Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje...

54
Ubezpieczenia AKADEMIA OBRONY NARODOWEJ

Transcript of Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje...

Page 1: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

Ubezpieczenia

AKADEMIA OBRONY NARODOWEJ

Page 2: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

2

ZAŁOŻENIA I CELE

STUDENT POWINIEN ZNAĆ :

przepisy prawne normujące działalność

ubezpieczeniową;

rodzaje ubezpieczeń w

przedsiębiorstwach;

strukturę gałęziową przewozów

towarów w Polsce;

metody stosowane w nadzorze

ubezpieczeniowym;

ocenę ryzyka w procesach

ubezpieczeniowych.

Page 3: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

3

ZAŁOŻENIA I CELE

STUDENT POWINIEN UMIEĆ :

sprecyzować najważniejsze zjawiska w

działalności ubezpieczeniowej;

sprecyzować umowę ubezpieczeniową;

scharakteryzować rodzaje ubezpieczeń;

przedstawiać działanie prawa i prawidłowości

ubezpieczeniowe zachodzące w praktyce;

śledzić procesy rynku ubezpieczeń na

konkretnym materiale źródłowym;

porównywać zjawiska, procesy i

prawidłowości rynku ubezpieczeń w różnych

systemach gospodarczych.

Page 4: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

4

1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej

2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła

3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia

4. Ubezpieczenia społeczne

5. Komputerowe systemy w ubezpieczeniach

TEMATYCZNA STRUKTURA TREŚCI

wykłady

Page 5: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

5

LITERATURA

Lp. Autor, tytuł, wydawnictwo

1. Ubezpieczenia, podręcznik akademicki, Red. Jerzy

Handschke i Jan Minkiewicz, Wyd. Poltext, Warszawa 2010

2.

Ubezpieczenia gospodarcze i społeczne, Red. Elżbieta

Kucka, Wyd. Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn

2009

3.

Ubezpieczenia. Rynek i ryzyko, Red. Wanda Ronka

Chmielowiec, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne,

Warszawa 2002.

4. Jedynak P., Ubezpieczenia gospodarcze. Wybrane elementy

teorii i praktyki, Księgarnia akademicka, Kraków 2003

Page 6: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

6

LITERATURA

Lp. Autor, tytuł, wydawnictwo

5.. Propedeutyka finansów, Red. Lech Kościelecki, Konrad

Stańczyk, Wyd. AON, Warszawa, 2014

6. Ubezpieczenia społeczne, Red. merytoryczny Jerzy Kuźniar,

Wyd. Wolters Kluwer, Warszawa 2013.

Page 7: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

7

LITERATURA UZUPEŁNIĄCA

Lp. Autor, tytuł, wydawnictwo

1. Czerwińska K., Nowe prawo ubezpieczeniowe: komentarz, Twigger, Warszawa: 2003

2. Gujski P., Wzory pism w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych,

Wydaw. Prawnicze Lexis Nexis, Warszawa 2003

3. Hryszko A., Podstawy ubezpieczeń: przewodnik, Wydaw. Naukowe US, Szczecin

2002

4. Łazowski J., Wstęp do nauki o ubezpieczeniach, Lex, Sopot 1999

5. Michalski T., Pajewska R., Ubezpieczenia gospodarcze, WSiP 2001

6. Kozłowski R., Wykaz obowiązujących aktów prawnych dotyczących prawa pracy,

wynagradzania, ubezpieczenia społecznego, warunków pracy, zatrudnienia i spraw

socjalnych Warszawa: Wydaw. Biblioteczka Pracownicza

7. Ubezpieczenia w gospodarce rynkowej: praca zbiorowa pod red. Andrzeja Wąsiewicza

Wydaw. Branta, Bydgoszcz 2004

8. Ubezpieczenia w Unii Europejskiej pod red. Jana Monkiewicza, Poltext, Warszawa

2003

Page 8: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

Przedmiot kończy się

Egzaminem

Warunkiem zaliczenia jest

uzyskanie pozytywnej oceny

z ćwiczeń

oraz z końcowego

testu pisemnego.

WYMAGANIA EGZAMINACYJNE

Page 9: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

9

Ubezpieczenie

Ubezpieczenie jest instrumentem,

którego zadaniem jest łagodzenie lub

likwidowanie skutków zdarzeń losowych

poprzez rozłożenie ciężaru na wiele

jednostek, którym takie zdarzenia

zagrażają.

Ubezpieczenie opiera się na umowie.

Page 10: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

10

Ubezpieczenie – rys historyczny

W Polsce pierwsze przejawy realizacji idei ubezpieczeń pojawiły się już w XVI i XVII wieku. W niektórych miastach powstały tzw. porządki ogniowe, które stanowiły zorganizowaną pomoc sąsiedzka oraz kasy ogniowe, które można zaliczyć do zaczątków towarzystw ubezpieczeń wzajemnych.

Na podstawie dekretu Fryderyka Wilhelma z dnia 21.04.1803 roku powołane zostało Towarzystwo Ogniowe dla Miast w Prusach Południowych a na podstawie dekretu z dnia 9.04. 1804 roku Towarzystwo Ogniowe Wiejskie Prowincji Prus Południowych

W zaborze rosyjskim (na terenach utworzonego z części ziem Królestwa Polskiego) w 1816 roku rozpoczęło działalność Towarzystwo Ogniowe. Pierwsza polska, na terenie zaboru austriackiego instytucja ubezpieczeniowa było powołane w 1860 roku Towarzystwo Wzajemnych Ubezpieczeń w Krakowie (tzw. „Florianka”)

W roku 1900 powołano centralną instytucję ubezpieczeniową z siedzibą w Warszawie: Ubezpieczenia Wzajemne Budowli od Ognia w Królestwie Polskim, która przejęła wszystkie kompetencje ubezpieczeń gubernialnych. Instytucja funkcjonowała 15 lat

Page 11: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

11

Ubezpieczenie – rys historyczny Na początku XX wieku powstały inne, nowe polskie towarzystwa ubezpieczeniowe, m.in. Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych od gradobicia: „Ceres” oraz „Snop” do którego należeli właściciele ziemscy

W 1919 roku Józef Piłsudski wydał dekret dotyczący zakresu działania Ubezpieczeń Wzajemnych Budowli w Królestwie Polskim, na tej podstawie powstało więcej instytucji ubezpieczeniowych. Pod koniec 1921 roku działało 19 spółek akcyjnych oraz 34 towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych.

Zgodnie z rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 27 maja 1927 roku wprowadzono przymusowe ubezpieczenie od ognia oraz przekształcono Polską Dyrekcję Ubezpieczeń Wzajemnych m.st. Warszawy, który otrzymał monopol na ubezpieczenie od ognia budowli w Warszawie. Rok później w 1928 roku działalność rozpoczęła Pocztowa Kasa Oszczędności, która zajmowała się ubezpieczeniami życiowymi

Po roku 1930 zakłady ubezpieczeniowe, zwłaszcza prywatne popadły w kłopoty związane z kryzysem. Tuż przed wybuchem II wojny światowej w Polsce działało 67 zakładów ubezpieczeniowych. Pierwszą grupę tworzyły zakłady publiczne, drugą prywatne zakłady z polskim kapitałem, natomiast trzecią zakłady z udziałem kapitału zagranicznego. Wśród tych 67 zakładów było: 11 spółek akcyjnych, 8 towarzystw wzajemnych dużych, 36 towarzystw wzajemnych małych, 6 zagranicznych towarzystw i 6 publicznych

Page 12: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

12

Funkcje ubezpieczeń

funkcja kompensacyjna - określana mianem ochrony ubezpieczeniowej; polegająca na wyrównaniu zakłóceń losowych w procesach społeczno - gospodarczych kraju;

funkcja finansowa polegająca na tworzeniu funduszów i rezerw, które mogą być wykorzystywane do zwiększenia tempa rozwoju gospodarki narodowej;

Page 13: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

13

Funkcje ubezpieczeń

funkcja redystrybucyjna związana z wpływem ubezpieczeń na zmniejszenie napięć na rynku towarowo - pieniężnym;

funkcja prewencyjna oddziałująca na zmniejszenie liczby i wysokości szkód losowych.

Page 14: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

14

Klasyfikacja ubezpieczeń

ubezpieczenia społeczne – w których nawiązanie stosunku ubezpieczeniowego następuje z mocy ustawy lub poprzez zgłoszenie, w niektórych określonych prawem przypadkach; podlegają im wszyscy pracownicy (poza wyjątkami), są to ubezpieczenia osobowe.

ubezpieczenia gospodarcze - są w przeważającej części ubezpieczeniami dobrowolnymi.

Page 15: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

15

Page 16: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

16

Ryzyko w ubezpieczeniach

gospodarczych ryzyko wynikające z niszczącego działania sił przyrody, niedostatecznie jeszcze poznanych i opanowanych przez człowieka (np. ogień, powódź, gradobicie, trzęsienie ziemi);

ryzyko wynikające z przyczyn społecznych (np. strajk, zamieszki wewnętrzne, działania wojenne);

ryzyko wynikające z indywidualnych działań ludzkich (np. kradzież, rabunek, zabójstwo, podpalenie).

Page 17: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

17

Ryzyko wg kryterium liczby

możliwości ryzyko czyste - występuje strata, bądź brak straty; jest to ryzyko, które niesie za sobą alternatywę, np. ryzyko wypadku drogowego, pożaru w fabryce lub kradzieży towaru ze sklepu. W żadnej z tych sytuacji nie występuje element zysku. Albo nastąpi wypadek, pożar czy kradzież, albo nie.

ryzyko spekulatywne - istnieje szansa straty, ale również szansa zysku. Istnieje także trzecia możliwość, polegająca na kompensacji osiągniętego chwilowo zysku poniesioną w tej samej wysokości stratą, czyli brak zysku i brak straty, np. gry hazardowe.

Page 18: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

18

Ryzyko ze względu na wpływ czasu

na dane ryzyko ryzyko statyczne - wszystkie te ryzyka, które istnieją i mogłyby wystąpić nawet wtedy, gdy nie byłoby żadnego postępu ekonomicznego, technologicznego i cywilizacyjnego, np. żywioły przyrodnicze oraz starzenie się materiałów i środowiska geologicznego. Jest to ryzyko występujące niezależnie od czasu.

ryzyko dynamiczne - są związane ściśle ze zmianami ekonomicznymi, organizacyjnymi i technologicznymi. Są to zmiany cen, moda, gusty konsumenckie, kryzysy gospodarcze. Ryzyko to jest funkcją czasu.

Page 19: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

19

Ryzyko ze względu na charakter

przedmiotu ubezpieczenia

ryzyko osobowe - przedmiotem ubezpieczenia jest życie, zdrowie lub zdolność człowieka do pracy.

ryzyko majątkowe - to ryzyko zagrażające dobrom majątkowym.

Page 20: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

20

Ryzyko ze względu na charakter

następstw

ryzyko finansowe - skutek możemy określać w pieniądzach, np. zniszczenie mieszkania, kradzież mienia.

ryzyko niefinansowe - np. decyzje o wyborze kariery zawodowej, małżonka, bądź zdecydowanie się na posiadanie dzieci.

Page 21: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

21

Czynności, jakie podmiot

wykonuje wobec ryzyka

unikanie ryzyka polega na braku akceptacji określonego ryzyka, jest to indywidualna i świadoma odmowa przyjęcia ryzyka. Podmiot w tej metodzie przyjmuje postawę pasywną.

zachowanie ryzyka, zwane także zatrzymaniem, sprowadza się do akceptowania ryzyka i przejmowania na siebie, w całości lub części, jego ewentualnych konsekwencji. Zatrzymanie ryzyka może być świadome (aktywne zatrzymanie ryzyka) lub nieświadome (pasywne zatrzymanie ryzyka).

Page 22: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

22

Czynności, jakie podmiot

wykonuje wobec ryzyka

transfer ryzyka, zwany także przeniesieniem, polega na przekazaniu go innemu podmiotowi na podstawie umowy. Służą temu określone mechanizmy prawne (np. umowa ubezpieczenia, umowa przechowania, umowa o dozorowanie obiektu) oraz działania o charakterze organizacyjnym czy zabezpieczającym, czyli przerzucenie ciężaru na inną osobę. Jest to przykład pozytywne metody manipulacji ryzykiem.

Page 23: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

23

Metody pozwalające na

manipulowanie ryzykiem

kontrola ryzyka - składa się z określonych działań podejmowanych w celu obniżenia częstotliwości następowania strat oraz ich potencjalnych następstw.

repartycja strat (dyspersja ryzyka) - polega na rozłożeniu finansowych skutków realizacji ryzyka na grupę. Przykładem jest umowa ubezpieczenia, reasekuracji czy prowadzenie działalności gospodarczej w formie spółki.

Page 24: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

24

Metody pozwalające na

manipulowanie ryzykiem

ubezpieczenie - jako metoda manipulowania ryzykiem jest kombinacją metod omówionych wcześniej, czyli sprowadza się zarówno do transferu ryzyka, jego dystrybucji, jak również kontroli.

Page 25: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

25

Ubezpieczenia

gospodarcze

Page 26: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

26

Rodzaje ubezpieczeń

osobowe - chroniące dobra osobiste człowieka -

życie, zdrowie oraz zdolność do wykonywania

pracy zarobkowej,

majątkowe - dotyczące mienia

przedsiębiorstwa albo odpowiedzialności

cywilnej.

Page 27: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

27

Grupy ubezpieczeń gospodarczych

I grupa ubezpieczeń – Ubezpieczenia na życie,

II grupa ubezpieczeń – Pozostałe ubezpieczenia osobowe oraz ubezpieczenia majątkowe.

Page 28: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

28

Ubezpieczenia na życie – grupa I

1. Ubezpieczenia na życie.

2. Ubezpieczenia posagowe, zaopatrzenia dzieci.

3. Ubezpieczenia na życie, jeżeli są związane z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym.

4. Ubezpieczenia rentowe.

5. Ubezpieczenia wypadkowe i chorobowe, jeśli są uzupełnieniem ubezpieczeń wymienionych w grupach 1-4.

Page 29: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

29

Pozostałe ubezpieczenia – grupa II

1. Ubezpieczenia wypadku, w tym wypadku przy pracy i choroby zawodowej: 1) świadczenia jednorazowe,

2) świadczenia powtarzające się,

3) połączone świadczenia, o których mowa w pkt 1 i 2,

4) przewóz osób.

2. Ubezpieczenia choroby: 1) świadczenia jednorazowe,

2) świadczenia powtarzające się,

3) świadczenia kombinowane.

Page 30: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

30

Pozostałe ubezpieczenia – grupa II

3. Ubezpieczenia casco pojazdów lądowych, z wyjątkiem pojazdów szynowych, obejmujące szkody w: 1) pojazdach samochodowych,

2) pojazdach lądowych bez własnego napędu.

4. Ubezpieczenia casco pojazdów szynowych, obejmujące szkody w pojazdach szynowych.

5. Ubezpieczenia casco statków powietrznych, obejmujące szkody w statkach powietrznych.

Page 31: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

31

Pozostałe ubezpieczenia – grupa II

6. Ubezpieczenia żeglugi morskiej i śródlądowej casco statków żeglugi morskiej i statków żeglugi śródlądowej, obejmujące szkody w:

1) statkach żeglugi morskiej,

2) statkach żeglugi śródlądowej.

7. Ubezpieczenia przedmiotów w transporcie, obejmujące szkody na transportowanych przedmiotach, niezależnie od każdorazowo stosowanych środków transportu.

Page 32: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

32

Pozostałe ubezpieczenia – grupa II

8. Ubezpieczenia szkód spowodowanych żywiołami, obejmujące szkody rzeczowe nie ujęte w grupach 3-7, spowodowane przez:

1) ogień,

2) eksplozję,

3) burzę,

4) inne żywioły,

5) energię jądrową,

6) obsunięcia ziemi lub tąpnięcia.

Page 33: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

33

Pozostałe ubezpieczenia – grupa II

9. Ubezpieczenia pozostałych szkód rzeczowych (jeżeli nie zostały ujęte w grupie 3, 4, 5, 6 lub 7), wywołanych przez grad lub mróz oraz inne przyczyny (jak np. kradzież), jeżeli przyczyny te nie są ujęte w grupie 8.

10. Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej wszelkiego rodzaju, wynikającej z posiadania i użytkowania pojazdów lądowych z napędem własnym, łącznie z ubezpieczeniem odpowiedzialności przewoźnika.

Page 34: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

34

Pozostałe ubezpieczenia – grupa II

11. Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej wszelkiego rodzaju, wynikającej z posiadania i użytkowania statków powietrznych, łącznie z ubezpieczeniem odpowiedzialności przewoźnika.

12. Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za żeglugę morską i śródlądową, wynikającej z posiadania i użytkowania statków żeglugi śródlądowej i statków morskich, łącznie z ubezpieczeniem odpowiedzialności przewoźnika.

13. Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej ogólnej) nie ujętej w grupach 10-12.

Page 35: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

35

Pozostałe ubezpieczenia – grupa II

14. Ubezpieczenia kredytu, w tym:

1) ogólnej niewypłacalności,

2) kredytu eksportowego, spłaty rat, kredytu hipotecznego, kredytu rolniczego.

15. Gwarancja ubezpieczeniowa:

1) bezpośrednia,

2) pośrednia.

Page 36: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

36

Pozostałe ubezpieczenia – grupa II 16. Ubezpieczenia różnych ryzyk finansowych, w

tym: 1) ryzyka utraty zatrudnienia,

2) niewystarczającego dochodu,

3) złych warunków atmosferycznych,

4) utraty zysków,

5) stałych wydatków ogólnych,

6) nieprzewidzianych wydatków handlowych,

7) utraty wartości rynkowej,

8) utraty stałego źródła dochodu,

9) pośrednich strat handlowych poza wyżej wymienionymi,

10) innych strat finansowych.

Page 37: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

37

Pozostałe ubezpieczenia – grupa II

17. Ubezpieczenia ochrony prawnej.

18. Ubezpieczenia świadczenia pomocy na korzyść osób, które popadły w trudności w czasie podróży lub podczas nieobecności w miejscu zamieszkania.

Page 38: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

Jeśli zdecydujesz się podjąć ryzyko prowadzenia

działalności gospodarczej, pamiętaj, że nie jesteś w

stanie przewidzieć wszystkiego.

Klęska żywiołowa, niewypłacalność kontrahenta,

kradzież, awaria - mogą przydarzyć się także i Tobie.

I choć w żaden sposób nie zabezpieczysz się przed

rynkową klapą, inne straty możesz zminimalizować,

zawierając umowę ubezpieczenia.

Page 39: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

39

Świadczenie ubezpieczyciela polega na

wyrównaniu poniesionej przez ubezpieczonego

szkody majątkowej albo na zapłacie innej osobie

za wyrządzoną przez przedsiębiorcę szkodę.

Ponieważ nie da się z góry przewidzieć, jak duża będzie to szkoda,

w żadnej umowie nie podaje się jej wielkości - towarzystwa

ubezpieczeniowe określają jedynie maksymalną wielkość

wypłacanych świadczeń.

Page 40: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

40

W działalności gospodarczej przedsiębiorca

może być narażony na straty spowodowane:

działaniem drugiego człowieka:

włamanie, sabotaż, zniszczenie itp.,

żywiołami natury: pożarem, powodzią,

uderzeniem pioruna, huraganem itp.,

nieuczciwością kontrahenta,

sam stać się nieumyślnym sprawcą

czyjejś szkody

Page 41: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

41

Ubezpieczenie odpowiedzialności

cywilnej (OC) dzieli się na:

ubezpieczenie odpowiedzialności

deliktowej,

ubezpieczenie odpowiedzialności

kontraktowej.

Page 42: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

42

Ubezpieczenie odpowiedzialności deliktowej

Ochroną ubezpieczeniową objęte są takie

zdarzenia:

spowodowanie śmierci,

uszkodzenie ciała

zniszczenie mienia poszkodowanego (np.

samochodu).

chroni przedsiębiorcę przed następstwami nieszczęśliwych zdarzeń w życiu prywatnym,

wyrządzonych osobom trzecim

Page 43: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

43

Polisa OC chroni także bliskich przedsiębiorcy:

• współmałżonka,

• dzieci

• inne osoby będące na jego utrzymaniu.

Towarzystwo ubezpieczeniowe wypłaci też odszkodowanie

za szkody nieumyślnie wyrządzone wskutek zalania

mieszkania sąsiadowi w wyniku pęknięcia rury lub awarii

pralki, wybuchu gazu, nieumyślnego zaprószenia ognia, za

szkody wyrządzone przez dzieci lub zwierzęta domowe, itp.

Page 44: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

44

Ubezpieczenie odpowiedzialności

cywilnej kontraktowe chroni przed

szkodami powstałymi w skutek

niewykonania bądź nienależytego

wykonania przyjętego

zobowiązania.

Page 45: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

45

Obowiązek posiadania

przymusowej polisy

adwokatów,

radców prawnych,

notariuszy,

osób wykonujących świadczenia zdrowotne,

osób prowadzących biura rachunkowe,

doradców podatkowych,

zarządców nieruchomości,

pośredników w obrocie nieruchomościami,

rzeczoznawców majątkowych,

organizatorów imprez masowych,

organizatorów turystyki,

rzeczników patentowych,

architektów i inżynierów budownictwa,

detektywów,

ratowników medycznych,

agentów i brokerów ubezpieczeniowych.

Page 46: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

46

Jeśli chcesz mieć pewność,

że kupujesz polisę w bezpiecznym towarzystwie

asekuracyjnym, w pierwszej kolejności

powinieneś sprawdzić, czy ma ono:

pełne, a więc ponad 100-proc.

pokrycie marginesu wypłacalności,

ponad 100-proc. pokrycie lokatami

funduszu ubezpieczeniowego.

Page 47: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

47

Uwzględniane wskaźniki ekonomiczno-

finansowe ubezpieczyciela:

poziom kapitałów własnych,

udział w rynku,

wartość zebranych składek,

wysokość wypłaconych odszkodowań,

poziom lokat,

wynik techniczny z działalności ubezpieczeniowej,

wynik finansowy netto.

Page 48: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

48

Umowa ubezpieczenia

Jest kontraktem zawieranym między towarzystwem

ubezpieczeniowym (czyli "ubezpieczycielem")

a klientem pragnącym uzyskać ochronę (czyli

"ubezpieczonym").

Na jej podstawie firma ubezpieczeniowa zobowiązuje się do

wypłacenia swojemu klientowi odszkodowania pieniężnego,

gdy wydarzy mu się nieszczęście opisane w umowie.

Szczegółowe warunki tej umowy zawarte są w dokumencie

określanym jako "ogólne warunki ubezpieczenia".

Page 49: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

49

Co do zasady umowa ubezpieczenia ma charakter

adhezyjny (tzn. zawiera się ją przez przystąpienie do

niej).

Towarzystwo ubezpieczeniowe określa w umowie

(polisie) warunki, na jakich może ją zawrzeć, a klient

ma prawo jedynie przyjąć ją lub odrzucić.

W praktyce jednak większość towarzystw dopuszcza

możliwość negocjowania przynajmniej niektórych

elementów umowy

Page 50: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

50

Umowa ubezpieczenia powinna

być zawarta na piśmie, powinny

też być do niej dołączone ogólne

warunki ubezpieczeń.

Page 51: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

51

Warunki umowy ubezpieczenia

- jednoznaczne sformułowanie

- zrozumiałe

Powinna posiadać

- przedmiot i zakres ubezpieczenia

To informacja o rodzaju ochrony ubezpieczeniowej, a więc kiedy zakład

ubezpieczeń musi wypłacić odszkodowanie. Nie zawsze jest ona wyodrębniona.

Najczęściej musisz przejrzeć cały tekst, aby znaleźć te zapisy, które informują o

ograniczeniu lub wyłączeniu odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń. Chodzi o

takie sytuacje, gdy pomimo zajścia zdarzenia objętego ochroną ubezpieczeniową

nie dojdzie do wypłaty odszkodowania ze względu na szczególne (nadzwyczajne)

okoliczności.

Page 52: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

52

Dodatkowe warunki ubezpieczenia:

na jaki okres zawierana jest umowa ubezpieczenia,

od kiedy zakład ubezpieczeń ponosi odpowiedzialność z tytułu umowy - czy dopiero po zapłaceniu składki, czy wcześniej,

czy zakład respektuje możliwość odstąpienia od umowy ubezpieczenia w okresie 30 dni od dnia zawarcia umowy, jeżeli umowa ubezpieczenia zawierana jest na dłużej niż 6 miesięcy (odstąpienie od umowy ubezpieczenia nie zwalnia od obowiązku zapłaty składki za okres, w którym ubezpieczyciel udzielał ochrony ubezpieczeniowej),

czy podano warunki i terminy wypowiedzenia umowy przez obie strony, odstąpienia od umowy albo inny tryb jej rozwiązania,

sposób ustalania i opłacania składki ubezpieczeniowej - jakie są konsekwencje nieopłacenia składki w terminie (często niezapłacenie raty składki powoduje automatyczne rozwiązanie umowy!),

rodzaje i wysokość świadczeń, przysługujących z ubezpieczenia,

czy zakład ubezpieczeń pokryje każdą szkodę, czy może drobne szkody nie przekraczające określonej kwoty (np. 300 zł) trzeba pokryć samodzielnie, czy też jest tak, że część każdej szkody trzeba pokryć samodzielnie.

Page 53: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

53

Musisz też dowiedzieć się, czego oczekuje zakład

ubezpieczeń w razie powstania szkody - jakich

formalności musisz dopełnić, aby uzyskać

świadczenia (trzeba zawiadomić zakład

ubezpieczeń o szkodzie, a w określonych

przypadkach także policję, złożyć stosowny

wniosek, przedstawić wymagane przez zakład

dokumenty) i w jakim terminie otrzymasz wypłatę

Page 54: Ubezpieczenia - andrzejkij.pl · 4 1. Rola ubezpieczeń w gospodarce rynkowej 2. Rodzaje ubezpieczeń i ich źródła 3. Pojęcie i istota umowy ubezpieczenia 4. Ubezpieczenia społeczne

54

Dziękuję za uwagę

Zapraszam na kolejny wykład