TAJEMNICA ZAWODOWAI ODPOWIEDZIALNOŚĆ

ZA JEJ NARUSZENIE

Józef Bojko

Szpital Wojewódzki w Opolu, ul. Katowicka

Przysięga Hipokratesa

„Cokolwiek przy leczeniu albo też poza leczeniem w życiu ludzi ujrzę lub usłyszę, czego ujawnić nie można, przechowam w milczeniu”.

Prawo i medycyna Współczesna praktyka medyczna – coraz

większa rola zagadnień etycznych i prawnych Pozytywna strona – wzrost poszanowania dla

podmiotowości pacjenta Negatywna strona – „medycyna

defensywna” jako odpowiedź na potencjalne zarzuty o błąd w sztuce lekarskiej

Definicja prawa medycznego

„Gałąź prawa dotycząca szeroko rozumianej relacji zachodzącej między pacjentem a całą złożoną infrastrukturą instytucjonalną oraz różnymi kręgami osobowymi, które udzielają różnego rodzaju świadczeń zdrowotnych”

Kubicki L. Prawo i medycyna 2000 rok

Definicja prawa medycznego

„Zespół norm prawnych ustalonych po to, by za pomocą precyzyjnych instytucji chronić interesy chorych i lekarzy, określając ich prawa i obowiązki we wzajemnych stosunkach”

Dzienis P. Studia prawnicze 2000 rok

Prawo i medycyna

Ustawa z 5 grudnia 1996 roku o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz.U. z 2008 roku Nr 136, poz. 857) – ponad 30 ! ! ! nowelizacji do dnia dzisiejszego

„Ignorantia iuris nocet”

Wszyscy lekarze zobowiązani są nie tylko do znajomości wiedzy medycznej, ale również do opanowania etycznych i normatywnych reguł dotyczących procesów udzielania świadczeń zdrowotnych i innych aspektów prowadzonych przez siebie działalności.

Orzeczenie trybunału konstytucyjnego z dnia 22 czerwca 2007 roku (Ts 122/06) - nikt nie może zasłaniać się nieznajomością wynikających z prawa przepisów.

„

„Ignorantia iuris nocet”

„Zgodnie z przytoczoną zasadą nie można się tłumaczyć nieznajomością prawa należycie ogłoszonego, przyjmuje się bowiem , że każdy zainteresowany treścią adresowanych do niego norm prawnych ma możliwość zapoznania się z obowiązującymi aktami prawnymi. Przyjęcie fikcji powszechnej znajomości przepisów prawnych zamieszczonych w należycie ogłoszonych i obowiązujących aktach prawnych jest konieczne ze względu na pewność i bezpieczeństwo obrotu prawnego”.

Postanowienie SN 25 stycznia 2006 roku, I CK 233/05

Lekarz – zawód zaufania publicznego- Szczególna doniosłość prawidłowego i zgodnego z interesem

publicznym wykonywania profesji - Powierzanie w warunkach wysokiego zaufania uprawiającym taki

zawód informacji osobistych i dotyczących życia prywatnego osób korzystających z ich usług

- Uznawanie tych informacji za tajemnicę zawodową, która nie może być ujawniona

- Niepodleganie regułom hierarchii urzędniczej

- Występowanie sformalizowanej deontologii zawodowej

2 lipca 2007 roku Trybunał Konstytucyjny

Lekarz – zawód zaufania publicznego

Każdy lekarz pragnąc, aby jego postępowanie było właściwe z punktu widzenia etyki i prawa winien respektować prawa pacjenta.

Lekarz – zawód zaufania publicznego

„Obsługa osobistych potrzeb ludzkich, wiążąca się z przyjmowaniem informacji dotyczących życia osobistego i zorganizowana w sposób uzasadniający przekonanie społeczne o właściwym dla interesów jednostki wykorzystywaniu tych informacji przez świadczących usługi.”

Trybunał Konstytucyjny 7 maja 2002 roku oraz 2 lipca 2007 roku (K41/2005)

Obowiązek udzielania informacjiUstawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza

dentysty (tekst jedn. Dz.U. z 2008 r., Nr 136, poz. 857) Art. 31.

1. Lekarz ma obowiązek udzielać pacjentowi lub jego ustawowemu przedstawicielowi przystępnej informacji o jego stanie zdrowia, rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych, leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia oraz rokowaniu.

2. Lekarz może udzielać informacji, o której mowa w ust. 1, innym osobom tylko za zgodą pacjenta.

Obowiązek udzielania informacji

3. Na żądanie pacjenta lekarz nie ma obowiązku udzielać pacjentowi informacji, o której mowa w ust.1.

4. W sytuacjach wyjątkowych, jeżeli rokowanie jest niepomyślne dla pacjenta, lekarz może ograniczyć informację o stanie zdrowia i o rokowaniu, jeżeli według oceny lekarza przemawia za tym dobro pacjenta. W takich przypadkach lekarz informuje przedstawiciela ustawowego pacjenta lub osobę upoważnioną przez pacjenta. Na żądanie pacjenta lekarz ma jednak obowiązek udzielić mu żądanej informacji.

5. Obowiązek lekarza, określony w ust. 1 dotyczy także pacjentów, którzy ukończyli 16 lat.

Obowiązek udzielania informacji

Obowiązek udzielania informacji

6. Jeżeli pacjent nie ukończył 16 lat lub jest nieprzytomny bądź niezdolny do zrozumienia znaczenia informacji, lekarz udziela informacji przedstawicielowi ustawowemu, a w razie jego braku lub gdy porozumienie się z nim jest niemożliwe – opiekunowi faktycznemu pacjenta.

7. Pacjentowi, który nie ukończył 16 lat, lekarz udziela informacji w zakresie i formie potrzebnej do prawidłowego przebiegu procesu diagnostycznego lub terapeutycznego i wysłuchuje jego zdania.

8. Ilekroć w przepisach ustawy jest mowa o opiekunie faktycznym, należy przez to rozumieć osobę wykonującą, bez obowiązku ustawowego, stałą pieczę nad pacjentem, który ze względu na wiek, stan zdrowia albo swój stan psychiczny pieczy takiej wymaga.

Obowiązek udzielania informacji

Art. 16. Lekarz może nie informować pacjenta o stanie jego zdrowia bądź leczeniu, jeśli pacjent wyraża takie życzenie. Pacjent może także wskazać osoby, które w jego imieniu będą porozumiewały się z lekarzem. Informowanie rodziny, o ile to możliwe, powinno być uzgodnione z chorym. W przypadku chorego nieprzytomnego lekarz może udzielić, dla dobra chorego, niezbędnych informacji osobie, co do której jest przekonany, że działa ona w interesie chorego. W przypadku choroby dziecka lekarz ma obowiązek pełnego informowania jego rodziców lub opiekunów.

Art. 17. W razie niepomyślnej prognozy dla chorego powinien on być o niej poinformowany z taktem i ostrożnością. Wiadomość o rozpoznaniu i złym rokowaniu może nie zostać choremu przekazana tylko w przypadku, jeśli lekarz jest głęboko przekonany, iż jej ujawnienie spowoduje bardzo poważne cierpienie chorego lub inne niekorzystne dla zdrowia następstwa; jednak na wyraźne żądanie pacjenta lekarz powinien udzielić pełnej informacji.

Obowiązek udzielania informacji

DANE ZBIORCZE-WOJ.OPOLSKIE

%pyt.1 NIE 1,1

TAK 98,9pyt.2 NIE 14,1

TAK 85,9pyt.3 NIE 14,7

TAK 85,3pyt.4 NIE 2,3

TAK 97,7pyt.5 NIE 5,3

TAK 94,7pyt.6 NIE 26,0

TAK 74,0pyt.7 NIE 25,7

TAK 74,3pyt.8 bardzo dobra 58,9

dobra 38,8przeciętna 2,3

Kodeks Etyki Lekarskiej

Art. 13. Obowiązkiem lekarza jest respektowanie prawapacjenta do świadomego udziału w podejmowaniupodstawowych decyzji lekarskich dotyczących jegozdrowia. Informacja udzielona pacjentowi powinna byćsformułowania w sposób dla niego zrozumiały. Pacjentma prawo zapoznać się ze stopniem ewentualnegoryzyka zabiegów diagnostycznych i leczniczych ispodziewanymi korzyściami związanymi zwykonywaniem tych zabiegów, a także z możliwościamizastosowania innego postępowania medycznego.

Komu należy udzielać informacji?

1. Pacjentowi, jeżeli ukończył 16 lat i jest zdolny do zrozumienia informacji;

2. Przedstawicielowi ustawowemu pacjenta;3. Opiekunowi faktycznemu, ale tylko wtedy, gdy pacjent nie

ukończył 16 lat lub jest nieprzytomny albo niezdolny do zrozumienia znaczenia informacji i nie ma przedstawiciela ustawowego albo porozumienie się z nim jest niemożliwe. Pacjentowi, który nie ukończył 16 lat, lekarz udziela informacji jedynie w zakresie i formie potrzebnej do prawidłowego przebiegu procesu diagnostycznego lub terapeutycznego i wysłuchuje jego zdania (art. 31 ust. 7). Udzielanie informacji innym osobom może nastąpić tylko za zgodą pacjenta.

Czego dotyczy informacjaudzielana przez lekarza?

Lekarz ma obowiązek poinformowania (w sposóbprzystępny) o:

1. stanie zdrowia pacjenta,

2. rozpoznaniu,

3. proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych i leczniczych,

4. dających się przewidzieć następstwach zastosowania tych metod albo zaniechania ich zastosowania,

5. wynikach leczenia,

6. rokowaniu.

Kiedy lekarz może zaniechaćinformowania?

1. Jeżeli pacjent nie chce, aby go informowano.

2. W sytuacjach wyjątkowych, kiedy rokowanie jest niepomyślne dla pacjenta. Lekarz może ograniczyć informację o stanie zdrowia i o rokowaniu, jeżeli – według jego oceny – przemawia za tym dobro pacjenta. Na żądanie pacjenta lekarz ma jednak obowiązek udzielenia informacji.

Poruszanie tematów dotyczących zdrowia pacjentów w prywatnych rozmowach,

Źródło: G. Iwanowicz–Palus, Prawa pacjenta w Polsce, „Prawo i Medycyna”, 8 (vol. 2) 2000 r.

Przykład naruszenia tajemnicy lekarskiej

Przykład naruszenia tajemnicy lekarskiej

Udzielanie informacji każdej osobie zgłaszającej się do lekarza prowadzącego,

Źródło: G. Iwanowicz–Palus, Prawa pacjenta w Polsce, „Prawo i Medycyna”, 8 (vol. 2) 2000 r.

Przykład naruszenia tajemnicy lekarskiej

Udzielanie informacji każdemu zainteresowanemu członkowi rodziny pacjenta,

Źródło: G. Iwanowicz–Palus, Prawa pacjenta w Polsce, „Prawo i Medycyna”, 8 (vol. 2) 2000 r.

Przykład naruszenia tajemnicy lekarskiej

Udzielanie informacji o zdrowiu pacjenta przez telefon,

Źródło: G. Iwanowicz–Palus, Prawa pacjenta w Polsce, „Prawo i Medycyna”, 8 (vol. 2) 2000 r.

Przykład naruszenia tajemnicy lekarskiej

Badanie pacjentów i zbieranie wywiadów w wieloosobowej sali,

Źródło: G. Iwanowicz–Palus, Prawa pacjenta w Polsce, „Prawo i Medycyna”, 8 (vol. 2) 2000 r.

Przykład naruszenia tajemnicy lekarskiej

Umieszczanie tzw. „karty gorączkowej” w widocznym miejscu na łóżku pacjenta

Źródło: G. Iwanowicz–Palus, Prawa pacjenta w Polsce, „Prawo i Medycyna”, 8 (vol. 2) 2000 r.

Tajemnica lekarskaUstawia z dnia 5.12.1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz.U. z 2008 r., Nr 136, poz. 857).

Art. 40. 1. Lekarz ma obowiązek zachowania w tajemnicy informacji związanych z pacjentem, a uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, gdy:

1) tak stanowią ustawy,

2) badanie lekarskie zostało przeprowadzone na żądanie uprawnionych, na podstawie odrębnych ustaw, organów i instytucji; wówczas lekarz jest obowiązany poinformować o stanie zdrowia pacjenta wyłącznie te organy i instytucje,

3) zachowanie tajemnicy może stanowić niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia pacjenta lub innych osób,

4) pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy wyraża zgodę na ujawnienie tajemnicy, po uprzednim poinformowaniu o niekorzystnych dla pacjenta skutkach jej ujawnienia,

5) zachodzi potrzeba przekazania niezbędnych informacji o pacjencie związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych innemu lekarzowi lub uprawnionym osobom uczestniczącym w udzielaniu tych świadczeń,

6) jest to niezbędne do praktycznej nauki zawodów medycznych,

7) jest to niezbędne dla celów naukowych,

8) zachodzi potrzeba przekazania niezbędnych informacji o pacjencie lekarzowi sądowemu, ujawnienie tajemnicy może nastąpić wyłącznie w niezbędnym zakresie.

3. Lekarz, z zastrzeżeniem sytuacji, o których mowa w ust. 2 pkt 1-4, 6 i 7, jest związany tajemnicą również po śmierci pacjenta.

4. Lekarz nie może podać do publicznej wiadomości danych umożliwiających identyfikację pacjenta bez jego zgody.

Zakres przedmiotowy tajemnicylekarskiej

Tajemnica lekarska obejmuje informacje:- związane z pacjentem,-uzyskane w związku z wykonywaniem zawodu.

Obowiązek zachowania tajemnicy dotyczy nie tylko danych stricte medycznych, uzyskanych podczas stosowanej diagnostyki i terapii, ale również jakichkolwiek informacji dotyczących pacjenta, a pozyskanych przez lekarza w związku z prowadzeniem działalności zawodowej. Mogą to być przykładowo informacje o stanie majątkowym pacjenta, jego stosunkach rodzinnych, zawodowych, wykonywanej przez niego pracy itp. Ponadto, wykonując swoje czynności zawodowe, lekarz może wejść także w posiadanie danych o osobach trzecich np. o małżonku pacjenta.

Ujawnienie tajemnicy zawodowejskutkuje odpowiedzialnościącywilną, karną i zawodową.

1. Odpowiedzialność cywilna związana jest z wyrządzeniem szkodymajątkowej albo niemajątkowej (krzywdy). Ma charakterodszkodowawczy. Obok przepisów kodeksu cywilnego,samodzielną podstawą odpowiedzialności odszkodowawczej jestart. 19 a ust. 1 ustawy z dnia 30.08.1991 r. o zakładach opiekizdrowotnej (tj. Dz. U. Nr 14 z 2007 r., poz. 89 j.t. ze zm.).Przepis ten stanowi:Art.19 a. 1. W razie zawinionego naruszenia praw pacjenta, októrych mowa w art. 18 ust. 2 i ust. 3 pkt 1 oraz w art. 19 ust. 1 pkt1-4 i ust. 3, sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiedniąsumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdęna podstawie art. 448 Kodeksu cywilnego.

Ustawa z dnia 30.08.1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r., Nr 14, poz. 89 ze zm.)

Art. 18. 1. Zakład opieki zdrowotnej jest obowiązany prowadzićdokumentację medyczną osób korzystających ze świadczeńzdrowotnych zakładu.2. Zakład opieki zdrowotnej zapewnia ochronę danych zawartych wdokumentacji, o której mowa w ust. 1.2a. Dokumentacja medyczna zawiera co najmniej:1) oznaczenie pacjenta, pozwalające na ustalenie jegotożsamości;2) oznaczenie zakładu opieki zdrowotnej ze wskazaniemkomórki organizacyjnej zakładu, w której udzielono świadczeńzdrowotnych;3) opis stanu zdrowia pacjenta, o którym mowa w pkt 1,lub udzielonych mu świadczeń zdrowotnych;4) datę sporządzenia.

3. Zakład udostępnia dokumentację, o której mowa w ust. 1:

1)pacjentowi lub jego przedstawicielowi ustawowemu bądź osobie upoważnionej przez pacjenta;

2) zakładom opieki zdrowotnej, jednostkom organizacyjnym tych zakładów i osobom wykonującym zawód medyczny poza zakładami opieki zdrowotnej, jeżeli dokumentacja ta jest niezbędna do zapewnienia ciągłości świadczeń zdrowotnych;

3) właściwym do spraw zdrowia organom państwowym oraz organom samorządu lekarskiego w zakresie niezbędnym do wykonywania kontroli i nadzoru;

4) ministrowi właściwemu do spraw zdrowia, sądom, prokuratorom, lekarzom sądowym oraz sądom i rzecznikom odpowiedzialności zawodowej, w związku z prowadzonym postępowaniem;

5) uprawnionym na mocy odrębnych ustaw organom i instytucjom, jeżeli badanie zostało przeprowadzone na ich wniosek;

6) organom rentowym oraz zespołom do spraw orzekania o stopniu niepełnosprawności, w związku z prowadzonym przez nie postępowaniem;

7) rejestrom usług medycznych, w zakresie niezbędnym do prowadzenia rejestrów; 8) zakładom ubezpieczeń na zasadach określonych w przepisach o działalności

ubezpieczeniowej. 4. Dokumentacja medyczna może być udostępniona także szkole wyższej lub jednostce badawczo-rozwojowej do wykorzystania dla celów naukowych, bez ujawniania nazwiska i innych danych umożliwiających identyfikację osoby, której dokumentacja dotyczy.

2. Odpowiedzialność karna – popełnienie przestępstwa ujawnienia tajemnicy zawodowej (art. 266 k.k.)

Art. 266. § 1. Kto, wbrew przepisom ustawy lub przyjętemu na siebie zobowiązaniu, ujawnia lub wykorzystuje informację, z którą zapoznał się w związku z pełnioną funkcją, wykonywaną pracą, działalnością publiczną, społeczną, gospodarczą lub naukową, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

§ 2. Funkcjonariusz publiczny, który ujawnia osobie nieuprawnionej informację stanowiącą tajemnicę służbową lub informację, którą uzyskał w związku z wykonywaniem czynności służbowych, a której ujawnienie może narazić na szkodę prawnie chroniony interes, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§ 3. Ściganie przestępstwa określonego w § 1 następuje na wniosek pokrzywdzonego.

Ujawnienie tajemnicy zawodowejskutkuje odpowiedzialnościącywilną, karną i zawodową.

3. Odpowiedzialność zawodowa – art. 41 ustawy o izbach lekarskich stanowi: Członkowie samorządu lekarzy podlegają odpowiedzialności zawodowej przed sądami lekarskimi za postępowanie sprzeczne z zasadami etyki i deontologii zawodowej oraz za naruszenie przepisów o wykonywaniu zawodu lekarza. Przepisy Kodeksu Etyki Lekarskiej dotyczące tajemnicy zawodowej:

Art. 23. Lekarz ma obowiązek zachowania tajemnicy lekarskiej. Tajemnicą są objęte wiadomości o pacjencie i jego otoczeniu uzyskane przez lekarza w związku z wykonywanymi czynnościami zawodowymi. Śmierć chorego nie zwalnia od dochowania tajemnicy lekarskiej.

Art. 24. Nie jest naruszeniem tajemnicy lekarskiej przekazanie informacji o stanie zdrowia pacjenta innemu lekarzowi, jeżeli jest to niezbędne dla dalszego leczenia lub wydania orzeczenia o stanie zdrowia pacjenta.

Art. 25. Zwolnienie z zachowania tajemnicy lekarskiej może nastąpić: - Gdy pacjent wyrazi na to zgodę,

- jeśli zachowanie tajemnicy w sposób istotny zagraża zdrowiu lub życiu pacjenta lub innych osób, oraz

- jeśli zobowiązują do tego przepisy prawa.

Art. 26. Nie jest naruszeniem tajemnicy lekarskiej, jeśli po przeprowadzeniu badania lekarskiego na zlecenie upoważnionego z mocy prawa organu wynik badania zostanie przekazany zleceniodawcy; nieodzownym warunkiem jest jednak, aby lekarz przed rozpoczęciem badania poinformował o tym osobę, która ma być zbadana. Wszelkie informacje, które nie są konieczne dla uzasadnienia wniosków wynikających z badania, powinny być nadal objęte tajemnicą lekarską.

Art. 27. Lekarz ma prawo do ujawnienia zauważonych faktów zagrożenia zdrowia lub życia w wyniku łamania praw człowieka.

Kiedy lekarz nie ma obowiązkuzachowania tajemnicy?

1. Pacjent (lub jego przedstawiciel ustawowy) sam upoważnia lekarza do ujawnienia tajemnicy (art. 40 ust. 2 pkt. 4).

2. Przekazanie informacji służy interesowi samego pacjenta: - zachodzi potrzeba przekazania niezbędnych informacji o pacjencie

związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych innemu lekarzowi lub uprawnionym osobom uczestniczącym w udzielaniu tych świadczeń (art. 40 ust. 2 pkt 5);

- zachowanie tajemnicy może stanowić niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia pacjenta (art. 40 ust. 2 pkt 3).

3. Lekarz działa w celu ochrony interesu osób trzecich oraz interesu publicznego: - zatajenie może stanowić niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia innych osób (art. 40 ust. 2 pkt 3).

4. Ujawnienie tajemnicy następuje w interesie publicznym (art. 40 ust. 2 pkt 2 i 8):

- badanie lekarskie zostało przeprowadzone na żądanie uprawnionych, na podstawie odrębnych ustaw, organów i instytucji; wówczas lekarz jest obowiązany poinformować o stanie zdrowia pacjenta wyłącznie te organy i instytucje (np. lekarz został powołany w charakterze biegłego),

- zachodzi potrzeba przekazania niezbędnych informacji o pacjencie lekarzowi sądowemu.

5. Działalność naukowo–dydaktyczna (art. 40 ust. 2 pkt. 6 i 7).

Ustawowy obowiązek poinformowaniaorganu powołanego do ścigania

Art. 240. § 1. Kto, mając wiarygodną wiadomość o karalnym przygotowaniu albo usiłowaniu lub dokonaniu czynu zabronionego określonego w art. 118, 127, 128, 130, 134, 140, 148, 163, 166 lub 252, nie zawiadamia niezwłocznie organu powołanego do ścigania przestępstw, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§ 2. Nie popełnia przestępstwa określonego w § 1, kto zaniechał zawiadomienia, mając dostateczną podstawę do przypuszczenia, że wymieniony w § 1 organ wie o przygotowywanym, usiłowanym lub dokonanym czynie zabronionym; nie popełnia przestępstwa również ten, kto zapobiegł popełnieniu przygotowywanego lub usiłowanego czynu zabronionego określonego w § 1.

§ 3. Nie podlega karze, kto zaniechał zawiadomienia z obawy przed odpowiedzialnością karną grożącą jemu samemu lub jego najbliższym.

Art. 180. § 1. Osoby obowiązane do zachowania tajemnicysłużbowej lub tajemnicy związanej z wykonywaniem zawodu lubfunkcji mogą odmówić zeznań co do okoliczności, na które rozciągasię ten obowiązek, chyba że sąd lub prokurator zwolni te osoby odobowiązku zachowania tajemnicy.

§ 2. Osoby obowiązane do zachowania tajemnicynotarialnej, adwokackiej, radcy prawnego, lekarskiej lubdziennikarskiej mogą być przesłuchiwane co do faktów objętych tątajemnicą tylko wtedy, gdy jest to niezbędne dla dobra wymiarusprawiedliwości, a okoliczność nie może być ustalona na podstawieinnego dowodu. W postępowaniu przygotowawczym w przedmiocieprzesłuchania lub zezwolenia na przesłuchanie decyduje sąd, naposiedzeniu bez udziału stron, w terminie nie dłuższym niż 7 dni oddaty doręczenia wniosku prokuratora. Na postanowienie sąduprzysługuje zażalenie.

Lekarz jako świadek w postępowaniu karnym (kodeks postępowania karnego)

• Temida (Temis) – grecka bogini sprawiedliwości i praw, córka Uranosa i Gai, pierwsza żona Zeusa. Ze związku z nim narodziły się trzy Hory i trzy Mojry (według popularniejszej teorii Mojry istniały wraz z Chaosem i po nim), a także dziewica Astraja (uosobienie Sprawiedliwości) oraz nimfa rzeki Eridanos. Niektórzy przypisują, że owocem tego związku miały być Hesperydy.

• Według mitografów i filozofów Temida miała być główną doradczynią Zeusa. Przypisuje się jej między innymi, że to ona radziła Zeusowi wziąć skórę z Amaltei. Według mitów Parandowskiego przewidziała ona wojnę trojańską.

• Jako jedyna z pierwszej generacji bóstw, pozostała na Olimpie. Tradycyjnie Temida była przedstawiana z rogiem obfitości, z wagą i mieczem; niekiedy z opaską na oczach (stąd ślepa Temida, ślepe prawo).

• W wielu miastach greckich miała świątynie, często w pobliżu świątyń Gai lub Demetry.

• Asklepios (gr. Ἀσκληπιός) - grecki bóg, opiekun sztuki lekarskiej. Jego rzymskim odpowiednikiem był Eskulap. Za jedną z postaci Asklepiosa uważany był też fenicki boski uzdrowiciel, Eszmun (Jasumunu).

• Asklepios z mitologii greckiej • Był synem Apollina i nimfy Koronis. Mąż Epiony (Kojąca

ból), a ojciec Hygiei, Panakei (forma zlatynizowana Panaceja), Iaso oraz lekarzy Machaona (internista) i Podalejriosa (chirurg). Wychowany przez Chirona, który wykształcił go w sztuce lekarskiej. Doszedł do takiej wprawy, że posiadł umiejętność wskrzeszania umarłych. Widząc to Zeus uśmiercił go, a następnie umieścił na nieboskłonie jako konstelację Wężownika.

WSPÓŁPRACA ?

Dziękuję…