Vol 11 Nr 12 2003 ISSN 1230-8730 APTE- KARZ · doc. dr Aleksander Ożarowski, prof. dr Jan Sawicki,...

APTE-KARZCzasopismo Okręgowej Izby Aptekarskiej w Warszawie poświęcone główniegospodarce lekiem (ekonomika farmacji, ustawodawstwo farmaceutyczne,

organizacja i zarządzanie) oraz użytkowaniu leków i wiedzy o nich(farmakologia, farmakognozja, farmacja stosowana, chemia leków,

farmacja kliniczna, samolecznictwo).

Redaktor naczelny:dr Tadeusz Jerzy Szuba

Zespół redakcyjny:mgr Leszek Drogowski, mgr Elżbieta Góralczyk,

mgr Teodozja Holak, dr Włodzimierz Hudemowicz, mgr Grażyna Kornacka,mgr Barbara Kozicka, mgr Henryk Modrzejewski,

mgr Seweryna Nowakowska, dr Anna Pietura, mgr Konstanty Potocki,mgr Adam Rudzki, mgr Danuta Wojnicka-Szuba, mgr Henryka Wojtaszewska

Konsultanci:prof. dr Mirosława Furmanowa, mgr Halina Gabor, mgr Maria Głowniak,

prof. dr Stanisław Gumułka, prof. dr Bożenna Gutkowska,dr Wojciech Kuźmierkiewicz, prof. dr Regina Olędzka,doc. dr Aleksander Ożarowski, prof. dr Jan Sawicki,

prof. dr Edmund Sieradzki, dr Janusz SzajewskiWydawca:

Okręgowa Izba Aptekarska w Warszawie, ul. Długa 16tel. 635-27-72

Realizacja wydawnictwa, kolportaż, adres redakcji:Tadanco sp. z o.o., 02-981 Warszawa, ul. Zawodzie 16

tel. 842-36-13, 842-58-39, 642-99-00, fax 642-63-96, 643-78-96e-mail: [email protected]

Internet, informacja o ,,Aptekarzu’’http://www.karnet.waw.pl/aptekarz.html

Opracowanie poligraficzne:Drukarnia Szczepan Szymański

tel./fax (0-22) 774-23-34

333

Vol 11 Nr 12 2003 ISSN 1230-8730

Nakład - 6500 egz.

335

Spis treściŁamanie monopolu to obfitość leków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 336Leki usunięte z refundacji i zyski z tego tytułu . . . . . . . . . . . . . . . . . . 341O skorygowanej refundacji krytycznie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 350Farmakoterapia osteoporozy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 366Skorowidz publikacji „Aptekarza” 2003 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 379Analiza porównawcza zużycia antybiotyków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138Bezpieczeństwo stosowania leków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148Witaminy – związki niezbędne do życia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32Wystąpienie do Senatu RP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166Stenogram z obrad Senatu (fragmenty) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168Statyny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172

Zasady kolportażu czasopisma ,,Aptekarz’’

Każdy numer czasopisma ,,Aptekarz’’ jest wysyłany bezpłatnie do:· wszystkich aptek i hurtowni działających na terenie Okręgowej Izby Aptekarskiej w Warszawie

(województwo mazowieckie),· wszystkich okręgowych izb aptekarskich oraz Naczelnej Izby Aptekarskiej,· wszystkich okręgowych izb lekarskich oraz Naczelnej Izby Lekarskiej,· wszystkich oddziałów Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego oraz Zarządu Głównego,· wszystkich oddziałów Polskiego Towarzystwa Lekarskiego oraz Zarządu Głównego,· wszystkich inspektoratów nadzoru farmaceutycznego,· wszystkich lekarzy wojewódzkich,· wszystkich szkół farmacji,· wszystkich szkół medycyny,· wszystkich aptek ,,zamkniętych’’ w zakładach leczniczych,· bibliotek wszystkich zakładów leczniczych ,,zamkniętych’’ (szpitali),· bibliotek wszystkich zakładów leczniczych ,,otwartych’’ (ZOZ-ów),· Biblioteki Narodowej, Głównej Biblioteki Lekarskiej i innych bibliotek.Czasopismo ,,Aptekarz’’ jest także dystrybuowane odpłatnie. Koszt prenumeraty rocznej na 2004 rokwynosi zł 120,-. Przy prenumeracie rocznej oraz ewentualnych zamówieniach zbiorowych poje-dynczych egzemplarzy nie pobiera się kosztu przesyłki. Przekazu opłaty należy dokonać na konto„Tadanco” (redakcja „Aptekarza”) w banku KB PBI S.A. III O/W-wa 03150011261211200023310000.

Zamówienie należy kierować do: Tadanco - Redakcja Aptekarza, Dział Kolportażu,02-981 Warszawa, ul. Zawodzie 16 (fax 642-63-96, tel. 642-99-00, 842-58-39).

,,Aptekarz’’ poleca wytwórcom leków usługi promocyjne i reklamowe. Na łamach nasze-go czasopisma można promować wyroby farmaceutyczne fachowo, skutecznie i tanio.Koszt anonsu formatu A5 czarno-białego wynosi 1000 zł, natomiast kolorowego 2000 zł.Na czwartej stronie okładki – 4000 zł. Na innych stronach ,,uprzywilejowanych’’ – 3000 zł.Proponujemy ponadto zamieszczanie reklam mniejszego formatu, np. na stronach, którenie są całkowicie zadrukowane tekstem artykułu. Taka forma przypomnienia swojej firmyoraz jej produktów lekarzom i aptekarzom kosztuje zaledwie 500, a nawet jeszcze mniej– 250 zł. Zamówienia regularne na długie okresy nagradzamy upustem ceny. Faktury zaanonsy są obciążane VAT-em 22%.

Aptekarz Vol 11 Nr 11 (2003)Aptekarz Vol 11 Nr 12 (2003)

334

Okręgowa Izba Aptekarska w Warszawiei

Redakcja „Aptekarza”składają Czytelnikom najlepsze życzenia

wesołych Świąt Bożego Narodzeniaoraz

pomyślnego Nowego 2004 RokuRedaktor

„Aptekarza”

dr farm. Tadeusz Szuba

PrezesOkręgowej Izby Aptekarskiej

dr farm. Włodzimierz Hudemowicz

Łamanie monopolu to obfitość leków

337

W tej sytuacji wytwórca nie bacząc na to, że wytworzenie jednej tab-letki jakiegoś leku kosztuje jeden grosz, pobiera za nią 10 lub 50, a nawet100 groszy. I wszystko jest w porządku. Ustawodawcy całego świata po-stanowili, że tak może być. Niech firmy wynalazcze zarabiają krocie, tobędzie je mobilizować, jak również konkurentów, do inwestowania w no-we wynalazki.

Zło na rynku leków nie polega na tym, że lek chroniony patentem, mo-nopolistyczny, jest drogi. Zło polega na tym, że monopolista po ustawo-wym okresie ochrony nie chce zaprzestać praktyk monopolistycznych. Potym okresie, zgodnie z wolą ustawodawców, pojawia się konkurencja idostarcza ten sam lek wielekroć taniej. Następuje druga faza postępu. Pier-wsza polegała na uzyskaniu danego dobra za wszelką cenę. Druga – nauczynieniu go powszechnie dostępnym wskutek spadku ceny.

Firmy farmaceutyczne nazywające siebie „etycznymi” nie chcą usza-nować woli ustawodawców, masowo i powszechnie sabotują drugą fazępostępu. Nie obniżają ceny swych wyrobów do poziomu konkurencji. Tensam lek (różnie nazwany firmowo) kosztuje 2-5-10 razy więcej.

Dlaczego to jest możliwe, dlaczego ludzie masowo dają się wystrychnąćna dudka?

Klucz do zrozumienia tego zjawiska tkwi w nazwach zastrzeżonych ibraku znajomości towaroznawstwa farmaceutycznego. W Polsce też tro-chę w nieuczciwości.

Nazwy zastrzeżone w farmacji pełnią tę samą rolę co w innych dzie-dzinach biznesu. Formalnie. W praktyce – zupełnie inną. Na rynku piwa,proszków do prania lub zegarków użytkownik towaru ma na ogół wystar-czającą znajomość rzeczy, by nie płacić za piwo z marką A dziesięć razywięcej niż za piwo z marką B, jeśli piwo z marką B nie jest odpowiedniolepsze. Za zegarek klient jest gotów zapłacić 10 razy drożej, gdy wchodziw grę snobizm. I jest wszystko w porządku. Tu nikt nie łże, iż zegarek 10razy droższy jest 10 razy lepszy. Każdy ma prawo być snobem.

W farmacji jest inaczej. W momencie wprowadzenia leku na rynek fir-ma chrzci go po swojemu. Nifedipiny nigdy nie nazwie Nifedipiną, lecz Adalatem. Omeprazolu nie nazwie Omeprazolem, lecz Losekiem. Po dłu-gim okresie monopolu, stosowania w promocyjnej praktyce nazw wyłączniefabrycznych, firmowych, Adalat, Losec, powstaje nawyk ordynowania leków o nazwie Adalat, Losec.

Konkurenci, pełniący misję drugiej fazy postępu, nie znajdują nabyw-ców na swe tanie wyroby, bo one nie mogą nazywać się Adalat, Losec.Nazwy Adalat, Losec są zarejestrowane w Urzędzie Patentowym jako na-zwy zastrzeżone i nie wolno konkurentom ich używać. A lekarze i pacjen-ci nie znają innych nazw tylko Adalat i Losec.

To się może wydawać surrealistyczną opowiastką, ale nią nie jest. Chy-tre przechwytywanie miliardów dolarów przez firmy farmaceutyczne, wbrewpoczciwym intencjom autorów prawa ochrony własności przemysłowej, do-

336

Aptekarz Vol 11 Nr 12, 336-340 (2003)

Tadeusz J. Szuba

Łamanie monopoluto obfitość leków

W resorcie zdrowia długo toczyły się prace przy kolejnej modyfikacjiwykazu leków refundowanych. Zostały one wyhamowane od kwietnia 2003 r. Ba, poprzednie kierownictwo resortu zniszczyło kadry farmaceu-tyczne. Nie ma już profesjonalnego departamentu farmacji. Jest departa-ment polityki lekowej, którym może kierować polityk, a nie fachowiec.

Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne interweniowało u czołowych po-lityków, że tak być nie może1). Do ministra zdrowia, finansów, gospodarkii do prezesa NFZ zostały zgłoszone postulaty dotyczące refundacji2).

Prace ruszyły. Zarys projektowanych zmian był podany do wiadomo-ści publicznej na stronach internetowych Ministerstwa Zdrowia od 17 lip-ca br. Komentarz „Aptekarza” do projektu został bezzwłocznie zgłoszonynowemu Ministrowi Zdrowia pragnącemu poprawy sytuacji lekowej3).

Otóż w sensie lekarskim, farmaceutycznym, zdrowotnym żadnychzmian nie będzie. Leki rozumiane jako środki lecznicze, jako substancjefarmakologicznie czynne pozostaną te same. Chorzy niczego nie zyska-ją i niczego nie stracą.

Kroją się poważne zmiany, ale nie na polu leczniczym, lecz ekonomi-cznym.

Do tej pory było tak, że jeśli środek leczniczy zakwalifikowano jakopodstawowy lub uzupełniający, to wszystkie jego synonimy handlowe by-ły refundowane. Autorów list nie deprymowały ceny leków synonimów,choć te ceny mogły być bardzo różne. Teraz ma być inaczej.

O różnicach cen identycznych leków (z różnymi nazwami) należy mówićpublicznie, bo w przeciwnym razie powstanie mnóstwo nieporozumień. Ażdziw, że Minister Zdrowia nie prowadzi żadnej kampanii informacyjnej.

Bałagan cenowy wokół danego leku powstaje z chwilą złamania mo-nopolu jego produkcji. Kiedy nowy lek się rodzi, jego wynalazca biegniedo Urzędu Patentowego i wynalazek rejestruje. Otrzymuje patent dającywyłączność, monopol. Przez okres ważności patentu jego właściciel maprawne podstawy dyktować dowolną cenę. Ustalać cenę taką, jaką zaprag-nie. Nikt inny nie śmie robić i sprzedawać tego samego produktu. Tak sta-nowi prawo ochrony własności przemysłowej.

1) „Aptekarz” Nr 5/6 (2003) str. 113-1142) „Aptekarz” Nr 5/6 (2003) str. 115-1273) „Aptekarz” Nr 11 (2003) str.

Łamanie monopolu to obfitość leków

339

najtańszym synonimie, Lovastatinum z ceną zł 29,49, pacjent płaci zł 8,85i państwo refunduje zł 20,64. Prawie tyle samo. Czemu mnie utrudniać do-stęp do Mevacoru?”

Amator drogiego Mevacoru nie chce przyjąć do wiadomości, że przyobecnym systemie receptę na drogi Mevacor wypisuje się nie tylko jemu,którego stać na niepotrzebne zapłacenie zł 64,55, lecz także wielu oso-bom, dla których taki wydatek jest wysoce uciążliwy i którzy będą go po-nosić w głębokiej wierze, iż jest nieodzowny.

W prasie codziennej brakuje rzetelnych informacji na temat leków mar-kowych, drogich i leków generycznych, tanich.

Firmy kategorii zwanej przez siebie „ethical industry” nie tylko pobie-rają zawyżone ceny, lecz także prowadzą uparcie nieetyczną kampaniępolegającą na podważaniu zaufania do jakości leków tanich. Stać je nato przy pobieraniu cen 2-5-10 krotnie za wysokich. Ta oszukańcza kam-pania propagandowa jest trudna do zwalczania, bo jest prowadzona „naucho” podczas kontaktów repów z lekarzami.

Proszę zwrócić uwagę, że jawna akcja antygeneryczna przemysłu „ety-cznego” zawsze posługuje się ogólnikami niepopartymi dowodami świad-czącymi o gorszej jakości konkretnego leku.

Przecież to jest oczywiste szalbierstwo, jeśli nie ma poparcia w kon-kretnych faktach. Dowody takie zresztą nie istnieją, bo tani lek generycznyzanim zostanie dopuszczony do obrotu, jest starannie kontrolowany przezbardzo dobrych fachowców.

W paszkwilach nigdy nie wymienia się konkretnych leków genery-cznych, bo ich producenci natychmiast wystąpiliby na drogę sądową prze-ciwko paszkwilantom.

Weźmy konkretny przykład z prasy. Producent reklamujący swój Ter-tensif SR pisze, że stosowanie leków odtwórczych „może wiązać się zeznacznym ryzykiem niepowodzenia procesu leczenia i (lub) nasilenia dzia-łania toksycznego.” (4) Lekarz i farmaceuta łatwo domyśla się, o które le-ki konkurencyjne chodzi, ale nie pada ani jedna nazwa. Nikt nie możekontratakować.

Sprawa jest interesująca z punktu widzenia prawno-patentowego. Załóżmy, że tani lek generyczny w jakimś przypadku ustępuje jakością

drogiemu pierwowzorowi markowemu. To może się zdarzyć. Notowaliś-my już nieraz złą jakość leku markowego, nie można też wykluczyć złejjakości leku generycznego.

Kogo wówczas pociąga się do odpowiedzialności? Wytwórcę leku ge-nerycznego. No, może mieć też przykrości urząd/agencja/minister, którydopuścił do obrotu lek generyczny. Tymczasem winowajcą najczęściejjest wytwórca pierwowzoru markowego. Wydaje się to niespecjaliście odekonomiki leku niewiarygodne, ale jest prawdziwe.

Tadeusz J. Szuba

338

konuje się corocznie na skalę masową. Dotyczy to wszystkich krajów,wszystkich leków i wszystkich firm. Jest trudne do opanowania na rynkuprywatnych zamożnych klientów. Ale staje się nonsensem, gdy klientównapędza rządowy system lecznictwa, a kraj jest biedny i słyszy się głosy,że ludzie nie mogą wykupić leków refundowanych.

Z takim nonsensem mamy do czynienia w Polsce. Ochrona zdrowia i go-spodarka lekami w naszym kraju nie znajduje się w rękach polityków-eko-nomistów mających za doradców lekarzy i farmaceutów, lecz w rękach le-karzy. Lekarze nieświadomi konsekwencji zwykli byli wpisywać na listy wszy-stkie synonimy danego leku zarejestrowanego w Polsce, choć ceny tych iden-tycznych synonimów mogą się różnić między sobą 2-5, a nawet 10-krotnie.

Aby zjednać dla tego procederu stróża budżetu państwa, ministra fi-nansów, wymyślono tzw. limit ceny. To, co „wystaje” ponad limit, płaci pa-cjent w 100%. Budżet państwa nie traci lub traci niewiele.

System ten jest na rękę stu firmom farmaceutycznym pobierającym zaswe leki zawrotne ceny, dziesięciu tysiącom lekarzy przywykłych do sta-rych nazw markowych oraz stu tysiącom pacjentów zamożnych, którympomaga tylko Adalat drogi, a zupełnie nie pomaga, a nawet wręcz szko-dzi Cordafen tani.

System ten jest zabójczy dla milionów pacjentów niezamożnych, któ-rym w zgodzie z urzędową listą wystawia się pół miliarda recept na dro-gie synonimy. Płacą nieświadomi, że są nabijani w butelkę. Ba! Oni są takuczciwi i naiwni, że gdy aptekarz im mówi, że zamiast drogiego Mevaco-ru mogą wziąć Lovastatinum lub inne synonimy 3 razy tańsze, nie wie-rzą. Aptekarzowi nie wierzą. Tańsze muszą być gorsze, powiadają.

Skandaliczność naszego dotychczasowego systemu refundacji pole-ga nie tylko na tym, że sprzyja on wywożeniu z Polski rokrocznie za gra-nicę miliarda złotych (w zawyżonych cenach). Ale także na tym, że każ-da recepta na drogi zagraniczny Mevacor to brak recepty na tanie leki kra-jowe: Lovastatinum, Liprox, Lovastin, Lovasterol et cetera. To plajta na-szego przemysłu, spadek zatrudnienia, zwiększenie bezrobocia.

Obecny minister zdrowia dał się przekonać, że tak być nie może. Ak-tualna korekta list refundacyjnych polega nie tylko na dopisaniu nieco no-wych, tanich synonimów, skreśleniu synonimów wycofanych przez produ-centów, ale przede wszystkim na usunięciu z listy drogich synonimów.Jest to krok mały, niezbyt śmiały. Usuwa się tylko synonimy rażąco dro-gie, pozostawia się jeszcze wiele drogich. Nie wycofuje się w ogóle bar-dzo drogich kongenerów, leków niesynonimicznych, ale bardzo podobnych,i jeżeli drogie – zbędnych.

Nawet ten mały krok wywoła zapewne ostry sprzeciw. Nie tylko firm far-maceutycznych tracących okazję do łatwych, zawrotnych zysków. Szere-gowy konsument także podniesie larum:

„W dotychczasowym systemie, gdy Mevacor kosztuje zł 91,90 płacę zfunduszy własnych zł 64,55. Państwo płaci za mnie tylko zł 27,35. Przy 4) „Gazeta Farmaceutyczna” Nr 8 (136), 2003, sekcja Farmakologia

Aptekarz Vol 11 Nr 12, 341-349 (2003)

341

Tadeusz J. Szuba

Leki usunięte z refundacjii zyski z tego tytułu

Oficjalnie w prasie i również pokątnie rozsiewane są pogłoski, że ludziedużo tracą wskutek skreślenia leku z wykazu refundacyjnego. Łatwo w touwierzyć, bo istotnie kto się upiera przy stosowaniu preparatu określonejmarki wycofanego z refundacji, bo nieuzasadnienie drogiego, będzie mu-siał sam zapłacić tę część ceny, którą fundował mu budżet państwa.

Rzecz w tym, że z wykazu nie usuwa się leków. Usuwa się drogie pre-paraty firmowe zawierające jakiś lek, który jest dostępny w aptece w tań-szych wersjach firmowych.

Aptekarz mający pełnić opiekę farmaceutyczną nad klientelą swej „para-fii”, ma obowiązek wiedzieć wszystko o kulisach zmian dokonywanych w re-fundacji. Opierając się na tej wiedzy ma prowadzić za rękę swych podopie-cznych, tak aby płacili za te same leki (innej marki) mniej i byli zadowoleni.

Amantix (Amantadina) tbl 100 mg x 30 a 16,15 złLek refundowany w 70%; pacjent płacił 6,53 zł; teraz będzie musiałpłacić 16,15 zł; rzekomo traci 9,62 zł. W istocie pacjent nie traci, azyskuje 2,46 zł: otrzyma Viregyt K, który otrzymywał od lat i zapłaci za30 tabl 4,07 zł zamiast 6,53 zł.Państwo zyska 2,57 zł, bo dotychczas płaciło 16,15 zł, a po 1 XII zapłaci13,58 zł.Łączny zysk wynosi 2,46 + 2,57 = 5,03 zł, to jest 31% obecnegowydatku.

Ampicillin kaps 250 mg i 500 mgSkreślono zgodnie z wymogami nauki; Ampicillina doustna jest małoskuteczna (źle wchłanialna), została zastąpiona przez WHO i cały światAmpicilliną iniekcyjną; doustnie podaje się Amoxicillinę, a nie Ampicillinę;pacjent niczego nie traci, ewidentnie zyskuje.

Apo-Diclo (Diclofenac) tabl 25 mg i 50 mg x 30Kanadyjskie tabletki Apo-Diclo są 3 razy droższe (25 mg) i prawie 4razy droższe (50 mg) od polskich, od Majamilu.Pacjent zamiast wcale nie lepszego Apo-Diclo otrzyma nie gorszyMajamil i skorzysta finansowo.Z podobnych powodów znikły z listy inne drogie Diclofenaki w tabletkach25, 50 i 100 mg: Voltaren, Cataflam, Dicloberl, Diclofenac, Dicloratio,Dicloreum, Feloran, Naklofen, Olfen, Rewodina, Veral. Łączne oszczęd-

Tadeusz J. Szuba

340

Dlatego, że prawo ochrony własności przemysłowej zezwala Urzędo-wi Patentowemu dać aplikantowi patent, monopol produkcji i sprzedaży,możliwość czerpania zawrotnych zysków, pod warunkiem, że aplikant wy-łoży na stół wszystkie tajniki wynalazku, uprzystępni je wszystkim uczo-nym i wszystkim przemysłowcom. Z jasnym, konkretnym celem – by poupływie ochrony patentowej każdy mógł w oparciu o tę wiedzę mnożyćidentyczny produkt-wynalazek, przyczyniać się do jego upowszechnieniai potanienia.

Jeśli lek generyczny nie jest równie dobry jak pierwowzór markowy, toprzy obecnym poziomie nauk farmaceutycznych i techniki produkcji lekównasuwa się podejrzenie, że aplikant okpił Urząd Patentowy, nie udostęp-nił wszystkich danych niezbędnych do odtworzenia wynalazku (wyłożył tyl-ko dane dotyczące syntezy nowej substancji, a zataił dane dotyczące for-mułowania z niej leku).

Przy naszym narodowym braku pracowitości zapewne nie będzie namsię chciało tego nadużycia wykazać i oszusta zaskarżyć. Pociągnąć doodpowiedzialności, anulować patent. Nie bez znaczenia jest też to, że wi-nowajcami zapewne okażą się firmy i obywatele krajów, z którymi chce-my mieć dobre, przyjazne stosunki. Dlatego starajmy się wytłumaczyć zło-czyńcom, by dobrowolnie pohamowali się z propagandowymi kampania-mi antygenerycznymi.

Z największym niesmakiem na zakończenie można dodać, że podob-no rozpasanie niektórych firm „etycznych” posunęło się już w Polsce takdaleko, iż korumpują lekarzy, by pisali recepty na leki drogie. Przy niskichuposażeniach w naszym lecznictwie bodźce materialne mogą niekiedytrafić do przekonania, pokrywając hańbą szczytny zawód lekarza.

Jeśli wyczyny firm są tak nikczemne, to trzeba natychmiast z całą bez-względnością skreślić z list leków refundowanych wszystkie niekonkuren-cyjne leki-synonimy, i tym samym uniemożliwić ich ordynowanie.

P.S. Polityka refundacji leków ma kolosalne znaczenie dla jakości pub-licznej ochrony zdrowia. Dlatego poświęcamy jej dużo uwagi. W tymże ze-szycie „Aptekarza” publikuje się artykuł analityczny „Leki usunięte z refun-dacji” ukazujący pozytywne strony zmian dokonanych 1 grudnia 2003 r.oraz drugi artykuł „O skorygowanej refundacji krytycznie” ukazujący czyn-nikom decyzyjnym potrzebę niezatrzymywania się w pół drogi.

PAM IĘTAJ :XIX kongres nauk farmaceutycznych

we Wrocławiu22-24 września 2004 r.

Leki usunięte z refundacji i zyski z tego tytułu

343

W Polsce jest relatywnie „rozsądny”, pobiera za swoją Ciprofloxacinętylko 5,4 razy więcej niż jego konkurenci robiący identyczną Ciproflo-xacinę. W tym procederze nie powinien pomagać mu Minister Zdrowiarekomendując Ciprobay listą urzędową.Kto chce płacić 5 razy więcej, niech to robi prywatnie. Nie ma obawy,że tanich produktów Ciprofloxaciny zabraknie; mamy tani Cifran, Ciphin,Cipronex, Cipropol.Przy korekcie listy popełniono dwa błędy:1) pozostawiono generyczny Ciprinol droższy blisko dwukrotnie od

innych Ciprofloxacin,2) pozostawiono markowy Ciprobay w dawce 100 mg blisko 7 razy

droższy; pacjenci będą wywierać presję o wypisywanie recept namarkowy Ciprobay 100 mg, by połykać po kilka tabletek; należałobylekarzom nie komplikować trudnej pracy.

Climara 100 (Estradiol) plasterSkreślenie bez znaczenia; pozostał plaster Climara 50.

Concor (Bisoprolol) tabl – 8 różnych dawekSpecyfik niemiecki pozbawiający chorych pieniędzy. W ogóle nie mu-szą lekarze ordynować Bisoprololu, są inne betablokery bardzo do-bre. Ale kto chce koniecznie akurat ten betabloker, ma do dyspozycjisynonimiczny Bisocard i Bisoprolol. Concor jest droższy o 136%. Róż-nicę ceny płaci pacjent, bo państwo nie chce płacić i słusznie.

Cordipin (Nifedipina) tabl 10 mgTen słoweński generyk z ceną niemałą miał rację bytu, kiedy Nifedip-ina była tylko markowa (Adalat) wielce droga i nieszkodliwa. Dziś jużpodobno więcej szkodzi niż pomaga, a kto nie chce iść z prądem nauki,może kupić Cordafen prawie 3 razy tańszy.Przy obecnym stanie wiedzy można stosować Nifedipinę, ale długodziałającą, i taki preparat Cordipiny pozostał na liście leków refun-dowanych, obok Corinfaru i Nifecardu.

Cusimolol (Timolol) krople do oczu 0,25% – 5 mlSłusznie skreślono z listy generyk hiszpańsko-amerykański kosztujący114% drożej od polskiego Oftensinu. Chory na jaskrę otrzymuje Oftensinza darmo; po co ma płacić za Cusimolol z powodu jego promocji przezrząd złą listą. Jeśli chce koniecznie płacić, niech to czyni prywatnie.Uzasadnienie, w interesie pacjenta skreślono też jeszcze droższepreparaty Timololu, te z nazwą Timoptic, ponad 3 krotnie droższe odOftensinu.Szkoda, że za jednym zamachem nie skreślono z listy Cusimololu 0,5%i innych generyków: Oftan-Timolol, Timohexal, przysparzających chorymniepotrzebnych kosztów. Przyjęto sprzeczną z interesem narodowymzasadę, że lek jest za drogi dopiero wówczas, gdy jest droższy (w tymprzypadku od Oftensinu) o więcej niż 100%.

Tadeusz J. Szuba

342

ności pacjentów i państwa wyniosą 70 mln złotych rocznie; wielka szko-da, że decyzja została opóźniona o kilka lat.Czy konieczne było pozostawienie na liście drogich zagranicznychtabletek 75 mg przy istnieniu tanich tabletek 100 mg?

B12Ankermann (Cyanocobalamina) amp. 0,5 mgUsunięto z listy niemieckie iniekcje Vitaminy B12 0,5 mg, bo sąniepotrzebne.Nie usunięto niemieckich iniekcji 1,0 mg droższych od iniekcji polskicho 84%. Niepojęte.

Bactrim (Co-Trimoxazol) tabl 480 mg i 960 mgProdukty polskie: Biseptol, Groseptol kosztują po 4,42 zł za 20 tabl 480mg. Produkt szwajcarski – Bactrim kosztuje 14,65 zł. Na usunięciu zlisty Bactrimu zyska tylko pacjent, bo państwo mu rembursuje jedynieekwiwalent produktu polskiego.Z podobnych powodów skreślono angielski Septrin.

Benalapril (Enalapril) tabl 5 mg x 30 Dlaczego płacić za „włoski” Benalapril z Berlina 8,31 zł w sytuacji po-siadania pod dostatkiem produktów polskich, Maprylu lub Enarenalu,po 4,56 zł? Potrzeby Enalaprilu są bardzo duże, możliwość marnotra-wienia pieniędzy ogromna. Trzeba tego unikać. Dla podobnych powodów skreślono Ednyt z Węgier.Koszt zawyżonej ceny ponosił wyłącznie pacjent, państwo sprytniechroniło budżet limitem ceny.

Betaloc ZOK (Metoprolol) tabl 50 mg i 100 mgBetaloc ZOK jest prawie 5 razy droższy od polskich odpowiedników: Me-tocardu i Metoprololu. Wręcz nie sposób było go dalej tolerować na liście. Spożycie tego betablokera jest ogromne (10 mld DDD/rok). Choryużywa leku stale. Narażanie go na płacenie wielkiej różnicy ceny byłowyrazem braku troski o pacjenta.Kto chce, by pomagał mu tylko Betaloc, może zapłacić 22,16 zamiast20,94 za 30 tabl 50 mg. Jego wola. Ale zmuszać tych, którzy nie mająpieniędzy, do płacenia 20,94 zamiast 4,47 nie należy.Błędem jest pozostawienie na liście drogiego preparatu Betaloc w daw-ce 25 mg, której w Polsce się nie robi, bo jest niepotrzebna. Minister zPoznania nie przewidział cwaniackich zachowań snobistycznych pa-cjentów spoza Poznania, którzy będą domagać się od lekarzy podwój-nej ilości recept na preparat zagraniczny. Przecież 1 tabletka 50 mg =2 tabletki 25 mg.

Cataflam (Diclofenac) patrz Apo-Diclo (Diclofenac)Ciprobay (Ciprofloxacina) tabl 250 mg i 500 mg

Bayer pobił światowe rekordy przy ustalaniu wysokich cen na Ciprobay.


345

Iodid 100 (Kalii iodidum) tabl 100 mcgSkreślono z listy, by pacjent nie musiał płacić 8,28 zł za Iodid, gdy mado dyspozycji Iodostin za 2,55 złNależy zapytać Ministra, dlaczego nie skreślił z listy drogiego Iodidu200 mcg i drogiego Iodoxu 200 mcg. Przecież można by połykać 2tabletki Iodostinu i nie marnować pieniędzy.

Kalium gluconicum proszek 5 g x 12Pacjent nie traci na skreśleniu leku z listy, a zyskuje, bo będzie używałKalium gluconicum syrop. Będzie miał o 70% więcej potasu i o 30%niższą cenę.

Kinidin Durules (Chinidina) tabl 200 mgKinidin Durules, chinidina zagraniczna, jest o 10,00 zł droższa od chi-nidiny polskiej (1 opak.). Płacił dotąd budżet państwa, ale przestałchcieć płacić i dobrze. Będziemy mieli pieniądze na leki, których nierobimy w Polsce.

Leponex (Clozapina) tabl 25 mg i 100 mgLeponex szwajcarski 25 mg x 50 kosztuje 29,56 zł.Leponex szwajcarski 100 mg x 50 kosztuje 71,66 zł.To samo z wytwórni polskiej można kupić po 13,38 i 33,71 złLek jest psychiatryczny, wydawany za darmo (brawo!).Skreślając Leponex, przestaniemy marnować publiczne pieniądze, apacjenci nic nie stracą.

Lipostat (Pravastatina) tabl 10 mg i 20 mgBodaj jedyny lek (molekuła) znikający z listy. Wszystkie inne skreśle-nia dotyczą produktów niekonkurencyjnych przy zachowaniu na liściepreparatów konkurencyjnych.Ze stratą Pravastatiny można się łatwo pogodzić. Nie mamy dowodów,by była lepsza od renomowanych statyn z Lovastatiną i Simvastatinąna czele.Pravastatina jest rażąco droga. Jej jedna dawka dobowa kosztuje 5,00zł, podczas gdy super drogi Zocor (Simvastatina) – 3,00 zł. Obniżajmy poziom cholesterolu Liproxem (Lovastatiną) i innymi polskimistatynami kosztującymi niecałą złotówkę za DDD. Pacjenci i budżetzarobią na tym prawie 100 mln złotych rocznie.

Locoid (Hydrocortison) krem (2 preparaty)Skreślono z listy, by pacjent nie płacił ponad 5,00 zł za lek, który możekupić za 1,26 zł (Laticort).

Lofenalac (preparat-dieta)Ustąpił miejsca innym preparatom, zapewne lepszym.

Tadeusz J. Szuba

344

Dicloberl (Diclofenac) – patrz Apo-Diclo (Diclofenac)Diclofenac (Diclofenac) – patrz Apo-Diclo (Diclofenac)Dicloratio (Diclofenac) – patrz Apo-Diclo (Diclofenac)Dicloreum (Diclofenac) – patrz Apo-Diclo (Diclofenac)Ednyt (Enalapril) – patrz Benalapril (Enalapril)Feloran (Diclofenac) – patrz Apo-Diclo (Diclofenac)Fugerel (Flutamid) tabl 250 mg

Lek onkologiczny Flutamid jest bardzo drogi, jedna tabletka kosztuje0,84 zł, i jest wydawany za darmo.Za markowy Flutamid z nazwą Fugerel trzeba płacić 3,32 zł za 1tabletkę. Minister Zdrowia nie chce tracić milionów złotych, i ma rację.Nie chce też przerzucać ogromnej różnicy ceny na pacjenta i dlategoskreślił Fugerel z listy.

Glibenese GITS (Glipizid) tabl 5 mgSą to tabletki Pfizera o przedłużonym działaniu, dwukrotnie droższe odtabletek Glibenese`u normalnych, czterokrotnie droższe od identycznegoGlipizidu z innych firm. Uznano słusznie, że trzeba je skreślić, by chorymnie przysparzać kosztów (lek na cukrzycę używany non stop).Brak konsekwencji Ministra spowodował pozostawienie w refundacji teżbardzo drogich większych tabletek GITS (10 mg) pod pretekstem, żeinne firmy robią tylko tabletki 5 mg i nie ma konkurencji. Konkurencjajest zbędna, bo zamiast połknąć 1 tabletkę 10 mg można połknąć 2tabletki 5 mg (niekoniecznie jednocześnie).Nasuwa się pytanie, czy w ogóle są potrzebne w refundacji normalnetabletki 5 mg Glibenese i Minidiab, dwukrotnie droższe od tabletek 5mg Glipizide BP i Antidiab. Przecież to naraża pacjentów na duże straty.

Gyno-Daktarin (Miconazol) glob. wag. 100 mgIdentyczny lek, też zagraniczny, z nazwą Gyno-Femidazol jest 2,4 razytańszy. Gyno-Daktarin przez swą obecność na liście leków refun-dowanych zmuszał nieświadomego pacjenta do płacenia 14,79 zł za1 opakowanie zamiast 2,64 zł.Minister Zdrowia ma obowiązek troszczyć się o chorego i dobrze zrobił,że skreślił z listy Gyno-Daktarin.

Iso Mack (Isosorbid)Isoket (Isosorbid)

Skreślono te dawki i postacie drogich preparatów niemieckich, które fig-urowały na liście fikcyjnie, bo pacjent nie miał z tego korzyści (musiałpłacić pełną cenę). W aptece jest mnóstwo isosorbidów doskonałychi dostępnych za opłatą ryczałtową 2,50 zł.


347

Oestrofeminal (Estrogena coniugata) kapsułki, różne dawkiBrak dowodów, by archaiczne estrogeny (niezidentyfikowana miesza-nina hormonów) uzyskane z moczu klaczy, miały przewagę nad nau-kowo idealnie poznanym Estradiolem.Skreślenie preparatu nie godzi w pacjentkę, która ma ułatwiony refun-dacją dostęp do preparatów Estradiolu i innych hormonów żeńskich.

Olfen (Diclofenac) – patrz Apo-Diclo (Diclofenac)Ostostabil 100 (Calcitonina) inj. 100 j.

Preparat jest ponad dwukrotnie droższy od innych Calcitonin i zupełnieniepotrzebny. Patrz Miacalcic.

Pardopa (Levodopa + Carbidopa) tabl 250 + 25 mgZaniechano produkcji tego leku. Pacjent ma pod dostatkiem preparatówidentycznych, z których najtańszy jest Poldomet.

Phenyl-Free (preparat-dieta) – patrz LofenalacPremarin (Estrogena coniugata) – patrz Oestrofeminal (Estrogena

coniugata)Primolut-Nor (Norethisteron) tabl 5 mg

Mamy groszowy Norethisteron z Jelfy, za który pacjent płaci 1,65 zł.Nakłanianie go listą do stosowania Primolutu-Nor niemieckiego Sche-ringa było równoznaczne z niepotrzebnym wydatkiem 10,11 zł. Mini-ster postąpił słusznie skreślając z listy drogi, a niepotrzebny preparat.Kto zapragnie koniecznie Primolutu-Nor, otrzyma go płacąc pełną ce-nę 13,69 zł zamiast 10,11 zł.

Proluton Depot (Hydroxyprogesteron) inj. 250 mgPreparat niemiecki kosztuje 21,42 zł/1 amp 250 mg.Mamy Hydroxyprogesteron pod nazwą Kaprogest z Jelfy kosztujący2,31/250 mg, ponad 9 razy mniej.Nie dziwmy się skreśleniu z listy Prolutonu Depot.

Purinethol (Mercaptopurina) tabl 50 mgPurinethol angielski jest za drogi. Kosztuje 2,29 zł/ 1 tabl. Mamy polskąMercaptopurinę po 0,77 zł/1 tabl. Trzy razy tańszą.Ani chorzy, ani szpitale onkologiczne, nie mogą sobie pozwolić naduże, niekonieczne wydatki.

Quamatel (Famotidina) tabl 20 mg i 40 mgQuamatel kosztuje 0,78 zł/1 tabl 40 mgMamy pod dostatkiem Famotidin (Ulfamid, Fagastin, Famotidine etcetera) po 0,33 zł/1 tabl 40 mg.Skreślenie Quamatelu jest zgodne z interesem pacjenta.

Questran (Colestyramina) zaw. 4 g x 50Produkt przestał istnieć na rynku decyzją wytwórcy (BMS).

Raniberl (Ranitidina) tabl 150 mg i 300 mgMamy obfitość Ranitidin tanich. Raniberl jest od nich droższy i niepowinien być refundowany.

Tadeusz J. Szuba

346

Megacillin (Phenoxymethylpenicillin) tabletki i syropLek, choć był zarejestrowany, nie funkcjonuje na rynku. Producent niedokonał rerejestracji.Pacjent zabezpieczenie ma, bo refunduje się Ospen, Taropeni V-cylinę.

Mevacor (Lovastatina) tabl 20 mgPierwsza statyna w historii kardiologii i hematologii.Spożywamy ogromne ilości Lovastatiny, obok Simvastatiny, ale już niechcemy płacić po ca 3,00 zł za 1 dawkę dobową (DDD). Mamy poddostatkiem Lovastatin konkurencyjnych, za które płacimy poniżej 1,00zł/DDD. To są wielkie pieniądze, bo lek spożywa się przez okrągły rok.Ze skreślenia Mevacoru najwięcej skorzysta pacjent, bo MinisterZdrowia sprytnie przerzucał na niego różnicę ceny.

Mexitil Depot (Mexiletina) tabl 360 mgW przeliczeniu na 1 mg jest ponad 2 razy droższy od polskiego Mexi-cordu. Pacjent płacił różnicę ceny, bo nie zdawał sobie z tego sprawy.Od 1 XII nie potrzebuje płacić, chyba że na własne życzenie.

Miacalcic (Calcitonina) inj. 50 mg i 100 mgW ogóle przestano już wierzyć w skuteczność Calcitoniny przy leczeniu(profilaktyce) osteoporozy. Zgodnie z postępem w nauce Minister Zdrowiaogranicza wydatki na Calcitoninę. Przedtem skreślił najdroższą formędonosową. Obecnie skreśla najdroższe iniekcje. W niedalekiej przyszłościskreśli tańsze iniekcje. Pacjent skorzysta, bo otrzyma leki skuteczniejsze.

Minirin (Desmopressina) krople do nosaProdukt wycofany z obrotu.

Mydocalm forte (Tolperison) tabl 150 mgPrawda, że lek jest mało skuteczny, ale skreślenie jego na rzeczSirdaludu (Tizanidiny) wydaje się dużym błędem. Sirdalud (Tizanidina)też jest mało skuteczny, a kosztuje 5 razy więcej. To ruina i dla budżetu,i dla pacjenta, bo lek jest refundowany w 50%.

Naklofen (Diclofenac) – patrz Apo-Diclo (Diclofenac)Nifuratio Retard (Nitrofurantoina) kaps 100 mg

Preparat zarejestrowany, ale nie ma dostaw na rynek.Skreślenie z listy jest formalnością.

Nitroglycerinum (Glyceroli trinitras) tabl 1 mgPreparat kosztuje mniej (2,25) niż wynosi ryczałt (2,50).Refundacja jest bezprzedmiotowa.

Norvasc (Amlodipina) tabl 5 mg i 10 mgPfizer przed półtora rokiem zgodził się obniżyć cenę i Norvasc pozos-tał na liście. Niestety, nadal jest uciążliwie drogi. Kosztuje ca 200%drożej od preparatów konkurencyjnych.Różnicę ceny ca 30,00 zł, musiał płacić pacjent. Nie trzeba go do tegozmuszać. Jeśli chce, niech płaci z własnej woli (nawet kilka złotych więcej).


349

* * *Nie ma ani jednej gazety, która by informowała właściwie o zmianach

zachodzących 1/XII w procesie refundacji leków.„Gazeta Wyborcza” podała 20 listopada całą stronę przykładów, iż pa-

cjent będzie musiał płacić więcej niż płaci. A przecież więcej będzie pła-cił tylko człowiek niemądry, uparty, nie chcący być mądrym.

„Super Express” 5 b.m. poinformował, powołując się na autorytet prof.Chruściela z NRL, że najnowsza lista leków jest gorsza niż poprzednia.Nie ma na niej wielu leków skutecznych, a te które są będą droższe.

W każdym normalnym kraju część prasy pisze głupstwa. Ale więk-szość dzienników i tygodników informuje rzetelnie, bo ma dobre źródła informacji. W Polsce jest brak źródeł informacji. Minister Zdrowia milczy.Nauka milczy. Instytuty milczą. Nota bene jedyny instytut znający się narzeczy, Instytut Leków, został zlikwidowany przez min. Łapińskiego. Bardzo aktywym źródłem informacji dla prasy jest stowarzyszenie przed-stawicieli zagranicznych koncernów farmaceutycznych. Nic dziwnego, żeprasa robi ludziom wodę z mózgu.

Należy prosić obecnego Ministra Zdrowia, który wzbudza zaufanie doswej uczciwości i dobrej woli, by położył nacisk na opracowywanie czę-stych exposés. Tego nie może robić rzecznik prasowy nie mający pojęciao temacie. Tego nawet dobrze nie robi dyrektor polityki lekowej.

Trzeba mieć odwagę mówić ludziom poprzez prasę brutalną prawdę,że leki są niedostatecznie dostępne dlatego, iż koncerny farmaceutycznewymuszają płacenie przez nas bardzo wysokich cen za leki nie tylko przez5-10-15 lat, co im wolno, lecz także później.

Esencja problemu tkwi w tym, by im to uniemożliwić. Uniemożliwić sku-tecznie można tylko skreślając drogi lek z listy refundacyjnej, gdy pojawisię lek konkurencyjny, tani. I to właśnie Ministerstwo zaczęło robić.

Skreśleniu sprzeciwiają się nie tylko koncerny. To zrozumiałe i możnalekceważyć.

Skreśleniu z listy drogich leków markowych sprzeciwiają się także le-karze i pacjenci. Ich nie można lekceważyć. Im trzeba tłumaczyć, tłuma-czyć, tłumaczyć.

Chcecie jeść stare leki z nazwami markowymi, a więc drogie? Nie dostaniecie ich w bród. Nie marzcie w ogóle o lekach nowych jeszczedroższych. Kraj jest niebogaty.

Zgodzicie się jeść stare leki z nazwami generycznymi, a więc tanie, bę-dziecie mieli pod dostatkiem wszystkich leków, włącznie z markowymi, niemających konkurencyjnych odpowiedników. Będziecie też mieli co roku ja-kieś bardzo dobre nowe środki lecznicze, za zaoszczędzone pieniądze.

Tę płytę trzeba nagrywać co tydzień inną. Z konkretnymi przykładami,chorobami, cierpieniami, nazwami leków, cenami, różnicami cen. To jesttemat rzeka. Bo stale będziemy musieli wyrzucać leki drogie, azastępowalne tanimi. Zawsze będziemy potrzebowali wprowadzać nowe,bardzo drogie leki.

Tadeusz J. Szuba

348

Rewodina (Diclofenac) – patrz Apo-Diclo (Diclofenac)Rhinocort (Budesonid) aer. do nosa, różne dawki

Rhinocort firmy Astra Zeneca w pojemniku 200 dóz 50 mcg kosztuje 26,20 zł.Identyczny Buderhin firmy GlaxoSmithKline kosztuje 9,72 zł. Różnicaceny jest ponad 2,5-krotna.Skreślenie Rhinocortu z refundacji jest uzasadnione.

Selenor (Selegilina) tabl 5 mgSelenor w tabletkach 5 mg był przesadnie drogi (ca 100% droższy) natle innych produktów generycznych. Słusznie został usunięty z listy.Pozostawiono na liście Selenor w tabletkach 10 mg, dwukrotnie droższy,pod pretekstem, że nie ma na rynku innej Selegiliny w dawce 10 mg.Aż się ciśnie na usta obraźliwe pytanie, ile Norton dał za tę uprzejmość,bo przecież tabletki 10 mg są zupełnie niepotrzebne (można łykać 2tabletki po 5 mg).

Septrin (Co-Trimoxazol) patrz Bactrim (Co-Trimoxazol)Sintrom (Acenocoumarol) tabl 4 mg

Skreślenie preparatu z listy nie ma dużego znaczenia, bo krajowy taniAcenocoumarol już dawno wyparł z rynku dwukrotnie droższy szwaj-carski Sintrom.Produkt krajowy jest jakościowo doskonały. Nie ma żadnych argu-mentów na rzecz refundacji produktu zagranicznego.Przez przeoczenie nie skreślono węgierskiego Syncumaru też dwukrot-nie droższego od krajowego Acenocoumarolu.

Skenan (Morphina) kaps różne dawkiNie został rerejestrowany przez producenta. Pacjenci nie ucierpią, bo jestw bród preparatów morfiny refundowanych całkowicie (bezpłatnych).

Theo-Dur (Theophyllina) tabl 200 mgOpakowanie tylko 100 tabletek jest niekompatybilne z ryczałtem (30 tabl). Pacjent nie ucierpi, bo jest obfitość Theophyllin refundowanych.

Thyrozol (Thiamazol) tabl 5 mgThyrozol niemiecki Mercka jest bardzo drogi. Droższy 5 razy od pol-skiego Metizolu. A więc słusznie skreślono Thyrozol 5 mg.Natomiast niesłusznie pozostawiono na liście bardzo drogi Thyrozol wtabletkach 10 mg i 20 mg. Tak jakby jakikolwiek kłopot stanowiłopołykanie 2 lub 4 maciupeńkich tabletek polskich, 5 mg, tanich.

Timoptic (Timolol) – patrz Cusimolol (Timolol)Ulcogant (Sucralfat) zaw. 250 ml

Produkt niemiecki Mercka jest ponad 3 razy droższy od polskiego,grodziskiego Ulgastranu. Trzeba było Ulcogant skreślić, by nie narażaćpacjentów na dopłaty.

Veral (Diclofenac) – patrz Apo-Diclo (Diclofenac)Voltaren (Diclofenac) – patrz Apo-Diclo (Diclofenac)

O skorygowanej refundacji krytycznie

351

Polprazol 69,53 65,84Prazol 65,36 65,36Ulzol 66,04 65,84

Pytania:1) Dlaczego nie został skreślony z listy drogi Losec przy obfitości produk-

tów tanich? Czy godzi się, by państwo promowało niepotrzebne wydat-ki obywateli? Wydatki niebłahe, bo Losec jest droższy od Omeprazolubez nazwy Losec o 74%. Czy nie wystarczy, że Losec jest w lekospisie,repy mogą więc reklamować go do woli i nakłaniać do ekspensów bezpomocy państwa?

2) Dlaczego limit ceny jest niższy dla produktów tańszych (Helicid, Biopra-zol)? Jeśli producent ma gest i sprzedaje taniej, niech ma satysfakcjęsprzedawania poniżej limitu. Autorzy listy jakby nie rozumieją, co zna-czy termin „limit”. On przecież znaczy, że państwo nie chce i nie możerembursować więcej niż… Nie znaczy to, że nie może rembursowaćmniej, jeśli fabrykant łaskawy. A04AA OndansetronLek bardzo potrzebny (przy chemioterapii w onkologii) i bardzo drogi.

Mamy trzech dostawców:GlaxoSmithKline - ZofranAnpharm - AtossaGedeon Richter - Emetron

Znamienne, iż wszyscy trzej pobierają identyczne ceny. Może sprawąpowinien zainteresować się UOKiK pod kątem ewentualnej zmowy? Błądjest już na etapie rejestracji. Nie powinno się nie tylko refundować, ale na-wet rejestrować generyków (Atossa, Emetron), jeżeli nie wnoszą postępuekonomicznego.

A10A InsulinaStanowi gigantyczny koszt dla budżetu państwa. Tyle mamy przeróż-

nych insulin, że trudno jest oszacować zużycie wszystkich łącznie i pod-sumować wydatek, ale zbliża się on do pół miliarda złotych. Nic dziwne-go, że Minister Zdrowia tu szuka oszczędności.

Tymczasem diabetycy są bardzo przywiązani do swoich insulin i bar-dzo trudno jest ich „odwiązać”.

Spójrzmy na różnice cen, by sobie uświadomić, o czym mówimy. Istnie-ją 4 źródła insulin:– duńskie z ceną zł 133,86 za opakowanie 5 x 3 ml, 100 j/1 ml– amerykańskie z ceną zł 133,64 za opakowanie 5 x 3 ml, 100 j/1 ml– niemieckie z ceną zł 121,09 za opakowanie 5 x 3 ml, 100 j/1 ml– polskie z ceną zł 116,55 za opakowanie 5 x 3 ml, 100 j/1 ml

Ustanowiono, zgodnie z regułą, limit ceny w wysokości 116,55. Formal-nie rzecz biorąc, zrobiono bardzo dobrze. Co najmniej 90% spożycia topreparaty duńskie i amerykańskie. Budżet zaoszczędzi ca 60 mln zł. Du-

Aptekarz Vol 11 Nr 12, 350-365 (2003)

350

Tadeusz J. Szuba


Decyzje o refundacji leków są kluczowym instrumentem dla osiąganiadobrobytu lekowego. Z dniem 1 grudnia 2003 r. weszły w życie licznezmiany w wykazach leków refundowanych. Zalety tych zmian omówiliś-my w artykule „Leki usunięte z refundacji i zyski z tego tytułu”. Teraz bę-dzie mowa o wadach dokonanej reformy.

Niniejsze uwagi niech służą pomocą przy następnych korektach wy-kazów leków refundowanych.

A02BA RanitidinaDoskonały lek (choroba wrzodowa), pomimo „taniości” pożerający 150-

200 mln zł rocznie. Bardzo słusznie skreślono z listy drogi markowy Zantac, gdy mamy 10 Ranitidin tanich.

Lek ten zapewne wkrótce przestanie nas interesować w sensie refun-dacji, bo dostrzega się tendencję dania mu kategorii OTC zamiast Rp. Trze-ba będzie płacić zań 100% ceny.

Ale dopóki Ranitidina jest wielkim lekiem objętym refundacją, zadajmypytanie, dlaczego pozostawiono na liście bardzo drogie generyki:

Apo-Ranitidine z ceną prawie 3 razy za wysoką, Ranic z ceną 2 razy za wysoką. To miałoby sens tylko wówczas, kiedy producent by urzędnika korup-

cjonował. A przecież tego nie robił.A02BC OmeprazolZnaczący lek przeciwwrzodowy. Spożycie rzędu 150 mln złotych. Re-

fundacja obejmuje 14 produktów (podaje się tylko ceny dawki 20 mg):

produkt 28 tabl x 20 mg cena limit cenyBioprazol 63,21 63,21Exter 74,24 65,84Gasec 66,15 65,84Groprazol 75,28 65,84Helicid 57,37 57,37Losec 114,74 65,84Losec MUPS 213,12 65,84Notis 66,03 65,84Omar 71,93 65,84Omeprazol 66,15 65,84Ortanol 66,16 65,84


353

C01BD Amiodaron tabl 200 mgOferta w refundacji:

Amiokordin 18,47/60 0,3078/1Opacorden 20,12/60 0,3353/1Sedacoron 27,99/50 0,5598/1Cordarone 18,17/30 0,6057/1

Należy skreślić Sedacoron i Cordarone.

C02CA DoxazosinaLek ten z przyzwyczajenia jest przepisywany najczęściej pod nazwą

Cardura. Obecnie, kiedy mamy 7 produktów konkurencyjnych, stosowa-nie drogiej Cardury w lecznictwie rządowym jest błędem; należało ją skreś-lić z listy, bo różnica ceny sięga 74% i jest bardzo dokuczliwa dla starszych(przeważnie niezamożnych) mężczyzn z przerostem prostaty.

C03BA IndapamidTen diuretyk może być pomocny przy leczeniu nadciśnienia. Za grani-

cą jest stosowany bardzo umiarkowanie, a w Polsce - powszechnie, wsku-tek agresywnej promocji zainteresowanej firmy Servier. Skoro pochłaniajuż ponad 120 mln zł rocznie, trzeba bacznie przyglądać się cenom i wy-glądać konkurencji.

Przy zestawieniu preparatów konkurencyjnych nie dajmy się zwieść ar-gumentacji, że preparat SR (slow release) jest lepszy, bo działa dłużej. Nie,nie działa. Preparat SR zawiera 1,5 mg Indapamidu w tabletce, a prepa-rat nie-SR – 2,5 mg. Z tego powodu, że preparat nie-SR zawiera prawie70% więcej aktywnego składnika, który wydala się powoli, działa on ró-wnież długo. Jeśli się mylimy, to trzeba nam to udowodnić.

Ilustracja aktualnych cen za 30 tabletek:Diuresin SR 1,5 mg 10,76Indapres 2,5 mg 12,84Indapsan 2,5 mg 12,84Indapen 2,5 mg 13,98Arifon 2,5 mg 14,44Tertensif SR 1,5 mg 17,93

Pozostawienie Tertensifu w systemie refundacji, przy jego spożyciu„rozkręconym” do 120 mln zł, narazi chorych na stratę 50 mln zł! To jestbezprzykładna beztroska! Trzeba Tertensif skreślić.

Po usunięciu z refundacji Tertensifu wzrośnie spożycie pozostałych pre-paratów Indapamidu. Przewidując to, należy skreślić z listy także Arifon, aproducenta Indapenu poprosić o redukcję ceny z zł 13,98 do zł 12,84.

C07AA SotalolBetabloker o mniejszym znaczeniu, bo nieselektywny, ale co najmniej

10 mln złotych rocznie „pożera”.

Tadeusz J. Szuba

352

ża kwota, może wystarczy na otarcie łez tych diabetyków, którzy w nowejsytuacji zamiast płacić te 60 mln z własnej kieszeni, będą stosować pre-parat polski bez dopłaty.

Nasuwa się pytanie, czy producent polski zdoła stawić czoło zwiększo-nemu zapotrzebowaniu. Może trzeba było zachować ostrożność i dopu-ścić bez dopłaty preparat niemiecki (Insuman) niewiele droższy (4%) odpolskiego (Gensulin)?

A10BB GlibenclamidOd lat mamy produkt polski Euclamin tabl 5 mg. Jakość bezdyskusyj-

na. Cena rewelacyjna.Tymczasem ktoś wcisnął na listę produkt włosko-niemiecki, Manilil, z

ceną wielokrotnie wyższą, pod pretekstem innych dawek.Trzeba by zapytać diabetologów, czy te dziwne dawki są nieodzowne;

jeśli tak, należy poprosić producenta Euclaminu o ich zrobienie. Jeśli zaśnie są nieodzowne, powinniśmy skreślić drogi Manilil z listy refundacyjnej.

A10BB GlipizidOferty są cenowo bardzo zróżnicowane:

Antidiab kosztuje zł 7,88/30 tabl 5 mgGlipizide kosztuje zł 7,90/30 tabl 5 mgGlibenese kosztuje zł 14,89/30 tabl 5 mgMinidiab kosztuje zł 14,89/30 tabl 5 mg

W tej sytuacji powinno się zrezygnować z preparatów drogich.

A12BA Kalii chloridumBezskuteczne okazały się moje próśby skierowane do ministra, by pre-

ferować potas normalny, a nie ten z przedłużonym działaniem wyżerają-cy dziury w przewodzie pokarmowym. Pozostało tak jak było: Kalium pro-longatum wydaje się za opłatą ryczałtową, a Kalium ordinarium - za 50%ceny.

Dla nieznanych powodów pozostawiono na liście preparat Kaldyumdroższy od Kalipozu o prawie 50%.

B01AC TiclopidinaCeny preparatów Ticlopidiny wyrównały się:

Apo-Clotin zł 0,970/250 mgAclotin zł 1,443/250 mgIfapidin zł 1,443/250 mgTiclo zł 1,443/250 mgTiclid zł 1,508/250 mg

Ale pora już podjąć rozmowy cenowe. Lek jest dość często stosowa-ny.


355

Skandal jest kwadratowy, bo drogi Oxycardil jest najczęściej ordyno-wanym Diltiazemem. To budzi różne podejrzenia. Jeszcze raz apeluję oskreślenie preparatów Oxycardil z wykazu leków refundowanych.

C09AA LisinoprilSkoro oferta dla państwa, na przykładzie tabletek 10 mg wygląda tak:

Lisiprol zł 20,78/28 tablLisinoratio zł 22,24/30 tablDiroton zł 24,45/28 tablPrinivil zł 32,64/28 tabl

najdroższy Prinivil powinien zniknąć z listy.Spożycie tego „prilu” rośnie na świecie, może też zacząć wzrastać w

Polsce, a więc o cenę trzeba się martwić usilnie. C10AA AtorvastatinaRząd zdecydował o refundacji tylko bardzo drogiego Sortisu. W mię-

dzyczasie zostały zarejestrowane dwa produkty identyczne, konkurencyj-ne. Jeden już jest w aptekach, drugi będzie niebawem:

Sortis - zł 148,13/30 tabl 20 mgAtoris - zł 83,14/30 tabl 20 mgTulip - zł ?

Cena Atorvastatiny – Sortisu jest zawrotna w zestawieniu z innymi do-skonałymi statinami, Lovastatiną i Simvastatiną. Atorvastatina nie powin-na być w ogóle refundowana. Ale skoro ktoś zadecydował, że ma być, torefundujmy Atoris zamiast Sortisu droższego o 78%.

C10AA FluvastatinaJest oferowana tylko z jednego źródła. Lescol. Cena dość wygórowa-

na, dawka dobowa (40 mg) kosztuje zł 2,77. Lovastatinę mamy po zł0,924/DDD, Simvastatinę – po 1,908. Brak uzasadnienia, by za Fluvasta-tinę płacić więcej.

C10AA LovastatinaArtykuł jest duży, rocznie pochłania 60 mln złotych. Oto ilustracja cen

na przykładzie dawki 20 mg:było do 1 XII jest od 1 XII

cena limit cena limitLovastatyna - - 0,924 0,924Liprox 1,317 1,317 0,972 0,972Lovastatinum 0,983 0,983 0,972 0,972Lovasterol 1,391 1,391 1,286 1,181Lovastin 1,391 1,391 1,378 1,181Anlostin 1,848 1,317 1,413 1,381Mevacor 3,282 1,390 - -

Tadeusz J. Szuba

354

Zaopatrzenie „stoi” na krajowym (dziś już francuskim) Biosotalu, dobrymi rozsądnie tanim (zł 0,66/DDD – 160 mg). Po co rząd „wciska” ludnościdwa razy droższe generyki zagraniczne, Darob, Gilucor i Sotahexal po zł1,32/DDD?

Jeśli to nie są błędy urzędników, a świadome działanie Komisji ds. Go-spodarki Lekiem, trzeba bezzwłocznie rozwiązać Komisję i zatrudnić szew-ca. Jest dużo bezrobotnych.

C07AB BisoprololSkreślono bardzo drogi Concor. Brawo! Pozostawiono 3 tanie produk-

ty alternatywne, całkowicie pokrywające zapotrzebowanie.

C07AB MetoprololJest to obecnie betabloker Nr 1. Selektywny. Masowo stosowany, ró-

wnież w Polsce. Podaż doskonałych i bardzo tanich preparatów genery-cznych jest zagwarantowana: Metocard i Metoprolol po 44 grosze/DDD.

Co na liście robi generyczny Metohexal o 33% droższy? Oczywiście,należy go skreślić.

Nie wiadomo także dlaczego na liście pozostawiono niewiarygodnie dro-gi Betaloc w niepotrzebnej dawce 25 mg (skoro dawka dobowa wynosi 150mg)?

C08DA VerapamilOto ilustracja cen specyfików refundowanych (ograniczona do posta-

ci i dawek najbardziej „pokupnych”):

tabl 80 mg tabl 120 mg prol.cena limit cena limit

Staveran 0,157 0,157 0,221 0,221Lekoptin 0,216 0,157 - -Isoptin 0,273 0,157 0,408 0,221Apo-Verap 0,305 0,157 - -

Pytanie nasuwa się samo: po co narażamy chorych na dopłaca-nie do już niepotrzebnego Isoptinu 74% lub 85%? Do czego jest nam po-trzebny generyczny Apo-Verap droższy od Staveranu o 94%? Bodaj tyl-ko do marnotrawienia pieniędzy, których ciągle brakuje w ochronie zdro-wia.

C08DB DiltiazemW przypadku tego leku postępowanie jest zadziwiające. Prosiłem, by

z listy Diltiazemów skreślić generyczny Oxycardil droższy od markowegoDilzemu o 37,5%. Wyższa cena generyku to rzecz niezwykła, ale kiedyjest promowana przez państwo – wręcz szokuje.


357

Apo-Feno zł 0,233/1Fenoratio zł 0,279/1Grofibrat zł 0,333/1Lipanthyl zł 0,409/1

Nasuwa się wniosek, by Lipanthyl skreślić, a wytwórcę Grofibratu po-prosić o obniżenie ceny.

D01AE TerbinafinaJedynemu Lamisilowi przyszedł konkurować Terbisil. Ale bardzo nie-

śmiało. Różnica ceny wynosi tylko 11,4-12,5%. Jest za mała, by się bar-dzo spieszyć z wyrugowaniem Lamisilu.

G01AF ClotrimazolTabletki Plimycol 200 mg powinny stanieć, by się utrzymać na liście.

G04CA TerazosinaDla lecznictwa oszczędnego powinny wystarczyć preparaty tańsze:

Kornam i Setegis. Hytrin droższy o prawie 40% może być skreślony.

G04CB FinasteridSpożycie markowego Proscaru kosztowało 60 mln zł rocznie i rośnie.

Wydatek ogromny i dla państwa, i dla chorego; płacili po 50%.Teraz kiedy pojawił się konkurencyjny Penester z ceną jednej tabletki

5 mg zł 2,96 zamiast płaconych zł 4,10 za Proscar, trzeba intensywnie myś-leć o skreśleniu Proscaru z refundacji. To pozostawiłoby w kieszeni bie-dnych ludzi, przeważnie emerytów i rencistów w starszym wieku, co naj-mniej 20 mln zł.

Trzeba się tylko przedtem upewnić, że Czesi pokryją nasze potrzebybez zakłóceń.

H03BB ThiamazolNie wzięto pod uwagę moich sugestii. Pozostawiono na liście, przy

istnieniu taniego Metizolu 5 mg, drogi Thyrozol 10 i 20 mg. Różnica cenywynosi 171% (w przeliczeniu na 5 mg).

Jeśli ICN Polfie nie chce się zrobić tabletek większych od 5 mg, bo jestza małe zapotrzebowanie, to niech pacjenci, gdy zajdzie potrzeba, poły-kają po 2 tabletki lub więcej. Można będzie drogi Thyrozol skreślić z listy.

J01CA Amoxicillina cps 500 mgPreparaty refundowane:

Novamox 11,88/20 0,5940/1Hiconcil 9,52/16 0,5950/1Amotaks 10,60/16 0,6625/1Ospamox 8,07/12 0,6725/1Duomox 13,63/20 0,6815/1Apo-Amoxi 13,61/16 0,8506/1

Tadeusz J. Szuba

356

Skreślenie z wykazu Mevacoru jest decyzją słuszną. Trzykrotne prze-płacanie nie za lek, a za nazwę firmową, godzi w interes pacjenta. Jeśliktóremuś pacjentowi poziom cholesterolu obniża się nie od leku, a od je-go etykiety, niech płaci 100% ceny sam.

Trzeba będzie też bezzwłocznie skreślić z refundacji Anlostin droższyo ca 50% od Liproxu i generycznych Lovastatin i utargować cenę Lova-stinu i Lovasterolu.

Przy okazji nasuwa się pytanie do autorów rozporządzenia ministerial-nego, dlaczego limit ceny dla identycznych preparatów Lovastatiny jest nie-jednakowy. Rozpiętość limitów dochodzi do 49,5%. Ceny mogą się niecoróżnić, ale limity - nie. W przeciwnym razie nasuwa się podejrzenie o ko-rupcję, a korupcji przecież nie ma.

C10AA SimvastatinaIlustracja cen na przykładzie dawki 20 mg:

było do 1 XII jest od 1 XIIcena limit cena limit

Simvacor 1,908 1,908 1,908 1,908Simvachol 1,720 - 2,362 2,362Simgal 2,773 2,773 2,418 2,362Cardin 2,489 2,489 2,465 2,362Vasilip 2,511 2,511 2,486 2,362Simvasterol 2,010 - 2,743 2,362Zocor 3,235 2,773 3,247 3,235Simredin 3,283 2,773 3,247 2,362

Przy ordynowaniu Zocoru za 130 mln zł rocznie (40 mln tabletek w prze-liczeniu na 20 mg) pozostawianie go na liście rządowej to zmarnowanieca 40 mln zł potrzebnych na zakup innych leków.

Gdyby nie głupota wszechobecna w Polsce można by nazwać korup-cyjnym skandalem pozostawienie na liście rządowej Simredinu, genery-ku z ceną przedtem wyższą, obecnie równą cenie markowego Zocoru,wyższą od rozsądnego limitu o prawie 40%. Firmę-wynalazcę można zro-zumieć, że przyzwyczaiła się do wysokiej ceny przez okres ochrony pa-tentowej i zapomniała ją obniżyć po nastaniu konkurencji. Polfa w Kutnienie miała się do czego przyzwyczaić. Ona nic do postępu statynowego niewniosła. Utrzymywanie wysokiej ceny przez Polfę zasługuje na moralnepotępienie, a nie na promowanie przez rząd.

Postulat: skreślić jak najszybciej z listy Zocor i Simredin.

C10AB FenofibratZilustrujmy ceny preparatów Fenofibratu na kapsułkach 100 mg. Są na-

stępujące:


359

można było przekroić polskiej, taniej tabletki 250 mg na pół. Otworzonodrzwi do nadużyć, do „wyciskania” z lekarzy recept na tabletki 100 mg, bypołykać po kilka na raz.

Nie skreślono drogiego Ciprinolu, co należy uczynić bezzwłocznie.

L02BA TamoxifenSą na liście różne Tamoxifeny, kosztujące od zł 15,50 do zł 16,60 za

30 tabl. 20 mg. Czy konieczny jest jeszcze Nolvadex (Tamoxifen) po zł26,43?

L02BB FlutamidProstandril tabl 250 mg jest za drogi o 76%. Trzeba coś z tym zrobić.

M01AB DiclofenacZrobiono bardzo dużo dobrego skreślając z listy większość drogich

preparatów synonimicznych w tabletkach 50 mg i 100 mg. Oszczędnościbędą ogromne.

Pozostawiono furtkę dla zbędnych wydatków nie skreślając drogichsynonimów innych postaci i dawek, np. czopków, tabletek 25, 75, 150 mg.

M01AX NabumetonŚrodek przeciwzapalny i przeciwbólowy wynaleziony przez Beechama

(wskutek fuzji - SmithKline Beechama, obecnie - GlaxoSmithKline`a). Na-dano mu nazwę markową Relifex.

Czy lek jest w ogóle potrzebny w refundacji, skoro jest 3,5 raza droż-szy od Naproxenu lub innych niesteroidowych środków przeciwzapalnych,nie dyskutujemy w rozważaniach ekonomicznych. Niech o tym radzą far-makolodzy. Ale zapytajmy, co robią na liście refundacyjnej kopie genery-czne droższe od markowego Relifexu?

Relifex zł 1,11/500 mgCoxalgan zł 1,14/500 mgNabuton zł 1,18/500 mgRecox zł 1,31/500 mg

Kto na coś takiego pozwala? Dlaczego? Gdybym był kierownikiem mi-nisterstwa zdrowia, zwolniłbym z pracy autorów takiej refundacji. No ioczywiście skreśliłbym z listy wszystkie kopie generyczne.

M03BX TolperisonRozluźniacz mięśni centralnie działający, niezbyt skuteczny, ale z bra-

ku dobrych życzliwie tolerowany długie lata przez profesorów od zdrowia.Przywożony z Węgier, z nazwą Mydocalm, robił nie oszałamiającą, ale ka-rierę. Nawet wstawiono go do urzędowej listy przy Sclerosis multiplex, bodobrych leków na tę chorobę nie ma.

Wreszcie pojawił się Tolperison polski, skoro lek był ministerstwu po-trzebny. Produkt z nazwą Tolperis.

Tadeusz J. Szuba

358

Apo-Amoxi jest refundowany niesłusznie.

J01CR Ampicillina + Sulbactam (Sultamicillina)Ampicillina z dodatkiem Sulbactamu serwowana monopolistycznie

przez Pfizera z marką Unasyn kosztuje 4 razy więcej aniżeli Ampicillinabez dodatku. Kiedyś Ampicillina była stosowana doustnie masowo. Źle sięwchłania. To, co się wchłonęło, niszczyła betalaktamaza. Dodatek inhibi-tora betalaktamazy uznano za pożyteczny, aczkolwiek kosztowny.

Obecnie Ampicilliny używa się mało, i to wyłącznie w formie iniekcji.Problemu z wchłanianiem nie ma. Czy aby pokonać betalaktamazę nie jestkorzystniej podać nieco częściej Ampicillinę samą i nie zatruwać choregoSulbactamem?

Niech się zastanowią lekarze powiadomieni o ogromnym koszcie pre-paratu Unasyn. Może zgodzą się na usunięcie Unasynu z listy leków re-fundowanych.

Problem jest nieco sztuczny, bo Unasyn, jeżeli jest czasem w użyciu,to raczej w szpitalach (gdzie chory nic nie płaci), a nie w domach. Refun-dacja Unasynu jest raczej fikcyjna.

J01EE Sulfamethoxazol + Trimethoprim (Co-Trimoxazol)Pośród refundowanych preparatów Co-Trimoxazolu w tabletkach kry-

tykowaliśmy surowo kanadyjski generyk, Apo-Sulfatrim. Był 3 razy droż-szy od innych generycznych Co-Trimoxazoli. Nasze uwagi zostały„wysłuchane”. Apo-Sulfatrim staniał, ale nadal jest droższy, aż o 86%. Tojuż jednak pozwoliło autorom listy na pozostawienie go w refundacji, bowydumali, że do 100% lek może być droższy.

Mnie to nie przeszkadza, bo znam się na lekach i Apo-Sulfatrimu niekupię. Biedni są ci Polacy, którzy na lekach się nie znają i po to płacą po-datki na finansowanie ministerstwa zdrowia, by się za nich znało.

Przy okazji niech mi będzie wolno zapytać, kto i po co pozostawił na liścieBactrim w syropie droższy o 55% od równie dobrego Septrinu i Biseptolu.

J01FA ClarithromycinaNie zaufano firmie Lek oferującej tanio preparat Lekoklar, że pokryje

zapotrzebowanie. Może wystarczyło pozostawić dla asekuracji Fromilid iKlabion droższe o 35%, a skreślić Klacid droższy o 53%.

J01FA RoxithromycinaZ nawyku lekarze ordynują Roxithromycinę pod nazwą Rulid. Obecnie

jest konkurencja, a Rulid pozostaje drogi. Jest droższy od pabianickiegoXitrocinu o 50%. Tę różnicę ceny ludzie płacą niepotrzebnie. Tylko dlate-go, że Rulidu nie skreślono z wykazu leków refundowanych.

J01MA CiprofloxacinaSkreślono bardzo drogi Ciprobay w tabletkach 500 mg i 250 mg. Po-

zostawiono jeszcze droższe i mało potrzebne tabletki 100 mg, jakby nie


361

Są to identyczne alendroniany. Najwięcej sprzedaje się Fosamaxu, cojest zrozumiałe, był pierwszy. Ale niezrozumiałe jest, dlaczego rząd na topozwala, skoro Fosamax jest najdroższy.

Szacunkowy udział poszczególnych alendronianów w rocznej sprzeda-ży podajemy obok ceny. Wiedząc, że roczne spożycie wszystkich łączniekosztuje nas 100 mln złotych, można obliczyć ile milionów marnotrawimynie skreśliwszy z wykazu leków refundowanych preparatów drogich z Fo-samaxem na czele. Marnotrawimy 30 mln złotych. Ponad połowa tej nad-płaty jedzie z biednej Polski do zamożnych Stanów Zjednoczonych.

M05BA ClodronianW odróżnieniu od Alendronianu używanego szeroko do poprawiania go-

spodarki kostnej (osteoporoza) Clodronian ma wskazanie tylko w onkologiiprzy przerzutach osteolitycznych. Małe potrzeby, ale wydatek budżetu du-ży, bo w Polsce Alendronian jest oferowany monopolistycznie, tylko przezniemieckiego Scheringa, i kosztuje zł 5,50/ 1 kaps 400 mg (Bonefos).

W 2003 r,. pojawił się preparat konkurencyjny (Sindronat) tańszy. Róż-nica ceny 25%. Oczywiście wszedł na listę. Państwo płaci za lek onkolo-giczny 100% ceny, a chciałoby płacić 75%.

Schering oskarża Ministra Zdrowia i urząd rejestracji o nieprawidłowo-ści przy badaniu i dopuszczaniu produktu konkurencyjnego, bo pragnął-by przedłużyć stan monopolu swego wyrobu.

My, powołani do gospodarki lekiem, a nie do czynności śledczych, ape-lujemy do Ministra Zdrowia, by w tym przypadku skorzystał już, przed 1maja 2004 r., z unijnego prawa wzajemnego uznawania rejestrów i dopu-ścił do stosowania w naszej onkologii wszystkie preparaty Alendronianuzarejestrowane w krajach UE. Już jest najwyższy czas, by złamać mono-pol Bonefosu nie tylko Sindronatem.

W jednej tylko RFN są trzy generyczne Clodroniany, zwane tam Clod-ronami: 2,5 razy tańsze od bardzo drogiego Bonefosu. A przecież w UniiEuropejskiej RFN nie jest krajem najtańszym.

M05BA PamidronianTu jest duża analogia z Clodronianem. Też zastosowanie tylko w on-

kologii. Też był monopol, w tym przypadku Novartisa (Aredia). Też poja-wiła się konkurencja, firmy Vipharm (Pamifos). Różnica ceny tylko 12,5%.

Na „pomoc” innych firm nie można liczyć, bo lek jest podawany tylkow iniekcjach, zapotrzebowanie jest małe, amatorów do walki konkurencyj-nej nie widać.

N02AX TramadolNiemcy wprowadzili szeroko do Polski Tramadol pod nazwą markową

Tramal dzięki Polfie w Starogardzie (obecnie Polpharmie). Teraz, mającrynek rozkręcony do 70 mln złotych rocznie, wymówili umowę o licencyj-nej współpracy i sami komercjalizują markę Tramal wyznaczając za nią

Tadeusz J. Szuba

360

Teraz, 1 grudnia 2003 r., ministerstwo odwróciło się od Tolperisonu, skreś-liło go z listy leków refundowanych i na jego miejsce wstawiło Tizanidinę znazwą Sirdalud, też nie młodziutką, z 1973 r. Ciekawe, bieda w kraju, a tuwymienia się lek tańszy na pięciokrotnie droższy. Czy na pewno lepszy?

Wyjrzeliśmy za miedzę, do Niemiec, czym tam rozluźniają mięśnie. Napierwszym miejscu jest Tetrazepam (w Anglii wciąż wolą tańszy Diazepam),na drugim – Baclofen, na trzecim – Tolperison. Tizanidiny używa się zna-cznie mniej od Tolperisonu. W ub. roku spożycie Tolperisonu wzrosło o18,2%, a Tizanidiny tylko o 0,3%.

Ktoś gdzieś zapewne napisał, że Tizanidina może być pomocna wstwardnieniu rozsianym. Czy to zaraz musi być EBM (evidence basedmedicine), a nie promocja sponsorowana? Dlaczego w USA, gdzie też jestSclerosis multiplex, Novartis w ogóle nie sprzedaje Sirdaludu? Co dopie-ro mówić o finansowaniu go ze środków publicznych.

W USA Tizanidina nie jest nieznana. Ale tam autorytatywne FDA wy-raża się o niej tak: „Tizanidine is a short-acting drug for the managementof spacticity. Because of the short duration of effect, treatment with tiza-nidine should be reserved for those daily activities and times when reliefof spacticity is most important.” Ani słowa więcej. Najmniejszej wzmian-ki o stwardnieniu rozsianym.

Nasuwa się obawa, że doradcy Ministra Zdrowia przy układaniu listy lekówrefundowanych mało interesują się medycyną i nic a nic farmakoekonomiką.

M04AA Allopurinol tabl 100 mgOferta w refundacji:

Allupol 6,22/ 50 0,1244/1Apo-Allopurinol 13,22/100 0,1322/1Allopurinol 8,61/ 60 0,1435/1Zyloric 17,74/100 0,1774/1Milurit 9,80/ 50 0,1960/1

Nasuwa się wniosek, by skreślić Milurit i Zyloric. M05BA Acidum alendronicumTen najpopularniejszy w Polsce środek przeciw osteoporozie podaje

się nie w postaci kwasu (acidum), lecz soli sodowej (sodium), ale nie o tochodzi. Raczej o ofertę i rozsądną decyzję, co z niej wybrać dla leczni-ctwa publicznego.

Aktualne ceny identycznych leków są następujące:Ostolek tabl 10 mg zł 2,383 12,5%Rekostin tabl 10 mg zł 2,425 6,4%Osalen tabl 10 mg zł 3,390 2,0%Alenato tabl 10 mg zł 3,520 11,7%Ostenil tabl 10 mg zł 3,527 21,1%Fosamax tabl 10 mg zł 4,035 40,7%


363

Kto dopisał ministrowi do listy Niar, Jumex i Selenor wiedząc, że skarbpaństwa i chorzy nie mają pieniędzy? Że jest pełne pokrycie potrzeb w ta-nią Selegilinę z 5 źródeł?

N05AH OlanzapinaLek przeciw schizofrenii Nr 1, w wersji markowej (Zyprexa) niewiary-

godnie drogi: ponad zł 16 za dawkę dobową (10 mg). Pochłania z budże-tu fortunę, bo to lek kategorii R, pacjent płaci tylko ca 1 % ceny, lub 0,5%.

Wszedł na rynek tenże sam lek w wersji generycznej (Zolafren) zna-cznie tańszy: ponad zł 10/DDD. Bardzo dobry.

Jakie nasuwały się wnioski:a) skreślić z listy produkt droższy,b) pozostawić na liście produkt tańszy,c) zaoszczędzić dla budżetu ca 30 mln złotych i za cząstkę tych pienię-

dzy zlikwidować opłatę pacjenta zł 2,50 dla budżetu mało znaczącą, ale bar-dzo niefortunną w zderzeniu z konsumentami rozkojarzonymi umysłowo.

Co zrobiono?Pozostawiono na liście produkt droższy, który z przyzwyczajenia bę-

dzie ordynowany masowo i wyznaczono dlań limit ceny na poziomie pro-duktu tańszego. Człowiek chory umysłowo musi teraz płacić zł 86,52 zatabletki 5 mg, a zł 154,96 za tabletki 10 mg.

Obserwując takie rozporządzenia łatwo popaść w chorobę umysłową.

N06AB FluoxetinaPrzesunięto Prozac z lecznictwa „publicznego” do prywatnego z powo-

du bardzo wysokiej ceny. Słusznie. Ale czy słusznie pozostawiono na li-ście „rządowej” drogie kongenery?

Andepin zł 20,05/30 kaps 20 mgFluoxetin zł 20,40/30 kaps 20 mgFluoksetyna zł 23,36/30 kaps 20 mgSeronil zł 29,12/30 kaps 20 mgBioxetin zł 29,17/30 kaps 20 mgDeprexetin zł 32,08/30 kaps 20 mg

Niech wytwórcy Seronilu, Bioxetinu i Deprexetinu obniżą ceny. Jeśli tego niezrobią, trzeba będzie je tak jak Prozac przenieść do lecznictwa prywatnego.

N06AG MoclobemidŚrodek przeciwdepresyjny z grupy inhibitorów monoaminooksydazy

A. Refunduje się preparaty:Mobemid zł 17,07/30 tabl 150 mgMoklar zł 22,33/30 tabl 150 mgMocloxil zł 27,16/30 tabl 150 mgAurorix zł 31,75/30 tabl 150 mg

Wystarczy Mobemid i Moklar. Drogi Aurorix i Mocloxil trzeba skreślić.

Tadeusz J. Szuba

362

wyższą cenę. Wolno im. Ale nam nie powinno być wolno promować wyższej ceny rządową listą leków.

Tabletki Tramal 100 mg o przedłużonym działaniu są za drogie o 54%.Kapsułki Tramal 50 mg przekraczają limit o 97%. Wszystkie dawki i po-stacie Tramadolu z nazwą Tramal powinny być skreślone z wykazu lekówrefundowanych.

N03AE ClonazepamCzy konieczne jest refundowanie marki Rivotril kosztem przepłacania

88% ceny?Może bardzo dobry krajowy preparat Clonazepamum zastąpiłby Rivo-

tril nie częściowo, a całkowicie?

N04BA Levodopa + BenserazidLek ten jest mało potrzebny w chorobie Parkinsona przy obfitości i wy-

sokiej skuteczności leku Levodopa + Carbidopa. Skoro jest mało potrzeb-ny, nie ma innych producentów poza Roche`em (Madopar). Brak konku-rencji sprzyja wysokiej cenie. Madopar jest o 86% droższy od Poldome-tu. Całą różnicę finansuje biedny budżet. Parkinson nie zmartwiłby się, gdy-by Madopar skreślono z listy.

N04BA Levodopa + CarbidopaZilustrujmy ceny tabletką 200/50 mg:

Poldomet kosztuje zł 56,28/100Nakom kosztuje zł 85,76/100Sinemet kosztuje zł 108,20/100

Wszystkie trzy preparaty pozostają nadal refundowane. Z tym że państwozwraca choremu tylko cenę Poldometu. Słusznie. Ale czy słusznie nakłaniasię pacjentów niemających pojęcia o medycynie do ponoszenia dużych stratna rzecz firm zagranicznych? To są dla emeryta monstrualne kwoty:

za Poldomet płaci zł 2,50za Nakom płaci zł 31,98za Sinemet płaci zł 54,42

N04BD SelegilinaLek jest osiągalny z 8 źródeł z następującymi nazwami i cenami za 1

tabletkę 5 mg:Apo-Selin kosztuje zł 0,3235Segan kosztuje zł 0,3538Selgin kosztuje zł 0,3538Selerin kosztuje zł 0,3540Selgres kosztuje zł 0,3716Niar kosztuje zł 0,7080Jumex kosztuje zł 0,7094Selenor 10 mg kosztuje zł 1,4220


365

Foradil i Oxis droższe prawie o 50% znikną z listy rządowej. Przy sprzeda-ży Formoterolu za 200 mln złotych rocznie oszczędzono by 66 mln! Późniejokazało się, że cena zł 65,74 była uderzeniem reklamowym. Po okresie pro-mocji cena Zafironu wzrosła do zł 79,17. Teraz Foradil i Oxis są droższe o22%. Ze skreśleniem ich z listy nieco poczekajmy, aż się upewnimy, że fir-ma Adamed jest zdolna pokryć pełne zapotrzebowanie, niemałe zresztą.

R03DA TheophyllinaDuży artykuł, lek podstawowy, od dziesięcioleci nie ma monopolu, kon-

kurencja jest silnie rozwinięta. Jednak rząd jej nie wykorzystuje. Na przy-kład refunduje Afonilum prol., mimo iż jest droższe od Theophyllinum prol.o 56%. Wszystkie teofylliny należy „przywołać do porządku”.

R06AE CetirizinaNiesłusznie pozostawiono na liście produkt z nazwą Zyrtec z ceną

wyższą od cen 5 produktów konkurencyjnych o 30-40%.

R06AX LoratadinaBardzo ceniony i popularny lek antyhistaminowy. Większość recept

wypisuje się z przyzwyczajenia na amerykańską Claritinę, której cena zł40,75/30 tabletek przewyższa limit cenowy (zł 23,15/30 tabletek) o 76%.Claritinę (tabletki i syrop) pozostawiono w refundacji, co jest dużym błę-dem. Wielkość obrotu Claritiną w roku wynosi prawie 50 mln zł. Przesta-wienie spożycia na Loratan pozostawiłoby w kieszeniach chorych ponad20 mln zł. Jest to możliwe tylko przez skreślenie Claritiny z listy.

Nie ma obaw, że taniej Loratadiny zabraknie, bo oprócz Loratanu jestjeszcze 5 innych preparatów tańszych od Claritiny.

S01ED BetaxololSkoro Betaxolol w kroplach ocznych jest dostępny po zł 8,90 (Betabion,

Optibetol), nie ma już uzasadnienia, by listą rządową promować produkto 118% droższy (Betoptic po zł 19,43). Komu się wydaje, że produkt droż-szy jest lepszy, niech płaci sam z własnej kieszeni, nienakłaniany do te-go przez państwo.

S01ED TimololTimololowe krople do oczu to ogromny artykuł. Zaopatrzenie opiera się

na polskim Oftensinie dostępnym po zł 5,04/5 ml – 0,5% i zł 3,30/5 ml –0,25%. Lista rządowa „wciska” biednym ludziom (na jaskrę chorują prze-ważnie ludzie starsi, żyjący ze skromnych zasobów emerytur czy rent) 4zagraniczne produkty generyczne, w różnym stopniu droższe od Oftensi-nu, aż do 82%. Niby dopłata do jednego flakonu jest niewielka, ale przymilionach flakonów ciąży.

Zagraniczne preparaty generyczne mają sens, gdy „potaniają” drogiezagraniczne produkty markowe. Nie mają sensu, gdy „podrażają” produk-ty krajowe.

Tadeusz J. Szuba

364

N06AX TianeptinaTianeptina z nazwą markową Coaxil pozostała na liście leków refun-

dowanych! Komu przypisać do zwrotu te 30 mln złotych wydatkowywanerocznie w 50% z funduszy publicznych i w 50% – z prywatnych?

Jak można zaliczać do leków wybranych, decydujących o zdrowiu na-rodu, coś, co nie zostało dopuszczone do lecznictwa w USA, Anglii, Niem-czech i wielu innych krajach znających się na medycynie? Domagajmy sięod psychiatrów polskich, którzy leczą depresję Tianeptiną za pieniądze po-datników, wyjaśnienia, dlaczego to robią. Dlaczego słuchają repów, a niekolegów psychiatrów zagranicznych?

Kto w Ministerstwie Zdrowia jest odpowiedzialny za reklamowanieDziennikiem Ustaw leku, który jest dopuszczony do obrotu (poza rodzimąFrancją) tylko w Meksyku, Tajlandii, Chorwacji, Argentynie, Indonezji, Por-tugalii i Turcji. No może gdzieś jeszcze, ale na pewno nigdzie jako lek re-fundowany.

Domagam się śledztwa w tej sprawie. Proszę Ministra Zdrowia, by wy-stąpił do francuskiego kolegi o informację na temat wielkości spożyciaTianeptiny we Francji. Może ona tam tkwi jeszcze w rejestrze leków (od1987 r.) tylko po to, by lek mógł być eksportowany do krajów medyczniezacofanych.

N06DA DonepezilLek ma poprawiać pamięć przy chorobie Alzheimera niezbyt zaawan-

sowanej.Czy i jak poprawia, zdania są podzielone. Ale państwo nie skąpi pie-

niędzy i refunduje Donepezil z nazwą markową Aricept, przy zawrotnej je-go cenie zł 12,77 za tabletkę.

Pojawił się także Donepezil z inną nazwą, Yasnal, o połowę tańszy. No-wość bardzo korzystna dla budżetu. Należy natychmiast skreślić z listy Ari-cept i wpisać na jego miejsce Yasnal.

R01AD BudesonidŚrodek bardzo istotny przy pomaganiu osobom cierpiącym na astmę.

Jakiekolwiek decyzje oszczędnościowe muszą być troskliwie rozważane.Rozważmy, czy nieprzyzwoicie drogi Pulmicort musi być refundowany,

gdy mamy pod dostatkiem bezdyskusyjnie dobrego i bardzo taniego Bude-sonidu. Czy stać jest nas na Miflonide, którego np. dawka 200 mcg jest 7razy droższa od 200 mcg Budesonidu (a dawka 400 mcg niepotrzebna)?

R03AC FormoterolLek bardzo ważny, bardzo potrzebny dla chorych na astmę. Był ofero-

wany tylko przez Novartisa (Foradil) oraz przez AstraZeneca (Oxis). Choćto rzekomo konkurenci, nie przeszkadza to im uzgadniać ceny co do gro-sza – zł 96,78/60 dawek.

Szczęśliwie wkroczyła prawdziwa konkurencja, prężna, polska firma Adamed (Zafiron) początkowo z ceną zł 65,74. Można było sądzić, że

Aptekarz Vol 9 Nr 3/4 (2001)

367

Estrogeny w lekach prostychGłównym estrogenem stosowanym w zastępczej terapii hormonalnej

jest estradiol. W lecznictwie są stosowane różne jego estry: walerianian,benzoesan, heksahydrobezoesan, dipropionian, undekanian.

Estradiol bardzo czynny biologicznie hormon żeński jest wytwarzanyprzez jajniki, pod kontrolą przysadki mózgowej.

Estradiol jest stosowany dla uzupełnienia niedoboru estrogenów u ko-biet wskutek menopauzy objawiającego się zaburzeniami naczyniowymi,troficznym zanikaniem narządów płciowych, oraz osteoporozą.

Interakcje:– z antybiotykami makrolidowymi może uszkadzać wątrobę;– z rifampiciną, barbituranami może spowodować zmniejszenie skute-

czności leczenia;– estradiol zmniejsza działanie doustnych leków przeciw zakrzepo-

wych, zwiększa toksyczność inhibitorów MAO.Estradiol stosowany jest w różnych dawkach i postaciach leków, w za-

leżności od potrzeb terapii.Tabela 1

Estrogeny doustne proste

Tabela 2Estrogeny transdermalne (przezskórne)


366

Halina Okoń

Farmakoterapia osteoporozy

Osteoporoza wyraża się stopniowym zmniejszaniem gęstości tkanki kostnej, zmniejszaniem ilorazu masy i objętości.

Zmiany te obserwuje się poczynając od 45 roku życia. W latach 35-45gęstość kości osiąga poziom szczytowy, wówczas proces budowy tkankikostnej jest mniej więcej równy procesowi resorpcji.

Występuje również osteoporoza idiopatyczna u dzieci i młodzieży a tak-że wtórna, m.in. u osób z nadczynnością kory nadnerczy, tarczycy, cukrzy-cą, niewydolnością nerek, wątroby. W tym przeglądzie nie będzie mowyo terapii takich przypadków osteoporozy.

Nasze zainteresowanie będzie się koncentrować na:– osteoporozie pomenopauzalnej (Typu I) i– osteoporozie starczej (Typu II).One stanowią główny problem osteoporozy.Osteoporozie trzeba przede wszystkim zapobiegać. Trzeba radzić pa-

cjentkom (pacjentom) by zachowały umiarkowaną masę ciała, uprawiałyaktywność fizyczną (np. spacery) unikały benzodiazepin, kofeiny, alkoho-lu, papierosów, żeby dbały o zdrowy tryb życia.

Koniecznie trzeba spożywać lub uzupełniać lekami wapń w ilości minimum 1000 mg/dobę. Najczęściej 1500 mg. Zważywszy, iż wapń jest trudno przyswajalny, trzeba dodatkowo podawać witaminę D. Z wita-miną tą nie należy przesadzać, jako że podawana w nadmiarze jest tok-syczna.

U kobiet w okresie przekwitania warto prowadzić leczenie hormonal-ne.

1. Terapia hormonalna.W leczeniu hormonalnym stosuje się głównie estrogeny.Podawanie estrogenów odgrywa istotną rolę w zapobieganiu miażdży-

cy i osteoporozie, może jednak sprzyjać rozwojowi nowotworów oraz po-wodować zakrzepicę żylną. Onkogenności estrogenów zapobiega jedno-czesne stosowanie hormonu o działaniu gestagennym.

Bezwzględnymi przeciwwskazaniami do zastępczej terapii hormonal-nej są:

– rak trzonu macicy;– rak sutka;– zakrzepica żył głębokich.Leczenie estrogenami przeciwwskazane jest też u kobiet, które prze-

były te choroby.

Nazwa preparatu Ilość Postać Dawka

EstrofemEstrofem mite

2828

Tabl.Tabl.

2 mg estradiolu1 mg estradiolu

Estrofem forte 28 Tabl. 4 mg estradiolu

Progynowa 21 mitte 21 Tabl. 1 mg estradiolu

Progynowa 21 21 Tabl. 2 mg estradiolu

Estromikron 30 Tabl. 0,5 mg estradiolu

Estromikron 30 Tabl. 1 mg estradiolu

Estromikron 30 Tabl. 2 mg estradiolu

Nazwa preparatu Ilość Postać Dawkai ilość uwalnianej substancji

Czasuwalniani

a

Climara 50 8 Plastry 3,8 mg estradiolu - 50 µg/24h 3-4 dni

Climara 100 8 Plastry 7,6 mg estradiolu - 100 µg/24h 3-4 dni


369

Etinylestradiol jest hormonem semisyntetycznym działającym podob-nie do estradiolu, ale stosowanym głównie w „pigułkach” antykoncepcyj-nych.

Estrogeny skoniugowane to importowana z USA nazwa dla estroge-nów podawanych ludziom, a uzyskanych z moczu ciężarnych klaczy. Ma-ją działanie podobne do estradiolu. Nie wiadomo ile zawierają estradiolui innych estrogenów, ani po co nieidentyfikowalne mieszaniny estroge-nów (Oestro-feminal, Premarin, Presomen) wprowadziliśmy do naszegoasortymentu leków, w którym mamy leki zawierające dokładnie określoneilości estradiolu.

Estrogeny w lekach złożonych z progestagenamiIstnieją leki proste, zawierające tylko progestageny:– pochodne pregnenu – progesteron (Luteina, Progesteron) oraz med-

roksyprogesteron (Provera, De-pot-Provera),– pochodne estrenu – noretisteron (Norethisteron, Primolut-Nor),– pochodne pregnadienu – dydrogesteron (Duphaston).One mają swoje zastosowanie, ale nie w osteoporozie. Znaczną rolę

progestageny spełniają w lekach złożonych jako dodatek do estrogenówzwiększający bezpieczeństwo ich podawania.

Tabela 3Leki złożone z estrogenów i progestagenów doustne

TTS (Transdermal Therapeutic System lub Transdermalne SystemyPrzezskórne) są nowoczesnymi postaciami leku i coraz częściej stosowa-nymi. TTS z farmakologicznego punktu widzenia można porównać z wle-wem dożylnym.


368

Oprócz preparatów estradiolu w lekospisie znajdujemy preparaty estrio-lu i etinylestradiolu oraz estrogenów skoniugowanych. Tu nie poświęca-my im uwagi, bo nie odgrywają poważnej roli w leczeniu osteoporozy.

Estriol jest metabolitem naturalnego estradiolu rzadko używanym dohormonalnej terapii zastępczej, nieco częściej dopochwowo w ginekolo-gii (Ortho-Gynest, Ovestin). Bywa niekiedy dodawany do leków złożonychz estradiolem, nie bardzo wiadomo po co (Cyclo-Menorette, Trisequens).

Dermestril 25 8 Plastry 2 mg estradiolu - 25 µg/24h 4 dni



Estraderm MX 25 6 Plastry 0,75 mg estradiolu 4 dni

Estraderm MX 50 6 Plastry 1,5 mg estradiolu 4 dni

Estraderm MX 100 6 Plastry 3 mg estradiolu 4 dni

Estraderm TTS 25 6 Plastry 2 mg estradiolu 4 dni

Estraderm TTS 50 6 Plastry 4 mg etradiolu 4 dni

Estraderm TTS 100 6 Plastry 8 mg estradiolu 4 dni

Estradot 37,5 6 Plastry 37,5 µg/24h 3-4 dni

Estradot 50 6 Plastry 50 µg/24h

Estradot 100 6 Plastry 100 µg/24h

Estroplast 40 6 Plaster 1,25 mg estradiolu - 40 µg/24h 4 dni

Estroplast 80 6 Plaster 2,5 mg estradiolu - 80 µg/24h 4 dni

Fem 7 4; 12 Plastry 1,5 mg estradiolu - 50 µg/24h 3 – 4 dni

Menorest 37,5 6; 8 Plastry 3,29 mg estradiolu - 37,5 µg/24h 3 – 4 dni

Menorest 50 6; 8 Plastry 4,33 mg estradiolu - 50 µg/24h 3 – 4 dni



Oesclim 25 6; 8 Plastry 5 mg estradiolu - 25 µg/24h 3 – 4 dni

Oesclim 37,5 6; 8 Plastry 7,5 mg estradiolu – 37,5 µg/24h 3 – 4 dni



Systen 50 6 Plastry 3,2 mg estradiolu - 50 µg/24h 3 – 4 dni

Nazwa preparatu Ilość Postać Skład

Activelle 28 Tabl. 1 mg półwodzianu estradiolu0,5 mg octanu norethisteronu

Climen 21 Tabl. 11 tabl. półwodzianu estradiolu10 tabl. 0,5 mg octanu norethisteronu

Cyclo – Menorette 21 Tabl.11 tabl. (1 mg estradiolu i 2 mg estriolu)10 tabl. (1 mg estradiolu, 2 mg estriolu i 0.25 mg lewonorgestrelu)

Cyclo – Progynowa 21 Tabl.11 tabl. (2 mg estradiolu)10 tabl. (2 mg estradiolu i 0,5 mg norgestrelu)

Divina 21 Tabl. 11 tabl. (2 mg estradiolu),10 tabl. (2 mg estradiolu i 10 mg medroksyprogesteronu)

Klimonorm 21 Tabl. 9 tabl. (2 mg estradiolu ),12 tabl. (2 mg estradiolu i 0,15 mg lewonorgestrelu)

Kliogest 28 Tabl. 28 tabl. (2 mg estradiolu i 1mg noretysteronu)

Trisequens 28 Tabl.12 tabl. (2 mg estradiolu i 1 mg estriolu),10 tabl. (2 mg estradiolu, 1 mg estriolu i 1mg noretysteronu)6 tabl. (1 mg estradiolu i 0,5 mg estriolu)

Trisequens Forte 28 Tabl.

12 tabl. (4 mg estradiolu i 2 mg estriolu)10 tabl. (4 mg estradiolu, 2 mg estriolu i1 mg noretysteronu),6 tabl. (1 mg estradiolu i 0,5 mg estriolu)


371

Tabela 5Preparaty androgenowe

2. KalcytoninaKalcytonina jest hormonem produkowanym przez komórki pęcherzy-

kowe przytarczyczne. Nie ma nic wspólnego z hormonami płciowymi. Jestpolipeptydem dość małym zbudowanym z 32 aminokwasów. Stąd bierzesię łatwość produkcji syntetycznej i podaży.

Kalcytoniną zainteresowano się po odkryciu, że jej poziom we krwizmienia się przy uwalnianiu wapnia z kości. Zaproponowano do podawa-nia w osteoporozie. W braku innych skutecznych leków użytkowanie kal-cytoniny stało się ogromne. Z biegiem czasu uczeni doszli do wniosku, żepożytek z kalcytoniny jest znikomy. Została w dużym stopniu wyparta z le-cznictwa przez bifosfoniany (z zachowaniem ogromnej roli estrogenów).

3. BifosfonianyBifosfoniany tworzą nową grupę leków stosowanych w chorobach ko-

ści i zaburzeniach metabolizmu wapniowego. Są to syntetyczne analogipirofosforanu i tak jak on mają silne powinowactwo chemiczne z hydro-ksyapatytem. Dlatego hamują resorpcję kości i dają efekt hipokalcemiczny(mało wapnia we krwi). Konsekwencją ich działania jest przyrost masykostnej.

Wadą tych leków jest mała wchłanialność i łatwe łączenie się z pokar-mami. W związku z tym muszą być stosowane na czczo i popijane prze-gotowaną wodą; musi być zachowany minimalny odstęp pół godziny doprzyjęcia pokarmu. Drażnią one górny odcinek przewodu pokarmowego,dlatego po ich przyjęciu chory musi zachować pozycję pionową.

Leki te przeciwwskazane są u osób leżących, u osób ze schorzeniamiprzewodu pokarmowego i niewydolnością nerek oraz u kobiet w ciąży i wokresie karmienia. Przy przestrzeganiu zasad stosowania powikłania sąrzadkie i mało istotne.

Zsyntetyzowano dotychczas 12 bifosfonianów, cztery z nich są stoso-wane w lecznictwie: alendronian, etydronian, klodronian i pamidronian so-dowy.


370

Zalety:– prawie stałe stężenie leku we krwi przez cały okres stosowania,– ominięcie przewodu pokarmowego,– możliwość regulacji dawkowania wielkością powierzchni,– zmniejszenie działania niepożądanego,– możliwość przerwania w dowolnej chwili dawkowania leku przez usu-

nięcie z powierzchni skóry,– przedłużenie działania substancji leczniczej o krótkim biologicznym

okresie półtrwania,– wygodna forma stosowania i dawkowania dla pacjenta.Wady:– wywołanie podrażnień lub uczuleń skóry; działania niepożądane na

skórę po przekroczeniu pewnego progu jej nasycenia i mogące pojawiaćsię z pewnym opóźnieniem.

Tabela 4Leki złożone z estrogenów i progestagenów transdermalne

AndrogenyOdpowiednikiem estrogenów u mężczyzn sa androgeny: testosteron

i androstendion.Testosteron u mężczyzn jest równie istotny dla kośćca jak estrogeny

u kobiet, a hipogonadyzm jest uznaną przyczyną zaniku kostnego u męż-czyzn. Podanie testosteronu mężczyznom z hipogona-dyzmem prowa-dzi do wzrostu masy kostnej przez pobudzenie jej tworzenia oraz wpływna poprawę metabolizmu witaminy D3 i zwiększenie jelitowego wchłania-nia wapnia.

U mężczyzn leczenie testosteronem jest wskazane w osteoporozie zniedoboru androgenów.

Zdecydowanym przeciwwskazaniem do stosowania androgenów jestrak oraz przerost gruczołu krokowego. Są też inne powody ograniczają-ce możliwość długotrwałej terapii androgenowej w metabolicznych choro-bach kości. Są to głównie uszkodzenia wątroby, wzrost ciśnienia, zwięk-szenie liczby czerwonych krwinek, szybki nadmierny przyrost masy ciała,hiperkalcemia.

Nazwa preparatu Ilość Postać Dawka i ilość uwalnianej substancji

Estracomb TTS 8 Plastry 4 plastry estradermu 50 µg estradiolu na 24h4 plastry estragestu 250 µg norethisteronu na 24h

Estalis TTS50/140 8 Plastry 0,05 µg estradiolu + 0,14 µg norethisteronu na 24h

Estalis TTS50/250 8 Plastry 0,05 µg estradiolu + 0,25 µg norethisteronu na 24h

Estalis Saqui TTS 8 Plastry 4 plastry 50 µg estradiolu na 24h4 plastry 50 µg estradiolu na 24h + 170 µg norethisteronu / 24h

Systen Conti 8 Plastry 4 plastry 50 µg estradiolu na 24h4 plastry 170 µg norethisteronu / 24h


TestosteronumPropionicum 5 Amp. 25 mg

TestosteronumProlongatum 5 Amp. 100 mg

Undestor 20 Tabl. 40 mgOmnadren 250 5 Amp. 250 mgProviron 25 20 Tabl. 25 mg


373

Etydronian sodowyMa za granicą szerokie zastosowanie do leczenia osteoporozy. W Pol-

sce jest mało rozreklamowany. Klodronian i pamidronian sodowySą przeznaczone głównie do leczenia przerzutów osteolitycznych w on-

kologii.

4. Witamina D3 i jej pochodneKażde leczenie osteoporozy powinno być uzupełniane preparatami

wapnia i witaminy D3 lub jej metabolitami, gdyż w przeciwnym razie mo-że dochodzić do wtórnej nadczynności przytarczyc.

W osteoporozie ustabilizowanej starczej (TYP II) podstawą leczenia po-winna być regulacja zaburzeń gospodarki wapnia i witaminy D3.

Witamina D3 (colecalciferol, cholecalciferol)Rozpuszczalna w tłuszczach witamina jest prohormonem dla powsta-

wania w kolejnych etapach w wątrobie i nerkach syntezy kalcitriolu nie-zbędnego w regulowaniu gospodarki wapniowej i fosforanowej organiz-mu. Umożliwia czynne wchłanianie jonów wapniowych i fosforanowych wjelicie oraz wbudowywanie ich do tkanek, zwłaszcza do kości.

Dzienne zapotrzebowanie dorosłego człowieka na witaminę D3 wyno-si 100-200 j.m. Większe zapotrzebowanie na tę witaminę występuje udzieci, kobiet w ciąży, okresie laktacji i u osób, które nie wychodzą na świat-ło słoneczne.

Zastosowanie: – niedobory witaminy D3;– a w szczególności krzywica, tężyczka, hipokalcemia, osteomalacja,

choroby metaboliczne i osteoporoza.Interakcje: – w dużych dawkach z wapniem może powodować jego nadmierne stę-

żenie we krwi;– leki tiazydowe zwiększają możliwość hiperkalcemii;– leki przeciwpadaczkowe, rifampicyna, cholestyramina osłabiają dzia-

łanie witaminy D3;– ostrożnie stosuje się z glikozydami naparstnicy i lekami przeczy-

szczającymi lub sucralfatem.Schematy dawkowania i zalecenia profilaktyczne różnią się w różnych

krajach w zależności od podaży witaminy D3 w produktach spożywczych,klimatu i innych czynników. Nie stosuje się już leczenia dawkami uderze-niowymi, gdyż jest to niefizjologiczne i potencjalnie niebezpieczne. W le-cznictwie stosowane są oprócz witaminy D3 (cholecalciferolu) jej pocho-dne calcifediol, alfacalcidol oraz calcitriol.


372

Pozostałe bifosfoniany są przedmiotem badań. Leki te są stosowane w leczeniu osteoporozy, a niektóre też – prze-

rzutów osteolitycznych w onkologii.Bifosfoniany obecnie zarejestrowane w Polsce zestawiono w tabeli 6.

Tabela 6Bifosfoniany stosowane w leczeniu osteoporozy

Alendronian soduW Polsce jest najczęściej stosowanym bifosfonianem. Działanie: wiąże się z hydroksyapatytami kości, swoiście hamuje ak-

tywność osteoklastów i wbudowuje się w matrycę kostną, nie wykazującjuż dalszego działania farmakologicznego.

Zastosowanie: stosowany jest u kobiet z osteoporozą po menopauziei w chorobie Pageta. Hamuje proces resorpcji kości. Długotrwałe leczenieznacząco zwiększa gęstość kości kręgosłupa, szyjki kości udowej – miejscnajczęstszych złamań.

Interakcje: u chorych zażywających pochodne kwasu acetylosalicylo-wego może zwiększać dolegliwości żołądkowe, może być stosowany z in-nymi powszechnie zalecanymi lekami.

Dawkowanie: w osteoporozie najczęściej jeden raz dziennie w dawce10 mg ( rano na czczo – pokarmy osłabiają wchłanianie). W osteoporozieleczenie trwa około 2-3 lata.

Nazwapreparatu Ilość Postać Dawka

Aredia 1 Fiolka 15 mg pamidronian sodowy

Alenato 30 Tabl. 10 mg alendronian sodowy

Bonefos 5 Amp. 300 mg klodronian sodowy

Bonefos 60, 100 Kaps. 400 mg klodronian sodowy

Bonefos 30, 60 Tabl. 800 mg klodronian sodowy

Fosamax 28 Tabl. 10 mg alendronian sodowy

Lindron 28 Tabl. 10 mg alendronian sodowy

Ostenil 30 Tabl. 10 mg alendronian sodowy

Ostolek 28 Tabl. 10 mg alendronian sodowy

Osalen 30 Tabl. 10 mg alendronian sodowy

Ostedron 14 Tabl. 400 mg etydronian sodowy

Rekostin 28 Tabl. 10 mg alendronian sodowy

Sindronat 30, 100 Kaps. 400 mg klodronian sodowy


375

– w złamaniach kości i zatruciach;– w osteoporozie.Interakcje: – sole wapnia zmniejszają wchłanianie tetracyklin i związków fluoru;– nasilają działanie glikozydów naparstnicy i mogą prowadzić do za-

burzeń rytmu serca.Zasadność suplementacji solami wapnia w zapobieganiu i leczeniu

osteoporozy jest związana z faktem, iż zawartość wapnia w pożywieniujest u większości osób niedostateczna, aby pokryć jego straty związanez wydalaniem przez przewód pokarmowy i z moczem. Wapń jest resor-bowany z kości celem utrzymania normokalcemii. Wchłanianie jelitowewapnia w osteoporozie jest upośledzone co trzeba korygować zwiększo-nym jego spożyciem.

Leczenie solami wapniaPrzyjęto że 1000 mg wapnia na dobę jest normą dla kobiety powyżej

24 roku życia. U mężczyzn zapotrzebowanie na wapń nie zostało dokładnie ustalo-

ne, ale można przyjąć 1500 mg. Istotna jest zawartość wapnia elemen-tarnego w solach. Najwięcej wapnia elementarnego zawiera węglan wap-nia CaCO3 – 39,7%. 1000 mg Ca elementarnego znajduje się w około 3g CaCO3.

Węglan wapnia nie jest rozpuszczalny w wodzie, podany w postacitabletek wchodzi w żołądku w reakcję z kwasem solnym i zamienia się nachlorek wapnia CaCl2.

CaCO3 należy podawać przed lub w trakcie posiłków. Chlorek wapniajest higroskopijny i nie może być produkowany w postaci tabletek. Pozo-stałe sole zawierają niewiele wapnia elementarnego.

Preparatów wapniowych robionych przemysłowo jest multum. Działa-ją one niekiedy zapierająco. Trzeba za nie płacić 100% ceny. Dlatego le-karze często piszą recepty na leki robione w aptece, za które przysługu-je refundacja i do których można dodać sole magnezu.

Preparaty wapniowo-magnezowe wykonywane w recepturze aptecznej


374

Tabela 7Preparaty witaminy D3 i jej pochodne aktualnie stosowane

Witamina D3 i jej aktywne metabolity są użyteczne w leczeniu osteo-porozy. Witamina D3 powinna być zalecana u osób w podeszłym wiekuoraz u chorych z zaburzeniami wchłaniania lub odżywiania. Przeciwwska-zana jest u osób z hiperkalcemią i objawami kamicy nerkowej.

5. Preparaty wapnioweWapń jest podstawowym składnikiem mineralnym organizmu. Stanowi istotny składnik tkanki kostnej, warunkuje przewodnictwo ner-

wowe i kurczliwość mięśni, jest niezbędny do utrzymania równowagi elek-trolitowej organizmu i krzepnięcia krwi. Wapń wpływa w istotny sposób naaktywność wielu enzymów.

Zastosowanie: – w stanach zwiększonego zapotrzebowania na wapń (okres intensy-

wnego wzrostu u dzieci i młodzieży, okres ciąży, laktacji i rekonwalescen-cji);


Witamina D3 lig. 10 ml Krople 1 kropla zaw. 420 j.m. cholecalciferolu

Vigantol 10 ml Krople 1 kropla zaw. 670 j.m. cholecalciferolu

Vigantoletten 500 20 Tabl. 1 tabl. Zawiera 500 j.m. cholecalciferolu

Vigantoletten 1000 20 Tabl. 1 tabl. Zawiera 1000 j.m. cholecalciferolu

Alfadiol 0,25 µg 100 Kapsułki 1 kapsułka zaw. 0,25 µg alfacalcidolu

Alfadiol 1,0 µg 100 Kapsułki 1 kapsułka zaw. 1,0 µg alfacalcidolu

Alfakalcydol 30;100 Kapsułki 1 kapsułka zaw. 0,25 µg alfacalcidiolu

Alfakalcydol 30;100 Kapsułki 1 kapsułka zaw. 1,0 µg alfacalcidiolu

Rocartrol 0,25 µg 30;100 Kapsułki 1 kapsułka zaw. 0,25 µg calcitriolu

Rocartrol 0,5 µg 30;100 Kapsułki 1 kapsułka zaw. 0,5 µg calcitriolu

Devisol - 25 10 ml Krople 1 kropla zaw. 5 µg calcifediolu

Rp. Calcii carbonici 1,0 g Magnesii carbonicii 0,3 g Magnesii sulfurici sicc 0,3 g M.f. pulvis D.t.d. No XX

Rp. Calcii carbonici 1,0 g Magnesii carbonicii 0,6 g M.f. pulvis D.t.d. No XX




377

Piśmiennictwo1. J.K. Podlewski, A. Chwalibogowska-Podlewska „Leki współczesnej

terapii 2003”. Wydawnictwa Buchnera Split Traiding.2. Farmakologia „Podstawy farmakoterapii” pod red. W. Kostowskiego.

Wydawnictwa Lekarskie PZWL 1998.3. „Terapia i leki” . Zeszyt 10-11, październik-listopad 1993, str. 345.4. „Farmacja Polska” nr 13 (1-15 lipca 1998) str. 579.5. „Farmacja Polska” nr 9 (1-15 maja 1998) str. 397.6. „Mała encyklopedia medycyny” – praca zbiorowa, Warszawa PWN 1982.7. J.Badurski, A.Sawicki, St.Boczoń – „Osteoporoza”. Wydawnictwa

Osteoprint Białystok 1994.8. „Medycyna po dyplomie” Wydanie specjalne na VII Wielodyscyplinar-

ne Forum Osteoporotyczne, 23 listopad 1996.9. E.Marcinkowska-Suchowierska, M.Tatałaj, J.Borowicz – „Osteoporoza

– komu zagraża i jak jej uniknąć”. PZWL, Warszawa 1995.10. „Osteoporoza 95” – Warszawa, Sympozjum szkoleniowe. Wydawca

Polska Fundacja Osteoporozy, Warszawa.11. „Koszt osteoporozy” – Sandoz Pharma, Warszawa.12. Cooper C. And Melton ( 1992 ), Epidemiology of osteoporosis. Trends

Endocrinol Metab. 3, str. 224-229.13. „Technologia nowoczesnych postaci leków” pod red. R.H.Mullera i

G.E.Hildebrand, PZWL, Warszawa 1998.

* * *List do Redakcji Warszawa, dnia 29.10.2003 r.

Szanowny Panie Redaktorze,Z dużym zainteresowaniem i życzliwością śledzę Pańskie wysiłki zmie-

rzające do racjonalizacji leczenia. Wydaje się jednak, że słusznie zwalcza-jąc bezwartościowe środki lecznicze i piętnując oszukańcze metody pro-mocji „jedynie skutecznych” i „nowoczesnych” (w rzeczywistości złożonychz trzech starych leków) preparatów nie w pełni dostrzega Pan niebezpie-czeństwo, jakie niosą ze sobą różne nierejestrowane środki, będące czy-stym szarlataństwem i szalbierstwem.

W związku z rozpowszechnianiem się w Niemczech „indiańskich ziół le-czących raka” ostatni „Arznei Telegramm” (10/2003) opublikował 10 cechcharakteryzujących owe „cudowne” środki (lub metody).1. ich pochodzenie jest zawsze egzotyczne, są owite tajemniczością (np.

odkryte w Himalajach lub przez południowoamerykańskich indian w la-sach podzwrotnikowych, jak ostatnio „indiańskie zioła przeciwnowotwo-rowe” itp.; dodatkowej „mocy” dodają im odpowiednie nazwy („diabli pa-zur”, „koci pazur”, „krew smoka”),


376

Ostatnio zostały też wprowadzone do leczenia osteoporozy gotowepreparaty wapniowo-magnezowe (Osteogel).

6. Inne leki stosowane w osteoporoziePośród pacjentów z osteoporozą jest znaczna liczba dotkniętych tak-

że nadciśnieniem. Takim chorym można z korzyścią podawać hydrochlo-rotiazyd i inne diuretyki podobnie do niego działające: clopamid, indapa-mid, chlortalidon.

Tiazydy działają na metabolizm wapniowo-fosforanowy poprzez ha-mowanie wydalania wapnia z moczem. Obniżając nimi ciśnienie krwi moż-na jednocześnie hamować rozwój osteoporozy.

U pacjentów z osteoporozą nierzadko występują stany bólowe. Stoso-wanie leków przeciwbólowych bywa nieodzowne. Przyjmuje się tutaj, żeznajomość tych leków jest bardzo dobra i nie potrzeba mówić o nich przyosteoporozie.

Kilka słów można i trzeba dodać na temat nowego leku, raloxifenu, bardzo agresywnie reklamowanego jako środek przeciw osteoporozie.

Raloxifen jest chemicznie kongenerem znanych nam leków, clomifenui tamoxifenu.

Clomifen ma własności jednocześnie estrogenowe i antyestrogenowe,bywa stosowany do leczenia niepłodności, jako czynnik wywołujący owu-lację.

Tamoxifen o własnościach podobnych, ale z przewagą antyestrogeno-wych, jest bardzo ważnym lekiem w raku piersi i w innych sytuacjach on-kologicznych.

Raloxifen ma zapobiegać osteoporozie pomenopauzalnej i ją leczyć(Evista). Jest już kilka doniesień literaturowych na ten temat. Wystarczy-ły, by preparat zarejestrowano również w Polsce. Nie próbowano wyjaś-nić, dlaczego clomifen i tamoxifen nie mają zbawiennego wpływu na go-spodarkę wapniową, a raloxifen ma mieć.

W Polsce raloxifen nie ma na razie szans na szerokie stosowanie zewzględu na bardzo wysoką cenę.

PodsumowanieOsteoporoza stanowi wielki problem społeczny.O osteoporozie trzeba myśleć zawczasu i jej zapobiegać. Leczenie hormonalne może być bardzo skuteczne w wieku około i

pomenopauzalnym.Należy pamiętać o podawaniu wapnia, a by z tego był pożytek – umieć

dawkować witaminę D.Bifosfoniany wydają się być już udowodnionym osiągnięciem medycyny

w leczeniu osteoporozy.


379

Skorowidz publikacji „Aptekarza” 2003A–Tematyczny

AI – Gospodarka lekiem, ekonomika farmacji

Analiza ilościowego zużycia leków ośrodkowego układu nerwowego 11, 18-21 (Nr 1/2)Leki za złotówkę 11, 29-31 (Nr 1/2)Appeal to the world leaders: do not deprive people of medicines 11, 39-41 (Nr 3)Generic versus branded drugs 11, 42-62 (Nr 3)Merger mania 11, 63-68 (Nr 3)Apel do przywódców państw: nie pozbawiajcie ludzi lekarstw 11, 73-76 (Nr 4)Leki generyczne kontra markowe 11, 76-97 (Nr 4)Petycja do Ministra Zdrowia i innych polityków mających wpływ

na gospodarkę lekiem 11, 113-114 (Nr 5/6)Postulaty dotyczące refundacji leków 11, 115-120 (Nr 5/6)Dżungla cenowa w aptece 11, 121-127 (Nr 5/6)Polityka lekowa państwa 11, 156-168 (Nr 7/8)Uwagi krytyczne do „Polityki lekowej państwa” 11, 169-176 (Nr 7/8)O szkolenie podyplomowe sprzeciwiające się złej EBM 11, 176-180 (Nr 7/8)Zastosowanie analizy wahań sezonowych w badaniu zużycia

leków przeciwzakaźnych 11, 183-192 (Nr7/8)Podręcznik „Ekonomika leku” Część I 11, 196-256 (Nr 9)Podręcznik „Ekonomika leku” Część II 11, 259-292 (Nr 10)Analiza strat powodowanych złą refundacją 11, 314-332 (Nr 11)Łamanie monopolu to obfitość leków 11, 336-340 (Nr 12)Leki usunięte z refundacji i zyski z tego tytułu 11, 341-349 (Nr 12)O skorygowanej refundacji krytycznie 11, 350-365 (Nr 12)

A II – Farmakoterapia, towaroznawstwo (lekoznawstwo)Witaminy – związki niezbędne dla życia ludzi i zwierząt są

agresywnie atakowane 11, 32- 34 (Nr 1/2)Przegląd nowych leków II połowy 2002 r. 11, 98-106 (Nr 4)Analiza porównawcza zużycia antybiotyków 11, 138-147 (Nr 5/6)Farmakoterapia osteoporozy 11, 366-377 (Nr 12)

A III – Ustawodawstwo, organizacja, zarządzanieUstawowe wykonywanie zawodu farmaceuty 11, 5- 11 (Nr 1/2)Łapiński szkodnik do n-tej potęgi 11, 12- 18 (Nr 1/2)Apel do Rzecznika Praw Obywatelskich 11, 134-137 (Nr 5/6)Projekt nowelizacji prawa farmaceutycznego 11, 297-301 (Nr 11)Lepsza Polska świta 11, 302-305 (Nr 11)

A IV – Bezpieczeństwo stosowania leków

A V - Komunikaty, sprawozdania, wspomnieniaReferat sprawozdawczy z działalności Zespołu Ekonomiki,

Organizacji i Zarządzania PTFarm 1999-2002 11, 22- 25 (Nr 1/2)Uchwała OIA w sprawie wysokości składki członkowskiej 11, 72 (Nr 4)


378

2. cudowny środek leczy również w przypadkach, gdy zawiodła medycy-na oficjalna i żadne inne sposoby leczenia nie obiecują poprawy,

3. ich skuteczność jest „naukowo udowodniona” (ulubiony zwrot telewiz-ji, bardzo częsty w licznych publikacjach prasy laickiej), nigdy jednaknie są dostępne dane pochodzące z właściwie przeprowadzonych, kon-trolowanych badań klinicznych. Próba ustalenia „naukowego podłoża”głoszonych twierdzeń zwykle natrafia na agresję,

4. stosowanie zalecanego „cudownego środka” z reguły prowadzi do suk-cesu, wszelkie niepowodzenia przypisywane są medycynie oficjalnej,

5. charakterystyczną cechą „cudownego środka” jest fakt, że zakres wska-zań, kiedy może być stosowany jest bardzo szeroki (patrz preparaty Toł-py), a choroby, w których ma być skuteczny, wcale nie posiadają wspól-nego podłoża ani też czynnika patogenetycznego,

6. cudowny preparat (metoda) jest związany albo z określoną osobą („ręce,które leczą”) albo – rzadziej – z określoną instytucją (najczęściej „Insty-tutem”, np. antyneoplastony),

7. stosowanie „cudownego środka” jest w pełni bezpieczne. W odróżnieniuod klasycznych leków ten „cudowny” nie wywołuje działań „ubocznych”ani „niepożądanych”. To samo oczywiście odnosi się do metody,

8. posługiwanie się „cudownym środkiem” narzuca szereg rygorów i ogra-niczeń. Nigdy nie sprowadza się ono do prostego połykania w określonychodstępach czasu tabletek, kropli itp., zawsze towarzyszy mu określony ry-tuał („zabij czarną kurę pod krzyżem, ugotuj rosół z dodatkiem ziela ba-zyliszka”, „zacznij zażywać od jednej kropli zwiększając codziennie o jed-ną aż do dziesięciu, a potem odwrotnie”) wsparty odpowiednią dietą,

9. „cudowny” środek/metoda znany jest od lat i „skutecznie” stosowany wlecznictwie (nota bene czy głosiciele argumentu „homeopatia ma jużblisko 200 lat” doprawdy nie zdają sobie sprawy, że medycyna oficjal-na ma parę tysięcy lat?),

10. ostatni wreszcie argument brzmi: „niezrozumiałe, dlaczego tak skute-czny i bezpieczny środek (metoda) nie jest powszechnie uznany i ofi-cjalnie dopuszczony”.Sądzę, że udostępnienie ich polskiemu czytelnikowi będzie korzystne.

Przesadzam? Stosunkowo niedawno, światły i – jak się wydawało – inteli-gentny człowiek z pełnym przekonaniem przekonywał, że „urynoterapia” jestskuteczna, bo mocz zawiera duże ilości metylonikotynamidu. Szarlatańskiemetody i szarlatańskie środki są stare jak ludzkość i udaje się zbić na nichsporo grosza. Dobrze o tym wiedzieli wróże, szamani i szarlatani. O ile jed-nak wróże i szamani różnych ludów działali – choć być może nie zawszew pełni bezinteresownie – dla dobra lokalnych społeczności, celem obec-nych szarlatanów jest tylko zysk, człowieka i jego dobro mają za nic. I dla-tego godni są potępienia.

Mam nadzieję, że zamieści Pan Doktor ten krótki list na łamach swegopoczytnego pisma i że uczuli on Czytelników – głównie farmaceutów – nawciąż podejmowane próby szalbierstwa.

Stały czytelnik

Indapamid 11, 107 (Nr 4)Bromocriptina 11, 107 (Nr 4)Rosiglitazon 11, 107 (Nr 4)Interakcje lek-pokarm,problem niedoceniany 11, 128-130 (Nr 4)Amfebutamon 11, 148 (Nr 5/6)Sertralina 11, 148 (Nr 5/6)Rofecoxib 11, 149 (Nr 5/6)

Sildenafil 1, 149 (Nr 5/6)Tramadol 11, 308 (Nr 11)Salmeterol 11, 308 (Nr 11)Celecoxib i Rofe-coxib 11, 309 (Nr 11)Rosiglitazon 11, 309 (Nr 11)Risperidon 11, 309 (Nr 11)Telithromycina 11, 310 (Nr 11)


380

Wystąpienie Rzecznika Praw Obywatelskich do Ministra Zdrowiaw sprawie recept 11, 181-182 (Nr 7/8)

Spotkanie aptekarzy w Wyszkowie 11, 311-313 (Nr 11)B – Autorski

Dragan, F. „Spotkanie aptekarzy w Wyszkowie” 11, 311-313 (Nr 11)Drozd, M. „Analiza ilościowego zużycia leków ośrodkowego

układu nerwowego” 11, 18- 21 (Nr 1/2)Drozd, M. „Zastosowanie analizy wahań sezonowych w

badaniach zużycia leków przeciwzakaźnych” 11, 183-192 (Nr 7/8)Krzanowski, M. „Interakcje lek-pokarm, problem niedoceniany” 11, 128-130 (Nr 5/6)Masiakowski, J. „Ustawowe wykonywanie zawodu farmaceuty” 11, 5- 11 (Nr 1/2)Masiakowski, J. „Apel do Rzecznika Praw Obywatelskich” 11, 134-137 (Nr 5/6)Minister Zdrowia „Polityka lekowa państwa” 11, 156-168 (Nr 7/8)Okoń, H. „Farmakoterapia osteoporozy” 11, 366-378 (Nr 12)Ożarowski, A. „Witaminy - związki niezbędne dla życia ludzi

i zwierząt są agresywnie atakowane” 11, 32- 36 (Nr 1/2)Rzecznik Praw Obywatelskich „Wystąpienie do Ministra

Zdrowia w sprawie recept” 11, 181-182 (Nr 7/8)Sado, W. „Analiza porównawcza zużycia antybiotyków” 11, 138-147 (Nr 5/6)Surowiecki, J. „Petycja do Ministra Zdrowia” 11, 113-114 (Nr 5/6)Surowiecki, J. „Postulaty dotyczące refundacji leków” 11, 115-120 (Nr 5/6)Szuba, T.J. „Łapiński szkodnik do n-tej potęgi” 11, 12- 18 (Nr 1/2)Szuba, T.J. „Referat sprawozdawczy z działalności Zespołu

Ekonomiki, Organizacji i Zarządzania PTFarm 1999-2002 r.” 11, 22- 25 (Nr 1/2)Szuba, T.J. „Leki za złotówkę” 11, 29- 31 (Nr 1/2)Szuba, T.J. „Appeal to the world leaders: do not deprive people

of medicines” 11, 39- 41 (Nr 3)Szuba, T.J. „Generic versus branded drugs” 11, 42- 62 (Nr 3)Szuba, T.J. „Merger mania” 11, 63- 68 (Nr 3)Szuba, T.J. „Apel do przywódców świata: nie pozbawiajcie ludzi

lekarstw” 11, 73- 76 (Nr 4)Szuba, T.J. „Leki generyczne kontra markowe” 11, 76- 97 (Nr 4)Szuba, T.J. „Przegląd nowych leków II połowy 2002 r.” 11, 96-106 (Nr 4)Szuba, T.J. „Petycja do Ministra Zdrowia” 11, 113-114 (Nr 5/6)Szuba, T.J. „Postulaty dotyczące refundacji leków” 11, 115-120 (Nr 5/6)Szuba, T.J. „Dżungla cenowa w aptece” 11, 121-127 (Nr 5/6)Szuba, T.J. „Uwagi krytyczne do „Polityki lekowej państwa"" 11, 169-176 (Nr 7/8)Szuba, T.J. „O szkolenie podyplomowe sprzeciwiające się

złej EBM” 11, 176-180 (Nr 7/8)Szuba, T.J. „Podręcznik „Ekonomika Leki” Część I” 11, 196-256 (Nr 9)Szuba, T.J. „Podręcznik „Ekonomika leku” Część II” 11, 259-292 (Nr 10)Szuba, T.J. „Lepsza Polska świta" 11, 302-305 (Nr 11)Szuba, T.J. „Analiza strat powodowanych złą refundacją" 11, 314-332 (Nr 11)Szuba, T.J. „Łamanie monopolu to obfitość leków" 11, 336-340 (Nr 12)Szuba, T.J. „Leki usunięte z refundacji i zyski z tego tytułu" 11, 341-349 (Nr 12)Szuba, T.J. „O skorygowanej refundacji krytycznie" 11, 350-365 (Nr 12)Wojnicka-Szuba, D. „Bezpieczeństwo stosowania leków" 11, 107 (Nr 4)Wojnicka-Szuba, D. „Bezpieczeństwo stosowania leków" 11, 148-149 (Nr 5/6)Wojnicka-Szuba, D. „Bezpieczeństwo stosowania leków" 11, 308-310 (Nr 11)Woźniak, M. „Analiza ilościowego zużycia leków ośrodkowego

układu nerwowego" 11, 18- 21 (Nr 1/2)

Vol 11 Nr 12 2003 ISSN 1230-8730 APTE- KARZ · doc. dr Aleksander Ożarowski, prof. dr Jan Sawicki,...

Documents

Transcript of Vol 11 Nr 12 2003 ISSN 1230-8730 APTE- KARZ · doc. dr Aleksander Ożarowski, prof. dr Jan Sawicki,...