Pobieranie próbek wody do spożycia w budynkach
28
Ing. Wolfgang Hentschel, Vortrag Warschau Juli 2009 Pobieranie próbek wody do spożycia w budynkach Dipl. Ing. Wolfgang Hentschel Germany 60435 Frankfurt a. M. Am Hohlacker 12 Tel.: +496954000839 Email: [email protected] Warsztaty na temat technologii uzdatniania wody do spożycia Warsztaty z komponentu 4, Punkt programu 4.1b Warsaw, 06.-10.07.09
description
Pobieranie próbek wody do spożycia w budynkach. Warsztaty na temat technologii uzdatniania wody do spożycia Warsztaty z komponentu 4, Punkt programu 4.1b Warsaw, 06.-10.07.09. Dipl. Ing. Wolfgang Hentschel Germany 60435 Frankfurt a. M. Am Hohlacker 12 Tel.: +496954000839 - PowerPoint PPT Presentation
Transcript of Pobieranie próbek wody do spożycia w budynkach
Dip
l. In
g. W
olfg
an
g H
en
tsch
el,
Vor
tra
g W
ars
cha
u J
uli 2
00
9
Pobieranie próbek wody do spożycia w budynkach
Dipl. Ing. Wolfgang HentschelGermany60435 Frankfurt a. M. Am Hohlacker 12Tel.: +496954000839Email: [email protected]
Warsztaty na temat technologii uzdatniania wody do spożycia
Warsztaty z komponentu 4,
Punkt programu 4.1bWarsaw, 06.-10.07.09
Dip
l. In
g. W
olfg
an
g H
en
tsch
el,
Vor
tra
g W
ars
cha
u J
uli 2
00
9
Źródła błędów w badaniach próbek wody
95 %
4,9 %0,1 %
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
Źródła błędów w badaniach wody do spożycia
ProbenahmeAnalyseAuswertung
Dip
l. In
g. W
olfg
an
g H
en
tsch
el,
Vor
tra
g W
ars
cha
u J
uli 2
00
9
Podział
• Częstotliwość i zakres próbobrania w instalacjach domowych
• Próbki na obecność metali ciężkich • Próbki na obecność Legionelli• Dezynfekcja nie nadających się do opalenia
punktów poboru wody, np. w samolotach
Dip
l. In
g. W
olfg
an
g H
en
tsch
el,
Vor
tra
g W
ars
cha
u J
uli 2
00
9
Jakie budynki należy kontrolować?
„Budynki publiczne” w rozumieniu TrinkwV 2001 podlegają rutynowej kontroli:
• szkoły• przedszkola, żłobki• szpitale• hotele• restauracje• Inne, takie jak:
– Domy starców– Ośrodki dla niepełnosprawnych– Domy dziecka– więzienia– …– …
Dip
l. In
g. W
olfg
an
g H
en
tsch
el,
Vor
tra
g W
ars
cha
u J
uli 2
00
9
Jak często należy przeprowadzać kontrolę?
• Za wprowadzanie w życie Trinkwv 2001 są odpowiedzialne niemieckie kraje związkowe.
• W każdym kraju związkowym istnieją odmienne interpretacje jeśli chodzi o częstotliwość i rodzaj kontroli w budynkach publicznych.
• Dalej przedstawione zostaną przykłady z Frankfurtu nad Menem.
§ 19 ust. 7 TrinkwV 2001…. W celu wprowadzenia zapisów w życie, urząd
zdrowia wdroży program inspekcji w oparciu o dostosowane losowe kontrole.
Dip
l. In
g. W
olfg
an
g H
en
tsch
el,
Vor
tra
g W
ars
cha
u J
uli 2
00
9
Częstotliwość inspekcji (Przykłady z praktyki)
1 2 3 4
Rodzaj budynku Liczba % instalacji
podlegających kontroli na rok
Liczba obiektów podlegających
nadzorowi na rok
restauracje, punkty gastronomiczne 3300 0 0
hotele 200 33 66
szkoły 180 33 59
Żłobki 250 33 83
Domy starców 36 100 36
Ośrodki dla bezdomnych itp. 170 33 56
Ośrodki sportowe 250 33 83
Szpitale 40 100 40
Sale operacyjne 40 33 13
Inne miejsca publicznego użytku 30 33 10
Suma 4496 446
Dip
l. In
g. W
olfg
an
g H
en
tsch
el,
Vor
tra
g W
ars
cha
u J
uli 2
00
9
Ile próbek należy pobrać?
W celu określenia dotrzymania wartości granicznych na obszarze zaopatrywania Według tabeli B1 Dyrektywy UE
W celu określenia dotrzymania wartości granicznych w konkretnym przypadku W zależności od celu badania i badanych
parametrów
Dip
l. In
g. W
olfg
an
g H
en
tsch
el,
Vor
tra
g W
ars
cha
u J
uli 2
00
9
Przepisy techniczne dotyczące próbobrania
• DIN EN 19458 – Jakość wody do spożycia - Próbobranie do badań
mikrobiologicznych (ISO 19458:2006) • DVPW W 551
– Urządzenia do ogrzewania i dystrybucji wody do picia; techniczne środki służące do ograniczenia wzrostu Legionelli; Planowanie, budowa, eksploatacja i konserwacja instalacji wody do spożycia
• Zalecenie Federalnego Urzędu ds. Środowiska z marca 2004– Ocena jakości wody do spożycia na podstawie
parametrów: ołów, miedź i nikiel
Dip
l. In
g. W
olfg
an
g H
en
tsch
el,
Vor
tra
g W
ars
cha
u J
uli 2
00
9
Podział
• Częstotliwość i zakres próbobrania w instalacjach domowych
• Próbki na obecność metali ciężkich • Próbki na obecność Legionelli• Dezynfekcja nie nadających się do
opalenia punktów poboru wody, np. w samolotach
Dip
l. In
g. W
olfg
an
g H
en
tsch
el,
Vor
tra
g W
ars
cha
u J
uli 2
00
9
Podstawy: Stagnacja i substancje metaliczne (1)
Stagnująca woda w przewodach metalowych prowadzi w zależności od czasu stagnacji do zwiększonego wchłaniania jonów metali.
Dip
l. In
g. W
olfg
an
g H
en
tsch
el,
Vor
tra
g W
ars
cha
u J
uli 2
00
9
Podstawy: Stagnacja i substancje metaliczne (2)
Małe średnice rur zwiększają dodatkowo rozpuszczalność jonów metali z powodu niekorzystnie zmieniającego się stosunku między objętością wody a powierzchnią wewnętrzną.
Verhältnis von innerer Rohroberfläche und Volumen
0
0,1
0,2
0,3
0,4
0,5
50 40 30 20 10
Leitungsdurchmesser [mm]
Dip
l. In
g. W
olfg
an
g H
en
tsch
el,
Vor
tra
g W
ars
cha
u J
uli 2
00
9
Podstawy: Stagnacja i substancje metaliczne (3)
Jakość wody surowej także ma wpływ na rozpuszczanie metali
np. Wartość pH
TOC
twardość
Kwasowość i zasadowość
Dip
l. In
g. W
olfg
an
g H
en
tsch
el,
Vor
tra
g W
ars
cha
u J
uli 2
00
9
Rozpuszczanie się ołowiu podczas stagnacji w zależności od średnicy rury
rys. 5 : Wpływ średnicy rury na stężenie ołowiu po stagnacji
Dip
l. In
g. W
olfg
an
g H
en
tsch
el,
Vor
tra
g W
ars
cha
u J
uli 2
00
9
Rozpuszczanie się ołowiu podczas stagnacji w zależności od jakości wody
rys. 9: Krzywe stagnacji 3 różnych wód gruntowych
woda 1: pH 7,4; SK 4,3 = 4,8 mmol/m³woda 2: pH 7,5; SK 4,3 = 3,4 mmol/m³woda 3: pH 7,2; SK 4,3 = 3,0 mmol/m³
(SK4,3 =Säurekapazität)
Dip
l. In
g. W
olfg
an
g H
en
tsch
el,
Vor
tra
g W
ars
cha
u J
uli 2
00
9
Obowiązywanie wartości granicznych wytycznej UE w sprawie wody do spożycia
Dyrektywa Rady 98/83/WE z dnia 3 listopada 1998 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi
ZAŁĄCZNIK I: PARAMETRY I WARTOŚCI PARAMETRÓW CZĘŚĆ B: Parametry chemiczneParametry: Ołów (Pb), Miedź (Cu), Nikiel (Ni)
Uwaga 3: Wartość stosuje się do próbki wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, otrzymanej odpowiednią metodą pobierania próbek z kranu oraz pobranej w taki sposób, by była reprezentatywna dla średniej tygodniowej spożywanej przez konsumentów.
Gdzie właściwe, metody pobierania próbek i monitorowania muszą być stosowane w sposób zharmonizowany, który ma zostać opracowany zgodnie z art. 7 ust. 4. Państwa Członkowskie muszą brać pod uwagę występowanie poziomów szczytowych, które mogą powodować szkodliwe skutki dla zdrowia ludzkiego.
Dip
l. In
g. W
olfg
an
g H
en
tsch
el,
Vor
tra
g W
ars
cha
u J
uli 2
00
9
Próbka losowa
Stopniowa próbka stagnacyjna
Ten rodzaj próbobrania nie nadaje się do udowodnienia przekroczenia wartości granicznej w konkretnym przypadku, ale ma dawać wskazówkico do problematyki metali na danym obszarze zaopatrzenia.
Wyniki pomiarów stopniowego próbobrania stagnacyjnego dla ołowiu, miedzi i niklu służą do sprawdzenia poziomu metali w konkretnym przypadku. Otrzymane tu wyniki winny być oceniane zgodnie z Załącznikiem II TrinkwV 2001.
Strategie badań na obecność metali ciężkich w instalacjach domowych
Quelle: Empfehlung des Umweltbundesamtes vom März 2004; Probenahmeverfahren des UBA für Blei, Kupfer und Nickel (Dez. 2003)
Dip
l. In
g. W
olfg
an
g H
en
tsch
el,
Vor
tra
g W
ars
cha
u J
uli 2
00
9
Próbka losowa
• 1 próbka na nieruchomość z zaworu czerpalnego użytkownika• objętość próby 1 litr • pobranie bez uprzedniego płukania („pobranie spontaniczne”) • pobranie o dowolnej godzinie
Wyniki pomiarów próbek losowych na ołów, miedź i nikiel w ramach ogólnej kontroli służą spełnieniu wymogów art. 7 dyrektywy Rady ws. wody do spożycia.
Próbki mogą być również pobierane w budynkach, z których instalacjidomowych udostępniana jest woda do publicznego użytku.
Źródło: Zalecenie UBA z marca 2004. Próbobranie UBA dla ołówiu, miedzi i niklu (grudzień 2003)
Dip
l. In
g. W
olfg
an
g H
en
tsch
el,
Vor
tra
g W
ars
cha
u J
uli 2
00
9
Stopniowe próbki stagnacyjne (UBA)
0 32 czas stagnacji [godz.]
Próbka S0 Próbka S1
S0 Próbka po spuszczaniu wody przez 5 minut *S1 Próbka po 4-godzinnej stagnacji („Próbka armatury“) *S2 Próbka po 4-godzinnej stagnacji („Próbka rur“) *
stęż
enie
[m
g/l]
Próbka
*) = objętość próbki: 1l
po spuszczaniu wody 5 minut
w dowolnym momencie dnia41
Próbka S2
Dip
l. In
g. W
olfg
an
g H
en
tsch
el,
Vor
tra
g W
ars
cha
u J
uli 2
00
9
Metale ciężkie w próbkach zimnej wody z budynków „publicznych” we Frankfurcie nad Menem 2004-2008
Parametr S0 > WG S1 > WG S2 > WG
Pb (n=1068) 1 (0,1 %) 15 (1,4 %) 5 (0,5%)
Cu (n=1068) 0 13 (1,2 %) 6 (0,6 %)
Ni (n=1083) 2 (0,2 %) 55 (5,1 %) 11 (1,0 %)
Pb - projekt (n=507 od 2004)
19 (3,9 %) 132 (27,1 %) 110 (22,6%)
Dip
l. In
g. W
olfg
an
g H
en
tsch
el,
Vor
tra
g W
ars
cha
u J
uli 2
00
9
Podział
• Częstotliwość i zakres próbobrania w instalacjach domowych
• Próbki na obecność metali ciężkich • Próbki na obecność Legionelli• Dezynfekcja nie nadających się do opalenia
punktów poboru wody, np. w samolotach
Dip
l. In
g. W
olfg
an
g H
en
tsch
el,
Vor
tra
g W
ars
cha
u J
uli 2
00
9
Legionelle
• technika próbobrania
• częstotliwość badań
• liczba próbek
Dip
l. In
g. W
olfg
an
g H
en
tsch
el,
Vor
tra
g W
ars
cha
u J
uli 2
00
9
Przyczyny próbobrania na Legionelle
Badanie rutynowe
Badanie otoczenia po wystąpieniu infekcji
• opalanie
• spust wody do uzyskania stałej temp.
• dodanie tiosiarczanu sodu
• nie ochładzać próbek
• objętość próby 200 - 500 ml
• miejsca próbobrania według W 551
• możl. bez opalania
• próbka stagnacyjna i wody bieżącej
• dodanie tiosiarczanu sodu
• nie ochładzać próbek
• możl. większa objętość próby• dowolny dobór miejsca próbobrania
Badanie towarzyszące odkażaniu
• różnie w zależności od celu
Dip
l. In
g. W
olfg
an
g H
en
tsch
el,
Vor
tra
g W
ars
cha
u J
uli 2
00
9
Miejsca próbobrania w badaniach na legionelle według DVGW W 551
Badanie orientacyjne
Dodatkowe miejsca próbobrania przy dokładniejszym badaniu
Przewody na piętrze 1- n
PWC 1-i: Potable Water ColdPWH 1-i: Potable Water HeatedPWH-C 1-i: Potable Water Heated-Circulation
TWE
PWC 1-i
1 2 i
KW - Verteiler
m ³
1 2 i
PWH 1-i
Zirkulation Vorlauf
1 2 i
PWH-C 1-i
Zirkulation Rücklauf
) 1-i
)1 I-in
Dip
l. In
g. W
olfg
an
g H
en
tsch
el,
Vor
tra
g W
ars
cha
u J
uli 2
00
9
Podział
• Częstotliwość i zakres próbobrania• Próbki na obecność metali ciężkich • Próbki na obecność Legionelli• Dezynfekcja nie nadających się do
opalenia punktów poboru wody, np. w samolotach
Dip
l. In
g. W
olfg
an
g H
en
tsch
el,
Vor
tra
g W
ars
cha
u J
uli 2
00
9
Dezynfekcja nie nadających się do opalenia punktów poboru wody
Często potrzebna przy niestacjonarnych urządzeniach zaopatrzenia w wodę
• statki• samoloty• pojazdy szynowe• pojazdy drogowe
Zamiast dezynfekcji termicznej stosuje się tu z dobrym skutkiem dezynfekcję chemiczną z zastosowaniem środków dezynfekcyjnych na bazie propanolu (Propan-2-ol 63,0 g odpowiednio 72 %, inne składniki: chlorek benzalkonium)
Dip
l. In
g. W
olfg
an
g H
en
tsch
el,
Vor
tra
g W
ars
cha
u J
uli 2
00
9
Chemiczna dezynfekcja punktu poboru wody (1)
zdjąć aerator spuścić wodę
umyć i wysuszyć zdezynfekować kran i zbiornik
Zdezynfekować ręce
nasączyć chusteczkę papierową środkiem dezynfekcyjnym
Dip
l. In
g. W
olfg
an
g H
en
tsch
el,
Vor
tra
g W
ars
cha
u J
uli 2
00
9
Chemiczna dezynfekcja punktu poboru wody (2)
napełnić butelkę ponownie zamontować kranjeszcze raz spuścić wodę
zdezynfekować kranod środka
jeszcze raz zdezynfekować kran i zbiornik przez 10 min.
w międzyczasie przygotować butelkę do próbek
Dip
l. In
g. W
olfg
an
g H
en
tsch
el,
Vor
tra
g W
ars
cha
u J
uli 2
00
9
Dziękuję Państwu za uwagę
