Tajemnica Gwiazdy Betlejemskiej

W. Ogłoza

Źródła informacji:

• Ewangelia wg św. Mateusza

• Teksty apokryficzne

• Tradycja chrześcijańska

Co wiemy o gwieździe betlejemskiej?

Miejsce i czas urodzenia

W owym czasie wyszło rozporządzenie Cezara Augusta, żeby przeprowadzić spis ludności w całym państwie. Pierwszy ten spis odbył się wówczas, gdy wielkorządcą Syrii był Kwiryniusz.

Wybierali się więc wszyscy, aby się dać zapisać, każdy do swego miasta. Udał się także Józef z Galilei, z miasta Nazaret, do Judei, do miasta Dawidowego, zwanego Betlejem, ponieważ pochodził z domu i rodu Dawida, żeby się dać zapisać z poślubioną sobie Maryją, która była brzemienna.

Spis powszechny:

Maryja i św. Józef zapisują się w spisie ludności przed gubernatorem Kwiryniuszem. Stambuł, Kościół Chora, bizantyjska mozaika 1315-20.

Datowanie narodzin Jezusa:

• Autor Ewangelii Łukasza utrzymuje, że Jezus urodził się w Betlejem w czasie trwania spisu powszechnego (tzw. spis Kwiryniusza) zarządzonego przez Oktawiana Augusta kiedy zarządcą Syrii był Kwiryniusz. Za Augusta odbyły się 3 spisy ludności: w 28 p.n.e., 8 p.n.e. i 14 n.e.;

• Możliwe jest również, że w zdaniu Łk 2,2; (grec. Aute he apographe prote egeneto hegemoneuontos tes Syrias Kyreniu) – greckie "prote" nie odnosi się do "apographe" ("pierwszy spis") lecz oznacza "proton" (odpowiednik łac. prius): "wpierw". Zdanie znaczyło by: "Spis ten odbył się zanim namiestnikiem Syrii był Kwiryniusz."

• Kwiryniusz znany był z lokalnego spisu w 6 n.e., kiedy w Palestynie wybuchł na tym tle bunt; ewangelista Łukasz być może zaznaczał, że nie o ten spis chodzi. Taka interpretacja czyni zbędnymi poszukiwania okresu namiestnictwa Kwiryniusza za życia Heroda.

Gdy zaś Jezus narodził się w Betlejem w Judei za panowania króla Heroda, oto Mędrcy ze Wschodu przybyli do Jerozolimy i pytali: „Gdzie jest nowo narodzony król żydowski? Ujrzeliśmy bowiem jego gwiazdę na Wschodzie i przybyliśmy oddać mu pokłon”.

Skoro to usłyszał król Herod, przeraził się, a z nim cała Jerozolima. Zebrał więc wszystkich arcykapłanów i uczonych ludu i wypytywał ich, gdzie ma się narodzić Mesjasz. Ci mu odpowiedzieli: „W Betlejem judzkim, bo tak napisał Prorok” Mt 2: 1-12

Datowanie narodzin Jezusa:

Wedle Ewangelii Mateusza 2,1 Jezus urodził się "w Betlejem w Judei za panowania króla Heroda". Zgodnie z danymi historyka Józefa Flawiusza (por."Dawne dzieje Izraela" XVII,6,4 i 9,3) Herod Wielki zmarł przed świętem Paschy poprzedzonym zaćmieniem Księżyca (między 12 marca i 11 kwietnia 4 p.n.e. wedle wyliczeń Keplera). Dalej Ewangelista pisze, że Herod zmarł, kiedy Jezus jako niemowlę wraz z rodziną przebywał w Egipcie. Tak więc na podstawie tego świadectwa można przyjąć, iż narodziny Jezusa miały miejsce tuż przed bądź w roku 4 p.n.e.

Wędrówka Trzech Mędrców

James Jacques Joseph Tissot

Fakty:

• Gwiazdę betlejemską wypatrzyli Mędrcy ze wschodu

• Był to dla nich jednoznaczny sygnał na który czekali

• Było to zjawisko niespodziewane i niezwykłe• Po jej ukazaniu się na niebie ruszyli w kierunku

zachodnim do Jerozolimy• Gwiazda nie wskazała mędrcom jednoznacznie

miejsca narodzin

Wtedy Herod przywołał potajemnie Mędrców i wypytał ich dokładnie o czas ukazania się gwiazdy. A kierując ich do Betlejem, rzekł:

„Udajcie się tam i wypytujcie starannie o Dziecię, a gdy Je znajdziecie, donieście mi, abym i ja mógł pójść i oddać Mu pokłon”.

Fakty:

• Herod ani jego dworzanie nie zaobserwowali nic niezwykłego na niebie

• Herod musiał się wypytywać mędrców o szczegóły

• Dokładna lokalizacja wymagała dodatkowego odczytania proroctw

Oni zaś wysłuchawszy króla, ruszyli w drogę.

A oto gwiazda, którą widzieli na Wschodzie, szła przed nimi, aż przyszła i zatrzymała się nad miejscem, gdzie było Dziecię.

Fakty ?

• Po wyjściu z Jerozolimy gwiazda była widoczna w czasie podróży do Betlejem na południowym niebie

• Gwiazda była widoczna przez kilka miesięcy od rozpoczęcia podróży przez Mędrców (Magów, astrologów, kapłanów Zaratuszty w dzisiejszym Iranie)

• Nie uczestniczyła w ruchu sklepienia niebieskiego (droga zajęła Mędrcom kilka godzin)

• Nie jest zrozumiałe na czym miało polegać zatrzymanie się gwiazdy nad Betlejem

Niebo nad Jerozolimą

Interpretacja astronomiczna:

•Nie znamy obiektów astronomicznych, które nie uczestniczyłyby w ruchu sfery niebieskiej•Jedynym wyjątkiem są meteory, ale są one widoczne od kilku sekund do kilku minut

Hipotezy astronomiczne:

•Wybuch gwiazdy supernowej•Złączenie planet•Jasna kometa

Podobne zjawiska były obserwowane od bardzo dawna.

Supernowa

W odległych galaktykach często dostrzegamy nagłe pojawienie się gwiazdy świecącej przez kilka miesięcy

Jasność obiektu to efekt wybuchu masywnej gwiazdy.

W przestrzeni kosmicznej zostaje rozpraszająca się wolno mgławica

Pozostałości po historycznych wybuchach

Pozostałości po historycznych wybuchach

Pozostałości po historycznych wybuchach

Pozostałości po historycznych wybuchach

Pozostałości po historycznych wybuchach

Supernowa?

W naszej galaktyce takie wybuchy też się zdarzają. Gwiazdy supernowe były tak jasne, że obserwowano je nawet w ciągu dnia!

Jednak w chińskich zapiskach astronomicznych nie ma żadnej wzmianki o supernowej na początku naszej ery!

Również dworzanie Heroda nie zauważyli żadnego niezwykłego obiektu

Koniunkcja jasnych planet

Jasne planety to obiekty przyciągające uwagę. Ich ruch były śledzone uważnie przez astronomów oraz astrologów. Czy zbliżenie planet zachodzące na dodatek na tle Ryb (symbol chrześcijański) lub Lwa (herb pokolania Judy) może być owym sygnałem dla Mędrców?

Koniunkcje jasnych planet:

• 7 r p.n.e. Jowisz i Saturn zbliżyły się do siebie 3 razy (29 V, 30 IX i 5 XII) na tle gwiazdozbioru Ryb

• Planety zbliżyły się na odległość dwóch tarcz Księżyca• Jowisz i Saturn zbliżają się do siebie co 28 lat, potrójne

zbliżenie następuje co 120 lat czyli dość często. • Na tle gwiazdozbioru Ryb następuje to co 900 lat• Zjawisko mogli zauważyć astrologowie badający

hipotetyczny wpływ planet na życie ludzi• Jednocześnie Chińczycy mogli go nie odnotować gdyż

dla nich ruchy planet to coś naturalnego. Ale koniunkcję planet mógłby zobaczyć Herod i można

ją przewidzieć na wiele lat naprzód!

Jowisz i Saturn w roku 7 p.n.e.

Jowisz i Saturn w roku 7 p.n.e.

Koniunkcje jasnych planet:

• 17 VI 2 r p.n.e. złączenie Wenus i Jowisza na tle Lwa.

• To zjawisko zachodzi już po dacie śmierci Heroda do jakiej doszło tuż przed zaćmieniem Księżyca 12 III 4 r p.n.e.

• Część badaczy uważa że mogło chodzić o zaćmienie 10 I 1r p.n.e.

Hipoteza kometarna:

• Gwiazdą Betlejemską mogła być kometa odnotowana w Chińskich kronikach

• Komety są widoczne na niebie przez kilka tygodni lub miesięcy

• Są dwie kandydatki:- Kometa z kwietnia 4 r p.n.e. (kolizja z datą

śmierci Heroda)- Kometa z roku 5 p.n.e.

Ale komety pojawiają się na niebie co kilka lat!

Komety:

Komety:

Komety:

Warkocz komet to efekt oddziaływania gazu wyrzucanego przez sublimujące jądro z cząstkami wiatru słonecznego.

Komety:

Podsumowanie:

Żadna z hipotez nie spełnia wszystkich warunków dotyczących:

• Czasu obserwacji• Długości trwania zjawiska• Potwierdzenia w kronikach historycznych• Wskazania kierunki z Jerozolimy do

BetlejemCzyżby Gwiazda Betlejemska była

znakiem tylko dla Mędrców ?

Kometa nad Krakowem:

Warkocz komety w przybliżeniu zawsze skierowany jest w kierunku od Słońca. Aby kometa była widoczna Słońce musi być pod horyzontem, zatem warkocz komety musi być skierowany w górę.

Pamiętajmy o tym dekorując nasze Szopki i Stajenki