Ⓒ DUX, DUX 1696, 2021NAGRANIE ZREALIZOWANO W SALI WIDOWISKOWEJ EUROPEJSKIEGO CENTRUM MATECZNIK „MAZOWSZE” W OTRĘBUSACH, 29–30 SIERPNIA 2020 ROKURECORDED AT THE PERFORMANCE HALL OF THE EUROPEAN CENTER MATECZNIK “MAZOWSZE” IN OTRĘBUSY, 29–30 AUGUST 2020

MAŁGORZATA POLAŃSKA REŻYSERIA NAGRANIA | RECORDING SUPERVISION & SOUND ENGINEERING

ANNA NOWAK KONSULTACJA MUZYCZNA | MUSIC CONSULTATION

MICHAŁ SZOSTAKOWSKI MONTAŻ, MASTERING | EDITING, MASTERING

ZBIGNIEW WAJDZIK, SZYMON JASNOWSKI STROJENIE FORTEPIANU| PIANO TUNING

ŻANETA PNIEWSKA TŁUMACZENIA | TRANSLATION

KUBA POKRZYWNIAK ZDJĘCIA | PHOTOS

FYD-STUDIO / FYD-STUDIO.PL PROJEKT GRAFICZNY | GRAPHIC DESIGN

RAFAŁ DYMERSKI SKŁAD TEKSTU, REALIZACJA GRAFICZNA & PRZYGOTOWANIE DO DRUKU | PAGE LAYOUT, GRAPHIC IMPLEMENTATION & PREPARATION FOR PRINTING

MARCIN TARGOŃSKI REDAKCJA | EDITOR

DUX RECORDING PRODUCERS Morskie Oko 2, 02-511 Warsaw, Poland | www.dux.pl, e-mail: dux@dux.pl

NAGRANIE POWSTAŁO DZIĘKI STYPENDIUM PROGRAMU „MŁODA POLSKA”, KTÓRE ARTYŚCI OTRZYMALI W 2020 ROKUTHE RECORDING WAS MADE THANKS TO THE SCHOLARSHIP OF THE “MŁODA POLSKA” PROGRAMME, WHICH THE ARTISTS RECEIVED IN 2020

4

Mogłoby się zdawać, że połączenie fortepianu i akor-deonu to zestawienie ze sobą dwóch całkowicie prze-ciwstawnych sobie instrumentów. Różnice między nimi wynikają ze sposobu wydobywania dźwięku, kształ-towania go i specyfiki gry. Ale to właśnie dzięki tym różnicom połączenie to jest tak intrygujące i wszech-stronne. Dwa niezależne, solistyczne instrumenty zde-rzają się ze sobą na płaszczyźnie brzmienia, tworząc nową jakość, nowy instrument-hybrydę. Dzięki tej nieoczywistej konfiguracji w zespole kameralnym, która spaja pełnię brzmienia fortepianu ze śpiewno-ścią akordeonu, otrzymujemy niemalże nieograniczone możliwości. Płyta „Transkrypton” jest zakodowaniem prze-strzeni barwowej, wykreowanej przez fortepian i akor-deon. Jako połączenie słów: transkrypcja oraz krypton sugeruje zmianę w strukturze czy systemie zapisu oraz coś ukrytego, niewykrywalnego. Na debiutanckim krążku Duo Wolańska/Gajda zare-jestrowaliśmy nasze autorskie aranżacje arcydzieł muzyki klasycznej, które w oryginale zostały napisane m.in. na dwa fortepiany, gitarę i flet, organy solo czy orkiestrę. „Transkryptonem” chcemy namówić Państwa do odkrywania znanych dzieł w innym, niespotykanym wydaniu.

Julia i Michał

It might seem that the combination of the piano and the accordion is a juxtaposition of two completely opposing instruments. The differences between them result from the way the sound is extracted and shaped as well as from the performance’s specificity. Yet it is precisely those differences that make that combina-tion so intriguing and versatile. Two independent, solo instruments collide with each other on the sound plane, creating a new quality, a new instrument-hybrid. Thanks to this unobvious configuration in a chamber ensemble, which combines the fullness of the piano sound with the melodiousness of the accordion, we are presented with almost unlimited possibilities. The CD ‘Transkrypton’ is an encryption of the tone colour space created by the piano and the accordion. As a combination of the words ‘transcription’ and ‘krypton,’ it suggests a change in the structure or sys-tem of notation and something hidden, undetectable. On the debut album of Duo Wolańska/Gajda, we recorded our original arrangements of master-pieces of classical music, which were originally writ-ten for, e.g. two pianos, guitar and flute, solo organ, or orchestra. With ‘Transkrypton,’ we would like to invite you to discover famous works in a different, unique version.

Julia & Michał

5

Okres II wojny światowej dla większości polskich kom-pozytorów stanowił najcięższy etap ich artystycznej działalności. Wielu z nich, chcąc utrzymać się w tych trudnych czasach, zarabiało na życie, występując w kawiarniach oraz dając okazjonalne koncerty dla niewielkiej publiczności. Wariacje na temat Paganiniego powstały w 1941 roku (pierwotnie na dwa fortepiany). Utwór został skomponowany na potrzeby warszaw-skich występów Witolda Lutosławskiego oraz innego wybitnego polskiego kompozytora Andrzeja Panufnika. Wspomniani dwaj artyści przez pewien czas tworzyli fortepianowe duo, z powodzeniem wykonujące doko-nywane przez siebie transkrypcje i aranżacje wielu popularnych dzieł. Wariacje na temat Paganiniego to jedyne opracowanie Lutosławskiego, której party-tura przetrwała okres wojenny. Utwór określić można mianem wirtuozowskiej parafrazy. Kompozytor, opra-cowując poszczególne ogniwa skrzypcowego kaprysu, zachował jego architektoniczny porządek. Mimo to, róż-nice między oryginałem a omawianą transkrypcją są ogromne, gdyż Lutosławski zdecydował się na znaczące rozbudowanie harmoniki kompozycji, co przybliżyło ją do ekspresjonistycznych dzieł tworzonych przez Bélę Bartóka i Igora Strawińskiego. Twórczość fortepianowa nigdy nie należała do głównego nurtu artystycznych zainteresowań Césara Francka. Mimo skromnej liczby dzieł skomponowanych na fortepian solo, Franckowi udało się stworzyć idio-matyczny i, co najważniejsze, wykraczający poza kon-wencję epoki romantyzmu kontemplacyjny styl, cechu-jący niemal cały jego fortepianowy dorobek. Preludium,

fuga i wariacja to, obok popularnego wśród pianistów Preludium, chorału i fugi, najbardziej reprezentatywne dzieło fortepianowe francuskiego twórcy. Podstawę konstrukcyjną cyklu stanowi główny, kontemplacyjny temat preludium, wprowadzający słuchacza w stan głębokiej medytacji. Wraz z rozwojem narracji utworu jego ekspresja będzie proporcjonalnie wzrastać, jed-nak nawet w finałowej kulminacji dominować będą brzmienia łagodne i kojące. Niniejszy album zawiera autorską transkrypcję muzyków wchodzących w skład Duo Wolańska/Gajda. Co ciekawe, druga część, Fuga, w tym ujęciu niespodziewanie nabrała autonomicznych rysów, a mnogość mikro-napięć i kontrastów osiągnię-tych przez wykonawców ukazuje ogniwo w całkowicie nowym świetle. Suita z baletu Dziadek do orzechów op. 71a swoją premierę miała na kilka miesięcy przed pierwszym wystawieniem dzieła w pełnej wersji scenicznej. Na kompozytorskie opracowanie orkiestrowe składa się 8 części. Pomijając Uwerturę i Marsz, są to wyłącznie miniatury taneczne. W związku z tym, utwór z jednej strony w przybliżeniu nawiązuje do scenicznego pro-gramu baletu, z drugiej jednak pośrednio odwołuje się do suit barokowych, konstruowanych na zasadzie zestawiania ze sobą tańców o odmiennej prowenien-cji. Suita Piotra Czajkowskiego doczekała się licznych opracowań, z fortepianową wersją Michaiła Pletniowa na czele. Na niniejszej płycie znajdują się trzy najpo-pularniejsze wyimki ze wspomnianego dzieła, pomy-słowo zaaranżowane przez Nicolasa Economou oraz Duo Wolańska/Gajda.

6

Lot trzmiela (fragment z opery Bajka o carze Sał-tanie Nikołaja Rimskiego-Korsakowa) należy do grona najchętniej transkrybowanych dzieł w historii muzyki. Motoryczny charakter utworu sprawia, iż większość ze wspomnianych opracowań ma specyfikę wyłącznie popisową, a autorzy aranżacji wielokrotnie dokładali wszelkich starań, żeby ich wersja stanowiła wirtuozow-skie, wykonawcze wyzwanie o transcendentnym stopniu trudności. Również zamieszczone na niniejszej płycie opra-cowanie uznać można za stricte popisowe. Jednak w odróżnieniu od większości transkrypcji, oryginalna wersja została wzbogacona o krótki epizod stylistycznie przybliżający aranżację do muzyki rozrywkowej. Baletowa twórczość Igora Strawińskiego za cza-sów swojego powstania budziła estetyczny sprzeciw wśród większości odbiorców, co zostało najdobitniej zamanifestowane podczas paryskiej premiery Święta wiosny w 1913 roku. Choć powstały dwa lata wcześniej Pietruszka nie wzbudził aż tylu kontrowersji, wielu odbiorców i tak uznało, że Strawiński w znaczny spo-sób przekroczył powszechnie akceptowalne na początku XX wieku estetyczne granice. Libretto Pietruszki nawią-zuje do XIX-wiecznego jarmarku rosyjskiego, zapustów, oraz jego głównej atrakcji – przedstawienia teatru lalek. Fortepianowo-akordeonowa transkrypcja trzech wybranych fragmentów z baletu brzmi w sposób wręcz neoklasyczny. W tym ujęciu liczne dysonanse i szorst-kie brzmienia niespodziewanie zostają zniwelowane na rzecz konsonansów i klarownej harmoniki.

Astor Piazzolla za życia niemal na całym świecie uznawany był za propagatora argentyńskiego tanga. Już podczas paryskich studiów u Nadii Boulanger dowiedział się od swojej mentorki, że tango to obszar, któremu powinien oddać swój twórczy potencjał. Cie-kawostką jest fakt, że w rodzinnym kraju kompozytora jego utwory odbierane były chłodno, co ostatecznie wpłynęło na emigrację Piazzolli do Paryża. Niniejszy album wieńczy rozbudowana transkrypcja Libertango – jednego z najsłynniejszych utworów Piazzolli, wielo-krotnie wykonywanego przez akordeonistów. Artyści do repertuaru płyty włączyli fragmenty znacznie bardziej rozbudowanego dzieła Histoire du Tango. Jest to cykl (oryginalnie skomponowany na flet i gitarę) estetycznie nawiązujący do różnorodnych odmian argentyńskiego tańca oraz metamorfoz zachodzących w odniesieniu do tanga w ciągu wielu lat.

Dariusz Marciniszyn

7

For most Polish composers, the period of World War II was the toughest stage of their artistic activity. Many of them, striving for survival in those difficult times, earned their living by performing in cafés and giving occasional concerts to a small audience. The Varia-tions on a Theme by Paganini were written in 1941 (originally for two pianos). The piece was composed for the Warsaw performances of Witold Lutosławski and another outstanding Polish composer, Andrzej Panufnik. For some time, the aforementioned artists formed a piano duo, successfully performing their own transcriptions and arrangements of various popular works. The Variations on a Theme by Paganini is the only arrangement by Lutosławski whose score survived the war. The piece can be described as a virtuoso para-phrase. While arranging individual links of the violin caprice, the composer preserved its structural order. Nevertheless, the difference between the original and the discussed transcription is enormous, as Lutosław-ski decided to significantly expand the harmony of the composition, which brought it closer to the expressio-nist works created by Béla Bartók and Igor Stravinsky. Piano oeuvre was never a part of César Franck’s mainstream artistic interests. Despite the modest number of works composed for solo piano, Franck managed to develop an idiomatic, contemplative style that, most importantly, went beyond the convention of the Romantic era and that is characteristic of almost all his piano pieces. Next to the popular among pia-nists Prelude, Chorale, and Fugue, the Prelude, Fugue, and Variation is the most representative piano work

of the French composer. The structural basis of the cycle is the main, contemplative theme of the Prelude that brings the listener into a state of deep medita-tion. The piece’s expression increases proportionally to the unfolding of narrative; however, even in the final climax, gentle and soothing sounds prevail. The present album contains a transcription developed by Duo Wolańska/Gajda. Interestingly, in this approach, the second movement, Fugue, unexpectedly acquires autonomous features, while the multitude of micro--tensions and contrasts achieved by the performers shows this link in a completely new light. The Nutcracker Suite Op. 71a had been premiered a few months before the piece was first performed in a full stage version. The composer’s orchestral arran-gement consists of 8 movements. Apart from the Over-ture and the March, these are exclusively dance minia-tures. Therefore, on the one hand, the piece roughly refers to the stage programme of the ballet; on the other hand, it indirectly refers to Baroque suites, con-structed on the basis of juxtaposing dances of different provenance. Pyotr Tchaikovsky’s Suite has been follo-wed by numerous arrangements, with a piano version by Mikhail Pletnov at the fore. The present CD features three of the most popular excerpts from the discussed work, artfully arranged by Nicolas Economou and Duo Wolańska/Gajda. Flight of the Bumblebee (excerpt from the opera The Tale of Tsar Saltan by Nikolai Rimsky-Korsakov) is one of the most frequently transcribed works in the history of music. Due to the rhythmically driven

8

character of the piece, most of the aforementioned arrangements are of a purely spectacular nature, and the authors of the arrangements have repeatedly made every effort to ensure that their version poses a vir-tuoso, performance challenge of a transcendent level of difficulty. The arrangement featured on the CD can also be considered purely spectacular. However, unlike most transcriptions, the original version has been enriched with a short episode bringing the arrangement closer to popular music in terms of style. Igor Stravinsky’s ballet oeuvre fomented aesthe-tic dissent among the majority of the contemporary audience, which was most apparent during the Pari-sian premiere of The Rite of Spring in 1913. Altho-ugh Petrushka, written two years earlier, was not that much controversial, many recipients still believed that Stravinsky had significantly crossed the aesthetic line generally accepted at the beginning of the 20th cen-tury. The libretto of Petrushka refers to a 19th-century Russian fair, Shrovetide Fair, and its main attraction – performance of a puppet theatre. The piano-accordion transcription of three selected fragments from the bal-let sounds almost neoclassical. In this approach, nume-rous dissonances and rough sounds are unexpectedly levelled out in favour of consonances and transparent harmony. During his lifetime, Astor Piazzolla was recognized as a propagator of the Argentine tango almost all over the world. Already during his Parisian studies with Nadia Boulanger, he learnt from his mentor that tango

was an area to which he should dedicate his creative potential. Interestingly, in the composer’s homeland his works were received with certain caution, which ultimately influenced Piazzolla’s decision to emigrate to Paris. The present album is crowned with a consi-derable transcription of Libertango – one of Piazzolla’s most famous pieces, repeatedly performed by accordio-nists. The artists included fragments of a much more extensive work in the album’s repertoire, i.e. Histoire du Tango. It is a cycle (originally composed for flute and guitar) that aesthetically refers to different varie-ties of the Argentinian dance and to the metamorpho-ses that tango has undergone over many years.

Dariusz Marciniszyn

9

10

DUO WOLAŃSKA/GAJDAto niecodzienne zestawienie instrumentalne w muzyce kameralnej. Połączenie fortepianu i akordeonu pozwala uzyskać nieograniczone możliwości wykonawcze. Dwa solistyczne, niezależne instrumenty zderzają się ze sobą na płaszczyźnie sonorystycznej, tworząc nową jakość dialogu instrumentalnego. Powstały w 2014 roku zespół tworzą: pianistka Julia Wolańska-Gajda oraz akordeonista Michał Gajda. Artyści regularnie koncertują w Polsce i za granicą (Nowy Jork, Virginia, Arkansas, Japonia, Malezja, Korea, Indonezja, Wietnam, Kambodża, Tajlandia, Austria, Niemcy, Holandia). Debiutowali w najbardziej presti-żowych salach koncertowych na świecie: nowojorskiej Carnegie Hall, Filharmonii Berlińskiej, Mozarteum Saal w Salzburgu, Musikverein w Wiedniu, Kioi Hall w Tokio czy Guri Art Hall w Seulu. Duo Wolańska/Gajda ma na swoim koncie szereg prestiżowych nagród i wyróżnień. Jest laureatem m.in. Złotego Medalu w 4th Manhattan International Music Competition (2019), I nagrody w 1st Vienna Interna-tional Music Competition (2019), I nagrody w Salzburg Grand Prize Virtuoso International Music Competition (2018), I nagrody w 54. Internationaler Akkordeon-wettbewerb Klingenthal (2017), I nagrody „Top Win-ner” w 25th Ibla Grand Prize World Music Competition w Ragusie (2016), I nagrody w Val Tidone International Music Competitions (2015). W 2018 roku muzycy otrzymali medialną nagrodę „Medal Młodej Sztuki Głosu Wielkopolskiego” w kate-gorii „Muzyka klasyczna”, za „kunszt artystyczny, który

warsztatowo stoi na niezwykle wysokim poziomie, ale odznacza się także świeżym i oryginalnym podejściem interpretacyjnym”. W ich repertuarze można usłyszeć muzykę napisaną oryginalnie na ten skład oraz sze-reg autorskich transkrypcji – od muzyki barokowej po współczesne tango. Julia i Michał – doktorzy sztuk w dyscyplinie instru-mentalistyka – są absolwentami Akademii Muzycznej im. Ignacego Jana Paderewskiego w Poznaniu w kla-sach fortepianu prof. Waldemara Andrzejewskiego oraz akordeonu prof. Jerzego Kaszuby. Jako duo doskonalili swoje umiejętności gry kameralnej pod kierunkiem Laury Kluwak-Sobolewskiej, Teresy Adamowicz-Kaszuby (Polska), Mie Miki, Stefana Hussonga (Niemcy), Geira Draugsvolla (Dania), Ivano Battistona (Włochy). Na działalność artystyczną muzyków składają się ponadto liczne koncerty solowe, jak i solowe z orkiestrą oraz prowadzenie kursów mistrzowskich. Są także juro-rami międzynarodowych konkursów instrumentalnych.

wolanska-gajda.com

11

12

DUO WOLAŃSKA/GAJDAis an unusual chamber music ensemble. The combi-nation of piano and accordion opens unlimited per-formance possibilities. Two solo, independent instru-ments collide with each other on a sonoristic level, thus creating a new quality of instrumental dialogue. Established in 2014, the ensemble is formed by pianist Julia Wolańska-Gajda and accordionist Michał Gajda. On a regular basis, the artists give concerts in Poland and abroad (New York, Virginia, Arkansas, Japan, Malay-sia, Korea, Indonesia, Vietnam, Cambodia, Thailand, Austria, Germany, or the Netherlands). They have already performed in the most prestigious concert halls in the world: New York’s Carnegie Hall, Berliner Philharmonie, Mozarteum Saal in Salzburg, Musikverein in Vienna, Kioi Hall in Tokyo, or Guri Art Hall in Seoul. Duo Wolańska/Gajda has won a number of cov-eted awards and accolades. They are prizewinners of, among others, the Gold Medal in the 4th Manhattan International Music Competition (2019), 1st prize in the 1st Vienna International Music Competition (2019), 1st prize in the Salzburg Grand Prize Virtuoso Inter-national Music Competition (2018), 1st prize in the 54th Internationaler Akkordeonwettbewerb Klingenthal (2017), ‘Top Winner’ 1st prize in the 25th Ibla Grand Prize World Music Competition in Ragusa (2016), or 1st prize in the Val Tidone International Music Competitions (2015). In 2018, the musicians received the media award ‘Young Art Medal of Głos Wielkopolski’ in the cate-gory ‘Classical Music’ for ‘their extremely high-quality

artistry and technique, but also for fresh and original interpretative approach.’ Their repertoire covers music originally written for piano and accordion and a num-ber of original transcriptions – from Baroque music to contemporary tango. Julia and Michał – Doctors of Musical Arts in Instru-mental Studies – are graduates of the Ignacy Jan Pade-rewski Academy of Music in Poznań in the piano class of Prof. Waldemar Andrzejewski and in the accordion class of Prof. Jerzy Kaszuba, respectively. As a duo, they have been improving their chamber music performance skills under the guidance of Laura Kluwak-Sobolewska, Teresa Adamowicz-Kaszuba (Poland), Mie Miki, Stefan Hussong (Germany), Geir Draugsvoll (Denmark), or Ivano Battiston (Italy). In addition, the artistic activity of the musicians includes numerous solo concerts as well as concerts as soloists with orchestra and running master classes. They are also jury members of international instru-mental competitions.

wolanska-gajda.com

13

14

Witold LUTOSŁAWSKI (1913–1994)1 Wariacje na temat Paganiniego 5:50 Variations on a Theme by Paganini (1941) (aranż.: | arr. by Duo Wolańska/Gajda)

César FRANCK (1822–1890) Prélude, Fugue et Variation, Op. 18 (1860–1862) (aranż.: | arr. by Duo Wolańska/Gajda)2 Prélude. Andantino. Cantabile. Lento 4:543 Fugue. Allegretto ma non troppo 2:254 Variation. Andantino 3:28

Piotr Iljicz CZAJKOWSKI | Pyotr Ilyich TCHAIKOVSKY (1840–1893) 3 fragmenty z Suity z baletu Dziadek do orzechów op. 71a 3 movements from the ballet The Nutcracker Suite, Op. 71a (1892) (aranż.: | arr. by Nicolas Economou, Duo Wolańska/Gajda)5 Marche. Tempo di marcia viva 2:276 Danse de la Fée-Dragée. Andante ma non troppo 2:027 Danse russe. Trépak. Tempo di Trepak, molto vivace 1:14

Astor PIAZZOLLA (1921–1992) Historia tanga | Histoire du Tango (1986) (aranż.: | arr. by Duo Wolańska/Gajda)8 Café 1930 7:029 Nightclub 1960 6:06

15

Nikołaj RIMSKI-KORSAKOW | Nikolai RIMSKY-KORSAKOV (1844–1908)⓾ Lot trzmiela z opery Bajka o carze Sałtanie 3:04 Flight of the Bumblebee from the opera The Tale of Tsar Saltan (1899–1900) (aranż.: | arr. by Vladimir Zubitsky, Duo Wolańska/Gajda)

Igor STRAWIŃSKI | Igor STRAVINSKY (1882–1971) 3 fragmenty z baletu Pietruszka 3 movements from the ballet Pétrouchka (Premier Tableau) (1910–1911) (aranż.: | arr. by Duo Wolańska/Gajda)⓫ Fête populaire de la semaine grasse 5:01⓬ Le tour de passe-passe 2:22⓭ Danse russe 2:36

Astor PIAZZOLLA⓮ Libertango (1974) 6:02 (aranż.: | arr. by Duo Wolańska/Gajda, Jan Zeyland)

Całkowity czas | Total time: 54:35

DUO WOLAŃSKA/GAJDAJulia WOLAŃSKA-GAJDA fortepian | piano

Michał GAJDA akordeon | accordion