Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w...

60
Barbara Kozłowska Wydział Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska Politechniki Łódzkiej 21 maja 2013 r., Płock/Soczewka Konferencja „Nowy model gospodarki odpadami komunalnymi – gdzie jesteśmy?” Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w Polsce i stan wdrażania nowego modelu gospodarowania odpadami komunalnymi w Polsce

Transcript of Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w...

Page 1: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

Barbara Kozłowska

Wydział Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska

Politechniki Łódzkiej

21 maja 2013 r., Płock/Soczewka

Konferencja

„Nowy model gospodarki odpadami

komunalnymi – gdzie jesteśmy?”

Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami

komunalnymi w Polsce

i stan wdrażania nowego modelu gospodarowania

odpadami komunalnymi w Polsce

Page 2: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

Gospodarka odpadami komunalnymi w 2013 roku

będzie regulowana w głównej mierze 3 ustawami

Ustawa o utrzymaniu

czystości i porządku

w gminach z dn. 1 lipca

2011 roku

SYSTEM GOSPODARKI

ODPADAMI

KOMUNALNYMI

począwszy od 2013

roku

USTAWA o GOSPODARCE

OPAKOWANIAMI i

ODPADAMI

OPAKOWANIOWYMI -

II kwartał 2013 roku?

USTAWA O ODPADACH

z dnia 14 grudnia 2012 roku

Page 3: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

USTAWA z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu

czystości i porządku w gminach (tp. Dz.U./1996

nr 132 poz. 622, tj. Dz. U./2012, poz. 391 z późn. zm.)

Najważniejsza zmiana – Ustawa z dnia 1 lipca 2011 r.

o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku

w gminach oraz niektórych innych ustaw

(Dz. U. 2011 nr 152, poz. 897)

Page 4: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

Obowiązujący system prawny

25 państw

członkowskich UE

Polska

Węgry

Page 5: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

gromadzenie transport

„wysypisko”

Pierwszy i często jeszcze funkcjonujący system

gospodarki odpadami

Page 7: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

Ustawa określa (art.1):

1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli

nieruchomości, dotyczące utrzymania

czystości i porządku;

2) warunki wykonywania działalności w zakresie

odbierania odpadów komunalnych od

właścicieli nieruchomości

i zagospodarowania tych odpadów;

System odbierz

Page 8: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

System gospodarowania odpadami komunalnymi

obejmuje:

1. odbieranie, transport, zbieranie, odzysk

i unieszkodliwianie odpadów komunalnych,

2. tworzenie i utrzymanie punktów selektywnego

zbierania odpadów komunalnych,

3. obsługę administracyjną tego systemu.

Page 9: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

> 30 km 1

Page 10: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

2tworzenie i utrzymanie punktów selektywnego zbierania odpadów

komunalnych

Page 11: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

Wejście w życie nowego systemu (daty graniczne)

Page 12: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

Gminy zapewniają czystość i porządek na swoim terenie i tworzą

warunki niezbędne do ich utrzymania, a w szczególności (m.in.):

zapewniają budowę, utrzymanie i eksploatację regionalnych

instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych (RIPOK);

ustanawiają selektywnie zbieranie odpadów (papier, metal, tworzywo

sztuczne, szkło, opakowania wielomateriałowe oraz odpady

komunalne ulegające biodegradacji);

tworzą punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych;

zapewniają osiągnięcie odpowiednich poziomów recyklingu,

przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi

metodami oraz ograniczania masy odpadów ulegających

biodegradacji przekazywanych do składowania (pod rygorem

kar finansowych);

nadzorują gospodarowanie odpadami komunalnymi,

prowadzą działania informacyjne i edukacyjne,

dokonują corocznej analizy stanu gospodarki.

12

Podstawowe obowiązki gmin

Page 13: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

Obecnie Po 01.07.2013

Samorządy Nie mają pełnej kontroli nad

podmiotami zajmującymi się

zbiórką odpadów na ich terenie

jak i nie mają wpływu na

warunki ekonomiczne związane

z prowadzeniem tej działalności

Określają całkowite koszty

gospodarki odpadami, koszty

na mieszkańca i dokonują

wyboru operatora w drodze

przetargu

Umowy

i przepływy

finansowe

Mieszkańcy, przemysł…

zawierają umowy bezpośrednio

z odbierającymi odpady i płacą

im bezpośrednio

Mieszkańcy, nieruchomości

niezamieszkałe płacą do urzędu

gminy, a ta płaci wybranemu

operatorowi

Dostęp do

odpadów/

własność

nad

odpadami

Odbierający odpady są

właścicielami odpadów i w pełni

decydują co z odpadami zrobić

Operatorzy odbierają odpady na

zlecenie samorządu nie będąc

ich właścicielem

Sytuacja z odpadami

surowcowymi nie jest jasno

określona i musi wynikać

z prawa lokalnego

Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku

w gminach z 1 lipca 2011 r.

Dane z seminarium organizowanego ramach projektu „Segreguj odpady – to się opłaca!”

realizowanego przez Rekopol Organizację Odzysku S.A.”

Page 14: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

Obecnie Po 01.07.2013

Zagospoda-

rowanie

Odbierający odpady decydują

gdzie je unieszkodliwić

(składowisko, sortownia,

spalarnia)

Samorząd precyzyjnie określa

miejsca zagospodarowania

Nie dotyczy to odpadów

surowcowych – tu odbierający

decyduje

Zbiórka

selektywna

Dobrowolna Obowiązkowa na terenie gminy

Cele

Obecnie do osiągnięcia przez

samorządy tylko cele dotyczące

odpadów biodegradowalnych

Samorządy mają do osiągnięcia

poziomy dot.

biodegradowalnych i zbierania,

powtórnego wykorzystania

i recyklingu odpadów z papieru,

metali, tworzyw sztucznych

i szkła. Skutkiem nie

osiągnięcia jest kara finansowa.

Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku

w gminach z 1 lipca 2011 r.

Dane z seminarium organizowanego ramach projektu „Segreguj odpady – to się opłaca!”

realizowanego przez Rekopol Organizację Odzysku S.A.”

Page 15: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

Obecnie Po 01.07.2013

Edukacja Żadnych celów edukacyjnych Samorządy muszą prowadzić

programy informacyjne

i edukacyjne dla mieszkańców

Nadzór Gminy mają ograniczony wpływ

na raportowanie gdyż to jest

dobrowolne dla odbierających

odpady

Operatorzy i zakłady

przetwarzania mają obowiązek

raportowania i na tej podstawie

są wynagradzani przez

samorządy.

Rynek

odbierający

ch odpady

Wzrost udziałów rynkowych

poprzez konkurowanie

pomiędzy sobą o każdego

indywidualnego klienta

Wzrost udziałów rynkowych

poprzez konkurowanie na

poziomie przetargów

Ustawa o utrzymaniu czystości

i porządku w gminach z 1 lipca 2011

Dane z seminarium organizowanego ramach projektu „Segreguj odpady – to się opłaca!”

realizowanego przez Rekopol Organizację Odzysku S.A.”

Page 16: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

Obecnie Po 01.07.2013

Zakłady

zagospoda-

rowania

Działają jako gracze na wolnym

rynku

Stają się częścią szerokiego,

zaplanowanego rynku –

w zależności od infrastruktury

w RGOK

Odbierający

odpady

należący do

samorządów

Działają na rynku gmin, do

których należą a często

i szerzej. W ten sposób gminy

sama załatwia swoje problemy

Muszą startować

w przetargach bez gwarancji

wygranej (już obecnie kilka

odstępstw od reguły: Kraków,

Inowrocław, Karpacz, Krynica

Zdr.)

Ustawa o utrzymaniu czystości

i porządku w gminach

z 1 lipca 2011

Dane z seminarium organizowanego ramach projektu „Segreguj odpady – to się opłaca!”

realizowanego przez Rekopol Organizację Odzysku S.A.”

Page 17: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

17

Możliwość zapewnienia przez gminy pojemników i worków do zbierania

odpadów komunalnych i pokrycie tego kosztu z opłat pobranych od

właścicieli nieruchomości.

Możliwość różnicowania stawek opłat w zależności od wielkości

gospodarstwa domowego, liczby osób zamieszkujących

nieruchomość, odbierania odpadów z terenów wiejskich lub

miejskich, a także rodzaju zabudowy.

W dalszym ciągu gminy mają do wyboru cztery metody ustalania opłat:

- od liczby mieszkańców,

- powierzchni nieruchomości,

- ilości zużytej wody

- lub za gospodarstwo domowe (stawka ryczałtowa).

Przyjęta zmiana zakłada możliwość wyboru różnych metod dla poszczególnych

części obszaru gmin (np. części wyposażonej w wodociągi - według zużycia

wody, natomiast co do pozostałego obszaru - według innej metody).

Zmiana ustawy o utrzymaniu czystości

i porządku w gminach z 25.01.2013 r.

Dane z seminarium organizowanego ramach projektu „Segreguj odpady – to się opłaca!”

realizowanego przez Rekopol Organizację Odzysku S.A.”

Page 18: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

18

Rada gminy określając warunki opłat może różnicować stawki opłat,

wprowadzać zwolnienia przedmiotowe, ustanawiać dopłaty dla

właścicieli nieruchomości spełniających ustalone kryteria.

Rada gminy może zarządzić pobór opłaty w drodze inkasa.

Deklaracje o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi

mogą być składane za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

Uwaga:

Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji wycofało się z wcześniejszej decyzji,

by nadzór nad uchwałami gmin wynikającymi z ustawy śmieciowej

mieli sprawować wojewodowie, a nie Regionalne Izby Obrachunkowe.

Zmiana ustawy o utrzymaniu czystości

i porządku w gminach z 25.01.2013 r.

Dane z seminarium organizowanego ramach projektu „Segreguj odpady – to się opłaca!”

realizowanego przez Rekopol Organizację Odzysku S.A.”

Page 19: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

Najpopularniejsza okazała się metoda uzależniająca stawkę

za odbiór „śmieci” od liczby mieszkańców. Zdecydowały się

na nią władze samorządowe Łodzi (12,69 zł miesięcznie od

osoby albo 16,50 zł miesięcznie od osoby za odpady

niesegregowane), Poznania (12 zł albo 20 zł), Bydgoszczy

(12,50 zł albo 25), Katowic (14 zł albo 20 zł), Kielc (9,50 zł

albo 12 zł), Olsztyna (9,80 zł albo 14,41 zł), Opola (13 zł albo

20 zł), Gorzowa Wielkopolskiego (8 zł albo 12 zł), Przemyśla

(11 zł albo 15 zł), Wałbrzycha (12 zł albo 20 zł) i Zamościa

(11,80 zł albo 18 zł).

W Warszawie, Krakowie, Lublinie i Toruniu opłata za

„śmieci” będzie z kolei naliczana od gospodarstwa

domowego i modyfikowana liczbą osób zamieszkujących

daną nieruchomość.

Page 20: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

Jeszcze inny model przyjęto we Wrocławiu, gdzie opłata

wyniesie 0,85 zł od metra kwadratowego mieszkania albo

19 zł od osoby.

W Szczecinie natomiast opłaty naliczane będą od ilości

zużytej wody: 4,94 zł (stawka podstawowa) albo 6,43 zł

rocznie od metra sześciennego (za odpady

niesegregowane).

W grupie miast, które opłaty za wywóz śmieci uzależniły

od wielkości od wielkości mieszkania czy domu znalazły

się Gdańsk, Gdynia i Bydgoszcz.

Page 21: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,
Page 22: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

Rozdział 2

Zadania gmin

Art. 3.

1. Utrzymanie czystości i porządku w gminach należy do

obowiązkowych zadań własnych gminy.

2. Gminy zapewniają czystość i porządek na swoim terenie

i tworzą warunki niezbędne do ich utrzymania,

a w szczególności:

……………………………..

5) ustanawiają selektywne zbieranie odpadów

komunalnych obejmujące co najmniej

następujące frakcje odpadów: papieru,

metalu, tworzywa sztucznego, szkła i opakowań

wielomateriałowych oraz odpadów

komunalnych ulegających biodegradacji, w tym

odpadów opakowaniowych ulegających

biodegradacji;

Page 23: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

23

USTAWA z dnia 14 grudnia 2012 r.

o odpadach (Dz.U. 2013 poz.21)

Rozdział 2

Art. 3. ust.1 pkt. 24

Ilekroć w ustawie jest mowa o:

selektywnym zbieraniu – rozumie się przez

to zbieranie, w ramach którego dany

strumień odpadów, w celu ułatwienia

specyficznego przetwarzania, obejmuje

jedynie odpady charakteryzujące się takimi

samymi właściwościami i takimi samymi

cechami;

Page 24: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

6) tworzą punkty selektywnego zbierania odpadów

komunalnych w sposób zapewniający łatwy

dostęp dla wszystkich mieszkańców gminy,

w tym wskazują miejsca, w których mogą być

prowadzone zbiórki zużytego sprzętu

elektrycznego i elektronicznego

pochodzącego z gospodarstw domowych;

Art. 3.2 Gminy zapewniają czystość i porządek na swoim terenie i tworzą

warunki niezbędne do ich utrzymania, a w szczególności:

Page 25: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

Punkty selektywnego zbierania odpadów

komunalnych

to

Gminne Punkty Zbiórki Odpadów Segregowanych

i Wielkogabarytowych (GPZOSiW),

lub

Zbiorcze Punkty Gromadzenia Odpadów,

czy

Punkty Dobrowolnego Gromadzenia Odpadów,

a może

tylko Zbiornice odpadów

Page 26: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

Selektywna zbiórka odpadów

System „dostarcz”

Page 27: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

27

Goes Holandia

Eko-wyspa Lund Szwecja Niemcy

Page 28: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

Sieradz

Page 29: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

29Stockerau Austria

Page 30: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

Korzyści z selektywnej zbiórki i segregowania odpadów:

• Ograniczenie ilości odpadów;

• Zmniejszenie ilości szkodliwych odpadów;

• Ograniczenie zużycia energii i zanieczyszczeń powietrza;

• Ochrona lasów (wyprodukowanie 1 tony papieru powoduje ścięcie 17 drzew, ze 100 ton makulatury wyprodukować można 90 ton papieru);

• Atrakcyjny wygląd i estetyka najbliższej okolicy;

• Mniejszy koszt surowców po recyklingu.

Page 31: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

31

7) zapewniają osiągnięcie odpowiednich

poziomów recyklingu, przygotowania do

ponownego użycia i odzysku innymi

metodami oraz ograniczenia masy odpadów

komunalnych ulegających biodegradacji

przekazywanych do składowania;

Art. 3.2 Gminy zapewniają czystość i porządek na swoim terenie i tworzą

warunki niezbędne do ich utrzymania, a w szczególności:

Page 32: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

Art. 3b.

1. Gminy są obowiązane osiągnąć do dnia 31 grudnia 2020 r.:

1) poziom recyklingu i przygotowania do

ponownego użycia następujących frakcji

odpadów komunalnych: papieru, metali,

tworzyw sztucznych i szkła w wysokości co

najmniej 50% wagowo;

2) poziom recyklingu, przygotowania do ponownego

użycia i odzysku innymi metodami innych niż

niebezpieczne odpadów budowlanych

i rozbiórkowych w wysokości co najmniej

70% wagowo.

Page 33: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

33

Roczne poziomy odzysku i recyklingu odpadów komunalnych

w poszczególnych latach do dnia 31 grudnia 2019 r

Poziom recyklingu i przygotowanie do ponownego użycia [%]

2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

Papier, metal,

tworzywa sztuczne

szkło 5)10 15 20 25 30 35 40 45 50

5) Poziomy są liczone łącznie dla wszystkich podanych rodzajów odpadów

Poziom recyklingu, przygotowanie do ponownego użycia i odzysku innymi metodami [%]

2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

Inne niż niebezpieczne

odpady budowlane i

rozbiórkowe30 35 40 45 50 55 60 65 70

Kary pieniężne – w 2012 r. 110,65 zł za Mg brakującej masy odpadów komunalnych wymaganej do osiągnięcia,

Zgodnie z przepisami przejściowymi (UCZP) w przypadku nieosiagnięcia w roku 2012 wymaganych poziomów na gminę nie zostanie jeszcze nałożona kara.

Zgodnie z art. 9ze UCZP wójt, burmistrz lub prezydent może złożyć wniosek o zawieszenie zapłaty kary na okres konieczny do podjęcia działań naprawczych lecz nie dłużej niż na 5 lat. Po usunięciu przyczyn nałożenia kary, kara ulega umorzeniu.

Page 34: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

8) prowadzą działania informacyjne i edukacyjne w zakresie

prawidłowego gospodarowania odpadami

komunalnymi, w szczególności w zakresie

selektywnego zbierania odpadów komunalnych

Art. 3.2 Gminy zapewniają czystość i porządek na swoim terenie i tworzą

warunki niezbędne do ich utrzymania, a w szczególności:

Page 35: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

35

Dwa pierwsze kroki

w rzeczywistości

odnoszą się do

PRODUKTÓW

Trzy pozostałe kroki

odnoszą się do

ODPADÓW

hierarchia powinna być traktowana jako "kolejność priorytetowa", a nie jako

"zalecenie/obowiązek". Możliwe jest odejście przez państwa członkowskie od

tej hierarchii, "jeżeli jest to uzasadnione zastosowaniem metodologii myślenia

o cyklu życia, obejmującej całkowity wpływ związany z wytwarzaniem

i gospodarowaniem tymi odpadami

przygotowanie do powtórnego

użycia

zapobieganie i ograniczanie

recykling

inne metody

odzysku, np.

odzysk energii

Unieszko-

dliwianie

Page 37: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

37

marnotrawstwo papieru

- drukować i i kserować dwustronnie,

- wykorzystywać jednostronnie zapisane kartki,

- unikać materiałów reklamowych,

- korzystać z gazet i magazynów razem z sąsiadami lub przyjaciółmi, itd.

Ograniczenie niepotrzebnych opakowań

- wybierać produkty, które nie posiadają zbędnych opakowań,

- zabrać własną torbęna zakupy, wykonaną z materiału lub

wiklinowego koszyka,

- kupować napoje, jedzenie, środki chemiczne w opakowaniach,

które można zwrócić lub ponownie napełnić, itd.

Page 38: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

38

„Ekoshopy” czyli „Ekosklepy”

Ecoparki” - wymiana niepotrzebnych przedmiotów na inny

przedmiot lub sprzedaż za niewielką opłatą

Page 39: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

39

Ankieta

W grudniu 2012 r. wysłano ankiety dotyczące przygotowań

do wprowadzenia nowego systemu do 1712 gmin.

Otrzymano odpowiedź z 406 gmin (38 miejskich,

121 miejsko-wiejskich, 247 wiejskich), co stanowi 23,72 %.

Na pytanie czy gmina przewiduje powstanie punktów

przygotowania do ponownego użycia (np. urządzeń,

których właściciele chcą się pozbyć, a które wymagają

np. niewielkiej naprawy, aby były ponownie w pełni

sprawnie technicznie?) tylko 4 gminy odpowiedziały

twierdząco

Page 40: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

40

DZIAŁANIA MINISTERSTWA ŚRODOWISKA

Poradnik z zakresu gospodarki odpadami dla każdego

gospodarstwa domowego czyli co segregować i

dlaczego?, Co robić, a czego nie wolno robić z odpadami,

przygotowany przez Departament Gospodarki Odpadami.

Wytyczne dla programów zapobiegania powstawaniu

odpadów będącymi bezpośrednim tłumaczeniem

podręcznika wydanego przez Dyrekcję Generalną –

Środowisko, Komisji Europejskiej –

(EuropeanCommission - DG Environment) Waste

Prevention – Handbook: Guidelines on waste prevention

programmes, October 2012.

Page 41: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

41

W krajowym Planie Gospodarki Odpadami 2014,

przedstawiono rozdział „Zapobieganie powstawaniu

odpadów komunalnych, rodzaje, źródła powstawania,

ilość i jakość wytwarzanych odpadów komunalnych”.

Skoncentrowano się w nim głównie na rodzajach,

źródłach powstawania, ilości i jakości wytwarzanych

odpadów komunalnych, a nie na sposobach

zapobiegania powstawaniu odpadów.

Page 42: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

9) udostępniają na stronie internetowej urzędu

gminy oraz w sposób zwyczajowo

przyjęty informacje o:

……………………………….

d) punktach selektywnego zbierania

odpadów komunalnych,

zawierające:

– firmę, oznaczenie siedziby i adres albo imię,

nazwisko i adres prowadzącego punkt

selektywnego zbierania odpadów

komunalnych,

– adresy punktów selektywnego zbierania

odpadów komunalnych na terenie danej

gminy, wraz ze wskazaniem godzin

przyjyjmowania odpadów;

Art. 3.2 Gminy zapewniają czystość i porządek na swoim terenie i tworzą

warunki niezbędne do ich utrzymania, a w szczególności:

Page 43: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

Art. 4.

1. Rada gminy, po zasięgnięciu opinii państwowego

powiatowego inspektora sanitarnego, uchwala

regulamin utrzymania czystości i porządku na

terenie gminy, zwany dalej „regulaminem”;

regulamin jest aktem prawa miejscowego.

Page 44: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

2. Regulamin określa szczegółowe zasady utrzymania

czystości i porządku na terenie gminy dotyczące:

1) wymagań w zakresie utrzymania czystości

i porządku na terenie nieruchomości

obejmujących:

a) prowadzenie we wskazanym zakresie

selektywnego zbierania i odbierania

odpadów komunalnych, w tym

powstających w gospodarstwach

domowych przeterminowanych leków

i chemikaliów, zużytych baterii

i akumulatorów, zużytego sprzętu

elektrycznego i elektronicznego,

mebli i innych odpadów wielkogaba-

rytowych, odpadów budowlanych

i rozbiórkowych oraz zużytych opon,

a także odpadów zielonych,

Page 45: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

1. Małe i średnie gminy muszą się zrzeszyć (co najmniej 150 000 Mk)

2. Dobrą formą zrzeszenia będą w związki komunalne

3. Związki komunalne mogą tworzyć akty prawa miejscowego w imieniu gmin.

4. Związki komunalne odpowiadać będą za poziomy odzysku, recyklingu i redukcję odpadów biodegradowalnych

Gminy a związki komunalne

Page 46: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

Gmina/Związek organizuje

przetarg na:

• na odbieranie odpadów

komunalnych od właścicieli

nieruchomości,

• na odbieranie i zagospodarowanie

tych odpadów,

• jeśli wyznaczono sektory organizuje

się przetarg dla każdego z sektorów.

Page 47: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

ZWIĄZKI GMIN

Jakie inwestycje powinny prowadzić

związki ?

• Punkty selektywnego zbierania

odpadów (nie ma ograniczeń formalnych)

• Regionalne instalacje

zagospodarowania odpadów

komunalnych (RIZOK) – są

ograniczenia

Page 48: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

Jeśli gmina/związek nie podjęły uchwały

o przejęciu obowiązków od właścicieli

nieruchomości innych niż zamieszkane przez

mieszkańców, to za poziomy odzysku,

recyklingu, redukcję biodegradowalnych

odpowiada odbierający odpady (firma

wywozowa)

Page 49: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

Schemat przepływu odpadów komunalnych

49

Zgodnie z głównymi założeniami nowelizacji ustawy

o utrzymaniu czystości i porządku w gminach:

• zmieszane odpady komunalne,

• odpady zielone (z pielęgnacji terenów zielonych oraz

targowisk),

• pozostałości po sortowaniu odpadów komunalnych

przeznaczone do składowania

(z selektywnej zbiórki)

należy kierować do regionalnych instalacji do przetwarzania

odpadów komunalnych (tzw. RIPOK). Powyższe odpady powinny zostać zagospodarowane w regionie gospodarki

odpadami (z wyjątkiem kierowania ich do instalacji zastępczej wyznaczonej

w WPGO w sytuacji awaryjnej lub braku RIPOK).

Page 50: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

Pismo Sekretarza Stanu MRR z 15.12.2011 DIN-II-82105-15-PK/11

Prośba o uwzględnienie w aktualizowanych planach instalacji

do zagospodarowania odpadów planowanych do realizacji w ramach

projektów Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko

poprzez:

• nadanie im statusu instalacji regionalnych, a także tam, gdzie to

wskazane i możliwe – również statusu instalacji zastępczych

dla sąsiednich regionów, które takimi instalacjami nie

dysponują,

• określenie kształtu i wielkości regionów gospodarki odpadami w taki

sposób, aby odpowiadały one obszarom zaplanowanym

w ramach realizowanych projektów

Adam Zdziebło

Wojewódzki plan gospodarki odpadami

Page 51: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

Pismo Prezesa NFOŚiGW z 09.01.2012 NF/DZ-KAM/751/2012

Projekty realizowane w ramach Programu Operacyjnego

Infrastruktura i Środowisko muszą zachować trwałość przez okres 5 lat

od daty zakończenia realizacji. Zgodnie z założeniami należy zapewnić

strumień odpadów kierowanych do instalacji, efekt ekologiczny

i technologię wykorzystywaną w instalacji.

Ewentualne włączenie lub wyłączenie gmin z regionu (obszaru

realizacji projektu) winno być dokonane za obopólną zgodą i mieć

formę aneksu (dotyczy zarówno porozumień międzygminnych jak

i umowy o dofinansowanie). Działanie takie musi zostać zaaprobowane

przez Instytucję Wdrażającą i Instytucję Pośredniczącą.

Jeżeli beneficjent nie wyraża zgody na dokonanie tego typu

modyfikacji, a zmiany powodowałyby naruszenie ww. warunków

(zapewnienie strumienia odpadów, osiągnięcia efektu ekologicznego)

zmiany takie nie powinny być akceptowane w aktualizacji WPGO.

Z-ca Prezesa Zarządu Małgorzata Skucha

51

Wojewódzki plan gospodarki odpadami

Page 52: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

Składowanie odpadów powstających w procesie

mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych

odpadów komunalnych oraz pozostałości z sortowania

odpadów komunalnych o pojemności pozwalającej na

przyjmowanie przez okres nie krótszy niż 15 lat odpadów

w ilości nie mniejszej niż powstająca w instalacji do

mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych

odpadów komunalnych.

Spełnienie BAT:

- rozporządzenie o projektowaniu, budowie, rekultywacji

składowisk

- rozporządzenie o kryteriach i procedurach przyjęcia

- rozporządzenie o monitoringu składowisk

- rozporządzenie o nieselektywnym składowaniu

- ustawa o odpadach52

RIPOK - SKŁADOWISKO

Page 53: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

Zgodnie z zapisami rozporządzenia MG składowanie

odpadów komunalnych (grupa 20) jak również wybranych

odpadów z grupy 19, jest możliwe po spełnieniu wymagań

określonych w załączniku 3 (4), a od dnia 1 stycznia 2016 r.

dodatkowych wymagań określonych w z załączniku 4 (4a).

Kryteria dopuszczania odpadów o kodach 19 08 05, 19 08 12, 19 08 14, 19 12 12

oraz z grupy 20 do składowania na składowisku odpadów innych niż

niebezpieczne i obojętne

Parametr Wartość graniczna

Ogólny węgiel organiczny (TOC) 5% suchej masy

Strata przy prażeniu (LOI) 8% suchej masy

Ciepło spalania maksimum 6 MJ/kg suchej masy

Załącznik nr 4

Page 54: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

Wymagania stawiane w załączniku 4 (4a) po

rozporządzenia mogą być spełnione jedynie po

termicznym przekształceniu odpadów.

Oznacza to, że po 1.01.2016 r. składowanie

określonego strumienia odpadów będzie

niemożliwe.01.01.

2013 (6) r.

Page 55: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

55

fot. proGEO

Składowiska odpadów

- zakaz deponowania frakcji „kalorycznej”

- zakaz deponowania odpadów zmieszanych

- zmiana terminu zamykania składowiska

- monitoring składowisk (wydłużenie terminu, rozszerzenie

zakresu)

- dyrektywa o instalacjach przemysłowych

- wymagania BAT dla funkcjonujących składowisk

foto proGEO

?? ?

Page 56: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

Bardzo istotne jest również rozporządzenie Ministra

Środowiska z dnia 11 września 2012 r. w sprawie

mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych

odpadów komunalnych (Dz.U. 2012 nr 0 poz. 1052).

odpady wytwarzane w procesie mechanicznego

przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych mają

być kierowane zgodnie z hierarchią postępowania

z odpadami do odzysku albo do unieszkodliwiania,

jednakże powstająca w procesie frakcja ulegająca

biodegradacji o wielkości co najmniej 0-80 mm oznaczona

kodem 19 12 12, musi być poddana procesom

biologicznego przetwarzania),

Page 57: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

Nadchodzące zmiany

57

w gminach:

• strumień odpadów zmieszanych do MBP (ZT) - nie na

składowiska

• zamykanie i rekultywacja składowisk gminnych

• rozwijanie systemu selektywnej zbiórki odpadów

• wybudowanie punktu selektywnej zbiórki odpadów

komunalnych

w gminach/regionach:

• wybudowanie sieci stacji przeładunkowych

• budowa i eksploatacja sortowni odpadów z selektywnej

zbiórki

• budowa i eksploatacja kompostowni dla bioodpadów

z selektywnej zbiórki

Page 58: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

Nadchodzące zmiany c.d.

58

w RIPOK:

• rozbudowa i modernizacja ZZO - wykorzystywanie

efektywnych i nowoczesnych technologii, w tym

odnawialnych źródeł energii (zakaz wytwarzania

frakcji 19 12 09)

Page 59: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,
Page 60: Sytuacja w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w ...rceeplock.nazwa.pl/blizejsmieci/files/konferencja... · 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości,

DZIĘKUJĘ PAŃSTWU ZA UWAGĘ

[email protected]

tel./fax 42 631 37 78