UNIWERSYTET MUZYCZNY FRYDERYKA CHOPINA

JM Rektor prof. zw. Ryszard Zimak Prorektor ds. artystycznych prof. nadzw. Klaudiusz Baran

Sala Koncertowa, Warszawa, ul. Okólnik 2 25 maja 2015, poniedziałek, godz. 1900

ff

Koncert Studentów Kierunku Taniec na zakończenie sezonu koncertowego 2014/2015

Pokochać taniec – w służbie Terpsychorze

KONCERT W 100-LECIE URODZIN

PROFESOR JANINY JARZYNÓWNY-SOBCZAK wybitnej osobowości polskiej sztuki tańca XX wieku,

tancerki, choreografa i pedagoga, twórczyni gdańskiego środowiska baletowego

AD MATREM Performatywny dialog dźwięku i ruchu

Opieka artystyczna i reżyseria

prof. dr hab. Ewa Wycichowska

Gość specjalny

Barbara Kanold

Współpraca

dr Aldona Nawrocka, dr Andrzej Morawiec

Koordynator koncertu

dr Klaudia Carlos-Machej

Słowo wstępne Kiedy myślę o Pani Profesor Janinie Jarzynównie-Sobczak, przychodzą mi na myśl przede wszystkim dwa słowa: wielkość i skromność. Pozornie nie idące w parze, w tym przypadku oczywiste, komplementarne, charakteryzujące człowieka, który swoje dzieło życia, wyrastające ponad wszelką oczywistość, traktował jako drogę, misję i posłannictwo. A zaczęła się ta droga w latach trzydziestych w Krakowie, gdzie Janina Jarzynówna odbyła wszechstronne wykształcenie artystyczne, uzyskując dyplom tancerki, pedagoga i aktora. Suma tych doświadczeń i wybitnie kreacyjna osobowość pozwoliły jej na indywidualne widzenie świata tańca i stworzenie kategorii artystycznych i metodycznych, których nikt przed nią nie realizował. Towarzyszyła jej odwaga działania organizacyjnego i odwaga kreacyjna. Stworzyła od podstaw gdańskie szkolnictwo baletowe, wykształciła i skupiła wokół siebie wybitne taneczne indywidu-alności (Alicja Boniuszko, Tadeusz Zlamal czy Zbigniew Jasman). Przez ponad 20 lat kierowała zespołem baletowym Opery Bałtyckiej, budując repertuar choreograficzny zadziwiający kunsz-tem i odwagą tworzenia, wprowadzała taniec w obraz filmowy, wyprowadzała swoich tancerzy w plener, stawiając przed nimi zadania trudne i przynoszące spektakularne efekty. Zachłyśnięci zachodnimi nowinkami, nie wiemy, nie pamiętamy, że Janina Jarzynówna-Sobczak już w 1968 roku przy realizacji Piotrusia i wilka używała improwizacji jako metody twórczej i wprowadzała tancerza w proces kreacji. Indywidualność artysty, jego osobowość były zawsze dla niej inspiracją. Ten sposób pracy był absolutnie prekursorski i świadczył nie tylko o niesamowitej twórczej intuicji, ale przede wszyst-kim o głębokim humanizmie, jaki towarzyszył Jej całemu życiu. Sztuka tańca potrzebuje pamięci. Pamiętajmy o Profesor Janinie Jarzynównie-Sobczak nie tylko jako o „Matce baletu gdańskiego”, uroczej starszej Pani ze zdjęć, jakie są powszechnie publikowane. Pamiętajmy o niej jako o reformatorce tańca, twórczej, odważnej, pełnej pasji.

prof. nadzw. Ewa Wycichowska

fot.

In

styt

ut

Te

atr

aln

y im

. Z

big

nie

wa

Ra

szew

skie

go

w W

ars

zaw

ie

Janina Jarzynówna-Sobczak

(28.01.1915 Wiedeń – 14.09.2004 Gdańsk) – tancerka, choreografka i pedagog. W 1938 roku ukończyła Konserwatorium w Krakowie, gdzie uczyła się tańca pod kierunkiem Leona Wójci-kowskiego i Ruth Sorel (przedstawicielki tańca ekspresjonistycznego), aktorstwa m.in. u Tade-usza Burnatowicza. Rozpoczęła solowe występy, tańcząc we własnych kompozycjach choreo-graficznych; występowała w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie. W latach 1938– –1839 kierowała własną Szkołą Tańca Artystycznego w Krakowie, której działalność wznowiła w 1945 roku. Po wojnie zdała egzamin aktorski przed komisją ZASP-u i przystąpiła do egzaminu z zakresu pedagogiki tańca klasycznego na Wydziale Choreograficznym warszawskiej szkoły teatralnej (PWST). W 1946 roku otrzymała od Stanisława Głowackiego propozycję zorganizowania szkoły baleto-wej w Gdańsku. W mieście, w którym nie było tradycji baletowych, najpierw założyła prywatną szkołę, która w 1950 roku otrzymała status Państwowego Liceum Choreograficznego (obecnie Ogólnokształcąca Szkoła Baletowa im. Janiny Jarzynówny-Sobczak). Poza pionierską pracą pe-dagogiczną zajęła się także choreografią – początkowo był to repertuar opracowywany z myślą o uczniach. W 1953 roku została choreografką i kierownikiem zespołu baletowego w nowo powstałym Studiu Operowym w Gdańsku (obecnie Państwowa Opera i Filharmonia Bałtycka). W 1963 roku założyła zespół pod nazwą Balet Miniatur. Przez ponad dwadzieścia lat była zarówno choreografką jak i pedagogiem, tworząc fundamenty baletu gdańskiego. Do grona jej uczniów należeli m.in.: Stefan Wenta, Zygmunt Jasman, Alicja Boniuszko, Joanna Górska, Bronisław Prądzyński, Piotr Schulz, Andrzej Bujak, Liliana Kowal-ska, Gustaw Klauzner. Stworzyła kilkadziesiąt baletów, w tym kilka pełnospektaklowych, jak: Kopciuszek, Romeo i Ju-lia – oba do muzyki Prokofiewa, Pan Twardowski Różyckiego. Jednak w jej dorobku choreogra-ficznym dominują mniejsze formy baletowe, często do muzyki polskich kompozytorów współ-czesnych, np.: Harnasie, Mandragora, Mity i maski Szymanowskiego, Mała suita Lutosławskie-go, Cztery eseje Bairda, Niobe Łuciuka, Tytania i osioł Turskiego, Odwieczne pieśni Karłowi-cza. Do jej najbardziej znanych realizacji należą: Dafnis i Chloe Ravela, Cudowny mandaryn Bartóka, Cztery eseje Bairda, Niobe i Pancernik Potiomkin skomponowane specjalnie przez Juliusza Łuciuka, wspomniany już balet Tytania i osioł Zbigniewa Turskiego oraz Syn marno-trawny Prokofiewa. Była także autorką cyklu programów telewizyjnych na temat historii tańca. Niektóre z jej baletów zostały zarejestrowane przez telewizję. Starała się odkrywać osobowości w swoich tancerzach, niektórym ułatwiła debiuty choreograficzne, np. Zygmuntowi Kamińskiemu, Gustawowi Klauz-nerowi czy Piotrowi Schulzowi. Janina Jarzynówna-Sobczak tak napisała o swoim podejściu do realizacji baletów: …Musiałam zerwać z powszechnie wtedy przyjętą zasadą – narzucania tancerzowi gotowych wzorców, nie zawsze odpowiadających jego psychofizycznym możliwościom. Uważałam za najważniejsze dociekanie do osobowości tancerza, inspirowanie, pobudzanie jego wyobraźni, bezwzględne liczenie się z jego indywidualnością. Namawiałam do improwizacji (...) Ta improwizacja bliższa była grze aktorskiej, pantomimie, wyrazistej plastyce ruchu... (J. Jarzynówna-Sobczak, B. Ko-bold: Rozmowy o tańcu, Gdańsk 2003, s. 47–48).

Joanna Sibilska-Siudym

Program choreografia WERONIKA STROIŃSKA

muzyka Aldona Nawrocka – Breath (2005)

Andrzej Panufnik – Piano Trio (1934, część III. Presto)

wykonanie Imperto Piano Trio: Karolina Trojakowska fortepian,

Marzena Mazurek skrzypce, Piotr Mazurek wiolonczela

taniec Agata Szafrańska Paula Goerlich Marcelina Kulesza

projekt kostiumów

kostiumy Wiesława Malicka

S O L O W E E T I U D Y C H O R E O G R A F I C Z N E

w w y k o n a n i u s t u d e n t ó w r o k u d y p l o m o w e g o

s p e c j a l n o ś c i C h o r e o g r a f i a i T e o r i a T a ń c a

Opiekun części artystycznej dyplomu

prof. nadzw. Ewa Wycichowska

choreografia MARTA CZYŻ

tytuł Wind

muzyka Brian Crain – Wind (2011)

wykonawca Marta Czyż

uczennice VII i VIII klasy Ogólnokształcącej Szkoły Baletowej im. Olgi Sławskiej-Lipczyńskiej w Poznaniu

Weronika Stroińska

choreografia PATRYCJA MISIEWICZ

tytuł Pomimo

muzyka ThePianoGuys – Arwen’s Vigil (2012)

wykonawca Patrycja Misiewicz

choreografia KINGA MALEC

tytuł Nayika

muzyka Ravichandra Kulur – Trilokam I z albumu Anandam (2010)

wykonawca Kinga Malec

choreografia NELA MITUKIEWICZ

tytuł Łaknąć

muzyka Meredith Monk – Maybe 1 for 8 pianos (2008)

wykonawca Nela Mitukiewicz

choreografia ALISA MAKARENKO

tytuł Hołodomor 33

muzyka Pawoczka (tradycyjna starodawna pieśń ukraińska, opr. A. Avdievskyi)

kostium Nenka i Varenyky Fashion

wykonawca Alisa Makarenko

choreografia GABRIELA PAWŁOWICZ

tytuł Tabula rasa

muzyka Arvo Pärt – Tabula Rasa (1977, fragment I części – Ludus)

wykonawca Gabriela Pawłowicz

Z B I O R O W A K O M P O Z Y C J A C H O R E O G R A F I C Z N A

w wykonaniu studentów I roku studiów magisterskich

specjalności Choreograf ia i Teor ia Tańca

tytuł Ad Matrem, czyli performatywny dialog dźwięku i ruchu opieka art. i reżyseria współpraca pedagogiczna

idea i muzyka dr Aldona Nawrocka Piccola Luna (2014), wykonanie: Tomasz Woźniak trąbka

Sententias (25.05.2015, we współpracy z improwizującymi pianistami)

oryginalna pieśń Adam Kowalski (muz., sł.) – Matczyne ręce (1939)

wykonawcy Izabela Andrzejczak Anna Bajer Barbara Banaszkiewicz Aleksandra Jurczak Dorota Koprowska Katarzyna Kryczka Magdalena Matusiak Małgorzata Osypińska Ada Pankowska Agata Pankowska Magdalena Silska Anna Stępień Natalia Wawrzyniak Adrianna Wieczorek

prof. nadzw. Ewa Wycichowska

dr Andrzej Morawiec

pianiści- Emilio Bayon -improwizatorzy Marta Grzywacz Magdalena Kielak Aldona Nawrocka Bartosz Kowalski

J A N I N A J A R Z Y N Ó W N A - S O B C Z A K

najwybitniejsza polska choreografka XX wieku

prowadzenie prof. nadzw. Ewa Wycichowska mgr Barbara Kanold ilustracja dokument TVP zatytułowany Jarzynówna (1998)

filmowa Magda Żurowska reżyseria, Andrzej Żurowski scenariusz

Koncertowi towarzyszy wystawa poświęcona Janinie Jarzynównej-Sobczak. Opublikowane dokumenty i zdjęcia udostępnione zostały dzięki uprzejmości pani Barbary Kanold, na ręce której kierujemy gorące podziękowania.

organizacja dr Klaudia Carlos-Machej wystawy dr hab. Aleksandra Dziurosz

Zapraszamy na następne koncerty

2

Wtorek, godz. 1900, bilety – kasy FN, Sala Kameralna (ul. Moniuszki 5)

KONCERT KAMERALNY

Maria Ślipska wiolonczela, Zespół GRADUS AD PARNASSUM, Krzysztof Garstka kier. art.

Barbara Malcolm skrzypce

Rafał Kucharski baryton, Teresa Maciaszek fortepian

Katarzyna Grygiel altówka, Roma Orłowska fortepian

Marianna Sikorska, Maria Sterczyńska fortepian

Tomasz Domański fortepian Jacek Dziołak klarnet, Marianna Waszkiewicz fortepian

Anna Szostek sopran, Krzysztof Trzaskowski fortepian

Justyna Kreft klawesyn

Maciej Lamm pozytyw

12

Piątek, godz. 1930, bilety – kasy FN, Sala Koncertowa (ul. Jasna 5)

KONCERT SYMFONICZNY

Erni Deng sopran

Joanna Monachowicz obój

Andrzej Karałow fortepian

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Narodowej GRZEGORZ MAŃKOWSKI dyrygent

7–28 VII

4 VIII–1 IX

Wtorki, godz. 1900, wstęp wolny PATIO UMFC (ul. Okólnik 2) w razie niepogody: SALA KONCERTOWA UMFC (ul. Okólnik 2)

1. WIECZORY CHOPINOWSKIE NA OKÓLNIKU Festiwal polskich uczelni muzycznych

1–29 VII 5–26 VIII

Środy, godz. 1800, wstęp wolny

DZIEDZINIEC DZIEKANKI (ul. Krakowskie Przedmieście 56) w razie niepogody: SALA KONCERTOWA UMFC (ul. Okólnik 2) – godz. 1830!!!

15. LETNIE WIECZORY MUZYCZNE – DZIEKANKA Festiwal warszawskiej uczelni muzycznej

ff

CZERWIEC

LIPIEC / SIERPIEŃ

ORKIESTRA INSTRUMENTÓW HISTORYCZNYCH MZMD Agata Sapiecha kier. art.