tygodnik podatkowy z 15 grudnia 08 (nr 244)

Jak dokonać rocznego rozliczenia ryczałtu i karty podatkowej

Przewodnik

✆ DYŻUR EKSPERTAJak dokonać rocznego rozliczeniaryczałtu i karty podatkowej

Wtorek w godz. 9.00–10.00,

tel. (0 22) 531 49 69

SPIS TREŚCI

ORZECZNICTWO

Spór o interpretację nie powoduje zawieszenia postępowania

strona B3

INTERPRETACJE

Darowizny między najbliższą rodziną bez podatku strona B4

ROZLICZENIA VAT

Podatnik ma prawo sprawdzić swojego kontrahenta

strona B5

PRAWO CELNE

Będą nowe zasady określania należności celnych

strona B6

6 PYTAŃ DO...

Jak przedsiębiorca powinien rozliczać straty z inwestycji

w obcych środkach trwałych strona B11

PODATKI DOCHODOWE

Małżonkowie mogą złożyć wspólny PIT strona B12

PORADNIA PODATKOWA

Jakie auto uznaje się za nowe dla celów VAT

Jak rozliczyć umorzenie udziałów

Co jest kosztem przy transakcjach giełdowych

Jak rozliczyć sprzedaż kolekcjonerską strona B13

RACHUNKOWOŚĆ

Zaliczki ujmuje się w różnych pozycjach bilansu

strona B14

PIT 2009

Zaletą liniowego PIT jest niska stawka strona B16

Opodatkowanie najmu, ryczałtu i karty podatkowej – interpretacje organów podatkowych

Za tydzień

nr 244 (2366) PONIEDZIAŁEK, 15 grudnia 2008

P O D A T K I R A C H U N K O W O Ś Ć A U D Y TB

Tygodnik Podatkowy

Podatnikom ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych oraz karty podatkowejzostał ponad miesiąc na rozliczenie podatkowe za 2008 rok. Podatnicy ryczałtumuszą do 31 stycznia roku następującego po roku podatkowym, za którydokonywane jest rozliczenie, złożyć zeznanie o wysokości przychodów, wysokościdokonanych odliczeń i należnego ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.Natomiast osoby opłacające kartę podatkową muszą do 31 stycznia rokunastępującego po roku podatkowym, za który dokonywane jest rozliczenie, złożyćPIT-16A – deklarację o wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne, zapłaconej i odliczonej od karty podatkowej w poszczególnych miesiącach roku podatkowego.W rozliczeniu za 2008 rok ryczałtowcy i kartowicze będą mieli trochę więcej czasu na złożenie deklaracji. Wszystko dlatego że w 2009 roku 31 stycznia wypada wsobotę. Zatem ostatnim dniem na złożenie PIT-28 i PIT-16A będzie 2 lutego. Takiezasady wynikają z przepisów Ordynacji podatkowej, zgodnie z którymi jeżeli ostatnidzień terminu przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatnidzień terminu uważa się następny dzień po dniu lub dniach wolnych od pracy.

strony B7–B10

Niezapłaconych składek płatnik nie zaliczydo kosztów uzyskania przychodów

Nowe prawo

Od 1 stycznia 2009 r. zaczną obowiązywać przepi-sy ustawy z 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawyo podatku dochodowym od osób fizycznych,

ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych orazniektórych innych ustaw. Jedną ze zmian, jakie wprowa-dza ta ustawa, są inne zasady zaliczania do kosztów uzy-skania przychodów od wynagrodzeń, zasiłków i składek.

Zgodnie z nowo dodanym w art. 22 ustawy o PITust. 6ba należności z tytułów stosunku służbowego,stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczegostosunku pracy, a także z tytułu członkostwa w rolni-czej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zaj-mującej się produkcją rolną oraz zasiłki pieniężnez ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakładpracy stanowią koszty uzyskania przychodów w mie-siącu, za który są należne, pod warunkiem że zostaływypłacone lub postawione do dyspozycji w terminiewynikającym z przepisów prawa pracy, umowy lub in-nego stosunku prawnego łączącego strony. Jeżeli więcpracodawca nie spóźnia się z wypłatą i w terminie od-prowadza składki, to wydatki te może zaliczyć dokosztów miesiąca, za który są one wypłacane. Jeślijednak uchybi temu terminowi, to zgodnie z art. 23ust. 1 pkt 55 ustawy o PIT nie uważa się za koszty uzy-skania przychodów niewypłaconych, niedokonanychlub niepostawionych do dyspozycji wypłat, świadczeńoraz innych należności z wymienionych wyżej tytu-łów, a także zasiłków pieniężnych z ubezpieczeniaspołecznego wypłacanych przez zakład pracy, z za-strzeżeniem art. 22 ust. 6ba.

Do art. 22 ustawy o PIT dodano też ust. 6bb. Zgodniez nim składki z tytułu należności, o których mowa w ust.6ba, określone w ustawie z 13 października 1998 r. o sys-temie ubezpieczeń społecznych, w części finansowanejprzez płatnika składek, składki na Fundusz Pracy orazFundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,z zastrzeżeniem art. 23 ust. 1 pkt 37, stanowią koszty uzy-skania przychodów w miesiącu, za który należności te sąnależne, pod warunkiem że składki zostaną opłacone:

1) z tytułu należności wypłacanych lub postawio-nych do dyspozycji w miesiącu, za który są należne –w terminie wynikającym z odrębnych przepisów,

2) z tytułu należności wypłacanych lub postawio-nych do dyspozycji w miesiącu następnym, w terminiewynikającym z przepisów prawa pracy, umowy lub in-nego stosunku prawnego łączącego strony – nie późniejniż do 15 dnia tego miesiąca.

Zatem zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 55a ustawy o PITza koszty uzyskania przychodów nie uznaje się nie-opłaconych do ZUS składek, z zastrzeżeniem pkt 37oraz art. 22 ust. 6bb, określonych w ustawie o systemieubezpieczeń społecznych, w części finansowanej przezpłatnika składek.■ (EC)

PODSTAWA PRAWNA■ Ustawa z 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatkudochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku docho-dowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw(Dz.U. nr 209, poz. 1316).

B2

T Y G O D N I K P O D A T K O W Y nr 163T Y G O D N I K P O D A T K O W Y nr 220T Y G O D N I K P O D A T K O W Y nr 163

komentarze – opinie

T Y G O D N I K P O D A T K O W Y nr 244

Postępowanie podatkowe uregulowane jest przepisa-mi Ordynacji podatkowej. Nie określają one jednak ter-minu, w którym organ podatkowy byłby zobowiązanydo wszczęcia postępowania podatkowego po zakoń-czeniu kontroli podatkowej. Ta sytuacja ulegnie zmia-nie od 1 stycznia 2009 r. po wejściu w życie nowelizacjiOrdynacji podatkowej.

Zgodnie z art. 165b par. 1 znowelizowanej Ordynacji podat-kowej w przypadku ujawnienia przez kontrolę podatkową nie-prawidłowości w zakresie wywiązywania się przez kontrolowa-nego z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatko-wego i niedokonania przez niego korekty deklaracji uwzględ-niającej w całości nieprawidłowości stwierdzone w toku kontroli,organ podatkowy będzie zobowiązany do wszczęcia postępowa-nia podatkowego dotyczącego sprawy objętej kontrolą w termi-nie nie późniejszym niż sześć miesięcy od zakończenia kontroli.Dniem zakończenia kontroli jest dzień doręczenia protokołukontroli (art. 291 par. 4 Ordynacji podatkowej). Od tego dniabędzie zatem biegł termin do wszczęcia przez organ podatkowykontroli podatkowej.

Co do zasady, organ podatkowy nie będzie uprawniony dowszczęcia postępowania podatkowego po upływie sześciu mie-sięcy od zakończenia kontroli, jednak nowelizacja Ordynacji po-datkowej przewiduje w tym zakresie dwa wyjątki. Po pierwsze,postępowanie podatkowe będzie mogło zostać wszczęte po upły-wie sześciu miesięcy od zakończenia kontroli, jeśli podatnik do-kona ponownej korekty deklaracji, poprzez którą nie zostanąuwzględnione nieprawidłowości ujawnione w toku kontroli.W ten sposób ustawodawca zabezpieczył fiskusa przed sytuacją,gdy podatnik skorygowałby deklarację podatkową uwzględnia-jąc w całości nieprawidłowości ujawnione w toku kontroli, a na-

stępnie po upływie sześciu miesięcy doko-nałby ponownej korekty tej deklaracji, któranie odzwierciedlałaby nieprawidłowościstwierdzonych przez organ kontrolujący. Podrugie, postępowanie podatkowe będziemogło zostać wszczęte po upływie sześciumiesięcy od zakończenia kontroli w przy-padku otrzymania przez organ podatkowyinformacji uzasadniających wszczęcie po-stępowania pochodzących od innych orga-nów, w tym innych organów podatkowych.

Wprowadzając regulacje dotyczące ter-minu, po upływie którego postępowaniepodatkowe dotyczące nieprawidłowościujawnionych w toku kontroli nie będzie mo-gło zostać wszczęte, nowelizacja niewątpli-wie wzmacnia pozycję podatnika. Jednaktermin sześciu miesięcy, w ciągu któregopostępowanie to może być wszczęte, wyda-je się zbyt długi, w szczególności w połącze-niu z uchyleniem przepisu zawierającego regulację o nienalicza-niu odsetek za zwłokę za okres od wszczęcia kontroli podatkowejdo wydania decyzji, jeśli postępowanie podatkowe nie zostałowszczęte w terminie trzech miesięcy od zakończenia kontroli(art. 54 par. 1 pkt 6 Ordynacji podatkowej). W związku z wpro-wadzeniem sześciomiesięcznego terminu, w którym postępowa-nie może być wszczęte, konieczna była zmiana powołanegoprzepisu o odsetkach. Przyjęte rozwiązanie polegające na wyeli-minowaniu art. 54 par. 1 pkt 6 Ordynacji podatkowej jest jednakniekorzystne dla podatników. W rezultacie okres naliczania od-setek za zwłokę może wydłużyć się nawet o trzy miesiące w po-równaniu z sytuacją obecną.■ (EM)

KOMENTARZ DO USTAWY

15 GRUDNIA

■ mija termin zapłaty zaliczki na podatek od nieruchomości i podatek leśny od osóbprawnych i jednostek niemających osobowościprawnej

Termin wszczęcia postępowania podatkowego po zakończeniu kontroli podatkowej

MIROSŁAWA PRZEWOŹNIK-KURZYCA

radca prawny w Kancelarii Salans

WAŻNA DATA

Organizatorzy

Partnerzy

Główny Partner Patron BranżowyPartner Gali Finałowej Partner Medialny

Patroni medialni

Konkurs Księgowy Roku 2008 rozstrzygnięty!

Księgowym Roku 2008 został Andrzej Stempak – Prezes Zarządu Dekret Centrum Rachunkowe

Laureatką studenckiej edycji konkursu została Justyna Perz – studentka Uniwersytetu Ekonomicznego i Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

reklama

RReeddaakkttoorr pprroowwaaddzząąccyy:: Krzysztof Koślicki, tel. (022) 531 49 69, [email protected] SSeekkrreettaarrzz rreeddaakkccjjii:: Ewa Ciechanowska, tel. (022) 530 40 44, [email protected],, kkssiieeggoowwoosscc@@iinnffoorr..ppll

INFOR Biznes Sp. z o.o. 01-042 Warszawa, ul. Okopowa 58/72,tel. (022) 530 40 35, (022) 530 40 40, fax (022) 530 40 39BBiiuurroo RReekkllaammyy:: tel. (022) 530 44 61, (022) 530 40 26 29, fax (022) 530 40 25DDrruukk:: AGORA SA Drukarnia, ul. Daniszewska 27, 03-230 Warszawa

Tygodnik Podatkowy

WSKAŹNIKI I LIMITY POTRZEBNE DO ROZLICZENIA ZA 2008 ROK

SSKKAALLAA PPOODDAATTKKOOWWAA

Ponad Do Podstawa obliczenia podatku

44 490 19 proc. podstawy obliczenia minus 586,85 zł

44 490 85 528 7866,25 zł plus 30 proc. nadwyżki ponad 44 490 zł

85 528 20 177,65 zł plus 40 proc. nadwyżki ponad 85 528 zł

KKOOSSZZTTYY UUZZYYSSKKAANNIIAA PPRRZZYYCCHHOODDUU

PPrraaccoowwnniikk mmiieejjssccoowwyy

JJeeddeenn zzaakkłłaadd – Miesięcznie – 111,25 złRocznie – 1335,00 zł

KKiillkkaa zzaakkłłaaddóóww – nie może przekroczyć rocznie2002,05 zł

PPrraaccoowwnniikk ddoojjeeżżddżżaajjąąccyy

JJeeddeenn zzaakkłłaadd – Miesięcznie – 139,06 złRocznie – 1668,72 zł

KKiillkkaa zzaakkłłaaddóóww – nie może przekroczyć rocznie2502,56 zł.

OODDLLIICCZZEENNIIAA OODD PPOODDAATTKKUUSSkkłłaaddkkaa ZZUUSS nnaa uubbeezzppiieecczzeenniiee zzddrroowwoottnnee – 7,75proc. podstawy wymiaru. Dotyczy składających PIT-36, PIT-36L, PIT-37, PIT-28, PIT-16A.UUllggaa pprroorrooddzziinnnnaa – limit 1173,70 zł na każde dziec-ko. Mogą korzystać składający PIT-36, PIT-37. UUllggaa aabboolliiccyyjjnnaa – różnica między podatkiem obliczo-nym wg metody odliczenia proporcjonalnego a wgmetody wyłączenia z progresją. Korzystają składają-cy PIT-36, PIT-36L, PIT-28.DDaarroowwiizznnaa nnaa rrzzeecczz oorrggaanniizzaaccjjii ppoożżyyttkkuu ppuubblliicczznneeggoo– 1 proc. podatku należnego z rocznego PIT-36, PIT-36L, PIT-37, PIT-38, PIT-28.PPooddaatteekk zzaappłłaaccoonnyy zzaa ggrraanniiccąą – nie więcej niż polskipodatek przypadający proporcjonalnie na dochód za-graniczny. Skorzystają podatnicy składający PIT-36,PIT-36L, PIT-28, PIT-38.

OODDLLIICCZZEENNIIAA OODD DDOOCCHHOODDUUSSkkłłaaddkkii ZZUUSS nnaa uubbeezzppiieecczzeenniiee ssppoołłeecczznnee – bez limi-tu (PIT-36, PIT-36L, PIT-37, PIT-28).DDaarroowwiizznnyy nnaa cceellee:: pożytku publicznego, kultu religij-nego, krwiodawstwa – limit 6 proc. dochodu (PIT-36,PIT-37, PIT-28).UUllggaa rreehhaabbiilliittaaccyyjjnnaa – w ramach tej ulgi podatnicymogą odliczyć: opłacenie przewodników – limit 2280 zł, utrzymanie psa przewodnika – limit 2280 zł,używanie samochodu osobowego – limit 2280 zł, za-kup leków zaleconych przez specjalistę – nadwyżkaponad 100 zł na miesiąc. Ponadto ulga rehabilitacyj-na dla opiekuna – 9120 zł – limit dochodu osobyniepełnosprawnej (PIT-36, PIT-37, PIT-28). UUllggaa nnaa iinntteerrnneett – 760 zł (PIT-36, PIT-37, PIT-28). NNiieennaalleeżżnnee śśwwiiaaddcczzeenniiaa – bez limitu (PIT-36, PIT-37,PIT-28).NNoowwee tteecchhnnoollooggiiee – limit 50 proc. wydatków (PIT-36). OOddlliicczzeenniiee ppoonniieessiioonneejj ssttrraattyy – 50 proc. rocznie, ca-łość można rozliczyć w ciągu 5 lat (PIT-36, PIT-36L,PIT-37, PIT-38, PIT-28).■ (EC)

B3orzecznictwo...

nr 244 T Y G O D N I K P O D A T K O W Y

TEZA: Zapłata pożytków narzecz pozostałych współ-właścicieli w związku zezniesieniem współwłasno-ści nie może stanowić kosz-tu uzyskania przychodóww prowadzonej działalnościgospodarczej.

STAN FAKTYCZNY: Podatnikw 1996 roku kupił wspólniez żoną na zasadzie wspólno-ści ustawowej udział w zabu-dowanej nieruchomości.W ramach transakcji wydanomu lokal użytkowy. Był tosklep, w którym podatnik od1997 roku prowadził działal-ność gospodarczą. W grud-niu 2005 roku współwła-sność nieruchomości zostałazniesiona. Lokal użytkowyzostał przyznany podatniko-wi na własność. W związkuz tym sąd rejonowy zasądziłod podatnika spłatę na rzeczpozostałych właścicieli nie-ruchomości tytułem rozli-czeń związanych ze zniesie-niem współwłasności i usta-nowieniem odrębnej własno-ści. Spłata obejmowałaróżnicę pomiędzy wartościąprzyznanego lokalu a warto-

ścią wynikającą z posiadane-go udziału oraz wartość pożytków, z jakich powiniensię rozliczyć z pozostałymiwspółwłaścicielami za użyt-kowanie sklepu do dnia usta-nowienia odrębnej własno-ści. Spłata w wysokości po-nad 200 tys. zł została rozło-żona na raty. Podatnikzapytał, czy wydatki na spła-tę mogą być kosztem działal-ności. Organy podatkowestwierdziły jednak, że zasą-dzone od wnioskodawcykwoty pożytków nie są wy-datkami poniesionymi w ce-lu osiągania przychodówz działalności gospodarczej.W ich ocenie stanowią ele-ment rozliczenia z pozostały-mi współwłaścicielami nieru-chomości w związku z usta-nowieniem na jego rzecz od-rębnej własności lokaluużytkowego. Kwoty te są za-tem wydatkami związanymiz nabyciem lokalu użytkowe-go należącego do wspólnościustawowej małżonków.

Z UZASADNIENIA: Sąd ad-ministracyjny oddalił skargępodatnika. Przypomniał, że

ustawodawca wiąże kosztyuzyskania przychodów z ce-lowym osiągnięciem tychprzychodów. Sąd zgodził sięze stanowiskiem organówpodatkowych, że zasądzonepożytki nie są wydatkamiponiesionymi w celu osią-gnięcia przychodów z pro-wadzonej działalności go-spodarczej. Racji skarżące-mu nie przyznał też Naczel-ny Sąd Administracyjny.Oddalając skargę kasacyjnąpodatnika, sąd przypo-mniał, że aby dany wydatekuznać za koszt uzyskaniaprzychodu, muszą być speł-nione łącznie dwie przesłan-ki. Wydatek musi być ponie-siony w celu uzyskania przy-chodu. A to oznacza, że pomiędzy poniesieniem da-nego wydatku a uzyskanymprzychodem musi istniećzwiązek przyczynowo-skut-kowy. Ponadto wydatek niemoże być wymieniony w ka-talogu negatywnym, tj.w ustawowym wykaziekosztów nieuznawanych zakoszt podatkowy. Sąd po-dzielił pogląd, że zapłata po-żytków na rzecz pozostałych

współwłaścicieli nie możestanowić kosztu uzyskaniaprzychodów w prowadzonejprzez niego pozarolniczejdziałalności gospodarczej.Przyznał co prawda, że tegorodzaju wydatek nie zostałwyłączony z kosztówwprost. Jednak przy kwalifi-kacji tych wydatków należybrać pod uwagę związekprzyczynowo-skutkowy po-między jego poniesieniema osiąganym przychodem.Kosztem podatkowym sąbowiem tylko wydatki mają-ce na celu osiągnięcie przy-chodów oraz zachowaniei zabezpieczenie źródłaprzychodów, tak aby to źró-dło przynosiło przychodytakże w przyszłości. Zasą-dzone pożytki nie spełniajątego kryterium, a koniecz-ność ich poniesienia jest wy-nikiem przeprowadzonegona wniosek podatnika po-stępowania o zniesieniewspółwłasności oraz usta-nowienia odrębnej własno-ści lokalu.■

WWyyrrookk NNSSAA zz 55 ggrruuddnniiaa22000088 rr..,, IIII FFSSKK 11223311//0077,,nniieeppuubblliikkoowwaannyy

TEZA: Przy rozstrzyganiusprawy podatkowej organ po-datkowy może nie uwzględ-nić wydanej interpretacji.Dlatego w razie równoległe-go prowadzenia postępowa-nia w sprawie interpretacjii postępowania podatkowegonie ma obowiązku zawieszaćpostępowania podatkowegodo czasu prawomocnego za-kończenia postępowaniaw sprawie interpretacji.

STAN FAKTYCZNY: W kwiet-niu 2007 r. małżonkowiepodpisali ze spółką warunko-wą umowę sprzedaży 12 nie-zabudowanych działek grun-tu. Kilka dni później do skut-ku doszła właściwa transak-cja. Ponadto w lipcu 2007 r.podatnicy sprzedali kolejnądziałkę. Po tej transakcji mał-żonkowie wystąpili o inter-pretację podatkową. Zapyta-li, czy sprzedaż 13 działekprzeznaczonych w planie za-gospodarowania pod zabu-dowę, wydzielonych po 7 la-tach z gruntów rolnych naby-tych w 1994 roku, podlegaopodatkowaniu VAT. Organwydał interpretację nieko-rzystną dla podatnikówi ostatecznie sprawa trafiłado sądu administracyjnego.

Jednak ze względu natreść interpretacji oraz to,

że żona nie była zarejestro-wana na potrzeby VAT, or-gan podatkowy wszczął wo-bec niej postępowanie.W jego trakcie podatniczkawraz z mężem wystąpiłao zawieszenie postępowa-nia do czasu rozstrzygnięciaprzez WSA w Warszawieskargi na interpretację indy-widualną. Organy podatko-we obu instancji odmówiłyzawieszenia postępowania.Nie przekonał ich nawet ar-gument, że WSA uchylił za-skarżoną interpretację.

Z UZASADNIENIA: Woje-wódzki Sąd Administracyj-ny oddalił skargę na posta-nowienie odmawiające za-wieszenia postępowaniapodatkowego. Sąd przypo-mniał, że zgodnie z art. 201par. 1 pkt 2 Ordynacji po-datkowej organ podatkowyzawiesza postępowanie,gdy rozpatrzenie sprawyi wydanie decyzji jest uza-leżnione od rozstrzygnięciazagadnienia wstępnegoprzez inny organ lub sąd.Jak podkreślił WSA, przepisnakazuje organowi podat-kowemu zawieszenie postę-powania podatkowego,w razie zaistnienia prze-słanki w nim wskazanej. Tooznacza, że w takim wypad-

ku nie może być prowadzo-ne dalej postępowaniew sprawie – do czasu podję-cia postępowania.

W ocenie sądu istotne jestustalenie, czy w postępowa-niu dotyczącym wydania in-dywidualnej interpretacjiprzepisów prawa podatkowe-go, prowadzonym z wnioskumałżonka skarżącej (obecniena etapie postępowaniaprzed Naczelnym Sądem Ad-ministracyjnym), rozstrzyga-ne jest zagadnienie wstępnedla prowadzonego równole-gle przedmiotowego postę-powania podatkowego.

Sąd zauważył, że organpodatkowy przy rozstrzyga-niu sprawy podatkowej mo-że nie uwzględnić wydanejinterpretacji. Dlatego nielo-giczne byłoby, aby (w razierównoległego prowadzeniapostępowania w sprawie in-terpretacji i postępowaniapodatkowego) obowiązanybył zawieszać postępowaniepodatkowe do czasu prawo-mocnego zakończenia po-stępowania w sprawie inter-pretacji. WSA potwierdził,że w postępowaniu doty-czącym wydania interpreta-cji indywidualnej nie nastę-puje rozstrzyganie sprawy,a jedynie zajęcie stanowiskaw kwestii wykładni przepi-

su wywołującego problemyinterpretacyjne. Wobec te-go dokonanie wnioskowa-nej interpretacji nie ma cha-rakteru merytorycznego dlapostępowania podatkowe-go, tj. nie przesądza nieod-wracalnie o uprawnieniachi obowiązkach podatnika.

Zagadnienie wstępnewystępuje w postępowaniupodatkowym wtedy, gdy or-gan podatkowy nie jestuprawniony do jego roz-strzygnięcia w takim postę-powaniu. Dlatego dalszepostępowanie podatkowemusi wstrzymać (zawiesić)do czasu rozstrzygnięcia ta-kiego zagadnienia w innympostępowaniu. W ocenie są-du taka przesłanka zawie-szenia postępowania podat-kowego (wystąpienie za-gadnienia wstępnego) wy-stępuje tylko wówczas, gdyz przepisów prawa wynikawyraźnie, że rozstrzygnię-cie sprawy podatkowej uza-leżnione jest od uprzednie-go jego rozstrzygnięciaprzez inny organ lub sąd.■

WWyyrrookk WWSSAA ww SSzzcczzeecciinniieezz 2277 lliissttooppaaddaa 22000088 rr..,,II SSAA//SSzz 449966//0088,, nniieeppuubbllii--kkoowwaannyy

OpracowałaALEKSANDRA [email protected]

N A C Z E L N Y S Ą D A D M I N I S T R A C Y J N Y o kosztach uzyskania przychodów

Spłata współwłaścicieli nie ma związku z działalnością

W O J E W Ó D Z K I S Ą D A D M I N I S T R A C Y J N Y W S Z C Z E C I N I E o procedurze podatkowej

Spór o interpretację nie powodujezawieszenia postępowania

Rzecznik generalny Euro-pejskiego Trybunału Spra-wiedliwości wydał opinięw sprawie J D WetherspoonPLC (C-302/07). Sprawa tadotyczy brytyjskich przepi-sów określających sposób za-okrąglania VAT.

J D Wetherspoon PLC dzia-ła w 670 pubach w WielkiejBrytanii. Większość jej sprze-daży to sprzedaż detalicznajedzenia i napojów konsu-mentom. Przedstawia onaswym konsumentom cenysprzedaży swych produktówdetalicznych z uwzględnie-niem VAT.

Do 2004 roku J D Wether-spoon rozliczała VAT przezwskazanie powstania obo-wiązku podatkowego dla każ-dej sprzedaży i obliczenie na-leżnego VAT na poziomie do-stawy. Obliczała ona należnyVAT dla każdej transakcjio standardowej stawce podat-ku w wysokości 7/47całkowi-tej należnej kwoty i zaokrągla-ła arytmetycznie w dół lubw górę do pensa. Te kwotyVAT były zliczane pod koniecdnia dla każdego pubu i sta-nowiły należny HMRC poda-tek wykazywany na okreso-wych deklaracjach. Potem J DWetherspoon obliczała i za-okrąglała VAT w dół do dzie-siątej pensa na poziomie ro-dzaju towaru dla każdego od-rębnie wyspecyfikowanegotowaru. Następnie sumowałate kwoty VAT i zaokrąglałaogólną kwotę do pensa na po-ziomie dostawy. HMRC od-mówiła J D Wetherspoonmożliwości zaokrąglania na-leżnego VAT dla każdej trans-akcji. J D Wetherspoon wnio-sła skargę .

Sprawę rozpatrzył jużrzecznik generalny ETS, któ-ry w swojej opinii przypo-mniał, że dyrektywy w spra-wie VAT nie zawierają wyraź-nych zasad zaokrąglaniakwot VAT. Stwierdził, że kra-jowe systemy prawne państw

członkowskich określają takiezasady lub metody samo-dzielnie. Gdy państwa człon-kowskie ustanawiają lub ak-ceptują metodę zaokrąglania,są one zobowiązane do prze-strzegania zasad rządzącychwspólnym systemem VAT, ta-kich jak neutralność podat-kowa i proporcjonalność.Prawo wspólnotowe nie za-brania, by państwa człon-kowskie wymagały od podat-ników arytmetycznego za-okrąglania kwot VAT wewszystkich przypadkach aninie wymaga od nich zaokrą-glania tych kwot w dół wewszystkich przypadkach.

Gdy sprzedaż jest dokony-wana po cenie zawierającejVAT w postaci zaokrąglonej,a kwota podatku zawiera uła-mek najmniejszej dostępnejjednostki nominalnej waluty,prawo wspólnotowe nie wy-maga, by kwota ta została za-okrąglona do pełnej jednost-ki przed etapem, na którymmusi zostać wyrażona jakokwota niezawierająca takie-go ułamka, w szczególnościcelem umożliwienia dokona-nia płatności.

Rzecznik uznał, że jeżeliprzedsiębiorcy dokonującydostaw na podstawie zaokrą-glonych jednostkowych cennetto, które należy powięk-szyć o VAT, mogą zaokrąglaćkwotę podatku w dół na każ-dej fakturze, zasady równegotraktowania i neutralnościpodatkowej nie wykluczająwymogu, by przedsiębiorcydokonujący dostaw na pod-stawie cen jednostkowych za-wierających VAT w postacizaokrąglonej, na podstawiektórych stanowiący ich częśćpodatek musi zostać obliczo-ny, zaokrąglali arytmetycz-nie kwotę VAT.■

OOppiinniiaa rrzzeecczznniikkaa ggeenneerraallnnee--ggoo EETTSS zz 2200 lliissttooppaaddaa 22000088 rr..ww sspprraawwiiee JJ DD WWeetthheerrssppoooonnPPLLCC ((CC--330022//0077))

Więcej www.taxnews.pl

R Z E C Z N I K E T S o zaokrągleniu VAT

Zasady ustala sięindywidualniePrzepisy unijne nie zawierają metod zaokrąglania VAT.Gdy państwa członkowskie ustanawiają jesamodzielnie, muszą przestrzegać zasad rządzącychwspólnym systemem VAT.

Opracowała EWA [email protected]

Przedmiotem opinii rzecznika generalnego w sprawie JDWetherspoon jest kwestia zaokrąglania VAT, gdy kwota po-datku zawiera ułamek najmniejszej jednostki nominalnejwaluty krajowej (np. w Polsce ułamek grosza). Należy sięspodziewać, że ETS potwierdzi wcześniejsze stanowiskow sprawie Ahold (C-484/06), że przepisy wspólnotowe nieregulują tej kwestii (w szczególności nie zobowiązują do za-okrąglania VAT wyłącznie w dół), a państwa członkowskiemogą zobowiązać podatników do stosowania określonejmetody (np. arytmetycznego zaokrąglania kwot podatku),o ile odpowiada ona zasadom neutralności i proporcjonal-ności. Ciekawe z punktu widzenia polskich regulacji będzienatomiast stanowisko ETS odnośnie do etapu, na którymnależy dokonać zaokrąglenia. Rzecznik sugeruje Trybuna-łowi odpowiedź, że jakkolwiek kwestia ta nie jest regulowa-na w przepisach wspólnotowych i zasadniczo państwaczłonkowskie mają w tym względzie swobodę, to zasadomneutralności i proporcjonalności najlepiej odpowiada do-konywanie zaokrągleń na jak najpóźniejszym etapie.

OPINIA

MAREK WOJDAdoradca

podatkowywspółpracujący

z Baker & McKenzie

B4

T Y G O D N I K P O D A T K O W Y nr 163T Y G O D N I K P O D A T K O W Y nr 220

interpretacje


JAKI PROBLEM ROZSTRZYG-NĘŁA IZBA: Osoby z kręguwymienionych w art. 4a ust.1 ustawy o podatku od spad-ków i darowizn (małżonko-wie, zstępni, wstępni, pasier-bowie, rodzeństwo, ojczymi macocha) noszą się z za-miarem przekazania daro-wizn pieniężnych na rzeczpodatnika. Każda z kwot da-rowizn będzie przekraczaławysokość kwoty, o którejmowa w art. 9 ust. 1 pkt1 ustawy (obecnie 9637 zł),i przypuszczalnie nastąpi kil-kukrotne przekazanie daro-wizn od jednego z darczyń-ców. Oczywiste jest dla po-datnika, że warunkiem ko-rzystania ze zwolnienia odpodatku od spadków i daro-wizn jest:■ nabycie darowizny przez

małżonka, zstępnych, wstęp-nych, pasierba, rodzeństwo,ojczyma i macochę,

■ udokumentowanie otrzy-mania darowizny środkówpieniężnych dowodem prze-kazania na rachunek banko-wy nabywcy albo rachunekprowadzony przez spół-dzielczą kasę oszczędno-ściowo-kredytową lub prze-kazem pocztowym.Czy w myśl art. 4a ust. 1

pkt 2 ustawy o podatku od

spadków i darowizn podle-ga zwolnieniu każda wyso-kość kwoty będącej przed-miotem darowizny, powyżejkwoty 9637 zł pod warun-kiem właściwego jej udoku-mentowania (przekazu)oraz nabycia od osób wska-zanych w ust. 1 art. 4a tejustawy?

ODPOWIEDŹ IZBY: Zgodniez art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawyz 28 lipca 1983 r. o podatkuod spadków i darowizn (t.j.Dz.U. z 2004 r. nr 142, poz.1514 z późn. zm.) podatkowiod spadków i darowizn pod-lega nabycie przez osoby fi-zyczne własności rzeczyznajdujących się na teryto-rium Polski lub praw mająt-kowych wykonywanych naterytorium RP, tytułem daro-wizny.

Opodatkowaniu podleganabycie przez nabywcę odjednej osoby własności rzeczyi praw majątkowych o czystejwartości przekraczającejkwotę wolną w wysokości9637 zł, jeżeli nabywcą jestosoba zaliczona do I grupypodatkowej. Zaliczenie dogrupy podatkowej następujewedług osobistego stosunkunabywcy do osoby, od którejlub po której zostały nabyte

rzeczy i prawa majątkowe.Do I grupy podatkowej zali-cza się: małżonka, zstępnych,wstępnych, pasierba, zięcia,synową, rodzeństwo, ojczy-ma, macochę i teściów.

Artykuł 4a ustawy o po-datku od spadków i daro-wizn stanowi, że zwalnia sięod podatku nabycie własno-ści rzeczy lub praw majątko-wych przez małżonka, zstęp-nych, wstępnych, pasierba,rodzeństwo, ojczyma i maco-chę, jeżeli:■ zgłoszą nabycie własności

rzeczy lub praw majątko-wych właściwemu naczel-nikowi urzędu skarbowegow terminie miesiąca oddnia powstania obowiązkupodatkowego powstałegona podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2–8 i ust. 2, a w przy-padku nabycia w drodzedziedziczenia w terminiemiesiąca od dnia uprawo-mocnienia się orzeczeniasądu stwierdzającego na-bycie spadku, z zastrzeże-niem ust. 2 i 4, oraz

■ udokumentują – w przy-padku gdy przedmiotemnabycia tytułem darowi-zny lub polecenia darczyń-cy są środki pieniężne,a wartość majątku nabyte-go łącznie od tej samej oso-by w okresie pięciu lat, po-przedzających rok, w któ-rym nastąpiło ostatnie na-bycie, doliczona dowartości rzeczy i praw ma-jątkowych ostatnio naby-

tych, przekracza kwotę9637 zł – ich otrzymaniedowodem przekazania narachunek bankowy nabyw-cy albo jego rachunek pro-wadzony przez spółdziel-czą kasę oszczędnościowo--kredytową lub przekazempocztowym.Zgłoszenie o nabyciu wła-

sności rzeczy i praw majątko-wych powinno być dokonanena formularzu SD-Z2.

W przypadku niespełnie-nia wskazanych warunkównabycie własności rzeczy lubpraw majątkowych podlegaopodatkowaniu na zasadachokreślonych dla nabywcówzaliczonych do I grupy po-datkowej.

Obowiązek zgłoszenia nieobejmuje przypadków, gdy:■ wartość majątku nabytego

łącznie od tej samej osobylub po tej samej osobiew okresie pięciu lat, po-przedzających rok, w któ-rym nastąpiło ostatnie na-bycie doliczona do warto-ści rzeczy i praw majątko-wych ostatnio nabytych,nie przekracza kwoty9637 zł lub

■ gdy nabycie następuje napodstawie umowy zawartejw formie aktu notarialnego.Wymienione zwolnienie

stosuje się, jeżeli w chwili na-bycia nabywca posiadał oby-watelstwo polskie lub obywa-telstwo jednego z państwczłonkowskich Unii Europej-skiej lub państw członkow-

skich Europejskiego Porozu-mienia o Wolnym Handlu(EFTA) – stron umowy o Eu-ropejskim Obszarze Gospo-darczym, lub miał miejsce za-mieszkania w Polsce lub naterytorium takiego państwa.

Zatem umowy darowiznyśrodków pieniężnych powy-żej kwoty 9637 zł dokonaneprzez osoby wymienionew art. 4a ust. 1 ustawy o po-datku od spadków i daro-wizn będą zwolnione z po-

datku od darowizny, po speł-nieniu warunków ustawo-wych. Zwolnienie to ma za-stosowanie bez względu naliczbę darczyńców, ilość orazwysokość kwot darowizn.■

IInntteerrpprreettaaccjjaa iinnddyywwiidduuaall--nnaa ddyyrreekkttoorraa IIzzbbyy SSkkaarrbboowweejjww WWaarrsszzaawwiiee zz 1133 lliissttooppaaddaa22000088 rr.. ((nnrr IIPPPPBB22//443366--334466//0088--22//MMZZ))

Opracowała EWA MATYSZEWSKA

[email protected]

JAKI PROBLEM ROZSTRZYG-NĘŁA IZBA: Spółka zamierzazawrzeć umowę cash-po-olingu, na podstawie którejpowierzy spółce z siedzibąw Belgii (zwanej dalej P) za-rządzanie płynnością finan-sową spółki. P będzie upraw-niona do doboru innych pod-miotów uczestniczącychw strukturze cash-poolingui zawierania z nimi umów wewłasnym imieniu i na własnyrachunek. W wyniku powyż-szego utworzona zostanieGrupa Spółek (P), którychpłynnością finansową zarzą-dzać będzie P.

W związku z powyż-szym dla spółki zostanieotwarty rachunek zagra-niczny w banku zagranicz-nym, który zostanie włą-czony przez bank do syste-mu zarządzania płynno-ścią finansową grupyutworzonej przez P. Ozna-cza to, że w przypadku gdy

na rachunku zagranicz-nym spółki wystąpi saldododatnie, od tego saldabank zagraniczny będziewypłacał odsetki spółce.W przypadku salda ujem-nego na rachunku zagra-nicznym spółka będzie ob-ciążana odsetkami przezbank zagraniczny. W ra-mach struktury cash-po-olingu do bilansowaniasald uczestników cash-po-olingu będzie dochodziłowyłącznie wirtualnie (Na-tional Cash Pooling), tzn.nie będzie dochodziło dofizycznego transferu środ-ków pieniężnych pomiędzyrachunkiem bankowymspółki a rachunkiem ban-kowym P ani pomiędzy rachunkiem bankowymspółki a innymi rachunka-mi wchodzącymi w składGrupy (P). Czy umowa cash-poolingu podlegaopodatkowaniu podatkiem

od czynności cywilno-prawnych?

ODPOWIEDŹ IZBY: Umowacash-poolingu nie podlegaopodatkowaniu podatkiemod czynności cywilnopraw-nych. Zgodnie z art. 1 ust.1 pkt 1 lit. b) ustawy o po-datku od czynności cywilno-prawnych przedmiotemopodatkowania są umowypożyczki, w myśl którychw art. 720 kodeksu cywilne-go dający pożyczkę zobo-wiązuje się przenieść nawłasność biorącego pożycz-kę określoną ilość pieniędzyalbo rzeczy oznaczonych codo gatunku, a biorący zobo-wiązuje się zwrócić tę samąilość pieniędzy albo tę samąilość rzeczy tego samego ga-tunku i tej samej jakości.■

IInntteerrpprreettaaccjjaa iinnddyywwiidduu--aallnnaa ddyyrreekkttoorraa IIzzbbyy SSkkaarrbboo--wweejj ww WWaarrsszzaawwiiee zz 1199 lliissttoo--ppaaddaa 22000088 rr.. ((nnrr IIPPPPBB22//443366--335522//0088--22//MMZZ))

Opracowała EWA MATYSZEWSKA

[email protected]

I Z B A S K A R B O W A W W A R S Z A W I E o podatku od spadków i darowizn

Darowizny między najbliższą rodziną bez podatku

I Z B A S K A R B O W A W W A R S Z A W I E o zakresie opodatkowania

Przy zawarciu umowy cash-poolingu nie ma PCC

Każda kwota będąca przedmiotem darowizny powyżej9637 zł podlega ustawowemu zwolnieniu z podatku od spadków i darowizn, jeśli dotyczy najbliższej rodzinyi jest właściwie udokumentowana.

Umowa cash-poolingu nie podlega opodatkowaniupodatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W przypadku nabycia sa-mochodów osobowych orazinnych pojazdów samocho-dowych o dopuszczalnej ma-sie całkowitej nieprzekra-czającej 3,5 tony kwotę po-datku naliczonego stanowi60 proc. kwoty podatku,maksymalnie 6 tys. zł. Mini-sterstwo Finansów w odpo-wiedzi na interpelację posel-ską (nr 5556) wypowiedzia-ło się w sprawie możliwościpełnego odliczenia VAT nali-czonego od każdego nabyte-go do celów działalności go-spodarczej samochodu oso-bowego i innych pojazdówsamochodowych oraz pali-wa wykorzystywanego doich napędu. Zdaniem MF po-stulat ten nie może być zre-alizowany.

Resort podkreślił, żewprawdzie podatnik zgod-nie z zasadą neutralnościVAT ma prawo do odliczeniapodatku naliczonego zawar-tego w nabywanych towa-rach i usługach związanych

z działalnością, to jednak ist-nieją towary i usługi, któreze względu na swój charak-ter mogą być wykorzysty-wane do innych celów. Jakpodkreśliło MinisterstwoFinansów, w takich wypad-kach zasada neutralnościVAT może podlegać ogra-niczeniom. Konstrukcyjneprzeznaczenie samochodówosobowych i im podobnychpowoduje, że mogą być wykorzystywane zarównow działalności gospodarczej,jak i na użytek własny, a za-tem niezwiązany z prowa-dzoną firmą.

Ministerstwo Finansówwskazało, że niebezpieczeń-stwo dopuszczenia niepra-widłowego odliczenia po-datku naliczonego zostałorównież dostrzeżone w pra-wie wspólnotowym, którezezwala na ograniczeniaw prawie do odliczenia wy-datków, które nie są ściślezwiązane z działalnością go-spodarczą.

W ocenie MF wprowa-dzenie pełnego odliczeniaVAT przy nabyciu samocho-dów osobowych i innych po-jazdów oraz paliwa wyko-rzystywanego do ich napę-du spowodowałoby olbrzy-mie skutki budżetowe.Z szacunków resortu wyni-ka, że wysokość ujemnychskutków budżetowych wy-niosłaby łącznie ok. 4 mld złw skali roku, w warunkach2008 roku. Wyliczenia tenie zawierają dodatnichskutków budżetowych z ty-tułu podatku dochodowego,jakie wywołałoby wprowa-dzenie pełnego odliczeniaVAT naliczonego.

Zdaniem MF z uwagi naogromne koszty budżetoweoraz doświadczenia innychpaństw członkowskich UniiEuropejskiej brak jest przesła-nek uzasadniających wpro-wadzenie uprawnienia w za-kresie możliwości pełnegoodliczenia VAT naliczonegosamochodów osobowychoraz paliwa wykorzystywa-nego do ich napędów.■

Opracowała MAGDALENA [email protected]

M F o opodatkowaniu aut w firmie

Firma nie odliczy pełnego VAT

Biorąc pod uwagę ostatnie stanowisko dyrektora IzbySkarbowej w Warszawie w zakresie dotyczącym darowiznyśrodków pieniężnych, niewątpliwie należy uznać, że wska-zuje ona odpowiedź na pewne wątpliwości, które mogłypowstawać u osób otrzymujących taki rodzaj majątku.Przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn wskazu-ją, że darowizna środków pieniężnych powyżej kwoty 9637zł dokonana przez osoby wymienione w art. 4a ust. 1 usta-wy o podatku od spadków i darowizn, tj. przez małżonka,zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczymai macochy jest zwolniona z podatku od darowizny.Niemniej jednak należy pamiętać, że to zwolnienie będziemiało zastosowanie, pod warunkiem że podatnik udoku-mentuje otrzymanie takich środków pieniężnych dowo-dem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasęoszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.Należy uznać, że te przepisy nie zawierają żadnych uwa-runkowań, które wprowadzałyby jakiekolwiek ogranicze-nia w zakresie liczby osób, wysokości oraz częstotliwościprzekazania środków pieniężnych w postaci darowiznyprzez osoby wymienione w art. 4a ust. 1 ustawy.Zatem jedynymi warunkami, jakie osoba otrzymująca ta-ki rodzaj darowizny powinna spełnić, aby móc korzystaćze zwolnienia, jest otrzymanie jej od osoby wymienionejw art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowiznoraz odpowiednie udokumentowanie otrzymania tychśrodków. Not. EM

GRZEGORZGROCHOWINA

konsultant,DoradztwoPodatkowe

KPMG

OPINIA

Samochody osobowe mogą być wykorzystywane docelów niezwiązanych z działalnością gospodarczą,dlatego zasadne jest stosowanie ograniczeńw odliczeniu VAT przy ich nabyciu.


B5rozliczenia VAT...


E K S P E R C I W Y J A Ś N I A J Ą

Jak korzystać ze zwolnieniaw VAT w 2009 roku Ostatnia nowelizacja ustawy o VAT nie zmieniła wysokościzwolnienia podmiotowego w VAT. Czy zatem można z niego korzystać na dotychczasowych zasadach?

Korzystanie ze zwolnienia podmiotowe-go w VAT nie oznacza, iż podmiot zwolnio-ny nie ponosi ciężaru ekonomicznego tegopodatku. Ponosi ten ciężar, kupując towaryi usługi po cenach brutto, bez możliwościodzyskania VAT zawartego w cenach zaku-pu. Bycie zarejestrowanym podatnikiemVAT daje natomiast prawo do odzyskaniapodatku zawartego w cenach zakupu i zo-bowiązuje do doliczania do cen stosowa-nych przez takiego podatnika VAT wedługwłaściwej stawki oraz do rozliczania podatku z urzędem skar-bowym, a także do dokonywania wielu czynności o charakte-rze formalnym, np. wystawianie faktur VAT, składanie dekla-racji podatkowych itp. Zwolnienie podmiotowe na rok 2009wynikające z limitu 50 tys. zł dotyczy podmiotów, które jużw 2008 roku prowadziły działalność gospodarczą i nie zrezy-gnowały ze zwolnienia podmiotowego w tym roku lub też roz-poczną działalność 1 stycznia 2009 r.

Jeżeli w trakcie roku kalendarzowego wartość sprzedażyu podmiotów zwolnionych podmiotowo z VAT ze względu na li-mit przekroczy kwotę tego limitu, to zwolnienie traci moc w mo-mencie przekroczenia limitu. Opodatkować VAT należy nad-wyżkę sprzedaży ponad kwotę limitu. Przepisy art. 113 ust.5 i 6 dają podatnikowi, który traci zwolnienie w trakcie roku,możliwość odzyskania części podatku naliczonego zawartegow nabytych przez niego uprzednio towarach.

Artykuł 113 ust. 9 i 10 ustawy o VAT wskazuje, iż podatnikrozpoczynający w trakcie roku wykonywanie czynności objętychVAT jest zwolniony od podatku, jeżeli przewidywana wartośćsprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonejdziałalności w roku, kwoty limitu. W przeciwnym przypadkuzwolnienie traci moc po przekroczeniu limitu. Zatem podmiotrozpoczynający działalność objętą VAT powinien wpierw ustalićindywidualnie kwotę limitu zwolnienia, uwzględniając momentrozpoczęcia działalności w roku, a następnie ustalić, czy przewi-dywana wartość sprzedaży przekroczy ten limit. Jeśli tak, towłaściwie zgodnie z literalnym brzmieniem przepisu powinienod razu dokonać rejestracji jako podatnik VAT czynny i naliczaćpodatek już od pierwszej transakcji.

Podmiot może też zrezygnować ze zwolnienia, zawiadamia-jąc o tym pisemnie naczelnika urzędu skarbowego przed począt-kiem miesiąca, w którym nie chce korzystać ze zwolnienia, ajeśli rozpoczyna działalność – przed dniem wykonania pierw-szej czynności objętej VAT.■ (EC)

PODSTAWA PRAWNA■ Art. 113 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług(Dz.U nr 54, poz. 535 z późn.zm.).

TOMASZ GRUNWALD partner, Doradztwo

Podatkowe KPMGALEKSANDRA [email protected]

Rejestracja dla celów VATto jeden z podstawowychobowiązków podatnika. Niejest to tylko czynność tech-niczna. Podatnik, który niewywiąże się z tego obowiąz-ku w odpowiednim czasie,przysporzy kłopotów zarów-no sobie, jak i swoim kontra-hentom.

Podstawowe zasady rejestracji

Podatnicy VAT składajązgłoszenie rejestracyjne na-czelnikowi urzędu skarbo-wego. Należy je złożyćprzed dniem wykonaniapierwszej czynności opodat-kowanej VAT. Podatnicyzwolnieni od VAT lub wyko-nujący wyłącznie czynnościzwolnione od podatku,zgłoszenie rejestracyjne zło-żyć mogą, ale nie muszą.

W wyniku zgłoszenia na-czelnik urzędu skarbowegorejestruje podatnika i po-twierdza jego zarejestrowa-nie jako podatnika VAT czyn-nego lub odpowiednio jakopodatnika VAT zwolnionego.

WAŻNE

Podatnik ma obowiązek ak-tualizacji danych zawartychw zgłoszeniu rejestracyj-nym. Jeżeli dane te ulegnązmianie, podatnik jestzobowiązany zgłosić zmianędo naczelnika urzędu skar-bowego. Ma na to siedemdni, licząc od dnia, w któ-rym nastąpiła zmiana

Należy zwrócić uwagę, żez ustawy nie wynika wprost,od jakiego momentu pod-miot składający zgłoszenierejestracyjne staje się zare-jestrowanym podatnikiemtego podatku. Organy po-datkowe w swoich interpre-tacjach uznają jednak, że rejestracja następuje jużw momencie złożenia zgło-szenia rejestracyjnego. Datęrejestracji podmiotu dla po-trzeb VAT wyznacza zatemdzień złożenia zgłoszeniarejestracyjnego na formula-rzu VAT-R, a nie dzień otrzy-mania potwierdzenia zare-jestrowania podmiotu jakopodatnika VAT czynnego(por. pismo dyrektora IzbySkarbowej w Poznaniu z 23października 2008 r. nrILPP1/443-729/08-2/BD).

Rejestracja dla celów VATma bardzo istotne znaczeniedla obrotu gospodarczego.

Brak rejestracji spowodujebowiem, że kontrahent niebędzie mógł odliczyć VAT.Zgodnie z przepisami pod-stawą do obniżenia podatkunależnego oraz zwrotu róż-nicy podatku lub zwrotu po-datku naliczonego nie mogąbyć faktury i dokumentycelne wystawione przezpodmiot nieistniejący czynieuprawniony do ich wy-stawiania. Obniżenia kwotylub zwrotu różnicy podatkunależnego nie stosuje sięrównież do podatników,którzy nie są zarejestrowanijako podatnicy VAT czynni.

W praktyce organy podat-kowe brak rejestracji uznająza automatyczną podstawędo pozbawienia podatnikaprawa do odliczenia podat-ku. Choć orzecznictwo są-dów administracyjnych co-raz częściej liberalnie traktu-je tę kwestię, podatnik musimieć świadomość zagroże-nia jakie niesie brak rejestra-cji wystawcy faktury.

Przywilej sprawdzeniakontrahenta

Sądy administracyjne,w przypadku skarg na po-zbawienie prawa do odli-czenia VAT z faktur wysta-wionych przez niezareje-strowanych podatników, coraz częściej stosują wy-kładnię celowościową. Po-wołując się na orzecznictwoETS, sądy uznają, że brakrejestracji nie może być je-dynym powodem pozbawie-nia podatnika prawa do od-liczenia podatku. Istotne sąokoliczności sprawy. Przedewszystkim to, czy podatnikmógł przynajmniej przy-puszczać, że kontrahent niebył zarejestrowany.

W kontekście tej kształtu-jącej się linii orzeczniczej na-leży zwrócić uwagę na prze-pis ustawy o VAT, pozwalają-cy podatnikowi na sprawdze-nie kontrahenta. Zgodniez jego treścią naczelnik urzę-du skarbowego na wniosekzainteresowanego musi po-twierdzić, czy dany podmiotjest zarejestrowany jako po-datnik VAT czynny lub zwol-niony. Zainteresowanym mo-że być tu zarówno sam po-datnik, jak i osoba trzeciamająca interes prawny w zło-żeniu wniosku. Może nasu-wać się pytanie, czy podat-nik, który nie sprawdzi w tensposób każdego swojegokontrahenta, nie zostanie po-sądzony o brak należytej sta-ranności w prowadzeniuswojej działalności. Inaczejmówiąc, czy organy podatko-

we w przypadku sporu niezarzucą mu, że nie skorzystałz możliwości sprawdzeniakontrahenta.

Z orzecznictwa sądów ad-ministracyjnych wynika jed-nak, że nie. W jednym z orze-czeń sąd podkreślił, że prze-pis nie nakłada obowiązkukażdorazowej weryfikacjikontrahenta co do stwierdze-nia, czy był on uprawnionymdo wystawienia faktury VAT.Z powyższego przepisu wyni-ka jedynie uprawnienie po-datnika do wystąpieniaz wnioskiem do naczelnikaurzędu skarbowego o po-twierdzenie, czy dany pod-miot jest zarejestrowanympodatnikiem VAT. Jednocze-śnie sąd wyjaśnił, że w przy-padku uzasadnionych wąt-pliwości co do osoby kontra-henta, wynikających z ustalo-nego w sprawie stanufaktycznego, powinien touczynić, a zaniedbanie w tymzakresie może mieć wpływna ocenę, czy podatnik do-chował należytej starannościw jego wyborze (wyrok WSAw Gdańsku z 17 stycznia2008 r. I SA/Gd 659/07, nie-publikowany oraz wyrokWSA w Poznaniu z 22 kwiet-nia 2008 r., I SA/Po 218/08,niepublikowany).

Okoliczności budzące wątpliwości

Analogiczne stanowiskoprezentowane jest w innychwyrokach wojewódzkich sądów administracyjnych.W jednym z nich sąd zobo-wiązał organ odwoławczydo pełnego ustalenia stanufaktycznego z uwzględnie-niem argumentacji wynika-jącej z orzecznictwa ETS do-tyczącego tzw. transakcji ka-ruzelowych. W ocenie sądukonieczne jest przedewszystkim zbadanie okolicz-ności, które mogą świadczyćo tym, że strona przynaj-mniej mogła przewidywać,że dokonuje transakcji, któ-rej celem było uzyskanie ko-rzyści podatkowej. Powyż-

szy wniosek musi wynikaćz okoliczności zawarciatransakcji jak np. cena naby-tego towaru, sposób zapłaty.Zdaniem sądu okolicznościte mogą dotyczyć też innychfaktów, które mogły prowa-dzić do wniosku, że należałodopełnić aktów należytejstaranności i dokonaćsprawdzenia kontrahenta.Jednak również ten składorzekający uznał, że przepisnie nakłada na podatnikaobowiązku każdorazowegosprawdzania kontrahenta codo stwierdzenia, czy był onuprawniony do wystawianiafaktur. Z przepisu tego wyni-ka jedynie uprawnienie dowystąpienia z wnioskiemo potwierdzenie statusukontrahenta jako czynnegopodatnika VAT. Koniecznośćpodjęcia czynności spraw-dzających pojawić się możew sytuacji, gdy okolicznościtowarzyszące dokonywanymtransakcjom powinny, obiek-tywnie rzecz biorąc, wzbu-dzić wątpliwości co do osobykontrahenta. Sąd wytknąłorganom podatkowym, żenie zbadał sprawy pod tymkątem. I za błąd uznał zało-żenie, bez głębszej analizy,że konieczne było sprawdze-nie kontrahenta. Nie wskazałjednak, jakie konkretne faktypowinny były wzbudzić wąt-pliwości podatniczki (WyrokWSA w Olsztynie z 9 stycz-nia 2008 r., I SA/Ol 180/07,niepublikowany). Powyższeorzeczenie zakazuje nie tyl-ko automatycznego uznania,że brak rejestracji pozbawiaprawa do odliczenia. Sąduznaje też, że organ podat-kowy musi wskazać, jakieokoliczności faktyczne po-winny skłonić podatnika doskorzystania z procedurysprawdzenia kontrahenta.■

PODSTAWA PRAWNA■ Art. 96 ustawy z 11 marca2004 r. o podatku od towarówi usług (Dz.U. nr 54, poz. 535z późn. zm.).

O B O W I Ą Z E K R E J E S T R A C J I P O D A T N I K A

Podatnik ma prawo sprawdzićswojego kontrahentaNaczelnik urzędu skarbowego ma obowiązekpotwierdzić, czy kontrahent podatnika jestzarejestrowany jako podatnik VAT. Wniosek możezłożyć zarówno sam podatnik, jak i osoba trzeciamająca interes prawny. Jest to jednak przywilejpodatnika, a nie jego obowiązek.

reklama

Wykreślenie z rejestru

Wykreślenia podatnika z rejestru VAT następuje w razie:

■ gdy podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT zaprzestał wy-konywania czynności podlegającej opodatkowaniu (podatnikma obowiązek zgłosić zaprzestanie działalności naczelnikowiurzędu skarbowego; zgłoszenie stanowi podstawę do wykre-ślenia podatnika z rejestru jako podatnika VAT),

■ śmierci podatnika (zgłoszenie o zaprzestaniu działalnościw wyniku śmierci podatnika dokonuje jego następca prawny).

Wykreślenie z urzędu następuje, jeśli:

■ zaprzestanie wykonywania czynności podlegających opodatkowa-niu nie zostało zgłoszone naczelnikowi urzędu skarbowego (organsam wykreśla z urzędu podatnika z rejestru jako podatnika VAT,

■ w wyniku podjętych czynności sprawdzających okaże się, żepodatnik nie istnieje lub mimo podjętych udokumentowanychprób nie ma możliwości skontaktowania się z podatnikiem al-bo jego pełnomocnikiem (wówczas naczelnik urzędu skarbo-wego wykreśla z urzędu podatnika z rejestru jako podatnikaVAT bez konieczności zawiadamiania go o tym).

B6


prawo celne


EWA [email protected]

Elementy kalkulacyjne nie-zbędne do określenia wysoko-ści należności celnych obejmu-ją – zarówno obecnie, jaki w Zmodernizowanym Kodek-sie Celnym (ZKC) – WspólnąTaryfę Celną wraz z Nomen-klaturą Scaloną, pochodzenietowarów oraz wartość celnąimportowanych towarów. Je-żeli chodzi o nowe przepisy cel-ne, nie zmienią one zakresuWspólnej Taryfy Celnej.

Klasyfikacja taryfowaNa podstawie Nomenklatu-

ry Scalonej dokonywana bę-dzie klasyfikacja taryfowa to-warów, czyli ustalenie jednejz podpozycji CN. W rezultacie– jak podają eksperci Ernst &Young – od prawidłowej klasy-fikacji CN zależeć będzie wy-sokość stawki celnej na impor-towane towary, jak równieżzastosowanie innych środkówtaryfowych. Stawki celneokreślone będą tak jak obec-nie we Wspólnotowej TaryfieCelnej, w umowach o wolnymhandlu zawartych przezWspólnotę z innymi krajamilub też będą jednostronnie ob-niżane przez Wspólnotę. Nieulegnie więc zmianie możli-

wość stosowania preferencyj-nych stawek celnych wynika-jących z umów o wolnym han-dlu czy też jednostronnych de-cyzji Wspólnoty. Z tych prefe-rencji w dalszym ciągu będziemożna korzystać z mocąwsteczną, pod warunkiem żedotrzymane zostaną przewi-dziane terminy i warunki.W przypadku preferencji tary-fowych wynikających z kon-tyngentów możliwość korzy-stania z nich będzie nadal uza-leżniona od ilości przywożo-nych towarów. W sytuacjiosiągnięcia ilości towarówokreślonej w kontyngencieustanie możliwość korzysta-nia z tych preferencji. Niezmienią się również zasadykorzystania z preferencji tary-fowych wynikających z plafo-nów taryfowych.

Należności celneEksperci Ernst & Young

podkreślają, że w celu prawi-dłowego określenia należno-ści celnych i innych środkówtaryfowych niezbędne będzieokreślenie pochodzenia im-portowanych towarów. Takjak obecnie towary będą mo-gły posiadać pochodzenieniepreferencyjne lub prefe-rencyjne. Pochodzenie nie-preferencyjne będzie określa-

ne przede wszystkim do ce-lów stosowania Wspólnej Ta-ryfy Celnej. Natomiast po-chodzenie preferencyjne bę-dzie nadal niezbędne do ko-rzystania z preferencyjnychstawek celnych wynikającychz umów o wolnym handlu lubjednostronnego systemu pre-ferencji przyznanego przezWspólnotę. W zakresie nie-preferencyjnego pochodze-nia towarów przepisy doty-czące towarów całkowicieuzyskanych w danym krajulub na danym terytorium (to-warów posiadających pocho-dzenie danego obszaru lubterytorium) zostały przenie-sione z treści kodeksu doprzepisów wykonawczych.Temu zabiegowi techniczne-mu nie towarzyszyły jednakzmiany merytoryczne. Jed-nocześnie, jak wskazuje Jo-anna Pęczek-Czerwińska,starszy konsultant w GrupieAkcyzowo-Celnej Ernst &Young, w dalszym ciąguw przypadku niepreferencyj-nego pochodzenia towarówtowar, w którego produkcjibierze udział więcej niż jedenkraj lub terytorium, będzieuznawany za pochodzącyz tego terytorium lub kraju,w którym został on poddanyostatniemu istotnemu prze-tworzeniu. Pomimo nieprefe-rencyjnego pochodzenia to-warów organy celne będąmiały prawo żądać przedsta-wienia dowodu pochodzeniatowarów, jak również przed-stawienia dodatkowych do-wodów w celu upewnieniasię, że wskazane pochodze-nie jest zgodne z regułamiokreślonymi w przepisachwspólnotowych.

W zakresie preferencji jed-nostronnych przydzielanychprzez Wspólnotę zasady te sąokreślone w odrębnych prze-pisach. Zmianie będą ulegaćrównież ogólne reguły prefe-rencji (GSP), w tym zasadydotyczące uzyskiwania pre-ferencyjnego pochodzenia.

Z tego też powodu projektprzepisów wykonawczychnie zawiera jeszcze postano-wień odnośnie do zasad uzy-skiwania i dokumentowaniapreferencyjnego pochodze-nia towarów.

Ostatnim elementem kal-kulacyjnym niezbędnym doprawidłowego określeniawysokości należności cel-nych jest wartość celna. Ana-logicznie jak obecnie podsta-wową metodą ustalania war-tości celnej będzie wartośćtransakcyjna.

Określenie wartościW zakresie przepisów ko-

deksu celnego dotyczącychzasad określania wartościcelnej doszło do istnej rewo-lucji legislacyjnej. Jak wska-zuje Bartosz Bołtromiuk,starszy konsultant w GrupieAkcyzowo-Celnej Ernst &Young, obecnie przepisy do-tyczące szczegółowych zasadokreślania wartości celnej sązawarte wprost we Wspólno-towym Kodeksie Celnym(art. 28–36). W ZKC przepisydotyczące wartości celnejobejmują dwa artykuły me-rytoryczne, a cała reszta za-sad dotycząca elementów,które należy dodać do warto-ści celnej, została przesunię-ta do przepisów wykonaw-czych.

Zmodernizowane przepi-sy kodeksu poza zdefiniowa-niem wartości transakcyjnej,w tym przypadków, kiedymoże ona mieć zastosowa-nie, wskazują również meto-dy zastępcze określania war-tości celnej. I tak zgodniez art. 41 ust. 3 ZKC w dal-szym ciągu stosowanie war-tości transakcyjnej będziemożliwe jedynie pod warun-kiem że: ■ dysponowanie towaramilub użytkowanie towarówprzez kupującego nie podle-ga ograniczeniom (z określo-nymi wyjątkami wynikający-mi z przepisów prawa),

■ sprzedaż lub cena nie sąuzależnione od warunkówlub świadczeń, których war-tość – w odniesieniu do to-warów, których wartość cel-na jest ustalana – jest nie-możliwa do ustalenia, ■ żadna część dochodówz ewentualnej późniejszejodsprzedaży towarów, dys-ponowania nimi lub ichużytkowania przez kupują-cego nie przypada bezpo-średnio lub pośrednio sprze-dającemu, chyba że możliwejest dokonanie stosownejkorekty, ■ kupujący i sprzedający niesą ze sobą powiązani lub po-wiązanie nie miało wpływuna cenę.

Natomiast stosownie doart. 42, w sytuacji gdy jednaz powyższych sytuacji wystą-pi, zastosowanie znajdą za-stępcze metody ustalaniawartości celnej. Do zastęp-czych metod określania war-tości celnej należą kolejno: ■ wartość transakcyjna to-warów identycznych, ■ wartość transakcyjna to-warów podobnych,

■ wartość oparta na ceniejednostkowej, ■ wartość kalkulowana oraz ■ wartość ostatniej szansyoparta na ogólnych regułachi zasadach.

Wskazane metody zastęp-cze należy stosować w przed-stawionej powyżej kolejno-ści. Dopiero gdy nie jestmożliwe określenie wartościtowarów identycznych, sto-sujemy wartość towarów po-dobnych. Wyłącznie w przy-padku wartości kalkulowa-nej na wniosek zgłaszającegomożliwe jest jej zastosowa-nie przed wartością opartąna cenie jednostkowej. Bio-rąc pod uwagę fakt, że pra-widłowe określenie wartościcelnej wpływa na wysokośćnależności celnych przywo-zowych, niezbędne jest mo-nitorowanie postępu pracnad przepisami wykonaw-czymi, które doprecyzują za-sady ustalania wartości cel-nej. W innym przypadkuwejście w życie nowychprzepisów może wiązać sięz nowymi sporami z orga-nami celnymi.■

P R O C E D U R Y W S P Ó L N O T O W E

Będą nowe zasady określania należności celnychPrzepisy dotyczące pochodzenia towarów oraz wartościcelnej zostaną uporządkowane. Rewolucja w tym za-kresie będzie polegać na przeniesieniu istotnej częściregulacji z kodeksu celnego do przepisów wykonaw-czych. W przyszłości pozwoli to Komisji Europejskiej nabardziej elastyczne zmiany regulacji zawartych w prze-pisach wykonawczych.

ste spory z organami celnymi, należyszczególną uwagę zwrócić na projektprzepisów wykonawczych do ZKC.W projekcie tym w sposób szeroki zosta-ła określona cena należna stanowiącawartość transakcyjną. Zgodnie z projek-towanymi przepisami wartość celną bę-dą stanowiły wszelkie płatności nie tylkodla sprzedawcy, ale również dla osobypowiązanej ze sprzedawcą, a także oso-by trzeciej, w sytuacji gdy prowadzi to dozaspokojenia zobowiązań sprzedawcy.Także postanowienia dotyczące opłat licencyjnych zmierzają w kierunkuuwzględniania jak najszerszego kręgupłatności w wartości celnej. Co więcej,wskazano, że jeżeli towary nie mogą byćsprzedawane lub produkowane bez za-płaty licencji, ich zapłata stanowi waru-nek sprzedaży importowanych towarów,a w efekcie powinna być wliczana dowartości celnej.

Wątpliwości budzi natomiast brakw projekcie przepisów wykonawczychpostanowień odpowiadających obecne-mu art. 33 WKC (wskazuje on, jakichkosztów nie wlicza się do wartości celnejnp. prowizji od zakupu, opłat za kopio-wanie). W sytuacji gdyby w ostatecznejwersji przepisów faktycznie zabrakło od-powiednika art. 33 WKC, mogłoby to pro-wadzić do sytuacji, że nie będzie możliwewyłączanie z wartości celnej kosztówobecnie określonych w tym przepisie.

Pomimo tych postanowień projekto-wanych przepisów należy zwrócić uwagęna fakt, że w dalszym ciągu wspólnotoweprzepisy celne będą umożliwiały przyjęcieza podstawę określenia wartości celnej ce-ny sprzedaży w ramach pierwszej transak-cji z łańcucha dostaw (tzw. first sale forexport). Transakcja taka powinna jednakzostać dokonana w celu eksportu z krajutrzeciego do UE. W rezultacie podmioty

importujące towary spoza UE w złożonymłańcuchu dostaw będą miały w dalszymciągu możliwość zgodnego z prawem ob-niżenia poziomu należności celnych zwią-zanych z importem towarów do UE. Rów-nież te podmioty, które obecnie rozważajązmianę sposobu określania wartości cel-nej, nie powinny więc obawiać się, iżw przyszłości przepisy ZKC zmieniłyby ta-kie podejście. Ważną zmianą o charakte-rze technicznym będzie częstotliwośćzmian kursów walut niezbędnych do okre-ślenia wartości celnej, w sytuacji gdy cenajest wyrażona w innej walucie niż walutapaństwa członkowskiego importu.W obecnych przepisach celnych kursy wa-lut określane są w przedostatnią środę nacały następny miesiąc. W nowych przepi-sach wykonawczych obowiązywał będziekurs tygodniowy publikowany w środę ty-godnia poprzedzającego tydzień, w którymbędzie obowiązywał nowy kurs.■ (EM)

SZYMON PARULSKI menedżer z Grupy

Akcyzowej Ernst & Young

E K S P E R T W Y J A Ś N I A

Co zmieni się w zakresie obliczania wartości celnejJakie zmiany zostaną wprowadzone w zasa-dach określania wartości celnej? Czy przenie-sienie większości regulacji w tym zakresie doprzepisów wykonawczych należy uznać zadziałanie korzystne dla importerów?

Przede wszystkim należy wskazać, żezmiany prowadzą do większej spójnościi przejrzystości przepisów. Jednak w ce-lu prawidłowego określenia wartościcelnej importowanych towarów ko-nieczna będzie szczegółowa analizaprzepisów ZKC oraz przepisów wyko-nawczych wraz z załącznikami. Jedno-cześnie przeniesienie ciężaru regulacjido przepisów wykonawczych spowodu-je, że Komisja Europejska łatwiej będziemogła reagować na zmiany w obrociegospodarczym oraz w przypadku nowejinterpretacji przepisów.

W związku z tym, że prawidłoweokreślenie wartości celnej wywołuje czę-

Wspólna Taryfa Celna będzie obejmować:

■ Nomenklaturę Scaloną Towarów (eng. Combined Nomenclature – CN),■ każdą inną nomenklaturę, która jest całkowicie lub częściowo

oparta na Nomenklaturze Scalonej lub która dodaje do niejdalsze podrozdziały i która została ustanowiona w przepisachwspólnotowych regulujących określone dziedziny do celów sto-sowania środków taryfowych związanych z wymianą na taryfo-wą,

■ stawki celne konwencyjne lub zwykłe autonomiczne, ■ preferencyjne środki taryfowe określone w umowach zawartych

z niektórymi krajami lub terytoriami znajdującymi się poza obsza-rem celnym Wspólnoty lub z grupami takich krajów lub terytoriów,

■ preferencyjne środki taryfowe przyjęte jednostronnie przezWspólnotę w odniesieniu do niektórych krajów lub terytoriówznajdujących się poza obszarem celnym Wspólnoty lub w odnie-sieniu do grup takich krajów lub terytoriów,

■ autonomiczne środki przewidujące obniżenie lub zwolnieniez należności celnych za niektóre towary,

■ uprzywilejowane traktowanie taryfowe, z którego mogą korzy-stać niektóre towary ze względu na ich rodzaj lub końcowe prze-znaczenie.

Wartość transakcyjna

Jest to cena faktycznie zapłacona lub należna za towary, gdy zosta-ły one sprzedane w celu wywozu na obszar celny Wspólnoty. Z koleicena to płatność, która została lub ma zostać dokonana przez ku-pującego sprzedającemu lub przez kupującego stronie trzeciej nakorzyść sprzedającego za przywożone towary i obejmująca wszyst-kie płatności, które zostały lub mają zostać dokonane jako waru-nek sprzedaży przywożonych towarów


Jak dokonać rocznego rozliczeniaryczałtu i karty podatkowej

Podatnicy, którzy w 2008 roku rozliczali się z fiskusem w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych lub kartypodatkowej, najpóźniej 2 lutego 2009 r. będą musieli złożyć zeznania roczne. W pierwszym przypadku rozliczenia będzietrzeba dokonać na PIT-28. W drugim konieczne będzie złożenie formularza PIT-16A.


Podatnikom ryczałtu od przychodów ewi-dencjonowanych oraz karty podatkowejzostał ponad miesiąc na rozliczenie podat-

kowe za 2008 rok. Podatnicy ryczałtu muszą do31 stycznia roku następującego po roku podat-kowym, za który dokonywane jest rozliczenie,złożyć zeznanie o wysokości przychodów, wy-sokości dokonanych odliczeń i należnego ry-czałtu od przychodów ewidencjonowanych. Na-tomiast osoby opłacające kartę podatkową, mu-szą do 31 stycznia roku następującego po rokupodatkowym, za który dokonywane jest rozli-czenie, złożyć PIT-16A – deklarację o wysokościskładki na ubezpieczenie zdrowotne, zapłaco-nej i odliczonej od karty podatkowej w poszcze-gólnych miesiącach roku podatkowego.

W rozliczeniu za 2008 rok ryczałtowcy i kar-towicze będą mieli trochę więcej czasu na zło-żenie deklaracji. Wszystko dlatego, że w 2009roku 31 stycznia wypada w sobotę. Zatemostatnim dniem na złożenie PIT-28 i PIT-16Abędzie 2 lutego. Takie zasady wynikają z prze-pisów Ordynacji podatkowej, zgodnie z który-mi jeżeli ostatni dzień terminu przypada na so-botę lub dzień ustawowo wolny od pracy, zaostatni dzień terminu uważa się następnydzień po dniu lub dniach wolnych od pracy.

Warto też wiedzieć, jaka forma wysłaniapisma do urzędu pozwoli na zachowanieustawowego terminu na złożenie PIT. Terminuważa się za zachowany, jeżeli przed jegoupływem pismo zostało:■ wysłane za pomocą środków komunikacji

elektronicznej, za poświadczeniem przed-łożenia, do organu podatkowego lub dojednostki informatycznej obsługi admini-stracji podatkowej;

■ nadane w polskiej placówce pocztowej ope-ratora publicznego albo złożone w polskimurzędzie konsularnym;

■ złożone przez żołnierza lub członka załogistatku morskiego w dowództwie jednostkiwojskowej lub kapitanowi statku;

■ złożone przez osobę pozbawioną wolnościw administracji zakładu karnego;

■ złożone przez osobę aresztowaną w admi-nistracji aresztu śledczego.

Zasady opodatkowania ryczałtemObowiązek rozliczenia się na formularzu

PIT-28 mają osoby fizyczne objęte ryczałtemod przychodów ewidencjonowanych. Opo-datkowaniu ryczałtem od przychodów ewi-dencjonowanych podlegają przychody osóbfizycznych z pozarolniczej działalności gospo-

darczej, w tym również gdy działalność ta jestprowadzona w formie spółki cywilnej osób fi-zycznych lub spółki jawnej osób fizycznych.Opodatkowaniu ryczałtem podlegają równieżotrzymane lub postawione do dyspozycji po-datnika w roku kalendarzowym pieniądzei wartości pieniężne oraz wartość otrzyma-nych świadczeń w naturze i innych nieodpłat-nych świadczeń z tytułu umowy najmu, pod-najmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innychumów o podobnym charakterze.

Ryczałt jest uproszczoną formą opodatko-wania. Podatnicy nie muszą np. w trakcie ro-ku składać do urzędu deklaracji podatko-wych. Jednak mają mniej czasu niż podatnicyopodatkowani na zasadach ogólnych na rocz-ne rozliczenie z fiskusem. Ryczałtowcy zezna-nie muszą złożyć do końca stycznia po zakoń-czeniu roku, za który się rozliczają. Tymcza-sem podatnicy rozliczający się z tych samychźródeł na zasadach ogólnych mają na to czte-ry miesiące, bo do końca kwietnia po zakoń-czeniu roku, którego rozliczenie dotyczy.

Złożenie zeznaniaZeznanie PIT-28 należy złożyć w urzędzie

skarbowym właściwym według miejsca za-mieszkania podatnika w terminie do 31 styczniaroku następnego, w stosunku do roku, za któryjest ono składane. Zeznanie za 2008 rok powin-no więc trafić do właściwego urzędu skarbowe-go najpóźniej do północy w poniedziałek 2 lute-go 2009 r. Co ważne, podatnik ma do wyborukilka sposobów złożenia rocznego PIT.

Po pierwsze, podatnicy mogą złożyć ze-znanie w kancelarii urzędu. To rozwiązaniejest najprostsze, ale wymaga udania się dourzędu skarbowego, co oznacza, że czasamiw zależności od terminu wizyty w urzędziemogą być kolejki, np. gdy podatnik zostawiobowiązek złożenia zeznania na ostatniąchwilę. W urzędzie podatnik otrzyma po-twierdzenie złożenia zeznania. Gdy podatnikwybierze ten sposób, najlepiej, aby zabrał zesobą kopię PIT-28. Na kopii urzędnik podbijepodatnikowi datę złożenia druku.

Drugim sposobem na złożenie deklaracjijest wysłanie jej do urzędu za pośrednictwempoczty. Trzeba to zrobić listem poleconym.Datą złożenia formularza jest wtedy datastempla pocztowego. Wyjątkiem będzie wy-słanie rocznego zeznania za pośrednictwempoczty zagranicznej lub innego operatora niżPoczta Polska. W takim przypadku datą zło-żenia zeznania rocznego będzie data wpływupisma do urzędu skarbowego. Wtedy wartozadbać o wcześniejsze nadanie pisma, abynajpóźniej 2 lutego 2009 r. trafiło do urzędu.

Podatnicy, którzy przebywają za granicą,mogą rozliczyć się z fiskusem, składając for-mularz w polskim konsulacie. Jednak, skła-dając pismo w konsulacie, od podatnika zo-

stanie pobrana opłata za przekazanie pismado Polski. Wysokość tej opłaty jest ustalanaindywidualnie w poszczególnych konsula-tach, ale z reguły nie przekracza 20 euro.

Kolejnym sposobem jest składanie zeznańpoprzez urządzenia przyjmujące korespon-dencję od podatników. W wielu urzędachskarbowych w całej Polsce funkcjonują tzw.urzędomaty. Są to specjalne skrzynki, do któ-rych należy złożyć zeznanie roczne. Urządze-nie wyda potwierdzenie przyjęcia pisma.

Ostatnim sposobem na złożenie zeznaniajest wysłanie go za pomocą środków komuni-kacji elektronicznej. Jednak podatnicy, którzyzdecydują się na ten sposób rozliczenia z fi-skusem, muszą postarać się o kwalifikowanypodpis elektroniczny.

Pobranie formularzyFormularz zeznania podatkowego wraz

z załącznikami można pobrać w każdym

urzędzie skarbowym. Najlepiej od razu wziąćkilka sztuk, na wypadek gdyby przy wypeł-nianiu zeznania zdarzyła się pomyłka. Wtedybędzie można wypełnić nowy druk bez kolej-nych odwiedzin w urzędzie. Zeznanie możnazłożyć zarówno na oryginalnym druku pobra-nym w urzędzie skarbowym, jak i można po-służyć się kserokopią formularza lub wydru-kiem z programu komputerowego umożli-wiającego elektroniczne wypełnienie takiegozeznania. Wszystkie formularze podatkowesą też dostępne na stronach internetowychwszystkich izb skarbowych oraz MinisterstwaFinansów: www.mf.gov.pl.

Ważny terminTermin na złożenie PIT-28 jest terminem

prawa materialnego. Oznacza to, że takiegoterminu nie można przywrócić i po jego upły-wie nie można już skutecznie dokonać czyn-ności, dla której został on przewidziany. Choć


Przewodnik

Ważne

Wpływy z podatku dochodowego opłacanegow formie ryczałtu od przychodów ewidencjono-wanych oraz zryczałtowanego podatku docho-dowego od przychodów osób duchownych sta-nowią dochód budżetu państwa. Wpływy z kartypodatkowej stanowią dochody gmin

Ważna data

2 lutego 2009 r. to ostatni dzieńna złożenie PIT-28 i PIT-16A za 2008 rok

B8


nie oznacza to, że w sytuacji gdy do końca stycz-nia podatnik np. zapomni złożyć zeznanie, niemoże tego zrobić wcale. Wręcz przeciwnie, za-wsze lepiej złożyć zeznanie roczne po terminie,niż nie złożyć go wcale. W takim przypadku po-datnik naraża się bowiem na mniejsze sankcjewynikające z kodeksu karnego skarbowego.

Wypełnienie PIT-28Teraz krok po kroku przejdźmy przez formu-

larz PIT-28. Dokładana analiza pozwoli na prawi-dłowe wypełnienie tej deklaracji. Druk potrzebnydo rozliczenia za 2008 rok składa się z czterechstron. Warto bowiem pamiętać, że MinisterstwoFinansów praktycznie co rok drukuje nowe wer-sje formularzy podatkowych. Te za 2008 rok sąjuż znane i opublikowane.

Wypełnienie zeznania należy zacząć od wpi-sania numeru NIP w poz. 1 zeznania PIT-28. Toustawowy obowiązek każdego podatnika składa-jącego zeznanie podatkowe. Podatnicy podająNIP na wszelkich dokumentach związanychz wykonywaniem zobowiązań podatkowych orazniepodatkowych należności budżetowych, doktórych poboru obowiązane są organy podatko-we lub celne. Podatnik, który nie podaje numeruidentyfikacji podatkowej lub podaje numer nie-prawdziwy, podlega karze grzywny za wykrocze-nie skarbowe. Co ważne, NIP nadawany jest po-datnikowi raz.

Część A: miejsce składania Część A zeznania to: miejsce składania zezna-

nia. W części A (poz. 5) zeznania PIT-28 należypodać nazwę urzędu skarbowego, do któregoadresowane jest zeznanie (jest to tzw. miejsceskładania zeznania). Urzędem tym jest urządskarbowy właściwy według miejsca zamieszka-nia podatnika. W tym miejscu zeznania wystar-czy wpisać nazwę urzędu skarbowego, do które-go wysyłany jest lub w którym składany jest PIT-28. Nie trzeba natomiast wpisywać adresu tegourzędu.

W części A znajduje się jeszcze poz. 6, w którejnależy określić cel składania formularza. Do wy-boru podatnik ma to złożenie zeznania lub ko-rektę zeznania. W tej części wystarczy zaznaczyćodpowiedni kwadrat. Oczywiście w omawianymprzypadku mówimy o złożeniu zeznania, a nie je-go korekcie.

Część B: dane podatnikaCzęść B zeznania to: dane identyfikacyjne

i adres zamieszkania podatnika. W części B for-mularza PIT-28 (poz. 6 do 20) należy wpisaćdane podatnika składającego zeznanie roczne(nazwisko, imię lub imiona, datę urodzenia, PE-SEL), a także adres miejsca zamieszkania po-datnika.

Warto podkreślić, że adres zamieszkania niejest tożsamy z adresem zameldowania podatni-ka. Miejscem zamieszkania osoby fizycznej jestmiejscowość, w której osoba ta przebywa z za-miarem stałego pobytu.

Część C: uzyskane przychodyW części C zeznania PIT-28 należy wpisać

przychody podatnika objęte ryczałtem (poz. 21do 63). Ta część zeznania składa się z czterechgłównych wierszy. Wiersz 1 przeznaczony jest dowpisania przychodów objętych ryczałtem z dzia-łalności prowadzonej na własne nazwisko. Tęczęść podatnik wypełnia na podstawie wypełnio-nego wcześniej załącznika PIT-28/A. W wierszu

2 wpisuje się przychody objęte ryczałtem z dzia-łalności prowadzonej w formie spółki lub spółekosób fizycznych, w których podatnik jest wspól-nikiem. Tę część podatnik wypełnia na podstawiewypełnionego wcześniej załącznika PIT-28/B.Wiersz 3 przeznaczony jest na wpisanie przycho-dów objętych ryczałtem z najmu, podnajmu,dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o po-dobny charakterze. Tę część podatnik wypełnia napodstawie wypełnionego wcześniej załącznikaPIT-28/A. Wiersz 4 to część, która służy sumowa-niu przychodów wykazanych w wierszach 1,2 i 3 (poz. 38 do 44).

W wierszu 5 podatnicy powinni wpisać przy-chody określone przez organ podatkowy na pod-stawie art. 17 ustawy o ryczałcie. Zgodnie z tymartykułem w przypadku nieprowadzenia ewi-dencji lub prowadzenia jej niezgodnie z warun-kami wymaganymi do uznania jej za dowódw postępowaniu podatkowym, a także w przy-padku stwierdzenia istnienia związków gospo-darczych podatnika, o których mowa w art. 25ustawy o PIT, organ podatkowy określi wartośćniezaewidencjonowanego przychodu, w tymrównież w formie oszacowania, i określi od tejkwoty ryczałt według stawek, które stanowią pię-ciokrotność stawek, które byłyby zastosowane doprzychodu w przypadku jego ewidencjonowania,z tym jednak, że ryczałt ten nie może być wyższyniż 75 proc. przychodu.

W kolejnych pozycjach wierszy wykazuje sięprzychody opodatkowane poszczególnymi staw-kami ryczałtu.

W części C zeznania PIT-28 dokonuje się rów-nież określenie udziału procentowego przycho-dów opodatkowanych poszczególnymi stawkamiryczałtu w ogólnej sumie przychodów. Wynik na-leży podać z dokładnością do dwóch miejsc poprzecinku.

Udział ten wylicza się według następującegowzoru:

(przychód opodatkowany daną stawką (poz.38 do 43) podzielony przez sumę kwot z poz. 44i 51) x 100 proc. = udział procentowy

Następnie należy dokonać tej samej operacjidla przychodów opodatkowanych karnymi staw-kami ryczałtu. Udział ten wylicza się według na-stępującego wzoru:

(przychód opodatkowany daną karną stawkąryczałtu (poz. 45 do 50) podzielony przez sumękwot z poz. 44 i 51) x 100 proc. = udział procen-towy

Część D: możliwe odliczeniaOdliczenia od przychodu wykazywane są

w części D PIT-28. W części D.1. podatnicy wyka-zują odliczenia od przychodów. Mogą tu wyka-zać:■ stratę z lat ubiegłych (poz. 64),■ zapłacone przez podatnika składki ubezpie-

czeniowe (poz. 65),■ darowizny, wydatki rehabilitacyjne, na inter-

net (poz. 67).W poz. 65 części D.1. należy wpisać przychód

po odliczeniach.Część D.2. Przeznaczona jest na wpisanie odli-

czeń od przychodów wydatków mieszkanio-wych, w tym ulgi odsetkowej (poz. 69). W poz.70 podatnik wpisuje przychód po odliczeniu od-setek.

W części D.3. trzeba podać odliczenia ogółemw roku podatkowym – poz. 74.

Jeśli podatnik będzie chciał z któregoś odlicze-nia skorzystać z wyjątkiem odliczenia stratyi składek na ubezpieczenia, podatnik dodatkowobędzie musiał wypełnić załączniki PIT/O i PIT/D.

Część E: obliczenie kwot odliczeńW części E zeznania należy obliczyć kwoty

przysługujących odliczeń od przychodów (poz.75 do 81).

przewodnik


Karne stawki ryczałtu

Podstawowa Karna stawka ryczałtu stawka ryczałtu

(proc. przychodu) (proc. przychodu)

3 155,5 27,58,5 42,5

10 5017 7520 75

Zakres ryczałtu i karty

Osoby fizyczne osiągające przychody z pozarolniczejdziałalności gospodarczej mogą opłacać zryczałto-wany podatek dochodowy w formie:

1) ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,

2) karty podatkowej.

Osoby fizyczne osiągające przychody z tytułuumowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierża-wy lub innych umów o podobnym charakterze, je-żeli umowy te nie są zawierane w ramach prowa-dzonej pozarolniczej działalności gospodarczej,mogą opłacać ryczałt od przychodów ewidencjo-nowanych.Osoby duchowne, prawnie uznanych wyznań, opła-cają zryczałtowany podatek dochodowy od przycho-dów osób duchownych.

B9


Z konstrukcji zeznania PIT-28 wynika, że:■ kwota wydatków podlegających odliczeniu od

przychodów opodatkowanych stawką 3 proc.(poz. 75 zeznania) to kwota z poz. 74 (tj. odli-czenia ogółem) pomnożona przez udział usta-lony w poz. 52 (tj. udział przychodów opodat-kowanych stawką 3 proc. w ogólnej kwocieprzychodów). Wyliczone w poz. 75 zeznaniaodliczenie nie może przekroczyć kwoty przy-chodu wykazanego w poz. 38 (jeżeli z wylicze-nia wynika kwota wyższa niż wykazana w poz.38 należy wpisać w poz. 75 kwotę równą kwo-cie wykazanej w poz. 38),

■ kwota wydatków podlegających odliczeniuod przychodów opodatkowanych stawką 5,5proc. (poz. 76 zeznania) to kwota z poz. 74(tj. odliczenia ogółem) pomnożona przezudział ustalony w poz. 53 (tj. udział przycho-dów opodatkowanych stawką 5,5 proc.w ogólnej kwocie przychodów); wyliczonew poz. 76 zeznania odliczenie nie może prze-kroczyć kwoty przychodu wykazanegow poz. 39 (jeżeli z wyliczenia wynika kwotawyższa niż wykazana w poz. 39, należy wpi-sać w poz. 76 kwotę równą kwocie wykaza-nej w poz. 39),

■ kwota wydatków podlegających odliczeniu odprzychodów opodatkowanych stawką 8,5proc. (poz. 77 zeznania) to kwota z poz. 74 (tj.odliczenia ogółem) pomnożona przez udziałustalony w poz. 54 (tj. udział przychodów opo-datkowanych stawką 8,5 proc. w ogólnej kwo-cie przychodów); wyliczone w poz. 77 zezna-nia odliczenie nie może przekroczyć kwotyprzychodu wykazanego w poz. 40 (jeżeli z wy-liczenia wynika kwota wyższa niż wykazanaw poz. 40, należy wpisać w poz. 77 kwotę rów-ną kwocie wykazanej w poz. 40),

■ kwota wydatków podlegających odliczeniu odprzychodów opodatkowanych stawką 10 proc.(poz. 78 zeznania) to kwota z poz. 74 (tj. odli-czenia ogółem) pomnożona przez udział usta-lony w poz. 55 (tj. udział przychodów opodat-kowanych stawką 10 proc. w ogólnej kwocieprzychodów); wyliczone w poz. 78 zeznaniaodliczenie nie może przekroczyć kwoty przy-chodu wykazanego w poz. 41 (jeżeli z wylicze-nia wychodzi nam kwota wyższa niż wykazanaw poz. 41, należy wpisać w poz. 78 kwotę rów-ną kwocie wykazanej w poz. 41),

■ kwota wydatków podlegających odliczeniu odprzychodów opodatkowanych stawką 17 proc.(poz. 79 zeznania) to kwota z poz. 74 (tj. odli-czenia ogółem) pomnożona przez udział usta-lony w poz. 56 (tj. udział przychodów opodat-kowanych stawką 17 proc. w ogólnej kwocieprzychodów); wyliczone w poz. 79 zeznaniaodliczenie nie może przekroczyć kwoty przy-chodu wykazanego w poz. 42 (jeżeli z wylicze-nia wychodzi nam kwota wyższa niż wykazanaw poz. 42 należy wpisać w poz. 79 kwotę rów-ną kwocie wykazanej w poz. 42),

■ kwota wydatków podlegających odliczeniu odprzychodów opodatkowanych stawką 20 proc.(poz. 80 zeznania) to kwota z poz. 74 (tj. odli-czenia ogółem) pomnożona przez udział usta-lony w poz. 57 (tj. udział przychodów opodat-kowanych stawką 20 proc. w ogólnej kwocieprzychodów); wyliczone w poz. 80 zeznaniaodliczenie nie może przekroczyć kwoty przy-

chodu wykazanego w poz. 43 (jeżeli z wylicze-nia wychodzi nam kwota wyższa niż wykazanaw poz. 43, należy wpisać w poz. 80 kwotę rów-ną kwocie wykazanej w poz. 43).W poz. 81 zeznania należy wpisać kwotę wy-

datków podlegających odliczeniu od przycho-dów określonych przez organ podatkowy na pod-stawie art. 17 ustawy o ryczałcie.

Część F: podstawa obliczenia PITCzęść F zeznania poświęcona jest podstawie

opodatkowania (poz. 82 do 89). W części tej na-leży kolejno wykazać przychody opodatkowaneposzczególnymi stawkami po odjęciu wyliczo-nych w poprzednim kroku odliczeń z podziałemna stawki. Oczywiście od każdego rodzaju przy-chodu odejmujemy tylko właściwe mu, czyli wy-liczone dla niego, odliczenie.

Podstawa opodatkowania to kwota, któraprzemnożona przez obowiązującą stawkę opo-datkowania daje w rezultacie podatek. Podstawąopodatkowania ryczałtem jest przychód. Podatekzryczałtowany pobiera się bez pomniejszaniaprzychodu o koszty uzyskania. Przychodem, odktórego oblicza się ryczałt według obowiązują-cych stawek, jest przychód pomniejszony o sumęprzysługujących podatnikowi odliczeń dokony-wanych od przychodu, wykazanych w części E.zeznania PIT-28.

Przychody po dokonaniu tych odliczeń wyka-zuje się po zaokrągleniu do pełnego złotego. Za-okrąglenia dokonuje się dla poszczególnych sta-wek. Dla stawek karnych wyliczeń dokonuje siępoza zeznaniem, wpisując w pozycji 88 wynikitych wyliczeń. Zanim to zrobimy, podstawę opo-datkowania dla każdej ze stawek karnych zaokrą-glamy. Dopiero później wyliczamy sumę tak wy-liczonych podstaw cząstkowych i wpisujemy jąw poz. 88.

Pozycja 89 przeznaczona jest do wpisaniałącznej kwoty przychodów po odliczeniach.

Ważne

Zaokrągleń dokonuje się w ten sposób, że kwoty wy-noszące mniej niż 50 groszy pomija się, 50 i więcejgroszy podwyższa się do pełnych złotych

Część G: ryczałt według stawekW części G (poz. 90 do 102) następuje oblicze-

nie ryczałtu według poszczególnych stawek pro-centowych, a także obliczenie łącznej kwoty ry-czałtu po odliczeniach od przychodu. W tej częścitrzeba przemnożyć podstawy opodatkowania po-szczególnymi stawkami poprzez te właśnie staw-ki i wpisać tak wyliczone kwoty ryczałtu do od-powiednich rubryk.

Część H: odliczenia od ryczałtuCzęść H zeznania to odliczenia od ryczałtu.

W pierwszej kolejności dokonuje się odliczeniaskładki zdrowotnej (poz. 103) opłaconej przezpodatnika w roku podatkowym, o ile nie zostałaona odliczona od podatku dochodowego. Kwotaskładki na powszechne ubezpieczenie zdrowot-ne, o którą pomniejsza się podatek, nie możeprzekroczyć 7,75 proc. podstawy wymiaru tejskładki. Oznacza to, że konieczne jest samodziel-

przewodnik


Wysokość ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych

Stawki ryczałtu mogą wynieść:

20 proc. – dla przychodów osiąganych m.in. w zakresie wolnych zawodów, najmu,

17 proc. – dla przychodów ze świadczenia niektórych usług niematerialnych,

10 proc. – dla przychodów m.in. z odpłatnego zbycia praw majątkowych,

8,5 proc. – dla przychodów osiąganych m.in. z działalności usługowej, w tym z działalności gastronomicznej;z najmu,

5,5 proc. – dla przychodów z działalności wytwórczej, robót budowlanych,

3,0 proc. – dla przychodów osiąganych m.in. z działalności usługowej w zakresie handlu.

Stosowanie stawek ryczałtu:

Jeżeli podatnik zobowiązany do prowadzenia ewidencji przychodów prowadzi działalność, z której przychody sąopodatkowane różnymi stawkami, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych ustala się według stawki właści-wej dla przychodów z każdego rodzaju działalności, pod warunkiem że ewidencja przychodów jest prowadzonaw sposób umożliwiający określenie przychodów z każdego rodzaju działalności. W razie gdy nie prowadzi ewi-dencji w sposób zapewniający ustalenie przychodów dla każdego rodzaju działalności, ryczałt od przychodówewidencjonowanych wynosi 8,5 proc. przychodów, z tym że w przypadku osiągania również przychodów w za-kresie wolnych zawodów ryczałt wynosi 20 proc. albo 17 proc., w przypadku osiągania również przychodóww zakresie świadczenia usług.

B10


ne wyliczenie tej części składki, która podlegaodliczeniu.

Pozostałych odliczeń dokonujemy na podsta-wie tego, co wynika z załączników PIT/Oi PIT/D.

Część I: ryczałt należnyCzęść I zeznania to obliczenie należnego ry-

czałtu od przychodów ewidencjonowanych.W tej części obliczymy ryczałt należny za 2008rok. W tym celu wystarczy od kwoty z poz. 102(ryczałt po doliczeniach) odjąć odliczenia wyka-zane w pozycjach 103, 105 i 107. Uzyskany wynikzaokrągla się do pełnych złotych.

Części: J, K, LCzęść J PIT-28 to informacja o zwolnieniu wy-

nikającym z art. 21 ust. 6-13 ustawy o ryczałcie.Podatnicy w tej części informują urząd, czy korzy-stają z tego zwolnienia od całości przychodów,czy tylko ich części. W tym celu należy zaznaczyćodpowiedni kwadrat zeznania (poz. 112).

W części K. należy obliczyć kwotę ryczałtu dozapłaty, a także ewentualną nadpłatę.

W części L należy wykazać kwoty ryczałtu ob-liczone i wskazane przez podatnika w ewidencjiprzychodów w poszczególnych miesiącach(kwartałach). Kwoty ryczałtu wpisywane w tejczęści mają być kwotami po dokonanych wcze-śniej odliczeniach. W części L.1. wpisać należykwoty ryczałtu z okresu od stycznia do listopadalub za I, II i III kwartał 2008 r. W części L.2. wpi-suje się kwoty za grudzień lub za IV kwartał2008 r.

Części M i N: przekazanie 1 proc.W PIT-28 w częściach M i N (poz. 129 do 134)

przewidziano rubryki na wpisanie organizacjipożytku publicznego, na rzecz której podatnikmoże przekazać 1 proc. ryczałtu.

Naczelnik urzędu skarbowego właściwy miej-scowo dla złożenia zeznania podatkowego prze-każe 1 proc. podatku na rzecz jednej organizacjipożytku publicznego, którą w PIT-28 wskaże po-datnik.

Warunkiem przekazania 1 proc. podatkuprzez fiskusa będzie zapłata w pełnej wysokościpodatku należnego stanowiącego podstawę obli-czenia kwoty, która ma być przekazana na rzeczorganizacji pożytku publicznego, nie później niżw terminie dwóch miesięcy od upływu terminudla złożenia zeznania podatkowego.

Aby 1 proc. od ryczałtowca mógł być przeka-zany potrzebującym, podatnik w PIT-28 będziemusiał podać nazwę organizacji, numer wpisudo KRS oraz kwotę do przekazania w wysokościnieprzekraczającej 1 proc. podatku należnego.Następnie naczelnik urzędu skarbowego przeka-że część podatku na rachunek bankowy organi-zacji pożytku publicznego w kwietniu lub w ma-ju roku podatkowego, w którym jest składane ze-znanie podatkowe.

Część O: załącznikiKolejna część – O PIT-28 – to informacja o za-

łączonych formularzach (poz. 135 do 145). Po-datnik w tej części zakreśla odpowiednie pola,zaznaczając, jaki załącznik dołącza do zeznania.

Część P: podpis i oświadczenieOstatnia część, jaką wypełnia podatnik, to

oświadczenie i podpis podatnika. Wypełniajączeznanie, musimy poświadczyć, że znamy prze-pisy kodeksu karnego skarbowego o odpowie-dzialności za podanie danych niezgodnych z rze-czywistością. Na koniec koniecznie trzeba wła-snoręcznie podpisać zeznanie.

Karta podatkowa do rozliczeniaPodatnicy, którzy w 2008 roku rozliczali się

na zasadach karty podatkowej, nie składają ty-powego zeznania rocznego. Kartowicze do koń-ca stycznia 2009 r. muszą złożyć w urzędzieskarbowym PIT-16A za 2008 rok. Jest to dekla-racja o wysokości składki na ubezpieczenie

zdrowotne, zapłaconej i odliczonej od karty po-datkowej w poszczególnych miesiącach rokupodatkowego. Oczywiście również w przypad-ku podatników karty ostatnim dniem na złoże-nie deklaracji będzie 2 lutego 2009 r., a nie 31stycznia 2009 r.

Warto przypomnieć, że podatnicy opłacającypodatek w formie karty podatkowej są zwolnieniz obowiązku prowadzenia ksiąg, składania ze-znań podatkowych, deklaracji o wysokości uzy-skanego dochodu oraz wpłacania zaliczek na po-datek dochodowy. Podatnicy ci są jednak zobo-wiązani wydawać na żądanie klienta rachunkii faktury.

Ponadto przedsiębiorcy opłacający podatekw formie karty muszą co miesiąc, do dnia7 każdego miesiąca za miesiąc poprzedni (a zagrudzień w terminie do dnia 28 grudnia),wpłacać na rachunek urzędu skarbowego okre-śloną kwotę podatku, którą określi w decyzjinaczelnik urzędu skarbowego, pomniejszonejo zapłaconą składkę na powszechne ubezpie-czenie zdrowotne.

Ważne

Stawki karty podatkowej określone są kwotowo. Ichwysokość uzależniona jest m.in. od: rodzaju i zakre-su prowadzonej działalności, liczby zatrudnionychpracowników, liczby mieszkańców miejscowości,w której prowadzona jest działalność gospodarcza

Deklaracja PIT-16AW deklaracji PIT-16A podatnik podaje składki

zdrowotne zapłacone i odliczone od karty podat-kowej.

Kwota składki na powszechne ubezpieczeniezdrowotne, o którą pomniejsza się kartę podatko-wą, nie może przekroczyć 7,75 proc. podstawywymiaru tej składki w związku z tym, że przepi-sy dotyczące karty podatkowej przewidują, żepodatek dochodowy w formie karty podatkowej,wynikający z decyzji, podatnik obniża o kwotęskładki na powszechne ubezpieczenie zdrowot-ne opłaconej w roku podatkowym.

Formularz PIT-16A jest prostą deklaracją. Po-datnicy z jej wypełnieniem nie powinni miećwiększych trudności.

Na początek, jak we wszystkich zeznaniach,należy zacząć od wpisania numeru identyfikacjipodatkowej (poz. 1). Konieczne będzie równieżwskazanie, za który rok deklaracja jest składana,czyli w poz. 4 należy wpisać 2008.

W części A PIT-16A należy wskazać właściwymiejscowo urząd skarbowy, do którego jest skła-dana deklaracja, oraz cel składania deklaracji.

W części B wpisujemy dane identyfikacyjne:nazwisko, imię, datę urodzenia, PESEL oraz ad-res zamieszkania.

W części C trzeba dokonać pewnych obli-czeń. Należy bowiem wykazać kwoty składekna ubezpieczenie zdrowotne, zapłacone i odli-czone od karty podatkowej (o ile nie zostałyone wcześniej odliczone od podatku dochodo-wego). Ta część zeznania składa się z tabeli po-dzielonej na 12 miesięcy. W każdym należywpisać kwotę zapłaconej składki oraz kwotęskładki odliczonej.

Na koniec podatnik składa oświadczenieo tym, że wie o sankcjach wynikających z kodek-su karnego skarbowego, jakie mogą zostać naniego nałożone, gdy w deklaracji poda dane nie-zgodne z rzeczywistością. Deklarację kończypodpis podatnika.■

PODSTAWA PRAWNA■ Ustawa z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanympodatku dochodowym od niektórych przychodówosiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. nr 144, poz.930 z późn. zm.).■ Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podat-kowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).

przewodnik


DYŻUR EKSPERTA wtorek, 16 grudniaJak dokonać rocznego rozliczenia ryczałtui karty podatkowejna państwa pytania odpowiada KRZYSZTOF KOŚLICKI

DZWOŃ od 9.00 do 10.00, tel. (0 22) 531 49 69

B116 pytań do...


Kiedy mamy do czynienia z inwestycją w ob-ce środki trwałe i jak ją amortyzować?

Wiele podmiotów prowadzących działalność gospo-darczą lokalizuje swoje przedsiębiorstwa na terenie nie-ruchomości niestanowiących ich własności, wykorzy-stywanych najczęściej na podstawie umów najmu. Nie-jednokrotnie podmioty te dokonują znacznych nakła-dów na wynajmowane nieruchomości. Nie rodzi tokontrowersji na gruncie podatków dochodowych (za-równo CIT, jak i PIT) tak długo, jak długo podatnicy ko-rzystają z będących przedmiotem ulepszenia cudzychnieruchomości. Zgodnie z art. 16a ust. 2 pkt 1 ustawyo CIT, bo na tej ustawie chciałbym omówić tę kwestię,dokonywane przez podatników nakłady na niezbędneich własnością obiekty stanowią inwestycje w obcychśrodkach trwałych, które w przypadku przyjęcia ich doużywania, tzn. faktycznego wykorzystywania w tokuprowadzonej działalności, stają się środkami trwałymipodlegającymi amortyzacji podatkowej, której mini-malny okres wynosi dziesięć lat. Problemy rodzą się,gdy przedsiębiorca przed upływem tego terminu prze-nosi działalność w inne miejsce. Zaprzestanie użytko-wania nieruchomości, na którą dokonał nakładów, wy-klucza dalsze odpisy amortyzacyjne. Czy zatem możnazaliczyć niezamortyzowaną część inwestycji bezpośred-nio do kosztów uzyskania przychodów? Niestety, orga-ny podatkowe właściwie jednomyślnie zajmują w tejkwestii niekorzystne dla podatników stanowisko. Znaj-duje ono też oparcie w orzecznictwie sądów administra-cyjnych, przykładem jest wyrok WSA w Gliwicach z 26lutego 2008 r. (sygn. I SA/Gl 341/07).

Jakie warunki muszą spełnić podatnicy, byuznać niezamortyzowaną część inwestycji

w obcym środku trwałym za koszt?

Organy podatkowe zgodnie uważają, iż warunkiemkoniecznym jest dokonanie likwidacji inwestycji, rozu-mianej jako fizyczne jej zniszczenie, względnie sprzedażdokonanych nakładów. Na konieczność dokonania fizycz-nej likwidacji inwestycji w obcym środku trwałym wska-zał minister finansów w piśmie z 4 sierpnia 2005 r. (PB3-MD-8213-192/05/SP-1827). Pogląd ten prezentuje teżdyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 11maja 2004 r. (PD-005U-334/04/KO) oraz z 22 grudnia2005 r. (1401/PD/4230Z/92/05ESz), naczelnik Pierw-szego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w interpretacjiz 11 stycznia 2007 r. (1471/DPD1/423/143/06/MK/2),a także naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skar-bowego w interpretacji z 27 października 2006 r.(1472/SOI/423-24/06/DW). Podstawowym argumen-tem tych interpretacji jest brzmienie art. 16 ust. 1 pkt6 ustawy o CIT, który wykładany a contrario pozwalauznać za koszty straty powstałe w wyniku likwidacji niew pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli tylko nie sąone skutkiem zmiany rodzaju działalności. Organy zgod-nie uznają, iż skoro przepis ten mówi o stratach w środ-kach trwałych powstałych w wyniku ich likwidacji, toa contrario przy braku likwidacji takich środków nie możeon mieć zastosowania, a tym samym brak jest podstaw dozaliczenia niezamortyzowanej wartości inwestycji dokosztów podatkowych. Dodatkowo organy przyjmują wą-ską interpretację pojęcia likwidacja, uznając, iż jest niąwyłącznie fizyczne zniszczenie dokonanych na nierucho-mość nakładów, ale już nie zwyczajne pozostawienie ichw opuszczanym obiekcie.

Czy wszystkie interpretacje są dla podatni-ków niekorzystne?

Chlubnym wyjątkiem jest interpretacja naczelnikaUrzędu Skarbowego w Lublinie z 17 czerwca 2005 r.(PD. 423-55/05), w której organ podatkowy dopuściłmożliwość zaliczenia do kosztów podatkowych nieza-mortyzowanej wartości inwestycji w obcym środkutrwałym, mimo że podatnik, opuszczając wynajmowa-ny obiekt, pozostawił w nim dokonane nakłady. Jed-nak i w tym wypadku kluczem do stwierdzenia dopusz-czalności zaliczenia wydatków do kosztów była inter-pretacja pojęcia likwidacja. Organ podatkowy uznał, iżsformułowanie to obejmuje nie tylko fizyczne unice-stwienie danego środka trwałego, ale też jego wycofa-

nie z ewidencji na skutek rozwiązania zawartej umowynajmu.

Jak przepisy regulują kwestię zaliczania okre-ślonych wydatków do kosztów podatkowych?

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT kosztami uzyska-nia przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięciaprzychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródłaprzychodów, z wyjątkiem wymienionych w art. 16 ust. 1.Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT nie uważa sięza koszty wydatków na nabycie lub wytworzenie we wła-snym zakresie środków trwałych lub wartości niemate-rialnych i prawnych, jednakże wydatki te, zaktualizowa-ne zgodnie z odrębnymi przepisami, pomniejszone o su-mę odpisów amortyzacyjnych, są kosztami w przypadkuodpłatnego zbycia środka trwałego.

W omawianym przypadku najistotniejszymi przepisa-mi w katalogu wyłączeń z kosztów są art. 16 ust. 1 pkt5 oraz pkt 6 ustawy o CIT. Pierwszy stanowi, iż nie zaliczasię do kosztów strat w środkach trwałych oraz warto-ściach niematerialnych i prawnych w części pokrytej sumąodpisów amortyzacyjnych. Drugi nie pozwala na zalicze-nie do kosztów strat powstałych w wyniku likwidacji niew pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli środki teutraciły przydatność gospodarczą wskutek zmiany rodza-ju działalności. Dokonując wykładni tych przepisów w po-wiązaniu z przytoczonym już art. 16 ust. 1 pkt 1, przewi-dującym wyłączenie z kosztów generalnie wszystkich wy-datków na nabycie lub wytworzenie środków trwałych,można dojść do wniosku, iż ustawodawca, zamieszczającobydwa przytoczone przepisy w katalogu wyłączeń, ogra-niczył go, a nie rozszerzył. Gdyby przepisy art. 16 ust.1 pkt 5 i 6 nie znalazły się w ustawie o CIT, zaliczanie stratw środkach trwałych do kosztów podatkowych nie byłobyw ogóle możliwe, bowiem zastosowanie miałby ogólnyart. 16 ust. 1 pkt 1, dopuszczający zaliczenie wydatków nanabycie lub wytworzenie środków trwałych do kosztówwyłącznie poprzez odpisy amortyzacyjne lub bezpośred-nio w przypadku ich odpłatnego zbycia, ale już nie nieod-płatnego przekazania, zniszczenia czy utraty. Zatem, kie-rując się jedną z podstawowych zasad wykładni, iż każde-mu z przepisów należy nadawać jakąś treść normatywną,a akt prawny nie może zawierać przepisów pustych, nale-ży przyjąć, iż generalnie straty w środkach trwałych mogązostać uznane za koszty uzyskania przychodów. Podstawątakiej wykładni są przepisy art. 16 ust. 1 pkt 5 oraz pkt6 interpretowane a contrario.

Jak zatem w praktyce stosować przytoczoneprzepisy regulujące podatkowe rozliczanie

strat w środkach trwałych?

Artykuł 16 ust. 1 pkt 5 stanowi, że do kosztów niemożna zaliczyć straty w środkach trwałych lub warto-ściach niematerialnych i prawnych w takiej części, w ja-kiej została ona pokryta sumą odpisów amortyzacyj-nych. Interpretując powyższy przepis a contrario, należyuznać, iż art. 16 ust. 1 pkt 5 pozwala zaliczyć do kosztówwszelkie straty w środkach trwałych oraz wartościachniematerialnych i prawnych w wysokości niepokrytej su-mą odpisów amortyzacyjnych, niezależnie od tego,w wyniku jakiego zdarzenia powstała strata. Z kolei,zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 6, do kosztów nie można za-liczyć straty w środkach trwałych, w części niepokrytejsumą odpisów amortyzacyjnych, powstałej w wyniku li-kwidacji tych środków, jeżeli nastąpiła ona na skutekzmiany rodzaju działalności. Przepis ten interpretowanya contrario pozwala więc na zaliczenie do kosztów nie-pokrytych odpisami amortyzacyjnymi strat w środkachtrwałych: a) powstałych na skutek zdarzeń innych niżich likwidacja, b) będących rezultatem ich likwidacji,o ile nie miała ona związku ze zmianą rodzaju prowa-dzonej przez podatnika działalności.

Nietrudno więc dostrzec, iż argumentacja organówpodatkowych koncentrująca się wokół pojęcia likwidacjiśrodka trwałego i odmawiająca zaliczenia do kosztówstrat powstałych na skutek zdarzeń innych niż ich likwi-dacja, jest oderwana od tego, co w logiczny sposób wyni-ka z przepisów. Uznanie, że w określonym stanie fak-tycznym nie mamy do czynienia z likwidacją środkatrwałego i tym samym nie ma zastosowania art. 16 ust.

1 pkt 6 ustawy o CIT, powinno rodzić korzystne dla po-datnika skutki. Przepis ten zawiera bowiem wyłączeniez kosztów pewnych rodzajów strat w środkach trwałych,a tym samym brak jego zastosowania oznacza, iż stratamoże zostać uznana za koszt. Ten sam argument znajdu-je zastosowanie, gdy wprawdzie dochodzi do likwidacjiśrodka trwałego, jednak nie jest to związane ze zmianąrodzaju działalności. Również wtedy art. 16 ust. 1 pkt6 nie znajduje zastosowania.

Czy oznacza to, że organy podatkowe błędnieinterpretują przepisy i podatnicy mogą zaliczyć

do kosztów niezamortyzowaną część nakładów naniestanowiącą ich własności nieruchomość?

Zaprezentowana argumentacja, chociaż obnaża błędypopełniane przez organy podatkowe w toku procesu wy-kładni przepisów ustawy o CIT, nie przesądza jeszczekwestii możliwości zaliczenia do kosztów niezamortyzo-wanej wartości nakładów na niestanowiącą własnościpodatnika nieruchomość. Można bowiem przyjąć, żew przypadku pozostawienia nakładów nie mamy w ogó-le do czynienia ze stratą, a zatem powyższe uwagi niemają zastosowania. W tym właśnie kierunku zmierzaprzytoczony wyrok WSA w Gliwicach z 26 lutego 2008 r.(sygn. I SA/Gl 341/07). Sąd stwierdził w nim, iżw związku z brakiem pojęcia straty w ustawach podat-kowych (chodzi tutaj o pojęcie straty poniesionejw związku z konkretnym, jednostkowym zdarzeniem)pojęcie to należy ujmować jako szkodę w rozumieniuprawa cywilnego, a więc ubytek w majątku spowodowa-ny okolicznościami niezależnymi od podatnika. Sądstwierdził też, iż w rozpatrywanej sprawie podatnikświadomie podjął decyzję o rozwiązaniu umowy najmu,więc nie można uznać, że poniósł stratę w rozumieniuart. 16 ust. 1 pkt 5 ustawy o CIT.

Zastrzeżenia budzi teza, iż rozwiązanie umowy naj-mu jest zdarzeniem zależnym wyłącznie od woli podat-nika i tym samym nie może prowadzić do powstania pojego stronie szkody. Stawiając powyższą tezę, sąd zdajesię ignorować fakt, iż rozwiązanie umowy najmu zależyna ogół od zewnętrznych czynników o charakterze eko-nomicznym, a oświadczenie woli podatnika jest jedynieich skutkiem.

Chybiony wydaje się też argument sądu, iż art. 676kodeksu cywilnego umożliwia podatnikowi zwrot nakła-dów, a jeżeli zrezygnował on z tego prawa, to uczynił tona własne ryzyko i skutki tej decyzji nie mogą obciążaćSkarbu Państwa. Sąd zdaje się pomijać fakt, iż przepisten daje właścicielowi tzw. upoważnienie przemienne(facultas alternativa), tzn. może on zatrzymać nakładyza zwrotem ich wartości, ale może też żądać przywróce-nia nieruchomości do stanu poprzedniego i nie zapłacićwynajmującego ani grosza.

Należy stwierdzić, że nie istnieją obecnie żadne racjo-nalne przesłanki, które przemawiałyby za pozbawie-niem podatnika możliwości zaliczania do kosztów nieza-mortyzowanej wartości nakładów na niestanowiącąwłasności podatnika nieruchomość, gdy nakłady te sąprzekazywane nieodpłatnie właścicielowi nieruchomo-ści po opuszczeniu obiektu przez podatnika. Szczególniechybiona i sprzeczna z wykładnią przepisów ustawyo CIT wydaje się teza, iż warunkiem uznania wartościnakładów za koszt podatkowy jest ich fizyczna likwida-cja. Nie można się też zgodzić ze stanowiskiem WSAw Gliwicach, iż w przypadku „dobrowolnego” pozosta-wienia przez podatnika nakładów na nieruchomości niewystępuje po jego stronie strata. Należy mieć nadzieję,że organy podatkowe i sądy administracyjne zmieniąniekorzystną dla podatników linię interpretacyjną.■

Rozmawiała EWA CIECHANOWSKA

Jak przedsiębiorcy mogą rozliczać straty z inwestycji w obcych środkach trwałychodpowiada Michał Modrzejewski, specjalista podatkowy

ZADAJ PYTANIE EKSPERTOWI kkssiieeggoowwoosscc@@iinnffoorr..ppll

Michał Modrzejewski

specjalista, Doradztwo Podatkowe KPMG

1

46

2

5

3

B12


podatki dochodowe


MAGDALENA [email protected]

W związku ze zbliżającymsię końcem roku zbliża sięrównież czas na podejmowa-nie decyzji dotyczącej formyrozliczeń dochodów podlega-jących opodatkowaniu podat-kiem dochodowym od osóbfizycznych. Regułą jest, żekażdy podatnik składa odręb-ne zeznanie podatkowe. Mał-żonkowie mają możliwośćskorzystania z preferencyjne-go sposobu opodatkowaniapoprzez złożenie łącznegozeznania podatkowego i uisz-czenia podatku od dochodówopodatkowanych na tzw. zasadach ogólnych w po-dwójnej wysokości podatkuobliczonego od połowy łącz-nych dochodów małżonków.Uprawnienie do preferencyj-nego sposobu rocznego rozli-czenia podatku uzależnionejest jednak od spełnienia sze-regu warunków. Warto jeprzypomnieć, tym bardziej żeostatnio uległy one istotnejzmianie. Nowelizacja ustawyo podatku dochodowym odosób fizycznych z 6 listopada2008 r. rozszerzyła zakresuprawnień małżonków dowspólnego rozliczenia. Nowezasady będą mięć zastosowa-nie także do zeznań podatko-wych za rok 2008.

Wniosek w zeznaniuMecenes Mariusz Jab-

czyński, radca prawny w Ze-spole Podatkowym Kancela-rii Sołtysiński Kawecki i Szlę-zak, wskazuje, że warunkiemłącznego opodatkowania do-chodów małżonków jest zło-żenie wniosku we wspólnieskładanym zeznaniu podat-kowym.

– Termin na podjęcie decy-zji odnośnie do skorzystaniaz możliwości wspólnego rozli-czenia podatkowego docho-dów małżonkowie mają do 30kwietnia 2009 r., przy czymjest to termin prawa material-nego – podkreśla Mariusz Jab-czyński. Jak wyjaśnia ekspert,oznacza to, że po jego upływiezłożenie wspólnego zeznanialub korekta wcześniej złożo-nych odrębnych zeznań i zło-żenie wspólnego zeznania bę-dzie już bezskuteczne i mał-żonkowie będą podlegać od-rębnemu rozliczeniu.

– Przepisy ustawy PIT nieprzewidują także możliwościwycofania wniosku o wspólneopodatkowanie po upływie

terminu do złożenia zeznaniapodatkowego – zwraca uwa-gę ekspert. Dodaje, że jeżelijeden z małżonków zmarłw trakcie roku podatkowegoalbo po jego zakończeniu, aleprzed dniem, w którym upły-wa termin do złożenia zezna-nia, wniosek o wspólne rozli-czenie dochodów może zło-żyć drugi z małżonków.

Kolejnym warunkiemłącznego opodatkowania do-chodów małżonków jest po-zostawanie w związku mał-żeńskim przez cały rok po-datkowy.

– Orzeczenie rozwodu po-między małżonkami w trak-cie roku podatkowego wy-klucza zatem możliwość sko-rzystania z preferencji – mó-

wi Mariusz Jabczyński. Istot-ne jest jednak to, kiedy upra-womocnił się wyrok orzeka-jący rozwód.

– Jeżeli wyrok został ogło-szony w danym roku, ale je-go uprawomocnienie się na-stąpiło w roku następnym,byli małżonkowie skorzysta-ją z preferencyjnego sposoburozliczenia za poprzedni rokpodatkowy – tłumaczy naszrozmówca.

Wspólność majątkowaKonieczne jest również ist-

nienie pomiędzy małżonka-mi przez cały rok podatkowywspólności majątkowej. Naten aspekt zwraca uwagęmecenas Piotr Andrzejak,radca prawny i doradca po-datkowy w Zespole Podatko-wym Kancelarii SołtysińskiKawecki i Szlęzak.

– Zauważyć należy, że po-między małżonkami możeistnieć wspólność majątkowa

ustawowa, jak równieżwspólność określona w umo-wie majątkowej pomiędzymałżonkami. Ponieważ usta-wa o PIT nie stanowi wyraź-nie, czy warunkiem wspólne-go rozliczenia podatkowegojest istnienie wspólnościustawowej, przyjąć należy,że warunek istnienia wspól-ności majątkowej spełnionybędzie zarówno w przypad-ku wspólności ustawowej,jak i umownej – twierdzi eks-pert.

Miejsce zamieszkania W świetle aktualnego jesz-

cze stanu prawnego warun-kiem skorzystania przez mał-żonków z preferencyjnegosposobu rozliczenia podatko-

wego jest podleganie przezobu małżonków w Polscenieograniczonemu obowiąz-kowi podatkowemu (posia-danie w Polsce miejsca za-mieszkania dla celów podat-kowych). Mariusz Jabczyńskipodkreśla, że regulacja tajest uznawana za niezgodnąz zobowiązaniami wynikają-cymi z art. 39 i 43 TraktatuUstanawiającego WspólnotęEuropejską oraz art. 28 i 31Porozumienia o EuropejskimObszarze Gospodarczym, bo-wiem narusza ona zasadęrównego traktowania i nie-dyskryminacji podatnikówzamieszkałych w obrębieUnii Europejskiej.

– Stawia ona w nieko-rzystnej sytuacji w stosunkudo małżonków zamieszkują-cych w Polsce małżonkówmających miejsce zamieszka-nia w innym państwie człon-kowskim UE lub EOG, uzy-skujących dochody wyłącz-nie lub prawie wyłączniez pracy wykonywanej w Pol-sce – wskazuje Mariusz Jab-czyński.

To niekorzystne zróżnico-wanie usuwa nowelizacjaustawy o PIT, wchodzącaw życie 1 stycznia 2009 r.,która dostosowuje przepisyustawy do traktatów mię-dzynarodowych. Jak wyja-śnia Piotr Andrzejak, doda-ny do art. 6 ustawy o PIT no-wy ust. 3a dopuszcza możli-wość skorzystania zewspólnego rozliczenia po-datkowego także w odnie-sieniu do tych małżonków,którzy mają miejsce za-mieszkania dla celów podat-kowych w innym niż Polskapaństwie członkowskim UElub w innym państwie nale-żącym do EOG albo w Kon-federacji Szwajcarskiej.

– Preferencja ma zastoso-wanie również do tych mał-żonków, z których jeden pod-lega nieograniczonemu obo-wiązkowi podatkowemuw Polsce, a drugi ma miejsce

zamieszkania za granicą –mówi Piotr Andrzejak.

Warunki do spełnienia Skorzystanie przez tych

małżonków z możliwościwspólnego rozliczenia po-datkowego wymaga jednakspełnienia dodatkowych wa-runków.

Mariusz Jabczyński wy-jaśnia, że konieczne jest,aby przychody małżonków,podlegające w Polsce opo-datkowaniu stanowiły łącz-nie co najmniej 75 proc.całkowitego przychoduosiąganego przez obojemałżonków w danym rokupodatkowym. Ponadto mał-żonkowie będą zobowiąza-ni do udokumentowaniamiejsca zamieszkania dlacelów podatkowych certyfi-katem rezydencji.

– Konieczne jest także,aby właściwa umowa

w sprawie unikania podwój-nego opodatkowania lub in-na właściwa umowa mię-dzynarodowa, których stro-ną jest Polska, zawierałapodstawę prawną do uzy-skania przez polskie organypodatkowe informacji po-datkowych od organu po-datkowego państwa, w któ-rym podatnik małżonek mamiejsce zamieszkania dlacelów podatkowych – wyli-cza Mariusz Jabczyński.

Ekspert dodaje, że takąpodstawę prawną zawieranp. konwencja z 20 lipca2006 r. między Polskąi Zjednoczonym Króle-stwem Wielkiej Brytanii i Ir-landii Północnej w sprawieunikania podwójnego opo-datkowania i zapobieganiauchylaniu się od opodatko-wania w zakresie podatkówod dochodu i od zysków ma-jątkowych.■

R O C Z N E R O Z L I C Z E N I E P I T

Małżonkowie mogą złożyć wspólne zeznanie PIT Małżonkowie, którzy spełnią ustawowe warunki, mogąskorzystać ze wspólnego rozliczenia podatku dochodo-wego. W rozliczeniu za 2008 rok wspólne zeznanie bę-dą mogli złożyć również małżonkowie zamieszkującyza granicą, uzyskujący w Polsce większość dochodów.

Niestety, polski prawodawca zastawiłmałą pułapkę na oddziały. W art. 26 ust.1d ustawy o CIT postanowiono, że wy-płacający należności z tytułów wymie-nionych w art. 21 ust. 1 ustawy (np. od-setki) na rzecz nierezydentów posiada-jących w Polsce zagraniczny zakład po-bierają u źródła zryczałtowanegopodatek w wysokości 20 proc. przycho-du od dokonywanych wypłat. Nie doty-czy to sytuacji, gdy nierezydent (w prak-tyce jego oddział) dostarczy tym pod-miotom certyfikat rezydencji wraz zespecjalnym pisemnym oświadczeniempotwierdzającym, że wypłacane należ-ności są związane z działalnością zakła-du. Oczywiście, nierzadko zdarza się, żenierezydenci dokonują depozytów pie-niężnych, zapominając lub nie wiedząco obowiązku dostarczenia bankowi tychdokumentów. Naiwnie zakładają, żeskoro prowadzą w Polsce działalność za

pośrednictwem oddziału, nie są w tymzakresie traktowani jako nierezydencipodatkowi. Tymczasem konsekwencjąbraku dostarczenia dokumentów jestuzyskanie przez oddział odsetek w wy-sokości o 20 proc. mniejszej od zakła-danej.

Na tym jednak nie koniec problemówoddziału. Pobrana przez bank kwota po-datku nie może zostać w prosty sposóbuwzględniona w rocznym zeznaniu po-datkowym składanym w imieniu przed-siębiorcy zagranicznego przez jego pol-ski oddział. Roczne zeznania CIT nieprzewidują takiej możliwości. Jednocze-śnie odsetki muszą zostać zadeklarowa-ne w tych zeznaniach jako przychód po-datkowy, co prowadzi faktycznie do podwójnego opodatkowania (przynaj-mniej czasowego). Jedynym sposobemna odzyskanie 20 proc. podatku jest wy-stąpienie przez oddział z wnioskiem

o stwierdzenie i zwrot nadpłaty. Postę-powanie takie nie będzie jednak proste,gdyż organy mogą twierdzić, że podatekpobrany przez bank był należny (bow dacie poboru podatnik nie dostarczyłbankowi dokumentów wymaganychprzez art. 26 ust. 1d ustawy o CIT), a za-tem nie spełniał definicji nadpłaty w ro-zumieniu art. 72 Ordynacji podatkowej.

Powyższe zagrożenie dotyczy nie tyl-ko odsetek wypłacanych oddziałomprzedsiębiorców zagranicznych. Opisa-ne zasady opodatkowania dotyczą bo-wiem wszystkich podmiotów uznanychza zagraniczny zakład. Ponadto obejmu-ją wszelkie należności wymienionychw art. 21 ust. 1 ustawy o CIT, w szcze-gólności należności licencyjnych orazwynagrodzeń za tzw. usługi niemate-rialne (np. doradcze, księgowe, prawne,gwarancje i poręczenia).■

(MGM)

SŁAWOMIR ŁUCZAKradca prawny,

partner w ZespolePodatkowym

Sołtysiński Kaweckii Szlęzak

E K S P E R T W Y J A Ś N I A

Jak traktowane są odsetki od lokat oddziałów spółek zagranicznychW jaki sposób opodatkowane są odsetkiod depozytów złożonych przez oddział za-granicznego przedsiębiorcy w polskimbanku?

W rozumieniu ustawy o CIT oddziałprzedsiębiorcy zagranicznego stanowizakład zagraniczny (art. 4a pkt 11 lit. a).W konsekwencji dochody osiągane zapośrednictwem oddziału zasadniczopodlegają opodatkowaniu w Polsce. Od-setki od depozytów złożonych przez od-dział w polskim banku stanowią zatemprzychód podatkowy podlegający ogól-nym zasadom opodatkowania. W kla-sycznej sytuacji oznacza to, że przedsię-biorca zagraniczny (w praktyce jego pol-ski oddział) doliczy kwotę otrzymanychodsetek do swoich przychodów, którychnadwyżka ponad koszty uzyskania sta-nowić będzie dochód opodatkowanywedług stawki 19 proc.

PODSTAWA PRAWNA ■ Art. 6 ust. 2 i 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowymod osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.). ■ Art. 1 pkt 1 lit. a ustawy z 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawyo podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku do-chodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.nr 209, poz. 1316).

Partnerem jest kancelaria

UPROSZCZONE ZASADY OPODATKOWANIA

Nie stanowi przeszkody dla złożenia wspólnego zeznania podatko-wego brak uzyskania przez jednego z małżonków przychodów lubosiągnięcie dochodu w wysokości niepowodującej obowiązku uisz-czenia podatku. Przeszkodą uniemożliwiającą skorzystanie przezmałżonków z możliwości wspólnego rozliczenia dochodów jest na-tomiast osiąganie przez chociażby jednego z małżonków docho-dów, do których mają zastosowanie przepisy o podatku liniowym,opodatkowane na podstawie ustawy o podatku zryczałtowanym(ryczałtem ewidencjonowanym lub kartą podatkową) lub ustawyo podatku tonażowym.

Ważna liczba

75 proc.co najmniej tyle muszą wynosić łączne przychody małżonkównierezydentów uzyskane w Polsce, aby mogli oni rozliczyć sięwspólnie

B13poradnia podatkowa


Jakie auto uznaje sięza nowe dla celów VATKupiłem samochód w Austrii. Auto jestpowypadkowe i ma więcej niż pół roku, ale nie ma przejechanych 6 tys. km. Prowadzęjednoosobową działalność gospodarczą. Urządcelny naliczył mi VAT, uznając, że jest to nowyśrodek transportu. Jakie są podstawy uznaniasamochodu za nowy pojazd?

W tej sytuacji należy w pierwszej kolej-ności ustalić, czy nabywany przez podat-nika samochód należy uznać za nowy śro-dek transportu w rozumieniu przepisówo VAT. Definicja nowego środka transpor-tu została umieszczona w słowniczku doustawy o VAT, tj. w art. 2 pkt 10. Zgodniez tym przepisem nowymi środkami trans-portu są m.in. pojazdy lądowe wymienio-ne w poz. 1-4, 9, 10 i 15-20 załącznika nr1 do ustawy, napędzane silnikiem o po-jemności skokowej większej niż 48 centy-metrów sześciennych lub o mocy większej niż 7,2 kilowa-ta, jeżeli pprrzzeejjeecchhaałłyy nniiee wwiięęcceejj nniiżż 66 ttyyss.. kkiilloommeettrróóww lluubboodd mmoommeennttuu ddooppuusszzcczzeenniiaa iicchh ddoo uużżyyttkkuu uuppłłyynnęęłłoo nniieewwiięęcceejj nniiżż 66 mmiieessiięęccyy;; za moment dopuszczenia do użytkupojazdu lądowego uznaje się dzień, w którym został onpierwszy raz zarejestrowany lub w którym po raz pierw-szy podlegał on obowiązkowi rejestracji w celu dopusz-czenia do ruchu drogowego w zależności od tego, któraz tych dat jest wcześniejsza. Jeżeli nniiee mmoożżnnaa uussttaalliićć ddnniiaappiieerrwwsszzeejj rreejjeessttrraaccjjii pojazdu lądowego lub dnia, w któ-rym podlegał on pierwszej rejestracji, za moment dopusz-czenia do użytku tego pojazdu uznaje się dzień, w którymzostał on wydany przez producenta pierwszemu nabyw-cy, lub dzień, w którym został po raz pierwszy użyty dlacelów demonstracyjnych przez producenta.

W tej dość skomplikowanej definicji nowego środkatransportu w sytuacji podatnika na uwagę zasługują dwaelementy. Po pierwsze, aby samochód był uznany za nowy,nie może być użytkowany dłużej niż 6 miesięcy od dnia je-go rejestracji. Po drugie, samochód nie może przejechaćwięcej niż 6 tys. kilometrów. Użycie spójnika lub w defini-cji oznacza, że aby uznać samochód za nowy, wystarczy,aby został ssppeełłnniioonnyy ttyyllkkoo jjeeddeenn zz wwaarruunnkkóóww,, tj. pierwszylub drugi. Zważywszy więc, iż samochód nabyty przez po-datnika nie przejechał 6 tys. km w rozumieniu przepisówo VAT, jest on traktowany jako nowy środek transportui podlega opodatkowaniu 22-proc. VAT. W konsekwencjipodatnik jest zobowiązany do rozliczenia wewnątrzwspól-notowego nabycia tego samochodu dla celów VAT.■

PODSTAWA PRAWNA■ Art. 2 pkt 10 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od to-warów i usług (Dz.U. nr 54 poz. 535 z późn. zm.).

Jak rozliczyć umorzenie udziałówSpółka nabywa udziały własne od wspólnikóww celu ich umorzenia. Czy kwota podanaw uchwale wspólników, stanowiącawynagrodzenie za umorzone udziały, powinnazawierać 19-proc. podatek? Jeżeli zapis w uchwalemówi, że wspólnik za umorzone udziały, ma otrzymać np. 100 tys. zł, to należy przy wypłaciepotrącić od tej kwoty 19-proc. podatek czy teżwypłacić 100 tys. zł i dodatkowo zapłacić podatek?

Zapis uchwały mówiący o tym, że zaumorzone udziały wspólnik ma otrzymać100 tys. zł, należy odczytywać tak, że wy-nagrodzenie za umorzone udziały wynosi100 tys. zł. Z podatkowego punktu widze-nia oznacza to, że w związku z umorze-niem udziałów spółki za wynagrodzeniemwspólnik uzyska przychód 100 tys. zł. Przy-pomnieć jednak należy, że opodatkowaniupodatkiem dochodowym podlega zasadni-czo dochód. Dochód taki, w przypadku uzyskania przycho-

du w związku ze zbyciem udziałów na rzecz spółki w celuich umorzenia, jest równy różnicy pomiędzy ceną sprzeda-ży udziałów a wcześniej poniesionymi wydatkami na ichzakup lub objęcie (art. 24 ust. 5d ustawy o PIT i art. 12 ust.4 pkt 3 ustawy o CIT). Dochód ten jest opodatkowany po-datkiem dochodowym według stawki 19 proc. (u osób fi-zycznych na podstawie art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT,u osób prawnych na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy o CIT).

WW ooppiissaanneejj ssyyttuuaaccjjii zzaassttoossoowwaanniiee zznnaajjdduujjee iinnssttyyttuuccjjaappłłaattnniikkaa ppooddaattkkuu ddoocchhooddoowweeggoo,, kkttóórryymm bbęęddzziiee ssppóółłkkaasskkuuppuujjąąccaa sswwoojjee uuddzziiaałłyy ii wwyyppłłaaccaajjąąccaa wwyynnaaggrrooddzzeenniiee..MMaa oonnaa zzaatteemm oobboowwiiąązzeekk ppoottrrąącciićć ppooddaatteekk ddoocchhooddoowwyynnaalleeżżnnyy oodd wwssppóóllnniikkóóww,, kkttóórryymm nnaalleeżżyy ssiięę wwyynnaaggrrooddzzee--nniiee,, ii ooddpprroowwaaddzziićć ggoo nnaa rraacchhuunneekk uurrzzęędduu sskkaarrbboowweeggoo..Tak stanowią przepisy art. 41 ust. 4 ustawy o PIT orazart. 26 ust. 1 ustawy o CIT.

Potrącenie zaś podatku od wynagrodzenia oznacza ty-le, że udziałowcy otrzymają wynagrodzenie określonew uchwale pomniejszone o należny od niego podatek. Niemusi to być jednak kwota mniejsza o 19 proc., bo zależy,jakie były wcześniejsze koszty udziałowców związanez uzyskaniem zbywanych teraz udziałów. Zakładając np.,że udziałowiec objął udziały za 60 tys. zł, otrzyma on doręki wynagrodzenie 92 400 zł. 7600 zł należnego podatkuodprowadzi spółka jako płatnik na rachunek swojegourzędu skarbowego, jeżeli udziałowiec jest osobą fizycznąalbo na rachunek urzędu skarbowego właściwego dlaudziałowca będącego osobą prawną.■

PODSTAWA PRAWNA■ Art. 24 ust. 5d, art. 30a ust. 1 pkt 4, art. 41 ust. 4, ustawyz 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych(t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Co jest kosztem przy transakcjach giełdowychJestem inwestorem giełdowym. Przy dokonywaniu inwestycji korzystamz literatury fachowej, mam też wykupionąprenumeratę czasopism specjalistycznych.Opłacam również abonament za dostęp do serwisu notowań. Czy tego typu wydatkimożna zaliczyć do kosztów uzyskania przychoduz różnych inwestycji giełdowych?

Przychody z tytułu inwestycji giełdo-wych stanowią przychody z kapitałówpieniężnych. Na podstawie ustawy o po-datku dochodowym od osób fizycznych(PIT) uzyskane ddoocchhooddyy zz tteeggoo ttyyttuułłuu ssąąoobbcciiąążżoonnee 1199--pprroocc.. ppooddaattkkiieemm..

DDoocchhooddeemm jjeesstt rróóżżnniiccaa mmiięęddzzyy ssuummąąpprrzzyycchhooddóóww uzyskanych z tytułu odpłat-nego zbycia papierów wartościowychi z realizacji praw z nich wynikających,a także różnica z odpłatnego zbycia po-chodnych instrumentów finansowychoraz z realizacji praw z nich wynikających a kosztamiuzyskania przychodów.

Kosztem bezpośrednio związanym z inwestycjamigiełdowymi będzie cena nabycia akcji lub innych papie-rów wartościowych. Natomiast inne wydatki poniesioneprzez podatnika w roku podatkowym, jak np. kosztyusług biura maklerskiego, prowizji i odsetek od kredy-tów zaciągniętych na zakup akcji, należy zaliczyć dokosztów pośrednich. W praktyce kwalifikacja wydatkównieprzypisanych bezpośrednio do danej transakcji budzijednak wiele rozbieżności interpretacyjnych.

Dodatkowe wydatki ponoszone przez podatników inwe-stujących na giełdzie niewątpliwie przyczyniają się do osią-gania dochodów z tego źródła, zatem powinny być zaliczo-ne do kosztów uzyskania przychodów. Na przykład UrządSkarbowy w Lubartowie uznał, że do kosztów ze zbycia ak-cji mogą zostać zaliczone kkoosszzttyy ddoossttęęppuu ddoo sseerrwwiissuu nnoottoo--wwaańń (pismo z 31 maja 2005 r., nr DP1-415-4/05).

Mając na uwadze powyższe, należy uznać, że takżewydatki na zzaakkuupp pprraassyy ii lliitteerraattuurryy ffaacchhoowweejj o tematyceściśle związanej z inwestowaniem na giełdzie, potrzeb-nej w procesie podejmowania decyzji o inwestowaniuw papiery wartościowe oraz instrumenty pochodne, sta-nowią koszty uzyskania przychodu przy ustalaniu do-

chodu z odpłatnego zbycia papierów wartościowych. Po-twierdził to m.in. Urząd Skarbowy w Siedlcach (pismoz 13 czerwca 2005 r., nr 1426/PD/415-26A/05/AA).

Pamiętać należy, że wydatek poniesiony np. na naby-cie akcji w momencie ich zakupu nie stanowi kosztu uzy-skania przychodu. Przedmiotowy wydatek staje się kosz-tem uzyskania przychodu dopiero w momencie ich zby-cia, przy ustalaniu dochodu z odpłatnego zbycia tychkonkretnych akcji.■

PODSTAWA PRAWNA■ Art. 10 ust. 1 pkt 7, art. 17 ust. 1 pkt 6, oraz ust. 2, art. 22 ust. 1, art. 30b ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o po-datku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Jak rozliczyć sprzedażkolekcjonerskąSprzedaję na aukcji internetowej własne kolekcjeróżnych rzeczy (filatelistyka, numizmatyka, ikony).Ostatnio do mojego mieszkania zapukali urzędnicykontroli skarbowej. Czy grożą mi jakieś kary? Czy wyprzedając własne kolekcje, powinienem byłzarejestrować działalność gospodarczą?

Kolekcjoner sprzedający na aukcji in-ternetowej przedmioty pochodzące z je-go majątku osobistego zapłaci podatekdochodowy jedynie wtedy, gdy sprzeda jeprzed upływem sześciu pełnych miesięcykalendarzowych od chwili nabycia. Oso-ba taka nie powinna być traktowana jakopodatnik VAT, nie zapłaci też PCC – poda-tek ten rozliczy bowiem nabywca, i to je-dynie w sytuacji, gdy wartość rynkowaprzedmiotu przekroczy 1 tys. zł.

Inaczej jest ww ssyyttuuaaccjjii,, ggddyy oossoobbaa kkuuppuu--jjee pprrzzeeddmmiioottyy,, zzaakkłłaaddaajjąącc,, żżee sspprrzzeeddaa jjee ppootteemm zz zzyysskkiieemm,,ii ppoossttęęppuujjee ttaakk ww ssppoossóóbb zzoorrggaanniizzoowwaannyy ii cciiąąggłłyy.. Faktycz-nie mamy wtedy do czynienia z działalnością gospodar-czą, opodatkowaną zarówno PIT, jak i – w przypadku,gdy roczny obrót przekracza 50 tys. zł – VAT. Jeżeli jed-nak podatnik przy nabyciu przedmiotu nie miał prawaodliczyć podatku naliczonego i używał go przez 6 miesię-cy, sprzedaż tego przedmiotu będzie zwolniona z VAT.

Jeśli działania kolekcjonera będą spełniać warunkiuznania ich za działalność gospodarczą, będzie on mu-siał dopełnić szeregu obowiązków. Po pierwsze, działal-ność – pod groźbą odpowiedzialności za wykroczenie –należy zarejestrować. Po drugie, trzeba zaktualizowaćzgłoszenie na NIP, a gdy obroty przekroczą 50 tys. zł –zarejestrować się na VAT. Po trzecie, kolekcjoner jestrównież zobligowany do prowadzenia ksiąg na potrzebyPIT i ewidencji na potrzeby VAT, nawet będąc zwolnio-nym z tego podatku z uwagi na małe obroty. W sytuacji,gdy będzie podatnikiem VAT, musi on również składaćdeklaracje i wystawiać faktury. Niedopełniając powyż-szych obowiązków narazi się na grzywnę za wykrocze-nie skarbowe, a w przypadku gdy uszczuplenie podatkuprzekracza ok. 5,5 tys. zł – przestępstwo skarbowe.

Rzecz jasna, że zarówno kkoolleekkccjjoonneerr ooppooddaattkkoowwaannyy zz ttyy--ttuułłuu sspprrzzeeddaażżyy pprrzzeeddmmiioottóóww uużżyywwaannyycchh kkrróócceejj nniiżżsszzeeśśćć mmiieessiięęccyy,, jjaakk ii ooppooddaattkkoowwaannyy zzee wwzzggllęędduu nnaa pprroowwaa--ddzzeenniiee ddzziiaałłaallnnoośśccii ggoossppooddaarrcczzeejj bbęęddzziiee mmuussiiaałł uuiiśścciićć zzaallee--ggłłyy ppooddaatteekk wwrraazz zz ooddsseettkkaammii.. Grozi mu również grzywnaza niepłacenie podatków i nieujawnienie podstawy opodat-kowania (w tym wypadku również za przestępstwo skarbo-we). Małżonek kolekcjonera odpowiada za jego zobowiąza-nia podatkowe zarówno – co do zasady – z majątku wspól-nego, jak i osobistego, zaś członkowie rodziny – jeśli współ-działają oraz uzyskują korzyści z działalności podatnika.■

PODSTAWA PRAWNA■ Art. 10 ust. 1 pkt 1 lit. d) ustawy z 26 lipca 1991 r. o po-datku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).■ Art. 15, art. 42 ust. 2 pkt 2, ustawy z 11 marca 2004 r.o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2004 r. nr 54, poz.535 z późn. zm.).■ Art. 9 pkt 6 ustawy z 9 września 2000 r. o podatku odczynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 68, poz.450 z późn. zm.). Oprac. PM

■ Jak opodatkować sprzedaż używanych samochodów Gazeta Prawna nr 165/2008 strona A11■ Zbycie akcji w celu umorzenia nie jest przychodem Gazeta Prawna nr 224/2008 strona C12■ Jak rozliczyć transakcje internetowe Gazeta Prawna nr 31/2008 strona 17

WIĘCEJ NA TEN TEMAT

DOROTABACZEWSKA-

-GOLIŃSKApartner,doradca

podatkowy,IndependentTax Advisers

DoradztwoPodatkowe

KATARZYNARYSZARDdoradca

podatkowy,Kancelaria

Miller Canfield

SZYMONCZERWIŃSKIkonsultant,

Accreo Taxand

EDYTAGŁĘBICKA

doradcapodatkowy,Kancelaria

ManugiewiczTrzaska

i Wspólnicy

B14


rachunkowość


AGNIESZKA [email protected]

Ujmowanie w bilansie za-liczek zarówno otrzymanychod kontrahentów, jak i wpła-conych przez spółkę na po-czet przyszłych dostaw zale-ży od celu, na jaki zostałyone wpłacone (np. środkitrwałe, towary, usługi).

Otrzymane środkiProblem z odpowiednim

przyporządkowaniem zda-rzenia gospodarczego do od-powiedniej pozycji sprawo-zdania może się pojawićw przypadku środków wpła-conych spółce przez kontra-hentów. Należy bowiem pa-miętać, że otrzymane zaliczkina poczet dostaw, które zo-staną wykonane w następ-nym okresie sprawozdaw-czym, ewidencjonuje się nakoncie 850 – Rozliczenia mię-dzyokresowe przychodów.

Taka ewidencja w księ-gach rachunkowych wynikaz zasad memoriału i współ-mierności przychodów i kosz-tów. Natomiast zgodnie z ty-mi zasadami w księgach uj-muje się wszystkie osiągnię-te, przypadające na jej rzeczprzychody, niezależnie odterminu ich zapłaty. Przyczym do pasywów danegookresu sprawozdawczegozaliczane będą przychodydotyczące przyszłych okre-

sów – zwane rozliczeniamimiędzyokresowymi przy-chodów.

Jednak mimo że w księ-gach rachunkowych zaliczkawidnieje na koncie rozliczeńmiędzyokresowych przycho-dów, nie zawsze należy jąumieszczać w tej właśnie po-zycji w bilansie. Będzie takw przypadku zaliczek otrzy-manych na inne cele niż do-stawy i usługi, czyli np. naśrodki trwałe.

Z kolei zaliczki otrzymanena poczet przyszłych dostawtowarów w bilansie powinnybyć ujęte jako zobowiązaniakrótkoterminowe. Należy jeumieścić w pasywach bilansuodpowiednio w zależności odtego, czy zostały przekazaneprzez jednostki powiązane,czy pozostałe, w pasywachw pozycji B.III.1b) lubB.III.2e) Zaliczki na dostawy.

Zapłacone zaliczkiRównież zapłacone przez

spółkę zaliczki będą ujmowa-ne w pasywach bilansu w za-leżności od tego, co będzieprzedmiotem dostawy. Takwięc w przypadku towarówi materiałów, a także usługwykazuje się je w pozycji B.I.Zaliczki na dostawy, nato-miast środków trwałychw pozycji A.II.3 Zaliczki naśrodki trwałe w budowie.

Takie wykazanie w spra-wozdaniu zapłaconych środ-

ków pieniężnych będziewłaściwe, nawet jeżeli dokońca roku obrotowegospółka nie otrzymała faktu-ry. Potwierdzeniem dokona-nia wpłaty jest bowiem wy-ciąg bankowy, a także faktu-ra, którą spółka otrzyma napoczątku kolejnego okresusprawozdawczego.

Należy pamiętać, żew przypadku zaliczekotrzymywanych i wypłaca-nych w walutach obcychkonieczne jest ich przeli-czenie na walutę polską.Należy to uczynić wedługkursu średniego ustalone-

go dla danej waluty przezNarodowy Bank Polski obo-wiązującego na dzień bi-lansowy. W przypadku gdyrok kalendarzowy pokrywasię z obrotowym, dniem bi-lansowym jest 31 grudnia.Skutki tej wyceny należyująć odpowiednio jakoprzychody lub koszty fi-nansowe.■

PODSTAWA PRAWNA■ Art. 6 ust. 1 i 2 ustawy z 29września 1994 r. o rachunko-wości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.).

E K S P E R C I W Y J A Ś N I A J Ą

Jak zaksięgować zakupozdób choinkowychJak ująć w księgach rachunkowych zakup bombek i lampek na choinkę do firmy. Choinka będzie stała w sali konferencyjnej.

W związku ze zbliżającymi się świętamiBożego Narodzenia firmy często dokonująwydatków związanych z zakupem gadże-tów świątecznych typu: choinka, bombkiczy też inne dekoracje świąteczne. Są tokoszty ponoszone w celu poprawy atmosfe-ry i wystroju firmy. Podobnie jak Izba Skar-bowa w Poznaniu w wydanej interpretacjiindywidualnej z 13 lutego 2008 r. nrILPB3/423-235/07-2/MC, uważam, że na-leży wziąć pod uwagę fakt, że tego typu za-kupy mają charakter okazjonalny, wyjątko-wy, związany z tradycją świąt Bożego Narodzenia, które niespełniają podstawowej przesłanki reprezentacji, jaką jest wy-stawność. Tego rodzaju zakupy nie stanowią bowiem działańo charakterze wyjątkowym, specjalnym, mającym na celu oka-załe, ekskluzywne czy wytworne przedsięwzięcia, które odbie-gałyby od zwyczajowo przyjętego reprezentowania przedsię-biorstwa. W związku z powyższym zakupów tego typu nie na-leży zaliczać do kosztów reprezentacji, a co za tym idzie, moż-liwe jest zakwalifikowanie ich do kosztów podatkowych.

Ewidencja rachunkowa związana z zakupami świątecznymiprzebiegać powinna w następujący sposób: faktura dokumen-tująca zakup, (strona Ma) konto – Rozrachunki z dostawcamiw korespondencji z zespołem kont 4 lub 5. Koszty tego typu za-licza się w ewidencji księgowej do kosztów działalności opera-cyjnej jednostki i ujmuje się na koncie zespołu 4 – Pozostałekoszty rodzajowe lub koncie zespołu 5 jako koszty zarząduw cenach zakupu lub nabycia (strona Wn).■ (AP)

PODSTAWA PRAWNA■ Art. 3 ust. 1 pkt 31 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowo-ści (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.).

BOŻENAPASZKOWSKA

kierownikDepartamentu

Audytuw Europejskim

Centrum Audytu

Jak ująć środki pieniężne w drodzeJak ująć w sprawozdaniu środki pieniężne w drodze – gotówkępobraną z bankomatu. Czy poprawne będzie wykazanie ichw bilansie w pasywach w pozycji B – zobowiązaniakrótkoterminowe?

Pobranie gotówki z bankomatu należy za-księgować po stronie Wn na koncie – Kasaoraz po stronie Ma na koncie – Środki pie-niężne w drodze, na podstawie dokumentuKP. Wyciąg bankowy potwierdzający wypływz rachunku bieżącego jednostka otrzymaprawdopodobnie później i dopiero wtedy ob-ciążony zostanie rachunek bieżący kwotą po-braną z bankomatu (księgowanie strona Wnkonta – Środki pieniężne w drodze, stronaMa konta – Rachunek bieżący). Pojawia siępytanie, czy saldo Ma na koncie – Środkówpieniężnych w drodze, należy prezentować w aktywach, czy pa-sywach bilansu jako zobowiązanie krótkoterminowe.

Prawidłową prezentacją jest zmniejszenie salda środków pie-niężnych w aktywach. Zgodnie z definicją zawartą w ustawieo rachunkowości przez zobowiązanie rozumie się wynikającyz przeszłych zdarzeń obowiązek wykonania świadczeń o wiary-godnie określonej wartości, które spowodują wykorzystanie jużposiadanych lub przyszłych aktywów jednostki. Środki pienięż-ne w drodze w opisanej sytuacji nie spełniają tej definicji. Ponad-to, gdyby saldo to zostało zaprezentowane po stronie pasywów,powstałaby sytuacja podwójnego ujęcia tej samej kwoty środ-ków pieniężnych po stronie aktywów (raz jako środki pieniężnew kasie, drugi raz jako środki na rachunku bieżącym). Środkipieniężne w drodze prezentowane są zazwyczaj jako inne środ-ki pieniężne. W opisanej sytuacji saldo Ma powinno pomniej-szyć kwotę wykazywaną w pozycji środki pieniężne w kasie i narachunkach bankowych. Taki sposób prezentacji odzwierciedlafaktyczny stan środków pieniężnych posiadanych przez jednost-kę. W ten sposób zachowana zostanie podstawowa zasada pole-gająca na tym, aby zdarzenia, w tym operacje gospodarcze, uj-mować w księgach rachunkowych i wykazywać w sprawozdaniufinansowym zgodnie z ich treścią ekonomiczną.■ (AP)

PODSTAWA PRAWNA■ Art. 3 ust. 1 pkt. 20 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowo-ści (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.).

HANNA KOBUSstarszy konsultant

TPA HorwathHorodko Audit

Z A M K N I Ę C I E R O K U 2 0 0 8

Zaliczki w bilansie ujmuje sięw różnych pozycjachOtrzymaną od kontrahenta zaliczkę na poczetdostawy środków trwałych ujmuje się w bilansiejako rozliczenia międzyokresowe przychodów. Jeżeli wpłacone środki dotyczą towarów lub usług,stanowią w sprawozdaniu zaliczkę na dostawy.

Różnice kursowe trzeba wykazać Gazeta Prawna nr 239/2008 strona B14

WIĘCEJ NA TEN TEMAT

AGNIESZKA [email protected]

Zobowiązania spółkiz tytułu wszelkich podat-ków zarówno tych płaco-nych do budżetu państwa,jak i samorządu terytorial-nego ujmuje się w pasy-wach bilansu jako zobowią-zania krótkoterminowe.Właściwa w tym przypadkujest pozycja B.III. 2g) Zobo-wiązania krótkoterminowez tytułu podatków, ceł,ubezpieczeń i innychświadczeń.

W tym miejscu wykazujesię należność z tytułu nad-wyżki VAT należnego nadVAT naliczonym wynikającyz deklaracji VAT-7 (w przy-padku rozliczeń co miesiąc).W tej samej pozycji wykazu-

je się również zobowiązaniaz tytułu:■ podatku dochodowego od

osób prawnych, np. wyni-kającego z rozliczeniarocznego,

■ podatku dochodowego odosób fizycznych,

■ składek na ubezpieczeniespołeczne i zdrowotne.Można tu również ujmo-

wać podatek dochodowyi składki ZUS związanez pensjami za grudzień,które będą wypłaconew styczniu, pod warunkiemjednak, że nie zniekształcito wyniku finansowego.Wartości te można też ująćw pasywach w pozycji B.I.3Pozostałe rezerwy krótko-terminowe.

Podobnie będzie w przy-padku VAT należnego, któ-

ry wynika z faktury, ale bę-dzie stanowić zobowiąza-nie dopiero w następnymokresie sprawozdawczym.Takie sytuacje mogą po-wstać np. w przypadkuusług spedycyjnych, przeła-dunkowych, budowlanychlub budowlano-montażo-wych. W przypadku należ-nego podatku od towarówi usług można go wykazaćw pasywach bilansu albow pozycji B.III. 2g) Zobo-wiązania krótkoterminowez tytułu podatków lub teżw pozycji B.I.3 Pozostałerezerwy krótkoterminowe.Trzeba jednak pamiętać, żeujęcie go jako zobowiąza-nia jest możliwe tylkow przypadku, gdy nie znie-kształci to obrazu majątko-wego i finansowego przed-stawionego w sprawozda-niu.

Podatki wykazuje się cza-sami również jako należności.

Będzie tak np. w przypadkunadwyżki VAT naliczonegonad należnym. W tym przy-padku właściwa jest pozycjaaktywów B.II.2 b) Należnościkrótkoterminowe od pozosta-łych jednostek z tytułu podat-ków dotacji, ceł, ubezpieczeńspołecznych i zdrowotnychoraz innych świadczeń.

W tym samym miejscu uj-muje się również należnościod budżetu państwa orazbudżetów samorządowychnp.: nadpłatę podatku do-chodowego, nadpłatę podat-ku od środków transporto-wych, a także kwoty dozwrotu wynikające z decyzjiorganów podatkowych, cel-nych lub ZUS.■

PODSTAWA PRAWNA■ Art. 28 ust. 1 pkt 7, 8 ustawyz 29 września 1994 r. o rachun-kowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.).

Z A S A D Y B I L A N S O W E

Nadwyżka VAT to należność krótkoterminowa

Jak ująć zaliczkę na dostawę towaru

Spółka otrzymała od kontrahenta zaliczkę na poczet dostawy to-warów w wysokości 13 176 zł (w tym 22 proc. VAT). Została wy-stawiona faktura VAT. Natomiast towary zostaną dostarczonew następnym okresie sprawozdawczym.

Rachunek bankowy Rozrachunki z odbiorcami

1) 13 176 2) 10 800 13 176 (13) 2 376

Rozliczenie Rozliczenie VAT międzyokresowe przychodów należnego

10 800 (22 376 (3

1. Otrzymanie zaliczki na konto bankowe2. Wystawienie faktury VAT na zaliczkę3. Równoległe do operacji 2 rozliczenie VAT

W bilansie zaliczka w wysokości 10 800 zł powinna być ujętaw pasywach w pozycji B.III.2e) Zaliczki na dostawy.

Nadwyżkę VAT naliczonego nad należnym ujmuje sięw bilansie jako należności krótkoterminowe z tytułupodatków, dotacji, ceł itp.

B15


interwencja...


Jednym ze źródeł przy-chodów podlegających opo-datkowaniu podatkiem do-chodowym od osób fizycz-nych jest odpłatne zbycienieruchomości oraz prawustanowionych na nieru-chomościach, jeżeli nie na-stępuje w wykonaniu dzia-łalności gospodarczej i zo-stało dokonane przed upły-wem pięciu lat, licząc odkońca roku kalendarzowe-go, w którym nastąpiło na-bycie lub wybudowanie.

Przychodem z odpłatne-go zbycia w drodze zamianynieruchomości lub prawmajątkowych u każdej zestron umowy przenoszącejwłasność jest wartość nieru-chomości lub prawa zbywa-nego w drodze zamiany.

Przychodów tych nie łą-czy się z pozostałymi przy-chodami i podlegają oneopodatkowaniu 10-proc.zryczałtowanym podatkiemod przychodu (dotyczy tonieruchomości i praw ma-jątkowych nabytych przed1 stycznia 2007 r.) lub 19-proc. podatkiem od do-chodu (dotyczy to nieru-chomości i praw majątko-

wych nabytych po 31 grud-nia 2006 r.).

Jeżeli przedmiotem zby-cia jest nieruchomość naby-ta przed 1 stycznia 2007 r.,wówczas podatek jest płatnybez wezwania w terminie 14dni od dnia zamiany na ra-chunek urzędu skarbowegowłaściwego według miejscazamieszkania podatnika.Osoba, która dokonała za-miany, składa w tym samymterminie deklarację PIT-23.

Jednak w przypadku gdyprzedmiotem zamiany sąwyłącznie znajdujące się naterytorium Polski: budynkimieszkalne, ich części lubudziały w takich budynkach,lokale mieszkalne stanowią-ce odrębną nieruchomośćlub udziały w takim lokalu;spółdzielcze własnościoweprawo do lokalu mieszkalne-go, prawo do domu jednoro-dzinnego w spółdzielnimieszkaniowej lub udziałw tych prawach; grunt,udział w gruncie albo prawoużytkowania wieczystegogruntu lub udział w takimprawie, związanych z bu-dynkiem lub lokalem o cha-rakterze mieszkalnym – to

przychód uzyskany z zamia-ny tych nieruchomości pod-lega w całości zwolnieniuz opodatkowania.

W odniesieniu do nieru-chomości i praw majątko-wych nabytych po 31 grud-nia 2006 r. podatnik dokonu-jący zamiany płaci podatekdochodowy w wysokości 19proc. uzyskanego dochodu.

Podstawą obliczenia po-datku jest dochód, będącyróżnicą pomiędzy przycho-dem z zamiany a kosztamiuzyskania przychodu usta-lonymi zgodnie z art. 22 ust.6c i 6d ustawy o PIT, po-większoną o sumę odpisówamortyzacyjnych, dokona-nych od zbywanych nieru-chomości lub praw.

Podatek dochodowy wy-kazuje się w zeznaniu rocz-nym: PIT-36 dla osób pro-wadzących działalność go-spodarczą i uzyskującychdochody za pośrednictwempłatnika, PIT-36L dla osóbprowadzących działalnośćgospodarczą opodatkowanąwedług 19-proc. stawki po-datku, PIT-38 dla osób uzy-skujących przychody z kapi-tałów pieniężnych.

Podatnik zobowiązanyjest sam obliczyć wysokośćpodatku, zadeklarować gow zeznaniu i wpłacić dourzędu skarbowego w ter-minie złożenia tego zezna-nia.

Wolne od podatku do-chodowego są natomiastprzychody uzyskane z za-miany: budynku mieszkal-nego, jego części lub udziałuw takim budynku; lokalumieszkalnego stanowiącegoodrębną nieruchomość lubudziału w takim lokalu;spółdzielczego własnościo-wego prawa do lokalumieszkalnego lub udziałuw takim prawie; prawa dodomu jednorodzinnegow spółdzielni mieszkanio-wej lub udziału w takim pra-wie – jeżeli podatnik był za-meldowany w takim budyn-ku lub lokalu na pobyt stałyprzez okres nie krótszy niż12 miesięcy przed datą zby-cia. Warunkiem zastosowa-nia zwolnienia jest złożeniew urzędzie skarbowymw terminie do 30 kwietnia2009 r. oświadczenia, że po-datnik spełnia warunki dozwolnienia.

Jak opodatkować zamianę mieszkańPodatniczka chce zawrzeć umowę zamiany mieszkań. Planuje też zakup mieszkania i chce je później zamienićna większe i droższe. Różnica między mieszkaniami to ok. 60 tys. zł. – Kiedy najkorzystniej dokonać zakupu? Czy przy umowie zamiany zapłacę podatek dochodowy, jeżeli mieszka-nie zostanie kupione po 1 stycznia 2009 r. i zamienione na inny lokal mieszkaniowy – pyta pani Małgorzataw liście do redakcji. O zasady opodatkowania zamiany mieszkań zapytaliśmy Izbę Skarbową w Gdańsku. Natomiast o rozwiązanieproblemu naszej czytelniczki – Macieja Kulawika z Allen & Overy, A. Pędzich.

Zakładam, że przedmiotem zamiany będą mieszkania po-łożone w Polsce oraz że chodzi o mieszkania stanowiące od-rębną nieruchomość lub będące przedmiotem spółdzielcze-go własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.

Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami, wolne odpodatku dochodowego są przychody uzyskane z odpłatnegozbycia m.in. lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębnąnieruchomość, a także spółdzielczego własnościowego pra-wa do lokalu mieszkalnego, jeżeli podatnik był zameldowa-ny w takim lokalu na pobyt stały przez okres nie krótszy niż12 miesięcy przed datą zbycia (uwaga, dla celów zwolnieniapowinno się również uwzględnić okres zameldowania przednabyciem mieszkania). Niestety, zwolnienie obowiązywaćbędzie wyłącznie w stosunku do mieszkań nabytych pomię-dzy 1 stycznia 2007 r. a 31 grudnia 2008 r. Zatem jedynie je-żeli mieszkanie zostałoby nabyte jeszcze w tym roku i podat-nik spełniałby wskazany warunek uprawniający do zwolnie-nia, nie podlegałby opodatkowaniu z tytułu zamiany. Pamię-tać przy tym należy, że podatnik powinien dopełnić wymoguzgłoszenia okoliczności, że spełnia warunki do zwolnieniaw stosownym urzędzie skarbowym w terminie 14 dni oddnia zamiany.

Od 1 stycznia 2009 r. w miejsce obecnie obowiązującegozwolnienia będzie obowiązywać zwolnienie w pewnej mierzepodobne do obowiązującego przed 2007 rokiem. Wolny od po-datku dochodowego będzie dochód uzyskany z odpłatnegozbycia m.in. lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieru-chomość i spółdzielczego własnościowego prawa do lokaluw proporcji, w jakiej pozostawać będzie przychód wydatkowa-ny przez podatnika na własne cele mieszkaniowe do całościprzychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości. Przedstawmyto na przykładzie: jeżeli podatnik sprzeda nieruchomość za1000, przy czym osiągnie dochód w wysokości 200, a następ-nie połowę tego przychodu, tj. 500, podatnik wydatkuje nawłasne potrzeby mieszkaniowe, wolne od podatku będzie 100[200x (500/1000)]. Przy obliczaniu proporcji należy uwzględ-nić jedynie te udokumentowane wydatki, które podatnik po-niesie począwszy od dnia zbycia, nie później niż w okresie

dwóch lat od końca roku podatkowego,w którym odpłatne zbycie nastąpiło.

Należy też zwrócić uwagę, że w od-różnieniu od przepisów obowiązującychprzed 2007 rokiem, dochód nie będziepodlegał 10-proc. zryczałtowanemu po-datkowi od przychodu, lecz 19-proc.

Odnosząc te zasady do pytania podat-nika, według obecnego stanu prawnegoumowa zamiany nie będzie podlegać po-datkowi dochodowemu jedynie wtedy,gdy podatnik spełni opisane warunki douzyskania zwolnienia (okres 12 miesięcyzameldowania na pobyt stały). Nato-miast nabycie mieszkania po 1 stycznia2009 r., a następnie jego zamiana nie po-winna skutkować opodatkowaniem nie-zależnie od okresu, w którym podatnikbędzie w kupionym mieszkaniu zamel-dowany. Zgodnie z nowymi przepisami,w przypadku zamiany mieszkań za wy-datki poniesione na własne cele mieszka-niowe należy uważać wartość mieszka-nia otrzymywanego w zamian. Ponieważw przypadku podatnika mieszkanie, któ-re otrzyma w zamian, jest warte więcej niż mieszkanie, którezamienia, zatem jego przychód w całości zostanie przezna-czony na własne cele mieszkaniowe i z jego perspektywy za-miana w ogóle nie będzie opodatkowana PIT. ■

PODSTAWA PRAWNA■ Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fi-zycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Opracowała EWA [email protected]

MACIEJ KULAWIK radca prawny

współpracującyz Allen & Overy,

A. Pędzich

IZBA SKARBOWA W GDAŃSKU WYJAŚNIŁA GP

EKSPERT WYJAŚNIA

■ W poz. 5 części A zeznania PIT-28 trzebawpisać adres właściwego urzędu skarbo-wego. Co znaczy – właściwego, jeśli jestemzameldowany w innym miejscu niż miesz-kam?

Przepisy ustawy o ryczałcie jako właści-wy określają urząd skarbowy miejsca za-mieszkania, a nie zameldowania podatni-ka. Trzeba o tym pamiętać, gdyż pojęcia tenie są tożsame. Miejscem zamieszkaniaosoby fizycznej jest miejscowość, w którejosoba ta przebywa z zamiarem stałego po-bytu, pracuje, prowadzi działalność gospo-darczą itp. I właśnie adres urzędu skarbo-wego właściwego dla tego miejsca podat-nik podaje w zeznaniu. Nie trzeba więcprzy wypełnianiu tej rubryki uwzględniaćadresu zameldowania stałego czy czaso-wego. Nie ma tu także znaczenia miejscepołożenia wynajmowanej nieruchomości.

Również w części B zeznania podatnik podaje adres swoje-go zamieszkania, a nie zameldowania.

■ Jaki jest limit dla najmu obowiązujący w 2008 roku dla staw-ki 8,5 proc. i jak rozliczać się po jego przekroczeniu?

Wysokość ryczałtu od przychodów z najmu wynosi 8,5 proc.do wysokości przychodów nieprzekraczających równowartości4 tys. euro. W celu przeliczenia limitu przychodów należy za-stosować średni kurs euro ogłaszany przez Narodowy BankPolski z 1 października roku poprzedzającego rok podatkowy.Dla 2008 roku wysokość tego limitu po przeliczeniu na złotewynosi 15 072 zł. Jeśli więc przychody z najmu, podnajmu lubdzierżawy przekroczą 2008 roku kwotę 15 72 zł, to podatnicyzapłacą od nadwyżki ponad ten limit 20-proc. ryczałt.

Przykładowo podatnik uzyskuje z najmu mieszkania 1,5 tys.zł miesięcznie. Z tego tytułu płaci co miesiąc ryczałt wedługstawki 8,5 proc., który wynosi 1500 x 8,5 proc. = 127,5 zł. Po10 miesiącach (w październiku) jego przychód z tego tytułuwyniesie już 15 tys. zł. Zatem w listopadzie przychód przekro-czy wysokość limitu – 15 072 zł i podatnik od nadwyżki zapła-ci już ryczałt według stawki 20 proc. Ryczałt za listopad będziewięc sumą dwóch kwot: jedna to opodatkowana stawką 8,5proc. brakująca do limitu kwota, w tym przypadku wyniesieona 72 zł, gdyż 15 072 zł – 15 000 zł = 72 zł, a więc ryczałt wy-niesie 72 zł x 8,5 proc. = 6,12 zł, a druga kwota to opodatko-wana stawką 20 proc. nadwyżka ponad limit, czyli 1500 zł –72 zł = 1428 zł, a ryczałt to 1428 zł x 20 proc. = 285,60 zł. Cał-kowita kwota ryczałtu za listopad wyniesie więc 6,12 zł +285,60 zł = 291,72 zł. Natomiast przychód za grudzień będziejuż w całości opodatkowany 20-proc. stawka ryczałtu i wynie-sie 1500 zł x 20 proc. = 300 zł.

■ Z jakich ulg mogą korzystać podatnicy rozliczający się za po-mocą PIT-28?

Podatnicy rozliczający przychody z najmu za pomocą zezna-nia PIT-28 mogą korzystać z większości ulg podatkowych. I takod podatku mogą odliczyć składkę ZUS na ubezpieczenie zdro-wotne w wysokości 7,75 proc. podstawy wymiaru, a także mogądokonać darowizny na rzecz organizacji pożytku publicznegodo wysokości 1 proc. podatku należnego wynikającego z rozli-czenia rocznego. Ponadto mogą odliczyć podatek zapłacony zagranicą, ale w kwocie nie wyższej niż polski podatek przypada-jący proporcjonalnie na dochód zagraniczny. Składający PIT-28nie mogą natomiast korzystać z ulgi prorodzinnej.

Od dochodu (przychodu) podatnicy ci mogą odliczyć bez li-mitu składki ZUS na ubezpieczenie społeczne, mogą dokonaćdarowizny na cele: pożytku publicznego, kultu religijnego,krwiodawstwa. W tym przypadku limit wynosi 6 proc. docho-du (przychodu). Ponadto mogą korzystać z ulgi rehabilitacyj-nej, ulgi na internet – limit 760 zł, a także odliczyć poniesionestraty – nie więcej niż 50 proc. rocznie, a całość można rozli-czyć w ciągu pięciu lat. Warunkiem korzystania z ulg jest to, bytych samych ulg nie odliczać po raz drugi od dochodów (przy-chodów) opodatkowanych według zasad ogólnych.■

Oprac. EC

Rozliczanie najmuopodatkowanegoryczałtemDo 2 lutego 2009 r. podatnicy, którzy rozliczają dochodyuzyskane z najmu, podnajmu lub dzierżawy w formieryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, musząrozliczyć się z fiskusem. Warto więc przygotować sięwcześniej do wypełnienia PIT-28 oraz załączników PIT-28/A lub PIT-D i PIT-O. Podczas ostatniego dyżuruczytelnicy najczęściej pytali:

KRZYSZTOF KOŚLICKIekspert GP

B16


PIT 2009



Przedsiębiorcy opłacającypodatek dochodowy od osóbfizycznych mogą wybraćopodatkowanie na zasadachliniowego PIT. W takim przy-padku będą musieli opłacaćpodatek według 19-proc.stawki.

Decydując się na wybór li-niowego PIT, trzeba dobrzerozważyć wszystkie za i prze-ciw. Otóż podatnicy, którzybędą opodatkowani PIT, niebędą mogli skorzystać z pew-

nych preferencji przy rozli-czeniach. Mowa tu o możli-wości rozliczenia się wspól-nie z małżonkiem lub jako ro-dzic samotnie wychowującydziecko. Przepisy ustawyo PIT wskazują bowiem, że tesposoby opodatkowania niemają zastosowania w sytu-acji, gdy chociażby do jedne-go z małżonków lub osoby sa-motnie wychowującej dziecilub do jej dziecka mają zasto-sowanie przepisy o liniowymPIT lub ustawy o zryczałto-wanym podatku dochodo-wym lub ustawy o podatkutonażowym.

Wybór opodatkowaniaPodatnicy mogą wybrać

sposób opodatkowania do-chodów z pozarolniczej dzia-łalności gospodarczej na za-sadach liniowego PIT. Niekażde działania podatnikabędą jednak działalnością

gospodarczą. Jak wyjaśniłWSA we Wrocławiu w wyro-ku z 19 czerwca 2007 r.(sygn. akt I SA/Wr 200/07;niepublikowany), uprawia-nie sportu nie jest działalno-ścią gospodarczą, a przycho-dy z tego tytułu nie zaliczająsię do źródła, którym jest po-zarolnicza działalność gospo-darcza, i nie mogą być opo-datkowane podatkiem linio-wym.

Podatnicy, którzy zdecy-dują się na liniowy PIT, są zo-bowiązani do złożenia wła-ściwemu naczelnikowi urzę-du skarbowego do 20 stycz-nia roku podatkowegopisemnego oświadczeniao wyborze tego sposobu opo-datkowania, a jeżeli podatnikrozpoczyna prowadzenie po-zarolniczej działalności go-spodarczej w trakcie roku po-datkowego – do dnia poprze-dzającego dzień rozpoczęciatej działalności, nie późniejjednak niż w dniu uzyskaniapierwszego przychodu.

Wybór sposobu opodatko-wania dokonany w oświad-czeniu dotyczącym liniowe-go PIT ma zastosowanie rów-nież do lat następnych, chy-ba że podatnik, w terminiedo 20 stycznia roku podatko-wego, zawiadomi w formiepisemnej właściwego naczel-nika urzędu skarbowegoo rezygnacji z tego sposobuopodatkowania lub złożyw tym terminie pisemnywniosek lub oświadczenieo zastosowanie form opodat-kowania określonych w usta-wie o zryczałtowanym po-datku dochodowym.

Trzeba zaznaczyć, że w sy-tuacji, gdy podatnik:■ prowadzi działalność go-

spodarczą samodzielniei jest wspólnikiem spółkilub spółek niemającychosobowości prawnej,

■ jest wspólnikiem spółekniemających osobowościprawnej

wybór liniowego PIT doty-czy wszystkich form prowa-dzenia tej działalności, doktórych mają zastosowanieprzepisy ustawy o PIT.

Podatnicy, którzy dochodyz działów specjalnych pro-dukcji rolnej ustalają na pod-stawie prowadzonych ksiąg,również mogą wybrać sposóbopodatkowania tych docho-dów na zasadach podatku li-niowego. W tym przypadkusą zobowiązani do złożeniawłaściwemu naczelnikowiurzędu skarbowego do 30 li-stopada roku poprzedzające-go rok podatkowy pisemnegooświadczenia o wyborze tegosposobu opodatkowania. Wy-bór sposobu opodatkowaniadokonany przez rolnika doty-czy również lat następnych,

chyba że podatnik, w termi-nie do 30 listopada roku po-przedzającego rok podatko-wy, zawiadomi w formie pi-semnej właściwego naczelni-ka urzędu skarbowegoo rezygnacji z tego sposobuopodatkowania.

Wysokość podatkuPodatek dochodowy od

dochodów z pozarolniczejdziałalności gospodarczejlub działów specjalnych pro-dukcji rolnej uzyskanychprzez podatników, którzywybrali opodatkowanie li-niowym PIT, wynosi 19 proc.podstawy obliczenia podat-ku. Podstawą obliczenia po-datku jest dochód.

Warto wiedzieć, że dochódten podatnicy mogą pomniej-

szać o składki na ubezpiecze-nie społeczne zapłaconew roku podatkowym bezpo-średnio na własne ubezpie-czenia emerytalne, rentowe,chorobowe oraz wypadkowepodatnika oraz osób z nimwspółpracujących.

Trzeba jednak pamiętać, żeskładki ubezpieczeniowegonie zawsze będą mogły zostaćuwzględnione przez podatni-ka. Składki na ubezpieczeniespołeczne podlegają odlicze-niu od dochodu, o ile nie zo-stały: zaliczone do kosztówuzyskania przychodów lubodliczone od dochodów opo-datkowanych na zasadachskali PIT, lub odliczone odprzychodów na podstawieustawy o zryczałtowanym po-datku dochodowym.

Liniowy a poprzednia pracaPodatnik, który był za-

trudniony np. na umowęo pracę, a następnie otworzyłwłasną firmę, która miałaidentyczny zakres, jak przyzatrudnieniu u pracodawcy,przedsiębiorca nie będziemiał prawa do liniowegoopodatkowania. Zgodnie

z przepisami ustawy o PIT,jeżeli podatnik, który wybrałsposób opodatkowania linio-wym PIT, uzyska z działalno-ści gospodarczej prowadzo-nej samodzielnie lub z tytułuprawa do udziału w zyskuspółki niemającej osobowo-ści prawnej przychody zeświadczenia usług na rzeczbyłego lub obecnego praco-dawcy, odpowiadającychczynnościom, które podatniklub co najmniej jeden zewspólników:■ wykonywał w roku po-

przedzającym rok podat-kowy, lub

■ wykonywał lub wykonujew roku podatkowym,

■ w ramach stosunku pracylub spółdzielczego stosun-ku pracy,

– podatnik ten traci w rokupodatkowym prawo do opo-datkowania na zasadach li-niowego PIT i jest zobowią-zany do wpłacenia zaliczekod dochodu osiągniętego odpoczątku roku, obliczonychprzy zastosowaniu skali po-datkowej oraz odsetek zazwłokę od zaległości z tytułutych zaliczek.

Jako ilustrację tej zasadymożna zacytować wyrok WSAw Gliwicach z 12 grudnia2007 r. (sygn. akt I SA/Gl805/07; niepublikowany),w którym sąd podkreślił, żewykonywanie przez radcęprawnego w ramach działal-ności gospodarczej na rzeczbyłego pracodawcy czynnościpolegających na świadczeniupomocy prawnej nie odpo-wiada czynnościom wykony-wanym uprzednio w ramachstosunku pracy w charakterzereferenta prawnego, a tym sa-mym nie pozbawia go możli-wości opodatkowania przy-chodów z tej działalności nazasadach liniowego PIT.

Również WSA w Poznaniuw wyroku z 1 marca 2007 r.(sygn. akt I SA/Po 1138/06;niepublikowany) wskazał, żesam fakt zatrudnienia na eta-cie pracownika w kancelariiadwokacko-radcowskiej,

a następnie wykonywaniem.in. na rzecz tej samej kan-celarii usług prawniczych,ale już przez radcę prawne-go, w żadnym przypadku niemoże zostać uznane za odpo-wiadające czynnościom, któ-re podatnik wykonywał lubwykonuje w ramach stosun-ku pracy, czego wymaga art.9a ust. 3 ustawy o podatkudochodowym od osób fizycz-nych. Samodzielność radcyprawnego wyklucza podle-głość od poleceń, które for-mułowane są w stosunku dopracowników.■

PODSTAWA PRAWNA■ Ustawa z 26 lipca 1991 r. o po-datku dochodowym od osób fizycz-nych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14,poz. 176 z późn. zm.).

W Y B Ó R F O R M Y O P O D A T K O W A N I A

Zaletą rozliczenia podatku dochodowegow formie liniowej jest stała stawkaPodatnicy osiągający dochody z pozarolniczejdziałalności gospodarczej mogą wybraćopodatkowanie 19-proc. liniowym podatkiemdochodowym od osób fizycznych. Zawiadomienieo wyborze liniowego PIT trzeba złożyć do 20 stycznia.

Partnerem raportu jest

18 grudnia 2008 roku w Gazecie Prawnej ukaże się

Raport podatkowy VATTematyka:

• Jak poprawić cash-fl ow i efektywniej rozliczać podatek VAT • Raport Ernst & Young dotyczący zmian w zakresie podatku VAT

Rozliczenie dochodów zagranicznych

Jeżeli podatnik o nieograniczonym obowiązku podatkowym osiągarównież dochody z tytułu działalności wykonywanej poza terytoriumRzeczypospolitej Polskiej lub ze źródeł przychodów znajdującychsię poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a dochody te nie sązwolnione od opodatkowania na podstawie umowy o unikaniu po-dwójnego opodatkowania lub gdy z państwem, w którym dochodysą osiągane, Polska nie zawarła umowy o unikaniu podwójnegoopodatkowania, dochody te łączy się z dochodami ze źródeł przy-chodów położonych na terytorium RP. W tym przypadku od podatkuobliczonego od łącznej sumy dochodów odlicza się kwotę równąpodatkowi dochodowemu zapłaconemu w obcym państwie. Odli-czenie to nie może jednak przekroczyć tej części podatku obliczo-nego przed dokonaniem odliczenia, która proporcjonalnie przypa-da na dochód uzyskany w obcym państwie. W przypadku podatnika o nieograniczonym obowiązku podatkowymuzyskującego wyłącznie dochody z tytułu działalności wykonywanej po-za terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub ze źródeł przychodów znaj-dujących się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, które nie sązwolnione od podatku dochodowego na podstawie umowy o unikaniupodwójnego opodatkowania, lub gdy z państwem, w którym dochodysą osiągane, Rzeczpospolita Polska nie zawarła umowy o unikaniu po-dwójnego opodatkowania, zasadę proporcjonalnego odliczenia.Ważne

Przepisy nie pozwalają i niedają możliwości, aby podat-nicy prowadzący pozarolnicządziałalność w formie spółkicywilnej osób fizycznych czyspółki jawnej osób fizycznychmogli wybrać odmienne dlasiebie formy opodatkowania

Ważne

Dochodów z pozarolniczej dzia-łalności gospodarczej lub dzia-łów specjalnych produkcji rol-nej, opodatkowanych liniowymPIT, nie łączy się z dochodamiopodatkowanymi na innych za-sadach, np. według skali PIT

Ważne

Od 2009 roku w przypadkudochodów mieszczących sięw granicach pierwszego prze-działu skali podatkowej, po-datek liniowy ze stawką 19proc. może być nieopłacalny.Dla takich dochodów skalaPIT będzie przewidywać 18-proc. podatek.

reklama

Ważna data

30 kwietnia 2009 r.to ostatni dzień na złożenie PIT-36L za 2008 rok

tygodnik podatkowy z 15 grudnia 08 (nr 244)

Documents

Transcript of tygodnik podatkowy z 15 grudnia 08 (nr 244)