TATRY TPN jesień 2014 5

ROZMAITOŚCI 6–21W Tatrach tłoczno (6) • Nie będzie olimpiady (6) • Roboty na szlakach (7) • Kronika Straży Parku (7)

• Remont na Czerwonych Wierchach (8) • Koński dialog (9) • Roztańczone Zakopane (10) • Pamięci He-leny Dłuskiej (11) • Dolina ciszy i pogody (12) • Spotkanie Gąsieniców (13) • Zawodowy juhas i baca (13) • „Ferko” o jego pasje (14) • Raptularz przewodnicki (15) • Schroniska nagrodzone (15) • Miejsce kobiet jest na górze (16) • Tajemnica „żelaznego kamienia” (18) • Lądek od zawsze (19) • Brakujące ogniwo zjed-noczonych Karpat – Jakub Łoginow (20)

Z DRUGIEJ STRONY TATR 22–27Światowe pierwszeństwo tatrzańskiego trolejbusu – Mikuláš Argalács (22) • Zginął pod Rysami (23) •

Ku chwale pierwszych zdobywców – Lenka Burdová (24) • Zmiana chatara – Marek Grocholski (25) • Józkowy Everest – Mikuláš Argalács (26) • Festiwal filmów górskich w Popradzie – Mikuláš Argalács (26) • Kronika (27)

JASKINIE 28–29Eksploracja Mroźnej – Filip Filar (28) • Ubogie lato grotołazów – Bogusława Chlipała (29)

TATERNICTWO 30–37Taternickie lato 2014. Deszczowo i zimno – Adam Śmiałkowski (30) • Rekord na Manaslu – Agnieszka

Szymaszek (34) • Z Tatr na Pik Lenina – Agnieszka Szymaszek (35) • Projekt „Stanisławski” (cd.) – Paweł Orawiec (36)

WYPADKI GÓRSKIE 38–41Złe lato i kiepska jesień – Adam Marasek (38) • Śmierć krążyła po Mięguszowieckiej – Marek Gro-

cholski (40)

PRZYRODA 42–65Kaprysy zimowej pogody – Anna Fiema, Tomasz Nodzyński (42) • Po dziwnej zimie mokre lato – Anna

Fiema (46) • Nieoczekiwane odkrycie – Zbigniew Mirek, Agnieszka Nikel, Łukasz Wilk (48) • Okratek austra-lijski na Brzanówce – Zbigniew Mirek, Agnieszka Nikel, Łukasz Wilk (49) • Ozdoba łąk reglowych – Zbigniew Mirek, Agnieszka Nikel, Łukasz Wilk (50) • Nowe stanowisko skalnicy torfowiskowej – Halina Ratyńska, Patryk Czortek (51) • Strzemieszyca – Dominika Kustosz (52) • Lato z niedźwiedziami – Tomasz Zwijacz-Kozica, Filip Zięba (54) • Co jadają gołębie? – Stanisław Wierzbanowski (57) • Halnik czterowstęg – Jarosław Wenta (58) • Analizy przestrzenne GIS w TPN – Marcin Bukowski (60)

TatryPismo adresowane do miłośników Tatr

i ich przyrody

WYDAWCATatrzański Park Narodowy

PROJEKT GRAFICZNYlookStudio

www.lookstudio.pl

DRUKZakłady Graficzne TAURUS,

Stanisław Roszkowski, Sp. z o.o.

RADA REDAKCYJNA dr Paweł Skawiński prof. Stefan Skiba

Wiesław A. Wójcik

REDAGUJĄ Marek Grocholski (red. nacz.)

Zbigniew Ładygin Paulina Kołodziejska

STAŁA WSPÓŁPRACABarbara Chovancová

KOREKTAPaulina Kołodziejska

Marta Durczyńska/eKorekta24.pl

KOLPORTAŻ, PRENUMERATA, NUMERY ARCHIWALNE

Wojciech Wilczeke-mail: wwilczek@tpn.pl

tel. +48 18 20 23 245

ADRES REDAKCJIKuźnice 1

34-500 Zakopanee-mail: tatry@tpn.pltel. +48 18 20 23 240

+48 18 20 23 242

Redakcja zastrzega sobie prawo skracania i redagowania tekstów

oraz nadawania tytułów. Poglądy autorów nie zawsze

pokrywają się z przekonaniami redakcji i oficjalnym

stanowiskiem wydawcy. Materiałów niezamówionych

nie zwracamy.

Nakład 6500 egz.

NUMER ZAMKNIĘTO12 listopada 2014 r.

PL ISSN 0867-4531Nr indeksu 378852

TATRYTPN Nr 4 (50)Cena 12 zł (w tym 5% VAT) www.tatry.tpn.pl jesień 2014 ISSN 0867-4531 INDEX 378852

W numerze:

fot.

AN

DRZ

EJ Ś

LIW

IŃSK

I

TATRY TPN jesień 2014 5

Strzeliste Tatry – Piotr Drożdż 66–85

Mnich (68) • Zadni Mnich (70) • Żabi Koń (72) • Tomkowe Igły (74) • Żabia Lalka (76) • Grań Wideł (78) • Kościółek (80) • Igła w Osterwie (82) • Szarpane Turnie (84)

INNE GÓRY 86–91Gran Paradiso – pierwszy park narodowy Włoch – Izabela Gronowska-Babicz (86)

ROZMOWY 92–97Lollobrigida na Petit Dru – ze Stanisławem Bielem rozmawia Agnieszka Szymaszek (92)

HISTORIA 98–117Wypadki koziarzy w Tatrach – Wojciech Gąsienica-Byrcyn (98) • Kolegium pijarów w Podolińcu (cz. 2)

– Wojciech Wilczek (102) • Kazimierz Przerwa-Tetmajer: publicystyka tatrzańska – Michał Jagiełło (109) • Otwarcie Modrzejowa – Maciej Krupa (112) • Joseph Conrad w Zakopanem – Maciej Krupa (114) • Go-spoda Włóczęgów. Dalsze losy domu – Aneta Nędza (116)

ETNOLOGIA 118–121Chałupa czarnoksiężnika – Katarzyna Ceklarz (118)

LEKTURY 122–131Między poezją a nartami – Wojciech Szatkowski (122) • Szarże, wspomnienia i dramatyczny dra-

mat – Beata Słama (126) • Romeo i Julia na ośmiu tysiącach – Anna Krempaszanka (128) • Alpiniści kłamią – Agnieszka Szymaszek (130) • Tatry i muzyka (130) • „Góry” kobiece (131) • Misjonarz odwagi – Wojciech Wilczek (131)

MOIM ZDANIEM 132–142Etos ludzi gór – Marek Grocholski (132) • Odpowiedzialność za partnera – Bogdan Dembiński (132)

• Mus cłeka ratować – Andrzej Maciata (134) • Zapraszam na ubitą ziemię – Wawrzyniec Pawlikowski (135) • Przyzwoitość obowiązuje zawsze – Jerzy Porębski (136) • Etos (136) • Lubię żyć bardziej – ks. Maciej Medes (137) • Tatry wciąż się stają – Kuba Szpilka (138) • Pocztówka znad krawędzi. Suknię swą zdjęła... Na szczytach kobiecości – Izabela Gronowska-Babicz (140) • Czekając na zimę. Nowy gatunek chroniony dla Tatr Polskich – Zbigniew Ładygin (142)

SÚHRN V SLOVENSKOM JAZYKU www.tatry.tpn.pl

PIERWSZA STRONA OKŁADKIWejście granią

na Zachodni Szczyt Widełfot. PIOTR DROŻDŻ

DRUGA STRONA OKŁADKIWierzba wykrojona (Salix retusa)

fot. ZBIGNIEW ŁADYGIN

TRZECIA STRONA OKŁADKI Zachodnia grań Rysów widziana z wierzchołka.

Połowa lat pięćdziesiątychfot. WŁADYSŁAW WERNER

ze zbiorów Muzeum Tatrzańskiego

CZWARTA STRONA OKŁADKI Owce na stokach Gubałówki

z Giewontem w tlefot. ANDRZEJ ŚLIWIŃSKI

NASZE STRONY INTERNETOWEwww.tpn.pl

www.tatry.tpn.pl

INFORMACJA TURYSTYCZNA TPN(+48) 18 20 23 300

e-mail: infotur@tpn.pl

WARUNKI PRENUMERATY Cena czterech kolejnych numerów:

w kraju 40 zł za granicą 20 euro

Wpłata na konto Tatrzańskiego Parku Narodowego

34-500 Zakopane Kuźnice 1

Numer konta PL 09 1130 1150 0012 1252 0720 0013

kod SWIFT: GOSKPLPW

TEMAT NUMERU Widok z Grandeusa na Tatry