Tom 4(1) ISSN 1509-9709 Notatki ENtomologiczNE · 2019-03-12 · Szata rośli a zbioro isk ł ko...

ISSN 1509-9709

Notatki ENtomologiczNE

Tom 4(1)

Redakcja / Editorial Staff Redaktor Naczelny / Managing Editor: Andrzej S. Jadwiszczak (Olsztyn)

Sekretarz / Secretary: mgr Łukasz Auguścik Redaktor Tematyczny / Subject Editor: dr Cezary Bystrowski – biologia, morfologia / biology,

morphology (Warszawa) Redaktor Tematyczny / Subject Editor: dr Piotr WęgrzynoWicz – zoogeografia, faunistyka,

ekologia, ochrona / zoogeography, faunistics, ecology, conservation (Warszawa) Redaktor Językowy / Language Editor: dr Małgorzata E. HufleJt (Rzeszów)

Adres redakcji – Address of the Editorial Office Notatki Entomologiczne

Wydawnictwo Mantis ul. Słowicza 11, 11-041 Olsztyn, Polska e-mail: [email protected]

Rada naukowa – Scientific Advisory Board prof. dr hab. Jerzy Borowski (Warszawa)

prof. dr hab. Jarosław Buszko (Toruń)dr hab. prof. UWM Stanisław czacHorowski (Olsztyn)

prof. dr hab. Jerzy Gutowski (Białowieża)dr Wojciech JędryczkoWski (Warszawa) dr hab. Tomasz Mokrzycki (Warszawa)

czasopismo recenzowane – peer reviewed journal

© Copyright by Wydawnictwo Mantis, 2019

ISSN 1509-9709

Data publikacji / Publication date: 15.03.2019

Czasopismo wydawane przez Wydawnictwo Mantis przy współpracy Fundacji proNauka.Journal published by Mantis Publishing Company in cooperation with the Foundation proNauka.

Adres wydawcy / Publisher’s address:Wydawnictwo Mantis, ul. Słowicza 11, 11-041 Olsztyn, Poland

Tel. (+48) 602 587 136, e-mail: [email protected]

Druk / Printed by: Drukarnia „Gutgraf”, OlsztynNakład 50 egz.

Na okładce: Labidostomis longimana (LinnAeus, 1761), fot. A.S. Jadwiszczak

Front cover: Labidostomis longimana (LinnAeus, 1761), phot. by A.S. Jadwiszczak

Bzygowate (Diptera: Syrphidae) rezerwatu „Łęg nad Swelinią”Hover flies (Diptera: Syrphidae) of the �� ad S�eli�i�� reserve�� ad S�eli�i�� reserve

Robert Żóralski1, Jan Krzysztof kowalczyk2

1 ul. Nor�ida 9, 84-240 Reda; e-mail: robert@i�sects.pl2 ul. Matejki 13/45, 81-407 Gdy�ia

Abstrakt. W trakcie bada�ia przepro�adzo�e��o � latach 2017–18 � rezer�acie przyrody „�� ad S�eli�i��, zlokalizo�a�ym �a tere�ie miasta Gdy�i i � ��ra�icach Trójmiejskie��o Parku Krajobrazo�e��o, st�ierdzo�o 109 ��atu�kó� muchó�ek bzy��o�atych, � tym 5 ��atu�kó� �ymie�ia�ych � Czer�o�ej Liście z�ierz�t ��i��cych i za��rożo�ych � Polsce. Trzy spośród �ykaza�ych ��atu�kó� to muchó�ki z�i�za�e z potokami o pod��órskim charakterze.

Słowa kluczowe: Diptera, Syrphidae, fau�istyka, rezer�aty przyrody, Trójmiejski Park Krajobrazo�y, Gdy�ia.

Abstract. Duri�� the research co�ducted i� 2017–18 i� the �� ad S�eli�i�� ature reserve, located i� the city of Gdy�ia (Norther� Pola�d) a�d �ithi� the Trójmiejski La�d-scape Park, 109 species of hover flies �ere fou�d, i�cludi�� 5 species listed i� the Red List of e�da��ered a�d threate�ed a�imals i� Pola�d. Three of the species are flies closely associated �ith streams.

Key Words: Diptera, Syrphidae, fau�istics, �ature reserves, Trójmiejski La�dscape Park, Gdy�ia.

WSTĘP

Obszary podle��aj�ce ochro�ie pra��ej, � szcze��ól�ości rezer�aty przyrody, których ut�orzo�o � Polsce dot�d około 1 500 (Centralny rejestr…), s� �ci�ż słabo zi��e�ta-ryzo�a�e pod k�tem e�tomofau�y. Jako że bada�ia fau�istycz�e s� szcze��ól�ie istot�e dla rezer�ató� o pod�yższo�ym stop�iu za��roże�ia skutkami działal�ości czło�ieka, �p. tych zlokalizo�a�ych �a tere�ie a��lomeracji miejskich, �a tere�ie Gdy�i � ślad za i��e�tary-zacj� muchó�ek Syrphidae rezer�atu „K�pa Redło�ska�� i tere�ó� przyle��łych (Żóralski i kowalczyk 2017), przepro�adzo�o � latach 2017 i 2018 bada�ie zmierzaj�ce do �st�p-�ej �aloryzacji o�adó� rezer�atu „�� ad S�eli�i��, � tym muchó�ek bzy��o�atych (Syrphidae).

Syrphidae to rodzi�a muchó�ek zróż�ico�a�a pod �z��l�dem fau�istycz�ym, repreze�-to�a�a � Polsce przez po�ad 400 ��atu�kó� i � poró��a�iu z i��ymi rodzi�ami dość dobrze poz�a�a. Postaci dorosłe s� melitofa��ami, przez co peł�i� bardzo �aż�� rol� � przyrodzie jako zapylacze rośli� ziel�ych, drze� oraz krze�ó� (Bańkowska 1981).

Dotychczaso�e bada�ia i��ych rodzi� muchó�ek � „��u �ad S�eli�i�� ykazały obec�ość �a tere�ie rezer�atu ��atu�kó� o pół�oc�ym i ��órskim typie rozmieszcze�ia. Po-da�o st�d 49 ��atu�kó� kuczma�ó� (Ceratopo��o�idae), � tym 4 ��atu�ki boreal�o-��órskie

2 Notatki Entomologiczne 4(1)

po raz pier�szy odkryte �a tere�ach �izi��ych Polski (Gwizdalska-kentzer 2011), a także 2 �o�e dla Polski ��atu�ki ochotko�atych (Chiro�omidae) z plemie�ia Ta�ytarsi�i: Microp-sectra wagneri (sieB.) oraz Neozavrelia cuneipennis (edw.) (Giłka i JaŻdŻewska 2012).

Celem �i�iejszej pracy jest preze�tacja składu ��atu�ko�e��o muchó�ek Syrphidae rezer�atu „�� ad S�eli�i�� oraz uzupeł�ie�ie �iedzy o �yst�po�a�iu bzy��o�atych � Trójmiejskim Parku Krajobrazo�ym, �a które��o obszarze zlokalizo�a�y jest rezer�at. Jak dot�d z obszaru rezer�atu (�a podsta�ie materiału z 2003 roku, jeszcze przed je��o ut�orze�iem) z�a�e s� tylko d�a pospolite ��atu�ki bzy��o�atych: Eristalis nemorum (L.) i Sericomyia silentis (Harr.) (Żóralski i kowalczyk 2015), a cztery kolej�e �ykaza�o �ad sta�em zlokalizo�a�ym �a Pola�ie Ber�ado�skiej (poza rezer�atem): Chrysogaster sol-stitialis (Fall.), Helophilus affinis wahl., Helophilus hybridus lw, Volucella inanis (L.) (kowalczyk 2004).

TEREN BADAŃ

Rezer�at przyrody „�� ad S�eli�i�� zlokalizo�a�y jest �a obszarze admi�istracyj-�ym miasta Gdy�i. Został ut�orzo�y � 2005 roku �a po�ierzch�i 13,40 ha, celem za-cho�a�ia lasó� ł��o�ych i ��r�do�ych � doli�ie potoku S�eli�ia oraz ochro�y sta�o�isk chro�io�ych i rzadkich ��atu�kó� rośli�. St�ierdzo�o tu po�ad 200 ��atu�kó� rośli� �a-czy�io�ych, � tym kilka obj�tych ochro�� pra��. Tere� rezer�atu z�ajduje si� � stre-fie kra��dzio�ej Pojezierza Kaszubskie��o (kondracki 2002) i obejmuje źródliska potoku S�eli�a �raz z fitoce�ozami leś�ymi porastaj�cymi d�o doli�y: ł�� jesio�o�o-olszo�y (Fraxino-Alnetum), ��r�d subatla�tycki (Stellario-Carpinetum) i acidofil�a buczy�a �iżo�a (Deschampsio-Fagetum), a także d�ie pół�atural�e ł�ki b�d�ce e�kla�ami śródleś�ymi. W rezer�acie brak jest obszaró� obj�tych ochro�� ścisł�.

Erozyj�y układ tere�u oraz dobrze zacho�a�y las ł��o�y porastaj�cy tere� źródlisko-�y i brze��i potoku o pod��órskim charakterze st�arzaj� specyficz�y, chłod�y i �il��ot�y mikroklimat umożli�iaj�cy byto�a�ie i�teresuj�cej fau�y i flory.

Szata rośli��a zbioro�isk ł�ko�ych �atomiast, � �y�iku zaprzesta�ia kosze�ia �a pocz�tku lat 80. XX �ieku, została już sil�ie przekształco�a � �y�iku sukcesji i zdomi-�o�a�a przez kilka ��atu�kó� rośli�, �p. szcza� t�polist�y (Rumex obtusifolius). Mimo zuboże�ia florystycz�e��o, zacho�ały si� tu jed�ak ce��e ��atu�ki, �p. kilka ��atu�kó� storczykó�. Aktual�ie (od 2017 roku) pro�adzo�e s� � rezer�acie czy��e działa�ia zmierzaj�ce do przy�róce�ia dobre��o sta�u zbioro�iskom ł�ko�ych, pole��aj�ce �a ko-sze�iu (� okresie VIII–X, co 2 lata) obu ł�k i �y�oże�iu ści�tej biomasy poza tere� re-zer�atu, a także �a usu�a�iu samosie�ó� oraz odrośli drze� i krze�ó� �kraczaj�cych do fitoce�oz ł�ko�ych.

Z�aży�szy, że ima��o �i�kszości leś�ych ��atu�kó� Syrphidae bytuje �ajch�t�iej � strefach ekoto�o�ych � pobliżu miejsc roz�oju lar�al�e��o, a tere�y ł�ko�e � rezer�a-cie zostały � 2017 roku dość �cześ�ie skoszo�e, zubażaj�c �a pe�ie� czas baz� pokarmo-�� dla ima��o bzy��o�atych � samym rezer�acie, do obszaru badań �ł�czo�o także 2 �ie-�ielkie sta�o�iska �ieleś�e przyle��aj�ce bezpośred�io do rezer�atu: tere� ruderal�y przy ulicy Ber�ado�skiej zlokalizo�a�y �iedaleko ��robli i d�óch pom�ikó� przyrody (buk

Notatki Entomologiczne 4(1) 3

pospolity i bluszcz �a d�bie) oraz �ie�ielki fra��me�t zaba��io�e��o �ysi�ku �a �schod�im skraju Pola�y Ber�ado�o. D�a kolej�e, do��od�e �ie��dyś dla byto�a�ia ima��o sta�o�iska przy rezer�acie, tj. �il��ot�e ł�ki i sta� �a Pola�ie Ber�ado�o (obec�ie tere�y pry�at�e, o��rodzo�e i zamie�io�e � dużej cz�ści � tra��ik) oraz obszar przy pół�oc�ym �ci�ciu rezer�atu (obec�ie strzel�ica z �a�iezio�ymi hałdami ziemi), jako �iedost�p�e publicz�ie i zubożo�e florystycz�ie �ie mo��ły już zostać obj�te bada�iem.

MATERIAŁ I METODY

Muchó�ki odła�ia�o przy pomocy siatki e�tomolo��icz�ej � latach 2017 i 2018, za z��od� �a pro�adze�ie badań �yda�� przez Re��io�al�� Dyrekcj� Ochro�y Środo�iska � Gdańsku (RDOŚ-Gd-WOC.6205.38.2017.MaK.1). Stoso�a�o metod� „�a upatrzo�e��o��. Nie stoso�a�o metod ilościo�ych. Zbada�y materiał z�ajduje si� � zbiorach autoró�.

WYNIKI

W trakcie bada�ia st�ierdzo�o �yst�po�a�ie 109 ��atu�kó� bzy��o�atych, tj. 27% fau�y krajo�ej, � tym 5 ��atu�kó� �ymie�io�ych � Czer�o�ej Liście z�ierz�t ��i��cych i za��rożo�ych � Polsce (Głowaciński 2002). Siedem�aście ��atu�kó� okazało si� być �o-�ych dla Trójmiejskie��o Parku Krajobrazo�e��o, co przyczy�iło si� do z�i�ksze�ia liczby ��atu�kó� Syrphidae z�a�ych z TPK do 168 (42% fau�y krajo�ej).

Tab. 1. Lista ��atu�kó� Syrphidae st�ierdzo�ych � latach 2017 i 2018 � rezer�acie przyrody „�� ad S�eli�i��. Gatu�ki �o�e dla Trójmiejskie��o PK oz�aczo�o ��iazdk� (*)

Tab. 1. List of Syrphidae species fou�d i� 2017 a�d 2018 i� the �� ad S�eli�i�� ature reserve. Ne� species for Trójmiejski La�dscape Park are marked �ith a� asterisk (*).

Lp. Rząd: DIPTERA – muchówkiRodzina: SYRPHIDAE – bzygowate Uwagi

1. Arctophila superbiens (Müller, 1776)2. Baccha elongata (FaBricius, 1775) – �rzecień �ysmukły 3. Blera fallax (linnaeus, 1758) 4. Chalcosyrphus nemorum (FaBricius, 1805) 5. Cheilosia aerea duFour, 1848 * 6. C. albipila MeiGen, 1838 7. C. albitarsis (MeiGen, 1822) – �yró�ka jas�ostopa * 8. C. bergenstammi (Becker, 1894) * 9. C. carbonaria egger, 1860

10. C. pagana (MeiGen, 1822) 11. C. pubera (zetterstedt, 1838) * 12. C. scutellata (Fallén, 1817) 13. C. urbana (MeiGen, 1822) 14. C. variabilis (Panzer, 1798) – �yró�ka lś�i�ca 15. C. vernalis (Fallén, 1817) – �yró�ka �iose��a


16. C. vulpina (MeiGen, 1822) 17. Chrysogaster solstitialis (Fallén, 1817) 18. Chrysotoxum bicinctum (linnaeus, 1758) – pr�żec d�upasko�y 19. C. cautum (harris, 1776) 20. Criorhina asilica (Fallén, 1816) – �ieczuja 21. C. berberina (FaBricius, 1805) 22. C. ranunculi (Panzer, 1804) 23. Dasysyrphus albostriatus (Fallén, 1817) 24. D. hilaris (zetterstedt, 1843) 25. D. postclaviger stys & Moucha, 1962 26. D. tricinctus (Fallén, 1817) 27. D. venustus (MeiGen, 1822) 28. Didea alneti (Fallén, 1817) 29. D. fasciata Macquart, 1834 30. D. intermedia loew, 1854 31. Epistrophe eligans (harris, 1780) 32. E. grossulariae (MeiGen, 1822) 33. E. melanostoma (zetterstedt, 1843) * 34. E. nitidicollis (MeiGen, 1822) 35. Episyrphus balteatus (de geer, 1776) – bzy�� pr�żko�a�y36. Eristalis horticola (de geer, 1776) 37. E. intricaria (linnaeus, 1758) – ��ojka trzmielo�ata 38. E. nemorum (linnaeus, 1758) – ��ojka ��ajo�a 39. E. obscura loew, 1866 40. E. pertinax (scoPoli, 1763) 41. E. tenax (linnaeus, 1758) – ��ojka trut�io�ata 42. Eupeodes corollae (FaBricius, 1794) – bzy�� adob�y 43. E. latifasciatus (Macquart, 1829) 44. E. nitens (zetterstedt, 1843) 45. Fagisyrphus cinctus (Fallén, 1817) 46. Helophilus affinis wahlBerG, 1844 – ��iłu� 47. H. hybridus loew, 1846 48. H. pendulus (linnaeus, 1758) 49. H. trivittatus (FaBricius, 1805) 50. Melangyna lasiophthalma (zetterstedt, 1843) 51. M. pavlovskyi VioloVitsh, 1956 52. M. quadrimaculata Verrall, 1873 53. Melanogaster nuda (Maquart, 1829) * 54. Melanostoma mellinum (linnaeus, 1758) – czer�ich u��oro�y 55. M. scalare (FaBricius, 1794) – czer�ich ł�ko�y 56. Meliscaeva auricollis (MeiGen, 1822) * 57. M. cinctella (zetterstedt, 1843) 58. Merodon moenium (wiedeMann, 1822) – pobzy��a– pobzy��a 59. Microdon analis (Macquart, 1842) – �ipszczoła mro�isko�a *

Tab. 1. c.d.Tab. 1. co�t.


60. Myathropa florea (linnaeus, 1758) – k�iató�ka zmierzch�ico�ata61. Neoascia meticulosa (scoPoli, 1763) * 62. N. podagrica (FaBricius, 1775) 63. N. tenur (harris, 1780) * 64. Neocnemodon pubescens (delicchi & Pschorn-walcher, 1955) 65. N. vitripennis (MeiGen, 1822) * 66. Orthonevra geniculata (MeiGen, 1830) – złocisz * Czer�o�a Lista: DD67. Parasyrphus annulatus (zetterstedt, 1838) 68. Parhelophilus frutetorum (FaBricius, 1775) 69. P. versicolor (FaBricius, 1794) 70. Pipiza austriaca MeiGen, 1822 * 71. P. festiva MeiGen, 1822 – �ieżłop przepasa�y 72. P. lugubris (FaBricius, 1775) – �ieżłop plamoskrzydły 73. P. noctiluca (linnaeus, 1758) – �ieżłop plamko�a�y 74. P. notata MeiGen, 1822 75. P. quadrimaculata (Panzer, 1804) – �ieżłop �ak�iet�y76. Pipizella viduata (linnaeus, 1758) – �ieżłopek77. Platycheirus albimanus (FaBricius, 1781) – płaskor�cz bladopasek 78. P. angustatus (zetterstedt, 1843) 79. P. clypeatus (MeiGen, 1822) 80. P. granditarsus (Forster, 1771) 81. P. occultus Goeldlin, MaiBach & sPeiGht, 1990 82. P. rosarum (FaBricius, 1787) 83. P. scutatus (MeiGen, 1822) 84. Pocota personata (harris, 1780) Czer�o�a Lista: VU85. Rhingia campestris MeiGen, 1822 – toryjka ł�ko�a 86. R. rostrata (linnaeus, 1758) * Czer�o�a Lista: DD87. Scaeva pyrastri (linnaeus, 1758) – bzy�� brz�k 88. S. selenitica (MeiGen, 1822) 89. Sericomyia lappona (linnaeus, 1758) Czer�o�a Lista: NT90. S. silentis (harris, 1776) – szałaś�ica jed�abista Czer�o�a Lista: DD91. Sphaerophoria batava Goeldlin, 1974 – kuliboda 92. S. scripta (linnaeus, 1758) 93. S. taeniata (MeiGen, 1822)94. Sphegina clavata (scoPoli, 1763) 95. S. elegans schuMMel, 1843 96. Sphiximorpha subsessilis (illiGer i� rossi, 1807) * 97. Syritta pipiens (linnaeus, 1758) – piszczeń 98. Syrphus ribesii (linnaeus, 1758) – mszycz�ik pospolity99. S. torvus osten-sacken, 1875 – mszycz�ik przepasek

100. S. vitripennis MeiGen, 1822 – mszycz�ik żółtoczar�y 101. Temnostoma bombylans (FaBricius, 1805) – morsz�ica 102. Volucella pellucens (linnaeus, 1758) – trzmieló�ka leś�a103. V. zonaria (Poda, 1761)



PODSUMOWANIE

Leś�y charakter rezer�atu podkreśla obec�ość szere��u saproksylofa��icz�ych ��atu�kó� bzy��o�atych z rodzajó�: Pocota, Sphiximorpha, Blera, Chalcosyrphus, Criorhina, Temno-stoma, Xylota. Rzadki � Polsce ��atu�ek Sphiximorpha subsessilis (ill. i� ross.) został tu �ykaza�y z Pomorza Gdańskie��o po raz pier�szy.

W rezer�acie st�ierdzo�o ��atu�ki charakterystycz�e dla ł��ó�: Orthonevra genicu-lata (MeiG.), Cheilosia pubera (zett.), Chalcosyrphus nemorum (F.), po kilka ��atu�kó� z rodzajó� Dasysyrphus i Neoascia, a także i��e rzadko spotyka�e ��atu�ki preferuj�ce fitoce�ozy leś�e: Rhingia rostrata (L.), Platycheirus scutatus (MeiG.), Microdon analis (MaCq.) i Xanthogramma citrofasciatum (de Geer). D�a ostat�ie ��atu�ki po�i�za�e s� z mró�kami.

104. Xanthandrus comtus (harris, 1780) 105. Xanthogramma citrofasciatum (de geer, 1776) *106. X. dives (rondani, 1857) 107. X. pedissequum (harris, 1776) – żółty�ka zdob�a *108. Xylota segnis (linnaeus, 1758) – imik109. X. sylvarum (linnaeus, 1758)


Fot. 1. Arctophila superbiens (Müller, 1776) (fot. R. Żóralski)Phot. 1. Arctophila superbiens (Müller, 1776) (phot. R. Żóralski).


W trakcie bada�ia st�ierdzo�o trzy boreal�o-��órskie ��atu�ki Syrphidae, których roz�ój po�i�za�y jest pra�ie �ył�cz�ie z potokami o pod��órskim charakterze: Sphegina clavata (scoP.), Sphegina elegans (schuMM.) oraz Arctophila superbiens (Müll) (Fot. 1). W tym przypadku rezer�at jest jed�� z �ielicz�ych e�kla� ich roz�oju �a tere�ie kraju. S. clavata to drob�a muchó�ka, której lar�y roz�ijaj� si� pod kor� p�i i ��ał�zi opadłych do leś�ych potokó� i za�urzo�ych cz�ścio�o � �odzie, a ima��o preferuj� zacie�io�e miejsca � pasie rośli��ości �zdłuż potoku – ��atu�ek te� był �oto�a�y � Polsce jak dot�d tylko � 4 lokaliza-cjach: � Trójmiejskim PK (Doli�a Radości), przy rezer�acie „K�pa Redło�ska��, � Ojco�-skim Parku Narodo�ym i � Bieszczadach (Żóralski i kowalczyk 2015). A. superbiens to dla odmia�y bardzo duża boreal�o-��órska muchó�ka, której biolo��ia jest słabo rozpoz�a�a. Wedłu�� obser�acji autoró�, jej roz�ój lar�al�y odby�a si� � pasie ziemi i �il��ot�ym substracie bo��atym � szcz�tki rośli��e �zdłuż pod��órskich potokó�, a osob�iki dorosłe po speł�ie�iu s�ej roli reprodukcyj�ej � pobliżu miejsca �yl��u, �yfru�aj� � poszuki�a�iu poży�ie�ia i spotyka�e s� póź�iej już tylko pojedy�czo i �a z�acz�ie �i�kszym obsza-rze, �ierzadko aż do listopada. Dziesi�tki osob�ikó� siedz�cych �a k�iatach i rośli��ości �zdłuż potokó�, obser�o�a�o dot�d d�ukrot�ie �a tere�ie Trójmiejskie��o PK: � sierp�iu 2003 r. przy „��u �ad S�eli�i��, �a tere�ie obec�ej strzel�icy (kowalczyk) oraz � sierp-�iu 2014 r. � doli�ie potoku Cedro� k. Wejhero�a (Żóralski). Wi�kszość pozostałych do-tychczaso�ych do�iesień o tym ��atu�ku z Polski (� tym okazy st�ierdzo�e � �i�iejszym bada�iu), to st�ierdze�ia pojedy�cze.

W fitoce�ozach ł�ko�ych rezer�atu (� 2018 r.) udało si� �ykazać �iecz�sto spotyka-�e ��atu�ki z�i�za�e z ł�kami �il��ot�ymi: Platycheirus granditarsus (Forst.), Platychei-rus rosarum (F.), Eupeodes nitens (zett.), a także po raz pier�szy od 15 lat pot�ierdzić � Trójmiejskim PK �yst�po�a�ie ��atu�ku Helophilus affinis wahl., poda�e��o �cześ�iej z Pola�y Ber�ado�o (kowalczyk 2004).

Rezer�at jest otoczo�y lasem i poł�czo�y z dużym kompleksem Lasó� Oli�skich, co umożli�ia s�obod�e przemieszcza�ie si� cz�ści fau�y tu �yst�puj�cej, � szcze��ól�ości muchó�ek. Jed�akże �ymie�io�e i cyto�a�e � pracy eleme�ty fau�y boreal�o-��órskiej, s� ściśle z�i�za�e z u�ikal�ym siedliskiem zlokalizo�a�ym �a tere�ie rezer�atu i maj� �a skraju �ysoczyz�y �ie�iele alter�aty��ych siedlisk do roz�oju. Ze �z��l�du �a z�i�ksza-j�c� si� liczb� mieszkańcó� � okolicz�ych dziel�icach, a także post�puj�c� � ci��u ostat-�ich kilku�astu lat zabudo�� okół �ie��o, m.i�. za��ospodaro�a�ie Pola�y Ber�ado�o (kowalczyk 2004) i zabudo�� zdłuż ulicy Ber�ado�skiej, rezer�at „�� ad S�eli�i�� jest jed�ocześ�ie coraz bardziej �arażo�y �a �e��aty��y �pły� działal�ości czło�ieka.

PODZIĘKOWANIA

Autorzy serdecz�ie dzi�kuj� pa�om Da�ido�i Graczykowi i Dariuszo�i konoPko za �spól�e bada�ia � rezer�acie „�� ad S�eli�i��, a D. Graczykowi także za pomoc � zbiera�iu muchó�ek.


PIŚMIENNICTWO

Bańkowska R. 1981. Bzy��o�ate (Syrphidae, Diptera). [W:] Zooce�olo��icz�e podsta�y kształto�a�ia śro-do�iska przyrod�icze��o osiedla mieszka�io�e��o Białoł�ka D�orska � Warsza�ie. Cz�ść I. Skład ��atu�ko�y i struktura fau�y tere�u projekto�a�e��o osiedla mieszka�io�e��o. Fra��me�ta Fau�istica 26: 407–420.

centralny reJestr ForM ochrony Przyrody, crfop.��dos.��ov.pl [o�-li�e]. Ge�eral�a Dyrekcja Ochro�y Środo�iska. [dost�p 2019-01-08].

Giłka w., JaŻdŻewska n. 2012. Descriptio� of a �e� species i� the Micropsectra atrofasciata ��roup, �ith �otes o� rare Ta�ytarsi�i i� Pola�d (Diptera: Chiro�omidae). Polish Jour�al of E�tomolo��y 81: 157–164.

Głowaciński Z. (red.) 2002. Czer�o�a lista z�ierz�t ��i��cych i za��rożo�ych � Polsce. I�stytut Ochro�y Przyrody PAN, Krakó�, 155 ss.; Supleme�t. I�stytut Ochro�y Przyrody PAN, Krakó�, 74 ss.

Gwizdalska-kentzer M. 2011. Kuczma�y (Diptera: Ceratopo��o�idae) rezer�atu �� ad S�eli�i�. Di-ptero� 27: 32–39.

kondracki J. 2002. Geo��rafia re��io�al�a Polski. PWN, Warsza�a, 440 ss.kowalczyk J.K. 2004. Urba�izacja pola�y Ber�ardo�o za��roże�iem dla i�teresuj�cych o�adó�. Ga�ro�

2(31): 7–12.Żóralski r., kowalczyk J.K. 2015. Syrphidae (Diptera) Trójmiejskie��o Parku Krajobrazo�e��o i tere�ó�

przyle��łych. Parki Narodo�e i Rezer�aty Przyrody 34(1): 25–80.Żóralski r., kowalczyk J.k. 2017. Syrphidae (Diptera) rezer�atu K�pa Redło�ska i tere�ó� przyle��łych.

Parki Narodo�e i Rezer�aty Przyrody 36(2): 33–54.


Wstępna lista chrząszczy rezerwatu przyrody „Łęg nadSwelinią” w Trójmiejskim Parku Krajobrazowym

Prelimi�ary list of beetles from the �� ad S�eli�i�� – �aturereserve i� the Trójmiejski La�dscape Park

Dariusz konopko

ul. Dedala 8/2/9, 81-197 Gdy�ia; e-mail: darko�27@�p.pl

Abstrakt. W po�iższej pracy przedsta�io�o list� chrz�szczy st�ierdzo�ych � rezer-�acie przyrody „�� ad S�eli�i��. ��cz�ie z obszaru rezer�atu �ykaza�o �st�p�ie 185 ��atu�kó�, � tym: 2 ��atu�ki chro�io�e, 4 ��atu�ki z polskiej czer�o�ej listy z�ierz�t ��i��cych i za��rożo�ych � Polsce oraz 105 �o�e dla Trójmiejskie��o Parku Krajobrazo�e��o.

Słowa kluczowe: Gdy�ia, Pół�oc�a Polska, �� ad S�eli�i�, chrz�szcze (Coleoptera), �ykaz ��atu�kó�, �o�e sta�o�iska.

Abstract. The follo�i�� ork prese�ts a list of beetles ide�tified i� the �ature reserve �� ad S�eli�i��. 185 species have bee� demo�strated from the reserve area to��ether, i�clud-i��: 2 protected species, 4 species from the Polish Red List of Threate�ed A�imals a�d 105 �e� species for the Trójmiejski La�dscape Park.

Key words: Gdy�ia, Norther� Pola�d, �� ad S�eli�i�, beetles (Coleoptera), list of spe-cies, �e� positio�s.

WSTĘP E�tomofau�a rezer�ató� przyrody Trójmiejskie��o Parku Krajobrazo�e��o (TPK) po-

z�a�a jest � stop�iu �ie�ystarczaj�cym. Żade� z rezer�ató� �ie doczekał si� dotychczas komplekso�ej i��e�taryzacji, a � przypadku �ielu z �ich brak jest jakichkol�iek da�ych dotycz�cych żyj�cych tam o�adó�. W latach 2017 i 2018 przepro�adzo�o bada�ie tere-�o�e zmierzaj�ce do �st�p�ej �aloryzacji o�adó� rezer�atu „�� ad S�eli�i��, � tym ró��ież chrz�szczy.

Celem �i�iejszej pracy jest zapreze�to�a�ie �y�ikó� składu ��atu�ko�e��o chrz�szczy rezer�atu oraz uzupeł�ie�ie �iedzy o �yst�po�a�iu Coleoptera � Trójmiejskim Parku Krajobrazo�ym (konoPko, wilGa 2014; szawaryn, Żóralski 2018).

TEREN BADAŃ

Rezer�at przyrody „�� ad S�eli�i�� zlokalizo�a�y jest �a obszarze admi�istracyj-�ym miasta Gdy�i, � ��ra�icach Trójmiejskie��o Parku Krajobrazo�e��o (Rys. 1), (UTM: CF 33, 34). Rezer�at ut�orzo�y został � 2005 r. �a po�ierzch�i 13,40 ha i obejmuje o� lesiste


d�o doli�y źródlisko�e��o odci�ka potoku S�eli�ia, położo�e��o � strefie kra��dzio�ej �ysoczyz�y Pojezierza Kaszubskie��o (kondracki 2002). Rezer�at chro�i dobrze zacho-�a�y ł�� jesio�o�o-olszo�y (Fot. 1), ��r�d pomorski, k�aś�� buczy�� iżo�� oraz d�ie pół�atural�e śródleś�e ł�ki.

Rys. 1. Mapa położe�ia rezer�atu „�� ad S�eli�i��Fi��. 1. Locatio� of the �ature reserve „�� ad S�eli�i��.

MATERIAŁ I METODY

Bada�ia fau�istycz�e �a obszarze rezer�atu pro�adzo�o od lipca do listopada 2017 i od maja do listopada 2018 roku z��od�ie z zez�ole�iem �yda�ym przez Re��io�al�� Dyrekcj� Ochro�y Środo�iska � Gdańsku. Chrz�szcze ło�io�o metod� „�a upatrzo�e��o��. Metod ilościo�ych �ie stoso�a�o. W przypadku ��atu�kó� chro�io�ych, dużych i łat�o oz�a-czal�ych ide�tyfikacji osob�ikó� doko�y�a�o �a miejscu i �ypuszcza�o � tym samym środo�isku. Podział systematycz�y i �aze��ict�o przyj�to za Catalo��ue of Palaearctic Coleoptera (löBl, sMetana 2003, 2004, 2006, 2007, 2008, 2011). Gatu�ki za��rożo�e �y-��i�i�ciem �ydzielo�o � oparciu o „Czer�o�� list� z�ierz�t ��i��cych i za��rożo�ych � Pol-sce�� (Pawłowski i i�. 2002). U�a��i dotycz�ce �ybra�ych ��atu�kó� poda�o �a podsta�ie


i�formacji z „Katalo��u fau�y Polski�� (Burakowski i i�. 1974, 1986). Zebra�y i oz�aczo�y materiał z�ajduje si� � zbiorze e�tomolo��icz�ym autora artykułu.

WYNIKI

W trakcie przepro�adzo�ych badań �ykaza�o �st�p�ie 185 ��atu�kó� chrz�szczy z 34 rodzi�, � tym: 2 ��atu�ki obj�te ochro�� cz�ścio��, 4 ��atu�ki �ymie�io�e �a „Czer�o�ej liście z�ierz�t ��i��cych i za��rożo�ych � Polsce��. 7 ��atu�kó� uz�a�o za rzadkie � skali re��io�u, a 105 okazało si� być �o�e dla TPK, co przyczy�iło si� do z�i�ksze�ia liczby ��atu�kó� chrz�szczy z�a�ych z tere�u Parku do 226 (konoPko, wilGa 2014).

Fot. 1. �� jesio�o�o-olszo�y � rezer�acie „�� ad S�eli�i�� (fot. D. konoPko)Photo 1. The ash-alder bo�� i� the reserve „�� ad S�eli�i�� (phot. D. konoPko).


Lp. Rząd: COLEOPTERA – chrząszczePodrząd: ADEPHAGA – drapieżne

UwagiComments

Rodzina: Dytiscidae – pływakowate (1)1. Ilybius subaeneus erichson, 1837 *

Rodzina: Carabidae – biegaczowate (49) 1. Agonum fuliginosum (Panzer, 1809)2. Agonum sexpunctatum (linnaeus, 1758) *3. Agonum viduum (Panzer, 1796) *4. Amara aulica (Panzer, 1796) *5. Amara convexior stePhens, 18286. Amara familiaris (duFtschMid, 1812) *7. Amara ovata (FaBricius, 1792) *8. Anchomenus dorsalis (PontoPPidan, 1763) 9. Anisodactylus binotatus (FaBricius, 1787) *

10. Badister lacertosus sturM, 1815 *11. Bembidion lampros (herBst, 1784) *12. Bembidion properans (stePhens, 1828) *13. Bembidion tetracolum (say, 1823) *14. Calathus fuscipes (Goeze, 1777)15. Calathus micropterus (duFtschid, 1812)16. Carabus coriaceus linnaeus, 1758 Cz17. Carabus glabratus Paykull, 179018. Carabus granulatus linnaeus, 1758linnaeus, 175819. Carabus hortensis linnaeus, 175820. Carabus intricatus linnaeus, 1761 Cz, LC21. Carabus nemoralis Muller, 176422. Carabus violaceus linnaeus, 175823. Cicindela campestris linnaeus, 1758

24. Clivina fossor (linnaeus, 1758) *25. Cychrus caraboides (linnaeus, 1758) 26. Dyschirius globosus (herBst, 1784) *27. Harpalus affinis (schrank, 1781) [JKK]*28. Harpalus laevipes zetterstedt, 182829. Harpalus latus (linnaeus, 1758)30. Harpalus pumilus sturM, 1818 [JKK] R*31. Harpalus rufipes (de Geer, 1774)

Tab. 1. Lista ��atu�kó� chrz�szczy st�ierdzo�ych � rezer�acie „�� ad S�eli�i��. Skróty � kolum�ie „U�a��i�� oz�aczaj�: Cz – chrz�szcze obj�te ochro�� cz�ścio�� (rozPorządzenie z 2014 r.), R – chrz�sz-cze rzadkie, VU – �arażo�e �a �y��i�i�cie, LC – �ajm�iejszej troski, DD – o �ieokreślo�ym stop�iu za��roże�ia, (*) – chrz�szcze �o�e dla TPK. Na�iasem k�adrato�ym ([]) oz�aczo�o da�e z obser�acji: Ja�a Krzysztofa kowalczyka (JKK), Roberta ŻóralskieGo (RZ) i Da�ida Graczyka (DG)

Tab. 1. List of beetle species fou�d i� the „�� ad S�eli�i�� ature reserve. Abbreviatio�s i� the Com-me�ts: Cz – species u�der partial protectio� (reGulation oF 2014), R – rare beetles, VU – Vur�erable, LC – Least Co�cer�, DD – �ith u�defi�ed threats, (*) – beetles �e� for TPK. Square data ([]) i�dicates data from observatio�s: Ja� Krzysztof kowalczyk (JKK), Robert Żóralski (RZ) a�d Da�id Graczyk (DG).


32. Leistus rufomarginatus (duFtschMid, 1812)33. Leistus terminatus (Panzer, 1793)34. Loricera pilicornis (FaBricius, 1775)35. Microlestes minutulus (Goeze, 1777) *36. Nebria brevicollis (FaBricius, 1792)37. Notiophilus biguttatus (FaBricius, 1779)38. Notiophilus palustris (duFtschMid, 1812) *39. Ophonus laticollis MannerheiM, 1825 *40. Oodes helopioides (FaBricius, 1792) VU*41. Patrobus atrorufus (strøM, 1768)42. Platynus assimilis (Paykull, 1790) 43. Pterostichus melanarius (illiGer, 1798)44. Pterostichus minor (Gyllenhal, 1827) *45. Pterostichus niger (schaller, 1783)46. Pterostichus nigrita (FaBricius, 1792)47. Pterostichus strenuus (Panzer, 1796) *48. Pterostichus vernalis (Panzer, 1796) *49. Syntomus truncatellus (linnaeus, 1761) *

Podrząd: POLYPHAGA – wielożerneRodzina: Hydrophilidae – kałużnicowate (1)odzina: Hydrophilidae – kałużnicowate (1)

1. Hydrobius fuscipes (linnaeus, 1758) *Rodzina: Histeridae – gnilikowate (1)odzina: Histeridae – gnilikowate (1)

1. Hister unicolor linnaeus, 1758 *Rodzina: Silphidae – omarlicowate (4)odzina: Silphidae – omarlicowate (4)

1. Nicrophorus vespilloides herBst, 17832. Oiceoptoma thoracicum (linnaeus, 1758)3. Phosphuga atrata (linnaeus, 1758)4. Silpha tristis illiGer, 1798 *

Rodzina: Staphylinidae – kusakowate (5)1. Oxyporus maxillosus FaBricius, 17932. Scaphidium quadrimaculatum oliVier, 1790 *3. Staphylinus erythropterus linnaeus, 17584. Stenus bimaculatus Gyllenhal, 1810 *5. Tasgius morsitans (rossi, 1790) DD, R*

Rodzina: Lucanidae – jelonkowate (1)Lucanidae – jelonkowate (1)1. Sinodendron cylindricum (linnaeus, 1758)

Rodzina: Geotrupidae – żukowate (�)Geotrupidae – żukowate (�)1. Anoplotrupes stercorosus (scriBa, 1781)2. Trypocopris vernalis (linnaeus, 1758)

Rodzina: Scarabaeidae – poświętnikowate (7)1. Aphodius sticticus (Panzer, 1798)2. Hoplia graminicola (FaBricius, 1792) [JKK]*3. Onthophagus coenobita (herBst, 1783) *4. Phyllopertha horticola (linnaeus, 1758)



5. Protaetia metallica (herBst, 1782)6. Trichius fasciatus (linnaeus, 1758)(linnaeus, 1758)7. Valgus hemipterus (linnaeus, 1758) [DG]

Rodzina: Scirtidae – wyślizgowate (1)1. Elodes minuta (linnaeus, 1767) *

Rodzina: Buprestidae – bogatkowate (1)1. Anthaxia quadripunctata (linnaeus, 1758) [RZ]

Rodzina: Elateridae – sprężykowate (5)1. Athous subfuscus (Müller, 1764) *2. Dalopius marginatus (linnaeus, 1758) *3. Denticollis linearis (linnaeus, 1758) *4. Hemicrepidius niger (linnaeus, 1758) *5. Melanotus villosus (GeoFFroy i� Fourcroy, 1785) *

Rodzina: Lycidae – karmazynkowate (1)odzina: Lycidae – karmazynkowate (1)1. Pyropterus nigroruber (de Geer, 1774) *

Rodzina: Cantharidae – omomiłkowate (1�)odzina: Cantharidae – omomiłkowate (1�)1. Cantharis fusca linnaeus, 17582. Cantharis livida rufipes Herbst, 1784 *3. Cantharis nigra (de Geer, 1774) *4. Cantharis nigricans Müller, 1776 * 5. Cantharis obscura linnaeus, 1758 *6. Cantharis pellucida (FaBricius, 1792) *7. Cantharis rufa linnaeus, 1758 *8. Cantharis rustica Fallén, 1807 *9. Rhagonycha fulva (scoPoli, 1763)

10. Rhagonycha lignosa (Müller, 1764) *Rodzina: Ptinidae – kołatkowate (1)

1. Ptilinus pectinicornis (linnaeus, 1758) [JKK]*Rodzina: Cleridae – przekraskowate (�)odzina: Cleridae – przekraskowate (�)

1. Tillus elongatus (linnaeus, 1758) *2. Trichodes apiarius (linnaeus, 1758) [RZ]

Rodzina: Dasytidae (�)odzina: Dasytidae (�)1. Dasytes caeruleus (de Geer, 1774) *2. Dasytes plumbeus (Müller, 1776) *

Rodzina: Melyridae (1)odzina: Melyridae (1)1. Malachius bipustulatus (linnaeus, 1758)

Rodzina: Kateretidae (1)odzina: Kateretidae (1)1. Brachypterus urticae (FaBricius, 1792) *

Rodzina: Nitidulidae – łyszczynkowate (4)odzina: Nitidulidae – łyszczynkowate (4)1. Cyllodes ater (Herbst, 1792) R*2. Epuraea aestiva (linnaeus, 1758) *3. Meligethes aeneus (FaBricius, 1775) *4. Meligethes subaeneus sturM, 1845 *



Rodzina: Monotomidae – obumierkowate (1)odzina: Monotomidae – obumierkowate (1)1. Rhizophagus dispar (Paykull, 1800) *

Rodzina: Byturidae – kistnikowate (�)1. Byturus ochraceus (scriBa, 1790) *2. Byturus tomentosus (de Geer, 1774)

Rodzina: Coccinellidae – biedronkowate (7)odzina: Coccinellidae – biedronkowate (7)Coccinellidae – biedronkowate (7)1. Coccinella quinquepunctata linnaeus, 1758 *2. Coccinella septempunctata linnaeus, 17583. Harmonia axyridis (Pallas, 1773)4. Hippodamia tredecimpunctata (linnaeus, 1758) [RZ]*5. Psyllobora vigintiduopunctata (linnaeus, 1758)6. Propylea quatuordecimpunctata (linnaeus, 1758)7. Sospita vigintiguttata (linnaeus, 1758) R*

Rodzina: Ciidae – czerwikowate (5)1. Cis boleti (scoPoli, 1763) *2. Cis castaneus (Herbst, 1793) *3. Octotemnus glabriculus (gyllenHal, 1827) *4. Ropalodontus perforatus (gyllenHal, 1813) *5. Sulcacis nitidus (FaBricius, 1792) *

Rodzina: Mordellidae – schylikowate (1)1. Variimorda villosa (schrank Von Paula, 1781) [RZ]

Rodzina: Tenebrionidae – czarnuchowate (3)1. Bolitophagus reticulatus (linnaeus, 1767)2. Corticeus unicolor (Piller et MitterPacher, 1783) *3. Cteniopus sulphureus (linnaeus, 1758) *

Rodzina: Oedemeridae – zalęszczycowate (�)1. Ischnomera cyanea (FaBricius 1792) *2. Oedemera virescens (linnaeus, 1767)

Rodzina: Pyrochroidae – ogniczkowate (�)1. Pyrochroa coccinea (linnaeus, 1761) 2. Schizotus pectinicornis (linnaeus, 1758) *

Rodzina: Cerambycidae – kózkowate (15)odzina: Cerambycidae – kózkowate (15)1. Agapanthia villosoviridescens (de Geer, 1775)2. Alosterna tabacicolor (de Geer, 1775) 3. Anaglyptus mysticus (linnaeus, 1758) [JKK]4. Anastrangalia sanguinolenta (linnaeus, 1760) [JKK]5. Anoplodera sexguttata (FaBricius, 1775) R6. Grammoptera ruficornis (FaBricius, 1781) [RZ]7. Leiopus nebulosus (linnaeus, 1758) [DG]8. Leptura quadrifasciata linnaeus, 17589. Pachytodes cerambyciformis (schrank, 1781)

10. Paracorymbia maculicornis (de Geer, 1775)11. Prionus coriarius (linnaeus, 1758)12. Rutpela maculata (Poda Von neuhaus, 1761)



13. Saperda scalaris (linnaeus, 1758) [JKK]14. Stenurella melanura (linnaeus, 1758)15. Stictoleptura rubra (linnaeus, 1758)

Rodzina: Chrysomelidae – stonkowateodzina: Chrysomelidae – stonkowate (19)1. Agelastica alni (linnaeus, 1758)2. Bruchidius vilosus (FaBricius, 1795) *3. Chrysolina fastuosa (scoPoli, 1763)4. Chrysolina geminata (Paykull, 1799) *5. Chrysolina herbacea (duFtschMid, 1825) *6. Chrysolina polita (linnaeus, 1758) *7. Chrysolina oricalcia (Müller, 1776) *8. Chrysolina staphylea (linnaeus, 1758) *9. Chrysolina varians (sHaller, 1783) *

10. Cryptocephalus moraei (linnaeus, 1758) *11. Cryptocephalus sericeus (linnaeus, 1758) *12. Gastrophysa viridula (de Geer, 1775)13. Lema cyanella (linnaeus, 1758) *14. Oulema melanopus (linnaeus, 1758) *15. Phaedon cochleariae (FaBricius J.ch., 1792) *16. Phyllotreta tetrastigma (coMolli, 1837) *17. Plagiosterna aenea (linnaeus, 1758) *18. Plateumaris consimilis (schrank, 1781) *19. Prasocuris junci (braHM, 1790) R

Rodzina: Anthribidae – kobielatkowate (1)odzina: Anthribidae – kobielatkowate (1)Anthribidae – kobielatkowate (1)1. Platystomos albinus (linnaeus, 1758) [JKK]*

Rodzina: Attelabidae – podryjowate (1)odzina: Attelabidae – podryjowate (1)Attelabidae – podryjowate (1)1. Apoderus coryli (linnaeus 1758)

Rodzina: Brentidae – pędrusiowate (3)odzina: Brentidae – pędrusiowate (3)idae – pędrusiowate (3)1. Apion frumentarium (linnaeus, 1758) 2. Perapion curtirostre (gerMar, 1817) *3. Perapion violaceum (kirBy, 1808) *

Rodzina: Curculionidae – ryjkowcowate (�3)odzina: Curculionidae – ryjkowcowate (�3)1. Anoplus roboris suFFrian, 1840 *2. Baris artemisiae (herBst, 1795) *3. Ceutorhynchus alliariae Brisout, 1860 *4. Ceutorhynchus obstrictus (MarshaM, 1802) *5. Cionus tuberculosus (scoPoli, 1763) *6. Curculio nucum linnaeus, 17587. Hylobius abietis (linnaeus, 1758) *8. Hypera rumicis (linnaeus, 1758)9. Larinus sturnus (sCHaller, 1783) VU, R

10. Mecinus pascuorum (gyllenHal, 1813) *11. Nedyus quadrimaculatus (linnaeus, 1758) *12. Otiorhynchus ovatus (linnaeus, 1758) *



13. Otiorhynchus raucus (FaBricius, 1776) *14. Phyllobius argentatus (linnaeus, 1758) *15. Phyllobius glaucus (scoPoli, 1763) *16. Phyllobius pomaceus gyllenHal, 183417. Pissodes pini (linnaeus, 1758) *18. Rhinoncus pericarpius (linnaeus, 1758) *19. Sciaphilus asperatus (BonsdorFF, 1785) *20. Scolytus rugulosus (Müller, 1818) [JKK]*21. Strophosoma capitatum (de Geer, 1775)22. Strophosoma melanogrammum (Forster, 1771) *23. Trichosirocalus troglodytes (FaBricius, 1787) *

PODSUMOWANIE

Przedsta�io�a po�yżej �st�p�a lista 185 ��atu�kó� chrz�szczy st�ierdzo�ych � trak-cie badań, z pe��ości� �ie odz�ierciedla peł�e��o zróż�ico�a�ia ��atu�ko�e��o chrz�szczy rezer�atu. Należy przypuszczać, że dalsze bada�ia poz�ol� �a od�alezie�ie kolej�ych ��a-tu�kó�.

Spośród st�ierdzo�ych � rezer�acie chrz�szczy, �a szcze��ól�� u�a�� zasłu��uj�: Oodes helopioides (Fabr.), ��atu�ek zasiedlaj�cy �il��ot�e i sil�ie ocie�io�e pobrzeża �ód stoj�-cych (Burakowski i i�. 1974). Chrz�szcz te� umieszczo�y jest �a „Czer�o�ej liście z�ie-rz�t ��i��cych i za��rożo�ych � Polsce�� (Pawłowski i i�. 2002) � kate��orii VU – �arażo�y �a �y��i�i�cie. Rzadkimi i �pisa�ymi �a „Czer�o�� list�� Polsce s� ró��ież: Larinus sturnus (sCHall.) (Curculio�idae) – kate��oria VU, Carabus intricatus (L.) (Carabidae) – ka-te��oria LC – �ajm�iejszej troski oraz Tasgius morsitans (rossi) (Staphyli�idae) – kate��oria DD – �ieokreślo�y stopień za��roże�ia.

Do �iecz�sto �oto�a�ych ��atu�kó� �a obszarze rezer�atu �ależała ró��ież kózka Anoplodera sexguttata (F.), zalicza�a do ksylobio�tó� puszczańskich (Gutowski 1995). Rzadszym ��atu�kiem okazał si� także Harpalus pumilus (sturM) z rodzi�y bie��aczo�a-tych, zasiedlaj�cy �asło�ecz�io�e ��leby piaszczyste rzadko poroś�i�te �isk� rośli��ości� (Burakowski i i�. 1974), Cyllodes ater (Herbst) z rodzi�y łyszczy�ko�atych �yst�puj�cy pod prze��rzybiał� kor� i � hubach �a drze�ach liściastych (Burakowski i i�. 1986) oraz Sospita vigintiguttata (L.) z rodzi�y biedro�ko�atych, ��atu�ek charakterystycz�y dla lasó� ł��o�ych i �il��ot�ych ł�k �ad �odami (Burakowski i i�. 1986).

PODZIĘKOWANIA

Serdecz�ie dzi�kuj� Pa�u m��r. i�ż. Roma�o�i królikowi z Nadleś�ict�a Kluczbork za pomoc � oz�acze�iu Ciidae a Pa�om: Ja�o�i K. kowalczykowi z Gdy�i, Roberto�i ŻóralskieMu z Redy i Da�ido�i Graczykowi z Sopotu za udost�p�ie�ie �łas�ych da�ych z obser�acji chrz�szczy � rezer�acie „�� ad S�eli�i��.



PIŚMIENNICTWO

Burakowski B., Mroczkowski M., steFańska J., Makólski J., Pawłowski J. 1974. Kat. Fau�y Pol. Cz�ść XXIII, Tom 2. Chrz�szcze Coleoptera, Bie��aczo�ate – Carabidae, cz. 1. PWN, Warsza�a, 233 ss.

Burakowski B., Mroczkowski M., steFańska J. 1986. Kat. Fau�y Pol. Cz�ść XXIII, Tom 13. Chrz�szcze Coleoptera, Cucujoidea. PWN, Warsza�a, 194 ss.

Gutowski J.M. 1995. Kózko�ate (Coleoptera: Cerambycidae) �schod�iej cz�ści Polski. Prace IBL A, 811: 1–190.

löBl i., sMetana a. (red.) 2003. Catalo��ue of Palaearctic Coleoptera. Vol. 1: Archostemata-Myxopha��a-Adepha��a. Apollo Books, 819 ss.

löBl i., sMetana a. (red.) 2004. Catalo��ue of Palaearctic Coleoptera. Vol. 2: Hydrophiloidea-Staphyli�oi-dea. Apollo Books, 942 ss.

löBl i., sMetana a. (red.) 2006. Catalo��ue of Palaearctic Coleoptera. Vol. 3: Scarabaeoidea, Scirtoidea, Dascilloidea, Buprestoidea a�d Byrrhoidea. Apollo Books, 690 ss.

löBl i., sMetana a. (red.) 2007. Catalo��ue of Palaearctic Coleoptera. Vol. 4: Elateroidea, Derodo�toidea, Bostrichoidea, Lymexyloidea, Cleroidea a�d Cucujoidea. Apollo Books. 935 ss.

löBl i., sMetana a. (red.) 2008. Catalo��ue of Palaearctic Coleoptera. Vol. 5: Te�ebrio�oidea. Apollo Books, 670 ss.

löBl i., sMetana a. (red.) 2011. Catalo��ue of Palaearctic Coleoptera. Vol. 7: Curculio�oidea I. Apollo Books, 373 ss.

kondracki J. 2002. Geo��rafia re��io�al�a Polski. PWN, Warsza�a.konoPko d., wilGa M.s. 2014. Przyczy�ek do poz�a�ia chrz�szczy Coleoptera Trójmiejskie��o Parku

Krajobrazo�e��o. Prze��l. Przyr. 25(1): 64–71.Pawłowski J., kuBisz d., Mazur M. 2002. Coleoptera, Chrz�szcze. [W:] Głowaciński Z. (red.). Czer�o�a

Lista Z�ierz�t Gi��cych i Za��rożo�ych � Polsce. I�stytut Ochro�y Przyrody PAN, Krakó�, 88–110.rozPorządzenie Ministra Środowiska z dnia 12.10.2011 r. w sPrawie ochrony GatunkoweJ zwierząt.

Dz.U. 2011 �r 237 poz. 1419).szawaryn k., Żóralski r. 2018. No�e sta�o�isko Phloiophilus edwardsi Stephe�s, 1830 (Coleoptera:

Phloiophilidae) �a Pobrzeżu Bałtyku oraz u�a��i o je��o biolo��ii. Acta e�tom. silesia�a 26: 1–5.


Materiały do znajomości fauny biedronek (Coccinellidae)Doliny Biebrzy

Co�tribiutio� to the k�o�led��e of the Cocci�ellidae fau�a i� theBiebrza River Valley

Wojciech B. Jędryczkowski1, Andrzej s. Jadwiszczak2

1 ul. Sucharskie��o 3/93, 01-390 Warsza�a, Pola�d; e-mail: �jedrycz@��mail.com2 Fou�datio� proNauka, ul. Sło�icza 11, 11-041 Olszty�, Pola�d; e-mail: he�osepilach�a@��mail.com

Abstrakt. Bada�ia Cocci�ellidae przepro�adzo�o � doli�ie rzeki Biebrzy � latach 2005–2018. Na bada�ym tere�ie st�ierdzo�o �yst�po�a�ie 46 ��atu�kó� Cocci�ellidae.

Słowa kluczowe: Doli�a Biebrzy, Biebrzański Park Narodo�y, Coleoptera, Cocci�ellidae.

Abstract. Cocci�ellidae research �as carried i� the Biebrza River Valley i� 2005–2018. 46 species of Cocci�ellidae �ere fou�d i� the studied area.

Key words. Biebrza River Valley, Biebrza Natio�al Park, Coleoptera, Cocci�ellidae.

WSTĘP Doli�a rzeki Biebrzy �ależy do �ielicz�ych � Polsce �atural�ych zespołó� przyrod�i-

czych, których charakter sta�o�i o u�ikal�ości � skali europejskiej. Z�acz�a cz�ść doli�y obj�ta jest róż�ymi formami ochro�y, z których �ajbardziej z�a�� jest Biebrzański Park Narodo�y. Komplekso�e��o podsumo�a�ia prac �auko�ych pro�adzo�ych �a tere�ie Bie-brzańskie��o Parku Narodo�e��o doko�ali � mo�o��raficz�ym opraco�a�iu dyrcz i wer-Pachowski (2005). Chociaż �iele cyto�a�ych tam publikacji dotyczy o�adó�, to brak jest prac poś�i�co�ych biedro�kom (Cocci�ellidae).

Ni�iejsza publikacja po�stała � oparciu o �ielolet�ie bada�ia tere�o�e (lata 2005–2018), � �y�iku których z��romadzo�o materiał obejmuj�cy po�ad 1 100 okazó� chrz�sz-czy z rodzi�y Cocci�ellidae. Wi�kszość zbioró� doko�a�o � miejscach położo�ych poza ��ra�icami Biebrzańskie��o Parku Narodo�e��o. Materiał pochodz�cy z lokalizacji Parku (BPN) był zbiera�y � oparciu o zez�ole�ia uzyska�e z Mi�isterst�a Środo�iska i Dyrek-cji BPN. Materiały do�odo�e z�ajduj� si� � pry�at�ych kolekcjach autoró�.

Podsta�o�� metod� zbiera�ia materiału było czerpako�a�ie, przesie�a�ie ściółki u podsta�y p�i drze� i �yszuki�a�ie pojedy�czych okazó� �a rośli�ach. Niezależ�ie od ��łó��e��o obszaru bada�cze��o, którym była doli�a Biebrzy, cz�ść okazó� zebra�o � doli-�ie Nar�i � miejscach �zajem�e��o prze�ika�ia si� i ł�cze�ia obu rzek. Materiał zbiera�o od k�iet�ia do listopada, co zostało zaz�aczo�e � publikacji cyframi rzymskimi � �a�ia-sach. Okazy Scymnus (Scymnus) schmidti i Scymnus (Scymnus) suffrianioides apetzoides oz�aczo�o � oparciu o budo�� samczych ��e�italió�.


Układ systematycz�y i �aze��ict�o ��atu�kó� zostało oparte �a katalo��o�ym opraco-�a�iu biedro�ko�atych Palearktyki (koVář 2007).

Autorzy �i�iejszej pracy pra�� or�co podzi�ko�ać prof. dr. hab. M. wanatowi za udost�p�ie�ie okazó� Cocci�ellidae, które zostały zebra�e podczas pro�adzo�ych przez �ie��o badań �ad ryjko�cami (Curculio�idae) Biebrzańskie��o Parku Narodo�e��o (wanat 2005) oraz prof. dr. hab. J.prof. dr. hab. J. GutowskieMu za przekaza�ie do opraco�a�ia okazu Scymnus (Scymnus) nigrinus zło�io�e��o przez J. sawoniewicza.

PRZEGLąD GATUNKóW

Subcoccinella vigintiquatuorpunctata (linnaeus, 1758) – 86 e��z.

BPN: Brzezi�y Kapickie, Oso�iec T�ierdza, Soś�ia, Trzyrzeczki.Dolina Biebrzy: Da�ido�iz�a, Kleszcze, Płocho�o.Środowiska: ł�ka ś�ieża, ł�ka zale�o�a, miedze, młod�ik sos�o�y, mura�a ziołoroślo�a,

o��ród, ols, torfo�isko, u��ory, zbioro�iska a�tropo��e�icz�e (V–IX).Leg: w.B. Jędryczkowski, M. wanat

Coccidula rufa (Herbst, 1783) – 3 e��z.

BPN: Bar�ik, Grobla Ho�czaro�ska.Dolina Biebrzy: Da�ido�iz�a, Dolisto�o Stare, Go�i�dz, Oso�iec.Dolina Narwi: Zajki.Środowiska: torfo�isko �iskie, ł�ka zale�o�a, zarośla ł��o�e (VI–VII).Leg: W.B. Jędryczkowski, M. wanat

Coccidula scutellata (Herbst, 1783) – 1 e��z.

Dolina Biebrzy: Da�ido�iz�a.Środowisko: ols (VI).Leg: W.B. Jędryczkowski

Chilocorus bipustulatus (linnaeus, 1758) – 1 e��z.

BPN: Grobla Ho�czaro�ska.Środowisko: torfo�isko �iskie (V).Leg: W.B. Jędryczkowski

Chilocorus renipustulatus (scriBa, 1790) – 5 e��z.

BPN: Bar�ik, Czer�o�e Ba��o, Oso�iec T�ierdza.Dolina Biebrzy: Oso�iec.Środowisko: torfo�isko (VII–VIII).Leg: M. wanat


Exochomus quadripustulatus (linnaeus, 1758) – 49 e��z.

BPN: Bar�ik, �osia Biel, Oso�iec T�ierdza.Dolina Biebrzy: Da�ido�iz�a, Dobarz, Gu��y.Dolina Narwi: Lasko�iec, Zajki.Środowiska: bór miesza�y, młod�ik sos�o�y, zbioro�iska a�tropo��e�icz�e, o��ród, mura-

�a psammofil�a, u��ory, ł�ka zale�o�a, zarośla �ierzbo�e (IV–VII).Leg: W.B. Jędryczkowski, M. wanat

Platynaspis luteorubra (Goeze, 1777) – 4 e��z.

BPN: Budy, Sztabi�.Dolina Biebrzy: Da�ido�iz�a, Oso�iec.Środowisko: miedze (V–VII).Leg: W.B. Jędryczkowski, M. wanat

Hyperaspis campestris (Herbst, 1783) – 4 e��z.

BPN: Grobla Ho�czaro�ska,Dolina Biebrzy: Da�ido�iz�a, Okrasi�, Ró� Kacapski.Środowiska: miedze, torfo�iska (V–VII).Leg: W.B. Jędryczkowski, M. wanat

Hyperaspis concolor (suFFrian, 1843) – 1 e��z.

Dolina Biebrzy: Wólka Piasecz�a.Środowisko: bór miesza�y (25.07.1999)Leg: M. wanat

Stethorus pusillus (Herbst, 1797) – 3 e��z. BPN: Budy, Grobla Ho�czaro�ska, Oso�iec T�ierdza.Środowiska: torfo�isko, ols (V–VI).Leg: M. wanat

Scymnus (Neopullus) haemorrhoidalis Herbst, 1797 – 4 e��z.

BPN: Bar�ik, Grz�dy, Sieburczy�, Wilcza Góra (V–VIII).Leg: M. wanat

Scymnus (Neopullus) limbatus stePHens, 1832 – 3 e��z.

BPN: Wilcza Góra (V–VII).Leg: M. wanat

Scymnus (Parapullus) abietis Paykull, 1798 – 15 e��z.

Dolina Biebrzy: Go�i�dz, Mocarze, Zabiele.


Środowisko: ł�ka zale�o�a (V–VII).Leg: W.B. Jędryczkowski, M. wanat

Scymnus (Pullus) auritus thunBerG, 1795 – 14 e��z.

BPN: Czer�o�e Ba��o, Gać, G. Zelezie, Kapice, Wysoki Gr�d.Dolina Biebrzy: Oso�iec (V–VII).Leg: M. wanat

Scymnus (Pullus) ferrugatus (Moll, 1785) – 10 e��z.

BPN: Bar�ik.Dolina Biebrzy: Pobłocie.Dolina Narwi: Ruś, Str�ko�a Góra.Środowisko: zbioro�iska a�tropo��e�icz�e (V–VIII).Leg: W.B. Jędryczkowski

Scymnus (Pullus) suturalis thunBerG, 1795 – 6 e��z.

BPN: Babia Dupa, Bar�ik.Dolina Biebrzy: Da�ido�iz�a, Szostaki, Sztabi�.Środowiska: torfo�iska, zbioro�iska a�tropo��e�icz�e (V–VIII).Leg: W.B. Jędryczkowski, M. wanat

Scymnus (Scymnus) frontalis (FaBricius, 1787) – 17 e��z.

BPN: Grz�dy, Oso�iec T�ierdza, Sieburczy�.Dolina Biebrzy: Gu��y, Oso�iec, Wólka Piasecz�a.Środowiska: bory miesza�e, mura�a psammofil�a, torfo�iska (V–IX).Leg: W.B. Jędryczkowski, M. wanat

Scymnus (Scymnus) nigrinus kuGelann, 1794 – 5 e��z.

BPN: Oso�iec T�ierdza.Dolina Biebrzy: Da�ido�iz�a, Gu��y, Kleszcze.Gu��y, Kleszcze.Kleszcze.Środowiska: zbioro�iska a�tropo��e�icz�e, o��ród (V–VIII).Leg: W.B. Jędryczkowski, J. sawoniewicz, M. wanat

Scymnus (Scymnus) schmidti Fuersch, 1958 – 1 e��z.

BPN: Soś�ia (26.06.2001).Leg: M. wanat

Scymnus (Scymnus) suffrianioides apetzoides CaPra et FürsCH, 1967 – 2 e��z. Dolina Biebrzy: Grz�dy (Dział Kumko�skie��o), Kleszcze (V–VI).Leg: M. wanat


Nephus (Bipunctatus) bipunctatus (kuGelann, 1794) – 1 e��z.

BPN: Ruś (6.08.1999). Leg: M. wanat

Gatu�ek spotyka�y � Polsce �iez�ykle rzadko. Z Biebrzańskie��o Parku Narodo�e��o �ykaza�y przez GutowskieGo i i�. (2006) jako Scymnus bipunctatus kuGel.

Nephus (Nephus) redtenbacheri (Mulsant, 1846) – 10 e��z.

BPN: Wilcza Góra. Dolina Biebrzy: Go�i�dz, Góry Kalejtki, Oso�iec, Sieburczy�, Wólka Piasecz�a (V–VIII).Leg: M. wanat

Adalia bipunctata (linnaeus, 1758) – 58 e��z.e��z..

BPN: Ba��o �a�ki, Bar�ik, Grz�dy, Gu��y, Oso�iec T�ierdza, Soś�ia. Dolina Biebrzy: Burzy�, Da�ido�iz�a, Dobarz, Dolisto�o Stare.Dolina Narwi: Lasko�iec, Ruś, Str�ko�a Góra, Zajki.Środowiska: torfo�iska, bór miesza�y-ols, parki�� leś�y, ols, ł�ka ś�ieża, zabudo�a�ia,

pobocza dro��i, miedze, zbioro�iska a�tropo��e�icz�e, pola upra��e, u��ory, zarośla ł�-��o�e, ł�ka zale�o�a, mura�a psammofil�a, ols, szu�ar, ł�� (III–IX).

Leg: W.B. Jędryczkowski

Adalia decempunctata (linnaeus, 1758) – 6 e��z.e��z..

BPN: Bar�ik, Grobla Ho�czaro�ska.Dolina Biebrzy: Burzy�, Da�ido�iz�a.Środowiska: parki�� leś�y, ł�ka ś�ieża, o��ród, zbioro�iska a�tropo��e�icz�e, bór ba��ie��y

(V–VII).Leg: W.B. Jędryczkowski, M. wanat

Anatis ocellata (linnaeus,1758) – 4 e��z.e��z..

BPN: Brzezi�y Kapickie, Olszo�a Dro��a, Trzyrzeczki.Dolina Biebrzy: Da�ido�iz�a.Środowiska: ols, zbioro�iska a�tropo��e�icz�e, bór ś�ieży (IV–VIII).Leg: W.B. Jędryczkowski, M. wanat

Calvia decemguttata (linnaeus, 1758) – 4 e��z.e��z..

BPN: Bar�ik, Grobla Ho�czaro�ska, Grz�dy.Dolina Biebrzy: Da�ido�iz�a.Środowiska: ols (VI–IX).Leg: W.B. Jędryczkowski, M. wanat


Calvia quatuordecimguttata (linnaeus, 1758) – 36 e��z.e��z..

BPN: Bar�ik, Brzezi�y Kapickie, Grobla Ho�czaro�ska, Grz�dy, Oso�iec T�ierdza, Soś-�ia, Trzyrzeczki.

Dolina Biebrzy: Da�ido�iz�a, Dobarz, Gu��y, Pobłocie, Oso�iec, Str�ko�a Góra.Dolina Narwi: Lasko�iec, Zajki.Środowiska: torfo�isko, ols, ł�ka ś�ieża, ł�ka zale�o�a, zbioro�iska a�tropo��e�icz�e,

przydroża, ł��, szu�ar, bór miesza�y (IV–X).Leg: W.B. Jędryczkowski, M. wanat

Calvia quindecimguttata (FaBricius, 1777) – 3 e��z.

BPN: Soś�ia.Dolina Biebrzy: Oso�iec.Środowisko: ols (IV–VII).Leg: W.B. Jędryczkowski, M. wanat

Anisosticta novemdecimpunctata (linnaeus, 1758) – 28 e��z.e��z..

BPN: Babia Dupa, Ba��o �a�ki, Bar�ik, Budy, Czer�o�e Ba��o, Gu��y, Oso�iec T�ier-dza, Soś�ia.

Dolina Biebrzy: Da�ido�iz�a, Oso�iec.Dolina Narwi: Giełczy�, Ruś, Zajki.Środowiska: zarośla �ierzby, torfo�isko, o��ród, mura�a psammofil�a, u��ory (V–VIII).Leg: W.B. Jędryczkowski, M. wanat

Ceratomegilla notata (laichartinG, 1781) – 6 e��z.e��z..

BPN: Brzezi�y Kapickie, Wólka Piasecz�a, Soś�ia.Dolina Biebrzy: Oso�iec.Środowisko: ł�ka ś�ieża (IV–VIII).Leg: w.B. Jędryczkowski, M. wanat

Hippodamia tredecimpunctata (linnaeus, 1758) – 48 e��z.e��z..

BPN: Grobla Ho�czaro�ska, Oso�iec T�ierdza, Soś�ia.Dolina Biebrzy: Da�ido�iz�a, Dolisto�o Stare, Giełczy�, Gu��y, Sztabi�.Dolina Narwi: Lasko�iec, Zajki.Środowiska: młod�ik sos�o�y, szu�ar, ł�ka zale�o�a, u��ory, ols, mura�a psammofil�a,

zarośla �ierzbo�e, bór miesza�y, turzyco�isko (IV–VII).Leg: w.B. Jędryczkowski, M. wanat

Hippodamia variegata (Goeze, 1777) – 4 e��z.e��z..

BPN: Trzyrzeczki.Dolina Biebrzy: Go�i�dz, Kleszcze, Oso�iec.


Środowisko: zbioro�iska a�tropo��e�icz�e (III–VII).zbioro�iska a�tropo��e�icz�e (III–VII). (III–VII).Leg: W.B. Jędryczkowski, M. wanat

Coccinella hieroglyphica linnaeus, 1758 – 4 e��z.e��z..

BPN: Biebrzańskie Błoto, Czer�o�e Ba��o.Dolina Biebrzy: No�y Lipsk.Środowisko: torfo�isko (VIII).Leg: M. wanat

Coccinella magnifica redtenBacher, 1843 – 10 e��z.e��z..

BPN: Babia Dupa, Bar�ik, Grz�dy, G. D�bo�a.Dolina Biebrzy: Gu��y, Oso�iec, Szostaki.Środowiska: bór miesza�y, u��ory (VI–VIII).Leg: W.B. Jędryczkowski, M. wanat

Coccinella quinquepunctata linnaeus, 1758 – 75 e��z.e��z..

BPN: Bar�ik, Grobla Ho�czaro�ska, Oso�iec T�ierdza, Soś�ia.Dolina Biebrzy: Da�ido�iz�a, D�bo�o, Gu��y.Dolina Narwi: Str�ko�a Góra, Zajki.Środowiska: bór ś�ieży, bór miesza�y, parki�� leś�y, miedze, mura�a ziołoroślo�a, u��o-

ry, zbioro�iska a�tropo��e�icz�e, pola upra��e, ł��, ols, mura�a psammofil�a, ł�ka za-le�o�a, zarośla �ierzbo�e (IV–XI).

Leg: W.B. Jędryczkowski

Coccinella septempunctata linnaeus, 1758 – 176 e��z.e��z.. BPN: Ba��o �a�ki, Bar�ik, Brzezi�y Kapickie, Dłu��a Luka, Grobla Ho�czaro�ska, Grz�-

dy, Olszo�a Dro��a, Oso�iec T�ierdza, Soś�ia, Stójka.Dolina Biebrzy: Da�ido�iz�a, D�bo�o, Dobarz, Dolisto�o Stare, Giełczy�, Gu��y, Ka-

pice, Kleszcze, Kopytko�o, Płocho�o, Sołki, Zabiele.Dolina Narwi: Lasko�iec, Ruś, Zajki.Środowiska: torfo�isko, ols-torfo�isko, bór miesza�y, bór ś�ieży, bór miesza�y-ols, to-

fo�isko �iskie-mura�a psammofil�a, ols, parki�� leś�y, podroża, ł�ka ś�ieża, o��ród, ł�ka zale�o�a, miedze, młod�ik sos�o�y, mura�a ziołoroślo�a, szu�ar, zbioro�iska a�tropo��e�icz�e, u��ory, zarośla śródpol�e, zarośla �ierzbo�e (III–XII).

Leg: w.B. Jędryczkowski, M. wanat

Coccinula quatuordecimpustulata (linnaeus, 1758) – 154 e��z.e��z..

BPN: Bar�ik, Grz�dy, Oso�iec T�ierdza, Soś�ia, Trzyrzeczki.Dolina Biebrzy: Da�ido�iz�a, Giełczy�, Gu��y, Ja��ło�o.Środowiska: mura�a psammofil�a, bór ś�ieży, bór miesza�y, parki�� leś�y, miedze, ł�ka


zale�o�a, młod�ik sos�o�y, mura�a ziołoroślo�a, u��ory, miedze, zbioro�iska a�tro-po��e�icz�e (V–IX).


Tytthaspis sedecimpunctata (linnaeus, 1758) – 49 e��z.e��z..

BPN: Bar�ik, Brzezi�y Kapickie, Grz�dy, Soś�ia.Dolina Biebrzy: Da�ido�iz�a, Giełczy�, Gu��y, Kle�ia�ka.Dolina Narwi: Zajki.Środowiska: bór sos�o�y-ł�ka ś�ieża, bór miesza�y, ł�ka zale�o�a z zaroślami �ierzbo-

�ymi, miedze, mura�a bliź�iczko�a, mura�a psammofil�a, mura�a ziołoroślo�a, ols, parki�� leś�y, u��ory, zbioro�iska a�tropo��e�icz�e (V–XI).

Leg: W.B. Jędryczkowski, M. wanat

Harmonia axyridis Pallas, 1773 – 11 e��z.e��z..

BPN: Brzezi�y Kapickie, Soś�ia.Dolina Biebrzy: Da�ido�iz�a, Gu��y.Środowiska: bór ba��ie��y, ł�ka zale�o�a, ols-bór sos�o�y, o��ród-zabudo�a�ia, bór ś�ie-

ży, ols (IV–IX).Leg: w.B. Jędryczkowski

Harmonia quadripunctata (PontoPPidian, 1763) – 1 e��z.e��z..

BPN: Grz�dy (Dział Kumko�skie��o) (14 VI).Leg: M. Wa�at

Oenopia conglobata (linnaeus, 1758) – 4 e��z.e��z..

Dolina Biebrzy: Dolisto�o Stare.Dolina Narwi: Lasko�iec, Zajki.Środowiska: ł�ka zale�o�a, torfo�isko-przydroże (VI–X). Leg: w.B. Jędryczkowski

Oenopia impustulata (linnaeus, 1758) – 5 e��z.e��z..

BPN: Gać, Wilcza Góra, Załazie (V–VIII).Leg: M. Wa�at.

Propylea quatuordecimpunctata (linnaeus, 1758) – 167 e��z.e��z..

BPN: Ba��o �a�ki, Bar�ik, Brzezi�y Kapickie, Budy, Dłu��a Luka, Grobla Ho�czaro�ska, Grz�dy, Oso�iec T�ierdza, Soś�ia.

Dolina Biebrzy: Da�ido�iz�a, D�bo�o, Dobarz, Dolisto�o Stare, Gu��y, Olszo�a Dro-��a, Pobłocie, Zabiele.

Dolina Narwi: Lasko�iec, Ruś, Str�ko�a Góra, Zajki.Środowiska: torfo�isko, zarośla �ierzbo�e, bór miesza�y, bór ś�ieży, bór miesza�y-ols,


parki�� leś�y, ols, ł�ka ś�ieża, bór ba��ie��y, ł�ka zale�o�a, miedze, przydroża, mura-�a ziołoroślo�a, szu�ar, zbioro�iska a�tropo��e�icz�e, u��ory, o��ród, zarośla ł��o�e, mura�a psammofil�a (IV–IX).


Sospita vigintiguttata (linnaeus, 1758) – 5 e��z.e��z..

BPN: Grz�dy, G. D�bo�a, Ba��o �a�ki, Brzezi�y Kapickie.Środowiska: torfo�isko, ols (V–VII).Leg: w.B. Jędryczkowski, M. wanat

Halyzia sedecimguttata (linnaeus, 1758) – 1 e��z.e��z..

BPN: Brzezi�y Kapickie.Środowisko: ł�ka ś�ieża (VI).Leg: w.B. Jędryczkowski

Psyllobora vigintiduopunctata (linnaeus, 1758) – 26 e��z.e��z..

BPN: Ba��o �a�ki, Bar�ik, Brzezi�y Kapickie, Dłu��a Luka, Grobla Ho�czaro�ska, Soś�ia.

Dolina Biebrzy: Gu��y.Dolina Narwi:, Lasko�iec, Oso�iec T�ierdza.Środowiska: torfo�isko, bór miesza�y, ols, ł�ka ś�ieża, przydroża, ł��, bór ś�ieży (IV–

VIII).Leg: w.B. Jędryczkowski

PODSUMOWANIE

Preze�to�a�a po�yżej lista ��atu�kó� Cocci�ellidae ś�iadczy o dużej róż�orod�ości i bo��act�ie ��atu�ko�ym całej doli�y rzecz�ej. St�ierdzo�o bo�iem obec�ość po�ad 50% fau�y krajo�ej biedro�ek. Zdecydo�a�ie domi�uj� ��atu�ki z�i�za�e z biotopami ot�ar-tymi takie jak: Coccinella septempunctata, Propylea quatuordecimpunctata i Coccinula quatuordecimpustulata. Do ��atu�kó� rzadkich � całym kraju �ależ�: Hyperaspis conco-lor, Scymnus (Pullus) auritus, Scymnus (Neopullus) limbatus, Scymnus (Scymnus) schmidti, Scymnus (Scymnus) suffrianioides apetzoidessuffrianioides apetzoides oraz Nephus (Bipunctatus) bipunctatus.

Preze�to�a�y materiał �ie �yczerpuje z pe��ości� całe��o bo��act�a biedro�ek doli-�y Biebrzy. Autorzy pla�uj� dalsze bada�ia fau�istycz�e ze szcze��ól�ym u�z��l�d�ie�iem �szelkie��o rodzaju torfo�isk, których obfitość �yst�puje � całej doli�ie Biebrzy.


PIŚMIENNICTWO

dyrcz A., werPachowski C. (red.) 2005. Przyroda Biebrzańskie��o Parku Narodo�e��o. Mo�o��rafia. Oso-�iec-T�ierdza, 440 ss.

Gutowski J.M., Buchholz l., kuBisz d., ossowska M., sućko K. 2006. Chrz�szcze saproksylicz�e jako �skaź�ik odkształceń ekosystemó� leś�ych boró� sos�o�ych. Leś�e Prace Bada�cze, 2006, 4: 101–144.

koVář I. 2007. Cocci�ellidae, ss. 568–631. [W:] löBl i., sMetana a. (red.). Catalo��ue of Palaerctic Coleo-ptera, Vol. 4. Ste�strup: Apollo Books, 935 ss.

wanat M. 2005. Ryjko�ce (Coleoptera: Curculio�oidea bez Scolyti�ae) Biebrzańskie��o Parku Narodo�e-��o i je��o otuli�y, ss. 301–324. [W:] dyrcz a., werPachowski C. (red.). Przyroda Biebrzańskie��o Parku Narodo�e��o. Mo�o��rafia. Oso�iec-T�ierdza, 440 ss.


Contribiution to the knowledge of the Coccinellidae (Coleoptera) of Kyrgyzstan

Materiały do z�ajomości Cocci�ellidae (Coleoptera) Kir��ista�u

Andrzej s. Jadwiszczak1, Wojciech B. Jędryczkowski2

1 Fou�datio� proNauka, ul. Sło�icza 11, 11-041 Olszty�, Pola�d; e-mail: he�osepilach�a@��mail.com2 ul. Sucharskie��o 3/93, 01-390 Warsza�a, Pola�d; e-mail: �jedrycz@��mail.com

Abstract. 13 species of Cocci�ellidae have bee� collected from Kyr��yzsta�. Oenopia conglobata contaminata (Menetries, 1849) has bee� recorded for the first time to the fau�a of this cou�try.

Słowa kluczowe: Kyr��yzsta�, fau�istic, Cocci�ellidae, Cocci�ellidae.

Abstrakt. 13 ��atu�kó� Cocci�ellidae zebra�o z Kir��ista�u. Oenopia conglobata con-taminata (Menetries, 1849) został po raz pier�szy poda�y dla te��o kraju.

Key words. Kir��ista�, fau�istyka, Cocci�ellidae, Coleoptera.

INTRODUCTION Duri�� field expeditio� made by Dr. Cezary Bystrowski a�d Michał J. Jadwiszczak, i�

July 2017th to Kyr��yzsta�, 46 specime�s of Cocci�ellidae belo��i�� 13 species have bee� collected. The collectio� has bee� do�e i� several places arou�d Isyk-Köl Lake a�d i� ad-joi�i�� valleys. The beetles �ere collecti�� ma�ually from local pla�ts.

Lati� �ames of studied species follo�s publicatio� of I. koVář (2007). All prese�ted here photo��raphs of localities of collectio� �ere made by M.J. Jadwiszczak.

Up to �o� 46 species of Cocci�ellidae �ere k�o�� from Kyr��yzsta� (iaBlokoFF-khnzo-rian 1986, koVář 2007) but �e thi�k that the Cocci�ellidae fau�a �ould be much richer a�d future i�vesti��atio� should e�rich our k�o�led��e of this ��roup. As a� example �e �ould like to u�derli�e that duri�� short time of the expeditio� Oenopia conglobata contaminata (Menetries, 1849) �ere recorded for the first time from this cou�try.

We �ould like to express our tha�ks to Cezary Bystrowski a�d Michał J. Jadwiszczak to make the collectio� available for our study. The studied material is deposited i� the col-lectio� of the first author.

LOCALITIES

Loc. 1. Kyr��yzsta�, Prov. Isyk-Köl, Toru Ay��yr, 1612 m, 42,486654°N/76,477593°E (7–8.07.2017).

Loc. 2. Kyr��yzsta�, Prov. Isyk-Köl, N of Toru Ay��yr, 1944 m, 42,581116°N/ 76,449921°E 2. Kyr��yzsta�, Prov. Isyk-Köl, N of Toru Ay��yr, 1944 m, 42,581116°N/ 76,449921°E (8.07.2017).


Phot. 1. Locality 1Fot. 1. Sta�o�isko 1.






Loc. 3. Kyr��yzsta�, Prov. Isyk-Köl, N of Om�ok, 2073 m, 42,659730°N/ 76,864514°E 3. Kyr��yzsta�, Prov. Isyk-Köl, N of Om�ok, 2073 m, 42,659730°N/ 76,864514°E (9.07.2017).

Loc. 4. Kyr��yzsta�, Prov. Isyk-Köl, N of Toru Ay��yr, 1709 m, 42,513650°N/ 76,405870°E 4. Kyr��yzsta�, Prov. Isyk-Köl, N of Toru Ay��yr, 1709 m, 42,513650°N/ 76,405870°E (10.07.2017).

Loc. 5. Kyr��yzsta�, Prov. Isyk-Köl, N of Gri��orievka, 2170 m, 42,816052°N/ 77,449887°E 5. Kyr��yzsta�, Prov. Isyk-Köl, N of Gri��orievka, 2170 m, 42,816052°N/ 77,449887°E







(11.07.2017).Loc. 6. Kyr��yzsta�, Prov. Isyk-Köl, S of Kyzyl-Suu, 1832 m, 42,314868°N/ 77,999048°E 6. Kyr��yzsta�, Prov. Isyk-Köl, S of Kyzyl-Suu, 1832 m, 42,314868°N/ 77,999048°E

(15.07.2017).Loc. 7. Kyr��yzsta�, Prov. Isyk-Köl, S of Kyzyl-Suu, 1896 m, 42,302234°N/ 78,007730°E 7. Kyr��yzsta�, Prov. Isyk-Köl, S of Kyzyl-Suu, 1896 m, 42,302234°N/ 78,007730°E

(15.07.2017).

Loc. 8. Kyr��yzsta�, Prov. Isyk-Köl, S of Kyzyl-Suu, 2007 m, 42,288575°N/ 78,017860°E 8. Kyr��yzsta�, Prov. Isyk-Köl, S of Kyzyl-Suu, 2007 m, 42,288575°N/ 78,017860°E (15.07.2017).

Loc. 9. Kyr��yzsta�, Prov. Isyk-Köl, S of Kyzyl-Suu, 2205 m, 42,242712°N/ 78,048549°E 9. Kyr��yzsta�, Prov. Isyk-Köl, S of Kyzyl-Suu, 2205 m, 42,242712°N/ 78,048549°E (15.07.2017).

Loc. 10. Kyr��yzsta�, Prov. Isyk-Köl, Ko�somolskoje ad Karakol, 1701 m, 42,464714°N/ 10. Kyr��yzsta�, Prov. Isyk-Köl, Ko�somolskoje ad Karakol, 1701 m, 42,464714°N/ 78,225712°E (17.07.2017).

Loc. 11. Kyr��yzsta�, Prov. Isyk-Köl, S of Beke�baj, 2069 m, 42,057611°N/ 77,004991°E 11. Kyr��yzsta�, Prov. Isyk-Köl, S of Beke�baj, 2069 m, 42,057611°N/ 77,004991°E (17.07.2017).

LIST OF SPECIES

Adalia (Adalia) bipunctata (linnaeus, 1758) – 6 exx. (Localities: 9, 10).Bulaea lichatschovi (huMMel, 1827) – 2 exx. (Locality: 2).Coccinella (Coccinella) magnifica redtenBacher, 1843 – 2 exx. (Localities: 7, 9).Coccinella (Coccinella) septempunctata linnaeus, 1758 – 6 exx. (Localities: 3, 5, 6, 9).Coccinella (Coccinella) transversoguttata FalderMann, 1835 – 2 exx. (Locality: 9).Coccinula sinuatomarginata (FalderMann, 1837) – 1 ex. (Locality: 3).Harmonia axyridis (Pallas, 1773) – 1 ex. (Locality: 9).Hippodamia (Hippodamia) variegata (Goeze, 1777) – 12 exx. (Localities: 1, 3, 4, 11).Oenopia conglobata contaminata (Menetries, 1849) – 1 ex. (Locality: 10).Propylea quatuordecimpunctata (linnaeus, 1758) – 2 exx. (Locality: 3).Psyllobora vigintiduopunctata (linnaeus, 1758) – 3 exx. (Localities: 2, 3, 4).Exochomus kiritschenkoi BaroVsky, 1922 – 4 exx. (Localities: 1, 2, 4, 8).Parexochomus nigromaculatus (Goeze, 1777) – 4 exx. (Localities: 3, 4, 8).

REFERENCES

iaBlokoFF-khnzorian S.M. 1983. Revie� of the cocci�ellid fau�a of the USSR. Academy of Scie�ces of Arme�ia� SSR, I�stitute of Zoolo��y, Zoolo��ical Papers 19: 94–161.

koVář I. 2007. Cocci�ellidae, pp. 568–631. [I�:] löBl i., sMetana a. (eds.). Catalo��ue of Palaerctic Cole-optera, Vol. 4. Ste�strup: Apollo Books, 935 pp.


Wskazówki dla autorów„Notatki entomologiczne” to czasopismo naukowe poświęcone owadom (Insecta). Publikujemy artykuły

i notatki prezentujące oryginalne dane o: rozmieszczeniu geograficznym, ekologii, biologii, morfologii, fizjologii i ochronie owadów. Akceptujemy też: omówienia i zapowiedzi wydarzeń w entomologii polskiej i światowej, omówienia piśmiennictwa, prace metodyczne i przeglądowe.

Akceptujemy prace w języku polskim – z abstraktem angielskim, oraz w języku angielskim – z abstraktem an-gielskim i polskim. Dla autorów zagranicznych, tłumaczenie abstraktu na język polski może wykonać redakcja.

Układ pracy i sposób cytowania piśmiennictwa należy wzorować na tekstach w bieżących numerach pisma. Pełne prac teksty można znaleźć także na stronie internetowej czasopisma (www.pronauka.org).

Prace można przysyłać pocztą e-mail na adres Redaktora Naczelnego ([email protected]). Teksty powinny być przygotowane w formacie czytelnym dla programu MS Word, tabele – w pro-gramie MS Word lub MS Excel, zdjęcia i rysunki – jako pliki *tif, *gif lub *jpg, w rozdzielczości co najmniej 600 DPI (półtony) lub 1000 DPI (kreska). Druk czarno-biały rycin i zdjęć jest bezpłatny, koszt druku w kolorze pokrywa autor.

Oryginalne prace naukowe są recenzowane przez przynajmniej jednego specjalistę w danej dziedzinie. Pro-ces recenzowania jest dwustronnie anonimowy. Warunki przyjęcia pracy do druku, to: jej poprawność języ-kowa, techniczna i merytoryczna, uzyskanie pozytywnej recenzji, uwzględnienie ewentualnych uwag redakcji i recenzentów oraz złożenie deklaracji dotyczącej oryginalności artykułu i udziału w nim poszczególnych auto-rów (zapora ghostwriting).

Pozostałe testy nie są recenzowane, ale mogą być przed publikacją modyfikowane przez redakcję, w porozu-mieniu z autorem, jeśli wymagają poprawek merytorycznych, technicznych, stylistycznych lub gramatycznych.

Instructions for Authors“Notatki entomologiczne” is the scientific journal devoted to insects (Insecta). We publish regular articles as

well as brief communications presenting original data referring to a geographical distribution, ecology, biology, morphology, physiology and conservations of insects. We also accept the relations and announcements of events in Polish and worldwide entomology, reviews of literature as well as methodical and review papers.

We accept papers written in Polish – with English abstract as well as in English – with English and Polish abstract. For foreign authors, translation of the abstract into Polish language can be provided by the Editors.

The arrangement of the manuscript and the way of citing references should be patterned upon the text in the current issues. Full papers can also be found on the journal website (www.pronauka.org).www.pronauka.org).).

Papers can be sent via e-mail to the Editor-in-Chief ([email protected]). Texts should be prepared in the format readable by MS Word, tables – in MS Word or MS Excel, photographs and figures as *tif, *gif lub *jpg files, in at least 600 DPI resolution (halftones) or 1000 DPI (line). The print of black and white figures and photographs is free, the cost of colour prints is covered by the author.

Original scientific papers are reviewed by at least one expert on the field. Reviewing process is bilaterally anonymous. The conditions of the acceptance of a manuscript for the printing are as follows: language, technical and meritorical correctness, the obtaining two positive reviews, taking into account possible notes of the Editors and reviewer and submission of the declaration concerning the originality of a paper with the contribution of the individual authors (protection policy against ghostwirting and guest authorship).

The remaining texts are not reviewed, however, they can be modified by the Editors in consultation with the author when meritorical, technical, stylistic or grammatical corrections are needed.

W NUMERZE [IN THE ISSUE]:

Artykuły [Articles]Żóralski r, kowalczyk J.k. – Bzy��o�ate (Diptera: Syrphidae) rezer�atu „�� ad S�eli�i��

[Hover flies (Diptera: Syrphidae) of the �� ad S�eli�i�� reserve] ................................... 1konopko d. – Wst�p�a lista chrz�szczy rezer�atu przyrody „�� ad S�eli�i�� Trójmiejskim

Parku Krajobrazo�ym [Prelimi�ary list of beetles from the �� ad S�eli�i�� – �ature re-Prelimi�ary list of beetles from the �� ad S�eli�i�� – �ature re-serve i� the Trójmiejski La�dscape Park] ............................................................................... 9

Jędryczkowski w.B., Jadwiszczak a.s. – Materiały do z�ajomości fau�y biedro�ek (Cocci-�ellidae) Doli�y Biebrzy [Co�tribiutio� to the k�o�led��e of the Cocci�ellidae fau�a i� the Biebrza River Valley] ............................................................................................................ 19

Jadwiszczak a.s., Jędryczkowski w.B. – Co�tribiutio� to the k�o�led��e of the Cocci�ellidae (Coleoptera) of Kyr��yzsta� [Materiały do z�ajomości Cocci�ellidae (Coleoptera) Kir��ista�u]Materiały do z�ajomości Cocci�ellidae (Coleoptera) Kir��ista�u] ................................................................................................................................................ 29

Tom 4(1) ISSN 1509-9709 Notatki ENtomologiczNE · 2019-03-12 · Szata rośli a zbioro isk ł ko...

Documents

Transcript of Tom 4(1) ISSN 1509-9709 Notatki ENtomologiczNE · 2019-03-12 · Szata rośli a zbioro isk ł ko...