Izabela Wawrzynkiewicz

Sędzia Sądu Okręgowego w Łodzi

Nowelizacje KPC i KC w 2016 roku.

Wybrane zagadnienia.

Podstawa prawna:

USTAWA O ZMIANIE USTAWY O TERMINACH ZAPŁATY W TRANSAKCJACH

HANDLOWYCH, USTAWY - KODEKS CYWILNY ORAZ NIEKTÓRYCH INNYCH USTAW

z dnia 9 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1830)

- wejście w życie 1 stycznia 2016 roku

USTAWA O ZMIANIE USTAWY - KODEKS CYWILNY, USTAWY - KODEKS

POSTĘPOWANIA CYWILNEGO ORAZ NIEKTÓRYCH INNYCH USTAW

z dnia 10 lipca 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1311)

- wejście w życie 8 września 2016 roku

USTAWA O USUGACH ZAUFANIA ORAZ IDENTYFIKACJI ELEKTRONICZNEJ z dnia 5

września 2016 roku (Dz.U. z 2016 r. poz. 1579)

- wejście w życie 7 października 2016 roku

Nowelizacja kodeksu cywilnego

Celem ustawy jest zliberalizowanie przepisów o formie czynności prawnych i nowe

ujęcie dokumentu w postępowaniu cywilnym.

Ich efektem będzie zwiększenie dostępu do sądu poprzez poszerzenie katalogu spraw, które

będą rozpoznawane w postępowaniach elektronicznych.

Ma temu służyć możliwość wnoszenia pism procesowych za pośrednictwem systemu

teleinformatycznego i dokonywania doręczeń elektronicznych, także w tradycyjnych

postępowaniach cywilnych.

ODSETKI….

Stan prawny przed 1.1.2016 r.

Do końca 2015 r. ustawa stanowiła w art. 359 § 2 kc, że w wypadku zastrzeżenia

obowiązku zapłaty odsetek bez określenia ich wysokości, dłużnik obowiązany był

płacić odsetki ustawowe.

Wysokość odsetek ustawowych ustalana była jednolicie dla odsetek kapitałowych i odsetek

za opóźnienie, określało ją rozporządzenie Rady Ministrów.

W ostatnim okresie obowiązywania przepisu w tym kształcie odsetki ustawowe wynosiły 8%

w stosunku rocznym.

Od 1 stycznia 2016 roku są odsetki

W wyniku nowelizacji wysokość stóp odsetek związana zostanie ze stopą referencyjną NBP.

Zmiany stopy referencyjnej NBP będą wpływały na zmianę stawek odsetek

ustawowych bez konieczności zmian przepisów prawa.

Stopa referencyjna NBP wynosi aktualnie 1,50% .

Wysokość odsetek ustawowych oraz odsetek ustawowych za opóźnienie ogłaszana będzie

w drodze obwieszczenia przez Ministra Sprawiedliwości w Dzienniku Urzędowym

Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.

Wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych ogłaszana będzie

w ten sam sposób przez ministra właściwego do spraw gospodarki.

Art. 359 [Odsetki]

§ 1. Odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności

prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu.

§ 2. Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki

ustawowe w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku

Polskiego i 3,5 punktów procentowych.

§ 2.1. Maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w

stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych

(odsetki maksymalne).

§ 2.2. Jeżeli wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej przekracza

wysokość odsetek maksymalnych, należą się odsetki maksymalne.

§ 2.3. Postanowienia umowne nie mogą wyłączać ani ograniczać przepisów o odsetkach

maksymalnych, także w razie dokonania wyboru prawa obcego. W takim przypadku stosuje

się przepisy ustawy.

§ 3.(uchylony)

§ 4. Minister Sprawiedliwości ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym

Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", wysokość odsetek ustawowych.

Art. 481 [Opóźnienie świadczeń pieniężnych]

§ 1. Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może

żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby

opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

§ 2. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki

ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego

Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Jednakże gdy wierzytelność jest

oprocentowana według stopy wyższej, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie

według tej wyższej stopy.

§ 2.1. Maksymalna wysokość odsetek za opóźnienie nie może w stosunku rocznym

przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie (odsetki

maksymalne za opóźnienie).

§ 2.2. Jeżeli wysokość odsetek za opóźnienie przekracza wysokość odsetek

maksymalnych za opóźnienie, należą się odsetki maksymalne za opóźnienie.

§ 2.3. Postanowienia umowne nie mogą wyłączać ani ograniczać przepisów o odsetkach

maksymalnych za opóźnienie, także w przypadku dokonania wyboru prawa obcego. W takim

przypadku stosuje się przepisy ustawy.

§ 2.4. Minister Sprawiedliwości ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym

Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie.

§ 3. W razie zwłoki dłużnika wierzyciel może nadto żądać naprawienia szkody na zasadach

ogólnych.

USTAWA O TERMINACH ZAPŁATY W TRANSAKCJACH HANDLOWYCH

z dnia 8 marca 2013 r.

tekst jednolity z dnia 10 maja 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 684)

Art. 4 [Określenia ustawowe] Użyte w ustawie określenia oznaczają:

1) transakcja handlowa - umowę, której przedmiotem jest odpłatna dostawa towaru lub

odpłatne świadczenie usługi, jeżeli strony, o których mowa w art. 2, zawierają ją w związku z

wykonywaną działalnością;

2) podmiot publiczny - podmioty, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1-3a ustawy z dnia

29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych;

3) odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych - odsetki w

wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i ośmiu

punktów procentowych.

Art. 4a [Wyłączenie stosowania przepisu Kodeksu cywilnego] Do transakcji handlowych

nie stosuje się przepisu art. 481 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny

(Dz.U. z 2016 r. poz. 380 i 585).

Podsumowując, możliwe będzie zastosowanie następujących odsetek:

1. Odsetki kapitałowe będą należne, jako:

-odsetki ustawowe (kapitałowe), które w stosunku rocznym są równe sumie stopy

referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych, jeżeli wysokość

odsetek nie jest w inny sposób określona;

-odsetki umowne (kapitałowe) w wysokości określonej w umowie (nie wyższe jednak, niż

odsetki maksymalne), jeśli wysokość odsetek wynika z czynności prawnej,

-odsetki maksymalne (kapitałowe), które w stosunku rocznym odpowiadają dwukrotności

wysokości odsetek ustawowych, które z kolei w stosunku rocznym są równe sumie stopy

referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych.

2. Jeśli chodzi o odsetki za opóźnienie, to będą należne jako:

-odsetki ustawowe za opóźnienie, które w stosunku rocznym są równe sumie stopy

referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych, jeżeli stopa

odsetek za opóźnienie nie była oznaczona,

-odsetki umowne za opóźnienie, według określonej stopy procentowej, (nie wyższej jednak,

niż odsetki maksymalne za opóźnienie),

-odsetki maksymalne za opóźnienie, które w stosunku rocznym odpowiadają dwukrotności

wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie, które z kolei w stosunku rocznym są równe

sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych.

-odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych w wysokości równej. sumie

stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 8 punktów procentowych

Ustawa nie reguluje w sposób odrębny wysokości maksymalnych odsetek za opóźnienie w

transakcjach handlowych, wobec czego zastosowanie mają maksymalne odsetki za

opóźnienie określone w art. 481 § 2.1 k.c.

Oznaczenie odsetek w tytule egzekucyjnym (nakazie zapłaty, wyroku)

po nowelizacji od 1 stycznia 2016 roku

Wydaje się, że właściwe będzie użycie w pozwach i orzeczeniach następujących

zwrotów:

…z odsetkami ustawowymi za opóźnienie ,

… z odsetkami maksymalnymi za opóźnienie,

…z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych

W przypadku odsetek umownych za opóźnienie powinno się dopuścić użycie

wyrażenia np.:

… z odsetkami umownymi za opóźnienie w wysokości 10% w stosunku rocznym, lecz w

wysokości nie wyższej niż odsetki maksymalne za opóźnienie

…z odsetkami umownymi za opóźnienie w wysokości 10% w stosunku rocznym nie

przekraczającej dwukrotności wysokości odsetek za opóźnienie

Nowy przepis

Art. 65.1 [Przepisy o oświadczeniach woli, zakres stosowania]

Przepisy o oświadczeniach woli stosuje się odpowiednio do innych oświadczeń.

Przepis dotyczy tylko oświadczeń o skutkach materialnoprawnych – takich, których złożenie

ma wpływ na powstanie, ustanie czy treść praw

i obowiązków prywatnoprawnych.

A zatem będą to:

1. tzw. oświadczenia wiedzy

2. akty komunikujące uczucia (przebaczenie).

Które przepisy da się zastosować odpowiednio?

Możliwe wydaje się ostrożne stosowanie:

art. 60 KC - nie w tym zakresie, w jakim definiuje on oświadczenie woli, ale w tym jego

fragmencie, w którym ustanawia on zasadę swobody formy oświadczeń.

art. 61 i 62 KC dla ustalenia, czy i kiedy zostały złożone.

art. 65 KC, co polegałoby na przyznaniu prymatu zgodnemu rozumieniu oświadczenia

przez obie strony procesu komunikacji oraz, w razie braku takiego zgodnego rozumienia,

na konieczności uwzględniania jego obiektywnego znaczenia, a zatem takiego znaczenia,

jakie ma ono według przyjętych w danej społeczności reguł znaczeniowych.

przepisy o wadach oświadczeń woli – wątpliwe, a jeśli tak, to zachować bardzo dużą

ostrożność

Niemożliwe całkowicie wydaje się stosowanie odpowiednie:

art. 83 KC[Pozorność]

art. 64 KC[Orzeczenie zastępujące]

Do kodeksu cywilnego wprowadzono formę dokumentową,

jako nowy typ formy szczególnej.

Dotychczas definicję dokumentu zawierał jedynie Kodeks postępowania cywilnego, który

wyróżniał dokumenty urzędowe oraz dokumenty prywatne.

Aby pismo zostało uznane za którykolwiek z rodzajów dokumentu, musiało być podpisane,

chyba że przepis szczególny stanowił inaczej.

Przykładowo moc wydruków komputerowych aktualnych informacji wpisanych do

rejestrów KRS została zrównana przez ustawę o KRS z mocą dokumentów urzędowych.

Nowe przepisy:

Art. 772

[Oświadczenie woli w postaci dokumentu]

Do zachowania dokumentowej formy czynności prawnej wystarcza złożenie oświadczenia

woli w postaci dokumentu, w sposób umożliwiający ustalenie osoby składającej

oświadczenie.

Art. 773

[Nośnik informacji jako dokument]

Dokumentem jest nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jej treścią.

A zatem forma dokumentowa w KC oznacza:

- nie wymaga się, aby dokument opatrzony był podpisem,

- walor dokumentu przysługiwać będzie informacji zapisanej na nośniku innym niż papier.

Wystarczy, że sposób utrwalenia informacji będzie umożliwiał jej zachowanie i odtworzenie.

Tym samym za dokument uznawane będą obrazy, dźwięki, wiadomości e-mail, sms czy też

pliki komputerowe.

Do tej pory wydruki korespondencji e-mailowej i nagrania rozmów telefonicznych mogły być

wykorzystywane jedynie jako środki uprawdopodabniające fakt złożenia oświadczenia woli

określonej treści, a w przypadku sporu – jako tzw. inne środki dowodowe.

Dokumentowa forma czynności prawnych – przesłanki muszą być spełnione łącznie:

1. sporządzenie dokumentu (prywatnego lub publicznego), którego treść odzwierciedla

fakt złożenia oświadczenia woli określonego podmiotu (lub obu stron czynności

prawnej).

2. sposób ujęcia wspomnianego oświadczenia (oświadczeń) w dokumencie powinien

umożliwiać ustalenie tożsamości osób je składających.

Pojęcie nośnika informacji

Literalne brzmienie definicji dokumentu zawartej w art. 77.3 KC obejmuje zatem w zasadzie

każdy substrat materialny mający jakąkolwiek wartość poznawczą.

Definicja ta, jak się wydaje, powinna przede wszystkim służyć dookreśleniu formy

dokumentowej, o której mowa w art. 77.2 KC.

Kryterium trwałości

kryterium trwałości nie jest immanentnie związane z nośnikiem informacji.

tam gdzie ustawodawca uznaje to kryterium za istotne, daje temu wyraz w treści przepisu.

Skoro pojęcie dokumentu zostało zdefiniowane na potrzeby spełniania określonej roli

dowodowej, to kryterium trwałości informacji zamieszczonej na danym nośniku winno być

jednym z kluczowych elementów jego definicji

Możliwość odtwarzania

Zdaniem projektodawcy definicja dokumentu zawarta w art. 77.3 KC obejmuje również

kryterium możliwości odtwarzania informacji zawartych w dokumencie.

W uzasadnieniu projektu nowelizacji wyraźnie podkreślono, że treść dokumentu „musi

zostać odpowiednio utrwalona w sposób umożliwiający jej odtworzenie”.

Treść dokumentu

W uzasadnieniu projektu nowelizacji:

„konstytutywną cechą dokumentu” w świetle art. 77.3 KC jest „jego intelektualna

zawartość, czyli informacja – treść obejmująca różnego rodzaju oświadczenia, w tym

oświadczenia woli”.

Kryterium możliwości zapoznania się z treścią dokumentu

Zgodnie z art. 61 KC, przy oświadczeniach woli indywidualnie adresowanych należy bowiem

brać pod uwagę możliwość zapoznania się z treścią oświadczenia rozpatrywaną z

punktu widzenia umiejętności percepcyjnych adresata.

Wydaje się, że

O możliwości zapoznania się z treścią nośnika informacji winien przesądzać stan

wiedzy technicznej w danym momencie, właściwym dla zastosowania danego dokumentu

w obrocie cywilnoprawnym.

Art. 81 [Data pewna] brzmienie 7.10.2016 r.

§ 1. Jeżeli ustawa uzależnia ważność albo określone skutki czynności prawnej od

urzędowego poświadczenia daty, poświadczenie takie jest skuteczne także względem osób

nieuczestniczących w dokonaniu tej czynności prawnej (data pewna).

§ 2. Czynność prawna ma datę pewną także w wypadkach następujących:

1) w razie stwierdzenia dokonania czynności w jakimkolwiek dokumencie urzędowym

- od daty dokumentu urzędowego;

2) w razie umieszczenia na obejmującym czynność dokumencie jakiejkolwiek

wzmianki przez organ państwowy, organ jednostki samorządu terytorialnego albo przez

notariusza - od daty wzmianki;

3)

w razie opatrzenia kwalifikowanym elektronicznym znacznikiem czasu dokumentu

w postaci elektronicznej - od daty opatrzenia kwalifikowanym elektronicznym znacznikiem

czasu.

§ 3. W razie śmierci jednej z osób podpisanych na dokumencie datę złożenia przez tę

osobę podpisu na dokumencie uważa się za pewną od daty śmierci tej osoby.

W art. 81 § 2 pkt 2 KC przewidziano, że czynność prawna ma datę pewną w razie

umieszczenia na obejmującym czynność dokumencie jakiejkolwiek wzmianki przez

organ państwowy, organ jednostki samorządu terytorialnego albo przez notariusza.

W świetle nowej definicji dokumentu trudno jednoznacznie orzec, czy – przykładowo –

odesłanie przez notariusza drogą mailową uwag do przesłanego mu w ten sam sposób

skanu umowy lub pliku zawierającego tekst umowy, nada tej umowie walor daty

pewnej.

Literalne brzmienie przepisów sugerowałoby odpowiedź twierdzącą,

jednak powiązanie daty pewnej z formą pisemną raczej przemawia za odrzuceniem

takiego rozwiązania.

Nowelizacja wprowadza zmianę w odniesieniu do formy rozwiązania umowy za zgodą

obu stron, a także odstąpienia oraz wypowiedzenia umowy, która została zawarta w

formie pisemnej (a także elektronicznej i dokumentowej).

Art. 77 [Zmiany umowy; rozwiązanie; odstąpienie; wypowiedzenie pisemnej]

§ 1. Uzupełnienie lub zmiana umowy wymaga zachowania takiej formy, jaką ustawa lub

strony przewidziały w celu jej zawarcia.

§ 2. Jeżeli umowa została zawarta w formie pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej, jej

rozwiązanie za zgodą obu stron, jak również odstąpienie od niej albo jej

wypowiedzenie wymaga zachowania formy dokumentowej,

chyba że ustawa lub umowa zastrzega inną formę powinno być stwierdzone pismem.

§ 3. Jeżeli umowa została zawarta w innej formie szczególnej, jej rozwiązanie za zgodą obu

stron wymaga zachowania takiej formy, jaką ustawa lub strony przewidziały w celu jej

zawarcia; natomiast odstąpienie od umowy albo jej wypowiedzenie powinno być stwierdzone

pismem.

Art. 73 [Rygor ad solemnitatem i ad eventum Pod rygorem nieważności; dla

określonych skutków]

§ 1. Jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej formę

pisemną, dokumentową albo elektroniczną, czynność dokonana bez zachowania

zastrzeżonej formy jest nieważna tylko wtedy, gdy ustawa przewiduje rygor nieważności.

§ 2. Jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej inną formę szczególną, czynność

dokonana bez zachowania tej formy jest nieważna. Nie dotyczy to jednak wypadków, gdy

zachowanie formy szczególnej jest zastrzeżone jedynie dla wywołania określonych skutków

czynności prawnej.

Art. 74 [Rygor ad probationem Dla celów dowodowych ]

§ 1. Zastrzeżenie formy pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej bez rygoru nieważności

ma ten skutek, że w razie niezachowania zastrzeżonej formy nie jest w sporze dopuszczalny

dowód z zeznań ze świadków lub ani dowód z przesłuchania stron na fakt dokonania

czynności. Przepisu tego nie stosuje się, gdy zachowanie formy

pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej jest zastrzeżone jedynie dla wywołania

określonych skutków czynności prawnej.

§ 2. Jednakże mimo niezachowania formy

pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej przewidzianej dla celów

dowodowych , dowód z zeznań ze świadków lub dowód z przesłuchania stron jest

dopuszczalny, jeżeli obie strony wyrażą na to zgodę, jeżeli żąda tego konsument w sporze z

przedsiębiorcą albo jeżeli fakt dokonania czynności prawnej jest będzie uprawdopodobniony

za pomocą dokumentu pisma.

§3. Jeżeli forma pisemna, dokumentowa albo elektroniczna jest zastrzeżona dla oświadczeni

a jednej ze stron,

w razie jej niezachowania dowód z zeznań świadków lub z przesłuchania stron na fakt dokon

ania tej czynności jest dopuszczalny także na żądanie drugiej strony.

§ 4. Przepisów

o skutkach niezachowania formy formie pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej

przewidzianej dla celów dowodowych nie stosuje się do czynności prawnych w stosunkach

między przedsiębiorcami.

Art. 76 [Forma zastrzeżona przez strony Zastrzeżona w umowie]

Jeżeli strony zastrzegły w umowie, że określona czynność prawna między

nimi ma powinna być dokonana w szczególnej formie, czynność ta dochodzi do skutku tylko

przy zachowaniu zastrzeżonej formy. Jednakże gdy strony zastrzegły dokonanie czynności w

formie pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej, nie określając skutków niezachowania

tej formy, poczytuje się w razie wątpliwości poczytuje się, że była ona zastrzeżona wyłącznie

dla celów dowodowych.

Do ułatwienia obrotu profesjonalnego przyczynić się powinna zmiana art. 77.1. KC

Art. 77

1

[Związanie pismem potwierdzającym]

§ 1. W wypadku gdy umowę zawartą pomiędzy przedsiębiorcami bez zachowania formy

pisemnej jedna strona niezwłocznie potwierdzi w piśmie skierowanym do drugiej strony, a

pismo to zawiera zmiany lub uzupełnienia umowy, niezmieniające istotnie jej treści, strony

wiąże umowa o treści określonej w piśmie potwierdzającym, chyba że druga strona

niezwłocznie się temu sprzeciwiła na piśmie.

§ 2. W przypadku gdy umowę zawartą pomiędzy przedsiębiorcami bez

zachowania formy dokumentowej jedna strona niezwłocznie potwierdzi w dokumencie

skierowanym do drugiej strony, a dokument ten zawiera zmiany lub uzupełnienia umowy,

niezmieniające istotnie jej treści, strony wiąże umowa o treści określonej w

dokumencie potwierdzającym, chyba że druga strona niezwłocznie się temu

sprzeciwiła w dokumencie.

Co ciekawe wraz z uchyleniem

art. 78 par. 2 kc e-podpis przestaje być

jedną z postaci formy pisemnej

Art. 78 [Forma pisemna]

§ 1. Do zachowania pisemnej formy czynności prawnej wystarcza złożenie własnoręcznego

podpisu na dokumencie obejmującym treść oświadczenia woli. Do zawarcia umowy

wystarcza wymiana dokumentów obejmujących treść oświadczeń woli, z których każdy jest

podpisany przez jedną ze stron, lub dokumentów, z których każdy obejmuje treść

oświadczenia woli jednej ze stron i jest przez nią podpisany.

§ 2. (uchylony) Oświadczenie woli złożone w postaci elektronicznej opatrzone bezpiecznym

podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu

jest równoważne z oświadczeniem woli złożonym w formie pisemnej.

Forma elektroniczna

UZASADNIENIE PROJEKTU

…

Projekt zawiera propozycję wyodrębnienia expressis verbis formy.

Umieszczenie definicji formy elektronicznej w odrębnym przepisie jednoznacznie przesądzi o

tym, że stanowi ona odrębny, choć równoważny w stosunku do formy pisemnej, typ

formy szczególnej.

Wyodrębnienie formy elektronicznej usuwa także spór wokół możliwości posłużenia się tą

formą przez osoby mogące czytać, lecz niemogące pisać.

Art. 781

[Elektroniczna forma czynności prawnej]

NOWY PRZEPIS

§ 1. Do zachowania elektronicznej formy czynności prawnej wystarcza złożenie

oświadczenia woli w postaci elektronicznej i opatrzenie go bezpiecznym podpisem

elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu.

§ 2. Oświadczenie woli złożone w formie elektronicznej jest równoważne z

oświadczeniem woli złożonym w formie pisemnej, chyba że ustawa lub czynność

prawna zastrzega inaczej.

Od 7.10.2016 r.

§ 1. Do zachowania elektronicznej formy czynności prawnej wystarcza złożenie

oświadczenia woli w postaci elektronicznej i opatrzenie go bezpiecznym

kwalifikowanym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego

kwalifikowanego certyfikatu.

§ 2. Oświadczenie woli złożone w formie elektronicznej jest równoważne z

oświadczeniem woli złożonym w formie pisemnej, chyba że ustawa lub czynność

prawna zastrzega inaczej.

Podsumowując…

W przypadku zastrzeżenia tej formy, skutki jej niedochowania będą uregulowane

analogicznie do skutków niedochowania formy pisemnej.

Strony, zastrzegając w umowie formę dokumentową, powinny określić jej skutek.

W razie braku takiego postanowienia w umowie, forma ta będzie traktowana jako

zastrzeżona wyłącznie dla celów dowodowych.

Jeżeli nie została zachowana forma pisemna lub dokumentowa zastrzeżona dla

jednostronnej czynności prawnej, to druga strona nie może ponosić negatywnych

konsekwencji niezachowania wymaganej formy.

Dlatego, na jej żądanie, będzie dopuszczalny dowód ze świadków lub z przesłuchania

stron na fakt dokonania tej czynności.

…

Istotne jest zrównanie statusu dokumentów w postaci elektronicznej z dokumentami

„papierowymi" w zakresie obowiązku udostępnienia ich sądowi (ściślej: udostępnienia

informatycznego nośnika danych, na którym jest zapisany dokument).

Dokument w formie pisemnej i elektronicznej będzie korzystał z domniemania

prawdziwości (autentyczności), a także z domniemania, że pochodzi od osoby, która

sygnowała go podpisem.

Zmiany w KPC odnośnie dowodów z dokumentów

Ustawodawca zdecydował, że nowy art. 243.1 KPC spowoduje, iż przepisy oddziału

dotyczącego dokumentów będzie się stosować do dokumentów zawierających tekst,

umożliwiających ustalenie ich wystawców.

Art. 243.1. KPC

Przepisy niniejszego oddziału stosuje się do dokumentów zawierających tekst,

umożliwiających ustalenie ich wystawców.

Art. 308 KPC

Dowody z innych dokumentów niż wymienione w art. 243.1, w szczególności zawierających

zapis obrazu, dźwięku albo obrazu i dźwięku, sąd przeprowadza, stosując odpowiednio

przepisy

o dowodzie z oględzin oraz

o dowodzie z dokumentów.

KODEKS POSTĘPOWANIA CYWILNEGO

Wyłączenie sędziego

PRZYKŁADOWE PRZYCZYNY WYŁĄCZENIA SĘDZIEGO

I. niechętny stosunek sędziego do strony okazywany w toku postępowania -

Postanowienie SN z 1984-11-07, II CZ 117/84

II. nie decyduje o wyłączeniu sam fakt znajomości, nawet "osobistej", strony, lecz

szczególny układ stosunków osobistych, który powodowałby trudność w zachowaniu przez

sędziego bezstronnej podstawy w rozstrzyganiu sporu dotyczącego tej strony. Cechą takich

stosunków może być emocjonalne nastawienie do danej osoby lub powiązania wpływające

na interesy lub pozycję życiową sędziego - postanowienie SN z 1977-09-14, I PO 15/77

III. przeświadczenie strony co do tego, że sędzia prowadzi proces wadliwie -

postanowienie SA w Białymstoku z 1995-10-26, I ACz 309/95

Postanowienie SA w Łodzi sygn. akt I ACz 231/11

Ocena przesłanek wyłączenia nie powinna być zatem całkowicie zobiektywizowana, lecz

dokonywana z uwzględnieniem stanowiska strony.

Subiektywne przekonanie powoda mogło dodatkowo doznać wzmocnienia z uwagi na

specyficzne okoliczności sporu i osadzenie konfliktu w lokalnym środowisku prawniczym, w

którym zarówno strony, ich pełnomocnicy, jak i sędzia i członkowie jego rodziny ( żona

wykonująca zawód radcy prawnego), a także świadek (także radca prawny) na co dzień

funkcjonują.

Postanowienie SA w Łodzi sygn. akt I ACz 462/09 z dnia 2.06.2009 roku

Wnioskodawca wskazywał na sposób prowadzenia rozprawy i wypowiedzi sędziego, które w

jego ocenie jednoznacznie potwierdzały negatywne nastawienie do wnioskodawcy i brak

bezstronności sędziego w rozpatrywanej sprawie. /…/

Biorąc pod uwagę aktualną treść normatywną art. 49 kpc wyjaśnienie sędziego składane

zgodnie z art. 52§2 kpc nie może ograniczać się jedynie do zanegowania stosunku

osobistego łączącego sędziego ze stroną lub jej przedstawicielem. Wyjaśnienie powinno

dotyczyć wszystkich zarzutów stawianych sędziemu, które w ocenie wnioskodawcy wskazują

na brak bezstronności./…/

Sąd Apelacyjny uznał, że emocjonalne wypowiedzi sędziego nie zaprzeczone w złożonych

wyjaśnieniach mogły budzić u wnioskodawcy wątpliwości co do jego bezstronności, a to

uzasadnia wyłączenie go od rozpoznania sprawy. /…/

Od 8 września 2016 roku

art. 50 § 3 otrzymuje brzmienie:

§ 3. Do czasu rozstrzygnięcia wniosku o wyłączenie sędziego sędzia, którego dotyczy

wniosek, może podejmować dalsze czynności.

Do czasu rozstrzygnięcia wniosku o wyłączenie sędziego nie może zostać wydane

orzeczenie lub zarządzenie kończące postępowanie w sprawie.”

Dotychczas w przypadku złożenia wniosku o wyłączenie sędzia mógł aż do rozstrzygnięcia

sprawy o wyłączenie spełniać tylko czynności niecierpiące zwłoki, które były wąsko

rozumiane w judykaturze, jako rozpoznanie wniosku o zabezpieczenie bądź

przeprowadzenie czynności, których nie będzie można powtórzyć.

Uzasadnieniem dla tej zmiany jest konieczność zapewnienia efektywności postępowań.

art. 51 otrzymuje brzmienie:

„Art. 51. Sędzia zawiadamia sąd o zachodzącej podstawie swojego wyłączenia.”

Przepis art. 51 odnosi się do sytuacji, gdy sam sędzia zgłasza żądanie wyłączenia ze

względu na łączący go z jedną ze stron stosunek osobisty mogący wywołać wątpliwości co

do jego bezstronności (art. 49) lub ze względu na wystąpienie jednej z przesłanek z art. 48.

Na sędzi spoczywa wówczas jedynie obowiązek zawiadomienia o podstawie wyłączenia;

nie jest konieczne jej uprawdopodobnienie.

Złożenie zawiadomienia nie jest ograniczone żadnym terminem, a sędzia, zawiadamiając

sąd o zachodzącej podstawie swojego wyłączenia, nie jest obowiązany wstrzymać się od

udziału w sprawie.

art. 52 dodaje się § 3 w brzmieniu:

„§ 3. Uwzględniając wniosek o wyłączenie sędziego, sąd znosi postępowanie w zakresie

obejmującym udział tego sędziego w sprawie po złożeniu wniosku, chyba że czynności

przez niego podejmowane były czynnościami niecierpiącymi zwłoki.”;

W sytuacji zniesienia postępowania czynności podjęte będą musiały ulec powtórzeniu, a

powstałe w tym wypadku wydatki poniosą strony.

Pełnomocnictwo

art. 89 § 1 otrzymuje brzmienie

Art. 89. § 1. Pełnomocnik jest obowiązany przy pierwszej czynności procesowej

dołączyć do akt sprawy pełnomocnictwo z podpisem mocodawcy lub wierzytelny odpis

pełnomocnictwa wraz z odpisem dla strony przeciwnej. Adwokat, radca prawny, rzecznik

patentowy, a także radca Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa mogą sami uwierzytelnić

odpis udzielonego im pełnomocnictwa oraz odpisy innych dokumentów wykazujących ich

umocowanie. Sąd może w razie wątpliwości zażądać urzędowego poświadczenia podpisu

strony . Zdania pierwszego nie stosuje się w przypadku dokonania czynności procesowej w

elektronicznym postępowaniu upominawczym, jednak pełnomocnik powinien powołać się na

pełnomocnictwo, wskazując jego datę, zakres oraz okoliczności wymienione w art.

87 Złożenie dokumentu wykazującego umocowanie lub jego uwierzytelnionego odpisu nie

jest wymagane, jeżeli stwierdzenie przez sąd umocowania jest możliwe na podstawie

wykazu lub innego rejestru, do którego sąd ma dostęp drogą elektroniczną.

§ 11

. Przepisu § 1 nie stosuje się do czynności procesowej dokonanej za

pośrednictwem systemu teleinformatycznego, w przypadku gdy przepis szczególny

przewiduje, że czynności można dokonać wyłącznie za pośrednictwem tego systemu. W

takim przypadku pełnomocnik powołuje się na pełnomocnictwo, wskazując jego zakres oraz

okoliczności wymienione w art. 87.

§ 2. W toku sprawy pełnomocnictwo może być udzielone ustnie na posiedzeniu sądu przez

oświadczenie złożone przez stronę i wciągnięte do protokołu.

§ 3. (uchylony).

art. 130.5 KPC otrzymuje brzmienie:

„Art. 130.5. W przypadkach, o których mowa w art. 125 oraz art. 130 –130.4 KPC, czynności

przewodniczącego może wykonywać referendarz sądowy.”

Wydanie wyroku na posiedzeniu niejawnym

po art. 148 KPC dodaje się art. 148.1 KPC w brzmieniu:

§ 1. Sąd może rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym, gdy pozwany uznał

powództwo lub gdy po złożeniu przez strony pism procesowych i dokumentów, w tym

również po wniesieniu zarzutów lub sprzeciwu od nakazu zapłaty albo sprzeciwu od wyroku

zaocznego, sąd uzna − mając na względzie całokształt przytoczonych twierdzeń i

zgłoszonych wniosków dowodowych − że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne.

§ 2. W przypadkach, o których mowa w § 1, sąd wydaje postanowienia dowodowe na

posiedzeniu niejawnym.

§ 3. Rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym jest niedopuszczalne, jeżeli strona w

pierwszym piśmie procesowym złożyła wniosek o przeprowadzenie rozprawy, chyba że

pozwany uznał powództwo.”

Dopuszczono do rozpoznania sprawy (i wydania wyroku) na posiedzeniu niejawnym, poza

dotychczasowym przypadkiem wydania tzw. zastrzeżonego wyroku zaocznego (art. 341

KPC).

Prowadzi to wprawdzie do ograniczenia zasady jawności i kontradyktoryjności procesu

cywilnego, lecz przyczyni się do realizacji zasady szybkości, rozpoznania sprawy bez

zbędnej zwłoki.

MEDIACJA…

Art. 187 [Treść]

§ 1. Pozew powinien czynić zadość warunkom pisma procesowego, a nadto zawierać:

1) dokładnie określone żądanie, a w sprawach o prawa majątkowe także oznaczenie

wartości przedmiotu sporu, chyba że przedmiotem sprawy jest oznaczona kwota pieniężna;

2) przytoczenie okoliczności faktycznych uzasadniających żądanie, a w miarę potrzeby

uzasadniających również właściwość sądu;

3) informację, czy strony podjęły próbę mediacji lub innego pozasądowego sposobu rozwiąz

ania sporu, a w przypadku gdy takich prób nie podjęto, wyjaśnienie przyczyn ich niepodjęcia.

Z dniem 1.1.2016 r. wprowadzono obligatoryjny formalny element do pozwu.

W uzasadnieniu projektu tej nowelizacji (Druk sejmowy Nr 3432, Sejm VII Kadencji)

stwierdzono, co następuje:

Podstawowym celem nowego rozwiązania jest podniesienie wśród obywateli świadomości

istnienia mediacji i innych metod pozasądowego rozwiązywania sporów poprzez wyraźne

wskazanie stronom konfliktu, że przed skierowaniem sprawy do sądu powinny podjąć próbę

rozwiązania sporu w drodze polubownej, zachęcenie i skłonienie ich do skorzystania z takiej

alternatywy.

W każdej sprawie powód przed złożeniem pozwu powinien zweryfikować, czy w powstałym

sporze jest możliwe ugodowe rozwiązanie sporu.

Oczekiwanym efektem nowelizacji jest utrwalenie w społeczeństwie przekonania, że

skierowanie sprawy do sądu powinno zostać poprzedzone próbą rozwiązania konfliktu za

pomocą mediacji lub przy użyciu innego rodzaju polubownej metody rozwiązania sporu.

Jeżeli takiej próby zaniechano, powód ma obowiązek wyjaśnienia przyczyn rezygnacji.

Zgodnie z tym założeniem brak informacji o działaniach związanych z polubownym

rozwiązaniem sporu na etapie przesądowym nie zostanie obarczony sankcją zwrotu pozwu.

Ponieważ brak informacji o skorzystaniu z polubownych metod rozwiązania sporu nie

uniemożliwia nadania sprawie dalszego biegu, przewodniczący nie będzie wzywał powoda

do uzupełnienia braków formalnych pozwu, a także nie będzie mógł zastosować sankcji

zwrotu pozwu – zgodnie z art. 130 § 1 KPC.

Jak należy skonstruować pozew, aby spełnić nowe wymagania?

Przepis nie wymaga od powoda udowodnienia podjęcia konkretnych działań, jak to miało

miejsce w uchylonej regulacji art. 479.12 k.p.c. w postępowaniu gospodarczym.

Wystarczające wydaje się poinformowanie o podjęciu takiej próby, bez wykazywania

sposobu ani rezultatu podjętych działań.

Nie ma negatywnych skutków procesowych dla powoda, gdy nie dochowa staranności w

dążeniu do pozasądowego rozwiązania sporu. Przepis ma charakter informujący sąd o

dobrej woli powoda i konieczności złożenia powództwa, niż nakładający na powoda

obowiązek podjęcia konkretnych działań

Powód nie ma też obowiązku ustosunkować się w pozwie do twierdzenia pozwanego,

skierowanego przeciwko roszczeniu, złożonego w toku rokowań pozasądowych, jeśliby się

takie odbyły.

Podjęcie próby polubownego zakończenia sporu może być niecelowe i można wtedy

wskazać motywy, jakimi się kierował powód, odstępując od podjęcia takiej próby.

Koszty…

Art. 109. § 1. Roszczenie o zwrot kosztów wygasa, jeśli strona najpóźniej przed

zamknięciem rozprawy bezpośrednio poprzedzającej wydanie orzeczenia nie złoży sądowi

spisu kosztów albo nie zgłosi wniosku o przyznanie kosztów według norm przepisanych.

Jednakże o kosztach należnych stronie działającej bez adwokata, radcy prawnego lub

rzecznika patentowego sąd orzeka z urzędu.

§ 2. Orzekając o wysokości przyznanych stronie kosztów procesu, sąd bierze pod uwagę

celowość poniesionych kosztów oraz niezbędność ich poniesienia z uwagi na charakter

sprawy. Przy ustalaniu wysokości kosztów poniesionych przez stronę reprezentowaną

przez pełnomocnika będącego adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym,

sąd bierze pod uwagę niezbędny nakład pracy pełnomocnika oraz czynności podjęte przez

niego w sprawie, w tym czynności podjęte w celu polubownego rozwiązania sporu, również

przed wniesieniem pozwu, a także charakter sprawy i wkład pełnomocnika w przyczynienie

się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia.

Art. 128 [Załączniki]

§ 1. Do pisma procesowego należy dołączyć jego odpisy i odpisy załączników dla

doręczenia ich uczestniczącym w sprawie osobom, a ponadto, jeżeli w sądzie nie złożono

załączników w oryginale, po jednym odpisie każdego załącznika do akt sądowych.

§ 2. Do pisma procesowego wnoszonego za pośrednictwem systemu

teleinformatycznego dołącza się poświadczone elektronicznie odpisy załączników.

Art. 129 [Oryginał dokumentu]

§ 1. Strona powołująca się w piśmie na dokument obowiązana jest na żądanie przeciwnika

złożyć oryginał dokumentu w sądzie jeszcze przed rozprawą.

§ 2. Zamiast oryginału dokumentu strona może złożyć odpis dokumentu, jeżeli jego

zgodność z oryginałem została poświadczona przez notariusza albo przez występującego w

sprawie pełnomocnika strony będącego adwokatem, radcą prawnym, rzecznikiem

patentowym lub radcą Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa.

§ 2

1

. Elektroniczne poświadczenie odpisu dokumentu przez występującego w sprawie

pełnomocnika strony będącego adwokatem, radcą prawnym, rzecznikiem patentowym lub

radcą Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa następuje z chwilą wprowadzenia przez

tego pełnomocnika dokumentu do systemu teleinformatycznego.

§ 3. Zawarte w odpisie dokumentu poświadczenie zgodności z oryginałem przez

występującego w sprawie pełnomocnika strony będącego adwokatem, radcą prawnym,

rzecznikiem patentowym lub radcą Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa ma charakter

dokumentu urzędowego.

§ 4. Jeżeli jest to uzasadnione okolicznościami sprawy, sąd, na wniosek strony albo z

urzędu, zażąda od strony składającej odpis dokumentu, o którym mowa w § 2, przedłożenia

oryginału tego dokumentu.

§ 5. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, formaty, w jakich odpisy

pism, dokumentów i pełnomocnictw mogą być poświadczane elektronicznie, mając na

względzie minimalne wymagania dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w postaci

elektronicznej.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI W SPRAWIE FORMATÓW, W

JAKICH ODPISY PISM, DOKUMENTÓW I PEŁNOMOCNICTW

MOGĄ BYĆ POŚWIADCZANE ELEKTRONICZNIE

z dnia 5 września 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 1415)

Na podstawie art. 129 § 5 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania

cywilnego (Dz.U. z 2014 r. poz. 101, z późn. zm.

1)

) zarządza się, co następuje:

§ 1 Odpis pisma, dokumentu lub pełnomocnictwa może być poświadczony elektronicznie w

formacie:

1) PDF - jeżeli pismo, dokument lub pełnomocnictwo mają postać papierową albo gdy z

przyczyn technicznych nie jest możliwe sporządzenie poświadczenia mającego postać

elektroniczną w formacie XML;

2) XML - jeżeli pismo, dokument lub pełnomocnictwo mają postać elektroniczną.

§ 2 Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 8 września 2016 r.

…

Wymóg dołączenia załączników do pisma procesowego nie został zniesiony w przypadku

pism wnoszonych za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

Do pisma procesowego wnoszonego w ten sposób załączniki dołącza się jednak w odpisach

poświadczonych elektronicznie (art. 128 § 2 KPC).

…

Ustawodawca wymaga przy tym, aby odpisy załączników były poświadczone elektronicznie,

ale dotyczy to jednak wyłącznie sytuacji, w której dokument jest wprowadzany do systemu

przez występującego w sprawie pełnomocnika strony będącego adwokatem, radcą

prawnym, rzecznikiem patentowym lub radcą Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa.

Jeżeli natomiast strona działa w procesie samodzielnie lub przez pełnomocnika

niezawodowego, do pisma procesowego wnoszonego za pośrednictwem systemu

teleinformatycznego powinna dołączyć odpisy załączników elektronicznie poświadczone

przez notariusza.

Zgodnie z nowym art. 97 § 2 PrNot notariusz będzie mógł dokonywać elektronicznego

poświadczenia zgodności odpisu, wyciągu lub kopii z okazanym dokumentem, opatrując je

kwalifikowanym podpisem elektronicznym.

Elektroniczne poświadczenie nie będzie opatrzone pieczęcią notariusza.

…

Wydaje się, że zgodnie z brzmieniem art. 128 § 21 KPC zgłoszenie pisemnych wniosków

dowodowych w ten sposób poza rozprawą nie wywoła skutków prawnych, jakie ustawa

wiąże z wniesieniem ich do sądu.

…

Wniesienie przez stronę pisma procesowego wraz z załącznikami za pośrednictwem

systemu teleinformatycznego będzie obligowało sąd do ich wydruku w tych wszystkich

sytuacjach, w których przeciwnik nie dokonał wyboru wnoszenia pism za pośrednictwem

systemu teleinformatycznego, albo, gdy mimo dokonania takiego wyboru, zrezygnował z

doręczenia elektronicznego (art. 131.1 § 2 KPC).

Z kolei w wypadku, w którym pismo wraz z załącznikami zostało wniesione "tradycyjnie"

przez stronę, która nie dokonała wyboru wnoszenia pism przez system teleinformatyczny,

sąd – chcąc doręczyć odpis pisma wraz z załącznikami przeciwnikowi, który wybrał

wnoszenie pism przez system – będzie zobligowany do ich digitalizacji, tj. zeskanowania i

doręczenia stronie przeciwnej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

Wyjątek będzie zachodził tylko wówczas, gdy strona przeciwna, pomimo wyboru wnoszenia

pism za pośrednictwem systemu teleinformatycznego jednocześnie zrezygnowała z

doręczenia elektronicznego (art. 131.1 § 2 KPC).

1 kwietnia i 8 września 2016 r. wejdą w życie ważne zmiany w postępowaniu cywilnym

dotyczące doręczeń pism.

rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 października 2015 r. w sprawie trybu i

sposobu dokonywania doręczeń elektronicznych (wydane na podstawie art. 1311 par. 3

k.p.c.),

rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 października 2015 r. w sprawie sposobu

wnoszenia pism procesowych za pośrednictwem systemu teleinformatycznego

obsługującego postępowanie sądowe (wydane na podstawie art. 125 par 31 k.p.c.).

Wszystkie sądy będą musiały umożliwić stronom wnoszenie pism procesowych drogą

elektroniczną za pomocą aplikacji „Elektroniczne Biuro Podawcze" w terminie 3 lat od

wejścia w życie nowych przepisów (art. 20 ustawy nowelizującej z dnia 10 lipca 2015 r.),

czyli w terminie do 8 września 2019 r.

Zmiany można podzielić na trzy istotne części:

I. Zmiany w postępowaniu wieczystoksięgowym.

II. Zmiany w doręczeniach w całym postępowaniu cywilnym

III. Zmiany w doręczeniach pomiędzy profesjonalnymi pełnomocnikami

Zmiany w postępowaniu wieczystoksięgowym.

1. Od 1 kwietnia 2016 r. zaczną obowiązywać przepisy (art. 6264 k.p.c.), na mocy których

notariusz, komornik oraz naczelnik urzędu skarbowego działający jako administracyjny organ

egzekucyjny będą mogli złożyć wniosek o wpis w księdze wieczystej wyłącznie za

pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

2. Wnioski o wpis w księdze wieczystej pochodzące od strony lub jej pełnomocnika będą

mogły być nadal składane w tradycyjnej, „papierowej” formie.

3. Od 1 kwietnia 2016 r. na wniosek uczestnika postępowania zawarty w akcie notarialnym

zawiadomienie o wpisie będzie doręczać się za pośrednictwem systemu

teleinformatycznego, na konto wskazane w tym systemie.

Zmiany w doręczeniach w postępowaniu cywilnym i wnoszeniu pism - art. 125-147

KPC

1. Od 8 września 2016 r. zaczną obowiązywać przepisy przewidujące możliwość

dokonania wyboru (w konkretnej sprawie) wnoszenia pism procesowych w całym

postępowaniu cywilnym za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, także w

„tradycyjnych” postępowaniach.

2. Wybór sposobu wnoszenia pism będzie się odbywał przez złożenie stosownego

oświadczenia za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

3. Jeżeli ustawa będzie stanowić, że wnoszenie pism za pomocą systemu

teleinformatycznego jest obligatoryjne (jak ma to miejsce w przypadku elektronicznego

postępowania upominawczego) albo strona wybierze wnoszenie pism za pośrednictwem

tego systemu, to pismo wniesione z pominięciem tej drogi nie wywoła skutków, jakie

ustawa wiąże z wniesieniem pisma do sądu.

4. Jeżeli adwokat, radca prawny, rzecznik patentowy, radca Prokuratorii Generalnej

Skarbu Państwa, organ władzy publicznej albo inny organ państwowy dokona wyboru

wnoszenia pism za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, to doręczenia zawsze

będą dokonywane elektronicznie i nie będzie możliwe zrezygnowanie z tych doręczeń,

chyba że złoży się oświadczenie o rezygnacji z wnoszenia pism procesowych za

pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Rezygnacja z wnoszenia pism za pomocą

systemu teleinformatycznego będzie bowiem obejmowała także rezygnację z doręczeń

elektronicznych.

5. Pismo procesowe wnoszone za pośrednictwem systemu teleinformatycznego będzie

podpisywane podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego

kwalifikowanego certyfikatu albo podpisem elektronicznym potwierdzonym profilem

zaufanym e-PUAP. Przepisy szczególne będą mogły odmiennie regulować tę kwestię.

Przykładowo, w odniesieniu do pism składanych w elektronicznym postępowaniu

upominawczym nadal będzie dopuszczalne posługiwanie się podpisem elektronicznym

nadawanym w systemie teleinformatycznym obsługującym to postępowanie.

6. Doręczenie elektroniczne nastąpi w chwili wskazanej w potwierdzeniu odbioru

korespondencji (faktycznie będzie to chwila „wejścia” na konto użytkownika w systemie

informatycznym), co wynika z rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 20

października 2015 r. w sprawie trybu i sposobu dokonywania doręczeń elektronicznych

(zaczyna ono obowiązywać od 1 kwietnia 2016 r.).

7. W razie braku potwierdzenia odbioru, doręczenie elektroniczne będzie uznawane za

skuteczne z upływem 14 dni od daty umieszczenia pisma w systemie teleinformatycznym.

8. Zmieniono także art. 142 k.p.c., na mocy którego doręczenie będzie mogło być

potwierdzone nie tylko pisemnie, za pomocą tradycyjnego potwierdzenia odbioru, ale

również w postaci danych informatycznych w systemie teleinformatycznym operatora

pocztowego, co będzie stanowić elektroniczne potwierdzenie odbioru.

9. „dobry adres”, czyli zmiana art. 133 KPC

Art. 133. § 1. Jeżeli stroną jest osoba fizyczna, doręczenia dokonuje się jej osobiście, a gdy

nie ma ona zdolności procesowej - jej przedstawicielowi ustawowemu.

§ 2. Pisma procesowe lub orzeczenia dla osoby prawnej, jak również dla organizacji, która

nie ma osobowości prawnej, doręcza się organowi uprawnionemu do reprezentowania ich

przed sądem lub do rąk pracownika upoważnionego do odbioru pism.

§ 2a

Pisma procesowe dla przedsiębiorców i wspólników spółek handlowych, wpisanych do

rejestru sądowego na podstawie odrębnych przepisów albo Centralnej Ewidencji i Informacji

o Działalności Gospodarczej (CEIDG), doręcza się na adres podany w

rejestrze udostępniany w rejestrze albo CEIDG, chyba że strona wskazała inny adres dla

doręczeń. Jeżeli ostatni wpisany udostępniony adres został wykreślony jako niezgodny z

rzeczywistym stanem rzeczy i nie zgłoszono wniosku o wpis nowego adresu, który

podlegałby udostępnieniu, adres wykreślony jest uważany za adres podany w

rejestrze udostępniony w rejestrze albo CEIDG.

§ 2b. (uchylony).

§ 3. Jeżeli ustanowiono pełnomocnika procesowego lub osobę upoważnioną do odbioru

pism sądowych, doręczenia należy dokonać tym osobom. Jednakże Skarbowi Państwa

doręczenia dokonuje się zawsze w sposób określony w § 2.

Zmiany w doręczeniach pomiędzy profesjonalnymi pełnomocnikami

Od 8 września 2016 r. zmienia się art. 132 par. 1 kpc (doręczenia pomiędzy profesjonalnymi

pełnomocnikami).

W związku z tym wystarczające będzie samo oświadczenie pełnomocnika w treści pisma

wnoszonego do sądu o nadaniu pisma drugiej stronie przesyłką poleconą (a więc nie będzie

już konieczne wrzucanie do koperty potwierdzenia nadania).

Oczywiście dalej będzie możliwe załączanie pocztowego potwierdzenia nadania przesyłki.

WYDANIE WYROKU w brzmieniu od 7.10.2016 roku

Art. 324. § 1. Sąd wydaje wyrok po niejawnej naradzie sędziów. Narada obejmuje dyskusję,

głosowanie nad mającym zapaść orzeczeniem i zasadniczymi powodami rozstrzygnięcia

albo uzasadnieniem, jeżeli ma być wygłoszone, oraz spisanie sentencji wyroku.

§ 2. Przewodniczący zbiera głosy sędziów według ich starszeństwa służbowego, a ławników

według ich wieku, poczynając od najmłodszego, sam zaś głosuje ostatni. Sprawozdawca,

jeżeli jest wyznaczony, głosuje pierwszy. Wyrok zapada większością głosów. Sędzia, który

przy głosowaniu nie zgodził się z większością, może przy podpisywaniu sentencji zgłosić

zdanie odrębne i obowiązany jest uzasadnić je na piśmie przed podpisaniem uzasadnienia.

W razie zgłoszenia zdania odrębnego nie wygłasza się uzasadnienia.

§ 3. Sentencję wyroku podpisuje cały skład sądu.

§ 4. W postępowaniu wszczętym za pośrednictwem systemu teleinformatycznego wyrok

może być utrwalony w systemie teleinformatycznym i opatrzony bezpiecznym

kwalifikowanym podpisem elektronicznym.

UZASADNIENIE WYROKU…

Art. 328. § 1. Uzasadnienie wyroku sporządza się pisemnie na wniosek strony o doręczenie

wyroku z uzasadnieniem zgłoszony w terminie tygodniowym od dnia ogłoszenia sentencji, a

w przypadku, o którym przypadkach, o których mowa w art. 327 § 2 i art. 331 § 1

1

- od dnia

doręczenia sentencji. Wniosek spóźniony sąd odrzuca na posiedzeniu niejawnym. Sąd

sporządza uzasadnienie wyroku również wówczas, gdy wyrok został zaskarżony w

ustawowym terminie oraz gdy wniesiono skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem

prawomocnego orzeczenia, chyba że uzasadnienie zostało wygłoszone.

§ 1

1

. Jeżeli przebieg posiedzenia jest utrwalany za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk

albo obraz i dźwięk, uzasadnienie może być wygłoszone po ogłoszeniu sentencji wyroku i

utrwalone za pomocą tego urządzenia, o czym przewodniczący uprzedza przed

wygłoszeniem uzasadnienia. W razie wygłoszenia uzasadnienia na posiedzeniu nie podaje

się odrębnie zasadniczych powodów rozstrzygnięcia.

§ 2. Uzasadnienie wyroku powinno zawierać wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia,

a mianowicie: ustalenie faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów, na których się

oparł, i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej,

oraz wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Wniosek o doręczenie wyroku z uzasadnieniem

Art. 331. § 1. Wyrok z uzasadnieniem doręcza się tylko tej stronie, która zgłosiła

wniosek o doręczenie wyroku z uzasadnieniem.

§ 1

1

. Wyrok wydany na posiedzeniu niejawnym sąd z urzędu doręcza stronom. Stronie

działającej bez adwokata, radcy prawnego, rzecznika patentowego lub radcy Prokuratorii

Generalnej Skarbu Państwa doręcza się też pouczenie o sposobie i terminach wniesienia

środka zaskarżenia.

§ 2. Jeżeli uzasadnienie zostało wygłoszone na posiedzeniu, stronie, która w terminie

tygodniowym od dnia ogłoszenia sentencji, a w przypadku, o którym mowa w art. 327 § 2 -

od dnia doręczenia sentencji, zgłosiła wniosek o doręczenie wyroku z uzasadnieniem

doręcza się wyrok wraz z transkrypcją uzasadnienia. Wniosek spóźniony sąd odrzuca na

posiedzeniu niejawnym. Doręczenie wyroku z transkrypcją uzasadnienia jest równoznaczne

z doręczeniem wyroku z uzasadnieniem.

Zmiany w zakresie kompetencji referendarzy sądowych…

Koszty procesu – kompetencje referendarza w zakresie art. 108 kpc i art. 108.1 kpc

Art. 398.22. KPC Skutki wniesienia skargi

Według art. 362.1 KPC, do postanowień referendarza stos. się odpowiednio

przepisy o postanowieniach sądu (art. 354 i nast. KPC).

Skargę rozpoznaje sąd rejonowy, w którym zostało wydane orzeczenie

referendarza

Wniesienie skargi pociąga za sobą utratę mocy przez orzeczenie referendarza

Po utracie mocy przez orzeczenie referendarza sądowego, sąd rejonowy

rozpoznaje sprawę jako sąd I instancji, od którego przysługuje zażalenie do

sądu II instancji jako sądu odwoławczego.

Nowe brzmienie od 8 września 2016 roku…

Art. 398.22. § 1. Na orzeczenia referendarza sądowego co do istoty sprawy oraz na

orzeczenia kończące postępowanie, jak również na orzeczenia, o których mowa w art. 394 §

1 pkt 1, 2, 42 i 5-9, przysługuje skarga, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Skargę

rozpoznaje sąd, w którym wydano zaskarżone orzeczenie.

§ 2. W razie wniesienia skargi orzeczenie referendarza sądowego traci moc.

§ 3. Sąd rozpoznaje sprawę jako sąd pierwszej instancji, chyba że przepis szczególny

stanowi inaczej.

§ 4. Skargę wnosi się do sądu w terminie tygodniowym od dnia doręczenia stronie

postanowienia referendarza sądowego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

§ 5. Skargę wniesioną po upływie terminu lub nieopłaconą sąd odrzuca.

§ 5. Sąd odrzuca skargę wniesioną po upływie przepisanego terminu, nieopłaconą lub

z innych przyczyn niedopuszczalną, jak również skargę, której braków nie uzupełniono

w terminie.

Skarga na postanowienie referendarza

art. 398[23] kpc wyjątek od zasady przewidzianej w art. 398.22 § 2 KPC, że

orzeczenie referendarza sądowego na skutek samego wniesienia skargi traci moc.

Postanowienie referendarza w przedmiocie:

- kosztów sądowych lub kosztów procesu

- postanowienie o odmowie ustanowienia adwokata lub radcy prawnego nie traci mocy na

skutek wniesienia skargi, lecz jedynie zostaje wstrzymana jego wykonalność

Art. 398.

23

KPC

2016.09.08 zmiana Dz.U.2015.1311 art. 2

Art. 398.23. § 1. Rozpoznając skargę na postanowienie referendarza w przedmiocie kosztów

sądowych lub kosztów procesu oraz na postanowienie o odmowie ustanowienia adwokata

lub radcy prawnego, sąd wydaje postanowienie, w którym zaskarżone postanowienie

referendarza sądowego utrzymuje w mocy albo je zmienia.

§ 2. W sprawach, o których mowa w § 1, wniesienie skargi na postanowienie referendarza

wstrzymuje jego wykonalność. Sąd orzeka jako sądowego wstrzymuje wykonalność tego

postanowienia. Sąd rozpoznaje skargę w składzie jednego sędziego, jako sąd drugiej

instancji, stosując odpowiednio przepisy o zażaleniu.

Postanowienie SN z dnia 18 lutego 2011 r. I CZ 10/11

Nie jest dopuszczalne cofnięcie skargi na orzeczenie referendarza, jeżeli jej wniesienie

spowodowało utratę mocy zaskarżonego orzeczenia.

Uchwała SN z 3 grudnia 2015 roku III CZP 81/15

"Czy sąd rejonowy, który odrzuca zażalenie na postanowienie tego sądu, wydane na

podstawie art. 398.23 § 1 i 2 k.p.c., orzeka jako sąd pierwszej instancji, czy jako sąd drugiej

instancji?„

Sąd rejonowy, który odrzuca zażalenie na postanowienie tego sądu, wydane na podstawie

art. 398.23 § 1 k.p.c., orzeka jako sąd drugiej instancji

Według zasadniczej regulacji zawartej w art. 398.22 k.p.c. w postępowaniu ze skargi na

orzeczenie referendarza sądowego stosuje się przepisy o postępowaniu

pierwszoinstancyjnym.

Rozpoznający ją sąd działa jako sąd pierwszej instancji , co odpowiada zarówno jego

ustrojowej pozycji w strukturze sądownictwa, jak i systemowi środków zaskarżenia.

Zgodnie z art. 398.23 § 1 k.p.c. sąd orzekając w tym zakresie wydaje postanowienie, w

którym zaskarżone postanowienie referendarza sądowego utrzymuje w mocy albo je

zmienia.

W tych sprawach zgodnie z § 2 wniesienie skargi na postanowienie referendarza wstrzymuje

jego wykonalność, zaś sąd orzeka jako sądu drugiej instancji, stosując odpowiednio przepisy

o zażaleniu. Sąd rejonowy pozostaje sądem pierwszoinstancyjnym w ujęciu ustrojowym, w

przeciwieństwie do instancyjności odnoszonej do systemu środków zaskarżenia.

Nie może budzić wątpliwości, że sąd rejonowy orzekając na podstawie art. 398.23 § 1 i 2

k.p.c., nie jest sądem II instancji rozpoznającym środek zaskarżenia od orzeczenia sądu I

instancji, lecz - z mocy szczególnej normy kompetencyjnej - pełni nadzór judykacyjny nad

orzeczeniem innego organu działającego na tym samym poziomie, w ramach struktur tego

samego sądzie - referendarza sądowego.

Sąd rozpoznający skargę funkcjonalnie orzeka jako sąd drugiej instancji, tj. tak, jak sąd, który

rozpoznaje środek odwoławczy - zażalenie.

Oznacza to nie tylko, że postanowienie sądu rejonowego wydane w drugiej instancji w

wyniku rozpoznania skargi na orzeczenie referendarza sądowego jest niezaskarżalne

zażaleniem. Konstrukcja orzeczenia referendarza sądowego oraz rozpoznania skargi przez

sąd rejonowy, jako sąd drugiej instancji spełnia gwarancje prawa do sądu, uregulowanego w

art. 45 Konstytucji oraz wymagania odnoszącego się do dwuinstancyjności postępowania

sądowego.

Art. 130 5

[Upoważnienie referendarza do wykonywania czynności Wydawanie zarządzeń]

W przypadkach wypadkach, o których mowa w art. 125 oraz art. 130-

130 4

, czynności przewodniczącego zarządzenia może wykonywać wydać także referendarz

sądowy.

A zatem przepis brzmi:

W przypadkach, o których mowa w art. 125 oraz art. 130-1304

, czynności przewodniczącego

może wykonywać referendarz sądowy.

Art. 509 1. KPC

§ 1. Czynności w postępowaniu wieczystoksięgowym może wykonywać referendarz

sądowy.

§ 2. Czynności w postępowaniach należących do właściwości sądów rejonowych

prowadzących rejestry sądowe może wykonywać referendarz sądowy, z wyłączeniem

prowadzenia rozprawy.

§ 3. Czynności w sprawach z zakresu prawa spadkowego może wykonywać referendarz

sądowy, z wyłączeniem prowadzenia rozprawy, zabezpieczenia spadku oraz przesłuchania

świadków testamentu ustnego.

§ 4. Czynności w sprawach depozytowych może wykonywać referendarz sądowy, z

wyłączeniem spraw o stwierdzenie likwidacji niepodjętego depozytu.

Art. 497

1

Zasady postępowania

§ 1. Postępowanie upominawcze należy do właściwości sądów rejonowych i

okręgowych.

§ 2. Sąd rozpoznaje sprawy na posiedzeniu niejawnym.

§3. Czynności w postępowaniu upominawczym Zarządzenia może wykonywać wydać

także referendarz sądowy.

POSTĘPOWANIE UPROSZCZONE

Art. 505

6

[Wezwania, dowody]

§ 1. (uchylony) Sąd może dokonywać wezwań stosując odpowiednio przepis art. 472.

§ 2. Przepisów art. 278-291 nie stosuje się.

§ 3. Jeżeli sąd uzna, że ścisłe udowodnienie wysokości żądania jest niemożliwe lub nader

utrudnione, może w wyroku zasądzić odpowiednią sumę według swej oceny, opartej na

rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy.

Obok istniejącego przepisu art. 149 KPC

§ 1. Posiedzenia sądowe wyznacza przewodniczący z urzędu, ilekroć wymaga tego stan

sprawy.

§ 2. O posiedzeniach jawnych zawiadamia się strony i osoby zainteresowane przez

wezwanie lub ogłoszenie podczas posiedzenia. Stronie nieobecnej na posiedzeniu jawnym

należy zawsze doręczyć wezwanie na następne posiedzenie. Wezwanie powinno być

doręczone co najmniej na tydzień przed posiedzeniem. W wypadkach pilnych termin ten

może być skrócony do trzech dni.

Dodano art. 149

1

KPC Wezwania stron, świadków, biegłych

Sąd może wzywać strony, świadków, biegłych lub inne osoby w sposób, który uzna za

najbardziej celowy, z pominięciem sposobów doręczeń przewidzianych w rozdziale 2, jeżeli

uzna to za niezbędne do przyspieszenia rozpoznania sprawy. Wezwanie dokonane w ten

sposób wywołuje skutki przewidziane w niniejszym kodeksie, jeżeli jest niewątpliwe, że

doszło ono do wiadomości adresata w terminach określonych w art. 149 § 2.

Art. 149.1 przewiduje uproszczony sposób wzywania stron, świadków, biegłych lub innych

osób na posiedzenie.

Zgodnie z poglądem wyrażonym w doktrynie zasadą powinno być dokonywanie doręczeń,

wezwań i zarządzeń w sposób przewidziany przez przepisy ogólne, a więc art. 131-147

KPC.

Warunkiem skuteczności tego wezwania jest brak wątpliwości, że wezwanie doszło do

wiadomości adresata.

Po art. 505

13

KPC uzasadnienie wyroku wydanego w sądzie II instancji

§ 1. (uchylony)

§ 2. Jeżeli sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, uzasadnienie

wyroku powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem

przepisów prawa.

§ 3. (uchylony)

Dodano art. 505

13 a

KPC Zakres uzasadnienia w postępowaniu toczącym się na skutek

zażalenia

W postępowaniu toczącym się na skutek zażalenia sąd drugiej instancji uzasadnia z urzędu

jedynie postanowienia uchylające zaskarżone postanowienie albo zarządzenie.

ELEKTRONICZNE POSTĘPOWANIE UPOMINAWCZE

Art. 505 30

KPC w brzmieniu od 7.10.2016 roku

Dopuszczalność czynności referendarza sądowego

§ 1. (uchylony) Czynności w elektronicznym postępowaniu upominawczym może

wykonywać referendarz sądowy.

§2. Czynności sądu, referendarza i przewodniczącego utrwalane są wyłącznie w

systemie teleinformatycznym, a wytworzone w ich wyniku dane w postaci

elektronicznej opatrywane są bezpiecznym kwalifikowanym podpisem elektronicznym

w rozumieniu art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym.

Art. 505 31

KPC Skutki wniesienia pisma drogą elektroniczną

§ 1. Powód wnosi pisma wyłącznie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

§ 2. Jeżeli pozwany dokona wyboru wnoszenia pism procesowych za pośrednictwem

systemu teleinformatycznego, dalsze pisma w sprawie wnosi wyłącznie za pośrednictwem

tego systemu.

§ 1. Pisma procesowe powoda niewniesione za pośrednictwem systemu

teleinformatycznego nie wywołują skutków prawnych, jakie ustawa wiąże z wniesieniem

pisma do sądu.

§ 2. Pisma procesowe pozwanego mogą być wnoszone także za pośrednictwem systemu

teleinformatycznego.

§ 2 1

. Pisma wniesione za pośrednictwem systemu teleinformatycznego nie wymagają

opatrzenia ich podpisem, o którym mowa w art. 126 § 5 .

§ 3. (uchylony) Przepis

§ 1 ma zastosowanie do pozwanego od momentu wniesienia przez niego pisma za

pośrednictwem systemu teleinformatycznego. § 4. O skutkach wniesienia pisma za

pośrednictwem systemu teleinformatycznego sąd poucza powinien pouczyć pozwanego przy

pierwszym doręczeniu.

§ 5. (uchylony) Datą wniesienia pisma procesowego za pośrednictwem systemu

teleinformatycznego jest data wprowadzenia pisma do systemu teleinformatycznego.

§ 6. (uchylony)

Art. 505

32

KPC Pozew, wymogi formalne

§ 1. W pozwie powód powinien wskazać dowody na poparcie swoich twierdzeń. Dowodów

nie dołącza się do pozwu. Przepisu art. 128 nie stosuje się.

§ 2. Pozew powinien zawierać również:

1) numer PESEL lub NIP pozwanego będącego osobą fizyczną, jeżeli jest on obowiązany

do jego posiadania lub posiada go nie mając takiego obowiązku lub

2) numer w KRS, a w przypadku jego braku - numer w innym właściwym rejestrze,

ewidencji lub NIP pozwanego niebędącego osobą fizyczną, który nie ma obowiązku wpisu

we właściwym rejestrze lub ewidencji, jeżeli jest on obowiązany do jego posiadania,

3) datę wymagalności roszczenia.

§ 3. Sąd może skazać na grzywnę powoda, jego przedstawiciela ustawowego lub

pełnomocnika, który w złej wierze lub wskutek niezachowania należytej staranności oznaczył

nieprawidłowo dane, o których mowa w § 2 pkt 1 lub 2 oraz art. 126 § 2 pkt 1 .

§ 4. Wraz z pozwem powód może złożyć wniosek o umorzenie postępowania w przypadku

braku podstaw do wydania nakazu zapłaty lub uchylenia nakazu zapłaty.

Art. 505

33

KPC Postanowienie o przekazaniu sprawy

§ 1. W przypadku braku podstaw do wydania nakazu zapłaty sąd przekazuje sprawę do sądu

według właściwości ogólnej.

§ 2. Postanowienie o przekazaniu sprawy doręcza się tylko powodowi.

§ 3. Przepisu § 1 nie stosuje się, jeżeli powód wraz z pozwem złożył wniosek o umorzenie

postępowania w przypadku braku podstaw do wydania nakazu zapłaty. W takim przypadku

sąd umarza postępowanie, orzekając o kosztach jak przy cofnięciu pozwu.

Art. 505

34

KPC

Uchylenie nakazu zapłaty i dalsze czynności sądu

§ 1. W przypadkach wskazanych w art. 502 1

§ 1 i 2 sąd z urzędu uchyla nakaz zapłaty i

przekazuje sprawę do sądu według właściwości ogólnej, chyba że powód w wyznaczonym

terminie usunie przeszkodę w doręczeniu nakazu zapłaty.

§ 2. Postanowienie o przekazaniu sprawy doręcza się tylko powodowi.

§ 3. Przepisu § 1 nie stosuje się, jeżeli powód wraz z pozwem złożył wniosek o umorzenie

postępowania w przypadku uchylenia nakazu zapłaty. W takim przypadku sąd umarza

postępowanie, orzekając o kosztach jak przy cofnięciu pozwu.

Art. 505

35

KPC

Art. W pozostałym zakresie przepisu art. 503 § 1 zdanie drugie nie stosuje

się. 505 35

[Sprzeciw od nakazu zapłaty] Do sprzeciwu Sprzeciw od nakazu zapłaty

nie dołącza się wymaga uzasadnienia i przedstawienia dowodów.

A zatem przepis brzmi:

Do sprzeciwu od nakazu zapłaty nie dołącza się dowodów.

Art. 505 36

KPC Skutki prawidłowego wniesienia sprzeciwu

Art.505 36

§ 1. W razie prawidłowego wniesienia sprzeciwu nakaz zapłaty traci moc w

całości, a sąd przekazuje sprawę do sądu według właściwości ogólnej. W takim przypadku §

2. Sąd, któremu sprawa została przekazana, nie pobiera się opłaty uzupełniającej od pozwu

jest związany postanowieniem o przekazaniu sprawy w razie zgłoszenia w sprzeciwie

zarzutu pozwanego dotyczącego właściwości sądu określonej zgodnie z art. 46 §1.

A zatem przepis brzmi:

W razie prawidłowego wniesienia sprzeciwu nakaz zapłaty traci moc w całości, a sąd

przekazuje sprawę do sądu według właściwości ogólnej. W takim przypadku nie pobiera się

opłaty uzupełniającej od pozwu.

Art. 505

37

KPC Wezwanie do usunięcia braków

§ 1. Po przekazaniu sprawy do sądu według właściwości ogólnej w przypadkach

wskazanych w art. 505 33 § 1oraz, art. 505 34 § 1 oraz art. 505 36 § 1 przewodniczący

wzywa powoda wyłącznie do wykazania

umocowania, o ile stwierdzenie umocowania przez sąd nie jest możliwe na podstawie wykaz

u lub innegorejestru, do którego sąd ma dostęp drogą elektroniczną, lub do przedłożenia zgo

dnie z art. 68 zdanie pierwsze oraz dołączenia pełnomocnictwa zgodnie z art. 89 § 1 zdanie

pierwsze i drugie, a po przekazaniu sprawy na podstawie art. 505 33

§ 1 lub art. 505 34

§

1 przewodniczący wzywa powoda również dodatkowo do uiszczenia opłaty uzupełniającej od

pozwu - w terminie dwutygodniowym od dnia daty doręczenia wezwania pod rygorem

umorzenia postępowania. W razie nieusunięcia powyższych braków pozwu sąd umarza

postępowanie.

§2. W przypadku wniesienia sprzeciwu przez przedstawiciela ustawowego Odpis

postanowienia o umorzeniu postępowania doręcza się

pozwanemu, organ albo osobę wymienioną w art tylko jeżeli doręczono mu odpis

pozwu. 67 lub pełnomocnika § 3. Jeżeli powód uzupełni pozew zgodnie z wymogami §

1, przewodniczący wzywa pozwanego wyłącznie do wykazania umocowania uzupełnienia

sprzeciwu w sposób odpowiedni dla

postępowania, o ile stwierdzenie umocowania przez sąd nie jest możliwe na podstawie wyka

zu lub innegorejestru, do którego sąd ma dostęp drogą elektroniczną, lub przedłożenia pełno

mocnictwa w którym sprawa będzie rozpoznana - w terminie dwutygodniowym

od dnia daty doręczenia wezwania. Nieusunięcie powyższych

braków nie uzasadnia odrzucenia sprzeciwu.

Ostatecznie przepis brzmi:

§ 1. Po przekazaniu sprawy do sądu według właściwości ogólnej przewodniczący wzywa

powoda wyłącznie do wykazania umocowania, o ile stwierdzenie umocowania przez sąd

nie jest możliwe na podstawie wykazu lub innego rejestru, do którego sąd ma dostęp drogą

elektroniczną, lub do przedłożenia pełnomocnictwa, a po przekazaniu sprawy na

podstawie art. 505.33 § 1 lub art. 505.34 § 1 przewodniczący wzywa powoda również

do uiszczenia opłaty uzupełniającej od pozwu - w terminie dwutygodniowym od dnia

doręczenia wezwania pod rygorem umorzenia postępowania. W razie nieusunięcia

powyższych braków pozwu sąd umarza postępowanie.

§ 2. W przypadku wniesienia sprzeciwu przez przedstawiciela ustawowego, organ albo

osobę wymienioną w art. 67 lub pełnomocnika przewodniczący wzywa pozwanego

wyłącznie do wykazania umocowania, o ile stwierdzenie umocowania przez sąd nie jest

możliwe na podstawie wykazu lub innego rejestru, do którego sąd ma dostęp drogą

elektroniczną, lub przedłożenia pełnomocnictwa - w terminie dwutygodniowym od dnia

doręczenia wezwania. Nieusunięcie powyższych braków nie uzasadnia odrzucenia

sprzeciwu.

Dodano przepis art. 50538

KPC Sąd właściwy do wznowienia postępowania

W razie wniesienia skargi o wznowienie postępowania sąd przekazuje sprawę do sądu

według właściwości ogólnej. Do wznowienia postępowania właściwy jest sąd według

właściwości ogólnej.

Nowe przepisy istotne dla omawianej problematyki

Art. 151 [Miejsce]

§ 1. Posiedzenia sądowe odbywają się w budynku sądowym, a poza tym budynkiem tylko

wówczas, gdy czynności sądowe muszą być wykonane w innym miejscu albo gdy odbycie

posiedzenia poza budynkiem sądowym ułatwia przeprowadzenie sprawy lub przyczynia się

znacznie do zaoszczędzenia kosztów.

§ 2. Przewodniczący może zarządzić przeprowadzenie posiedzenia jawnego przy użyciu

urządzeń technicznych umożliwiających jego przeprowadzenie na odległość. W takim

przypadku uczestnicy postępowania mogą brać udział w posiedzeniu sądowym, gdy

przebywają w budynku innego sądu, i dokonywać tam czynności procesowych, a przebieg

czynności procesowych transmituje się z sali sądowej sądu prowadzącego postępowanie do

miejsca pobytu uczestników postępowania oraz z miejsca pobytu uczestników postępowania

do sali sądowej sądu prowadzącego postępowanie.

Art. 158 [Treść protokołu]

§ 1. Protokół sporządzony pisemnie zawiera oznaczenie sądu, miejsca i daty posiedzenia,

nazwiska sędziów, protokolanta, prokuratora, stron, interwenientów, jak również obecnych

na posiedzeniu przedstawicieli ustawowych i pełnomocników oraz oznaczenie sprawy i

wzmianki co do jawności. Ponadto protokół sporządzony pisemnie zawiera wymienienie

zarządzeń i orzeczeń wydanych na posiedzeniu oraz stwierdzenie, czy zostały ogłoszone,

streszczenie wyników postępowania dowodowego, a także czynności stron wpływające na

rozstrzygnięcie sądu (ugoda, zrzeczenie się roszczenia, uznanie powództwa, cofnięcie,

zmiana, rozszerzenie lub ograniczenie żądania pozwu) oraz inne czynności stron, które

według szczególnych przepisów ustawy powinny być wciągnięte, wpisane, przyjęte, złożone,

zgłoszone lub wniesione do protokołu. Jeżeli sporządzenie odrębnej sentencji orzeczenia nie

jest wymagane, wystarcza zamieszczenie w protokole treści samego rozstrzygnięcia.

Czynności wymagające podpisu strony mogą być zamieszczane w odrębnym dokumencie

stanowiącym część protokołu.

§ 1 .1 .

Protokół, o którym mowa w § 1, może zawierać wnioski i twierdzenia stron ,

streszczenie wyników postępowania dowodowego oraz inne okoliczności istotne dla

przebiegu posiedzenia; zamiast wniosków i twierdzeń można w protokole powołać się na

pisma przygotowawcze. /../

Utrwalanie przebiegu rozprawy

po art. 162 KPC dodaje się art. 162.1 KPC w brzmieniu:

„Art. 162.1. Sąd na wniosek strony wyraża zgodę na utrwalanie przez nią przebiegu

posiedzenia za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk, jeżeli nie stoi temu na

przeszkodzie wzgląd na prawidłowość postępowania.”

Regulacja ta jest wzorowana na treści art. 358 KPK.

Wzgląd na prawidłowość postępowania

W doktrynie podnosi się, że zwrot ten powinien być rozumiany wąsko, bowiem inna

wykładnia prowadziłaby do ograniczenia praw strony.

Chodzi tu o nieutrudnianie normalnego toku poszczególnych czynności rozprawy, a zatem o

taką sytuację, gdy nagrywanie przez stronę przebiegu rozprawy przeszkadza w jej

prowadzeniu (por. L.K. Paprzycki (w:) Grajewski, Paprzycki, Steinborn, Kodeks, t. II, 2013, s.

1064; Hofmański, Sadzik, Zgryzek, Kodeks, t. II, 2011, s. 441; K. Woźniewski,

Prawidłowość..., s. 30-31).

Zawieszenie postępowania

w art. 177 KPC w § 1 po pkt 3 dodaje się pkt 3.1 w brzmieniu:

„jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku postępowania toczącego się przed

Trybunałem Konstytucyjnym albo Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej;”;

Ta podstawa fakultatywnego zawieszenia może znaleźć zastosowanie zarówno wtedy, gdy

sąd zwrócił się z pytaniem prawnym do jednego z tych Trybunałów w postępowaniu, które

ma być zawieszone, jak i wtedy, gdy z pytaniem takim wystąpił inny sąd.

Postępowanie egzekucyjne wybrane zagadnienia

Wybrane zagadnienia postępowania skargowego…

Tryb wnoszenia skargi na czynności komornika sądowego

…

Art. 759 KPC

Art. 759. § 1. Czynności egzekucyjne są wykonywane przez komorników z wyjątkiem

czynności zastrzeżonych dla sądów.

§ 1.1. Czynności zastrzeżone dla sądu mogą być wykonywane przez referendarza

sądowego, z wyłączeniem:

1) stosowania środków przymusu;

2) orzekania o ściągnięciu należności w trybie art. 873;

3) stwierdzenia wygaśnięcia skutków przybicia i utraty rękojmi;

4) spraw o egzekucję świadczeń niepieniężnych z wyjątkiem wydania rzeczy ruchomej;

5) spraw o egzekucję przez zarząd przymusowy;

6) spraw o egzekucję przez sprzedaż przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego.

§ 2. Sąd może z urzędu wydawać komornikowi zarządzenia zmierzające do zapewnienia

należytego wykonania egzekucji oraz usuwać spostrzeżone uchybienia.

Art. 767 Skarga na czynności komornika

§ 1. Na czynności komornika przysługuje skarga do sądu rejonowego, jeżeli ustawa nie

stanowi inaczej. Dotyczy to także zaniechania przez komornika dokonania czynności. Do

rozpoznania skargi na czynności komornika właściwy jest sąd, przy którym działa komornik.

Jeżeli do prowadzenia egzekucji został wybrany komornik poza właściwością ogólną, skargę

rozpoznaje sąd, który byłby właściwy według ogólnych zasad.

§ 1 1

. Skarga nie przysługuje na zarządzenie komornika o wezwaniu do usunięcia braków p

isma, na zawiadomienie o terminie czynności oraz na uiszczenie przez

komornika podatku od towarów i usług.

§ 2. Skargę może złożyć strona lub inna osoba, której prawa zostały przez czynności lub

zaniechanie komornika naruszone bądź zagrożone.

§ 3. Skarga na czynność komornika powinna czynić zadość wymaganiom pisma

procesowego oraz określać zaskarżoną czynność lub czynność, której zaniechano, jak

również wniosek o zmianę, uchylenie lub dokonanie czynności wraz z uzasadnieniem.

§ 4. Skargę wnosi się do sądu w terminie tygodniowym od dnia dokonania czynności, gdy

strona lub osoba, której prawo zostało przez czynność komornika naruszone bądź

zagrożone, była przy czynności obecna lub była o jej terminie zawiadomiona;, w

innych przypadkach wypadkach - od dnia zawiadomienia o dokonaniu czynności strony lub

osoby, której prawo zostało przez czynność czynności komornika naruszone bądź

zagrożone, a w braku zawiadomienia - od dnia powzięcia wiadomości dowiedzenia się przez

skarżącego o dokonanej czynności. Skargę na zaniechanie przez

komornika dokonania czynności wnosi się w terminie tygodniowym od dnia, w

którym skarżący dowiedział się, że czynność miała powinna być dokonana.

§ 5. Skargę wnosi się do komornika Odpis skargi sąd przesyła komornikowi, który dokonał

zaskarżonej czynności lub zaniechał jej dokonania. Komornik w terminie trzech

dni od dnia otrzymania skargi na piśmie sporządza uzasadnienie dokonania zaskarżonej

czynności, o ile nie zostało ono sporządzone wcześniej, albo lub przyczyn jej

zaniechania i oraz przekazuje je wraz ze skargą i z aktami sprawy do właściwego sądu, do

którego skargę wniesiono, chyba że skargę w całości

uwzględnia. O uwzględnieniu skargi komornik, o czym zawiadamia sąd i skarżącego oraz

zainteresowanych, których uwzględnienie skargi dotyczy.

Odrzucenie skargi na czynności komornika

W kolejnych nowelizacjach KPC nie usunięto wątpliwości, czy w razie stwierdzenia

podstaw do podjęcia czynności nadzorczych, skarga podlega odrzuceniu (art. 767[3] kpc…

Są dwa przeciwstawne poglądy:

1. sąd winien wydać tylko postanowienie nadzorcze trybie art. 759 § 2 kpc i wyłączone jest

odrzucenie skargi (m. in. K. Piasecki)

albo

2. sąd winien stosując wykładnię funkcjonalną

a. odrzucić skargę

b. w trybie art. 759 § 2 kpc wydać postanowienie nadzorcze

Korekta z urzędu może dotyczyć części zagadnień zawartych w skardze na czynności

komornika albo w ogóle jej nie dotyczyć ( m. in. prof. J. Jankowski, T. Zawiślak, D.

Zawistowski)

Pogląd drugi wydaje się poprawny, a strona może zaskarżyć postanowienie o odrzuceniu

skargi. Brak odrzucenia spowodowałby brak substratu zaskarżenia.

Ale jest uchwała Sądu Najwyższego z dnia 23 maja 2012 r. III CZP 11/12; OSNC 2012 nr

10,poz. 118; Legalis

Jeżeli sąd uzna, że skarga na czynności komornika wskazuje na uchybienia uzasadniające

podjęcie działań na podstawie art. 759 § 2 KPC, nie odrzuca jej z przyczyn określonych w

art. 767[3] KPC.

Co więcej nowy art. 767.3. KPC brzmi:

§ 1. Sąd odrzuca skargę wniesioną po upływie przepisanego terminu, nieopłaconą lub z

innych przyczyn niedopuszczalną, jak również skargę, której braków nie uzupełniono w

terminie. , chyba że uzna, iż zachodzą podstawy do podjęcia czynności na podstawie

art. 759 § 2. Na postanowienie sądu o odrzuceniu skargi służy zażalenie.

§ 2. Przepis art. 759 § 2 stosuje się.

Art. 767.3a. Na Skarga na postanowienie referendarza sądowego przysługuje skarga w

przypadkach, w których na postanowienie sądu przysługuje zażalenie.

Wniesienie skargi nie powoduje utraty mocy przez zaskarżone postanowienie. Sąd

orzeka jako referendarza sądowego. Sąd rozpoznaje skargę w składzie jednego

sędziego, jako sąd drugiej instancji, stosując odpowiednio przepisy o zażaleniu.

Rozpoznając skargę, sąd wydaje postanowienie, w którym zaskarżone postanowienie

referendarza sądowego utrzymuje w mocy albo je zmienia.

Art. 768 [Zaskarżenie grzywny]

Skargę na postanowienie komornika o ukaraniu grzywną rozstrzyga sąd po

przeprowadzeniu rozprawy, na którą wezwie strony oraz osobę ukaraną. Sąd o

rozprawie zawiadamia prokuratora.

Na postanowienie Sądu w przedmiocie ukarania grzywną przez komornika przysługuje

zażalenie.

Koszty postępowania egzekucyjnego

Art. 770 KPC Koszty egzekucji

Dłużnik zwraca powinien zwrócić wierzycielowi koszty niezbędne do celowego

przeprowadzenia egzekucji, w tym koszty poszukiwania majątku dłużnika. Koszty ściąga się

wraz z egzekwowanym roszczeniem. Koszty Koszt egzekucji ustala postanowieniem

komornik, jeżeli przeprowadzenie egzekucji należy do niego. Na postanowienie

sądu zażalenie przysługuje zażalenie stronom oraz komornikowi.

Art. 770

1

KPC Wykonanie bez klauzuli wykonalności

Prawomocne postanowienie komornika w przedmiocie kosztów podlega wykonaniu po

uprawomocnieniu się bez potrzeby zaopatrywania go w klauzulę wykonalności.

Problematyka opłaty egzekucyjnej w świetle skarg na czynności komornika – ustawa o

komornikach sądowych i egzekucji

Art. 49 [Granice opłaty stosunkowej]

1. W sprawach o egzekucję świadczeń pieniężnych komornik pobiera od dłużnika opłatę

stosunkową w wysokości 15% wartości wyegzekwowanego świadczenia, jednak nie niższej

niż 1/10 i nie wyższej niż trzydziestokrotna wysokość przeciętnego wynagrodzenia

miesięcznego.

Jednakże w przypadku wyegzekwowania świadczenia wskutek skierowania egzekucji do

wierzytelności z rachunku bankowego, wynagrodzenia za pracę, świadczenia z

ubezpieczenia społecznego jak również wypłacanych na podstawie przepisów o promocji

zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, zasiłku dla bezrobotnych, dodatku aktywizacyjnego,

stypendium oraz dodatku szkoleniowego, komornik pobiera od dłużnika opłatę stosunkową w

wysokości 8% wartości wyegzekwowanego świadczenia, jednak nie niższej niż 1/20 i nie

wyższej niż dziesięciokrotna wysokość przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

1a. W sprawach wymienionych w ust. 1. komornik ściąga opłatę od dłużnika proporcjonalnie

do wysokości wyegzekwowanego świadczenia

Od 8 września 2016 r. zmieniono art. 49 ust. 2 uksie

2. W sprawach o egzekucję świadczeń pieniężnych w przypadku umorzenia postępowania

egzekucyjnego na wniosek wierzyciela oraz na podstawie art. 824 § 1 pkt 4 ustawy z dnia

17 listopada 1964 r. – Kodeks 823 Kodeksu postępowania cywilnego komornik pobiera od

dłużnika opłatę stosunkową w wysokości 5% wartości świadczenia pozostałego do

wyegzekwowania, jednak nie niższej niż 1/20 i nie wyższej niż dziesięciokrotna wysokość

przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Jednakże, w razie umorzenia postępowania

egzekucyjnego na wniosek wierzyciela zgłoszony przed doręczeniem dłużnikowi

zawiadomienia o wszczęciu egzekucji, komornik pobiera od dłużnika opłatę stosunkową w

wysokości 1/20 przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Art. 824. § 1. Postępowanie umarza się w całości lub części z urzędu:

1) jeżeli okaże się, że egzekucja nie należy do organów sądowych;

2) jeżeli wierzyciel lub dłużnik nie ma zdolności sądowej albo gdy egzekucja ze względu na

jej przedmiot lub na osobę dłużnika jest niedopuszczalna;

3) jeżeli jest oczywiste, że z egzekucji nie uzyska się sumy wyższej od kosztów

egzekucyjnych;

4) jeżeli wierzyciel w ciągu sześciu miesięcy nie dokonał czynności potrzebnej do

dalszego prowadzenia postępowania lub nie zażądał podjęcia zawieszonego postępowania.

§ 11

. Termin, o którym mowa w § 1 pkt 4, biegnie od dnia dokonania ostatniej czynności

egzekucyjnej, a w razie zawieszenia postępowania - od dnia ustania przyczyny zawieszenia.

Art. 827. § 1. Przed zawieszeniem lub umorzeniem postępowania należy wysłuchać

wierzyciela i dłużnika. Nie dotyczy to wypadku, gdy istnieje wykonalne orzeczenie

uzasadniające zawieszenie postępowania lub prawomocne orzeczenie uzasadniające

umorzenie postępowania albo gdy zawieszenie lub umorzenie ma nastąpić z mocy samego

prawa lub z woli wierzyciela.

Art. 827. § 1. Przed zawieszeniem albo umorzeniem postępowania można wysłuchać

wierzyciela i dłużnika.

§ 2. Na wniosek wierzyciela lub dłużnika organ egzekucyjny wyda zaświadczenie o

umorzeniu postępowania.

Nowe brzmienie art. 760 KPC Wnioski i oświadczenia

§ 1. Wnioski i oświadczenia w postępowaniu egzekucyjnym składa się bądź na piśmie albo,

bądź ustnie do protokołu.

Jeżeli przepis szczególny tak stanowi albo dokonano wyboru wnoszenia pism za pośrednict

wem systemu teleinformatycznego, wnioski

i oświadczenia składa się wyłącznie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

§ 2. W przypadku wypadku gdy według przepisów niniejszego kodeksu niniejszego zachodzi

potrzeba wysłuchania strony, wysłuchanie odbywa się, stosownie do

okoliczności, bądź przez spisanie protokołu w obecności lub nieobecności drugiej

strony albo, bądź przez oświadczenie strony złożone na piśmie lub za pośrednictwem

systemu teleinformatycznego.

Ustalenie majątku dłużnika

Poszukiwanie majątku dłużnika

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 18 października 2013 r. III CZP 57/13

Komornik pobiera opłatę przewidzianą w art. 53a ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o

komornikach sądowych i egzekucji (tekst jedn.: Dz.U. z 2011 r. Nr 231, poz. 1376 ze zm.) od

wierzyciela.

Pozytywna zmiana art. 801 kpc od 8.09.2016 roku…

Art. 801 [Wyjaśnienia dłużnika]

Jeżeli wierzyciel albo lub sąd zarządzający z urzędu przeprowadzenie egzekucji albo

uprawniony organ żądający przeprowadzenia egzekucji nie wskaże majątku pozwalającego

na zaspokojenie świadczenia, komornik wzywa może wezwać dłużnika do złożenia wykazu

majątku lub innych wyjaśnień niezbędnych do przeprowadzenia egzekucji.

Art. 801

1

[Złożenie wykazu majątku] dodany

§ 1. Dłużnik składa wykaz majątku przed komornikiem pod rygorem odpowiedzialności

karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Wzywając dłużnika do złożenia wykazu

majątku, komornik uprzedza go o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego

oświadczenia oraz poucza, że w razie niezłożenia wykazu majątku wierzyciel może zlecić

komornikowi poszukiwanie majątku dłużnika.

§ 2. Przepisy art. 913 § 1, art. 916, art. 917, art. 918

1

, art. 919 oraz art. 1053 § 2 stosuje się

odpowiednio, z tym że postanowienie o ukaraniu dłużnika grzywną wydaje komornik. O

przymusowym doprowadzeniu dłużnika albo zastosowaniu aresztu nieprzekraczającego

miesiąca orzeka sąd na wniosek komornika.

Art. 797 1

KPC uchyla się

Art. 8012

Dodany- Zlecenie poszukiwania majątku dłużnika

Jeżeli w drodze czynności przewidzianych w art. 801 nie można ustalić majątku

pozwalającego na zaspokojenie świadczenia, do którego może być skierowana egzekucja,

wierzyciel może zlecić komornikowi poszukiwanie majątku dłużnika.

Wyjawienie majątku

Charakter instytucji

1. postępowanie w przedmiocie wyjawienia majątku stanowi fakultatywny fragment

postępowania egzekucyjnego,

2. jest nazywane pomocniczym sposobem egzekucji,

3. czynności w postępowaniu, z wyjątkiem stosowania środków przymusu, może

wykonywać referendarz sądowy (art. 920 2

k.p.c.).

Przesłanki materialne wniosku przed wszczęciem egzekucji:

1. uprawdopodobnić, że nie uzyska zaspokojenia w pełni swojej należności ze

znanego mu majątku albo z przypadających dłużnikowi bieżących świadczeń

periodycznych za okres sześciu miesięcy,

2. lub dołączyć dowód, że po uzyskaniu tytułu wykonawczego wezwał dłużnika do

zapłaty stwierdzonej nim należności listem poleconym za potwierdzeniem odbioru, a

dłużnik nie spełnił świadczenia w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania do

zapłaty (art. 913 § 2 k.p.c.)

Przesłanki materialne wniosku w toku egzekucji lub po zakończeniu egzekucji

► wnioskodawca musi wykazać, że nie uzyskał zaspokojenia w całości.

Czy można przejść do poszukiwania majątku od razu, gdy dłużnik nie przedstawi

wykazu, czy też wykorzystać najpierw wszystkie środki przymusu?

art. 801[1] §2 kpc w którym mowa o środkach przymusu, stanowi, że art. 916 kpc stosuje się

odpowiednio. Komornik może, ale nie musi, zastosować grzywnę lub wnioskować do sądu o

nakaz doprowadzenia dłużnika do kancelarii.

Wydaje się, że wierzyciel, składając wniosek o jej wszczęcie, od razu mógłby wnioskować o

poszukiwanie majątku w sytuacji, gdy dłużnik wezwany przez komornika nie złoży wykazu

ZBIEG EGZEKUCJI sądowej i administracyjnej

Kwestię tę rozstrzygnął niedawno Sąd Najwyższy w uchwale z 24.2.2010 r. III CZP 133/09

uznając, że organ egzekucyjny wskazany przez sąd na podstawie art. 773 § 1 prowadzi obie

egzekucje łącznie w całości.

Ingerencja w brzmienie tego przepisu pojawiła się dopiero podczas prac rządowych i

znalazła się w projekcie nowelizacji.

To rozwiązanie spotkało się już z ostrą krytyką w literaturze.

Od 8 września 2016 roku…

Art. 773 ustawowe kryteria przejęcia egzekucji

§ 1. W przypadku zbiegu egzekucji sądowej i administracyjnej do tej samej rzeczy albo

prawa majątkowego egzekucje do tej rzeczy albo prawa majątkowego prowadzi łącznie ten

sądowy albo administracyjny organ egzekucyjny, który jako pierwszy dokonał zajęcia,

a w razie niemożności ustalenia tego pierwszeństwa - organ egzekucyjny, który dokonał

zajęcia na poczet należności w wyższej kwocie.

…

§ 2. W przypadku zbiegu egzekucji administracyjnej prowadzonej na podstawie jednolitego

tytułu wykonawczego państwa członkowskiego Unii Europejskiej albo zagranicznego tytułu

wykonawczego określonych w ustawie z dnia 11 października 2013 r. o wzajemnej pomocy

przy dochodzeniu podatków, należności celnych i innych należności pieniężnych (Dz.U. poz.

1289 oraz z 2015 r. poz. 211) i egzekucji sądowej do tej samej rzeczy albo prawa

majątkowego - egzekucje do tej rzeczy albo prawa majątkowego prowadzi łącznie

administracyjny organ egzekucyjny.

…

§ 3. Zbieg egzekucji nie wstrzymuje czynności egzekucyjnych.

§ 4. Strona lub uczestnik postępowania zawiadamiają sądowy organ egzekucyjny o zbiegu

egzekucji do tej samej rzeczy albo prawa majątkowego, wskazując datę dokonania każdego

zajęcia i wysokość należności, na poczet których każde zajęcie zostało dokonane.

§ 5. Sądowy organ egzekucyjny prowadzi łącznie egzekucje w trybie dla niego właściwym.

§ 6. W razie kolejnego zbiegu egzekucji sądowej i administracyjnej do tej samej rzeczy

albo prawa majątkowego egzekucję administracyjną przejmuje sądowy organ

egzekucyjny, który prowadzi łącznie egzekucje w wyniku pierwszego zbiegu egzekucji.

Art. 773[2]. Obowiązki komornika w związku z przekazaniem egzekucji

administracyjnemu organowi egzekucyjnemu

§ 1. Komornik zawiadamia strony, uczestników postępowania i administracyjny organ

egzekucyjny o zachodzącej podstawie przekazania egzekucji sądowej administracyjnemu

organowi egzekucyjnemu.

§ 2. Po uprawomocnieniu się czynności, o której mowa w § 1, komornik sporządza i przesyła

administracyjnemu organowi egzekucyjnemu:

1) odpis tytułu wykonawczego z oznaczeniem celu, któremu ma służyć, wysokości

dotychczasowych kosztów powstałych w egzekucji oraz zakresu, w jakim roszczenie

wierzyciela zostało zaspokojone;

2) odpis dokumentu zajęcia oraz odpisy innych dokumentów niezbędnych do prawidłowego

przeprowadzenia egzekucji;

3) informację dotyczącą wierzyciela i numeru rachunku bankowego, na który mają być

przekazywane wyegzekwowane należności pieniężne.

§ 3. Zamiast odpisów, o których mowa w § 2, komornik może przesłać zweryfikowany przez

siebie dokument uzyskany z systemu teleinformatycznego.

§ 4. W przypadku, o którym mowa w § 2, komornik:

1) zwraca wierzycielowi niewykorzystaną zaliczkę;

2) przekazuje administracyjnemu organowi egzekucyjnemu wyegzekwowane kwoty

uzyskane wskutek zajęcia rzeczy albo prawa majątkowego, do których nastąpił zbieg, które

nie zostały wypłacone wierzycielowi przed sporządzeniem zawiadomienia, o którym mowa w

§ 1.

§ 5. Skarga na czynności komornika oraz na zaniechanie przez komornika dokonania

czynności przysługuje również administracyjnemu organowi egzekucyjnemu.

Art. 773[3] [Odpis tytułu wykonawczego]

uchylony

W przypadku przejęcia prowadzenia egzekucji na podstawie art. 773 § 21a, komornik

sądowy wydaje dla sprawy przekazanej administracyjnemu organowi egzekucyjnemu odpis

tytułu wykonawczego, oznaczając w nim, że stanowi on podstawę do dalszego prowadzenia

egzekucji przez ten organ. Jeżeli egzekucja sądowa prowadzona jest na podstawie tytułu

wykonawczego, o którym mowa w art. 783 § 4, odpis tytułu wykonawczego ma postać

zweryfikowanego przez komornika dokumentu, o którym mowa w art. 797 § 3.

Art. 774. postanowienie o kosztach czynności egzekucyjnych w razie zbiegu egzekucji

sądowej i administracyjnej.

Informacja o przebiegu egzekucji

§ 1. Sądowy organ egzekucyjny, który przejął prowadzenie łącznie egzekucji sądowej i

administracyjnej, postanowi w trybie dla niego właściwym również o kosztach powstałych w

egzekucji, której dotyczył zbieg.

§ 2. Sądowy organ egzekucyjny, który przejął prowadzenie łącznie egzekucji sądowej i

administracyjnej, na żądanie administracyjnego organu egzekucyjnego, informuje ten organ

o przebiegu egzekucji.

Art. 775. wyłączenie przepisów o wyznaczeniu organu egzekucyjnego

Przepisów art. 773, art. 773[2] i art. 774 nie stosuje się w razie zbiegu egzekucji

administracyjnej i sądowego zabezpieczenia, jak również zbiegu zabezpieczenia

administracyjnego z egzekucją sądową, z wyjątkiem przypadków przewidzianych w art. 751.

Postępowanie trzeciodłużnika w sytuacji zaistnienia zbiegu w poszczególnych

sposobach egzekucji

art. 882[1] Zbieg egzekucji, pierwszeństwo wypłat

NOWY PRZEPIS

W razie zbiegu egzekucji sądowej i administracyjnej, w przypadku gdy wynagrodzenie nie

wystarcza na pokrycie wszystkich egzekwowanych należności, pracodawca dokonuje

wypłat na rzecz sądowego albo administracyjnego organu egzekucyjnego, który

pierwszy dokonał zajęcia, a w razie niemożności ustalenia tego pierwszeństwa - na rzecz

organu, który dokonał zajęcia na poczet należności w wyższej kwocie, oraz

niezwłocznie zawiadamia o zbiegu egzekucji właściwe organy egzekucyjne, wskazując

datę doręczenia zawiadomień o zajęciach dokonanych przez te organy i wysokość

należności, na poczet których zostały dokonane zajęcia, o czym komornik poucza

pracodawcę, dokonując zajęcia

Art. 891 Zbieg egzekucji do wierzytelności z rachunku bankowego

Art. 773. Przepis art. 890 § 2 stosuje się odpowiednio. 891 [Zbieg egzekucji] W razie

zbiegu egzekucji sądowej i administracyjnej do tej samej wierzytelności z rachunku

bankowego, w przypadku tym rachunku bankowego obejmującego wkład oszczędnościowy

dłużnika, w wypadku gdy kwoty znajdujące się na rachunku bankowym , w tym rachunku

bankowym obejmującym wkład oszczędnościowy nie wystarczają na pokrycie wszystkich

egzekwowanych należności świadczeń, bank dokonuje wypłat obowiązany jest wstrzymać

wypłaty z tego

rachunku na rzecz sądowego albo administracyjnego organu egzekucyjnego do wysokości

należności, który

pierwszy dokonał zajęcia, a w razie niemożności ustalenia tego pierwszeństwa na których rz

ecz organu zajęcie

nastąpiło, który dokonał zajęcia na poczet należności w wyższej kwocie, oraz i niezwłocznie

zawiadamia zawiadomić o zbiegu egzekucji tym właściwe organy

egzekucyjne, wskazując datę doręczenia zawiadomień ozajęciach dokonanych przez te orga

ny i wysokość należności, na poczet których zostały dokonane zajęcia, o

czym komornik poucza bank, dokonując zajęcia które postąpią stosownie do art.

Czyli art. 891 brzmi teraz tak:

W razie zbiegu egzekucji sądowej i administracyjnej, w przypadku gdy kwoty znajdujące się

na rachunku bankowym nie wystarczają na pokrycie wszystkich egzekwowanych należności,

bank dokonuje wypłat z tego rachunku na rzecz sądowego albo administracyjnego organu

egzekucyjnego, który pierwszy dokonał zajęcia, a w razie niemożności ustalenia tego

pierwszeństwa - na rzecz organu, który dokonał zajęcia na poczet należności w wyższej

kwocie, oraz niezwłocznie zawiadamia o zbiegu egzekucji właściwe organy egzekucyjne,

wskazując datę doręczenia zawiadomień o zajęciach dokonanych przez te organy i

wysokość należności, na poczet których zostały dokonane zajęcia, o czym komornik poucza

bank, dokonując zajęcia.

Art. 896 § 1 pkt 3 Zajęcie innych wierzytelności

§ 1. Do egzekucji z wierzytelności komornik przystępuje przez jej zajęcie. W celu zajęcia

komornik:

1) zawiadomi dłużnika, że nie wolno mu odbierać żadnego świadczenia ani rozporządzać

zajętą wierzytelnością i ustanowionym dla niej zabezpieczeniem;

2) wezwie dłużnika wierzytelności, aby należnego od niego świadczenia nie uiszczał

dłużnikowi, lecz złożył je komornikowi lub na rachunek depozytowy Ministra Finansów;

3) wezwie dłużnika wierzytelności, aby w razie zbiegu egzekucji sądowej i

administracyjnej, w przypadku gdy świadczenie nie wystarcza na pokrycie wszystkich

egzekwowanych należności, uiszczał je na rzecz sądowego albo administracyjnego

organu egzekucyjnego, który pierwszy dokonał zajęcia, a w razie niemożności

ustalenia tego pierwszeństwa - na rzecz organu, który dokonał zajęcia na poczet

należności w wyższej kwocie, oraz aby niezwłocznie zawiadomił o zbiegu egzekucji

właściwe organy egzekucyjne, wskazując datę doręczenia zawiadomień o zajęciach

dokonanych przez te organy i wysokość należności, na poczet których zostały dokonane

zajęcia.

Art. 910 § 1 pkt 3 Zajęcie prawa majątkowego

§ 1. Do egzekucji z praw majątkowych komornik przystąpi przez zajęcie prawa. W tym celu

komornik:

1) zawiadomi dłużnika, że nie wolno mu rozporządzać, obciążać ani realizować zajętego

prawa, jak również nie wolno mu pobierać żadnego świadczenia przysługującego z zajętego

prawa;

2) zawiadomi osobę, która z zajętego prawa jest obciążona obowiązkiem względem

dłużnika, by obowiązku tego wobec dłużnika nie realizowała, a wynikające z prawa

świadczenia pieniężne uiszczała komornikowi lub na rachunek depozytowy Ministra

Finansów, oraz wzywa tę osobę, by w terminie tygodnia złożyła oświadczenie, czy inne

osoby roszczą sobie pretensje do zajęcia prawa, czy i w jakim sądzie lub przed jakim

organem toczy się lub toczyła się sprawa o zajęte prawo, jak również czy oraz o jakie

roszczenie skierowana jest egzekucja do zajętego prawa;

3) wezwie osobę, która z zajętego prawa jest obciążona obowiązkiem względem dłużnika,

aby w razie zbiegu

egzekucji sądowej i administracyjnej, w przypadku gdy świadczenie pieniężne nie wystarcza

na pokrycie

wszystkich egzekwowanych należności, uiszczała je na rzecz sądowego albo administracyjn

ego organu egzekucyjnego,

który pierwszy dokonał zajęcia, a w razie niemożności ustalenia tego pierwszeństwa -

na rzecz

organu, który dokonał zajęcia na poczet należności w wyższej kwocie, oraz aby niezwłocznie

zawiadomiła o

zbiegu egzekucji właściwe organy egzekucyjne, wskazując datę doręczenia zawiadomień o z

ajęciach dokonanych

przez te organy i wysokość należności, na poczet których zostały dokonane zajęcia.

Art. 9118

[Egzekucja z instrumentów finansowych zapisanych na rachunku papierów

wartościowych lub innym rachunku]

§ 51

W razie zbiegu egzekucji sądowej i administracyjnej, w przypadku gdy kwoty znajdujące

się na rachunku nie wystarczają na pokrycie wszystkich egzekwowanych należności,

podmiot prowadzący działalność maklerską, w którym dłużnik ma rachunek, dokonuje

wypłat z tego rachunku na rzecz sądowego albo administracyjnego organu

egzekucyjnego, który pierwszy dokonał zajęcia, a w razie niemożności ustalenia tego

pierwszeństwa - na rzecz organu, który dokonał zajęcia na poczet należności w

wyższej kwocie, oraz niezwłocznie zawiadamia o zbiegu egzekucji właściwe organy

egzekucyjne, wskazując datę doręczenia zawiadomień o zajęciach dokonanych przez te

organy i wysokość należności, na poczet których zostały dokonane zajęcia, o czym komornik

poucza podmiot prowadzący działalność maklerską, w którym dłużnik ma rachunek,

dokonując zajęcia.

§ 6.

Przepisów § 1-51

nie stosuje się do rachunku zbiorczego w rozumieniu przepisów ustawy

z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi.

POSTĘPOWANIE KLAZULOWE

Art. 781. Właściwość sądu

§ 1. Tytułowi egzekucyjnemu pochodzącemu od sądu nadaje klauzulę wykonalności

sąd klauzulę wykonalności nadaje sąd pierwszej instancji, w którym sprawa się toczyła

lub toczy. Sąd drugiej instancji nadaje klauzulę wykonalności, dopóki akta sprawy w sądzie

tym się znajdują; znajdują się w tym sądzie, nie dotyczy to jednak Sądu Najwyższego oraz

przypadków, o których mowa w art. 778

1

, art. 786, art. 787, art. 787

1

, art. 788 i art. 789.

§ 1

1

. Tytułom egzekucyjnym, o których mowa w art. 777 § 1 pkt 1, 1

1

, 3-6 i § 3 , klauzulę

wykonalności może nadać także referendarz sądowy, z wyłączeniem przypadków

wymienionych w art. 778

1

, 787, 787

1

, 788, 789.

§ 1

1

. Czynności w sprawach o nadanie klauzuli wykonalności tytułom egzekucyjnym, o

których mowa w art. 777 § 1, może wykonywać referendarz sądowy.

Czyli:

§ 1. Tytułowi egzekucyjnemu pochodzącemu od sądu klauzulę wykonalności nadaje

sąd pierwszej instancji, w którym sprawa się toczyła lub toczy. Sąd drugiej instancji nadaje

klauzulę wykonalności, dopóki akta sprawy znajdują się w tym sądzie, nie dotyczy to jednak

Sądu Najwyższego oraz przypadków, o których mowa w art. 7781

, art. 786, art. 787, art.

7871

, art. 788 i art. 789.

§ 11

. Czynności w sprawach o nadanie klauzuli wykonalności tytułom egzekucyjnym, o

których mowa w art. 777 § 1, może wykonywać referendarz sądowy.

Art. 782 Skład sądu

Art. 782. Skład sądu

§ 1. Klauzulę wykonalności nadaje sąd jednoosobowo na wniosek wierzyciela. Tytułowi

wydanemu w postępowaniu, które zostało lub mogło być wszczęte z urzędu, sąd nadaje

klauzulę wykonalności z urzędu.

Art. 782. § 1. Klauzulę wykonalności nadaje sąd w składzie jednego sędziego, na

wniosek wierzyciela. Sąd z urzędu nadaje klauzulę wykonalności tytułowi egzekucyjnemu

wydanemu w postępowaniu, które zostało lub mogło być wszczęte z urzędu, a także innemu

tytułowi egzekucyjnemu w części, w jakiej obejmuje grzywnę lub karę pieniężną

orzeczoną w postępowaniu cywilnym lub koszty sądowe w sprawach cywilnych

przysługujące Skarbowi Państwa.

§ 2. Nakazowi zapłaty wydanemu w elektronicznym postępowaniu upominawczym

nadaje się klauzulę wykonalności z urzędu niezwłocznie po jego uprawomocnieniu się.

Art. 783 Treść i forma klauzuli

§ 4. Jeżeli tytułem egzekucyjnym jest orzeczenie wydane w elektronicznym

postępowaniu upominawczym, postanowienie

3

1

. Postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności jest tytułom egzekucyjnym, o

których mowa w art. 777 § 1 pkt 1 i 1

1

, wydanym w postaci elektronicznej, jest wydawane

bez spisywania odrębnej sentencji, przez poprzez umieszczenie klauzuli wykonalności w

systemie teleinformatycznym i opatrzenie jej podpisem elektronicznym

sędziego bezpiecznym podpisem elektronicznym, sędziego albo referendarza sądowego,

który wydaje postanowienie.

§ 4

1

3

2

. Przepisów § 3 i 4 nie 3

1

nie stosuje się w przypadkach, o których mowa w art.

778

1

, art. 787, art. 787

1

, art. 788 i oraz art. 789.

§ 4. Postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności tytułom egzekucyjnym, o których

mowa w art. 777 § 1 pkt 1 i 1

1

, wydanym w postaci elektronicznej pozostawia się wyłącznie

w systemie teleinformatycznym, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w art. 778

1

, art.

787, art. 787

1

, art. 788 oraz art. 789.

§ 4

1

. (uchylony).

§ 5. Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw

informatyzacji określi, w drodze rozporządzenia, czynności sądu związane z nadawaniem

klauzuli wykonalności, o którym której mowa w § 4 3

1

, oraz sposób przechowywania i tytułów

wykonawczych i posługiwania się tytułami wykonawczymi wskazanymi, o których mowa w §

4, przy uwzględnieniu potrzeby przyśpieszenia i usprawnienia postępowania oraz

zapewnienia wystarczającego bezpieczeństwa korzystania z elektronicznych tytułów

wykonawczych.

A w konsekwencji zmieniono art. 794

1

§ 1. Postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności w części, w jakiej przyznano w nim

wierzycielowi zwrot kosztów postępowania, podlega wykonaniu bez potrzeby zaopatrywania

go w klauzulę wykonalności.

§ 2. W razie wydania postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności w sposób określony w

art. 783 § 3 albo 4 31

rozstrzygnięcie o przyznaniu wierzycielowi zwrotu kosztów

postępowania umieszcza się w klauzuli wykonalności.

Art. 794

2

. Doręczanie postanowień

§ 1. Postanowienie wydane na posiedzeniu niejawnym doręcza się tylko wierzycielowi.

Postanowienie co do nadania klauzuli wykonalności, o której mowa w art. 783 § 4, doręcza

się w sposób przewidziany w art. 131

1

.

§ 2. W razie wydania postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności w sposób określony w

art. 783 § 3 albo 4 3

1

uzasadnienie postanowienia sporządza się i doręcza wierzycielowi na

jego wniosek zgłoszony w terminie tygodniowym od dnia wydania mu tytułu wykonawczego

albo zawiadomienia go doręczenia zawiadomienia o utworzeniu tytułu wykonawczego w

systemie teleinformatycznym.

§ 3. Dłużnik może żądać sporządzenia uzasadnienia postanowienia o nadaniu klauzuli

wykonalności i doręczenia postanowienia z uzasadnieniem w terminie tygodniowym od dnia

doręczenia mu zawiadomienia o wszczęciu egzekucji. Jeżeli postanowienie o nadaniu

klauzuli wykonalności zostało wydane bez spisywania odrębnej sentencji, dłużnikowi doręcza

się wyłącznie uzasadnienie postanowienia.

Art. 795 Zażalenie

Art. 795. § 1. Na postanowienie sądu co do nadania klauzuli wykonalności przysługuje

zażalenie.

§ 2. Termin do wniesienia zażalenia biegnie dla wierzyciela od dnia wydania mu tytułu

wykonawczego lub zawiadomienia go o utworzeniu tytułu wykonawczego w systemie

teleinformatycznym albo od dnia ogłoszenia postanowienia odmownego, a gdy ogłoszenia

nie było - od dnia doręczenia tego postanowienia. Dla dłużnika termin ten biegnie od dnia

doręczenia mu zawiadomienia o wszczęciu egzekucji. W razie zgłoszenia wniosku, o którym

mowa w art. 794

2

§ 2 albo 3, termin ten biegnie od dnia doręczenia stronie uzasadnienia

postanowienia albo postanowienia z uzasadnieniem.

§ 2

1

. W przypadkach, o których mowa w art. 778

1

, art. 786, art. 787, art. 787

1

, art. 788 i

art. 789, lub gdy tytułem egzekucyjnym nie jest orzeczenie sądu albo referendarza

sądowego, sąd drugiej instancji, uwzględniając zażalenie wierzyciela na postanowienie o

odmowie nadania klauzuli wykonalności, uchyla zaskarżone postanowienie i przekazuje

wniosek do ponownego rozpoznania, jeżeli zachodzą podstawy do nadania klauzuli

wykonalności.

§ 3 Przepis § 2 Przepisy § 2 i 2

1

stosuje się odpowiednio do biegu terminu do

wniesienia skargi na postanowienie referendarza sądowego.

A zatem…

uregulowanie uniemożliwiające wydanie orzeczenia reformatoryjnego przez sąd II

instancji uwzględniającego zażalenie (lub skargę) wierzyciela na postanowienie o

odmowie nadania klauzuli wykonalności w przypadkach, o których mowa w art. 7781

, 786,

787, 7871

, 788 i 789 lub gdy tytułem egzekucyjnym nie jest orzeczenie sądu albo

referendarza sądowego.

Jeżeli zachodzą podstawy do nadania klauzuli wykonalności, sąd II instancji uchyla

zaskarżone postanowienie i przekazuje wniosek do ponownego rozpoznania (dodany

§ 21

i zmieniony § 3 w art. 795).

Informatyzacja postępowania egzekucyjnego

art. 760 § 1. Wnioski, oświadczenia

§ 1. Wnioski i oświadczenia w postępowaniu egzekucyjnym składa się bądź na piśmie,

bądź na piśmie albo ustnie do protokołu. Jeżeli przepis szczególny tak stanowi albo

dokonano wyboru wnoszenia pism za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, wnioski i

oświadczenia składa się wyłącznie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

§ 2. W wypadku przypadku gdy według przepisów kodeksu niniejszego niniejszego

kodeksu zachodzi potrzeba wysłuchania strony, wysłuchanie odbywa się, stosownie do

okoliczności, bądź przez spisanie protokołu w obecności lub nieobecności drugiej strony,

bądź albo przez oświadczenie strony na piśmie złożone na piśmie lub za pośrednictwem

systemu teleinformatycznego.

DODANO CAŁY ROZDZIAŁ

ROZDZIAŁ 3.

SPRZEDAŻ W DRODZE LICYTACJI ELEKTRONICZNEJ.

Art. 879.1 – 879.11 KPC

Dodany ustawą z dnia 10.07.2015 wchodzi w życie 1 marca 2017 roku

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI

z dnia 7 września 2016 r.

w sprawie sposobu przeprowadzenia licytacji elektronicznej ruchomości w sądowym

postępowaniu egzekucyjnym

(Dz. U. z dnia 9 września 2016 r.)

Pozostałe zmiany w postępowaniu egzekucyjnym

art. 799 § 1 otrzymuje nowe brzmienie:

,, § 1. Wniosek o wszczęcie egzekucji lub żądanie przeprowadzenia egzekucji z urzędu

umożliwia prowadzenie egzekucji według wszystkich dopuszczalnych sposobów, z

wyjątkiem egzekucji z nieruchomości. Skierowanie egzekucji do nieruchomości dłużnika

oraz składników jego majątku, do których przepisy o egzekucji z nieruchomości stosuje się

odpowiednio, jest możliwe tylko na wniosek wierzyciela. Wierzyciel może wskazać wybrane

przez siebie sposób albo sposoby egzekucji. Organ egzekucyjny stosuje sposób egzekucji

najmniej uciążliwy dla dłużnika. ";

po art. 804 dodaje się art. 804.1 w brzmieniu:

,, Art. 804.1. W razie przejścia egzekwowanego uprawnienia na inną osobę po wszczęciu

postępowania egzekucyjnego osoba ta może wstąpić do postępowania na miejsce

wierzyciela za jego zgodą, o ile przejście będzie wykazane dokumentem urzędowym lub

dokumentem prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym. ";

W doktrynie i orzecznictwie występowały rozbieżności co do konieczności nadania klauzuli

wykonalności w razie przejścia egzekwowanego uprawnienia w wyniku innych zdarzeń niż

dziedziczenie.

Nowo wprowadzony przepis jest przepisem szczególnym, umożliwiającym osobie, która

nabyła uprawnienie po wszczęciu postępowania egzekucyjnego, wstąpienie do

postępowania na miejsce wierzyciela za jego zgodą, o ile przejście będzie wykazane

dokumentem urzędowym lub dokumentem prywatnym z podpisem urzędowo

poświadczonym. Uzyskanie klauzuli wykonalności na rzecz tej osoby nie jest wymagane.

Nadal będzie wymagane nadanie klauzuli wykonalności na podstawie art. 788 § 1 KPC, w

razie przejścia obowiązku po wszczęciu postępowania egzekucyjnego.

Zmiany w egzekucji z nieruchomości

wykorzystanie istniejącego opisu i oszacowania (art. 948 § 11 k.p.c.)

§ 1. Oszacowania nieruchomości dokonuje powołany przez komornika biegły uprawniony do

szacowania nieruchomości na podstawie odrębnych przepisów. Jeżeli jednak nieruchomość

była w okresie sześciu miesięcy przed zajęciem oszacowana dla potrzeb obrotu rynkowego i

oszacowanie to odpowiada wymogom oszacowania nieruchomości w egzekucji z

nieruchomości, nowego oszacowania nie dokonuje się.

§ 1 1

. Jeżeli wniosek o wszczęcie nowej egzekucji złożono w terminie trzech

lat od daty umorzenia postępowania, w którym dokonano opisu i oszacowania

nieruchomości, komornik dokona nowego opisu i oszacowania tylko na wniosek

wierzyciela lub dłużnika. Dłużnik może złożyć taki wniosek w terminie dwóch tygodni

od daty doręczenia mu wezwania do zapłaty, o czym należy go pouczyć przy doręczeniu

wezwania.

…

§ 2. W oszacowaniu należy podać osobno wartość nieruchomości, budowli i innych

urządzeń, przynależności i pożytków oraz osobno wartość całości, jak również wartość

części nieruchomości, która w myśl art. 946 została wydzielona celem wystawienia

oddzielnie na licytację. Wartości powyższe należy podać tak z uwzględnieniem, jak i bez

uwzględnienia praw, które pozostają w mocy bez zaliczenia na cenę nabycia, oraz wartości

praw nieokreślonych nie określonych sumą pieniężną obciążających nieruchomość, w

szczególności świadczeń z tytułu takich praw.

§ 3. Opisem i oszacowaniem należy objąć z osobna każdą nieruchomość stanowiącą

przedmiot egzekucji, jeżeli jest ona wpisana do odrębnej księgi wieczystej lub prowadzony

jest dla niej odrębny zbiór dokumentów. Jeżeli jednak postępowania egzekucyjne toczące się

co do kilku nieruchomości tego samego dłużnika, wpisanych do oddzielnych ksiąg

wieczystych lub dla których prowadzone są odrębne zbiory dokumentów, połączone zostały

w jedno postępowanie, to w przypadku gdy nieruchomości te stanowią całość gospodarczą,

należy opisać i oszacować tę całość i każdą z nieruchomości z osobna.

powierzenie komornikowi czynności wykonywanych dotąd przez sąd

Art. 967 [Zapłata ceny]

Po uprawomocnieniu się postanowienia o przybiciu komornik sąd wzywa licytanta, który

uzyskał przybicie (nabywcę), aby w ciągu dwóch tygodni od dnia otrzymania wezwania złożył

na rachunek depozytowy Ministra Finansów cenę nabycia z potrąceniem rękojmi złożonej w

gotówce.

Na wniosek nabywcy komornik sąd może oznaczyć dłuższy termin uiszczenia ceny nabycia,

nieprzekraczający jednak miesiąca.

Art. 1035 Termin sporządzenia planu

Art. 1035 W razie potrzeby sąd wprowadza do planu zmiany i uzupełnienia; w przeciwnym

wypadku plan zatwierdza. Niezwłocznie po uprawomocnieniu się

postanowienia o przysądzeniu własności złożeniu na rachunek depozytowy Ministra

Finansów sumy ulegającej podziałowi komornik sporządza plan projekt planu podziału.

A zatem:

Niezwłocznie po uprawomocnieniu się postanowienia o przysądzeniu własności

komornik sporządza plan podziału.

Art. 1040 [Wierzytelności zależne od warunku]

§ 1. Sumę wydzieloną na zaspokojenie wierzytelności, której uiszczenie zależne jest od

warunku zawieszającego albo od wyniku sporu, w którym wierzyciel uzyskał zabezpieczenie

powództwa, pozostawia się na rachunku depozytowym Ministra Finansów.

§ 2. Suma wydzielona na zaspokojenie wierzytelności zależnych od warunku rozwiązującego

będzie wydana wierzycielowi bez zabezpieczenia. Jeżeli jednak obowiązek zabezpieczenia

zwrotu ciąży na wierzycielu z mocy istniejącego między nim a dłużnikiem stosunku

prawnego, komornik sąd zarządzi złożenie wydzielonej sumy na rachunek depozytowy

Ministra Finansów.

POWÓDZTWA PRZECIWEGZEKUCYJNE

Art. 840 Powództwo opozycyjne

§ 1. Dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego

wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli:

1) przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, a w

szczególności gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym

niebędącym orzeczeniem sądu albo gdy kwestionuje przejście obowiązku mimo istnienia

formalnego dokumentu stwierdzającego to przejście;

2) po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie

wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik

może oprzeć powództwo oprzeć także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu

rozprawy, a także na zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zgłoszenie tego zarzutu zarzut

ten nie był przedmiotem rozpoznania w sprawie było z mocy ustawy niedopuszczalne;

3) małżonek, przeciwko któremu sąd nadał klauzulę wykonalności na podstawie art. 787 ,

wykaże, że egzekwowane świadczenie wierzycielowi nie należy się, przy czym małżonkowi

temu przysługują zarzuty nie tylko z własnego prawa, lecz także zarzuty, których jego

małżonek wcześniej nie mógł podnieść.

§ 2. Jeżeli podstawą egzekucji jest tytuł pochodzący od organu administracyjnego, do

stwierdzenia, że zobowiązanie wygasło lub nie może być egzekwowane, powołany jest

organ, od którego tytuł pochodzi.

Z uzasadnienia projektu…

„Zmiana przepisu art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. zmierza do wyeliminowania podstawy

pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego obejmującego orzeczenie sądowe w razie

zgłoszenia takich okoliczności faktycznych, które zostały pominięte w postępowaniu

rozpoznawczym jako spóźnione albo nie zostały w ogóle zgłoszone.

Gdyby dopuścić taką możliwość, to powództwo opozycyjne służyłoby „korygowaniu”

orzeczenia wydanego w procesie, w którym dłużnik nie przytoczył faktów we właściwym

terminie.”

Art. 843 Właściwość; pozew; zabezpieczenie

§ 1. Powództwa przewidziane w niniejszym dziale niniejszym wytacza się przed sąd

rzeczowo właściwy, w którego okręgu prowadzi się Egzekucję. Miejsce prowadzenia

egzekucji określa się na podstawie przepisów niniejszego kodeksu regulujących właściwość

miejscową organu egzekucyjnego także wtedy, gdy do prowadzenia egzekucji został

wybrany komornik poza właściwością ogólną.

§ 2. Jeżeli egzekucji jeszcze nie wszczęto, powództwo o pozbawienie tytułu wykonawczego

wykonalności wytacza się według przepisów o właściwości ogólnej.

§ 3. W pozwie powód powinien przytoczyć wszystkie zarzuty, jakie w tym czasie mógł

zgłosić, pod rygorem utraty prawa korzystania z nich w dalszym postępowaniu.

§ 4. (uchylony)

Z uzasadnienia projektu:

„Źródłem rozbieżności jest aktualne brzmienie tego przepisu.

Przepis ten jest różnie interpretowany.

Według pierwszego wariantu, sądem właściwym do wytoczenia powództwa

przeciwegzekucyjnego jest sąd, w którego okręgu znajduje się rzecz (prawo majątkowe), do

którego została skierowana egzekucja sądowa.

Według drugiego wariantu, sądem właściwym jest sąd, w którego okręgu ma siedzibę

komornik prowadzący egzekucję, niezależnie od tego, czy jest to komornik właściwy z mocy

przepisów k.p.c., czy też wybrany przez wierzyciela w trybie przepisów art. 8 ustawy z dnia

29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji.

Trzeci wariant zakłada, że sądem właściwym jest sąd, w którego okręgu działa komornik

właściwy do przeprowadzenia egzekucji według przepisów k.p.c., niezależnie od tego, czy

prowadzi on egzekucję.

Proponuje się określenie tej właściwości według ostatniego wariantu. Za takim rozwiązaniem

przemawiają względy związane z organizacją wymiaru sprawiedliwości, potrzeba

zapewnienia sprawności postępowań w tych sprawach oraz ochrona interesów powodów

(najczęściej będzie to sąd, w okręgu którego dłużnik ma miejsce zamieszkania lub

siedzibę).”

Podsumowując:

Referendarze sądowi

Zmiana zdejmuje z sędziów i przekazuje w ręce referendarzy sądowych więcej uprawnień i

obowiązków w postępowaniu upominawczym.

Postępowanie egzekucyjne

- uproszczenie niektórych czynności (np. rozstrzyganie zbiegów egzekucji), przyspieszeniu

niektórych postępowań (np. tryb wnoszenia skargi na czynności komornika, tzw. komornicze

wyjawienie majątku)

-wyeliminowanie takich regulacji, które są wykorzystywane jako narzędzie obstrukcji

procesowej (np. ograniczenie zaskarżalności niektórych czynności komornika sądowego).

-zmiana trybu wnoszenia i rozpoznawania skargi na czynności komornika;

-uproszczenie czynności związanych z rozstrzygnięciem zbiegu egzekucji (tzw.

rozstrzygnięcie zbiegu z mocy ustawy);

-zmiany dotyczące instytucji poszukiwania majątku dłużnika i wprowadzenie komorniczego

wyjawienia majątku (ograniczenie zakresu stosowania poszukiwania majątku wpłynie na

obniżenie kosztów egzekucji);

-modyfikacja przepisów dotyczących związania organu egzekucyjnego wnioskiem

wierzyciela co do sposobu egzekucji

-rezygnacja z wymogu nadawania klauzuli wykonalności w razie przejścia uprawnień

wierzyciela na inną osobę w trakcie postępowania egzekucyjnego;

-rezygnacja z obligatoryjnego wysłuchania stron przed umorzeniem postępowania

egzekucyjnego;

-modyfikacja przepisów dotyczących ograniczeń egzekucji z rachunków bankowych oraz

z rachunków prowadzonych przez spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe;

-zmiana podstawy powództwa opozycyjnego;

-doprecyzowanie przepisu dotyczącego właściwości sądu w sprawach z powództw

przeciwegzekucyjnych.

Cywilne usprawnienia

-Zmiany przepisów dotyczących niektórych czynności procesowych, które doprowadzą do

usprawnienia postępowania:

-wyłączenie sędziego

-możliwość wydania wyroku na posiedzeniu niejawnym

Pytanie: jaki wpływ na postępowanie egzekucyjne i sądowe będą miały nowe ustawy

dotyczące ustroju rolnego?

USTAWA

z dnia 5 sierpnia 2015 r.

o kształtowaniu ustroju rolnego

USTAWA

z dnia 6 lipca 2016 r.

o zmianie ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego oraz ustawy o księgach wieczystych

i hipotece

USTAWA O WSTRZYMANIU SPRZEDAŻY NIERUCHOMOŚCI ZASOBU WŁASNOŚCI

ROLNEJ SKARBU PAŃSTWA ORAZ O ZMIANIE NIEKTÓRYCH USTAW z dnia 14

kwietnia 2016 r.

Art. 16 [Wejście w życie] Ustawa wchodzi w życie z dniem 30 kwietnia 2016 r.

Art. 7 [Zmiany w ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego]

W ustawie z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (Dz.U. z 2012 r. poz.

803) wprowadza się następujące zmiany:/../

Art. 15 [Derogacja] Traci moc ustawa z dnia 5 sierpnia 2015 r. o kształtowaniu ustroju

rolnego (Dz.U. poz. 1433 i 2179)

Art. 12 [Postępowania w toku]

Do postępowań dotyczących nabycia nieruchomości rolnych oraz wpisu do księgi wieczystej

wszczętych na podstawie ustaw zmienianych w art. 3, art. 4, art. 6 i art. 7, i niezakończonych

do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe.

Art. 13 [Prawo pierwokupu nieruchomości rolnych w okresie przejściowym]

Do czynności prawnych związanych z realizacją prawa pierwokupu nieruchomości rolnych, o

którym mowa w art. 3 ustawy zmienianej w art. 7, albo realizacją uprawnienia Agencji

Nieruchomości Rolnych do nabycia nieruchomości rolnych, o którym mowa w art. 4 ustawy

zmienianej w art. 7, w stosunku do umów zawartych przed dniem wejścia w życie niniejszej

ustawy, stosuje się przepisy dotychczasowe.

A zatem obowiązuje znowelizowana

USTAWA O KSZTAŁTOWANIU USTROJU ROLNEGO

z dnia 11 kwietnia 2003 r.

(Dz.U. Nr 64, poz. 592) tj. z dnia 28 czerwca 2012 r. (Dz.U. z 2012 r. poz. 803)

Art. 1

[Pięcioletni okres wstrzymania sprzedaży nieruchomości]

W okresie 5 lat od dnia wejścia w życie ustawy wstrzymuje się sprzedaż nieruchomości albo

ich części wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa.

Art. 1a [Wyłączenie stosowania ustawy]

Przepisów ustawy nie stosuje się do:

1) nieruchomości rolnych:

a) wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, o którym mowa w

ustawie z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu

Państwa (Dz.U. z 2015 r. poz. 1014, 1433 i 1830 oraz z 2016 r. poz. 50 i 585),

b) o powierzchni mniejszej niż 0,3 ha,

c) będących drogami wewnętrznymi;

2) nabycia udziałów lub ich części we współwłasności nieruchomości, o których mowa w pkt

1 lit. b i c.

…

2. Minister właściwy do spraw rozwoju wsi, na wniosek Prezesa Agencji Nieruchomości

Rolnych, może wyrazić zgodę na sprzedaż nieruchomości lub ich części innych niż

wymienione w ust. 1, jeżeli jest to uzasadnione względami społeczno-gospodarczymi.

3. Sprzedaż nieruchomości i ich części, innych niż wymienione w ust. 1, bez zgody, o której

mowa w ust. 2, w okresie 5 lat od dnia wejścia w życie ustawy, jest nieważna.

Art. 2a [Nabycie nieruchomości, ograniczenia i wyłączenia]

1. Nabywcą nieruchomości rolnej może być wyłącznie rolnik indywidualny, chyba że

ustawa stanowi inaczej. Jeżeli nabywana nieruchomość rolna albo jej część ma wejść w

skład wspólności majątkowej małżeńskiej wystarczające jest, gdy rolnikiem indywidualnym

jest jeden z małżonków.

2. Powierzchnia nabywanej nieruchomości rolnej wraz z powierzchnią nieruchomości rolnych

wchodzących w skład gospodarstwa rodzinnego nabywcy nie może przekraczać powierzchni

300 ha użytków rolnych ustalonej zgodnie z art. 5 ust. 2 i 3.

Art. 2c [Odpowiednie stosowanie do użytkowania wieczystego i do nabycia udziału we

współwłasności]

Przepisy ustawy dotyczące nabycia nieruchomości rolnej stosuje się odpowiednio do

nabycia:

1) użytkowania wieczystego nieruchomości rolnej albo udziału lub części udziału w

użytkowaniu wieczystym nieruchomości rolnej;

2) udziału lub części udziału we współwłasności nieruchomości rolnej.

Art. 3 [Prawo dzierżawcy do pierwokupu]

1. W przypadku sprzedaży nieruchomości rolnej prawo pierwokupu przysługuje z mocy

ustawy jej dzierżawcy, jeżeli:

1) umowa dzierżawy została zawarta w formie pisemnej i ma datę pewną oraz była

wykonywana co najmniej przez 3 lata, licząc od tej daty, oraz

2) nabywana nieruchomość rolna wchodzi w skład gospodarstwa rodzinnego

dzierżawcy.

Art. 3 [Prawo dzierżawcy do pierwokupu]

4. W przypadku braku uprawnionego do pierwokupu, o którym mowa w ust. 1, albo

niewykonania przez niego tego prawa, prawo pierwokupu przysługuje z mocy ustawy Agencji

działającej na rzecz Skarbu Państwa.

Art. 3a [Prawo pierwokupu udziałów i akcji w spółce prawa handlowego]

1. Agencji działającej na rzecz Skarbu Państwa przysługuje prawo pierwokupu udziałów i

akcji w spółce prawa handlowego, która jest właścicielem nieruchomości rolnej.

/../

5. Do wykonywania uprawnienia, o którym mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy

art. 3 ust. 10 i 11 oraz przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące prawa pierwokupu.

Art. 4 [Uprawnienia Agencji do nabycia nieruchomości]

1. Jeżeli nabycie nieruchomości rolnej następuje w wyniku:

1) zawarcia umowy innej niż umowa sprzedaży lub

2) jednostronnej czynności prawnej, lub

3) orzeczenia sądu, organu administracji publicznej albo orzeczenia sądu lub organu

egzekucyjnego wydanego na podstawie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym, lub

4) innej czynności prawnej lub innego zdarzenia prawnego, w szczególności:

a) zasiedzenia nieruchomości rolnej, dziedziczenia oraz zapisu windykacyjnego, którego

przedmiotem jest nieruchomość rolna lub gospodarstwo rolne,

b) podziału, przekształcenia bądź łączenia spółek handlowych

- Agencja działająca na rzecz Skarbu Państwa może złożyć oświadczenie o nabyciu tej

nieruchomości za zapłatą równowartości pieniężnej odpowiadającej jej wartości rynkowej.

5. Do wykonywania uprawnienia, o którym mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy

art. 3 ust. 10 i 11 oraz przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące prawa pierwokupu, z tym że:

1)zawiadomienia dokonuje:

a)nabywca - w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 i 2,

b)sąd, organ administracji publicznej lub organ egzekucyjny - w przypadku, o którym mowa

w ust. 1 pkt 3,

c)nabywca nieruchomości rolnej - w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 4 lit. a,

d)spółka nabywająca nieruchomość rolną - w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 4 lit. b;

2)do zawiadomienia dołącza się wypis z ewidencji gruntów i budynków dotyczący

nieruchomości rolnej stanowiącej przedmiot nabycia.

Art. 9 [Nieważność czynności prawnej]

1. Nabycie nieruchomości rolnej, udziału bądź części udziału we współwłasności

nieruchomości rolnej, nabycie akcji i udziałów w spółce prawa handlowego będącej

właścicielem nieruchomości rolnej dokonane niezgodnie z przepisami ustawy jest nieważne.

W szczególności nieważne jest:

1) dokonanie czynności prawnej bez zawiadomienia uprawnionego do prawa pierwokupu lub

bez powiadomienia Agencji - w przypadku określonym w art. 3b i art. 4 ust. 1;

2) zbycie albo oddanie w posiadanie nieruchomości rolnej bez zgody sądu, o której mowa w

art. 2b ust. 3;

3) nabycie nieruchomości rolnej w oparciu o nieprawdziwe oświadczenia albo fałszywe lub

potwierdzające nieprawdę dokumenty.

Art. 19 [Wejście w życie]

Ustawa wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem art. 7 ust. 3,

który wchodzi w życie z dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii

Europejskiej.