Szkolenie BHP dla studentów

Material szkolenia

Instruktaż wstępny-ogólny w zakresie BHP

Opracowanie:Inspektorat BHPiOP oraz CREN SGH

SZKOLENIA INSTRUKTAŻOWE

Cel szkolenia:

Celem szkolenia jest zaznajomienie studenta z:

zarysem systemu bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązującym w Polsce,podstawowymi przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy wynikającymi ze specyfiki SGH,zasadami postępowania na wypadek pożaru, awarii, zagrożenia ogólnego itp.

zasadami udzielania pomocy przedlekarskiej (pierwszej pomocy).

Podstawa prawna organizacji szkolenia:

Kodeks Pracy, art. 2372, 2373, 2374, 2375 /tekst ujednolicony Dz.U. nr 21, poz. 94 z 1998 r. z późn. zm./Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 5 lipca 2007 r. w sprawie bezpieczeństwa i higienypracy w uczelniach (Dz.U. nr 128, poz. 897).

Uczestnicy szkolenia:

Szkolenie przeznaczone jest dla wszystkich studentów rozpoczynających naukę w Szkole Głównej Handlowej.

Sposób organizacji szkolenia:

Szkolenie online organizowane jest w formie instruktażu - na podstawie szczegółowego programu opracowanego przez

organizatora, który zamieszczony został w slajdzie Program.Program uwzględnia aktualne przepisy wynikające z Kodeksu Pracy, przepisy i zasady technicznego bezpieczeństwa pracy

oraz informacje na temat materialnego środowiska, zasad i wymogów ergonomii i fizjologii pracy związanych przedmiotowo

z procesem dydaktycznym w Szkole Głównej Handlowej.

Dydaktyka szkolenia:

Materiał e-learningowego szkolenia BHP wzbogacony został o interaktywne środki dydaktyczne m.in. filmy poruszające

zagadnienia np. ochrony przeciwpożarowej, pierwszej pomocy, a także tablice informacyjne, schematy, wykresy itp.

INFORMACJE O KURSIE

Lp.

Temat szkolenia wstępnego dla studentów SGH

Liczba godzin

1Istota bezpieczeństwa i higieny pracy 0,1

2Konsekwencje naruszenia przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higienypracy

0,1

3Zagrożenia wypadkowe i zagrożenia dla zdrowia występujące w Szkole ipodstawowe środki zapobiegawcze

a) zasady poruszania się na terenie Szkoły Głównej Handlowej i między jejposzczególnymi obiektami,

b) charakterystyka infrastruktury budowlanej poszczególnych obiektów,

c) urządzenia techniczne na terenie Szkoły,

d) instalacje prądu elektrycznego 230 V, 50Hz,

e) urządzenia gastronomiczne – gorące napoje,

f) możliwość pożaru lub wybuchu.

0,7

4Podstawowe zasady bezpieczeństwa i higieny pracy związane z obsługąmonitorów ekranowych (komputerów) i innych urządzeń technicznych

1,4

5Materialne środowisko pracy (nauki) – zagadnienia ergonomiczne 0,5

6Porządek i czystość w Szkole - ich wpływ na zdrowie ibezpieczeństwo studentów i pracowników

0,1

7Opieka medyczna - zasady jej sprawowania w odniesieniu do studentów 0,1

8Podstawowe zasady ochrony przeciwpożarowej oraz postępowania w razie

pożaru lub wybuchu1,0

9

SZCZEGÓŁOWY PROGRAM SZKOLENIA

Postępowanie w razie wypadku, w tym organizacja i zasady udzielania

pierwszej pomocy

1,0

Razem: 5

Bezpieczeństwo i higiena pracy to termin, hasło, kojarzące się - zdaniem niektórych z nudnym szkoleniem na temat rzeczyoszacowanych a priori jako mało ważne, wręcz niepotrzebne, a co najmniej wywołujące uśmieszek politowania na ustach.

Czyich?

Oczywiście tych z gruntu zadowolonych, szczęśliwych, zdrowych i sprawnych fizycznie, którym dotychczas los nie zgotował

nieprzyjemnych niespodzianek w postaci urazów bądź chorób. Można powiedzieć do czasu. Po drugiej stronie racji jeststatystyka, liczby, wartości, utrata radości życia, mniejszy lub większy stopień kalectwa, śmierć. Istotne są równieżwymierne i ogólnospołeczne koszty wypadków (leczenie, rehabilitacja, odszkodowania, zasiłki, renty etc.)

CZY TO RZECZYWIŚCIE JEST PRAWDA?

Wypadki w pracy, w szkołach, na drogach, ale również w domach, w czasie zajęć rekreacyjnych, podczas najzwyklejszychczynności, które człowiek po prostu wykonuje, w miejscach, gdzie przebywa zdarzają się codziennie. Wystarczy uważniejprzeczytać codzienną gazetę, gdzie najczęściej można się natknąć na przypadki, oczywiście drastyczne (śmierć lub ciężkie

kalectwo ofiar wypadku), które w swojej liczbie i częstotliwości pojawiania się wskazują na skalę problemu. Resztaniekoniecznie jest milczeniem, bo właśnie stanowi bazę danych dla statystyki.

Aby zobrazować wielkość problemu wypadków przy pracy w skali kraju, poniżej przedstawiamy dane statystyczne zaokres ostatnich kilku lat (Źródło: GUS). Niestety liczba negatywnych dla zdrowia i życia ludzkiego zdarzeń ma tendencjęrosnącą.

Tab. 1. Liczba poszkodowanych w wypadkach przy pracy w latach 2004-2008 z wyszczególnieniem wypadków ciężkich i

śmiertelnych

Rys. 2. Liczba wypadków przy pracy śmiertelnych w latach 1985 - 2008

ISTOTA BEZPIECZEŃSTWA

Rys. 3. Poszkodowani w wypadkach przy pracy w roku 2008 wg Polskiej Klasyfikacji Działalności

Rys. 4. Przyczyny wypadków przy pracy w roku 2008

Zgłoszone wypadki przy pracy spowodowały w 2005 roku 2 840 576 dni niezdolności do pracy. Nie są to jednak daneostateczne, bowiem rzeczywiste skutki mogą być określone dopiero po okresie niezbędnym, np. na leczenie i rehabilitację

osoby poszkodowanej i są rejestrowane po upływie 6 miesięcy od zaistnienia wypadku. Liczba dni niezdolności do pracy wprzeliczeniu na jednego poszkodowanego zmniejszyła się z 35,5 w 2004 r. do 33,8 w 2005 r.

KOGO NAJCZĘŚCIEJ DOTYCZĄ CHOROBY ZAWODOWE?

Jak wynika z opracowania pt. "Choroby zawodowe w Polsce w 2005 roku" przygotowanego przez Instytut MedycynyPracy w Łodzi – w 2005 r. stwierdzono w Polsce 3249 przypadków chorób zawodowych. Większość chorób zawodowychpowstała w wyniku wieloletniej ekspozycji na czynniki szkodliwe i uciążliwe. Choroby zawodowe według PolskiejKlasyfikacji Działalności przedstawia rysunek 5.

Choroby zawodowe w Polsce w 2005 roku

Źródło: GUS, Departament Statystyki Społecznej, Opracowanie Monitoring Rynku Pracy, Wypadki przy pracy w 2004 r.,

Warszawa, 2006.03

Roczny współczynnik zapadalności wyniósł 34,8 przypadków na 100 tys. zatrudnionych. Zapadalność na choroby

zawodowej zmniejszyła się o 15,1% w porównaniu do 2004 r.

Największą zapadalnością odznaczały się przewlekłe choroby narządu głosu, spowodowane nadmiernym wysiłkiem

głosowym – 681 przypadków, tj. 21,0% wszystkich chorób zawodowych. Drugą grupą, pod względem poziomuzapadalności w 2005 r., były pylice płuc (672 przypadki, tj. 20,7% ogółu chorób zawodowych). W grupie tej dominowały

pylice stwierdzane u górników kopalń węgla – 391 przypadków (58,2% w tej grupie), pylica azbestowa – 119 przypadków(17,7%) i pylica krzemowa – 110 przypadków (16,4%). Na trzecim miejscu znalazły się choroby zakaźne lub pasożytnicze

albo ich następstwa – 615 przypadków, co stanowiło 18,9% wszystkich chorób zawodowych (Źródło: GUS, Departament

Statystyki Społecznej, Opracowanie Monitoring Rynku Pracy, Wypadki przy pracy w 2004 r., Warszawa, 2006.03).

MOŻNA ZAŁOŻYĆ, ŻE WSZYSCY (WYJĄTKAMI SIĘ NIE INTERESUJEMY) CHCĄ MIEĆPOCZUCIE BEZPIECZEŃSTWA I BYĆ ZDROWI. ALE CO TO ZNACZY I SKĄD SIĘ BIERZE?

Nie wnikając nadmiernie w istotę sprawy, bezpieczeństwo uznawane jest za stan nie zagrożenia, spokoju, pewności. Jednym

słowem stan braku zagrożeń. Ale, wiadomo, że potencjalne zagrożenie istnieje zawsze. Oznacza to, że stan braku zagrożeńjest stanem oczekiwanym, ale najczęściej nierealnym.

Rozpatrując zagadnienie z pozycji skutków dla człowieka mamy do czynienia z dwoma sprawami:

czynnikiem niebezpiecznym,

czynnikiem szkodliwym.

Czynnik niebezpieczny to taki, który prowadzi bądź może prowadzić do urazu lub śmierci. Jest najczęstszą przyczyną

wypadku (przy pracy /Za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie, wywołane przyczyna zewnętrzną, powodująceuraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą [definicja z ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków i

chorób zawodowych (Dz.U. nr 199, poz 1673,z 2002 r. z póź. zm.)]/).

Czynnik szkodliwy to czynnik, którego oddziaływanie na człowieka prowadzi lub może prowadzić do schorzenia. Jest

przeważnie przyczyną choroby (zawodowej /Za chorobę zawodową uważa się chorobę określoną w wykazie choróbzawodowych, o których mowa w art.237§1 pkt 2Kodeksu pracy, jeżeli została spowodowana działaniem czynników

szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy lub sposobem wykonywania pracy [definicja z ustawy o

ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków i chorób zawodowych (Dz.U. nr 199, poz 1673,z 2002 r. z póź. zm.)]/).

Drugi składnik pojęcia bhp - higienę najczęściej definiuje się jako stan zdrowia człowieka i dążenie do eliminacji czynnikówmogących wpływać na jego pogorszenie (z punktu widzenia medycyny pracy np. czynników, fizycznych, chemicznych,

biologicznych, psychologicznych etc.).

Z nieco innego punktu widzenia największy wpływ na zdrowie ma styl życia człowieka. Wynika z tego konieczność

zwiększenia promocji zdrowia ludzkiego w ramach bhp, a nie tylko poprawy higieny pracy, nauki, wypoczynku itd.

Na podstawie powyższego zestawienia można uznać, że bezpieczeństwo i higiena pracy jest obszarem wiedzy z jednejstrony, dotyczącym zapobiegania zdarzeniom nagłym, w wyniku których może dojść do urazu lub śmierci człowieka, a z

drugiej zapobiegania chorobom zawodowym.

Bezpieczeństwo i higienę pracy można też określić jako zbiór przepisów, zasad i metod działania, które mają za zadanie

zapobieganie utracie zdrowia i życia ludzkiego w procesie pracy.

We współczesnym świecie obserwujemy zmiany już nie w latach, a wręcz w miesiącach.

Nowe techniki i technologie stawiają jeszcze nowsze wyzwania przed każdym uczestnikiem życia społecznego powodując

jednocześnie nowe obciążenia i zagrożenia. Problem ma ogromną wagę w odniesieniu do strat, jakie ponosi gospodarkakraju wyłącznie z winy wypadków, chorób zawodowych, a przede wszystkim z tytułu absencji chorobowej w pracy, co

oszacowane zostało w naszym kraju na około 4% PKB. Dlatego tak ważne jest dzisiaj kreowanie przyjaznego dla

człowieka środowiska pracy, nauki, relaksu i wypoczynku. A przechodząc na nasze podwórko, w obiektach SzkołyGłównej Handlowej, bezpieczeństwo i higienę pracy (nauka w szkole wyższej ma większość cech pracy zawodowej) każdy

jej uczestnik powinien kojarzyć z:

bezpieczeństwem konstrukcji obiektów budowlanych,

bezpieczeństwem pożarowym,bezpieczeństwem użytkowania tych obiektów,

odpowiednimi warunkami higieniczno-zdrowotnymi oraz ochrony środowiska,ochroną przed hałasem i drganiami, promieniowaniem, zanieczyszczeniem powietrza itd.

ochroną uzasadnionych interesów osób trzecich,

ochroną dorobku edukacyjnego i kulturalnego szkoły.

CZY WIESZ ŻE:

Od kilku lat najczęstszym wydarzeniem powodującym wypadki było poślizgnięcie, potknięcie się, upadek osoby na tym

samym poziomie.

Corocznie stanowi to około 30% wszystkich zdarzeń wypadkowych.

Zasady poruszania się na terenie Szkoły Głównej Handlowej i między jej poszczególnymi obiektami.

Z racji mnogości obiektów i ich wielkości, ważnym elementem bezpieczeństwa na terenie szkoły są drogi komunikacyjne.Teren nieomal newralgiczny, gdyż w ostatnich latach to właśnie tu odnotowano największą liczbę zdarzeń uznanych za

wypadki (wypadki przy pracy).

Na drogi komunikacyjne składają się:

chodniki zewnętrzne i przejścia przez jezdnie,korytarze i przejścia wewnątrz budynków,

schody,windy.

Szczególnym miejscem w obiektach są schody wykonane z polerowanego lastryka, płytek ceramicznych, a w najstarszych

obiektach z lakierowanego drewna. I chociaż konserwacja bieżąca wykonywana jest środkami ograniczającymi śliskość

nawierzchni, to właśnie na schodach mają miejsce urazy kończyn dolnych. Urazy drobne, których skutki mijają po kilkunastu

dniach, a także poważne kontuzje, których konsekwencje często mają charakter trwałego uszczerbku na zdrowiu. Nienajważniejsza jest wysokość schodów, chociaż upadek z kilkunastu stopni ma przeważnie poważne reperkusje zdrowotne,

ale zdarzają się nieszczęścia na zejściach jedno lub dwustopniowych.

Krótko mówiąc, w czasie przemieszczania się nie można zapominać o tak prozaicznych czynnościach funkcjonowania

organizmu ludzkiego, jak stawianie kroków, zwłaszcza w sytuacjach wyjątkowych (np. ograniczenie widoczności,niespodziewana śliskość nawierzchni spowodowana opadami atmosferycznymi lub rozlanymi napojami w pobliży punktów

gastronomicznych itp.).

Pogoda jest czynnikiem determinującym przemieszczanie się osób między obiektami szkoły. Opady deszczu, śniegu w

połączeniu z mrozem na drogach komunikacyjnych zwiększają ryzyko poślizgnięcia się i upadku.

Następne utrudnienie w przemieszczaniu się osób znajdujących na terenie SGH to stosunkowo krótkotrwałe zgromadzenie

dużej grupy osób, która np. opuszcza aulę wykładową lub oczekuje na wejście do niej. W takich sytuacjach możliwość

zaistnienia zagrożenia jest wysoce prawdopodobna, a zachowanie koncentracji i uwagi uczestników ruchu komunikacyjnego

jest jak najbardziej wskazane.

Kolejny newralgiczny punkt w komunikacji pieszej to niespodziewane przeszkody na drodze, pojawiające się na niejokazjonalnie, co nie znaczy, że zasadnie. Mamy tu na myśli przede wszystkim przewody elektryczne służące zasilaniu

czasowych przedsięwzięć organizowanych zazwyczaj w starszych obiektach szkoły, gdzie infrastruktura techniczna nie

zawsze pozwala na bezkolizyjne rozwiązania problemu. Ale mogą to również być inne przedmioty: stoliki, krzesła, stojaki,paczki itp., pojawiające się często w sposób nie zawsze uzgodniony ze służbami administracyjnymi szkoły zawężające

najczęściej szerokość przejść komunikacyjnych. Często zdarza się, że studenci oczekując na wejście do auli siadają nastopniach schodów klatki schodowej całkowicie blokując drożność dróg komunikacyjnych. Również w innych sytuacjach

siadanie na stopniach schodów i praca np. z przenośnym komputerem niesie za sobą pewien rodzaj zagrożeń dla siedzącejosoby, a i sprzęt też może ulec uszkodzeniu. Jednym słowem jest to pewna maniera, której skutki w sferze szeroko pojętego

bezpieczeństwa mogą być negatywne.

ZAGROŻENIA WYPADKOWE I ZAGROŻENIA ZDROWOTNE MAJĄCE MIEJSCE W SGH

CZY WINDY MOGĄ BYĆ NIEBEZPIECZNE DLA ICH UŻYTKOWNIKÓW?

Ich producenci będą nas przekonywać, że zagrożenie jest bliskie zeru, ale życie toczy się swoim torem i odnotowywane są

przypadki, kiedy otwierają się tzw. drzwi zewnętrzne, za którymi może nie być kabiny osobowej. Odruchowe wejście wotwór drzwiowy kończy się najczęściej tragicznie, zwłaszcza jeśli sytuacja ma miejsce na wyższych kondygnacjach.

Każdy użytkownik wind powinien więc wykazać ograniczone zaufanie w tej materii i nie wchodzić w otwierające się drzwidźwigu, jeśli nie jest pewny, że za nimi jest kabina. Opisana tu sytuacja nie miała miejsca w dźwigach osobowych na terenie

Szkoły Głównej Handlowej i nasza przestroga ma raczej charakter generalny, a tego typu wypadki mają miejsce zwłaszczaw starszych urządzeniach z mniej zaawansowanym systemem zabezpieczeń i kontroli.

Charakterystyka infrastruktury budowlanej poszczególnych obiektów SGH

Patrząc na 11 obiektów dydaktyczno-naukowych i administracyjnych naszej szkoły widać ich znaczne zróżnicowaniewynikające z wielkości, wieku i funkcji jakie im przydzielono.

Trzy główne obiekty dydaktyczno-naukowe "A" ,"B" i "G" zlokalizowane są w bezpośredniej bliskości, co ułatwia komunikacjęmiędzy nimi. Pozostałe znajdują się w odległości kilkuset metrów od centrum, co oprócz dodatkowego czasu

przeznaczonego na pokonanie drogi, ma i drugi niekorzystny aspekt, a mianowicie zagrożenie związane z intensywnymruchem ulicznym, nierzadko zwiększane przez niekorzystne warunki atmosferyczne.

LEGENDA:1. Gmach główny (Budynek "G") - Al. Niepodległości 162

2. Budynek "A" - ul. Rakowiecka 24

3. Budynek "F" - Al. Niepodległości 1644. Budynek "S" - ul. Batorego 8

5. Biblioteka - ul. Rakowiecka 22 B6. Budynek "W" - ul. Wiśniowa 41

7. Dom Studenta nr 1 "Sabinki" - Al. Niepodległości 147

8. Dom Studenta nr 2 "Hermes" - ul. Madalińskiego 6/8

9. Dom Studenta nr 3 "Grosik" - ul. Madalińskiego 31/3310. Klub Studencki SGH "Park" - Al. Niepodległości 196

Źródło: www.sgh.waw.pl

Trzy obiekty ("A", "B", "G") naszej szkoły są pod opieką konserwatora zabytków, co też ma swoje konsekwencje - np. w

warunkach ich eksploatacji i możliwości dokonywania przedsięwzięć modernizacyjnych.

UWAGA!Upływający czas powoduje konieczność konserwacji i remontów, które z reguły

prowadzone są w okresie wakacyjnym. Mogą się jednak zdarzyć sytuacje kiedy prace

remontowo-budowlane również będą się odbywać w trakcie roku akademickiego. Towyjątkowo trudna sytuacja dla wykonawców prac remontowych, a jednocześnie

poważne utrudnienie dla studentów i pracowników uczelni. W takich sytuacjach ruchdopuszczany jest tylko w miejscach wydzielonych i osłoniętych. Wszelkie próby

ominięcia barier i ogrodzeń mogą mieć przykre konsekwencje dla osóbniezdyscyplinowanych.

Należy zachować szczególną ostrożność w czasie przemieszczania się po budynkach, wktórych trwają prace remontowe.

Istotną rolę w komunikacji wewnętrznej pełnią windy w budynku głównym, "C" i domu akademickim nr 1. Nieco mniejszą

w budynku "A" i "B", gdzie przystosowane są do przewozu mniejszej liczby osób.

Oddalony od głównego kompleksu obiekt "W" przy ul. Wiśniowej, poza podstawową funkcją dydaktyczną, charakteryzuje

się całkiem sporą salą gimnastyczną. Zespołowe gry sportowe (tzw. kontaktowe) z reguły niosą za sobą ryzyko urazowe, oczym należy pamiętać biorąc w nich udział. Całkiem zasadne wydaje się być przypomnienie o właściwym stroju sportowym,

a zwłaszcza obuwiu, oraz pozbyciu się na czas ćwiczeń wszelkiego rodzaju biżuterii i tym podobnych ozdób.

Jeśli mówimy o sporcie, to w gmachu głównym znajduje się basen przeznaczony do doskonalenia sztuki pływania. Skoki do

wody są wykluczone choćby z racji samej głębokości niecki basenowej (w najgłębszym miejscu 110 cm). Podstawowązasadą bezpieczeństwa jest przestrzeganie regulaminu i dostosowanie się uczestników zajęć do wskazówek instruktorów

sprawujących opiekę nad osobami korzystającymi z basenu.

Całkiem inny charakter mają akademiki, ale to jest efekt ich podstawowej funkcji i wynikających z tego problemów

eksploatacyjnych. Tutaj ważnym aspektem bezpieczeństwa jest korzystanie z kuchni w czasie przygotowywania własnych

posiłków. Gaz ziemny jako medium energetyczne używane w akademikach charakteryzuje się stosunkowo nikłym zapachem(w przeciwieństwie do płynnego gazu propan-butan), którego w pierwszej chwili można nie wyczuć. Zapalenie zapałki lub

uruchomienie piezoelektrycznej zapalarki przy palniku kuchenki staje się w takiej sytuacji inicjacją wybuchu gazu. Jeśli więc

chcemy zachować stan bezpieczeństwa własny i współlokatorów, zawsze przed opuszczeniem pomieszczenia kuchennego,

skutecznie upewnijmy się, że zawory gazu zostały zamknięte.

Najnowszym obiektem jest budynek dydaktyczno-naukowy "C", którego eksploatacja rozpoczęła się z nowym rokiem

akademickim 2006/2007. To obiekt zaprojektowany zgodnie z obowiązującymi wymogami, w pełnym zakresie, w tym

bezpieczeństwa i higieny pracy, oraz bezpieczeństwa pożarowego. Jego projektant i wykonawcy pozostają w przekonaniu,

że budynek będzie ze wszech miar przyjazny dla jego użytkowników, a uciążliwości i niedogodności znane z innychobiektów SGH będą zredukowane do minimum.

Pozostałe obiekty poddawane są regularnym zabiegom remontowo-modernizacyjnym tak, aby ich stan techniczny i warunki

eksploatacji były jak najbardziej zbliżone do dzisiejszych wymogów bezpieczeństwa w każdym jego aspekcie.

Osoby o wzroście zbliżonym do 180 cm mogą natknąć się w Bibliotece, budynku "A" lub M na tak zwane niskie stropy,

czyli miejsca w przejściach komunikacyjnych (najczęściej na schodach), gdzie istnieje możliwość otarcia skóry na głowie ozaniżony strop. Miejsca takie są oznakowane ukośnymi, żółto-czarnymi pasami. Radzimy przy tej okazji zwracać uwagę na

tego rodzaju oznakowanie.

Szkoła Główna Handlowa nie ma na swoim wyposażeniu urządzeń technicznych wymagających szczególnej uwagi w czasie

ich obsługi, stanowiących zagrożenie dla osób je użytkujących. Najliczniejszą grupę stanowią zestawy komputerowe, już w

zdecydowanie mniejszej liczbie, kserokopiarki, drukarki i inny drobny sprzęt zmechanizowany. Oczywiście zagrożenie jestnikłe z tytułu ich funkcjonowania. Inaczej ma się sprawa z zasileniem energetycznym. Tu zagrożenie zawsze jest realne.

Podobnie jest z wszelkiego rodzaju urządzeniami serwującymi napoje. Przy napojach tzw. ciepłych istnieje

prawdopodobieństwo poparzenia gorącą kawą, herbatą bądź napojem zawierającym mleko. W tym miejscu należy

przypomnieć, że skóra człowieka jest szczególnie wrażliwa na nadmierne ciepło. Czysta woda o temperaturze 45oC, (w

przypadku oblania nią ciała) może spowodować poparzenie skóry I stopnia. W przypadku herbaty, kawy lub napojów

będących roztworami bądź zawierających nieco tłuszczu, skutki są jeszcze groźniejsze.

Maniera, jaką można zaobserwować w szkole, polegająca przemieszczaniu się nie tylko po korytarzach, ale i wsiadanie do

ciasnej windy z kubkiem wypełnionym ciepłym płynem, wydaje się być działaniem ryzykownym. Poza wymienionymi już

skutkami urazowymi, pozostaje jeszcze kwestia ewentualnych roszczeń osób, którym zabrudzono lub zniszczono ubranie.

Obecność energii elektrycznej w naszym codziennym życiu jest tak powszechna, że trudno sobie wyobrazić funkcjonowanie

współczesnego człowieka bez niej. Elektryczność jest krwioobiegiem naszej cywilizacji. 90% przestrzeni nas otaczającej

"działa na elektryczność". Jest to bardzo wygodna forma energii szkoda tylko, że w tak dużym stopniu jest marnowana. Ale

to już inne zagadnienie. Poza niewątpliwym dobrodziejstwem płynącym z gniazdka elektrycznego, równolegle istnieje druga

strona medalu w postaci zagrożenia zdrowia i życia człowieka, jeśli ten wejdzie w kontakt bezpośredni z prądem

URZĄDZENIA TECHNICZNE NA TERENIE SGH

INSTALACJE PRĄDU ELEKTRYCZNEGO ZMIENNEGO 230 V, 50HZ

elektrycznym.

Oddziaływanie prądu elektrycznego na organizm ludzki

Prąd przemienny o częstotliwości 50 Hz i napięciu 400/230 V jest najbardziej rozpowszechnionym środkiem przenoszenia

energii elektrycznej. Jest to standard obowiązujący w naszym kraju. Prawie wszystkie urządzenia, z jakimi mamy codzienny

kontakt zasilane są tym napięciem. Z tego powodu większość porażeń i oparzeń ludzi prądem elektrycznym występuje przy

styczności człowieka z urządzeniami elektroenergetycznymi prądu przemiennego, przy czym najczęstsze są rażenia na drodze

ręka - nogi lub ręka - ręka.

Działanie prądu elektrycznego na organizm ludzki może być pośrednie lub bezpośrednie.

DZIAŁANIE POŚREDNIE, powstające bez przepływu prądu przez ciało człowieka, powoduje takie urazy, jak:

oparzenia ciała wskutek pożarów wywołanych zwarciem elektrycznym lub spowodowane dotknięciem do nagrzanych

elementów,groźne dla życia oparzenia ciała łukiem elektrycznym, a także metalizacja skóry spowodowana osadzaniem się

roztopionych cząstek metalu,

uszkodzenia wzroku wskutek dużej jaskrawości łuku elektrycznego,

uszkodzenia mechaniczne ciała w wyniku upadku z wysokości lub upuszczenia trzymanego przedmiotu.

DZIAŁANIE BEZPOŚREDNIE - porażenie elektryczne wskutek przepływu prądu elektrycznego przez ciało ludzkie (tzw.

prądu rażeniowego). Porażenie elektryczne może objawiać się:

odczuwaniem bólu przy przepływie prądu, kurczami mięśni (skurcz mięśni dłoni może uniemożliwić samouwolnieniesię porażonego),

zatrzymaniem oddechu, zaburzeniami krążenia krwi,

zaburzeniami wzroku, słuchu i zmysłu równowagi,

utratą przytomności,

migotaniem komór sercowych (fibrylacja) - bardzo groźnym dla życia człowieka, gdyż zazwyczaj prowadzi ono dozejścia śmiertelnego,

oparzeniami skóry i wewnętrznych części ciała, do zwęglenia włącznie.

Bezpośrednio po rażeniu prądem, tzn. po przerwaniu przepływu prądu, może wystąpić wstrząs elektryczny, objawiający sięprzerażeniem, bladością, drżeniem ciała lub kończyn, nadmiernym wydzielaniem potu, stanem apatii lub euforii. Może

również wystąpić obrzęk mózgu i utrata przytomności, połączona z zatrzymaniem krążenia krwi i brakiem oddechu. Skutki

te mogą się ujawnić także po pewnym czasie - od kilku minut do kilku miesięcy.

W realiach Szkoły Głównej Handlowej osoby niezajmujące się zawodowo eksploatacją sieci elektrycznej nie mogą

dokonywać żadnych napraw urządzeń, gniazdek, wtyczek, przewodów, sprzętów, urządzeń itp. To podstawowa zasada

bezpieczeństwa przy instalacji prądu elektrycznego o napięciu przemiennym 230/400 V. Obowiązuje w każdej sytuacji iwarunkach.

Nigdy nie dotykajmy przewodów luźno zwisających lub leżących bezładnie na podłodze. Nie starajmy się dociekać czemu

służą i gdzie są zasilane. To nie jest nasza rola. Ciekawość w tym przypadku jest całkowicie zbędna. Ich usunięcie lub

zamontowanie należy do służb technicznych obiektu. Nasze działanie powinno się sprowadzić do zameldowania

kierownikowi obiektu o spostrzeżonych nieprawidłowościach w stanie instalacji elektrycznej. Jeśli chcemy wykonaćczyszczenie urządzenia zasilanego prądem elektrycznym, to zawsze odłączamy go od sieci wyjmując wtyczkę z gniazdka.

Samo wyłączenie wyłącznikiem nie wystarczy, zwłaszcza jeśli czyść będziemy zwilżoną szmatką. Nie dotykajmy również

urządzeń lub instalacji elektrycznych mokrymi rękami. Woda i prąd elektryczny, to dobrana para, ale niestety działająca na

naszą niekorzyść. Woda, wilgoć nawet z pozoru niewielkie zawilgocenie dłoni lub "mokro" w butach powoduje gwałtowne

obniżenie oporności naszej skóry, co skutkuje szybszą, a tym samym łatwiejszą penetracją prądu w nasz organizm. To co wwarunkach "suchych" może nie być jeszcze zagrożeniem, to przy udziale wody staje się już realnym niebezpieczeństwem.

Pamiętajmy, aby mokrą dłonią nie chwytać za sieciowe wtyczki lub przewody. Kontakt naszego organizmu z prądem

przemiennym może się skutecznie odbywać przy pośrednictwie wody, ale zawsze ze stratą dla naszego organizmu.

JAK WYNIKA Z DANYCH STATYSTYCZNYCH, PONAD 80% ŚMIERTELNYCH WYPADKÓW

SPOWODOWANYCH DZIAŁANIEM PRĄDU PRZEMIENNEGO 230/400 V SPOWODOWALI

SAMI DENACI.

Pożar jako zjawisko niepożądane może pojawić się wszędzie tam, gdzie będą ku temu sprzyjające warunki i nastąpi jego

inicjacja z udziałem człowieka (umyślne podpalenie, lub niedbalstwo, niechlujstwo, nieprzestrzeganie przepisów

przeciwpożarowych itp.) lub bez udziału (awaria, zwarcie w instalacji, samozapłon itp.).

W Szkole Głównej Handlowej trudno jest szukać technologicznych przyczyn powstawania pożarów. Oświata i nauczanie zistoty rzeczy nie są łatwopalne. Ale w tej materii trudno jest cokolwiek wykluczyć, zwłaszcza w otaczającym nas

współczesnym świecie. I chociaż procesu dydaktycznego w aulach SGH nie uznano jak dotąd za działanie o podwyższonym

zagrożeniu pożarowym, to pożar może się pojawić. Wybuch również.

W domach studenckich w kuchniach jako medium energetyczne stosowany jest gaz ziemny, który jeśli przekroczy w

pomieszczeniu określony poziom stężenia jest materią wybuchową. Bezpieczeństwo eksploatacji kuchenek gazowych zależy w

dużej mierze od samych użytkowników, którzy powinni dostosować się obowiązujących w tym zakresie zasad postępowania -między innymi:

każdorazowo upewnić się o wyłączeniu zaworów po zakończeniu użytkowania kuchni,przypilnowania aby potrawa nie zalała palnika gazu,

nie pozostawiania procesu grzania bez osobistego nadzoru,

w przypadkach spostrzeżenia zwiększonej ilości gazu w pomieszczeniu, natychmiast go przewietrzyć i powiadomić

administrację domu studenckiego.

Proces spalania i przyczyny pożarów

ZAGROŻENIE POŻAREM LUB WYBUCHEM

Środki gaśnicze

Zachowanie w przypadku pożaru

Czy praca przy komputerze jest szkodliwa dla osób go obsługujących? To pytanie od kilkunastu lat przewija się wproblematyce ochrony pracy i zdrowia w naszym kraju (i nie tylko).

Początkowo wskazywano na nadmiar promieniowania elektromagnetycznego emitowanego przez ekran monitora.

Panaceum na tę dolegliwość widziano w filtrach ochronnych. Ale po zaostrzeniu norm TCO określających maksymalną

emisję promieniowania płynącą z ekranu, ten problem przestał dominować i przy dzisiejszej zmianie metody uzyskiwania

obrazu na ekranie (LCD) jest jeszcze mniejszy.

Tak się składa, że przepisy ochrony pracy /Rozp. MPiPS z 1 grudnia 1998 r. w sprawie bhp na stanowiskach wyposażonych

w monitory ekranowe (Dz.U nr 148, poz.973)./ potraktowały sprawę pracy przy monitorach ekranowych całkiem

szczegółowo.

PRACA PRZY KOMPUTERZE

Co prawda zawarte w nim uregulowania dotyczą pracowników zatrudnionych przy obsłudze monitorów powyżej 4 godzin

dziennie, to jednak minimalne wymagania bhp i ergonomii jakie powinny spełniać te stanowiska mogą być bardzo przydatnedla każdego, kto ma kontakt z komputerem. Nie będziemy ich tutaj wyszczególniać i analizować, większość z nich jest

przedstawiona i skomentowana w materiale filmowym. Nasze uwagi ograniczymy do następujących:

BHP W PRACY PRZY KOMPUTERZE

O czym należy wiedzieć i pamiętać

Praca przy komputerze, wykonywana codziennie dłużej niż 4 godziny, może być uciążliwa, gdyż:.

intensywna praca wzrokowa może powodować dolegliwości wzroku, bóle głowy, zmęczenie i znużenie,

długotrwałe unieruchomienie może być przyczyną dolegliwości pleców, barków, kręgosłupa, spłycenia oddechu,

spowolnienia krążenia, zwłaszcza w obrębie nóg,

zła organizacja pracy, szybkie tempo, presja terminów, odosobnienie podczas pracy, złe oprogramowanie, brakwsparcia w trudnych sytuacjach, mogą powodować stres prowadzący do zmęczenia, znużenia, frustracji, wypalenia

zawodowego.

Jak radzić sobie ze stresem?

Co to jest stres?

Stres jest pojęciem bardzo szerokim. Jest to reakcja organizmu na przeszkody, przeciążenia, niebezpieczeństwa,

nowe sytuacje życiowe czy silne bodźce. Stres to mobilizacja organizmu do radzenia sobie w określonej sytuacji.

Może mieć aspekt pozytywny: mobilizuje, zwiększa energię, pozwala pokonać przeszkody. Jednak stresnadmierny lub długotrwały może wywołać skutki przeciwne: apatię, niepokój, niezdolność do skutecznego

działania a nawet dolegliwości fizyczne.

Człowiek nieustannie znajduje się pod działaniem stresu - nawet przejście przez ruchliwą ulicę jest źródłempewnego umiarkowanego stresu. Ludzie są różni, mają różne cechy osobowościowe, każdy więc inaczej

odczuwa niepokój i napięcie, inna siła bodźca wywołuje stres.

Stres pozytywny - w czym stres pomaga człowiekowi?

Stres ma aspekt pozytywny: mobilizuje do działania, zwiększa energię, pozwala pokonać przeszkody.

Umiarkowany stres motywuje do pracy, jest siłą napędową, wyzwala energię do podejmowania trudnych

wyzwań, pozwala działać szybciej i dokonywać tego, czego bez udziału stresu nie udałoby się dokonać.

A oto poniżej kilka przykładów na pozytywne działanie stresu.

Podczas przygotowań do egzaminów przeżywa się stres, związany z obawą przed porażką - następuje wtedymobilizacja do większego wysiłku, wyostrza się uwaga, poprawia koncentracja i zwiększa wydajność pracy

mózgu.

Podczas prowadzenia samochodu na drodze pojawiają się czasem nagłe i niespodziewane przeszkody - stres

powoduje mobilizację, szybsze działanie niż w warunkach spokojnej jazdy.

Stres pojawia się również w takich sytuacjach jak rozmowa w sprawie pracy, gdy np. chce się zmienić pracę na

bardziej atrakcyjną i lepiej płatną. Przed rozmową z szefem nowej firmy serce bije mocniej, rośnie napięcie -

zwiększa się koncentracja, uwaga, następuje mobilizacja. W opisanych powyżej przykładowych sytuacjach stresodgrywa pozytywną rolę - mobilizuje organizm do wysiłku. Po rozładowaniu napięcia emocjonalnego

towarzyszącego stresowi, powraca spokój. Stres w odpowiedniej dawce jest motorem do działania. Czasem

trzeba przeżyć stres, by coś więcej w życiu osiągnąć.

Stres negatywny - kiedy stres przeszkadza w życiu?

Stres może być nadmierny lub długotrwały. Wtedy może spowodować skutki niepożądane: apatię, niepokój,

niezdolność do skutecznego działania, a nawet różne dolegliwości. Może doprowadzić do poważnych zaburzeń w

funkcjonowaniu narządów, a nawet całego organizmu. Stres może dotyczyć sytuacji, rodzinnej, małżeńskiej czy

też zawodowej. Jeśli ma duże nasilenie i/lub jest przewlekły może być powodem zaburzeń. Przykładem takiej sytuacji może być częste stawianie nowych bardzo wysokich wymagań przez

pracodawcę, częste zmienianie wymagań, wyznaczanie nowych trudnych obowiązków. Taka sytuacja

zaczyna męczyć - człowiek żyje w ciągłej niepewności, co dzisiaj wydarzy się w pracy. Tej sytuacji nie udaje się

zmienić ani przerwać. Na myśl o pójściu do pracy pojawia się niechęć.

Objawy stresu negatywnego.

Jeśli pojawiają się problemy z zasypianiem, budzenie się w środku nocy, niespokojne myśli, zdarza się nagłe

kołatanie serca, bóle głowy, drażliwość, płaczliwość, niecierpliwość, nadmierne reakcje na otoczenie, łatwepoddawanie się nagłemu wzburzeniu, gniewowi lub depresji - mogą to być oznaki negatywnie działającego stresu.

Inne objawy to pieczenie i pobolewanie w okolicy żołądka, suchość w ustach, trudności w oddychaniu,

pobolewanie w klatce piersiowej. Ważna jest umiejętność rozpoznawania pierwszych objawów stresu.

Jak radzić sobie ze stresem?

Można rozładować nagromadzone emocje poprzez spacer, gimnastykę, pływanie, bieganie, sportowe gry

zespołowe.

Warto zająć się czymś, co sprawia przyjemność (czytanie książki, pielęgnacja kwiatów, łowienie ryb,słuchanie muzyki, fotografia).

Ważne jest prawidłowe odżywianie się (dieta powinna zawierać produkty bogate w magnez), odpowiednio

długi sen, odpowiedni czas przeznaczony na rozrywkę.

Nie należy brać zbyt wielu spraw na swoje barki, zbyt dużego ciężaru obowiązków.

Trzeba obserwować swój stres, poznać czynniki, które go wywołują, próbować sobie z nimi radzić (w

jakich sytuacjach pojawiają się objawy stresu? - później w miarę możliwości unikanie tych sytuacji).

Trzeba dać sobie czas na odpoczynek - ten czas ma być poświęcony tylko wypoczynkowi - nie należy

myśleć wtedy o problemach.

Należy oczekiwać najlepszego, pozytywnego załatwienia spraw. Nawet, jeżeli przyjdzie rozczarowanie i

coś się nie powiedzie, czas przed rozwiązaniem problemu będzie czasem przeżytym bez stresu.

Trzeba nauczyć się mówić "nie", czyli popularnej ostatnio asertywności. Umiejętność odmawiana robieniarzeczy będących przyczyną stresu (nadmiernie obciążających) jest ważna.

Warto mówić o swoich emocjach, oczywiście umiejętnie, a nie kumulować w sobie negatywne

myśli. Polega to na buncie wobec zaistniałego zagrożenia "dlaczego mnie to spotkało?"

Może to być ekspresja emocji: złości i gniewu albo strachu,Nie warto przyjmować postawy fatalizmu i rezygnacji- tracić nadziei,

Nie warto się samoobwiniać się lub samoobarczać winą.

Ważna jest akceptacja siebie ze wszystkimi zaletami i wadami i pamiętanie o tym, że nikt nie jest

doskonały.

Nieprawdą jest, że papierosy rozładowują stres - to tylko wymówka, tłumaczenie się palaczy; palenie

powoduje jedynie bardzo poważne straty zdrowotne. Również alkohol jest złym wyjściem w sytuacji

stresowej - odsuwa chwilowo w czasie myślenie o problemie i powoduje nawarstwianie się kłopotów.

W aptekach dostępne są łagodne preparaty ziołowe o działaniu uspokajającym, np. herbatki z melisy.

Warto zapoznać się z fachowymi sposobami i technikami relaksacji (poradniki w księgarniach

medycznych).

Pomoc lekarza lub psychologa.

Gdy powyższe metody radzenia sobie ze stresem nie skutkują, trzeba zgłosić się do lekarza lub psychologa. Napodkreślenie zasługuje fakt, że jedynie osobiste zbadanie pacjenta przez lekarza lub rozmowa z psychologiem

umożliwia postawienie trafnej diagnozy oraz bezpieczne i skuteczne leczenie.

Podstawowym leczeniem w długotrwałym stresie jest psychoterapia.

I jeszcze raz należy podkreślić jak niekorzystne w trakcie terapii radzenia sobie ze stresem mogą być:

alkohol, narkotyki, leki psychotropowe i palenie papierosów.

A na koniec ciekawostka. Uczeni amerykańscy opracowali skalę pomiaru najbardziej stresujących

wydarzeń, punktując je od 100 w dół.

Oto wybrane przykłady:

śmierć małżonka - 100

zmiana zawodu - 36rozwód - 73

kłótnia małżeńska - 35

separacja - 65

wysoki zastaw hipoteczny - 31

kara więzienia - 63syn lub córka wyprowadzają się z domu - 29

śmierć bliskiego członka rodziny - 63

dzieci rozpoczynają lub kończą szkołę - 26

obrażenia lub choroba własna - 53

kłopoty z szefem - 23

zawarcie małżeństwa - 50

zmiana miejsca zamieszkania - 20wyrzucenie z pracy - 47

zmiana szkoły - 20

przejście na emeryturę - 45

zmiana w życiu towarzyskim - 8

Jednak przedstawioną miarę należy stosować z ze znacznie większym stopniem tolerancji, niż wzorzec

umieszczony w Sevres pod Paryżem. Chociaż i ten nie jest już dziś tak jednoznacznie pewny.

Dla przypomnienia metr, w myśl definicji zatwierdzonej przez Generalną Konferencję Miar i Wag w 1983,

jest to odległość, jaką pokonuje światło w próżni w czasie 1/299 792 458 sekundy. Wcześniej był nim

wzorzec wykonany z platyny i irydu.

Na poparcie wyżej wymienionych zagrożeń można przytoczyć nieco liczb.

Wśród badanej grupy, około 80% użytkowników komputerów zgłasza różnego typu dolegliwości zdrowotne. Dotyczą one

różnych partii ciała i kształtują się następująco:

bóle szyi i pleców odczuwa 49,3%

bóle ramion odczuwa 16,4%bóle nadgarstków odczuwa 23,3%dolegliwości (oczne) wzroku odczuwa 43,8%

bóle głowy odczuwa 31,5%niewygodę siedzenia odczuwa 45,2%drętwienie nóg odczuwa 12,3%

Powyższy przykład potwierdza opinię, że praca przy monitorach ekranowych zaliczana jest do prac uciążliwych ze względu

na znaczne obciążenie układu mięśniowo- kostnego i narządu wzroku.

Aby ograniczyć pierwsze z podanych zagrożeń zdrowia, a mianowicie nadmierne obciążenie układu mięśniowo-kostnego

niezbędne staje się dostosowanie wyposażenia stanowiska komputerowego do wymiarów antropometrycznych jego

użytkownika.

Wzrost Wysokość stołu

150 cm 58 cm

163 cm 61 cm

175 cm 66 cm

188 cm 71 cm

195 cm 76 cm

Podczas pracy z komputerem, pracownik może być narażony na różne czynniki szkodliwe i uciążliwe:

czynniki szkodliwe

pole elektrostatyczne, rzędu do 100 V/m w odległości do 50 cm od ekranu, wywołane wysokim potencjałem

dodatnim monitora ekranowego,

promieniowanie elektromagnetyczne, indukowane przez prądy i napięcia o różnych pasmach częstotliwości,szczególnie małych (ELF) i bardzo małych (VLF) częstotliwości,

promieniowanie jonizacyjne,

promieniowanie ultrafioletowe.

Powyższe czynniki szkodliwe występują w monitorach wyposażonych w tradycyjne kineskopy - nie występują natomiast

przy ekranach ciekłokrystalicznych (LCD) stosowanych w komputerach typu laptop i notebook. Postęp w zakresie

rozwiązań technicznych mających na celu ograniczenie tych czynników spowodował, że praktycznie zostały one

wyeliminowane. Zmierzone promieniowanie emitowane przez ekrany monitorowe wykazało, że są one o wiele mniejsze od

wartości uznanych za bezpieczne.

czynniki uciążliwe

niewłaściwe oświetlenie stanowiska pracy,

migotanie obrazu na ekranie,

brak ostrości i rozmycie kolorów,

wymuszona pozycja przy pracy,

hałas (np. wywołany pracą drukarki igłowej),nieprawidłowe rozmieszczenie stanowisk komputerowych względem siebie,

niewłaściwy mikroklimat,

nieergonomiczne stanowisko pracy (pulpit, siedzisko),

stres psychologiczny.

W związku z powyższym, podstawową sprawą jest uwzględnienie w czasie projektowania stanowiska pracy podstawowych

zasad ergonomii. Nieuwzględnienie tych zasad może spowodować pojawienie się dolegliwości zdrowotnych, a także, z

ekonomicznego punktu widzenia - obniżenie wydajności pracy.

Planowane stanowisko pracy powinno uwzględniać:

liczbę i rozmiary zakupionego sprzętu,

charakter pracy (ciągła, dorywcza, wprowadzanie danych, edycja tekstu itp.),

ROZMIESZCZENIE ELEMENTÓW STANOWISKA PRACY

ustawienie stanowiska względem oświetlenia,

ekran monitora powinien być ustawiony poprzecznie względem okien, w odległości ok. l m od nich,

przy innym ustawieniu, należy stosować osłony chroniące monitor przed bezpośrednim światłem,

nie jest wskazane ustawianie monitora na tle okna lub na ścianie przeciwległej do okna,

w okresie letnim należy stosować żaluzje ograniczające oświetlenie ekranu do 500 luksów,stosować oświetlenie ogólne (sufitowe). W przypadku oświetlenia miejscowego zaleca się stosować specjalne

oprawy ograniczające olśnienie od oprawy oraz odbić na stanowisku pracy,

na stanowisku pracy z monitorem ekranowym poziom natężenia oświetlenia powinien wynosić co najmniej 500

lx,

ustawienie monitorów względem siebieodległość między monitorami nie powinna być mniejsza niż 0,6 m.

SIEDZISKO

Miejsce do siedzenia powinno być stabilne i wygodne dla użytkownika, powinno mieć następujące wymiary:

szerokość siedziska 38-42 cm, głębokość 40-45 cm,szerokość oparcia minimum 36 cm, wysokość - 30 cm,

regulacja wysokości siedziska w granicach 40-50 cm (licząc od podłogi),

regulacja oparcia tył - przód, góra - dół,

siedzisko powinno być wyposażone w podłokietniki.

STÓŁ

wysokość blatu stołu powinna być regulowana, przy czym dla blatu pod klawiaturę powinna wynosić 0,6-0,75 m, a

dla blatu pod monitor 0,7-0,95 m,

pod blatem powinna być wolna przestrzeń na nogi i ew. podnóżek, nie powinno tam być innych rzeczy,

powierzchnia blatu powinna mieć jasny matowy kolor i zaokrąglone brzegi.

MONITOR

obraz na ekranie powinien być stabilny, bez migotania i innych zakłóceń,

znaki na ekranie powinny być wyraźne. Wielkość znaków musi odpowiadać piszącemu (wysokość liter nie powinna

być mniejsza niż 3,5 mm), odstępy pomiędzy znakami oraz wierszami tekstu powinny umożliwiać ich wyraźne

odróżnienie,

na ekranie monitora nie powinny występować żadne odblaski,

odległość ekranu monitora od oczu operatora powinna wynosić 40-75 cm,

odległość pomiędzy sąsiednimi monitorami nie powinna być mniejsza niż 0,6 m,

monitor powinien mieć możliwość łatwego obracania i pochylania w zależności od potrzeb obsługującego,

górna krawędź ekranu monitora powinna się znajdować na wysokości oczu operatora (w pozycji siedzącej) lub nieco

niżej,odległość między tyłem monitora, a osobą pracującą w pobliżu powinna być większa niż 80 cm.

KLAWIATURA

klawiatura powinna być umieszczona na wysokości łokcia,

jeśli klawiatura jest umieszczona wyżej (np. na blacie biurka)powinno się stosować przed nią wspornikinadgarstkowe,

przestrzeń przed klawiaturą powinna być wystarczająca dla zapewnienia podparcia dla dłoni i przedramion

pracownika,

konstrukcja klawiatury powinna uwzględniać wymogi ergonomii (czytelność i kontrastowość znaków na klawiszach),

a także nie powodować odbić światła.

PODSTAWOWE ZASADY PRACY PRZY KOMPUTERZE

codziennie wietrzyć pomieszczenie, w którym znajduje się komputer,

w pomieszczeniu z komputerami szczególnie niewskazane jest palenie tytoniu,

po 1-2 godzinach pracy (w zależności od nasilenia pracy) zaleca się robić 5-10 minutowe przerwy, w czasie których

powinno wykonywać się ćwiczenia rozluźniające,

w zależności od potrzeb czyścić ekran monitora płynem elektrostatycznym (nie rzadziej niż raz w tygodniu),

kąt w stawie kolanowym nie powinien być mniejszy niż 90o, a tym samym stopy nie mogą się znajdować pod

siedzeniem.

Pozycja, jaką przybieramy podczas pracy przy komputerze powinna być możliwie swobodna i naturalna. Stopy płasko

położone na podłodze, plecy proste, pewnie oparte na oparciu krzesła, przedramiona wsparte na podłokietnikach,

nadgarstki oparte na pulpicie, głowa trzymana prosto.

UWAGA! KOBIETY W CIĄŻY MOGĄ PRACOWAĆ PRZY MONITORACH EKRANOWYCH DO 4GODZIN DZIENNIE.

Komputer jest obecnie powszechnym narzędziem pracy. Trudno sobie wyobrazić wykonywanie bez niego wielu czynności.

Wbrew opinii, iż praca przy komputerze należy do najlżejszych, przesiadywanie w tej samej pozycji przez kilka godzin

dziennie wiąże się z ryzykiem dla zdrowia jego użytkownika, co wymaga stałej samokontroli, a najlepiej jak najszybszego

nawyku praktycznego stosowania chociaż części z wyżej wymienionych ergonomicznych zasad.

Uwaga pożar!

Zestaw komputerowy jest zasilany energią elektryczną o napięciu 230 V i jak każde tego typu urządzenie może się zapalić.

Do gaszenia sprzętu komputerowego najodpowiedniejsze są gaśnice śniegowe, a szczególnie te przeznaczone do

gaszenia pożarów urządzeń elektronicznych i elektrycznych. Są to gaśnice utrzymujące stale fazę gazową dwutlenku węgla

co zapobiega powstawaniu tzw. szoku termicznego, jak ma to miejsce przy rozładowaniu klasycznej gaśnicy śniegowej

(temperatura CO2 na wylocie z dyszy minus 78°C). Z tego też powodu, przy obsłudze gaśnic śniegowych należy wykazać

szczególną ostrożność, aby samemu nie doznać odmrożenia skóry, która podobnie jak na ciepło powyżej temperatury

45°C, wykazuje całkowity brak odporności.

W przepisach ochrony pracy mówi się o jakości obrazu na monitorze stanowiącym element stacjonarnego zestawu

komputerowego. W szczegółach wygląda to następująco:

„Monitor ekranowy powinien spełniać następujące wymagania:

znaki na ekranie powinny być wyraźne i czytelne,

obraz na ekranie powinien być stabilny, bez tętnienia lub innych form niestabilności,

jaskrawość i kontrast znaku na ekranie powinny być łatwe do regulowania w zależności od warunków oświetlenia

stanowiska pracy,

regulacje ustawienia monitora powinny umożliwiać pochylenie ekranu co najmniej 20° do tyłu i 5° do przodu oraz

obrót wokół własnej osi co najmniej o 120° - po 60° w obu kierunkach,

ekran monitora powinien być pokryty warstwą antyodbiciową lub wyposażony w odpowiedni filtr.”

Proszę pamiętać, że przepis ten powstał 10 lat temu, a przygotowywany był od drugiej połowy lat osiemdziesiątych.

Królowały wtedy klasyczne monitory z lampą kineskopową ze swoimi wadami, a nawet zaletami. A co dziś mamy na rynku?

W przeważającym zdecydowanie stopniu są to monitory LCD, z mniejszymi gabarytami i mniejszą emisją ciepła, oraz

promieniowania elektromagnetycznego. Ale czy one są idealne, oczywiście z fizjologiczno – ergonomicznego punktuwidzenia?

Postęp techniczny w dziedzinie komputeryzacji i techniki audiowizualnej charakteryzuje się wręcz szaleńczym pościgiem za

perfekcyjną jakością obrazu. Nowoczesna technologia ustępuje nowocześniejszej, a po kilku miesiącach ( jeśli nie

tygodniach) pojawia się już następna. Ostatnie kilkanaście miesięcy nieco ustabilizowało sytuację na rynku „w pędzie do”

pojawiania się nowych rozwiązań w sposobie wyświetlania obrazu (technologia 3D w naszym rozumieniu obsługi komputera

ma mniejsze znaczenie) i głównie pozostajemy w obszarze LCD z podświetleniem matrycy LED.

Przykład

Oto przykład. Na jesieni 2007 roku pojawiły się nowe monitory OLED (Organic Light Emitting Diode) o parametrach

ważnych dla naszych wrażeń wzrokowych (żywsze barwy, ostrość obrazu ponad 4 razy lepsza od obecnych

standardów, doskonalsze wyświetlanie szybko poruszających się obiektów etc.) Poza tym ich atut główny to mniejsze

zużycie energii elektrycznej i jeszcze mniejsza grubość ekranu. Są tak cienkie, że można je zwijać. Handloweegzemplarze tych monitorów zostały pokazane na wystawie elektroniki IFA w Berlinie na początku września 2008 r.

Dziś w rok po tym wydarzeniu w dalszym ciągu mówi się o OLED–ach, ale praktycznie otrzymaliśmy możliwość

zakupu telewizorów i monitorów komputerowych LCD z podświetleniem LED. Podobno obraz jest doskonalszy od

poprzednich rozwiązań, co prawda zwijać ich jeszcze nie będziemy mogli, ale istotna cecha dla naszego wzroku to

zwiększona częstotliwość tzw. odświeżania obrazu (częstotliwość odchylania pionowego) rzędu 100 –200 Hz, która

przekłada się na zmniejszenie zmęczenia wzroku podczas pracy z monitorem. Przynajmniej takie jest założenie tej

koncepcji. A co z tego wyniknie? Czas pokaże. Dla przeciętnego użytkownika ekranu komputerowego najważniejsze

powinny być te parametry techniczne i efekty wizualne, które wywołują minimalną ilość negatywnych skutków w

naszym podstawowym organie, jakim jest wzrok.

Dziedzina wiedzy, która zajmuje się przystosowaniem narzędzi, maszyn, środowiska i warunków pracy do autonomicznych i

psychofizycznych cech i możliwości człowieka, zapewniając sprawne, wydajne i bezpieczne wykonanie przez niego pracy,

przy stosunkowo niskim koszcie biologicznym nazywa się ergonomią. Chociaż początków takich działań człowieka możnadoszukiwać się w najodleglejszych epokach to II wojna światowa spowodowała szybki rozwój ergonomii, wywołany

koniecznością dostosowania coraz nowszych technologii wojskowych do możliwości ludzi, np. piloci nie byli w stanie

dobrze pilotować samolotów, ponieważ rozmieszczenie wskaźników i bardzo niska temperatura w samolocie na to nie

pozwalała. Ergonomia starała się rozwiązywać takie problemy. Ergonomia jest nauką interdyscyplinarną gdzie oprócz nauk

technicznych istotną rolę odgrywa psychologia, fizjologia, socjologia, antropometria, medycyna, ochrona środowiska, nauki

ekonomiczno-organizacyjne, choć każda z nich tylko częściowo jest zintegrowana z całością. To cecha nauk

kompleksowych co objawia się w ich perspektywicznym i rozwojowym charakterze, a nie statycznym, określonym raz na

zawsze.

W ergonomii dominującym elementem jest człowiek, a jej zadaniem jest, mówiąc najprościej, zrównoważenie układu

człowiek - maszyna (praca) i zapewnienie mu niezawodnego funkcjonowania.

Układy: człowiek - maszyna, człowiek - środowisko materialne, człowiek - stanowisko robocze

MATERIALNE ŚRODOWISKO PRACY, NAUKI

S - urządzenia sygnalizujące maszyny; ST - urządzenia sterownicze maszyny; R - receptory (zmysły) pracownika; E -

efektory (zespoły mięśni) pracownika

Źródło: Jan Rosner, Podstawy ergonomii, PWN, Warszawa 1982

Na materialne środowisko pracy składa się szereg czynników, które oddziaływując na człowieka (pracownika) przez

dłuższy czas, mogą spowodować obniżenie sprawności fizycznej i psychicznej (np. obniżenie wydajności pracy) lub zmiany

w stanie zdrowia wywołując w konsekwencji choroby zawodowe.

Powstał umowny podział na trzy grupy czynników:

CZYNNIKI FIZYCZNE DO KTÓRYCH ZALICZONO:

hałas,

wibracje,

promieniowanie (np. optyczne, cieplne, elektromagnetyczne, laserowe itp.),

pole elektrostatyczne,pyły,

CZYNNIKI CHEMICZNE NP.:

toksyczne,

żrące,

drażniące,

uczulające,

rakotwórcze itp.

CZYNNIKI BIOLOGICZNE:

mikroorganizmy roślinne i zwierzęce (bakterie, wirusy, grzyby itp.),

makroorganizmy roślinne i zwierzęce.

W warunkach Szkoły Głównej Handlowej trudno byłoby znaleźć przykłady gdzie wyżej wymienione czynniki

determinowałyby pracę pracowników i studentów w stopniu stanowiącym podstawę do ich analizy i pomiarów, tak jak ma

to miejsce w przypadku hali fabrycznej o procesie technologicznym zawierającym jeden, a najczęściej kilka wymienionych

wyżej czynników.

Nie mniej jednak zawsze mamy z nimi do czynienia, zależy tylko w jakim wymiarze. Przykładem może być hałas - szkodliwy

powyżej poziomu 85 dB, ale z pewnością uciążliwy już od 55 dB (natężenie hałasu wyrażane jest w decybelach). Dla

zobrazowania sprawy, w czasie przerwy w zajęciach SGH na korytarzach przed aulami poziom natężenia dźwięku rozmów

dużej grupy studentów może osiągnąć 75 dB. Środowisko szkół podstawowych jest zdecydowanie głośniejsze, a ostatniebadania i pomiary wykazały hałas na korytarzach w czasie przerw o poziomie natężenia powyżej 90 dB. Aby nie pogarszać

już istniejącego stanu warto się nie raz zastanowić, czy zasadne jest puszczanie muzyki w przerwach między zajęciami z

natężeniem większym od już istniejącego hałasu?

Kolejnymi składnikami materialnego środowiska pracy są: oświetlenie miejsca pracy, oraz jego mikroklimat. Są to na tyle

istotne elementy nie tylko w pracy ale w całej naszej egzystencji, że zostaną nieco szerzej omówione.

Oświetlenie

Oświetlenie jest jednym z najważniejszych czynników kształtujących środowisko życia i pracy współczesnego człowieka.

Ma niewątpliwy wpływ na wydajność pracy ale również na zdrowie i samopoczucie.

Udział różnych bodźców zewnętrznych jakim poddawany jest organizm ludzki jest nierównomierny . Najwięcej wrażeń i

informacji dociera do naszego organizmu za pomocą zmysłu wzroku (85-90 %), pozostałe natomiast zmysły w

nieporównanie mniejszym stopniu pełnią funkcję informacyjną (słuch - ok. 7%, węch -ok. 3,5%, dotyk tylko ok. 1,5%

ogółu odbieranych wrażeń. Proces widzenia polega na tym, że światło odbite od oglądanego przedmiotu pada na siatkówkę

oka i pobudza związane z nią zakończenia nerwu wzrokowego, który bodźce te przekazuje do ośrodków widzenia w

mózgu.

Światło - promieniowanie optyczne lub widzialne - jest częścią promieniowania elektromagnetycznego, którego długości falzawarte są w zakresie 380-780 nm.

Podstawowa zasada w pracy lub nauce to korzystanie z oświetlenia naturalnego. Światło dzienne ma wszelkie pozytywne

cechy i parametry potrzebne nie tylko naszemu narządowi wzroku lecz i całemu organizmowi ludzkiemu. Przy korzystaniu ze

światła naturalnego bardzo ważny jest kierunek jego padania. Światło nie powinno powodować olśnienia (oślepienia), ale też

nie powinno być zasłaniane np. przez części ciała (powinno padać z lewej strony, np. przy pisaniu itp. oczywiście dla osób

praworęcznych).

Starozwroczność

Dlaczego w wieku około 50 lat musimy nosić okulary do czytania?

Zdolność postrzegania rzeczywistości takiej jaka ona jest , nie została dana człowiekowi na całe jego życie zjednakową w ciągu upływu czasu jakością. Tak już natura wyregulowała pewne procesy, że fizjologiczne

parametry sprawności naszych zmysłów mają tendencję wzrostową stosunkowo krótko, bo mniej więcej do

dwudziestego roku życia. Kolejny niezbyt długi okres ich stabilizacji (optimum) , a następnie powolny lecz

nieubłagany regres. Jeśli mówimy o wzroku naszym najważniejszym, do dzisiaj niezastąpionym, organie

odbierającym bodźce z zewnątrz to konsekwencje jego "zużywania się" mogą być dla nas całkiem uciążliwe.

Wraz z wiekiem maleje zdolność akomodacji soczewki w oku ludzkim. Akomodacja to przystosowywanie się

oka do ostrego widzenia przedmiotów znajdujących się blisko lub daleko. Doskonałość oka ludzkiego ma

właśnie taką cechę. Proces akomodacji zależy od soczewki , która jest elastyczna oraz od mięśnia rzęskowego.

Jeśli nasze oko patrzy na przedmiot leżący blisko np. kilkadziesiąt centymetrów przed okiem, wtedy mięsieńrzęskowy kurczy się, a soczewka robi się bardziej kulista, silniej załamując promienie świetlne. Wraz z wiekiem

soczewka staje się coraz bardziej stwardniała, w związku z czym przestaje być już taka kulista i tak silnie

załamywać promienie światła. Praktycznie przyjmuje się, że po przekroczeniu 40 roku życia, aby czytać z bliska

trzeba wspomóc własną soczewkę okularami.

Zwykle poczynając od 40 roku życia, co dziesięć lat trzeba zwiększać moc skupiającą okularów o jedną dioptrię.

Wyżej wymienione procesy, aczkolwiek nieuniknione, mogą rozpocząć się później i nie przyjmować

ekstremalnych rozmiarów jeśli będziemy o nich wiedzieć i po prostu zaczniemy oszczędzać oczy wcześniej niż

moment pierwszego rozczarowania, kiedy niespodziewanie zauważamy nasz dyskomfort widzenia.

Oszczędzanie wzroku to po prostu praca oczu przy odpowiednim natężeniu oświetlenia pola pracy, oraz robienie

przerw w intensywnej pracy wzrokowej co ma dziś miejsce przy korzystaniu z komputerów i innych nośników

informacji wizyjnej przekazywanej na elektronicznych monitorach, bez względu na sposób uzyskania obrazu.

Opracowanie własne SGH z wykorzystaniem Informatora medycznego autorstwa lek.med. Krzysztofa

Cieślika zamieszczonego w dodatku specjalnym ZDROWA WARSZAWA w dniu 10-11 listopada 2001 Nasz

Dziennik.

W naszej strefie geograficznej ilość światła dziennego zależna jest oczywiście od pór roku i to determinuje konieczność

uzupełnienia energii świetlnej słońca oświetleniem sztucznym.

W tym przypadku rozpoczynają się problemy związane z wyborem źródła światła. O ile większość ludzi nie ma kłopotów z

przystosowaniem się do oświetlenia naturalnego, to w przypadku sztucznych źródeł są już różne preferencje przy ich

akceptacji, bo też i źródła te nie są doskonałe.

Klasyczne oświetlenie żarowe (pospolita żarówka), najbardziej akceptowane przez znaczną część ludzi powoli przechodzi do

lamusa z racji ekonomicznych (z żarówki uzyskuje się tylko poniżej 10% energii świetlnej, a reszta to energia cieplna

najczęściej w tej sytuacji nieprzydatna).

W tej chwili najpowszechniej są stosowane wyładowawcze źródła światła zwane jarzeniówkami (do jarzeniówek zaliczane są

także świetlówki kompaktowe). Technika tego oświetlenia stale jest doskonalona i chociaż niewiele ono już przypomina zimne

tętniące światło z ciemną otoczką rtęci na końcach rur, to raczej trudno byłoby obronić tezę, że to źródło światła jest

powszechni akceptowane. Często słychać narzekania na negatywny wpływ świetlówek na samopoczucie ich użytkowników.

Kolejne współczesne źródło światła sztucznego to halogeny w różnych ich odmianach. Charakteryzują się stosunkowo

dużym strumieniem świetlnym, ale również posiadają negatywne cechy na tyle, że trudno jest nazwać je następcą żarówki

tradycyjnej, która pomimo sędziwego wieku (ponad 100 lat) ma bardzo przyjemne ciepłe światło i może z racji

przyzwyczajenia ciągle jeszcze jest używana, a nawet doskonalona przez producentów.

Aby w jakiejś mierze pokonywać te bariery, projektanci techniki świetlnej stosują w tych samych pomieszczeniach

zróżnicowane rodzaje źródeł światła co pozwala na wypracowanie pewnego kompromisu, co do wymogów normy

sanitarnej (odnośnie natężenia światła), jak i odczuć jego użytkowników, a przede wszystkim wpływu na ludzkie zdrowie.

Parametry jakie musi spełniać prawidłowe (z punktu widzenia skutków zdrowotnych dla człowieka) oświetlenie sztuczne

przejawiają się w:

natężeniu i jego równomierności w polu zadania roboczego,

ograniczeniu efektu przykrego olśnienia wzroku człowieka,

współczynniku oddawania barw przez źródło światła,

efektach migotania i efektach stroboskopowych źródeł światła.

W praktyce najczęściej posługujemy się parametrem natężenia światła w pomieszczeniach pracy. Najnowsza norma

higieniczna (PN-EN 12464) przewiduje, że w miejscach stałego pobytu ludzi eksploatacyjne natężenie oświetlenia nie

powinno być mniejsze niż 200 lx. . W pomieszczeniach do nauki (sale wykładowe, aule, itp.), przy pracy z monitorem

ekranowym (komputerem) ta sama norma przewiduje minimalne natężenie na poziomie 500 lx.

Można by tu zaryzykować stwierdzenie, że im więcej tym lepiej, ale są pewne granice. Nie można uznać za pracę

komfortową sytuacji, kiedy promienie słońca lub silnego źródła światła sztucznego bezpośrednio padają na pole naszego

zadania. Przeważnie dążymy do tego, aby światło słoneczne przysłonić. Przy świetle sztucznym granicą wielkościzastosowanego oświetlenia bywa ilość ciepła wydzielanego przez źródło światła lub cena energii elektrycznej.

W praktyce pozostaje kompromis i to na dziś wydaje się być jedynym rozwiązaniem.

Miary oświetlenia

Podstawowe jednostki miar świetlnych

Strumień świetlny - jest to ilość światła wypromieniowanego przez źródło światła w jednostce czasu. Jednostka

strumienia świetlnego jest lumen (strumień wypromieniowany z powierzchni 0,5305 mm2 ciała doskonale

czarnego w temperaturze krzepnięcia platyny - 17690C).

Światłość - natężenie źródła światła - stosunek strumienia świetlnego do kąta bryłowego. Jednostką światłości

jest kandela (cd), (1/60 natężenia światła wysłanego z powierzchni 1 cm2 ciała doskonale czarnego w

temperaturze krzepnięcia platyny 17690C).

Natężenie oświetlenia - stosunek strumienia świetlnego do powierzchni, na którą ten strumień pada (którą

oświetla). Jednostką natężenia oświetlenia jest lux - natężenie oświetlenia wywołane strumieniem świetlnym o

wartości 1 lumena padającego prostopadle do powierzchni 1 m2.

Luminacja - jaskrawość - stosunek światłości źródła światła do powierzchni odbijającej, przepuszczającej lub

emitującej światło. Jednostką luminacji jest nit (luminacja jaką daje powierzchnia 1 m2 przy światłości 1 cd).

KANDELA (cd) jednostka światłości w podstawowym układzie SI

Jest to światłość, którą ma w określonym kierunku źródło emitujące promieniowanie monochromatyczne o f =

5,4 x 1014 Hz, którego natężenie w tym kierunku jest równe 1/683 W/sr.

LUMEN (lm) jednostka strumienia świetlnego w układzie SI. Jest to strumień świetlny wysyłany w kąciebryłowym 1 sr przez punktowe źródło światła o światłości 1 cd.

1 lm = 1 cd x sr

LUKS (lx) jednostka natężenia oświetlenia w układzie SI. Jest to natężenie oświetlenia wytworzone przez

strumień 1 lm na powierzchnię 1 m2.

1 lx = 1 lm / m2

1 lx = 1 m-2 x 1cd x sr

NIT (nt) - jednostka luminacji zwanej też jaskrawością lub jasnością powierzchni lub światła. Luminacja

światła lub powierzchni wynosi 1 nt, jeśli pole o powierzchni 1 m2 świeci w kierunku prostopadłym światłością1 cd.

Opracowanie własne

Natomiast bezdyskusyjna wydaje się być sprawa niedostatecznego oświetlenia. Jest ono przyczyną :

zwiększonej liczby błędów w wykonywanej pracy,poważnego obniżenia wydajności pracy,

zaistnienia zagrożenia wypadkowego.

Długotrwała praca w warunkach niedostatecznego oświetlenia może być powodem osłabienia wzroku, zmniejszenia ostrości

widzenia, co z kolei wywołuje krótkowzroczność, a w wymiarze codziennej rzeczywistości znacznie pogarsza samopoczucie

i prowadzi do przedwczesnego zmęczenia ogólnego organizmu człowieka.

Mikroklimat

Podobnie jak oświetlenie, środowisko termiczne, zwane potocznie mikroklimatem pomieszczeń, w których przebywa

człowiek, jest ważnym czynnikiem mającym wpływ na samopoczucie, zdrowie, zdolność do pracy (wydajność pracy), a

także na bezpieczeństwo i higienę pracy.

Człowiek jako istota stałocieplna bardzo trudno akceptuje zmiany temperatury otoczenia, zwłaszcza te gwałtowne.

Jakkolwiek mikroklimat jest pojęciem dosyć szerokim i na stanowiskach pracy, nauki, w domach mieszkalnych itd. jest on

silnie determinowany przez warunki klimatyczne to jest tą dziedziną, która bardzo szybko jest postrzegana i oceniana

(oczywiście subiektywnie) prawie przez wszystkich członków społeczności ludzkiej.

Przeważnie nie uświadamiamy sobie wpływu mikroklimatu, dopóki zapewnia on nam normalne funkcjonowanie. Ogólnie

rzecz biorąc, kiedy nie jest zbyt zimno lub za gorąco.

Ale jest to zbyt daleko idące uproszczenie. Na pojęcie klimatu środowiska pracy składa się szereg parametrów, z których cztery

są najistotniejsze:

temperatura powietrza,

jego wilgotność,

prędkość ruchu (przeciąg, wiatr),

ciśnienie.

Dopiero prawidłowa kompilacja tych czterech właściwości powietrza atmosferycznego decyduje o naszym samopoczuciu i

zdolności do pracy, nauki etc.

Jak już wspomniano na wstępie warunki mikroklimatu środowiska są oceniane przez poszczególnych ludzi w sposób

wysoce subiektywny. Jest to zdeterminowane wiekiem człowieka, płcią, poziomem metabolizmu jego organizmu, rodzajemwykonywanej pracy, rodzajem stosowanej odzieży i kilkoma innymi uwarunkowaniami.

Można by zaryzykować twierdzenie, że każdy z nas ma swój preferowany mikroklimat, w którym żyje, pracuje, odpoczywa

w sposób dla niego najodpowiedniejszy. W ergonomii pracy funkcjonuje pojęcie komfortu cieplnego. Jest to taki stan

warunków mikroklimatycznych, w których wymiana ciepła między organizmem ludzkim, a otoczeniem zachodzi w

optymalnych warunkach i odbywa się poza udziałem świadomości. Wskaźnikiem komfortu cieplnego jest temperatura

efektywna.

No dobrze, ale jak wygląda sytuacja, gdzie grupa ludzi ma skrajnie różne wyobrażenie o normalnym mikroklimacie

środowiska, w którym przyszło im spędzać (w sposób dobrowolny lub wymuszony) czas. Kompromis w takiej kwestii jestzawsze sprawą kłopotliwą, niełatwo udaje się go osiągnąć.

Ten dylemat mieli z pewnością ustawodawcy, którzy bardzo oszczędnie potraktowali sprawę mikroklimatu (a w zasadzie

tylko temperatury powietrza) i uwzględnili je w obowiązujących przepisach dotyczących warunków pracy, nauki, mieszkania

itp.

Jeśli chodzi o pracę, to istnieją trzy minimalne progi:

Poniżej 10oC warunki pracy określa się jako wykonywane w mikroklimacie zimnym. Można w nich pracować w

skróconym czasie, być odpowiednio ubranym w odzież ochronną i mieć zapewnione pomieszczenie do ogrzania się w

którym minimalna temperatura wynosi 16oC, a także ciepłe napoje i posiłki..

Na stanowisku pracy wymagającej wysiłku fizycznego temperatura nie może być niższa od 14oC.

Na stanowiskach gdzie wysiłek fizyczny nie jest wymagany i przy pracy tzw. biurowej temperatura nie może być

poniżej 18 oC.

W szkołach wyższych rektor może czasowo zawiesić zajęcia w uczelni, jeżeli w salach wykładowych temperatura

wynosi poniżej 18oC.

Jak widać z podanych przykładów, są to temperatury progowe. Nasze wyobrażenie o komforcie cieplnym oscyluje w

granicach 20-23oC i takie parametry występują w normach PN i mniej więcej pokrywają się z temperaturą efektywną

komfortu cieplnego.

Całościowa ocena warunków mikroklimatycznych jest zagadnieniem złożonym. Wynika to ze skomplikowanego charakteru

oddziaływania mikroklimatu na organizm ludzki i bilans jego wymiany cieplnej. W rzeczywistości kompleksowy pomiar

mikroklimatu pomieszczeń, zwłaszcza tych przeznaczonych do pracy, jest bardziej skomplikowany niż sam pomiar

temperatury powietrza. Pod uwagę brane są wszelkie uwarunkowania. Ocena środowiska termicznego (mikroklimatu)

opiera się na normach ISO (Międzynarodowej Organizacji Normalizacyjnej), gdzie mikroklimat gorący określa się

wskaźnikiem WBGT, mikroklimat umiarkowany - PMV i PPD, mikroklimat zimny - WCI i IREQ. Nie będziemy tu

dochodzić, co kryje się pod tymi oznaczeniami.

Co ciekawe, w przepisach prawa dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy (nauki) niewiele mówi się o temperaturach

maksymalnych.

Jeden z nich podaje, że jeśli temperatura na stanowiskach pracy przekracza 28oC - pracodawca obowiązany jest

dostarczyć pracownikom napoje chłodzące. Drugi nakazuje w sytuacji, kiedy proces technologiczny stale jest prowadzony

w temperaturze przekraczającej 30oC, zapewnienie pracownikom klimatyzowanych pomieszczeń do odpoczynku w czasie

pracy.

Jak na razie stopień sklimatyzowania pomieszczeń pracy nie wydaje się być odczuwalny, zwłaszcza w obiektach starszychwiekiem. Niemniej jednak nowe budynki są już kompleksowo klimatyzowane co w przypadku SGH ma miejsce np. w

budynku "C".

Poza tym mechaniczna klimatyzacja nie jest cudownym środkiem eliminującym problem niewłaściwego mikroklimatu. Niesie

za sobą też skutki uboczne i nie wszyscy ludzie jednakowo ją akceptują.

Ale możemy też sami zadbać (oczywiście w pewnych granicach) o zachowanie zdolności do funkcjonowania (pracy) w czasie kiedy

warunki mikroklimatu są niekorzystne poprzez np.:

stosowny do pory roku ubiór własny,

nie zasłanianie grzejników innymi przedmiotami ograniczającymi promieniowanie ciepła w porze zimowej,

nieuzasadnione przewietrzanie pomieszczeń w porze zimowej itp.

Jak wynika z powyższego, w ocenie mikroklimatu dominuje ocena poprzez wskaźniki fizyczne, a nie fizjologiczne. Można to

tłumaczyć sytuacją konieczności oceny wpływu mikroklimatu na anonimową osobę (pracownika), a wskaźniki fizjologicznew znacznej mierze zależą od własności osobniczych, tzn. wieku, płci, ogólnej kondycji fizycznej, ciężkości wysiłku fizycznego

przy pracy itp.

Przyjmując założenie, że współczesny człowiek z kręgu naszej cywilizacji docenia higienę środowiska, w którym przyszło mu

żyć i pracować, a także higienę osobistą spodziewamy się, że infrastruktura służąca jej uzyskaniu i podtrzymaniu będzieosiągalna w tych miejscach gdzie jest najbardziej potrzebna. Trudno jest sobie dzisiaj wyobrazić nowo wybudowane

mieszkanie bez zaplecza sanitarnego. Jest to regulowane przez przepisy prawa budowlanego. Ta sama sytuacja ma miejsce

w zakładach pracy obiektach użyteczności publicznej etc.

Szkoła Główna Handlowa posiada potrzebną bazę higieniczno-sanitarną, ogólnodostępną, w której każdy użytkownik

obiektu może zaspokoić swoje potrzeby w tym zakresie.

Na utrzymanie tych pomieszczeń na poziomie obowiązujących standardów, a także bieżące przestrzeganie zasad porządku i

czystości przeznaczane są niemałe środki finansowe.

Z perspektywy czasu widać wiele oznak pozytywnych, ale do stanu pełnej satysfakcji jest jeszcze trochę do zrobienia.

Powiedzenie, że nie tam jest czysto, gdzie dużo osób sprząta, lecz tam gdzie mało brudzi, jest stale aktualne i trudno jest

cokolwiek do tego dodać lub ująć.

Suma sumarum sami jesteśmy kowalami swojego losu i jakby nie patrzeć na problem, od naszego sposobu użytkowania

urządzeń i pomieszczeń higieniczno-sanitarnych będzie zależał ich stan techniczno-higieniczny, a przede wszystkim nasze

pozytywne samopoczucie i wrażenie bezpieczeństwa sanitarnego.

Jakkolwiek poruszany tu problem stanowi bardzo delikatną materię, to jednak należy o sprawie mówić, stymulować

poprawne zachowania, piętnować zwykłe niechlujstwo, a nawet wandalizm, krótko mówiąc nazywać rzecz po imieniu.

PORZĄDEK I CZYSTOŚĆ W SZKOLE - ICH WPŁYW NA SAMOPOCZUCIE I BEZPIECZEŃSTWO OSÓB W NIEJ

PRZEBYWAJĄCYCH

Opieka medyczna studentów SGH jest sprawowana w ramach obowiązującego systemu powszechnych ubezpieczeń

zdrowotnych. Opieka dotyczy ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych - podstawowych i specjalistycznych. Warunkiem

jej uzyskania jest dopełnienie przez studenta stosownej procedury rezygnacji z lekarza pierwszego kontaktu w miejscu

zamieszkania i przejęcie jego funkcji przez lekarzy „Centrum Medycznego Akademii Medycznej” Sp. z o.o., 02-097 Warszawa ul.

Banacha 1a , blok F, I piętro.

W zakresie podstawowej opieki zdrowotnej prowadzonej przez tę placówkę są:

porady lekarskie (internistyczne, pediatryczne, ginekologiczne),

nocna pomoc lekarska, pomoc w soboty i niedziele i święta świadczona stacjonarnie,

badania diagnostyczne : EKG, laboratoryjne, obrazkowe - RTG, USG,

wizyty domowe,

szczepienia ochronne, zastrzyki.

W najbliższej przyszłości wyżej wymieniona oferta będzie rozszerzana o niektóre usługi specjalistyczne.

Gabinety lekarskie i pielęgniarskie czynne są w godzinach 7:30 -

18:00.

Zapisy do lekarza pierwszego kontaktu mogą się odbywać również drogą telefoniczną na wizytę o określonej godzinie.

Karty zgłoszenia do Przychodni „Centrum Medycznego Akademii Medycznej” są przyjmowane w rejestracji przy ul.

Banacha 1a, blok F, I piętro.

Poza opieką lekarską „Centrum Medycznego Akademii Medycznej” na terenie SGH w budynku "G", na parterze, w

pokoju 7A znajduje się gabinet zabiegowy, w którym można uzyskać doraźną pomoc medyczną świadczoną przez

pielęgniarkę.

Dyżur pielęgniarski dostępny jest :

- od poniedziałku do piątku w godzinach 9:00 -18:00, telefon 9999.

- w soboty i niedziele w godzinach 10:00 - 14:00.

Pożar jest zjawiskiem wysoce nieprzewidzialnym, co stanowi o złożoności profilaktyki zapobiegania, ograniczania lub

likwidacji jego skutków. Jest zagrożeniem dla zdrowia lub życia ludzkiego, powoduje straty materialne, a w przypadku dóbrkultury - straty bezpowrotne.

Warunki, jakie powinien spełniać budynki i inne obiekty przeznaczone na pobyt ludzi, aby były bezpieczne pod względem

zagrożenia pożarowego regulują w naszym kraju przepisy prawne /(Ustawa z dnia 24.08.1991 r o ochronie

przeciwpożarowej t.j Dz.U. nr 147, poz. 1229 z 2002r. z póź. zm. i rozporządzenie MSWiA z dn. 7.06.2010 r. w

sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów, Dz.U. nr 109, poz.719)./.

OPIEKA MEDYCZNA - ZASADY JEJ SPRAWOWANIA W ODNIESIENIU DO STUDENTÓW SGH

OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA

JAKIE MOGĄ BYĆ POTENCJALNE ŹRÓDŁA POWSTANIA POŻARU I DROGI JEGO

ROZPRZESTRZENIANIA NA TERENIE SZKOŁY GŁÓWNEJ HANDLOWEJ?

Urządzenia i osprzęt instalacji elektrycznej usytuowany w niewłaściwej odległości od materiałów palnych , np.

makulatury, książek, luźnych skrawków papieru itp.;

Stany awaryjne urządzenia i osprzętu instalacji elektrycznej, technicznej i komputerowej;

Zaprószenie ognia, najbardziej niebezpieczne w pomieszczeniach magazynowych, technicznych, ale i w innych z

pozoru bezpiecznych miejscach;

Zaprószenie ognia w czasie prowadzenia prac pożarowo niebezpiecznych;

Stosowanie materiałów łatwo zapalnych niezgodnie ze wskazaniami producenta;

Użytkowanie urządzeń grzejnych (grzejniki, czajniki) bez właściwego zabezpieczenia i wymaganego zezwolenia;

Zwarcie instalacji elektrycznej na skutek przeciążeń instalacji, starzenia się izolacji, zużycia gniazd, wyłączników,opraw instalacji elektrycznej, pęknięcia żarówek;

Prowizoryczne naprawy osprzętu instalacji elektrycznej i podłączenia do tablic rozdzielczych;

Niewłaściwe składowanie towarów i stosowanie cieczy palnych (niebezpiecznych) niezgodnie z warunkami

bezpieczeństwa, określonymi przez producenta czy dystrybutora;

Pozostawienie włączonych odbiorników energii elektrycznej po zakończeniu pracy;

Podpalenia.

JAKIE SĄ ZASADY ZAPOBIEGANIA MOŻLIWOŚCI POWSTANIA POŻARU?

wprowadzić zakaz składowania materiałów palnych w odległości mniejszej niż 0,5m od:

urządzeń i instalacji, których powierzchnie zewnętrzne mogą nagrzewać się do temperatury przekraczającej

100o C ,

linii kablowych o napięciu powyżej 1kV, przewodów uziemiających, czynnych rozdzielnic prądu elektrycznego,

przewodów elektrycznych siłowych i gniazd wtykowych siłowych o napięciu powyżej 400 V,

nie dopuszczać do przegrzania się instalacji teletechnicznych, komputerowych,

wprowadzić zakaz używania ognia otwartego w pomieszczeniach, magazynowych, technicznych oraz kontrolować

przestrzeganie zakazu palenia tytoniu,

prace niebezpieczne pożarowo prowadzić zgodnie z wytycznymi zawartymi w instrukcji,

wprowadzić zakaz stosowania środków chemicznych łatwopalnych, past łatwopalnych niezgodnie z instrukcją.

wprowadzić zakaz użytkowania grzejników i czajników bez pisemnego zezwolenia,zobowiązać konserwatora instalacji elektrycznej do prowadzenia przeglądu stanu technicznego osprzętu instalacji

elektrycznej,

wprowadzić zakaz wszelkich napraw instalacji przez osoby nieuprawnione,

ciecze palne oraz materiały niebezpieczne przechowywać i stosować zgodnie z wytycznymi producenta,

zobowiązać użytkowników do wyłączania odbiorników prądu elektrycznego po zakończeniu pracy.

JAKIE SĄ DROGI ROZPRZESTRZENIANIA SIĘ POŻARU?

Pożar w budynku rozprzestrzenia się po stałych materiałach palnych, które stanowią w przeważającej mierze papier, drewno

oraz tworzywa sztuczne. Efektem powstania pożaru w pierwszej fazie jest dym o charakterystycznym zapachu palonego

drewna lub tworzyw sztucznych. Już po kilku minutach od powstania pożaru w pomieszczeniu, wyczuwalna jestpodwyższona temperatura na korytarzu. W drugiej fazie pożaru, gdy objęte jest nim całe pomieszczenie, jego

rozprzestrzenianie następuje przez okna, drzwi, ściany działowe i kanały wentylacyjne. W przypadku gdy drzwi do

pomieszczeń są otwarte lub spalone, rozgrzane gazy pożarowe wypełniają korytarz i drogą konwekcji, przemieszczają się

klatką schodową lub aulą na wyższe kondygnacje. W wyniku penetracji rozgrzanych gazów pożarowych następuje

zapalenia się materiałów położonych dalej od źródła pożaru np. wyposażenia korytarza. Temperatura pożaru może osiągnąć

600oC w miejscu bezpośredniego oddziaływania.

W miejscach odległych temperatura zależna jest od ciągu powietrza (jest ona wyższa przy stropach). Temperatura ponad

200oC bez obecności płomieni powoduje zapalenia się materiałów drewnianych i drewnopodobnych oraz topnienie

tworzyw sztucznych z wydzielaniem palnych produktów rozkładu termicznego. Pożar napotykając na przegrody stosowane

w budownictwie może ulec lokalizacji. Drogi ewakuacyjne (korytarze) oddzielone są od pomieszczeń ścianami, które w

warunkach pożaru, zapobiegają jego rozprzestrzenianiu przynajmniej przez okres 30 minut. Stropy i mury nośne ulegajązniszczeniu po czasie dłuższym niż zakładany czas trwania pożaru. Zgodnie z tymi wytycznymi budowane są nowe obiekty

np. nowy gmach dydaktyczno-naukowy - budynek "C".

UWAGA:

Istnieje realna możliwość zadymienia obiektu w stosunkowo krótkim czasie, w związku z połączeniem pionowym ipoziomym kondygnacji. Zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi wynika z szybkiego rozprzestrzeniania się dymów w budynku.

Bezpieczeństwo pożarowe polega miedzy innymi na tym, że z każdego miejsca przeznaczonego na pobyt ludzi, w obiekcie

powinny być zapewnione odpowiednie warunki ewakuacji, zapewniające możliwość szybkiego i bezpiecznego opuszczenia

strefy zagrożonej lub objętej pożarem, dostosowane do liczby i stanu sprawności osób przebywających w obiekcie oraz

jego funkcji, konstrukcji i wymiarów, a także zastosowane techniczne środki zabezpieczenia przeciwpożarowego, polegające

na:

zapewnieniu dostatecznej ilości i szerokości wyjść ewakuacyjnych;

zachowaniu dopuszczalnej długości, szerokości i wysokości przejść oraz dojść ewakuacyjnych;zapewnieniu bezpiecznej pożarowo obudowy i wydzieleń dróg ewakuacyjnych oraz pomieszczeń;

zabezpieczeniu przed zadymieniem wymienionych w przepisach techniczno-budowlanych dróg ewakuacyjnych,

zapewnieniu oświetlenia awaryjnego (bezpieczeństwa i ewakuacyjnego) w obiektach, w których jest ono niezbędne

do ewakuacji ludzi;

zapewnieniu możliwości rozgłaszania sygnałów ostrzegawczych i komunikatów głosowych poprzez dźwiękowy

system ostrzegawczy (w budynkach, dla których jest on wymagany przepisami).

CO DECYDUJE O ZARZĄDZENIU EWAKUACJI?

Ewakuację ludzi z budynku lub jego części zarządza się w przypadku powstania zdarzenia, którego rozmiary wskazują na

możliwość zagrożenia zdrowia lub życia osób znajdujących się w obiekcie. Za takie zdarzenie należy uznać:

pożar powstały w pomieszczeniach, w których stosowane są materiały łatwo zapalne, z uwagi na możliwość

szybkiego rozprzestrzenienia się pożaru,

pożar, w wyniku którego wydzielają się substancje toksyczne lub powstaje duże zadymienie,

pożar, który powstał w pobliżu klatki schodowej lub przejść na inne kondygnacje i w wyniku dalszego rozwoju może

uniemożliwić ewakuację,

pożar, którego nie udało się ugasić podręcznym sprzętem gaśniczym,

każde inne niż pożar zdarzenie, stanowiące zagrożenie dla konstrukcji budynku lub zagrażające zdrowiu lub życiu

przebywających w nim osób.

W przypadku wystąpienia zagrożenia powodującego konieczność przeprowadzenia ewakuacji osób i mienia z budynku,decyzję o jej podjęciu wydaje Kanclerz uczelni lub osoby zastępująca go, odpowiedzialne za bezpieczeństwo osób i mienia np.

ochrona budynku.

WYTYCZNE PRZEPROWADZENIA EWAKUACJI OSÓB I MIENIA.

PO PODJĘCIU DECYZJI O EWAKUACJI OSÓB I MIENIA NALEŻY PODJĄĆ NASTĘPUJĄCE

CZYNNOŚCI:

1. Niezwłocznie powiadomić wszystkich studentów i pracowników przebywających na terenie ewakuowanego odcinka

o powstaniu i charakterze zagrożenia oraz konieczności przeprowadzenia ewakuacji. Do powiadomienia można

wykorzystać środki łączności wewnętrznej. Ustalono, że sygnałem do ewakuacji uczelni są ustne komunikaty ogłaszane

przez ochronę obiektu lub pracowników administracyjnych uczelni głosem lub np. przez megafon.

2. W budynku „C” i w domach akademickich „Sabinki” i „Hermes” istnieje Dźwiękowy System Ostrzegawczy nadający

komunikaty automatycznie.

3. Należy również wykorzystać sieć i urządzenia telefoniczne, pracowników administracji zwłaszcza kierowników komórek

organizacyjnych uczelni.

4. Kierujący akcją ewakuacyjną wyznacza osoby odpowiedzialne za przebieg ewakuacji grup studentów, ponadto

ustala ewentualną potrzebę ewakuacji sprzętu i mienia, określając w tym celu sposoby, kolejność i rodzaj

ewakuowanego mienia.

5. W pierwszej kolejności należy ewakuować osoby z tych pomieszczeń, w których powstał pożar, lub które znajdują

się na drodze rozprzestrzeniania się ognia oraz pomieszczeń, z których wyjście lub dotarcie do bezpiecznych drógewakuacji może zostać odcięte przez pożar lub zadymienie. Należy dążyć do tego, aby wśród ewakuowanych w

pierwszej kolejności były osoby o ograniczonej z różnych względów zdolności poruszania się, natomiast zamykać

strumień ruchu powinny osoby, które mogą poruszać się o własnych siłach.

6. Podczas ewakuacji z pomieszczeń, strumienie ludzi należy kierować na poziome drogi ewakuacyjne (korytarze), a

następnie zgodnie z kierunkami określonymi przez znaki ewakuacyjne, na klatki schodowe i wyjścia poza obszar

zagrożony pożarem lub na zewnątrz obiektów. O koncentracji osób ewakuowanych poza strefami zagrożonymi

pożarem decyduje kierujący akcją ewakuacyjną.

7. Osoby z ograniczoną zdolnością poruszania się należy ewakuować przy wykorzystaniu wózków bądź przenosić na

rękach.

8. W przypadku blokady dróg ewakuacyjnych, należy niezwłocznie, dostępnymi środkami, np. telefonicznie,bezpośrednio lub przy pomocy osób znajdujących się na zewnątrz odciętej strefy, powiadomić kierownika akcji

ewakuacyjnej.

9. Przy silnym zadymieniu dróg ewakuacyjnych należy poruszać się w pozycji pochylonej, starając się trzymać głowę jak

najniżej, ze względu na mniejsze zadymienie panujące w dolnych partiach pomieszczeń i korytarzy. Usta i drogi

oddechowe należy w miarę możliwości zasłaniać tkaniną zmoczoną w wodzie - sposób ten ułatwia oddychanie. Podczas

ruchu przez mocno zadymione odcinki dróg ewakuacyjnych należy poruszać się wzdłuż ścian, by nie stracić orientacji

co do kierunku ruchu.

10. Ewakuacja mienia nie może odbywać się kosztem sił i środków niezbędnych do ewakuacji i ratowania ludzi.

11. Po zakończeniu ewakuacji, tj. opuszczeniu budynku uczelni czy zagrożonej strefy, opiekun danej grupy osób,zobowiązany jest do sprawdzenia, czy wszyscy ludzie opuścili poszczególne pomieszczenia.

12. W przypadku przybycia Jednostek Państwowej Straży Pożarnej w trakcie akcji ewakuacyjnej, kierujący przebiegiem

akcji zobowiązany jest do złożenia krótkiej informacji o przebiegu akcji, a następnie podporządkowania się

poleceniom dowódcy przybyłej jednostki taktycznej straży pożarnej.

Do prowadzenia skutecznej działalności w zapobieganiu pożarom i ich zwalczaniu niezbędne jest posiadanie wiedzy o

procesie spalania, gdyż tylko ona pozwala na wszechstronną ocenę elementów, jakie składają się na szeroko rozumiane

zjawisko pożaru.

Ogólnie rzecz biorąc, spalanie się czegokolwiek jest procesem chemicznym, w czasie którego występuje łączenie się

materiału palnego z utleniaczem (najczęściej tlenem), podczas którego wydziela się światło, ciepło i inne produkty spalania.

Aby powstał, a następnie rozwijał się proces spalania konieczne jest istnienie w odpowiedniej proporcji substancji palnej,

utleniacza i źródła zapalenia (bodźca energetycznego).

Przeciwdziałać temu można poprzez:

Usunięcie materiału palnego lub uczynienie go (w różny sposób) niepalnym w lokalnie występujących warunkach,

Eliminowanie bodźca termicznego podtrzymującego proces spalania (np. chłodzenie układu palnego),

Odcięcie dostępu utleniacza do miejsca pożaru.

Wymienione wyżej czynności stanowią istotę techniki gaszenia pożarów, przy czym podręczny sprzęt gaśniczy spełnia w tej

technice rolę zasadniczą w sytuacjach, kiedy istnieje możliwość ugaszenia pożarów w zarodku, tj. w pierwszej fazie jego

trwania.

Do podręcznego sprzętu gaśniczego zalicza się: gaśnice i agregaty gaśnicze, koce gaśnicze.

GAŚNICE

Przy doborze i rozmieszczeniu podręcznego sprzętu gaśniczego w budynkach Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie

uwzględniono przepisy Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawieochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. nr 109 poz.719).

W budynkach szkoły przewiduje się do gaszenia pożarów grup A, B, C, E - gaśnice proszkowe i gaśnice śniegowe.

Dla wszystkich typów gaśnic ilość środka gaśniczego nie może być mniejsza niż 2 kg .

Charakterystykę techniczno użytkową gaśnic płynowych, śniegowych i proszkowych (wypełnionych proszkiem

fosforanowym) z podstawowymi parametrami wybranych wielkości gaśnic przedstawione są w załączeniu.

JAKI MAMY PODRĘCZNY SPRZĘT GAŚNICZY?

Hydrant wewnętrzny

Hydrant wewnętrzny nie jest co prawda zaliczany do grupy podręcznego sprzętu gaśniczego służy jednak do gaszeniapożarów w zarodku. Jest to obudowany zespół składający się z zaworu hydrantowego, jednego lub dwóch odcinków węża

pożarniczego i prądownicy. Hydranty mogą być użyte do gaszenia pożaru w zarodku wszędzie tam, gdzie jako środekgaśniczy można stosować wodę (grupa A).

Gaszenie wodą pożarów w obrębie urządzeń elektrycznych podnapięciem jest zabronione.

Sposób użycia hydrantu jest następujący: należy otworzyć szafkę, rozwinąć wąż, otworzyć zawór hydrantowy i skierowaćstrumień wody na palące się materiały, zraszając powierzchnię, na której występuje proces palenia od brzegu ku środkowi.

Obsługę hydrantu powinny stanowić dwie osoby, najlepiej, które mają doświadczenie w posługiwaniu się tym urządzeniem.

Hydrant 25 z wężem półsztywnym

Hydrant 52 z wężem płaskoskładanym

Jest to przykład znaku kierującego użytkowników obiektu do najbliższego wyjścia ewakuacyjnego, w momencie ogłoszeniakomunikatu o zagrożeniu.

Ilość rozmieszczonych tablic jest wielkością minimalną, niezbędną do prawidłowego oznakowania obiektu, a jeżeli

powstanie potrzeba rozszerzenia zakresu i rodzaju oznakowania - należy przeprowadzić to zgodnie z zapisami polskichnorm:

PN-92/N-01256/01. Znaki ochrony przeciwpożarowej

TABLICE (ZNAKI) BEZPIECZEŃSTWA EWAKUACYJNE I POŻAROWE

PN-92/N-01256/02. Znaki ewakuacyjne

Dopuszcza się naniesienie znaków bezpieczeństwa ewakuacyjnych na oprawy lamp oświetlenia ewakuacyjnego, jakorozwiązanie alternatywne do umieszczenia graficznych symboli znaków na podłożu fotoluminescencyjnym.

Przykład znaków ewakuacyjnych i ochrony przeciwpożarowej przedstawiono powyżej w tabelach.

JAKIE SĄ ZASADY ALARMOWANIA W PRZYPADKU POWSTANIA POŻARU?

ALARMOWANIE

1. Każdy, kto zauważył pożar lub uzyskał informacje o pożarze obowiązany jest zachować spokój i nie dopuszczając do paniki

natychmiast zaalarmować:

Osoby znajdujące się w sąsiedztwie pożaru, narażonena jego skutki.

Państwową Straż Pożarną w Warszawie TEL. 998LUB 112Ochronę obiektu tel. 564 92 00

Kanclerza tel. 564 96 00

2. Alarmowanie straży pożarnej należy przeprowadzić z najbliższego telefonu miejskiego lub w wewnętrznego z wyjściem do sieci

miejskiej.

3. Po uzyskaniu połączenia ze strażą pożarną należy wyraźnie podać:

gdzie się pali - dokładny adres obiektu i jego nazwę,

co się pali - np. magazynek gospodarczy, pokój biurowy, szatnia, sala wykładowa, zaplecze socjalne itp.,czy istnieje zagrożenie życia ludzi, czy w rejonie pożaru lub bezpośrednim sąsiedztwie znajdują się materiały

łatwo zapalne lub wybuchowe itp.,numer telefonu, z którego się mówi oraz swoje imię i nazwisko.

UWAGA:

PO POTWIERDZENIU PRZYJĘCIA MELDUNKU PRZEZ DYŻURNEGO TELEFONISTĘ ODŁOŻYĆSŁUCHAWKĘ I ODCZEKAĆ PRZY TELEFONIE NA EWENTUALNE SPRAWDZENIE, CZY

MELDUNEK O POŻARZE NIE JEST FAŁSZYWY

4. W razie potrzeby (wypadek lub awaria) zaalarmować:

Pogotowie Ratunkowe tel. 999

Policję tel. 997

Pogotowie gazowe tel. 992

Pogotowie energetyczne tel. 991

Ochronę obiektu tel. 9200

Elektryk tel. 9721

Hydraulik tel. 9661

Inspektorat BHP i OP tel. 9619

Jak powinna przebiegać akcja gaśniczo-ratownicza?

1. Równolegle z alarmowaniem straży pożarnej należy przystąpić do akcji ratowniczo-gaśniczej prowadząc:

ewakuację ludzi i mienia

akcję gaśniczą (przy pomocy podręcznego sprzętu gaśniczego znajdującego się w pobliżu).

2. Do czasu przybycia straży pożarnej kierownictwo akcją sprawuje Kanclerz, osoby go zastępujące lub ochrona obiektu.

Kierujący akcją gaśniczo-ratowniczą wyznacza zadania i formy działań zgodnie z potrzebami bieżącymi oraz rozwojemsytuacji pożarowej.

3. Każda osoba przystępująca do akcji gaśniczo-ratowniczej powinna:

w pierwszej kolejności przystąpić do ratowania ludzi, przeprowadzając ewakuację z zagrożonego rejonu;spowodować wyłączenie przez służby techniczne dopływu prądu elektrycznego do strefy pożaru (nie wolno gasić wodąinstalacji i urządzeń elektrycznych pod napięciem;

usunąć z miejsca pożaru i bezpośredniego sąsiedztwa wszelkie znajdujące się tam materiały palne, wybuchowetoksyczne, a także cenne maszyny i urządzenia oraz ważne dokumenty, nośniki informacji, itp.;

wyłączyć wentylację ogólną oraz pozamykać drzwi oddzielające pomieszczenie objęte pożarem od pomieszczeńsąsiednich.

Na ogół nikt wykonując swoje czynności nie zwraca uwagi na to, jak szybko i bezpiecznie opuścić budynek w razie

realnego zagrożenia. Większość osób wchodzi i wychodzi z obiektu w tym samym miejscu, tymi samymi drzwiami, korzystaz tej samej klatki schodowej. Inne, alternatywne drogi i wyjścia ewakuacji nie są brane pod uwagę lub są nie znane.

JAK PRZEDSTAWIAJĄ SIĘ PROCEDURY PRZEPROWADZENIA EWAKUACJI LUDZI?

W przypadku zagrożenia użytkownicy budynku powinni wykorzystać wszystkie dostępne drogi ewakuacyjne, aby móc

wydostać się jak najszybciej na zewnątrz. W przypadku realnego zagrożenia znajomość procedur ewakuacyjnych orazalternatywnych dróg ewakuacji zwiększa prawdopodobieństwo sprawnie przeprowadzonej ewakuacji.

Ustalono, że sygnałem alarmowym jest komunikat nadawany ustnie przez megafon "ALARM POŻAROWY PROSZĘ OOPUSZCZENIE BUDYNKU", po usłyszeniu którego należy natychmiast opuścić budynek (w budynku „G” jest to sygnał

ręcznej syreny alarmowej).

W budynkach„C”, „M” oraz w DS.-1 zainstalowany jest Dźwiękowy System Ostrzegawczy (DSO), z którego są nadawanekomunikaty np. o alarmie pożarowym i konieczności ewakuacji ludzi. Sygnał słyszalny jest w każdym pomieszczeniu, w

którym mogą przebywać ludzie.

Komunikat powinien powtarzany być tak długo, aż wszyscy opuszczą budynek lub warunki na to pozwolą. Powiadomienie

o ewakuacji powinno być uzupełniane poprzez sieć telefonów wewnętrznych oraz przez pracowników administracji iochrony.

Decyzję o ewakuacji podejmuje:

Kanclerz, jego zastępca lub osoba odpowiedzialna w tym czasie za bezpieczeństwo, ochrona obiektu.

Alarm ogłasza ochrona oraz wyznaczeni pracownicy uczelni.

Jednocześnie osoby w/w po zlokalizowaniu miejsca zagrożenia przystępują do gaszenia pożaru podręcznym sprzętem

gaśniczym i alarmowania Straży Pożarnej.

Akcją ratowniczo-gaśniczą do chwili przybycia jednostek straży pożarnej kierują:

Kanclerz lub wicekanclerz bądź ochrona obiektu.Ochrona zawsze powiadamia kierownictwo o zdarzeniu.

PIERWSZY ETAP EWAKUACJI - PO USŁYSZENIU ALARMU EWAKUACYJNEGO

Z chwilą ogłoszenia alarmu, pracownicy uczelni natychmiast otwierają drzwi na korytarz z pomieszczeń uczelni oraz drzwiprowadzące na zewnątrz budynku i pomagają wyprowadzać studentów "tak jak stoją" ,kierując ich do najbliższego wyjścia

na zewnątrz, do miejsca I Etapu Ewakuacji. Należy wyraźnie poinformować, że wszyscy ewakuowani natychmiast kierująsię do wyjść ewakuacyjnych i na ulicę. Informację tę należy podawać, o ile to możliwe, w sposób ciągły.

Jeżeli zdarzenie ma miejsce na auli, kierownik lub opiekun grupy nakazuje uczestnikom niezwłocznie opuścić budynek "takjak stoją", zostawiając wszystkie przedmioty (ubrania, torby, kurtki, itp.), informując, którym wyjściem odbywa się

ewakuacja. Studenci muszą być pokierowani do poszczególnych wyjść i poinformowani, gdzie znajduje się miejsce IETAPU EWAKUACJI np. ul. Rakowiecka (każdy obiekt Szkoły ma swoje określone miejsce ewakuacji). Czas

opuszczenia zagrożonego budynku jest w tym przypadku najważniejszy.

MIEJSCE I ETAPU EWAKUACJI

Na miejsce I etapu ewakuacji wyznacza się np. TEREN NA TYŁACH BUDYNKU "G"

DRUGI ETAP EWAKUACJI

NA MIEJSCU ZBIÓRKI II ETAPU EWAKUACJI OPIEKUNOWIE GRUP sprawdzają obowiązkowo stanstudentów. W razie stwierdzenia nieobecności kogoś, należy ten fakt zgłosić natychmiast strażakom. Po sprawdzeniu

obecności (podopiecznych) opiekun grupy zobowiązany jest sprawdzić ich stan zdrowia, zwracając szczególną uwagę nazawroty głowy, wymioty, kaszel, ból głowy, chwilowe omdlenia, złamania, potłuczenia itp. Wszystkich poszkodowanychnależy traktować jako ofiary zdarzenia i udzielić im pomocy szpitalnej. Niedopuszczalne jest zezwolenie na rozejście się

/podopiecznych/ do domów bez wcześniejszego sprawdzenia stanu obecności i zdrowia ewakuowanych.

TRZECI ETAP EWAKUACJI. EWAKUACJA MIENIA I ZABEZPIECZENIE

O ile warunki, środki i bezpieczeństwo na to pozwalają dowódca akcji ratowniczo-gaśniczej podejmuje decyzję omożliwości ewakuacji mienia. Kolejność i rodzaj ewakuowanego mienia ustala kierownictwo.

Kto ma obowiązek udzielenia pierwszej pomocy w nagłych wypadkach?

Jeszcze niedawno tak postawione pytanie wywoływało krótszą lub dłuższą chwilę namysłu, po której padała odpowiedź:

ten, kto się na tym zna,

osoba przeszkolona w udzielaniu takiej pomocy,lekarz lub pielęgniarka.

Dziś takie odpowiedzi są w zdecydowanej mniejszości i generalnie uważa się, że należy to:

do świadka zdarzenia w wyniku, którego występuje zagrożenie zdrowia lub życia człowieka,

osoby, która znajduje się w pobliżu zdarzenia.

A jak to wygląda z punktu widzenia prawa?

Tu już wątpliwości znikają. W świetle art. 162 §1 i 2. Kodeksu Karnego, każdy świadek nagłego zdarzenia, w wyniku

którego nastąpiło zagrożenia zdrowia lub życia człowieka, nieudzielający mu pomocy mogąc jej udzielić bez narażaniasiebie lub innej osoby podlega karze pozbawienia wolności.

OGÓLNE ZASADY UDZIELANIA POMOCY PRZEDLEKARSKIEJ

Do nagłego zagrożenia życia dochodzi w następstwie CIĘŻKIEGO URAZU, OSTREGO, CIĘŻKIEGOZACHOROWANIA LUB ZATRUCIA. Niepodjęcie natychmiastowych działań ratunkowych może prowadzić do

znacznego pogorszenia zdrowia lub do śmierci.

Art. 162. § 1. Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem

utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebielub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu.

PODLEGA KARZE POZBAWIENIA WOLNOŚCI DO LAT 3.

§ 2. Nie popełnia przestępstwa, kto nie udziela pomocy, do której jest konieczne poddanie się zabiegowilekarskiemu albo w warunkach, w których możliwa jest niezwłoczna pomoc ze strony instytucji lub osoby do

tego powołanej.

Ze względu na brak specjalistycznego wykształcenia, osoba udzielająca pomocy poszkodowanemu zajmuje się tylko tym,co najważniejsze, udziela tylko niezbędnej pomocy, przede wszystkim wzywając telefonicznie pogotowie ratunkowe (tel. 112

lub 999).

Zagrożenia wynikające z udzielania pierwszej pomocy

Ratując życie innej osobie, ratownik sam może narazić się na różnego rodzaju niebezpieczeństwa. Najczęściej są to

zagrożenia zewnętrzne, wspólne dla poszkodowanego i ratownika, które spowodowały zły stan poszkodowanego albo sądodatkowym niebezpiecznym czynnikiem zagrożenia życia lub zdrowia. Często zdarza się, że udzielanie pierwszej pomocy wspecyficznej sytuacji jest niemożliwe, gdyż wkroczenie do akcji wymaga zastosowania specjalistycznego sprzętu. Pomoc w

takich przypadkach polega na wezwaniu służb ratowniczych i niedopuszczeniu do niebezpiecznego miejsca osób postronnych.

Innym rodzajem zagrożeń jest możliwość zakażenia się w czasie kontaktu z poszkodowanym. W warunkach pierwszej

pomocy niebezpieczny może być kontakt z jego krwią, śliną, moczem i wymiocinami. Można uniknąć takiego kontaktu,stosując środki ochrony osobistej ratownika: rękawiczki, ekran lub specjalne okulary i maseczkę do sztucznego oddychania.

Bez pierwszej pomocy, kompetentnie udzielanej przez świadków zdarzenia, i zharmonizowanych działań podmiotów

zajmujących się ratownictwem nie ma gwarancji kompleksowej i stosownej do potrzeb pomocy medycznej. Współdziałanieświadków zdarzenia i struktur ratowniczych umożliwiłoby rozpoczęcie leczenia, stosownego do rodzaju zagrożenia życia, wczasie krótszym niż jedna godzina. Jest to "złota godzina", w której rozpoczęcie działań - przed przybyciem służb

ratowniczych - może decydować o szansie przeżycia zagrożonego człowieka.

Podstawowe zasady udzielania pierwszej pomocy

Niezależnie od rodzaju wypadku, należy postępować zgodnie z podstawowymi zasadami udzielania pierwszej pomocy.

Jeśli poszkodowany jest przytomny, rozmawiaj z nim i staraj się go uspokoić. Zbierz odpowiedni wywiad: zapytaj o

nazwisko i przebieg wypadku, a jeśli poszkodowany jest zdezorientowany, opisz krótko sytuację, w której sięznalazł. Mów poszkodowanemu, co w danej chwili robisz i dlaczego. Zapytaj go, czy chce, aby ktoś został

powiadomiony o wypadku. Jeśli poszkodowany jest nieprzytomny, także mów do niego, gdyż może nastąpićchwilowy powrót przytomności.

Wysłuchaj, co poszkodowany ma do powiedzenia. Może martwi się materialnymi szkodami, może chce kogośpowiadomić o wypadku? Traktuj poważnie pytania i wypowiedzi poszkodowanego.

Nie zostawiaj poszkodowanego bez opieki, nawet jeśli jest przytomny. Jego stan może się błyskawicznie zmienić.Ponadto poszkodowany często czuje się bezradny i bezsilny. Jeśli jest więcej osób poszkodowanych, zaangażuj do

udzielania pomocy świadków wypadku i osoby postronne. Najlepiej, gdy każdym poszkodowanym zajmie się jednaosoba. Możesz odejść od poszkodowanego jedynie w celu wezwania pomocy.

Nie przenoś poszkodowanego, gdy nie jest to konieczne. Przenieś go tylko wtedy, gdy dalsze pozostanie na miejscuwypadku zagraża jego lub twojemu życiu, np. w razie zatrucia gazami lub pozostawania na mrozie.Poszkodowany powinien wykonywać jak najmniej ruchów. Nie ruszaj go, jeśli to nie jest konieczne. Każdy ruch to utrata

energii i większe zużycie tlenu. Takie narządy, jak mózg, serce, płuca czy nerki w chwili wypadku potrzebują więcejtlenu niż zwykle.

Nie sprawiaj poszkodowanemu dodatkowego bólu, np. sprawdzając, czy może chodzić. Najlepiej czekaj cierpliwie do

nadejścia kwalifikowanej pomocy. Zwykle osoba przytomna przyjmuje pozycję najwygodniejszą lub sprawiającą

najmniej bólu. Nie przekonuj jej, że powinna zmienić tę pozycję.Chroń poszkodowanego przed skrajnymi temperaturami. Siedząc lub leżąc na ziemi bez ruchu, poszkodowany szybko

traci ciepło. Przykryj go ubraniem, kocem lub specjalną folią. Pamiętaj, aby w czasie upału chociaż głowaposzkodowanego znajdowała się w cieniu.Nigdy nie podawaj poszkodowanemu nic do picia i jedzenia, nawet gdy o to bardzo prosi. Poszkodowany, w związku z

okolicznościami wypadku, może zwymiotować pokarm lub napój. Niebezpieczeństwo polega przedostaniu sięwymiocin do dróg oddechowych. Ponadto nakarmienie i napojenie poszkodowanego może przeszkodzić w dalszych

czynnościach ratowniczych, np. przy znieczulaniu do operacji.

Wezwanie pomocy

Wzywanie pomocy jest drugim, a właściwie ze względu na techniczne możliwości równoległym ogniwem, łańcucha ratunku.Poważny stan poszkodowanego oznacza konieczność jak najszybszego wezwania służb medycznych tel. 999 lub 112 lub

powiadomienia o zaistniałym wypadku, bezpośrednio po zdarzeniu, odpowiednich osób. Z punktu widzenia zasad udzielaniapierwszej pomocy, należy wzywać pomoc tak, aby poszkodowany nie pozostał bez opieki. Jeśli ratownik jest sam z

poszkodowanym, musi głośno wołać o pomoc, zwracając jednocześnie uwagę na stan poszkodowanego. Istotne jest też,aby meldunek o zaistniałym wypadku zawierał zwięzłą i dokładną informację na temat:

miejsca zdarzeniarodzaju uszkodzeń

przebiegu wydarzeńliczby poszkodowanychzakresu udzielonej pierwszej pomocy wzywającego pomoc

System organizacji ratownictwa w Polsce zakłada równość służb ratowniczych, takich jak straż pożarna, policja czypogotowie ratunkowe. Do wypadków, w których są poszkodowani, należy wzywać pogotowie ratunkowe 999, a w

przypadku katastrof w pierwszej kolejności powinna być wzywana straż pożarna 998, która szybciej i skuteczniej wezwie

pozostałe służby ratownicze. JAKOŚĆ MELDUNKU MA BEZPOŚREDNI WPŁYW NA JAKOŚĆ

POMOCY Z ZEWNĄTRZ, ZWŁASZCZA W PIERWSZEJ CHWILI.

Źródło: wyciąg z portalu internetowego Centralnego Instytutu Ochrony Pracy

Ogólne zasady udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej

INSTRUKCJA UDZIELANIA PIERWSZEJ POMOCY W NAGŁYCH WYPADKACH

Postępowanie osoby (osób) udzielających pierwszej pomocy powinno wyglądać następująco:

ocena zdarzenia, rozpoczęcie działania; szybkie usunięcie czynnika działającego na osobę poszkodowaną,

ocena zaistniałego zagrożenia dla życia osoby poszkodowanej:sprawdzenie tętna, sprawdzenie oddechu i drożności dróg oddechowych, ocena stanu przytomności, ustalenie rodzaju

urazu (rany, złamania, zatrucia, porażenia itp.),zabezpieczenie chorego przed możliwością dodatkowego zagrożenia np. poprzez wyniesienie z miejsca wypadku,

wezwanie pomocy lekarskiej lub zorganizowanie transportu poszkodowanego do najbliższego punku opiekimedycznej.

Typowe przykłady urazów (zagrożeń zdrowia lub życia) wywołanych wypadkami przy pracy:

zranienia (urazowe uszkodzenie tkanek, połączone z przerwaniem skóry lub błony śluzowej), rany: kłute, szarpane,

ciętekrwotoki (szybki i obfity wylew krwi z uszkodzonego naczynia krwionośnego - tętnicy, żyły) - krwotok zewnętrzny,

krwotok wewnętrzny gdy krew dostaje się do jamy otrzewnej, opłucnej, osierdziowej itd.złamania (przerwanie ciągłości kości np. na skutek urazu mechanicznego), złamania zamknięte, złamania otwarte,zwichnięcia (częściowe lub całkowite przemieszczenie się kości w obrębie stawu, uszkodzenie torebki stawowej i

wiązadeł),oparzenia(uszkodzenia tkanek miękkich skóry, błon śluzowych, a także mięśni wywołane energią cieplną, chemiczną,

odmrożenia (uszkodzenia tkanek miękkich wywołane miejscowym działaniem czynnika o ujemnej temperaturze),porażenie prądem elektrycznym (miejscowe w postaci oparzenia, ogólne - zaburzenie rytmu serca, zatrzymanie

oddechuzatrucia chemiczne (wchłonięcie przez organizm szkodliwej substancji drogą: oddechową, pokarmową, przez skórę).

POSTĘPOWANIE PRZY ZRANIENIU - PIERWSZA POMOC PRZEDLEKARSKA:

Zatrzymanie krwawienia można spowodować jałowym opatrunkiem i obandażowaniem. Wcześniej okolice rany oczyścićspirytusem lub jodyną, samą ranę np. zanieczyszczoną, polewać obficie 3% roztworem wody utlenionej.

Poważniejsze przypadki zranienia wymagają jak najszybszej wizyty w szpitalu i uzyskanie fachowej opieki medycznej.

Ranny, którego zranienie jest zakurzone lub pokryte ziemią powinien otrzymać zastrzyk z surowicyprzeciwtężcowej.

POSTĘPOWANIE PRZY KRWOTOKACH:

Zewnętrzny upływ krwi zatrzymuje się doraźnie przez ucisk palcami krwawiącego naczynia:

tętnicę przyciska się do kości powyżej miejsca zranienia, a tętnicę szyjną lub skroniową - poniżej miejsca zranienia,

przy krwotoku z rany na kończynie - koniecznie należy podnieść kończynę do góry, nad poziom serca,uciskać silnie kciukiem, czterema palcami lub pięścią, pamiętać o przerwach w ucisku (max. czas ucisku - 60 minut).założenie opatrunku uciskowego polega na położeniu na ranę wyjałowionej gazy (kilka warstw) i silnym

obandażowaniu przesiąkniętej krwią gazy nie usuwa się, nakładając na nią nowe warstwy (metoda ta stosowana jestprzy niewielkich krwawieniach), w przypadku dużych - zastosować opaskę uciskową pamiętając o dołączeniu kartki

z godziną założenia,krwotok wewnętrzny wywołany najczęściej upadkiem lub przygnieceniem wymaga natychmiastowej interwencji

chirurga. Rozpoznać go można na podstawie objawów ogólnych: bladość, szybkie tętno, powierzchowny oddech,szum w uszach, mroczki przed oczami, obfite poty, chłodne kończyny, w ciężkich stanach utrata przytomności.

Po udzieleniu pierwszej pomocy niezbędne jest najszybsze przekazanie chorego pod opiekę lekarza.

POSTĘPOWANIE PRZY ZŁAMANIACH I ZWICHNIĘCIACH:

Objawami złamania są najczęściej:

znaczna bolesność w miejscu urazu nasilająca się przy dotykaniu i próbie ruchu,niemożność poruszania złamaną kończyną,zmiana zarysu kości, znaczna w złamaniach z przemieszczeniem kości,

przy złamaniach kręgosłupa - dodatkowo może wystąpić porażenie kończyn dolnych i górnych,

przy złamaniach żeber - ból przy każdym oddechu, a także kaszel lub ucisk na klatkę piersiową,przy złamaniu miednicy - ból przy siadaniu i każdej próbie wstania.

Pierwsza pomoc polega na:

założeniu jałowego opatrunku na ranę (w przypadku złamania otwartego);unieruchomieniu złamanej kończyny stosując zasadę unieruchomienia dwóch sąsiadujących ze złamaniem stawów);

do unieruchomienia kończyn należy stosować specjalne szyny druciane Kramera, a przy ich braku deszczułki itp.;

przy złamaniach kończyn górnych, podudzia i żeber, chorego można przenosić i przewozić w pozycji siedzącej;przy złamaniu uda, miednicy i kręgosłupa tylko w pozycji leżącej; jeśli złamany jest kręgosłup - chory musi być ułożony

na twardym podłożu (np. deska, drzwi ), NIEDOPUSZCZALNY JEST TRANSPORT CHOREGO BEZSZTYWNEGO PODŁOŻA!

przy zwichnięciach stawu - należy przyłożyć zimny okład na zwichnięty staw (np. z altacetu) i stabilizować go zapomocą szyny i opaski, (jeśli uszkodzony jest staw kolanowy, biodrowy lub skokowy - chory powinien leżeć.

POSTĘPOWANIE PRZY OPARZENIACH I ODMROŻENIACH

Oparzenia należy schłodzić polewając obficie wodą lub (jeśli to możliwe) nawet zanurzyć w niej uszkodzone części ciała, anastępnie przykryć jałowym opatrunkiem. Nie powinno się smarować oparzeń żadnymi maściami, żelami, olejem, zasypką,

polewać środkami dezynfekującymi (również spirytusem!). Nie dotykać palcami ran powstałych w wyniku poparzenia. Nieprzekłuwać pęcherzy ze względu na niebezpieczeństwo infekcji. Nie wolno odrywać spalonych fragmentów ubrania, jeśliprzylega ono do ciała. W przypadku oparzeń chemicznych przed polaniem ich wodą należy rozważyć, czy nie jest to

substancja reagująca z wodą (wydzielenie ciepła), wtedy najpierw należy mechanicznie usunąć nadmiar i dopiero chłodzić.

W przypadku większych oparzeń należy nałożyć na ranę sterylny, pooparzeniowy opatrunek; zapewnić osobieposzkodowanej możliwie szybką opiekę lekarską.

Przy odmrożeniu wskazane jest podawanie choremu ciepłych płynów do picia. Przy I stopniu - odmrożone miejsca

stopniowo ogrzewać, przy II i III stopniu na ranę nałożyć jałowy opatrunek. W czasie oczekiwania na transport do szpitala iw trakcie transportu wskazane jest chronić chorego przed utratą ciepła. Najlepszym rozwiązaniem jest zastosowanie do tegocelu metalizowanej folii termoizolacyjnej NCR zatrzymującej ciepło, w którą chorego po prostu należy owinąć.

POSTĘPOWANIE PRZY PORAŻENIU PRĄDEM ELEKTRYCZNYM:

Należy natychmiast uwolnić osobę porażoną spod działania prądu poprzez wyłączenie właściwego obwoduelektrycznego lub odciągnięcie jej od źródła prądu.

Osoba udzielająca pomocy również musi pamiętać o własnym bezpieczeństwie.

Nie zostawiajmy poszkodowanego bez opieki, nie przerywajmy działań ratunkowych do momentu przybycia fachowego

personelu i przejęcia przez niego akcji. Przede wszystkim należy sprawdzić, czy porażony jest przytomny, czy oddycha, czyma zachowane krążenie krwi, czyli najistotniejsze cechy życia. Jeśli jest nieprzytomny, to nie porusza się, nie reaguje na nasz

głos, na ból.

Nigdy nie potrząsamy osobą nieprzytomną, ani nie klepiemy po twarzy. Jest to niedopuszczalne!

Czy oddycha? Czy słyszymy wydech poszkodowanego? Czy widać ruchy oddechowe klatki piersiowej i brzucha? Należy

spróbować udrożnić drogi oddechowe. Odchylić głowę do tyłu, unieść żuchwę, usunąć ewentualne ciała obce z jamy ustnej(protezy, gumę do żucia ). Jeżeli drogi oddechowe są wolne, sprawdzić, czy powrócił oddech. Jeżeli nie - należy podjąć

oddychanie zastępcze - "sztuczne". Utrzymując drożność wdmuchujemy nasze powietrze do ust (najlepiej przez maseczkędo sztucznego oddychania lub worek AMBU), 2-3 niezbyt głębokie wdechy tak, aby uniosła się klatka piersiowa.

Należy także sprawdzić tętno nad tętnicami szyjnymi, jeżeli jest wyczuwalne prowadzimy oddychanie "sztuczne". Jeżeli tętnojest obustronnie nie wyczuwalne, źrenice oczu są szerokie, kończyny wiotkie i skóra sina, należy podjąć także masaż

pośredni serca. W tym celu należy ułożyć osobę ratowaną na plecach na twardym podłożu z nogami wysoko uniesionymi.Ratownik układa swoje dłonie na dolnej połowie mostka i nie odrywając ich, rytmicznie uciska klatkę piersiową tak, aby

uchylała się o 3-5 cm. Po każdych 30 uciśnięciach wykonać 2 oddechy zastępcze. Częstość uciskania klatki piersiowejpowinna wynosić około 100 razy na minutę, a oddychania zastępczego 3-4 razy.

Postępowanie takie należy prowadzić do czasu przybycia zespołu Pogotowia Ratunkowego lub powrotu własnej

czynności serca (wskazane jest kontrolować tętno co 10 cykli masażu i oddychania).

Jeżeli osoba poszkodowana ma zachowane własne krążenie krwi i oddychanie, a jest nieprzytomna, należy ułożyć ją na

boku w pozycji bezpiecznej ( o ile nie podejrzewamy urazu kręgosłupa). Ułożenie takie zapobiega zachłyśnięciu i niedrożnościdróg oddechowych osoby nieprzytomnej.

POSTĘPOWANIE PRZY ZATRUCIACH:

Jeżeli zatrucie nastąpiło drogami oddechowymi, należy osobę poszkodowaną:

wynieść z miejsca wypadku, najlepiej na świeże powietrze;rozluźnić uciskające części ubioru, zdjąć odzież w przypadku zanieczyszczenia jej substancją trującą.

zapewnić choremu bezwzględny spokój i zabezpieczyć przed utratą ciepła (owinąć folią NRC, ewentualnie kocem)w przypadku braku akcji serca i oddychania, pamiętając o skontrolowaniu dróg oddechowych, rozpocząć zabiegi

oddychania zastępczego i masażu pośredniego serca. Przy drgawkach rannego - zabezpieczyć język kawałkiemdrewna.

Przy zatruciach drogą pokarmową:

starać się usunąć truciznę z żołądka poprzez spowodowanie wymiotów (drażnienie palcem tylnej ścianki gardła lub

podanie do wypicia szklanki bardzo słonej wody),po ustaniu wymiotów podać odtrutkę: np. duże ilości zwykłej wody, zawiesinę węgla aktywnego lub wodny roztwór

białka kurzego (2 białka na szklankę wody),

ponownie wywołać wymioty.

Przy zatruciach przez skórę: zatrutego, zmyć skórę strumieniem wody (zwracając uwagę, aby nie skazić zdrowej).

WE WSZYSTKICH WYMIENIONYCH PRZYPADKACH NALEŻY JAK NAJSZYBCIEJ WEZWAĆPOGOTOWIE RATUNKOWE LUB ZAPEWNIĆ TRANSPORT DO SZPITALA. PODAĆ LEKARZOWI

NAZWĘ SUBSTANCJI TRUJĄCEJ, JEŚLI NAZWY NIE ZNAMY - ZEBRAĆ PIERWSZE WYMIOCINY ITEŻ PRZEKAZAĆ LEKARZOWI CO PRZYŚPIESZY PRZEPROWADZENIE ANALIZY I UŁATWI PROCES

LECZENIA.

GROŹNYM ZJAWISKIEM WYSTĘPUJĄCYM CZĘSTO Z OPÓŹNIENIEM PO WYPADKU JEST

WSTRZĄS POURAZOWY.

Objawia się najczęściej słabnącym tętnem chorego, rozszerzeniem źrenic, spłyceniem i przyspieszeniem oddechu, bladością i

schłodzeniem skóry, zimnym potem, a także niepokojem lub sennością. Ochroną przed nim jest: zapewnienie spokojuchoremu, ochrona przed utratą ciepła (folia NCR), ograniczenie bólu, opanowanie krwotoków, uniesienie kończyn powyżej

poziomu serca.

PAMIĘTAJMY! Od naszej aktywności i zdecydowanego działania zależy rokowanie co do przyszłości osobyratowanej.

Zgodnie z intencją organizatorów szkolenia, przedstawiony w niniejszym opracowaniu materiał nie wyczerpuje tematykibezpieczeństwa i higieny pracy. Stanowi jedynie wstęp do bardzo obszernej problematyki, którą aktywny zawodowo

człowiek we współczesnym świecie poznaje praktycznie w czasie całego okresu zatrudnienia, w zależności od charakteruprocesu pracy, w którym uczestniczy.

Jest sprawą oczywistą, że zatrudniony na hali fabrycznej pracownik ma kontakt ze zdecydowanie innymi rodzajami zagrożeńzawodowych niż pracownik banku lub wykładowca akademicki. Który z nich ma pracę bezpieczniejszą? Pozornie

odpowiedź wydaje się prosta, ale niekoniecznie jednoznaczna.

Aby w jakiejś mierzy można było porównać poziom bezpieczeństwa pracy, w polskim ustawodawstwie dotyczącymochrony pracy, od co najmniej 10 lat każdy pracodawca ma obowiązek dokonać oceny ryzyka zawodowego podległych

mu pracowników w aspekcie zajmowanych przez nich stanowisk pracy. Polega to na opracowaniu listy zagrożeńdotyczących konkretnych stanowisk i zatrudnionych na nich osób. Wycenę poziomu ryzyka można określić w sposób

uproszczony lub bardziej zaawansowany z wieloma parametrami szczegółowo określającymi prawdopodobieństwo jegozaistnienia. Czy to ma sens?

Nie starając się o jednoznaczną i ostateczną opinię na ten temat, można wskazać bezsporny aspekt w postaci pisemnejinformacji o zagrożeniach zawodowych, jaką pracownik otrzymuje na piśmie i miejmy nadzieję przyjmuje do świadomości.

Generalna zasada oceny ryzyka zawodowego na stanowisku pracy dąży do określenia, czy ryzyko jest małe, średnie lub

wysokie. To ostatnie automatycznie obliguje organizatorów procesów pracy do bardzo poważnej zmiany dotychczasowegostanu techniczno-organizacyjnego i w konsekwencji obniżenie poziomu ryzyka do stanu akceptowanego.

PODSUMOWANIE

Nie podlega dyskusji fakt, że tematyka bezpieczeństwa staje się częścią naszej rzeczywistości, która w różnych aspektachprzewija się prawie we wszystkich dziedzinach życia, nie tylko tego związanego z pracą zawodową.

Poza wszelkimi rozwiązaniami prawnymi, organizacyjnymi i technicznymi powinniśmy jednak pamiętać o tym, że sami mamyznaczny udział w zapewnieniu sobie bezpieczeństwa. Bardzo często bowiem w sytuacjach zagrożenia decydujące znaczenie

ma nasze zachowanie, nawyki i poważne podejście do problemu. Dopiero resztę można zdać na łut szczęścia. A nieodwrotnie jak można zaobserwować to w życiu.

Portal internetowy Centralnego Instytutu Ochrony Pracy PBI, 00-701 Warszawa ul. Czerniakowska 16,www.ciop.pl

Lewandowski J. (red.), Ergonomia. Materiały do ćwiczeń i projektowania, MARCUS, Łódź 1995r.

Rączkowski B. BHP w praktyce Wyd. X, ODiDK Gdańsk 2011.

Swat K. Bezpieczeństwo pracy w biurze, ERGO - BIS, Warszawa 2002.

Kodeks pracy, Ustawa z 26.06.1974 r. (Dz.U. Nr 24, poz. 141 z późniejszymi zmianami, tekst jednolity z 1998r.).

Rozporządzenie MPiPS z dnia 1.12.1998 r. w sprawie bhp na stanowiskach pracy z monitorem ekranowym(Dz.U. nr 148, poz. 973).

Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach. ODDK Gdańsk, 2008.

Bezpieczna praca przy komputerze. ODDK Gdańsk, 2009.

Zasady ochrony przeciwpożarowej i postępowania w razie pożaru. Szymon Ziętkiewicz, konsultacja mł. bryg.Jacek Łychowid. ODDK Gdańsk, 2012.