Prof. dr inż. dr h.c. Tadeusz ZAGAJEWSKI

Dziekan Wydziału Elektrycznego Politechniki Śląskiej, pierwszy Dziekan Wydziału Automatyki,

współzałożyciel i Członek Honorowy PTETiS, Członek Rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk

1912-2010Prezentację przygotował Jerzy Hickiewicz

1. Okres przed II wojną światową• Ur. 16 grudnia 1912 r. we Lwowie, syn Karola, dra

filozofii – germanisty i Marii ze Zborowskich.• 1930: Matura w X Państwowe Gimnazjum im. H.

Sienkiewicza typu humanistycznego we Lwowie. • 1935: dyplom inż. elektryka na Oddziale

Elektrotechnicznym P L z postępem bardzo dobrym.• 1935/36: służba wojskowa w Szkole Podchorążych

Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim. • 1936: rozpoczął pracę w Państwowych Zakładach Tele i

Radiotechnicznych (PZTiR) w Warszawie. Utalentowany konstruktor nadajników radiokomunikacyjnych o mocy 150 W, 2 kW i 50 kW.

2. Lata wojenne• Wrzesień 1939: powrót do Lwowa.

Asystent w Katedrze Radiotechniki, kierowanej przez prof. P W Janusza Groszkowskiego, na uruchomionym w X 1939 Lwowskim Instytucie Politechnicznym (LIP).Prowadził zajęcia z urządzeń radionadawczych.

• Czerwiec 1941: zajęcie Lwowa przez Niemców.T. Zagajewski zaczyna pracę jako technik w Parowozowni Lwów-Wschód. Wykorzystując swoje umiejętności konstruktorskie naprawiał dla AK nadajniki radiowe.

• 1944: zdobycie Lwowa przez wojska radzieckie.Powołany na p.o. docenta w Katedrze Radiotechniki, kierowanej wtedy przez Rosjanina, prof. N. B. Charkiewicza.

3. Przenosiny ze Lwowa do Gliwic• Rodzina: jeszcze we Lwowie ożenił się z Ludwiką z Turskich (mgr

praw) i miał dwoje dzieci: -córka Ewę (później po mężu Fabrycy) - dr inż., pracownik naukowy Politechniki Śląskiej i Politechniki Szczecińskiej,-syn Adama - jeden z najwybitniejszych polskich poetów.

l. Ulica Piaskowa we Lwowie ( Z. Herbert, J.  Janicki, A. Hiolski, W. Szolginia).

• Październik 1945: wyjazd ze Lwowa z żoną, dziećmi, rodzicami i dwiema siostrami. Osiedlił się w Gliwicach.

• Z całą rodziną utrzymywał zawsze bliski kontakt. Regularnie odwiedzał mieszkających w pobliżu rodziców do końca ich życia. To też powodowało, że wszelkie pokusy ze strony innych uczelni nie były dla niego atrakcyjne.

4. Początki na Pol. Śląskiej. Doktorat.• Listopad 1945: początek pracy jako adiunkt na Wydz. Elektrycznym

Politechniki Śląskiej. Pracował przy organizowaniu Katedry Radiotechniki kierowanej przez prof. Tadeusza Malarskiego.

• Uruchomienie laboratorium radiotechnicznego z różnych przypadkowych materiałów i urządzeń poniemieckich, wyposażenia urządzeń wojskowych, darów przemysłu i UNRRA. Z biegiem lat laboratorium zostało dobrze wyposażone w urządzenia własnej produkcji lub Zakładu Mechaniki Precyzyjnej i Optyki Politechniki Śląskiej.

• Październik 1946: inż. T. Zagajewski broni z odznaczeniem pracę doktorską na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej „Wpływ nieliniowych elementów obwodu na stabilizację częstotliwości generatorów samowzbudnych", której promotorem był prof. Janusz Groszkowski, a recenzentem inż. Stanisław Ryżko.

5. Kariera naukowa (1/8)• Wrzesień 1947: mianowany zastępcą profesora i kierownikiem Katedry

Radiotechniki na Wydziale Elektrycznym.Do tego czasu prof. T. Malarski kierował Katedrami Fizyki i Radiotechniki.

• 1947-1953: wykłada na Grupie Telekomunikacyjnej z miernictwa radiotechnicznego, lamp elektronowych, urządzeń radionadawczych.Na Grupie Silnoprądowej wykłada z radiotechniki i laboratorium radiotechniki. Wykłady miał dobrze przygotowane, jasno prowadzone i stale aktualizowane.

• Wrzesień 1951: dr T. Zagajewski został kontrakt. prof. nadzwyczajnym.• W tym czasie w technice światowej nastąpił bardzo szybki rozwój

automatyki i elektroniki, powstawały nowe urządzenia elektroniczne. T. Zagajewski śledził literaturę i nawiązywał liczne kontakty z przemysłem chemicznym, hutniczym oraz energetyką. Opracował wraz z zespołem prototypy urządzeń elektronicznych oraz prowadził pierwsze prace naukowe z tej dziedziny.

6. Kariera naukowa (2/8)• Wydział Elektryczny Pol. Śl. od początku istnienia

był wydziałem „prądów silnych”, jednak posiadał 2 katedry „prądów słabych”: Katedrę Radiotechniki prof. T. Malarskiego, (od 1947 prof. T. Zagajewskiego) oraz Katedrę Teletechniki prof. kontraktowego Łukasza Dorosza.Tworzyły one Grupę Słaboprądową, później nazwaną Telekomunikacyjną.

• 1952/53: po śmierci prof. Dorosza (1951) i prof. Malarskiego (1952), Ministerstwo Szkolnictwa Wyższego likwiduje Grupę Telekomunikacyjną

7. Kariera naukowa (3/8)• Grupa pracowników naukowych Wydziału (E. Romer, J.

Siwiński, Z. Trybalski, S. Węgrzyn i T. Zagajewski) występuje przy poparciu Rady Wydz. Elektrycznego do Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego z prośbą o powołanie na Wydziale nowej specjalności „Automatyka i telemechanika przemysłowa". Ministerstwo po dużych oporach wyraziło zgodę dopiero w 1954 r.

• Powołano dwie nowe Katedry: Elektroautomatyki Przemysłowej z prof. Z. Trybalskim (w miejsce Katedry Teletechniki) oraz Elektroniki Przemysłowej z prof. T. Zagajewskim (w miejsce Katedry Radiotechniki) oraz wykładowców; Stefana Węgrzyna, Jerzego Siwińskiego i Edmunda Romera.

8. Kariera naukowa (4/8)• Maj 1954: T. Zagajewski mianowany prof.

nadzwyczajnym• Do tematyki prac naukowych i dydaktycznych

Katedry Elektroniki Przemysłowej wprowadził w szerokim zakresie problemy technologii materiałów półprzewodnikowych wraz z ich zastosowaniem w układach elektronicznych.

• 1955-56: dziekan Wydziału Elektrycznego. • 1956-59: prorektor ds. nauki (w tym okresie w

Politechnice Śląskiej rektorem, pierwszym z wyboru, był prof. dr inż. Stanisław Ochęduszko).

9. Kariera naukowa (5/8)• Październik 1961: Ponieważ liczba studentów

kierowanych na specjalność „Automatyka i telemechanika przemysłowa” była mniejsza od istniejącego zapotrzebowania, powołano na Wydziale Elektrycznym Oddział Automatyki z kierownikiem prof. T. Zagajewskim z trzecią nowo powołaną Katedrą Teorii Regulacji z prof. S. Węgrzynem.

• Powstał Zespół Automatyki - w składzie prof.: Edmund Romer, Jerzy Siwiński, Zdzisław Trybalski, Stefan Węgrzyn i Tadeusz Zagajewski – który w ciągu 2 lat przygotował podstawowe założenia organizacyjne i plan studiów nowego Wydziału Automatyki.

10. Kariera naukowa (6/8)• Zgoda Min Szkolnictwa Wyższego na powołanie Wydziału

Automatyki z dniem 15 lutego 1964 z 7 Katedrami: -Teorii Regulacji (S. Węgrzyn), -Elektroniki Przemysłowej (T. Zagajewski), -Urządzeń i Układów Automatyki (Z. Trybalski).-Procesów Przemysłowych (Jerzy. Siwiński), -Miernictwa Przemysłowego (E. Romer), -Teorii Przesyłu Sygnałów (A. Macura), -Konstrukcji Aparatów Automatyki (E. Romer).

• Luty 1964: Rada Wydziału Automatyki wybrała na pierwszego dziekana Wydziału prof. dr inż. Tadeusza Zagajewskiego.

• Maj 1965: Rada Państwa nadała Prof. T. Zagajewskiemu tytuł naukowy prof. zwyczajnego.

• T. Zagajewski do września 1969 był kierownikiem Katedry Elektroniki Przemysłowej przeniesionej z Wydziału Elektrycznego.

11. Kariera naukowa (7/8)• Marzec 1968: protesty środowisk twórczych po zawieszeniu

przedstawienia „Dziadów” w Teatrze Narodowym w Warszawie; postulaty wolności publikacji i widowisk, żądano zniesienia cenzury.

• Demonstracja młodzieży gliwickiej miała miejsce 11 marca 1968 r. • Władze rektorskie Politechniki Śląskiej potępiły demonstrację i

wezwały służby porządkowe do „uspokojenia młodzieży” w sposób zdecydowany.

• Prof. T. Zagajewski, jako jeden z nielicznych, wystąpił w obronie studentów i ustąpił ze stanowiska dziekana i kierownika katedry.

• Jego studenci, gdy opuszczał dziekanat, przynieśli mu bukiet z dwustu róż.

12. Kariera naukowa (8/8)• Paźdz. 1969: Katedra Elektroniki Przemysłowej przemianowana na Katedrę

Elektroniki, prof. T. Zagajewski został z-cą jej kierownika, doc. S. Malzachera. • O swej nominacji tak pisze prof. Stanisław Malzacher:

„Ponieważ od 1965 r. byłem już docentem etatowym, mianowano mnie tymczasowo kierownikiem tej nowej Katedry, zgodnie z klasyczną zasadą senatu rzymskiego, o rządzeniu przez dzielenie, czyli „divide et impera”. Naradziłem się z Profesorem co mam robić i w wyniku tej rozmowy przyjąłem nominację”.

• 1971: likwidacja katedr i wprowadzenie większych jednostek organizacyjnych – instytutów – łatwiejszych do kontroli.

• Katedra Elektroniki weszła w skład Instytutu Konstrukcji i Technologii Urządzeń Automatyki i Elektroniki z dyrektorem prof. H. Kowalowskim.Prof. T. Zagajewski został zastępcą dyrektora prof. nauki Instytutu.

• 1974 : powołano Instytut Elektroniki, prof. T. Zagajewski dyrektoremNa tym stanowisku pracował aż do przejścia na emeryturę w 1983 r.

13. Wychowankowie i współpracownicy

• Pod kierownictwem prof. T. Zagajewskiego wykonało prace dyplomowe ponad 200 magistrów inżynierów oraz inżynierów.

• Pierwszym Jego dyplomantem był Stefan Węgrzyn, drugim z kolei Stanisław Malzacher.

• 15 wychowanków doktoryzowało się pod Jego kierunkiem. • Kilku z Jego wychowanków, a potem współpracowników

zostało profesorami i docentami m.in. profesorowie: Jan Chojcan, Edward Hrynkiewicz, Leon Lasek, Stanisław Malzacher, Adam Macura, Ferdynand Wagner, Stefan Węgrzyn, docenci: Adam Błaszkowski, Jerzy Kopka, Aleksander Kwieciński, Adam Stryk, Leszek Turek.

14. Działalność w PAN• Prof. T. Zagajewski pracował aktywnie w Polskiej Akademii Nauk. • Od 1955 r. był członkiem Komitetu Elektroniki i Telekomunikacji

PAN• 1960: powołany przez Zgr. Ogólne PAN na członka korespondenta,

1976 na członka rzeczywistego. • W latach 1984-1986 był członkiem prezydium PAN. • Był współorganizatorem Oddziału PAN w Katowicach: • 1973-1977 pełnił obowiązki zastępcy przewodniczącego Oddziału, • 1983-1987 przewodniczącego Oddziału. • 1993-1995 sprawował patronat nad Komisją Językoznawstwa • 1996-1998 patronat nad Komisją Elektroniki.

15. Działalność w PTETiS

• Był współzałożycielem Polskiego Towarzystwa Elektrotechniki Teoretycznej i Stosowanej.

• 1972-75: przewodniczący Zarządu Głównego. • Współzałożyciel Oddziału Gliwickiego, • 1961-63 (I i II kadencja): pierwszy

przewodniczący Oddziału. • 1982: Członek Honorowy PTETiS.

16. Działalność w SEP• Do SEP wstąpił jeszcze w 1932 r. we Lwowie, podczas

studiów na Politechnice. • W czasie pracy w PZTiR W Warszawie, od 1936 r.

należał do Oddziału Warszawskiego. • Po wojnie, gdy zamieszkał w Gliwicach należał od 1946

r. do Oddziału Zagłębia Węglowego w Katowicach, • Od 1953: członek powstałego Oddziału Gliwickiego• 1974: wyróżniony Złotą Odznakę Honorową SEP,• 2002: otrzymał Medal im. Prof. Stanisława Fryzego

17. Uhonorowanie• 1992: Senat Politechniki Śląskiej nadał mu tytuł honoris causa. • 14 grudnia 2002: w dziewięćdziesiątą rocznicę urodzin Profesora,

odbyła się na Wydziale Automatyki, Elektroniki i Informatyki uroczysta otwarta sesja Rady Wydziału z udziałem licznych przedstawicieli świata nauki, władz wojewódzkich i miejskich oraz współpracowników, uczniów i wychowanków profesora.

• Profesor w swoim przemówieniu powiedział m.in.:„kiedy przed 90 laty się urodziłem, lampy elektronowe liczyły dopiero kilka lat”. Stwierdził też, że dziś trudno sobie wyobrazić urządzenie techniczne bez elementów elektronicznych. Na koniec powiedział:„90 lat temu nikt nie mógł przypuszczać jak rozwinie się świat i technika. Dlatego nie należy tylko oglądać się wstecz, ale trzeba zawsze wybiegać myślą w przyszłość, nawet o 90 lat”.

18. Odznaczenia i nagrody• Medal X-lat PL (1955),• Złoty Krzyż Zasługi (1955), • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1958), • Złotą Odznakę Zasłużonemu w Rozwoju woj. Katowickiego (1964) • Odznakę 25-lecia Politechniki Śląskiej (1969), • Medal Komisji Edukacji Narodowej (1974),• Odznaka 30-lecia Pol. Śląskiej (1974),• Krzyż Komandorski OOP (1986), • Krzyż Komandorski OOP z Gwiazdą (1995), • Nagrody I i II stopnia Ministra Szkolnictwa Wyższego (1963, 1979,

1980 i 1983). Kilkakrotnie nagrody rektora Politechniki Śląskiej. • Godność członka honorowego Stowarzyszenia Wychowanków

Politechniki Śląskiej - Oddziału Elektryków.

19. Zainteresowania badawcze (1/3)

• Podstawową dziedziną zainteresowań prof. T. Zagajewskiego była początkowo radiotechnika a w szczególności urządzenia radionadawcze. Z tej dziedziny prowadził wykłady na Wydziale Elektrycznym i opublikował trzy książki w latach 1949-53

• Następnie podjął tematykę teorii obwodów elektrycznych w zastosowaniu do układów elektronicznych.

20. Zainteresowania badawcze (2/3)

W zakresie jego oryginalnych prac teoretycznych:• Analiza generatorów elektronicznych m.in., ze względu

na stałość częstotliwości drgań, problemów liniowych i nieliniowych w tych generatorach, czasu narastania drgań i in. Badania w tej dziedzinie dotyczyły zagadnienia optymalizacji takich generatorów.

• Teoria obwodów elektrycznych stosowanych w elektronice, m.in. uogólnienie pojęcia dwoistości obwodów elektrycznych i jego zastosowania do obwodów nieliniowych i obwodów o parametrach zmiennych w czasie.

21. Zainteresowania badawcze (3/3)

• Prace poświęcone modyfikacjom i zastosowaniom funkcji Walsha do analizy układów impulsowych (układy przerzutnikowe, układy powielające liczbę impulsów itp.).

• Po przejściu na emeryturę w 1983 r. w swoich ostatnich pracach profesor powracał do podstawowych zagadnień nieliniowego sprzężenia zwrotnego we wzmacniaczach, symetrii elektrycznej obwodów, niestałości częstotliwości generatorów i określenia częstotliwości chwilowej.

• Dorobek publikacyjny prof. T. Zagajewskiego to około 70 prac oryginalnych w czasopismach naukowych (w dużej mierze w Archiwum Elektrotechniki i angielskojęzycznej wersji Biuletynu PAN – Bull. Acad. Pol. Sc. Ser. Tech.) i technicznych, a ponadto książki i podręczniki, które stale modernizował i dostosowywał do nowych potrzeb.

22. Praca na potrzeby przemysłuZespół Katedry pod kierownictwem Profesora wykonywał wiele prac dla przemysłu, głównie śląskiego. Dotyczyły one:•zastosowań przemysłowych elektroniki, •technologii i zastosowania grzejnictwa indukcyjnego i dielektrycznego wielkiej częstotliwości,•opracowania metod pomiarowych i aparatury pomiarowej, np. urządzenie do pomiaru nacisku rolek w rolownicy dla Fabryki Obrabiarek „Rafamet” (patent polski nr 44061), •projektowania elementów logicznych do zastosowań przemysłowych na przykładzie szeregu logicznego ELAG IV, •badań nieniszczących materiałów zarówno metodami ultradźwiękowymi jak i elektromagnetycznymi.•opracowania i wdrożenia do produkcji (wspólnie z Instytutem Odlewnictwa) w Zakładach Mera-ZUAP przyrządu analogowy „Cristalgraf”, umożliwiającego szybkie określenie składu chemicznego i wytrzymałości stopów żelaza, metali nieżelaznych itp., oraz podobnego w wersji mikroprocesorowej.•W latach prof. Zagajewski 1961-1971 był konsultantem Huty Bobrek.

23. Monografie, książki

1. Wpływ nieliniowych elementów obwodu na stabilizację częstotliwości generatorów samowzbudnych” (1946, praca doktorska na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej, promotor; prof. J. Groszkowski).

2. Radiotechniczne urządzenia nadawcze, podręcznik, PIT 1949, PWT 1950.3. Urządzenia radionadawcze, NOT 19534. Nadajniki radiowe, PWT I-1958, II-1961 5. Elektronika przemysłowa, PWT I-1953, II-1954.6. Elektronika przemysłowa (z współaut. S. Malzacherem i A Kwiecińskim),

WNT I-1961, II uzupełnione-1965, III zmienione-1971, IV-1975.7. Promyszlennaja elektronika (tłum na j. ros.), Energija, Moskwa 1976.8. Układy elektroniki przemysłowej, WNT I-1964, II zmienione- !971, III-

1973, IV zmienione- 1978

24. Ważniejsze publikacje (1/2)1. „Generalized Duality Concept of Electrical Networks”, Bull. Ac. Pol. Sci. Ser. Sci. Techn.11; 1963.2. „Dual and Autodual Electric Networks with Uniformly Distributed Parameters”, Bull, Ac. Pol. Sci. Ser.

Techn., 14; 1966.3. „Duality and Autoduality of Electric Networks with Non-Uniformly Distributed Parameters”, Ibidem,

15; 1966.4. “Duality and Similarity of Non-Linear Fourpoles Applied to Vaccuum-Tube Transistor Oscillators”,

Bull. Ac. Pol. Sci. Techn., 14; 1966.5. „Duality of Non-Linear and Time-Varying Electric Networks”, 16, 1968.6. „Optymalizacja Tranzystorowych generatorów o napięciowych i prądowych sprzężeniach

zwrotnych”, Arch. El., 16; 1967.7. „Optymalizacja elektronicznych generatorów RC małej częstotliwości” [w]: „Wybrane zagadnienia

elektroniki i telekomunikacji” PWN, 1968, s. 147-164.8. „Affined Ladder Networks RC Or RL” oraz „Affined Networks RC Or RL”, Bull. Ac. Pol. Sci. Ser. Sci.

Techn., 19; 1971.9. „Dual and Affined Quasdi-Resonance Networks with Negative Resistances”, Bull. Ac. Pol. Sci. Ser.

Techn., 19; 1971.

25. Ważniejsze publikacje (2/2)1. „General Principles of Similarity of Electric Networks” (Bull. AC. Pol. Sci. 5cr. Sci. Techn., 5; 1972.2. „Ogólne zasady podobieństwa obwodów elektrycznych” (Arch. El., 22; 1973).3. „The principles of similarity of switching circuits” (Bull, AC. Pol. Sci. Ser. Sci. Techn., 21; 1973). 4. „Similarity and autoduality of fourpoles” (Bull. Ac. Pol. Sci. Ser. Sci. Techn., 22; 1974).5. “Analysis of pulse multiplication by means of Walsh functions” (Bull. Ac. Pol. Sci. Ser. Sci. Techn., 25:

1977).6. „Pulse multiplication Rusing Walsh functions” (Electronic Eng., 50, 1978, wspólnie z E. Mollem). 7. “Logic operations on Walsh functions and some of their applications” (Bull. Ac. Pol. Sci. Ser. Sci.

Techn., 26; 1978).8. „Walsh functions In the analysis of. Flip-flop performance” (Bull. Ac. Pol. Sci. Ser. Sci. Techn., 28;

1980).9. „Criticism of the definition of. Instantaneous frequency” (Bull. Ac. Pol. Sci. Ser. Sci. Techn. 37; 1989). 10. “Measurable and nonmeasurable Quantities”, tamże 1994 nr 4.

26. Wykaz doktorantów (1/2)1. Stanisław Malzacher – „Analiza mostka Maxwella o nieliniowych indukcyjnościach”,

27.06.1963.2. Jerzy Kopka – „Tranzystorowe człony kierunkowe oparte na impulsowym układzie

koincydencyjnym” (praca obroniona na Politechnice Wrocławskiej), 24.09.1964.3. Aleksander Kwieciński – „Wzmacniacz fotoelektryczny w układzie kompensacji

napięciowej i prądowej”, 31.03.1965.4. Józef Tabin – „Metoda obliczania przebiegów nieustalonych w obwodach silnie

nieliniowych”, 24.06.1965.5. Jerzy Witkowski – „Generator małej częstotliwości działający w oparciu o technikę

próbkowania”, 23.11. 1968.6. Leon Lasek –”Poszerzanie wstęgi przenoszenia wzmacniacza prądu stałego z

przetwarzaniem”, 30.06.1969.7. Adam Błaszkowski. – „Przetworniki impedancji o parametrach zmiennych w czasie”,

24.06.1976.

27. Wykaz doktorantów (2/2)1. Jurand Sobczyk – „Analiza wpływu zakłóceń na pracę przetworników napięcie

częstotliwość”, 29.09.1978.2. Maciej Nowiński – „Statyczne pomiary zakłóceń przemysłowych w cyfrowych

układach automatyki”, praca obroniona z wyróżnieniem 19.12.1978.3. Maciej Kulawik – „Stabilizator impulsowy z ciągłym przepływem prądu dławika”,

29.06.1979.4. Włodzimierz Szmelcer – „Izolacje galwaniczne przetworników cyfrowo-

analogowych”, 01.03.1980.5. Ryszard Siurek – „Statyczne własności impulsowych zasilaczy wielowejściowych

budowanych w oparciu o tranzystorową, dwutaktowa przetwornicę”, 14.06.1983.6. Andrzej Błonarowicz – „Analiza dokładności przetworników cyfrowo-analogowych o

przetwarzaniu pośrednim”, 01.07.1983.7. Jan Wajler – „Wpływ parametrów pasożytniczych elementów dwutaktowej

przetwornicy impulsowej na przebiegi procesów komutacji”, 23.09.1983.8. Zbigniew Rymarski – „Wpływ obwodu wejściowego stabilizatora impulsowego na

jego własności statyczne i dynamiczne”, 01.10.1985.

28. Epilog

Profesor Tadeusz Zagajewski zmarł 28 września 2010 roku w Gliwicach

w wieku 97 lat. Pochowany 8 października na

Cmentarzu Centralnym w Gliwicach.

30. Źródła1. Autobiogram prof. T. Zagajewskiego z 15 08 1985 r. W Redakcji Słownika biograficznego techników polskich.

2. Współcześni uczeni polscy. Słownik biograficzny, t. IV. Ośrodek Przetwarzania Informacji. Warszawa 2002 (fot).

3. Malzacher S.: W moich oczach - 45 lat z prof. T. Zagajewskim. Inst. Elektroniki Poi. Śląskiej. Gliwice 1992 (fot.).

4. Zesz. Nauk. Pol. Śląskiej. Elektryka z. 140. Gliwice 1994 (fot.).

5. Zeszyty Naukowe Pol. Śląskiej. Automatyka z. 66 Gliwice 1983. (Życiorys i bibliografia prac) (fot.).

6. Pol. Śląska- 45 lat w służbie społeczeństwa. Gliwice 1985.

7. Pol. Lwowska 1844-1945. Wyd. Pol. Wrocławskiej 1993.

8. Złota Księga Nauki Polskiej 1999. Logos. Wyd. Helion Gliwice.

9. Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny. Edycja 3. Interpress Warszawa 1993 (fot.).

10. Członkowie Polskiej Akademii Nauk. Informator. Warszawa 1993.

11. Skład osobowy Oddziału i Komitetów Naukowych w Katowicach w kadencji 1993-1995. PAN Oddz. Katowice.

12. Ibidem w kadencji 1996-1998. PAN Oddział Katowice.

13. 50 lat Oddz. Gliwickiego SEP 1953-2003. Gliwice 2003.

14. Blaszkowski A., Karwan L.: Jubileusz Profesora Tadeusza Zagajewskiego. W: „Z życia Politechniki Śląskiej" 2003.

15. Z. Białkiewicz „Prof. dr inż. Tadeusz Zagajewski Dziekan Wydziału Elektrycznego w latach 1955-56” Śląskie Wiadomości Elektryczne, nr 5 2003, s. 35-37

16. Z. Białkiewicz „Prof. dr inż. Dr h.c. Tadeusz Zagajewski Pierwszy Dziekan Wydziału Automatyki w latach 1964-68”. Śląskie Wiadomości Elektryczne, nr 6, 2005 r. str. 31-34.

17. Kontakty osobiste autorów opracowania.

Opracowali: Z. Białkiewicz, A. Błaszkowski, J. Hickiewicz, L Karwan