Szlak Szlak Królewny Marianny Królewny Marianny

OrańskiejOrańskiejProjekt współpracy transgranicznej Projekt współpracy transgranicznej

w Euroregionie Glacensisw Euroregionie Glacensis

„„nie przyszłam (na świat), by żyć nie przyszłam (na świat), by żyć dzięki ludziom,dzięki ludziom,

ale by ludzie żyli dzięki mnie”ale by ludzie żyli dzięki mnie”

Szlak Szlak Królewny Marianny OrańskiejKrólewny Marianny Orańskiej

Przebieg:Przebieg:

Ząbkowice Śląskie – Kamieniec Ząbkowicki – Złoty Stok – Ząbkowice Śląskie – Kamieniec Ząbkowicki – Złoty Stok – Bílá Voda – Javorník (sięgacz do Jesennika) Bílá Voda – Javorník (sięgacz do Jesennika) – Travna – Travna – Lutynia – Lądek Zdrój – Stronie Śląskie – Lutynia – Lądek Zdrój – Stronie Śląskie – Staré Město – – Králíky – Międzylesie – Międzygórze – Idzików – Sienna – Kletno – Stara Morawa – Stronie Śląskie – Lądek Zdrój – Złoty Stok – Kamieniec Ząbkowicki

Przejścia graniczne:Przejścia graniczne:

Złoty Stok - Bílá VodaZłoty Stok - Bílá VodaTravna - LutyniaTravna - LutyniaDolní LipkaDolní Lipka - Boboszów

Ząbkowice Śląskie Ząbkowice Śląskie

Królewna Marianna Orańska wspomagała rozwój Ząbkowic Królewna Marianna Orańska wspomagała rozwój Ząbkowic Śląskich oraz siostry Diakonisy, które prowadziły przytułki dla Śląskich oraz siostry Diakonisy, które prowadziły przytułki dla biednych. Ufundowała również wyposażenie ząbkowickiego biednych. Ufundowała również wyposażenie ząbkowickiego szpitala. szpitala. Wybudowała drogę z Ząbkowic Śląskich do Wybudowała drogę z Ząbkowic Śląskich do Starego Města – „Drogę Marianny”. Starego Města – „Drogę Marianny”. Syn Marianny pełnił Syn Marianny pełnił urząd Starosty Ząbkowickiego.urząd Starosty Ząbkowickiego.

„„Droga Marianny”Droga Marianny”Ząbkowice Śląskie - Kamieniec ZąbkowickiZąbkowice Śląskie - Kamieniec Ząbkowicki droga wojewódzka nr 382droga wojewódzka nr 382

Kamieniec Kamieniec ZąbkowickiZąbkowicki

Kamienieckie dobra dobra pocysterskie pocysterskie Królewna

otrzymuje w posagu od swojej mamy - królowej Holandii

- Wilhelminy Pruskiej

Ponieważ resztki budynków Ponieważ resztki budynków poklasztornych nie nadają poklasztornych nie nadają się na rezydencję, Marianna się na rezydencję, Marianna i jej mąż Albrecht Pruski i jej mąż Albrecht Pruski zlecają sławnemu architektowi zlecają sławnemu architektowi Schinklowi wybudowanie Schinklowi wybudowanie nowego pałacu ponad nowego pałacu ponad budynkami dawnego opactwa. budynkami dawnego opactwa. W 1838 r. rozpoczyna się W 1838 r. rozpoczyna się budowa zamku w stylu budowa zamku w stylu neogotyckim (trwała aż do neogotyckim (trwała aż do 1873 r.)1873 r.)

Kamieniec ZąbkowickiKamieniec Ząbkowicki

Pałac Królewny Marianny Pałac Królewny Marianny OrańskiejOrańskiej

Neogotycki pałac otoczony parkiem z cennym drzewostanem

Kamieniec Kamieniec ZąbkowickiZąbkowicki

Ewangelicki kościół p.w. Trójcy Świętej w Kamieńcu Ząbkowickim wybudowany został w 1885 r. zwany „Czerwonym Kościółkiem”

Kamieniec ZąbkowickiKamieniec Ząbkowicki

Domek Myśliwski Domek Myśliwski wybudowany wybudowany

przez Mariannę przez Mariannę przy drodze przy drodze

prowadzącej prowadzącej z Kamieńca Ząbk.z Kamieńca Ząbk.do Złotego Stokudo Złotego Stoku

Kamieniec Kamieniec Ząbkowicki Ząbkowicki

– Złoty Stok– Złoty Stok

Droga wojewódzka nr 390 Droga wojewódzka nr 390 „„Droga Marianny”Droga Marianny”

Złoty StokZłoty Stok

Droga wojewódzka nr 390Droga wojewódzka nr 390„„Droga Marianny”Droga Marianny”

Złoty StokZłoty Stok

W Złotym Stoku W Złotym Stoku Marianna założyła Marianna założyła przytułek przytułek

Źródełko nazywane Źródełko nazywane przez mieszkańców przez mieszkańców Złotego Stoku Złotego Stoku „źródełkiem Marianny”„źródełkiem Marianny”

Piece wapiennicze Piece wapiennicze należące do Marianny - należące do Marianny -

wytwarzano w nich wytwarzano w nich wapno do budowy pałacu wapno do budowy pałacu w Kamieńcu Ząbkowickim. w Kamieńcu Ząbkowickim.

Złoty Złoty StokStok

Przejście graniczne Złoty Stok Przejście graniczne Złoty Stok - Bílá Voda- Bílá Voda

W tym miejscu Królewna Marianna przekraczała granicę austriacko-pruską gdy po rozwodzie z Albrechtem król Fryderyk Wilhelm IV zabronił jej przebywać na terytorium Prus dłużej niż dobę.

Bílá Voda

Marianna chcąc doglądać Marianna chcąc doglądać

budowy Pałacu Kamienieckiego kupiła budowy Pałacu Kamienieckiego kupiła

i odrestaurowała pałacyk myśliwski w Bilej i odrestaurowała pałacyk myśliwski w Bilej Vodzie, położony ok. 1 km od granicy Vodzie, położony ok. 1 km od granicy

prusko-austriackiej.prusko-austriackiej.

Bílá Bílá VodaVoda

Dziedziniec pałacyku myśliwskiego,Dziedziniec pałacyku myśliwskiego,w którym obecnie znajduje się w którym obecnie znajduje się Szpital PsychiatrycznySzpital Psychiatryczny

Park w stylu angielskim Park w stylu angielskim założony przy pałacyku założony przy pałacyku

przez Mariannę przez Mariannę

Bílá VodaBílá Voda

DrogaBílá Voda - Javorník

Piękna aleja obsadzona drzewami owocowymi, biegnąca wzdłuż

granicy. Z pewnością często podróżowała

nią Marianna do pobliskiego Javorníka

i położonego nieco dalej Jesennika. Sięgacz co Jesennika, gdzie

Marianna ufundowała kościół.

Przy drodze do Javornika Marianna wybudowała przytułek dla biednych.

JavornJavorníkík

Janský Vrch

W Javorniku na Skwerze W Javorniku na Skwerze w Rynku – w Rynku – tablica i sięgacztablica i sięgacz

kostel Nanebevzetí Panny Marie(ufundowany przez Mariannę Orańską)

Jeseník

Przejście graniczne Lutynia - TravnaPrzejście graniczne Lutynia - Travna

Lądek ZdrójLądek Zdrój

Wybudowana w 1842 r. jako stylowa hala spacerowa,

przeznaczona dla kuracjuszy raczących się wodą leczniczą ze źródła Marianny..

Hala Albrechta

Lądek ZdrójLądek Zdrój- obelisk - obelisk

Mieszkańcy Lądka Zdrój ufundowali obelisk w 1866

r. jako podziękowanie za wybudowanie szosy

z Ząbkowic Śląskie do Starego Mesta.

Obelisk wyznacza połowę drogi. Do odtworzenia

tablica ze zniszczonym napisem.

Źródło im. Marianny (ul. Lipowa w Parku Zdrojowym), imię nadano 23 kwietnia 1838 r., podczas pierwszej wizyty w Lądku.

Lądek ZdrójLądek Zdrój

Stronie ŚląskieStronie Śląskie

1.Huta Szkła Kryształowego "Violetta"

- dawniej Oranienhütte

Gimnazjum im. Marianny Orańskiej

Stronie ŚląskieStronie ŚląskieHerb Marianny na budynku przy ul. Kościuszki 60

Budynek Urzędu Miejskiego w Stroniu Śląskim

– dawny zespół dworski z końca XIX w.

1.Kapliczka i nagrobek rodziny von Losky przy kościele

Stronie ŚląskieStronie Śląskie

Rezydencja rodziny von Losky -ul. Mickiewicza 9

Bolesławów

„Droga Marianny” Nowa Morawa – Przełęcz Płoszczyna

Przejście graniczne Nowa Morawa - Staré Město

Z Przełęczy Płoszczyna

do Starego Města

„Droga Marianny”

Staré Město

Králíky

Przejście graniczne Dolni Lipka - Boboszów

Droga Boboszów – Międzylesie

Droga Międzylesie - Międzygórze

Dzięki Mariannie przerzucono mostek nad wodospadem i wybudowano pierwsze schodki.

Międzygórze - Wodospad Wilczki

Pokoje Gościnne – Restauracja Pokoje Gościnne – Restauracja „Złoty Róg”„Złoty Róg” w Międzygórzu – w Międzygórzu – budynek przemysłowy wolnego budynek przemysłowy wolnego sędziego z XVII w. kilkakrotnie sędziego z XVII w. kilkakrotnie przebudowywany, przebudowywany, znajdował się w nim młyn, gorzelnia znajdował się w nim młyn, gorzelnia

i kuźnia.i kuźnia.

MiędzygórMiędzygórzeze

Ośrodek „Leśniczówka” dworek myśliwski Marianny dworek myśliwski Marianny Orańskiej Orańskiej z 1858 r.z 1858 r.Obelisk Królewny Marianny Obelisk Królewny Marianny OrańskiejOrańskiej w Międzygórzu w Międzygórzu na ul. Sanatoryjnej naprzeciw sołectwa na ul. Sanatoryjnej naprzeciw sołectwa i DW „Słoneczna”- odsłonięty w 2000 r., i DW „Słoneczna”- odsłonięty w 2000 r., a ufundowany przez O/PTTKa ufundowany przez O/PTTKMiędzygórze.Międzygórze.

Schronisko na Śnieżniku

Marianna Orańska około roku 1840 wraz ze swoim ojcem Królem Wilhelmem niderlandzkim dostała się na sam szczyt Śnieżnika.

Wybudowała również drogę na Halę pod Śnieżkiem.

Schronisko Na Śnieżniku

Mariańskie Skały

Malownicza grupa skalna widoczna na Żmijowcu.

Tworzą ją skałki stokowe o wysokości kilkunastu

metrów i nieco niższe skałki wyrastające ponad

płaską powierzchnię wierzchowiny.

Z Mariańskich Skał roztacza się przepiękny widok na Śnieżnik, Stromą, Młyńsko aż po Góry Bialskie.

Droga Idzików -

Sienna

Przełęcz Puchaczówka

Stara Morawa

1.Wapiennik „Łaskawy Kamień” według projektu

2.Karla Friedricha Schinkla 3.(1820-1850)

Stronie Śląskie

Złoże marmuru „Biała Marianna” dawniej Mariannenbruch

Strachocin

Dawna odlewnia surówki – freszernia

(Strachocin). Obecnie

zabudowania Naldeśnictwa

Lądek Zdrój

Droga Lądek Zdrój - Złoty Stok

„Droga Marianny”Droga wojewódzka nr 391

Złoty StokZłoty Stok

Leśniczówka na Leśniczówka na polanie Biała Górapolanie Biała Góraprzy drodze Lądek przy drodze Lądek Zdrój – Złoty StokZdrój – Złoty Stok

wybudowana wybudowana przez Mariannę przez Mariannę

Marianna odziedziczyła leśnictwa Marianna odziedziczyła leśnictwa Chwalisław, Laski, Biała GóraChwalisław, Laski, Biała Góra

Dziękujemy za uwagę ! Opracowanie: Wydział Promocji i Rozwoju Starostwo Powiatowe w Ząbkowicach Śląskich

Współpraca: Starostwo Powiatowe w Kłodzku, Gmina Lądek Zdrój, Gmina Stronie Śląskie.