Utylitarne i wychowawcze aspekty sportów walki

Sporty walki,,Sporty walki to ogólne określenie sportowych

wersji technik walki, w odróżnieniu od sztuk walki będących nieusportowionymi systemami

samoobrony, niekiedy połączonymi z dążeniem do psychofizycznego samodoskonalenia. Niektóre sztuki walki zostały przystosowane do celów

rywalizacji sportowej i są uznawane również za sporty walki (np. judo czy savate)”

• Sport jako taki kojarzy się z wyczynem, wynikiem do którego dąży dany sportowiec. Temu też wynikowi podporządkowany jest

trening, zmierza on do uzyskania, jak najlepszych wyników podczas zawodów

sportowych charakterystycznych dla odpowiedniego poziomu sportowego zawodnika, od zawodów lokalnych po

Mistrzostwa Świata i Igrzyska Olimpijskie. Sporty walki wywodzące się ze sztuk walki zostały odarte z całej otoczki filozoficznej,

skupiają się na osiąganiu określonego wyniku, nie mają tu większego znaczenia

aspekty wychowawcze. W sporcie, jako takim bardzo ważne miejsce zajmuje zasada Fair play. ,,Fair play (z ang. czysta gra) – norma wartości w sporcie. Jest wyrazem postawy

reprezentowanej na boisku, gdzie zwycięstwo nie jest celem, który należy osiągnąć za wszelką cenę. Postawa ta cechuje się

przestrzeganiem przepisów gry i odrzuceniem korzyści wynikających z błędów sędziego oraz

różnego rodzaju oszustw sportowych. Sportowca przestrzegającego zasad fair play

można poznać po godnym zachowaniu zarówno w wypadku zwycięstwa jak i porażki”

Można śmiało powiedzieć, że im wyższy poziom sportowy prezentuje zawodnik, im większe z danym wynikiem wiążą się gratyfikacje, tym bardziej na znaczeniu traci strona wychowawcza sportu. Przykładem takiego rozwoju sportów walki jest boks i kick-boksing. Mimo, że boks ma swoje miejsce w historii olimpizmu, zawodnicy nie pamiętają o zasadach francuskiego barona i traktują ten etap kariery jako furtkę do szeroko rozumianego sukcesu. W nieco mniejszym stopniu ta sama przypadłość dotknęła judo i taekwondo. Sport coraz bardziej komercjalizuje się, już nastoletni zawodnicy ,,wyławiani są” przez ,,łowców talentów”. Niestety dążenie do wyników sportowych wypacza idee, trudno mówić tu o wychowawczej roli sportu.

Sztuki walki jako metoda wychowania

Zanim przejdziemy do tematu rozdziału, sprawdźmy jakie znaczenie w rozwoju dzieci i młodzieży mają zajęcia wychowania fizycznego. ,,Jakie funkcje powinno spełniać wychowanie fizyczne?

Głównym stymulatorem biologicznym rozwoju organizmu jest ruch, ponieważ aktywność ruchowa pociąga za sobą doskonalenie budowy i funkcji pracujących narządów. Dla młodego organizmu dziecka jest on regulatorem procesów organicznych. Ćwiczenia wzmacniają organizm dziecka, kształtują i usprawniają wszystkie jego układy, głównie układ ruchowy, nerwowy, wegetatywny i dokrewny. Zgodnie z zasadą niepodzielnej jedności ustroju ruch jest także stymulatorem życia psychicznego, staje się ważnym środkiem wychowania moralnego, estetycznego i społecznego. […] W okresie najbujniejszego rozwoju, to jest w dzieciństwie, występuje wzmożona ruchliwość, czyli tzw. zjawisko autostymulacji. Pod wpływem pracy powiększa się przekrój i objętość włókien mięśniowych, wzrasta napięcie, siła i sprężystość mięśni. Następuje wzmocnienie i zgrubienie ścięgien, przyczepów i wiązadeł. Od aktywności ruchowej zależy także mineralizacja tkanki kostnej. Wysiłek fizyczny jaki towarzyszy ćwiczeniom, grom i zabawom wymaga zwiększonej dostawy środków odżywczych i tlenu. Pod wpływem pracy następuje szybsze krążenie krwi, wzmożona akcja serca i płuc. Zwiększa się przyswajanie i spalanie produktów przemiany materii. Skurcze mięśniowe towarzyszące pracy i ćwiczeniom ułatwiają krążenie krwi oraz chłonki. Dzięki temu wszystkie narządy są lepiej w krew zaopatrzone, sprawniej funkcjonują i lepiej się rozwijają. Ćwiczenia fizyczne pobudzają dojrzewanie ośrodków ruchowych w mózgu i przyspieszają tym samym rozwój motoryczności. Wzrasta szybkość przewodzenia bodźców nerwowych, polepsza się koordynacja ruchów oraz ekonomika pracy.”

Zastosowanie dalekowschodnich sztuk walki w wychowaniu fizycznym nie ma w naszym kraju długiej tradycji, inaczej sytuacja wygląda w krajach, z których dane sztuki się wywodzą. Karate wywodzi się z Okinawy, gdzie trafiło do szkół na początku XX wieku. We wspomnieniach G. Funakoshi opisuje ten ważny historycznie moment następująco: ,,Pamiętam, że było to w pierwszym lub drugim roku obecnego stulecia. Szkołę naszą wizytował wtedy Shintarō Ogawa – ówczesny pełnomocnik rządu do spraw szkół w prefekturze Kagoshima. Wśród różnych prezentacji przygotowanych z okazji jego wizyty znalazł się również pokaz karate. Wydawało się, że wywarł on duże wrażenie na Ogawie. Dopiero później dowiedziałem się jak duże, iż wysłał on do Ministerstwa edukacji raport, w którym z wielkim entuzjazmem donosił o zaletach tej sztuki. W rezultacie karate znalazło się w programach nauczania Prefekturalnej Szkoły Średniej Daiichi i Męskiego Seminarium Pedagogicznego. Sztuka walki, którą studiowałem w sekrecie będąc jeszcze ubogim człowiekiem, wyszła nareszcie z ukrycia i nawet zyskała aprobatę Ministerstwa Edukacji.”

W tym czasie na wyspach japońskich ważną rolę w edukacji sportowej odgrywało judo, wywodziło się ono bezpośrednio z ju-jutsu, twórcą tego sportu był Jigoro Kano. Karate do Japoni trafiło w roku 1922 wraz z przeniesieniem się Funakosiego do Tokio i od tego czasu wraz z judo oraz innymi sztukami walki jak kendo, aikido, ju-jutsu znalazło się w systemie szkolnictwa Japonii. Stało się to niejako naturalnie, ponieważ sztuki te wywodziły się z wiekowych tradycji tego kraju. Drogę japońskich sztuk walki na zachód zainicjowało judo. Ruszyło na podbuj świata na przełomie XIX i XX wieku. Proces ten zapoczątkowało pierwsze tournee po europie J. Kano, odbyło się ono w 1889 roku. W 1909 Kano został członkiem komitetu olimpijskiego. Od tego czasu judo zdobywał coraz większą popularność, jako sport i sposób na wychowanie.

Judo jako sport walki zdobyło uznanie i przychylność świata. Rozwój karate poza Japonią miał miejsce po II Wojnie Światowej. Poza krótkim bumem lat osiemdziesiątych, nie zdobyło takiej popularności jak judo. Znaczenie ma tu fakt, że jest sztuką nie sportem walki, choć przez dziesięciolecia wykształciły się i tu formy rywalizacji sportowej, jest ona jednak w przeciwieństwie do judo, efektem ubocznym, nie celem samym w sobie. Dzięki swoim odmiennym zasadom, kładzie się w karate większy nacisk na elementy wychowawcze. Nie neguję tu wychowawczej roli judo, jak wszędzie liczy się człowiek, wychowawca i to co chce przekazać uczniom. To, że wschodnie sporty i sztuki walki są znakomitym środkiem rozwoju dzieci i młodzieży nie ulega wątpliwości. Odpowiednio dobrana aktywność ruchowa stymuluje rozwój fizyczny i psychiczny. ,,W dobie nieustającego postępu we wszystkich dziedzinach życia problemy rozwijania procesu dydaktycznego, a w nim różnych form sprawności i wydolności fizycznej dzieci i młodzieży, zajmują jedno z ważniejszych miejsc w edukacji zdrowotnej i sportowej. Osiąganie optymalnych rezultatów w tej dziedzinie wymaga systematycznej i intensywnej pracy. Wiąże się z tym dostosowanie treści i metod pracy m.in. do wieku, potrzeb ogólnego rozwoju i możliwości percepcyjnych młodego człowieka. Prawidłowość działań w tym zakresie nabiera szczególnego znaczenia w kształceniu dzieci i młodzieży zainteresowanych daną dziedziną sportu. Wymaga bowiem odpowiedniego przygotowania funkcji fizjologicznych organizmu i aparatu ruchowego zgodnie z rytmem biologicznego rozwoju.”

Niestety do tej pory, sztuki walki nie znalazły się w programie wychowania fizycznego. Wyjątkiem, z którym spotkałem się osobiście jest Gimnazjum nr 9 w Bydgoszczy. W ramach wychowania fizycznego prowadzi tam zajęcia karate sensei Grzegorz Cukrowski stopień mistrzowski V Dan Karate Shotokan. Stało się to tak dlatego, że nauczyciel w-f jest jednocześnie instruktorem karate i potrafił przekonać do swej pasji kierownictwo szkoły. Wielu młodych ludzi zaczynających swoją przygodę z karate osiągnęło światowe sukcesy. Sukcesy wychowawcze odnosi również wychowawca – sensei Grzegorz Cukrowski. To jest chlubny wyjątek, na szczęście dzieci i młodzież mogą zajmować się dalekowschodnimi sztukami walki, poza szkołą, co wcale nie umniejsza zajęć w dojo, więcej stają się one ważnym uzupełnieniem lekcji wychowania fizycznego. Dzięki temu, że zajęcia te odbywają się w klubach sportowych, ośrodkach rekreacyjnych, trafiają tam dzieci już w wieku przedszkolnym. Co ma znaczący wpływ na rozwój dzieci. ,,Umownie przyjęte granice wieku przedszkolnego obejmują przedział od około 4 do 6-7 roku życia dziecka. Dla tego okresu charakterystyczny jest szybki rozwój motoryczny. Dość dalece zaawansowana jest już w tym czasie aktywność o charakterze zabawowo-sportowym. […] Następuje dynamiczny rozwój zdolności koordynacyjnych. Między innymi z uwagi na to okres ten bywa nazywany ,,złotym okresem motoryczności” lub inaczej ,,pierwszym apogeum motoryczności”.

Wszechstronny rozwój dzieci w wieku przed szkolnym w znacznym stopniu zależy od aktywności ruchowej, która służy im nie tylko do poznawania otaczającego świata, ale także do ich rozwoju psychofizycznego. Adekwatność i wysoka efektywność wykorzystania różnych środków kultury fizycznej w wieku przedszkolnym przyczyniają się do harmonijnego rozwoju dzieci, pozytywnie wpływają na ich sferę umysłową, podnoszą poziom przygotowania do nauki w szkole.” Wiesław Błach doktor nauk o kulturze fizycznej, adiunkt w katedrze dydaktyki sportu, zastępca dyrektora Instytutu Sportu w Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu i trener klasy mistrzowskiej judo.Jestem instruktorem karate, posiadaczem stopnia mistrzowskiego IV Dan. Stąd karate leży w obszarze moich ścisłych zainteresowań. Ze względu na krótszą historię tej sztuki walki w naszym kraju, liczba dostępnych materiałów jest ograniczona, choć nie jest to sytuacja krytyczna. Wiele odpowiedzi na nurtujące mnie pytania znalazłem w książce dr Jadwigi Skurskiej, mistrzyni karate z wieloletnim stażem i wybitnymi osiągnięciami. Sensei Jadwiga była uczestniczką wielu międzynarodowych turniejów, jest instruktorem karate, sędzią klasy między narodowej, pracownikiem naukowo-dydaktycznym Uniwersytetu Łódzkiego, prowadzi w Łodzi szkołę karate ,,Chikara”, posiada stopień mistrzowski IV Dan. A tak na pytanie: ,,Czy dziecko może ćwiczyć karate?, odpowiada J. Skurska:,,Celem nadrzędnym pracy z dziećmi jest stwarzanie warunków dla wszechstronnego rozwoju całego organizmu dziecka. Czy karate może być sprzyjającą formą zaspokajania naturalnych potrzeb młodego organizmu? O czym powinniśmy pamiętać pracując z dziećmi?

,Rozwój osobniczy człowieka jest procesem niezwykle złożonym. Ze względu na tę złożoność istnieje konieczność posługiwania się, przy opisie i analizie tego procesu pewnymi pojęciami określającymi poszczególne jego przejawy. Wszystkie sfery osobowości człowieka są ze sobą powiązane, istnieje ciągła dążność do ich harmonijnego rozwoju. Obserwuje się jednak okresowe przyspieszenie lub opóźnienie rozwoju określonych cech w stosunku do innych. Pracując z dziećmi trzeba znać prawidłowości kolejnych okresów rozwojowych, rozumieć potrzeby dziecka, jego reakcje i przewidywać je. Jakość rozwoju zależy, z jednej strony, od zespołu cech wrodzonych, a z drugiej strony, od jego własnej wszechstronnej aktywności., która przebiega pod wpływem określonych warunków zewnętrznych (środowiska rodzinnego, szkolnego, grup rówieśniczych, pod wpływem oddziaływań ze strony telewizji, filmu, literatury, zorganizowanych zajęć pozaszkolnych) oraz warunków wewnętrznych (nastawień, przekonań, emocji…). Stąd u poszczególnych dzieci występują duże różnice rozwojowe. Mimo tych różnic okazuje się, że dla pewnych przedziałów wiekowych można określić cechy charakterystyczne.

U poszczególnych dzieci występują duże różnice rozwojowe. Mimo tych

różnic okazuje się, że dla pewnych przedziałów

wiekowych można określić cechy charakterystyczne.

W pierwszych latach szkolnych (7-10 lat) rozwój fizyczny dziecka charakteryzuje się zwolnieniem, […] Kończy się to uzyskaniem dużej harmonii w proporcjach, poprawieniem stosunku siły mięśniowej do masy ciała, wzmocnieniem kośćca, usprawnieniem funkcji oddychania i krążenia. Stwarza to coraz lepsze możliwości biologiczne dla wzmożenia aktywności dziecka w zakresie czynności ruchowych. U dziecka w tym okresie obserwuje się naturalną silną potrzebę ruchu, ograniczaną niestety przez tryb pracy szkolnej.[…] Dzieci w tym wieku odczuwają radość z podejmowanych czynności ruchowych. Jest to więc okres sprzyjający kształtowaniu zainteresowań sportowych. Wzrostowi dojrzałości biologicznej towarzyszy w tym okresie intensywny rozwój psychiczny dziecka. Dzięki intensyfikacji procesu uczenia się, wynikającej z uczestnictwa w systemie szkolnym, poszerza się znacznie zakres wiedzy i umiejętności dzieci. Obserwuje się wzmożony rozwój pamięci i umiejętności logicznego myślenia. Podejmowane są próby przechodzenia od myślenia konkretno-obrazowego do myślenia abstrakcyjnego. Kształtuje się również poczucie przynależności społecznej wyrażające się w koleżeńskości i liczeniu się z opinią społeczną, kształtuje się zdolność do krytycznej samooceny oraz do wspólnej realizacji zadań. Przy prowadzeniu zorganizowanych form aktywności ruchowej trzeba też pamiętać, iż dzieciom w tym okresie nie wystarcza satysfakcja z dobrego wykonania ćwiczenia. Każde dziecko chce być w centrum zainteresowania. Oczekuje ze strony instruktora autentycznego zaangażowania we wszystko co robi.

W wieku 10-12 lat, u dziewcząt mniej więcej o rok wcześniej, osiągany jest szczytowy dla dziecięcego rozwoju poziom zdolności ruchowych oraz ustalają się właściwe proporcje somatyczne. Okres ten jest swoistą mobilizacją sił do wejścia w burzliwy okres dojrzewania. Dzieci w tym okresie wykazują się dużymi możliwościami pod względem sprawnościowym. Jest to okres sprzyjający kształtowaniu siły i wytrzymałości. Istotny jest sposób rozwijania siły. Specjalne ćwiczenia siłowe stawiają organizmowi duże wymagania, zarówno układowi krążenia jak i oddychania, jak też układowi ruchu. […] Organizm dziecka w tym okresie doskonale przystosowuje się do systematycznie zwiększanych obciążeń wytrzymałościowych w ramach regularnego i racjonalnego treningu. Powoduje to korzystne procesy przystosowawcze. Wyrażają się one między innymi zmniejszeniem częstotliwości skurczów serca, regulacją objętości skurczowej, a także podwyższeniem się poziomu maksymalnego zużycia tlenu.Okres ten jest dla sportu najwdzięczniejszą fazą rozwojową. Dzieci wciąż odczuwają radość z efektów osiąganych w czynnościach motorycznych. Ich ruchy cechuje wysoka koordynacja. Większa jest zdolność koncertowania się, większa płynność przebiegów ruchowych, ich dynamika, harmonia, dokładność. W nauczaniu, oprócz całościowych poprawnych pokazów, można już wprowadzać analityczny rozbiór ruchu na składowe z jednoczesnymi wskazówkami i uwagami siłowymi.Systematyczny trening w tym okresie ma ogromny wpływ na przebieg kolejnego, burzliwego etapu dojrzewania, w którym obserwuje się wyraźne zmniejszenie aktywności ruchowej, nawet do lenistwa ruchowego włącznie. Dlatego tak ważne jest rozwinięcie potrzeb i zainteresowań związanych z aktywnością ruchową poprzez proponowanie różnych treści i form ruch. Wielu badaczy podkreśla, że reakcje adaptacyjne wywołane w dzieciństwie energicznymi ćwiczeniami stale oddziaływują korzystnie na organizm w czasie wzrastania i rozwoju. Wypracowanie w tym okresie szerokiego potencjału motorycznego zapewni wszechstronne korzyści funkcjonalne, zdrowotne i społeczne.Właściwie przeprowadzone treningi karate są sprzyjającą formą zaspokajania naturalnych potrzeb młodego organizmu. Celem nadrzędnym takich zajęć jest stwarzanie warunków dla wszechstronnego rozwoju całego organizmu dziecka. Ćwiczący mają możliwość opanowania nowych niecodziennych form ruchu. Podstawą aktywności w tym okresie jest właściwa pozycja ciała, zgranie oddechu z ruchem, właściwe rozluźnianie i kurczenie mięśni, odpowiedni wewnętrzny stan psychiczny. Wspólny trening w dobrej atmosferze, charakterystycznej dla praktykujących właściwie rozumiane karate, jest wspaniałym środkiem oddziaływania na psychikę i wpływa na kształtowanie pozytywnych postaw. Niezwykle ważną rolę odgrywa poczucie przynależności do wspólnej społeczności karateków, przyjęcie obowiązujących norm zachowania, odpowiedzialności za współćwiczącego, za jego zdrowie, bezpieczeństwo, za jakość jego ćwiczenia. Wspólne dążenie do celu, przełamywanie własnych słabości, kształtowanie wiary we własne siły, spontaniczność, otwartość i życzliwość, panowanie nad emocjami jako warunek właściwego reagowania na dochodzące z otoczenia bodźce oraz kształtowanie osobowości poprzez systematyczną pracę i trening, nie tylko na sali treningowej, to istota i sens prawidłowej drogi karate. W treningu bardzo istotne jest stwarzanie, już od pierwszych zajęć, właściwej atmosfery. Wiele dzieci przychodzących na trening ma już silnie ukształtowaną, głównie przez środowisko szkolne i grupy rówieśnicze, chęć dominowania nad rówieśnikami oraz przejawia do innych swego rodzaju agresywność. Wszystkie natomiast chcą by je zauważać, doceniać oraz chwalić. Musimy więc, z jednej strony zaspokajać im te potrzeby, a z drugiej strony, pokazać w praktyce inny system wartości. Na treningu karate obowiązują pewne normy zachowania, obowiązuje etykieta. Bardzo ważne jest, aby dzieci wdrażać do przestrzegania tej etykiety w sposób świadomy. Muszą one wiedzieć i rozumieć co oznaczają oraz jakie mają znaczenie ukłony w różnych sytuacjach, na przykład ukłon do partnera przed rozpoczęciem wspólnego ćwiczenia i po jego ukończeniu, ukłon do swojego mistrza – nauczyciela, czy też ukłon przy wejściu i wyjściu na salę treningową. Muszą rozumieć dlaczego ćwiczenia można rozpoczynać tylko na komendę i natychmiast przerywać na określony sygnał. Muszą być świadome zadań, jakie stawia się przed nimi. Gdy nie uda im się wykonać czegoś dobrze, gdy ich zachowanie nie będzie godne małego karateki, muszą mieć szansę zrozumienia na czym polega ich niewłaściwe zachowanie i mieć natychmiastową szansę poprawienia się. Ważna jest chęć i wysiłek pracy nad sobą, przełamywanie własnych oporów i napotkanych trudności. Wielka jest radość i satysfakcja na dziecięcych twarzach, gdy uda im się poprawnie wykonać zadanie, gdy uda im się odważnie przyznać do jakiegoś błędu. Jeśli dziecko chce być już prawie dojrzałym karateką, lub wyobraża sobie, że już nim jest, zdolne jest do dużej koncentracji i wytrwałości w ćwiczeniach. W treningu karate, w którym biorą udział dzieci, ważne jest wywołanie różnorodnych nastrojów i inicjowanie różnych form aktywności, na przykład przechodzenie od aktywności do uspokojenia, od głośnych krzyków do milczenia, od koncentracji do relaksu, naśladowanie ruchów partnera lub instruktora, improwizacja ruchowa przy naśladowaniu zabaw małych kotków, piesków i innych zwierząt. Bardzo istotne jest również kształtowanie u dzieci umiejętności analizowania, poprawności zarówno własnego ruch jak i poprawności wykonania zadania ruchowego przez współćwiczącego, korygowanie błędów i pomoc w prawidłowym wykonaniu. Treść każdych zajęć musi być przemyślana i zaplanowana, a w czasie zajęć musi być elastycznie modyfikowana w zależności od dynamicznie zmieniających się warunków. Nie ma tu miejsca na pośpiech. Zadania stawiane dzieciom muszą być dostosowane do ich możliwości i potrzeb. Niezbędne jest stopniowanie trudności tak, aby dzieci mogły odnosić sukcesy, gdyż one są motorem ich dalszej aktywności.” To są opinie karateki z długoletnim stażem instruktorskim.

Nie zapominając o tym, że sztuki walki wywodzące się ze średniowiecznych dalekowschodnich systemów walki, będących systemami szkolenia ówczesnych wojowników, zmierzały do pozbawiania życia wrogów na polu walki. Ucząc dzieci i młodzież sztuk walki, trzeba kłaść nacisk nie tylko na stronę techniczną, ale również, a może przede wszystkim na moralną, wychowawczą, duchową. ,,Dążeniu do osiągnięcia doskonałości w wykonywaniu chwytów obronnych, uderzeń, rzutów, itp. jest podporządkowana metodyka nauczania i trening. Chodzi więc przede wszystkim o wielokrotne powtarzanie w długich okresach ćwiczeń fizycznych, które bezpośrednio mają przygotować człowieka do walki. […] Osiąganie w ten sposób biegłości w walce wręcz ma prowadzić – co wynika, choć nie zawsze wprost, z wypowiedzi propagatorów tego typu szkolenia – do wewnętrznej (w domyśle: pozytywnej) przemiany trenujących osób. W przygotowaniu obronnym, […] akcentuje wprowadzanie równowagi między ćwiczeniami fizycznymi a innymi oddziaływaniami pedagogicznymi i wychowawczymi, bez których kształtowanie postaw rzeczywiście obronnych jest mało efektywne, albo wręcz niemożliwe. Jednocześnie wyraźnie akcentuje, iż nie sposób przecenić znaczenia ćwiczeń fizycznych jako zasadniczych środków walki w starciu bezpośrednim.” ,,Głównym celem sztuk walki jest samo perfekcja. Droga duchowego rozwoju, droga życia i autokreacji jest tu ważniejsza niż sama technika. Nie znaczy to, iż także w samej praktyce nie należy dążyć do mistrzostwa […]. W klasycznej sztuce walki (chiń. Bushu, jap. Bujutsu) dążono do optymalizacji wyników w zakresie: 1) walki, 2) dyscypliny, 3) moralności.”

Trenowanie karate zaspokaja potrzeby przynależności, grupa ćwiczących jest kolektywem, razem trenujemy, razem wyjeżdżamy na obozy i zawody, wspólne starty integrują grupę. Zaspokaja potrzebę uznania, dobrze wykonane ćwiczenie, nauczenie się nowej formy, docenienie tego przez prowadzącego sprawia wiele radości. Udany występ na pokazie lub zawodach, budzi uznanie, sprawia satysfakcje. Potrzeba poznawcza realizowana jest przy przyswajaniu sobie nowych technik, podczas poznawania możliwości swojego ciała, jego sprawności i wytrzymałości. Potrzeba estetyczna odnajduje się w szukaniu piękna w ruchu, w sprawności. I najważniejsza z potrzeb, potrzeba samorealizacji osiągana jest w dążeniu do doskonałości, do mistrzostwa w sztuce walki, czasami idącego w parze z doskonaleniem sztuki, sukcesem sportowym

o sprawia, że karate niesie w sobie tak wysoki potencjał wychowawczy, tajemnicy tej należy szukać ,,założeniach programowych”, które określił mistrz Gichin Funakoshi w zasadach Karate Shotokan.

• Po pierwsze, rzecz w tym, aby doskonalić charakter.• Po pierwsze, rzecz w tym ,aby rozwijać siłę ducha.• Po pierwsze , rzecz w tym , aby bronić prawdziwości drogi.• Po pierwsze , rzecz w tym, aby szanować etykietę.• Po pierwsze, rzecz w tym, aby gorącość serca nie przesłaniała męstwa.Kierując się tymi zasadami każdy dobry instruktor osiągnie w swojej pracy nie tylko sukcesy sportowe, ale i wychowawcze. Kierując się tymi zasadami dążymy do kształtowania umysłów i charakterów, jeżeli przy okazji osiągniemy sukces sportowy, to ma to także znaczenie, służy on popularyzacji karate, zaspokaja potrzeby, ucznia i mistrza. Wynik nie może jednak przysłonić dobra ogólnego, jakim jest wychowanie młodego człowieka.

,Wpływ karate na zdrowie człowieka. Niewiele jest dyscyplin sportowych, które tak wspaniale wpływają na ogólna sprawność i wydolność fizyczną. Karate mogą uprawiać zarówno dzieci, dorośli, jak również ,,seniorzy”. W trakcie treningu karate angażowane są wszystkie grupy mięśni, zwiększa się znamiennie wydolność fizyczna (w każdej grupie ćwiczących niezależnie od wieku). Warunkiem dobrego rozwoju fizycznego i psychicznego jest umiejętne prowadzenie treningów karate przez instruktorów z odpowiednimi kwalifikacjami. Nie ma lepszej formy profilaktyki, a także leczenia wielu chorób układu krążenia, nadciśnienia tętniczego, miażdżycy, cukrzycy, otyłości i wielu innych schorzeń, jak regularne treningi karate pod okiem odpowiedzialnego trenera.

Przygotował Bartłomiej Salczyński WSSP Lublin