Strategia wdrożenia procesu rewitalizacji

Strategia wdrożenia procesu rewitalizacjiImplementation Strategy for the Urban Regeneration Process Strategie zur Implementierung des Revitalisierungsprozesses

5

Rewitalizacja nie jest we Wrocławiu tematem no-wym. Od 1990 roku prace rewitalizacyjne mogły objąć swym zasięgiem zaledwie niewielkie frag-menty centrum, ale efekty tych prac pokazały mieszkańcom i władzom samorządowym, jak pozytywne może być ich oddziaływanie – Rynek, z jego niepowtarzalną atmosferą, stał się ikoną Wrocławia, ulubionym celem wycieczek turystów i miejscem spotkań wrocławian.

Po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej w roku 2004 przed naszym miastem otworzyły się nowe perspektywy rozwojowe. mamy nadzieję, że uda nam się nie tylko wzmocnić naszą pozyc- ję w regionie Dolnego Śląska i w kraju, ale że Wrocław stanie się znów znaczącą europejską metropolią.

mocno wierzymy w siłę europejskich miast. Wrocław chce się włączyć w procesy zachodzące w krajach Unii Europejskiej. Pragniemy przyczynić się do realizacji porywającej wizji Europy miast, która przejawia się rozmachem strategii, liczbą i zakresem projektów.

Wiem, że przed nami ogrom wyzwań. mimo po-niesionych dotychczas wielkich nakładów, szereg terenów miejskich wymaga gruntownej rewita-lizacji. Projekty infrastrukturalne, które przepro-wadzamy obecnie, częściowo przy zaangażowaniu środków finansowych Unii Europejskiej, przyczy-nią się do poprawy funkcjonalności miasta. Aby jednak realizować priorytety lizbońskie i götebor-skie, musimy prowadzić konsekwentną politykę na rzecz zrównoważonego rozwoju miasta.

jako podstawę szeroko zakrojonego procesu re-witalizacji opracowaliśmy Lokalny Program Rewi-talizacji. Cele tego programu zostały rozwinięte w niniejszej publikacji.

Zdefiniowany obszar priorytetowy, leżący w ser- cu Wrocławia, obejmuje około 1500 ha. Stanowi to co prawda zaledwie 5% całkowitej powierzchni miasta, ale ze względu na wysokie zaludnienie jest on najbardziej zgęszczonym obszarem (blisko 25% mieszkańców). Celowe działania rewitali-zacyjne przyczyniłyby się więc do poprawy wa-runków życia wielu wrocławian, stając się jedno-cześnie impulsami mobilizującymi znaczny kapitał prywatny.

Pragniemy aktywnie wykorzystać dla dobra ogółu ogromny potencjał naszego miasta, ale nawet przy znacznych wysiłkach nie będziemy w stanie sprostać piętrzącym się przed nami zadaniom bez pomocy finansowej pozyskanej z zewnętrznych źródeł. W nowym okresie programowania na lata 2007–2013 Unia Europejska zamierza szczególną uwagę skoncentrować na problematyce zrówno-ważonego rozwoju miejskiego. Włączenie środ-ków z funduszy strukturalnych do budżetu pro-cesu rewitalizacji Wrocławia umożliwiłoby nam wdrożenie koniecznych działań.

Troska o nasze miasto jest dla nas zarówno obo-wiązkiem, jak i przywilejem. Wrocław jest miastem dynamicznym, otwartym, aspirującym do roli ważnej metropolii w zjednoczonej Europie. mam ogromną nadzieję, że uda nam się sprostać temu wyzwaniu i że już za kilka lat, dzięki pozytywnym rezultatom procesu rewitalizacji, będziemy jesz-cze bardziej dumni z Wrocławia.

Przedmowa

Rafał Dutkiewicz

Prezydent Wrocławia

7

1. Wprowadzenie – czemu służy rewitalizacja Wrocławia2. Informacje o mieście3. Obszar priorytetowy4. Kategorie w obszarze priorytetowym:

· Wielofunkcyjne centrum· Obiekty użyteczności publicznej· Obszary mieszkalno-usługowe· System komunikacji i transportu· Tereny zieleni miejskiej· Tereny poprzemysłowe, powojskowe i popolicyjne

5. Cele procesu rewitalizacji6. Działania konieczne do osiągnięcia celów

· Schemat organizacyjny strategii rewitalizacji· Plan docelowy· Koncepcja finansowania· Monitoring

7. Oddziaływania8. Główne obszary interwencji9. Główne kierunki rozwoju i projekty

Strategia wdrożenia procesu rewitalizacji689

101112141516171818192020212223

MODELOWA REWITALIZACJA MIAST

Highlight


Highlight


Highlight


Highlight


Highlight

8

miasto Wrocław – będąc stolicą Dolnego Śląska – pełni nadrzędną funkcję w układzie powiązań strukturalnych województwa i kraju, a od czasu wstąpienia Polski do Unii Europejskiej jest także jedną z ważnych metropolii Europy Centralnej. Aby Wrocław mógł odpowiednio sprostać zada-niom wynikającym z jego pozycji w kraju i w Eu-ropie oraz zlikwidować liczne deficyty, konieczne jest przeprowadzenie zintegrowanych działań na rzecz zrównoważonego rozwoju miejskiego.

Do najpoważniejszych problemów należą maso- we zużycie historycznej substancji budowlanej, mankamenty i zaburzenia w układzie urbanistyczno-architektonicznym, ogromne problemy komu-nikacyjne, a także brak odpowiedniego dostępu do transeuropejskich sieci komunikacyjnych. Sy-tuację utrudnia również postępująca dekapita-lizacja obszarów mieszkaniowych i przestrzeni publicznych oraz konieczność zagospodarowania (z wprowadzeniem nowych funkcji użytkowych) terenów poprzemysłowych i powojskowych zlo-kalizowanych w centrum miasta, a także nawar-stwianie się problemów społecznych – zwłaszcza że lokalna gospodarka nadal nie jest odpowied-nio stabilna. Równie palące są kwestie związane z ochroną środowiska.

Konieczne jest więc przeprowadzenie zakrojo-nych na szeroką skalę działań, które zapobiegłyby dalszym zniszczeniom, a jednocześnie zapewni-łyby perspektywy przyszłego rozwoju.

jednocześnie Wrocław dysponuje ogromnym po-tencjałem gospodarczym, społecznym, kultural-nym i architektoniczno-urbanistycznym, którego nie mają inne miasta porównywalnej wielkości. Aby w przyszłości efektywnie wykorzystać ten potencjał, niezbędne są silne impulsy inicjujące jego rozwój. Niezwykle ważnym zadaniem jest także osiągnięcie obowiązujących obecnie stan-dardów, pozwalających sprostać konkurencji na płaszczyźnie krajowej i europejskiej.

Dzięki środkom z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej Wrocław ma nadzieję zyskać ważne źródło finansowania, umożliwiające dynamiczne rozpoczęcie procesu przemian, których nie uda-łoby się przeprowadzić, korzystając wyłącznie ze środków finansowych pochodzących z rezerw miasta czy regionu.

Aby w pełni zrealizować stawiane przed nim za-dania, miasto zdefiniowało jako nadrzędny cel prowadzenie aktywnej polityki rozwojowej. jej główne elementy to dopasowanie warunków egzystencjalnych i mieszkaniowych lokalnej spo-łeczności do współczesnych standardów, wzmoc-nienie gospodarki lokalnej i regionalnej i tworzenie w ten sposób miejsc pracy, poprawa sytuacji ekologicznej oraz ogólnej infrastruktury technicz-nej i socjalnej.

W tym celu na podstawie Zintegrowanego Progra- mu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego miasto opracowało Lokalny Program Rewitalizacji, który 8 grudnia 2005 roku został uchwalony przez Radę miejską Wrocławia i stanowi podstawę przyszłego procesu rozwojowego.

W ramach Lokalnego Programu Rewitalizacji prze-analizowano szczegółowo teren całego miasta (292,8 km2, 650 tysięcy mieszkańców) i wyzna-czono obszary, które wymagają niezbędnej rewi-talizacji (6500 ha, około 22% łącznej powierzchni miasta). Opracowano również listę zadań i pro-jektów oraz plan finansowania na lata 2005–2006 i 2007–2013.

WproWadzenie – czemu Służy reWitalizacja WrocłaWia

Po dokonaniu oceny programu i ustaleniu celów priorytetowych następnym etapem było zdefi-niowanie przyszłego obszaru priorytetowego. Planuje się przeprowadzenie tam szczególnie in-tensywnych działań pomocowych, których efekty będą oddziaływać na cały wybrany obszar oraz na tereny znajdujące się poza jego granicami. Odpowiednie wsparcie obszaru priorytetowego powinno zainicjować pozytywne przemiany rów-nież w innych obszarach, bez konieczności an-gażowania tam znacznych środków finansowych z budżetu miasta.


Highlight


Highlight


Highlight

10

Wrocław jest położony w południowo-zachod-niej części Polski, w pobliżu granic z Niemcami i Czechami. Liczy blisko 650 tysięcy mieszkańców, a jego powierzchnia wynosi 292,8 km2, jest więc czwartym co do wielkości miastem w kraju oraz centrum administracyjnym, gospodarczym i kul- turalnym Dolnego Śląska, regionu zamieszkiwane- go przez blisko 3 mln ludzi.

We Wrocławiu działa dwadzieścia szkół wyższych, które kształcą 130 tysięcy studentów, dzięki cze-mu miasto jest trzecim pod względem wielkości ośrodkiem akademickim w Polsce.

Ponieważ odległości między Wrocławiem a pię- cioma europejskimi stolicami (Pragą, Bratysławą, Wiedniem, Berlinem i Warszawą) nie są duże, dol- nośląska metropolia ma wszelkie warunki pre- dystynujące ją do pełnienia funkcji ważnego regionalnego centrum w Unii Europejskiej. Bliskość granic państwowych stanowi dla Wrocławia oraz całego regionu doskonałą okazję do prowadzenia wymiany gospodarczej z sąsiadującymi krajami Unii Europejskiej.

miasto może być dumne ze swojej ponadtysiąc- letniej historii. Wrocław wielokrotnie zmuszany był do zmiany przynależności państwowej, nie- zależnie jednak od zmian politycznych zawsze od- grywał ważną rolę w regionie i Europie – jako centrum gospodarcze, handlowe, naukowe, ba-dawcze i kulturalne, co do dziś odzwierciedla się w jego imponującym dziedzictwie kulturowym. Wizerunek miasta uświetniają niezwykle cenne zabytki kultury europejskiej, jak Ostrów Tumski, ratusz, Aula Leopoldyńska czy Hala Ludowa.

motto „Wrocław – miasto spotkań“ daje wyraz aspiracjom miasta, które pragnie nawiązać do swej historycznej roli jako miejsce wymiany to-warów i idei, między innymi organizując impre-zy, spotkania i kongresy o znaczeniu krajowym i międzynarodowym.

informacje o mieście

11

Priorytetowy obszar Wrocławia przewidziany do przeprowadzenia procesu rewitalizacji obejmuje historyczne Stare Miasto, obszary rozwojowe powstałe w XIX wieku oraz tereny o różnorod- nych funkcjach użytkowych – począwszy od kwar- tałów z XIX-wieczną zabudową kamienicową, przez tereny zielone i parki, po śródmiejskie obszary poprzemysłowe, powojskowe i popolicyjne. Granice obszaru priorytetowego wyznaczono na podstawie wnikliwej analizy, uwzględniając przy tym przede wszystkim następujące kryteria: głę- bokie deficyty i pilne potrzeby oraz istniejący potencjał i szanse na możliwie najskuteczniejsze wykorzystanie środków finansowych, których za- angażowanie planuje się w przyszłości.

W wyznaczonym obszarze priorytetowym nastą- piło wyraźne spiętrzenie wszystkich wzmianko-wanych wcześniej deficytów: ogromne problemy systemu komunikacyjnego, XIX-wieczne kwartały mieszkaniowe z niszczejącą substancją budow- laną, degradacja przestrzeni publicznej, rozległe tereny poprzemysłowe i powojskowe wymagają- ce gruntownego uporządkowania i ponownego zagospodarowania, a także występowanie pro- blemów społecznych, jak wysoki odsetek przes- tępczości, najwyższy w mieście odsetek bezro-botnych i osób korzystających z pomocy socjalnej, duże zagęszczenie zaludnienia i kumulacja środowisk patogennych.

W wielu kwartałach Wrocławia, które znajdują się poza granicami obszaru priorytetowego, można również stwierdzić ogromne deficyty związane z wyposażeniem i funkcjonalnością. miasto jest jednak w pełni świadome tego, że dzięki skon-centrowaniu wsparcia na wyznaczonym obszarze priorytetowym można w ramach procesu rewita-lizacji szybciej osiągnąć rezultaty o większej efek-tywności w długiej perspektywie czasowej.

W dalszej części zostaną opisane poszczególne elementy charakterystyczne dla obszaru priorytetowego podzielone na następujące kategorie:

1. Wielofunkcyjne centrum miasta2. Obiekty użyteczności publicznej3. Obszary mieszkalno-usługowe4. System komunikacji i transportu5. Tereny zieleni miejskiej6. Tereny poprzemysłowe, powojskowe i popolicyjne

oBSzar priorytetoWy

Wybrane wskaźniki z 2005 roku. porównanie: miasto Wrocław – obszar priorytetowy

W kształcie obszaru priorytetowego z odrobiną fantazji można dopatrzyć się krasnoludka – oficjalnej maskotki Wrocławia...

Powierzchnia

Liczba mieszkańców ogółem

- w wieku od 0 do 18 lat

- w wieku od 10 do 60 lat

- w wieku ponad 60 lat

Liczba bezrobotnych długotrwałych

- w tym młodzież (urodzeni po 1984)

Liczba zasiłków wydanych przez miejski Ośrodek Pomocy Społecznej:

- stałych

- celowych

- rodzinnych

Liczba przestępstw

Liczba przedsiębiorstw

29 300 ha

650 000

96 400

390 800

112 700

19 326

330

1600

10 200

143 120

12 950

101 812

1446 ha

153 000

26 200

97 800

29 000

6967

160

780

4700

52 350

4850

29 454

5,0 %

23,5 %

27,2 %

25,0 %

25,7 %

36,0 %

48,0 %

48,5 %

46,2 %

36,6 %

37,5 %

28,9 %

Miasto Wrocław

Obszar priorytetowy

Udział o. p.w całości


Highlight

12

Obszar wielofunkcyjnego centrum leży w grani- cach dawnych fortyfikacji i południowego przed- mieścia. Funkcjonalno-przestrzenna struktura tych terenów rozwijała się od czasów średniowiecza, a ostateczną formę osiągnęła w XIX wieku. Bo-gactwo reprezentacyjnych ulic i placów oraz waż- nych zabytków architektonicznych potwierdza znaczenie centrum, które stanowi gospodarcze i kulturowe serce miasta i regionu, jest elementem budującym image Wrocławia i miejscem, z którym utożsamiają się jego mieszkańcy. jednak obecnie, ze względu na złożone problemy natury urbanistycznej, gospodarczej i społecznej, funkcja ta nie może być pełniona w zadowalającym stopniu.

Po politycznym przełomie w 1990 roku podjęto prace rewitalizacyjne Rynku, placu Solnego i nie- których odcinków okolicznych ulic. Objęto nimi niewielki fragment miasta, ale na pozytywne efek-ty nie trzeba było długo czekać – obszar ten stał się pożądanym miejscem lokalizacji licznych firm, hoteli, sklepów i restauracji oraz ulubionym ce-lem wycieczek turystów i mieszkańców. Podjęte działania stanowiły nie tylko źródło pozytywnych impulsów pobudzających rozwój ekonomiczny miasta, ale także znacznie wzmocniły poczucie tożsamości wrocławian.

Olbrzymich potrzeb modernizacyjnych miasta – rewitalizacja historycznej substancji mieszkanio-wej, przebudowa systemu komunikacyjnego (od-ciążająca centrum i uwzględniająca przyszłościowe uwarunkowania), poprawa sytuacji ekologicznej – nie uda się sfinansować wyłącznie ze środków budżetu miejskiego.

Aby wzmocnić znaczenie centrum i jego konku- rencyjność względem obszarów peryferyjnych oraz wykorzystać potencjał inwestorów prywat-nych, konieczne są wstępne inwestycje publiczne, które będą zachętą do dalszych przedsięwzięć.

WielofunKcyjne centrum

ok. 400 ha = ok. 28% obszaru priorytetowego

Szanse zagrożeniamocne strony

• wzrost konkurencyjności i centralnych funkcji w strukturze miasta

• pozytywne efekty wynikające z wpływów na sąsiednie obszary

• ochrona i wzmocnienie walorów urbanistyczno-architektonicznych

• poprawa warunków dla usługodawstwa i mieszkalnictwa

• polepszenie ofert dla inwestycji i rozwoju turystyki

• stworzenie nowych miejsc pracy• zmniejszenie przestępczości oraz

kumulacji środowisk patogennych

• centrum miasta jako element stanowiący o poczuciu tożsamości mieszkańców, mający także decydujący wpływ na wizerunek Wrocławia

• historyczne układy urbanistyczne i zabytkowe obiekty o wysokich wartościach kulturowych

• dobrze zachowana struktura funkcjonalno-przestrzenna

• Odra i jej nabrzeża jako ważny element tożsamości miasta

• uregulowane instrumenty prawne pozwalające na realizację zamierzeń

• atrakcyjna lokalizacja inwestycji (zainteresowanie ze strony inwestorów, także zagranicznych, oraz małych i średnich przedsiębiorstw)

Słabe strony

• miejscowe zaburzenia struktury funkcjonalno-przestrzennej

• zły stan techniczny części budynków• nieurządzone wnętrza kwartałów

zabudowy• ulice o dużej uciążliwości

komunikacyjnej, brak miejsc parkingowych

• wysoki wskaźnik przestępstw i wykroczeń

• niepełne wykorzystanie Odry jako ważnej osi kompozycyjnej miasta

• ryzyko wystąpienia powodzi• prawdopodobieństwo utraty obiektów

z powodu złego stanu technicznego• odpływ inwestorów i mieszkańców

na peryferie miasta• osłabienie funkcji typowych dla centrum

miasta

13

Wrocław jako stolica Dolnego Śląska jest siedzi-bą licznych instytucji publicznych, będących jed-nocześnie jednymi z większych pracodawców w tym regionie. Wiele z tych placówek mieści się w budynkach historycznych, których funkcjonal-ność jest jednak mocno ograniczona i nie odpo-wiada europejskim standardom, co wynika z za-niedbań związanych z remontami i modernizacją.

W większości placówek socjalnych – szpitalach, przedszkolach, domach spokojnej starości – od dawna nie podejmowano żadnych działań mo-dernizacyjnych. Niezbędne są więc tutaj szybko wdrażane inwestycje, ukierunkowane zarówno na substancję budowlaną, jak i na odpowiednie do-posażenie.

Usytuowane w obszarze priorytetowym liczne szkoły podstawowe i średnie oferują wprawdzie liczbę miejsc odpowiadającą zapotrzebowaniu mieszkańców, ale budynki szkolne i obiekty spor-towe wymagają pilnych remontów oraz moder-nizacji, by móc sprostać pełnionym dotychczas funkcjom.

Ponieważ we Wrocławiu znajduje się ponad dwa-dzieścia szkół wyższych, wiele znaczących instytu-cji badawczych i aktywnie działa także środowisko naukowe, jest to również miasto nauki i edukacji oraz trzecie co do wielkości centrum akademickie w Polsce (130 tysięcy studentów).

Chcąc sprostać konkurencji w rankingach krajo-wych i międzynarodowych, miasto musi czynić starania zmierzające do zwiększenia swojego zna-czenia jako ośrodka akademickiego.

W związku z tym konieczne jest wdrażanie dłu- goterminowych strategii i podejmowanie dzia- łań, które mają na celu lokalizowanie w mieście przedsiębiorstw konkretnych branż, wspieranie współpracy między szkołami wyższymi i firmami oraz stworzenie odpowiedniej infrastruktury dla studentów z kraju i zagranicy.

oBieKty użyteczności puBlicznej

• wzrost konkurencyjności • poprawa warunków do rozwoju edukacji

i świadczenia usług• wyposażenie obiektów, dostosowujące

je do potrzeb osób niepełnosprawnych• zwiększenie atrakcyjności zatrudnienia

dla młodych pracowników o wysokich kwalifikacjach

• stworzenie nowych miejsc pracy• stworzenie warunków do uprawiania

sportu i rekreacji

• położenie w pobliżu centrum, z dobrym dostępem do środków komunikacji miejskiej

• częściowo zabytkowe obiekty• uregulowane instrumenty prawne

pozwalające na realizację zamierzeń• liczne instytucje będące pracowdawcami

o dużym znaczeniu dla miasta i regionu

• miejscowe zaburzenia struktury funkcjonalno-przestrzennej

• zły stan techniczny części budynków• brak wyposażenia dla

niepełnosprawnych• brak odpowiedniego wystroju

i wyposażenia terenów otaczających• brak odpowiedniego wyposażenia

instytucji

Szanse zagrożeniamocne strony Słabe strony

• utrata konkurencyjności (szkoły wyższe, opieka zdrowotna)

• utrata zabudowy spowodowana jej degradacją

• utrata dobrze wykształconej kadry akademickiej

14

Znaczną powierzchnię obszaru priorytetowego zajmują kwartały z XIX-wieczną, niezwykle cenną zabudową kamienicową. Obecny stan techniczny substancji budowlanej ocenia się jako krytyczny i wymagający natychmiastowej i wszechstronnej rewitalizacji. jednolita, w większości dobrze za-chowana struktura przestrzenno-funkcjonalna tych obszarów daje realną szansę na stworzenie w śródmieściu miejsc lokalizacji wysokiej klasy, wykorzystywanych zarówno do celów mieszkal-nych, jak i usługowych.

Historyczne kamienice, które w większości są własnością gminy, były po wojnie odnawiane w niewielkim stopniu i bardzo powierzchownie. Degradacja przestrzeni miejskiej i substancji bu-dowlanej oddziałuje negatywnie nie tylko na tkan-kę urbanistyczną. jej wpływy, wynikające z niskiej jakości otoczenia mieszkaniowego, widoczne są również w sferze społecznej. Pogorszenie sytu-acji spowodowała wielka powódź w 1997 roku, która zaważyła na stanie technicznym wielu wroc-ławskich kamienic i wymusiła przesiedlenia miesz-kańców oraz wyburzanie najbardziej zagrożonych obiektów.

mimo złego stanu technicznego substancji budow-lanej obszar ten charakteryzuje się gęstym zalud-

nieniem i jednocześnie wysokim stopniem zużycia komunalnego zasobu mieszkaniowego. Dodatko-we problemy są związane ze stale rosnącym za-nieczyszczeniem środowiska naturalnego, ponie- waż większość mieszkań wciąż jeszcze opalana jest węglem.

Na parterach kamienic czynszowych zazwyczaj znajdują się zakłady usługowe i placówki handlu detalicznego. Nie są one jednak w stanie sprostać aktualnemu zapotrzebowaniu oraz współczesnym standardom i wymaganiom klientów.

Oprócz ustabilizowania struktury istniejącego już handlu detalicznego konieczne jest więc wzmoc-nienie funkcji zaopatrzeniowych, wprowadzenie sprawnie działającej i stosownej konstelacji funkcji użytkowych, wypełnienie luk w strukturze usług oraz zapewnienie nowoczesnych i większych po-wierzchni handlowych.

Na omawianym obszarze znajduje się wiele placó-wek infrastruktury socjalnej – szkół, przedszkoli, młodzieżowych domów kultury. Większość z nich wymaga jednak gruntownego remontu. Potrzeby związane z działalnością różnych placówek socjal-nych (dla rodzin, dzieci, samotnych matek) są na-dal dużo większe niż aktualne możliwości.

oBSzary mieSzKalno-uSłuGoWe

ok. 350 ha = ok. 20 % obszaru priorytetowego


Highlight

15

• zły stan techniczny budynków oraz postępująca degradacja przestrzeni publicznej i zabudowy

• miejscowe zaburzenia struktury funkcjonalno-przestrzennej (m.in. zabudowa blokowa)

• brak przestrzeni rekreacyjnych• niezagospodarowane wnętrza

kwartałów zabudowy i podwórza• ulice o dużej uciążliwości

komunikacyjnej, brak miejsc parkingowych

• wysoka przestępczość, patologie społeczne, kumulacja środowisk patogennych

• najwyższy wskaźnik bezrobocia i największa liczba osób korzystających z pomocy społecznej w obszarze priorytetowym

• niewystarczająca oferta usługowa• wysoki wskaźnik zanieczyszczenia

powietrza• brak instrumentów prawnych

do realizacji działań• brak praktycznych doświadczeń

w przeprowadzaniu działań rozwiązujących aktualne problemy urbanistyczne

• położenie w pobliżu centrum i dobry dostęp do środków komunikacji miejskiej

• w większości dobrze zachowana struktura funkcjonalno-przestrzenna

• historyczna zabudowa, częściowo pod ochroną konserwatorską

• bliskość Odry i jej nabrzeży• możliwość częściowego rozwoju nowej

zabudowy mieszkalno-usługowej

• ryzyko powodzi• utrata zabudowy spowodowana jej złym

stanem technicznym• wzrost patologii społecznych wynikający

z postępującej degradacji terenów• odpływ mieszkańców na peryferie

miasta (przede wszystkim z grup społecznych o wysokich dochodach)

• dostosowanie warunków mieszkaniowych i warunków życia do współczesnych standardów

• zachowanie istniejących i stworzenie nowych ofert mieszkaniowych

• ożywienie terenów nabrzeżnych Odry, stworzenie nowych terenów sportowo-rekreacyjnych

• stworzenie nowych miejsc pracy• zmniejszenie przestępczości oraz

kumulacji środowisk patogennych• zmniejszenie zanieczyszczenia

środowiska dzięki modernizacji systemów grzewczych i zastosowaniu ogrzewania ekologicznego

• wzrost przedsiębiorczości mieszkańców oraz zwiększenie ich identyfikacji z dzielnicą

Słabe stronymocne strony zagrożeniaSzanse

16

Najważniejsze elementy komunikacji w obszarze priorytetowym to:

• komunikacja kołowa – wewnątrzmiejska i tranzytowa

• transport zbiorowy – autobusowy i tramwajowy

• transport kolejowy• transport rzeczny• ruch niezmotoryzowany – komunikacja

rowerowa i piesza.

Centrum miasta i jego najbliższe okolice są skomunikowane gęstą siatką ulic ułożonych wzglę- dem centrum koncentryczno-promieniście.

• niewystarczający dostęp do ponadregionalnych sieci komunikacyjnych (autostrady, sieć kolejowa, komunikacja powietrzna)

• słabo funkcjonujący system komunikacyjny, niska przepustowość dróg, brak obwodnic, niewystarczająca liczba miejsc parkingowych

• zły stan techniczny ciągów komunikacyjnych i budowli inżynierskich

• brak systemu dróg rowerowych• niski poziom bezpieczeństwa

• ośrodek komunikacyjny o lokalnym, krajowym i międzynarodowym znaczeniu

• obiekty inżynierskie o wysokich wartościach kulturowych

• uregulowane instrumenty prawne pozwalające na realizację zamierzeń

• utrata (odpływ) inwestorów i turystów spowodowane złym systemem komunikacji i transportu

• postępująca degradacja ciągów komunikacyjnych i budowli inżynierskich

• niewydolność systemu komunikacji i transportu

• dopasowanie systemu komunikacji do współczesnych standardów

• wzrost liczby inwestorów i turystów wynikający z dobrej dostępności

• ochrona środowiska – poprawa sytuacji ekologicznej dzięki modernizacji systemu komunikacji i transportu

• ożywienie funkcji komunikacyjnych Odry, wzrost atrakcyjności rzeki dla turystyki i rekreacji

• wyposażenie obiektów dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych

• wzrost poziomu bezpieczeństwa• stworzenie nowych miejsc pracy

SyStem KomuniKacji i tranSportu


Ponieważ miasto nie dysponuje odpowiednim systemem obwodnic, cały ruch tranzytowy na ponadregionalnych trasach Drezno–Kraków–Pra-ga–Warszawa przebiega przez centrum miasta, co – zwłaszcza przy wzmożonym indywidualnym ruchu kołowym – powoduje ogromne problemy komunikacyjne i ekologiczne. System mostów o przestarzałej strukturze oraz rozbudowana sieć nasypów kolejowych z wąskimi wiaduktami dodatkowo zwiększają problemy komunikacyjne i powodują zatory w centrum.

miasto opracowało długoterminową koncepcję ruchu kołowego, która koncentruje się przede wszystkim na budowie obwodnic oraz przebu- dowie i rozbudowie istniejących tras komunikacyjnych. Planuje się dostosowanie systemu ko-munikacji do tendencji rozwojowych, których ist-nienie zakłada się w przyszłości, przy minimalnej ingerencji w cenną strukturę urbanistyczną miasta. Rozpoczęto już wdrażanie niektórych działań, częściowo wykorzystując w tym celu środki po-mocowe Unii Europejskiej.

Ze względu na potrzebę osięgnięcia ponadregio-nalnej dostępności miasta ważne jest powiązanie różnych środków komunikacji, lepsze wykorzy-stanie potencjału lotniska, rozbudowa sieci ko-munikacji szynowej i komunikacji miejskiej oraz modernizacja i rozbudowa związanej z tym infra-struktury.

17

Parki i miejskie tereny zielone są dla mieszkańców niezwykle ważne – to miejsca wypoczynku, rekreacji oraz imprez kulturalnych. Zawsze były też charakterystycznym elementem przestrzeni pub-licznej, świadczącym o wielkomiejskiej atmosfe- rze Wrocławia. Oprócz założonej w miejscu daw-nych fortyfikacji Promenady Staromiejskiej, we Wrocławiu znajduje się wiele parków i historycz-nych cmentarzy. Ze względu na walory krajobra-zowe na szczególną uwagę zasługują nabrzeża Odry i wyspy odrzańskie.

Obecnie stan większości terenów zielonych jest niezadowalający. W wyniku ich degradacji powsta-ją nie tylko problemy natury urbanistycznej, ale jest ona również powodem szerzenia się negatyw-nych zjawisk społecznych: zmniejszenia poziomu bezpieczeństwa, wandalizmu i rosnącej przestęp-czości.

Odtworzenie dawnej świetności terenów zieleni miejskiej i dostosowanie ich do aktualnych po-trzeb jest jednym z głównych celów polityki in-westycyjnej miasta. Podjęto już pierwsze działania rewitalizacyjne na tym polu. Nie należy przy tym postrzegać tych terenów wyłącznie jako miejsc re-prezentacyjnych czy obszarów pełniących funkcję wypoczynkowo-rekreacyjną – równie ważne jest ich znaczenie dla ekologicznego systemu miasta.

tereny zieleni miejSKiej

• niski standard przestrzeni publicznej wielu terenów zielonych

• ulice o dużej uciążliwości komunikacyjnej w bezpośrednim sąsiedztwie terenów zielonych

• niski poziom bezpieczeństwa• niewystarczająca liczba terenów

sportowo-rekreacyjnych dla dzieci i młodzieży

• brak ciągłości części bulwarów nadodrzańskich

• zachowane historyczne układy kompozycyjne o wysokich walorach krajobrazowych

• tereny o dużej atrakcyjności, chętnie i często odwiedzane przez mieszkańców i turystów

• instrumenty prawne pozwalające na realizację zamierzeń na części terenów

• ryzyko powodzi• utrata terenów rekreacyjnych• ryzyko ponownej degradacji terenów

zielonych w związku z postępującą degradacją społeczną okolicznych osiedli

• utrata wartościowych okazów drzew

• pozytywne oddziaływanie na warunki życia mieszkańców, spowodowane wzrostem walorów krajobrazowych i ekologicznych terenów przyrodniczych, wód oraz miejskich przestrzeni zielonych i niezabudowanych

• aktywizacja nabrzeży Odry



18

Pierwotne funkcje użytkowe terenów poprzemy- słowych, powojskowych i popolicyjnych w wielu miejscach zostały zastąpione funkcjami tymczaso-wymi, sprzecznymi z aktualnymi celami dalszego rozwoju miasta.

Charakterystyczną cechą tych terenów jest degradacja zabudowy i przestrzeni publicznej oraz wysoki odsetek obszarów nieuporządkowanych lub użytkowanych ekstensywnie.

Dzięki swemu wyjątkowemu położeniu w obszarze priorytetowym – wokół centrum miasta – są one idealnymi rezerwami terenowymi, które mogą zostać wykorzystane w planowaniu przyszłego rozwoju obszarów śródmiejskich.

Ich uporządkowanie, aktywizacja i otwarcie na nowe funkcje użytkowe – związane z budownictwem mieszkaniowym, gospodarką i turystyką – są wy-jątkową szansą na wzmocnienie i rozszerzenie funkcji centrum miasta.

Na części obszarów zachowała się historyczna za-budowa przemysłowa o dużej wartości architekto-nicznej. Konieczna jest jej rewitalizacja i adaptacja do nowych, innowacyjnych funkcji użytkowych.

• duża powierzchnia gruntów wymagających rekultywacji

• niejednolite struktury zabudowy, zły stan techniczny obiektów, urządzeń i budowli

• brak wewnętrznego układu komunikacyjnego lub układy o poważnych mankamentach

• degradacja przestrzeni publicznej

• duży potencjał pod rozwój zabudowy, jednolite struktury własnościowe

• obiekty historyczne o wysokich wartościach kulturowych

• położenie w pobliżu centrum miasta i Odry

• częściowo ryzyko powodzi• ryzyko błędnych inwestycji

rozwojowych

• stworzenie nowych miejsc pracy• lokalizacja branż technologii

innowacyjnych • stworzenie oferty pozwalających na

powstanie nowych funkcji użytkowych• możliwość rozwoju terenów

śródmiejskich• zmniejszenie przestępczości

tereny poprzemySłoWe, poWojSKoWe i popolicyjne



19

Zlikwidowanie deficytów, które osłabiają po-zycję Wrocławia jako metropolii i centrum regionu dolnośląskiego.

Skoordynowany i zrównoważony rozwój miasta dzięki stworzeniu systemu zarządzania, któ- ry umożliwi realizację celów sformułowanych w strategii rewitalizacji.

Stworzenie odpowiednich warunków sprzyja-jących rozwojowi funkcji miasta jako centrum gospodarczego – utrzymanie dotychczasowych i tworzenie nowych miejsc pracy, regionalne wspieranie gospodarki, wspieranie lokalnego rzemiosła, umocnienie gospodarki lokalnej, lo-kalizacja branż innowacyjnych.

Stworzenie i rozbudowa ośrodków bazy za- opatrzeniowej w przestrzeni miejskiej.

Usunięcie istotnych braków natury struktural- nej i funkcjonalnej oraz braków, które wpływają na kształtowanie wizerunku miasta.

Zachowanie i odbudowa budynków, ulic i pla-ców o znaczeniu historycznym, architektonicz-nym, artystycznym lub urbanistycznym, rewi-talizacja kwartałów historycznych, zachowanie walorów kulturowych, dobór odpowiednich długotrwałych funkcji użytkowych.

Poprawa wizerunku przestrzeni publicznej pod względem funkcjonalności, estetyki i bezpie-czeństwa.

Poprawa wizerunku miasta i podniesienie jakości otoczenia mieszkaniowego.

Scalanie ciągów zieleni

Stworzenie odpowiednich warunków sprzyjają-cych wzmocnieniu poczucia tożsamości lokalnej mieszkańców.

Dopasowanie warunków mieszkaniowych i eg-zystencjalnych ludności do nowoczesnych stan-dardów.

cele proceSu reWitalizacji

Wzmocnienie funkcji mieszkalnej – utrzymanie dotychczasowych i stworzenie nowych prze-strzeni mieszkalnych, dopasowanie otoczenia mieszkaniowego do potrzeb rodzin z dziećmi, zapewnienie nowoczesnych standardów przy jednoczesnym zachowaniu akceptowalnych spo- łecznie czynszów.

Wspieranie rozdrobnionych struktur własnoś- ciowych.

Stworzenie funkcjonalnego, przyszłościowego systemu komunikacji i transportu.

Wsparcie i doradztwo dla społecznych grup i inicjatyw działających na rzecz inwestycji re-witalizacyjnych, wspieranie działań mających na celu partycypację mieszkańców w tym procesie (spotkania, imprezy, informacja).

Integracja grup społecznych znajdujących się w mniej korzystnej sytuacji socjalnej, integracja mniejszości społecznych.

Rozbudowa i wspieranie sieci socjalnych.

Rozbudowa infrastruktury socjalnej (przedszko-la, szkoły, młodzieżowe domy kultury, punkty doradztwa itd.).

Zapobieganie przestępczości w zagrożonych pa-tologiami społecznymi obszarach miasta.

Przeniesienie zakładów wykonujących uciążliwą działalność, z jednoczesnym zagwarantowaniem nowych lokalizacji i dodatkowych funkcji użyt-kowych (w wypadku innych zakładów pożądane jest tworzenie mieszanego układu funkcji użyt-kowych).

Budowa i remonty publicznej infrastruktury związanej z rozwojem funkcji turystyczno-re-kreacyjnych połączonych z działalnością gospo-darczą.


Highlight


Highlight

20

Poza ogólną poprawą wizerunku miasta oraz dostosowaniem warunków mieszkaniowych i egzystencjalnych ludności do standardów europejskich priorytetowymi celami procesu rewitalizacji są: wzmocnienie gospodarki lokalnej (zwłaszcza istniejącego handlu detalicznego), poprawa sytua-

działania Konieczne do oSiĄGniĘcia celÓW reWitalizacji

cji ekologicznej oraz poprawa infrastruktury spo-łecznej i technicznej.

Aby było możliwe osiągnięcie tych celów, ko-nieczne jest przeprowadzenie określonych dzia- łań organizacyjnych i planistycznych.

rada miejska Wrocławia (organ uchwałodawczy Lokalny Program Rewitalizacji)

prezydent Wrocławia (organ wykonawczy i decyzyjny)

zespół ds. rewitalizacji (przygotowanie procesu decyzyjnego)

pełnomocnik ds. rewitalizacji

Departamenty

jednostki organizacyjne miasta

operator

Eksperci

Towarzyszące badania

naukoweTransfer wiedzy

Public relationsWydz.

rady fachowe

Rada Koordynująca Rada Uczestników Procesu

Wspieranie gospodarkiUrbanistyka i architekturaZarządzanie zasobami mieszkaniowymiZaopatrzenie w mediaPrzedstawiciel Rady Uczestników Procesu

Forum właścicieliForum mieszkańcówForum przedstawicieli gospodarkiForum organizacji pozarządowych Rady osiedlowe

Wydz.Wydz.Wydz.

• Schemat organizacyjny służący przeprowadzeniu rewitalizacji


Highlight


Highlight

21

Z doświadczeń innych państw europejskich wy-nika, że podczas realizacji tak złożonego zadania, jakim jest rewitalizacja, w praktyce sprawdza się rozwiązanie polegające na podziale pracy między Urzędem miejskim, a zewnętrznym usługodawcą (firmą operatorską). W tym wypadku odpowie- dzialny za przeprowadzenie procesu rewitalizacji pracownik Urzędu miejskiego przejmuje czyn-ności związane z koordynacją wszelkich działań wewnątrz struktur administracji miejskiej, a fir-ma operatorska angażuje się w realizację zadań zewnętrznych.

Dlatego głównym elementem koncepcji organiza-cyjnej miasta związanej z planowanym procesem rewitalizacji będzie powołanie do życia konkretnej jednostki koordynacyjnej (pełnomocnik ds. rewi-talizacji) odpowiedzialnej za kwestie konsultacji, ustalania harmonogramu prac oraz koordynacji działań wewnątrz Urzędu miejskiego.

Skoncentrowanie kompetencji w ręku pełnomoc- nika ds. rewitalizacji, który będzie dbał o płynny przebieg prac i terminowe przygotowanie przed-miotowych decyzji uczestniczących w procesie wielu departamentów, biur, wydziałów i jednos- tek merytorycznych Urzędu miejskiego, jest za-sadniczym warunkiem sprawnego urzeczywist- nienia zakładanych celów rewitalizacji.

Oprócz tego koncepcja organizacyjna przewiduje zaangażowanie firmy operatorskiej, która we własnym zakresie będzie realizowała zadania przypadające poza Urzędem miejskim, aby istot-nie zmniejszyć nakład prac koordynacyjnych i wy-raźnie przyspieszyć proces rewitalizacji.

Na podstawie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, istniejących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego i Lokalnego Programu Rewitalizacji zostanie opracowany urbanistyczny plan docelowy, który ustosunkuje się między innymi do następujących problemów:

• Gdzie i w jakim zakresie realizacja działań rewitalizacyjnych jest możliwa jedynie przy za-angażowaniu środków publicznych?

• jak można podnieść standardy mieszkaniowe, poprawiając otoczenie zabudowy mieszkanio-wej?

• jakie inwestycje są konieczne, aby umożliwić zabudowę terenów poprzemysłowych, powojskowych i popolicyjnych?

• jakie działania są konieczne, aby można było zachować istniejący układ funkcji użytkowych?

• jakie funkcje użytkowe mają być w przyszłości wprowadzane do planowanego obszaru?

• W jakiej części obszarów rewitalizacji dopusz-czone mogą być powierzchnie handlowe?

• Gdzie i jak można skutecznie uzupełniać i sca- lać istniejący system zieleni, uwzględniając aspekty ekologiczne i merytoryczne?

• W jakich miejscach konieczne są szczegól-ne działania, które mają na celu pielęgnację i poprawę wizerunku miasta?

• jakie aspekty z zakresu konserwacji zabytków należy w szczególny sposób uwzględnić w trak-cie dalszego rozwoju obszaru?

• jakie działania są konieczne, aby skutecznie poprawić warunki poruszania się pieszych i rowerzystów?

• W jaki sposób można skutecznie rozwiązać problem uciążliwego ruchu tranzytowego?

• jakie działania pozwolą zminimalizować ruch samochodowy powstający podczas poszuki- wania miejsca parkingowego?

• Czy wielkość i liczba publicznych parkingów jest wystarczająca i gdzie istnieją możliwości ich rozbudowy?

• Czy konieczne są działania mające na celu ograniczenie ruchu kołowego?

• i inne

• plan docelowy


Highlight

22

Aby móc ocenić efekty rewitalizacji we Wrocławiu i trafnie reagować na niepożądane tendencje, niezbędne jest wdrożenie profesjonalnego syste-mu monitoringu i ewaluacji, działającego na podstawie analizy konkretnych wskaźników.

W tym celu należy najpierw dokonać inwentaryza-cji i oceny danych wyjściowych. Warunkiem stwo-rzenia miarodajnego systemu monitorowania jest ponadto przeprowadzenie analizy SWOT, która służy ocenie wybranej strategii. Na podstawie wy-ników tej analizy można określić wskaźniki pomia-ru zmian oraz wskaźniki kontroli skuteczności.

Ponadto dokonywana będzie coroczna aktualiza-cja danych, co pozwoli udokumentować zmiany i powiązać je z raportami ewaluacyjnymi sporzą-dzanymi przez cały okres trwania procesu.

Oprócz koncepcji finansowania dla obszarów wyznaczonych w Lokalnym Planie Rewitalizacji Miasto stworzy program finansowania dla obszaru priorytetowego, w którym zostaną uwzględ- nione środki z funduszy strukturalnych, własne środki miasta, zyski z gospodarowania nierucho-mościami i z ich sprzedaży, kredyty Europejskiego Banku Inwestycyjnego oraz środki pozyskiwane w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego.

Celem programu będzie stworzenie montażu fi-nansowego gwarantującego najwyższą skutecz-ność planowanych działań rewitalizacyjnych.

Pierwsze pozytywne doświadczenia przy zasto-sowaniu zewnętrznych funduszy pomocowych Wrocław zdobył wykorzystując środki unijne podczas usuwania szkód spowodowanych przez powódź w roku 1997.

miasto korzysta również z pomocy finansowej międzynarodowych instytucji kredytowych (kre-dyty Europejskiego Banku Inwestycyjnego i Euro-pejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju).

Aby pozyskać prywatny kapitał dla działań moder-nizacyjnych, przewiduje się wspieranie prywat-nych inwestorów.

można założyć, że inwestycje publiczne wywołają znacznie wyższą aktywność gospodarczą, a także wpłyną na poprawę tak zwanych miękkich czyn-ników wpływających na lokalizację podmiotów gospodarczych oraz wzmocnienie pozycji Wroc- ławia w rankingach związanych z tą lokalizacją.

• Koncepcja finansowania

• monitoring

23

W toku procesu rewitalizacji oczekuje się oddzia- ływań, które wywołają średnio- i długoterminowe pozytywne efekty:

Dzięki realizacji zintegrowanych działań na podstawie przewidywanego programu finansowania (opisanego wcześniej) należy oczekiwać wzrostu efektywności zaangażowanych środ-ków z funduszy strukturalnych i uzyskania więk-szej trwałości wdrożonych działań.

Przy wykorzystaniu istniejących możliwości po- zyskiwania środków z funduszy strukturalnych i ich dalszej efektywnej optymalizacji zintegro-wane działania ukierunkowane na rozwój miasta przyczynią się do uzdrowienia sytuacji na ob-szarze priorytetowym, zwłaszcza w dziedzinach związanych z mieszkalnictwem, pracą, sytuacją socjalną mieszkańców oraz handlem, usługami i komunikacją. W efekcie nastąpi wyraźna poprawa wizerunku tego obszaru, co wywoła również pozytywne zmiany w obszarach sąsiednich.

Wynikiem działań rewitalizacyjnych będzie upo- rządkowanie problematycznych struktur urba-nistycznych i stworzenie znacznego potencjału rozwojowego przy jednoczesnym uniknięciu wy- korzystania dodatkowych terenów niezabudo-wanych (rozwój obszarów poprzemysłowych).Należy w związku z tym usprawnić połączenia komunikacyjne, udoskonalić sieć dróg dla pieszych i rowerzystów oraz zlikwidować ewentu-alne luki w układzie komunikacji.

Za sprawą ożywienia lokalnej gospodarki oraz stworzenia dodatkowych możliwości kształce-nia i pracy, a zwłaszcza dzięki wykorzystaniu dy-namicznego rozwoju szkół wyższych (tworzenie małych i średnich przedsiębiorstw), powstanie nowatorska działalność gospodarcza w branżach ukierunkowanych na nowe technologie, któ-re nie będą kolidowały z wysokim standardem mieszkaniowym.

oddziałyWania

Zostaną osiągnięte trwałe efekty związane z pro-wadzoną na szeroką skalę integracją społeczną „grup problemowych“ oraz likwidacją dyskrymi-nacji i wykluczeń społecznych.

Wzrost walorów ekologicznych przyrody, wód i terenów zielonych oraz obszarów niezabudo-wanych położonych w pobliżu skupisk ludzkich będzie bezpośrednio oddziaływać pozytywnie na warunki życia lokalnej społeczności.

Konieczność koordynacji prac różnych uczest-ników procesu pozwoli administracji miejskiej sprawdzić jakość własnych działań, które mają na celu realizację projektu. Ponadto nawiązane zostaną bliskie kontakty z obywatelami, a admi- nistracja będzie mogła wykazać się efektyw- nością i skutecznością swojej pracy. W trakcie realizacji procesu powstaną nowe organizacje i stowarzyszenia, których współpraca wybiegać będzie daleko poza czas trwania rewitalizacji.

24


W przypadku terenów tej wielkości i tak złożo-nych jak obszar priorytetowy, nie jest możliwe przeprowadzenie równoczesnej rewitalizacji ca- łości wyznaczonego obszaru.

Z tego względu konieczne jest określenie głów- nych obszarów interwencji, które będą pełni-ły funkcję siły napędowej procesu. Rozpoczęcie działań w tych obszarach zagwarantuje, że tak-że na mniejszych terenach będzie można szybko i w sposób widoczny osiągać pozytywne rezultaty.

Świadomy wybór głównych obszarów interwen-cji oraz ich stopniowe rozszerzanie i uzupełnia-nie sprawi, że w długoterminowej perspektywie będzie można liczyć na pozytywne efekty tych oddziaływań, a ich wpływy rozszerzą się na cały obszar rewitalizacji, miasto oraz region.

jednym z wybranych obszarów interwencji jest teren na południe i zachód od Starego miasta, między ulicą Kazimierza Wielkiego a Podwalem. Charakterystyczną cechą tego obszaru jest różno-rodna struktura funkcjonalna – zabudowa miesz-kaniowa, usługowa, biurowa (kamienice od pięciu do siedmiu kondygnacji) oraz obiekty użyteczności

publicznej (kościoły, muzea, szpitale) i inne obiekty o funkcjach kulturalych i rozrywkowo-gastro-nomicznych. Południową granicę głównego obsza-ru interwencji stanowi szeroki (od 50 do 100 m) pas terenów zielonych, którego osią są pozosta- łości dawnej fosy miejskiej.

Teren ten został szczegółowo opisany jako przy- kładowy główny obszar interwencji, ponieważ:

• jest obszarem o bardzo zróżnicowanej strukturze funkcjonalnej, który cechuje się różno-rodnością problemów, ale także dużym poten-cjałem,

• wiele nieruchomości na tym terenie stanowi własność miasta, co ułatwia, przyspiesza i us- prawnia podjęcie działań rewitalizacyjnych,

• dla tego obszaru sporządzono szczegóło-wą dokumentację planistyczną i historyczną (obowiązują trzy miejscowe plany zagospoda-rowania przestrzennego, cztery następne są w trakcie opracowywania, istnieją liczne analizy i prace historyczne),

• jest on położony w bezpośrednim sąsiedztwie centrum Starego miasta, które częściowo zostało już poddane rewitalizacji.

• zaburzenia struktury funkcjonalno-przestrzennej

• zły stan techniczny części budynków• niska jakość wnętrz kwartałów

zabudowy, szczególnie mieszkaniowej• przebieg ulic o dużej uciążliwości,

brak miejsc parkingowych, zły stan techniczny wielu ulic

• wysoki wskaźnik wykroczeń i przestępczości

• ograniczenie dostępności z centrum Starego Miasta spowodowane przebiegiem „trasy W–Z” (ulica Kazimierza Wielkiego)

• niska jakość przestrzeni publicznych w rejonach zabudowy mieszkaniowej (kamienice)

• atrakcyjna lokalizacja w bezpośrednim sąsiedztwie centrum Starego miasta i nabrzeża Odry

• historyczne przestrzenie urbanistyczne o wysokich walorach estetycznych

• właściwie funkcjonująca struktura funkcjonalno-przestrzenna

• bardzo wysoki potencjał atrakcyjności turystycznej

• reprezentacyjne tereny zieleni• zainteresowanie inwestorów

działalnością i inwestowaniem

• utrata części obiektów z powodu złego stanu technicznego

• odpływ części inwestorów i mieszkańców poza obszar interwencji na tereny:

- tańsze, - o wyższym standardzie obiektów

i przestrzeni publicznych, - lepiej skomunikowane, o dojeździe

bez utrudnień spowodowanych dużym natężeniem ruchu

• możliwość stworzenia dzielnicy o wysokim prestiżu

• pozytywne oddziaływanie na sąsiadujące obszary

• zachowanie i wzbogacanie walorów architektoniczno-urbanistycznych; rewitalizacja istniejących i stworzenie nowych reprezentacyjnych przestrzeni publicznych

• stworzenie nowych miejsc pracy dzięki zwiększeniu atrakcyjności turystycznej obszaru i zapewnieniu nowych ofert sprzyjających rozwojowi usług prestiżowych

• zmniejszenie przestępczości oraz kumulacji środowisk patogennych

• poprawa warunków handlu, usług oraz mieszkaniowych

• aktywizacja fragmentu nabrzeża Odry,• poprawa jakości ciągów

komunikacyjnych, likwidacja barier przestrzennych (ulice o dużej uciążliwości ruchu)

• likwidacja barier dla niepełnosprawnych

GłÓWne oBSzary interWencji

25

ROZWój URBANISTyCZNy I KOmUNIKACjA

1. Działania planistyczno-prawne umożliwiające uzu- pełnienie braków zabudowy przy ulicach: św. mi- kołaja, Ruskiej, Pawła Włodkowica, Piotra Skargi oraz w kwartałach pomiędzy ulicą Kazimierza Wiel-kiego a placem Wolności

2. Ścieżka kulturowa czterech świątyń (projekt)3. Przebudowa ciągów komunikacji samochodowej na

ciągi piesze i pieszo-tramwajowe: ulica Świdnicka, plac Teatralny (w trakcie realizacji)

4. Remonty (po sześdziesięciu latach) nawierzchni ulic: św. Antoniego, Pawła Włodkowica, Cieszyńskiego, św. Doroty, Franciszkańskiej, menniczej, Wierzbo-wej, Nowej i placu Wolności.

OCHRONA ŚRODOWISKA, TERENy ZIELONE I PRZESTRZENIE PUBLICZNE

1. Rewitalizacja przestrzeni publicznych następujących ulic: św. mikołaja (częściowo zrealizowana), Ruskiej, św. Antoniego, Pawła Włodkowica (projekty), Krup-niczej, Świdnickiej (częściowo zrealizowane), placu Teatralnego, fragmentów Podwala (w trakcie reali-zacji)

2. Zagospodarowywanie wnętrz kwartałów i terenów zieleni: Pasaż Niepolda, Promenada Staromiejska (zrealizowano), plac Wolności, Wzgórze Partyzan- tów (projekty)

3. Rewitalizacja pasa zieleni wokół Starego miasta (częściowo zrealizowano)

4. Renaturacja fosy miejskiej (projekt)5. Uporządkowanie powierzchni wolnych od zabu-

dowy (projekty) 6. Likwidacja dzikich i wydzielanie nowych parkingów,

ze szczególnym wskazaniem na formę parkingów podziemnych i wielopoziomowych (projekty)

7. Wprowadzanie do kwartałów zabudowy powierzchni czynnych biologicznie (projekty)

GOSPODARKA, TURySTyKA, NAUKA, PODNOSZENIE KWALIFIKACjI I ZATRUDNIENIE

1. Nowo powstały zespół hoteli przy ulicy św. miko- łaja (zrealizowano)

2. Pasaż Niepolda z obiektami o funkcjach rozryw-kowo-gastronomicznych (zrealizowano)

3. Odnowa budynków sakralnych: cerkiew św. Bar-bary (projekt), synagoga Pod Białym Bocianem (w trakcie realizacji), kościół katolicki św. Anto- niego, kościół ewangelicki im. Opatrzności Bożej (zrealizowano)

4. Promenada Staromiejska – nowo wytyczony szlak spacerowy po Starym mieście, ze ścieżkami rowe- rowymi (zrealizowano)

INFRASTRUKTURA SOCjALNA I KULTURALNA

1. Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci i młodzieży Wrocławska Galeria młodych (działa od 2002 roku)

2. Fundacja Dzielnicy Wzajemnego Szacunku (akcje społeczne mające na celu pielęgnowanie życia du-chowego, rozwój kulturalny, pomoc materialną dla mieszkańców – działa od 2005 roku)

3. Ośrodki działające przy wspólnotach wyznaniowych (opieka i pomoc medyczna, rehabilitacja, edukacja, walka z przestępczością i patologiami)

4. Rewitalizacja kompleksu szpitala im. Babińskiego5. Sala koncertowa na placu Wolności (konkurs archi-

tektoniczny rozstrzygnięty w październiku 2005 r.)6. Renowacja Opery Dolnośląskiej (zrealizowano)7. modernizacja muzeum miejskiego i Arsenału miej-

skiego (częściowo zrealizowano)

Główne kierunki rozwoju i projekty

Impressum

Prezydent WrocławiaSukiennice 950-107 Wrocław

[email protected]

Tekst: Biuro Rozwoju WrocławiaRedakcja: marcin GrabskiWspółpraca redakcyjna: Biuro Promocji miastaTłumaczenie na język angielski: marta GondosTłumaczenie na język niemiecki: magdalena Wojdak-Piątkowska

Autorzy zdjęć: Krzysztof Szymoniak (okładka), Stanisław Klimek (spis treści – nr. 4 i nr. 6 od góry, str. 8 – Ostrów Tumski, ratusz, Hala Ludowa, str. 11 – Uniwersytet, str. 19 – Rynek z lotu ptaka, str. 21 – nr. 3 od góry)

Pozostałe fotografie i plany: Archiwum Biura Rozwoju Wrocławia

Grafika na trzeciej stronie okładki: Przemysław Tyszkiewicz

Przygotowanie do druku: ORFINstudio

Strategia wdrożenia procesu rewitalizacji

Engineering

Transcript of Strategia wdrożenia procesu rewitalizacji