Uczeń zdolnyUczeń zdolny w procesie edukacyjnym w procesie edukacyjnym

Według Pani/a Według Pani/a uczeń zdolny to uczeń zdolny to

…?…?

Uczeń, który ………….Uczeń, który ………….

Akty prawneAkty prawne

Konwencja o Prawach DzieckaKonwencja o Prawach Dziecka Ustawa o systemie oświatyUstawa o systemie oświaty Rozporządzenia Ministra Edukacji Rozporządzenia Ministra Edukacji

Narodowej i SportuNarodowej i Sportu

„Jeśli chodzi o identyfikację, to o wiele lepiej jest,

gdy na właściwie postawione pytanie otrzymamy nieprecyzyjną odpowiedź, niż gdybyśmy na złe pytanie otrzymali

odpowiedź precyzyjną”

Joseph S. Renzulli

W przypadku nauczyciela możemy wskazać zasadnicze cele jego działania, ustrukturyzować je. Temat „nauczyciel” sugeruje, że osoba wykonująca tę rolę organizuje i kieruje procesem dydaktycznym, organizuje pracę pozalekcyjną uczniów, współpracuje z instytucjami społecznymi, pogłębia własną wiedzę i doskonali umiejętności pedagogiczne.

ponadprzeciętne zdolności

zaangażowanie w zadanie

twórczość

Triadyczny model struktury Triadyczny model struktury zdolności J. S. Renzulliegozdolności J. S. Renzulliego

Triadowy model struktury zdolności F. J. Triadowy model struktury zdolności F. J. MMöönksa oparty o teorię nksa oparty o teorię J. S. RenzulliegoJ. S. Renzulliego

szkoła rówieśnicy

rodzina

zaangażowanie w zadanie

ponadprzeciętne zdolności

twórczość

„Zdolności to zespół właściwości złożonych, angażujących wiele sfer osobowości, a także wchodzących

w interakcje ze środowiskiem społecznym”

F.J. Mönks

„Przez pojęcie zdolności wielu psychologów

rozumie indywidualną właściwość osobowości

człowieka, której nie można sprowadzić do

wykształconych nawyków, ale dzięki której można

kształtować różnego rodzaju nawyki, sprawności i

umiejętności” Hornowski

1978

„Zdolnościami nazywamy: takie różnice indywidualne,

które sprawiają, że przy jednakowej motywacji i uprzednim przygotowaniu

poszczególni ludzie osiągają w porównywalnych warunkach zewnętrznych niejednakowe rezultaty w

uczeniu się i działaniu”.

Z. Pietrasiński 1976

„Uczeń zdolny to ten, który w sytuacjach szkolnych wykazuje lepsze przystosowanie się do nich dzięki

stosunkowo dużej zdolności rozwiązywania problemów, myśleniu twórczemu, osiąganiu wysokich rezultatów w nauce, wykazywaniu wszechstronnych

lub specjalnych uzdolnień, żywej wyobraźni, bogatym lecz ukształtowanym zainteresowaniom oraz

specyficznemu sposobowi uczenia się, powiązanemu z umiejętnością korzystania z ponadobowiązkowych

źródeł wiedzy”

W. Panek

Uczeń zdolny „ przewyższa swoich rówieśników uzdolnieniami innymi niż tylko fizyczne; charakteryzują go wysokie możliwości intelektualne i wysokie wyniki w nauce; szybciej niż rówieśnicy rozwija się umysłowo; ma ponadprzeciętne uzdolnienia ogólne lub specjalne; ma dzięki uzdolnieniom duże szanse uzyskania wysokich osiągnięć o znacznej wartości społecznej”

G. Hildreth

Za uczniów zdolnych uważa jednostki : o ponadprzeciętnych a także wybitnych zdolnościach umysłowych, ogólnych, równoważnych – z wysokim ilorazem inteligencji – lub zdolnościach kierunkowych (specjalnych).

Tyszkowa M 1990

E. Gondzik uczniami zdolnymi nazywa tych, którzy „poza wysoką inteligencją ogólną

wyróżniają się w karierze szkolnej możliwością osiągnięć twórczych w jakiejkolwiek dziedzinie społecznie użytecznej (udział w konkursach,

olimpiadach); wyróżniają się ponadto twórczą wyobraźnią, wybitnymi zdolnościami

specjalnymi, łatwością uczenia się, szerokimi zainteresowaniami oraz dużą dozą samokrytycyzmu i pracowitością”

Cechy charakterystyczne Cechy charakterystyczne ucznia zdolnegoucznia zdolnego osiąga wysoką inteligencjęosiąga wysoką inteligencję posiada silną motywację do zajmowania się wybranymi dziedzinami posiada silną motywację do zajmowania się wybranymi dziedzinami

działalności działalności posiada twórczą wyobraźnię, szerokie zainteresowania posiada twórczą wyobraźnię, szerokie zainteresowania osiąga wyższy poziom zdolności do uważnego analizowania otoczenia osiąga wyższy poziom zdolności do uważnego analizowania otoczenia poznaje przyczyny interesujących go rzeczy i zjawiskpoznaje przyczyny interesujących go rzeczy i zjawisk potrafi dostosowywać swoje czynności uczenia się do różnych potrafi dostosowywać swoje czynności uczenia się do różnych

sytuacji i wymagań sytuacji i wymagań umie przeprowadzić rozumowanie na temat wielu spraw i różnych umie przeprowadzić rozumowanie na temat wielu spraw i różnych

problemów problemów jest ciekawy, ujawnia wysoki stopień oryginalnościjest ciekawy, ujawnia wysoki stopień oryginalności pragnie eksperymentowaćpragnie eksperymentować nie boi się posługiwać dobrymi, choć niepełnymi metodami myślenia nie boi się posługiwać dobrymi, choć niepełnymi metodami myślenia

bądź pomysłamibądź pomysłami lubi uczyć się przedmiotów trudnych, gdyż uczenie sprawia mu lubi uczyć się przedmiotów trudnych, gdyż uczenie sprawia mu

przyjemnośćprzyjemność analizuje szybko problemy mechaniczne, łamigłówki i pytania analizuje szybko problemy mechaniczne, łamigłówki i pytania

podchwytliwepodchwytliwe

Według Pani/a Według Pani/a uczeń zdolny uczeń zdolny

to …?to …?

Uczeń, który ………….Uczeń, który ………….

Cechy charakterystyczne uczniów zdolnychCechy charakterystyczne uczniów zdolnych Liczba Liczba udzielonych udzielonych odpowiedzi odpowiedzi na takna tak

Liczba Liczba udzielonych udzielonych odpowiedzi odpowiedzi na niena nie

- wysoka inteligencja wysoka inteligencja - osiągnięcia twórczeosiągnięcia twórcze- silna motywacja do zajmowania się wybranymi silna motywacja do zajmowania się wybranymi

dziedzinami działalności, które interesują go w sposób dziedzinami działalności, które interesują go w sposób szczególnyszczególny

- wyróżnia się twórczą wyobraźniąwyróżnia się twórczą wyobraźnią- szerokimi zainteresowaniami i pracowitością szerokimi zainteresowaniami i pracowitością - osiąga wyższy poziom zdolności do uważnego osiąga wyższy poziom zdolności do uważnego

analizowania otoczenia analizowania otoczenia - chce znać przyczyny interesujących go rzeczy i chce znać przyczyny interesujących go rzeczy i

zjawisk zjawisk - potrafi dostosowywać własne czynności uczenia się do potrafi dostosowywać własne czynności uczenia się do

różnych sytuacji i wymagań różnych sytuacji i wymagań - jest ciekawy, ujawnia wysoki stopień oryginalności jest ciekawy, ujawnia wysoki stopień oryginalności - pragnie eksperymentować pragnie eksperymentować - lubi uczyć się przedmiotów trudnych, gdyż uczenie lubi uczyć się przedmiotów trudnych, gdyż uczenie

sprawia mu przyjemność. sprawia mu przyjemność.

Razem:Razem:

„ Uzdolnione i utalentowane dzieci to te, które zostały zidentyfikowane przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach jako te, które mają predyspozycje do wybitnych osiągnięć. Są to dzieci, które wymagają zróżnicowanych programów nauczania i/lub dodatkowych możliwości poza tymi, których dostarczają normalne programy szkolne. Do grupy tej zalicza się zarówno te dzieci, które mają już na swym koncie wybitne osiągnięcia, jak i te, które mają ku temu predyspozycje”.

Czynniki nieuświadomione i Czynniki nieuświadomione i świadome:świadome:

Wpływy nieuświadomione:Wpływy nieuświadomione:- zdrowe odżywianie, - zdrowe odżywianie, - atmosfera domu dająca poczucie - atmosfera domu dająca poczucie bezpieczeństwa,bezpieczeństwa,- różnorodne bodźce stymulujące wrażenia - różnorodne bodźce stymulujące wrażenia i doświadczenia. i doświadczenia.

Wpływy świadome:Wpływy świadome: akceptacja dziecka w domu rodzinnym, akceptacja dziecka w domu rodzinnym,

zaspokajanie jego potrzeb zaspokajanie jego potrzeb emocjonalnych i uczenie bycia z emocjonalnych i uczenie bycia z ludźmi, korygowanie egoizmu, agresji;ludźmi, korygowanie egoizmu, agresji;

wsparcie psychiczne w chwilach wsparcie psychiczne w chwilach niepowodzeń;niepowodzeń;

wspomaganie rozwoju umysłowego i wspomaganie rozwoju umysłowego i zainteresowań dziecka przez rodziców, zainteresowań dziecka przez rodziców, poświęcenie czasu na rozmowy (od poświęcenie czasu na rozmowy (od pierwszych lat życia), wspólne zabawy, pierwszych lat życia), wspólne zabawy, spacery, hobby, rozmowy o książkach, spacery, hobby, rozmowy o książkach, filmach, szukanie odpowiedniej filmach, szukanie odpowiedniej literatury;literatury;

dostrzeganie prac i pomysłów dziecka, dostrzeganie prac i pomysłów dziecka, wyrażanie akceptacji bądź wyrażanie akceptacji bądź konstruktywnej krytyki, zachęcanie do konstruktywnej krytyki, zachęcanie do twórczej pracy;twórczej pracy;

korzystna, stymulująca rozwój intelektu korzystna, stymulująca rozwój intelektu i zainteresowań atmosfera w szkole;i zainteresowań atmosfera w szkole;

otoczenie ucznia zdolnego mądrą otoczenie ucznia zdolnego mądrą opieką pedagogicznąopieką pedagogiczną

Negatywne cechy spotykane Negatywne cechy spotykane u u niektórych dzieci zdolnych :niektórych dzieci zdolnych :

Zarozumiałość, okazywanie lekceważenia Zarozumiałość, okazywanie lekceważenia rówieśnikom i nauczycielom.rówieśnikom i nauczycielom.

Trudności w przystosowaniu do grupy, np. Trudności w przystosowaniu do grupy, np. postawa rywalizacyjna lub chęć stałego postawa rywalizacyjna lub chęć stałego imponowania lub dominowania.imponowania lub dominowania.

Demonstrowanie wiedzy encyklopedycznej, Demonstrowanie wiedzy encyklopedycznej, trudności w przechodzeniu od wiadomości do trudności w przechodzeniu od wiadomości do umiejętności.umiejętności.

Egocentryzm, koncentracja na sobie, Egocentryzm, koncentracja na sobie, „zamęczanie nauczyciela”.„zamęczanie nauczyciela”.

Chwiejność emocjonalna, nieśmiałość lub Chwiejność emocjonalna, nieśmiałość lub nadpobudliwość psychoruchowa, zachowania nadpobudliwość psychoruchowa, zachowania agresywne bądź lękowe.agresywne bądź lękowe.

Niektóre z cech powodują, że uczniowie zdolni często funkcjonują w grupach rówieśniczych nieodpowiednio. Zdarza się, że są oni wyobcowani, odizolowani od pozostałych kolegów, nie znajdują wśród nich partnerów o podobnym poziomie intelektualnym. Niejednokrotnie bywa tak, że uczeń np. z powodu częstego zadawania pytań jest kłopotliwy dla nauczyciela, co wpływa na sposób jego oceniania.

Fundamentem nauczycieli niech będzie przekonanie, że:Fundamentem nauczycieli niech będzie przekonanie, że:

na funkcjonowanie ucznia zdolnego w szkole wpływa zarówno poziom rozwoju intelektualnego jak i zdolność do twórczego myślenia,

najkorzystniejszy z punktu widzenia przyszłości ucznia zdolnego jest rozwój wszechstronny i harmonijny,

zakłócenia w jednej dziedzinie mogą powodować bowiem ograniczenia w pozostałych, najważniejszym etapem życia, w którym można wpływać na wszechstronny rozwój ucznia zdolnego, jest okres od urodzenia do 10 roku życia,

kształtowanie potrzeb poznawczych w tym przedziale czasu daje najlepsze efekty,

„dzieci zdolne” wdrożone do twórczego myślenia na początku swojej kariery szkolnej nabierają nawyków samodzielnej, twórczej aktywności w różnych dziedzinach.

Uczeń zdolny, to nie tylko wysoki

iloraz inteligencji –

to bogata wyobraźnia, oryginalne pomysły,

potrzeba ukazania i obrony swoich myśli, wrażeń, emocji,

niezależna postawa.

Kwestionariusz wielorakiej inteligencji

Wypełnij poniższy kwestionariusz, przypisując wartość liczbową każdemu stwierdzeniu, które

twoim zdaniem jest prawdziwe w odniesieniu do ciebie. Jeśli w pełni się z nim zgadzasz, postaw

cyfrę 5. Jeżeli sądzisz, że nie masz z nim nic wspólnego - wstaw 0. Użyj cyfr od 5 do O, aby określić stopień prawdziwości poszczególnych

stwierdzeń.

1. Posiadam uzdolnienia manualne 2. Posiadam dobre wyczucie kierunku3. Posiadam naturalną umiejętność rozwiązywania sporów między przyjaciółmi 4. Łatwo zapamiętuję słowa piosenek5. Potrafię wyjaśniać w prosty sposób trudne zagadnienia6. Robię wszystko krok po kroku

7. Dobrze znam samego siebie i rozumiem, dlaczego postępuję tak, a nie inaczej8. Lubię ćwiczenia grupowe i spotkania towarzyskie9. Dobrze uczę się, słuchając wykładów i wywodów innych ludzi10. Słuchając muzyki, doznaję zmian nastroju11. Lubię krzyżówki, łamigłówki i problemy logiczne12. Tablice, zestawienia i pomoce wizualne odgrywają dla mnie ważną rolę podczas uczenia się13. Jestem wrażliwy na nastroje i uczucia otaczających mnie ludzi14. Najlepiej uczę się, kiedy muszę wziąć się w garść i zrobić coś samemu15. Zanim zechcę się czegoś nauczyć, muszę zobaczyć, jaką będę miał z tego korzyść16. Podczas nauki i rozmyślań lubię spokój i samotność17. Potrafię usłyszeć poszczególne instrumenty w złożonych utworach muzycznych18. Łatwo przychodzi mi wywołanie w wyobraźni zapamiętanych i wymyślonych obrazów19. Posiadam bogaty język i potrafię się nim posługiwać20. Lubię robić notatki21. Posiadam dobre poczucie równowagi i lubię ruch fizyczny22. Potrafię dostrzegać strukturę przedmiotów i związki między różnymi rzeczami23. Potrafię pracować w zespole i korzystać z cudzych doświadczeń24. Jestem dobrym obserwatorem i często zauważam rzeczy uchodzące uwadze innych 25. Często bywam niespokojny26. Lubię pracować lub uczyć się niezależnie od innych27. Lubię komponować muzykę28. Potrafię radzić sobie z liczbami i problemami matematycznym

KLUCZ DO KWESTIONARIUSZA WIELORAKIEJ INTELIGENCJI

typy inteligencji stwierdzenia suma punktów

Lingwistyczna 5 9 19 20Punkty ........................

Matematyczno- logiczna 6 11 22 28Punkty ........................

Wizualno- przestrzenna 2 12 18 24Punkty ........................

Muzyczna 4 10 17 27Punkty ........................

Interpersonalna 3 8 13 23Punkty ........................

Intrapersonalna 7 15 16 26Punkty ........................

Kinestetyczna 1 14 21 25Punkty ........................

Koło wielorakiej inteligencjiKoło wielorakiej inteligencji Howarda Gardnera Howarda Gardnera

Celem pracy z uczniami zdolnymi jest:

zdiagnozowanie klasy pod względem ich zdolności, zainteresowań oraz problemów ich dotykających,

zadawanie uczniom zdolnym dodatkowych zadań podczas prac klasowych i domowych, korygowanie przez uczniów zdolnych błędów kolegów

(szukanie błędów w rozumowaniu), prowadzenie przez uczniów zdolnych fragmentów lekcji

(czasami przygotowywanie całej lekcji), zachęcanie ich do czytania czasopism związanych z danym przedmiotem,

zwiększanie wymagań, co do ścisłości i precyzji ich wypowiedzi, organizowanie konkursów w rozwiązywaniu zadań trudniejszych,

samodzielne poznawanie przez ucznia zdolnego nowego materiału (ewentualne niejasności konsultuje z nauczycielem),

przekazywanie pod opiekę stałą lub doraźną uczniów słabych uczniom zdolnym, powierzanie im przewodnictwa w grupach lekcyjnych.

Nauczyciel pracując z uczniem zdolnym (…), „powinien”

wyznaczyć m.in. takie cele:

1. Rozbudzanie wśród uczniów zainteresowania ………2.Wykrywanie i rozwijanie zdolności...............

3.Rozwijanie umiejętności szybkiego i poprawnego…...............

4.Zapewnienie możliwości osiągnięcia sukcesu …….5.Szukanie uczniów zdolnych ……………………….

6.Rozwijanie pamięci i myślenia logicznego7.Doskonalenie języka …………

8.Przygotowanie do samodzielnego pogłębiania wiedzy i szukania informacji

9.Kształcenie umiejętności stawiania hipotez i formułowania wniosków

10.Nabycie umiejętności argumentacji11.Obserwowanie przyczyn i przewidywanie skutków

12.Zastosowanie ….. w życiu codziennym i nietypowych sytuacjach.

Odkryć takiego ucznia możemy Odkryć takiego ucznia możemy

poprzez:poprzez:

testy osiągnięć szkolnych testy osiągnięć szkolnych grupowe i indywidualne testy inteligencji grupowe i indywidualne testy inteligencji nominacje rodziców nominacje rodziców nominacje nauczycieli nominacje nauczycieli nominacje ekspertów (pedagog) nominacje ekspertów (pedagog) nominacje rówieśnikównominacje rówieśników osiągnięcia w konkursach i olimpiadachosiągnięcia w konkursach i olimpiadach

Strategie nastawione na szybsze Strategie nastawione na szybsze rozwijanie zdolnościrozwijanie zdolności

1.strategia wcześniej 1.strategia wcześniej

wcześniejsze posyłanie dziecka do szkoły, indywidualny tok nauki wcześniejsze posyłanie dziecka do szkoły, indywidualny tok nauki

2.strategia więcej 2.strategia więcej

wyposażenie w większy zasób wiedzy wyposażenie w większy zasób wiedzy

3.strategia inaczej 3.strategia inaczej

umożliwianie uzyskania wiedzy o większym poziomie złożoności umożliwianie uzyskania wiedzy o większym poziomie złożoności

4.strategia lepiej i mądrzej 4.strategia lepiej i mądrzej

rozwijanie myślenia twórczego rozwijanie myślenia twórczego

Najnowsze badania potwierdzają:

wykład, jako metoda nauczania powoduje zapamiętywanie tylko 5% treści,czytanie – 10%,

stosowanie pomocy audiowizualnych – 20%,prezentacja graficzna – 30%,

dyskusja w grupie zwiększa zapamiętywanie do 50%,działania praktyczne – 70%,

uczenie innych pozwala na zapamiętywanie 90% treści. Rodziewicz

Sposoby wzbogacania treści kształcenia.

programy specjalne – przygotowywane głównie dla uczniów szkół średnich i studentów, w których najwięcej uwagi poświęca się treściom z zakresu matematyki,

nauk społecznych i języków obcych. Wyniki kształcenia po zastosowaniu programów specjalnych są nadspodziewanie dobre. Uczniowie z powodzeniem uczą się trudnych

i nowych treści, na co ma wpływ także silna motywacja związana z zainteresowaniem danym przedmiotem. Dużo wspólnego z powyższym programem mają tworzone programy nauczania dla klas z rozszerzonym językiem niemieckim

czy angielskim,zajęcia pozalekcyjne i pozaszkolne – znaczna część działań dydaktyczno – wychowawczych, które poszerzają wiedzę uczniów, odbywa się jednak poza

czasem przewidzianym w planach nauczania. Są to dodatkowe zajęcia prowadzone głównie w godzinach popołudniowych w szkołach lub też w

klubach, towarzystwach, organizacjach, centrach sportowych i młodzieżowych,indywidualna praca nauczyciela z uczniem zdolnym jest realizowana częściowo na lekcji (dodatkowe zadania, metody pracy motywujące do

twórczego i oryginalnego myślenia, twórcze prace domowe), jak również poprzez przygotowywanie danego ucznia do udziału w konkursach

przedmiotowych lub olimpiadach.

Nowe rozwiązania sprzyjające przyspieszonemu rozwojowi uczniów zdolnych

wcześniejsze podejmowanie nauki szkolnej, czyli przyjmowanie do szkoły dzieci, które nie osiągnęły jeszcze obowiązku szkolnego

szybsze opanowanie procesu nauczania „klasy półroczne – semestralne” – uczniom uczącym się szybciej umożliwia się wcześniejsze zrealizowanie programu nauczania danej

klasy „podwójna promocja” – najmniej zalecana, uczeń we własnym zakresie opanowuje

materiał następnej klasy i będąc w klasie, np. I otrzymuje promocję do klasy II,uczenie się zgodnie z indywidualnym tempem – w niektórych szkołach stosuje się

indywidualny tok nauczania, pozwala on na uczenie się w dowolnym tempie i zaliczanie materiału nauczania danej klasy w dowolnym czasie – takie zróżnicowanie

tempa kształcenia związane jest z koniecznością uelastycznienia organizacji pracy, zmianę form organizacyjnych i zmusza do zerwania z systemem klasowo –

lekcyjnym,przyspieszenie „częściowe” – w kształceniu uczniów zdolnych jest jednym ze

sposobów umożliwienia uczniom uczenia się różnych treści programowych (treści z zakresu poszczególnych przedmiotów nauczania) w różnym tempie.

PRACA NAUCZYCIELA Z UCZNIEM ZDOLNYM:

1.Opracowanie indywidualnych planów pracy2.Opracowanie, dobór skutecznych form i metod pracy

3.Motywowanie, aktywizowanie uczniów4.Wykorzystanie intelektualnego potencjału ucznia zdolnego

5.Analizowanie osiągnięć6.Dzielenie się uwagami, doświadczeniami, spostrzeżeniami

7.Nakłanianie uczniów zdolnych do samorealizacji8.Opracowanie narzędzi badań uczniów uzdolnionych

9.Przyjmowanie roli doradcy, moderatora i organizatora procesu uczenia się

10.Pomoc uczniowi w prawidłowej i szybkiej ocenie swoich pomysłów11.Korelownie treści przedmiotowych

12.Współpraca z rodzicem ucznia zdolnego

METODY

1.Metody problemowe2.Metody kształcące poszukiwanie, porządkowanie

i wykorzystywanie informacji z różnych źródeł3.Metody stosowania zdobytej wiedzy w praktyce

4.Metody rozwijania zainteresowań5.Metody skutecznego porozumiewania się w różnych sytuacjach

6. Metody prezentowania własnych poglądów7.Metody kształcące umiejętność argumentacji

8.Metody kształcące prawidłowe stosunki interpersonalne9.Metody aktywizujące

10.Metody pozwalające uczniowi ocenić stan swojej wiedzy

technika swobodnego tekstu metoda rozwijająca ekspresję literacką uczniów. Jest to metoda tworzenia

tekstów, w których uczeń ma chęć zapisania swoich myśli, wrażeń, przeżyć. Rozwija wyobraźnię, wdraża do twórczej aktywności, pomaga w śmiałym

i swobodnym wyrażaniu swoich myśli i pragnień, a przez to przyczynia się do kształtowania osobowości

metoda nauczania aktywizującego myślenie uczniów technika kładąca nacisk na samodzielną pracę uczniów i wyrabianie umiejętności samokształcenia. Tu istotną rolę odgrywa samodzielne

dochodzenie do wiedzy, by na podstawie źródeł uczeń sam dochodził do sedna tematu poprzez logiczne wnioskowanie, kojarzenie zjawisk i szukanie

między nimi zależności. Uczą się oni samodzielnej pracy i skutecznego myślenia.

metoda myślenia konwergencyjnego polega na tym, że uczniowie rozwiązują

i przewidują, jaki może być wynik rozwiązaniametoda pytań problemowych

metoda polegająca na tym, iż pytania pomagają uczniom z obserwowanej rzeczy lub zjawiska wyodrębnić poszczególne cechy pośród których mogą znaleźć cechy istotne, pozwalają też uczniom uchwycić właściwe stosunki

między rzeczami lub zjawiskami. Na podstawie pytań zauważa się zbieżność pewnych zjawisk, odkrywa ich współzależność dochodząc

w ten sposób do poznania praw naukowych

wspólne rozwiązywanie zadań tekstowych metoda mająca duży wpływ na rozwój uczniów zdolnych. Uczniowie zdolni otrzymują

zadnia trudniejsze. W ten sposób przyzwyczajają się do obmyślenia każdego kroku w rozwiązywaniu zadania. Przy błędnych odpowiedziach nauczyciel wymaga

samodzielnego poprawiania błędów (a więc samokontrola uczniów). Aby pomóc uczniom w osiąganiu tej sprawności nauczyciel może zadawać pytania pomocnicze typu: „Dlaczego

tak sądzisz ? Przekonaj nas, że tak jest rzeczywiście” metoda zwana myśleniem dywergencyjnym

metoda polegająca na podaniu kilku poprawnych odpowiedzi na pytanie i wyborze najodpowiedniejszego pomysłu, sprawia, że uczniowie wpadając na pomysł kilku

rozwiązań wzajemnie się uzupełniają, a także współdziałają ze sobą. Ćwiczeniom w myśleniu dywergencyjnym pomaga zaangażowanie pamięci, zdolności poznawcze,

doświadczenie dzieci w myśleniu konwergencyjnym. Ćwiczenie jednych operacji jest równocześnie przygotowaniem innych, bardziej złożonych

rozwiązywanie łamigłówek matematycznycha jeszcze bardziej samodzielne układanie ich także pobudza myślenie uczniów zdolnych

samodzielne układanie zadań na z góry określoną trudność

metoda polegająca na tym, że uczniowie zdolni zdobywają się na układanie zadań oryginalnych i ciekawych. Są to zadania wymagające głębszego zastanowienia się. Dzięki

samodzielnej pracy wzrastają ambicje ucznia

technika podziału klasy na grupy i samodzielna praca w grupach

metoda indywidualizowanego nauczania. Stosuje się różne warianty podziału na grupy

nauczanie wielopoziomowe

polega na podziale klasy na trzy poziomy: uczniów zdolnych, przeciętnych i słabych – poniżej średniego poziomu. Nauczyciel opracowuje ten sam temat lekcji, jednak stawiając pytania lub wyznaczając zadania

do samodzielnego rozwiązania, dostosowuje wymagania do poszczególnych poziomów .

indywidualizacja zadań domowych

metoda polegająca na tym, że uczniowie zdolniejsi otrzymują zadania trudniejsze od pozostałych uczniów. Wykonane zadania domowe prezentowane są na kolejnej lekcji. Nauczyciel wykorzystuje pomoc uczniów

zdolnych, którzy wyjaśniają błędne rozwiązania innych, jak i także swoich prac. Uczniowie uczą się oceniać zarówno cudze, głośno odczytywane prace, jak również zadania własne. W ten sposób rozwija się

ich myślenie krytyczne

zajęcia pozalekcyjne i pozaszkolne

to metoda dająca większe możliwości kształcenia uczniów zdolnych. Uczniowie ci biorą udział w pracach różnych kół naukowych oraz w organizacjach dziecięcych, w pracach młodzieżowych domów kultury,

uczeniu się języków obcych itd.

konkursy i olimpiady przedmiotowepromocje to wyjątkowe przypadki kształcenia stosowane wobec uczniów zdolnych. Pomoc wobec ucznia z

wcześniejszą promocją polega na podsuwaniu mu odpowiednich testów podręcznikowych, ćwiczeń lub dodatkowych objaśnień starszych uczniów i nauczyciela

uczenie się do mistrzostwa

metoda, która pozwala uczniom opanowywać we własnym tempie wiedzę, głównie w przedmiotach o charakterze sekwencyjnym. Uczniowie o dużych zdolnościach i zainteresowaniach w jakiejś dziedzinie

nauki mogą szybko przemierzyć materiał, który jest już im znany.

Formy pracy-          krótkie, kilkuminutowe rozmowy nauczyciela z

uczniem, zwykle komentujące w sposób rozszerzający bieżący

materiał lub kończące się sformułowaniem problemu, a potem rozwiązaniem go,

-          zadawanie dodatkowych zadań podczas prac klasowych i domowych,

-          przygotowanie przez ucznia referatów po przeczytaniu odpowiedniej literatury,

-          korygowanie błędów kolegów (szukanie błędów w rozumowaniu),

-          prowadzenie przez uczniów fragmentów lekcji (czasami przygotowanie całej lekcji),

-          zachęcanie do czytanie fachowych czasopism, -          zwiększanie wymagań, co do ścisłości i precyzji ich

wypowiedzi, -          stworzenie uczniom okazji do swobodnego wyboru zadań trudniejszych, swobodnej decyzji w podejmowaniu

dodatkowych zadań, -          organizowanie konkursów w rozwiązywaniu zadań

trudniejszych,-          praca w grupach o podobnym poziomie uzdolnień,

gdzie zadawane są zadania trudniejsze dla grup zdolniejszych,

-          praca w grupach, w których uczniowie zdolni pełnią rolę liderów, a praca może być formą konkursów.

 

Praca indywidualnaPraca w parach

Stwarzanie uczniom zdolnym sytuacji wyboru zadań, ćwiczeń o większej skali trudności lub prac dodatkowych

Różnicować stopnia trudności prac domowych i prac klasowychStopniowe zwiększanie wymagań

Przydzielanie uczniom zdolnym specjalnych ról: asystenta, itp.Praca pozalekcyjna

Liczne eksperymenty wskazują, że aktywne postawy umysłowe wywołują

tylko te sytuacje szkolne, które wprowadzają uczniów w stan intelektualnego zakłopotania, budzą spontaniczną ciekawość

otaczającego świata na lekcjach biologii, chemii, fizyki, języku

polskim i in.

DZIĘKUJĘ

Violetta Tyborowska