System edukacjiw USA

MATERIAŁY PRZYGOTOWANE PRZEZ:Portal: www.EducationUSA.pl

Centrum EducationUSA przy Polsko-Amerykańskiej Komisji Fulbrighta: www.fulbright.edu.plPolonijną Książkę POLISH AMERICAN PAGES: www.Poland.us

A M E R I C A N

www.PolishPages.us • 718-279-4969

2 STUDIA W USAIM

PO

RTA

NT

EV

ER

YD

AY I

NFO

RM

ATI

ON

FO

R P

OLI

SH

-AM

ER

ICA

NS

ON

: W

WW

.PO

LAN

D.U

S

System edukacji w USASZKOLNICTWO PODSTAWOWE I ŚREDNIEW Stanach Zjednoczonych obowiązek szkolny obejmuje mło-dzież do szesnastego roku życia. Dzieci zwykle rozpoczynają naukę na poziomie podstawowym w przedszkolu (kindergar-ten) w wieku pięciu lat i kontynuują ją aż do szkoły średniej (klasa 12).

Szkoły kładą nacisk na edukację w małych grupach, interdyscy-plinarne podejście do nauczanych przedmiotów i pracę przy projektach, które mają na celu rozwijanie zainteresowań mło-dzieży. Duże szkoły ponadgimnazjalne dają młodzieży możli-wość wyboru przedmiotów podstawowych i opcjonalnych. Uczniowie mogą również wybrać jeden z wielu klubów na-

ukowych, grup zainteresowań, dyscyplin sportowych, działań łączących naukę z pracą lub innych zajęć pozalekcyjnych. W oparciu o uzyskane oceny i wyniki egzaminów istnieje moż-liwość wyboru przedmiotów akademickich, ogólnych lub za-wodowych.

Popularne jest szkolnictwo prywatne prowadzone przez ko-ścioły lub organizacje religijne. Prywatne szkoły katolickie sta-nowią najstarszy system prywatnego szkolnictwa w USA.

W USA coraz więcej rodziców wybiera dla swoich dzieci na-ukę w domu. Rodzice stają się nauczycielami i sami kształcą swoje dzieci. Organami odpowiedzialnymi za zarządzanie pla-cówkami oświatowymi są poszczególne stany oraz władze te-rytorialne. W przeciwieństwie do większości państw, Stany Zjednoczone nie wprowadziły jednolitego systemu edukacji narodowej. Choć i od tej zasady są wyjątki, do których nale-żą amerykańskie akademie wojskowe i szkoły dla rdzennych Amerykanów. Nie istnieje narodowy program nauczania, który podlegałby zatwierdzeniu przez rząd i administrację na szcze-blu centralnym. Większość stanów w znacznym stopniu sub-sydiuje szkoły, uzupełniając środki na ich utrzymanie z podat-ków lokalnych. Konsekwencją tego systemu są różnice między bogatymi i ubogimi okręgami szkolnymi. Niedawno - pod pre-

3STUDIA W USA

CO

DZ

IEN

NIE

WA

ŻN

E I

NFO

RM

AC

JE D

LA P

OLA

KÓ

W W

US

A N

A: W

WW

.PO

LAN

D.U

S

sją sądów stanowych i społecznych grup nacisku, wiele sta-nów podjęło kroki mające zapewnić równy poziom finansowa-nia okręgów szkolnych.

Rząd Federalny wspiera równość dostępu do edukacji i jej wy-soki poziom, finansując jednocześnie programy kredytów dla uczniów i studentów oraz wsparcia uczniów i studentów z ro-dzin o niższych dochodach. Jednak zasadnicza odpowiedzial-ność za oświatę spoczywa na władzach stanowych i społecz-ności lokalnej.

Na przestrzeni dziesięcioleci, szkoły amerykańskie stały się bardziej zróżnicowane pod względem etnicznym niż we wcze-śniejszych latach. Afro-Amerykanie stanowią ok. 17% uczniów objętych oświatą na poziomie K-12, tj. klasy od przedszkola do dwunastej, ostatniej klasy szkoły średniej. Najliczniejszą mniej-szością w szkołach publicznych stają się uczniowie latynoame-rykańscy. Zwłaszcza na wschodnim i zachodnim wybrzeżu czę-sto spotyka się szkoły, których uczniowie - dzieci imigrantów urodzonych poza granicami USA - porozumiewają się w wielu językach. Dlatego też jednym z ważniejszych obowiązków spo-czywających na systemie oświaty jest nauczanie angielskiego jako drugiego języka.

SZKOLNICTWO WYŻSZEW Stanach Zjednoczonych funkcjonuje przeszło 4 500 szkół wyższych - od szkół pomaturalnych typu community college, po ogromne uniwersytety stanowe. Każda uczelnia, a często nawet poszczególne wydziały w ramach jednej uczelni, ma-ją własny system kształcenia. Dlatego aktualne informacje na temat przyjęć na studia najlepiej uzyskać bezpośrednio w wy-branych uczelniach.

COLLEGE, UNIWERSYTET CZY INSTYTUT?Każda z tych instytucji przyznaje stopnie naukowe, a uczelnie o nazwie college i institute w niczym nie ustępują uniwersy-tetom. Zasadniczo college’e są mniejsze i zwykle oferują stu-dia pierwszego stopnia, chodź bywają college’e prowadzące również studia II stopnia. Uniwersytety prowadzą zazwyczaj studia licencjackie (undergraduate), magisterskie i doktoranc-kie (graduate). Instytuty zwykle specjalizują się w programach studiów w kilku ściśle powiązanych obszarach tematycznych: Institute of Technology, Fashion Institute, Art Institute itp.

W ramach każdej uczelni funkcjonują szkoły (schools/colleges), które są odpowiednikiem wydziałów na polskich uczelniach np. School of Law, School of Business.

UNIWERSYTETY STANOWEUniwersytety stanowe to zwykle ogromne uczelnie, współfi-nansowane przez jednostki stanowe, które są także ich orga-nami założycielskimi np. Michigan State University, State Uni-versity of New York. Niektóre uniwersytety stanowe mają w swoich nazwach przymiotniki precyzujące region, w który się

znajdują (np. „wschodni” czy „południowy”) np. Western Wa-shington University.

UNIWERSYTETY PRYWATNEUczelnie prywatne utrzymują się z darowizn, dotacji, czesnego i subwencji na badania naukowe. Opłaty za studia pobierane przez uniwersytety prywatne są wyższe od czesnego na uni-wersytetach stanowych, jednak uczelnie prywatne przyznają więcej stypendiów studentom zagranicznym. Szkoły niekoedu-kacyjne oraz te prowadzone przez stowarzyszenia o charakte-rze religijnym są zawsze prywatne.

STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA (UNDERGRADUATE)Community i Junior Colleges - prowadzą głównie dwuletnie studia pomaturalne: docelowe (terminal) - wprowadzające na rynek pracy oraz akademickie (academic) przygotowujące stu-dentów do przejścia na uczelnię o czteroletnim programie stu-diów. Absolwenci zwykle otrzymują stopień Associate in Arts (A.A.) bądź Associate in Sciences (A.S.).

Liberal Arts Colleges, Liberal Arts Universities - oferują ogól-ne wykształcenie uniwersyteckie, obejmujące nauki przyrod-nicze, społeczne i studia humanistyczne. Edukacja w niezależ-nym college’u typu liberal arts może być równie prestiżowa jak studiowanie w college’u będącym częścią uniwersytetu.

Nauczanie sztuk pięknych i muzyki często odbywa się na uczel-niach typu liberal arts, warto jednak wiedzieć, że ma też miej-sce w specjalistycznych akademiach, szkołach i konserwato-riach.

Uzyskanie stopnia bachelor’s degree wymaga czteroletnich studiów pierwszego stopnia (undergraduate) z dziedziny nauk humanistycznych (liberal arts, stopień B.A.) lub nauk ścisłych (science, stopień B.S.).

Do uzyskania stopni B.A. i B.S. wymaganych jest z reguły 120 punktów zwanych kredytami (credits) zdobytych podczas 4 lat nauki. Uczelnie amerykańskie nie zawsze uznają trzyletnie stu-dia licencjackie uzyskane w uczelniach polskich i europejskich jako ekwiwalent czteroletnich studiów na poziomie undergra-duate w USA.

• Przedmiotypodstawowe,czasemokreślanemianemcorecoursessąobowiązkowedlawszystkichstudentów,aichzaliczenienastępujepodczaspierwszychdwóchlatnauki.Pozwalająuzyskaćokoło1/3wszystkichpunktówwymaganychdoukończeniastudiówiobejmująm.in.językangielski,językiobce,naukiprzyrodnicze,naukispołeczneimatematykę.

• Specjalistyczneprzedmiotyzwiązanezwybranymkierunkiemstudiówokreślasięterminemmajorcoursesistudiujesięjeprzezostatniedwalatastudiów.

• Przedmiotydodatkowe(electivecourses)możnadobieraćdowolniewzależnościodpreferencjiizainteresowań.

4 STUDIA W USAIM

PO

RTA

NT

EV

ER

YD

AY I

NFO

RM

ATI

ON

FO

R P

OLI

SH

-AM

ER

ICA

NS

ON

: W

WW

.PO

LAN

D.U

S

STUDIA DRUGIEGO STOPNIA (GRADUATE)Studia drugiego stopnia dają możliwość studiowania po ukoń-czeniu studiów pierwszego stopnia i pozwalają na uzyskanie tytułu master’s (magister) oraz Ph.D. (doktor). Do dopuszcze-nia na studia II stopnia niezbędny jest tytuł bachelor’s degree lub jego ekwiwalent nadany w innym kraju.

Studia na poziomie magisterskim, w tym M.A., M.S. i M.B.A., trwają od roku do trzech lat. Studia doktoranckie trwają od czterech do siedmiu lat po ukończeniu studiów na poziomie undergraduate, a w przypadku absolwentów studiów magi-sterskich - od dwóch do czterech lat. Wiele szkół nie wyma-ga stopnia magistra do aplikowania na studia doktoranckie. Większość przyznanych stopni doktorskich określa się mianem „doktoratu z filozofii” czyli Ph.D. (Doctor of Philosophy).

Od studentów ubiegających się o doktorat, uniwersytet za-zwyczaj wymaga:

• uzyskaniaodpowiedniejliczbykredytówzściśleokreślonejlistyprzedmiotów,

• średniejocennapoziomieB,• zdaniaegzaminówzwymaganychprzedmiotów,• egzaminuzconajmniejjednegojęzykaobcego,

• napisaniaiobronieniapracystanowiącejwynikwłasnychbadań,

• zdania ustnego egzaminu.

Studia prawnicze i medyczne są w Stanach Zjednoczonych stu-diami drugiego stopnia tzn. można aplikować na nie dopiero po ukończeniu studiów na poziomie undergraduate i zalicze-niu odpowiednich egzaminów.

WYBÓR STUDIÓWDLACZEGO WARTO STUDIOWAĆ W USA? • Uczelnieamerykańskiesąrozpoznawalneiszanowanenacałymświeciezewzględunawysokipoziomkształceniaoraz prowadzone badania naukowe.

• Szkołyamerykańskiedająmożliwośćnaukiiprowadzeniabadańpodokiemnajbardziejznanychekspertówzwieludziedzin.

• Laboratoria,salewykładoweiobiektysportowenauczelniachwUSAsąwyposażonewnajnowocześniejszysprzęt.

• Szerokaofertaedukacyjnaielastycznośćstudiówpozwalająnadopasowanieprogramudowłasnychpotrzebizainteresowań.

• UczelniewUSAoferująbogatywachlarzzajęćpozaakademickich.

• Rozwiniętysystempomocyfinansowejdajemożliwośćotrzymaniaróżnychformpomocyfinansowejzuczelni(stypendiasocjalneinaukowe,pracanakampusie).

JAK PRZEBIEGAJĄ STUDIA NA AMERYKAŃSKICH UCZELNIACH?• Zajęcianauczelniachamerykańskichpolegająnaczynnymudzialestudentówwzajęciachteoretycznychipraktycznychorazwdyskusjachmiędzystudentamiaprofesorami.Profesorowietraktująswoichstudentówjakorównorzędnychpartnerówwdyskusji,anazajęciachcenisięaktywnośćikreatywność.Amerykańscystudenciotwarcieprzyznają,żeczegośniewiedząalbonierozumiejąiniejesttoodbieranejakonieprzygotowaniedozajęć.

• Uczelnieamerykańskieróżniąsięodpolskichsposobemegzekwowania i sprawdzania wiedzy. Punkty potrzebne dozaliczeniakursustudencigromadząprzezcałysemestr,mimożewiększośćprzedmiotówkończysięsemestralnymegzaminemsprawdzającym,tzw.finalexam.Wtrakciesemestruzakresprzyswojonegomateriałusprawdzasięnatestach,egzaminówbądźprowadzisięprojektybadawcze i pisze prace.

• Wamerykańskimsystemieedukacjidużąwagęprzywiązujesiędoumiejętnościprezentowaniaswojejwiedzy.Większośćuczelniprowadzidodatkowezajęcia,naktórychstudenciucząsiępublicznychwystąpieńiprezentacji.Przygotowanieiprzeprowadzenieprzezstudentaprezentacjinadanytematnazajęciachjestpraktykowanenakażdymkierunkustudiów.

5STUDIA W USA

CO

DZ

IEN

NIE

WA

ŻN

E I

NFO

RM

AC

JE D

LA P

OLA

KÓ

W W

US

A N

A: W

WW

.PO

LAN

D.U

S

• Zasobyfinansoweamerykańskichuczelni,pozwalająnazatrudnieniewybitnychprofesorówispecjalistów,którzyprowadzązajęciawnowoczesnyiatrakcyjnysposób.

JAK WYBRAĆ UCZELNIĘ?W Stanach Zjednoczonych funkcjonuje przeszło 4500 akredy-towanych uczelni. Wybór właściwej jest zatem nie lada wy-zwaniem. Wybranie odpowiedniej uczelni jest niemal równie istotne, jak wybranie interesującego kierunku studiów. Na co zatem warto zwracać uwagę?

TypuczelniiafiliacjaCzy jest to uczelnia państwowa czy prywatna?

Czy jest dwuletnia czy czteroletnia?

Studenci aplikujący na uczelnie amerykańskie powinni zapo-znać się z systemem edukacji na poziomie uniwersyteckim i znać różnice pomiędzy uczelniami stanowymi i prywatnymi, wiedzieć na czym polega studiowanie w Community College, Liberal Arts College itp.

SzkołaikierunekstudiówW wyborze odpowiedniego kierunku i szkoły mogą pomóc między innymi poniższe wyszukiwarki.

www.princetownreview.comwww.petersons.comwww.studyusa.com/en/schools

AkredytacjauczelniZawsze należy sprawdzić akredytacje wybranej uczelni. Może to zrobić na stronie Council for Higher Education Accredita-tion: www.chea.org. Organizacje akredytujące posiadają au-toryzację Departamentu Edukacji do ustanawiania standar-dów i oceniania czy program danej szkoły jest z nimi zgodny. Jeśli uczelnia spełnia założone warunki otrzymuje pozwole-nie na prowadzenie zajęć dydaktycznych oraz badań nauko-wych. Wybieranie instytucji akredytowanych przez uznane i kompetentne agencje akredytujące zabezpiecza przed uzyska-niem bezwartościowego dokumentu wydanego przez diplo-ma mills, instytucje prowadzące nielegalną działalność polega-jącą na odpłatnym nadawaniu stopni naukowych.

WymogirekrutacyjneCzy uczelnia/program wymaga zdania egzaminów standaryzo-wanych typu SAT, GRE czy TOEFL?

Jaki jest próg punktowy?

Niektóre uczelnie nie wymagają od studentów zagranicznych wyników z egzaminów typu SAT czy GRE. Są też szkoły prowa-dzące kursy zerowe dla kandydatów, którzy nie znają biegle ję-zyka angielskiego. Dopiero po kursie przygotowawczym stu-denci mogą przystąpić do egzaminu TOEFL.

JakośćkształceniaCzy na uczelni wykładają specjaliści z danej dziedziny?

Jak bogaty jest wybór kierunków, kursów, specjalizacji, kół na-ukowych, programu studiów?

Czy uczelnia oferuje możliwość zdobycia wszystkich stopni na-ukowych?

Czy istnieje możliwość prowadzenia badań naukowych i stu-diowania więcej niż jednego kierunku?

Wybór kierunków i specjalizacji jest zazwyczaj większy na du-żych renomowanych uczelniach.

WarunkikształceniaJaki jest stosunek liczby studentów do wykładowców?

W jak dużych grupach odbywają się zajęcia?

Ile zajęć prowadzonych jest przez profesorów, a ile przez dok-torantów i asystentów?

Duża liczba studentów przypadających na jednego nauczycie-la sugeruje duże grupy, a w konsekwencji mniejszą ilość cza-su jaką wykładowcy mogą poświęcić każdemu ze studentów. Na wielu dużych uniwersytetach zajęcia na studiach I stopnia prowadzą studenci studiów II stopnia (przede wszystkim dok-toranci).

ReputacjaiselektywnośćuczelniJaką opinię na temat uczelni mają obecni lub byli studenci?

Ilu ma zagranicznych studentów?

Co o uczelni mówią rankingi?

Należy pamiętać aby ranking był tylko jedynym z decydujących kryteriów przy wyborze uczelni. Warto również zaaplikować na kilka uczelni, o różnym poziomie selektywności.

Zaplecze dydaktyczneJakie zaplecze dydaktyczne posiada uczelnia?

Jak duża jest biblioteka i jaką ilością materiałów dydaktycznych dysponuje?

Jak łatwy jest dostęp do materiałów audiowizualnych i archi-walnych?

Czy na uczelni znajdują się pracownie komputerowe?

FinanseJaki jest koszt czesnego, podręczników, zakwaterowania, po-siłków, komunikacji miejskiej i innych kosztów życia w miejscu, w którym uczelnia jest zlokalizowana?

Czy i w jakim wymiarze uczelnia oferuje wsparcie finansowe?

Czy koszty studiowania na danej uczelni są porównywalne z kosztami studiowania na innych uczelniach tego typu?

Należy pamiętać, że małe prywatne uczelnie mogą mieć więk-sze możliwości przyznania pomocy finansowej dla studentów zagranicznych, a duże stanowe uniwersytety mogą mieć pre-ferencyjne warunki przyjęć i wsparcia finansowego dla studen-tów pochodzących z danego stanu.

DziałalnośćpozaakademickaUczelnie oferują zróżnicowane możliwości rozwoju umiejętno-ści czy pasji. Studenci mogą przystąpić do różnych organiza-cji czy kół studenckich o charakterze kulturalnym, sportowych, naukowym czy religijnym. Ponadto, uniwersytety amerykań-skie oferują studentom wiele zajęć poza programem nauczania - w ramach drużyn sportowych, klubów studenckich, uniwer-

6 STUDIA W USAIM

PO

RTA

NT

EV

ER

YD

AY I

NFO

RM

ATI

ON

FO

R P

OLI

SH

-AM

ER

ICA

NS

ON

: W

WW

.PO

LAN

D.U

S

syteckich serwisów informacyjnych, teatrów, klubów muzycz-nych i innych. Na wielu uczelniach życie towarzyskie skupia się wokół organizacji zrzeszających studentów (fraternities) i stu-dentki (sororities). Poza organizacją czasu wolnego stowarzy-szenia te często sponsorują przedsięwzięcia charytatywne.

ProgramydlastudentówzagranicznychNiektóre uczelnie realizują programy takie jak ESL (English as a Second Language), ESOL (English for Speakers of Other Langu-ages), oraz EFL (English as a Foreign Language).

WielkośćuczelniikampusuLiczba studentów na kampusie amerykańskiej uczelni wa-ha się od kilkuset do kilkudziesięciu tysięcy. Są uniwersytety, które wyglądają jak małe miasteczka: posiadają własne urzę-dy pocztowe, sklepy spożywcze i centra handlowe. Inne, choć funkcjonują w obszarach miejskich, mają stosunkowo niewie-lu studentów. Duże miasta oferują szeroki wachlarz progra-mów kulturalnych oraz rozrywkowych, natomiast miasteczka akademickie zapewniają spokojniejszą i bardziej kameralną at-mosferę.

UmiędzynarodowieniekampusuLiczba studentów zagranicznych przyjmowanych na amery-kańskie uczelnie waha się od kilku do kilku tysięcy. Katalogi uczelni zwykle podają informacje o liczbie przyjętych studen-tów międzynarodowych. Na uczelniach o wysokim współczyn-niku studentów międzynarodowych działa wiele stowarzy-szeń dla nich dedykowanych, które m.in. organizują programy orientacyjne (opiekę mentora), spotkania zapoznawcze, wyjaz-dy wakacyjne czy możliwość integracji z rodzinami amerykań-skimi.

Źródłainformacji• EducationUSA Advising Centers. Centra doradztwa EducationUSAsąidealnymmiejscemdorozpoczęciaposzukiwań.WPolscebiuraEducationUSAznajdująsięwWarszawieiwKrakowie.PosiadająbibliotekizksięgozbioremzawierającyminformacjepomocnewszukaniuuczelniwStanachZjednoczonych.

• Stronyinternetoweposzczególnychszkółibezpośredniakomunikacjaprzeze-mail.KażdaamerykańskauczelniajestobecnawInternecieiudostępnianaswoimportaluinformacjeoprogramachstudiów,procedurachaplikacyjnych,stypendiachiinnychmożliwościachfinansowaniastudiów.

• Odwiedzinynakampusie.JeśliprzedwyboremuczelnimożeszwybraćsiędoStanówZjednoczonychnawakacje,skorzystajzokazjiżebyzobaczyćjakwyglądauczelnia,naktórejchceszstudiować.Wieleamerykańskichszkółorganizujedniotwarte,podczasktórychkandydatówoprowadzająpouczelniobecnistudenci.

• Konsultanciiagencjerekrutacyjne.Jeżelipostanowiłeśskorzystaćzichusług,sprawdź,czyfirmajestwiarygodnaiczyosobykorzystającezichusługwprzeszłościbyłyznichzadowolone.

JAK APLIKOWAĆ NA STUDIA I STOPNIA?Proces rekrutacji na amerykańskie uczelnie trwa znacznie dłu-żej niż na uczelnie polskie. W związku z tym, już na 18 miesię-cy przed planowanym rozpoczęciem nauki należy zacząć przy-gotowania do aplikacji. Odpowiednia organizacja i planowanie są kluczowymi etapami rekrutacji. W USA nie ma ujednolico-nych wymogów dla kandydatów na studia, dlatego też nale-ży uważnie sprawdzić kryteria przyjęcia do wybranej uczelni oraz programu.

Poniżej przygotowany kalendarz orientacyjnie podaje etapy aplikacji, które należy weryfikować z informacjami podanymi na stronach wybranych uczelni oraz programów.

18miesięcy przedplanowanymrozpoczęciemstudiów• Wybierz 4-6 uczelni kierując się następującymi kryteriami:

dostępność kierunku, lokalizacja uczelni (koszty życia w danym miejscu, duże/małe miasto, warunki klimatyczne itp.), referencje obecnych i byłych studentów/pracowników oraz instytucji edukacyjnych. Pomogą ci w tym informacje na stronie: www.educationusa.pl/53/wybieramy-uniwersytet-w-usa/

• Sprawdź dokładne wymagania uczelni.• Zapoznaj się z ofertami dla międzynarodowych studentów.• Zarejestruj się i zacznij przygotowania do egzaminów

ACT/SAT i TOEFL/IELTS. Informacje na temat egzaminów znajdziesz tutaj: www.educationusa.pl/36/egzaminy-i-testy/

• Wykorzystaj czas, aby poprawić swoje oceny, a tym samym podwyższyć średnią ocen w szkole.

15miesięcy przedplanowanymrozpoczęciemstudiów• Przystąp do egzaminów ACT/SAT i TOEFL/IELTS. Większość

uniwersytetów wymaga zdania egzaminu przed grudniem (na semestr jesienny kolejnego roku). Wczesne podejście do egzaminów daje szansę na ewentualne poprawienie wyniku.

11miesięcy przedplanowanymrozpoczęciemstudiów• Jeśli nie masz jeszcze potrzebnych formularzy

aplikacyjnych, skontaktuj się ponownie z wybranymi uczelniami.

• Przeczytaj dokładnie formularze i zwróć uwagę na terminy składania dokumentów.

• Poproś swoją szkołę o przesłanie oficjalnego wykazu ocen bezpośrednio do uczelni, na które aplikujesz.

• Poproś wybrane osoby o napisanie listów rekomendacyjnych; dostarcz im odpowiednie formularze i poinformuj o formie, w jakiej listy mają być napisane.

• Przygotuj tzw. personal statement, czyli pewnego rodzaju list motywacyjny, który powinien przedstawić cię w jak najlepszym, autentycznym świetle. Po jego napisaniu warto skonsultować się z nauczycielem języka angielskiego i poprosić o komentarz.

7STUDIA W USA

CO

DZ

IEN

NIE

WA

ŻN

E I

NFO

RM

AC

JE D

LA P

OLA

KÓ

W W

US

A N

A: W

WW

.PO

LAN

D.U

S

• Zastanów się, czy będzie ci potrzebna pomoc finansowa (financial aid). Poszukaj odpowiednich formularzy na stronie uczelni, bądź skontaktuj się z nią w celu złożenia podania o stypendium. Więcej informacji na ten temat znajdziesz tutaj: www.educationusa.pl/37/pomoc-finansowa/

10miesięcy przedplanowanymrozpoczęciemstudiów• Skompletuj wypełnione dokumenty (formularze, eseje,

podanie o pomoc finansową). Pamiętaj, aby wypełniać dokumenty bardzo starannie i czytelnie, ponieważ stanowią one wizytówkę i świadczą o rzetelności kandydata. Zrób kopie wszystkich dokumentów i zachowaj je dla siebie. Oryginały wyślij do wybranych uczelni odpowiednio wcześnie, by doszły na czas.

• Jeśli uważasz, że twój wynik z egzaminów ACT/SAT i TOEFL/IELTS jest niesatysfakcjonujący, przystąp do nich po raz kolejny.

• Upewnij się, że listy polecające i wykazy ocen zostały wysłane.

9miesięcyprzedwylotemdoUSA• W tym okresie uczelnie mogą poprosić cię o dodatkowe

informacje lub o ponowne wysłanie niektórych dokumentów.

4-5miesięcyprzedwylotemdoUSA• Zaczniesz otrzymywać informacje z decyzjami od

uniwersytetów. Skontaktuj się z tymi, od których nie otrzymałeś żadnej odpowiedzi.

• Zaakceptuj tylko jedną ofertę przyjęcia i daj znać wszystkim uczelniom o swojej decyzji. Poproś wybraną szkołę o wystawienie i przesłanie formularza DS 2019.

• Zorganizuj sobie zakwaterowanie, a w razie problemów, skontaktuj się z uczelnią.

• Złóż podanie o paszport (jego okres ważności musi być dłuższy o minimum 6 miesięcy niż okres twojego pobytu w USA).

3miesiąceprzedwylotemdoUSA• Wypełnij odpowiedni formularz wizowy i umów się

na wizytę w Ambasadzie lub Konsulacie USA. Więcej informacji na temat wiz znajdziesz na stronie http://travel.state.gov/visa/

• Kup/zarezerwuj bilet lotniczy.• Upewnij się, że masz odpowiednie ubezpieczenie.

8 STUDIA W USAIM

PO

RTA

NT

EV

ER

YD

AY I

NFO

RM

ATI

ON

FO

R P

OLI

SH

-AM

ER

ICA

NS

ON

: W

WW

.PO

LAN

D.U

S

FINANSOWANIE STUDIÓW I STOPNIAZAPLANUJ SWÓJ BUDŻET!Zanim zdecydujesz się na studia w USA, zaplanuj budżet i za-stanów się, jak znaleźć środki na pokrycie kosztów związanych z następującymi wydatkami: aplikowaniem na uniwersytet, opłatą czesnego, mieszkaniem, utrzymaniem, transportem, ubezpieczeniem i zakupem podręczników.

Roczne wydatki na opłaty, czesne, zakwaterowanie i wyżywie-nie dla studentów międzynarodowych kształtują się na pozio-mie 20-30 tys. USD na tańszych uniwersytetach publicznych, do ponad 50 tys. USD na niektórych prywatnych uczelniach. Dodatkowo należy wziąć pod uwagę koszty podróży, wydat-ki własne oraz koszty związane z rekrutacją np. testy, opłaty aplikacyjne (65-100 USD za aplikację), opłaty wizowe i SEVIS (około 250 USD). Pamiętaj również, że lokalizacja uczelni ma ogromny wpływ na koszty życia.

FINANSOWANIE A WIZAPo przyjęciu na studia, chcąc uzyskać wizę studencką, musisz udowodnić, że posiadasz wystarczające środki w formie sty-pendiów, pożyczek i oszczędności własnych do opłacenia cze-snego i utrzymania się podczas studiów.

POMOC FINANSOWA Stypendia• Amerykańscystudenciotrzymująpomocsocjalnąwformiestypendiówfederalnychistanowych.Studencinieposiadającyobywatelstwaamerykańskiegolubprawastałegopobytuniekwalifikująsiędowsparciawpostacistypendiówrządufederalnego.

• Wieleszkółoferujeswoimstudentomwsparciefinansowewformiestypendiówdlanajlepszychkandydatów(meritbasedscholarships–stypendianaukowe)orazpomocysocjalnejdlastudentów,którzyniemająśrodkównapokryciekosztówstudiowania(needbasedscholarships).

• Jeżelinieposiadaszśrodkównaopłaceniestudiówzajrzyjtutaj:www.edupass.org/finaid/undergraduate.phtml

• Tylkokilkauniwersytetówoferujepełnąpomocfinansowądlaprzyjętychstudentów.Sąto:MassachusettsInstituteofTechnology,HarvardUniversity,PrincetonUniversity,YaleUniversity,WilliamsCollege,MiddleburyCollege,DartmouthCollege,AmherstCollege, Lawrence University.

• Listęuczelnioferującychznaczącewsparciefinansowemiędzynarodowymstudentommożnaznaleźćpodadresemeducationusa.pl/uploads/Lista-uniwersytetow-pomoc-finansowa.pdf

• Dlakandydatów,którzymogąudokumentowaćswojeosiągnięciasportowenaareniekrajowejlubmiędzynarodowejistniejemożliwośćotrzymaniastypendiumsportowego.Więcejinformacjinatentematznajdziesznawww.educationusa.pl/50/stypendia-sportowe.

• Wybierającuniwersytet,pamiętaj,żeuniwersytety

publicznezwyklesątańszeodprywatnych,alewiększośćdofinansowaniaotrzymująodwładzfederalnychistanowych,stądmiędzynarodowistudencimająmniejsząszansęnauzyskaniepomocyfinansowej.

• Wyszukiwarkistypendiówuczelnianychipozauczelnianych:

www.fundingusstudy.org www.educationusa.info/financial-aid www.iefa.org www.bigfuture.collegeboard.org/scholarship-search• Uważajnafałszyweoferty!Szukającstypendiówzwróćszczególnąuwagęnaofertydofinansowania,którewymagająwniesieniaopłatlubwymagająpodanianiestandardowychdanychosobistych,np.numerukontabankowego.Więcejinformacjinatematoszustwstypendialnychznajdziesznastronie:www.finaid.org/scholarships/scams.phtml

PracaPosiadając wizę F-1 studenci mogą pracować na kampusie do 20 godzin tygodniowo podczas roku akademickiego i do 40 godzin w tygodniu w okresie wakacyjnym. Informacje doty-czące możliwości i ofert pracy na kampusie znajdziesz na stro-nie szkoły.

PożyczkiNiektóre uczelnie oferują międzynarodowym studentom po-życzki o korzystnym oprocentowaniu, a inne pomagają w uzy-skaniu pożyczek bankowych. Pamiętaj jednak, że zazwyczaj pożyczki te opiewają na niewielką sumę, która pozwoli Ci na pokrycie tylko niektóre kosztów związanych ze studiowaniem.

A MOŻE COMMUNITY COLLEGE?W Stanach Zjednoczonych jest przeszło 1600 publicznych i prywatnych szkół typu community college, oferujących studia trwające zwykle dwa lata. Średni poziom opłat w communi-ty colleges jest znacznie niższy niż w czteroletnich uczelniach. Studenci mogą obniżyć koszt zdobycia bachelor’s degree stu-diując przez pierwsze dwa lata na community college. Więk-szość szkół typu community college podpisuje umowy z uczel-niami czteroletnimi (umowy o studiach w formule 2 + 2), co pozwala studentom na przepisanie zdobytych kredytów na konto studiów czteroletnich. W ten sposób, studenci trafiają na początku na dwa lata do community college, gdzie zdoby-wają tytuł dyplomowanego specjalisty (associate), a następnie przenoszą się na uniwersytet, gdzie po kolejnych dwóch latach zdobywają stopień licencjacki (bachelor’s degree).

NiższewymaganiadotycząceznajomościjęzykaangielskiegoPonieważ community colleges same prowadzą ocenę poziomu znajomości języka i oferują studentom Intensywne Programy Nauczania Języka Angielskiego (Intensive English Programs, IEP) wyniki testów znajomości języka angielskiego jako języka obcego (TOEFL, IELTS) nie muszą mieć decydującego znaczenia dla przyjęcia kandydata.

NauczanieisukcesabsolwentówKadra profesorska zazwyczaj posiada praktyczne doświadcze-nie w swojej dziedzinie, a dzięki małym grupom wykładowcy mogą poświęcić więcej czasu poszczególnym studentom.

9STUDIA W USA

CO

DZ

IEN

NIE

WA

ŻN

E I

NFO

RM

AC

JE D

LA P

OLA

KÓ

W W

US

A N

A: W

WW

.PO

LAN

D.U

S

ZdobyciepraktycznychdoświadczeńStudenci spoza USA posiadający wizę F-1 są uprawnieni do rocznego Opcjonalnego Szkolenia Praktycznego (Optional Practical Training, OPT) z dziedziny, którą studiują przynaj-mniej rok. Czas OPT może być przedłużony do 17 miesięcy w przypadku ukończenia studiów w dziedzinach takich jak mate-matyka czy inżynieria.

NowoczesnetechnologieDzięki powiązaniom z biznesem i przemysłem, większość tego typy uczelni dysponuje nowoczesnymi technologiami, salami i zapleczem. Szkoły tego typu mogą zapewnić dobre wykształ-cenie w wiodących dziedzinach, m.in. inżynierii biomedycznej, biotechnologii, robotyce, optyce laserowej, technologiach in-formatycznych i sieciowych oraz w systemach informacji prze-strzennej.

DużywybórkierunkówstudiówSzkoły typu community college oferują programy w wielu dzie-dzinach. Dziś najpopularniejszymi programami studiów wśród studentów spoza USA są: biznes, inżynieria, informatyka, gra-fika komputerowa, technologie sieciowe, multimedia, hotelar-stwo, zarządzanie restauracjami, psychologia, księgowość, na-uczanie początkowe oraz ochrona środowiska.

PoznanielokalnejspołecznościikulturyPonieważ szkoły te są silnie związane ze społecznościami lokal-nymi, oferują studentom zza granicy nie tylko bogate środowi-sko akademickie, ale także wyjątkową okazję zapoznania się z wieloma aspektami życia w USA.

STYPENDIA SPORTOWEW USA studiuje przeszło 380 tysięcy studentów - sportowców. Prawie 1000 uczelni amerykańskich oferuje stypendia dla stu-dentów posiadających uzdolnienia sportowe: w zamian za grę w drużynie akademickiej studenci mogą uzyskać stypendium, które pokryje koszty związane z edukacją. Jak uzyskać stypen-dium sportowe?

ZacznijjaknajwcześniejZacznij co najmniej 18-24 miesiące przed spodziewanym roz-poczęciem studiów. Zgłaszając się do drużyny musisz liczyć się z konkurencją.

UkończszkołęśredniąSprawdź w Guide to International Academic Standards for Ath-letics Eligibility („Przewodnik dla studentów sportowców zza granicy”) jakie wymagania stawia się odnośnie świadectwa i niezbędnej średniej z ocen (grade point average, GPA).

ZnajdźuczelnięZapoznaj się ze Sport Listing - listą prowadzoną przez National Collegiate Athletic Association (Narodowym Zrzeszeniem Aka-demickich Związków Sportowych, NCAA); znajdują się na niej amerykańskie uczelnie posiadające program sportowy.

Szukając uczelni, kieruj się dyscyplinami studiów.

PoprośtreneraorekomendacjeikontaktyDo korespondencji z trenerami dołącz opinię swojego trenera (obecnego i/lub byłego).

Zarejestrujsięwcentrum NCAA Eligibility Center(lubdowiedzsięozasadycertyfikacjiwNAIA)

Wypełnij formularz Student Release Form dla studentów zza granicy. W przypadku większości studentów zza granicy sta-tus zostanie poddany ocenie po dosłaniu do Eligibility Cen-ter świadectw i zaświadczeń o przebiegu Twoich dotychcza-sowych studiów.

• NiezbędnejestspełnieniewszystkichwymagaństawianychprzezNCAA.

• Certyfikatmusizostaćuzyskanyprzedotrzymaniemstypendium sportowego

PrzystąpdoegzaminuSATlubACTWyślij swój wynik do Eligibility Center.

• WiększośćstudentówspozaUSAmusipodejśćdoegzaminujęzykowegoTOEFLlubIELTS.

Pamiętaj:W przypadku I i II Grupy (Division) NCAA• studencimuszązarejestrowaćsięwcentrumNCAA

Eligibility Center• dostępnesąstypendiadlasportowców• stypendiamogąobejmowaćcałośćbądźczęśćkosztów

czesnego i utrzymania

W przypadku III Grupy NCAA• każdauczelniaustalawłasnenormy• istniejąinneformystypendiówiwsparciafinansowegodlautalentowanychstudentów.

• Przydatneinformacjemożnaznaleźćpodadresem:http://new.berecruited.com

JAK APLIKOWAĆ NA STUDIA II STOPNIARozpocznijprzygotowania18-12miesięcyprzedplanowanymwyjazdem.

www.educationUSA.infoZapoznaj się z informacjami harmonogramem aplikowania na studia II stopnia na stronie educationusa.info

ZastosujsiędowymagańuczelniDokładnie zapoznaj się i zastosuj do wymogów i wskazówek instytucji, do której aplikujesz. Oto kilka przykładów:

• Jeżelipodanolimitsłów,którychmożnaużyćwesejach,trzymajsięgo.Nielicznawyrozumiałość,jeśligoprzekroczysz.

• Jeślipoproszonoodwalistyreferencyjne,niewysyłajtrzech.

10 STUDIA W USAIM

PO

RTA

NT

EV

ER

YD

AY I

NFO

RM

ATI

ON

FO

R P

OLI

SH

-AM

ER

ICA

NS

ON

: W

WW

.PO

LAN

D.U

S

• Nienalegajnarozmowękwalifikacyjną,jeżeliuczelniazapraszatylkoniektórychkandydatów.

• Jeśliuczelniasugerujerozmowękwalifikacyjną-poprośoniąipostarajsię,bydoniejdoszło.

• Jeślijesteśstudentemzzagranicyniespierajsięczypowinieneśzdawaćtestjęzykowynawet,jeślitwojaangielszczyznajestbezzarzutu.

BądźprofesjonalistąPamiętaj, że jesteś jednym z wielu kandydatów. Bądź spokojny, asertywny, cierpliwy i szczery, bez nuty arogancji. Nawet naj-lepsze aplikacje mogą zostać odrzucone po niesatysfakcjonu-jącym spotkaniu z kandydatem.

Zwróćuwagęnatreść orazformęaplikacjiiesejuNie możesz pozwolić sobie na przeoczenia oraz sprzeczności. Błędy ortograficzne i gramatyczne są absolutnie niedopusz-czalne. Nie licz, że będziesz traktowany ulgowo, ze względu na to, że język angielski jest dla ciebie drugim językiem.

BądźsobąNie udawaj kogoś, kim nie jesteś. Co najważniejsze: nie kłam i nie upiększaj. Nie usprawiedliwiaj się, ale wyjaśnij przyczy-ny, słabsze strony twojej aplikacji, zwłaszcza te spowodowane chorobą lub kłopotami finansowymi.

Zaplanujalternatywę na wypadek niepowodzeniaPewność siebie i pozytywne podejście do sprawy to jedno, ale należy przygotować się również na odmowę lub znalezienie się na liście rezerwowej. Dlatego zaplanuj co chcesz robić, jeśli nie dostaniesz się na upragnione studia. Pamiętaj, że przygotowa-nie się na wszelkie ewentualności nie jest oznaką braku wiary w siebie czy możliwość dostania się na studia.

PotencjalnebłędyKilka powszechnych i poważnych błędów popełnianych przez kandydatów na studia:

• niegrzecznelubaroganckiezachowanie,• nieuczciwość,• niestosowaniesiędopoleceń,• przesyłanienieprawdziwychi/lubniepotwierdzonychinformacji,

• zadawaniepytań,naktóreodpowiedzisąumieszczonenaportalu uniwersytetu,

• pozostawienieczegośbezodpowiedzilubpróbawytłumaczeniasię.

FINANSOWANIE STUDIÓW II STOPNIAMaszznaczniewiększeszanse naotrzymaniepomocyfinansowej nastudiachmagisterskichidoktoranckichniżnastudiachIstopnia.Uczelnie udzielają pomocy finansowej w następującej formie:

Stypendia naukoweStypendia na pokrycie czesnego są przyznawane przez szkoły na podstawie osiągnięć studenta.

Asystenturynaprowadzeniebadań naukowych(ResearchAssistantship)Profesorowie prowadzący badania naukowe na uczelniach często zatrudniają studentów studiów II stopnia na stanowi-skach asystentów. W tym przypadku finansowanie obejmu-je zwolnienie z opłaty za studia i/lub miesięczne stypendium na pokrycie wydatków bieżących. Stypendia asystenckie mogą pokrywać całość lub część wydatków związanych ze studiami.

Asystentury w dydaktyce (TeachingAssistantship)Profesorowie prowadzący zajęcia na studiach I stopnia często wybierają asystentów spośród studentów II stopnia do pomo-cy w prowadzeniu konwersatoriów, ćwiczeń, kierowaniu labo-ratoriami, ocenianiu prac itp. Pomoc finansowa, podobnie jak w poprzednim przypadku obejmuje zwolnienie z opłaty za stu-dia i/lub comiesięczne stypendium pełne lub częściowe na po-krycie wydatków bieżących.

Czasem zdarza się możliwość otrzymania asystentury w dydak-tyce na innym wydziale. Na przykład student studiów na kierun-ku inżynieryjnym może zostać asystentem na wydziale mate-matyki, a student studiów na kierunku humanistycznym może otrzymać stypendium w katedrze swojego ojczystego języka.

Inneasystenturydlastudentówstudiów IIstopnia(GraduateAssistantship)Zdarza się, że niektóre wydziały zatrudniają asystentów w biu-rze administracji, bibliotece, do konserwacji sieci komputero-wych itp. Zatrudnienie tego typu pozwala na pokrycie części kosztów studiów.

Praca na terenie kampusuPrawo amerykańskie zezwala studentom na wizie F-1 lub J-1 na pracę na terenie kampusu, jeśli nie przekracza ona 20 go-dzin w tygodniu.

StażepozakampusemStaże poza kampusem zapewniają praktyczne doświadczenie. Należy jednak pamiętać, że potrzebne jest oficjalne pozwole-nie na pracę.

W zdobyciu zatrudnienia poza uczelnią pomagają Biura ds. Studentów Zagranicznych.

11STUDIA W USA

CO

DZ

IEN

NIE

WA

ŻN

E I

NFO

RM

AC

JE D

LA P

OLA

KÓ

W W

US

A N

A: W

WW

.PO

LAN

D.U

S

JakdostaćsięnastudiaIIstopnia zpełnymfinansowaniem:• Wybierzwydziałyzatrudniająceprofesorówzainteresowanychbadaniami,któreprowadzisz.

• Składajaplikacjedoprogramówoferującychnajwyższefinansowanie.

• Pamiętaj,żeuczelnieprzyznająnajwięcejgrantówosobom:- z najlepszymi wynikami w nauce oraz z egzaminów

GRE/GMAT/LSAT/MCAT,- które dostarczyły mocne listy motywacyjne,- które zadbały o jak najlepsze rekomendacje,- które wysłały profesjonalnie napisane aplikacje.

• Dozłożeniaaplikacjizacznijprzygotowywaćsięnaconajmniej12-18miesięcyprzedplanowanądatąrozpoczęciastudiów.

STUDIA PRAWNICZEI STOPIEŃ W DZIEDZINIE NAUK PRAWNYCHStudia prawnicze w Stanach Zjednoczonych odbywają się po ukończeniu studiów I stopnia. Najlepiej jest ukończyć studia pre-law, ale każdy, kto ukończy dowolne studia undergradu-ate może starać się o przyjęcie na studia prawnicze pod warun-kiem zaliczenia odpowiednich egzaminów.

TYTUŁ J.D.Osoby studiujące prawo w ramach programów zakończonych przyznaniem tytułu Juris Doctor (J.D.) zdobywają wykształce-nie ściśle związane z systemem prawnym USA. Sam tytuł J.D. zwykle nie jest przydatny studentom zza granicy. Program stu-diów obejmuje nauczanie przygotowujące do praktycznego wykonywania zawodu prawnika w USA. Chociaż uczelnie, na których wykłada się prawo oferują pojedyncze kursy koncen-trujące się na takich dziedzinach jak np. prawo środowiskowe czy podatkowe, na tym poziomie studiów nie ma specjalizacji.

Dyplom J.D. otrzymuje się po zaliczeniu 3 lat studiów, na które można się dostać po dowolnych studiach I stopnia (undergra-duate). Od kandydatów wymaga się również biegłej znajomo-ści języka angielskiego, bardzo dobrych ocen, oraz wysokich wyników z testu LSAT (Law School Admission Test).

Po ukończeniu studiów, aby wykonywać zawód prawnika, nie-zbędne jest zdanie egzaminu organizowanego przez amery-kański odpowiednik Rady Adwokackiej (the bar examination) oraz spełnić wymagania danego stanu, w którym planuje się rozpocząć praktykę.

PROGRAM M.C.L. ORAZ M.C.J.Programem studiów najlepiej dostosowanym do potrzeb mię-dzynarodowych studentów prawa są studia pozwalające otrzy-mać stopień Master of Comparative Law (M.C.L.) oraz Master of Comparative Jurisprudence (M.C.J.). Koncentrując się na róż-

12 STUDIA W USAIM

PO

RTA

NT

EV

ER

YD

AY I

NFO

RM

ATI

ON

FO

R P

OLI

SH

-AM

ER

ICA

NS

ON

: W

WW

.PO

LAN

D.U

S

nicach między systemami prawnymi wielu państw, a prawem zwyczajowym w wersji, którą stosuje się w Stanach Zjednoczo-nych, programy pozwalają prawnikom spoza USA zapoznać się z instytucjami prawnymi w Stanach Zjednoczonych oraz ze specyfiką amerykańskiego prawa.

PROGRAM LL.M.Innym wyjściem jest program Master of Law (L.L.M.), na któ-ry można aplikować po uzyskaniu tytułu J.D. lub ukończeniu przynajmniej czteroletniego programu prawnego w innym kraju. Jest to roczny program w specyficznej dziedzinie pra-wa, np. prawa człowieka, prawo międzynarodowe, bankowe czy podatkowe.

PROGRAMY LETNIE Z PRAWAWiele amerykańskich szkół i wydziałów prawa prowadzi - zwłaszcza latem - programy zaprojektowane z myślą o studen-tach zza granicy. Ich długość waha się od tygodnia do dwóch miesięcy. Podobne programy prowadzą też stowarzyszenia branżowe oraz prywatne organizacje szkoleniowe.

STUDIA MEDYCZNEW Stanach Zjednoczonych, studia medyczne rozpoczyna się po ukończeniu studiów undergraduate. Uczelnie medyczne, zwłaszcza publiczne, są w dużej mierze finansowane z podat-ków lokalnych, dlatego w procesie rekrutacyjnym często pre-ferowani są mieszkańcy danego stanu. Część szkół finansowa-nych przez państwo rozpatruje wyłącznie podania składane przez obywateli amerykańskich i osoby posiadające status re-zydenta.

I STOPIEŃ W DZIEDZINIE NAUK MEDYCZNYCHStudia medyczne w USA zwykle trwają cztery lata i kończą się przyznaniem tytułu Doktora Medycyny (Doctor of Medicine, M.D.). Od kandydatów wymaga się ukończenia akredytowa-nych studiów niższego stopnia. Dopuszcza się studia z wie-lu dyscyplin, pod warunkiem, że student ukończył wymaganą liczbę godzin z nauk biologicznych, chemii, matematyki, na-uk społecznych, psychologicznych oraz przedmiotów huma-nistycznych. Wśród wymogów dodatkowych warto wymienić świetne wyniki uzyskane na niższym poziomie studiów, bie-głą znajomość języka angielskiego, doświadczenie zawodowe, wolontariat, a także wysoki wynik testu MCAT.

UZYSKANIE DYPLOMU ECFMGSystem kształcenia lekarzy w USA wymaga ukończenia szko-lenia klinicznego (odpowiednik stażu) z wybranej specjaliza-cji medycznej (residency). Programy te podlegają akredytacji przez Accreditation Council for Graduate Medical Education.

Aby uzyskać pozwolenie na wykonywanie zawodu lekarza, który ma kontakt z pacjentem, absolwenci uczelni medycz-nych spoza USA muszą otrzymać certyfikat ECFMG (Educatio-nal Commission for Foreign Medical Graduates). Chcąc uzyskać certyfikację ECFMG należy:

• Przedstawićdokumentypotwierdzająceukończenieakademiimedycznejujętejwnajaktualniejszej(wchwilijejukończenia)wersjiŚwiatowegoKataloguAkademiiMedycznych(WorldDirectoryofMedicalCollege).

• Przedstawićdokumentypotwierdzającespełnieniewszelkichwymogówpozwalającychnawykonywaniezawoduwkraju,wktórymukończyłosięstudiamedyczne.

• ZdaćobydwieczęściAmerykańskiegoEgzaminuLicencyjnego(UnitedStatesMedicalLicensingExamination,USMLE):- Step 1 - podstawy nauk medycznych, oraz- Pierwszą część Step 2 - nauki kliniczne (Clinical Know-

ledge). Sątoegzaminykomputeroweprowadzonewcentrachegzaminacyjnychnacałymświecie.Więcejinformacjimożnaotrzymaćwcentrachinformacyjno-doradczychoraznastronieUSMLE:www.usmle.org.

• WramachdrugiejczęściStep2,należyzdaćtestClinicalSkills(CS)sprawdzającyznajomośćjęzykaangielskiegowmowieorazznajomośćzasadpracyklinicznej.CSprowadzisięobecniewCentrumOcenyUmiejętnościKlinicznychECFMG(ECFMGClinicalSkillsAssessmentCenter)wFiladelfii,wstaniePensylwania.LekarzmożeprzystąpićdoCSdopieropozakończeniuwszystkichinnychegzaminówECFMGzpozytywnymwynikiem.

• Uzyskaćzadawalającywynikztestujęzykowego(TOEFL/IELTS).

Wszystkie informacje na temat ECFMG można otrzymać w for-mie aktualizowanej corocznie broszury, zawierającej szczegó-łowy opis procesu certyfikacji.

Niektóre stany przed przystąpieniem do programu stażowego wymagają od absolwentów zagranicznych akademii medycz-nych - poza certyfikacją przez ECFMG - zdania trzeciego egza-minu licencjonującego - USMLE Step 3. Test ten prowadzi się tylko na terenie Stanów Zjednoczonych.

SZUKANIE STAŻU Certyfikat ECFMG nie gwarantuje znalezienia miejsca w pro-gramie dla stażystów. Zdarzają się lata, w których zaledwie niewielki odsetek zagranicznych absolwentów studiów me-dycznych trafia na staże. Zagraniczni absolwenci studiów me-dycznych składający wnioski o staże muszą otrzymać certyfikat ECFMG przed rozpoczęciem stażu, natomiast korespondencję dotyczącą programu stażowego warto oczywiście rozpocząć przed jego otrzymaniem.

FellowshipandResidency ElectronicInteractiveDatabaseInformacje na temat programów stażowych można znaleźć w elektronicznej interaktywnej bazie danych o stażach (Fellow-ship and Residency Electronic Interactive Database, FREIDA) Amerykańskiego Towarzystwa Medycznego (American Medi-cal Association, AMA) pod adresem:www.ama-assn.org/ama/pub/education-careers/graduate--medical-education/freida-online.page

Ponadto AMA co roku publikuje posiadane informacje w for-mie papierowej oraz na płytach CD pod tytułem Directory of Graduate Medical Education.

13STUDIA W USA

CO

DZ

IEN

NIE

WA

ŻN

E I

NFO

RM

AC

JE D

LA P

OLA

KÓ

W W

US

A N

A: W

WW

.PO

LAN

D.U

S

Prowadząc korespondencję z programem stażowym, należy koniecznie uzyskać informacje związane z wynagrodzeniem, czasem trwania kontraktu, elementami programu, liczbą go-dzin pracy i zakresem obowiązków, a także kwestiami ubezpie-czeń zdrowotnych oraz od odpowiedzialności cywilnej.

NationalResidentMatchingProgramZgłoszenia należy składać do poszczególnych programów; po-nadto zgłaszający powinni zasadniczo uczestniczyć w krajo-wym programie dopasowywania stażystów National Resident Matching Program (NRMP) bądź którymś z pozostałych skom-puteryzowanych programów zgłoszeń, w których uczestni-czą programy stażowe z danej specjalizacji. Coraz więcej spe-cjalizacji medycznych wymaga korzystania z elektronicznego systemu zgłoszeń do staży medycznych Electronic Residency Application System (ERAS), prowadzonym dla zagranicznych absolwentów studiów medycznych przez ECFMG.

Lekarze muszą zdać egzaminy ECFMG przed 1 stycznia w roku, w którym planują rozpocząć staż, aby wziąć udział w NRMP. NRMP pozwala każdemu kandydatowi na przedłożenie listy preferowanych przez siebie staży, która następnie zostaje do-pasowana do warunków programów stażowych.

ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE, NIEWYMAGAJĄCE CERTYFIKACJI ECFMGProgramy na uczelni niewymagającekontaktuzpacjentemZagraniczni absolwenci szkół medycznych mogą zgłaszać swo-je kandydatury bezpośrednio do programów akademickich w dziedzinach związanych z medycyną, ale niewymagających opieki nad pacjentem. Tego typu programy nie wymagają cer-tyfikatu ECFMG. Procedury zgłoszeniowe są podobne do tych co w programach dla absolwentów w dziedzinach innych niż medycyna. Przykłady tego typu dziedzin studiów związanych z medycyną obejmują radiologię, immunologię, biologię mo-lekularną, genetykę, neurologię, patologię i fizjologię. Absol-wenci zagranicznych szkół medycznych mogą również składać wnioski o dofinansowanie badań z dziedziny nauk o zdrowiu. Badania można prowadzić w szpitalach, na uniwersytetach oraz w niezależnych placówkach badawczych.

Konferencje,kursy,szkoleniaCentra medyczne, szpitale i stowarzyszenia medyczne często oferują konferencje i krótkie kursy, o czasie trwania od kilku dni do kilku miesięcy. Oferty te - o ile nie wymagają bezpo-średniego kontaktu z pacjentem - przeznaczone są dla osób, które ukończyły studia medyczne za granicą i nie posiadają li-cencji ECFMG. Niektóre ośrodki medyczne - zwłaszcza większe instytucje badawczo-edukacyjne - mogą również, na żądanie, zorganizować indywidualne szkolenia dla lekarzy zza granicy.

System edukacji w USAMATERIAŁY PRZYGOTOWANE PRZEZ:

Portal: www.EducationUSA.plCentrum EducationUSA przy Polsko-Amerykańskiej Komisji Fulbrighta: www.fulbright.edu.pl

Polonijną Książkę POLISH AMERICAN PAGES: www.Poland.us