URAZY GRUPY TYLNEJ MIĘŚNI UDA U RUGBYSTÓW. CZĘŚĆ … · stra, dextra ) i stawów skokowych...

TEMAT MIESIĄCA:

9 772081 187000

0 7

URAZY GRUPY TYLNEJ MIĘŚNI UDA U RUGBYSTÓW. CZĘŚĆ I: DIAGNOSTYKA

PRAKTYCZNA

&NOWOCZESNE METODY FIZJOTERAPIIMovement System Impairments (MSI)Analiza i leczenie zaburzeń w obrębie układu ruchu na podstawie koncepcji Shirley Sahrmann

Z PRAKTYKI GABINETU

Rehabilitacja funkcjonalna pacjenta po urazie rdzenia kręgowego z wtórną tetraplegią

Rehabilitacja w okołoporodowym porażeniu splotu barkowego

Zasady fizjoterapii w chorobie Parkinsona

SUPLEMENTBóle w narządzie ruchu – możliwości stosowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych

Fizykoterapia z wykorzystaniem preparatów farmakologicznych

Suplementacja, ruch i dieta w osteoporozie

PRAKTYCZNA

Z PRAKTYKI GABINETU

PRAKTYCZNA FIZJOTERAPIA & REHABILITACJA54

Kolejną grupą urazów kręgosłupa z po-

wikłaniami neurologicznymi są upadki

z wysokości, skoki do wody, a także co-

raz częściej uprawiane sporty ekstremalne.

Należy zwrócić uwagę, że następstwa

urazu rdzenia kręgowego nie dotykają tyl-

ko układu nerwowo-mięśniowo-szkieleto-

wego, ale także zależnych od niego układów

oddechowego, krążenia, moczowo-płcio-

wego i wydalniczego. Wpływają na procesy

związane z funkcjonowaniem narządów we-

wnętrznych, utrzymaniem procesów opty-

malnej termoregulacji, a także homeostazy

(homeodynamiki). Powyższe wtórne czyn-

niki determinowane są poziomem, rozle-

głością oraz zespołem uszkodzenia rdzenia

REHABILITACJA FUNKCJONALNA PACJENTA PO URAZIE RDZENIA KRĘGOWEO Z WTÓRNĄ TETRAPLEGIĄCZĘŚĆ IWedług aktualnych badań statystycznych,

urazu rdzenia kręgowego w Polsce doznaje

ok. 1200 osób rocznie. Zwiększająca się liczba

środków komunikacji sprawia, że liczba wypadków

z roku na rok wzrasta. Kolizje samochodowe,

motocyklowe, potrącenia pieszych oraz

rowerzystów stanowią najliczniejszą grupę

przyczyn urazów rdzenia kręgowego.

MGR JAKUB KRASZEWSKI

Z PRAKTYKI GABINETU

55lipiec/sierpień 2014

kręgowego oraz uszkodzeniami współ-

istniejącymi. Czas, jaki upłynął między

zdarzeniem doprowadzającym do ura-

zu rdzenia kręgowego a odbarczeniem

ośrodkowego układu nerwowego (OUN)

z ewentualną stabilizacją kręgosłupa, jest

istotnym elementem, który może mieć

wpływ na ogólną rekonwalescencję i po-

wrót do sprawności funkcjonalnej osoby

poszkodowanej.

DIAGNOSTYKA

Pełny obraz kliniczny pacjenta można

uzyskać, przeprowadzając szczegółową

diagnostykę, na którą składają się:

wywiad (informacje dotyczące danych

personalnych, mechanizmu powsta-

nia urazu rdzenia kręgowego, chorób

współistniejących, celów terapeutycz-

nych itd.),

zapoznanie z dokumentacją medycz-

ną pacjenta: epikryza, opis przebiegu

operacji, ocena radiologiczna (przed-

i pooperacyjna) rezonansu magnetycz-

nego (MRI), tomografii komputerowej

(TK), rentgenogramu (RTG) itd.,

badanie neurologiczne: ocena czu-

cia powierzchniowego – dotyku, bó-

lu, temperatury, czucia stereogno-

stycznego, dermoleksji; ocena czucia

głębokiego – kinestetycznego, odru-

chy rdzeniowe fizjologiczne i pato-

logiczne, siła mięśni wskaźnikowych,

ocena spastyczności według zmodyfi-

kowanej skali Ashworth, ocena aktyw-

ności nerwowo-mięśniowej za pomo-

cą kinezjologicznej i śródmięśniowej

elektromiografii (EMG), klasyfikacja wg

skali ASIA (American Spinal Injury Asso-

ciation) itd.,

badanie ortopedyczne: ocena układu

kostno-stawowego, tj. restrykcji stawo-

wych lub łącznotkankowych, ewentu-

alnych uszkodzeń tkanki kostnej, sta-

wowej, mięśniowo-powięziowej itd.,

testy funkcjonalne: ocena aktywności

dnia codziennego (activities of daily li-

ving – ADL’s) w ramach fizjologicznych

„indywidualnych wzorców ruchowych”

lub schematów kompensacyjnych wy-

nikających z urazu rdzenia kręgowego,

rejestracja wideo, kinezjologiczne EMG,

ocena Barthel itd.,

badania dodatkowe/laboratoryjne

(w zależności od potrzeb: ogólne ba-

danie krwi, posiew moczu, badanie

urodynamiczne, osteodensytometria

kości, gospodarka wodno-elektrolito-

wa itd.).

Powyższe badania pozwalają określić

powikłania neurologiczne pacjenta, za-

istniałe w wyniku uszkodzenia rdzenia

kręgowego, a także ocenić jego stan funk-

cjonalny. Służą również do monitorowa-

nia zastosowanego leczenia i określenia

zaistniałej regeneracji na zasadzie pla-

styczności OUN. Planowanie strategii te-

rapeutycznej powinno opierać się na wy-

nikach powyższych badań (uwzględniając

względne/bezwzględne przeciwwskaza-

nia) i być spójne z oczekiwaniami pacjen-

ta. Pierwszy etap procesu neurorehabili-

tacji powinien obejmować rehabilitację

funkcjonalną, polegającą na (re)edukacji

do aktywności dnia codziennego, umożli-

wiającej pacjentowi partycypację w życiu

domowym, zawodowym i społecznym.

OPIS PRZYPADKU

Diagnostyka

Porażenie czterokończynowe (tetraple-

gia pourazowa) w wyniku złamania łuku

kręgowego na poziomie C6 z odbarcze-

niem i stabilizacją transpedikularną. Znie-

sienie czucia powierzchniowego (dotyku,

bólu, temperatury, stereognostycznego,

dermoleksji) i głębokiego (kinestetycz-

nego) od poziomu Th6. Porażenie mięśni

wskaźnikowych od poziomu C7. Odruchy

rdzeniowe na poziomie C7 paradoksalne

dla lewego i prawego mięśnia trójgłowe-

go ramienia. Odruchy kolanowe, skokowe

wygórowane. Spastyczność wg zmody-

fikowanej skali Ashworth oceniono na 1.

Hipomobilność na poziomie stawu bio-

drowego lewego (zwapnienie hetero-

topowe II stopnia) i prawego (restrykcje

mięśniowo-powięziowe), a także hipomo-

bilność stawów skokowych. Wyniki ba-

dań z posiewu krwi i moczu nie wykaza-

ły zaburzeń i nie stanowiły kontraindykacji

do podjęcia terapii. Pacjent wydolny krąże-

niowo-oddechowo, bez cech przerwania

ciągłości skóry, np. odleżyn. Cechy całko-

witego uszkodzenia rdzenia kręgowego A

wg skali ASIA.

Klasy!kacja uszkodzeń rdzenia

kręgowego wg skali ASIA

A – całkowite uszkodzenie rdze-

nia kręgowego: brak czynności

ruchowej i czuciowej poniżej pozio-

mu uszkodzenia rdzenia kręgowego,

łącznie z brakiem czucia w segmen-

tach S4-S5,

B – niecałkowite uszkodzenie rdze-

nia kręgowego: brak czynności

ruchowej poniżej poziomu uszkodze-

nia, przy zachowanym czuciu (wraz

z unerwieniem segmentarnym S4-S5),

C – niecałkowite uszkodzenie rdze-

nia kręgowego: zachowany ruch

poniżej poziomu uszkodzenia oraz

więcej niż 50% mięśni wskaźniko-

wych ma siłę do 3 wg skali Lovetta,

D – niecałkowite uszkodzenie

rdzenia kręgowego: zachowa-

ny ruch poniżej poziomu uszkodze-

nia oraz więcej niż 50% mięśni wskaź-

nikowych ma siłę równą lub większą

od 3 wg skali Lovetta,

E – bez objawów neurologicznych:

prawidłowa czynność ruchowa

i czuciowa.

Cele terapeutyczne

Po przeprowadzeniu anamnezy i bada-

nia fizykalnego (testy kodowe, testy instru-

mentalne) pacjent, rodzina i fizjoterapeuta

określili strategię terapeutyczną ukierunko-

waną na (re)edukację wykonywania czyn-

ności dnia codziennego w warunkach

domowych i możliwości korzystania z sa-

mochodu w roli pasażera. Proces terapeu-

tyczny ukierunkowano na czynności zwią-

zane z nauką:

transferu wózek – łóżko, łóżko – wózek,

transferu wózek – auto, auto – wózek.

Z PRAKTYKI GABINETU


Tematyka niniejszego artykułu dotyczy

przykładowej terapii pacjenta po urazie

rdzenia kręgowego w procesie rehabilita-

cji strukturalnej, dlatego też rodzaj testów

strukturalnych, sposób ich przeprowadza-

nia, dokumentowania oraz monitorowania

wykracza poza ramy niniejszej publikacji.

Część druga artykułu obejmować będzie

zagadnienia związane z treningiem funk-

cjonalnym.

Przebieg procesu neurorehabilitacji

Pracując zgodnie z filozofią rehabilita-

cji funkcjonalnej, najpierw należy zwrócić

szczególną uwagę na poziom aktywności

pacjenta. W planowaniu efektywnej strate-

gii terapeutycznej należy uwzględnić tak-

że wiedzę o:

umiejętnościach i możliwościach pa-

cjenta,

silnych rejonach jego ciała,

indywidualnych celach pacjenta.

Przed przystąpieniem do części właściwej

terapii, ukierunkowanej na trening funkcjo-

nalny, należy zarezerwować pewną ilość

czasu na przygotowanie struktur nerwowo-

-mięśniowo-szkieletowych do późniejszych

technik związanych z (re)edukacją do ak-

tywności dnia codziennego. Zwiększone

napięcie mięśniowe (sztywność o charak-

terze „rury ołowianej”, spastyczność), hipo-

mobilność na poziomie układu stawowego

(w wyniku hipokinezji, akinezji, spastyczno-

ści), skrócenie poszczególnych mięśni mo-

gą mieć niekorzystny wpływ na osiągnięcie

ostatecznych wyników funkcjonalnych, za-

wartych w celach terapeutycznych pacjen-

ta i zespołu terapeutycznego.

Część wstępna terapii ma na celu:

zmniejszenie odruchowego napięcia

i sztywności mięśniowej,

utrzymanie normomobilności w sta-

wach na poziomie artrokinetycznym

i osteokinetycznym,

utrzymanie/zwiększenie przesuwalno-

ści struktur nerwowych względem ota-

czających ją tkanek,

utrzymanie/zwiększenie lepkosprężysto-

ści tkanek miękkich,

poprawienie krążenia itd.

Dobór technik terapeutycznych oraz czas

ich trwania ustalany jest indywidualnie dla

każdego pacjenta. Terapeuta powinien

określić, które regiony ciała są kluczowe

dla osiągnięcia ostatecznego efektu funk-

cjonalnego przez pacjenta, i dobrać odpo-

wiednie środki i metody na poziomie re-

habilitacji strukturalnej.

Na zdjęciach prezentujących techniki

terapeutyczne naniesiono:

zielone strzałki (kierunek ruchu wyko-

nywanego przez pacjenta),

czerwone strzałki (kierunek oporu sta-

wianego przez terapeutę),

krzyżyk (brak intencji ruchu),

krzyżyk w kółku (miejsce podporu pa-

cjenta).

Poniższe ćwiczenia stanowią wyłącznie

przykład strategii terapii strukturalnej pa-

cjenta i nie mogą być rozumiane jako in-

formacje w pełni wyczerpujące zagad-

nienia związane z rehabilitacją pacjentów

po urazie rdzenia kręgowego.

Po przeanalizowaniu obrazu kliniczne-

go pacjenta przystąpiono do rehabilitacji:

1) Rehabilitacja pasywna, ma na celu:

zmniejszenie patologicznego napię-

cia mięśniowego w okolicy stawów

biodrowych (art. coxae sinistra, dextra),

stawów kolanowych (art. genus sini-

stra, dextra) i stawów skokowych gór-

nych (art. talocruralis sinistra, dextra),

utrzymując prawidłową osteokinetykę

(zdj. 1–4),

utrzymanie normomobilności artroki-

netycznej na poziomie stawu biodro-

wego lewego (art. coxae sinistra) oraz

stawu skokowo-goleniowego lewego

(art. talocruralis sinistra) dla składowej

translatoryczno-akcesorycznej (zdj. 5–6),

zwiększenie przesuwalności struktur

nerwowych (medulla spinalis, radix ne-

rvi spinalis, plexus brachialis, nervus me-

dianus) względem otaczających tkanek

(zdj. 7-8).

Efekt rozluźnienia mięśniowego dla ru-

chów kątowych w stawie można uzyskać

poprzez techniki statyczne i dynamicz-

ne, co determinowane jest stopniem spa-

styczności oraz sztywnością mięśniową.

W sytuacji, gdy jest to możliwe (parapare-

za, tetrapareza), pacjent może brać czynny

udział w poszczególnych technikach tera-

peutycznych.

Celem tej części terapii jest zmniejszenie

hyperrefleksji na bodziec rozciągający mię-

sień (zmniejszenie spastyczności) i utrzy-

manie pełnego fizjologicznego zakresu ru-

chów w stawach.

W celu detonizacji mięśni okołostawo-

wych mobilizacje stawowe można wyko-

nywać w stopniu I i II, arytmicznie w pozy-

cji aktualnego maksymalnego rozluźnienia

stawowego (techniki trakcyjne, prostopa-

dłe do powierzchni stawowej). Mobilizacje

na barierze w stopniu III i IV ukierunkowu-

ją terapię na struktury więzadłowo-toreb-

kowe, które mogą wpływać na hipomo-

bilność danego stawu. Naprzemienna

kompresja i trakcja stawowa mobilizują bło-

nę maziową torebki stawowej do produkcji

płynu maziowego, co ma kluczowe znacze-

nie w przeciwdziałaniu artrozie.

Neuromobilizacje mają za zadanie m.in.

poprawić trofikę struktur nerwowych

i zwiększyć ich przesuwalność względem

otaczających tkanek.

Przed przystąpieniem do powyższych

technik należy uwzględnić kontraindyka-

cje do ich zastosowania.

2) Rehabilitacja aktywna, ma na celu

zwiększenie siły i wytrzymałości mięśnio-

wej oraz poprawienie koordynacji nerwo-

wo-mięśniowej w zakresie dolnego i gór-

nego tułowia oraz kończyny górnej.

Terapię przeprowadzono w pozycjach:

niskich (w warunkach z wyłączeniem zja-

wiska grawitacji),

pośrednich (poprzez częściowe oddzia-

ływanie grawitacji),

wysokich (przyjęcia przez pacjenta moż-

liwie skorygowanej, prawidłowej pozycji

antygrawitacyjnej w kolumnie do pioni-

zacji pacjentów po urazie rdzenia krę-

gowego).

Powyższe pozycje wyjściowe oraz praca

w zamkniętym i otwartym łańcuchu kine-

matycznym warunkują odmienną pracę

Z PRAKTYKI GABINETU


dla mięśni antygrawitacyjnych (mięśnie

lokalne, jednostawowe) oraz mięśni nie-

przenoszących obciążeń grawitacyjnych

(mięśnie wielostawowe). Dotyczy to mię-

śni w obrębie zarówno tułowia, jak i koń-

czyn górnych.

Pozycje siedząca i stojąca wpływają

na stymulację reakcji posturalnych i stwa-

rzają warunki dla technik terapeutycznych,

które opierają się na treningu mobilności

kończyn górnych na stabilnym górnym

i dolnym tułowiu (mobilność na stabilność).

W procesie facylitacji nerwowo-mię-

śniowej można wykorzystać bodźce ma-

nualne, werbalne, wizualne, a także obcią-

żenia zewnętrzne, które spełniają funkcję

oporu lub wspomagania danej sekwen-

cji ruchowej.

Zdj. 1. Detonizacja mięśni grupy bocznej uda

Zdj. 2. Detonizacja mięśni grupy przyśrodkowej uda

Zdj. 3. Detonizacja mięśni grupy tylnej uda i podudzia

poprzez zgięcie grzbietowe stopy

Zdj. 4. Mobilizacja trójzgięcia

Z PRAKTYKI GABINETU


przesiadania się w obrębie kończyny

górnej w znacznej mierze wymaga pra-

cy w zamkniętym łańcuchu kinematycz-

nym. W trakcie trwania technik zwracano

szczególną uwagę na prawidłowe, prze-

strzenne ustawienie kręgosłupa szyjne-

go, głowy, a także na stabilizację łopatki

(scaption). Trening mięśni prostujących

pośredni i pośredni udział w późniejszych

czynnościach funkcjonalnych.

Proces terapeutyczny ukierunkowano

na stymulację mięśni (podział ze względu

na funkcje):

prostujących staw łokciowy, które wy-

konywano w otwartym i zamkniętym

łańcuchu kinematycznym. Czynność

Trening powinien obejmować pracę

koncentryczną, ekscentryczną i statyczną

mięśni (mobilność, stabilność), a także po-

prawić koordynację nerwowo-mięśniową

(mobilność na stabilność).

Rehabilitacja strukturalna powinna za-

wierać techniki mające na celu zwiększenie

siły i wytrzymałości mięśni biorących bez-

Zdj. 5. Mobilizacja trakcyjna w stawie biodrowym

na barierze zgięcia, odwiedzenia, rotacji wewnętrznej

w III stopniu

Zdj. 6. Mobilizacja w kierunku tylnym stawu skokowego

górnego na barierze wyprostu w III stopniu

Zdj. 7. Neuromobilizacja ULNT1 poprawiająca przesuwalność

struktur nerwowych względem otaczających tkanek

w kierunku proksymalnym

Zdj. 8. Neuromobilizacja ULNT1, poprawiająca przesuwalność

struktur nerwowych względem otaczających tkanek

w kierunku dystalnym

Z PRAKTYKI GABINETU


dolny łopatki w kierunku caudo-late-

ralnym), miał za zadanie utrzymać ręce

na piłce, przeciwstawiając się oporowi

zadanemu przez terapeutę. W trakcie

ćwiczenia zwracano szczególną uwagę

na prawidłowe przestrzenne ustawienie

kręgosłupa i głowy, a także na symetrię

obręczy barkowej (zdj. 27–29);

odpowiadających za mobilność

i stabilność tułowia:

rozpoczęto w pozycji siedzącej (aktyw-

nej antygrawitacyjnej) na niestabilnym

podłożu z obciążeniem utrudniającym

wykonanie ruchu. Pacjent, poprzez na-

pięcie mięśni prostowników tułowia

(praca koncentryczna mięśni), miał

za zadanie przejść do pozycji leżącej

i następnie w sposób kontrolowany

(praca ekscentryczna mięśni) wrócić

do pozycji wyjściowej. W trakcie ćwi-

czenia zwracano szczególną uwagę

na poprawny oddech pacjenta, a tak-

że na redukcję kompensacji w zakre-

sie górnego tułowia, kręgosłupa szyj-

nego, głowy oraz kończyn górnych

(zdj. 30A–B),

-

łów rozpoczęto w pozycji półleżącej

na niestabilnym podłożu z obciąże-

niem wspomagającym wykonanie ru-

chu. Pacjent, poprzez napięcie mięśni

brzucha (praca koncentryczna), miał

za zadanie przejść do pozycji siedzą-

cej (aktywnej antygrawitacyjnej), na-

stępnie w sposób kontrolowany (praca

ekscentryczna mięśni brzucha) wrócić

do pozycji wyjściowej. W celu facylita-

cji napięcia mięśni brzucha (m. rectus

abdominis – mięsień prosty brzucha)

u pacjenta zastosowano poduszkę

pod lędźwiowy odcinek kręgosłupa

(wstępne rozciągnięcie mięśnia) oraz

FES (elektrostymulację funkcjonalną).

W trakcie ćwiczenia zwracano szcze-

gólną uwagę na poprawny oddech

pacjenta, a także na redukcję kom-

pensacji w zakresie górnego tułowia,

kręgosłupa szyjnego, głowy oraz koń-

czyn górnych (zdj. 31–32),

nia mechanizmów stabilizacyjnych oraz

obciążenie zewnętrzne przednie (pod-

czepione do kamizelki pacjenta) w ce-

lu zmniejszenia kifotyzacji kręgosłupa

lędźwiowego, neutralizując jego prze-

strzenne ustawienie. Pacjent, wykonując

odwiedzenie z oporem progresywnym,

poprzez kontrolę wzrokową (odbicie

w lustrze) korygował asymetrię na po-

ziomie kręgosłupa, obręczy barkowej,

a także obręczy biodrowej. Trening w za-

mkniętym łańcuchu mięśniowym po-

legał na dobocznym przemieszczeniu

miednicy w pozycji siedzącej. Przemiesz-

czenie miednicy w prawą stronę wyko-

nują m.in. mięśnie odwodzące staw ra-

mienny po stronie lewej (zdj. 24–26);

przywodzących staw ramienny, któ-

re wykonywano w zamkniętym łańcu-

chu kinematycznym. Trening powyższej

grupy mięśniowej polegał na dobocz-

nym przemieszczeniu miednicy w po-

zycji siedzącej. Za ruch obręczy biodro-

wej w prawo odpowiadają m.in. mięśnie

przywodzące staw ramienny po stronie

prawej (zdj. 25);

stabilizujących łopatkę (scaption),

które wykonywano w zamkniętym łań-

cuchu mięśniowym. Odpowiedni po-

ziom stabilizacji w obrębie górnego

oraz dolnego tułowia zwiększa możli-

wości funkcjonalne pacjenta w zakre-

sie przesiadania się. Poniższe techniki

poprzedzone były selektywnym tre-

ningiem mięśni lokalnie stabilizujących

łopatkę (m. serratus anterior – mięsień zę-

baty przedni) w pozycji maksymalnego

odciążenia w otwartym łańcuchu mię-

śniowym. Następnie trening stabilizacyj-

ny wykonano w pozycjach pośredniej

i wysokiej. Ćwiczenia w pozycji siedzącej

polegały na wykonaniu przez pacjenta

depresji tylnej łopatki (kąt dolny łopatki

w kierunku caudo-lateralnym) z następ-

czą elewacją miednicy. W pozycji stojącej

w kolumnie do pionizacji dla kończyny

górnej pacjenta zastosowano niestabil-

ne podłoże (piłka). Pacjent, poproszony

o wykonanie depresji tylnej łopatki (kąt

staw łokciowy obejmował pracę kon-

centryczną, ekscentryczną oraz statycz-

ną i przeprowadzany był w pozycjach:

niskiej, pośredniej i wysokiej (zdj. 9–15);

zginających staw łokciowy, które wy-

konywano w otwartym łańcuchu ki-

nematycznym. Odpowiednia siła mię-

śni zginających staw łokciowy umożliwi

pacjentowi opuszczenie/włożenie stóp

za pomocą kończyn górnych na/z pod-

nóżka wózka. Powyższa czynność wy-

maga pracy koncentrycznej (podnosze-

nie stopy na podnóżek) i ekscentrycznej

(opuszczanie stopy z podnóżka) mięśni

zginających staw łokciowy, z przewagą

pracy w otwartym łańcuchu kinematycz-

nym. Ćwiczenia przeprowadzono w pozy-

cji siedzącej na wózku oraz na niestabil-

nym podłożu z progresywnym oporem.

Następnie wykonano trening w pozycji

stojącej w kolumnie do pionizacji, ukie-

runkowując terapię także na mięśnie sta-

bilizujące dolny i górny tułów (zdj. 16-19);

prostujących staw ramienny, które wy-

konywano w otwartym i zamkniętym łań-

cuchu kinematycznym. Powyższa grupa

mięśniowa wspomaga kompensacyjnie

ipsilateralną elewację przednią talerza

biodrowego, która służy stopniowemu

wysunięciu miednicy (np. z wózka oso-

by niepełnosprawnej) do przesiadania

się (zdj. 17, 20);

zginających staw ramienny, które wy-

konywano w zamkniętym i otwartym łań-

cuchu kinematycznym. Mięśnie zginające

staw ramienny wspomagają kompensa-

cyjnie ipsilateralną elewację tylną tale-

rza biodrowego, powodując stopniowe

wsunięcie miednicy na leżankę lub wó-

zek osoby niepełnosprawnej (zdj. 21–23);

odwodzących staw ramienny, które

wykonywano w otwartym i zamknię-

tym łańcuchu kinematycznym. Tera-

pia w otwartym łańcuchu mięśniowym

wykonywana była w pozycji pośredniej

i wysokiej. W pozycji siedzącej wykorzy-

stano niestabilne podłoże dla uruchomie-

Z PRAKTYKI GABINETU


-

częto w pozycji leżenia tyłem na sta-

bilnym podłożu z obciążeniem wspo-

magającym wykonanie ruchu. Pacjent,

poprzez napięcie mięśni tułowia, miał

za zadanie przejść do pozycji podporu

na prawym przedramieniu (praca kon-

centryczna mięśni), następnie w spo-

sób kontrolowany wrócić do pozy-

cji leżenia tyłem (praca ekscentryczna

mięśni). Zwracano szczególną uwagę

na komponentę rotacyjną, poprawny

oddech pacjenta i na redukcję kom-

pensacji w zakresie górnego tułowia,

kręgosłupa szyjnego, głowy oraz koń-

czyn górnych. W celu wstępnego roz-

ciągnięcia mięśni brzucha zastosowano

miękki klin pod kręgosłup lędźwiowy

(zdj. 33A–B).

Wykorzystano także techniki poprawiają-

ce koordynację nerwowo-mięśniową (mo-

bilność na stabilność, rytmiczną stabi-

lizację) dla górnego i dolnego tułowia

w pozycji pośredniej i wysokiej. W po-

niższych technikach zwracano szcze-

gólną uwagę na przestrzenne, prawi-

dłowe ustawienie kręgosłupa i łopatki

względem struktur otaczających (scap-

tion). W pozycji wysokiej korygowano

kifozę lędźwiową i hiperkifozę piersio-

wą (schemat kompensacyjny, zmniej-

szający aktywność mięśniową). Pacjent

miał za zadanie przyjąć możliwie aktyw-

ną, prawidłową pozycję antygrawitacyj-

ną (zdj. 34–36).

Rehabilitacja na tym etapie powin-

na obejmować ćwiczenia wykonywane

w domu samodzielnie przez pacjenta,

które ustalane są wspólnie z fizjotera-

peutą. W zależności od stopnia, pozio-

mu i zespołu uszkodzenia rdzenia krę-

gowego proces rehabilitacji powinien

uwzględnić reedukację dla fizjologicznych

wzorców ruchowych człowieka. Natomiast

w sytuacji, gdy jest to niemożliwe (obszer-

ne powikłania neurologiczne), należy za-

stępować je schematami kompensacyjny-

mi, indywidualnymi dla każdego pacjenta.

Po przeprowadzeniu rehabilitacji struktu-

ralnej, osiągając zamierzone cele, przystą-

piono do terapii nakierowanej na trening

czynności dnia codziennego (ADL’s).

MONITOROWANIE PROCESU

NEUROREHABILITACJI

Po każdej sesji terapeutycznej powinna

nastąpić ewaluacja zastosowanego pro-

gramu rehabilitacji funkcjonalnej. Poprzez

wykonanie szeregu retestów fizjoterapeu-

ta wraz z pacjentem są w stanie ocenić

skuteczność zastosowanego usprawnia-

nia i w razie konieczności zmienić jego for-

mę bądź nakreślić nowe, bardziej złożone

strategie rehabilitacyjne.

Zdj. 9. Trening prostowników stawu łokciowego

w OŁK. Wsparcie chwytu poprzez zabandażowanie rąk

Zdj. 10. Trening prostowników stawu łokciowego

z obciążeniem progresywnym w OŁK w pozycji siedzącej

na niestabilnym podłożu

Z PRAKTYKI GABINETU


Zdj. 11. Trening prostowników stawu łokciowego z oporem

terapeuty w zamkniętym łańcuchu kinematycznym (ZŁK).

Ręka pacjenta oparta o stół terapeutyczny

Zdj. 12. Trening stabilizacji łopatki i prostowników stawu

łokciowego z oporem terapeuty w ZŁK. Ręka pacjenta

oparta o stół terapeutyczny

Zdj. 13A–B. Trening stabilizacji łopatki i prostowników stawu łokciowego z oporem terapeuty w ZŁK. Ręka pacjenta oparta o wózek

A B

Z PRAKTYKI GABINETU


Zdj. 14. Trening stabilizacji dolnego, górnego

tułowia oraz prostowników stawu łokciowego

w ZŁK z oporem terapeuty

Zdj. 15. Trening stabilizacji dolnego, górnego

tułowia oraz prostowników stawu łokciowego

unilateralnie w ZŁK z oporem terapeuty

Zdj. 16. Trening zginaczy stawu łokciowego

do opuszczenia stopy z podnóżka w OŁK

ze wspomaganiem terapeuty

Zdj. 17. Trening prostowników stawu ramiennego i zginaczy

stawu łokciowego w pozycji siedzącej na niestabilnym

podłożu z progresywnym oporem w OŁK

Zdj. 18. Trening stabilizacji dolnego, górnego tułowia oraz zginaczy

stawu łokciowego w pozycji stojącej z progresywnym oporem

w OŁK

Z PRAKTYKI GABINETU


Zdj. 19. Trening stabilizacji dolnego, górnego tułowia oraz zginaczy

stawu łokciowego unilateralnie w pozycji stojącej z progresywnym

oporem w OŁK

Zdj. 20. Trening prostowników stawu ramiennego

prawego poprzez ruch elewacji przedniej prawego talerza

biodrowego z oporem terapeuty w ZŁK

Zdj. 21A–B. Trening stabilizacji dolnego, górnego tułowia oraz zginaczy stawu ramiennego bilateralnie w pozycji stojącej z progresywnym

oporem w OŁK

A B

Z PRAKTYKI GABINETU


Zdj. 22. Trening zginaczy stawu ramiennego prawego

poprzez ruch elewacji tylnej prawego talerza biodrowego

z oporem terapeuty w ZŁK

Zdj. 23 Trening stabilizacji dolnego, górnego tułowia oraz zginaczy

stawu ramiennego w pozycji stojącej z oporem terapeuty w OŁK

Zdj. 25. Trening przywodzicieli prawego stawu ramiennego

i odwodzicieli lewego stawu ramiennego poprzez ruch

doboczny miednicy w prawo w ZŁK

Zdj. 24. Trening odwodzicieli stawu ramiennego w pozycji siedzącej

na niestabilnym podłożu z progresywnym oporem w OŁK

Z PRAKTYKI GABINETU


Zdj. 27. Trening stabilizacji łopatki (scaption) oraz elewacji

przedniej miednicy z oporem terapeuty w ZŁK

Zdj. 28. Trening stabilizacji łopatki (scaption) z zastosowaniem

niestabilnego podłoża z oporem terapeuty w ZŁK (twarda piłeczka)

Zdj. 29. Trening stabilizacji łopatki (scaption)

z zastosowaniem niestabilnego podłoża z oporem

terapeuty w ZŁK (miękka piłeczka)

Zdj. 26. Trening stabilizacji dolnego, górnego tułowia oraz odwodzicieli

stawu ramiennego w pozycji stojącej z progresywnym oporem w OŁK

Z PRAKTYKI GABINETU


Zdj. 30A–B. Trening mięśni prostowników tułowia w pozycji siedzącej na niestabilnym podłożu z oporem na zestawie bloczkowo-linkowym

Zdj. 31. Trening mięśni zginaczy tułowia w pozycji siedzącej

na niestabilnym podłożu z obciążeniem wspomagającym na zestawie

bloczkowo-linkowym

Zdj. 32. Zastosowanie FES w celu efektywniejszego pobudzenia

mięśni zginaczy tułowia

A B

Z PRAKTYKI GABINETU


Zdj. 33A–B. Trening mięśni rotujących tułów z obciążeniem wspomagającym na zestawie bloczkowo-linkowym

Zdj. 34. Trening stabilizacji górnego i dolnego tułowia w pozycji siedzącej (rytmiczna stabilizacja)

A B

Z PRAKTYKI GABINETU


mgr JAKUB KRASZEWSKI

Terapeuta manualny MT1 wg standardów IFOMPT, międzynarodowy terapeuta

koncepcji PNF, Kierownik Centrum Neurorehabilitacji i Fizjoterapii MODERN-REH.

BIBLIOGRAFIA:

1. Susan S.A. et al., PNF w Praktyce, DB Publishing, 2009.2. Opara J., Neurorehabilitacja, Elamed, Katowice 2011.3. Sheila L. et al., Fizjoterapia w rehabilitacji neurologicznej, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2009. 4. Hamzei F. et al., Neurorehabilitacja oparta na dowodach naukowych, MedPharm Polska 2010.5. Sławek J. et al., Spastyczność od patofizjologii do leczenia, VIA MEDICA, Gdańsk 2007.6. Richardson C. et al., Kinezyterapia w stabilizacji kompleksu lędźwiowo-miednicznego, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2009.7. Shacklock M., Neurodynamika kliniczna, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2009.8. Kinalski R., Neurofizjologia kliniczna dla neurorehabilitacji, MedPharm Polska 2008.

Zdj. 35. Trening stabilizacji górnego i dolnego tułowia w pozycji

stojącej (rytmiczna stabilizacja)

Zdj. 36. Trening koordynacji nerwowo-mięśniowej w zakresie

dolnego i górnego tułowia oraz kończyny górnej (mobilność

na stabilność) z zastosowaniem progresywnego oporu

URAZY GRUPY TYLNEJ MIĘŚNI UDA U RUGBYSTÓW. CZĘŚĆ … · stra, dextra ) i stawów skokowych...

Documents

Transcript of URAZY GRUPY TYLNEJ MIĘŚNI UDA U RUGBYSTÓW. CZĘŚĆ … · stra, dextra ) i stawów skokowych...