Trzy scenariuszedla bibliotek

Alek Tarkowski

Centrum cyfrowe / Creative Commons Polska

Dzień dobry.Nazywam się Alek Tarkowski i jestem bibliotekarzem.

20 lat temu

20 lat temu

20 lat później?

PROJEKT „SCENARIUSZE PRZYSZŁOŚCI BIBLIOTEK”> Grupa ekspertów> Perspektywa interdyscyplinarna, użytkownika> Jakie będą biblioteki publiczne w roku 2030?

BIBLIOTEKI DZISIAJ

BIBLIOTEKA?> czytelnictwo - książka - udostępnianie - wolny dostęp -> zasoby ludzkie - kadra - organizacja pracy - kultura bibliotekarek> przestrzeń - cisza - organizacja przestrzeni - kurz - zamknięcie

Bibliotekidzisiaj

ALE TEŻ:> Biblioteka domowa> Biblioteka programistyczna> Biblioteka sampli> Biblioteka cyfrowa> „Internet to wielka biblioteka”

Bibliotekidzisiaj

FUNKCJE BIBLIOTEK> dostęp do wiedzy / informacji / kultury> hierarchizacja / selekcja / porządkowanie> miejsce publiczne> zasób / zbiór / digitalizacja / archiwizacja > wyrównywanie szans

Bibliotekidzisiaj

v

ALTERNATYWY> serwisy społecznościowe i sieciowe, sieci znajomych, pożyczanie, wymiana, inne instytucje kultury, podróże> szkoła, rodzina, krytycy kulturalni, Google, > kawiarnie, media publiczne> chomikuj.pl> organizacje pozarządowe

KONTEKST: dzisiaj

Jaka kultura?

Od kultury książki...

Kultura cyfrowa, kultura w chmurze

Kultura w kieszeni

Poza instytucjami, z dala od instytucji

Kultura entuzjastów

Kultura analogowa, kultura fizyczna

Fot. twicepix@Flickr, CC BY-SA

Craft

PRZYSZŁOŚĆ BIBLIOTEK

Biblioteki jak soczewki – punkty skupienia kluczowych trendów kulturowych

Przyszłość bibliotek

Przewidywanie przyszłości nie jest proste

Przyszłość bibliotek

Czynniki niepewności

Przyszłość bibliotek

Aktywność państwa, siła ingerencji w kulturę

Kształt systemu ochrony praw autorskich

Trzy scenariusze przyszłości bibliotek

Słabepaństwo

Silnepaństwo

Silneprawo

Słabepaństwo

Słabeprawo

Kultura w podziemiu

TwórczadestrukcjaTwórczadestrukcja

Panoptikon

Kornukopia

Twórczadestrukcja

PanoptikonKultura w podziemiu

Kornukopia

Panoptikon

+łatwość dotarcia do treści cyfrowych+pełna kontrola korzystania+konsumenci pragną wygody i bezpieczeństwa+restrykcyjna regulacja obrotu

Panoptikon

+system publicznego dostępu do zasobów kultury jako uzupełnienie – publiczne media, szkoły, biblioteki+biblioteka - dobrze wyposażone multimedialne centrum+selekcja treści przez bibliotekarza pod presją marketingową+karta biblioteczna – przepustka i narzędzie kontroli+silny kanon i mainstream

Panoptikon

+internet jako przestrzeń kontroli i cenzury+(pozainstytucjonalna) przestrzeń kultury analogowej jako przestrzeń swobody+kultura niezależna rozkwita poza instytucjami kultury, w tym bibliotekami

Kultura w podziemiu

+wyczerpane kryzysem fnansowym państwo wycofuje się+brak kontynuacji projektów infrastrukturalnych+restrykcyjne prawo autorskie ogranicza dozwolony użytek, wymusza opłaty licencyjne

Kultura w podziemiu

+Komercyjne „klubokawiarnie” jako podstawowe instytucje kultury+Przetrwanie publicznego systemu dostępu do kultury zależy od inicjatyw lokalnych+Alternatywne klubokawiarnie jako oferta niszowa

Kultura w podziemiu

+Niezależna, lokalna, analogowa, amatorska kultura – ale czy w bibliotekach?

Twórczadestrukcja

+liberalny rynek dóbr kultury – rozkwit wydawców, pośredników, kanałów, obiegów, treści+powszechny i tani dostęp do kultury w postaci cyfrowej

Twórczadestrukcja

+biblioteki z trudem konkurują z kulturą dostępną online+ szansą jest bezpośrednie doświadczenie, kontakt z żywą osobą

Twórczadestrukcja

+ biblioteki jako ekskluzywne kluby+ przestają pełnić funkcję powszechnej, masowej instytucji kultury

+20 lat to nie tak dużo czasu+ zmiana technologiczna jako pewny trend+ kluczowe czynniki niepewności nie dotyczą gadżetów – lecz instytucji i regulacji

Przyszłość bibliotek

Czy biblioteki zmienią się radykalnie, czy nie?

Przyszłość bibliotek

„Najlepszym sposobem na przewidzenie przyszłości jest jej tworzenie”

Alan Kay

Przyszłość bibliotek

Dziękuję.