USPRAWNIANIE MOWY DZIECKA 3 i 4-LETNIEGO

WARSZTATY DLA RODZICÓW

PRZEDSZKOLE NR 240 IM. POLSKICH OLIMPIJCZYKÓW

20.02.2012

Mowa jako umiejętność wielozmysłowa

Mowa wymaga połączenia precyzyjnych ruchów związanych z oddychaniem, artykulacją, kontrolą głosu, gestykulacją, mimiką, słuchaniem, planowaniem i pamięcią.Dla rozwoju mowy szczególne znaczenie ma ruch związany z umiejętnością myślenia i przetwarzania bodźców zmysłowych. Mózg otrzymuje informację na poziomie pnia mózgu ze wszystkich systemów zmysłowych, integruje je ze sobą i wcześniejszymi doświadczeniami, aby wykorzystać do celowego działania.Mowa czynna jest końcowym produktem integracji sensorycznej.

Czynniki wpływające na nieprawidłową artykulację:

Niedowład, porażenie mięśni artykulacyjnych2

Nieprawidłowości anatomiczne np. skrócone wędzidełko3

Przerost migdałków4

Upośledzenie drożności nosa 5

Wady zgryzu1

Nierozwinięty słuch fonematyczny6

Najczęstsze wady i zaburzenia:

seplenienie proste,seplenienie międzyzębowe,seplenienie boczne,reranie (rotacyzm)kappacyzm (gammacyzm),lambdacyzmmowa bezdźwięczna,nosowanie,opóźniony rozwój mowy,jąkanie.

Wady rozwojowe – konsultacja z logopedą !

Liczy się czas !

Nieleczone wady mowy utrwalają się, powodując często poważne konsekwencje rozwojowe. Nieumiejętność przekazywania treści stanowi poważną barierę w kontaktach międzyludzkich. Mowa ma wpływ na poczucie własnej wartości.Rozwój mowy stymuluje rozwój psychiczny, a rozwój myślenia ma swoje odbicie w mowie.Dzieci mające kłopoty z mową są bardzo często dziećmi z ryzyka dysleksji (mają kłopoty z czytaniem i pisaniem).

Ćwiczenia percepcji wzrokowej:obserwacja bliższego i dalszego otoczenia, dostrzeganie różnic, określanie ich; rozpoznawanie i identyfikowanie zmian w otoczeniu;rozpoznawanie i wskazywanie wybranych figur, np. pokaż przedmioty w kształcie  koła;wyszukiwanie na obrazkach ukrytych figur;porównywanie dwóch obrazków; szukanie różnic;gra w domino obrazkowe;gra w memo;odróżnianie figur, znaków od tła; nakładanie obrazków, figur na siebie;układanie według wielkości, kształtu, kolorukolorowanie

Ćwiczenia warg i języka:

przesuwanie języka na dolnej wardze, od lewej do prawego kącika ust i odwrotnie;wysuwanie i chowanie języka;wykładanie języka do brody i nosa;rozkładanie szerokie języka - łopata; robienie rurki z języka; wypychanie językiem policzków; picie przy użyciu łyżeczki czy rurki;lizanie lizaka; oblizywanie ust przez dziecko (usta posmarowane miodem);ściąganie ust w dziubek; rozchylanie ust w kierunku kącików ust (szeroki uśmiech); rozchylanie i składanie warg do uśmiechu; zaciskanie warg; nagryzanie górnymi zębami na dolną wargę i dolnymi na górną;nadymanie policzków - baloniki; parskanie koni - wibracja warg; warczenie motoru;

Ćwiczenia podniebienia miękkiego i szczęki dolnej:

wdech przez nos i wydech przez usta przy szeroko otwartych ustach; wdychanie powietrza przez usta przy zakrytym nosie; wdychanie powietrza przez nos przy zamkniętych ustach; naśladowanie odgłosów gęsi - gęganie; odgłosów płukanego gardła;opuszczanie i podnoszenie szczęki dolnej; przesuwanie szczęki dolnej w prawo i w lewo; wysuwanie szczęki dolnej do przodu i cofanie jej;żucie.

Ćwiczenia oddechowe: przetaczanie powietrza w ustach (usta zamknięte) z jednej strony na drugą; cmokanie;gwizdanie;wciąganie i wydmuchiwanie powietrza; dmuchanie na wiatraczek, na płomień świecy;nadmuchiwanie balonika;dmuchanie na przedmiot unoszący, zawieszony bądź opadający (kartka, piórko); wąchanie kwiatów;wdech z unoszeniem ramion do góry; wydech z opadaniem ramion.

Ćwiczenia percepcji słuchowej:

słuchanie odgłosów z otoczenia;rozróżnianie i naśladowanie odgłosów (stukania, klaskania, wydawania dźwięków przez zwierzęta itp.);wysłuchiwanie i rozróżnianie dźwięków ze względu na jego natężenie, tempo (cicho-głośno, wolno-szybko);opisywanie obrazka zdaniami dwuwyrazowymi, np.: Świeci słońce. Dziecko mówi zdanie potem określa wyraz pierwszy i drugi i tym samym liczy  wyrazy w zdaniu (to samo ćwiczyć ze zdaniami trzy i czterowyrazowymi); uzupełnianie zdań brakującym wyrazem, np.: Ola pije...; Ola pije mleko, a Kasia...(herbatę); dzielenie wyrazów na sylaby i łączenie wyrazów z sylab; zabawa w dokańczanie wyrazów, np.: ko..(tek)  

Wzbogacanie słownika dziecka i pamięci słownej:

słuchanie nazw i wskazywanie odpowiadających im desygnatów;oglądanie książek z obrazkami tematycznymi (zabawki, pojazdy);wyszukiwanki, zapamiętywanki; dziecko ma przed sobą przedmioty lub obrazki, które ma wyszukać i ułożyć w podanej kolejności;wprowadzanie pojęć dotyczących położenia przedmiotów w przestrzeni i rozumienia prostych konstrukcji przyimkowych: na, w, pod, nad, obok itp.;powtarzanie nazw przedmiotów znajdujących się wokół dziecka;zabawa: "co to jest? " lub "jaki to kolor?„;samodzielne nazywanie przedmiotów, cech, czynności, części ciała.słuchanie i rozumienie prostych poleceń słownych: wyszukiwanie i podawanie przedmiotów; układanie według podanego wzoru; wkładanie w wyznaczone miejsce;porównywanie obrazków, opisywanie czynności; zabawy w pytania i odpowiedzi; zabawy tematyczne,czytanie dzieciom.

Aktywność ruchowa:

usprawnianie małej motoryki: rysowanie ,zabawa klockami, lepienie, malowanie, kalkowanie, ugniatanie, wydzieranie, wycinanie, naklejanie, zabawy materiałami o różnej fakturze (makaron, kasze, piasek, glina, fasola, ścinki …);posługiwanie się różnymi przedmiotami;zabawy z wykorzystaniem instrumentów muzycznych;rytmika i taniec;koordynacja wzrokowo-ruchowa;gry i zabawy ruchowe;kołysanie, przytulanie, ciągnięcie, uderzanie;naśladowanie ruchu;czynności samoobsługowe;relaks i odpoczynek.

mgr Mariola Góralskamgr Ewa Skwarka