STUDIA STACJONARNE II STOPNIA - kmiue.mech.pk.edu.pl · Obliczenia strat ciepła pomieszczeń o...

KIERUNEK ENERGETYKA

STUDIA STACJONARNE II STOPNIA

PRZEDMIOTY PODSTAWOWE KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Wszystkie specjalności Tytuł przedmiotu: Rachunek prawdopodobieństwaE

Semestr – wymiar godzin, punkty: I – W30, C15; 4 pkt. WYKŁADY: Przestrzeń probabilistyczna: definicja aksjomatyczna prawdopodobieństwa, prawdopodobieństwo warunkowe, prawdopodobieństwo warunkowe nie-zależność zdarzeń, prawdopodobieństwo całkowite, twierdzenie Bayesa (12 godz.). Zmienna losowa jednowymiarowa: dystrybuanta, rozkład prawdopodobień-stwa zmiennej losowej dyskretnej i ciągłej, parametry rozkładu, wybrane rozkłady zmiennej losowej (8 godz.). Zmienne losowe wielowymiarowe: (informacyjnie) (2 godz.). Ciągi zmiennych losowych: słaba zbieżność, twierdzenia graniczne (8 godz.).. ĆWICZENIA: Przestrzeń probabilistyczna: definicja aksjomatyczna prawdopodobieństwa, prawdopodobieństwo warunkowe, prawdopodobieństwo warunkowe nie-zależność zdarzeń , prawdopodobieństwo całkowite, twierdzenie Bayesa (6 godz.). Zmienna losowa jednowymiarowa: dystrybuanta, rozkład prawdopodobień-stwa zmiennej losowej dyskretnej i ciągłej, parametry rozkładu, wybrane rozkłady zmiennej losowej (4 godz.). Zmienne losowe wielowymiarowe: (informacyjnie) (1 godz.). Ciągi zmiennych losowych: słaba zbieżność, twierdzenia graniczne (4 godz.).. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Doc. dr hab. Piotr Jakóbczak

Jednostka organizacyjna: Instytut Matematyki

KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Wszystkie specjalności Tytuł przedmiotu: Metody numeryczne Semestr – wymiar godzin, punkty: I – W15, Lk15; 3 pkt. WYKŁADY: Wprowadzenie do metod numerycznych. Układ równań liniowych. Macierze i wyznaczniki. Metody dokładne rozwiązywania układów równań. Metody iteracyjne. Równania nieliniowe. Interpolacja. Całkowanie i różniczkowanie. Aproksymacja funkcji. Równania różniczkowe zwyczajne. Metody przybliżonego rozwiązywania zadań brzegowych.

LABORATORIA KOMPUTEROWE: Obliczanie rozkładu temperatur w wybranym energetycznym elemencie grubościennym. Wyznaczanie naprężeń na podstawie obliczonych temperatur. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Piotr Duda, prof. PK

Jednostka organizacyjna: Katedra Maszyn i Urządzeń Energetycznych (M-9)

KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Wszystkie specjalności Tytuł przedmiotu: Numeryczne metody rozwiązywania

zagadnień drganiowych i akustycznych Semestr – wymiar godzin, punkty: I – W15, Lk15; 2 pkt. WYKŁADY: Równania różniczkowe: zagadnienie początkowe, zagadnienie brzegowe, zagadnienie własne. Opis matematyczny drgań układów dyskretnych, dyskretno-ciągłych i ciągłych oraz propagacji fali akustycznej. Metody numeryczne rozwiązywania równań różniczkowych. Metoda różnic skończonych. Metody przybliżone: Ritza, Rayleigha, Galerkina, metody minimalizacji funkcjonału (wariacyjne). Metoda elementów skończonych, metoda elementów brzegowych i metoda statystycznej analizy energii. Metoda promieniowa. Implementacje komputerowe

LABORATORIA KOMPUTEROWE: Zastosowanie pakietów komputerowych do analizy numerycznej zagadnień dynamiki układów mechanicznych: Mathcad (całkowanie równań ruchu, zagadnienie własne), Maple (całkowanie równań ruchu, zagadnienie własne, drgania układów dyskretnych), Matlab/Simulink (sterowanie drganiami), Ansys (drgania układów ciągłych, zagadnienia akustyki). Metoda różnic skończonych w akustyce. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Marek Kozień

Jednostka organizacyjna: Instytut Mechaniki Stosowanej (M-1)

KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Wszystkie specjalności Tytuł przedmiotu: Fizyka kwantowa Semestr – wymiar godzin, punkty: I – W15, L15; 4 pkt. WYKŁADY: Fizyka klasyczna i jej ograniczenia. Zasady zachowania energii, pędu i momentu pędu. Zasady zachowania a symetrie w przyrodzie. Zakres stosowalności opisu klasycznego zjawisk. Fiasko klasycznych teorii w opisie promieniowania termicznego ciała doskonale czarnego. Narodziny fizyki kwantowej. Prawo Plancka. Kwantowe właściwości promieniowania elektromagnetycznego: zjawisko fotoelektryczne i zjawisko Comptona. Dualizm falowo-korpuskularny światła. Fale w opisie materii: hipoteza de Broglie’a. Pakiety falowe. Dyfrakcja elektronów na szczelinie. Zasada nieoznaczoności Heisenberga: relacje dla składowych pędu i położenia. Interferencja kwantowa w doświadczeniu typu Younga dla atomów i cząstek: reguły działań na amplitudach i analogie z doświadczeniami optycznymi. Podstawy fizyki kwantowej. Operatory i obserwable. Postulaty mechaniki kwantowej. Równanie Schrödingera zależne i niezależne od czasu. Funkcja falowa i jej interpretacja probabilistyczna. Deterministyczna ewolucja czasowa układu kwantowego. Determinizm klasyczny a kwantowy. Rozwiązanie równania Schrödingera dla studni potencjału. Stany związane, jako analogia fal stojących. Przykłady rozwiązań równania Schrödingera dla kwantowego oscylatora harmonicznego i atomu wodoru. Operator momentu pędu i jego kwantowanie. Spin, rezonans magnetyczny i zasada działania medycznej aparatury diagnostycznej. Wybrane zagadnienia mechaniki kwantowej. Atom wodoru w polu magnetycznym. Efekt Zeemana. Atomy wieloelektronowe. Cząsteczki. Poziomy energetyczne cząsteczki dwuatomowej. Fermiony i bozony. Rozkład Fermiego-Diraca i Bosego-Einsteina. Poziom Fermiego. Elektrony przewodnictwa w metalach. Zjawisko nadprzewodnictwa i jego zastosowania.

LABORATORIA: Doświadczenie Francka-Hertza. Analiza spektralna gazów. Dyfrakcja i interferencja światła laserowego. Wyznaczanie stałej Plancka. Zjawisko fotoelektryczne. Wyznaczanie ładunku właściwego (e/m) elektronów. Elektronowy rezonans paramagnetyczny. Jądrowy rezonans magnetyczny. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Prof. dr hab. Włodzimierz Wójcik

Jednostka organizacyjna: Instytut Fizyki

KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Wszystkie specjalności Tytuł przedmiotu: Technologie i maszyny energetyczneE

Semestr – wymiar godzin, punkty: I – W15, C15, L15, P15; 3 pkt. WYKŁADY: Formy energii pierwotnej i przetworzonej. Struktura zasobów energii. Silniki i maszyny robocze – podstawowe typy, zasady pracy, zakresy zastosowań. Podstawowe technologie przetwarzania energii na pracę, ciepło i energię elektryczną : silnik spalinowy, technologia parowa, gazowa i gazowo-parowa. Obiegi porównawcze i rzeczywiste. Koszty wytwarzania energii cieplnej i elektrycznej. Układy cieplne elektrowni konwencjonalnych, jądrowych, z turbinami gazowymi i układów parowo-gazowych. Podstawy obliczeń oraz budowa kotłów, turbin, pomp, wymienników ciepła. Zaawansowane systemy energetyczne. Obieg Chenga. Turbiny na wilgotne powietrze. Absorpcyjne obiegi chłodnicze. Układ kombinowany-turbina gazowa-absorpcyjny układ chłodniczy. Układy gazowo-parowe z absorpcyjnym układem chłodzenia powietrza, Obieg Kaliny wykorzystujący mieszaninę wody i amoniaku jako czynnik roboczy. Eksploatacja elektrowni cieplnych. Rozruch i wyłączanie z ruchu bloku energetycznego. Monitorowanie cieplno-wytrzymałościowych warunków pracy bloku energetycznego.

ĆWICZENIA: Bilanse energii dla wymiennika ciepła, wyparki, rozprężacza, kotła, turbiny parowej, gazowej i wodnej, silnika spalinowego, pompy , elektrowni cieplnej, ziębiarki. Sprawność obiegów termodynamicznych elektrowni cieplnych i elektrociepłowni, silników spalinowych, turbin parowych, gazowych i układów parowo-gazowych ziębiarek i pomp ciepła. Obliczenia jednostkowego zużycia ciepła, pary i paliwa. Obliczenia układów cieplnych elektrowni.

LABORATORIA: Badanie procesów przepływowo-cieplnych w konwekcyjnych powierzchniach ogrzewalnych kotłów. Wyznaczanie sprawności kotła parowego w trybie on-line. Monitorowanie cieplno-wytrzymałościowych warunków pracy kotłów energetycznych. Ocena stopnia zanieczyszczenia żużlem i popiołem ścian komory paleniskowej kotła oraz powierzchni ogrzewalnych w trybie on-line.

PROJEKTY: Projekty: kondensatora turbiny lub podgrzewacza regeneracyjnego lub podgrzewacza pary w kotle. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Prof. dr hab. inż. Jan Taler


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Wszystkie specjalności Tytuł przedmiotu: Instalacje grzewcze Semestr – wymiar godzin, punkty: I – W15, P15; 1 pkt. WYKŁADY: Podstawowe systemy ogrzewania. Ogrzewanie wodne grawitacyjne i pompowe. Rozkład ciśnień w instalacji pompowej. Obliczenia strat ciepła pomieszczeń o kubaturze do 600 m3 w budynkach o wysokości do 25 kondygnacji. Wymiarowanie przewodów instalacji centralnego ogrzewania wodnego (straty ciśnienia miejscowe i w odcinkach prostych, dobór średnic w poszczególnych obiegach). Dobór pomp obiegowych. Regulacja i zabezpieczenia instalacji centralnego ogrzewania. Metoda trapezów w wodnym ogrzewaniu podłogowym. Kominy i instalacje odprowadzania spalin.

PROJEKTY: Obliczenia strat ciepła pomieszczeń i rozkładu temperatury w przegrodach budowlanych. Obliczenia ciśnienia czynnego dla konwencjonalnych ogrzewań wodnych systemu otwartego i pompowego. Obliczenia i dobór rur dla ogrzewań podłogowych - analiza pomieszczeń bez oraz ze strefą brzegową, obliczenia nastaw wstępnych na rozdzielaczach powrotnych. Obliczenia statycznej siły ciągu komina oraz ciągu użytecznego. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Wiesław Zima


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Wszystkie specjalności Tytuł przedmiotu: Wybrane zagadnienia z wytrzymałości Semestr – wymiar godzin, punkty: I – L15; 1 pkt.

LABORATORIA: Zastosowanie badań modelowych w doświadczalnej analizie konstrukcji; podstawowe zasady badań modelowych. Metoda elastooptyczna analizy stanu naprężenia: zjawisko dwójłomności wymuszonej, zastosowanie metody fotosprężystości w analizie płaskiego stanu naprężenia oraz do określenia współczynnika koncentracji naprężeń, badania elastooptyczne metodą skośnego prześwietlania. Zastosowanie metody interferometrii holograficznej do pomiaru przemieszczeń: podstawy metody i zasada działania lasera, metody podwójnej i pojedynczej ekspozycji, cyfrowa interferometria holograficzna. Wykorzystanie metody analogii w weryfikacji wybranych zadań wytrzymałości materiałów. Metoda kruchych pokryć i jej zastosowanie w analizie odkształceń konstrukcji. Metoda mory i jej zastosowanie do określenia geometrii powierzchni oraz do pomiaru odkształceń. Zastosowanie metody tensometrii elektrooporowej do pomiaru odkształceń zmiennych w czasie. Wyznaczenie naprężeń własnych metodą trepanacji otworowej. Badanie odporności na kruche pękanie: podstawy mechaniki pękania, kryteria odporności na pękanie, doświadczalne wyznaczenie całki Rice’a oraz obliczenie współczynnika intensywności naprężeń dla materiału kruchego i krucho-ciągliwego. Doświadczalna weryfikacji stanu naprężenia w powłoce walcowej z uwzględnieniem efektów giętnych.. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Grzegorz Milewski, prof. PK

Jednostka organizacyjna: Instytut Mechaniki Stosowanej (M-1)

KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Wszystkie specjalności Tytuł przedmiotu: Obliczenia wytrzymałościowe maszyn

i urządzeń energetycznych Semestr – wymiar godzin, punkty: I – W15, Ć15; 2 pkt. WYKŁADY: Stale stosowane w budowie kotłów, turbin i rurociągów. Obliczanie grubości ścianki elementów ciśnieniowych-interpretacja wzorów z przepisów kotłowych. Pełzanie elementów ciśnieniowych. Obliczanie elementów maszyn i urządzeń energetycznych na niskocykliczną wytrzymałość zmęczeniową. Wyznaczanie dopuszczalnych szybkości nagrzewania i ochładzania grubościennych elementów kotłów i turbin. Optymalizacja n nagrzewania i ochładzania elementów kotłów i turbin. Monitorowanie naprężeń cieplnych w elementach kotłów i turbin parowych. Sondy termiczne do kontroli warunków nagrzewania i ochładzania wirników turbin. Bloki ograniczeń termicznych (BOT) w eksploatacji bloków energetycznych. Ocena trwałości resztkowej elementów ciśnieniowych. Pomiary tensometryczne naprężeń pochodzących od ciśnienia i naprężeń cieplnych.

ĆWICZENIA: Dobór stali na rury parownika i przegrzewaczy kotłów. Obliczanie grubości ścianek rur parownika, przegrzewaczy pary i rurociągów parowych. Obliczanie dopuszczalnych szybkości nagrzewania i ochładzania grubościennych elementów kotłów. Wyznaczanie stopnia zużycia i trwałości resztkowej rurociągu parowego. Kontrola naprężeń cieplnych. Odwrotne zagadnienia przewodzenia ciepła. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Prof. dr hab. inż. Jan Taler


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Wszystkie specjalności Tytuł przedmiotu: Mechanika płynów Semestr – wymiar godzin, punkty: I – W15, L15; 2 pkt. WYKŁADY: Pojęcia podstawowe. Pochodna zupełna i substancjalna. Prawo przenoszenia Reynoldsa. Elementy kinematyki płynów. Ruch elementu płynu - I tw. Helmholtza. Siły działające na płyn. Równania wynikające z zasad zachowania masy, pędu i energii. Tensor naprężenia w płynie. Tensor prędkości deformacji. Równania konstytutywne. Liniowy płyn Newtona. Ciecze w stanie nadciekłym (ciecze kwantowe). Równania Naviera-Stokesa /N-S/. Analityczne i numeryczne metody całkowania równań N-S. Podobieństwo hydromechaniczne, liczby kryterialne. Równania Reynoldsa dla uśrednionego ruchu turbulentnego cieczy. Tensor naprężeń turbulentnych. Modelowanie przepływów turbulentnych - hipotezy domykające.

LABORATORIA: Identyfikacja reostabilnych cieczy nienewtonowskich. Opływ ciała stałego płynem rzeczywistym. Doświadczalne wyznaczanie współczynnika strat tarcia. Pomiar strat miejscowych (lokalnych). Pomiar strat ciśnienia w odcinku wlotowym. Badanie charakterystyk pompy wirowej. Badanie zjawisk kawitacji przepływowej. Pomiar natężenia przepływu gazu w rurociągu za pomocą. przepływomierza kolanowego i kryzy. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Prof. dr hab. inż. Kazimierz Rup

Jednostka organizacyjna: Instytut Inżynierii Cieplnej i Procesowej (M-5)

PRZEDMIOTY KIERUNKOWE KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Wszystkie specjalności Tytuł przedmiotu: Modelowanie CFD Semestr – wymiar godzin, punkty: I – P30; 3 pkt. PROJEKTY: Modelowanie wybranego urządzenia za pomocą metod numerycznych. Rozwiązywanie zagadnień ustalonego przewodzenia ciepła za pomocą metod numerycznych. Metoda objętości skończonej. Rozwiązywanie zagadnień ustalonego przewodzenia ciepła za pomocą CFD z wykorzystaniem programu FLUENT. Rozwiązywanie zagadnień nieustalonego przewodzenia ciepła za pomocą metod numerycznych. Modelowanie zjawisk przepływowo cieplnych zachodzących w trójniku z wykorzystaniem programu FLUENT. Wyznaczanie dwuwymiarowego rozkładu temperatury w przekroju poprzecznym komina porównanie metody Gaussa-Seidela z programem Fluent. Zastosowanie programu FLUENT do rozwiązywania problemów przepływowo-cieplnych zachodzących w sprzęgle hydraulicznym. Symulacja procesów termofizycznych w silnikach tłokowych za pomocą programu KIVA3V. Preprocesor programu KIVA i postprocesor GMV do wizualizacji zjawisk silnikowych. Modelowanie nieustalonych przepływów gazów w układach dolotowych i wylotowych silników spalinowych. Modelowanie obiektowe w programie GT-Power do wyznaczania parametrów roboczych złożonych systemów silnikowych. Wyznaczanie emisji szkodliwych składników spalin w programie GT-Power. Proces zapłonu, spalania i wymiany ciepła w komorze spalania silnika tłokowego z wykorzystaniem programu PHOENICS z ujęciem turbulencji, radiacji i tworzenia mieszanki paliwowo-powietrznej. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Piotr Duda, prof. PK


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Wszystkie specjalności Tytuł przedmiotu: MES w obliczeniach urządzeń

energetycznych Semestr – wymiar godzin, punkty: I – W15, Lk15; 3 pkt. WYKŁADY: Charakterystyka MES. Podział obszaru na elementy skończone. Funkcje kształtu. Opis MES opartej na metodzie Galernika. Wyprowadzenie równań dla elementów trójkątnych i prostokątnych. Naturalny układ współrzędnych dla elementów jednowymiarowych oraz dwuwymiarowych trójkątnych i prostokątnych. Transformacja układów współrzędnych i obliczanie całek za pomocą kwadratur Gaussa-Legendre’a. Opis sposobów budowania globalnego układu równań w MES. Sposoby rozwiązywania dużych układów równań algebraicznych i układów równań różniczkowych zwyczajnych. Zastosowanie MES do rozwiązywania zagadnień ustalonego i nieustalonego przewodzenia ciepła. Zastosowanie MES do rozwiązywania zagadnień sprężystości i termosprężystości. Rozwiązywanie zagadnień konwekcyjnej wymiany ciepła. Bilansowa metoda elementów skończonych. Metoda elementów brzegowych.

LABORATORIA KOMPUTEROWE: Wyznaczanie ustalonych i nieustalonych pól temperatury w ciałach stałych za pomocą MES. Konwekcja wymuszona przy przepływie nieizotermicznym płynu w rurze-przepływ laminarny i burzliwy. Analiza naprężeń pochodzących od ciśnienia w trójniku kulistym w kształcie litery Y. Naprężenia pochodzące od ciśnienia i obciążeń cieplnych w połączeniu walczak - rura opadowa Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Piotr Duda, prof. PK


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Wszystkie specjalności Tytuł przedmiotu: Silniki spalinowe (wybieralny) Semestr – wymiar godzin, punkty: I – W15, L15; 1 pkt. WYKŁADY: Rys historyczny. Podział silników spalinowych. Podstawy teoretyczne działania silnika spalinowego. Obiegi teoretyczne tłokowych silników spalinowych: Obiegi: Carnot, Otto, Diesel, Seilinger – Sabathe, Stirling, założenia do obiegów, porównanie sprawności obiegów teoretycznych. Podstawowe wielkości charakteryzujące obieg silnika tłokowego. Zasada działania silników dwu- i czterosuwowych ZI i ZS. Rzeczywisty obieg cieplny tłokowego silnika czterosuwowego ZI i ZS, parametry obiegu. Rzeczywisty obieg cieplny silnika dwusuwowego. Zamknięty i otwarty wykres indykatorowy silników tłokowych. Analiza porównawcza obiegów teoretycznych i rzeczywistych. Wskaźniki robocze silników tłokowych: średnie ciśnienie indykowane, sprawności obiegów rzeczywistych, moc indykowana i efektywna, moment obrotowy, godzinowe i jednostkowe zużycie paliwa. Bilans cieplny silnika spalinowego. Straty tarcia - sprawność mechaniczna silnika. Metody regulacji mocy silników. Podstawowe charakterystyki silników spalinowych. Rzeczywisty obieg silników Wankla i Stirlinga. LABORATORIA: Wyznaczanie charakterystyki prędkościowej tłokowego silnika spalinowego. Wyznaczanie charakterystyki obciążeniowej tłokowego silnika spalinowego. Sporządzenie charakterystyki uniwersalnej silnika spalinowego. Wyznaczanie charakterystyki regulatorowej silnika ZS. Sprawność napełnienia silnika spalinowego. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Marek Brzeżański

Jednostka organizacyjna: Instytut Pojazdów Samochodowych i Silników Spalinowych (M-4)

KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Wszystkie specjalności Tytuł przedmiotu: Maszyny cieplne (wybieralny) Semestr – wymiar godzin, punkty: I – W15, L15; 1 pkt. WYKŁADY: Podział silników cieplnych. Teoretyczne podstawy pracy silników cieplnych. Obiegi teoretyczne: Carnota, Stirlinga, Rankina, Otto, Diesel, Sabath’e, Ericssona. Zasady obliczania sprawności teoretycznej obiegów. Bilans cieplny obiegów. Rzeczywisty obieg cieplny silników zewnętrznego i wewnętrznego spalania. Systemy wydzielania ciepła w maszynach cieplnych. Zasada działania silników dwu- i czterosuwowych ZI i ZS. Zasada działania silników przepływowych, silnika Wankla i Stirlinga. Analiza konstrukcji współczesnych silników spalinowych: 2 i 4 suwowy silnik tłokowy, silnik Wankla, silnik Stirlinga, silniki przepływowe. Wskaźniki robocze maszyn cieplnych. Bilans energetyczny maszyn cieplnych na przykładzie bilansu cieplnego tłokowego silnika spalinowego. Podstawowe charakterystyki silników spalinowych. Paliwa stosowane w maszynach cieplnych. Wpływ eksploatacji maszyn cieplnych na środowisko. Tendencje rozwoju maszyn cieplnych w aspekcie zastosowania do napędu maszyn i pojazdów. LABORATORIA: Analiza konstrukcyjna tłokowych silników spalinowych. Sporządzenie podstawowych charakterystyk silnika spalinowego. Analiza współpracy maszyny cieplnej z odbiornikiem energii. Analiza konstrukcyjna silnika Wankla. Analiza kinematyczna i konstrukcyjna silnika Stirlinga. Analiza konstrukcyjna i pomiar siły ciągu silnika pulsacyjnego. Badanie własności wybranych paliw stosowanych w maszynach cieplnych Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Tadeusz Papuga


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Wszystkie specjalności Tytuł przedmiotu: Termodynamika gazów wilgotnych

(wybieralny) Semestr – wymiar godzin, punkty: I – W15, Ć15; 1 pkt. WYKŁADY: Mieszaniny gazów. Równanie stanu. Gęstość, masa molowa i stała gazowa. Zależność miedzy udziałami masowymi i objętościowymi. Mieszaniny gazów i par. Wilgotność względna i bezwzględna. Entalpia. Wykres Moliera h-x dla powietrza wilgotnego. Zmiany stanu: ogrzewanie i ochładzanie, mieszanie. Nawilżanie za pomocą cieczy lub pary. Punkt rosy. Sprężanie. Podstawy spalania. Paliwa stałe, ciekłe i gazowe. Ciepło spalania i wartość opałowa. Obliczanie stechiometryczne procesów spalania. Własności powietrza i spalin. Punkt rosy dla spalin. Klimatyzacja pomieszczeń. Kotły kondensacyjne z otwartą i zamkniętą komorą spalania. Chłodnie kominowe i wentylatorowe. Obliczenia i konstrukcje chłodni kominowych. Wykorzystanie chłodni do odprowadzania spalin z kotłów.

ĆWICZENIA: Przemiany powietrza wilgotnego. Porównanie sprawności gazowego kotła grzewczego: zwykłego i kondensacyjnego. Obliczenia chłodni kominowej. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Sławomir Grądziel


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Wszystkie specjalności Tytuł przedmiotu: Podstawy przemian energetycznych

(wybieralny) Semestr – wymiar godzin, punkty: I – W15, Ć15; 1 pkt. WYKŁADY: Postacie i nośniki energii. Bilanse i jednostki energii. Sprawność i efektywność energii. Podstawy fizyczne przemian energii cieplnej. Przemiany termodynamiczne pary wodnej. Przemiany energetyczne w klasycznych elektrowniach parowych. Obiegi w elektrowniach parowych. Obiegi Rankine’a z użyciem pary nasyconej i pary przegrzanej. Efektywność przemian energetycznych w elektrowni kondensacyjnej. Przemiany energetyczne w skojarzonych układach cieplno elektrycznych. Przemiany energetyczne w w elektrociepłowniach. ĆWICZENIA: Obliczanie sprawności teoretycznej obiegu Rankine’a. Wpływ parametrów pary na sprawność teoretyczną. Wyznaczanie jednostkowego zużycia pary i ciepła. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Sławomir Grądziel


PRZEDMIOTY SPECJALNOŚCIOWE

ENERGETYKA ODNAWIALNA

KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Energetyka odnawialna Tytuł przedmiotu: Ogniwa paliwowe i technologie wodoroweE

Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, L15; 3 pkt. WYKŁADY: Metody przemysłowe otrzymywania wodoru. Metody przyszłościowe otrzymywania wodoru. Magazynowanie wodoru. Najnowsze zastosowania wodoru. Spalanie wodoru w ogniwach paliwowych. Termodynamika ogniw paliwowych. Reakcje elektrochemiczne w ogniwach paliwowych. Równanie Butlera-Volmera. Wymiana masy w ogniwach paliwowych. Modelowanie ogniw paliwowych. Założenia upraszczające. Równania opisujące zachodzące zjawiska. Charakterystyka ogniw paliwowych. Rodzaje ogniw paliwowych. Znaczenie ogniw paliwowych w ochronie środowiska. Układy hybrydowe z wykorzystaniem ogniw paliwowych.

LABORATORIA: Badania elektrolizera. Budowa i zasada działania ogniw fotowoltaicznych oraz paliwowych. Wyznaczanie charakterystyk ogniw fotowoltaicznych oraz paliwowych. Wyznaczanie sprawności ogniw fotowoltaicznych oraz paliwowych. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Piotr Duda, prof. PK


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Energetyka odnawialna Tytuł przedmiotu: Energetyczne wykorzystanie biomasy

Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15; 1 pkt. WYKŁADY: Definicja, charakterystyka i energetyczny potencjał biomasy. Technologie i urządzenia do spalania biomasy. Termiczne przetwarzanie biomasy. Wykorzystanie drewna i słomy na potrzeby energetyczne. Przykłady kotłowni opalanych drewnem i słomą. Surowce do produkcji biopaliw. Źródła oraz technologie pozyskiwania i energetycznego wykorzystania biogazu. Ekonomiczne i ekologiczne zagadnienia wykorzystania biomasy. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Bohdan Węglowski, prof. PK


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Energetyka odnawialna Tytuł przedmiotu: Chłodnictwo i pompy ciepła

Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, P15; 2 pkt. WYKŁADY: Sprężarkowe obiegi jednostopniowe: schematy obiegów. Sprężarkowe obiegi wielostopniowe i kaskadowe: schematy obiegów. Absorpcyjne obiegi chłodnicze: prosty, z wymiennikiem ciepła roztworów, ze zwrotną wymianą ciepła. Systemy chłodnicze do oziębiania bezpośredniego w układzie z termostatycznym zaworem rozprężnym i w układzie pompowym. Systemy chłodnicze do oziębiania pośredniego (woda, solanka, glikol). Obiegi i procesy służące do uzyskiwania temperatur kriogenicznych. Aparaty sprężarkowych i absorbcyjnych urządzeń ziębniczych. Wyposażenie dodatkowe urządzeń sprężarkowych. Wykorzystanie pomp ciepła w klimatyzacji oraz technice chłodniczej do odzysku ciepła. Współpraca pomp ciepła z różnymi systemami grzewczymi. Ustalone i nieustalone procesy cieplne zachodzące w dolnych źródłach ciepła pomp ciepła (powietrze, woda, grunt). Zagadnienia regulacyjne związane z pracą urządzeń chłodniczych.

PROJEKTY: Projektowanie jednostopniowego obiegu urządzenia ziębniczego. Projektowanie wielostopniowych i kaskadowych obiegów ziębniczych. Projektowanie absorpcyjnego obiegu ziębniczego. Dobór urządzeń dla jednostopniowego obiegu chłodniczego. Projektowanie obiegów ziębniczych dla pomp ciepła. Projekt pompy ciepła typu powietrze-powietrze. Projekt pompy ciepła typu woda-woda. Projektowanie ujęć dolnych źródeł ciepła pomp ciepła (woda, grunt, powietrze). Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Beata Niezgoda-Żelasko


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Energetyka odnawialna Tytuł przedmiotu: Utylizacja odpadów komunalnych i

przemysłowych

Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, C15; 2 pkt. WYKŁADY: Odpady komunalne i przemysłowe. Podział odpadów. Ilość i skład morfologiczny odpadów komunalnych. Unieszkodliwianie odpadów komunalnych – składowanie, kompostowanie, metody termiczne. Składowiska: lokalizacja, projektowanie, badania wstępne i budowa składowisk, eksploatacja składowisk odpadów (składowiska komunalne, składowanie odpadów niebezpiecznych). Wymagane dokumenty i decyzje. Monitoring składowisk odpadów – fizyczny i biologiczny. Eksploatacja składowiska –składowanie, instalacja odgazowania, instalacja odwadniania. Metody uszczelniania składowisk, Rekultywacja składowisk i zagospodarowanie. Sposoby utylizacji odpadów komunalnych.. Procesy spalania i pirolizy, spalanie i piroliza odpadów komunalnych. Odpady szpitalne, sposoby utylizacji i niszczenia ich infekcyjnych właściwości.

ĆWICZENIA: Opracować technologię rekultywacji składowiska lub wybranego typu nieużytków poprzemysłowych. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Zdzisław Roszak


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Energetyka odnawialna Tytuł przedmiotu: Fizyczne podstawy energetyki wiatrowej

i wodnejE

Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, C15; 2 pkt. WYKŁADY: Pojęcia podstawowe. Turbiny wiatrowe: wolnobieżne, średniobieżne, szybkobieżne. Rodzaje turbin wiatrowych. Reakcja aerodynamiczna działająca na konstrukcję turbiny. Moc turbiny wiatrowej. Sprawność turbiny wiatrowej. Kryterium maksymalnego wykorzystania mocy- kryterium Betza. Współczynnik wykorzystania mocy Cp, współczynnik siły wzdłużnej Cx. Krzywa mocy turbiny wiatrowej. Elementy teorii łopaty śmigła, współczynnik siły unoszenia CL, współczynnik siły oporu CD. Konfiguracja rotora turbiny. Rodzaje turbin wodnych. Turbiny akcyjne (natryskowe) i turbiny reakcyjne (naporowe). Moc turbiny akcyjnej. Optymalna prędkość obwodowa koła turbiny i moc maksymalna. Moc turbiny reakcyjnej – równanie Eulera dla reakcyjnych maszyn przepływowych. Twierdzenie Żukowskiego – Kutty. Trójkąty prędkości na wlocie i wylocie z przestrzeni łopatkowej. Elementy teorii podobieństwa dla wirnikowych maszyn przepływowych. Efekt skali. Typowe turbiny wodne: promieniowa Francisa i osiowa Kaplana. Sprawność turbin wodnych. Stopień reakcyjności turbin.

ĆWICZENIA: Obliczanie mocy turbiny wiatrowej o osi poziomej. Wyznaczanie reakcji aerodynamicznej działającej na konstrukcję turbiny. Wyznaczanie sił oporu i unoszenia działających na opływany profil (łopatę śmigła). Wyznaczanie optymalnej mocy turbiny Francisa. Charakterystyki mocy turbiny Francisa. Wyznaczanie sił działających na łopatki turbiny osiowej. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Prof. dr hab. inż. Kazimierz Rup


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Energetyka odnawialna Tytuł przedmiotu: Mikrosiłownie

Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15; 1 pkt. WYKŁADY: Obieg cieplny Rankina. Schemat mikrosiłowni z niskowrzącym czynnikiem roboczym. Schemat mikroelektrociepłowni z niskowrzącym czynnikiem roboczym. Dobór czynnika dla obiegu roboczego ORC (Organic Ranking Cycle) dla określonych źródeł ciepła ciepła odpadowego.Obiegi termodynamiczne mikrosiłowni i mikroelektrociepłowni ORC. Mikrosiłownie binarne. Sprawność mikrosiłowni ORC. Dobór podstawowych parametrów termodynamicznych w obiegu ORC. Podstawowe elementy konstrukcyjne mikrosiłowni [wytwornica pary, turbina, rozprężarka śrubowa, skraplacz, zbiornik ciekłego czynnika roboczego, pompa czynnika roboczego]. Elektrownie i elektrociepłownie geotermalne. Zastosowanie mikrosiłowni w kotłach centralnego ogrzewania i podgrzewaczach centralnego ogrzewania i podgrzewaczach ciepłej wody użytkowej. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Prof. dr hab. inż. Jan Taler


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Energetyka odnawialna Tytuł przedmiotu: Energetyka wiatrowa i wodna

Semestr – wymiar godzin, punkty: III – W15; 1 pkt. WYKŁADY: Charakterystyki kinematyczne i energetyczne wiatru. Istota działania turbin wiatrowych. Charakterystyki turbin wiatrowych. Konwersja energii mechanicznej w elektryczną. Charakterystyka rozwiązań konstrukcyjnych turbin wiatrowych. Dynamiczny rozwój elektrowni wiatrowych w Polsce. Zasady przetwarzania energii wody. Turbiny wodne – zasady działania, rodzaje i charakterystyki turbin wodnych oraz ich sprawność. Zapobieganie kawitacji w turbinach wodnych. Rodzaje elektrowni wodnych. Sprawność elektrowni wodnych. Rozwiązania elektrowni wodnych – budowle hydrotechniczne, elementy elektrowni wodnych i urządzenia mechaniczne. Elektrownie wodne przepływowe, zbiornikowe i pompowe – funkcje w systemie elektroenergetycznym kraju. Schematy, wyposażenie elektryczne i automatyka elektrowni wodnych. Przegląd elektrowni wodnych w kraju i zagranicą (podstawowe konfiguracje i parametry). Oddziaływanie elektrowni wodnych na środowisko. Energia wód morskich i oceanicznych (falowanie, prądy morskie, pływy). Konwersja energii cieplnej wód oceanicznych – obiegi OTEC. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Tomasz Sobota


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Energetyka odnawialna Tytuł przedmiotu: Energetyka geotermalna

Semestr – wymiar godzin, punkty: III – W15; 1 pkt. WYKŁADY: Zasoby energii geotermalnej. Sposoby pozyskiwania energii geotermalnej. Pole temperatury wody geotermalnej w systemach dwuotworowych. Ocena możliwości wykorzystania energii geotermalnej. Sposoby wykorzystania energii geotermalnej. Możliwości zwiększenia wykorzystania ciepła geotermalnego w instalacjach odbioru ciepła. Geotermiczna energia wód: powierzchniowych, gruntowych i głębinowych. Pole temperatury gruntowych wymienników ciepła. Możliwość pozyskania energii geotermicznej za pomoca głębokich pionowych sond ciepła. Istniejące ciepłownie geotermalne w Polsce. Planowane instalacje geotermalne. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Sławomir Grądziel


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Energetyka odnawialna Tytuł przedmiotu: Produkcja i zastosowanie biopaliw

Semestr – wymiar godzin, punkty: III – W15, L15; 3 pkt. WYKŁADY:. Paliwa alternatywne dla silników spalinowych. Własności fizykochemiczne paliw alternatywnych: oleje roślinne, estry metylowe i etylowe olejów roślinnych, oleje pochodzenia zwierzęcego, biomasa, paliwa węglowodorowe z tworzyw sztucznych (recykling PET), alkohol etylowy, alkohol metylowy, paliwa węglowodorowe z makulatury, paliwa syntetyczne, LPG, CNG, wodór, DME (Dimethyl Ether). Przepisy prawne Unii Europejskiej odnośnie stosowania paliw alternatywnych. Paliwa alternatywne I i II generacji. Technologie wytwarzania paliw alternatywnych: surowce, wydajność, sprawność, bilans energetyczny procesów produkcyjnych, produkty uboczne, potencjał produkcyjny Polski. Wpływ paliw alternatywnych na parametry energetyczne i ekologiczne silnika. Koncepcje zmian parametrów konstrukcyjnych i regulacyjnych silników dla różnych paliw alternatywnych. Wymagania stawiane środkom post-procesowym (konwertory katalityczne, filtry cząstek stałych, etc.) dla silników zasilanych paliwami alternatywnymi. Emulsje wodno-paliwowe dla paliw alternatywnych. Paliwa alternatywne dla jednostek stacjonarnych (np. elektrociepłownie).

LABORATORIA: Pomiar i analiza charakterystyki prędkościowej silnika wysokoprężnego zasilanego: olejem napędowym, estrami metylowymi oleju rzepakowego (RME) i naturalnym olejem rzepakowym. Pomiar i analiza charakterystyki obciążeniowej silnika wysokoprężnego zasilanego: olejem napędowym, estrami metylowymi oleju rzepakowego (RME) i naturalnym olejem rzepakowym. Pomiar i analiza wpływu konwertora katalitycznego silnika wysokoprężnego zasilanego: olejem napędowym, estrami metylowymi oleju rzepakowego (RME) i naturalnym olejem rzepakowym. Wpływ początku wtrysku oleju napędowego i oleju rzepakowego na parametry energetyczne, toksyczność spalin oraz prędkość wywiązywania się ciepła. Wpływ stosowania LPG na parametry silnika z zapłonem iskrowym. Wpływ stosowania CNG na parametry silnika z zapłonem iskrowym.

Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Jerzy Cisek


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Energetyka odnawialna Tytuł przedmiotu: Kolektory słoneczne i fotoogniwa

Semestr – wymiar godzin, punkty: III – W15; 1 pkt. WYKŁADY: Słońce i promieniowanie słoneczne. Potencjał promieniowania słonecznego w Polsce. Szacowanie energii promieniowania słonecznego docierającego do powierzchni dowolnie usytuowanej. Płaskie kolektory cieczowe. Kolektory powietrzne. Kolektory skupiające. Kolektory próżniowe. Wprowadzenie na temat ogniw fotowoltaicznych. Charakterystyki ogniw fotowoltaicznych. Sprawność fotoogniw. Moduły ogniw słonecznych. Zastosowanie ogniw fotowoltaicznych. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Wiesław Zima


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Energetyka odnawialna Tytuł przedmiotu: Niskoenergetyczne instalacje grzewcze i

elektryczne w budownictwie

Semestr – wymiar godzin, punkty: III – W15; 2 pkt. WYKŁADY: Podstawowe informacje dotyczące niskoenergetycznych źródeł ciepła. Rodzaje energii w ocenie budynków. Zapotrzebowanie na energię cieplną w ogrzewnictwie. Projektowanie i budowa w świetle nowych przepisów. Wymagania dotyczące budynku energooszczędnego. Budownictwo niskoenergetyczne i pasywne. Elementy wpływające na właściwości energetyczne budynku. Zmiany standardów energetycznych w budownictwie. Bilanse energetyczne budynków. Oszczędne gospodarowanie energią. Ogrzewanie niskotemperaturowe. Technika kondensacyjna w ogrzewnictwie. Małe elektrociepłownie blokowe. Nowoczesne izolacje w budownictwie energooszczędnym. Kompaktowe urządzenie grzewczo-wentylacyjne. Odzysk ciepła. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Stanisław Łopata, prof. PK


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Energetyka odnawialna Tytuł przedmiotu: Energetyka jądrowa (wybieralny)

Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15; 1 pkt. WYKŁADY: Źródła paliw jądrowych oraz zasoby światowe. Wzbogacanie i produkcja paliwa jądrowego. Podstawy fizyki reaktorów jądrowych. Reaktywność i regulacja mocy reaktora. Reaktory energetyczne: lekko-wodne, ciężko-wodne, gazowe i ciekło-metaliczne. Elektrownie z ciśnieniowymi reaktorami wodnymi (PWR). Elektrownie reaktorami wrzącą wodą (BWR). Elektrownie z reaktorami gazowymi i wysokotemperaturowymi. Wytwornice pary. Turbiny parowe w elektrowniach jądrowych. Stacje redukcyjno-schładzające, rurociągi i armatura. Układy cieplne elektrowni jądrowych. Bezpieczeństwo elektrowni jądrowych. Składowanie i zarządzanie odpadami radioaktywnymi. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Prof. dr hab. inż. Jan Taler


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Energetyka odnawialna Tytuł przedmiotu: Współspalanie paliw (wybieralny)

Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15; 1 pkt. WYKŁADY: Technologie i urządzenia do spalania i współspalania biomasy z innymi paliwami. Układy parowo-gazowe zintegrowane ze zgazowaniem biomasy. Instalacje do współspalania biomasy w dużych kotłach energetycznych. Układy jedno – i wielopaliwowe ze spalaniem zewnętrznym biomasy. Problemy eksploatacyjne związane ze wspóspalaniem biomasy z pyłem węglowym w kotłach energetycznych dużej mocy. Elektrociepłownie gazowo-parowe zintegrowane ze zgazowaniem biomasy i odpadów. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Bohdan Węglowski, prof. PK


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Energetyka odnawialna Tytuł przedmiotu: Eksploatacja elektrowni (wybieralny)

Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, C15; 2 pkt. WYKŁADY:. Przemiany energetyczne. Wytwarzanie energii elektrycznej i cieplnej. Zadania produkcyjne elektrowni. Charakterystyki eksploatacyjne elektrowni systemowych. Metody i wskaźniki oceny efektywności eksploatacji układów. Systemy monitorujące pracę bloków energetycznych i diagnozujące warunki eksploatacyjne układów i urządzeń pracujących w temperaturach pełzania, obciążane niskocyklicznymi zmianami naprężeń cieplnych i od ciśnienia. System elektroenergetyczny. Zadania, organizacja eksploatacji i zarządzania systemu elektroenergetycznego elektrowni. Praca elektrowni w System Operatywnej Współpracy z Elektrowniami (SOWE). Praca elektrowni szczytowych, elektrowni pompowych, elektrowni wiatrowych, wodnych o gazowych w systemie elektroenergetycznym. Zadania elektrowni jądrowych.

ĆWICZENIA: Koszty budowy elektrowni. Sprawność wytwarzania energii elektrycznej w elektrowniach konwencjonalnych i wykorzystujących odnawialne źródła energii. Koszty wytwarzania energii elektrycznej. Obliczanie sprawności bloków energetycznych. Kryterialne elementy bloku energetycznego Obliczanie stopnia zużycia ciśnieniowych elementów od pełzania i zniszczenia niskocyklowego. Podstawy projektowania gazowych układów kogeneracyjnych. Analiza techniczno-ekonomicznej wybranych układów kogeneracyjnych. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Bohdan Węglowski, prof. PK


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Energetyka odnawialna Tytuł przedmiotu: Energetyka gazowa (wybieralny)

Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, C15; 2 pkt. WYKŁADY: Podział turbin gazowych. Podstawowe elementy turbin gazowych. Obiegi elektrowni gazowych: odwracalne (obieg Barytona-Joula, elektrownie gazowe z rekuperacyjnym podgrzewaniem powietrza, elektrownie gazowe z przegrzewem, obiegi z chłodzeniem międzystopniowym) nieodwracalne. Podstawowe elementy elektrowni gazowych. Zwiększanie sprawności elektrowni z turbinami gazowymi. Technologia STIG. Obliczenia sprawności elektrowni z turbinami gazowymi. Bezpośrednie usuwanie CO2. Układy gazowo-parowe: typy, zasada działania, podstawowe parametry. Kotły odzysknicowe – rodzaje, budowa i parametry. Kogeneracyjne wytwarzane energii elektrycznej i cieplnej.

ĆWICZENIA: Obliczenia sprawności cieplnej obiegu Barytona-Joula. Sprawność izentropowa turbiny gazowej. Sprawność elektrowni gazowych i gazowo-parowych. Analiza procesu spalania paliw gazowych. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Tomasz Sobota

Jednostka organizacyjna: Katedra Maszyn i Urządzeń Energetycznych (M-9) .

KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Energetyka odnawialna Tytuł przedmiotu: Systemy multimedialne w energetyce

(wybieralny)

Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, L15; 2 pkt. WYKŁADY:.– Podstawowe pojęcia i zadania techniki multimedialnej w energetyce. Schematy cieplne w energetyce zawodowej i grzewczej oraz parametry pracy. Profilaktyka i diagnostyka techniczna w energetyce. Systemy SCADA: wizualizacji, nadzoru, monitorowania i sterowania w technice. Funkcje systemów SCADA i ich struktura sprzętowa, struktura oprogramowania, platforma systemowa, komunikacja i zabezpieczenia. Ekran aplikacji wizualizacyjnej. Systemy multimedialne SCADA w energetyce. Komputerowy system nadzoru pracy kotła i turbozespołu. System ciągłej obserwacji stopnia zużycia trwałości materiału elementów ciśnieniowych. Zintegrowany system kontroli jakości wody. Komputerowa sieć kontroli emisji zanieczyszczeń w elektrowni.

LABORATORIA: Badania przeponowego wymiennika ciepła z wykorzystaniem techniki multimedialnej. Badania stanu technicznego urządzeń za pomocą wideoendoskopu. Zastosowanie kamery termowizyjnej w badaniach urządzeń energetycznych. Monitorowanie pracy grubościennych elementów kotłów energetycznych. Kontrola multimedialna produkcji energii elektrycznej i cieplnej – prezentacja systemu nadzoru pracy turbozespołu w siłowni cieplnej. Monitorowanie procesów cieplnych w kotłowych podgrzewaczach powietrza. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Stanisław Łopata, prof. PK


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Energetyka odnawialna Tytuł przedmiotu: Monitorowanie maszyn i urządzeń

energetycznych (wybieralny)

Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, L15; 2 pkt. WYKŁADY: Proces technologiczny elektrowni parowej. Rozruch kotłów parowych i turbin. Podstawowe parametry rozruchowe kotła i turbiny. Kryteria i dopuszczalne parametry rozruchowe kotła, charakterystyczne przebiegi nagrzewania i ochładzania grubościennych ciśnieniowych elementów bloków energetycznych. Metody badań i kontroli warunków uruchamiania kotłów. Bloki ograniczeń termicznych kotłów i turbin. Monitorowanie zużycia ciśnieniowych elementów kryterialnych bloków energetycznych w warunkach pełzania i zniszczenia niskocyklowego. Monitorowanie warunków pracy ścian komór paleniskowych kotłów, wpływu zanieczyszczeń na zewnętrznej i wewnętrznej powierzchni rur ekranowych na obciążenia cieplne ścian komór paleniskowych kotłów energetycznych. Nadzorowanie pracy urządzeń pomocniczych.

LABORATORIA: Monitorowanie pracy modelu walczaka kotła energetycznego, pomiar temperatury i odkształceń za pomocą pomiarów tensometrycznych z wykorzystaniem komputerowego układu do zbierania danych, wyznaczanie naprężeń cieplnych. Monitorowanie naprężeń w nagrzewanym modelu połączenia walczak-rura opadowa. Monitorowanie pracy kotła energetycznego. Pomiar gęstości strumieni ciepła. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Bohdan Węglowski, prof. PK


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Energetyka odnawialna Tytuł przedmiotu: Pompy, turbiny wodne i wentylatory

(wybieralny)

Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, C15; 2 pkt. WYKŁADY:. Budowa i podział pomp. Współpraca pomp z siecią. Układy pompowe w elektrowniach. Pompy wody zasilającej, pompy wody chłodzącej, pompy do skroplin. Wentylatory kotłowe – podział, rozwiązania konstrukcyjne, parametry pracy, charakterystyki. Chłodnie kominowe i wentylatorowe. Budowa, zasada działania, rodzaje i charakterystyki turbin wodnych.

ĆWICZENIA: Obliczanie instalacji pompowej, charakterystyki rurociągów, dobór pompy, wyznaczenie punktu pracy, obliczanie nadwyżki antykawitacyjnej dla pomp pracujących w układach pompowych w elektrowniach. Obliczanie wentylatorów, współpraca wentylatorów z siecią, dobór wentylatorów. MEW-założenia projektowe. Obliczenia turbozespołów i dobór turbin wodnych. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Bohdan Węglowski, prof. PK


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Energetyka odnawialna Tytuł przedmiotu: Turbiny cieplne (wybieralny)

Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, C15; 2 pkt. WYKŁADY:. Zasada działania i budowa turbin parowych. Podstawy konstrukcji i obliczeń elementów turbin parowych. Sprawności turbiny parowej. Regulacja prędkości obrotowej i zabezpieczenia turbin. Charakterystyki turbin parowych. Zagadnienia eksploatacji turbin parowych. Zasada działania i budowa turbin gazowych. Układy turbin gazowych. Elementy turbin gazowych: komory spalania, systemy chłodzenia. Właściwości i zastosowanie turbin gazowych.

ĆWICZENIA: Przepływ pary i obliczanie wymiarów przyrządów rozprężnych turbin. Bilanse cieplne turbin: parowej i gazowej. Obliczenia wytrzymałościowe elementów turbin. Obliczenia cieplne kondensatorów turbin parowych. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Stanisław Łopata, prof. PK


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Energetyka odnawialna Tytuł przedmiotu: Modelowanie pracy niskotemperaturowej

instalacji solarnej (wybieralny)

Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, L15; 2 pkt. WYKŁADY: Bilans energii kolektora płaskiego. Promieniowanie pochłonięte przez absorber oraz chwilowa moc użytkowa kolektora. Efektywność absorbera w różnych rozwiązaniach kolektorów powietrznych. Modelowanie numeryczne rozkładu temperatury czynnika w kolektorze. Magazynowanie energii w słonecznych instalacjach energetycznych. Wodne zbiorniki magazynujące. Stratyfikacja termiczna w zbiornikach akumulacyjnych. Słoneczne instalacje do podgrzewania ciepłej wody użytkowej. Instalacje grzewcze wspomagane kolektorami słonecznymi.

LABORATORIUM: Wyznaczanie sprawności i podstawowych charakterystyk płaskiego kolektora cieczowego. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Wiesław Zima


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Energetyka odnawialna Tytuł przedmiotu: Ekologiczne pojazdy lądowe (wybieralny)

Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, L15; 2 pkt. WYKŁADY: Rola i znaczenie pojazdów we współczesnym świecie w aspekcie ich oddziaływania na środowisko naturalne. Normy i metody badań emisji toksycznych związków w spalinach silnikowych: homologacyjne normy toksyczności spalin dla pojazdów. Normy i metody pomiarowe toksyczności spalin stosowane przy okresowym badaniu technicznym pojazdów i silników. Problemy hałasu, drgań i ciepła emitowanych przez pojazdy. Degradacja, części pojazdów i materiałów eksploatacyjnych, recykling. Sposób eksploatacji pojazdów w aspekcie obciążenia środowiska naturalnego. Mechanizm tworzenia smogu londyńskiego i kalifornijskiego. Sposoby ograniczania emisji toksycznych związków spalin. Budowa i działanie reaktorów katalitycznych. Pojazdy hybrydowe. Pojazdy zasilane paliwami alternatywnymi. Pojazdy napędzane ogniwami paliwowymi.

LABORATORIUM: Pomiar stężenia podstawowych składników toksycznych spalin przed i za reaktorem katalitycznym w silniku 170A1. Pomiar zadymienia spalin wg regulaminu ECE15 R24. Pomiaru emisji cząstek stałych w spalinach silników ZS. Pomiar stężenia toksycznych składników spalin zgodnie z wymaganiami kontrolnych badań pojazdów. Pomiar stężenia podstawowych składników toksycznych w spalinach pojazdu zasilanego gazem ziemnym Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Marek Brzeżański


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Energetyka odnawialna Tytuł przedmiotu: Projektowanie kotłów na biomasę

(wybieralny)

Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, P15; 2 pkt. WYKŁADY: Ogólna klasyfikacja kotłów. Zasada działania i budowa kotłów na paliwa stałe. Analiza spalin. Wyznaczanie mocy i sprawność kotła grzewczego. Wyznaczanie temperatury punktu rosy różnych paliw. Paliwa wykorzystywane w technice grzewczej. Kotły grzewcze konwencjonalne oraz technika kondensacyjna i kotły kondensacyjne – podział, cechy, budowa, charakterystyki pracy. Paleniska i palniki kotłów grzewczych. Przepływ czynników roboczych w kotłach grzewczych – zagrożenia i zapobieganie im. Obliczanie cieplne kotłów grzewczych. Wyposażenie i aparatura regulacyjno – zabezpieczająca.

PROJEKTY: Dobór kotła. Dobór systemu doprowadzenia paliwa. Dobór systemy sterowania i automatyki. Dobór osprzętu systemu kotłowego. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Sławomir Grądziel


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Energetyka odnawialna Tytuł przedmiotu: Kotły i wymienniki ciepła (wybieralny)

Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, P15; 2 pkt. WYKŁADY: Ogólna klasyfikacja kotłów. Zasada działania i budowa kotła parowego i wodnego. Instalacje kotłowe. Konstrukcja palników pyłowych i olejowych. Spalanie w kotłach ze złożem fluidalnym. Młyny i instalacje młynowe. Podział kotłów energetycznych. Kotły na parametry nadkrytyczne. Parownik kotła: walczak, rury opadowe, ekrany. Struktura przepływu mieszaniny parowo wodnej w pionowym kanale rurowym. Przegrzewacze. Sposoby regulacji temperatury pary przegrzanej. Podgrzewacze wody. Podgrzewacze powietrza. Przykłady kotłów odzyskowych. Ogólne informacje o wymiennikach ciepła - podział, podstawowe konstrukcje. Bilans cieplny wymiennika. Średnia logarytmiczna różnica temperatur.

PROJEKTY: Obliczenia wytrzymałościowe elementów grubościennych. Obliczanie komory paleniskowej metodą strefową. Obliczanie konturu cyrkulacyjnego z naturalnym obiegiem wody. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Sławomir Grądziel


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Energetyka odnawialna Tytuł przedmiotu: Podstawy audytu energetycznego

(wybieralny)

Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, P15; 2 pkt. WYKŁADY: Termomodernizacja i audyt termomodernizacyjny. Podstawy prawne w zakresie audytu energetycznego. Metodologia wyznaczania charakterystyki energetycznej budynku. Nowoczesne izolacje w budownictwie. Metody badań strat ciepła budynku z wykorzystaniem kamery termowizyjnej. Wyznaczanie optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego. Ocena opłacalności i wyboru usprawnień termomodernizacyjnych. PROJEKT: Audyt energetyczny budynku. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Stanisław Łopata, prof. PK


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Energetyka odnawialna Tytuł przedmiotu: Projektowanie ogrzewań płaszczyznowych

(wybieralny)

Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, P15; 2 pkt. WYKŁAD: Obliczanie projektowego obciążenia cieplnego wg PN-EN 12831:2006. Parametry pracy i podstawowe układy rur w ogrzewaniu podłogowym. Konstrukcje grzejników (stropów grzejnych) w wodnych ogrzewaniach podłogowych. Obliczanie strat ciśnienia, rozdzielacze i równoważenie hydrauliczne obiegów grzewczych. Regulacja hydrauliczna instalacji ogrzewania podłogowego. Łączenie ogrzewania podłogowego i grzejnikowego w jednym systemie. Obliczenia cieplno-przepływowe ogrzewań podłogowych ze strefą brzegową. Ogrzewanie podłogowe elektryczne.

PROJEKT:. Wykonanie projektu ogrzewania podłogowego dla wybranego pomieszczenia z wykorzystaniem komputerowych pakietów obliczeniowych. Wykonanie obliczeń sprawdzających metodą trapezów. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Wiesław Zima


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Energetyka odnawialna Tytuł przedmiotu: Rozproszone źródła ciepła (wybieralny)

Semestr – wymiar godzin, punkty: II – P15; 1 pkt. PROJEKTY: Rozproszone źródła energii w systemie elektroenergetycznym. Przyłączenie źródeł rozproszonych do sieci. Akumulacja energii. Elektrownie wiatrowe. Elektrownie geotermalne. Projekt elektrociepłowni geotermalnej. Projekt mikrosiłowni wykorzystującej ciepło spalin wylotowych z kotła centralnego ogrzewania. Projekt przyłączenia i współpracy elektrowni wiatrowej z systemem elektroenergetycznym. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Prof. dr hab. inż. Jan Taler


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Energetyka odnawialna Tytuł przedmiotu: Modelowanie CFD elementów instalacji

energetycznych (wybieralny)

Semestr – wymiar godzin, punkty: II – P15; 1 pkt. PROJEKTY: Modelowanie rozkładu prędkości, ciśnień i temperatury w wybranym urządzeniu energetycznym za pomocą programu FLUENT lub CFX. Symulacja zjawisk ustalonych i nieustalonych zachodzących w wybranym urządzeniu energetycznym. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Piotr Duda, prof. PK


KLIMATYZACJA, WENTYLACJA I OCHRONA POWIETRZA

KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Klimatyzacja, wentylacja i ochrona powietrza Tytuł przedmiotu: Urządzenia klimatyzacyjneE

Semestr – wymiar godzin, punkty: II - W15, C15; 3 pkt. WYKŁADY: Powietrze wilgotne: sposoby wyznaczania właściwości – obliczanie, pomiary. Wykres i-x dla powietrza wilgotnego: wersja Moliera i Carriera. Komfort cieplny, parametry powietrza w pomieszczeniu, parametry obliczeniowe dla powietrza zewnętrznego. Ilość powietrza dostarczanego, organizacja ruchu powietrza w obiekcie klimatyzowanym. Parametry powietrza na wlocie do pomieszczenia, źródła obciążenia cieplnego. Procesy uzdatniania powietrza. Konstrukcja, zasady doboru nagrzewnic i chłodnic powietrza. Komory zraszania. Urządzenia nawilżające wyparne, nawilżacze parowe i ultradźwiękowe. Odzysk ciepła w klimatyzacji: recyrkulacja, rekuperacja, regeneracja, systemy z czynnikiem pośredniczącym. ĆWICZENIA: Obliczanie parametrów powietrza wilgotnego, obliczanie zmiany parametrów powietrza w procesach nagrzewania, chłodzenia, osuszania i nawilżania. Posługiwanie się wykresem i-x Moliera. Projektowanie procesów na wykresie i-x. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Marek Litwin


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Klimatyzacja, wentylacja i ochrona powietrza Tytuł przedmiotu: Projektowanie instalacji wentylacyjnych

Semestr – wymiar godzin, punkty: II - W15, P15; 2 pkt. WYKŁADY: Podstawowe wiadomości o wentylacji. Zanieczyszczenia powietrza wewnętrznego i zewnętrznego. Urządzenia do oczyszczania powietrza. Odciągi miejscowe i kurtyny powietrzne. Wentylatory i systemy rozdziału powietrza. Wentylacja pomieszczeń mieszkalnych, kuchni i toalet. Wprowadzenie do wentylacji obiektów. Wentylacja pomieszczeń mieszkalnych w budownictwie wielo i jednorodzinnym. Wentylacja pomieszczeń biurowych, sklepów wielko-powierzchniowych. Czyszczenie przewodów wentylacyjnych. PROJEKTY: Projekt systemu wentylacyjnego domku jednorodzinnego lub systemu wentylacyjnego biurowca. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Łukasz Mika


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Klimatyzacja, wentylacja i ochrona powietrza Tytuł przedmiotu: Automatyka systemów klimatyzacyjnych i

wentylacyjnych

Semestr – wymiar godzin, punkty: II - W15, L15; 2 pkt. WYKŁADY: Problemy regulacyjne urządzeń chłodniczych stosowanych w technice klimatyzacyjnej. Elementy pomiarowe, wykonawcze i napędowe stosowane w układach automatycznej regulacji w klimatyzacji i wentylacji. Sposoby regulacji temperatury w obiektach klimatyzowanych z chłodzeniem bezpośrednim i pośrednim. Sposoby regulacji wilgotności w obiektach klimatyzowanych. Sposoby automatycznej regulacji wydajności sprężarek, pomp, wentylatorów. Układy sterowania w scentralizowanych systemach klimatyzacji. Układy sterowania w systemach ze zmiennym strumieniem powietrza (VAV). Elektroniczne systemy sterowania stosowane w eksploatacji systemów wentylacyjnych i klimatyzacyjnych. LABORATORIA: Kryteria doboru elementów automatyki. Analiza elementów regulacyjnych w systemie grzewczym – dobór automatyki. Analiza elementów regulacyjnych sprężarkowego obiegu chłodniczego – dobór automatyki chłodniczej. Analiza elementów regulacyjnych systemu klimatyzacyjnego – dobór automatyki. Elektroniczne systemy sterowania obiektów chłodzonych. Analiza systemu sterowania układów odzysku ciepła skraplania do celów grzewczych w systemach wentylacyjno-grzewczych. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Beata Niezgoda-Żelasko


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Klimatyzacja, wentylacja i ochrona powietrza Tytuł przedmiotu: Fizyka cieplna budowli Semestr – wymiar godzin, punkty: II - W15, C15; 2 pkt. WYKŁADY: Zagadnienia cieplno-wilgotnościowe obiektów budowlanych. Obliczenia cieplne przegród budowlanych: przegrody jednorodne i złożone. Przenikanie wilgoci przez przegrody budowlane. Położenie warstwy parochronnej w przegrodzie. Wymagania ochrony cieplnej budynków. Wskaźnik sezonowego zapotrzebowania energii na cele grzewcze – E. Wyznaczanie zapotrzebowania na ciepło obiektów ogrzewanych. Bilansowanie cieplne pomieszczeń klimatyzowanych. Systemy ogrzewania niskotemperaturowego pomieszczeń. Materiały budowlane: klasyfikacja i przegląd. Wybrane właściwości fizyczne i mechaniczne materiałów budowlanych. Materiały termoizolacyjne. Metody termomodernizacji zasobów budowlanych. ĆWICZENIA: Wyznaczanie współczynnika przenikania ciepła przez przegrody budowlane. Obliczanie współczynników przejmowania ciepła wewnątrz i na zewnątrz budynku. Analiza procesu przenikania pary wodnej przez przegrody. Analiza wpływu położenia izolacji cieplnej na możliwość wystąpienia wykraplania się pary wodnej w przegrodzie. Obliczanie wskaźnika zapotrzebowania ciepła do ogrzewania. Bilans cieplny obiektów ogrzewanych. Bilans cieplny pomieszczeń klimatyzowanych. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Prof. dr hab. inż. Wojciech Zalewski


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Klimatyzacja, wentylacja i ochrona powietrza Tytuł przedmiotu: Inżynieria procesowa

Semestr – wymiar godzin, punkty: II - W15, C15; 2 pkt. WYKŁADY: Ruch fazy rozproszonej w płynie, opory ośrodka. Opadanie grawitacyjne. Ruch cząstki w polu sił odśrodkowych. Przepływ płynu przez złoże, opory przepływu. Złoże fluidalne. Transport pneumatyczny. Przepływ pęcherzyków gazu przez ciecz. Filtracja i jej rodzaje. Przewodzenie ciepła przez ściankę płaską i cylindryczną. Promieniowanie cieplne. Wnikanie ciepła podczas konwekcji swobodnej, wymuszonej, wrzenia cieczy oraz kondensacji pary. Przenikanie ciepła przez ściankę płaską i cylindryczną. Zastępcza różnica temperatur, powierzchnia wymiany ciepła. Izolacja cieplna. Dyfuzyjny ruch masy i jego prawa. Kinematyczny współczynnik dyfuzji. Przenikanie masy między fazami. Absorpcja. Równowaga absorpcyjna. Bilans materiałowy absorpcji. Desorpcja. Jednoczesna wymiana ciepła i masy między wodą i powietrzem. Nawilżanie i ogrzewanie powietrza. Chłodzenie i osuszanie powietrza w chłodniach powierzchniowych. ĆWICZENIA: Wyznaczanie prędkości opadania cząstek ciała stałego zawieszonych w gazie. Charakterystyczne zakresy ruchu. Obliczanie prędkości zawisania i prędkości koniecznej do transportu pionowego i poziomego. Średnice pęcherzy gazu przy barbotażu, rodzaje przepływów. Obliczanie współczynników przewodzenia, wnikania i przenikania ciepła. Konieczna powierzchnia wymiany ciepła. Dobór izolacji cieplnej. Bilans materiałowy i obliczenia procesowe absorpcji. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Prof. dr hab. inż. Jerzy Kamieński


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Klimatyzacja, wentylacja i ochrona powietrza Tytuł przedmiotu: Urządzenia ochrony powietrza

Semestr – wymiar godzin, punkty: II - W15, L30; 3 pkt. WYKŁADY: Fizyczne podstawy odpylania, mechanizmy procesów rozdzielania aerozoli Mechaniczne suche urządzenia odpylające – komory osadcze, odpylacze inercyjne i mechaniczne, cyklony i multicyklony, filtry tkaninowe, ceramiczne i membranowe - zasada działania, zagadnienia konstrukcyjne, zasady doboru i eksploatacji, zastosowanie .Odpylacze elektrostatyczne- ogólna charakterystyka, zasady działania i projektowania, budowa, eksploatacja i zastosowanie. Mokre urządzenia odpylające- ogólna charakterystyka, przebieg procesu mokrego odpylania, mechanizmy zatrzymywania cząstek pyłu w procesie mokrego odpylania, konstrukcje odpylaczy, zagadnienia projektowania i eksploatacji, zasady doboru. Odkraplanie i odemglanie gazów, charakterystyka procesu, mechanizm oddzielania kropel, konstrukcje odkraplaczy i odemglaczy, zasady doboru i eksploatacji, zastosowanie. Fizykochemiczne podstawy wydzielania zanieczyszczeń gazowych i odorów z powietrza, przegląd metod oczyszczania gazów, Warunki techniczne prowadzenia procesu, rozwiązania konstrukcyjne absorberów, adsorberów ,desorberów. Aparaty półkowe i z wypełnieniem stałym i ruchomym. Urządzenia do regeneracji absorbenta, wyparki- konstrukcje i obliczenia Proces biologicznego oczyszczania gazów, budowa i zasada działania biofiltrów i biopłuczek Oczyszczanie gazów metodami termicznymi – ogólna charakterystyka metod termicznych. Dopalacze termiczne i katalityczne. Odzysk ciepła w dopalaczach termicznych. Przeponowe wymienniki ciepła zasady projektowania. LABORATORIA: Wyznaczenie parametrów eksploatacyjnych odpylacza pianowego. Badania skuteczności działania cyklonów promieniowych i osiowych. Badania skuteczności działania aparatu przewałowego. Badania procesu odemglanie gazów. Identyfikacja wpływu mechanizmów odpylania mokrego w zawiesinie na skuteczność odpylania. Termiczna desorpcja gazów w aparacie kolumnowym z wypełnieniem pakietowym. Badanie skuteczności działania filtra workowego z regeneracja pulsacyjną. Odkraplanie gazów odlotowych na odkraplaczach żaluzyjnych. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Janusz Krawczyk, prof. PK


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Klimatyzacja, wentylacja i ochrona powietrza Tytuł przedmiotu: Podstawy konstrukcji urządzeń do ochrony

powietrzaE

Semestr – wymiar godzin, punkty: II - W15, C15, P15; 3 pkt. WYKŁADY: Ustawa o dozorze technicznym, przepisy, wytyczne i wymagania w zakresie projektowania, budowy, eksploatacji oraz napraw urządzeń bezciśnieniowych i ciśnieniowych. Powłoki cylindryczne, stożkowe i kuliste obciążone ciśnieniem wewnętrznym, zewnętrznym oraz hydrostatycznym. Zamknięcia powłok, dna płaskie, stożkowe i wyoblone. Płyty sitowe. Wzmocnienia powłok oraz występujących w nich otworach. Rodzaju króćców. Połączenia śrubowo-kołnierzowe. Obliczanie grubości elementów. Obciążenia środowiskowe aparatów. Podparcia aparatów, rodzaje podpór, ich projektowanie i dobór. Stateczność aparatów, Zagadnienia wydłużeń cieplnych i ich kompensacji. Obliczenia elementów wirujących, drgania giętne i skrętne wałów, obroty krytyczne. ĆWICZENIA: Obliczanie grubości powłok i den obciążonych ciśnieniem wewnętrznym i zewnętrznym. Obliczanie i dobór połączeń śrubowo-kołnierzowych. Dobór podpać. Obliczenia aparatów wolnostojących na obciążenie wiatrem. Wyznaczanie przepustowości zaworów i płytek bezpieczeństwa. Podstawowe zagadnienia konstrukcyjne występujące przy projektowaniu elementów wirujących, łożyskowanie, uszczelnienia, rozkład naprężeń w wirujących elementach, redukcja momentów bezwładności, drgania wałów. PROJEKTY: Indywidualny projekt wybranego aparatu lub jego części, obejmujący wymagane obliczenia wytrzymałościowe i konstrukcyjne, dobór zunifikowanych elementów, sprawdzenie stateczności wraz z rysunkiem złożeniowym. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Prof. dr hab. inż. Jerzy Kamieński


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Klimatyzacja, wentylacja i ochrona powietrza Tytuł przedmiotu: Technologie i systemy ochrony powietrza

(wybieralny)

Semestr – wymiar godzin, punkty: II - W15, C15; 2 pkt. WYKŁADY: Instalacje i technologie stosowane do oczyszczania gazów odlotowych .Analiza składu gazów odlotowych; ogólne zasady pobierania próbek, najważniejsze metody analityczne, metody wyrażania i interpretacja stężeń, pojęcia skuteczności i emisji . Odpylanie gazów; instalacje do odpylania suchego, odpylanie mokre – gospodarka wodno-ściekowa, separacja cieczy za strumienia gazów odlotowych. Porównanie i charakterystyka ogólna odpylaczy .Podstawy procesowe usuwania zanieczyszczeń gazowych z gazów odlotowych. Dyfuzja, przenikanie masy, absorpcja, bilans masowy absorpcji, absorpcja z reakcją chemiczną, absorpcja w układach trójfazowych. Adsorpcja, adsorbenty, dynamika adsorpcji. Regeneracja sorbenta .Odsiarczanie gazów odlotowych. Metody mokre. Metody suche. Porównanie metod odsiarczania gazów spalinowych. Metody zapobiegania zasiarczeniu spalin; odsiarczanie paliw, odsiarczanie w trakcie spalania .Usuwanie tlenków azotu z gazów odlotowych. Jednoczesne usuwanie NOx i SO2 .Usuwanie węglowodorów z gazów odlotowych. . ĆWICZENIA: Projektowanie i dobór suchych i mokrych urządzeń odpylających. Zasady projektowania elektrofiltrów. odkraplaczy i odemglaczy. Wyznaczenie parametrów eksploatacyjnych odpylacza pianowego, Skuteczność działania cyklonów promieniowych i osiowych, Skuteczność działania aparatu przewałowego, Proces odemglanie gazów. Identyfikacja wpływu mechanizmów odpylania mokrego w zawiesinie na skuteczność odpylania. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Janusz Krawczyk, prof. PK


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Klimatyzacja, wentylacja i ochrona powietrza Tytuł przedmiotu: Aparatura kontrolno-pomiarowa (wybieralny)

Semestr – wymiar godzin, punkty: II - W15, L15; 2 pkt. WYKŁADY: Pomiary. Jednostki miary. Analogowe i cyfrowe metody pomiarowe. Zespół pomiarowy, rodzaje sygnałów pomiarowych. Przetworniki sygnału, przetworniki pomiarowe. Statyczne i dynamiczne własności układów pomiarowych. Statyczne i dynamiczne błędy pomiaru. Pomiary podstawowych wielkości elektrycznych: prądu, napięcia rezystancji, pojemności, indukcyjności, częstotliwości i liczby impulsów. Pomiary wielkości mechanicznych: przesunięcia liniowego, przesunięcia kątowego, prędkości liniowej i kątowej, pomiary liczby sztuk. Pomiary poziomu cieczy i materiałów sypkich w zbiornikach. Pomiary siły – sprężyste i kompensacyjne przetworniki siły. Pomiary masy i strumienia masy. Pomiary ciśnienia i różnicy ciśnień: cieczowe, sprężyste i kompensacyjne przetworniki ciśnienia. Pomiary przepływu płynów – przepływomierze spiętrzeniowe, wirnikowe, cieplne i ultradźwiękowe. Pomiary temperatury: termometry ciśnieniowe, oporowe, półprzewodnikowe, termoelektryczne, chemiczne, emisyjne. Pomiary wilgotności gazów. Pomiary gęstości i lepkości. Pomiary składu chemicznego. Automatyzacja pomiarów przemysłowych. Regulatory, sterowniki, urządzenia peryferyjne układów regulacyjnych i pomiarowych. LABORATORIA: Błędy przyrządów pomiarowych, błędy pomiarów. Komputerowe wspomaganie układów pomiarowych. Wyznaczanie własności fizykochemicznych płynów (lepkość, gęstość, napięcie powierzchniowe i międzyfazowe). Mikroskopowy pomiar wielkości zanieczyszczeń. Anemometryczne pomiary prędkości przepływu cieczy i gazów. Pomiary zanieczyszczenia powietrza – monitoring. Aparatura kontrolno-pomiarowa i sterowanie w instalacjach neutralizacji ścieków. Pomiary i układy pomiarowe w zakładach przemysłu spożywczego. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Ryszard Wójtowicz


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Klimatyzacja, wentylacja i ochrona powietrza Tytuł przedmiotu: Technologia i eksploatacja urządzeń i

instalacji ochrony powietrza (wybieralny)

Semestr – wymiar godzin, punkty: III - W15, C15; 2 pkt. WYKŁADY: Suche i mokre urządzenia do mechanicznego usuwania zanieczyszczeń stałych z gazów odlotowych – przeznaczenie, zasada działania. Układy do usuwania zanieczyszczeń chemicznych (odsiarczanie, odazotowanie) - przeznaczenie, budowa, zasada działania. Systemy zasilania instalacji oczyszczania gazów odlotowych. Zasady montażu instalacji rurociągowych i aparatury kontrolnej. Zasady badań i kontroli aparatów, urządzeń i instalacji. Utrzymanie ruchu, planowanie i prowadzenie remontów. Zasady bezpiecznej eksploatacji instalacji oczyszczania gazów odlotowych. ĆWICZENIA: Zasady doboru systemów bezpieczeństwa przeciwpożarowego i przeciwwybuchowego instalacji. Zasady doboru i obliczania uszczelnień. Obliczenia urządzeń zabezpieczających przed wzrostem ciśnienia. Stateczność aparatów, obciążenia wiatrem i siłami od rurociągów. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Wiesław Szatko


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Klimatyzacja, wentylacja i ochrona powietrza Tytuł przedmiotu: Oddziaływanie instalacji przemysłowych na

środowisko (wybieralny)

Semestr – wymiar godzin, punkty: III - W15, S15; 2 pkt. WYKŁADY: Obowiązki prowadzącego instalację. Sposoby postępowania w razie zakłóceń w procesach technologicznych i operacjach technicznych dotyczących eksploatacji instalacji. Zasady używania oraz obrotu substancjami zubożającymi warstwę ozonową, oraz urządzeniami i instalacjami zawierającymi te substancje; Obowiązki podmiotów używających lub dokonujących obrotu substancjami kontrolowanymi oraz urządzeniami i instalacjami zawierającymi te substancje; Instalacje niewymagające pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, których eksploatacja wymaga zgłoszenia z uwagi na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza; Rodzaje instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości. Rodzaje i ilości substancji niebezpiecznych, których znajdowanie się w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do zakładu o zwiększonym ryzyku lub zakładu o dużym ryzyku. Nazwy i ilości substancji niebezpiecznych, oznaczenie numeryczne substancji, pozwalające

na jednoznaczną ich identyfikację, kryteria kwalifikowania substancji. Obowiązki prowadzącego zakład stwarzający zagrożenie wystąpienia awarii przemysłowej. Program zapobiegania poważnym awariom przemysłowym przedstawiający system zarządzania zakładem gwarantujący ochronę ludzi i środowiska, system bezpieczeństwa stanowiącego element ogólnego systemu zarządzania i organizacji zakładu, raport o bezpieczeństwie, wewnętrzny i zewnętrzny plan operacyjno-ratowniczy. SEMINARIA: Standardy emisyjne z instalacji przemysłowych. Opłaty za korzystanie ze środowiska , za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, pobór wód, składowanie odpadów. Przepisy szczególne dotyczące opłat za pobór wody, wprowadzanie ścieków i za składowanie odpadów Opracowanie wniosku o wydanie pozwolenia zintegrowanego dla wybranego zakładu przemysłowego zawierającego informacje o rodzaju instalacji, stosowanych urządzeniach i technologiach oraz charakterystykę techniczną źródeł powstawania i miejsc emisji, ocenę stanu technicznego instalacji, informację o rodzaju prowadzonej działalności, opis zakładanych wariantów funkcjonowania instalacji, schemat technologiczny wraz z bilansem masowym i rodzajami wykorzystywanych materiałów, surowców i paliw, istotnych z punktu widzenia wymagań ochrony środowiska, informację o energii wykorzystywanej lub wytwarzanej przez instalację, wielkość i źródła powstawania albo miejsca w trakcie normalnej eksploatacji instalacji oraz w warunkach odbiegających od normalnych, w szczególności takich jak rozruch i wyłączenia, informację o planowanych okresach funkcjonowania instalacji w warunkach odbiegających od normalnych, informację o istniejącym lub przewidywanym oddziaływaniu emisji na środowisko, wyniki pomiarów wielkości emisji z instalacji, jeżeli przeprowadzenie pomiarów było wymagane, zmiany wielkości emisji, jeżeli nastąpiły po uzyskaniu ostatniego pozwolenia dla instalacji, proponowane działania, w tym wyszczególnienie środków technicznych mających na celu zapobieganie lub ograniczanie emisji, proponowane procedury monitorowania procesów technologicznych istotnych z punktu widzenia wymagań ochrony środowiska, w szczególności pomiaru lub ewidencjonowania wielkości emisji. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Janusz Krawczyk, prof. PK


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Klimatyzacja, wentylacja i ochrona powietrza Tytuł przedmiotu: Ekorozwój i zagrożenia cywilizacyjne

(wybieralny)

Semestr – wymiar godzin, punkty: III - W15, S15; 2 pkt. WYKŁADY: Pojęcia podstawowe z zakresu ochrony środowiska, jako nauki interdyscyplinarnej grupującej wiadomości z dziedziny biologii, medycyny, techniki,...(2). Cel i zakres nauki o ochronie środowiska. Ochrona przyrody podstawą zachowania środowiska przyrodniczego człowieka, podstawowe problemy ochrony środowiska w świecie i Polsce (2). Stan zasobów przyrody: wody, powietrza, gleby i kopalin w świecie i Polsce (2). Wpływ działalności człowieka, a w szczególności przemysłu, energetyki i komunikacji na zanieczyszczenia wód, powietrza i gleby (2). Rola planowania przestrzennego, prowadzenia ekologicznej gospodarki zasobami przyrody, problemy rewaloryzacji środowiska (2). Pojęcie ekorozwoju, tworzenie ekobilansów (2). Nisko i bezodpadowe technologie (1). Odpady i ich zagospodarowanie (2). SEMINARIA: Aktualne problemy ochrony środowiska w makroregionie Polski południowej. Zagadnienia energetyki i komunikacji. Problemy zdrowotne mieszkańców wielkich miast i wsi. Produkcja zdrowej żywności. Ekologiczne wykorzystywanie miejscowych źródeł energii. Ochrona zasobów wodnych. Ochrona gleb i problem wysypisk. Ochrona krajobrazu, wykorzystanie walorów krajobrazowych i rekreacyjnych środowiska. Hałas, drgania, wibracje, promieniowanie jako źródła cywilizacyjnych zagrożeń środowiska. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Zdzisław Roszak


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Klimatyzacja, wentylacja i ochrona powietrza Tytuł przedmiotu: Podstawy prawne i zarządzanie ochroną

środowiska (wybieralny)

Semestr – wymiar godzin, punkty: III - W15, S15; 2 pkt. WYKŁADY: Podstawy prawne ochrony środowiska - ustawa o ochronie i kształtowaniu środowiska, opłaty i kary za użytkowanie środowiska, ustawodawstwo i normy obowiązujące w unii europejskiej w dziedzinie ochrony środowiska. Akty prawne w zakresie ochrony powietrza przed zanieczyszczeniem – emisja dopuszczalna, studium ochrony atmosfery, pomiary emisji, sprawozdawczość, opłaty za korzystanie ze środowiska, kary za przekroczenie emisji dopuszczalnej .Systemy Zarządzania Środowiskowego - przedstawienie definicji i cech charakterystycznych zarządzania środowiskowego oraz podstawowych zasad jego wdrażania w firmach. ISO 14000 i EMAS. Zasady polityki ekologicznej przedsiębiorstwa. Podstawowych zasady polityki ekologicznej, aspekty i cele środowiskowe. Podstawowe procedury związane z przeglądem przedsiębiorstwa, program środowiskowym, weryfikacja i ocena systemu, audyty i certyfikacja systemu. SEMINARIA: Instytucje prawne ochrony środowiska; organizacja ochrony środowiska – służby ochrony środowiska, organizacje społeczne, organy administracji państwowej odpowiedzialne za ochroną środowiska. Akty prawne w zakresie ochrony powietrza przed zanieczyszczeniem – emisja dopuszczalna, studium ochrony atmosfery, pomiary emisji, sprawozdawczość, opłaty za korzystanie ze środowiska, kary za przekroczenie emisji dopuszczalnej. Opłaty za korzystanie ze środowiska, kary za naruszenie wymagań ochrony środowiska rodzaje opłat, kary za przekroczenie dopuszczalnych stężeń. Ochrona środowiska w obszarach zurbanizowanych. Instrumenty ekonomiczne w ochronie środowiska –, Narodowy i Wojewódzki fundusz ochrony środowiska. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Zdzisław Roszak


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Klimatyzacja, wentylacja i ochrona powietrza Tytuł przedmiotu: Wentylatory, pompy, sprężarki (wybieralny)

Semestr – wymiar godzin, punkty: II - W15, C15; 2 pkt.

WYKŁADY: Pompy, wentylatory i sprężarki w urządzeniach ziębniczych i klimatyzacyjnych. Pompy – budowa, działanie i sterowanie ich pracą. Pojęcie NPSH. Charakterystyki pomp, współdziałanie z siecią. Wentylatory – budowa, działanie i sterowanie ich pracą. Charakterystyki wentylatorów i ich współpraca z kanałami i wymiennikami ciepła. Sprężarka jako element napędowy obiegu chłodniczego. Teoria sprężarek wyporowych. Typy sprężarek wyporowych, przegląd konstrukcji, termodynamika ich działania. Wpływ elementów konstrukcyjnych sprężarki tłokowej na jej stopień dostarczenia i sprawność. Węzły konstrukcyjne sprężarki tłokowej. Eksploatacja sprężarek chłodniczych. Badanie sprężarki w obiegu chłodniczym.

ĆWICZENIA: Dobór wentylatora do wymiennika ciepła, kanału i sieci. Dobór pompy do przetłaczania wody, solanki i czynnika ziębniczego. Obliczenie stopnia dostarczania sprężarki. Dobór sprężarki do urządzenia ziębniczego. Dobór silnika do sprężarki, pompy i wentylatora. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Piotr Cyklis, prof. PK


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Klimatyzacja, wentylacja i ochrona powietrza Tytuł przedmiotu: Wymienniki ciepła (wybieralny)

Semestr – wymiar godzin, punkty: II - W15, C15; 2 pkt. WYKŁADY: Analiza rozwiązań konstrukcyjnych stosowanych w budowie wymienników ciepła. Metody obliczeń cieplnych wymienników w stanie ustalonym. Obliczenia projektowe wymienników gładkorurowych i ożebrowanych z przepływem jednofazowym czynników. Obliczenia projektowe wymienników gładkorurowych i ożebrowanych z przepływem dwufazowym czynników. Obliczenia projektowe wymienników płytowych. Obliczenia projektowe wymienników chłodzonych wyparnie. Obliczenia przepływowe dla jedno- i dwufazowego przepływu czynnika. Problemy konstrukcyjne związane z projektowaniem wymienników (materiały konstrukcyjne, zabezpieczenie antykorozyjne, kompensacja wydłużeń, itp.) ĆWICZENIA: Projekt wodnej nagrzewnicy powietrza - obliczenia cieplne i przepływowe. Projekt glikolowej chłodnicy powietrza. Projekt chłodnicy powietrza zasilanej zawiesiną lodową. Projekt freonowego oziębiacza powietrza. Projekt skraplacza chłodzonego powietrzem. Projekt płytowego wymiennika ciepła regeneracyjnego. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Beata Niezgoda-Żelasko


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Klimatyzacja, wentylacja i ochrona powietrza Tytuł przedmiotu: Technika chłodnicza w klimatyzacji

(wybieralny)

Semestr – wymiar godzin, punkty: II - W15, C15; 2 pkt. WYKŁADY: Parowe obiegi porównawcze: obieg Carnota i Lindego. Rzeczywisty ziębniczy obieg lewobieżny. Nowoczesne czynniki ziębnicze stosowane w limatyzacji – właściwości, zakres zastosowań. Nośniki ciepła. Czynniki ziębnicze w świetle ochrony środowiska. Właściwości czynników, zakres zastosowań. Sprężarkowe obiegi jednostopniowe. Wytwornice wody lodowej. Urządzenia typu „split” i „monoblok”. Podstawy działania urządzeń absorpcyjnych. Sprężarka termiczna. Wykres i-ξ. Zastosowanie urządzeń absorpcyjnych w klimatyzacji. ĆWICZENIA: Przemiany termodynamiczne gazów w obszarze pary mokrej i przegrzanej: wrzenie, skraplanie, sprężanie, dławienie. Posługiwanie się wykresami i tabelami. Sprężarkowe obiegi jednostopniowe – projektowanie obiegów. Obiegi absorpcyjne – projektowanie obiegów. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Marek Litwin


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Klimatyzacja, wentylacja i ochrona powietrza Tytuł przedmiotu: Pompy ciepła (wybieralny)

Semestr – wymiar godzin, punkty: II - W15, P15; 2 pkt. WYKŁADY: Podział i zastosowanie pomp ciepła. Sprężarkowe pompy ciepła. Sorpcyjne pompy ciepła. Termoelektryczne pompy ciepła. Inne rodzaje pomp ciepła. Dolne (odnawialne i sztuczne) oraz górne źródła ciepła. Elementy sprężarkowych i sorpcyjnych pomp ciepła. Akumulacja ciepła. Przykłady zastosowań pomp ciepła. Koszty wytwarzania ciepła za pomocą różnych urządzeń grzewczych. PROJEKTY: Projekt sprężarkowej pompy ciepła typu woda-powietrze. Projekt sprężarkowej pompy ciepła typu grunt-woda. Projekt absorpcyjnej pompy ciepła. Modelowanie procesów wymiany ciepła w dolnych źródłach ciepła. Dobór pompy ciepła do instalacji. Analiza ekonomiczna stosowania pomp ciepła do celów grzewczych na tle innych systemów ogrzewania. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Prof. dr hab. inż. Wojciech Zalewski


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Klimatyzacja, wentylacja i ochrona powietrza Tytuł przedmiotu: Odnawialne źródła energii (wybieralny)

Semestr – wymiar godzin, punkty: III – W15, C15; 2 pkt. WYKŁADY: Sytuacja energetyczna świata. Ogólna charakterystyka konwencjonalnych i niekonwencjonalnych źródeł energii. Źródła energii odnawialnej. Energia wiatru: rozwój energetyki wiatrowej, siłownie wiatrowe. Energia wód rzecznych i oceanicznych: energia przepływu, różnic poziomu, pływów, fal i prądów morskich. Energia cieplna wód oceanicznych. Energia geotermiczna: charakterystyka źródeł geotermicznych, sposoby wykorzystania energii geotermicznej. Energia z biomasy: spalanie biomasy, biopaliwa ciekłe i gazowe. Energia promieniowania słonecznego: aktywne (kolektory słoneczne) i pasywne systemy słoneczne. Ogniwa fotowoltaiczne, elektrownie słoneczne. Technologie wodorowe: pozyskiwanie wodoru, wodór jako nośnik energii. Urządzenia energetyczne: pompy ciepła, rury cieplne, ogniwa paliwowe, generator magnetohydrodynamiczny. Możliwości wykorzystania odnawialnych źródeł energii w Polsce: stan obecny i perspektywy rozwoju. ĆWICZENIA: Wyznaczanie gęstości strumienia promieniowania słonecznego bezpośredniego, rozproszonego i całkowitego. Modelowanie procesów przenoszenia ciepła w płaskim kolektorze słonecznym. Obliczanie sprawności kolektorów słonecznych płaskich i skupiających. Moc siłowni wiatrowych i wodnych. Energia użyteczna złoża geotermicznego. Wyznaczanie wydajności cieplnej pomp ciepła. Obliczanie ilości energii cieplnej zmagazynowanej w akumulatorze ciepła. Analiza kosztów wytwarzania energii cieplnej różnymi metodami. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Prof. dr hab. inż. Wojciech Zalewski


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Klimatyzacja, wentylacja i ochrona powietrza Tytuł przedmiotu: Kogeneracja w obiektach inteligentnych

(wybieralny)

Semestr – wymiar godzin, punkty: III – W15, S15; 2 pkt. WYKŁADY: Gazowe generatory energii elektrycznej małej mocy. Uwarunkowania techniczne dla kogeneracji małej mocy. Uwarunkowania dla kogeneracji wynikające z prawodawstwa Unii Europejskiej. Techniczne uwarunkowania zużywania energii cieplnej (CWU, CO) i produkcji chłodu w systemach sorbcyjnych dla zmiennych warunków zewnętrznych. Skojarzenie kogeneracji z odzyskiem ciepła i chłodzeniem swobodnym. Aspekty ekonomiczne eksploatacji obiektów z kogeneracją. Systemy sterowania stosowane w regulacji obiektów z kogeneracją. SEMINARIA: Bilans cieplny dla wybranych obiektów (szpitale, małe obiekty przemysłowe itp.). Kogeneracja a ekologia (oczyszczalnie ścieków, duże gospodarstwa rolne itp.). Kogeneracja w obiektach odosobnionych (schroniska turystyczne). Wykorzystanie zasobów geotermicznych i biopaliw w powiązaniu z kogeneracją. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Beata Niezgoda-Żelasko


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Klimatyzacja, wentylacja i ochrona powietrza Tytuł przedmiotu: Systemy klimatyzacyjne (wybieralny)

Semestr – wymiar godzin, punkty: II - W15, P15; 2 pkt. WYKŁADY: Systemy konwencjonalne, zcentralizowane o stałej ilości powietrza nawiewanego. Klimatyzacja strefowa. Systemy o regulowanym przepływie powietrza. Systemy wysoko prędkościowe. System dwuprzewodowy. Systemy klimatyzacyjne z klimakonwektorami. Instalacje wodne w systemach powietrzno-wodnych. Systemy z chłodzeniem powietrza w pomieszczeniach: sufitowe chłodzenie pomieszczeń, belki chłodzące. Chłodzenie pomieszczeń w systemach „split”. Klimatyzatory indywidualne. Klimatyzacja pomieszczeń szpitalnych. Klimatyzacja pomieszczeń biurowych i mieszkalnych. Klimatyzacja pomieszczeń o dużej kubaturze. Rozruch systemów klimatyzacyjnych: regulacja i badania odbiorowe. Błędy w projektowaniu i budowie systemów klimatyzacji. ĆWICZENIA: Projektowanie procesów uzdatniania powietrza na wykresie „i,x”, samodzielne opracowanie projektu procesu uzdatniania powietrza dla wybranego obiektu. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Marek Litwin


KIERUNEK: ENERGETYKA SPECJALNOŚĆ: Klimatyzacja, wentylacja i ochrona powietrza Tytuł przedmiotu: Klimatyzacja i wentylacja obiektów o

szczególnym rygorze (wybieralny)

Semestr – wymiar godzin, punkty: II - W15, C15; 2 pkt. WYKŁADY: Parametry powietrza w pomieszczeniu, parametry obliczeniowe dla powietrza zewnętrznego. Ilość powietrza dostarczanego, organizacja ruchu powietrza w obiektach specjalnych jak laboratoria, szpitale czy pomieszczenia produkcyjne. Parametry powietrza na wlocie do pomieszczenia, źródła obciążenia cieplnego. Klimatyzatory miejscowe. Szafy klimatyzacyjne. Regulacja wydajności wymienników ciepła i masy. Systemy precyzyjnej regulacji parametrów powietrza w pomieszczeniach o szczególnym rygorze. Wentylacja akumulatorni. Wentylacja komór lakierniczych. Wentylacja w procesach spawalniczych. Wentylacja garaży i warsztatów samochodowych. Filtry powietrza: rodzaje, charakterystyki, sposób doboru, zasady eksploatacji. Wentylacja pożarowa. Systemy oddymiania. Hałas w instalacjach wentylacyjnych. PROJEKTY: Projekt systemu wentylacyjnego dużego garażu samochodowego, akumulatorni lub wybranego procesu technologicznego.

Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Łukasz Mika


SILNIKI SPALINOWE KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Silniki spalinowe Tytuł przedmiotu: Paliwa i smary Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, L15; 2 pkt. WYKŁADY: Wprowadzenie - podział paliw silnikowych - ciekłe, gazowe. Główne składniki paliw silnikowych i ich charakterystyka. Współczynnik nadmiaru powietrza λ, granice zapalności mieszanki, wartość opałowa paliwa i mieszanki paliwowo-powietrznej. Zjawisko detonacji w silniku ZI, metody wyznaczania liczby oktanowej benzyny, paliwa wzorcowe, sposoby podwyższania liczby oktanowej. Samozapłon paliwa w silniku ZS, liczba cetanowa oleju napędowego-sposób wyznaczania, paliwa wzorcowe, sposoby podwyższania liczby cetanowej. Porównanie skali oktanowej i cetanowej. Oleje silnikowe: własności fizyczne, metody pomiaru własności smarnych. Zmiany własności oleju podczas eksploatacji, liczba kwasowa, liczba zasadowa. Dodatki uszlachetniające. Oleje syntetyczne: podział, charakterystyka. Klasyfikacja olejów silnikowych i przekładniowych wg SAE, API, CCMC, ACEA. Normy producentów silników dotyczące jakości oleju. Smary stałe: własności fizyczne i chemiczne, klasyfikacja, zastosowanie.

LABORATORIA: Badanie liczby oktanowej i liczby cetanowej paliwa - silnik badawczy BASF. Oznaczanie prężności par nasyconych produktów naftowych. Pomiar temperatury zapłonu i temperatury samozapłonu produktów naftowych. Wyznaczanie okresu indukcyjnego benzyny. Oznaczanie lepkości dynamicznej i obliczanie lepkości kinematycznej. Określenie temperatury zablokowania zimnego filtra. Określenie temperatury krzepnięcia oleju. Oznaczanie liczby kwasowej i liczby zasadowej oleju. Obliczanie wskaźnika lepkości na podstawie lepkości kinematycznej w 400C i 1000C. Oznaczanie lepkości strukturalnej olejów silnikowych symulatorem zimnego rozruchu. Pomiar penetracji smarów plastycznych. Pomiar temperatury kroplenia smaru stałego. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Jerzy Dutczak


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Silniki spalinowe Tytuł przedmiotu: Konstrukcja tłokowych silników spalinowychE

Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W30; 3 pkt. WYKŁADY: Zasady projektowania silników. Wymagania stawiane silnikom różnych zastosowań i kierunki rozwoju. Podobieństwo silników. Wybór układu cylindrów. Zasady tworzenia typoszeregów. Parametry porównawcze silników. Obliczenie głównych wymiarów silnika (S,D). Dobór stosunku S/D. Zasady obliczeń wytrzymałościowych elementów silnika Mechanika układu korbowego. Zasadnicze parametry konstrukcyjne mechanizmu korbowego. Wyznaczanie drogi, prędkości i przyspieszenia tłoka. Siły działające w mechanizmie korbowym (gazowe, bezwładności). Wyrównoważanie silników. Zasady i możliwości wyrównoważania sił bezwładności w silnikach 1-cylindrowych i wielocylindrowych rzędowych oraz widlastych. Wyrównoważanie naturalne i za pomocą przeciwciężarów. Nierównomierność biegu i zasady obliczania koła zamachowego. Drgania skrętne wałów korbowych. Redukcja mas ruchomych układu korbowego, redukcja długości i wału. Zasady obliczania drgań własnych, postacie drgań wału, rezonanse. Zapobieganie drganiom skrętnym (kształt wału, kolejność zapalania, liczba i układ cylindrów, tłumiki drgań skrętnych). Wały korbowe. Zasady kształtowania i obliczeń czopów, ramion i zakończeń wału. Dobór materiałów. Zagadnienie wytrzymałości zmęczeniowej i sposoby jej podwyższania. Problem sztywności wału i kadłuba silnika. Łożyska mechanizmu korbowego. Biegunowe wykresy obciążeń czopów i łożysk (zasady sporządzania i cele). Zasady kształtowania i obliczeń. Dobór luzów łożyskowych i materiałów. Zagadnienie wytrzymałości zmęczeniowej łożysk i odporności na zacieranie. Zespół tłok - sworzeń tłokowy - pierścienie tłokowe. Zasady kształtowania tłoków - powierzchnia boczna, komory spalania, piasta. Zasady doboru liczby i rodzaju pierścieni tłokowych. Rodzaje sworzni tłokowych. Zasady obliczeń wytrzymałościowych elementów tłoka. Dobór luzów roboczych i materiałów. Korbowody. Zasady kształtowania i obliczeń korbowodów i śrub korbowodowych. Dobór materiałów. Sposoby podwyższania wytrzymałości zmęczeniowej. Cylindry i głowice. Zasady konstrukcji i obliczeń kadłubów oraz tulei cylindrowych, stosowane materiały. Konstrukcja głowic, sposoby mocowania. Głowice i cylindry silników chłodzonych cieczą i powietrzem. Uszczelki podgłowicowe. Układ rozrządu silnika. Typy mechanizmów rozrządu. Zasady doboru liczby, średnicy, skoku i rozmieszczenia zaworów. Rodzaje i własności krzywek rozrządczych. Konstrukcja wałka rozrządczego i jego napęd. Kształtowanie innych mechanizmów rozrządu, zasady obliczeń. Dobór materiałów. Rozrząd silników dwusuwowych: odmiany, cechy konstrukcyjne. Układ doładowania silnika. Konstrukcja i parametry sprężarek mechanicznych i turbosprężarek. Zasady doboru. Chłodnice powietrza doładowującego. Układ smarowania silnika. Typowe schematy układu. Zasady doboru pompy olejowej, filtracji oleju i chłodzenia. Chłodzenie silnika. Systemy chłodzenia. Elementy i schematy układu chłodzenia cieczą i powietrzem. Zagadnienie regulacji układu chłodzenia. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Jerzy Cisek


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Silniki spalinowe Tytuł przedmiotu: Badania tłokowych silników spalinowychE

Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, L15; 2 pkt.

WYKŁADY: Organizacja badań hamownianych i BHP w czasie prowadzenia badań. Metody pomiarowe i aparatura badawcza stosowana w hamowni silnikowej. Zasada działania i charakterystyki hamulców silnikowych. Zasady obróbki danych pochodzących z pomiarów hamownianych i sporządzania charakterystyk silnika. Zasady sporządzania charakterystyki prędkościowej eksploatacyjnej i charakterystyki prędkościowej. Zasady sporządzania charakterystyk obciążeniowych i charakterystyki uniwersalnej

LABORATORIA: Sporządzanie charakterystyki prędkościowej eksploatacyjnej i charakterystyki prędkościowej mocy dławionej silnika ZI. Sporządzanie rodziny charakterystyk obciążeniowych. Charakterystyka uniwersalna. Pomiar sprawności mechanicznej silnika metodą obcego napędu. Indykowanie silnika ZI. Pomiar i analiza charakterystyki prędkościowej turbodoładowanego silnika ZS. Pomiar i analiza wpływu prędkości obrotowej i obciążenia turbodoładowanego silnika ZS na zmiany sprawności napełnienia i współczynnika nadmiaru powietrza. Pomiar i analiza wpływu prędkości obrotowej i obciążenia turbodoładowanego silnika ZS na zmiany otwartych i zamkniętych wykresów indykatorowych- szybkozmienne przebiegi ciśnienia czynnika roboczego, ciśnienia paliwa w instalacji wtryskowej, wznios iglicy wtryskiwacza. Wyznaczenie charakterystyki regulacyjnej składu mieszanki silnika wielopaliwowego. Określenie rozkładu składu mieszanki w cylindrach silnika ZI przy zasilaniu gaźnikowym oraz wtryskowym. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Krzysztof Śliwiński,


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Silniki spalinowe Tytuł przedmiotu: Układy zasilania silników spalinowych Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, L15; 3 pkt. WYKŁADY: Analiza funkcjonalna układu zasilania w systemie spalania silnika tłokowego. Proces tworzenia mieszanki, wybrane zagadnienia wymiany masy i energii. Problemy transportu ładunku w układzie dolotowym silnika: nierównomierność rozdziału ładunku w silniku wielocylindrowym. Gaźnikowe układy zasilania, wymagane charakterystyki eksploatacyjne. Wtryskowe układy zasilania silników ZI: podział i właściwości systemów wtryskowych. Algorytmy sterowania, charakterystyki eksploatacyjne. Systemy bezpośredniego wtrysku paliwa w silnikach ZI. Układy zasilania paliwem silników ZS: podział i własności systemów wtryskowych. Algorytmy sterownia, wymagane charakterystyki eksploatacyjne. Systemy zasilania silników paliwami alternatywnymi. LABORATORIA: Systemy i urządzenia do badań stanowiskowych podzespołów układu zasilania. Badania stanowiskowe pompy wtryskowej silnika ZS – charakterystyki dawkowania pompy. Sporządzenie charakterystyki przebiegu wtrysku paliwa. Charakterystyka regulacyjna silnika ZI zasilanego paliwem gazowym. Wizualizacja tworzenia mieszanki w silniku ZI o bezpośrednim wtrysku paliwa. Badania właściwości elektronicznego sterownika wtryskowego układu zasilania. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Wojciech Marek


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Silniki spalinowe Tytuł przedmiotu: Technologia silników spalinowych Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W30; 3 pkt. WYKŁADY: Przemysł silnikowy w Polsce. Ogólne zasady organizacji produkcji w przemyśle silnikowym. Materiały i półwyroby stosowane w przemyśle silnikowym. Technologia elementów tłokowych silników spalinowych: - wał korbowy, wał rozrządu, - kadłub, głowica, - tłoki, sworznie tłokowe, - tuleje cylindrowe, pierścienie, - korbowód, zawory, - elementy przeniesienia ruchu w układzie rozrządu. Technologia łożysk ślizgowych. Technologia elementów osprzętu silnika: chłodnice, pompy wodne. Technologia elementów aparatury paliwowej. Montaż silnika. Technologia wybranych elementów turbin. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Andrzej Mruk prof. PK


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Silniki spalinowe Tytuł przedmiotu: Praca przejściowa Semestr – wymiar godzin, punkty: II – ; 5 pkt.

PROJEKTY: Obliczenia głównych wymiarów silnika i obliczenia obiegu roboczego. Konstrukcja i obliczenia wytrzymałościowe wybranych elementów silnika. Analiza konstrukcyjna i funkcjonalna układów silnikowych. Opracowania monograficzne zagadnień dotyczących konstrukcji, eksploatacji, badań silników spalinowych. Prace badawcze dotyczące rozwoju silników spalinowych Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Marek Brzeżański


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Silniki spalinowe Tytuł przedmiotu: Mechatronika silników spalinowych Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W30; 3 pkt. III – L15; 2 pkt. WYKŁADY: Rys historyczny. Elektroenergetyczne systemy zasilania urządzeń elektrycznych silników spalinowych. Elektromechaniczne systemy rozruchu silników spalinowych. Systemy mikroprocesorowe: Mikroprocesory w systemach mechatronicznych. System mikroprocesorowy. Centralna jednostka sterująca (CPU). Pamięć półprzewodnikowa. Systemy mikroprocesorowe: Układy wejścia/wyjścia. Obwody peryferyjne. Programowalne urządzenia logiczne. Podstawy programowania mikroprocesorów. Mechatroniczne systemy sterowania silnikiem spalinowym z zapłonem elektrycznym i wtryskiem paliwa. Mechatroniczne systemy sterowania silnikiem spalinowym z zapłonem samoczynnym i wtryskiem paliwa. Mechatroniczne systemy kontrolno-pomiarowe silników spalinowych. Mechatroniczne systemy sterowania pomocniczym wyposażeniem silników spalinowych. Podstawy bilansu elektroenergetycznego urządzeń elektrycznych silników spalinowych.

LABORATORIA: Badanie układu rozruchowego silnika spalinowego. Badanie układu zapłonowego i układu wtrysku paliwa. Elektroniczny układ sterowania zasilaniem LPG w silniku ZI. Sterowanie silnikiem krokowym. Pomiary sygnałów z czujników z zastosowaniem sterownika mikroprocesorowego Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Zdzisław Juda


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Silniki spalinowe Tytuł przedmiotu: Problemy ekologiczne silników spalinowychE

Semestr – wymiar godzin, punkty: III – W15, L15; 2 pkt. WYKŁADY: Rola i znaczenie stosowania silników spalinowych we współczesnym świecie w aspekcie ich oddziaływania na środowisko naturalne. Toksyczne składniki spalin wydalane w spalinach silnikowych: charakterystyka poszczególnych toksycznych związków zawartych w spalinach silnikowych. Mechanizm tworzenia podstawowych toksycznych związków (CO, HC, NOx, PM) w spalinach silników ZI i ZS. Mechanizm tworzenia smogu londyńskiego i kalifornijskiego. Sposoby ograniczania emisji toksycznych związków spalin. Budowa i działanie reaktorów katalitycznych. Normy i metody badań emisji toksycznych związków w spalinach silnikowych: homologacyjne normy toksyczności spalin dla pojazdów. Normy i metody pomiarowe toksyczności spalin stosowane przy okresowym badaniu technicznym pojazdów i silników. Analizatory i metody pomiaru stężenia toksycznych związków w spalinach silnikowych. Omówienie działania i sposobu pomiaru toksyczności spalin za pomocą analizatorów typu NDIR, FID i CLD. Problemy hałasu, drgań i ciepła emitowanych przez silniki spalinowe. Degradacja, składowych części silników i materiałów eksploatacyjnych, recykling. Sposób eksploatacji silników spalinowych w aspekcie obciążenia środowiska naturalnego

LABORATORIA: Pomiar stężenia podstawowych składników toksycznych spalin przed i za reaktorem katalitycznym w silniku 170A1. Pomiar zadymienia spalin wg regulaminu ECE15 R24. Pomiaru emisji cząstek stałych w spalinach silników ZS. Pomiar stężenia tlenku węgla (CO) w silniku ZI na biegu jałowym i przy podwyższonej prędkości obrotowej, zgodnie z wymaganiami kontrolnych badań pojazdów. Pomiar stężenia węglowodorów (HC) w silniku ZI na biegu jałowym i przy podwyższonej prędkości obrotowej, zgodnie z wymaganiami kontrolnych badań pojazdów. Pomiar stężenia podstawowych składników toksycznych w spalinach silnika dwusuwowego Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Marek Brzeżański


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Silniki spalinowe Tytuł przedmiotu: Procesy w tłokowych silnikach spalinowych

(wybieralny) Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W30; 2 pkt.

WYKŁADY: Omówienie podstawowych procesów zachodzących w obiegach tłokowych silników spalinowych. Proces napełniania silnika spalinowego: sprawność napełniania, kształtowanie charakterystyki napełniania. Zagadnienia napływu czynnika do cylindra, wyznaczanie prędkości napływu czynnika (przepływ podkrytyczny i krytyczny). Proces sprężania: zagadnienia wymiany ciepła, parametry procesu sprężania: parametry termodynamiczne, politropa sprężania, stopień sprężania. Proces spalania w silnikach ZI. Teorie spalania: łańcuchowa, cieplno-łańcuchowa, teoria nadtlenków, zapłon wysokotemperaturowy. Zjawiska dysocjacji i kontrakcji w procesie spalania w silniku. Proces zapłonu mieszanki w silniku ZI. Anomalie spalania w silniku ZI: spalanie stukowe, zapłon powierzchniowy, samozapłon. Komory spalania silnika ZI. Wpływ czynników eksploatacyjnych i konstrukcyjnych na proces spalania w silnikach ZI. Proces tworzenia mieszanki w silniku ZS. Proces spalania w silnikach ZS: rola okresu opóźnienia samozapłonu, twardość pracy silnika. Proces spalania w różnych typach komór spalania: komory dzielone, wtrysk bezpośredni, proces spalania w nowoczesnych systemach wysokociśnieniowego wtrysku paliwa. Proces rozprężania, politropa rozprężania, systemy o przedłużonym rozprężaniu. Proces wylotu spalin: procesy przepływu spalin, współpraca silnika z turbosprężarką. Zjawiska gazodynamiczne w procesie wymiany ładunku. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Tadeusz Papuga


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Silniki spalinowe Tytuł przedmiotu: Spalanie i wymiana ciepła w silnikach

spalinowych (wybieralny) Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W30; 2 pkt.

WYKŁADY: Charakterystyka procesu spalania w przestrzeniach otwartych i zamkniętych. Przygotowanie ładunku do spalania w silniku spalinowym. Proces inicjacji płomienia w silnikach ZI i ZS. Rola paliwa w procesie spalania. Teorie spalania w silnikach spalinowych: łańcuchowa, nadtlenków, cieplno łańcuchowa, wysokotemperaturowego zapłonu. Rozwój reakcji spalania w silniku ZI. Rozwój reakcji spalania w silniku ZS. Parametry procesu spalania w silniku ZI i ZS. Anomalie spalania w silniku ZI. Modelowanie przebiegu wydzielania ciepła w silniku spalinowym. Zjawiska kontrakcji. Obliczanie składu spalin. Zjawiska wymiany ciepła w silniku spalinowym. Modelowanie wymiany ciepła w silniku: klasyczna teoria wymiany ciepła, teoria oparta na liczbach kryterialnych. Wpływ stanu cieplnego silnika na parametry pracy. Problemy zimnego rozruchu silników spalinowych. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Prof. zw. dr hab. inż. Kazimierz Golec


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Silniki spalinowe Tytuł przedmiotu: Silniki stosowane w lotnictwie (wybieralny) Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W30, L15; 2 pkt. WYKŁADY: Wstęp. Podział silników stosowanych w lotnictwie: silniki tłokowe, silniki przepływowe. Obiegi teoretyczne silników przepływowych – porównanie z obiegami silników tłokowych. Obiegi z odzyskiem ciepła. Realizacja obiegów silników przepływowych. Równanie Ciołkowskiego, obieg teoretyczny silnika rakietowego. Konstrukcje silników stosowanych w lotnictwie. Parametry określające przepływ adiabatyczny. Rodzaje przepływu, przepływ przez kanał o zmiennym przekroju, prędkość dźwięku. Adiabatyczny proces wypływu, kształtowanie kanałów. Analiza kształtu dyszy i dyfuzora. Wloty silników przepływowych. Odpylanie powietrza wlotowego. Układy wylotowe silników przepływowych. Zasada działania maszyn przepływowych, trójkąty prędkości. Procesy sprężania w sprężarce wirnikowej, sprężarki osiowe, promieniowe. Dyfuzory sprężarek. Charakterystyki i regulacja sprężarek. Rodzaje komór spalania. Procesy zachodzące w komorze spalania i organizacja tych procesów. Zasada działania i podział turbin. Turbiny osiowe. Turbiny promieniowe. Straty. Turbiny wielostopniowe.

LABORATORIA: Badanie silnika turbinowego dwuwałowego GTD 350. Badanie silnika turboodrzutowego AI-9. Badanie sprężarki wirnikowej promieniowej. Badanie sprężarki wirnikowej osiowo-promieniowej. Badanie komory spalania. Badanie zjawisk falowych w układzie doładowanym metodą COMPREX. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Prof. dr hab. inż. Kazimierz Golec


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Silniki spalinowe Tytuł przedmiotu: Silniki specjalne (wybieralne) Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W30, L15; 2 pkt. WYKŁADY: Wprowadzenie – podział, rys historyczny i charakterystyczne cechy silników o specjalnym zastosowaniu. Teoretyczne podstawy pracy silników zewnętrznego i wewnętrznego spalania. Obiegi Stirlinga-Philipsa, Railisa, Ericssona, Carnota. Teoretyczne podstawy pracy silników pneumatycznych i hydraulicznych. Teoretyczne podstawy pracy silników inercyjnych oraz odrzutowych chemicznych i wodnych.

Przegląd konstrukcji silników specjalnego przeznaczenia: do maszyn ogrodniczych i rolniczych, do agregatów prądotwórczych, do skuterów śnieżnych i wodnych, łodziowych, do lekkich pojazdów latających, modelarskich, inercyjnych, pneumatycznych i hydraulicznych, silników stosowanych w kosmosie, silników łodzi podwodnych, odrzutowych chemicznych i wodnych, eksperymentalnych. Parametry robocze silników specjalnego stosowania. Współpraca silników specjalnego stosowania z układem odbioru mocy. Analiza przykładów zastosowania silników specjalnych. LABORATORIA: Sporządzenie charakterystyki silnika Stirlinga. Określenie i pomiar parametrów roboczych silnika pulsacyjnego. Określenie i pomiar parametrów roboczych silnika Ericssona. Określenie i pomiar parametrów roboczych silnika termo-akustycznego. Pomiar parametrów roboczych silnika podciśnieniowego. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Krzysztof Śliwiński


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Silniki spalinowe Tytuł przedmiotu: Diagnostyka silników spalinowychE

(wybieralny) Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, L30; 2 pkt.

WYKŁADY: Metody diagnostyki stanu technicznego: pary tłok cylinder, komory spalania i par ślizgowych silnika spalinowego. Diagnostyka i regulacja układów zasilania silników spalinowych z zapłonem iskrowym. Diagnostyka i regulacja układów zasilania silników spalinowych z zapłonem samoczynnym. Diagnostyka i regulacja układów zapłonowych silników spalinowych. Diagnostyka i regulacja układów smarowania i chłodzenia silnika spalinowego. Diagnostyka i regulacja osprzętu elektrycznego silnika. Monitoring i diagnostyka kompleksowa stanu technicznego silników spalinowych. Diagnostyka silnika na hamowni podwoziowej.

LABORATORIA: Metody diagnostyki stanu technicznego: pary tłok cylinder, komory spalania i par ślizgowych silnika spalinowego. Diagnostyka i regulacja układów zasilania silników spalinowych. Diagnostyka i regulacja układów zapłonowych silników spalinowych. Diagnostyka i regulacja układów smarowania i chłodzenia silnika spalinowego. Diagnostyka i regulacja osprzętu elektrycznego silnika. Monitoring i diagnostyka kompleksowa stanu technicznego silników spalinowych. Diagnostyka silnika na hamowni podwoziowej. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab.


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Silniki spalinowe Tytuł przedmiotu: Eksploatacja silników spalinowychE

(wybieralny) Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, L30; 2 pkt.

WYKŁADY: Zjawiska tarcia w silniku i rodzaje zużycia części silnika spalinowego. Klasyfikacja i właściwości eksploatacyjnych materiałów silnikowych. Analiza stanów pracy silnika spalinowego: stan unieruchomienia i przechowywania silników, faza rozruchu i nagrzewania, praca silnika na biegu jałowym, eksploatacja silnika przy średnim obciążeniu, praca silnika przy pełnym obciążeniu, praca silnika w warunkach skrajnie nieustalonych, faza stygnięcia silnika. Analiza eksploatacji układów: zasilania silników spalinowych z zapłonem iskrowym, układów zasilania silników spalinowych z zapłonem samoczynnym, układów zapłonowych, układów smarowania i chłodzenia. Warunki eksploatacji silnika spalinowego w aspekcie sprawności i emisji toksycznych składników spalin. Wpływ warunków otoczenia na parametry eksploatacyjne silnika spalinowego.

LABORATORIA: Badanie tarcia w silniku i określenie rodzaju zużycia części silnika spalinowego. Metody badania stanu technicznego: pary tłok cylinder, komory spalania i par ślizgowych silnika spalinowego. Pomiar zużycia paliwa w różnych stanach eksploatacji silnika. Pomiar emisji toksycznych składników spalin w różnych stanach eksploatacji silnika. Badania wpływu parametrów regulacyjnych na wskaźniki eksploatacyjne silnika. Badanie fazy nagrzewania silnika. Badanie temperatury wybranych elementów silnika podczas nagrzewania i stygnięcia silnika spalinowego. Badanie zimnego, chłodnego i gorącego rozruchu silnika. Badanie silnika w nieustalonych stanach pracy. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Silniki spalinowe Tytuł przedmiotu: Komputerowe projektowanie silników

spalinowych (wybieralny) Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, C30; 2 pkt. WYKŁADY: Ogólne omówienie programów wspomagających projektowanie. Wprowadzenie do programu „CATIA”. Zapoznanie z podstawowymi funkcjami rysunkowymi. Modelowanie na płaszczyźnie. Modelowanie bryłowe. Modelowanie hybrydowe. Omówienie struktury rysunku na przykładzie wybranego elementu silnika. Wykonanie rysunku części silnika. Zastosowanie modułu do obliczeń wytrzymałościowych „MES”. Analiza kinematyczna.

ĆWICZENIA: Samodzielne wykonanie projektu części silnika. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Krzysztof Śliwiński


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Silniki spalinowe Tytuł przedmiotu: Modelowanie i badania procesów w silnikach

spalinowych (wybieralny) Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, C30; 2 pkt. WYKŁADY: Zasady modelowania procesów roboczych silnika tłokowego. Klasyfikacja modeli procesów roboczych. Omówienie zasad tworzenia modeli zerowymiarowych, wielowymiarowych i strefowych. Zasady modelowania ruchu ładunku i parowania paliwa- modele PHENIX, HIROYASU, PICALO i KIVA. Modele turbulencji ładunku. Modelowanie spalania. Wizualizacja wtrysku paliwa i spalania w silnikach tłokowych. Systemy pomiaru ciśnienia w przestrzeni roboczej silnika spalinowego - zasady stochastycznej obróbki danych. Wykorzystanie przebiegu ciśnienia w przestrzeni roboczej silnika do wyznaczania funkcji wydzielania ciepła. ĆWICZENIA: Zasady modelowanie obciążenia cieplnego elementów silnika spalinowego. Proces zbierania i przetwarzania danych uzyskanych z pomiarów hamownianych. Budowa toru pomiarowego w środowisku programowania LabView. Obróbka danych uzyskanych z pomiarów stężenia toksycznych składników spalin. Wizualizacja procesu spalania przy wykorzystaniu endoskopu. Pomiar ciśnienia w przestrzeni roboczej silnika – stochastyczna obróbka wyników pomiarów - wyznaczenie funkcji wydzielania ciepła. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Władysław Mitianiec


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Silniki spalinowe Tytuł przedmiotu: Doładowanie tłokowych silników

spalinowychE (wybieralny) Semestr – wymiar godzin, punkty: III – W30; 2 pkt. WYKŁADY: Istota doładowania tłokowych silników spalinowych, obiegi teoretyczne silników doładowanych. Sposoby doładowania silników: doładowanie mechaniczne, turbodoładowanie, doładowanie COMPREX, doładowanie HYPERBAR. Sprężarki i turbiny (charakterystyki) stosowane w doładowaniu silników. Charakterystyki silników doładowanych. Warunki, jakie powinny być spełnione przy doładowaniu silników. Zasady doboru turbosprężarki do silnika. Systemy regulacji układów doładowania Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Prof. dr hab. inż. Kazimierz Golec


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Silniki spalinowe Tytuł przedmiotu: Konstrukcja silników wyczynowych

(wybieralny) Semestr – wymiar godzin, punkty: III – W30; 2 pkt. WYKŁADY: Wprowadzenie – rys historyczny i charakterystyczne cechy silników wyczynowych. Założenia konstrukcyjne silników wyczynowych. Wybrane przepisy dotyczące budowy i parametrów roboczych silników wyczynowych. Specyfika przebiegu procesów roboczych silników wyczynowych. Charakterystyki silników wyczynowych. Podział silników wyczynowych w zależności od przeznaczenia: silniki motocyklowe do motocykli torowych, trialowych, enduro, żużlowych, silniki samochodowe do samochodów rajdowych, Formuły 1, drasterów, silniki łodziowe do ślizgaczy, silniki kartingowe. Budowa wybranych podzespołów silników: kadłub silnika, układy tłokowo korbowe, układy rozrządu, układy zasilania, układy wylotowe. Układy specjalne stosowane w silnikach wyczynowych: „podtrzymanie turbiny”, wspomaganie zamykania zaworów, urządzenia stosowane w układach dolotowych i wylotowych. Materiały stosowane w budowie silników wyczynowych. Współpraca silników wyczynowych z układem odbioru mocy. Analiza przykładów zastosowania silników wyczynowych. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Krzysztof Śliwiński


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Silniki spalinowe Tytuł przedmiotu: Układy napędowe z silnikami spalinowymi

(wybieralny) Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15; 1 pkt. III – W15; 2 pkt. WYKŁADY: Wprowadzenie. Warunki pracy silnika spalinowego. Charakterystyki odbiorników mocy, stabilność układu silnik - odbiornik, współczynnik stabilności układu. Analiza konieczności stosowania regulatorów prędkości obrotowej w silnikach spalinowych. Określenie momentu bezwładności silnika i odbiornika mocy. Równanie ruchu układu silnik spalinowy - odbiornik mocy i jego zastosowanie. Równoległa praca silników spalinowych, sprawność zespołu silników, warunki optymalnego rozkładu obciążeń, wymogi stawiane regulatorom prędkości obrotowej silników spalinowych pracujących równolegle. Ogólne zasady doboru silnika spalinowego do układu napędowego. Układ napędowy silnik spalinowy - lokomotywa. Warunki pracy lokomotyw, rodzaje przekładni. Układ napędowy silnik spalinowy - samochód. Opory ruchu, podstawy doboru przełożeń, schematy układów napędowych. Układ napędowy silnik spalinowy - jednostka pływająca. Opory ruchu, charakterystyka śrubowa. Układy napędowe stosowane w lotnictwie (samolot, śmigłowiec). Charakterystyka wysokościowa silnika Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Jerzy Jaskólski prof. PK


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Silniki spalinowe Tytuł przedmiotu: Silnik spalinowy w układzie hybrydowym

(wybieralny) Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15; 1 pkt. III – W15; 2 pkt. WYKŁADY: Bilans energetyczny układu hybrydowego z silnikiem spalinowym. Warunki pracy silnika spalinowego w układzie hybrydowym. Klasyfikacja układów hybrydowych - układ szeregowy, równoległy i mieszany. Gromadzenie energii w układach hybrydowych. Zasady odzyskiwania energii. Hybrydy silnika spalinowego i maszyn elektrycznych. Hybrydy silnika spalinowego i maszyn pneumatycznych. Przykłady rozwiązań konstrukcyjnych i funkcjonalnych układów hybrydowych. Układy hybrydowe stosowane w pojazdach. Ekologiczne właściwości układów hybrydowych Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Tadeusz Papuga


SYSTEMY I URZĄDZENIA ENERGETYCZNE KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Systemy i urządzenia energetyczne Tytuł przedmiotu: Kotły parowe i grzewczeE

Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, Ć15, L15; 3 pkt. WYKŁADY: Ogólna klasyfikacja kotłów. Zasada działania i budowa kotła parowego. Analiza spalin. Wartości temperatury punktu rosy dla różnych paliw. Paleniska rusztowe. Sposoby obliczania komory paleniskowej: metoda CKTI i strefowa. Instalacje kotłowe. Konstrukcja palników pyłowych i olejowych. Spalanie w kotłach ze złożem fluidalnym. Konstrukcje kotłów fluidalnych. Młyny i instalacje młynowe. Podział kotłów energetycznych. Typowe konstrukcje kotłów energetycznych. Kotły przepływowe. Kotły na parametry nadkrytyczne. Parownik kotła: walczak, rury opadowe, ekrany. Struktura przepływu mieszaniny parowo wodnej w pionowym kanale rurowym. Przegrzewacze. Sposoby regulacji temperatury pary przegrzanej. Podgrzewacze wody. Podgrzewacze powietrza. Przykłady kotłów odzyskowych. Materiały stosowane na elementy kotłów. Konstrukcje wytwornic pary. Paliwa wykorzystywane w technice grzewczej (centralne ogrzewanie i przygotowanie ciepłej wody użytkowej) – rodzaje, właściwości, spalanie i zagrożeni. Kotły grzewcze konwencjonalne oraz technika kondensacyjna i kotły kondensacyjne – podział, cechy, budowa, charakterystyki pracy. Paleniska i palniki kotłów grzewczych. Przepływ czynników roboczych w kotłach grzewczych – zagrożenia i zapobieganie im. Obliczanie cieplne kotłów grzewczych. Wyposażenie i aparatura regulacyjno – zabezpieczająca. Sprawność cieplna i moc kotłów grzewczych.

ĆWICZENIA: Obliczenia stechiometryczne. Obliczanie komory paleniskowej kotłów energetycznych. Obliczanie grubości ścianki walczaków kotła parowego. Obliczenia związane ze spalaniem paliw. Określenie zapotrzebowania na paliwo zużywane przez kotły grzewcze. Obliczanie palników inżektorowych.

LABORATORIA: Badanie mocy i sprawność kotła grzewczego. Wyznaczanie temperatury punktu rosy różnych paliw. Badanie aerodynamiczne i cieplne kotłowych podgrzewaczy wody. Badanie cieplno-wytrzymałościowe połączenia walczak-rura opadowa Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Sławomir Grądziel


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Systemy i urządzenia energetyczne Tytuł przedmiotu: Turbiny parowe, gazowe i wodneE

Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, Ć15; 3 pkt.

WYKŁADY: Historia budowy turbin parowych, gazowych i wodnych w świecie i w Polsce. Podział i przegląd konstrukcji Turbin. Przepływ czynnika roboczego w wieńcach łopatkowych turbin – podstawowe równania ruchu czynnika. Teoria przyrządów rozprężnych i wieńca wirnikowego – parametry hamowania, prędkość krytyczna, trójkąty prędkości, obliczenia konstrukcyjne, działanie w zmiennych warunkach. Palisady profili turbinowych. Siły, sprawność i moc w pojedynczym stopniu turbiny akcyjnej, reakcyjnej, promieniowej. Stopień ciśnienia ze stopniowaniem prędkości. Zasady obliczeń i projektowania stopni z długimi łopatkami. Obliczenia wytrzymałościowe łopatek turbin. Turbiny wielostopniowe – rozprężanie czynnika, zasady projektowania, straty wewnętrzne i zewnętrzne, sprawność oraz moc. Przepływ pary mokrej w turbinie. Wały turbin i tarcze wirnikowe – krytyczna prędkość obrotowa, drgania, obliczenia wytrzymałościowe. Kadłuby i elementy związane – uszczelnienia labiryntowe i ich obliczanie, łożyska. Konstrukcje energetycznych turbin gazowych – wskaźniki termodynamiczne. Systemy chłodzenia łopatek, wałów i tarcz turbin gazowych. Gazodynamiczne obliczania chłodzonych turbin. Konstrukcje, charakterystyka i obliczenia komór spalania turbin gazowych. Turbiny wodne – rodzaje, charakterystyka i zasady przetwarzania energii wody, wyróżnik szybkobieżności, moc, sprawność. Układy regulacji, charakterystyki pracy i zabezpieczenia turbin parowych, gazowych i wodnych. Instalacja olejowa turbozespołu. Materiały stosowane do budowy turbin. Zagadnienia eksploatacji turbin – deformacje, naprężenia i przesunięcia cieplne elementów turbin, zasady prowadzenia ruchu turbiny, ruch turbiny w blokach, monitoring pracy. Ruch turbiny w warunkach odbiegających od obliczeniowych. Badania turbin.

ĆWICZENIA: Przepływ pary przez kierownice i dysze, obliczanie podstawowych wymiarów. Obliczanie stopni turbin akcyjnych i reakcyjnych. Obliczenia uszczelnień labiryntowych. Prędkość krytyczna wału turbiny. Obliczenia wytrzymałościowe elementów turbin. Obliczenia turbin wielostopniowych. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Stanisław Łopata, prof. PK


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Systemy i urządzenia energetyczne Tytuł przedmiotu: Elektrownie i zaawansowane systemy

energetyczneE

Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, Ć15, P15; 3 pkt. WYKŁADY: Klasyfikacja elektrowni. Obiegi cieplne elektrowni parowych kondensacyjnych i elektrociepłowni. Sprawność wytwarzania energii elektrycznej. Obieg Clausiusa - Rankine’a. Sposoby poprawy sprawności. Międzystopniowy przegrzew pary i podgrzewanie regeneracyjne wody zasilającej. Jednostkowe wskaźniki charakteryzujące proces wytwarzania energii elektrycznej: jednostkowe zużycie ciepła, pary i paliwa. Układy cieplne elektrowni i elektrociepłowni parowych. Pompy wody zasilającej. Podgrzewacze regeneracyjne. Stacje redukcyjno-schładzające. Układy rozruchowe elektrowni kondensacyjnych. Elektrociepłownie upustowo – kondensacyjne. Elektrociepłownie upustowo - przeciwprężne. Elektrownie jądrowe. Energia reakcji jądrowych. Zasada działania i budowa reaktorów. Układy cieplne elektrowni jądrowych z reaktorami różnych typów. Elektrownie wodne. Elektrownie z turbinami gazowymi. Obieg Joule’a - Braytona. Układy gazowo-parowe. Podstawy wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Techniczne i społeczno-ekonomiczne aspekty wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Promieniowanie słoneczne. Nagrzewanie wody słonecznym promieniowaniem. Ogniwa fotoelektryczne. Ogniwa paliwowe. Energetyka wiatrowa. Fotosynteza. Biomasa. Energia fal wodnych. Energia przypływów. Energia geotermalna. Generatory MHD

ĆWICZENIA: Obliczanie sprawności obiegów cieplnych elektrowni konwencjonalnych, jądrowych i z turbinami gazowymi. Układy parowo-gazowe. Poprawa sprawności obiegu Clausiusa - Rankine’a. Bilanse energetyczne podstawowych i pomocniczych urządzeń elektrowni. Odgazowanie termiczne wody. Stacje redukcyjno-schładzające PROJEKTY: Projekt obiegu cieplnego elektrowni kondensacyjnej z przegrzewem międzystopniowym i regeneracyjnymi podgrzewaczami wody. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Prof. dr hab. inż. Jan Taler


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Systemy i urządzenia energetyczne Tytuł przedmiotu: Analiza i opracowanie danych

eksperymentalnych Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15; 1 pkt.

WYKŁADY: Pomiary bezpośrednie i pośrednie. Błędy systematyczne i przypadkowe. Statystyczna teoria pomiarów. Średni błąd kwadratowy. Średnie odchylenie standardowe. Rozkład normalny. Kwantyle rozkładu Studenta. Analiza niepewności. Zasada Gaussa przenoszenia błędów przypadkowych. Metoda najmniejszych kwadratów. Zagadnienia liniowe i nieliniowe. Metoda Levenberga-Marquardta. Przedziały ufności i predykcji dla wyznaczanych współczynników i funkcji aproksymujących. Przykłady wyznaczania niepewności wielkości wyznaczanych pośrednio: pomiar strumienia masy za pomocą kryzy, pomiar gęstości strumienia ciepła. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Prof. dr hab. inż. Jan Taler


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Systemy i urządzenia energetyczne Tytuł przedmiotu: Spalanie paliw Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, L15; 2 pkt.

WYKŁADY: Paliwa stałe. Paliwa płynne. Paliwa gazowe. Elementarny skład paliwa stałego. Analiza spalin. Spalanie niezupełne, niecałkowite i całkowite. Ciepło spalania i wartość opałowa. Zapotrzebowanie na powietrze do spalania paliwa stałego, ciekłego i gazowego. Trójkąty spalania. Temperatura punktu rosy. Rodzaje palenisk. Konstrukcja palników stosowanych w energetyce. LABORATORIA: Wyznaczanie wartości opałowej paliw. Wyznaczanie punktu rosy. Kontrola procesu spalania: analiza spalin, wyznaczanie współczynnika nadmiaru powietrza. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Sławomir Grądziel


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Systemy i urządzenia energetyczne Tytuł przedmiotu: Projekt z urządzeń instalacji kotłowych Semestr – wymiar godzin, punkty: II – P15; 1 pkt.

PROJEKTY: Projekt wybranego elementu instalacji kotłowej (np.: podgrzewacz wody, parownik kotła, przegrzewacze, komora paleniskowa). Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Sławomir Grądziel


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Systemy i urządzenia energetyczne Tytuł przedmiotu: Miernictwo i systemy pomiarowe Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, L15; 3 pkt.

WYKŁAD: Wprowadzenie, przemiana energii i technologie w energetyce cieplnej, podstawowe maszyny i urządzenia energetyczne. Jednostki miar i podstawowe wielkości mierzone w energetyce cieplnej. Pomiary – pojęcia podstawowe, pomiary bieżące, badawcze, kontrolne i odbiorcze. Podział i fizyczne zasady działania przyrządów pomiarowych. Skale przyrządów pomiarowych. Przyrządy elektryczne do pomiaru wielkości nieelektrycznych. Opracowywanie wyników pomiarów. Metody przedstawiania danych pomiarowych. Urządzenia pomiarowe współczesnych systemów pomiarowych. Systemy kontrolno-pomiarowe, diagnostyki i sterowania w energetyce cieplnej. Komputeryzacja pomiarów i systemy zbierania danych. Badania nieniszczące i niszczące w energetyce cieplnej. Przykłady pomiarów specjalnych w energetyce cieplnej: Badania bilansowe urządzeń cieplnych.

LABORATORIA: Wykorzystanie techniki multimedialnej w badaniach przeponowego wymiennika ciepła. Monitorowanie procesów cieplnych w kotłowych podgrzewaczach powietrza. Pomiar grubości i twardości elementu energetyki cieplnej. Badania stanu technicznego urządzeń za pomocą wideoendoskopu i kamery termowizyjnej. Pomiar obciążenia cieplnego powierzchni ogrzewalnej. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Stanisław Łopata, prof. PK


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Systemy i urządzenia energetyczne Tytuł przedmiotu: Praca przejściowa Semestr – wymiar godzin, punkty: II – ; 5 pkt.

PROJEKTY: Projekt wymiennika ciepła płaszczowo-rurowego. Projekt ogrzewania domku jednorodzinnego za pomocą programów komercyjnych. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Wiesław Zima


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Systemy i urządzenia energetyczne Tytuł przedmiotu: Multimedia w energetyce Semestr – wymiar godzin, punkty: III – W15; 2 pkt. WYKŁADY: Technika multimedialna – pojęcia podstawowe i jej zadania w energetyce. Obiegi termodynamiczne w siłowniach cieplnych i osiągane parametry. Profilaktyka i diagnostyka techniczna maszyn i urządzeń energetycznych. Systemy wizualizacji, nadzoru, monitorowania i sterowania (SCADA) w technice. Funkcje systemów SCADA i ich struktura sprzętowa, struktura oprogramowania, platforma systemowa, komunikacja i zabezpieczenia. Ekran aplikacji wizualizacyjnej. Systemy multimedialne SCADA w energetyce zawodowej, przemysłowej i grzewczej. Komputerowe systemy nadzoru pracy kotłów i turbozespołów, system ciągłej obserwacji stopnia zużycia trwałości materiału elementów ciśnieniowych, zintegrowany system kontroli jakości wody w elektrowni, cyfrowy system sterowania i wizualizacji parametrów procesu odsiarczania spalin, komputerowa sieć kontroli emisji zanieczyszczeń w elektrowni.

Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Stanisław Łopata, prof. PK


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Systemy i urządzenia energetyczne Tytuł przedmiotu: Monitorowanie maszyn i urządzeń

energetycznych Semestr – wymiar godzin, punkty: III –L15; 2 pkt.

LABORATORIA: Systemy monitorowania pracy dużych bloków energetycznych. Przykłady zastosowań w dużych i mniejszych elektrowniach i elektrociepłowniach. Blok ograniczeń termicznych energetycznych kotłów parowych – monitorowanie pracy kryterialnych elementów kotła i elementów rurociągów. Układ do monitorowania pracy modelu walczaka kotła energetycznego – pomiar temperatury i naprężeń. Systemy monitorowania i sterowania w Elektrowni SKAWINA S.A. Systemy monitorowania i sterowania w Elektrociepłowni Kraków S.A Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Bohdan Węglowski, prof. PK


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Systemy i urządzenia energetyczne Tytuł przedmiotu: Rurociągi i instalacje energetyczne

(wybieralny) Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, Ć15; 2 pkt.

WYKŁADY: Przemiana energetyczna w elektrowni. Zmiany rozwojowe w budownictwie, osiągane parametry i sprawność elektrowni parowych. Podstawowe i pomocnicze maszyny i urządzenia obiegu głównego siłowni cieplnych. Podział i układy rurociągów elektrowni parowych. Materiały do budowy rurociągów. Obliczenia hydrauliczne i wytrzymałościowe rurociągów. Wydłużenie cieplne rurociągów i sposoby ich kompensacji. Zamocowania, podparcia i podwieszenia rurociągów. Pełzanie rurociągów parowych. Armatura sterująco-regulująca, zabezpieczająca i pomocnicza w energetyce cieplnej. Cieplne urządzenia instalacji energetycznych – wymienniki ciepła, odgazowywacze, rozprężacze, wyparki, stacje redukcyjno-schładzające, skraplacze. Izolacja w energetyce cieplnej – materiały izolacyjne, zasady obliczeń. Układy rozruchowo-zabezpieczające.

ĆWICZENIA: Obliczenia hydrauliczne i wytrzymałościowe rurociągów parowych i wodnych. Obliczenia kompensacji i ocena zdolności kompensacyjnej rurociągów. Obliczenia Izolacji rurociągów. Bilanse cieplne i masowe urządzeń instalacji energetycznych. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Stanisław Łopata, prof. PK


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Systemy i urządzenia energetyczne Tytuł przedmiotu: Układy pomocnicze elektrowni (wybieralny) Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, Ć15; 2 pkt.

WYKŁADY: Obiegi cieplne i parametry w elektrowniach parowych. Grupy urządzeń pomocniczych - charakterystyka i ich wpływ na sprawność elektrowni. Gospodarka paliwowa w elektrowni – składy węgla i jego transport, magazynowanie pyłu węglowego. Urządzenia do paliw ciekłych w elektrowniach. Układy i urządzenia usuwanie żużla i popiołu - układy mechaniczne, pneumatyczne i hydrauliczne. Urządzenia odpylające w elektrowniach. Kominy elektrowni. Składowiska popiołu. Urządzenia zaopatrzenia elektrowni w wodę. Otwarte i zamknięte układy chłodzenia i zbiorniki wody w elektrowniach. Przygotowanie wody w obiegach: parowym i chłodzenia.

ĆWICZENIA: Określenie zapotrzebowania na paliwo i wyznaczanie wielkości składu paliwa. Ocena napędów urządzeń potrzeb własnych. Określenie zapotrzebowania na wodę chłodzącą. Bilans wody dodatkowej w obiegu chłodzenia i intensywność odsalania. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Stanisław Łopata, prof. PK


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Systemy i urządzenia energetyczne Tytuł przedmiotu: Systemy energii niekonwencjonalnej

(wybieralny) Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, L15, P15; 2 pkt.

WYKŁADY: Energetyka niekonwencjonalna. Energetyka jądrowa. Reakcje jądrowe. Reaktory i siłownie energetyczne. Klasyfikacja reaktorów energetycznych. Sprawność siłowni jądrowych. Odpady z elektrowni jądrowych. Układy gazowe, gazowo-parowe. Klasyfikacja instalacji turbin gazowych. Sprawność energetyczna układów gazowo-parowych. Układy gazowo-parowe z kotłami fluidalnymi. Technologie zgazowania. Rozwój energetyki odnawialnej. Energia wód. Podstawowe typy elektrowni wodnych. Mała energetyka wodna (MEW). Energia wiatru. Energia mórz i oceanów. Energia pływów. Energia fal. Energia prądów oceanicznych. Energia powstająca w wyniku różnic zasolenia. Wykorzystanie ciepła. Elektrownie słoneczne. Energia geotermalna. Energia ciepła wód oceanicznych. Ogniwa słoneczne. Biomasa.

LABORATORIA: Badanie kolektora słonecznego. Badania ogniwa fotowoltaicznego.

PROJEKTY: Projekt instalacji solarnej do podgrzewania ciepłej wody użytkowej. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Sławomir Grądziel


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Systemy i urządzenia energetyczne Tytuł przedmiotu: Odnawialne źródła energii Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, L15, P15; 2 pkt.

WYKŁADY: Rozwój energetyki odnawialnej. Sytuacja energetyczna świata. Zasoby energii odnawialnej. Energia wód. Podstawowe typy elektrowni wodnych. Mała energetyka wodna (MEW). Energia wiatru. Energia mórz i oceanów. Energia pływów. Energia fal. Energia prądów oceanicznych. Energia powstająca w wyniku różnic zasolenia. Wykorzystanie ciepła. Elektrownie słoneczne. Energia geotermalna. Energia ciepła wód oceanicznych. Ogniwa słoneczne. Biomasa. Porównanie ekonomiczno-społecznych skutków wykorzystania różnych odnawialnych źródeł energii. Możliwość rozwoju odnawialnych źródeł energii w Polsce.

LABORATORIA: Badanie kolektora słonecznego. Wyznaczanie sprawności kotła spalającego biomasę. Badania ogniwa fotowoltaicznego.

PROJEKTY: Projekt instalacji solarnej do podgrzewania ciepłej wody użytkowej.

Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Sławomir Grądziel


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Systemy i Urządzenia Energetyczne Tytuł przedmiotu: Analiza i projektowanie systemów

energetycznych (wybieralny) Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, P15; 2 pkt. WYKŁADY: Analiza rozkładu ciśnień w systemach energetycznych w zależności od miejsca podłączenia pompy obiegowej. Pompy w instalacjach centralnego ogrzewania – charakterystyki, zapotrzebowanie na moc napędu pompy, sprawność i dobór pomp obiegowych. Zabezpieczenia instalacji ogrzewań wodnych systemu otwartego i zamkniętego. Projektowanie ogrzewań powietrznych - wymiarowanie przewodów powietrznych, obliczenia spadku ciśnienia statycznego, moc napędowa wentylatora i podobieństwo dynamiczne wentylatorów. Optymalizacja układów rozprowadzania powietrza. Regulacja lokalna i centralna instalacji centralnego ogrzewania. Współczynnik Kv zaworów regulacyjnych. Urządzenia regulacyjne. Regulatory P, I oraz PI w ogrzewnictwie. Stałe czasowe obiektów regulacji. Statyczne i dynamiczne zachowanie się obiektów regulacji.

PROJEKTY: Projekt ogrzewania powietrznego dla domu jednorodzinnego z uwzględnieniem optymalizacji układu rozprowadzania powietrza.. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Wiesław Zima


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Systemy i urządzenia energetyczne Tytuł przedmiotu: Projektowanie instalacji grzewczych

(wybieralny) Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, P15; 2 pkt. WYKŁADY: Instalacje grzewcze w budynkach. Obliczanie projektowego obciążenia cieplnego. Komponenty budowlane i elementy budynku. Opór cieplny i współczynnik przenikania ciepła – metoda obliczania. Obliczenia stanu wilgotnościowego przegród budowlanych. Wymagania ochrony cieplnej budynków. Wymiarowanie przewodów instalacji centralnego ogrzewania wodnego podłogowego (straty ciśnienia miejscowe i w odcinkach prostych, obliczanie strat ciśnienia w poszczególnych obiegach, obliczenia nastaw wstępnych na rozdzielaczach powrotnych). Metoda trapezów w wodnym ogrzewaniu podłogowym. Zasady wymiarowania konwencjonalnych ogrzewań wodnych – obliczenia hydrauliczne.

PROJEKTY: Projekt ogrzewania podłogowego dla domu jednorodzinnego. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Wiesław Zima


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Systemy i urządzenia energetyczne Tytuł przedmiotu: Pompy, wentylatory i sprężarki (wybieralny) Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, P30; 3 pkt.

WYKŁADY: Układ pompowy, charakterystyka, bilans energetyczny i cieplno-przepływowy. Klasyfikacja pomp, główne rodzaje i zasada działania. Charakterystyki pomp. Regulacja parametrów pracy pomp. Podział maszyn sprężających. Sprężarki – podział, rozwiązania konstrukcyjne. Proces sprężania, sprężanie wielostopniowe. Charakterystyki i regulacja sprężarek. Wentylatory – podział, rozwiązania konstrukcyjne.

PROJEKTY: Obliczanie wirnika pompy odśrodkowej. Współpraca pompy z siecią rurociągów, charakterystyki rurociągów. Dobór pompy dla zadanego układu pompowego. Obliczanie wydajności, zapotrzebowanie mocy, strumienia masy sprężarek. Obliczanie wentylatorów. Współpraca wentylatorów z siecią, straty w przepływie, opory. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Bohdan Węglowski, prof. PK


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Systemy i urządzenia energetyczne Tytuł przedmiotu: Transport pneumatyczny i hydrauliczny

(wybieralny) Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, P30; 3 pkt. WYKŁADY: Klasyfikacja urządzeń przepływowych. Przepływy w przewodach pod ciśnieniem. Podstawowe równania przepływowe. Klasyfikacja rurociągów. Rurociągi długie, układy rurociągów – obliczenia. Urządzenia i instalacje stosowane do transportu materiałów drobnoziarnistych w stanie suchym, zwilżonym i w cieczy. Instalacje do transportu pneumatycznego nisko i wysokociśnieniowego. Instalacje transportu hydraulicznego. Przykłady zastosowania instalacji i urządzeń do transportu popiołów lotnych i żużla w energetyce.

PROJEKTY: Obliczenia złożonego układu rurociągów. Dobór urządzeń dla transportu pneumatycznego i hydraulicznego Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Bohdan Węglowski, prof. PK


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Systemy i urządzenia energetyczne Tytuł przedmiotu: Aerodynamika (wybieralny) Semestr – wymiar godzin, punkty: III– W15, Ć15; 2 pkt. WYKŁADY: Pojęcia podstawowe. Potencjalny opływ profilu kołowego. Siła oporu czołowego i siła unoszenia. Twierdzenie Żukowskiego – Kutty, efekt Magnusa. Opływ ciał płynem lepkim, siła oporu tarcia. Moc siłowni wiatrowych. Propagacja małych zaburzeń ciśnienia w gazie. Równanie falowe i jego charakterystyki. Prędkość dźwięku. Lczba Macha, klasyfikacja przepływów gazu. Przepływy ustalone gazu doskonałego. Parametry spiętrzenia. Jednowymiarowy przepływ gazu przez kanał o zmiennym przekroju. Liczba Lavala, parametry krytyczne. Ustalony jednowymiarowy przepływ gazu przez kanał o zmiennym przekroju. Równanie Hugoniota. Przepływ w kanałach zbieżnych i zbieżno – rozbieżnych. Dysza geometryczna (dysza Lavala), dysza termiczna i masowa. Przepływ gazu lepkiego (przepływ Rayleigh’a). Prostopadła fala uderzeniowa. Pomiar prędkości w naddźwiękowym strumieniu gazu za pomocą rurki Pitota. Przepływ pary przez dyszę zbieżno – rozbieżną

ĆWICZENIA: Wyznaczanie sił oporu i unoszenia działających na opływany profil. Opadanie ciał w płynie, współczynnik siły oporu, prędkość graniczna opadania. Wyznaczanie mocy siłowni wiatrowych. Prędkość dźwięku, stożek Macha. Wyznaczanie parametrów spiętrzenia i krytycznych w obszarze strumienia gazu. Wypływ gazu przez dyszę o zmiennym przekroju. Obliczanie wymiarów dyszy. Wyznaczanie prędkości w naddźwiękowym strumieniu gazu za pomocą rurki Prandtla. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Prof. dr hab. inż. Kazimierz Rup


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Systemy i urządzenia energetyczne Tytuł przedmiotu: Turbiny wodne i wiatrowe (wybieralny) Semestr – wymiar godzin, punkty: III– W15, Ć15; 2 pkt. WYKŁADY: Pojęcia podstawowe. Turbiny wiatrowe: wolnobieżne, średniobieżne, szybkobieżne. Rodzaje turbin wiatrowych. Sprawność turbiny wiatrowej. Kryterium maksymalnego wykorzystania mocy- kryterium Betza. Współczynnik wykorzystania mocy Cp, współczynnik siły wzdłużnej Cx. Krzywa mocy turbiny wiatrowej. Elementy teorii łopaty śmigła, współczynnik siły unoszenia CL, współczynnik siły oporu CD. Konfiguracja rotora turbiny. Rodzaje turbin wodnych. Turbiny akcyjne (natryskowe) i turbiny reakcyjne (naporowe). Moc turbiny akcyjnej. Optymalna prędkość obwodowa koła turbiny i moc maksymalna. Moc turbiny reakcyjnej – równanie Eulera dla reakcyjnych maszyn przepływowych. Twierdzenie Żukowskiego – Kutty. Trójkąty prędkości na wlocie i wylocie z przestrzeni łopatkowej. Elementy teorii podobieństwa dla wirnikowych maszyn przepływowych. Efekt skali. Typowe turbiny wodne: promieniowa Francisa i osiowa Kaplana. Sprawność turbin wodnych. Stopień reakcyjności turbin.

ĆWICZENIA: Obliczanie mocy turbiny wiatrowej o osi poziomej. Wyznaczanie reakcji aerodynamicznej działającej na konstrukcję turbiny. Wyznaczanie sił oporu i unoszenia działających na opływany profil (łopatę śmigła). Wyznaczanie optymalnej mocy turbiny Francisa. Charakterystyki mocy turbiny Francisa. Wyznaczanie sił działających na łopatki turbiny osiowej. Bezkawitacyjny zakres pracy turbin reakcyjnych. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Prof. dr hab. inż. Kazimierz Rup


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Systemy i urządzenia energetyczne Tytuł przedmiotu: Automatyka w energetyce (wybieralny) Semestr – wymiar godzin, punkty: III – W15, Ć15; 2 pkt. WYKŁADY: Podstawowe pojęcia automatyki. Rodzaje układów automatyki. Własności statyczne i dynamiczne podstawowych elementów liniowych i nieliniowych. Transformaty Fouriera, Laplace’a i Z. Modele sygnałów i ich charakterystyki. Modelowanie układów w przestrzeni stanów. Schematy blokowe – zasada budowy, przekształcenia schematów blokowych, wyznaczanie transmitancji układów, sprzężenia zwrotne. Charakterystyki typowych obiektów regulacji i regulatorów. Stabilność układów liniowych i nieliniowych. Sterowanie i regulacja. Układy o działaniu przerywnym (dyskretnym). Cyfrowe układy automatyki oraz ich schematy. ĆWICZENIA: Pomiar temperatury z wykorzystaniem przetworników AC. Pomiar ciśnienia z wykorzystaniem przetworników AC. Przetworniki służące do pomiaru gęstości strumienia gazu. Regulacja temperatury z zastosowaniem prostych regulatorów do regulacji stałowartościowej. Pogodowy regulator temperatury centralnego ogrzewania. Układy automatyki przemysłowej – układ sterowania wtryskiwaczami. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Bohdan Węglowski, prof. PK


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Systemy i urządzenia energetyczne Tytuł przedmiotu: Dynamika i regulacja urządzeń

energetycznych (wybieralny) Semestr – wymiar godzin, punkty: III – W15, Ć15; 2 pkt. WYKŁADY: Symulacja procesów. Dynamika wymienników ciepła i przegrzewaczy pary. Dynamika wyparek i parowników kotłów. Dynamika kotłów i turbin. Obróbka sygnału. Identyfikacja szeregów czasowych. Sieci neuronowe. Modelowanie fuzzy-logic. Podstawy matematyczne: proste równania różniczkowe zwyczajne, transformata Laplace’a, transmitancja operatorowa, linearyzacja równań nieliniowych. Dynamika układów: modele I i II rzędów, procesy z opóźnieniem, procesy i aproksymacja wyższych rzędów. Modele stan-przestrzeń. Analiza jednoobwodowych układów regulacji: regulatory PID, transmitancja układu zamkniętego, odpowiedź układu zamkniętego, wybór i działanie regulatorów. Projektowanie i strojenie układów jednoobwodowych: strojenie regulatorów za pomocą zależności empirycznych, synteza bezpośrednia i wewnętrzna regulacja modelu. Stabilność układów zamkniętych: definicja stabilności, kryterium Routh-Hurwitz, analiza częstotliwościowa, wzmocnienie, przesunięcie fazowe, narzędzia analizy graficznej, analiza stabilności, projektowanie regulatorów. Projektowanie układów stan-przestrzeń. Układy wieloobwodowe: regulacja kaskadowa. Zastosowanie programu MATLAB. ĆWICZENIA: Tematyka ćwiczeń zgodna z tematyką wykładów. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Bohdan Węglowski, prof. PK


URZĄDZENIA I INSTALACJE OCHRONY ŚRODOWISKA KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Urządzenia i instalacje ochrony środowiska Tytuł przedmiotu: Wymienniki masy w ochronie środowiskaE

Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, Ć15; 2 pkt. WYKŁADY: Absorpcyjne metody oczyszczania gazów odlotowych; bilanse masowe, rodzaje absorbentów. Konstrukcje absorberów; absorbery natryskowe, wypełnione i półkowe, rozwiązania specjalne. Obliczenia procesowe; metody wyznaczania niezbędnej powierzchni wymiany masy, sprawność procesu. Regeneracja absorbentów. Adsorpcyjne metody uzdatniania wody i oczyszczania ścieków. Rodzaje adsorbentów; ich własności i przygotowanie. Rozwiązania konstrukcyjne urządzeń. Regeneracja adsorbentów. Obliczenia procesowe; izoterma adsorpcji, punkt przebicia, sprawność. Reaktory biologiczne, fermentory.

ĆWICZENIA: Bilans masowy absorpcji, równowagi absorpcyjne, moduł napędowy procesu, wyznaczanie ilości półek teoretycznych, sprawność absorpcji, wysokość wypełnienia. Stateczność aparatów wolnostojących. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Jerzy Rosiński


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Urządzenia i instalacje ochrony środowiska Tytuł przedmiotu: Procesy mechaniczne w ochronie

środowiskaE

Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, Ć15; 2 pkt.

WYKŁADY: Klasyfikacja i sortowanie materiałów sypkich. Dozowniki i transportery . Kruszenie i mielenie materiałów. Kruszarki mechaniczne i młyny strumieniowe. Tkaniny i przegrody filtracyjne. Filtry do pracy okresowej i ciągłej Rozdzielanie zawiesin w polu sił odśrodkowych. Wirówki filtracyjne i sedymentacyjne. Wirówki do pracy ciągłej, półciągłej i okresowej. Separatory talerzowe, ultrawirówki i hydrocyklony. Mieszanie dwu i trójfazowe. Mieszalniki pneumatyczne, hydrauliczne i pneumatyczne. Mieszalniki mechaniczne, mieszarki do ciał stałych, granulatory.

ĆWICZENIA: Obliczenia technologiczne i konstrukcyjne bębnowego filtra próżniowego i filtra tarczowego. Kryteria doboru mieszadła, obliczenia mocy mieszania . Obliczenia konstrukcyjne i wytrzymałościowe kruszarki szczękowej oraz młyna bębnowego z pneumatycznym opróżnianiem Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Janusz Krawczyk, prof. PK


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Urządzenia i instalacje ochrony środowiska Tytuł przedmiotu: Bezpieczeństwo zintegrowane Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, P15; 2 pkt. WYKŁADY: Bezpieczeństwo zintegrowane: bezpieczeństwo pracy, bezpieczeństwo ekologiczne, procesowe i technologiczne. Ogólne przepisy bezpieczeństwa pracy. Wymagania X Rozdziału Kodeksu Pracy dotyczące bezpieczeństwa pracy. Nadzór nad warunkami pracy. Czynniki szkodliwe i uciążliwe na stanowiskach pracy. Charakterystyka wybranych czynników niebezpiecznych. Bezpieczeństwo przy pracach szczególnie niebezpiecznych. Dyrektywa w sprawie zbliżenia przepisów prawnych państw członkowskich dotyczących maszyn. Certyfikacja ,deklaracja zgodności, znak CE, normy zharmonizowane. Minimalne wymagania dotyczące bezpieczeństwa pracy w zakresie użytkowania maszyn i urządzeń. Zasadnicze wymagania dla maszyn i elementów bezpieczeństwa. Ograniczenie zagrożenia poważnymi awariami przemysłowymi. Ocena oddziaływania na środowisko planowanych przedsięwzięć. Obowiązki prowadzącego zakład stwarzający zagrożenie wystąpienia awarii przemysłowej. Substancje stwarzające szczególne zagrożenie dla człowieka i środowiska. Bezpieczeństwo ogniowe instalacji. Zagrożenie wybuchem, bezpieczniki przeciwwybuchowe. Zasadnicze wymagania dla urządzeń i systemów ochronnych przeznaczonych do użytku w przestrzeniach zagrożonych wybuchem. Uwalnianie substancji gazowych i ciekłych do otoczenia. Zasadnicze wymagania dla prostych zbiorników ciśnieniowych. Zagrożenia elektrycznością statyczną i ochrona przed nią. Ocena ryzyka uwzględniająca zagrożenia i straty materialne. Metody eliminacji i minimalizacji zagrożeń na etapie konstruowania oraz w czasie eksploatacji urządzeń

PROJEKTY: Opracowanie świadectwa zgodności dla wybranych maszyn i urządzeń. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Janusz Krawczyk, prof. PK


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Urządzenia i instalacje ochrony środowiska Tytuł przedmiotu: Pompy, sprężarki, wentylatory Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, Ć15; 2 pkt.

WYKŁADY: Układ pompowy, charakterystyka, bilans energetyczny i przepływowo-cieplny. Klasyfikacja pomp. Rodzaje pomp, konstrukcje, zasada działania. Charakterystyki pomp. Kawitacja. Regulacja parametrów pracy pomp. Praca pomp w układzie pompowym. Podział maszyn sprężających. Konstrukcje sprężarek i proces sprężania w sprężarce tłokowej. Sprężanie wielostopniowe. Charakterystyki i regulacja sprężarek. Wentylatory, konstrukcje, współpraca wentylatorów z siecią. ĆWICZENIA: Obliczenia pompy. Współpraca układu pompowego z rurociągiem, charakterystyka rurociągów straty i opory przepływu. Sprawność pomp, zapotrzebowanie mocy w punkcie pracy dla układu ssąco- tłocznego. Obliczanie sprężarki - wydajność, zapotrzebowanie mocy, określenie strumienia masy. Obliczanie wentylatorów. Dobór pomp i wentylatorów w instalacjach przemysłowych. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Ryszard Wójtowicz


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Urządzenia i instalacje ochrony środowiska Tytuł przedmiotu: Podstawy projektowania urządzeńE

Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, P15; 3 pkt.

WYKŁADY: Projektowanie mokrych i suchych urządzeń odpylających (cyklonów, multicyklonów, filtrów workowych i porolitowych, płuczek odpylaczy strumieniowych i z dysza Venturiego, odpylaczy przewałowych) urządzeń do rozdziału zawiesin ( odstojników, filtrów, wirówek. hydrocyklonów), mieszalników i areatorów, dozowników, wysokosprawnych wymienników ciepła, suszarek dyspersyjnych i bębnowych, wyparek z mechanicznym wytwarzaniem warstwy , absorberów i desorberów. PROJEKTY: Każdy student otrzymuje indywidualny temat zagadnienia lub projektu wybranego typu aparatu do rozwiązania, na realizację którego ma 30 godzin dydaktycznych. Przykładowe tematy projektów: Filtr bębnowy próżniowy Ramowa prasa filtracyjna Adsorber do usuwania zanieczyszczeń gazowych Multicyklon i bateria cyklonów Wirówka do usuwania osadu czynnego Separator do rozdzielania emulsji Kraty mechaniczne do oczyszczalni ścieków Odstojniki cylindryczne i stożkowe. Odzysknicowy wymiennik ciepła w dopalaczu termicznym Kompostownik do odpadów organicznych Areator do napowietrzania ścieków. Kolumna absorpcyjna Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Janusz Krawczyk, prof. PK


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Urządzenia i instalacje ochrony środowiska Tytuł przedmiotu: Praca przejściowa Semestr – wymiar godzin, punkty: II – 5 pkt. PROJEKTY: Każdy student otrzymuje indywidualny temat zagadnienia lub projektu wybranego typu aparatu do rozwiązania. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Janusz Krawczyk, prof. PK


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Urządzenia i instalacje ochrony środowiska Tytuł przedmiotu: Projektowanie instalacji ochrony środowiska Semestr – wymiar godzin, punkty: II – P30; 2 pkt. III – P15; 3 pkt. PROJEKTY: Projekty instalacji ochrony powietrza dla zakładu energetycznego wyposażonego w urządzenia do zmniejszenia emisji;

• pyłów, • tlenków siarki • tlenków azotu.

Projekty instalacji do usuwania lotnych zanieczyszczeń ze spalarni: śmieci lub niebezpiecznych odpadów. Projekty instalacji oczyszczania ścieków dla małych i indywidualnych jednostek osiedleńczych Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Jerzy Rosiński


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Urządzenia i instalacje ochrony środowiska Tytuł przedmiotu: Laboratorium z ochrony środowiska Semestr – wymiar godzin, punkty: II – L30; 2 pkt. III – L15; 3 pkt. LABORATORIA:

• Suche urządzenia odpylające. Wyznaczanie skuteczności odpylania metodą określenia masy pyłu zatrzymanego. Badanie skuteczności ogólnej odpylania cyklonu promieniowo-zwrotnego.

• Urządzenia rozładowcze w transporcie pneumatycznym. Odpylanie wstępne – zależność skuteczności odpylania od stężenia pyłu w gazie. Badanie pracy cyklonu osiowo-przelotowego.

• Oczyszczanie gazów metodą filtracji. Rodzaje przegród filtracyjnych i metody ich regeneracji. Badanie filtra tkaninowego – skuteczność i opory przepływu.

• Urządzenia do odpylania mokrego. Mechanizmy wydzielania drobin pyłu na różnych postaciach kolektorów wodnych.

• Badanie skuteczności działania płuczki pianowej. Skuteczność przedziałowa odpylania. . Pomiar skuteczności frakcyjnej przy użyciu impaktorów kaskadowych.

• Wielostopniowe układy odpylające. Minimalizacja zużycia wody. Badania skuteczności działania płuczki przewałowej typu Roto-Clone.

• Emisja zanieczyszczeń gazowych do środowiska. Układy pomiarowe do badań parametrów emisji zanieczyszczeń odpylaczy w warunkach przemysłowych. Układ pomiarowy P-10.

• Wyznaczanie stężeń zanieczyszczeń gazowych. Aparat Orsata, ANKO, mierniki automatyczne.

• Absorpcyjne oczyszczanie gazów odlotowych. Porównanie parametrów pracy i zjawisk zachodzących w różnych kolumnach absorpcyjnych oraz wyznaczenie ich charakterystyk hydraulicznych.

• Usuwanie zanieczyszczeń stałych z wody. Wyznaczanie stałych filtracji na przykładzie filtra bębnowego.

• Biologiczne oczyszczanie ścieków. Warunki panujące w reaktorze. Napowietrzanie i aeracja powierzchniowa przy zastosowaniu mieszania mechanicznego.

• Kryteria jakości wody, ChZT, BZT. Pomiary zawartości tlenu w wodzie w funkcji jej zanieczyszczenia i temperatury.

• Skuteczność odpylania i parametry eksploatacyjne skrubera batryskowego, barbotażowego i uderzeniowego.

Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Janusz Krawczyk. prof. PK


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Urządzenia i instalacje ochrony środowiska Tytuł przedmiotu: Ekologiczne aspekty motoryzacji (wybieralny) Semestr – wymiar godzin, punkty: III – W15, L15; 2 pkt. WYKŁADY: Rola i znaczenie stosowania silników spalinowych oraz pojazdów samochodowych we współczesnym świecie w aspekcie ich oddziaływania na środowisko naturalne. Toksyczne składniki spalin wydalane w spalinach silnikowych: charakterystyka poszczególnych toksycznych związków zawartych w spalinach silnikowych. Mechanizm tworzenia toksycznych związków w spalinach silników ZI i ZS. Mechanizm tworzenia smogu londyńskiego i kalifornijskiego. Sposoby ograniczania emisji toksycznych związków spalin. Budowa i działanie reaktorów katalitycznych. Normy i metody badań emisji toksycznych związków w spalinach silnikowych: normy homologacyjne. Normy i metody pomiarowe stosowane przy okresowym badaniu technicznym pojazdów i silników. Analizatory i metody pomiaru zawartości toksycznych związków w spalinach silnikowych. Problemy hałasu, drgań i ciepła emitowanych przez silniki spalinowe. Degradacja, składowych części silników i materiałów eksploatacyjnych, recykling. Sposób eksploatacji silników spalinowych w aspekcie obciążenia środowiska naturalnego. LABORATORIA: Zasady prowadzenia badań homologacyjnych pojazdów wg regulaminu ECE15 R83. Omówienie działania i sposobu pomiaru toksyczności spalin za pomocą analizatorów typu NDIR, FID i CLD. Pomiar stężeń podstawowych składników toksycznych spalin przed i za reaktorem katalitycznym. Zasady przeprowadzenia badań toksyczności spalin silnika ZS wg TESTU ESC. Pomiar zadymienia spalin wg regulaminu ECE15 R24. Pomiaru emisji cząstek stałych w spalinach silników ZS. Pomiar stężenia tlenku węgla (CO) w silniku ZI na biegu jałowym i przy podwyższonej prędkości obrotowej, zgodnie z wymaganiami kontrolnych badań pojazdów. Pomiar stężenia węglowodorów (HC) w silniku ZI na biegu jałowym i przy podwyższonej prędkości obrotowej, zgodnie z wymaganiami kontrolnych badań pojazdów. Pomiar stężenia podstawowych składników toksycznych w spalinach silnika dwusuwowego. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Marek Brzeżański


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Urządzenia i instalacje ochrony środowiska Tytuł przedmiotu: Ekologiczne spalinowe źródła napędu

(wybieralny) Semestr – wymiar godzin, punkty: III – W15, L15; 2 pkt. WYKŁADY: Rys historyczny, podział źródeł napędu pojazdów. Konwencjonalne źródła napędu: tłokowe silniki 2-suwowe ZI i ZS, tłokowe silniki 4-suwowe ZI i ZS. Tendencje rozwoju konwencjonalnych źródeł napędu. Wymagania eksploatacyjne, ekonomiczne i ekologiczne nowoczesnych źródeł napędu pojazdów. „Downsizing” w rozwoju nowoczesnych silników spalinowych. Perspektywy stosowania paliw niekonwencjonalnych do tłokowych silników spalinowych (paliwa gazowe, biopaliwa). Hybrydowe układy napędowe, współpraca silnika spalinowego z maszynami elektrycznymi. Budowa, działanie i zastosowanie ogniw paliwowych, jako źródeł napędu pojazdów. Podstawy teoretyczne oraz zastosowanie silnika Stirlinga do napędu pojazdów. Silnik Wankla oraz nowoczesny silnik 2-suwowy jako źródło napędu pojazdów. Zastosowanie turbiny spalinowej jako głównego źródła napędu pojazdu oraz wykorzystanie turbiny mocy w systemach „Compound”. LABORATORIA: Badanie właściwości ekologicznych silnika tłokowego zasilanego paliwem gazowym (LPG, CNG). Analiza działania modelu silnika Stirlinga. Analiza działania modelu pojazdu napędzanego energią z fotoogniwa. Wizualizacja tworzenia mieszanki i spalania w silniku tłokowym. Analiza funkcji katalitycznego reaktora absorpcyjnego. Analiza działania katalitycznego reaktora utleniająco redukującego w fazie nagrzewania silnika Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Marek Brzeżański


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Urządzenia i instalacje ochrony środowiska Tytuł przedmiotu: Zarządzanie ochroną środowiska (wybieralny) Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, C15; 2 pkt. WYKŁADY: Zrównoważony rozwój - Przedstawienie idei Strategii Zrównoważonego Rozwoju, korzyści wynikających z dysponowania nią. Polityka na rzecz intensyfikacji zrównoważonego rozwoju. Strategiczne Oceny Środowiskowe (SOS) - Przedstawienie celów strategicznych ocen środowiskowych, zasad ich wykonywania, problemów w ich wdrażaniu. Korzyści wynikające z SOOS, przegląd przepisów ogólnych w zakresie OOS. Ujęcie celów ekologicznych Unii Europejskiej i Polski. System Zarządzania Środowiskowego - Przedstawienie definicji i cech charakterystycznych zarządzania środowiskowego oraz podstawowych zasad jego wdrażania w firmach. ISO 14000 - Zasady polityki ekologicznej przedsiębiorstwa. Podstawowych zasady polityki ekologicznej, aspekty i cele środowiskowe. Podstawowe procedury związane z przeglądem przedsiębiorstwa, program środowiskowy, weryfikacji i ocena systemu. ĆWICZENIA: Opracowanie systemu zarządzania środowiskowego dla wybranego zakładu przemysłowego. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Zdzisław Roszak


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Urządzenia i instalacje ochrony środowiska Tytuł przedmiotu: Zagadnienia ekonomiczne w ochronie

środowiska (wybieralny) Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, C15; 2 pkt. WYKŁADY: Planowanie gospodarki proekologicznej - rozwój zrównoważony społeczeństw, wskaźniki ekonomicznego wzrostu gospodarczego uwzględniające problemy ekologii, tendencje światowe, wymierne i niewymierne koszty w ochronie środowiska, koszty społeczne związane z eksploatacją zasobów przyrody odnawialnej i nieodnawialnej, ochroną powietrza, wód, powierzchni ziemi, energetyką, komunikacją, odpadami, zagadnienia ekobilansów materiałowych, wybór ekoprofilu produktu i jego kosztów wytwarzania, ochrona środowiska, a rentowność przemysłu, koszty technologii przyjaznych dla środowiska, gospodarka surowcami naturalnymi, racjonalizacja gospodarki energetyczno-cieplnej, zmniejszenie ilości odpadów i zużytych surowców, recykling i odzysk surowców, rekultywacja i przywracanie równowagi ekologicznej. Analiza BAT ĆWICZENIA: Opłaty stałe za korzystanie ze środowiska. Opłaty związane ze składowaniem i utylizacją odpadów. Opłaty za emisję niezorganizowaną. Koszty wybranych technologii przyjaznych dla środowiska. Finansowe aspekty wprowadzania czystych technologii oraz odnawialnych źródeł energii. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Zdzisław Roszak


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Urządzenia i instalacje ochrony środowiska Tytuł przedmiotu: Podstawy prawne ochrony środowiska

(wybieralny) Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, C15; 2 pkt. WYKŁADY: Historyczny zarys ochrony środowiska w Polsce, rola prawa w ochronie środowiska – prawo ochrony środowiska, jako odrębna gałąź prawa, ogólne zasady w prawie ochrony środowiska. Organizacja ochrony środowiska; organy administracji państwowej odpowiedzialne za ochroną środowiska, społeczne służby ochrony środowiska. Akty prawne w zakresie ochrony powietrza przed zanieczyszczeniem – emisja dopuszczalna, studium ochrony atmosfery, pomiary emisji, sprawozdawczość, opłaty za korzystanie ze środowiska, kary za przekroczenie emisji dopuszczalnej. Akty prawne w zakresie gospodarki wodno - ściekowej – korzystanie z wód, pozwolenie wodnoprawne, odprowadzanie ścieków, sprawozdawczość, rodzaje opłat w zakresie gospodarki wodno - ściekowej, kary za przekroczenie dopuszczalnych stężeń. Ochrona środowiska przed hałasem i wibracjami .Normy Unii Europejskiej dotyczące ochrony środowiska. Ochrona środowiska w miastach i na obszarach zurbanizowanych – gospodarka gruntami, ochrona zieleni, ochrona czystości, ochrona przed hałasem, wibracjami i promieniowaniem. Instrumenty ekonomiczne w ochronie środowiska – opłaty za korzystanie ze środowiska, kary za naruszenie wymagań ochrony środowiska, narodowy i wojewódzki fundusz ochrony środowiska, ulgi podatkowe. Przeciwdziałanie nadzwyczajnym zagrożeniom środowiska – organizacja systemu wczesnego ostrzegania, organizacja służb przeciwdziałania NZŚ. ĆWICZENIA: Analiza aktów prawnych: gospodarki wodno ściekowej, ochrony powietrza, atmosferycznego przed zanieczyszczeniami pyłowymi i gazowymi, ochrony przed hałasem zewnętrznym, zbierania, magazynowania, transportu i utylizacji odpadów. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Zdzisław Roszak


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Urządzenia i instalacje ochrony środowiska Tytuł przedmiotu: Ekorozwój i zagrożenia cywilizacyjne

(wybieralny) Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, C15; 2 pkt. WYKŁADY: Pojęcia podstawowe z zakresu ochrony środowiska, jako nauki interdyscyplinarnej grupującej wiadomości z dziedziny biologii, medycyny, techniki. Cel i zakres nauki o ochronie środowiska. Ochrona przyrody podstawą zachowania środowiska przyrodniczego człowieka, podstawowe problemy ochrony środowiska w świecie i Polsce. Stan zasobów przyrody: wody, powietrza, gleby i kopalin w świecie i Polsce. Środowisko i zagrożenia cywilizacyjne Skutki oddziaływania człowieka na środowisko, problemy związane z globalnym ociepleniem; warstwa ozonowa zanieczyszczenie powietrza i wody. Oddziaływanie przemysłu, energetyki, komunikacji i rolnictwa na środowisko. Oddziaływania zanieczyszczeń na człowieka, podstawy ekotoksykologii. Rola planowania przestrzennego, pojęcie ekorozwoju, tworzenie ekobilansu, prowadzenia ekologicznej gospodarki zasobami przyrody, problemy rewaloryzacji środowiska. Zrównoważony rozwój - Strategia Zrównoważonego Rozwoju.. Światowy Szczyt Zrównoważonego Rozwoju - Johannesburg 2002.. Omówienie zagadnień związanych z problemami ekonomicznymi i ekologicznymi na świecie. Walka z głodem i brakiem wody, sposoby racjonalnego wykorzystania energii, poprawa produkcyjności w rolnictwie, wzorce konsumpcji i produkcji.. Nisko i bezodpadowe technologie. ĆWICZENIA: Aktualne problemy ochrony środowiska w makroregionie Polski południowej. Zagadnienia energetyki i komunikacji. Problemy zdrowotne mieszkańców wielkich miast i wsi. Produkcja zdrowej żywności. Ekologiczne wykorzystywanie miejscowych źródeł energii. Ochrona powietrza i zasobów wodnych. Ochrona gleb i problem wysypisk. Ochrona krajobrazu, wykorzystanie walorów krajobrazowych i rekreacyjnych środowiska. Hałas, drgania, wibracje, promieniowanie, jako źródła cywilizacyjnych zagrożeń środowiska Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Zdzisław Roszak


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Urządzenia i instalacje ochrony środowiska Tytuł przedmiotu: Przepływy wielofazowe (wybieralne) Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, Ć15; 2 pkt. WYKŁADY: Systematyka przepływów w układach wielofazowych. Ruch fazy rozproszonej w strumieniu płynu. Ruch w polu sił odśrodkowych. Ruch kropel jednej cieczy w drugiej. Przepływ pęcherzy gazu przez ciecz. Średnice pęcherzy gazowych i prędkość ich wznoszenia się w cieczy. Przepływ przez warstwę materiału porowatego. Złoże nieruchome, przepływ przez wypełnienie, jego charakterystyczne stadia. Przeciążenie i zalewanie wypełnienia. Złoże fluidalne. Opory przepływu przez złoża. Przepływ zawiesin ciała stałego przez przegrodę filtracyjną. Rodzaje filtracji i ich modele. Filtracja w polu sił odśrodkowych. Przepływy dwufazowe ciecz-gaz przez rury poziome i pionowe. Opory przepływu. Przepływy wymuszane w aparatach z mieszadłami. Układy ciecz-ciało stałe. Kryteria oceny powstawania zawiesin i wymagane do tego częstości obrotów mieszadeł. Układy ciecz-ciecz. Warunki powstawania emulsji. Inwersja faz. Średnice kropel cieczy rozproszonej. Układy ciecz-gaz. Warunki dyspergowania gazu. Ilości gazu zatrzymywane w cieczy i średnice wytworzonych pęcherzy. Układy ciecz-gaz-ciało stałe. Warunki konieczne do rozproszenia faz. Aspekty energetyczne mieszania układów niejednorodnych. ĆWICZENIA: Obliczanie oporów przepływu przez: złoża porowate i przegrody filtracyjne, aparaty kolumnowe półkowe i z wypełnieniem. Wytwarzanie i analiza układów trójfazowych. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Prof. dr hab. inż. Jerzy Kamieński


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Urządzenia i instalacje ochrony środowiska Tytuł przedmiotu: Pompy ciepła (wybieralne) Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, Ć15; 2 pkt. WYKŁADY: Podział i zastosowanie pomp ciepła. Podstawy termodynamiczne działania pomp ciepła. Sprężarkowe pompy ciepła. Sorpcyjne i termoelektryczne pompy ciepła. Dolne źródła ciepła. Charakterystyka odnawialnych źródeł ciepła (powietrze, woda, grunt, promieniowanie słoneczne).Górne źródła ciepła. Elementy sprężarkowych i sorpcyjnych pomp ciepła. Akumulacja ciepła. Przykłady zastosowań pomp ciepła. Porównanie kosztów wytwarzania ciepła za pomocą różnych urządzeń grzewczych. ĆWICZENIA: Dobór pomp ciepła do instalacji. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Prof. dr hab. inż. Wojciech Zalewski


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Urządzenia i instalacje ochrony środowiska Tytuł przedmiotu: Pomiary i monitoring w ochronie środowiska

(wybieralne) Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, Ć15; 2 pkt. WYKŁADY: Charakterystyki urządzeń pomiarowych, metody pomiarowe. Znormalizowane sygnały pomiarowe. Własności dynamiczne przetworników i elementów urządzeń pomiarowych. Pomiar ciśnienia: manometry hydrostatyczne, pływakowe, dzwonowe i tłokowe, wagowe, sprężyste, przetworniki ciśnienia. Pomiar natężenia przepływu i ilości płynów: zwężki, różnicowy pomiar natężenia, rotametry, przepływomierze magnetyczne, kalorymetryczne, z zewnętrznym oddziaływaniem, liczniki ilości płynów, pomiar poziomu cieczy. Pomiar temperatury: termometry ciśnieniowe, oporowe, półprzewodnikowe, termoelektryczne, optyczne, błędy statyczne metod pomiaru temperatury, wzorcowanie urządzeń do pomiaru temperatury. Pomiary składu chemicznego: absorpcjo metry, reflektometry, termokonduktometry, magnetyczne i termomagnetyczne analizatory tlenu, spektrometry masowe chromatografia gazowa, p-Hmetria, analizatory ze spalaniem katalitycznym, przygotowanie i pobieranie próbek do analizy gazu. Pomiary zanieczyszczeń stałych w gazach. Pomiary wilgotności: higrometry, psychrometry, wzorcowanie. Pomiar gęstości i lepkości. Metody izotopowe. Legalizacja przyrządów pomiarowych, wpływ korozji, temperatury, jakość izolacji, konserwacja. ĆWICZENIA: Własności fizykochemiczne pyłów. Pomiar stężenia pyłu w przewodach. Wzorcowanie urządzeń do pomiaru temperatury. Zanieczyszczenia powietrza - monitoring. Organizacja i wyposażenie laboratorium do analizy wody. Błędy przyrządów pomiarowych, błędy pomiarów. Komputerowe wspomaganie układów pomiarowych- systemy akwizycji danych pomiarowych. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Jerzy Rosiński


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Urządzenia i instalacje ochrony środowiska Tytuł przedmiotu: Oddziaływanie instalacji na środowisko

(wybieralne) Semestr – wymiar godzin, punkty: II – W15, Ć15; 2 pkt. WYKŁADY: Obowiązki prowadzącego instalację. Sposoby postępowania w razie zakłóceń w procesach technologicznych i operacjach technicznych dotyczących eksploatacji instalacji. Zasady używania oraz obrotu substancjami zubożającymi warstwę ozonową, oraz urządzeniami i instalacjami zawierającymi te substancje. Obowiązki podmiotów używających lub dokonujących obrotu substancjami kontrolowanymi oraz urządzeniami i instalacjami zawierającymi te substancje. Instalacje niewymagające pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, których eksploatacja wymaga zgłoszenia z uwagi na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza. Rodzaje instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości. Rodzaje i ilości substancji niebezpiecznych, których znajdowanie się w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do zakładu o zwiększonym ryzyku lub zakładu o dużym ryzyku. Nazwy i ilości substancji niebezpiecznych, oznaczenie numeryczne substancji, pozwalające na jednoznaczną ich identyfikację, kryteria kwalifikowania substancji. Obowiązki prowadzącego zakład stwarzający zagrożenie wystąpienia awarii przemysłowej .Program zapobiegania poważnym awariom przemysłowym przedstawiający system zarządzania zakładem gwarantujący ochronę ludzi i środowiska, system bezpieczeństwa stanowiącego element ogólnego systemu zarządzania i organizacji zakładu ,raport o bezpieczeństwie ,wewnętrzny i zewnętrzny plan operacyjno-ratowniczy.

ĆWICZENIA: Standardy emisyjne z instalacji przemysłowych. Opłaty za korzystanie ze środowiska , za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, pobór wód, składowanie odpadów. Przepisy szczególne dotyczące opłat za pobór wody, wprowadzanie ścieków i za składowanie odpadów. Opracowanie wniosku o wydanie pozwolenia zintegrowanego dla wybranego zakładu przemysłowego. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Janusz Krawczyk, prof. PK


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Urządzenia i instalacje ochrony środowiska Tytuł przedmiotu: Gospodarka odpadami i ochrona gleb

(wybieralne) Semestr – wymiar godzin, punkty: II – P15, S15; 1 pkt. PROJEKTY: Zasady projektowania urządzeń do utylizacji odpadów. Zasady projektowania składowisk odpadów niebezpiecznych. Zasady projektowania metod rekultywacji i remediacji gleb. Opracowanie technologii rekultywacji wybranego typu nieużytków poprzemysłowych. SEMINARIUM: Źródła powstawania odpadów. Odpady komunalne i przemysłowe. Podział odpadów. Ilość i skład morfologiczny odpadów komunalnych. Unieszkodliwianie odpadów komunalnych – składowanie, kompostowanie, metody termiczne. Składowiska: lokalizacja, projektowanie, badania wstępne i budowa składowisk, eksploatacja składowisk odpadów (zwałowiska odpadów górniczych, składowiska komunalne, składowanie odpadów niebezpiecznych), metody uszczelniania składowisk, rekultywacja składowisk. Systemy kompostowania. Procesy spalania i pirolizy, spalanie i piroliza odpadów komunalnych. Metodyka badań właściwości odpadów przemysłowych. Metody utylizacji w zależności od właściwości odpadów: chemiczne, biologiczne i fizyczne. Neutralizacja substancji toksycznych zawartych w odpadach. Metody termiczne wykorzystania odpadów. Sposoby utylizacji odpadów z wybranych gałęzi przemysłu. Odpady niebezpieczne. Odpady szpitalne, sposoby niszczenia infekcyjnych właściwości. Obowiązki wytwarzających i odbiorców odpadów: zapobieganie powstawaniu odpadów lub ograniczenie ich ilości, wykorzystywanie odpadów jako surowców wtórnych, wykorzystywanie, usuwanie lub unieszkodliwianie odpadów, uzyskanie zgody organu administracji ( zezwolenia na wytwarzanie, usuwanie, w tym na transport, unieszkodliwianie i wykorzystywanie odpadów), prowadzenie jakościowej i ilościowej ewidencji wytwarzanych odpadów, szczególne zasady postępowania z odpadami niebezpiecznymi, postępowanie z opakowaniami. Zagrożenia gleb w Polsce, metody przeciwdziałania. Rekultywacja i remediacja gleb. Urządzenia do rozdrabniania i mielenia, klasyfikatory, sortowniki separatory. Desorbery lotnych związków organicznych. Płuczki myjące, ekstraktory, urządzenia do napowietrzenia. Piece do spalania odpadów. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Zdzisław Roszak


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Urządzenia i instalacje ochrony środowiska Tytuł przedmiotu: Instalacje oczyszczania ścieków (wybieralne) Semestr – wymiar godzin, punkty: II – P15, S15; 1 pkt. PROJEKTY: Metody projektowania systemów kanalizacji, projekt wybranych urządzeń oczyszczalni mechanicznej, chemicznej lub biologicznej. SEMINARIUM: Charakterystyka ścieków; pojęcia podstawowe, skład ścieków, wskaźniki zanieczyszczenia, proces samooczyszczania wód powierzchniowych. Bilans wodny Polski.. Systemy kanalizacyjne, podczyszczalnie ścieków. Rodzaje i podstawowe schematy technologiczne oczyszczalni. Gospodarka wodno-ściekowa w zakładach przemysłowych i aglomeracjach miejskich. Podstawy teoretyczne wydzielania zanieczyszczeń pod wpływem działania sił ciężkości, odśrodkowej i w procesie filtracji. Konstrukcje podstawowych urządzeń oczyszczalni mechanicznych: krat, piaskowników, osadników, filtrów i odtłuszczaczy. Układy odzysku energii z ścieków, komory fermentacyjne, zbiorniki do magazynowania biogazu Przegląd metod i wybranych konstrukcji chemicznych oczyszczalni ścieków podczas: neutralizacji, utleniania, redukcji, sorpcji, ekstrakcji, flotacji, wymianie jonowej, koagulacji. Biologiczne metody oczyszczania ścieków. Złoża biologiczne, osad czynny, filtry gruntowe. Redukcja azotu i fosforu w ściekach bytowych. Metody zagospodarowania odpadów z oczyszczalni, zagęszczanie, suszenie i spalanie osadów. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Zdzisław Roszak


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Urządzenia i instalacje ochrony środowiska Tytuł przedmiotu: Substancje i preparaty chemiczne

(wybieralne) Semestr – wymiar godzin, punkty: II – P15, S15; 1 pkt. PROJEKTY: Metody projektowania systemów kanalizacji, projekt wybranych urządzeń oczyszczalni mechanicznej, chemicznej lub biologicznej. SEMINARIUM: Preparaty niebezpieczne, dla których nie jest wymagane dostarczenie karty charakterystyki. Karta charakterystyki substancji niebezpiecznych, klasyfikacja substancji niebezpiecznych. Kryteria i sposoby klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych. Ograniczenia, zakazy i warunki obrotu lub stosowania substancji i preparatów niebezpiecznych. Oznakowanie miejsc, rurociągów oraz pojemników i zbiorników służących do przechowywania lub zawierających substancje niebezpieczne lub preparaty niebezpieczne. Substancje rakotwórcze lub mutagenne. Substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego. Substancje zubożające warstwę ozonową: — ewidencja substancji kontrolowanych, — karta urządzenia i instalacji zawierających substancje kontrolowane, — kontrola szczelności urządzeń i instalacji zawierających substancje kontrolowane, — opłaty za substancje kontrolowane, — sposób oznakowania produktów, urządzeń i instalacji zawierających substancje kontrolowane. Szczegółowe wymagania dla wyposażenia technicznego stosowanego przy wykonywaniu działalności związanej z substancjami kontrolowanymi. Towary niebezpieczne, których przewóz wymaga zgłoszenia. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Zdzisław Roszak


KIERUNEK: ENERGETYKA Specjalność Urządzenia i instalacje ochrony środowiska Tytuł przedmiotu: Standardy emisyjne w instalacji (wybieralne) Semestr – wymiar godzin, punkty: II – P15, S15; 1 pkt. PROJEKTY:

SEMINARIUM: Instalacje spalania paliw. Standardy emisyjne dwutlenku siarki, tlenków azotu w przeliczeniu na dwutlenek azotu, pyłu, Standardy emisyjne ze źródeł wielopaliwowych. Instalacje spalania i współspalania odpadów. Sposób ustalania standardów emisyjnych z instalacji współspalania odpadów oraz standardy emisyjne z instalacji współspalania odpadów. Instalacje do produkcji lub obróbki wyrobów azbestowych dopuszczonych do produkcji, obrotu i importu na podstawie przepisów o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest, jeżeli ilość surowego azbestu zużywana w tych procesach przekracza 100 kg na rok. Instalacje, w których używane są rozpuszczalniki organiczne. Standardy emisyjne lotnych związków organicznych z instalacji, w których używane są rozpuszczalniki organiczne dla LZO wprowadzanych do powietrza w sposób: • zorganizowany, wyrażone jako stężenie LZO w gazach odlotowych, w przeliczeniu na całkowity węgiel organiczny • niezorganizowany, wyrażone jako procent masy LZO zużytych w ciągu roku, powiększonej o masę LZO odzyskanych, ponownie użytych w tej instalacji zorganizowany i niezorganizowany, wyrażone jako stosunek masy LZO do jednostki produktu lub surowca. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Janusz Krawczyk, prof. PK


STUDIA STACJONARNE II STOPNIA - kmiue.mech.pk.edu.pl · Obliczenia strat ciepła pomieszczeń o...

Documents

Transcript of STUDIA STACJONARNE II STOPNIA - kmiue.mech.pk.edu.pl · Obliczenia strat ciepła pomieszczeń o...