Taktyka przelotowa

„Fly fast… fly high… don’t turn…”

O czym będę mówić…

Optymalizacja prędkości przeskoku Metody określania prędkości

przeskoku (Vs) Analityczne postacie biegunowej Krążek MC jego budowa i historia Wykorzystanie szlaków Lot „delfinem”

Przelot szybowcowy

Zasadnicza konkurencja sportu szybowcowego

Daje możliwość pełnego sprawdzenia i wykorzystania swoich umiejętności

Satysfakcja ;-)

Schemat szybowcowego przelotu termicznego

Odległość uzyskana na przelocie jest zależna od prędkości przelotowej Vp i czasu trwania przelotu.

Dla określonej wartości Ww i Wd istnieje jedna najkorzystniejsza prędkości Vs przy której uzyskujemy największą Vp

Właściwy dobór prędkości Vs Właściwą Vs i odpowiadającą jej Vp najprościej ustalić

posługując się biegunową prędkości. Równanie wyjściowe do met. graficznej

Wynik doboru prędkości Vs na przeskoku Właściwy i niewłaściwy dobór prędkości

przeskoku

Zależność Vp od Vs dla różnych średnich wznoszeń

Co to jest krążek „KM” McCready’ego ?

jest jednym z podstawowych przyrządów niezbędnych do podejmowania prawidłowych decyzji taktycznych

z jego pomocą pilot może określić optymalną prędkość lotu w napotkanych warunkach meteorologicznych

Skąd się wziął krążek „KM” ?

Teorie działania krążka przedstawił Paul McCready na łamach magazynu „Soaring Magazine” w 1954 roku w cyklu publikacji pod nazwą „Optimum airspeed selector” (Proszę o weryfikacje tych informacji, czy tak było rzeczywiście ?)

A jak wygląda „KM” ? „KM” jest prostym przyrządem

osadzonym obrotowo na obrzeżu wariometru energii całkowitej ze skalą proporcjonalną liniowo (bardzo ważna jest więc prawidłowa kompensacja wariometru). Oznaczone są na nim charakterystyczne punkty, opisane odpowiednimi liczbami. Wynikają one z biegunowej szybowca przy danym obciążeniu powierzchni nośnej.

Krążek McCready’ego cd1. liczba wskazywana przez

wskazówkę wariometru oznacza optymalną prędkość lotu szybowca

Im mniejsze opadanie szybowca, tym wolniej należy lecieć. Nie powinniśmy jednak zwalniać poniżej prędkości ekonomicznej. Właśnie dlatego na trójkącie zaznaczona jest prędkość ekonomiczna, a więc prędkość, przy której szybowiec opada najwolniej.

Krążek McCready’ego cd2. W przypadku, gdy wskazówka wariometru wzniesie się

ponad trójkąt, oznacza to, że należy w tym miejscu lecieć wolniej niż prędkość ekonomiczna. Utrzymywanie nadal lotu po prostej jest zwykle niemożliwe, ze względu na zbliżanie się do fazy przeciągnięcia szybowca i związaną z tym dużą stratą wysokości.

Ideą K.M. jest wskazanie takiego działania, które pozwoli maksymalnie skrócić czas przebywania w duszeniach

Odczyt K.M’a jest banalnie prosty najtrudniej jest go właściwie ustawić.

Podstawowe zasady ustawienia krążka:

największej doskonałości względem powietrza

największej doskonałości względem ziemi

największej prędkości przelotowej dolotu do komina termicznego na

bezpiecznej wysokości

Największa doskonałość wzgl. powietrza Polega ona na takim pokręceniu krążka,

aby oznaczony na nim trójkąt wskazywał na skali wariometru wartość zero.

Lecąc w powietrzu idealnie spokojnym ustalą się charakterystyczne parametry lotu. Wariometr wskazywał będzie wartość zgodną z opadaniem własnym szybowca na prędkości optymalnej

Ustawienie dla największej doskonałości względem ziemi W tym przypadku w rozważaniach należy

uwzględnić wpływ wiatru Należy jednak zmienić nastawę krążka tak,

aby prędkość optymalna wskazywana przez wskazówkę wariometru uwzględniała również poprawkę na wiatr

Wykorzystując wykresy biegunowych prędkości podstawowych szybowców można obliczyć orientacyjnie taką poprawkę

Tabela „opłacalności” krążenia ze wzgl. na składową czołową

Ustawienie dla największej prędkości przelotowej Polega na ustawieniu krążka na

przewidywaną wartość średniego wznoszenia w następnym kominie termicznym.

Średnie wznoszenie w następnym kominie oblicza się w ten sposób, że wysokość uzyskaną w kominie podczas krążenia dzieli się przez całkowity czas krążenia

Ustawienie dla dolotu do komina na bezpiecznej wysokości Korzystamy z niej wtedy, gdy odległości między

kominami są bardzo duże Decyzję o nastawieniu krążka podejmujemy wtedy na

podstawie odległości do następnego komina Nastawa ta nie może być większa od przewidywanego

średniego wznoszenia w kominie do którego lecimy Ocenę odległość do następnej chmury ułatwiają cienie

padające na ziemie (np. porównanie ich położenia z mapa)

Praktyka – Praca z krążkiem podczas lotu Przed startem ustawiamy krążek zgodnie z zasadą

największej doskonałości względem powietrza Przed odejściem na trasę ustawiamy krążek na małe

wartości, zwykle 0,2 do 0,5 m/s W chwili kiedy decydujemy się na odlot na trasę,

wychodząc z komina termicznego z największej wysokości, lecimy do punktu odlotowego ustawiając krążek zgodnie z zasadą największej doskonałości względem ziemi

W trakcie przelotu ustawiamy krążek zgodnie z zasadą największej prędkości przelotowej lub zgodnie z zasadą bezpiecznego dolotu do komina termicznego, w zależności od odległości kominów od siebie i od efektywnego pułapu wznoszeń

„KM” jest wspaniały ?! model Mac Cready'ego (czyli przelot pomiędzy

pojedynczymi, znacznie oddalonymi od siebie kominami termicznymi), nie bierze pod uwagę możliwości wykorzystania szlaków noszeń podczas lotu "delfinem".

McCready ogranicza się tylko do stosowania teorii do terenu równinnego.

wg. Ingo Rener’a nie warto latać zgodnie z krążkiem, należy natomiast w uproszczeniu, utrzymywać na przeskoku prędkość stałą, tym większą, im mocniejsze warunki i cięższy szybowiec (artykuł Rudolfa Brozel’a)

Lot delfinem / szlaki Cu Lot „delfinem” - czyli taki który odbywa

się bez krążenia jest korzystny w przypadku szlaków Cu.

Lot pod szlakiem może być korzystny nawet przy odchyłce toru lotu ~30 stopni od trasy

Wybieranie (zysk w postaci szybkiej zmiany prędkości, straty w postaci kompensowania nagłego przyśpieszenia)

A wszystko to po to by latać szybciej ;)

Koniec

Dziękuje za uwagę Litości bez pytań ;-)