Studia Inżynierskie - Politechnika Lubelska konstrukcji schodów zasady projektowania i podstawowe...

14
BUDOWNICTWO OGÓLNE Studia Inżynierskie Pytania obowiązujące na egzaminie dyplomowym I. BUDOWNICTWO OGÓLNE 1. Rodzaje i charakterystyka układów konstrukcyjnych budynków. 2. Przykłady posadowień bezpośrednich i pośrednich sposób przekazywania obciążeń na podłoże gruntowe 3. Rodzaje konstrukcji i zasady kształtowania ścian zewnętrznych budynków. 4. Wymienić i scharakteryzować rodzaje nadproży. 5. Stropy na belkach drewnianych i stalowych , stropy gęstożebrowe 6. Rodzaje konstrukcji schodów - zasady projektowania i podstawowe wymiary elementów schodów 7. Zasady wykonywania podkładów i posadzek z drewna, materiałów drewnopochodnych, materiałów mineralnych i tworzyw sztucznych. 8. Wiązary dachowe krokwiowe, jętkowe, płatwiowo-kleszczowe. 9. Rodzaje stropodachów – zasady ich konstrukcji 10. Zasady wykonywania pokryć dachowych z papy, blach i dachówek 11. Rodzaje izolacji wodochronnych - przykłady rozwiązań, stosowane materiały 12. Okna – podstawowe wymagania, materiały, konstrukcja oraz zasady montażu II. MATERIAŁY BUDOWLANE 1. Podstawowe właściwości gipsu, zastosowanie gipsu i wyrobów gipsowych w budownictwie. 2. Odmiany i marki (klasy) oraz asortyment produkowanych wyrobów z gazobetonu. 3. Właściwości, rodzaje i zastosowanie wyrobów ceramicznych w budownictwie. 4. Skład, własności, klasy i rodzaje cementów powszechnego użytku. 5. Zaprawy budowlane zwykłe - rodzaje, właściwości, i zastosowanie. 6. Właściwości, wytwarzanie (proces silikatyzacji) i zastosowanie wyrobów wapienno- piaskowych. 7. Drewno - podstawowe właściwości i zastosowanie wyrobów z drewna. 8. Stal - podstawowe właściwości i zastosowanie wyrobów ze stali. 9. Dobór kruszywa do betonu - wymagania i zalecenia. 10. Metody projektowania składu betonu: trzech równań, zaczynowa, podwójnego otulenia. 11. Urabialność i konsystencja mieszanki betonowej, podstawowe metody badań. 12. Klasa betonu, czynniki wpływające na wytrzymałość betonu na ściskanie.

Transcript of Studia Inżynierskie - Politechnika Lubelska konstrukcji schodów zasady projektowania i podstawowe...

Page 1: Studia Inżynierskie - Politechnika Lubelska konstrukcji schodów zasady projektowania i podstawowe wymiary - elementów schodów 7. Zasady wykonywania podkładów i posadzek z drewna,

BUDOWNICTWO OGÓLNE Studia Inżynierskie

Pytania obowiązujące na egzaminie dyplomowym I. BUDOWNICTWO OGÓLNE

1. Rodzaje i charakterystyka układów konstrukcyjnych budynków. 2. Przykłady posadowień bezpośrednich i pośrednich – sposób przekazywania obciążeń

na podłoże gruntowe 3. Rodzaje konstrukcji i zasady kształtowania ścian zewnętrznych budynków. 4. Wymienić i scharakteryzować rodzaje nadproży. 5. Stropy na belkach drewnianych i stalowych , stropy gęstożebrowe 6. Rodzaje konstrukcji schodów - zasady projektowania i podstawowe wymiary

elementów schodów 7. Zasady wykonywania podkładów i posadzek z drewna, materiałów

drewnopochodnych, materiałów mineralnych i tworzyw sztucznych. 8. Wiązary dachowe krokwiowe, jętkowe, płatwiowo-kleszczowe. 9. Rodzaje stropodachów – zasady ich konstrukcji 10. Zasady wykonywania pokryć dachowych z papy, blach i dachówek 11. Rodzaje izolacji wodochronnych - przykłady rozwiązań, stosowane materiały 12. Okna – podstawowe wymagania, materiały, konstrukcja oraz zasady montażu

II. MATERIAŁY BUDOWLANE

1. Podstawowe właściwości gipsu, zastosowanie gipsu i wyrobów gipsowych w budownictwie.

2. Odmiany i marki (klasy) oraz asortyment produkowanych wyrobów z gazobetonu. 3. Właściwości, rodzaje i zastosowanie wyrobów ceramicznych w budownictwie. 4. Skład, własności, klasy i rodzaje cementów powszechnego użytku. 5. Zaprawy budowlane zwykłe - rodzaje, właściwości, i zastosowanie. 6. Właściwości, wytwarzanie (proces silikatyzacji) i zastosowanie wyrobów wapienno-

piaskowych. 7. Drewno - podstawowe właściwości i zastosowanie wyrobów z drewna. 8. Stal - podstawowe właściwości i zastosowanie wyrobów ze stali. 9. Dobór kruszywa do betonu - wymagania i zalecenia. 10. Metody projektowania składu betonu: trzech równań, zaczynowa, podwójnego

otulenia. 11. Urabialność i konsystencja mieszanki betonowej, podstawowe metody badań. 12. Klasa betonu, czynniki wpływające na wytrzymałość betonu na ściskanie.

Page 2: Studia Inżynierskie - Politechnika Lubelska konstrukcji schodów zasady projektowania i podstawowe wymiary - elementów schodów 7. Zasady wykonywania podkładów i posadzek z drewna,

III. DROGI

1. Podział dróg publicznych na kategorie i odpowiadające im klasy techniczno-użytkowe.

2. Wymienić sposoby powierzchniowego odwodnienia dróg (w tym ulic) i placów. Narysować schematy różnych przekrojów poprzecznych rowów drogowych i ścieków.

3. Sposoby odwodnienia wgłębnego korpusu drogi. Narysować schematy drenażu głębokiego korony drogi, drenażu odcinającego, drenażu skarp i podstawy nasypu.

4. Narysować schemat sił działających na pojazd na łuku poziomym drogi i uzasadnić potrzebę stosowania jednostronnych pochyleń poprzecznych jezdni.

5. Wymienić grupy nośności podłoża gruntowego i opisać ich zależność od warunków gruntowo-wodnych.

6. Dopuszczalne naciski osi pojazdów na drogach klasy A i S oraz G, Z, L, D i stanowiskach postojowych

7. Jak ocenić można przekroczenie stanu granicznego nawierzchni drogowej. 8. Narysować schemat konstrukcji nawierzchni asfaltowej na nasypie i wymienić nazwy

poszczególnych warstw. 9. Opisać przybliżony skład mieszanki betonu asfaltowego (procentowa zawartość

asfaltu i kruszywa o wymiarze < D) do wykonania warstwy podbudowy o grubościach (od,do) w zależności od KRi.

10. Wykorzystywane w warstwach ścieralnych mieszanki SMA o górnym wymiarze grysów D = 5 mm (dla KR 1 ÷ KR 2), D = 8 mm lub D = 11 mm mogą być oznaczane następująco:

SMA 11 50/70 Jak można opisać to oznaczenie? Jakie stabilizatory dodawane są do SMA?

11. Długość przerw technologicznych pomiędzy wykonaniem podbudowy, warstwy wiążącej i ścieralnej z betonu asfaltowego

12. Charakterystyczne wytrzymałości na ściskanie osiowe próbek z kruszyw stabilizowanych cementem wg PN-EN 1422-1

IV. KONSTRUKCJE BETONOWE

1. Wytrzymałość na ściskanie i klasy wytrzymałości betonu. 2. Zależność naprężenie-odkształcenie betonu przy ściskaniu stosowana do obliczania

nośności granicznej przekroju. 3. Podstawowe założenia do obliczania nośności przekrojów obciążonych momentem

zginającym.

Page 3: Studia Inżynierskie - Politechnika Lubelska konstrukcji schodów zasady projektowania i podstawowe wymiary - elementów schodów 7. Zasady wykonywania podkładów i posadzek z drewna,

4. Minimalne i maksymalne zbrojenie podłużne w belkach i płytach żelbetowych. 5. Nośność na ścinanie elementów żelbetowych. 6. Podać ogólne zasady sprawdzania stanu granicznego zarysowania w konstrukcjach

żelbetowych. 7. Podać ogólne zasady sprawdzania stanu granicznego ugięć w konstrukcjach

żelbetowych. 8. Zasady rozmieszczania zbrojenia w prostokątnych płytach krzyżowo zbrojonych

przy swobodnie podpartych i zamocowanych krawędziach. 9. Zbrojenie podłużne i zbrojenie poprzeczne w słupie. 10. Wymiarowanie stopy fundamentowej obciążonej osiowo na zginanie i przebicie. 11. Rozkład sił wewnętrznych w słupie ściskanym na małym mimośrodzie w SGN. 12. Rozkład sił wewnętrznych w słupie ściskanym na dużym mimośrodzie w SGN.

V. MOSTY

1. Klasyfikacja obiektów mostowych pod względem użytkowym, wraz z podaniem przykładów i omówieniem różnic.

2. Materiały stosowane do budowy mostów, kształtowanie elementów. 3. Klasyfikacja obiektów mostowych ze względu na ich schemat statyczny. 4. Szkice widoku z boku i przekroju poprzecznego mostu ze wskazaniem istotnych

elementów i omówieniem ich pracy w strukturze. 5. Obciążenia i oddziaływania na mosty drogowe. 6. Obciążenia wyjątkowe mostów drogowych. 7. Klasy obciążeń mostów kolejowych. 8. Metoda J. Courbon’a i jej konsekwencje w analizie ustrojów nośnych. 9. Łożyska mostowe; klasyfikacja i rozmieszczanie łożysk. 10. Obliczenia hydrauliczno-hydrologiczne, światło poziome mostu, kształtowanie i

zabezpieczenia koryt cieków. 11. Fazy pracy przekrojów żelbetowych, metoda naprężeń liniowych (NL). 12. Moduły odkształcalności liniowej betonu, klasa betonu

VI. MECHANIKA BUDOWLI

1. Podać zasady obliczania przemieszczeń w układach prętowych liniowo-sprężystych w przypadku oddziaływań statycznych (wzór Maxwella-Mohra).

2. Podać zasady obliczania przemieszczeń w układach prętowych liniowo-sprężystych w przypadku oddziaływań geometrycznych (wzór Maxwella-Mohra).

3. Podać zasady obliczania przemieszczeń w układach prętowych liniowo-sprężystych w przypadku obciążenia temperaturą (wzór Maxwella-Mohra).

Page 4: Studia Inżynierskie - Politechnika Lubelska konstrukcji schodów zasady projektowania i podstawowe wymiary - elementów schodów 7. Zasady wykonywania podkładów i posadzek z drewna,

4. Podać podstawowe założenia i tok postępowania przy obliczeniach układów prętowych metodą sił w przypadku oddziaływań statycznych (zilustrować to odpowiednimi rysunkami).

5. Podać podstawowe założenia i tok postępowania przy obliczeniach układów prętowych metodą sił w przypadku oddziaływań geometrycznych i obciążenia temperaturą (zilustrować to odpowiednimi rysunkami).

6. Podać podstawowe założenia i tok postępowania przy obliczeniach układów prętowych metodą przemieszczeń w przypadku oddziaływań statycznych (zilustrować to odpowiednimi rysunkami).

7. Podać podstawowe założenia i tok postępowania przy obliczeniach układów prętowych metodą przemieszczeń w przypadku oddziaływań geometrycznych (zilustrować to odpowiednimi rysunkami).

8. Podać podstawowe założenia i tok postępowania przy obliczeniach układów prętowych metodą przemieszczeń w przypadku obciążenia temperaturą (zilustrować to odpowiednimi rysunkami).

9. Metody sprawdzenia poprawności obliczeń w metodzie sił i metodzie przemieszczeń.

10. Podać definicję współczynnika dynamicznego. Jak wykorzystuje się ten współczynnik w praktycznych obliczeniach dynamicznych wymiarowaniu konstrukcji?

11. Co to są drgania własne konstrukcji? 12. Linie wpływu – definicja i wykorzystanie. Metoda kinematyczna wyznaczania linii

wpływu. VII. KONSTRUKCJE STALOWE

1. Dla przekroju jak na rysunku i fd=23,5 kN/cm2 określić:

− klasę przekroju − nośność na ściskanie NRc − nośność na zginanie względem osi x - MRx − nośność na zginanie względem osi y - MRy.

Page 5: Studia Inżynierskie - Politechnika Lubelska konstrukcji schodów zasady projektowania i podstawowe wymiary - elementów schodów 7. Zasady wykonywania podkładów i posadzek z drewna,

2. Dla przekroju jak na rysunku i fd=21,5 kN/cm2 określić:

− klasę przekroju − nośność na ściskanie NRc − nośność na zginanie względem osi x - MRx

3. Określić nośność ściskanego mimośrodowo styku płaskownika 120x10; N=100kN; fd=21,5kN/cm2. Styk wykonano spoiną czołową. 4. Sprawdzić nośność zginanego styku płaskownika 200x10, zginanego momentem M=500kNm; fd=21,5kN/cm2. Styk wykonano spoiną czołową. 5. Określić nośność połączenia. Śruby M16 kl.4.8 ; Rm=42kN/cm2; Re=34kN/cm2; fd=21,5kN/cm2. 6. Określić nośność połączenia uwagi na zginanie. Śruby M20 kl.4.8 ; Rm=42kN/cm2; Re=34kN/cm2; fd=21,5kN/cm2.

Page 6: Studia Inżynierskie - Politechnika Lubelska konstrukcji schodów zasady projektowania i podstawowe wymiary - elementów schodów 7. Zasady wykonywania podkładów i posadzek z drewna,

7. Jaką maksymalną siłę może przenieść połączenie płaskowników? Śruby M16 kl.4.8 ; Rm=42kN/cm2; Re=34kN/cm2; fd=21,5kN/cm2. 8. Jaką maksymalną siłę może przenieść połączenie płaskowników? Śruby M16 kl.4.8 ; Rm=42kN/cm2; Re=34kN/cm2; fd=21,5kN/cm2. 9. Jaką siłę przeniesie połączenie doczołowe Ι200? Śruby M16 kl.4.8 ; Rm=42kN/cm2; Re=34kN/cm2; AΙ=33,5cm2; fd=21,5kN/cm2. 10. Określić liczbę śrub potrzebnych do czołowego połączenia Ι240. Rozmieścić je w połączeniu.

Page 7: Studia Inżynierskie - Politechnika Lubelska konstrukcji schodów zasady projektowania i podstawowe wymiary - elementów schodów 7. Zasady wykonywania podkładów i posadzek z drewna,

Śruby M16 kl.4.8 ; Rm=42kN/cm2; Re=34kN/cm2; AΙ=46,1cm2; fd=21,5kN/cm2. 11. Dla belki o schemacie i przekroju poprzecznym jak na rysunku sprawdzić warunek stanu granicznego nośności przy zginaniu; φL=0,9; fd=21,5kN/cm2. P=100kN(200kN). 12. Dla belki o schemacie i przekroju poprzecznym jak na rysunku sprawdzić warunek stanu granicznego użytkowania (SGU) dla dopuszczalnej strzałki ugięcia równej L/200; fd=21,5kN/cm2. P=150kN(200kN); L=600cm(800cm). VIII. TECHNOLOGIA ROBÓT BUDOWLANYCH, EKONOMIKA

BUDOWNICTWA, ORGANIZACJA PRODUKCJI BUDOWLANEJ

1. Co to jest norma pracochłonności pracy ludzkiej. Czasy trwania których czynności i przerw w zmianie roboczej uwzględnia się przy jej obliczaniu. Które przerwy są nienormowane?

Page 8: Studia Inżynierskie - Politechnika Lubelska konstrukcji schodów zasady projektowania i podstawowe wymiary - elementów schodów 7. Zasady wykonywania podkładów i posadzek z drewna,

2. Wydajność i koszt pracy zestawów maszyn są uzależnione od ich struktury. Jak zgodnie z zasadami mechanizacji kompleksowej zaprojektować optymalny (ze względu na wydajność) zestaw maszyn w warunkach deterministycznych? Udowodnij, że jednostkowy koszt produkcji dla takiego zestawu jest minimalny.

3. Czym charakteryzują się działki, na których są wykonywane procesy niejednorodne? Sporządź przykład harmonogramu realizacji trzech procesów na czterech działkach (zgodny z zasadami metody pracy równomiernej). W jaki sposób ustalić skład liczbowy i kwalifikacyjny brygad, aby procesy zostały wykonane w najkrótszym czasie? W jaki sposób – nie zwiększając liczebności brygad – można skrócić czas ich realizacji na wszystkich działkach niezależnych pod względem konstrukcyjnym?

4. Sporządź model sieciowy realizacji robót wykończeniowych (podkład monolityczny pod posadzki 3 dni; przerwa technologiczna 21 dni; suche tynki 8 dni; posadzki 5 dni; malowanie 4 dni) w trzech jednotypowych i jednokondygnacyjnych budynkach mieszkalnych (czasy wykonania procesów podano dla jednego budynku). Do wykonania każdego procesu (z wyjątkiem podkładów wykonywanych za pomocą jednego miksokreta) zatrudniono po trzy brygady robocze (po jednej dla każdego budynku). Wskaż drogę krytyczną oraz sporządź harmonogram dla najwcześniejszych terminów realizacji. Który proces ma największy zapas swobodny?

5. O możliwości zastosowania metody pracy równomiernej decyduje dysponowanie odpowiednią liczbą działek roboczych. Jak określić minimalną liczbę działek roboczych? Czym różnią się działki jednotypowe od jednorodnych? W jaki sposób liczba działek roboczych wpływa na czas trwania ustabilizowanej pracy równomiernej w metodzie szybkościowej (z pełnym wykorzystaniem dostępnych frontów robót na działkach jednotypowych)?

6. Rodzaje kosztorysów budowlanych i ich rola w procesie inwestycyjnym. Jakimi metodami można sporządzić te kosztorysy?

7. Za pomocą jakich dokumentów inwestor opisuje przedmiot zamówienia na roboty budowlane zgodnie z Prawem zamówień publicznych? Co powinny zawierać te dokumenty?

8. Rodzaje i sposób obliczania wydajności maszyn o pracy cyklicznej, ciągłej i porcjowej.

9. Przedstaw i omów klasyfikację deskowań. 10. Pielęgnacja betonu w okresie letnim i zimowym – metody i wymagania. 11. Na czym polega montaż swobodny i wymuszony elementów prefabrykowanych.

Podaj przykłady montażu wymuszonego. 12. Podaj podstawowe przepisy BHP przy pracy na rusztowaniach.

IX. FUNDAMENTOWANIE

Page 9: Studia Inżynierskie - Politechnika Lubelska konstrukcji schodów zasady projektowania i podstawowe wymiary - elementów schodów 7. Zasady wykonywania podkładów i posadzek z drewna,

1. Lessy a grunty organiczne, ich specyfika w projektowaniu i utrzymaniu obiektów

budowlanych. 2. Fizyczne własności gruntów (uziarnienie, podstawowe i pochodne parametry

fizyczne ID , IL). 3. Mechaniczne właściwości gruntów. Parametry, sposoby wyznaczania. 4. Rozkład naprężeń w ośrodku gruntowym. 5. Nośność i odkształcalność podłoża gruntowego. 6. Przepływ wody w podłożu gruntowym oraz jego wpływ na właściwości gruntów. 7. Metody wyznaczania parcia i odporu gruntu na ściany oporowe. 8. Stateczność skarp i zboczy. 9. Zasady konstruowania i obliczeń stateczności fundamentów bezpośrednich. 10. Pale i fundamenty na palach. 11. Odwodnienie wykopów fundamentowych. 12. Metody wzmacniania podłoża gruntowego i nasypów.

X. WYTRZYMAŁOŚĆ MATERIAŁÓW 1. W przebijaku, siła 50kN jest potrzebna do przebicia otworu o średnicy d=20 mm w blasze z aluminium o grubości δ=5 mm. Obliczyć średnie naprężenie styczne w aluminium.

Odp. 159,2 MPa. 2. Zastosowano spoinę ukośną w styku elementów A i B na rysunku. Wytrzymalość na rozciąganie i na ścinanie dla spoiny wynoszą odpowiednio 17 MPa i 9 MPa. Kąt θ musi być w jakim zakresie aby współczynnik bezpieczeństwa wynosił co najmniej 3? Oblicz θ kiedy jednocześnie współczynnik bezpieczeństwa dla rozciąganiu i ścinaniu osiągają tą wartość.

Page 10: Studia Inżynierskie - Politechnika Lubelska konstrukcji schodów zasady projektowania i podstawowe wymiary - elementów schodów 7. Zasady wykonywania podkładów i posadzek z drewna,

Odp. 27,9 0

3. Pręt o długości 500 mm, o średnicy 16 mm jest wykonany z materiału jednorodnego i izotropowego. Pod obciążeniem siły 12 kN pręt ma wydłużenie 300 µm oraz zwężenie 2,4 µm. Obliczyć moduł Young'a i współczynnik Poissona materiału.

Odp. 99,5 GPa i 0,25. 4. Słup o wysokości 150 cm z betonu jest pod obciążeniem osiowym ściskającym 900 kN. Jego przekrój jest kwadratem o boku 25 cm. Słup jest uzbrojony 6 prętami ze stali o średnicy 2 cm. Moduł Young'a betonu wynosi 30 GPa, a stali 210 GPa. Obliczyć skrócenie słupa oraz naprężenia normalne w betonie i w stali.

Page 11: Studia Inżynierskie - Politechnika Lubelska konstrukcji schodów zasady projektowania i podstawowe wymiary - elementów schodów 7. Zasady wykonywania podkładów i posadzek z drewna,

Odp. 0,06 cm, σb = - 12,2 MPa, σs = -85,4 MPa. 5. Obliczyć maksymalne naprężenia rozciągające i ściskające w przekrojach belki na rysunku. Moment gnący wynosi 3 kNm. Moduł Young'a wynosi 175 GPa. Obliczyć promień krzywizny.

Odp. +76,0 MPa, -131,3 MPa i 50,6 m. 6. Wyznaczyć kąt obrotu przekroju w punkcie A. Sztywność belki na zginanie EJ (E- moduł Young’a, J – moment bezwładności względem osi obojętnej przy zginaniu, prostopadłej do płaszczyzny rysunku).

Page 12: Studia Inżynierskie - Politechnika Lubelska konstrukcji schodów zasady projektowania i podstawowe wymiary - elementów schodów 7. Zasady wykonywania podkładów i posadzek z drewna,

Odp. M(2b2 – 6ba +3a2)/6bEJ 7. Wyznaczyć kąt obrotu przekroju w punkcie A. Sztywność belki na zginanie EJ (E- moduł Young’a, J – moment bezwładności względem osi obojętnej przy zginaniu, prostopadłej do płaszczyzny rysunku).

Odp. qa2(2b-a)2/24bEJ 8. Wyznaczyć ugjęcie środka belki AB. Sztywność belki na zginanie EJ (E- moduł Young’a, J – moment bezwładności względem osi obojętnej przy zginaniu, prostopadłej do płaszczyzny rysunku).

Odp. 5qb4/384 EJ 9. Wyznaczyć ugjęcie punktu A. Sztywność belki na zginanie EJ (E- moduł Young’a, J – moment bezwładności względem osi obojętnej przy zginaniu, prostopadłej do płaszczyzny rysunku).

ba

MA B

Page 13: Studia Inżynierskie - Politechnika Lubelska konstrukcji schodów zasady projektowania i podstawowe wymiary - elementów schodów 7. Zasady wykonywania podkładów i posadzek z drewna,

Odp. Pa2(3b-a)/6EJ 10. Wyznaczyć kąt obrotu przekroju w punkcie A. Sztywność belki na zginanie EJ (E- moduł Young’a, J – moment bezwładności względem osi obojętnej przy zginaniu, prostopadłej do płaszczyzny rysunku).

Odp. q[(b-a)3 – b3]/6EJ 11. Dwa pręty wykonane z tej samej ilości pewnego materiału (długości i pola przekroju są równe). Jeden ma przekrój kwadratowy, a drugi okrągły. Wyboczenie może zachodzić w dowolnym kierunku prostopadłym do osi pręta. Który z tych dwóch prętów ma większą siłę krytyczną? Uzasadnij.

Page 14: Studia Inżynierskie - Politechnika Lubelska konstrukcji schodów zasady projektowania i podstawowe wymiary - elementów schodów 7. Zasady wykonywania podkładów i posadzek z drewna,

12. Dwa pręty wykonane z tej samej ilości pewnego materiału (długości i pola przekroju są równe). Jeden przekrój jest okrągły, a drugi przekrój ma kształt trójkąta równobocznego. Wyboczenie może zachodzić w dowolnym kierunku prostopadłym do osi pręta. Który z tych dwóch prętów ma większą siłę krytyczną? Uzasadnij.