Systemy informatyczne wspierające organizacje z sektora ...

Tomasz Szymański*

Systemy informatyczne wspierające organizacje

z sektora budownictwo

Wstęp

Korzystanie z rozwiązań informatycznych w budownictwie w Pol-

sce rozpoczęło się po roku 1990 i było ściśle związane z dostępnością:

sprzętu, oprogramowania i łączności z wykorzystaniem sieci telefonicz-

nej. Olbrzymie przyśpieszenie, nastąpiło z chwilą wprowadzenia pierw-

szych programów kosztorysowych, funkcjonujących na kilku kompute-

rach połączonych poprzez sieci komputerowe. Innym równie ważnym

czynnikiem, było wymuszenie informatyzacji w związku z obowiązka-

mi informacyjnymi, nakładanymi na spółki giełdowe, przez GPW

w Warszawie. W ówczesnym czasie raporty były składane z wykorzy-

staniem dedykowanego komputera, wyposażonego w systemem infor-

matyczny giełdy (system Emitent), poprzez połączoną na stałe linię

dzierżawioną, ze zryczałtowanym kosztem miesięcznym. Równocześnie

coraz popularniejsze stało się korzystanie z Internetu z wykorzystaniem

modemu analogowego oraz poczty e-mail, celem pozyskania i wymiany

informacji. To z kolei przyśpieszało efekt synergii, wynikający z połą-

czenia komputerów, urządzeń, baz danych, pierwszych systemów księ-

gowych i kosztorysowych. Wdrażanie rozwiązań wynikało wówczas

z chęci posiadania rozwiązania, związanego z komputerami, a nie z ko-

nieczności konkurowania z innymi podmiotami na rynku. W latach 90-

tych na rynku funkcjonowały duże podmioty gospodarcze, uzyskujące

zamówienia z sektora państwowego, a firmy państwowe przekształcały

się w spółki akcyjne. System informacyjny w tych przedsiębiorstwach,

obejmował w założeniu, wszystkich członków organizacji, natomiast

występowały ograniczenia związane z kompetencjami i zakresem do-

stępu do informacji. Problematyka związana z ochroną informacji oraz

z jej dostępnością dla określonych adresatów, powodowała iż, należało

wykształcić środki techniczne, które w założeniu wyłączałyby koniecz-

ność nadzoru bezpośredniego nad informacją, a także pozwalałyby na

jej ochronę i składowanie. Przyjęto, iż techniczne aspekty systemu in-

* Mgr inż., Wydział Zarządzania, Uniwersytet Gdański, [email protected], ul. Armii

Krajowej 101, 81-824 Sopot

Tomasz Szymański 544

formacyjnego mają wspólną nazwę – system informatyczny. Ewolucja

systemów informatycznych następuje do dziś. Podział trójwarstwowy

dostępności danych (źródło danych – warstwa pośrednia – odbiorca

docelowy) nie zmienił się, natomiast dołączyły do niego nowe elementy

składowe, którymi są współczesne urządzenia prezentacyjne (telefony,

smartphony, tablety). Kolejnymi elementami są warstwy, które stanowią

wyższą warstwę logiczną, jak systemy dostarczania treści (geopozycjo-

nowanie), a także tworzenie personalizowanej informacji kierowanej do

określonego adresata, jakim jest pracownik danej organizacji. W przy-

padku przedsiębiorstw budowlanych, podane informacje mają znacze-

nie np. dla optymalizacji procesów logistycznych.

Na polskim rynku, sektor budownictwa jest jedną z ważnych dzie-

dzin gospodarki. Według statystyk GUS wytwarza blisko 5-7% PKB. Jest

także podatny na okresowe zmiany, wynikające z warunków klima-

tycznych, jak również niezwiązaną z temperaturami, cykliczność ko-

niunktury. Według danych GUS koszt uzyskania przychodu wynosi

85%, natomiast średnia rentowność to 4%. Poziom informatyzacji przed-

siębiorstw z sektora budowniczego w Polsce, można ocenić jako etap

wczesnego rozwoju, skierowanego na integrację systemów i danych,

celem osiągania wymiernych (czasowych lub finansowych) korzyści

biznesowych. W porównaniu z gospodarkami rozwiniętymi np. Nor-

wegia, Szwecja, sytuacja na rynku jest zdecydowanie odmienna od sy-

tuacji w Polsce. Na tamtejszym rynku funkcjonują duże podmioty, które

współpracują z dużymi dostawcami materiałów budowlanych. Stała

współpraca, owocuje niższymi cenami materiałów, dostawami zgodnie

z określonymi harmonogramami, wyższym poziomem obsługi klienta,

a także z punktu widzenia rozwiązań informatycznych, również wy-

tworzeniem interfejsów i standardu wymiany danych, pomiędzy firmą

wykonawczą, a firmą dostawczą czy nawet bezpośrednio sprzedawcą

materiałów. Dla kierowników projektów1 możliwe do osiągnięcia osz-

czędności, w wymiarze finansowym w wyniku korzystania z wyżej

wymienionych systemów, sięgają do 3% wartości projektu. Należy

uwzględnić fakt, iż dla projektów na tamtejszym rynku, przyjmuje się

marżę na poziomie 20-25%. Dla porównania na rynku polskim marża

(dla firm, które nie zaniżają drastycznie swoich ofert i wyceniają swoje

1 Podane wartości są uzyskane poprzez wywiady bezpośrednie z osobami kierującymi

projektami w przedsiębiorstwach budowlanych Skanska (Szwecja), NCC (Szwecja),

Veidekke (Norwegia).

Systemy informatyczne wspierające organizacje z sektora… 545

oferty na poziomie kosztorysów inwestorskich), zawiera się w granicach

do 7%2 (wartość udziału kosztów to: 50-60% koszty materiałów, 20-30%

robocizna, 10-20% narzuty związane z kosztami ogólnymi i kosztami

zarządu). Podane wartości potwierdzają, że poziom informatyzacji

w polskich przedsiębiorstwach w podziale na wielkość przedsiębior-

stwa jest różny. Z jednej strony spotykamy się z bardzo dużymi pod-

miotami, stosującymi efekt skali i zaawansowane rozwiązania informa-

tyczne. Natomiast z drugiej, napotykamy podmioty gospodarcze z bra-

kiem środków na bieżącą działalność operacyjną, problemami ze ścią-

ganiem należności oraz brakiem zdefiniowanego celu przeprowadzania

wdrożeń informatycznych. Środki własne to nie jedyna metoda finan-

sowania wdrożeń informatycznych, gdyż małe i średnie firmy mogą

skorzystać z oszczędności oraz z dofinansowania do systemów informa-

tycznych, potraktowanych jako środek trwały, który będzie amortyzo-

wany w czasie, jako wartość niematerialna i prawna. Brak informatyza-

cji oraz brak zarządzania podstawowymi procesami funkcjonującymi

w budownictwie (zarządzanie projektami, zarządzanie przepływami

gotówkowymi, zarządzanie ryzykiem), jest dużym zagrożeniem dla

funkcjonowania przedsiębiorstw do 49 zatrudnionych osób. W tablicy 1

pokazano jak w ostatnich 8 latach kształtowała się liczba przedsię-

biorstw w branży budowlanej.

Tablica 1. Liczba przedsiębiorstw branży budowlanej ze względu na liczbę

zatrudnionych

Liczba

zatrudnionych 0-9 10-49 50-249 250-999 1000

2004 340 392 12 905 2 049 206 23

2005 342 545 13 255 2 010 191 17

2006 351 765 13 547 2 006 178 17

2007 376 254 14 367 2 025 182 16

2008 407 479 15 244 2 101 184 19

2009 410 364 16 136 2 160 179 23

2010 447 563 17 168 2 211 180 23

2011 441 497 17 272 2 156 175 23

2012 454 479 15 553 2 036 159 24

Źródło: [http://www.stat.gov.pl, dostęp dnia 05.01.2013].

2 Wartość na podstawie otwarcia ofert w postępowaniu przetargowymi i analizie ofert

konkurencyjnych dla porównywalnych projektów.


W efekcie zmian na rynku, istnieje wiele małych i średnich przed-

siębiorstw, kilka dużych z punktu widzenia rynku lokalnego, natomiast

przedsiębiorstw faktycznie dużych, które mogą konkurować na rynku

europejskim, jak i światowym posiadamy tylko 13. Pomimo iż, na rynku

polskim funkcjonują również inne duże przedsiębiorstwa budowlane,

ich wyniki nie są pokazywane jako wyniki firm polskich.

Tablica 2. Kapitalizacja wybranych przedsiębiorstw branży budowlanej

w Europie

Poz. Przedsiębiorstwo Kraj Sprzedaż

(mln €)

EBIT

(mln €)

Kapitalizacja

rynku

(mln €)

1 Vinci SA Francja 36 956 3 601 19 077

2 Bouygues SA Francja 32 706 1 819 7 665

3 ACS SA Hiszpania 28 472 1 374 7 206

(…) (…) (…) (…) (…) (…)

44 Polimex Mostostal

SA Polska 1 171 33 194

Źródło: [http://www.deloitte.com, dostęp dnia 05.01.2013].

Analiza referencji oraz prestiżowych realizacji (projekty realizacji

elektrowni, zapór wodnych, lotnisk czy też tuneli) z czołówki rankingu

pokazuje, iż poziom złożoności realizowanych projektów oraz poziom

zaangażowania zarówno sprzętu, materiałów, jak i zasobów ludzkich,

nie jest możliwy bez wykorzystania wsparcia ze strony systemów in-

formatycznych i dostępu do baz danych.

1. Wykorzystanie systemów informatycznych w branży

budowlanej w Polsce Informacje dotyczące wykorzystania technik informatycznych są

uzyskiwane zgodnie z badaniem statystycznym, w którym brały udział

przedsiębiorstwa budowlane o liczbie pracujących co najmniej 10 osób,

które prowadzą działalność gospodarczą zaklasyfikowaną według Pol-

skiej Klasyfikacji Działalności (PKD) 2007 w sekcji F. Badanie [http://ww

3 Wyniki przedsiębiorstwa Budimex SA zostały włączone do wyników finansowych

spółki Ferrovial SA z Hiszpanii. Podobnie wyniki Bilfinger-Berger zostały włączone do

wyników firmy Hochtief.


w.stat.gov.pl, dostęp dnia 05.01.2013] to w oparciu o formularz SSI-01,

było prowadzone metodą reprezentacyjną. Wynikiem badania jest po-

twierdzenie, iż w przypadku przedsiębiorstw branży budowlanej, gdy

są one na początku informatyzacji: rośnie udział szerokopasmowego

dostępu do Internetu (zob. tablica 1) oraz wzrasta potrzeba wykorzy-

stywania systemów zintegrowanych – ERP i systemów zarządzania re-

lacjami z klientami CRM (zob. tablica 4), nawet z wykorzystaniem opro-

gramowania open source. Zaskoczeniem jest natomiast to, iż przedsię-

biorstwa budowlane, pomimo że mają stronę internetową (55%), to nie

pokazują w czym się specjalizują i nie prezentują swoich wyrobów czy

też usług. Czyni to tylko 30% przedsiębiorstw (zob. tablica 3).

Tablica 3. Informacje statystyczne dla branży budowlanej

Budownictwo 2008 2009 2010 2011

1) Dostęp do Internetu: 95,0% 88,0% 97,0% 92,0%

a) w tym szerokopasmowy dostęp 52,0% 52,0% 64,0% 70,0%

2) Przedsiębiorstwa posiadające wła-

sną stronę internetową: 47,3% 50,0% 59,3% 55,1%

a) prezentacja, wyrobów, katalogów

lub cenników - - 36,7% 30,4%

b) zamawianie produktów wg wła-

snego projektu - - 9,8% 6,8%

c) zamawianie lub rezerwacja on-

line, np. „koszyk/ wózek” - - 3,9% 5,3%

d) personalizacja strony dla stałych

użytkowników - - 4,5% 6,1%

e) informacje o wolnych stanowi-

skach pracy i przesyłanie aplika-

cyjnych dokumentów on-line

- - 8,2% 9,3%


Według danych GUS 76,4% ankietowanych firm, wykorzystuje

oprogramowanie open source w działalności. Jego podział rodzajowy

znajduje się w tablicy 4. Na niskim poziomie utrzymuje się korzystanie

z faktur elektronicznych (zob. tablica 5), natomiast coraz częściej, do

przesyłania formularzy i chęci uczestnictwa w platformie przetargowej,

wykorzystywany jest Internet (zob. tablica 6).


Tablica 4. Przedsiębiorstwa budowlane korzystające z bezpłatnego oprogra-

mowania open source w 2011 roku

Systemów

operacyj-

nych

Przeglą-

darek in-

terneto-

wych

Oprogra-

mowania

biurowego

Serwerów

strony

interne-

towej

Bezpłat-

nych apli-

kacji ERP

lub CRM

Pozosta-

łych

13,3% 66,2% 57,6% 12,1% 5,5% 19,6%


Tablica 5. Przedsiębiorstwa budowlane korzystające z elektronicznego faktu-

rowania (otrzymujące lub wysyłające e-faktury) w 2011 roku

Budownictwo %

Ogółem przedsiębiorstw 23,0

Ogółem otrzymujące e-faktury 12,8

Ogółem wysyłające e-faktury 14,1

Wysyłające e-faktury. Nienadające się do automatycznego prze-

twarzania (np. e-mail z załącznikiem w formacie pdf) 13,8

Wysyłające e-faktury. Posiadające standaryzowaną strukturę

umożliwiającą ich automatyczne Przetwarzanie (np. edi, ubl,xml) 1,3


Rośnie wymiana danych dla branży budowlanej. W roku 2010 sta-

nowiła ona 40% przekazywanych danych, natomiast w roku 2011 sta-

nowiła już 60%. Informacja o wzroście wymiany danych, jest o tyle

istotna, iż po przekroczeniu poziomu charakterystycznego dla danego

rynku, następować będą procesy standaryzacji przesyłu danych. Podob-

nie było w przypadku przesyłania informacji o kosztorysach oferto-

wych, jak i projektach budowlanych.

Tablica 6. Przedsiębiorstwa korzystające z e-administracji według celów,

wielkości oraz rodzajów działalności (w %)

Typ działania 2007 2008 2009 2010

Pozyskiwanie informacji 58,8 50,4 77,3 82,1

Pobieranie formularzy 58,0 54,0 78,5 79,3

Odsyłanie wypełnionych formularzy 61,4 54,9 88,3 84,5

Składanie ofert w elektronicznym systemie zamó-

wień publicznych 6,6 6,7 12,9 32,9



W przypadku 30,8% ankietowanych firm, podejmowane są działa-

nia pro środowiskowe, które mają na celu wykorzystanie technik ICT,

celem zmniejszenia kosztów lub negatywnego wpływu na środowisko.

Wśród działań takich, wymienia się: redukcję zużycia papieru (22%),

redukcję zużycia energii pochłanianej przez wyposażenie ICT (23,6%)

oraz stosowanie telefonów i prowadzenie wideokonferencji zamiast od-

bywania podróży służbowych (11,7%).

Analiza danych polskich firm, dostarczających sprzęt i systemy in-

formatyczne pokazuje (tablica 7), że tylko 5% wartości dostaw, to do-

stawy do polskich przedsiębiorstw budowlanych. Uzupełnieniem tej

informacji jest to, iż w przypadku zagranicznych podmiotów budowla-

nych, ich obsługa odbywa się przez wydzielone centra obsługi księgo-

wo-informatycznej. Stąd, wartości przychodów zaprezentowane w ta-

blicy 7, przyjmują tak niskie wartości.

Tablica 7. Firmy osiągające przychód z obsługi sektora budownictwo

Przychody ze

sprzedaży w

sektorze budow-

lanym (w tys. zł)

Sprzedaż produk-

tów i usług IT

Użytkownik koń-

cowy wartość

sprzedaży (w tys.

zł)

Przychody ze

sprzedaży pro-

duktów i usług IT

w 2009 r. (w tys.

zł)

Przychody ze

sprzedaży pro-

duktów i usług

IT w 2010 r.(w

tys. zł)

79 786 1 382 250 1 406 464 1 665 485

Źródło: [Top 200, 2011, s. 74].

2. Systemy informatyczne wspierające przedsiębiorstwa

z sektora budownictwo Polskie firmy budowlane wykorzystują informatykę, jako proces

pomocniczy. Oznacza to, że z jednej strony, bez rozwiązań informatycz-

nych nie można funkcjonować, natomiast z drugiej strony przedsiębior-

stwa budowlane, nie wykorzystują rozwiązań, które oferuje informatyka

w sposób sprawny i efektywny. Inaczej mówiąc, rozwój cywilizacyjny

spowodował, iż wyłączenie narzędzi ICT (w szczególności usług uzna-

wanych za podstawowe: telefony, poczta elektroniczna czy też dostęp

do Internetu), spowoduje całkowity paraliż funkcjonowania przedsię-

biorstwa, z czego nie każdy decydent zdaje sobie sprawę. Sytuacja taka

jest jak najbardziej normalna, gdyż wykorzystanie systemów informa-

tycznych do wsparcia obsługi lub zarządzania procesami, następuje

sukcesywnie od połowy lat 90-tych. Skutkiem przyśpieszenia wymiany


informacji z wykorzystaniem ICT jest to, iż nie można ich zastąpić ad-

hoc, gdyż to one zastąpiły tradycyjną wymianę danych opartą o doku-

menty papierowe. Działania takie, nazywany mapowaniem procesów.

Jest to integracja obsługi procesów w moduły, które realizują funkcję

obsługi specyficznych procesów przedsiębiorstwa: dostawy, logistyki

itp. W przypadku sektora budowniczego w szczególności w działach

i przedsiębiorstwach projektowych oraz budowlano-montażowych,

sprawność informatyzacji procesów, przełożyła się na szybkość działa-

nia przedsiębiorstwa oraz na dostarczanie informacji w odpowiednim

czasie, co z kolei wpłynęło na kolejne etapy i zależne procesy budowla-

ne, a tym samym ma to swoje odzwierciedlenie w postaci zysków cza-

sowych, obniżce kosztów lub bardziej optymalnym wykorzystaniu za-

sobów. Nie tylko procesy, ale również systemy informatyczne podlegają

ciągłemu doskonaleniu i dopasowywaniu do organizacji czy też syste-

mu działania przedsiębiorstwa.

Systemy informatyczne w budownictwie, są systemami, które po-

woli otwierają się na otoczenie zewnętrzne oraz na współpracę z innymi

podmiotami, poprzez systemy EDI, czyli wymiana danych, np. o po-

trzebach materiałowych, w określonym formacie danych. Dlatego po-

trzebne są pełne kwalifikacje i możliwość integracji systemów IT z oto-

czeniem. Z ankiet dotyczących firm budowlanych wynika, iż by integra-

cja miała miejsce, potrzeby informacyjne muszą przekroczyć pewien

poziom, który jest określany poprzez:

ilość projektów,

ilość osób włączonych w działanie procesowe,

wymuszenie dopasowania do otoczenia sektorowego przedsiębior-

stwa.

Systemy informatyczne pozwalają na automatyzację zadań stawia-

nych określonym organizacyjnie działaniom, natomiast działania te po-

winny być przewidywalne z wykorzystaniem systemów predykcyjnych

czyli takich, które będą określać, co się będzie działo w czasie. Dane te

są potrzebne do koordynacji. W przedsiębiorstwach budowlanych, spo-

śród wszystkich procesów, zarządzanie projektami jest jednym z proce-

sów podstawowych dla branży [http://akropolis.pol.lublin.pl, dostęp

dnia 05.01.2013] i jednocześnie jest również zintegrowanym procesem

zarządczym. Natomiast brakuje w nim metod matematycznych i staty-

stycznych, optymalizujących działanie przedsiębiorstwa. Dla przedsię-


biorstw budowlano-montażowych, z punktu widzenia przepływu in-

formacji, mamy do czynienia z następującym przepływem danych:

informacje wymagane do przetargu – postępowania ofertowego,

dane do wyceny (cenniki, katalogi cen),

wycena, wycena bazowa,

aktualizacja wyceny podczas prowadzenia projektu,

etapy związane z procesem projektowym,

tworzenie bazy wiedzy na podstawie realizacji projektu, tworzenie

wnioskowania,

elementy analityczne oraz opracowanie optymalizacji realizowanego

procesu,

realizacja inwestycji,

utrzymanie wykonanego obiektu.

Szczegółowa analiza powyższych zagadnień wymaga podziału na

odpowiednie moduły funkcjonalne i procesy realizowane przez systemy

informatyczne. Zestawienie takie znajduje się z tablicy 8.

Tablica 8. Systemy i moduły informatyczne wspierające organizacje z sektora

budownictwo

Przykładowe cele biznesowe: stra-

tegiczne, operacyjne lub taktyczne

Realizacja celów biznesowych

Jaki jest TCO dotyczący infrastruk-

tury? Jaki jest czas odtworzenia

infrastruktury? Jaki jest poziom

dostępności danych? Jaki jest czas

otwarcia nowego projektu?

Systemy informatyczne oparte o sie-

ciowe systemy operacyjne budowane

i projektowane zgodnie z wytycznymi

dotyczącymi infrastruktury teleinfor-

matycznej (Basic, Standarized, Ratio-

nal, Dynamic). Wykorzystanie rozwią-

zań określanych jako IaaS (Infrastruk-

tura jako usługa), AaaS (Aplikacje jako

usługa), PaaS (Platforma systemów

operacyjnych jako usługa). Stosowanie

rozwiązań określających dopuszczalne

maksymalne czasy usunięcia usterek

(SLA – Service Level Agreement).

Z jakimi kosztami wiąże się utrzy-

manie obiektu? Ile kosztuje wyko-

rzystanie obiektu/sprzętu? Która

forma jest korzystna z punktu wi-

dzenia projektu lub przedsiębior-

stwa: leasing, dzierżawa czy zakup

i amortyzacja?

Systemy wspierające zarządzanie wy-

konanym/oddanym obiektem, urzą-

dzeniem np. budynek, autostrada lub

kosztowny sprzęt budowlany. Infor-

macje o historii ponoszonych nakła-

dów, o wygenerowanym zysku, czasie

pracy, zwrocie z inwestycji.


Jaki jest średni koszt wykonania

jednostkowego zadania? Czy w

porównaniu z konkurencją uzysku-

jemy przewagę czasową czy kosz-

tową? Czy użycie własnego sprzętu

jest lepszą opcją?

Bazy danych dotyczące norm nakład-

czych oraz średnie ceny dotyczące

materiałów, robocizny i sprzętu. Wy-

korzystanie ogólnodostępnych cenni-

ków.

Jaka będzie różnica w ofercie w

przypadku wykorzystania alterna-

tywnego materiału? Jak zmieni się

stosunek materiałów do kosztów

robocizny?

Systemy kosztorysowe wraz z jed-

nostkowymi cenami sprzętu, materia-

łów i kosztów pracy dla danego

przedsiębiorstwa.

Czy aktualny popyt rynkowy po-

zwoli na dostarczenie wyższej ilo-

ści tańszego produktu A, czy też

mniejszej ilości droższego produk-

tu B, tak by zmaksymalizować zysk

przedsiębiorstwa? Czy szybsze

rozliczenie etapu A projektu po-

zwoli na szybsze uzyskanie kwot

gwarancyjnych, niż w przypadku

etapu B?

Systemy rozliczania produkcji.

Jakie jest szacowane, dopuszczalne

odchylenie wykonania projektu w

stosunku do założonego kosztorysu

lub czasu realizacji? Czy wykorzy-

stanie zasobów jest optymalne, czy

należy podjąć decyzję o pozyskaniu

dodatkowych zasobów?

Systemy wspierające zarządzanie pro-

jektem.

Aktualnie realizujemy 15 projek-

tów, czy zaangażowanie w kolejne

2 projekty będzie korzystne organi-

zacyjnie i finansowo? Czy też nie

należy się angażować?

Systemy wspierające zarządzaniem

portfelem projektów.

W jakim dziale jest aktualnie auto-

ryzowana faktura? Czy opóźnienie

w potwierdzaniu merytorycznym

i księgowym może spowodować

wstrzymanie obsługi i wygenero-

wać koszty w postaci odsetek

ustawowych i umownych? Czy

odmowa płatności ma uzasadnienie

związane z realizowanymi projek-

Systemy wspierające obieg dokumen-

tów.


tami np. brak odbioru prac z po-

wodu nienależytego wykonania?

Czy pracujemy na tej samej wersji

projektu uzyskanego od pracowni

projektowej? Czy konieczna jest

zmiana projektu spowodowana

brakiem uwzględnienia kolizji

w miejscu prowadzonych prac?

Systemy wspierające zarządzanie do-

kumentacją techniczną.

Czy dopuszczalne jest zastosowa-

nie materiału firmy A? Czy firma

B jest na liście zatwierdzonych do-

stawców towaru? Czy produkcja

odpadów na poziomie 120% nomi-

nału rok do roku jest zgodna z uzy-

skanymi pozwoleniami?

Systemy wspierające zarządzanie sys-

temem jakości i ochroną środowiska.

Jakie są maksymalne terminy doty-

czące odwołań lub w jakim czasie

należy zakwestionować poziom

jakości wykonania?

Systemy wspierające analizę umów

prawnych.

Jaki jest poziom naszego udziału

w rynku w ciągu ostatnich 5 lat?

Systemy pośredniczące w wymianie

informacji pomiędzy systemami róż-

nych producentów na poziomie da-

nych źródłowych.

Czy zastosowanie technologii firmy

X, będzie korzystne z punktu wi-

dzenia czasu prowadzenia projek-

tu? Czy właściwości gruntu pozwo-

lą na wykorzystanie autorskiej me-

tody?

Systemy zarządzania wiedzą w orga-

nizacji. Bazy informacji o przydatności

technologii.

W jaki sposób najszybciej dostar-

czyć zamówiony materiał do 4 lo-

kalizacji?

Systemy wspierające logistykę i zarzą-

dzanie dostawami.

Czy wartość oferty firmy konku-

rencyjnej jest bardziej realna czy też

należy podjąć działania związane

z przekazaniem wykonania firmie

tańszej?

System zarządzania ryzykiem. Syste-

my analizy konkurencji na podstawie

ofert oraz cen ofertowych, a także ak-

tualnego zaangażowania w projekty.

Konkurencja, która działała na ryn-

ku drogowym zaczyna działać na

rynku przemysłowym. Czy należy

rozpatrywać dywersyfikację rynku

czy pozostać na rynku drogowym?

System pozyskiwania informacji stra-

tegicznych.


Pula pieniędzy na inwestycje jest

ograniczona, liczba firm, które mo-

gą przystąpić do projektu jest ogra-

niczona czy powinniśmy konkuro-

wać ceną czy jakością prac?

Systemy wspomagania decyzji, syste-

my symulacyjne.

Gdzie aktualnie wykorzystany jest

kosztowny sprzęt i przez jaki łącz-

ny czas pracuje? Czy jest to zgodne

z kosztorysem i planem prowadze-

nia projektu?

Systemy monitorowania pojazdów

i maszyn z wykorzystaniem GPS.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie [Kaplinski, 2002]; [Bogusz, 2008]; [Radzi-

szewska, 2010]; [http:// www.itcon.org, dostęp dnia 05.01.2013]; [http://www.biswbis.p

b.edu.pl, dostęp dnia 05.01.2013]; [http://www.itcon.org, dostęp dnia 05.01.2013];

[http://itc.scix.net, dostęp dnia 05.01.2013]; [http://www.microsoft.com, dostęp dnia

05.01.2013].

W dużych firmach widać początki mechanizmów, które są na styku

systemów informacyjnych, a systemów informatycznych. Są to mecha-

nizmy, których podstawowym zadaniem jest podnoszenie poziomu

sprawności procesów na wyższy poziom. Cykl Deminga, bardziej znany

jako cykl PDCA, jest właśnie takim mechanizmem, jednak jako jego wa-

dę należy podać to, że nie znajduje on przełożenia na działania strate-

giczne organizacji. Jako przyczyny takiej sytuacji można wymienić: zbyt

późne wprowadzanie ulepszeń i zmian, a także brak ujęcia wpływu dy-

namiczne zmieniającego się otoczenia. Jedną z propozycji ulepszenia

tego mechanizmu, jest szersza analiza uzupełniona o zmienność otocze-

nia w przypadku zarządzania procesami. Zostało to określone, jako dy-

namiczne zarządzanie procesami w oparciu o metodę Shewharta-

Deminga [http://dbpm.pl, dostęp dnia 05.01.2013]. Jako przykład empi-

ryczny, dla zobrazowania wykorzystania wsparcia ze strony np. syste-

mu zarządzania projektem, podać można funkcjonalności, jakie są za-

implementowane w tego typu systemach. Jednymi z podstawowych są:

wyznaczanie ścieżek krytycznych dla projektu, wyznaczenie wariantów

kosztowych w zależności od zmian na ścieżce krytycznej, analiza wie-

lowariantowa w zależności od daty rozpoczęcia lub zakończenia projek-

tu, optymalizowanie wykorzystania zasobów, balansowanie wykorzy-

stania zasobów dla wielu projektów, kalendarze wykorzystania sprzętu,

a także alternatywne scenariusze dla prowadzonego projektu włącznie

z rezygnacją z jego prowadzenia. W przedsiębiorstwach, w których

prowadzone są takie projekty, pojedynczy projekt (budowa stacji uzdat-


niania wody, modernizacja oczyszczalni ścieków, przebudowa portu

i budowa nowych nabrzeży) często zawiera 6000-10000 powiązanych

zadań, integrujących również prace odbiorowe od podwykonawców.

W takich przypadkach, opóźnienie liczone w godzinach na początku

projektu, może skutkować opóźnieniami na poziomie dni lub tygodni

na etapie końcowym. Modyfikacja ścieżki krytycznej dla zadania, po-

przez korektę, jest do zrealizowania, ale tylko z wykorzystaniem syste-

mu, który automatycznie przeliczy i uaktualni wszystkie zadania, będą-

ce następnikami dla zadania modyfikowanego. Nietrudno wyobrazić

sobie, czym skutkowałby powrót do ręcznie modyfikowanego harmo-

nogramu: przekroczenie budżetu, czasu realizacji i nieefektywnego wy-

korzystania zasobów. Na podstawie tylko tego jednego wycinkowego

systemu zarządzania projektem, wyraźnie widać, iż wsparcie ze strony

narzędzi informatycznych jest koniecznością, związaną z analizą po-

trzeb wdrożenia praktycznych narzędzi, wspomagających działalność

na szczeblach operacyjnym, taktycznym i strategicznym.

Zakończenie

Wdrożenie systemów informatycznych w przedsiębiorstwach

branży budowlanej, musi być poprzedzone dokładną analizą i określe-

niem potrzeb wdrożenia. Do celów wdrażania systemów informatycz-

nych zaliczyć można, sprawniejsze zarządzanie procesami oraz wspar-

cie dla prowadzenia biznesu, co w języku ekonomii można przedstawić,

jako generowanie dodatkowych zysków dla przedsiębiorstwa z wyko-

rzystaniem systemów i narzędzi informatycznych. Analiza ich zastoso-

wania pokazuje, iż duże przedsiębiorstwa budowlane, zdecydowanie

wyprzedziły te mniejsze w wykorzystaniu narzędzi informatycznych.

Różnica 15 lat informatyzacji jest trudna do nadrobienia, jednak małe

i średnie przedsiębiorstwa mogą podpatrywać, w jaki sposób następuje

zarządzanie i mapowanie procesów oraz w sposób dla siebie adekwat-

ny, wprowadzać rozwiązania właściwe dla swojej firmy. Działaniami,

jakie firmy z sektora MSP mogą stosować są m.in.: wydzielenie wszyst-

kich procesów i kosztów, niezwiązanych z prowadzeniem core-

businessu, na zewnątrz, do firmy zewnętrznej, czyli outsourcing [Ma-

twiejczuk i inni, 2004, s. 45]. Wśród tych kosztów są m.in. koszty infor-

matyczne. Jednak takie działanie wymagają zmiany podejścia do bizne-

su, z punktu widzenia kosztów utrzymania rozwiązania informatyczne-

go, w tym kosztów osobowych i licencyjnych. Rozwiązania informa-


tycznie pozwalają na intensywne korzystanie z danych, a także genero-

wanie wszelakich raportów dotyczących różnych obszarów działalności,

umożliwiają także nadzorowanie kluczowych procesów.

Literatura 1. Björk B. C. (2001), Document management – a key IT technology for the

construction industry, http://itc.scix.net/data/works/att/ecce-2001-

2.content.pdf, dostęp dnia 05.01.2013.

2. Bogusz W. (2008), Informatyczne systemy wspomagające analizę ryzyka

w procesie budowlanym, Przegląd Naukowy. Inżynieria i Kształtowa-

nie Środowiska, Warszawa, 1 (39).

3. Core IO, http://www.microsoft.com/optimization/model/coreio.ms

px, dostęp dnia 05.01.2013.

4. Kapliński O., Zavadskas E. (2002), An overview of the problems related

to research in construction engineering, management and economics in Po-

land, http://dx.doi.org/10.1080/13923730.2002.10531283, dostęp dnia

05.01.2013.

5. Mach B. (1997), Narzędzia komputerowego wspomagania procesów bu-

dowlanych. Standardy integracyjne komputerowej bazy informacyjnej i na-

rzędziowej dla budownictwa, http://akropolis.pol.lublin.pl/users/bmach

/artykulyBM/STANDARDY_KWB.pdf, dostęp dnia 05.01.2013.

6. Matwiejczuk W., Matwiejczuk T. (2004), Outsourcing w budownictwie,

Przegląd Budowlany.

7. Radziszewska-Zielnia E. (2010), System Informatyczny do zarządzania

relacjami partnerskimi przedsiębiorstw budowlanych, Czasopismo Tech-

niczne, Wyd. Politechniki Krakowskiej, 19 (107).

8. Raport Deloitte - EPoC 2011, European powers of construction, http://ww

w.deloitte.com/assets/Dcom-Germany/Local%20Assets/ Docu-

ments/11_RealEstate/2012/European.Powers.of.Construction.2011.Pu

blication.pdf, dostęp dnia 05.01.2013.

9. Rivard H. (2004), Case Studies on the use of Information Technology In

the Canadian Construction Industry, http://www.itcon.org/2004/2/,

dostęp dnia 05.01.2013.

10. Samuelsson O. (2002), IT Barometer 2000. The use of IT in the Nordic

Construction Industry, http://www.itcon.org/2002/1/, dostęp dnia

05.01.2013.


11. Społeczeństwo informacyjne w Polsce. Wyniki badań statystycznych z lat

2007-2011 (2012), http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/nts_ spo-

lecz_inform_w_polsce_2007-2011.pdf, dostęp dnia 05.01.2013.

12. Szelągowski M. (2010), Udoskonalenie cyklu Deminga-Shewharta zgod-

nie z dynamic BPM, http://dbpm.pl/pdf/11.pdf, dostęp dnia

05.01.2013.

13. Tomana A. (2011), Integracja projektowanie i kosztorysowania na plat-

formie BIM, http://www.biswbis.pb.edu.pl/2011_03/330.pdf, dostęp

dnia 05.01.2013.

14. Top 200 Computer World, Polski Rynek Teleinformatyczny (2011), IDG,

Warszawa.

15. Zmiany strukturalne grup podmiotów gospodarki narodowej w rejestrze

REGON 2012 r. (2013), http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/pgw

f_zmiany_strukturalne_grup_podmiotow_2012.pdf, dostęp dnia

05.01.2013.

Streszczenie Artykuł opisuje aktualny poziom wykorzystania techniki informatycznej

w branży budowlanej w Polsce. W artykule zawarto problematykę, z jaką spo-

tykają się zarządzający przedsiębiorstwami budowlanymi, a dotyczącą zasto-

sowania możliwych systemów informatycznych, celem wsparcia dla podsta-

wowych procesów budowlanych. Celem artykułu jest prezentacja zależności

pomiędzy potrzebami biznesowymi, a ich realizacją i wsparciem ze strony sys-

temów informatycznych.

Słowa kluczowe systemy informatyczne, moduły informatyczne, budownictwo

Information systems in the construction industry (Summary) The article describes the current level of use of information technology in

the construction industry Poland. The article includes the problems faced by

construction companies and managers about the possible use of information

systems to support the core processes of construction industry. The purpose of

this article is to present the relationship between the business-needs and their

implementation and support by dedicated information systems.

Keywords information systems, information modules, construction industry

Systemy informatyczne wspierające organizacje z sektora ...

Documents

Transcript of Systemy informatyczne wspierające organizacje z sektora ...