SYSTEMY ODDYMIANIA KLATEK SCHODOWYCH

ZODICprzygotował: Janusz Majcherczyk

ProjektantSekcja Projektowa - Doradztwo TechniczneSMAY Sp. z o.o.

Warszawa, 12.01.2017r.

1. Wstęp

Firma SMAY w roku 2017 wprowadza na rynek

innowacyjne systemy oddymiania klatek schodowych

tzw. zestawy do odprowadzania dymu i ciepła -

ZODIC.

Systemy ZODIC są efektem wielomiesięcznych

badań obiektowych (pożarów rzeczywistych, prób

dymowych) oraz licznych symulacji komputerowych

CFD.

Prace badawcze prowadzono w ramach projektu

Bezpieczna Ewakuacja realizowanego w Sosnowcu

(www.bezpiecznaewakuacja.pl).

2. Rodzaje systemów zabezpieczających klatki schodowe proponowane przez firmę Smay

• system ODDYMIANIA – gdy klatka schodowawyposażona jest w urządzenia służące do usuwaniadymu i gorących gazów pożarowych (ZODIC-M orazZODIC-G).

• system ZAPOBIEGANIA ZADYMIENIU – gdy klatkaschodowa wyposażona jest w urządzenia służące doutrzymania w niej nadciśnienia (tzw. systemynadciśnieniowe, iSWAY-FC).

3. Różnice w systemach zabezpieczania klatek schodowych i oznakowanie systemów

Systemy ZODIC to kompletne zestawy urządzeń

do odprowadzania dymu i ciepła z klatek schodowych,

które zapewniają:

warunki do prowadzenia ewakuacji, akcji gaśniczej

i działań ratowniczych,

wysoki poziom bezpieczeństwa ludzi.

4. ZODIC – co oznacza ten skrót ?

Oddymianie klatek schodowych jest istotnym elementem

całego systemu ochrony przeciwpożarowej budynku.

5. Zastosowanie systemów ZODIC

Systemy ZODIC przeznaczone są przede wszystkim dla budynków niskich i średniowysokich,w których przepisy krajowe dopuszczają możliwość zastosowania systemów oddymiania klatek(WT, § 245 ust. 1, 2 i 3 oraz § 256 ust. 2).

Przy indywidualnym podejściu projektowym, systemy oddymiania ZODIC mogą być równieżstosowane w budynkach mieszkalnych (ZL IV) wysokich (W), od 10 do 18 kondygnacji (§ 246 ust.2, WT). Konieczne jest wtedy potwierdzenie skuteczności systemu za pomocą analiznumerycznych CFD.

• wykrycie i sygnalizacja pożaru (automatycznie),

• oddymianie klatki schodowej (automatycznie),

• wentylacja bytowa - przewietrzanie klatki (manualnie/opcja).

6. Podstawowe funkcje systemów ZODIC w budynku

7. Ogólna charakterystyka systemu grawitacyjnego ZODIC-G

• odprowadzenie dymu poprzez wykorzystanie ciągu kominowegow klatce schodowej,

• kompensacja powietrza poprzez automatyczne otwarcie drzwi do klatki na parterze (siłownikiem) lub czerpni ściennej,

• jako element oddymiający tylko klapa dymowa w stropie klatki.

UWAGA:W systemach grawitacyjnego oddymiania klatekschodowych nie zaleca się stosowania ściennychurządzeń oddymiających, ponieważ mają zbytdużą podatność na wpływ wiatru.czerpnia CDH

klapa dymowa SCD-1Klapa dymowa SCD-1

automatyczne otwarcie drzwi (siłownik END)

8. Elementy składowe systemu oddymiania grawitacyjnego ZODIC-G

COZ – centrala oddymiania

CDZ – czujka dymu

POZ – ręczny przycisk oddymiania

SCD-1 – klapa dymowa jednoskrzydłowa

END – siłownik drzwiowy

EZD – elektrozaczep drzwiowy

CDH – czerpnia powietrza

SA, SO – sygnalizatory pożarowe

SPZ – stacja pogody

(z czujnikiem deszczu i wiatru)

PPZ – przycisk przewietrzania

INNE – sygnały sterujące innymi urządzeniami

SSP – współpraca z innymi systemami

występującymi w budynku jak SSP, BMS

COZ – centrala sterowania oddymianiem

CDZ – czujka dymu

POZ – ręczny przycisk oddymiania

SCD-1 – klapa dymowa jednoskrzydłowa

min. wym. 1000 x 1000 mm, max. wym. 1920 x 3000 mm

napęd elektryczny

funkcja oddymiania lub wentylacji

podstawa prosta lub skośna (o wys. 350, 500, 700 [mm])

z owiewkami lub bez owiewek

END – siłownik drzwiowy

EZD – elektrozaczep drzwiowy

CDH – czerpnia powietrza z siłownikiem

Wymiary czerpni:szerokość = 400 ÷ 2100 mmwysokość = 415 ÷ 2900 mm

SA, SO – sygnalizatory pożarowe(opcja)

SPZ, PPZ – elementy niezbędne dla funkcji przewietrzania (opcja)

Inne sygnały (opcja)

Schemat kompletnego systemu oddymiania grawitacyjnego ZODIC-G

• odprowadzenie dymu poprzez wymuszonymechanicznie przepływ powietrza przez klatkęschodową,

• jako element oddymiający klapa dymowa wstropie klatki lub ścienna wyrzutnia (urządzeniaz listwami pomiarowymi),

• kompensacja powietrza poprzez nawiewmechaniczny do klatki schodowej w jej dolnejczęści (wentylatory osiowe lub kanałowe zezmiennym wydatkiem powietrza).

9. Ogólna charakterystyka systemu oddymiania mechanicznego ZODIC-M

nawiew mechaniczny(zestaw nawiewny ZNZ)

klapa dymowa SCD-1-Lz listwami pomiarowymi

wyrzutnia ścienna z listwami pomiarowymi CDH-F-L

nawiew mechaniczny(zestaw nawiewny ZNZ)

UWAGI: ścienne urządzenia oddymiające (wyrzutnie) w systemach

oddymiania klatek schodowych wspomaganych nawiewemmechanicznym, z uwagi na wymuszony przepływ powietrza, mająznaczniemniejszą podatność nawpływwiatru,

wpływ wiatru, różny ciąg kominowy, otwieranie i zamykanie drzwi doklatki oraz inne mogące się pojawić nieszczelności, powodują że układmechaniczny kompensujący powietrze musi się odpowiednioadaptować do pracy w zmiennych warunkach – priorytetem jestutrzymanie minimalnego przepływ powietrza przez klatkę schodową,dlatego konieczne jest stosowanie urządzeń oddymiających (klap,wyrzutni) z listwami pomiarowymi oraz wentylatorów nawiewnychze zmiennym wydatkiem powietrza.

10. Elementy składowe systemu oddymiania mechanicznego ZODIC-M

MZS – moduł zasilająco-sterujący

CDZ – czujka dymu

POZ – ręczny przycisk oddymiania

SCD-1-L – klapa dymowa jednoskrzydłowa

(z listwami pomiarowymi)

END – siłownik drzwiowy

EZD – elektrozaczep drzwiowy

CDH – czerpnia powietrza

SA, SO – sygnalizatory pożarowe

SPZ – stacja pogody

PPZ – przycisk przewietrzania

CDH-F-L – wyrzutnia ścienna (z listwami pomiarowymi)

ZNZ – zespół nawiewny (ścienny)

AFC – wentylator kanałowy

WWZ – wyłącznik wentylatora

SRC – przepustnica kanałowa z siłownikiem

ETD – elektrotrzymacz drzwiowy

INNE – sygnały sterujące innymi urządzeniami

oraz możliwość współpracy z innymi

systemami budynku (SSP, BMS, itp.)

MZS – moduł zasilająco sterującySCD-1-L – klapa dymowa z listwami pomiarowymi

CDH-F-L – wyrzutnia dymu z listwami pomiarowymi

Wymiary wyrzutni:szerokość = 400 ÷ 2100 mmwysokość = 590 ÷ 2900 mm

ZNZ lub AFC – wentylatory nawiewne tzw. kompensacyjne (ścienne lub kanałowe)

wydajność pojedynczego ZNZ ok. 12 000 m³/h wydajność max wentylatora AFC do 35 000 m³/h

WWZ – wyłącznik wentylatora

SRC – przepustnica kanałowa z siłownikiem

ETD – elektrotrzymacz drzwiowy

Schemat kompletnego zestawu urządzeń ZODIC-M, zabezpieczających klatkę schodową

11. Funkcja przewietrzania w systemach ZODIC (opcja)

• funkcja wentylacji bytowej do przewietrzania klatkischodowej

• aktywacja manualna - ręczne włączanie/wyłączanieprzyciskiem przewietrzania PPZ (lokalizacja przyciskuna parterze budynku)

• możliwość automatycznego zamknięcie elementówupustowych poprzez sygnał ze stacji pogodowej SPZ(deszcz, wiatr)

• otwierają się tylko elementy upustowe tj. klapadymowa SCD-1/SCD-1-L lub wyrzutnia ścienna CDH-F-L

• brak kontrolowanej kompensacji powietrza (urządzeniai elementy kompensacyjne nie działają podczasprzewietrzania)

12. Zalety systemów ZODIC

a) skuteczność i efektywność oddymiania,

b) kompletność zestawów,

c) spełniają wymagania przepisów prawa stawiane systemom oddymiania(WT, § 270 ust. 1 i 2, Dz.U. Nr 75, poz. 690 z późniejszymi zmianami),

d) posiadają odpowiednie dokumenty potwierdzające dopuszczeniedo użytkowania tj. aprobaty techniczne i certyfikaty.

e) ZODIC-M, przy odpowiednich uwarunkowaniach może pełnić rolę systemu warunkowejewakuacji i dostępu ekip ratowniczych (tzw. systemu SAFETY EXIT).

Aby system warunkowej ewakuacji SAFETY EXIT był skuteczny i praktyczny, należy spełnić kilka warunków:

zabezpieczyć klatkę schodowa systemem oddymiania wspomaganym mechanicznie ZODIC-M

wydzielić klatkę drzwiami o odporności co najmniej EI30 oraz drzwi wyposażyćw samozamykacze (klatka musi być więc odpowiednio zaprojektowana i uzgodnionaz Architektem)

opracować dla obiektu Instrukcję Bezpieczeństwa Pożarowego

zapewnić przeszkolonego pracownika ochrony na obiekcie - pracownik ten musizadbać o to, aby drzwi na klatkę z kondygnacji objętej pożarem nie pozostały otwartepo opuszczeniu kondygnacji przez osoby ewakuujące się (nadmierne zadymienie klatkischodowej uniemożliwi ewakuację z wyższych kondygnacji); funkcję pracownika ochrony,po dotarciu na miejsce pożaru Straży Pożarnej, przejmuje pierwszy strażak.

Tylko po spełnieniu w/w warunków można dopuścić warunkową ewakuację z kondygnacji powyżej kondygnacji objętej pożarem.

System SAFETY EXIT w szczególności zalecany jest dla:

• hoteli,

• pensjonatów,

• budynków mieszkalnych.

Dzięki zastosowaniu systemu SAFETY EXIT standard bezpieczeństwaw budynku zostaje znacznie podniesiony, bez koniecznościstosowania dodatkowych elementów instalacji i dodatkowychnakładów finansowych.

• podniesienie poziomu bezpieczeństwa ludzi poprzez wyższy standard zabezpieczeniabudynku,

• możliwość wydłużenia długości dojść ewakuacyjnych w budynku (zgodnie z WT, § 256ust. 4, dopuszczalne długości dojść ewakuacyjnych w strefach pożarowych, chronionesamoczynnymi urządzeniami oddymiającymi uruchamianymi za pomocą systemuwykrywania dymu, mogą zostać powiększone o 50%),

• alternatywa (w budynkach niskich i średniowysokich, tam gdzie zezwalają na to przepisyWT, § 245 ust. 1, 2 i 3) dla najskuteczniejszych systemów zapobiegających zadymieniuklatek schodowych (tzw. systemów nadciśnieniowych),

• możliwa warunkowa ewakuacje ludzi z kondygnacji powyżej pożaru (system SAFETYEXIT proponowany przez firmę SMAY dla budynków, z klatkami zabezpieczonymipoprzez zestaw ZODIC-M i przy spełnieniu odpowiednich warunków).

13. Korzyści z zastosowania systemów ZODIC

Jednym z efektów badań prowadzonych w rzeczywistych warunkach, w ramach projektu Bezpieczna

Ewakuacja jest opracowanie algorytmu obliczeniowego, pozwalającego w sposób prosty

i praktyczny, na projektowanie skutecznych systemów oddymiania klatek schodowych.

Stworzyliśmy program komputerowy, dający

możliwość indywidualnego i samodzielnego

doboru kompletnego systemu ZODIC

w różnych konfiguracjach.

Program już wkrótce zostanie udostępniony

na stronie www.smay.pl

Firma Smay zapewnia pełne wsparcie

techniczne dla projektantów w zakresie

systemów oddymiania ZODIC.zdjęcie - źródło: http://www.spidersweb.pl/

14. Program doboru

Wydruk z programu doboru

15. Wnioski

Systemy oddymiania klatek schodowych

„ZODIC”:

poprawiają warunki bezpieczeństwa,

przyspieszają i ułatwiają działania służb

ratowniczo-gaśniczych

w określonych warunkach umożliwiają

warunkową ewakuację z kondygnacji

powyżej pożaru.

Opracowane przez firmę SMAY rozwiązania będą

miały szerokie zastosowanie w budownictwie

wielokondygnacyjnym i stanowią podstawę

nowego standardu systemów oddymiania dla

klatek schodowych, a przede wszystkim przyczyniają

się do podniesienia jakości bezpieczeństwa

w budynkach.

Dziękuję za uwagę