Odpady komunalne – obowiązki gmin, właścicieli ......Odpady komunalne obowiązki gmin,...

Odpady komunalne – obowiązki gmin, właścicieli nieruchomości

i firm wywozowych

eBookiOCHRONA ŚRODOWISKA

PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKAWYJĄTKOWE EBOOKI ZA DARMO DLA CIEBIE

Jeśli:P jesteś specjalistą ds. ochrony środowiska lub specjalistą

ds. gospodarowania odpadami

P osobą oddelegowaną do spraw związanych z ochroną środowiska

P właścicielem firmy

KLIKNIJi pobierz bezpłatnie e-poradniki!

Redaktor prowadząca: Anna Kolasa

Menedżer produktu: Mariusz Miętusiewicz

Kierownik grupy wydawniczej: Julita Lewandowska-Tomasiuk

Koordynator produkcji: Mariusz Jezierski

Skład: Raster studio

Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.03-918 Warszawa, ul. Łotewska 9aTel. 22 518 29 29, faks 22 617 60 10e-mail: [email protected]: 526-19-92-256

Numer KRS: 0000098264 – Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy,Sąd Gospodarczy XIII Wydział Gospodarczy RejestrowyWysokość kapitału zakładowego: 200.000 zł

Publikacja „Odpady” chroniona jest prawem autorskim. Przedruk materiałów opublikowanych w publikacji ,,Odpady” – bez zgody wydawcy – jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło.Niniejsza publikacja została przygotowana z zachowaniem najwyższej staranności i wykorzystaniem wysokich kwalifikacji, wiedzy i doświadczenia autorów oraz konsultantów. Zaproponowane w publikacji ,,Odpady” wskazówki, porady i interpre-tacje dotyczą sytuacji typowych. Ich zastosowanie w konkretnym przypadku może wymagać dodatkowych, pogłębionych konsultacji. Publikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako oficjalne stanowisko organów i urzędów państwowych.W związku z tym redakcja nie może ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w publikacji ,,Odpady” wskazówek, przykładów, informacji itp. do konkretnych przypadków.

4

Odpady komunalne – obowiązki gminObowiązkiem gmin, w ramach utrzymania czystości i porządku na terenie gminy, jest zorganizowanie odbioru śmieci i prawidłowe ich zagospodarowanie. Co konkretnie kryje się pod tymi zagadnieniami?

Gminy muszą przede wszystkim: » zapewnić warunki do prowadzenia prac w zakresie utrzymywania czystości na terenie gminy lub powołać jednostki orga-

nizacyjne odpowiedzialne za wykonanie tych zadań; » wybudować, zachować i wykorzystać własne lub dzielone z innymi gminami:

− regionalne instalacje służące do przerabiania odpadów komunalnych,− stacje zlewne, w sytuacji gdy nie jest możliwe podłączenie wszystkich nieruchomości do sieci kanalizacyjnej bądź też

gdy generuje to zbyt duże koszty,− instalacje i maszyny przeznaczone do gromadzenia, transportu oraz zlikwidowania zwłok zwierzęcych,− toalety publiczne;

» zarządzać odpadami komunalnymi wszystkich nieruchomości na terenie gminy; » nadzorować gospodarkę odpadową na terenie gminy; » opracować system selektywnej zbiórki odpadów komunalnych obejmującej następujące typy odpadów: papier, metal,

tworzywa sztuczne, szkło, odpady biodegradowalne; » utworzyć punkty selektywnego zbierania śmieci; » osiągać określone poziomy recyklingu; » przeciwdziałać zanieczyszczaniu ulic, placów oraz obszarów otwartych; » dbać o czystość w obrębie przystanków komunikacyjnych na terenie gminy; » prowadzić działania edukacyjne i informacyjne dotyczące właściwego gospodarowania odpadami komunalnymi; » co roku analizować stan systemu utrzymania czystości i porządku w gminie; » składać sprawozdania dotyczące realizacji obowiązków związanych z gospodarowaniem odpadami komunalnymi.

Zaniedbanie tych obowiązków może wpędzić w niepotrzebne koszty, jakimi są kary pieniężne nakładane przez wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska (patrz str. 5).

Czy wprowadzanie selektywnej zbiórki odpadów jest przymusowe? Gmina nie może sama zadecydować o tym, czy odpady na jej terenie mają być zbierane selektywnie, czy nie. Selektywne zbieranie odpadów jest przymusowe i mówi o tym art. 3 ust. 2 pkt 5 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Czy za zignorowanie tego obowiązku są przewidziane jakieś konsekwencje?

Zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt 5 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach gmina musi zorganizować selektywną zbiórkę co najmniej takich odpadów, jak: » papier, » metal, » tworzywa sztuczne, » szkło i opakowania wielomateriałowe, » odpady komunalne ulegające biodegradacji, w tym odpady opakowaniowe ulegające biodegradacji.

Ustawa nie przewiduje bezpośrednich kar za zignorowanie obowiązku selektywnego zbierania odpadów. Zadaniem selek-tywnej zbiórki jest wspieranie, jak również umożliwienie osiągania wymaganych poziomów recyklingu przez gminy oraz ograniczenie masy odpadów przekazywanych do składowania. I za niewywiązanie się z obowiązku osiągnięcia tych pozio-mów recyklingu są już przewidziane kary (patrz: przykład).

5

Odpady komunalne – obowiązki gmin, właścicieli nieruchomości i firm wywozowych

Ponadto, nawet jeśli gmina osiągnie wymagane poziomy recyklingu, to i tak nie może zrezygnować z selektywnego zbiera-nia odpadów. Jeśli to zrobi, postępowanie przeciwko niej będzie wyglądało podobnie jak w przypadku niezorganizowania PSZOK (o czym piszemy dalej).

Co grozi za brak PSZOK?W ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach nie przewidziano żadnej kary administracyjnej dla samorządu (rady gminy) za brak organizacji punktu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych (PSZOK). Z tego też powodu prze-pisów dotyczących odpowiedzialności za takie zaniechania trzeba szukać w ustawie o samorządzie gminnym oraz aktach wydanych na jej podstawie. Ustawa o utrzymaniu porządku i czystości określa jedynie sposób świadczenia usług przez punkt selektywnej zbiórki odpadów, co nie jest tożsame z utworzeniem takiego punktu. Nie ma jednak możliwości, aby gmina ukryła brak PSZOK (ponieważ np. wyznaczyła inne miejsce, do którego właściciele mogą oddać niektóre rodzaje odpadów), w sprawozdaniu do mar-szałka województwa gmina musi bowiem przedstawić informację o działających na jej terenie punktach selektywnego zbierania odpadów komunalnych, masie odpadów w nich zebranych oraz o sposobie ich zagospodarowania, wraz ze wskazaniem instalacji, do których zostały przekazane zebrane odpady komunalne. Jeśli jednak gmina, zgodnie z prawdą, napisze w sprawozdaniu, że takiego punktu nie utworzyła, to nie może zostać ukarana, ponieważ ustawa o utrzymaniu czystości i porządku nie przewiduje kary za brak punktu w gminie.

Skarga na bezczynnośćJeśli jednak gmina przez dłuższy czas nie utworzy PSZOK, wówczas każdy z mieszkańców może ją wezwać do zaniecha-nia naruszeń, a jeśli takie wezwanie nie poskutkuje – mieszkańcy mogą złożyć skargę na bezczynność organu (czyli w tym przypadku gminy) do sądu administracyjnego.Jeśli wójt (lub osoba pełniąca jego funkcję) będzie nagminnie ignorował obowiązek utworzenia PSZOK ustawy, Sejm na wniosek Prezesa Rady Ministrów może go odwołać ze stanowiska.

PRZYKŁAD

W 2016 roku Gmina X nie osiągnęła poziomów recyklingu dla następujących odpadów: • Papier, metal, tworzywa sztuczne, szkło: gmina osiągnęła 14% z 28 000 Mg, a wymagane jest 18%. Brakuje 4%.• Inne niż niebezpieczne odpady budowlane i rozbiórkowe: gmina osiągnęła 31% z 14 000 Mg, a wymagane jest 42%. Brakuje

11%.

Obliczenia:Papier, metal, tworzywa sztuczne, szkło: 4% × 28 000 Mg = 11 200 Mg.Inne niż niebezpieczne odpady budowlane i rozbiórkowe: 11% 4000 Mg = 1540 Mg.

Wysokość kary: Papier, metal, tworzywa sztuczne, szkło: 11 200 Mg × 200 zł = = 2.240.000 zł.Inne niż niebezpieczne odpady budowlane i rozbiórkowe: 1520 Mg 200 zł = = 308.000 zł.Łącznie Gmina X musi zapłacić karę w wysokości 2.240.000 zł za nieosiągnięcie poziomów recyklingu w 2016 roku.

Kto ustala zasady selektywnej zbiórki odpadów komunalnych?Jedynym kompetentnym organem, który może ustalić zasady selektywnego zbierania odpadów (a także następnie ustalić, czy wymóg został przez gminę spełniony), jest Minister Środowiska. Rada gminy nie ma takiego prawa. Jeśli je naruszy, podjęta przez nią uchwała będzie unieważniona.

Tak też się stało w jednej z gmin, która zapisała w uchwale w sprawie określenia metody ustalania opłat za gospodaro-wanie odpadami komunalnymi, jak należy rozumieć zbieranie w sposób selektywny odpadów na danej posesji. Regio-nalna izba obrachunkowa (RIO) stwierdziła nieważność tych postanowień, ponieważ w ustawie o utrzymaniu czystości w gminie nie przewidziano dla rady gminy kompetencji do regulowania sposobu selektywnego zbierania odpadów. Zostały więc naruszone art. 4a i art. 5 ust. 1 pkt 3 ustawy z 28 listopada 2014 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czy-stości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw.

6


PSZOK może odmówić przyjęcia odpadów komunalnych Jeśli rada gminy ograniczy (a ma do tego prawo) ilość odpadów, które można oddać do PSZOK, tenże PSZOK odmówi ich przyjęcia. Jakich odpadów to dotyczy i jak ustalić, że limit ten został przekroczony?

Limity odpadów, które mogą być przyjęte przez PSZOK, są określone wagowo (czyli rada gminy może ustalić, że rocznie PSZOK nie może przyjąć w ramach opłaty za gospodarowanie odpadami więcej niż np. 100 kg na mieszkańca). Ograniczenia dotyczą tylko niektórych rodzajów odpadów: » odpadów zielonych, » zużytych opon, » odpadów wielkogabarytowych oraz odpadów budowlanych i rozbiórkowych stanowiących odpady komunalne

– zarówno odbieranych od mieszkańców, jak i przyjmowanych przez PSZOK. Pozostałe odpady muszą być odbierane bez ograniczeń.

PRZYKŁAD

Przekroczony limitFirma Od-Kom przywozi do PSZOK odpady zebrane od mieszkańców nieruchomości na ul. Wiśniowej 2. Za każdym razem pra-cownik PSZOK skrupulatnie spisuje dane dostawcy, rodzaj i wagę odpadów. Któregoś razu PSZOK odmówił przyjęcia od tej firmy odpadów o kodzie 16 01 03 – zużyte opony. Okazało się, że firma Od-Kom przywiozła już ponad 200 kg odpadów o tym kodzie, a gmina zezwoliła na odebranie w ramach opłaty śmieciowej tylko 200 kg. Za każdy kolejny kilogram odpadów o tym kodzie nale-ży zapłacić (stawka ustalona przez PSZOK i gminę). Opłatę musi wnieść firma, która oddaje ten odpad do PSZOK (obciąży tą kwotą gminę, a w konsekwencji jej mieszkańców).

A zatem PSZOK za każdym razem, kiedy przyjmuje od dostawcy odpady komunalne, powinien je zważyć i zare-jestrować w systemie wagowym, uwzględniając m.in. dane dostawcy, datę przyjęcia odpadu, rodzaj, kod i wagę odpadu.

W PSZOK przyjmowane są następujące rodzaje odpadów selektywnie gromadzonych, pochodzące z gospodarstw domo-wych, m.in.: papier i tektura, tworzywa sztuczne, drewno, metale, opakowania wielomateriałowe, szkło, gruz ceglany, baterie i akumulatory, zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne, odpady zielone.

PSZOK nie może przyjmować:• odpadów zawierających azbest,• papy,• szyb i części samochodowych,• szkła zbrojonego i hartowanego,• odpadów nieoznaczonych, bez możliwości wiarygodnej identyfikacji (brak etykiet),• odpadów w opakowaniach cieknących,• odpadów, których skład i ilość nie wskazują, że zostały wytworzone w gospodarstwie domowym.

Jeśli limit odpadów zostanie przekroczony, PSZOK przyjmie więcej odpadów, ale już za dodatkową opłatą.

Kary dla gmin za zignorowanie lub niepoprawne wypełnienie obowiązkówGmina może dostać nawet 50.000 zł kary za złamanie przepisów dotyczących utrzymania czystości i porządku na jej terenie. W poniższej tabeli wymieniamy, za co konkretnie i karą w jakiej wysokości może być obarczona.

7


Rodzaj naruszenia Wysokość karyNieterminowe dostarczenie sprawozdania dotyczącego go-spodarowania odpadami komunalnymi

100 zł za każdy dzień spóźnienia (kara naliczana maks. do 365 dni)

Dostarczenie niesumiennego i niedbałego sprawozdania doty-czącego gospodarowania odpadami komunalnymi

Od 200 do 500 zł, jeśli sprawozdanie zostanie uzupełnione lub poprawione w ciągu 14 dni od dnia doręczenia wezwania.Od 500 do 5.000 zł, jeśli sprawozdanie nie zostanie uzupełnio-ne lub poprawione w ciągu 14 dni

Nieosiągnięcie poziomów recyklingu, przygotowania do po-nownego użycia i odzysku, jak również ograniczenia składowa-nia biodegradowalnych śmieci

Wysokość kary oblicza się wg iloczynu stawki opłaty za składo-wanie zmieszanych odpadów komunalnych oraz ich brakują-cej masy [Mg] (na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska z 29 maja 2012 r. w sprawie poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami)

Nieprzygotowanie przetargu na odbieranie odpadów komu-nalnych od właścicieli nieruchomości

Od 10.000 do 50.000 zł

Przy określaniu wysokości kary wojewódzki inspektor ochrony środowiska (WIOŚ) uwzględnia szkodliwość czynu, poziom naruszenia prawa oraz dotychczas realizowaną działalność gminy.

UWAGA

Gmina musi uiścić karę pieniężną w ciągu 30 dni od uprawomocnienia się decyzji o jej nałożeniu.

Administracyjne kary pieniężne trzeba przekazać bezpośrednio na konto wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska, który z kolei przeznaczy je na inwestycje związane z gospodarką odpadową. Istnieje możliwość wstrzymania egzekucji kary pieniężnej wymierzonej gminom na wniosek wójta, burmistrza bądź prezydenta. Zawieszenie zapłaty daje gminom szansę naprawienia błędów i zlikwidowania przyczyn nałożenia kary. Takie zawieszenie może trwać maks. pięć lat. Jeżeli naruszenia zostaną naprawione, WIOŚ może umorzyć karę w drodze decyzji administracyjnej. Jeśli nie zostanie usunięte naruszenie, kara pieniężna pozostaje w mocy.

Jeżeli natomiast gmina uważa, że została ukarana niesłusznie, może się odwołać, podając odpowiednie argumenty do woje-wódzkiego sądu administracyjnego.

Zakup i czyszczenie pojemników na śmieci Właściciel nieruchomości może sam zakupić pojemniki i utrzymywać je w należytym stanie samodzielnie, zlecić tę usługę na wolnym rynku albo skorzystać z płatnej usługi gminy.

Pojemniki muszą spełniać wymogi określone w regulaminie, dotyczące m.in. ich rodzaju, minimalnej pojemności, warunków rozmieszczenia. Ponadto należy utrzymywać je w odpowiednim stanie sanitarnym – określa to także regulamin.

W przepisach, które dotyczą kwestii utrzymania pojemników na śmieci we właściwym stanie sanitarnym, nie ma jednak precyzyjnych i spójnych dla wszystkich gmin w Polsce reguł i sposobów czyszczenia i dezynfekcji pojemników na odpady. W praktyce wygląda to bardzo różnie.

Jeżeli właścicielem kubłów na odpady komunalne jest gmina, to z reguły ona powinna zadbać o to, by pojem-niki na śmieci były wyczyszczone. Bardzo często opłata za odbiór śmieci zawiera również należność za te działa-nia. Często utrzymanie pojemników na odpady w odpowiednim stanie sanitarnym stanowi powinność właścicieli posesji bądź zarządców wspólnot mieszkaniowych, szczególnie gdy omawiane kontenery są ich własnością, a nie gminy.

Do czyszczenia i dezynfekowania pojemników może być również zobligowana firma, z którą podpisana jest umowa w zakresie wywozu śmieci w gminie. Jednak taki obowiązek powinien być nałożony na firmę już w dokumentacji przetargowej. Dzięki takim zapisom gmina może legalnie egzekwować czyszczenie kubłów przez przedsiębiorstwo gospodarujące odpadami.

8


Gmina nie może jednak narzucić (ani firmie wywozowej, ani właścicielom nieruchomości) częstotliwości wykonywania procesu dezynfekcji. Taki zapis w regulaminie utrzymania czystości na terenie miasta stanowi wykroczenie poza delegację ustawową (wyrok WSA w Łodzi).

UWAGA

Przez właścicieli nieruchomości należy rozumieć nie tylko podmioty posiadające na własność nieruchomości, lecz również podmioty będące współwłaścicielami, użytkownikami wieczystymi, jednostkami organizacyjnymi oraz osobami zarządzającymi nieruchomościami bądź je użytkującymi, jak również inne podmioty, które władają nieruchomościami, w tym np. dzierżawców i najemców.

Umowy na odbiór odpadówJeżeli gmina objęła daną nieruchomość systemem odbioru odpadów komunalnych, właściciel nie musi podpisywać z firmą wywozową umowy na odbiór odpadów. Jeśli jednak nieruchomość została wykluczona z systemu, sytuacja wygląda inaczej. Z kim nawiązać taką współpracę?

Jeśli nieruchomość pozostaje poza gminnym systemem odbioru, należy zawrzeć we własnym zakresie umowę na odbiór odpadów komunalnych z wybranym przez siebie podmiotem.

Wyboru tego można dokonać spośród gminnych jednostek organizacyjnych świadczących usługi w zakresie odbioru odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości oraz wśród przedsiębiorców odbierających odpady komu-nalne od właścicieli nieruchomości, wpisanych do rejestru działalności regulowanej w zakresie odbierania odpadów komunalnych.

Zgodnie z ustawą o utrzymaniu porządku i czystości trzeba udokumentować spełnienie omawianego obowiązku. Odbywa się to poprzez okazanie zawartych umów i dowodów uiszczenia opłat za objęte tymi umowami usługi odbioru odpadów komunalnych. Rada gminy może dokonać zmiany tych wymogów poprzez ustanowienie dodat-kowego sposobu udokumentowania spełnienia przez właściciela nieruchomości obowiązku w zakresie zgodnego z prawem pozbywania się z nieruchomości odpadów komunalnych.

UWAGA

Do nieruchomości niezamieszkałych, na których powstają odpady komunalne, zalicza się m.in. obiekty publiczne, takie jak: szkoły, przedszkola, urzędy, biblioteki, obiekty produkcji, usług i handlu, warsztaty, biura, sklepy, hotele, pensjonaty oraz domy letnisko-we, ogródki działkowe.

Deklaracja śmieciowa i uiszczanie opłaty za odbiór odpadów komunalnych Właściciel nieruchomości musi przekazać wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta deklarację o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Deklaracja zawiera dane niezbędne do określenia wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz wyso-kości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Rada gminy określając wzór deklaracji, może wymagać podania takich danych, jak: » imię i nazwisko lub nazwa właściciela nieruchomości oraz adres miejsca zamieszkania lub siedziby, » adres nieruchomości, » dane stanowiące podstawę zwolnienia z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, » numer telefonu właściciela nieruchomości, » adres poczty elektronicznej właściciela nieruchomości, » inne informacje niezbędne do wystawienia tytułu wykonawczego.

9


Wnoszenie opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi jest obowiązkiem każdego właściciela nieruchomości. O tym, że trzeba uiszczać opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi, decyduje fakt, iż ktoś zamieszkuje w określonej nie-ruchomości (albo jeśli nie zamieszkuje, ale wytwarza na jej terenie odpady komunalne, np. przedsiębiorstwo). Obowiązuje zatem tzw. zasada zanieczyszczający płaci. Opłatę śmieciową trzeba uiścić po upływie 14 dni od rozpoczęcia takich aktyw-ności (czyli od momentu zamieszkania w nieruchomości lub od rozpoczęcia działalności, w wyniku której wytwarzane są też odpady komunalne).

Wysokość opłat za odbiór odpadów komunalnych poza zorganizowanym przez gminę systemem odbioru odpadów komunal-nych, a także terminy i częstotliwość ich uiszczania określa umowa zawarta między właścicielem nieruchomości a podmio-tem świadczącym tę usługę. Stawki zastosowane przy ustalaniu opłaty (ceny) nie mogą przekraczać maksymalnych stawek określonych uchwałą rady gminy z art. 6 ust. 2 (utrzymanie czystości i porządku).

Więcej o opłacie za gospodarowanie odpadami komunalnymi piszemy na str. 12.

Jeden lokal i kilku wytwórców odpadów – jak to rozwiązać formalnie Jeżeli dwa (lub więcej) podmioty wytwarzające odpady korzystają ze wspólnego lokalu, można ustalić, że odpowiedzialność za wytworzone odpady przejmie tylko jeden z nich. Jak to wygląda w praktyce?

Dopuszczając takie rozwiązanie, ustawodawca wprowadził dwa warunki: » podmiot przejmujący odpowiedzialność za wytworzone odpady zapewni postępowanie z nimi w sposób zgodny z ustawą

o odpadach, » podmioty przekazujące odpowiedzialność za wytworzone odpady mają obowiązek zawarcia umowy z podmiotem przej-

mującym tę odpowiedzialność w formie pisemnej pod rygorem nieważności.

W ustawie o odpadach nie znajdziemy jednak definicji lokalu. Pojęcie to można jedynie odnieść do definicji zawartej w usta-wie o własności lokali, która posługuje się definicją „samodzielnego lokalu mieszkalnego”, którym jest „wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomoc-niczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych. Przepis ten stosuje się odpowiednio również do samodzielnych lokali wykorzystywanych zgodnie z przeznaczeniem na cele inne niż mieszkalne”.

Reasumując, jeżeli w tym samym miejscu prowadzi działalność kilka podmiotów (wynajmują te same pomieszczenia lub pomieszczenia w tym samym budynku, od tego samego wynajmującego), można przekazać odpowiedzialność za wytworzone odpady na rzecz jednego z nich lub na rzecz wynajmującego lokal, pod warunkiem spełnienia ww. wymagań. Wówczas przedsiębiorcy muszą zawrzeć umowę, w której wskażą pod-miot przejmujący odpowiedzialność za wytworzone przez nich odpady i kto będzie odpowiadał za ich przekazanie uprawnionemu odbiorcy.

Uprawnienia i obowiązki firmy, która odbiera odpady komunalne Odbieranie odpadów komunalnych stanowi działalność regulowaną, a więc by ją wykonywać, trzeba spełnić szczególne warunki i uzyskać wpis do rejestru. Ale to nie wszystko. Co jeszcze należy do obowiązków takiej firmy?

Zgodnie z przepisami ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach firma, która odbiera odpady komunalne od właścicieli, musi: » uzyskać wpis do rejestru działalności regulowanej w zakresie odbierania odpadów komunalnych, » mieć wyposażenie (w odpowiednim stanie technicznym) umożliwiające odbieranie odpadów komunalnych od właści-

cieli nieruchomości, » utrzymać w odpowiednim stanie sanitarnym pojazdy i urządzenia do odbierania odpadów komunalnych od właścicieli

nieruchomości, » spełniać wymagania techniczne dotyczące wyposażenia pojazdów do odbierania odpadów komunalnych od właścicieli

nieruchomości, » zapewnić odpowiednie usytuowanie i wyposażenie bazy magazynowo-transportowej.

10


Ponadto te podmioty, które świadczą usługę odbioru odpadów komunalnych, ale nie działają na podstawie zawartej z gminą umowy na odbiór odpadów komunalnych (lub umowy na odbiór i zagospodarowanie tych odpadów) – w następstwie prze-targu lub w trybie zamówienia z wolnej ręki są zobligowane do: » osiągnięcia w danym roku kalendarzowym w odniesieniu do masy odebranych przez siebie odpadów komunalnych wyma-

ganych prawem poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami, » ograniczenia w danym roku kalendarzowym masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, przekazywanych

do składowania do określonych prawem poziomów, » przekazywania rachunków właścicielowi nieruchomości, od których odbierają odpady komunalne, i wyszczególnienia

w nich kosztów odbierania i zagospodarowania odpadów komunalnych.

Wpis do działalności regulowanej Wpis dotyczyć musi rejestru powadzonego w gminie, na terenie której przedsiębiorca zamierza odbierać odpady komu-nalne od właściciela nieruchomości. Wpis dokonywany jest na wniosek przedsiębiorcy, wyłącznie na podstawie złożonych przez niego oświadczeń. Wymóg uzyskania wpisu do rejestru nie dotyczy gminnych jednostek organizacyjnych (jednostek budżetowych, gminnych zakładów budżetowych). Jednostki te muszą natomiast spełniać wymagania stawiane podmiotom odbierającym odpady komunalne od właściciela nieruchomości.

Baza magazynowo-transportowaBaza magazynowo-transportowa musi być usytuowana na terenie, do którego przedsiębiorca posiada tytuł prawny. Teren bazy trzeba zabezpieczyć tak, by uniemożliwić wstęp osobom nieupoważnionym. Znajdujące się na tym terenie miejsca przeznaczone do parkowania pojazdów muszą być zabezpieczone przed emisją zanieczyszczeń do gruntu, a miejsca maga-zynowania selektywnie zebranych odpadów komunalnych muszą być zabezpieczone przed emisją zanieczyszczeń do gruntu i przed działaniem czynników atmosferycznych.

Na terenie bazy muszą znajdować się urządzenia lub systemy zapewniające zagospodarowanie wód opadowych i ścieków przemysłowych, pochodzących z terenu bazy zgodnie z wymaganiami określonymi przepisami ustawy z 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne.

UWAGA

Baza magazynowo-transportowa musi być usytuowana w gminie, z obszaru której podmiot odbiera odpady komunalne, lub w odległości nie większej niż 60 km od granicy tej gminy.

Pojazdy do odbioru śmieci Każdy odbierający odpady komunalne musi także posiadać co najmniej po dwa pojazdy przystosowane do odbierania zmie-szanych odpadów komunalnych i selektywnie zebranych odpadów komunalnych oraz jeden pojazd do odbierania odpadów bez funkcji kompaktującej.

Pojazdy te trzeba:1) trwale i czytelnie oznakować, w widocznym miejscu (nazwą firmy oraz danymi adresowymi i numerem telefonu podmio-

tu odbierającego odpady komunalne);2) zabezpieczyć przed niekontrolowanym wydostawaniem się na zewnątrz odpadów, podczas przeładunku, a także trans-

portu;3) myć i dezynfekować tak często, aby zapewnić im właściwy stan sanitarny (nie rzadziej niż raz na miesiąc, a w okresie

letnim nie rzadziej niż raz na 2 tygodnie). Wykonywanie tych czynności musi być udokumentowane;4) opróżniać z odpadów na koniec każdego dnia roboczego;5) parkować wyłącznie na terenie bazy magazynowo-transportowej;6) wyposażyć w konstrukcję zabezpieczającą przed rozwiewaniem i rozpylaniem przewożonych odpadów oraz minimali-

zującą oddziaływanie czynników atmosferycznych na odpady;7) wyposażyć w umożliwiający weryfikację danych system:

– monitoringu bazującego na systemie pozycjonowania satelitarnego, pozwalający na zapisywanie, przechowywanie i odczytywanie danych o położeniu pojazdu i miejscach postojów,

– czujników zapisujących dane o miejscach wyładunku odpadów;8) wyposażyć w narzędzia lub urządzenia umożliwiające sprzątanie terenu po opróżnieniu pojemników; pojazdy te mogą

być ponadto wyposażone w urządzenie do ważenia odpadów komunalnych.

11


Przedsiębiorca wpisany do rejestru obowiązany jest przechowywać wszystkie dokumenty niezbędne do wykazania spełnie-nia przez niego tych warunków. Ich wypełnienie podlega kontroli, w tym kontroli prowadzącego rejestr wójta (burmistrza, prezydenta miasta), który może wezwać przedsiębiorcę do usunięcia w wyznaczonym terminie stwierdzonych w ramach kontroli uchybień (art. 69–70 ustawy o swobodzie działalności).

Kto może decydować, ile odpadów ma trafić do RIPOK? W wyjątkowych sytuacjach firma, która odbiera zmieszane odpady komunalne od mieszkańców nieruchomości, może przekazać je do instalacji zastępczej (a nie do RIPOK). Jednak czy przedsiębiorca może sam decydować, kiedy następuje wyjątkowa sytuacja? Sprawdźmy, jakie jest zdanie NSA.

Burmistrz ukarał firmę, która zajmuje się odbieraniem i utylizacją odpadów, za to, że nie przekazała wszystkich zmiesza-nych odpadów komunalnych do regionalnej instalacji przetwarzania odpadów komunalnych (RIPOK), tylko dostarczyła je do własnej instalacji przetwarzania, traktując ją jako instalację zastępczą. Kara wynosiła 500 zł.

UWAGA

Zgodnie z art. 9x ust. 1 pkt 3 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach przedsiębiorca odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, który nie przekazuje odebranych od właścicieli nieruchomości zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania do regionalnej insta-lacji do przetwarzania odpadów komunalnych – podlega karze pieniężnej w wysokości od 500 zł do 2.000 zł za pierwszy ujawnio-ny przypadek.

Sprawa trafiła do sądu Firma nie zgadzała się z tą decyzją i wniosła sprawę do sądu. W skardze kasacyjnej powołała się na treść art. 38 ust. 2 pkt 2 ustawy o odpadach, który mówi o „innych przyczynach”, uzasadniających skierowanie zmieszanych odpadów komunalnych do instalacji innej niż RIPOK.

Przywołany przepis dopuszcza taką możliwość, gdy RIPOK uległa awarii lub nie może przyjmować odpadów z innych przy-czyn oraz do czasu uruchomienia regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych. Jako tę inną przyczynę firma podała brak możliwości zawarcia umowy przez przedsiębiorcę odbierającego śmieci od właścicieli nieruchomości (czyli przez siebie) z regionalną instalacją przetwarzania odpadów komunalnych. Umowa taka nie ma charakteru adhezyj-nego, co oznacza, że przedsiębiorca odbierający odpady komunalne nie musiał akceptować wszystkich postanowień kontraktu narzucanego mu przez RIPOK. Mógł negocjować.

Umowa adhezyjna – to rodzaj umowy, w której najważniejsze warunki określa jeden z kontrahentów (zazwyczaj ekonomicznie silniejszy). Drugi kontrahent może te warunki zaakceptować i przystąpić do umowy lub zrezygnować z jej zawarcia.

Firma uznała, że dostarczała zmieszane odpady komunalne do własnej instalacji przetwarzania odpadów komunalnych zgod-nie z prawem – ta instalacja pełniła funkcję instalacji zastępczej z innych przyczyn, o których mowa wyżej.

Argument nie przekonał NSANSA zakwestionował tę argumentację, ponieważ jego zdaniem taka interpretacja przepisów doprowadziłaby do tego, że każda firma odbierająca odpady komunalne przeciągałaby negocjacje w sprawie umowy w nieskończoność, tylko po to by zmieszanych odpadów komunalnych nie dostarczać do RIPOK (wskazując brak związania umową).

Kolejna kwestia dotyczyła kary za nieprzekazanie zmieszanych odpadów komunalnych do RIPOK. W ocenie firmy RIPOK nie była zdolna do przetworzenia wszystkich dostarczanych do niej odpadów i kara w wysokości 500 zł jest nieuzasadniona.

Ten argument NSA również zakwestionował, twierdząc, że firma, która odbiera odpady, nie może sama decydować o ilości odpadów, które RIPOK jest w stanie przerobić, i w konsekwencji ile zmieszanych odpadów trafia do regionalnej instalacji.

Podsumowując – NSA stwierdził, że brak umowy z RIPOK oraz subiektywna ocena przedsiębiorcy co do możliwości przerobowych regionalnej instalacji nie należą do ustawowych tzw. innych przyczyn, zwalniających firmę z dostarcza-

12


nia śmieci zmieszanych do RIPOK. Firma będzie musiała jednak zapłacić karę za nieprzekazanie wszystkich zebranych zmieszanych odpadów komunalnych do regionalnej instalacji przetwarzania odpadów komunalnych oraz nie wolno jej będzie samej decydować o ilości przekazywanych tam odpadów komunalnych.

UWAGA

Zgodnie z art. 9e ust. 1 pkt 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zmieszane odpady komunalne, odpady zielone oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania trzeba przekazać do regionalnej instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych.

Czy opłaty za gospodarowanie odpadami są opodatkowane?Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach nie precyzuje, czy opłata śmieciowa pobierana przez gminy jest opodatkowana. Pobór tych opłat odbywa się jednak w ramach czynności publicznoprawnych, a takie czynności są zwolnione z VAT.

VAT musi być odprowadzany od odpłatnej dostawy towarów oraz świadczenia usług na terenie całego kraju. Dostawa towa-rów oznacza przeniesienie prawa do gospodarowania towarami, a świadczenie usług oznacza każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów, na rzecz osoby fizycznej, prawnej bądź jednostki organizacyjnej bez osobowości prawnej.

Kto jest podatnikiem?A zatem do kategorii podatnika zalicza się tylko osoby prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej i osoby fizyczne, realizujące w sposób samodzielny działalność gospodarczą.

Podatnikami nie są natomiast organy władzy publicznej (wraz z obsługującymi je urzędami) w ramach wykonywanych zadań podlegających innym przepisom prawnym niż ustawa o VAT, do których zostały powołane. Utrzymanie czystości i porządku w gminach stanowi obligatoryjny obowiązek własny gmin, o charakterze publicznoprawnym, dlatego też opłaty z tytułu gospodarowania odpadami komunalnymi nie podlegają opodatkowaniu VAT.

Kiedy gmina zapłaci podatek?Gmina uznawana jest za podatnika tylko wtedy, gdy realizuje zadania o charakterze cywilnoprawnym, inne niż nałożone na nią ustawowo (tzw. zadania własne), ale nie dotyczy to czynności związanych z gospodarką odpadową. Opodatkowane będzie np. oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste, zbycie prawa do użytkowania wieczystego, najem i dzierżawa bądź odpłatne zbycie nieruchomości.

Przedawnienie obowiązku uiszczenia zaległej opłaty śmieciowejZgodnie z art. 70 Ordynacji podatkowej zobowiązanie podatkowe, w tym przypadku opłata za gospodarowanie odpadami, przedawnia się z upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął okres płatności tegoż podatku. W praktyce oznacza to, że przedawnienie zobowiązania za gospodarowanie odpadami, którego termin płatności mija w 2016 roku, przedawni się w 2020 roku.

Może się jednak zdarzyć, że przedawnienie albo nie rozpocznie się w ogóle (np. jeśli termin płatności został odroczony), albo to, które już się rozpoczęło, zostanie zawieszone. Będzie tak m.in. wtedy, gdy gmina rozpocznie egzekucję opłaty śmie-ciowej (oczywiście o wszczęciu egzekucji musi być poinformowany dłużnik). Wtedy bieg terminu przedawnienia zostanie wstrzymany i procedura jego liczenia zacznie się od nowa (licząc od dnia następującego po dniu, w którym użyto środka egzekucyjnego). Tym samym, w tym dniu zaczyna się bieg nowego 5-letniego okresu przedawnienia. Nie ma przy tym zna-czenia, ile czasu upłynęło do momentu przerwania przebiegu przedawnienia.

Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach nie przewiduje zastosowania przez wójta, burmistrza i zarządu związku komunalnego postępowania egzekucyjnego nieruchomości (dozwolone jest tylko upomnienie, wystawienie tytułu wykonaw-czego – gmina jako organ egzekucyjny i wierzyciel).

13


Czy startując w przetargu, można powoływać się na uprawnienia podwykonawcy?Nie ma przeszkód, aby część zadań w zakresie zagospodarowania odpadów wypełniał podwykonawca firmy wyłonionej w przetargu. Jednak firma, która startuje w przetargu, musi mieć własne dokumenty potwierdzające uprawnienia, nie może powoływać się na uprawnienia tych podwykonawców. Spójrzmy na poniższy przykład.

Firma (zamawiający) ogłosiła przetarg na odbiór transportu i zagospodarowanie odpadów gastronomicznych. Warun-kiem udziału w postępowaniu było posiadanie aktualnych zezwoleń na odbiór, zbieranie, transport i zagospodarowa-nie odpadów.

Jedną z ofert złożył wykonawca, który miał tylko zezwolenie na odbiór i transport, natomiast do unieszkodliwiania odpadów wskazał podwykonawcę.

W ramach procedury wezwania do uzupełnienia dokumentów wykonawca poinformował, że wskazał podwykonawcę, który będzie świadczył przedmiotową usługę, i dlatego wykazał jego zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie zagospo-darowania odpadów.

Zamawiający uznał jednak, że zgodnie z przepisami art. 26 ust. 2b ustawy Pzp wykonawca nie może polegać na uprawnieniach podmiotu trzeciego do prowadzenia określonej działalności gospodarczej wymagającej licencji, koncesji, zezwolenia lub wpisu do rejestru działalności regulowanej, dlatego też został wykluczony z postępowania przetargowego.

Zamawiający podkreślił, że warunek posiadania odpowiednich uprawnień dotyczył wykonawcy, a nie podwykonawcy, a dopuszczenie powierzenia realizacji wszystkich części zamówienia podwykonawcom, w specyfikacji istotnych warunków zamówienia nie uzależnia zakresu żądanych dokumentów od planowanego przez wykonawcę sposobu realizacji zamówienia.

Udział konsorcjum w przetargu – czy wszyscy członkowie muszą mieć wpis do rejestru Wpis do działalności regulowanej jest jednym z warunków uczestniczenia w przetargu. Czy można uznać, że skoro tylko jeden z konsorcjantów spełnia wymagania postawione w ofercie, to oznacza, że całe konsorcjum także?

Zgodnie z art. 23 ust. 1 ustawy Pzp wykonawcy mogą wspólnie ubiegać się o udzielenie zamówienia, tworząc tzw. konsorcjum. Ustawa Prawo zamówień publicznych nie reguluje kwestii spełniania przez konsorcjum warunków udziału w postępowaniu, wskazuje tylko, że przepisy dotyczące wykonawcy stosuje się odpowiednio do wykonaw-ców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia. Istotą konsorcjum jest sumowanie potencjałów, co w praktyce oznacza, że wykonawcy, którzy samodzielnie nie spełniają postawionych przez zamawiającego warunków udziału w postępowaniu, mogą wspólnie ubiegać się udzielenie zamówienia. W przypadku sumowania wiedzy i doświadczenia, potencjału technicznego i kadrowego oraz ekonomiczno-finansowego z reguły nie ma większych wątpliwości. W przypadku uprawnień do wykonywania konkretnej działalności nie jest to już takie oczywiste.

Z jednej strony funkcjonuje pogląd, że wskazana wyżej zasada sumowania potencjałów dotyczy wszystkich warunków udziału w postępowaniu, tj. włącznie z koncesją, licencjami, zezwoleniami itp., które są niezbędne do wykonywania okre-ślonej działalności lub czynności.

Zdaniem KIOW tym duchu wypowiedziała się Krajowa Izba Odwoławcza m.in. w wyroku z 5 kwietnia 2013 r. (sygn. akt KIO 668/13), twierdząc, że aby można było uznać, iż całe konsorcjum spełnia warunek, wystarczy, gdy tylko jeden z jego członków legi-tymuje się odpowiednimi uprawnieniami do wykonywania danej działalności. Inne podejście byłoby sprzeczne z istotą

14


konsorcjum, które z reguły zawiązywane jest właśnie w celu połączenia potencjałów dla wykazania spełniania warunków udziału w postępowaniu.

Drugi poglądZ drugiej strony można spotkać się z opinią, że każdy z uczestników konsorcjum powinien dysponować uprawnieniami wymaganymi dla realizacji zamówienia, a wynika to z obowiązku stosowania przepisów dotyczących wykonawcy odpo-wiednio do wykonawców wspólnie ubiegających się o uzyskanie zamówienia.

Pierwszy pogląd wydaje się bardziej uzasadniony, również dlatego, że podział ról w konsorcjum nie zawsze musi sprowadzać się jedynie do faktycznej – czynnej realizacji zamówienia przez obu członków konsorcjum. Często występują przypadki, gdy rola jednego z partnerów polega tylko na zarządzaniu finansami przedsięwzięcia, a niekoniecznie faktycznej jego realizacji. Wówczas stawianie wymogu, że wszyscy konsorcjanci muszą posiadać wszystkie uprawnienia, nie miałoby uzasadnienia.

Co na to Pzp?W świetle zapisów nowelizacji ustawy Pzp (art. 23 ust. 5) zamawiający ma uprawnienie, aby określić szczególny, obiek-tywnie uzasadniony, sposób spełniania przez konsorcjantów warunków udziału w postępowaniu. Co więcej – zamawiający, na mocy art. 23 ust. 6 ustawy Pzp, może dla tych wykonawców określić warunki realizacji zamówienia w inny sposób niż w przypadku pojedynczych wykonawców. Powyższe oba zastrzeżenia muszą jednak być uzasadnione charakterem zamó-wienia i proporcjonalne.

Jakie jest rozwiązanie?Jeżeli więc zamawiający w ogłoszeniu o zamówieniu lub w specyfikacji istotnych warunków zamówienia nie zastrzegł spo-sobu wykazywania spełniania warunków przez poszczególnych członków konsorcjum, wówczas wystarczy, że jeden z człon-ków konsorcjum udowodni, iż spełnia warunki niezbędne do realizacji zamówienia, a więc w tym przypadku posiada wpis do działalności regulowanej. Jeżeli jednak zamawiający skorzysta z uprawnienia, jakie daje mu nowy art. 23 ust. 5 i 6 ustawy Pzp, to będzie ono musiało być respektowane przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia, chyba że podejmą oni decyzję o skorzystaniu ze środków ochrony prawnej w tym właśnie zakresie.

Czy i kiedy gmina może pobrać opłatę za wydanie SIWZ? Czy gmina musi opublikować na swojej stronie internetowej specyfikację istotnych warunków zamówienia dotyczącą przetargu na odbiór odpadów komunalnych, czy raczej powinna udostępnić ją firmie, która startuje w przetargu (i czy może pobrać za to opłatę)? Artykuł 37 ust. 2 ustawy Pzp mówi o tym, że zamawiający może udostępnić SIWZ na stronie WWW, z kolei art. 42 ust. 1 ustawy Pzp stanowi, iż siwz udostępnia się na stronie WWW, a na wniosek wykonawcy przekazuje wykonawcom.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami gmina (zamawiający) musi udostępnić specyfikację istotnych warunków zamó-wienia na swojej stronie internetowej, jeśli prowadzi postępowanie w trybie przetargu nieograniczonego oraz ogra-niczonego.

Firma, która startuje w przetargu na odbiór odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości (wykonawca), może więc bez problemu zapoznać się z SIWZ umieszczoną na stronie gminy nieodpłatnie – może ją sobie też pobrać i wydrukować.

Zgodnie z postanowieniami nowelizacji ustawy Pzp (ustawa z 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy Prawo zamówień pub-licznych oraz niektórych innych ustaw) główne zasady udostępniania SIWZ zostały zawarte w nowelizowanym art. 37 i wskazują, że:1) zamawiający w postępowaniu prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego albo przetargu ograniczonego musi

udostępnić, a w postępowaniu prowadzonym w innym trybie może udostępnić, specyfikację istotnych warunków zamó-wienia na stronie internetowej od dnia publikacji/zamieszczenia ogłoszenia o zamówieniu (w zależności od wartości zamówienia);

2) w przypadku trybu: » negocjacji z ogłoszeniem, » dialogu konkurencyjnego, » partnerstwa innowacyjnego

15


zobowiązany jest natomiast udostępnić na stronie internetowej informacje i wymagania dotyczące prowadzonego postępowania, w tym informacje w zakresie określenia przedmiotu zamówienia. Ma to umożliwić wykonawcom ustalenie charakteru i zakre-su zamówienia oraz podjęcie decyzji co do złożenia wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu;

3) jeżeli zamawiający nie może udostępnić specyfikacji istotnych warunków zamówienia, jej części albo dokumentów, na stronie internetowej z powodu jednej z okoliczności, o których mowa w art. 10c ust. 1*, przekazuje ją w sposób inny niż wskazany w ustawie, który określa w ogłoszeniu lub w zaproszeniu do potwierdzenia zainteresowania.

* Nowelizowany art. 10c ust. 1 listuje okoliczności, w których zamawiający może odstąpić od wymogu użycia środków komunikacji elektro-nicznej przy składaniu ofert, np. wyspecjalizowany charakter zamówienia powodujący konieczność użycia środków komunikacji elektro-nicznej, które wymagałyby narzędzi, urządzeń lub formatów plików, niebędących ogólnie dostępnymi lub nieobsługiwanymi za pomocą ogólnie dostępnych aplikacji, albo wymaganie dotyczące użycia specjalistycznego sprzętu, który nie jest dostępny zamawiającemu.

Jednocześnie uchylono art. 42 ust. 2, a więc wykonawca nie będzie miał już podstaw zwrócić się do zamawiającego o prze-kazanie SIWZ. Zaistniał więc ogólny obowiązek nieodpłatnego jej udostępniania na stronie internetowej.

Nie można ogłosić przetargu bez podania szacunkowej wartości zamówieniaChcielibyśmy ogłosić przetarg na wywóz odpadów od mieszkańców nieruchomości w naszej gminie. Nie jesteśmy jednak w stanie jednoznacznie oszacować wielkości zamówienia. Czy w takiej sytuacji można w SIWZ umieścić taki zapis: „Wywóz z pojemników i unieszkodliwienie odpadów stałych, według częstotliwości ustalonej w załączniku 1 do SIWZ oraz w ilości szacunkowej nieprzekraczającej 9000 m³. Wskazana powyżej ilość szacunkowa odpadów jest prognozowaną wartością zamawiającego w okresie realizacji umowy, tj. 12 miesięcy. Wywóz odpadów będzie realizowany sukcesywnie, w miarę pojawiających się potrzeb zamawiającego. Ostateczna ilość wywożonych nieczystości wynikać będzie z rzeczywistych potrzeb zamawiającego. Niezrealizowanie zamówienia w całości nie może być podstawą do roszczeń finansowych wykonawcy”?

Przed wszczęciem postępowania o zamówienie publiczne zamawiający (w tym przypadku gmina) musi określić wartość sza-cunkową zamówienia. W przedstawionym pytaniu podstawą ustalenia tej wartości będzie prognozowana ilość szacunkowa odpadów w okresie 12 miesięcy (9000 m3) pomnożona przez średnią cenę jednostkową, określoną np. w wyniku badania rynku lub wynikającą z ponoszonych przez gminę w ubiegłym okresie kosztów.

Podstawa obliczenia ceny ofertowejDla wykonawcy podstawą obliczenia ceny ofertowej będzie ta właśnie prognozowana ilość odpadów i cena jednostkowa ofe-rowana przez niego. Tak ustalona cena ofertowa będzie stanowić wynagrodzenie wstępne wykonawcy. W ten sposób obliczone ceny zamawiający weźmie pod uwagę, dokonując wyboru najkorzystniejszej oferty.

Zwróć uwagę na ostatnią nowelizację Pzp

Zgodnie ze znowelizowaną ustawą Pzp (obowiązuje od 28 lipca 2016 r.) działania zamawiającego (gminy), który wszczyna postę-powanie przetargowe na odbiór odpadów komunalnych, zależą od wartości zamówienia. W przypadku postępowania w procedu-rze unijnej – zaostrzonej, jeżeli wartość jest równa lub przekracza kwoty wynikające z przepisów wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Pzp, zamawiający musi przekazać ogłoszenie o zamówieniu Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej. To nowość, która ma zagwarantować wykonawcom krajowym i tym, którzy pochodzą z państw członkowskich, równy dostęp do informacji o ogłoszeniu. Nie można o niej zapominać, zwłaszcza wtedy gdy zamówienie jest współfinansowane ze środków UE.

Ogłoszeń krajowych nie wolno publikować przed publikacją ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej albo przed upływem 48 godzin od potwierdzenia otrzymania ogłoszenia przez Urząd Publikacji Unii Europejskiej (art. 11 ust. 7d ustawy Pzp). Jeżeli wartość zamówienia jest niższa niż kwoty wynikającej z przepisów wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Pzp, wtedy ogłoszenie o zamówieniu trzeba zamieścić w Biuletynie Zamówień Publicznych. Wzór ogłoszenia można znaleźć w rozporządze-niu Ministra Rozwoju z 26 lipca 2016 r. w sprawie wzorów ogłoszeń zamieszczanych w BZP. W tym katalogu znajduje się również ogłoszenie o zamówieniu (postępowanie w procedurze krajowej – uproszczonej).

W umowie, której przedmiotem jest świadczenie usług wywozu odpadów, można przewidzieć wynagrodzenie o charakterze kosztorysowym, tj. przewidujące rozliczenie na podstawie faktycznie wykonanych prac i ustalonej ceny jednostkowej.

16


W takim przypadku gmina powinna ustalić maksymalną wartość nominalną swojego zobowiązania, na przykład na pozio-mie 110% kwoty brutto wynikającej z oferty wykonawcy (przewidującej, jak wskazałam wyżej, wynagrodzenie wstępne). Ustalenie maksymalnej nominalnej wartości zobowiązania umownego jest potrzebne zamawiającemu do zarezerwowania odpowiednich środków finansowych w budżecie. Jeżeli gmina (zamawiający) oczekuje wniesienia zabezpieczenia należy-tego wykonania umowy, musi ustalić jego wysokość w zależności od wynagrodzenia wykonawcy wynikającego z oferty lub od ustalonej przez nią maksymalnej wartości nominalnej zobowiązania umownego.

Czy trzeba sporządzać aneks?Wzrost lub zmniejszenie wynagrodzenia wstępnego wykonawcy nie wymagają sporządzenia aneksu ustalającego, ponie-waż wynikają z regulacji zawartych w Kodeksie cywilnym, dotyczących kosztorysowego charakteru wynagrodzenia umownego. Wyjątek od tej zasady stanowi sytuacja, gdy w ten sposób obliczone wynagrodzenie przekroczy maksymalną wartość zobowiązania zamawiającego, o ile taka została określona w umowie. Wtedy trzeba podpisać aneks ustalający.

§ Podstawa prawna: » Ustawa z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. z 2016 r. poz. 250). » Ustawa z 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U. z 2013 r. poz. 21 ze zm.). » Ustawa z 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz.U. z 2000 r. nr 80, poz. 903 ze zm.). » Ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2016 r. poz. 446). » Art. 37, art. 42 ustawy z 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 2164 ze zm.). » Art. 10c ust. 1, art. 37, art. 42 ustawy z 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw. » Art. 629, art. 630 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.). » Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054). » Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r. poz. 613). » Rozporządzenie Ministra Finansów z 4 grudnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług

(Dz.U. z 2011 r. nr 73, poz. 392 ze zm.). » Rozporządzenie Ministra Środowiska z 29 maja 2012 r. w sprawie poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku

innymi metodami (Dz.U. z 2012 r. poz. 645). » Uchwała Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Warszawie z 11 sierpnia 2015 r., nr 18.193.2015. » Wyroki NSA z 6 maja 2016 r. (sygn. akt II OSK 2099/14, II OSK 2368/14, II OSK 2950/14).

Autorzy: Ewa Romanowska

ekspert ds. IOB, autorka wielu publikacji w zakresie zarządzania, marketingu, ochrony środowiska i prawa Unii Europejskiej

Agata Hryc-Ląddoświadczony praktyk w dziedzinie zamówień publicznych, doradca, członek Ogólnopolskiego Stowarzyszenia

Konsultantów Zamówień Publicznych, obecnie główny specjalista w dużej instytucji zamawiającej

Norbert Szymkiewiczinspektor ds. ochrony środowiska i bhp

Tomasz Kaler specjalista ds. prawa ochrony środowiska, były pracownik Ministerstwa Środowiska,

konsultant w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi

Dagmara Lubaszka specjalista ds. ochrony środowiska

w firmie zajmującej się sporządzaniemdokumentacji z zakresu ochrony środowiska

Lidia Broniarekspecjalista ds. gospodarki odpadowej

http://ccms.wip.pl/podglad/1002878

http://prawo.legeo.pl/prawo/ordynacja-podatkowa-z-dnia-29-sierpnia-1997-r/?on=01.04.2016

Aż co druga kontrola Inspekcji Ochrony Środowiska stwierdza naruszenie przepisów!Czy jesteś pewien, że inspektor nie wykryje w Twojej firmie żadnych nieprawidłowości?

Wystarczy, że poświęcisz 20 minut w miesiącu na zapoznanie się z zawartością naszej publikacji „Aktualności ochrony środowiska”, a zyskasz:

•Pewność podczas kontroli: otrzymasz od nas nie tylko wskazówki, jak uniknąć kontroli, jakich informacji i dokumentów będziesz potrzebował, jeśli dojdzie do wizyty inspektora, ale też co konkretnie zrobić, jeśli jego decyzje będą nie po Twojej myśli, i jakie przepisy ułatwią Ci dyskusję.

•Informację „od ręki”: nasze teksty są nie tylko praktyczne, tak byś mógł natychmiast wykorzystać zawarte w nich wskazówki, ale też pogrupowane w łatwe do odnalezienia grupy tematyczne.

•Oszczędność kosztów: poznasz nowe rozwiązania, które mniejszym nakładem kosztów pozwalają lepiej chronić środowisko i na dłuższą metę bardziej się opłacają.

•Bezpłatne konsultacje: jeśli masz problem, którego nie ptrafisz rozwiązać, możesz napisać do naszej redakcji, a każdą Twoją wątpliwość rozwiąże jeden z naszych ekspertów – za darmo! Odpowiedzi otrzymasz na e-mail. Najlepsze pytania publikujemy na łapach publikacji.

•Przykłady z innych firm: dzięki publikacji odpowiedzi na pytania naszych Czytelników masz możliwość poznania problemów, z jakimi zmagają się inne osoby na podobnych stanowiskach.

•Publikację najlepszych autorów: piszą dla nas najlepsi specjaliści, osoby, które są praktykami, wdrażają przepisy w firmach i przeprowadzają kontrolę. Oni najlepiej wiedzą, na co zwrócą uwagę inspektorzy, czego będą wymagać i o czym nie wolno zapomnieć.

Zapewnij sobie wsparcie ekspertów!

Ochrona środowiska w praktyce

15%PRENUMERATA

ROCZNA Bezpłatne porady ekspertów!

JAK ZAMÓWIĆ? W celu złożenia zamówienia prosimy o bezpośredni kontakt z naszym Centrum Obsługi Klienta tel. 518 29 29, [email protected] i podanie kodu OS4L.

UWAGA! Zamawiając prenumeratę roczną otrzymasz aż 15% rabatu na publikację.

Prenumerata roczna czasopisma „Aktualności Ochrony Środowiska”W ramach prenumeraty otrzymasz:•dostęp do strony www•możliwość zadawania

pytań naszym ekspertom (odpowiedzi na e-mail)•2x w tygodniu bezpłatne porady na e-mail

ZAMÓW PRENUMERATĘ ROCZNĄ Z 15% RABATEMZadzwoń lub napisz do Centrum Obsługi Klienta: tel. 518 29 29, [email protected]

i SKORZYSTAJ Z OFERTY SPECJALNEJ

ISBN 978-83-269-5768-01BL0039

eBookiOCHRONA ŚRODOWISKA

Odpady komunalne – obowiązki gmin, właścicieli ......Odpady komunalne obowiązki gmin,...

Documents

Transcript of Odpady komunalne – obowiązki gmin, właścicieli ......Odpady komunalne obowiązki gmin,...