołeczne aspekty śmierci, umierania, opieki nad pacjentem chorym terminalnie oraz żałoby (W6, U1, U3,
K1)
S4 – Kolokwium
7. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia
Symbol
przedmiotowego
efektu kształcenia
Symbole form
prowadzonych
zajęć
Sposoby weryfikacji efektu
kształcenia Kryterium zaliczenia
W1-W7 S Kolokwium pisemne – pytania
otwarte
Minimalne akceptowalne przyswojenie
wiedzy
U1-U4
K1
C
Kolokwium pisemne – studium
przypadku
Minimalne akceptowalne opracowanie
zadania wskazujące na opanowanie
wskazanych umiejętności
Ocena umiejętności w oparciu o
obserwację studenta w czasie
wykonywania zadania na
ćwiczeniach
Minimalne akceptowalne wykonanie
zadania pozwalające na osiągnięcie
wyznaczonych celów i rozwiązanie
problemu
8. Kryteria oceniania
Forma zaliczenia przedmiotu:
ocena kryteria
Zaliczenie bez oceny
Osiągnięcie kryterium zaliczenia w każdym sposobie
weryfikacji efektu kształcenia + obecności na zajęciach z
możliwością wyrównania zaległości z jednej nieobecności
wg wskazanych zasad (patrz Regulamin przedmiotu na
stronie [email protected])
9. Literatura
Literatura obowiązkowa:
1. Jakubowska-Winecka A., Włodarczyk D. Psychologia w praktyce medycznej. PZWL, Warszawa 2007
2. Herzberger Sh. D. Przemoc domowa. PARPA, Warszawa, 2002, r. 1 i 10
3. Kowalik S. Psychologia rehabilitacji, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, 2007, r.2
Literatura uzupełniająca:
1. Kübler-Ross E. Rozmowy o śmierci i umieraniu, Media Rodzina of Poznań, Poznań 2001
2. Sapolsky R. M. Dlaczego zebry nie mają wrzodów? Psychofizjologia stresu. PWN, Warszawa 2010
10. Kalkulacja punktów ECTS
Forma aktywności Liczba godzin
Liczba
punktów
ECTS
Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim:
54
Seminarium 10 0,34
Ćwiczenia 10 0,34
Samodzielna praca studenta (przykładowe formy pracy):
Przygotowanie studenta do zajęć 5 0,16
Przygotowanie do zaliczenia 5 0,16
Razem 30 1
11. Informacje dodatkowe
Informacje dotyczące nieobecności, wyrównania zaległości, zmiany grup itp. znajdują się w Regulaminie przedmiotu
na stronie [email protected]
55
HISTORIA MEDYCYNY
1. Metryczka
Nazwa Wydziału: Wydział Lekarski
Program kształcenia: Lekarski, studia jednolite magisterskie, profil praktyczny, stacjonarne i
niestacjonarne
Rok akademicki: 2019/2020
Nazwa modułu/przedmiotu: Historia medycyny
Kod przedmiotu: 44652
46368
Jednostka/i prowadząca/e kształcenie:
Studium Historii Medycyny
00-575 Warszawa
ul. Litewska 16, p. 207
tel. 22 116 92 60
e-mail: [email protected]
www.historiamedycyny.wum.edu.pl
Kierownik jednostki/jednostek: dr n. med. Ewa Skrzypek
Rok studiów I
Semestr studiów pierwszy/zimowy lub drugi/letni
Typ modułu/przedmiotu podstawowy
Osoby prowadzące dr n. med. Ewa Skrzypek
mgr Jacek Persa
Erasmus TAK/NIE NIE
Osoba odpowiedzialna za sylabus dr n. med. Ewa Skrzypek [email protected]
tel. 22 116 92 60
Liczba punktów ECTS: 2
2. Cele kształcenia
1. Poznanie rozwoju nauk medycznych na przestrzeni dziejów na świecie i w Polsce.
2. Poznanie najistotniejszych odkryć medycznych i sylwetek najwybitniejszych postaci w historii medycyny.
3. Poznanie historii wybranego sprzętu medycznego oraz szpitalnictwa w Polsce i na świecie.
4. Poznanie historii wybranych chorób, z uwzględnieniem sylwetek najsłynniejszych pacjentów.
5. Omówienie najważniejszych aspektów historii nauczania medycyny w Polsce i na świecie.
2. Wymagania wstępne
Brak wymagań wstępnych.
3. Przedmiotowe efekty kształcenia
Lista efektów kształcenia
Symbol przedmiotowego
efektu kształcenia Treść przedmiotowego efektu kształcenia
Odniesienie do efektu
kierunkowego (numer)
56
W1 rozumie kulturowe, etniczne
i narodowe uwarunkowania zachowań ludzkich D.W16
W2
zna historię początków medycyny, medycynę ludów
pierwotnych oraz najdawniejszych cywilizacji, a także
charakterystyczne cechy medycyny średniowiecznej
D.W17
W3 zna cechy medycyny nowożytnej
i jej najważniejsze odkrycia D.W18
W4
zna proces kształtowania się nowych dyscyplin
medycznych oraz osiągnięcia czołowych przedstawicieli
medycyny polskiej i światowej
D.W19
K1 posiada świadomość własnych ograniczeń
i umiejętność stałego dokształcania się K.S4
4. Formy prowadzonych zajęć
Forma Liczba godzin Liczba grup Minimalna liczba osób
w grupie
Wykład 20 1 -
Seminarium 15 22 20
Ćwiczenia - - -
5. Tematy zajęć i treści kształcenia
WYKŁADY
W1 - Wykład 1 - Wykład inauguracyjny – K1
W2 - Wykład 2 – Najważniejsze odkrycia w historii medycyny – W1, W2, W3, W4, K1
W3 - Wykład 3 – O guzkach w pępku i pewnej zakonnicy. Mały słownik eponimów medycznych – W1, W3, W4, K1
W4 – Wykład 4 – Jak to z sekcjami bywało… - W1, W2, W3, W4, K1
W5 - Wykład 5 – Czy Mona Lisa miała podwyższony poziom cholesterolu? Medycyna a sztuka – W1, W2, W3, W4, K1
W6 - Wykład 6 – Kobiety w medycynie na przestrzeni dziejów – W1, W2, W3, W4, K1
W7 - Wykład 7 – Choroby sławnych ludzi – W1, W3, W4, K1
W8 - Wykład 8 – Luminarze warszawskiej medycyny – W3, W4, K1
W9 - Wykład 9 – Doktorzy honoris causa Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego i ich pasje – W1, W3, W4, K1
W10 - Wykład 10 – Estetyka w medycynie. Quo vadimus? – W1, W3, W4, K1
SEMINARIA
S1 - Seminarium 1 – Zarys dziejów anatomii i anatomii patologicznej (patomorfologii) – W2, W3, W4, K1
S2 - Seminarium 2 – Zarys dziejów histologii i fizjologii – W2, W3, W4, K1
S3 - Seminarium 3 – Zarys dziejów mikrobiologii i immunologii oraz genetyki – W2, W3, W4, K1
S4 - Seminarium 4 – Zarys dziejów chirurgii i interny – W2, W3, W4, K1
S5 - Seminarium 5 – Zarys dziejów ginekologii i położnictwa oraz pediatrii - W2, W3, W4, K1
S6 - Seminarium 6 – Zarys dziejów neurologii, neurochirurgii i psychiatrii – W1, W2, W3, W4, K1
S7 – Seminarium 7 – Zarys nauczania historii medycyny. Podsumowanie materiału. Zaliczenie – praca w grupach –
- W1, W2, W3, W4, K1
6. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia
Symbol
przedmiotowego
efektu
Symbole form
prowadzonych zajęć
Sposoby weryfikacji efektu
kształcenia Kryterium zaliczenia
57
kształcenia
W1-W4; K1
W; S ocena ciągła na zajęciach
aktywny udział w seminariach;
frekwencja;
zaliczenie końcowe
(praca w grupach)
7. Kryteria oceniania
Forma zaliczenia przedmiotu: zaliczenie na ocenę/praca w grupach
Ocena Kryteria
2,0 (ndst) brak osiągnięcia zakładanych efektów kształcenia;
stopień przygotowania materiału w grupach ≤ 50%
3,0 (dst)
osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia
z pominięciem niektórych aspektów
lub z poważnymi nieścisłościami;
stopień przygotowania materiału w grupach 51-60%
3,5 (ddb)
osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia
z pominięciem niektórych aspektów
lub z istotnymi nieścisłościami;
stopień przygotowania materiału w grupach 61-70%
4,0 (db)
osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia
z pominięciem niektórych mniej istotnych aspektów;
stopień przygotowania materiału w grupach 71-80%
4,5 (pdb)
osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia
obejmujące wszystkie istotne aspekty
z pewnymi błędami lub nieścisłościami;
stopień przygotowania materiału w grupach 81-90%
5,0 (bdb)
osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia
obejmujące wszystkie istotne aspekty;
stopień przygotowania materiału w grupach 91-100%
8. Literatura
Literatura obowiązkowa:
1. Zarys historii nauczania medycyny w Polsce do roku 1939. Wybrane zagadnienia, pod red. A. Śródki, Wydawnictwo
Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012.
2. Historia medycyny, pod red. T. Brzezińskiego, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2015 (lub inny rok
wydania).
Literatura uzupełniająca:
3. Abraham C.: Niezwykłe dzieje mózgu Einsteina, MUZA SA, Warszawa 2006.
4. Dolnick E.: Nowe życie. Jak największe umysły wszech czasów odkryły, skąd się biorą dzieci?, Znak Horyzont,
Kraków 2019.
5. Dzieje nauczania medycyny i farmacji w Warszawie (1789-1950), pod red. M. Łyskanowskiego, A. Stapińskiego
i A. Śródki, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1990.
6. Fitzharris L.: Rzeźnicy i lekarze. Makabryczny świat medycyny i rewolucja Josepha Listera, Znak, Kraków 2018.
7. Gajda Z.: Do historii medycyny wprowadzenie, Wydawnictwo WAM, Kraków 2011.
8. Goetz Th.: Cudowny lek. Robert Koch, Ludwik Pasteur i prątki gruźlicy, Znak, Kraków 2015.
9. Gryglewski R. W.: Historia i filozofia medycyny Władysława Szumowskiego na tle rozwoju historii i filozofii
medycyny w Europie i Polsce, Kraków 2010.
10. Mateja A.: Recepta na adrenalinę. Napoleon Cybulski i krakowska szkoła fizjologów, Wydawnictwo Czarne,
Wołowiec 2019.
11. Morris Th.: Sprawy sercowe. Historia serca w jedenastu operacjach, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2019.
12. Mukherjee S.: Gen. Ukryta historia, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2017 (lub/i inne książki tego autora).
13. Oshinsky D. M.: Polio. Historia pokonania choroby Heinego-Medina, Prószyński i S-ka, Warszawa 2005.
58
14. Paul G.: 50 faktów z historii medycyny, Oficyna Wydawnicza Alma-Press, Warszawa 2017.
15. Piore A.: Magia bioinżynierii. Ciało, geny i medycyna przyszłości, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego,
Kraków 2019.
16. Polskie szkoły medyczne. Mistrzowie i uczniowie. Wybrane zagadnienia, pod red. A. Śródki, Wydawnictwo
Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2016.
17. Shah S.: Epidemia. Od dżumy, przez HIV, po ebolę. Znak Horyzont, Kraków 2019.
18. Shorter E.: Historia psychiatrii. Od zakładu dla obłąkanych po erę Prozaku, WSiP, Warszawa 2005.
19. Skrzypek E.: Poczet doktorów honoris causa, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa 2016.
20. Thorvald J.: Kruchy dom duszy, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2017 (lub/i inne książki tego autora).
21. Watson J. D., Berry A. i Davies K.: DNA. Historia Rewolucji genetycznej, Wydawnictwo CiS, Stare Groszki 2018.
9. Kalkulacja punktów ECTS
Forma aktywności Liczba godzin Liczba punktów ECTS
Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim:
Wykład 20 0,8
Seminarium 15 0,6
Ćwiczenia - -
Samodzielna praca studenta (przykładowe formy pracy)
Przygotowanie studenta do zajęć 5 0,2
Przygotowanie studenta do zaliczeń 10 0,4
Inne (jakie?) - -
Razem 50 2
10. Informacje dodatkowe
REGULAMIN ZAJĘĆ DYDAKTYCZNYCH:
1. Wykłady odbywają się tylko w semestrze zimowym w Auli B Centrum Dydaktycznego Warszawskiego
Uniwersytetu Medycznego, przy ulicy Księcia Trojdena 2a w Warszawie, w środy, w godzinach 9:40–11:10,
w następujących terminach: 16.10.2019, 23.10.2019, 06.10.2019, 13.11.2019, 20.11.2019, 27.11.2019, 04.12.2019,
11.12.2019, 08.01.2020, 15.01.2020.
Zajęcia seminaryjne odbywają się w sali 202, przy ul. Litewskiej 14 w Warszawie, według planu podanego przez
Dziekanat.
2. Nie dopuszcza się zmiany grupy dziekańskiej.
3. Całkowity zakaz używania telefonów komórkowych i innych urządzeń rejestrujących w trakcie zajęć.
4. Student zobowiązany jest do punktualnego stawiania się na zajęciach.
5. Obecność Studenta na wszystkich seminariach jest obowiązkowa. Dopuszcza się jedną nieobecność
nieusprawiedliwioną.
6. W przypadku, gdy Student będzie miał dwie nieobecności zobowiązany jest do zaliczenia tematu jednej z nich
u kierownika Studium Historii Medycyny.
7. W przypadku trzech lub więcej nieobecności, Student będzie miał niezaliczony przedmiot.
8. Zaliczenie przedmiotu dokonywane jest na podstawie:
a. obecności na zajęciach,
b. aktywnego udziału w zajęciach,
c. uzyskania pozytywnej oceny z zaliczenia końcowego (praca w grupach).
59
PODSTAWY BIOLOGII MOLEKULARNEJ
1. Metryczka
Nazwa Wydziału: Wydział Lekarski
Program kształcenia (kierunek studiów,
poziom i profil kształcenia, forma studiów,
np. Zdrowie publiczne I stopnia profil
praktyczny, studia stacjonarne):
Kierunek Lekarski, studia 6 letnie, stacjonarne/niestacjonarne
Rok akademicki: 2019/2020
Nazwa modułu/przedmiotu: Podstawy Biologii Molekularnej
Kod przedmiotu (z systemu Pensum): 44657
46373
Jednostka/i prowadząca/e kształcenie:
Katedra i Zakład Biologii Ogólnej i Parazytologii
ul. Chałubińskiego 5,
02-004 Warszawa
tel. 22 621-26-07
adres internetowy: biologia.wum.edu.pl
e-mail: [email protected]
Kierownik jednostki/jednostek: Prof. dr hab. n. med. Leszek Szablewski
Rok studiów (rok, na którym realizowany jest
przedmiot): 1
Semestr studiów (semestr, na którym
realizowany jest przedmiot): 2
Typ modułu/przedmiotu (podstawowy,
kierunkowy, fakultatywny): Podstawowy
Osoby prowadzące (imiona, nazwiska oraz
stopnie naukowe wszystkich wykładowców
prowadzących przedmiot):
1. Julia Dąbrowska, dr n. med.
2. Monika Dybicz, dr n. med.
3. Monika Pliszka, dr n. med
4. Aleksandra Sędzikowska, dr n. med.
5. Agnieszka Sobczyk-Kopcioł, dr n. med.
6. Anna Sulima-Celińska, dr n. med,
7. Leszek Szablewski prof. dr hab. n. med
8. Joanna Twarowska-Małczyńska, dr n. med.
Erasmus TAK/NIE (czy przedmiot
dostępny jest dla studentów w ramach
programu Erasmus):
nie
Osoba odpowiedzialna za sylabus (osoba, do
której należy zgłaszać uwagi dotyczące
sylabusa):
dr n. med. Julia Dąbrowska
e-mail: [email protected]
Liczba punktów ECTS: 2
2. Cele kształcenia
60
1. Celem nauczania jest przekazanie wiedzy, która w powiązaniu z innymi przedmiotami podstawowymi,
powinna umożliwić studentom medycyny szerokie spojrzenie na biologię molekularną.
2. Przedmiot ten stanowi wstęp do wiedzy o chorobach genetycznych człowieka, która będzie przekazywana na
dalszych latach studiów.
3. Biologia molekularna ma stworzyć szeroką podstawę wiedzy o genomie i przebiegu ekspresji informacji
genetycznej u człowieka, który szczegółowo będzie omawiany na kolejnych latach studiów.
3. Wymagania wstępne
1. Student przychodzący na zajęcia powinien zapoznać się z literaturą związaną z tematem danych zajęć.
Szczegółowe wykazy tematów zajęć, a także literatura przedstawione są w gablocie Katedry obok sali nr 8 w
budynku Collegium Anatomicum oraz na stronie internetowej Katedry i Zakładu Biologii Ogólnej i
Parazytologii.
4. Przedmiotowe efekty kształcenia
Lista efektów kształcenia
Symbol przedmiotowego
efektu kształcenia Treść przedmiotowego efektu kształcenia
Odniesienie do efektu
kierunkowego (numer)
W1 Opisuje struktury I- i II-rzędową DNA i RNA B.W13
W2
Zna funkcje genomu, transkryptomu i proteomu
człowieka; opisuje procesy naprawy i rekombinacji DNA
oraz degradacji DNA, RNA i białek, zna podstawowe
koncepcje regulacji ekspresji genów
B.W14
W3 Zna podstawowe koncepcje regulacji ekspresji genów u
różnych organizmów, w tym modelowych B.W14
W4 Opisuje różne typy determinacji płci u zwierząt C.W3
W5 Opisuje molekularne podłoże mutagenezy B.W14
U1
Posługuje się podstawowymi technikami stosowanymi w
biologii molekularnej np. PCR, elektroforeza kwasów
nukleinowych i białek
B.U9
U2
Interpretuje podstawowe wyniki badań molekularnych i
krytycznie ocenia ich wynik w korelacji z możliwością
wystąpienia choroby genetycznej u pacjenta.
B.U14
U3
Określa korzyści i zagrożenia wynikające z obecności w
ekosystemie organizmów modyfikowanych genetycznie
(GMO)
C.W10
U4 Zna zasady prowadzenia badań naukowych,
obserwacyjnych i doświadczalnych B.W34
U5 obsługuje proste przyrządy pomiarowe oraz ocenia
dokładność wykonywanych pomiarów B.U10
K1 Potrafi zrozumieć złożoność budowy genomu człowieka
a także innych organizmów B.U14
K.S4
Posiada świadomość własnych ograniczeń i rozumie
konieczność stałego dokształcania związaną z
ekspansywnym rozwojem biologii molekularnej
B.U14
61
5. Formy prowadzonych zajęć
Forma Liczba godzin Liczba grup Minimalna liczba osób
w grupie
Wykład 0 - -
Seminarium 10 21 20
Ćwiczenia 10 21 10
6. Tematy zajęć i treści kształcenia
1) S1 – Porównanie genomu eukariotycznego i prokariotycznego (B.U14)
2) S2 – Struktura DNA i RNA. Metody izolacji DNA (B.W14). C1 – Izolacja DNA
3) S3 – Porównanie przebiegu procesu replikacji z przebiegiem procesu amplifikacji DNA in vitro (B.U9).
C2 – PCR – modyfikacje i zastosowanie w badaniach naukowych i diagnostyce medycznej (B.U9)
4) S4 – Regulacja ekspresji genetycznej. Funkcje transkryptomu i proteomu człowieka (B.W14).
C3 – RFLP – przebieg i znaczenie (B.U34).
5) S5 – Mutageneza i mechanizmy naprawy DNA (B.W14). C4 – Elektroforeza DNA (B.U9)
6) S6 –Metody uzyskiwania organizmów modyfikowanych genetycznie (GMO) i ich znaczenie we współczesnej
medycynie – (C.W10.) C5 – Klonowanie produktów PCR (B.U9)
7). S7 –. Typy determinacji płci u różnych zwierząt jako przykład regulacji ekspresji genetycznej. Inaktywacja
chromosomu X jako przykład regulacji epigenetycznej. (B.W14).
7. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia
Symbol
przedmiotowego
efektu
kształcenia
Symbole form
prowadzonych zajęć
Sposoby weryfikacji efektu
kształcenia Kryterium zaliczenia
W1 – W4, S1 – S7
Weryfikacja efektu kształcenia
dokonana zostanie na
podstawie zaliczenia
przeprowadzonego po
zakończeniu zajęć.
Uzyskanie na teście minimum 60%
poprawnych odpowiedzi.
W5, U1-U5, K1 C2 – C6
Zaliczenie poszczególnych
ćwiczeń odbywa się na
podstawie raportu z danych
ćwiczeń zamieszczonego w
zeszycie do ćwiczeń.
Prawidłowy zapis uzyskanych
wyników podczas ćwiczeń oraz
właściwa ich interpretacja.
8. Kryteria oceniania
Forma zaliczenia przedmiotu: Podstawą zaliczenia przedmiotu jest: - udział we wszystkich zajęciach, aktywne
uczestnictwo w seminariach oraz uzyskanie oceny pozytywnej z pisemnego testu końcowego. Zaliczenie przedmiotu
odbędzie się po zakończeniu zajęć w Bibliotece WUM. Zaliczenie będzie w postaci testu elektronicznego (pytania
zamknięte, jednokrotnego wyboru). Warunkiem zaliczenia testu jest udzielenie minimum 60% poprawnych
odpowiedzi. Student ma obowiązek zgłosić się na test końcowy w wyznaczonym terminie (pierwszy termin). W
przypadku nie zaliczenia testu w pierwszym terminie, studentowi przysługuje prawo terminu poprawkowego (drugi
termin) ustalonego przez prowadzącego zajęcia. W przypadku nie zaliczenia kolokwium poprawkowego, studentowi
przysługuje prawo do zdawania kolokwium w trzecim terminie (termin ostateczny). Studenci, dla których język polski
jest językiem obcym, podlegają takim samym kryteriom oceny. Przykłady pytań na kolokwium zaliczeniowe są
zamieszczone w materiałach do ćwiczeń.
ocena Kryteria
2,0 (ndst) < 60% poprawnych odpowiedzi
3,0 (dost) 60 – 70%
62
3,5 (ddb) 71- 78%
4,0 (db) 79-84%
4,5 (pdb) 85%-93%
5,0 (bdb) 94 – 1000%
9. Literatura
Literatura obowiązkowa:
1. Genetyka molekularna pod redakcją P. Węgleńskiego. Wydawnictwo Naukowe. PWN, 2006
2. Biologia molekularna w medycynie – Elementy genetyki klinicznej. J. Bal. PWN S.A. 2018
3. Zeszyt do ćwiczeń „Podstawy Biologii Molekularnej – Materiały do ćwiczeń dla studentów I roku I i II
Wydziału Lekarskiego”.
Literatura uzupełniająca:
1. Drewa G., Ferenc T. (red) „Genetyka medyczna. Podręcznik dla studentów” Elsevier Urban & Partner, 2011
2. Brown T.A. „Genomy. Nowe wydanie” Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009
3. Słomski R. (red.) :Analiza DNA; teoria i praktyka” Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w
Poznaniu, 2008
10. Kalkulacja punktów ECTS
Forma aktywności Liczba godzin Liczba punktów ECTS
Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim:
Wykład 0 0
Seminarium 10 0,3
Ćwiczenia 10 0,4
Samodzielna praca studenta (przykładowe formy pracy): W tym polu opisujemy nakład samodzielnej pracy
przeciętnego studenta konieczny aby zaliczyć przedmiot. W kalkulacji należy uwzględnić m.in. konieczność
przygotowania się do zajęć, wykonania pracy domowych, przygotowania się do zaliczeń itp.
Przygotowanie studenta do zajęć 30 0,3
Przygotowanie studenta do zaliczeń 60 1
Inne (jakie?)
Razem 90 2
11. Informacje dodatkowe
1) Studenci mają obowiązek uczestniczyć we wszystkich zajęciach.
2) Na zajęcia studenci powinni być przygotowani z tematu danych zajęć (informacje na ten temat są dostępne w
materiałach do ćwiczeń).
3) Nieobecność na zajęciach jest usprawiedliwiana na podstawie zwolnienia lekarskiego lub zaświadczenia o
zaistniałym wypadku losowym.
4) W przypadku nieobecności usprawiedliwionej student jest zobowiązany do odrobienia zajęć w formie uzgodnionej
z osoba prowadzącą zajęcia. Uzgodnienia te należy poczynić niezwłocznie po ostatnim dniu zwolnienia lekarskiego.
5) W przypadku nieobecności nieusprawiedliwionej, nie ma możliwości odrabiania zajęć.
6) Przekroczenie liczby trzech nieobecności usprawiedliwionych na kolejnych zajęciach uniemożliwia ich odrabianie
i tym zaliczenie przedmiotu w danym semestrze.
7) Ćwiczenia rozpoczynają się punktualnie, spóźnienia będą traktowane jak nieobecność (studenci nie będą
wpuszczani na salę).
8) Na zajęcia 2 – 7 należy przynieść zeszyt do ćwiczeń „Podstawy Biologii Molekularnej – materiały do ćwiczeń dla
63
studentów 1 roku Wydziału Lekarskiego” – do kupienia w Oficynie Wydawniczej WUM
9) Na zajęcia 2 – 6 należy przynieść fartuch laboratoryjny i parę rękawiczek gumowych.
10) Osoby starające się o przepisanie zaliczenia z Podstaw Biologii Molekularnej z poprzednich lat lub z innej
uczelni, piszą podanie do Kierownika Katedry i Zakładu Biologii Ogólnej i Parazytologii – Pana prof. dr hab. n. med.
Leszka Szablewskiego, a po uzyskaniu zgody – do Pana Dziekana. O decyzji Dziekana Sekretariat Katedry i Zakładu
Biologii Ogólnej i Parazytologii musi być poinformowany przed rozpoczęciem zajęć.
11) Nazwa jednostki dydaktycznej: Katedra i Zakład Biologii Ogólnej i Parazytologii, ul. Chałubińskiego 5, 02-004
Warszawa
tel. 22 621-26-07
adres internetowy: biologia.wum.edu.pl
e-mail: [email protected]
12) Koło naukowe przy Katedrze Biologii Ogólnej i Parazytologii—opiekun dr n. biol. Rusłan Salamatin
13) Osoba odpowiedzialna za zajęcia – dr n. med. Julia Dąbrowska. e-mail: [email protected]
64
PROPEDEUTYKA MEDYCYNY UZALEŻNIEŃ
1. Metryczka
Nazwa Wydziału: Wydział Lekarski
Program kształcenia (kierunek studiów,
poziom i profil kształcenia, forma studiów,
np. Zdrowie publiczne I stopnia profil
praktyczny, studia stacjonarne):
Kierunek lekarski
studia 6 letnie jednolite, profil ogólnoakademicki, stacjonarne i
niestacjonarne
Rok akademicki: 2019/2020
Nazwa modułu/przedmiotu: Propedeutyka Medycyny Uzależnień
Kod przedmiotu (z systemu Pensum): 44659
46376
Jednostka/i prowadząca/e kształcenie:
Katedra i Klinika Psychiatryczna WUM
00-665 Warszawa, Nowowiejska 27;
tel. +48 22 825 12 36
fax +48 22 825 13 15
Kierownik jednostki/jednostek: Prof. dr hab. Marcin Wojnar
Rok studiów (rok, na którym realizowany jest
przedmiot): I rok
Semestr studiów (semestr, na którym
realizowany jest przedmiot): II semestr
Typ modułu/przedmiotu (podstawowy,
kierunkowy, fakultatywny): podstawowy
Osoby prowadzące (imiona, nazwiska oraz
stopnie naukowe wszystkich wykładowców
prowadzących przedmiot):
doc dr n. med. Sylwia Fudalej
doc dr n. med. Andrzej Jakubczyk
dr n. med. Anna Klimkiewicz
dr n. med. Maciej Kopera
dr n. med. Anna Mach
dr n. med. Dariusz Maciej Myszka
dr n. med. Anna Wnorowska
dr n. med. Piotr Januszko
mgr Małgorzata Abramowska
Erasmus TAK/NIE (czy przedmiot dostępny
jest dla studentów w ramach programu
Erasmus):
Nie
Osoba odpowiedzialna za sylabus (osoba, do
której należy zgłaszać uwagi dotyczące
sylabusa):
mgr Małgorzata Abramowska
[email protected] ; 22 116 53 43
Liczba punktów ECTS: 1
2. Cele kształcenia
65
1. Zapoznanie studentów z podstawowymi wiadomościami dotyczącymi etiologii, profilaktyki i terapii uzależnień
od substancji psychoaktywnych i uzależnień behawioralnych
2. Zwrócenie uwagi na problemy pojawiające się w pracy z pacjentami uzależnionymi i współuzależnionymi
3. Zaprezentowanie przypadków dyskryminacji w opiece zdrowotnej omawianej grupy pacjentów
3. Wymagania wstępne
brak
4. Przedmiotowe efekty kształcenia
Lista efektów kształcenia
Symbol przedmiotowego
efektu kształcenia Treść przedmiotowego efektu kształcenia
Odniesienie do efektu
kierunkowego (numer)
W1
zna mechanizmy oraz cele i sposoby leczenia uzależnień
od substancji psychoaktywnych
D.W 11
W2 zna zasady motywowania pacjentów do prozdrowotnych
zachowań i informowania o niepomyślnym rokowaniu
D.W 12
W3
zna objawy najczęściej występujących ostrych zatruć, w
tym alkoholami, narkotykami i innymi substancjami
psychoaktywnymi, metalami ciężkimi oraz wybranymi
grupami leków
C.W 44
W4
zna objawy, zasady diagnozowania i postępowania
terapeutycznego w najczęstszych chorobach psychicznych,
w tym:
d) zaburzeniach związanych z przyjmowaniem substancji
psychoaktywnych
E.W 17d
W5
zna formy przemocy, modele wyjaśniające przemoc w
rodzinie i w instytucjach, społeczne uwarunkowania
różnych form przemocy oraz rolę lekarza w jej
rozpoznawaniu
D.W 2
W6
rozumie znaczenie komunikacji werbalnej i niewerbalnej
w procesie komunikowania się z pacjentami oraz pojęcie
zaufania w interakcji z pacjentem
D.W 4
U1 rozpoznaje stan po spożyciu alkoholu, narkotyków i
innych używek
E.U15
U2
planuje postępowanie diagnostyczne, terapeutyczne i
profilaktyczne
E.U16
U3 identyfikuje czynniki ryzyka wystąpienia przemocy,
rozpoznaje przemoc i odpowiednio reaguje
D.U9
U4
dostrzega oznaki zachowań antyzdrowotnych i
autodestrukcyjnych i właściwie na nie reaguje
D.U2
U5
rozpoznaje własne ograniczenia, dokonuje samooceny
deficytów i potrzeb edukacyjnych, planuje własną
aktywność edukacyjną
D.U16,
U6
planuje postępowanie w przypadku ekspozycji
na zakażenie przenoszone drogą krwi
E.U26
U7
wykazuje odpowiedzialność za podnoszenie
swoich kwalifikacji i przekazywanie wiedzy innym
D.U15
K.S1
potrafi nawiązać i utrzymać głęboki i pełen szacunku
kontakt z chorym,
-
K.S2
kieruje się dobrem chorego, stawiając je na pierwszym
miejscu
-
K.S3
przestrzega tajemnicy lekarskiej i praw pacjenta
-
66
K.S4
posiada świadomość własnych ograniczeń i umiejętność
stałego dokształcania się
-
5. Formy prowadzonych zajęć
Forma Liczba godzin Liczba grup Minimalna liczba osób
w grupie
Wykład 0 - -
Seminarium 5 22 20
Ćwiczenia 10 44 10
6. Tematy zajęć i treści kształcenia
Seminarium 1: Mechanizmy i uwarunkowania uzależnień – biologiczne, psychologiczne, społeczne. Następstwa
ekonomiczne, prawne i społeczne wynikające z używania substancji psychoaktywnych (W1, W2)
Seminarium 2: Działanie różnych substancji psychoaktywnych na organizm człowieka – intoksykacja i zespół
abstynencyjny, następstwa zdrowotne. Epidemiologia rozpowszechniania, używania i uzależnienia od poszczególnych
substancji w Polsce i na świecie (W3, W4)
Seminarium 3: Rola pracowników służby zdrowia, w tym lekarzy, w udzielaniu pomocy osobom uzależnionym;
rozpoznawanie i leczenie chorób wynikających z nadużywania substancji psychoaktywnych (W5, W6)
Ćwiczenie 1: Identyfikacja osób używających substancje psychoaktywne i znaczenie wczesnego wykrywania i leczenia
zaburzeń związanych z używaniem substancji psychoaktywnych (U1)
Ćwiczenie 2 : Pomoc osobom uzależnionym i możliwości terapii uzależnień – krótkie interwencje terapeutyczne,
wywiad motywacyjny, kierowanie do specjalistycznych ośrodków terapeutycznych. Poziomy terapii – detoksykacja,
intensywne programy terapeutyczne, zapobieganie nawrotom. Omówienie dostępności leczenia w Polsce, organizacje
samopomocowe i inne formy pomocy (U4,U7)
Ćwiczenie 3 : Organizacja profilaktyki uzależnień, główne założenia programów profilaktycznych i zasadnicze strategie
tych programów. ( U2)
Ćwiczenie 4: Współuzależnienie i pomoc rodzinom osób uzależnionych; spotkania z członkami ruchu AA, NA, Al-
Anon. Problem dzieci osób uzależnionych – konsekwencje rozwojowe i psychologiczne, dorosłe dzieci alkoholików
(DDA) (U3, U5)
Ćwiczenie 5: Zapobieganie następstwom zdrowotnym – profilaktyka zakażenia HIV, HCV, HBV; FAS (Płodowy
Zespól Alkoholowy); przemoc fizyczna i psychiczna. (U6)
7. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia
Symbol
przedmiotowego
efektu kształcenia
Symbole form
prowadzonych zajęć
Sposoby weryfikacji efektu
kształcenia Kryterium zaliczenia
W1-W6 S kolokwium ustne prawidłowa odpowiedz na 60% pytań
U1-U7 C raporty z ćwiczeń
aktywny udział w ćwiczeniach i
poprawne przygotowanie raportu
K.S1-K.S4 K obserwacja zachowania
studenta
posługiwanie się opisanymi
kompetencjami
8. Kryteria oceniania
67
ocena kryteria
zaliczenie bez oceny jw.
9. Literatura
Literatura obowiązkowa:
1. 1. M. Jarema, J. Jabłońska Psychiatria. Podręcznik dla studentów medycyny. Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
Warszawa 2011
2. Psychiatria Skrypt dla studentów. Oficyna Wydawnicza Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego 2015
Literatura uzupełniająca:
1. K. Steinbarth-Chmielewska, H. Baran-Furga „Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane
przyjmowaniem substancji psychoaktywnych” Centrum Psychologicznej Pomocy Rodzinie, Warszawa 2004
2. C. K. Erickson „Nauka o uzależnieniach” Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego 2010
3. R.Philips „Narkotyki” Wydawnictwo Medycyna Praktyczna Kraków 1997
10. Kalkulacja punktów ECTS
Forma aktywności Liczba godzin Liczba punktów ECTS
Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim:
Wykład 0 0
Seminarium 5 0,3
Ćwiczenia 10 0,5
Samodzielna praca studenta (przykładowe formy pracy):
Przygotowanie studenta do zajęć 10 0,2
Przygotowanie studenta do zaliczeń 0 0
Inne: przygotowanie do ćwiczeń 0 0
Razem 25 1
11. Informacje dodatkowe
Regulamin zajęć:
1. Obecność na zajęciach jest obowiązkowa.
2. Wszystkie nieobecności należy usprawiedliwiać, a ustalenie sposobu, formy i terminu ich odrabiania należy
uzgodnić z osobą odpowiedzialną za dydaktykę.
3. Spóźnienia przekraczające 15 minut będą traktowane jak nieobecność.
4. Przeniesienie do innej grupy dziekańskiej jest możliwe jeśli pozwala na to liczba studentów w danej grupie.
5. Sprawdzenie stopnia opanowania materiału odbywa się w czasie każdych zajęć i jest warunkiem zaliczenia.
Osoba odpowiedzialna za dydaktykę – mgr Małgorzata Abramowska [email protected]
22 1165343
www. psych.waw.pl
Możliwość udziału w pracach Studenckiego Psychiatrycznego Koło Naukowego
68
JĘZYK ŁACIŃSKI W MEDYCYNIE
1. Metryczka
Nazwa Wydziału: Wydział Lekarski
Program kształcenia
Kierunek lekarski
Studia 6 letnie jednolite
Profil praktyczny
Studia stacjonarne i niestacjonarne
Rok akademicki: 2019/2020
Nazwa modułu/przedmiotu: Język łaciński w medycynie
Kod przedmiotu: 44653
46369
Jednostka/i prowadząca/e kształcenie:
Studium Języków Obcych
Centrum Dydaktyczne, ul.Trojdena 2a
02-109 Warszawa
[email protected], tel. 22 5720863
www.sjo.wum.edu.pl
Kierownik jednostki/jednostek: dr Maciej Ganczar
Rok studiów: I
Semestr studiów : I lub II
Typ modułu/przedmiotu : podstawowy
Osoby prowadzące:
mgr Beata Olędzka
dr Anna Szymańska-Budzińska
tel. 22 5720858
Erasmus TAK/NIE: NIE
Osoba odpowiedzialna za sylabus: mgr Beata Olędzka
Liczba punktów ECTS: 1
2. Cele kształcenia
1. Zapoznanie studenta z łacińsko-greckimi podstawami języka medycznego.
2. Przygotowanie do tłumaczenie i formułowania prostych i złożonych diagnoz medycznych i recept
lekarskich.
3. Ukazanie zależności między językiem łacińskim i innymi językami nowożytnymi.
3. Wymagania wstępne
Brak
4. Przedmiotowe efekty kształcenia
Lista efektów kształcenia
Symbol przedmiotowego
efektu kształcenia Treść przedmiotowego efektu kształcenia
Odniesienie do efektu
kierunkowego (numer)
W1 Rozumie znaczenie komunikacji werbalnej i
niewerbalnej w procesie komunikowania się z
D.W4.
69
pacjentami oraz pojęcie zaufania w interakcji z
pacjentem.
U1 Krytycznie analizuje piśmiennictwo medyczne, w tym w
języku angielskim, oraz wyciąga wnioski w oparciu o
dostępną literaturę.
D.U17.
K1 Posiada świadomość własnych ograniczeń i umiejętność
stałego dokształcania się.
K.S4.
5. Formy prowadzonych zajęć
Forma Liczba godzin Liczba grup Minimalna liczba osób
w grupie
Wykład - - -
Seminarium - - -
Ćwiczenia 20 30
6. Tematy zajęć i treści kształcenia
Wykładowca – mgr Beata Olędzka
dr Anna Szymańska-Budzińska
C1 Wstęp do języka łacińskiego. Alfabet. Wymowa. Iloczas. Akcent. Ćwiczenia w czytaniu i poprawnym
akcentowaniu W1, U1, K1.
C2 Budowa terminów medycznych. Rzeczownik jako podstawa terminu medycznego W1, U1, K1.
C3 Przymiotnik jako podstawa terminu medycznego. Związek rzeczownika z przymiotnikiem W1, U1, K1.
C4 Liczba mnoga rzeczownika i przymiotnika. Ukazanie podobieństwa w języku angielskim W1, U1, K1.
C5 Wstępne wiadomości o języku greckim. Wyrazy podstawowe łacińsko-greckie w terminologii medycznej.
Ważniejsze przyrostki w terminologii medycznej W1, U1, K1.
C6 Wyrażenia przyimkowe. Ważniejsze przedrostki łacińsko-greckie w terminologii medycznej W1, U1, K1.
C7 Zasady formułowania rozpoznań medycznych i opisów zabiegów leczniczych. Wyrażenia ogólne i skróty
międzynarodowe stosowane w diagnostyce W1, U1, K1.
C8 Formułowanie rozpoznań medycznych i opisów zabiegów leczniczych W1, U1, K1.
C9 Zasady formułowania recepty lekarskiej. Wyrażenia ogólne i skróty międzynarodowe w recepturze W1, U1, K1.
C10 Test końcowy W1, U1, K1.
7. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia
1. Lektorat kończy się zaliczeniem
2. Przedmiotem nauczania jest język specjalistyczny, dostosowany do potrzeb zawodowych przyszłych
absolwentów.
3. Podstawę zaliczenia przedmiotu stanowią: udział w zajęciach, pozytywne oceny uzyskane z kolokwiów
cząstkowych oraz pisemnego sprawdzianu końcowego.
4. W przypadku nieobecności:
- dwie nieobecności w semestrze – obie należy zaliczyć w terminie do dwóch tygodni od daty nieobecności
- trzy nieobecności w semestrze – student zobowiązany jest napisać podanie do kierownika SJO z prośbą o
umożliwienie odrobienia i zaliczenia trzeciej nieobecności w trybie indywidualnym
- cztery i więcej nieobecności w semestrze – student zobowiązany jest do powtarzania semestru (w wypadku
pobytu w szpitalu lub długotrwałej choroby potwierdzonej zwolnieniem lekarskim student może ubiegać się
o zgodę na zaliczanie nieobecności w sesji poprawkowej).
5. Student ma obowiązek zgłosić się na pisemny sprawdzian zaliczający przedmiot w wyznaczonym terminie.
W przypadku niestawienia się, bądź niezaliczenia sprawdzianu, studentowi przysługuje jeden termin
poprawkowy ustalony przez prowadzącego. Sprawdzian poprawkowy należy zaliczyć nie później niż przed
rozpoczęciem sesji egzaminacyjnej. W przypadku niezaliczenia poprawy studentowi przysługuje drugi
termin poprawkowy zgodnie z regulaminem studiów.
6. Student ubiegający się o zwolnienie z lektoratu (przepisanie oceny) powinien złożyć stosowne podanie do
kierownika SJO w pierwszym tygodniu zajęć. Studentom pierwszego roku oceny nie będą przepisywane.
7. Posiadanie certyfikatu z języka obcego, oceny z lektoratu na innym kierunku studiów w WUM lub innej
uczelni nie zwalnia z uczęszczania na zajęcia przewidziane programem studiów na aktualnym kierunku
studiów.
70
8. Sprawy nieuregulowane niniejszym regulaminem będą rozstrzygane indywidualnie przez kierownictwo SJO.
Symbol
przedmiotowego
efektu
kształcenia
Symbole form
prowadzonych zajęć
Sposoby weryfikacji efektu
kształcenia Kryterium zaliczenia
W1
U1
K1
C 1-10 Kolokwia cząstkowe
Test pisemny 60%
8. Kryteria oceniania
Forma zaliczenia przedmiotu:
Kolokwium pisemne – pytania otwarte opisowe. Zaliczenie z oceną.
ocena kryteria
2,0 (ndst) poniżej 60%
3,0 (dost) 60%-69,99%
3,5 (ddb) 70%-79,99%
4,0 (db) 80%-85,99%
4,5 (pdb) 86%-90,99%
5,0 (bdb) 91%-100%
9. Literatura
Literatura obowiązkowa.
Olędzka Beata, Język łaciński dla lekarzy, Warszawa: MediPage 2018.
Literatura uzupełniająca.
Dąbrowska Barbara, Podręczny słownik medyczny łacińsko-polski i polsko-łaciński, Warszawa: Wydawnictwo
Lekarskie PZWL 2005.
10. Kalkulacja punktów ECTS
Forma aktywności Liczba godzin Liczba punktów ECTS
Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim:
Wykład - -
Seminarium - -
Ćwiczenia 20 0,5
Samodzielna praca studenta: powtórzenie materiału, wykonania pracy domowych, przygotowania się do zaliczeń
Przygotowanie studenta do zajęć 5 0,25
Przygotowanie studenta do zaliczeń 5 0,25
Razem 30 1
11. Informacje dodatkowe
Osoba odpowiedzialna za dydaktykę: mgr Beata Olędzka: [email protected]
71
JĘZYK OBCY W MEDYCYNIE
12. Metryczka
Nazwa Wydziału: Wydział Lekarski
Program kształcenia lekarski, studia 6 letnie jednolite, profil praktyczny, stacjonarne i
niestacjonarne
Rok akademicki: 2019/2020
Nazwa modułu/przedmiotu:
Język obcy w medycynie (język angielski, francuski, niemiecki,
rosyjski)
Kod przedmiotu 44654
Jednostka/i prowadząca/e kształcenie:
Studium Języków Obcych, WUM
Centrum Dydaktyczne,
ul. Księcia Trojdena 2a, 02-109 Warszawa
tel. 22 5720863
www.sjo.wum.edu.pl
Kierownik jednostki/jednostek: dr Maciej Ganczar
Rok studiów I
Semestr studiów I, II
Typ modułu/przedmiotu kierunkowy
Osoby prowadzące
dr M. Chojnacka, mgr M. Godłoza, mgr A. Gołębiowski, dr K.
Kurczak, dr K. Luto, mgr A. Maczkowska, dr J. Moczyńska, mgr I.
Okulicz, dr Sylwia Pielacha, mgr E. Ratajska, dr K. Sądej-
Sobolewska, dr U. Swoboda-Rydz, mgr B. Tryuk Czapska (jęz.
francuski), mgr M. Strzelak (jęz. niemiecki), mgr P. Hoch (jęz.
rosyjski)
Erasmus TAK/NIE nie
Osoba odpowiedzialna za sylabus dr Kinga Sądej-Sobolewska; [email protected]
Liczba punktów ECTS: 4
13. Cele kształcenia
• Posługiwanie się językiem obcym na poziomie min. B2 wg ESOKJ w zakresie medycyny, z rozróżnieniem
języka tekstów specjalistycznych i komunikacji w środowisku zawodowym oraz języka w komunikacji z
pacjentem.
• Korzystanie z literatury specjalistycznej w języku obcym.
• Robienie prezentacji i plakatów medycznych.
14. Wymagania wstępne
72
Opanowanie wybranego języka na poziomie B1 wg ESOKJ Rady Europy (ocena na świadectwie maturalnym lub
właściwy certyfikat).
15. Przedmiotowe efekty kształcenia
Lista efektów kształcenia
Symbol przedmiotowego
efektu kształcenia Treść przedmiotowego efektu kształcenia
Odniesienie do efektu
kierunkowego (numer)
W 1
W języku obcym określa czynności fizjologiczne
układów i narządów człowieka.
A.W1.
A.W2.
A.W3.
W2
W języku obcym posługuje się nazewnictwem
anatomicznym budowy ciała ludzkiego.
A.W1
W3
W4
W5
W6
W języku obcym potrafi posługiwać się nazwami:
- najczęściej występujących zaburzeń i jednostek
chorobowych
- objawów przedmiotowych i podmiotowych z
rozróżnieniem terminów specjalistycznych i
stosowanych w komunikacji z pacjentami
- oddziałów szpitalnych i ich części oraz innych
jednostek specjalistycznych
- wyposażenia oddziału szpitalnego i sali operacyjnej
B.W16.
B.W18.
B.W19.
B.W20.
B.W25.
B.W26.
B.W27.
U1
Czyta ze zrozumieniem i krytycznie analizuje
piśmiennictwo medyczne w języku obcym oraz wyciąga
wnioski w oparciu o dostępną literaturę na poziomie
podstawowym.
B.W23
B.W30.
B.W33.
B.W34.
U2
Porozumiewa się z pacjentem i jego rodziną w języku
obcym.
D.U18.
U3
Potrafi opracować i przedstawić w języku obcym
plakat/prezentację multimedialną na tematy związane z
medycyną i edukacją zdrowotną.
B.U11.
B.U13
B.U14
D.U17
U4 Potrafi posługiwać się językiem obcym medycznym w
kontaktach ze środowiskiem studenckim i zawodowym
B.U11.
B.U13
B.U14
D.U17
K.S1
Potrafi nawiązać i utrzymać pełen szacunku kontakt z
chorym.
D.U1
D.U3-8
D.U10
D.U12-14
K.S2
Posiada świadomość własnych ograniczeń w dziedzinie
znajomości języka obcego i umiejętność stałego
dokształcania się.
D.U15-17
73
16. Formy prowadzonych zajęć
Forma Liczba godzin Liczba grup Minimalna liczba osób
w grupie
Wykład - - -
Seminarium - - -
Ćwiczenia 30 + 30 30 20
17. Tematy zajęć i treści kształcenia
C1. Omówienie programu kursu, kryteriów zaliczenia oraz regulaminu SJO. Język prezentacji.
C2/3. Części ciała i narządy.
C4/5. Język opisu anatomicznego.
C6/7. Funkcje i procesy zachodzące w organizmie
C8/9. Szpitale, kliniki, przychodnie.
C10. Specjalności, specjaliści i służby medyczne.
C11. Wyposażenie szpitala, przychodni, gabinetu lekarskiego.
C12/13. Objawy i oznaki.
C14. TEST zaliczeniowy semestralny
C15. Tekst specjalistyczny
C16/17. Objawy i oznaki – ciąg dalszy
C18/19. Ból
C20. Komunikacja z pacjentem – pytania o ból.
C21/22/23. Najczęstsze dolegliwości, schorzenia, jednostki chorobowe.
C24/25/26. Język opisu jednostki chorobowej. Tekst specjalistyczny
C27. Powtórzenie do testu zaliczeniowego.
C28. TEST zaliczeniowy roczny (obejmujący semestry I i II)
C29/30 Omówienie testów. Poprawy. Zaliczenie ustne. Tekst specjalistyczny.
18. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia
Symbol
przedmiotowego
efektu
kształcenia
Symbole form
prowadzonych zajęć
Sposoby weryfikacji efektu
kształcenia Kryterium zaliczenia
W1-6
U1-6
K.S1-K.S2
C1 - 15
aktywny udział w zajęciach
kolokwia pisemne
(sprawdzające znajomość
słownictwa specjalistycznego
i języka medycznego oraz
rozumienie tekstów
medycznych)
prezentacja/plakat
obecność i aktywny udział w
zajęciach (30%); pozytywne oceny
uzyskane z pisemnych kolokwiów
cząstkowych (10%); pozytywna
ocena uzyskana z pisemnego
kolokwium końcowego (30%);
ocena uzyskana z prezentacji
/plakatu o tematyce medycznej
(30%).
19. Kryteria oceniania
Zaliczenie poszczególnych semestrów:
Podstawą zaliczenia semestrów są: obecność i aktywny udział w zajęciach; pozytywne oceny uzyskane z pisemnych
kolokwiów cząstkowych; pozytywna ocena uzyskana z pisemnego kolokwium końcowego; ocena uzyskana z
prezentacji /plakatu o tematyce medycznej.
Kolokwium końcowe po 2. semestrze obejmuje zakres materiału z semestrów 1-2.
ocena kryteria
74
5 (bardzo dobry) 91%-100%
4.5 (ponad dobry) 86%-90,99%
4 (dobry) 80%-85,99%
3.5 (dość dobry) 70%-79,99%
3 (dostateczny) 60%-69,99%
2.0 (niedostateczny) poniżej 60%
20. Literatura
Język angielski
Literatura obowiązkowa:
Joanna Ciecierska, Barbara Jenike: English for Medicine. Warszawa: PZWL 2007.
Literatura uzupełniająca:
Mark Haward Beers, Robert Potter, Thomas Victor Jones, Justin Kaplan, Michael Berkwits [eds.]: The Merck Manual
of Diagnosis and Therapy, 19th ed.
Eric Glendinning, Anne Beverly Holmström: English in Medicine. Cambridge University Press 2010.
Eric Glendinning, Richard Howard: Professional English in Use. Cambridge University Press 2010.
Lynn Bickley: Pocket Guide to Physical Examination. Philadelphia: Lippincott, Williams and Wilkins 2007.
Czasopisma: The Lancet, BMJ, JAMA, Scientific American, Science
Język francuski:
Fassier Thomas, Talavera-Goy Solange: Le français des médecins. PUG 2009.
Literatura uzupełniająca:
Mourlhon-Dallies Florence, Tolas Jacqueline: santé-médecine.com, Paris: CLE International 2007
www.doctissimo.fr
Język niemiecki:
Ganczar Maciej, Rogowska Barbara: Medycyna. Ćwiczenia i słownictwo specjalistyczne. Warszawa: Hueber 2007
Schrimpf Ulrike, Bahnemann Markus: Deutsch für Ärztinnen und Ärzte. Heidelberg: Springer 2010
Literatura uzupełniająca:
Blanck Nathalie: Visite live, Hörbücher: Neurologie, Innere Medizin, Gynäkologie, Chirurgie, Orthopädie. München:
Urban & Fischer (Elselvier) 2003
„Medical Tribune”
Język rosyjski:
Hajczuk Roman: Ruskij jazyk w medycynie. Warszawa: PZWL 2008.
Literatura uzupełniająca:
Medical Tribune D.A. Nelson-Anderson, I.B. Komers: Medicynskij sprawocznik, Sonters Publishing Inc. 1995 Tłum.
na język rosyjski, Wydawnictwo Sowa, Moskwa 2001.
21. Kalkulacja punktów ECTS
Forma aktywności Liczba godzin Liczba punktów ECTS
Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim:
Wykład - -
Seminarium - -
Ćwiczenia 30 + 30 2
Samodzielna praca studenta
Przygotowanie studenta do zajęć 30 1
75
Przygotowanie studenta do zaliczeń 15 0,5
Przygotowanie tekstu specjalistycznego 15 0,5
Razem 120 4
22. Informacje dodatkowe
Regulamin zajęć w Studium Języków Obcych WUM:
1. Studium Języków Obcych (SJO) prowadzi zajęcia z języków nowożytnych i języka łacińskiego zgodnie z
programem studiów obowiązującym na danym kierunku.
2. Lektorat kończy się zaliczeniem lub zaliczeniem na ocenę i egzaminem w zależności od nauczanego języka oraz
kierunku studiów.
3. Przedmiotem nauczania jest język specjalistyczny, dostosowany do potrzeb zawodowych przyszłych absolwentów.
4. Podstawę zaliczenia przedmiotu stanowią: udział w zajęciach, pozytywne oceny uzyskane z kolokwiów
cząstkowych oraz pisemnego sprawdzianu końcowego i prezentacji w przypadku języków nowożytnych.
5. W przypadku nieobecności:
- dwie nieobecności w semestrze – obie należy zaliczyć w terminie do dwóch tygodni od daty nieobecności
- trzy nieobecności w semestrze – student zobowiązany jest napisać podanie do kierownika SJO z prośbą o
umożliwienie odrobienia i zaliczenia trzeciej nieobecności w trybie indywidualnym
- cztery i więcej nieobecności w semestrze – student zobowiązany jest do powtarzania semestru (w wypadku pobytu w
szpitalu lub długotrwałej choroby potwierdzonej zwolnieniem lekarskim student może ubiegać się o zgodę na
zaliczanie nieobecności w sesji poprawkowej).
6. Student ma obowiązek zgłosić się na pisemny sprawdzian zaliczający semestr w wyznaczonym terminie. W
przypadku niestawienia się, bądź niezaliczenia sprawdzianu, studentowi przysługuje jeden termin poprawkowy
ustalony przez prowadzącego. Sprawdzian poprawkowy należy zaliczyć nie później niż przed rozpoczęciem sesji
egzaminacyjnej. W przypadku niezaliczenia poprawy studentowi przysługuje drugi termin poprawkowy zgodnie z
regulaminem studiów. Student otrzymuje wpis do indeksu od wykładowcy i potwierdza go u kierownika lub
koordynatora zespołu wykładowców SJO. Potwierdzenia nie wymagają oceny wpisywane do e-indeksu.
7. Student ubiegający się o zwolnienie z lektoratu (przepisanie oceny) powinien złożyć stosowne podanie do
kierownika SJO w pierwszym tygodniu zajęć. Studentom pierwszego roku oceny nie będą przepisywane.
8. Forma egzaminu podana jest do wiadomości studentów w przewodniku dydaktycznym dla danego kierunku i roku
studiów.
9. Posiadanie certyfikatu z języka obcego, oceny z lektoratu na innym kierunku studiów w WUM lub innej uczelni nie
zwalnia z uczęszczania na zajęcia przewidziane programem studiów na aktualnym kierunku studiów.
10. Sprawy nieuregulowane niniejszym regulaminem będą rozstrzygane indywidualnie przez kierownictwo SJO.
76
JĘZYK POLSKI W MEDYCYNIE
1. Metryczka
Nazwa Wydziału: Wydział Lekarski
Program kształcenia lekarski, studia sześcioletnie jednolite, profil ogólnoakademicki,
stacjonarne i niestacjonarne
Rok akademicki: 2019/2020
Nazwa modułu/przedmiotu: Język polski w medycynie
Kod przedmiotu 44655
Jednostka/i prowadząca/e kształcenie:
Studium Języków Obcych, WUM
Centrum Dydaktyczne,
ul. Księcia Trojdena 2a, 02-109 Warszawa
tel. 22 5720863
www.sjo.wum.edu.pl
Kierownik jednostki/jednostek: dr Maciej Ganczar
Rok studiów I
Semestr studiów I, II
Typ modułu/przedmiotu kierunkowy
Osoby prowadzące mgr Anna Maczkowska
Erasmus TAK/NIE nie
Osoba odpowiedzialna za sylabus mgr Anna Maczkowska ([email protected])
Liczba punktów ECTS: -
2. Cele kształcenia
Posługiwanie się językiem polskim na poziomie min. B2 wg ESOKJ w zakresie medycyny, z rozróżnieniem języka
tekstów specjalistycznych i komunikacji w środowisku zawodowym oraz języka w komunikacji z pacjentem.
Korzystanie z literatury specjalistycznej w języku polskim.
Przygotowywanie i przedstawianie prezentacji medycznych.
3. Wymagania wstępne
Opanowanie języka polskiego na poziomie B1 wg ESOKJ Rady Europy (ocena na właściwym certyfikacie).
4. Przedmiotowe efekty kształcenia
Lista efektów kształcenia
Symbol przedmiotowego
efektu kształcenia Treść przedmiotowego efektu kształcenia
Odniesienie do efektu
kierunkowego (numer)
77
U1 krytycznie analizuje piśmiennictwo medyczne, w tym w
języku angielskim, oraz wyciąga wnioski w oparciu o
dostępną literaturę
D.U17.
K1 posiada świadomość własnych ograniczeń i umiejętność
stałego dokształcania się K.S4.
5. Formy prowadzonych zajęć
Forma Liczba godzin Liczba grup Minimalna liczba osób
w grupie
Wykład - - -
Seminarium - - -
Ćwiczenia 30 + 10 1 -
6. Tematy zajęć i treści kształcenia
C1 – 2 Rozmowa z pacjentem
C3 – 4 Historia choroby. Wywiad internistyczny
C5 – 6 Badanie fizykalne
C7 – 10 Układ krążenia, jego choroby i ich objawy
C11 – 12 Bóle w klatce piersiowej. Pytania o ból
C13 – 17 Układ oddechowy, jego choroby i ich objawy
C18 – 22 Układ pokarmowy, jego choroby i ich objawy
C23 – 26 Układ moczowy, jego choroby i ich objawy
C27 – 28 Dermatologia, choroby skórne i ich objawy
C29 – 31 Choroby zakaźne
C32 – 34 Badania diagnostyczne
C35 – 36 Leki: postaci i dawkowanie
C37 – 38 Organizacja szpitala
C39 – 40 Test pisemny
7. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia
Symbol
przedmiotowego
efektu kształcenia
Symbole form
prowadzonych zajęć
Sposoby weryfikacji efektu
kształcenia Kryterium zaliczenia
U1 C
aktywny udział w zajęciach
kolokwium pisemne
prezentacja
Zgodnie z pkt. 8
K1 C Obserwacja studenta przez
nauczyciela prowadzącego
zajęcia
obecność i aktywny udział w
zajęciach
8. Kryteria oceniania
Zaliczenie poszczególnych semestrów:
Podstawą zaliczenia semestrów są: obecność i aktywny udział w zajęciach (25%); pozytywna ocena uzyskana z
pisemnego kolokwium końcowego (50%); ocena uzyskana z prezentacji o tematyce medycznej (25%).
ocena kryteria
5 (bardzo dobry) 91% – 100%
4.5 (ponad dobry) 86% – 90,99%
4 (dobry) 80% – 85,99%
78
3.5 (dość dobry) 70% – 79,99%
3 (dostateczny) 60% – 69,99%
2.0 (niedostateczny) poniżej 60%
9. Literatura
Chłopicka-Wielgos Maria, Pukas-Palimąka Danuta, Turek-Fornelska Katarzyna: Co Panu dolega?
Kraków: Fundacja Wspierania Kultury i Języka Polskiego im. Mikołaja Reja 2015.
Lechowicz Jolanta, Podsiadły Joanna: Chcę studiować medycynę. Język polski dla cudzoziemców. Łódź:
Wydawnictwo Wing 1998.
10. Kalkulacja punktów ECTS
Forma aktywności Liczba godzin Liczba punktów ECTS
Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim:
Wykład - -
Seminarium - -
Ćwiczenia 40 -
Samodzielna praca studenta
Przygotowanie studenta do zajęć - -
Przygotowanie studenta do zaliczeń - -
Inne (jakie?) - -
Razem - -
11. Informacje dodatkowe
Regulamin zajęć w Studium Języków Obcych Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
1. Studium Języków Obcych (SJO) prowadzi zajęcia z języków nowożytnych i języka łacińskiego zgodnie z
programem studiów obowiązującym na danym kierunku.
2. Lektorat kończy się zaliczeniem lub zaliczeniem na ocenę i egzaminem w zależności od nauczanego języka oraz
kierunku studiów.
3. Przedmiotem nauczania jest język specjalistyczny, dostosowany do potrzeb zawodowych przyszłych absolwentów.
4. Podstawę zaliczenia przedmiotu stanowią: udział w zajęciach, pozytywne oceny uzyskane z kolokwiów
cząstkowych oraz pisemnego sprawdzianu końcowego i prezentacji w przypadku języków nowożytnych.
5. W przypadku nieobecności:
- dwie nieobecności w semestrze – obie należy zaliczyć w terminie do dwóch tygodni od daty nieobecności
- trzy nieobecności w semestrze – student zobowiązany jest napisać podanie do kierownika SJO z prośbą o
umożliwienie odrobienia i zaliczenia trzeciej nieobecności w trybie indywidualnym
- cztery i więcej nieobecności w semestrze – student zobowiązany jest do powtarzania semestru (w wypadku pobytu
w szpitalu lub długotrwałej choroby potwierdzonej zwolnieniem lekarskim student może ubiegać się o zgodę na
zaliczanie nieobecności w sesji poprawkowej).
6. Student ma obowiązek zgłosić się na pisemny sprawdzian zaliczający semestr w wyznaczonym terminie. W
przypadku niestawienia się, bądź niezaliczenia sprawdzianu, studentowi przysługuje jeden termin poprawkowy
ustalony przez prowadzącego. Sprawdzian poprawkowy należy zaliczyć nie później niż przed rozpoczęciem sesji
egzaminacyjnej. W przypadku niezaliczenia poprawy studentowi przysługuje drugi termin poprawkowy zgodnie z
79
regulaminem studiów. Student otrzymuje wpis do indeksu od wykładowcy i potwierdza go u kierownika lub
koordynatora zespołu wykładowców SJO. Potwierdzenia nie wymagają oceny wpisywane do e-indeksu.
7. Student ubiegający się o zwolnienie z lektoratu (przepisanie oceny) powinien złożyć stosowne podanie do
kierownika SJO w pierwszym tygodniu zajęć. Studentom pierwszego roku oceny nie będą przepisywane.
8. Forma egzaminu podana jest do wiadomości studentów w przewodniku dydaktycznym dla danego kierunku i roku
studiów.
9. Posiadanie certyfikatu z języka obcego, oceny z lektoratu na innym kierunku studiów w WUM lub innej uczelni
nie zwalnia z uczęszczania na zajęcia przewidziane programem studiów na aktualnym kierunku studiów.
10. Sprawy nieuregulowane niniejszym regulaminem będą rozstrzygane indywidualnie przez kierownictwo SJO.
80
PRZYSPOSOBIENIE BIBLIOTECZNE
1. Metryczka
Nazwa Wydziału: Wydział Lekarski
Program kształcenia (Kierunek studiów,
poziom i profil kształcenia, forma studiów
np.: Zdrowie publiczne I stopnia profil
praktyczny, studia stacjonarne):
Lekarski, studia 6-letnie jednolite, profil ogólnoakademicki,
stacjonarne i niestacjonarne
Rok akademicki: 2019/2020
Nazwa modułu/ przedmiotu: Przysposobienie biblioteczne
Kod przedmiotu: 44660
46376
Jednostki prowadzące kształcenie: Biblioteka Główna, ul. Żwirki i Wigury 63, 02-091 Warszawa,
tel.: (22) 116 60 11, e-mail: [email protected]
Kierownik jednostki/jednostek: mgr Irmina Utrata
Rok studiów (rok, na którym realizowany jest
przedmiot): I
Semestr studiów (semestr, na którym
realizowany jest przedmiot): 1
Typ modułu/przedmiotu (podstawowy,
kierunkowy, fakultatywny): podstawowy
Osoby prowadzące (imiona, nazwiska oraz
stopnie naukowe wszystkich wykładowców
prowadzących przedmiot):
mgr Irmina Utrata
Erasmus TAK/NIE (czy przedmiot dostępny
jest dla studentów w ramach programu
Erasmus):
NIE
Osoba odpowiedzialna za sylabus (osoba, do
której należy zgłaszać uwagi dotyczące
sylabusa):
mgr Irmina Utrata, tel.: (22) 116 60 11, (22) 116 60 12
Liczba punktów ECTS: -
2. Cele kształcenia
W zakresie wiedzy:
1. Zna strukturę organizacyjną systemu biblioteczno-informacyjnego WUM
2. Zna ofertę biblioteczną w zakresie zasobów i usług
W zakresie umiejętności:
1. Wie jak samodzielnie i efektywnie korzystać z zasobów i usług Biblioteki Uczelnianej
2. Potrafi wyszukiwać informacje o zbiorach bibliotecznych z wykorzystaniem warsztatu informacyjnego
biblioteki
W zakresie kompetencji społecznych:
1. Uświadamia sobie korzyści wynikające z sięgania po zasoby i usługi bibliotek naukowych
2. Uświadamia sobie potrzebę ustawicznego kształcenia i rozwoju zawodowego
3. Wymagania wstępne
1. Student zna zagadnienia technologii informacyjnej, co najmniej w zakresie podstawowej obsługi komputera
oraz korzystania z narzędzi oferowanych przez strony internetowe.
81
4. Przedmiotowe efekty kształcenia
Lista efektów kształcenia
Symbol przedmiotowego
efektu kształcenia Treść przedmiotowego efektu kształcenia
Odniesienie do efektu kierunkowego
(numer)
U1
wykazuje odpowiedzialność za podnoszenie
swoich kwalifikacji i przekazywanie
wiedzy innym;
D.U15.
5. Formy prowadzonych zajęć
Forma Liczba godzin Liczba grup Minimalna liczba osób
w grupie
Wykład - - -
Seminarium
(e-learning) 2 - -
Ćwiczenia - - -
6. Tematy zajęć i treści kształcenia
1. Organizacja i struktura systemu biblioteczno-informacyjnego Uczelni – U1
2. Wybrane biblioteki naukowe w Warszawie – U1
3. Charakterystyka zbiorów Biblioteki Głównej i sieci biblioteczno-informacyjnej WUM –U1
4. Podstawowe rodzaje gromadzonych dokumentów – U1
5. Jednostki usługowe Biblioteki – U1
6. Charakterystyka i zasady korzystania z katalogów bibliotecznych – U1
7. Strona www biblioteki – serwis informacyjny do prezentacji zasobów i usług – U1
7. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia
Symbol
przedmiotowego
efektu kształcenia
Symbole form
prowadzonych zajęć
Sposoby weryfikacji efektu
kształcenia
Kryterium zaliczenia
U1 e-learning Test online
Uzyskanie 67 %
prawidłowych odpowiedzi
na 30 pytań testu
8. Kryteria oceniania
Forma zaliczenia przedmiotu: uzyskanie 67% prawidłowych odpowiedzi na 30 pytań testu
ocena kryteria
2,0 (ndst) 0% - 66%
3,0 (dost.) 67% - 76%
3,5 (ddb) 77% - 82%
4,0 (db) 83% - 89%
4,5 (pdb) 90% - 96%
5,0 (bdb) 97% - 100%
9. Literatura
82
Literatura obowiązkowa:
1. Materiały zamieszczone w szkoleniu z Przysposobienia bibliotecznego, dostępne ze strony www Biblioteki
Głównej WUM
10. Kalkulacja punktów ECTS
Forma aktywności Liczba godzin Liczba punktów
ECTS
Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim:
Wykład - -
Seminarium - -
Ćwiczenia - -
Forma aktywności Liczba godzin Liczba punktów
ECTS
Samodzielna praca studenta (przykładowe formy pracy):
Przygotowanie studenta do seminarium - -
Przygotowanie studenta do prowadzenia zajęć - -
Przygotowanie do zaliczeń - -
Inne (jakie?) - -
Razem - -
11. Informacje dodatkowe
83
BHP
1. Metryczka
Nazwa Wydziału: Wydział Lekarski
Program kształcenia (kierunek studiów,
poziom i profil kształcenia, forma studiów,
np. Zdrowie publiczne I stopnia profil
praktyczny, studia stacjonarne):
Kierunek lekarski, profil praktyczny,
Jednolite studia magisterskie, stacjonarne/wieczorowe
Rok akademicki: 2019/2020
Nazwa modułu/przedmiotu: BHP
Kod przedmiotu (z systemu Pensum): 44648
46364
Jednostka/i prowadząca/e kształcenie:
Zakład Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego
ul. Oczki3, 02-007 Warszawa
tel. 22-621-52-56, 22-621-51-97
Dział Ochrony Pracy i Środowiska
Ul. Oczki 3, I piętro, 02-007 Warszawa
Kierownik jednostki/jednostek: Dr hab. med. Aneta Nitsch-Osuch
Mgr inż. Elżbieta Domaszewicz
Rok studiów (rok, na którym realizowany jest
przedmiot): I rok
Semestr studiów (semestr, na którym
realizowany jest przedmiot): Semestr I
Typ modułu/przedmiotu (podstawowy,
kierunkowy, fakultatywny): Podstawowy
Osoby prowadzące (imiona, nazwiska oraz
stopnie naukowe wszystkich wykładowców
prowadzących przedmiot):
dr inż. Irena Kosińska
mgr inż. Elżbieta Domaszewicz
Erasmus TAK/NIE (czy przedmiot dostępny
jest dla studentów w ramach programu
Erasmus):
TAK
Osoba odpowiedzialna za sylabus (autor
sylabusa, osoba, do której należy zgłaszać
uwagi dotyczące sylabusa):
Dr inż. Irena Kosińska
[email protected] tel. 664-268-514
Koordynator przedmiotu
Dr inż. Irena Kosińska
[email protected] tel. 664-268-514
Ul. Oczki 3, pokój 216, II piętro
Liczba punktów ECTS:
2. Cele kształcenia
Celem nauczania jest zapoznanie studentów z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz bezpieczeństwem
pożarowym w trakcie studiów w Warszawskim Uniwersytecie Medycznym, ze szczególnym uwzględnieniem
84
zagrożeń związanych z odbywaniem zajęć praktycznych.
Przedmiot realizowany jest w ramach Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 30
października 2018 roku w sprawie sposobu zapewnienia w uczelni bezpiecznych i higienicznych warunków pracy i
kształcenia (Dz.U. 2018, poz. 2090). (Na podstawie art. 51 ust. 2 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o
szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. poz. 1668 i 2024))
3. Wymagania wstępne
Podstawowa wiedza z zakresu nauk przyrodniczych
4. Przedmiotowe efekty kształcenia
Lista efektów kształcenia
Symbol przedmiotowego
efektu kształcenia Treść przedmiotowego efektu kształcenia
Odniesienie do efektu
kierunkowego (numer)
W1 Zna wpływ abiotycznych i biotycznych (wirusy i
bakterie)czynników środowiska na organizm człowieka i
populację ludzi oraz drogi ich wnikania do organizmu
człowieka; opisuje konsekwencje narażenia organizmu
człowieka na różne czynniki chemiczne i biologiczne
oraz zasady profilaktyki
C.W14
W2 Zna podstawy dezynfekcji, sterylizacji i postepowania
aseptycznego
C.W19
W3 Zna zasady pracy w grupie
D.W15
U1 Planuje postepowanie w przypadku ekspozycji na
zakażenia przenoszone drogą krwi
E.U26
U2 Rozpoznaje własne ograniczenia, dokonuje samooceny
deficytów i potrzeb edukacyjnych, planuje własną
aktywność edukacyjną
D.U16
U3 Krytycznie analizuje piśmiennictwo medyczne, w tym w
języku angielskim, oraz wyciąga wnioski w oparciu o
dostępną literaturę
D.U17
5. Formy prowadzonych zajęć
Forma Liczba godzin Liczba grup Minimalna liczba osób
w grupie
Wykład (e-learning) 4 (e-learning) Cały rok
6. Tematy zajęć i treści kształcenia
Realizowane są dwa wykłady, po 2 godziny każdy.
Tematy wykładów:
Wykład 1: (dr inż. Irena Kosińska)
W1.1. Regulacje prawne z zakresu ochrony pracy (prawa i obowiązki studentów w zakresie bezpieczeństwa i
higieny pracy) – W1, W2, U2,
W1. 2. Zagrożenia zdrowia studentów na stanowiskach pracy./nauki w trakcie studiów (fizyczne, chemiczne i
biologiczne) i ochrona przed zagrożeniami. Procedura poekspozycyjna w narażeniu na HIV, HBV, HCV. –
W1, W2, U1, U3,
W1.3 Zasady ergonomii na stanowiskach pracy (stanowisko komputerowe, oświetlenie – podstawowe
zasady).W1,
Wykład 2: (mgr inż. Elżbieta Domaszewicz)
W2.1. Postępowanie w razie wypadków i w sytuacjach zagrożeń (pożar, awaria, zagrożenie terrorystyczne,
powódź itp.), - W1, U2
W2.2 Zasady ewakuacji z budynków. W1, W3, U2,
W2.3. Zasady udzielania pomocy przedlekarskiej (podstawowe zasady). W1, W3, U3
85
7. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia
Symbol
przedmiotowego
efektu
kształcenia
Symbole form
prowadzonych zajęć
Sposoby weryfikacji efektu
kształcenia Kryterium zaliczenia
W1-W3
U1-U3
Wykład 1 (e-learning)
Wykład 2 (e-learning)
Test zaliczeniowy:
(20 pytań jednokrotnego
wyboru)
- oceniany wg kryterium
podanego poniżej.
.
Na zaliczenie przedmiotu składa
się:
1. Przygotowanie studenta do
zaliczenia przedmiotu –
zgodnie z tematami zajęć i
treściami kształcenia oraz
obowiązującym
piśmiennictwem
2. W pierwszej kolejności
należy wypełnić ankietę
badającą ogólny stan wiedzy
Studenta na temat zasad
higieny przed rozpoczęciem
rozwiazywania testu
(przeznaczony czas na
wypełnienie ankiety 5 min)
3. Rozwiązanie testu: (test
trwa 10 min)
4. Uzyskanie min 61%
prawidłowych odpowiedzi
zalicza test na 3.0.
8. Kryteria oceniania
Forma zaliczenia przedmiotu: test zaliczeniowy na ocenę
ocena kryteria
2,0 (ndst) Otrzymanie <61% poprawnych odpowiedzi z testu,
nieobecność na wykładzie, brak wypełnionej ankiety
3,0 (dost) spełnienie wszystkich kryteriów zaliczenia w tym test 61-
75%
3,5 (ddb) spełnienie wszystkich kryteriów zaliczenia w tym test 76-
80%
4,0 (db) spełnienie wszystkich kryteriów zaliczenia w tym test 81-
85%
4,5 (pdb) spełnienie wszystkich kryteriów zaliczenia w tym test 86 -
90%
5,0 (bdb) spełnienie wszystkich kryteriów zaliczenia w tym test
>90%
9. Literatura
Literatura obowiązkowa:
1. Ciuruś M.: Procedury higieny w placówkach ochrony zdrowia. Wydanie II uzupełnione i poprawione,
Warszawa 2013, Wydaw. Instytut Problemów Ochrony Zdrowia Sp. z o.o.
2. Marcinkowski J.(red.): Higiena, profilaktyka i organizacja w zawodach medycznych, PZWL, W-wa, 2004
3. www.ciop.pl, www.who.int
Literatura uzupełniająca:
4. Kodeks pracy. Praca zbiorowa. Wyd. LexisNexis (aktualizowane co roku)
5. Kłosiewicz-Latoszek., Kirschner H., Środowiskowe czynniki zdrowia w zarysie. Wyd. WUM, Warszawa
2008.
86
10. Kalkulacja punktów ECTS
Forma aktywności Liczba godzin Liczba punktów ECTS
Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim:
Wykład (e-learning) 4 (e-learning)
Samodzielna praca studenta (przykładowe formy pracy):
Przygotowanie studenta do zajęć 7
Przygotowanie studenta do zaliczeń 14
Razem 25
11. Informacje dodatkowe
1. Zajęcia odbywają się w formie e-learningu na platformie e-learningowej WUM.
2. Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest pozytywna ocena z testu kończącego kurs e-learningowy i
wypełnienie ankiety. Do testu można przystąpić maksymalnie dwa razy.
3. Zaliczenie przedmiotu odbywa się na platformie e-learningowej, w I semestrze do dnia 17.11.2019 roku,
natomiast ostateczny termin dostarczenia certyfikatu zaliczenia przedmiotu do sekretariatu Zakładu
Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego (ul. Oczki 3, pok. 101), do dnia 15.12.2019 roku.
Uwaga!! – Celem usprawnienia oddawania certyfikatów Starostowie grup proszeni są o zebranie
certyfikatów w grupie dziekańskiej i w zaklejonej kopercie wraz z listą studentów oddających
certyfikat, złożyć w Sekretariacie Zakładu Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego (ul. Oczki 3,
pok. 101).
4. W przypadku niezaliczenia przedmiotu konieczny jest kontakt z koordynatorem przedmiotu - dr inż. Ireną
Kosińską ([email protected], tel. 664-268-514, ul. Oczki 3, p. 216)
5. W Zakładzie Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego, ul. Oczki 3, pok. 101, sporządzany jest protokół
końcowy zaliczenia przedmiotu i po zatwierdzeniu przez Kierownika jednostki, przesyłany do Dziekanatu
do końca I semestru.
6. Przepisywanie zaliczenia przedmiotu odbywa się za zgodą Kierownika Zakładu Medycyny Społecznej
i Zdrowia Publicznego dr hab. n. med. Anety Nitsch-Osuch (należy złożyć podanie w sekretariacie Zakładu
p.101, na początku semestru, w którym odbywają się zajęcia).
7. Dr inż. Irena Kosińska została powołana Pełnomocnikiem JM Rektora WUM ds. kontaktu ze studentami w
zakresie BHP (Zarządzenie nr 100/2019 Rektora WUM)
8. Przy Zakładzie Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego działa Koło Naukowe Higieny i Profilaktyki
(kontakt [email protected] ) oraz strona koła: www.skn-higiena-profilaktyka.wum.edu.pl ) ,
tematyka realizowana: Higiena środowiska oraz Żywienie.
87
WYCHOWANIE FIZYCZNE
1. Metryczka
Nazwa Wydziału: Wydział Lekarski
Program kształcenia (kierunek studiów,
poziom i profil kształcenia, forma studiów,
np. Zdrowie publiczne I stopnia profil
praktyczny, studia stacjonarne):
Lekarski, studia 6 letnie jednolite
Profil ogólnoakademicki
Studia stacjonarne i niestacjonarne
Rok akademicki: 2019/2020
Nazwa modułu/przedmiotu: Wychowanie Fizyczne
Kod przedmiotu (z systemu Pensum): 44663
46379
Jednostka/i prowadząca/e kształcenie:
Studium Wychowania Fizycznego i Sportu
02-109 Warszawa
ul. Księcia Trojdena 2c
tel: tel: ( 022) 57 20 528 oraz 57 20 529
Kierownik jednostki/jednostek: Mgr Jerzy Chrzanowski
Rok studiów (rok, na którym realizowany jest
przedmiot): I
Semestr studiów (semestr, na którym
realizowany jest przedmiot): I i II
Typ modułu/przedmiotu (podstawowy,
kierunkowy, fakultatywny): podstawowy
Osoby prowadzące (imiona, nazwiska oraz
stopnie naukowe wszystkich wykładowców
prowadzących przedmiot):
Mgr Jerzy Chrzanowski, mgr Kinga Klaś-Pupar, mgr Anna Sobianek
mgr Bożena Glinkowska, mgr Agnieszka Besler, , mgr Grażyna
Prokurat, mgr Marzena Walenda, , mgr Antoni Stradomski, mgr
Jacek Szczepański, mgr Mariusz Mirosz, mgr Jerzy Skolimowski,
mgr Paweł Krawczyk, mgr Michał Sieńko, mgr Krzysztof Gawin,
mgr Tomasz Koziński, mgr Paweł Miaskiewicz
Erasmus TAK/NIE (czy przedmiot dostępny
jest dla studentów w ramach programu
Erasmus):
Nie
Osoba odpowiedzialna za sylabus (osoba, do
której należy zgłaszać uwagi dotyczące
sylabusa):
z-ca Kierownika mgr Kinga Klaś-Pupar
tel: ( 022) 57 20 528 oraz 57 20 529
Liczba punktów ECTS:
2. Cele kształcenia
1. kultura fizyczna, jako ogół uznawanych wartości i utrwalonych zachowań w odniesieniu do ludzkiego ciała,
2. harmonijny rozwój organizmu, wzmacnianie układu ruchowego – stabilizacja budowy ciała, stymulacja
układu krążeniowo – oddechowego i nerwowego,
88
3. hartowanie organizmu na bodźce fizyczne i psychiczne ( m.in. odporność na stres).
4. zapoznanie z zasadami i metodologią programów profilaktycznych w stopniu umożliwiającym czynny
udział w ich projektowaniu, wdrażaniu i realizacji.
3. Wymagania wstępne
Po zapoznaniu się z Ogólnymi Zasadami Rejestracji na Zajęcia z Wychowania Fizycznego każdy student ma
obowiązek zapisania się drogą elektroniczną, poprzez Internet http://www.zapisywf.wum.edu.pl na wybrane
przez siebie ćwiczenia – zajęcia praktyczne. Zasady rejestracji zawierają również informacje dotyczące
studentów posiadających zwolnienie lekarskie z przedmiotu.
4. Przedmiotowe efekty kształcenia
Lista efektów kształcenia
Symbol przedmiotowego
efektu kształcenia Treść przedmiotowego efektu kształcenia
Odniesienie do efektu
kierunkowego (numer)
Symbol tworzony przez
osobę wypełniającą
sylabus (kategoria: W-
wiedza,
U-umiejętności,
K-kompetencje oraz numer
efektu)
Efekty kształcenia określają co student powinien
wiedzieć, rozumieć i być zdolny wykonać po zakończeniu
zajęć. Efekty kształcenia wynikają z celów danego
przedmiotu. Osiągniecie każdego z efektów powinno być
zweryfikowane, aby student uzyskał zaliczenie.
Numer kierunkowego
efektu kształcenia zawarty
w Rozporządzeniu
Ministra Nauki bądź
Uchwały Senatu WUM
właściwego kierunku
studiów.
W1 zna aktualny stan wiedzy na temat społecznego wymiaru
zdrowia i choroby, wpływu środowiska społecznego
(rodziny, sieci relacji społecznych) i nierówności
społecznych na stan zdrowia oraz społeczno-
kulturowych różnic i roli stresu społecznego
w zachowaniach zdrowotnych i autodestrukcyjnych;
D.W1
W2 zna zasady pracy w grupie D.W15
U1 dostrzega oznaki zachowań antyzdrowotnych
i autodestrukcyjnych i właściwie na nie reaguje
D.U2
U2 rozpoznaje własne ograniczenia (w trakcie wykonywania
podstawowych elementów techniki wybranych dyscyplin
sportowo-rekreacyjnych), dokonuje samooceny
deficytów i potrzeb edukacyjnych oraz planuje własną
aktywność edukacyjną (w zakresie aktywności
ruchowej);
D.U16
U3 przekazuje zdobytą wiedzę na temat kultury fizycznej
innym
Brak
(efekty dodatkowe)
K1 posiada świadomość własnych ograniczeń i umiejętność
stałego dokształcania się
K.S4
5. Formy prowadzonych zajęć
Forma Liczba godzin Liczba grup Minimalna liczba osób
w grupie
Wykład
Seminarium
Ćwiczenia 60 15
6. Tematy zajęć i treści kształcenia
89
Zgodne z programem nauczania wybranej przez studenta dyscypliny sportowej lub rekreacyjnej, które obejmują
rozwój cech motorycznych: siły, szybkości, wytrzymałości, koordynacji ruchowej, zwinności i gibkości. Poznanie
nowych i atrakcyjnych form aktywności ruchowej, w tym „sportów całego życia” (indywidualnych i zespołowych),
zapewniających aktywne uczestnictwo w kulturze fizycznej. Ruch, jako czynnik zapobiegający chorobom
i umacniający zdrowie. Właściwe reagowanie na oznaki zachowań antyzdrowotnych i autodestrukcyjnych.
Szczególnie uzdolnieni sportowo studenci uczestniczą w zajęciach sekcji sportowych i reprezentują Uczelnię
w Akademickich Mistrzostwach Warszawy i Mazowsza oraz w Akademickich Mistrzostwach Polski.
7. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia
Symbol
przedmiotowego
efektu
kształcenia
Symbole form
prowadzonych zajęć
Sposoby weryfikacji efektu
kształcenia Kryterium zaliczenia
W1 - W2 C, S
- obserwacja pracy studenta
- ocena aktywności w czasie
zajęć
- testy sprawnościowe, zawody
- systematyczne uczęszczanie na
zajęcia (80% frekwencja tzn. nie
mniej niż 12 zajęć w semestrze)
- udział w testach sprawności
fizycznej, zawodach
U1 - U3 C
- obserwacja pracy studenta
- ocena aktywności w czasie
zajęć
- ocena przygotowania do zajęć
- systematyczne uczęszczanie na
zajęcia (80% frekwencja tzn. nie
mniej niż 12 zajęć w semestrze)
K1 C - obserwacja pracy studenta
- systematyczne uczęszczanie na
zajęcia (80% frekwencja tzn. nie
mniej niż 12 zajęć w semestrze)
8. Kryteria oceniania
Forma zaliczenia przedmiotu: nie dotyczy – studenci otrzymują zaliczenie na podstawie frekwencji na zajęciach.
9. Literatura
Literatura obowiązkowa:
1. Zgodna z programem nauczania wybranej dyscypliny sportowej lub rekreacyjnej – prezentowana na
pierwszych zajęciach.
Literatura uzupełniająca:
1. Jw.
10. Kalkulacja punktów ECTS
Forma aktywności Liczba godzin Liczba punktów ECTS
Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim:
Wykład
Seminarium
Ćwiczenia 60
Samodzielna praca studenta:
Przygotowanie studenta do zajęć
Przygotowanie studenta do zaliczeń
90
Inne (jakie?)
Razem 60
11. Informacje dodatkowe
Studenckie Koło Naukowe „Odnowa biologiczna”, opiekun mgr Anna Sobianek
Studenckie Koło Naukowe „Terapii wodnych i telemedycyny”, opiekun mgr Bożena Glinkowska
Sekcje sportowe i rekreacyjne Klubu Uczelnianego AZS WUM
Regulaminu zajęć oraz informacje dotyczące możliwości odrabiania zajęć z powodu nieobecności znajdują się na
stronie internetowej Studium [email protected] w zakładce Dydaktyka.
91
Program praktyk dla studentów I roku studiów kierunku lekarskiego
Praktyka jest prowadzona na podstawie skierowania/zaświadczenia wydawanego przez Warszawski
Uniwersytet Medyczny.
Po I – szym roku studiów obowiązuje studentów 4 - tygodniowa praktyka (120 godzin)
z zakresu opieki na chorym (pielęgniarstwo) w Klinikach Państwowych Szpitali Klinicznych lub Oddziałach
Szpitalnych Zespołów Opieki Zdrowotnej.
Kierownik Kliniki (Ordynator) lub wyznaczony przez niego opiekun ustala szczegółowy zakres obowiązków i
harmonogram praktyki oraz sprawuje kontrolę nad pracą studenta.
Opiekunem praktyki studenckiej winna być pielęgniarka o odpowiednim przygotowaniu zawodowym i ogólnym
Nieobecność studenta w pracy może być usprawiedliwiona jedynie formalnym zwolnieniem lekarskim. Choroba
dłuższa niż 1 tydzień powoduje konieczność przedłużenia praktyki o odpowiedni okres czasu.
W miarę możliwości student pod nadzorem opiekuna winien wykonywać wszystkie czynności pielęgnacyjne,
pracując w systemie zmianowym obowiązującym w oddziale.
Odbycie praktyki potwierdza opiekun, a praktykę zalicza Kierownik Kliniki lub Ordynator Oddziału.
Celem praktyki opieki nad chorym jest:
1. Zdobycie orientacji w systemie organizacyjnym szpitala.
2. Zaznajomienie studenta z rolą pielęgniarki w procesie pielęgnowania i leczenia chorego.
3. Zdobycie umiejętności wykonywania podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych
(mierzenie temperatury, tętna, ciśnienia krwi, liczby oddechów, techniki słania
łóżka i zmiany pościeli, toaleta chorego, obsługa sanitarna, karmienie chorych,
przygotowanie leków do podania chorym).
4. Nauczenie wykonywania wstrzyknięć podskórnych i domięśniowych oraz
przygotowanie kroplówki dożylnej.