1

Prezes

Urzdu Komunikacji Elektronicznej

Strategia regulacyjna do roku 2015

Warszawa, listopad 2012 r.

2

Szanowni Pastwo,

objam Urzd Prezesa Urzdu Komunikacji Elektronicznej w istotnym i zarazem ciekawym

dla rynku momencie.

W chwili kiedy nastpuje zmiana preferencji uytkownikw i moliwoci operatorw.

Gdy oparty na filarach telefonii stacjonarnej,

komrkowej oraz Internetu klasyczny model

rynku bezspornie przechodzi do historii,

ustpujc miejsca nowoczesnym rozwizaniom

opartym o dostp szerokopasmowy

i technologiczn neutralno.

Dzi mobilno jest warunkiem koniecznym, ale

ju nie wystarczajcym dla satysfakcji

konsumenta. Coraz wyraniej zaciera si

granica midzy telekomunikacj a mediami

sensu stricte. Rynek komunikacji elektronicznej

stawia wyzwania wszystkim jego uczestnikom.

Dostawcy usug staraj si sprosta rosncym

oczekiwaniom konsumentw. Uytkownicy

zmuszeni s za nada za postpem

technologicznym. Jednoczenie obie strony

rynku szukaj rozwiza gwarantujcych

kadej z nich maksimum korzyci. Rynek usug pocztowych stoi pod znakiem przygotowa

do zakoczenia procesu liberalizacji. Wymaga od Regulatora przygotowania rodowiska oraz

uczestnikw rynku do funkcjonowania w nowych realiach.

W tej wanie przestrzeni swoj rol zdefiniowa musi efektywny Regulator.

Przekazujc na Pastwa rce Strategi regulacyjn do roku 2015, pragn przedstawi

priorytetowe obszary dalszej aktywnoci Regulatora rynku telekomunikacyjnego

i pocztowego. Wierz, e ta Strategia speni oczekiwania zarwno uytkownikw,

przedsibiorcw, jak i caego rodowiska. W peni wiadoma stojcych przed Regulatorem

wyzwa, jestem przekonana, e dalsze dziaania Urzdu zapewni stabilno i rynkow

rwnowag, a dziki temu poszerz si inwestycyjne perspektywy przedsibiorcw

telekomunikacyjnych oraz podniesie si jako i parametry usug dostpnych dla klientw.

Jestem pewna, e kolejne lata wsplnej pracy dostarcz nam wszystkim satysfakcji.

Magdalena Gaj

Prezes Urzdu Komunikacji Elektronicznej

3

SPIS TRECI

1. WSTP .............................................................................................................................................. 4

2. ANALIZA MOCNYCH I SABYCH STRON ORAZ SZANS I ZAGROE RYNKW

TELEKOMUNIKACYJNEGO I POCZTOWEGO W POLSCE ........................................................................... 5

3. CELE PREZESA UKE ........................................................................................................................... 9

3.1. OBSZAR: INWESTYCJE I ROZWJ INFRASTRUKTURY ................................................................... 9

3.2. OBSZAR: KONKURENCYJNO ................................................................................................... 19

3.3. OBSZAR: POLITYKA PROKONSUMENCKA .................................................................................. 25

3.4. OBSZAR: WYKORZYSTANIE ZASOBW CZSTOTLIWOCI ......................................................... 35

3.5. OBSZAR: LIBERALIZACJA RYNKU POCZTOWEGO ....................................................................... 41

3.6. OBSZAR: SPRAWNY I EFEKTYWNY URZD ................................................................................. 44

4. ZAKOCZENIE ................................................................................................................................ 50

5. SPIS WYKRESW ............................................................................................................................ 52

4

1. WSTP

Prowadzenie skutecznej i efektywnej polityki regulacyjnej na rynku telekomunikacyjnym

i pocztowym wymaga okrelenia celw nadrzdnych, przypisania kademu z nich

adekwatnych celw strategicznych oraz sposobw ich skutecznej realizacji. Kluczowe

znaczenie ma jednoczesne uwzgldnienie trendw rozwoju rynkw.

Celem niniejszego dokumentu jest wytyczenie kierunkw dziaania Prezesa Urzdu

Komunikacji Elektronicznej w obszarze rynkw telekomunikacyjnego i pocztowego do roku

2015.

Czonkostwo Polski w Unii Europejskiej oznacza, i wanym punktem odniesienia dla

konstruowania Strategii rozwoju rynku telekomunikacyjnego i pocztowego w Polsce jest nie

tylko perspektywa krajowa, ale rwnie globalna i przede wszystkim europejska.

Europejska Agenda Cyfrowa stawia przed pastwami czonkowskimi nastpujce zadania:

sporzdzenie strategii operacyjnych dotyczcych szybkiego Internetu i kierowanie

rodkw publicznych, szczeglnie funduszy strukturalnych, na obszary nie w peni

obsugiwane przez inwestorw prywatnych,

stworzenie ram prawnych sucych koordynacji dziaa publicznych, aby obniy

koszty procesu upowszechniania Internetu,

propagowanie stosowania i korzystania z nowoczesnych usug on-line (takich jak

e-administracja, e-zdrowie, inteligentny dom, umiejtnoci informatyczne,

bezpieczestwo).

Wyzwania przedstawione w niniejszej Strategii wpisuj si w przedstawione powyej

zaoenia. Prezentowana Strategia odnosi si take do kluczowych dokumentw

okrelajcych najwaniejsze kierunki rozwoju Polski i Unii Europejskiej, takich jak:

Strategia Rozwoju Kraju 2020, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego,

Strategia rozwoju spoeczestwa informacyjnego w Polsce do roku 2013,

Ministerstwo Spraw Wewntrznych i Administracji,

Polska 2030, Trzecia fala nowoczesnoci. Dugookresowa Strategia Rozwoju Kraju.

Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji,

Europejska Strategia Polityki Konsumenckiej na lata 2007-2013,

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 listopada 2011 r. w sprawie otwartego

internetu i neutralnoci sieci w Europie,

Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 243/2012/UE z dnia 14 marca 2012 r.

w sprawie ustanowienia wieloletniego programu dotyczcego polityki w zakresie

widma radiowego,

Usuga Powszechna w cznoci Elektronicznej: Sprawozdanie na temat Wynikw

Konsultacji Spoecznych i Trzeciego Przegldu Okresowego, Komunikat Komisji

EUROPA 2020 Strategia na rzecz inteligentnego i zrwnowaonego rozwoju

sprzyjajcego wczeniu spoecznemu, Komunikat Komisji,

Europejska Agenda Cyfrowa, Komunikat Komisji,

Draft four-year Rolling Operational Plan for the 2012 to 2015, ITU.

5

2. ANALIZA MOCNYCH I SABYCH STRON ORAZ SZANS

I ZAGROE RYNKW TELEKOMUNIKACYJNEGO

I POCZTOWEGO W POLSCE

Punktem wyjcia i podstaw do wyznaczenia nadrzdnych celw strategicznych jest

przeprowadzenie analizy SWOT (ang. Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats) rynku

telekomunikacyjnego i pocztowego.

Okrela ona co moe pomc w realizacji wyznaczonych celw lub co moe by przeszkod,

ktr naley przezwyciy lub zminimalizowa w celu osignicia podanego rezultatu.

Do mocnych stron umoliwiajcych sprawny rozwj rynku telekomunikacyjnego i pocztowego

w Polsce zaliczy naley przede wszystkim:

Mocne strony

Otwarto uczestnikw rynku na nowe technologie i typy usug

Wdroenie technologii LTE

Stopie konkurencyjnoci rynkw

Kompleksowe prawodawstwo

Zaawansowany stopie przygotowa do liberalizacji rynku pocztowego

Dua liczba operatorw pocztowych

Rwnomierne pokrycie kraju sieci placwek pocztowych

Wrd sabych stron mogcych hamowa jego wzrost wymieni naley:

Sabe strony

Ograniczony rozwj infrastruktury telekomunikacyjnej

Nierwnomierne pokrycie kraju infrastruktur

Niewielki udzia czy o szybszych przepywnociach

Maa przejrzysto ofert i cennikw

Brak gwarancji wymaganego poziomu jakoci usugi

Dugotrway proces legislacyjny

Pna liberalizacja rynku pocztowego w stosunku do innych krajw UE

Stopie przygotowania publicznego operatora pocztowego do funkcjonowania

na uwolnionym rynku

6

Szanse rozumiane s jako uwarunkowania i czynniki, ktre rokuj pozytywny wpyw na rynek

telekomunikacyjny i pocztowy:

Szanse

wiadomo koniecznoci rozwoju nowoczesnej infrastruktury

Jasno wyznaczone priorytety rozwoju rynku

Rozwj pastwa cyfrowego jako priorytet dziaa administracji rzdowej

(powoanie Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji)

Dostp do funduszy na rozbudow infrastruktury

Wolne zasoby czstotliwoci do rozdysponowania w najbliszych latach

Silna pozycja Regulatora na rynku

Poprawa standardw dziaalnoci pocztowego operatora publicznego

Zwikszenie dostpnoci usug pocztowych

Zwikszona efektywno wykorzystania elementw infrastruktury pocztowej

Rozwj pocztowych usug hurtowych

Konwergencja usug pocztowych i elektronicznych

Rozwj e-handlu

Moliwo wykorzystania dowiadcze innych Pastw Czonkowskich

w implementacji zasad konkurencji

Czynniki ryzyka (zagroenia) jakie naley bra pod uwag przy realizacji Strategii mogce

wpyn negatywnie na jej realizacj:

Zagroenia

Brak rodkw wasnych na inwestycje

Brak zainteresowania przedsibiorcw inwestowaniem w infrastruktur

Brak uwzgldnienia przez KE specyfiki polskiego rynku w kwestiach regulacyjnych

Przesunicia w czasie procesw uwalniania czstotliwoci

Niepewno co do ksztatu przyszych regulacji pocztowych

Zbytnie rozdrobnienie rynku pocztowego

Niska znajomo regulacji prawa pocztowego wrd uczestnikw rynku

Brak przygotowania nowych podmiotw do zapewnienia waciwego poziomu ochrony przesyek pocztowych

Zamknita na wspprac z innymi operatorami postawa operatora wyznaczonego

Substytucja usug pocztowych przez usugi elektroniczne

7

Niewaciwy dobr narzdzi regulacyjnych

Opnienia legislacyjne a potrzeby rynku

Wyzwania

Na podstawie przeprowadzonej analizy moliwe staje si sformuowanie wyzwa jakie stoj

w najbliszych latach przed Prezesem UKE. S to:

Stworzenie bodcw do inwestycji w infrastruktur, w tym w rozwj Sieci Nowej

Generacji,

Zapewnienie neutralnoci technologicznej,

Efektywne i gwarantujce rozwj inwestycji oraz usug udostepnienie zasobw

widma,

Odpowiedni dobr zakresu i narzdzi regulacyjnych do zmieniajcych si

uwarunkowa w poszczeglnych segmentach rynku,

Poprawa jakoci i przystpnoci cenowej usug,

Zapewnienie wdroenia nowych rozwiza regulacyjnych i zasad konkurencji,

Analiza segmentw rynku i zaprojektowanie odpowiednich narzdzi regulacyjnych,

Zapewnienie przejrzystoci regulacji dla wszystkich uczestnikw rynku.

Powysze wyzwania pozwalaj okreli rol oraz kierunek dziaania Prezesa UKE na rzecz

dalszego rozwoju rynku telekomunikacyjnego i pocztowego.

Dc do wypenienia swojej misji, Prezes UKE wyznaczy cele nadrzdne, za pomoc

ktrych bdzie ona realizowana:

1. Wprowadzenie narzdzi stymulujcych przedsibiorcw telekomunikacyjnych

do inwestowania w infrastruktur w oparciu o nowoczesne technologie,

2. Stymulowanie wzrostu konkurencji na rynku telekomunikacyjnym,

3. Wzmocnienie pozycji konsumenta i zapewnienie wymaganego poziomu jakoci

usug,

4. Zwikszenie dostpu do usug poprzez efektywne zarzdzanie widmem,

5. Zapewnienie skutecznego otwarcia rynku pocztowego na konkurencj,

6. Zwikszenie efektywnoci dziaa UKE.

Wdroenie Strategii i realizacja zdefiniowanych przez Prezesa UKE celw powinna

doprowadzi do wzrostu dostpnoci usug na rynku telekomunikacyjnym i pocztowym oraz

do lepszego zaspokojenia rosncych wymaga konsumentw. Osignicie zaoonych

celw oceniane bdzie za pomoc miernikw ustalonych, jeli nie wskazano inaczej, na

koniec 2015 r.

8

Planujc dziaania regulacyjne, oprcz okrelenia ich wpywu na rynek, naley rwnie

zdefiniowa jak rol powinien peni Prezes UKE, aby mc skutecznie osign zamierzone

cele.

9

3. CELE PREZESA UKE

3.1. OBSZAR: INWESTYCJE I ROZWJ INFRASTRUKTURY

Szerokopasmowy dostp do Internetu zaczyna odgrywa dzi coraz waniejsz rol. Postp

technologiczny w zakresie treci cyfrowych i przesyu danych wymaga zwikszania

przepustowoci sieci, w tym szybkiego rozwoju sieci nowej generacji (NGN/NGA).

Odpowiednia jako i dostpno nowoczesnej infrastruktury stanowi warunek konieczny do

dynamicznego rozwoju rynku telekomunikacyjnego.

W Europejskiej Agendzie Cyfrowej, ktra jest jednym z siedmiu projektw przewodnich

Strategii Europa 2020, podkrelono znaczenie upowszechnienia Internetu

szerokopasmowego dla promowania wczenia spoecznego i konkurencyjnoci w UE.

Potwierdzono w niej cel polegajcy na zapewnieniu wszystkim Europejczykom dostpu do

szerokopasmowego Internetu do 2013 r. Kluczowe jest zapewnienie, aby do 2020 r. wszyscy

Europejczycy mieli dostp do Internetu o przepustowoci przekraczajcej 30 Mb/s i aby

przynajmniej poowa europejskich gospodarstw domowych miaa dostp do pocze

o przepustowoci przekraczajcej 100 Mb/s. Dla osignicia tych ambitnych zaoe naley

opracowa kompleksow polityk, ktra bdzie si skupia na dwch rwnowanych celach:

na zagwarantowaniu powszechnego dostpu szerokopasmowego (stacjonarnego

i bezprzewodowego) o szybkoci stopniowo wzrastajcej do 30 Mb/s i wikszej,

na wspieraniu stopniowego upowszechniania sieci dostpu nowej generacji na

znacznej czci terytorium UE, ktre umoliwi korzystanie z bardzko szybkich

pocze o przepustowoci przekraczajcej 100 Mb/s.

Rozwojowi infrastruktury ma towarzyszy poszerzenie oferty i poprawa jakoci usug

publicznych oraz rozwj i dostpno zasobw informacyjnych administracji. Dokument

Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji Polska 2030, Dugookresowa Strategia Rozwoju Kraju

zakada dostp dla wszystkich jako warunek wstpny realizacji celu strategicznego. Dostp

obejmuje pokrycie caego kraju infrastruktur telekomunikacyjn o parametrach

umoliwiajcych wiadczenie nowoczesnych usug szerokopasmowych.

Z kolei aby osign cele projektu cywilizacyjnego Polska 2030 naley podj szereg

dziaa, prowadzcych do stworzenia odpowiednich warunkw do rozwoju cyfryzacji, w tym

powszechnoci dostpu i korzystania z szerokopasmowego Internetu w 2015 r.,

wykorzystania technologii informacyjno-komunikacyjnych we wszystkich sektorach

gospodarki oraz wprowadzenia takich regulacji, ktre suy bd rozwojowi sieci cyfrowych.

W Polsce na koniec 2011 r. z usug dostpu do Internetu korzystao ponad 10 mln

uytkownikw, blisko o 12% wicej ni w 2010 r. Przeoyo si to na penetracj na poziomie

74,4% w odniesieniu do gospodarstw domowych oraz 26% w przeliczeniu na 100

mieszkacw.

10

Wykres 1 Wskaniki penetracji Internetu szerokopasmowego

rdo: UKE

Dua popularno mobilnego Internetu sprawia, e Polska pod koniec 2011 r. naleaa do

krajw Unii Europejskiej z najwyszym wskanikiem penetracji t usug przewyszajc

redni unijn o 0,2 p.p.

Wykres 2. Penetracja na 100 mieszkacw mobilnego dostpu do Internetu szerokopasmowego w krajach UE

stan na koniec 2011

rdo: UKE na podstawie Digital Agenda Scoreboard 2011

11

Niestety stacjonarny dostp szerokopasmowy w Polsce nadal pozostaje na niszym

poziomie ni w wikszoci krajw europejskich.

Wykres 3. Penetracja na 100 mieszkacw stacjonarnego szerokopasmowego dostpu do Internetu

w krajach UE, stan na koniec 2011

rdo: UKE na podstawie Digital Agenda Scoreboard 2011

Std te nadrzdnym celem strategicznym Prezesa UKE jest wprowadzenie narzdzi

stymulujcych przedsibiorcw telekomunikacyjnych oraz podmioty publiczne do

inwestowania w infrastruktur w oparciu o nowoczesne technologie.

Porozumienie TP-UKE

Celem zawartego w padzierniku 2009 r. Porozumienia TP-UKE byo stworzenie

fundamentw do rozwoju rwnoprawnej i skutecznej konkurencji. Telekomunikacja Polska

S.A. (TP) zobowizaa si do zbudowania lub modernizacji 1,2 mln linii szerokopasmowych

(z tego co najmniej 1 mln o przepustowoci nie mniejszej ni 6 Mb/s). W dniu 30stycznia

2012 r. zosta podpisany dodatkowy protok do Porozumienia pomidzy Prezesem UKE

a Prezesem TP o wybudowaniu 220 tys. linii o przepywnoci 30 Mb/s w zamian za linie

o przepywnoci 6 Mb/s. Inwestycje te maj zosta zrealizowane do 31marca 2013 r.,

a celem ich zamiany jest spenienie wymaga Agendy Cyfrowej.

12

Jedn z istotniejszych zmian na rynku telekomunikacyjnym, jakie udao si osign dziki

Porozumieniu, byo wprowadzenie kompleksowych rozwiza na rzecz zapewnienia

rwnego traktowania wszystkich jego uczestnikw. Dziaania te mona podzieli na

rozwizania systemowe zmieniajce zasady funkcjonowania TP jako organizacji (m.in.

wyodrbnienie czci firmy wiadczcej usugi hurtowe, wprowadzenie tzw. chiskich murw

uniemoliwiajcych przepyw niedozwolonych informacji pomidzy czci hurtow

i detaliczn TP, zmiany w obszarze zarzdzania zasobami ludzkimi, fizyczna separacja

systemw IT czci detalicznej i hurtowej) oraz rozwizania monitorujce przestrzeganie

wprowadzonych zasad rwnego traktowania (m.in. obliczanie i raportowanie tzw. kluczowych

wskanikw efektywnoci - KPI, audyty realizacji Porozumienia, wewntrzny nadzr

w organizacji czuwajcy nad prawidow realizacj ww. rozwiza). Ocen poziomu realizacji

postanowie Porozumienia wydajnoci i rwnowanoci procesw biznesowych zapewnia

System KPI. Porwnanie wynikw dla poszczeglnych wskanikw pozwala obiektywnie

spojrze na wydajno oraz jako obsugi operatorw alternatywnych i oceni

przestrzeganie zasad niedyskryminacji.

Czci rozwiza z Porozumienia zostaa nadana ranga obowizkw regulacyjnych1

cicych na operatorze zasiedziaym na mocy decyzji administracyjnych. Zostay one

wprowadzone jako rodki regulacyjne na kluczowych (z punktu widzenia operatorw

alternatywnych) rynkach zwizanych z dostpem telekomunikacyjnym. Dodatkowo szereg

postanowie Porozumienia2 Prezes UKE implementowa do tekstu ofert ramowych w toku

prowadzonych postpowa administracyjnych dotyczcych projektw zmian ofert ramowych

- decyzje wydawane na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo

telekomunikacyjne (Dz. U. Nr 171, poz.1800, ze zm.).

Prawie poow (mniej w przypadku modernizacji) nowych inwestycji realizowanych w ramach

Porozumienia wykonano na obszarach wiejskich, co przyczynia si do przeciwdziaania

wykluczeniu cyfrowemu obszarw mao atrakcyjnych inwestycyjnie. Podczas rozbudowy

i modernizacji sieci stare technologie zastpowane s nowoczesnymi, umoliwiajcymi

korzystanie ze wszystkich dostpnych usug sieciowych wymagajcych czy

szerokopasmowych. Pozytywnym zjawiskiem jest rwnie fakt rozbudowy wzw we

wszystkich warstwach sieci. Stymuluje to rozwj rynku poprzez udostpnianie zasobw

transmisyjnych pozostaym operatorom zainteresowanym budow sieci dostpowych.

1 Szczegowe obowizki niedyskryminacji (art. 36 Pt) oraz udostpniania lub publikacji informacji (art.

37 Pt), jak rwnie zakres obowizku stosowania oferty ramowej (art. 42 Pt)

2 Postanowienia: okrelajce niedyskryminujce zasady zawierania umw pomidzy TP i

przedsibiorcami telekomunikacyjnymi; dotyczce obowizku przedsibiorcy telekomunikacyjnego przekazywania do TP dokumentu okrelajcego przewidywan liczb czy abonenckich, rodzaj usug, zapotrzebowanie na strumienie 2Mbit/s; okrelajce zasady wsppracy midzyoperatorskiej pomidzy TP a przedsibiorcami telekomunikacyjnymi lub czci detaliczn TP w przedmiocie realizacji usug regulowanych; okrelajce zasady ustalania opat w przypadku wprowadzania przez TP nowych usug na rynku telekomunikacyjnym; dotyczce procesu sucego przygotowaniu i wdroeniu oferty usug hurtowych przez TP z uwzgldnieniem potrzeb i oczekiwa przedstawicieli rynkowych.

13

Zgodnie z obowizujcym prawem sie wybudowana w ramach Porozumienia jest dostpna

dla innych operatorw telekomunikacyjnych. Wobec niskiego poziomu wykorzystania

wybudowanych sieci do wiadczenia usug, podejmujc dziaania proinwestycyjne, Prezes

UKE bdzie zwraca uwag na kompleksowe i efektywne wykonanie inwestycji. Majc do

dyspozycji informacje zebrane w ramach inwentaryzacji infrastruktury bdzie mia moliwo

wskazywania obszarw z niedoborem infrastruktury. Z tego typu dziaa ju teraz korzysta

Wadza Wdraajca Programy Europejskie przy dziaaniu 8.4 - Zapewnienie dostpu do

Internetu na etapie "ostatniej mili".

Patrzc z perspektywy czasu Porozumienie powinno jednak promowa sieci oparte na

wiatowodach. Z tych te powodw Prezes UKE, w lipcu 2012 r. wskaza, i oczekuje, e

minimum 30% z nowych inwestycji realizowanych w ramach Porozumienia zostanie

wybudowanych w technologii FTTH3, co zostao zatwierdzone przez Komitet Sterujcy.

Dalsze dziaania Regulatora bd zmierzay do promowania budowy nowoczesnej

infrastruktury.

Zasadnicze cele Porozumienia takie jak: wspieranie rwnoprawnej i skutecznej konkurencji

w zakresie wiadczenia usug telekomunikacyjnych, w tym zapewnienia transparentnej

informacji, uczciwych warunkw wiadczenia usug oraz odpowiedniej ich jakoci, a take

podnoszenie wiadomoci i dostpnoci usug telekomunikacyjnych dla konsumenta zostay

zrealizowane w stopniu zadawalajcym i zdaniem Prezesa UKE powinny by nadal

kontynuowane.

Celem Prezesa UKE jest utrzymanie wikszoci przedsiwzi wprowadzonych w ramach

realizacji Porozumienia, rwnie po jego formalnym wyganiciu. Prezes UKE bdzie

w dalszym cigu, przez pryzmat oceny wynikw KPI, bada jako obsugi biznesowych

procesw hurtowych przez TP oraz sprawdza, czy i w jaki sposb TP realizuje zasad

niedyskryminacji operatorw alternatywnych. Majc na uwadze powysze, a take zmiany na

rynku (rozwj nowych technologii, w szczeglnoci bezprzewodowych, zmiany preferencji

uytkownikw kocowych, pojawienie si nowych podmiotw skutecznie konkurujcych

z operatorem zasiedziaym) dalsze okrelanie zasad i warunkw dostpu do infrastruktury

operatora zasiedziaego odbywa si bdzie przede wszystkim przy zastosowaniu narzdzi

przewidzianych przez Prawo telekomunikacyjne. Zapewni one stabilno i przewidywalno

zasad prowadzenia dziaalnoci gospodarczej przez przedsibiorcw telekomunikacyjnych.

3 ang. Fiber to the home - architektura wiatowodowa sieci dostpowych, w ktrej optyczne

zakoczenie sieciowe zlokalizowane jest w lokalu abonenta

14

CEL 1: Wprowadzenie narzdzi stymulujcych przedsibiorcw

telekomunikacyjnych do inwestowania w infrastruktur w oparciu

o nowoczesne technologie

Wspieranie wdraania mechanizmw prawnych zachcajcych do inwestycji

Monitorowanie i raportowanie stanu infrastruktury i usug

Tworzenie zacht finansowych dla inwestycji

Wspieranie budowy popytu

Wsparcie zmian legislacyjnych

Moliwo osignicia wymienionego powyej celu wymaga zmian legislacyjnych, ktre

pozwol na szybkie i sprawne wydawanie decyzji administracyjnych. Z uwagi na fakt, e

znaczna cz kosztw budowy sieci wie si z robotami budowlanymi (wykopami,

ukadaniem kabli, okablowaniem wewntrznym), nabywaniem prawa drogi, uatwienia

legislacyjne powinny wspiera dziaania tak, aby operatorzy sieci koordynowali prowadzone

roboty budowlane lub wspuytkowali cz swojej infrastruktury.

Obecnie, realizujc cele zwizane z procesem proinwestycyjnym, Prezes UKE, na podstawie

ustawy z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usug i sieci telekomunikacyjnych (Dz. U.

Nr 106, poz. 675) wydaje dla wnioskujcych przedsibiorcw telekomunikacyjnych:

1. decyzje o dostpie do budynkw, miejsc w budynkach, w ktrych zbiegaj si kable

doprowadzone do lokalu w tym budynku, w celu zapewnienia telekomunikacji,

2. decyzje o udostpnieniu:

a) kanalizacji kablowej usytuowanej na nieruchomoci lub w budynku,

b) caoci lub czci kabla telekomunikacyjnego doprowadzonego do budynku lub

rozprowadzonego w budynku,

3. decyzje w sprawie zapewnienia wspkorzystania lub dostpu do infrastruktury technicznej

podmiotw wykonujcych zadania z zakresu uytecznoci publicznej,

4.decyzje w sprawie zmiany treci umowy o dostpie do budynkw, miejsc w budynkach, w

ktrych zbiegaj si kable doprowadzone do lokalu w tym budynku, kanalizacji kablowej

usytuowanej na nieruchomoci lub w budynku, kabla telekomunikacyjnego doprowadzonego

do budynku lub w nim rozprowadzonego.

Natomiast na podstawie art. 4 ust. 1 teje ustawy Prezes UKE na wniosek jednostki

samorzdu terytorialnego wydaje opini w sprawie planowanej przez t jednostk

dziaalnoci w zakresie telekomunikacji. Dziki zapisom ustawy Prezes UKE jest

wspdecydentem w procesie udostpniania nieruchomoci na cele zwizane

z telekomunikacj.

15

Na podstawie art. 139 Pt Prezes UKE wydaje na wniosek przedsibiorcy

telekomunikacyjnego decyzje o dostpie do budynkw i infrastruktury telekomunikacyjnej

innego przedsibiorcy telekomunikacyjnego lub jednostki samorzdu terytorialnego

w zwizku z prowadzon przez niego dziaalnoci telekomunikacyjn.

Z dotychczasowego dowiadczenia Prezesa UKE w zakresie wydawania decyzji i opinii

wynikao, i przepisy regulujce prawo drogi oraz kwestie dotyczce wykorzystywania ju

istniejcej infrastruktury telekomunikacyjnej wymagaj doprecyzowania z uwagi na

wtpliwoci interpretacyjne, jakie ujawniy si w procesie ich stosowania. Zamiarem Prezesa

UKE byo aktywne uczestnictwo w przygotowaniu i wprowadzaniu zmian legislacyjnych

w kluczowych aktach prawnych, tj. w ustawie Prawo telekomunikacyjne oraz ustawie

o wspieraniu rozwoju usug i sieci telekomunikacyjnych. Starania midzy innymi Prezesa

UKE w ww. zakresie doprowadziy do znowelizowania art. 30, art. 33 ustawy o wspieraniu

rozwoju usug i sieci telekomunikacyjnych oraz zwizanego z tymi przepisami art. 139 ust. 1

Pt. Znowelizowane przepisy jasno i precyzyjnie okrelaj obowizki poszczeglnych grup

podmiotw poprzez jednoznaczne sformuowanie ich zakresw: podmiotowego

i przedmiotowego.

Dziki nowelizacji wyranie wskazano, e art. 30 i 33 ustawy o wspieraniu rozwoju usug

i sieci telekomunikacyjnych dotyczy obowizkw wacicieli czy zarzdcw nieruchomoci

niebdcych przedsibiorcami telekomunikacyjnymi odnonie udostpniania danej

nieruchomoci (w odrnieniu do art. 139 Pt ktry dotyczy obowizkw przedsibiorcw

telekomunikacyjnych). Rozgraniczono dostp na potrzeby zapewnienia telekomunikacji

w danej nieruchomoci (art. 30) od dostpu bez zapewniania telekomunikacji w danej

nieruchomoci. Nowelizacja art. 30 przesdzia, e dostp do nieruchomoci jest

nieodpatny, jednake przedsibiorca musi ponie pewne koszty zwizane m.in.

z udostpnieniem nieruchomoci (np.: koszty energii elektrycznej). Z kolei w art. 33

przewidziano zasad odpatnoci dostpu, chyba e umowa stanowi inaczej.

W wyniku nowelizacji art. 29 zosta rwnie zracjonalizowany obowizek raportowy

przedsibiorcw telekomunikacyjnych. Dane przekazywane bd w formie elektronicznej,

raz w roku i bd ze sob funkcjonalnie powizane.

Z kolei nowelizowane art. 39 i 40 Pt pozwalaj Prezesowi UKE przy regulacji cen w oparciu

o koszty na uwzgldnianie inwestycji operatora, w tym w sieci nowej generacji. Operatorowi

za umoliwiaj uzyskanie zwrotu stosownej czci zainwestowanego kapitau,

uwzgldniajc ryzyka typowe dla nowego przedsiwzicia inwestycyjnego.

16

Rozbudowa Systemu Informacji o Infrastrukturze

Precyzyjnemu dobieraniu narzdzi regulacyjnych w zalenoci od sytuacji na lokalnych

rynkach, posuy wykorzystanie informacji zebranych w Systemie Informacyjnym

o Infrastrukturze Szerokopasmowej (SIIS). Uzupenienie tej bazy o dane o usugach oraz

o planach inwestycyjnych spowoduje, e dostpne dla przedsibiorcw informacje umoliwi

racjonalne planowanie inwestycji. Zakada si rwnie wykorzystanie bazy do planowania

i budowy sieci w obszarach wymagajcych interwencji ze rodkw publicznych (na

obszarach z niedostatkiem infrastruktury). Dane zbierane przez Prezesa UKE zostan

udostpnione w postaci map na portalu Polska szerokopasmowa oraz bd dostpne dla

obywateli, urzdw pastwowych i przedsibiorcw w postaci wyrysw i wypisw

wypeniajc rwnie dyrektywy unijne dotyczce ponownego wykorzystania informacji

publicznej.

Budowa i udostpnianie sieci FTTH

Budowane przez samorzdy, z wykorzystaniem funduszy unijnych, sieci szkieletowe nie

speni swojego zadania, jeli nie bd do nich przyczeni klienci kocowi. Najwikszym

problemem, z ktrym zmagaj si dzi dostawcy usug, jest budowa taniego i szybkiego

przycza internetowego na terenach o niskiej gstoci zaludnienia.

Niezbdne jest wic budowanie sieci dostpowych, zarwno przez duych operatorw

telekomunikacyjnych oraz mae i rednie przedsibiorstwa. W tym aspekcie bardzo due

znaczenie ma wypracowanie wsplnych zasad wspfinansowania oraz uytkowania

wybudowanej infrastruktury.

W celu realizacji zapisw Agendy Cyfrowej Regulator zobligowany jest do stwarzania

bodcw zachcajcych do inwestowania w rozwj infrastruktury. Z tego powodu Prezes

UKE bdzie podejmowa dziaania wspierajce wspinwestowanie w rozwj NGN.

Prezes UKE bdzie podejmowa dziaania, zachcajce do wsppracy operatorw przy

rozbudowie infrastruktury dostpowej wiatowodowych sieci szerokopasmowego dostpu do

Internetu. W tym celu przeanalizuje moliwoci ewentualnego zastosowania w Polsce

modelu, w ktrym firmy udostpniaj sobie nawzajem wybudowan samodzielnie

wiatowodow infrastruktur dostpow na wczeniej ustalonych zasadach i warunkach

cenowych. Na stronie Urzdu zostanie uruchomiony portal Baza danych o inwestycjach

szerokopasmowych z informacjami o aktualnie budowanych sieciach. Umoliwi on kontakt

z potencjalnym kontrahentem w celu zoenia oferty na wspinwestowanie. Portal poprawi

komunikacj podmiotw zainteresowanych kooperacj jak rwnie pozwoli im na lepsze

planowanie wasnych strategii inwestycyjnych.

17

Regulacje

W dziaania proinwestycyjne wpisuje si rwnie dostosowywanie przez Prezesa UKE

regulacji rynkw waciwych zwizanych z dostpem do infrastruktury (rynek 4) i hurtowych

usug szerokopasmowych (rynek 5) do panujcych na nich warunkw konkurencji.

W przypadku rynku dostpu szerokopasmowego, Prezes UKE zamierza stosowa podejcie

oparte o segmentacje geograficzn, co pozwoli na zagodzenie regulacji na obszarach

konkurencyjnych. Konieczne bdzie rwnie uwzgldnienie specyfiki polskiego rynku, w tym

pozycji operatorw TVK oraz innych substytucyjnych wobec tradycyjnego DSL form dostpu

szerokopasmowego. Majc do dyspozycji informacje z inwentaryzacji infrastruktury Prezes

UKE ju w 2013 roku planuje ponown analiz rynku i precyzyjne dopasowanie narzdzi

regulacyjnych do sytuacji na lokalnych rynkach szerokopasmowej transmisji danych.

Centrum Inwestycji Telekomunikacyjnych

Realizacja inwestycji telekomunikacyjnych jest procesem skomplikowanym, std

przedsibiorca telekomunikacyjny dziaajcy na mniejsz skal nie zawsze jest w stanie

samodzielnie pokona bariery inwestycyjne. W celu wsparcia podmiotw budujcych lokalne

sieci dostpowe planowane jest utworzenie Centrum Inwestycji Telekomunikacyjnych (CIT).

Bdzie to centrum kompetencyjne, zesp ekspertw, ktrzy bd wspiera lokalnych

operatorw w prowadzeniu inwestycji telekomunikacyjnych. Kanaami dostpu bd

specjalna infolinia i adres mailowy. Zwieczeniem dziaa podejmowanych przez CIT bdzie

certyfikacja wzorowych inwestycji telekomunikacyjnych. Beneficjentami certyfikatu bd

gwnie inwestycje w nowoczesne sieci telekomunikacyjne realizowane na obszarach

dotychczas pozbawionych dostpu do szybkiego Internetu.

Fundusze na inwestycje

Finansowanie inwestycji w rozwj sieci dostpowej do Internetu nie spoczywa jedynie na

rodkach unijnych, ale rwnie na prywatnych funduszach operatorw. Zadaniem Prezesa

UKE s dziaania majce na celu wsparcie procesu pozyskiwania rodkw unijnych,

prawidowe jego wykorzystanie, dobr rodkw regulacyjnych oraz dziaania na rzecz

udostpniania infrastruktury kanalizacyjnej i kablowej, w tym ciemnych wkien

wiatowodowych4. Zacht dla maych i rednich przedsibiorstw (MP) do podejmowania

aktywnoci inwestycyjnej, szczeglnie w zakresie budowy ostatniej mili, bdzie stanowi

opracowanie wsplnie z bankiem Gospodarstwa Krajowego oraz Krajowej Grupy

Porczeniowej produktw kredytowych i porczeniowych. Dziaania te bd prowadzone

wsplnie z Ministerstwem Administracji i Cyfryzacji. Kolejnym produktem wspierajcym

inwestycje mog by obligacje projektowe w ramach strategii Europa 2020.

Prezes UKE bdzie prowadzi dziaania umoliwiajce tworzenie innowacyjnych

instrumentw finansowych przez due instytucje finansowe lub fundusze dla operatorw

budujcych infrastruktur szerokopasmow. Ponadto w ramach spotka z inwestorami oraz

funduszami inwestycyjnymi bdzie promowa Polsk jako rynek przyjazny i atrakcyjny do

inwestowania w infrastruktur telekomunikacyjn.

4 Ciemne wkna - zainstalowane, ale nie wykorzystywane wkna wiatowodu

18

Dziaania na rzecz jednostek samorzdu terytorialnego

cza wybudowane przez jednostki samorzdu terytorialnego (jst) w ramach rodkw

unijnych powinny by odpatnie udostpniane wszystkim zainteresowanym operatorom.

W ramach dziaania Prezesa UKE dla jst przygotowana zostanie uniwersalna oferta na

udostpnianie sieci wybudowanej z funduszy unijnych. Swoim zakresem obejmie ona midzy

innymi takie zagadnienia jak: tryb zawierania, zmiany i rozwizywania umw, zasady

rozstrzygania sporw, dzierawa kanalizacji teletechnicznej, dzierawa wkien

wiatowodowych, dzierawa czy cyfrowych w rnych technologiach, dzierawa Lambdy,

dzierawa powierzchni technicznej, warunki wiadczenia usug.

Wspieranie budowy popytu

Niezalenie od dziaa proinwestycyjnych warto pamita, e inwestycje w rozwj sieci stan

si opacalne dopiero wtedy, kiedy technologie cyfrowe bd powszechnie wykorzystywane.

Mwic o wykorzystywaniu zdobyczy cyfrowych trzeba mie na uwadze fakt, e Polska

zajmuje jedno z ostatnich miejsc w rankingu, zarwno pod wzgldem dostpnoci technologii

cyfrowych, jak i praktycznego wykorzystania ich przez spoeczestwo. Jak zauwaono

w dokumencie Polska 2030, najskuteczniejszym sposobem zagwarantowania powszechnych

kompetencji jest wprowadzenie edukacji cyfrowej na wszystkich szczeblach nauczania.

Konieczne jest rwnie, rwnolege prowadzenie kampanii i szkole pokazujcych sposoby

i cele korzystania z Internetu, stworzenie profilowanych programw dla rnych grup

wiekowych. Prezes UKE bdzie aktywnie wspiera inicjatywy prowadzone przez

Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji uczestniczc w konferencjach oraz przygotowujc

opinie i ekspertyzy. Bdzie rwnie obejmowa patronatem inicjatywy przedsibiorcw

telekomunikacyjnych i rodowisk pozarzdowych, zwizane z walk z wykluczeniem

cyfrowym.

MIERNIKI CELU:

Nazwa miernika Warto miernika

odsetek gospodarstw domowych z okrelon

przepywnoci*

poowa 2014 r. przepywno 2 Mb/s

dla 85% gospodarstw domowych

koniec 2015 r. przepywno 30 Mb/s

dla 30% gospodarstw domowych

koniec 2020 r. przepywno 30 Mb/s

dla 100% gospodarstw domowych

* realizacja tych miernikw bdzie uzaleniona od wyniku przetargu dla czstotliwoci 1800 MHz i 800 MHz oraz od wykorzystania w terminie funduszy unijnych.

19

3.2. OBSZAR: KONKURENCYJNO

Konkurencyjno to potencja, moliwoci oraz umiejtno danego podmiotu rynkowego do

sprostania konkurencji, czyli rywalizacji z innymi podmiotami dziaajcych w tej samej brany

na rynku. Konkurencyjno to rwnie zdolno do dugookresowego i efektywnego wzrostu.

Polityka Konkurencji na lata 2011-2013 przygotowana przez UOKiK wskazuje, i gwnym

i nadrzdnym celem polityki konkurencji jest zapewnienie warunkw do jej funkcjonowania

w gospodarce wszdzie tam, gdzie moe ona wpywa na zwikszenie efektywnoci

gospodarowania i innowacyjnoci, a co za tym idzie dobrobytu konsumentw. Osignicie

tego celu wie si z realizacj trzech celw czstkowych, ktrymi s ochrona konkurencji,

tworzenie warunkw oraz wspieranie jej rozwoju.

Ze wzgldu na infrastrukturalny charakter rynku telekomunikacyjnego wzrost konkurencji

moe by utrudniony bez efektywnych dziaa regulacyjnych. Konkurencja w Polsce jest

wysoce zrnicowana na poszczeglnych rynkach lokalnych (obszary, na ktrych

funkcjonuje wielu operatorw oraz obszary, gdzie funkcjonuje jeden operator lub aden

operator nie wiadczy usug). Dotyczy to przede wszystkim stacjonarnych usug

szerokopasmowego dostpu do Internetu.

Gwnym celem dziaania Regulatora jest wic denie do zapewnienia klientom kocowym

usug telekomunikacyjnych u wybranego operatora po godziwej cenie, odpowiadajcej

kosztom zwizanym z dostarczaniem usug szerokopasmowych.

20

CEL 2: Stymulowanie wzrostu konkurencji na rynku telekomunikacyjnym

Precyzyjne definiowanie rynkw produktw i usug

Dobr optymalnych rodkw regulacyjnych

Denie do wypracowania zasad wsppracy miedzy operatorami oraz

Regulatora z przedsibiorcami

Przewidywalno i transparentno regulacji rynkowej

Zdefiniowanie rynkw produktw i usug

Punktem wyjcia do osignicia celu jest waciwe zdefiniowanie rynkw produktw i usug.

W odniesieniu do rynku telekomunikacyjnego w ramach swoich zada Prezes UKE prowadzi

postpowania w sprawie ustalenia, czy na poszczeglnych rynkach waciwych, zarwno

hurtowych, jak i detalicznych, objtych przez niego analiz wystpuje skuteczna

konkurencja. W wypadku stwierdzenia jej braku nakada na ich uczestnikw stosowne

obowizki regulacyjne. Przeprowadzenie dokadnych analiz rynkw oraz okrelenie pozycji,

jakie maj poszczeglni operatorzy jest rwnie dziaaniem poprzedzajcym stworzenie

regu wsppracy pomidzy operatorami. Wymogiem konkurencyjnoci jest, aby rodki

regulacyjne, zastosowane przez Regulatora, byy adekwatne do stwierdzonych problemw.

Definicja rynku opiera si na aktualnej ocenie substytucji wiadczonych usug, co

przykadowo w przypadku rynku dostpu szerokopasmowego oznacza bdzie analizowanie

substytucji usug wiadczonych w technologiach xDSL, FTTx, mobilnej w tym LTE, TVK, oraz

dostpu satelitarnego. Zwikszanie zakresu produktowego rynkw waciwych moe

wymaga zastosowania bardziej zaawansowanych narzdzi pod ktem stwierdzenia

zamiennoci usug na poziomie popytu oraz poday.

Natomiast rozwj regulacji dotyczcych dostpu do trudnej do powielenia infrastruktury przez

operatorw alternatywnych (OA) moe potencjalnie zwikszy konkurencyjno na poziomie

infrastruktury. Gbszym analizom musi take zosta poddana moliwoci ewentualnego

zastosowania w Polsce modelu wsppracy, w ktrym wszyscy operatorzy udostpniaj

sobie, na ustalonych zasadach i warunkach cenowych, wybudowan samodzielnie

wiatowodow infrastruktur dostpow.

Geograficzne zrnicowanie regulacji

Dla rozwoju rynku kluczowe znaczenie bdzie miao dostosowanie regulacji rynkw

waciwych zwizanych z dostpem do infrastruktury i hurtowych usug szerokopasmowych

operatora zasiedziaego do aktualnych warunkw konkurencji i rozwoju infrastruktury oraz

wprowadzenie zacht do inwestycji, nie tylko dla operatora zasiedziaego, lecz rwnie dla

operatorw alternatywnych.

21

W przypadku rynku dostpu szerokopasmowego, Prezes UKE zamierza rozwija koncepcj

zrnicowanej geograficznie regulacji, ktra pozwala zaprojektowa obowizki zarwno

dostosowane do aktualnych warunkw konkurencji w okrelonych obszarach i stwierdzonych

tam problemw rynkowych, jak te ograniczy je do niezbdnego minimum koniecznego dla

poprawy sytuacji na rynku. Oznacza to zagodzenie regulacji na obszarach gdzie

stwierdzone problemy rynkowe bd miay mniej nasilony charakter oraz uwzgldnienie

nakadw jakich wymaga budowa infrastruktury FTTx.

Z kolei ustalajc opaty z tytuu dostpu telekomunikacyjnego, Prezes UKE bdzie bra pod

uwag wykonane przez operatora inwestycje, zapewniajc temu operatorowi uzyskanie

rozsdnej stopy zwrotu z zaangaowanego kapitau w budow sieci nowej generacji.

Takie dziaania Regulatora powinny mie wpyw na wiksz skonno przedsibiorcw do

inwestycji, szczeglnie w najnowoczeniejsze rozwizania wykorzystujce zwaszcza

infrastruktur wiatowodow.

Pozytywny wpyw na inwestycje w sie NGA, powinny przynie rwnie znowelizowane art.

39 i 40 Pt. W przypadku gdy operator ponis wydatki na nowe przedsiwzicie inwestycyjne,

w tym budow sieci nowej generacji, Prezes UKE, ustalajc opaty z tytuu dostpu

telekomunikacyjnego, bdzie bra pod uwag wykonane przez tego operatora inwestycje.

Takie rozwizanie pozwoli na uzyskanie przez inwestujcych operatorw rozsdnej stopy

zwrotu z zaangaowanego w budow sieci nowej generacji kapitau, uwzgldniajcej ryzyko

typowe dla nowego przedsiwzicia inwestycyjnego i powinno stanowi du zacht do

inwestycji.

Drabina inwestycyjna

W przypadku rynku dostpu do infrastruktury sieciowej wdraana bdzie koncepcja drabiny

inwestycyjnej, poprzez zastosowanie regulacji, ktra powinna doprowadzi do zwikszenia

konkurencji infrastrukturalnej oraz zaangaowania inwestycyjnego operatorw

alternatywnych w budow sieci NGA. Zapewnienie dostpu do zasobw sieciowych, takich

jak kanalizacja kablowa, ciemne wkna oraz okablowanie wewntrz budynkw pozwala

zminimalizowa koszty inwestycyjne. Jednoczenie przyczynia si do wzrostu udziau

wasnej infrastruktury operatorw alternatywnych i ich moliwoci konkurowania w przypadku

nowej architektury sieciowej opartej w coraz wikszym stopniu na wknach

wiatowodowych.

W modelu dobrowolnego wspdzielenia infrastruktury rwnie operatorzy nie zajmujcy

pozycji znaczcej bd mogli na zasadach wzajemnoci udostpnia wasn infrastruktur.

Pozwoli to, w sposb korzystny dla wszystkich stron, zdywersyfikowa ryzyko inwestycyjne

oraz unikn kosztownej duplikacji sieci na odcinku tzw. ostatniej mili. Dla wprowadzenia

takich rozwiza konieczna jest jednak zmiana podejcia operatorw alternatywnych do

inwestycji w infrastruktur telekomunikacyjn w ten sposb, by widzieli korzyci

z inwestowania a nie tylko z korzystania z sieci operatora zasiedziaego. Dodatkowo, aby

takie inwestycje byy opacalne niezbdne jest stymulowanie popytu na najnowoczeniejsze

usugi szerokopasmowe. Operatorzy czsto, jako przyczyn braku inwestycji, wskazuj brak

wystarczajcego popytu ze strony konsumentw, ktry mgby w rozsdnym terminie

umoliwi zwrot z inwestycji. Dlatego tak wane bdzie rwnie zwikszenie wiadomoci

abonentw co do rodzaju usug dostarczanych przez sieci wiatowodowe oraz poszerzenie

samej oferty detalicznej operatorw o usugi, ktre wymagayby zmian technologicznych tj.

przejcia na sieci wiatowodowe.

22

Dziki zmianom przepisu art. 139 Pt, przedsibiorcy maj atwiejszy dostp do

nieruchomoci, w tym budynkw i infrastruktury telekomunikacyjnej bdcej w posiadaniu

innych przedsibiorcw. Przepis ten dokadnie okrela m.in. przesanki udostpnienia

istniejcego przycza telekomunikacyjnego lub istniejcej instalacji telekomunikacyjnej

budynku

Jest to skuteczne narzdzie ktre powinno zapobiega nieracjonalnemu duplikowaniu

infrastruktury telekomunikacyjnej i doprowadzi do rozwoju dostpu szerokopasmowego

i wzrostu konkurencyjnoci rynku telekomunikacyjnego.

Symetria stawek midzyoperatorskich

Wobec faktycznej konkurencji w zakresie usug gosowych pomidzy operatorami

stacjonarnymi i mobilnymi wyzwaniem staje si uregulowanie stawek MTR5 i FTR6.

Nowa regulacja rynkw zakaczania pocze w sieciach ruchomych pozwoli na

wprowadzenie symetrii hurtowych stawek (MTR) opartych o koszty operatora efektywnego

oraz na znaczce obnienie ich poziomu. Podejcie to jest zbiene z zaleceniem Komisji

Europejskiej z dnia 7 maja 2009 r., ktre zakada stosowanie stawki za zakaczanie

pocze na symetrycznym i efektywnym kosztowo poziomie. Dziaania Prezesa UKE bd

polega na wprowadzeniu obowizku stosowania symetrycznych hurtowych stawek

rozliczeniowych dla wszystkich operatorw mobilnych opartych o metodologi PURE LRIC7.

Powinno si to przeoy na dalsze spadki cen detalicznych, ujednolicenie ofert,

a w konsekwencji jakociow konkurencj dostawcw usug.

Celem przegldu rynkw zakaczania pocze w sieciach stacjonarnych bdzie ocena

aktualnej sytuacji rynkowej i podjcie decyzji odnonie ewentualnych zmian obowizkw

regulacyjnych co w efekcie moe doprowadzi do zmian zasad rozlicze. Wyniki analizy

rynku bd podstaw do potwierdzenia zasadnoci lub nie wprowadzenia symetrii

w rozliczeniach za zakaczanie ruchu w sieciach operatorw stacjonarnych, uwzgldniajc

rozliczenia minutowe jak i w oparciu o pojemno E1 (Paska Stawka Interconectowa- PSI).

W przypadku koniecznoci rozstrzygania sporw w zwizku ze zmian obowizkw

regulacyjnych sukcesywnie wydawane bd decyzje Prezesa UKE implementujce nowe

zasady rozlicze do umw o poczeniu sieci.

Przewidywane jest rwnie dokonanie oceny sytuacji konkurencyjnej na rynkach

zakaczania krtkich wiadomoci tekstowych (SMS). W chwili obecnej na mocy zawartych

przez operatorw dobrowolnych porozumie opata za zakaczanie SMS wynosi 5 gr za

wiadomo. W zalenoci od wynikw analizy oraz oceny wystpujcych na tych rynkach

problemw zostanie podjta decyzja o dalszych kierunkach i ksztacie regulacji SMS.

5 ang. Mobile Termination Rate stawki za zakaczanie w sieciach ruchomych

6 ang. Fixed Termination Rate - stawki za zakaczanie w sieciach stacjonarnych

7 ang. Pure Long Run Incremental Cost metodologia uwzgldniajca czyste dugookresowe koszty

przyrostowe

23

Weryfikacja kosztw hurtowych i cen detalicznych

Usprawnieniu wsppracy midzyoperatorskiej i rozwojowi konkurencji sprzyja proces TTM8,

ktry suy przygotowaniu i wdroeniu oferty usug hurtowych przez TP z uwzgldnieniem

potrzeb i oczekiwa przedstawicieli rynkowych. TP, planujc wprowadzenie nowej usugi

detalicznej, ktrej odpowiednik powinien by wiadczony w ramach dostpu

telekomunikacyjnego zgodnie z obowizkami regulacyjnymi, ma obowizek zaoferowania

OA warunkw takiego dostpu telekomunikacyjnego, aby OA mieli moliwo zaoferowania

konkurencyjnej usugi detalicznej w tym samym czasie co rynkowe wdroenie nowej usugi

detalicznej TP. Obecnie, w celu doprowadzenia do efektywnego dziaania procesu TTM,

Prezes UKE prowadzi w tym zakresie konsultacje rynkowe.

Dodatkowo wanym narzdziem w zakresie badania stanu konkurencyjnoci rynku jest test

MS/PS9 . Celem testu MS jest weryfikacja, czy opaty za regulowane usugi hurtowe

ksztatuj si na poziomie pozwalajcym OA na stworzenie na ich podstawie konkurencyjnej

usugi detalicznej w stosunku do nowej usugi detalicznej TP. Celem testu PS jest weryfikacja

czy cena za now usug detaliczn TP zostaa ustalona na poziomie, ktry umoliwia OA

stworzenie usugi detalicznej konkurencyjnej w stosunku do nowej usugi detalicznej TP.

Modyfikacje ofert ramowych

W Polsce funkcjonuj oferty ramowe na szeroki pakiet usug hurtowych: ROI10, RLLO11,

RIO12, LLU13, BSA14, WLR15. wiadczenie tych usug przez operatora zasiedziaego na rzecz

OA podlega kontroli i nadzorowi ze strony Regulatora. Do zada Regulatora w obszarze

waciwego doboru rodkw regulacyjnych bd nalee take modyfikacje oferty ramowej

SOR16 (w zakresie rynku rozpoczynania pocze, rynku zakaczania pocze, usugi

dostpu do infrastruktury sieciowej LLU, a take rynku dostpu szerokopasmowego).

8 ang. Time-to-Market

9 ang. Margin squeeze/price squeeze - testy zawenia mary oraz testy zawenia ceny

10 ang. Reference Offer for Infrastructure - oferta o dostpie telekomunikacyjnym w czci

infrastruktura telekomunikacyjna w zakresie kanalizacji kablowej 11

ang. Reference Leased Lines Offer - oferta o dostpie telekomunikacyjnym w zakresie wiadczenia usugi dzierawy odcinkw zakocze czy, odcinkw niebdcych zakoczeniami czy i czy end-to-end 12

ang. Reference Interconnection Offer - oferta o dostpie telekomunikacyjnym w zakresie poczenia siec 13

ang. Local Loop Unbundling lokalna ptla abonencka 14

ang. Bitstream Access - dostp do lokalnej ptli abonenckiej na potrzeby sprzeday usug szerokopasmowej transmisji danych 15

ang. Wholesale Line Rental - usuga hurtowego dostpu do sieci 16

tzw. Super Oferta Ramowa - oferta okrelajca ramowe warunki dostpu telekomunikacyjnego w zakresie rozpoczynania i zakaczania pocze, hurtowego dostpu do sieci TP, dostpu do czy abonenckich w sposb zapewniajcy dostp peny lub wspdzielony oraz dostpu do czy abonenckich poprzez wzy sieci telekomunikacyjnej na potrzeby sprzeday usug szerokopasmowej transmisji danych

24

Oferta ramowa SOR zostaa stworzona w wyniku szerokich i dugotrwaych konsultacji

Prezesa UKE z rynkiem telekomunikacyjnym, dziki czemu jej tre uwzgldnia praktyk

midzyoperatorsk i odpowiada potrzebom rynkowym. Na podstawie oferty ramowej SOR

zostay okrelone ujednolicone zasady, na jakich TP ma wiadczy usugi hurtowe,

wprowadzono nowe rozwizania w zakresie wsppracy midzyoperatorskiej majce na celu

popraw konkurencji na rynku telefonii stacjonarnej oraz ulepszenie jakoci wiadczonych

usug detalicznych. Efektem tych dziaa ma by przede wszystkim w krtkiej perspektywie

efektywne wdroenie oferty ramowej SOR do wsppracy midzyoperatorskiej. W tym celu

Prezes UKE prowadzi dziaania zachcajce operatorw do implementacji oferty ramowej

SOR do biecej wsppracy z TP. Ze wzgldu na potrzeby dostosowania do zmieniajcego

si rynku i coraz bardziej wymagajcych warunkw wsppracy w zakresie dostpu

telekomunikacyjnego dotyczcym kanalizacji kablowej, Prezes UKE dokona zmian w ofercie

ROI.

Przedsibiorcom telekomunikacyjnym potrzebna jest znajomo zasad i regu, na podstawie

ktrych mog prowadzi swoj dziaalno. Zapewnienie stabilnoci i przejrzystoci

regulacyjnej podmiotom dziaajcym na rynku realizowane bdzie midzy innymi poprzez:

regularne spotkania i konsultacje z przedsibiorcami telekomunikacyjnymi,

wypracowanie stanowiska Regulatora w zakresie kategorii spraw spornych,

zastosowanie przyjtego stanowiska w celu rozwizywania przyszych sporw

midzyoperatorskich,

zwikszenie wiadomoci operatorw,

monitoring wykonywania przez podmioty zobowizane, naoonych na nie

obowizkw regulacyjnych.

MIERNIKI CELU

Nazwa miernika Warto miernika na koniec 2015 r.

rozpito cenowa dla usug Internetu

stacjonarnego z najwyszymi przepywnociami*

wzrost o 25%

udzia nakadw przeznaczonych przez

przedsibiorcw na rozwj sieci wiatowodowej

w inwestycjach ogem

wzrost do 30%

liczba obszarw gminnych, na ktrych dziaa co

najmniej trzech dostawcw stacjonarnych usug

szerokopasmowych

wzrost o 20%

*rozpito cenowa rozumiana jako rnica midzy najdrosz a najtasz ofert. Obecnie nieliczni operatorzy wiadcz usugi dostpu do Internetu o wysokich przepywnociach (100 Mb/s i wicej), konsumenci maj ograniczony wybr dostawcy, a koszty usugi pozostaj na zblionym, wysokim poziomie.

25

3.3. OBSZAR: POLITYKA PROKONSUMENCKA

Dziaalno prokonsumencka jest jedynym z filarw polityki Jednolitego Rynku UE. Su jej

liczne regulacje prawne i rozbudowane instrumenty wsparcia dla konsumentw. Rwnie

istotne jest propagowanie postaw prokonsumenckich w kampaniach edukacyjnych

i informacyjnych. Unijne ramy regulacyjne i polityka otwartego dostpu sprzyjaj rozwojowi

konkurencyjnych rynkw, zapewniajc konsumentom wikszy wybr i obniajc ceny.

Polityka konsumencka jest cile powizana z innymi obszarami, w tym zwaszcza

z rozwojem konkurencji. Nie jest bowiem moliwe zapewnienie wysokiego poziomu

zaspokajania potrzeb konsumpcyjnych i wysokich standardw prawnych ochrony

konsumentw bez konkurencyjnego rynku i bdcych jego wynikiem mechanizmw

efektywnociowych.

Jak dowodz coroczne badania preferencji konsumentw, wikszo polskich uytkownikw

pozytywnie ocenia oferowane usugi telekomunikacyjne.

Wykres 4. Zakres i dopasowanie do potrzeb oferowanych na rynku usug (w %, rednia z odpowiedzi 1-5, n=1600)

rdo: UKE na podstawie badania konsumenckiego Rynek telekomunikacyjny w Polsce w 2011 r.

przeprowadzonego przez PBS DGA i INDICATOR

26

Nadal jednak Polacy oczekuj przede wszystkim spadkw cen (ponad 81%), lepszego

dopasowania usug do swoich potrzeb (33%) oraz poprawy ich jakoci (32,6%).

Wykres 5. Proponowane zmiany na rzecz rozwoju polskiego rynku telekomunikacyjnego (w %, n=1600)

rdo: UKE na podstawie badania konsumenckiego Rynek telekomunikacyjny w Polsce w 2011 r.

przeprowadzonego przez PBS DGA i INDICATOR

27

CEL 3: Wzmocnienie pozycji konsumenta i zapewnienie wymaganego poziomu

jakoci usug

Podniesienie wiadomoci konsumentw w zakresie ich praw i obowizkw

Wspieranie zapewnienia jakoci, przejrzystoci i bezpieczestwa usug

Identyfikacja i monitorowanie potrzeb uytkownikw usug

Podniesienie kompetencji Polakw w zakresie korzystania z nowych

technologii

Podnoszenie wiadomoci konsumenta

Europejska polityka konsumencka wychodzi z zaoenia, e pozycja klienta jest zawsze

sabsza stosunku do dostawcy usugi/produktu. Podstawow funkcj ochrony konsumentw

jest wic zapewnienie odpowiedniej bazy informacyjnej konsumentowi. Do wzmocnienia

pozycji uytkownika w relacjach z przedsibiorcami przyczynia si bdzie podnoszenie jego

wiadomoci i edukacja poprzez rozwijanie systemu poradnictwa na rzecz abonentw

i moliwoci dochodzenia praw, promowanie idei pozasdowego rozwizywania sporw,

przygotowanie spotw telewizyjnych o prawach konsumentw, ktre najczciej s amane

przez dostawcw. Podejmowane w ramach polityki prokonsumenckiej inicjatywy bd

uwzgldnia zaoenia przedstawione w oficjalnym dokumencie Unii Europejskiej Strategia

Polityki Konsumenckiej na lata 2007-2013 i zapewnia konsumentom ochron na rwni

z innymi obywatelami UE.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie otwartego Internetu i neutralnoci sieci

w Europie wzywa do zachowania przejrzystoci w zarzdzaniu przepywem informacji, w tym

do przekazywania uytkownikom informacji lepszej jakoci. Podkrela potrzeb umoliwienia

konsumentom podejmowania wiadomych decyzji oraz umoliwienia im rzeczywistego

przejcia do korzystania z usug nowego dostawcy, ktry najlepiej odpowiada ich potrzebom

i upodobaniom. W zwizku z tym istotne znaczenie ma zapewnienie konsumentom dostpu

do jasno sformuowanych, skutecznych, znaczcych i porwnywalnych informacji odnonie

jakoci wiadczonych usug. Rezolucja wzywa rwnie Komisj do opublikowania

wytycznych na temat prawa do zmiany operatora, tak by zastosowa si do wymogw

w zakresie przejrzystoci i promowa rwne prawa dla konsumentw w caej UE.

W celu wspierania rwnoprawnej i skutecznej konkurencji, a take zapewnienia

uytkownikom najlepszej ochrony przed naduyciami, w tym przestpczoci w sieci, Prezes

UKE prowadzi dziaania zwizane z certyfikacj usug telekomunikacyjnych. Niemniej istotne

znaczenie bdzie mie rwnie obsuga napywajcych skarg i zwikszenie skutecznoci

dochodzenia praw konsumentw w sporach z dostawcami usug telekomunikacyjnych.

28

Gwarancje ochrony praw konsumentw

Dotychczasowe dowiadczenia wskazuj na cig potrzeb wspierania rozwoju

skutecznego poradnictwa na rzecz konsumentw i moliwoci dochodzenia praw. Osoby

majce problem z dochodzeniem swoich praw w zwizku z nienaleytym wiadczeniem

usug mog uzyska pomoc w UKE poprzez mediacje, jak rwnie przed dziaajcym przy

Prezesie UKE Staym Polubownym Sdem Konsumenckim. Prezes UKE bdzie

kontynuowa dziaania edukacyjne m.in. poprzez udzia w Miasteczku Europejskim,

spotkania konsumenckie w Delegaturach UKE oraz z Powiatowymi Rzecznikami

Konsumentw.

Istotne bd dziaania majce na celu przeprowadzenie procesu notyfikacji Komisji

Europejskiej mediacji jako pozasdowego mechanizmu rozwizywania sporw

konsumenckich. Celem Prezesa UKE bdzie zapewnienie zgodnoci mechanizmw ADR17

z normami i standardami mechanizmw dziaajcych w pastwach czonkowskich Unii

Europejskiej.

Na przestrzeganie praw konsumentw wpywa rwnie kontrola ex ante i ex post

przestrzegania obowizkw regulacyjnych przez operatora o znaczcej pozycji rynkowej

(SMP) na danym rynku detalicznym, w tym ocena cennikw i regulaminw wiadczenia

usug. Transparentno umw i regulaminw wiadczenia usug jest przedmiotem wsplnego

zainteresowania i cisej wsppracy z Urzdem Ochrony Konkurencji i Konsumentw.

Lepsza jako usug

Rwnolegle z zapewnieniem dostpu do usug telekomunikacyjnych oraz przystpnych cen,

Regulator podj dziaania majce na celu zapewnienie odpowiedniej jakoci wiadczonych

usug telekomunikacyjnych. Zaproponowane w maju przez Prezesa UKE i ostatecznie

podpisane wraz z innymi Podmiotami w dniu 26 padziernika 2012 r. Memorandum

w sprawie wsppracy na rzecz podnoszenia jakoci wiadczonych dla uytkownikw usug

na rynku telekomunikacyjnym, zgodnie z postanowieniami dyrektywy o usudze powszechnej

przewiduje, e:

umowy dotyczce wiadczenia usug powinny by skonstruowane w sposb jasny,

zrozumiay, w atwo dostpnej formie,

publikowane informacje dotyczce jakoci usug wiadczonych przez przedsibiorcw

telekomunikacyjnych powinny by porwnywalne, odpowiednie i aktualne,

uytkownik bdzie mia zapewniony dostp do wyczerpujcych, porwnywalnych,

wiarygodnych i prezentowanych w przyjaznej formie informacji,

okrelone zostan wymierne wskaniki jakoci usug oraz tre, forma i sposb

podawania informacji przeznaczonych do opublikowania,

okrelone zostan minimalne wymogi jakociowe, w celu zapobiegania pogorszeniu

si jakoci usug w sieciach publicznych.

17

(ang.: Alternative Dispute Resolution) - alternatywne rozstrzyganie sporw

29

Ponadto zgodnie z proponowanymi zmianami w Prawie telekomunikacyjnym dostawca usugi

bdzie zobowizany w umowie o ich wiadczenie zawrze dane dotyczce jakoci usug,

w szczeglnoci ich minimalne oferowane poziomy, w tym czas wstpnego przyczenia,

a take inne parametry, jeeli zostay okrelone przez Prezesa UKE. W przypadku usugi

dostpu do sieci Internet wiadczonej w ruchomej publicznej sieci telekomunikacyjnej,

dostawca usugi bdzie zobowizany w umowie okreli sposoby informowania abonenta

o wyczerpaniu pakietu transmisji danych oraz o moliwoci biecej kontroli stanu takiego

pakietu przez abonenta.

Prezes UKE bdzie mia prawo dania od przedsibiorcy informacji o jakoci usug

wiadczonych przez dostawcw publicznie dostpnych usug telekomunikacyjnych oraz

informacji o stosowanej metodzie pomiaru prdkoci transmisji danych Internetu. Bdzie

mg zgosi sprzeciw co do stosowanej przez przedsibiorc telekomunikacyjnego metody

pomiaru, jeeli nie gwarantuje ona uytkownikom kocowym zapewnienia przejrzystych

informacji o parametrach jakociowych usugi lub rzetelnego pomiaru. Sprzeciw ten bdzie

zgaszany w formie decyzji, w ktrej Prezes UKE bdzie jednoczenie zobowizywa

przedsibiorc telekomunikacyjnego do stosowania okrelonej metody. Prezes UKE bdzie

rwnie mg przeprowadzi badania, czy rzeczywista prdko transferu danych

u uytkownika kocowego nie jest mniejsza ni prdko transmisji danych mierzona za

pomoc metody, co do ktrej Prezes UKE nie zgosi sprzeciwu. W celu zapobiegania

pogorszeniu si jakoci usug oraz utrudnie lub spowolnie ruchu w sieciach

telekomunikacyjnych Prezes UKE bdzie okrela w drodze decyzji minimalne wymagania

usug dla danego przedsibiorcy telekomunikacyjnego.

Dostpno sieci telefonii ruchomej

W celu likwidacji obszarw pozbawionych moliwoci korzystania z usug telefonii ruchomej

oraz obszarw o niskiej jakoci pocze, Prezes UKE zwikszy czstotliwo bada sieci

komrkowych. Badania bd prowadzone na drogach przejazdowych, w duych miastach

oraz obszarach podmiejskich, a ich wyniki bd publikowane na stronach Urzdu. Jednym z

najbardziej optymalnych do zapewnienia zasigu na duych obszarach jest pasmo 800 MHz.

W Decyzjach przydzielajcych czstotliwoci z tego pasma Prezes UKE zobliguje

operatorw do inwestowania na terenach nie zurbanizowanych.

Prawie kada planowana budowa stacji bazowej telefonii komrkowej, budzi obawy co do jej

negatywnego wpywu na ludzi i rodowisko. Dlatego zadaniem Prezesa UKE bdzie

prowadzenie kampanii dostarczajcych rzetelnej wiedzy na temat oddziaywania pola

elektromagnetycznego.

Podnoszeniu dostpnoci telefonii ruchomej suy bd rwnie opracowane w ramach

podpisanego Memorandum wskaniki KPI monitorujce jako wiadczonych usug.

30

Neutralno sieci

Dyrektywa o usudze powszechnej (USD) wprowadza szereg regulacji dotyczcych

informowania o jakoci usug oraz zarzdzania ruchem w sieci. Jednym z celw USD jest

zabezpieczenie zasady neutralnoci sieci, czyli jednakowego traktowania przekazw

elektronicznych, niezalenie od ich treci, aplikacji, usug, urzdze oraz adresu nadawcy

i odbiorcy. Dyrektywa dopuszcza zarzdzanie ruchem przez operatorw, tak aby nie

dopuszcza do przecienia sieci. Jednoczenie jednak zobowizuje do przekazywania

rzetelnych informacji uytkownikom kocowym na temat stosowanych rodkw. Obecnie

Prezes UKE uczestniczy w pracach legislacyjnych, ktrych celem jest implementowanie

Dyrektywy do polskiego porzdku prawnego. Unijne przepisy stanowi bd podstaw

realizacji efektywnej polityki transparentnoci, zapewniajc konsumentom pen informacj

przy wyborze dostawcy usugi.

Neutralno sieci, bdca nowym wyzwaniem na rynku stanowi nie tylko wan kwesti

z punktu widzenia uytkownika kocowego. Dotyczy take relacji pomidzy pozostaymi

podmiotami z acucha wartoci w Internecie: wacicielami treci, dostawcami usug online

i dostpu oraz operatorami zapewniajcymi czno. Dziaania Prezesa UKE bd

skoncentrowane na wypracowaniu modelu, ktry zapewni poszanowanie zasad wolnoci

i swobody w sieci konsumenta, uwzgldni biznesow zasadno i interesy przedsibiorcw

oraz umoliwi stabilny rozwj usug szerokopasmowych. W tym celu prowadzony bdzie

dialog z zainteresowanymi podmiotami rynku krajowego reprezentujcymi poszczeglne

ogniwa acucha wartoci. Pamita trzeba, e w wikszoci uczestnicy acucha wartoci

nie podlegaj regulacjom (ani z powodu pozycji na rynku telekomunikacyjnym ani z powodu

pozycji poza tym rynkiem). Prezes UKE uczestniczy w procesie legislacyjnym majcym na

celu zaimplementowanie zapisw dyrektyw UE do polskiego porzdku prawnego.

Pomiary szybkoci Internetu

Kady uytkownik Internetu bdzie mg na stronie UKE dokona pomiaru parametrw

swojej usugi, a kady operator bdzie mia prawo przystpi do programu monitorowania

i zgosi swj serwer pomiarowy. Umoliwi to, planowane w ramach projektu SIPS18,

zbudowanie narzdzia do pomiaru szybkoci dostpu do Internetu.

Dziaania kontrolne

Podnoszeniu jakoci usug sprzyja bd dziaania kontrolne, w tym kontrole weryfikacji

wykonywania przez przedsibiorcw telekomunikacyjnych obowizkw okrelonych

w decyzjach Prezesa UKE, przepisach Pt, w tym szczeglnie kontrole umw, regulaminw,

trybu rozpatrywania reklamacji oraz praw abonentw i uytkownikw. Jednoczenie Prezes

UKE stale monitoruje rynek urzdze telekomunikacyjnych, kontrolujc czy oferowane

wyroby speniaj prawne i techniczne wymagania, dziki ktrym uytkownicy mog z nich

bezpiecznie korzysta. Zakres bada obejmuje takie aspekty jak: efektywne wykorzystanie

zasobw czstotliwoci, kompatybilno elektromagnetyczna, ochrona zdrowia

i bezpieczestwa uytkownikw, efektywno energetyczna. Gama kontrolowanych przez

UKE urzdze jest szeroka i obejmuje m.in.: wzmacniacze sygnaw GSM (repeatery),

aparaty telefoniczne, bezprzewodowe transmitery, radiotelefony CB, wzmacniacze

antenowe, telewizory, radioodbiorniki, odtwarzacze DVD, komputery, set-top-boxy, dekodery,

18

System Informacyjny o infrastrukturze szerokopasmowej i portal Polska Szerokopasmowa

31

modemy, zasilacze do urzdze informatycznych, adowarki do telefonw komrkowych,

transformatory elektroniczne, artykuy AGD.

Prezes UKE cile wsppracuje w tym zakresie z organami celnymi, dziki czemu dua

liczba wyrobw niezgodnych z regulacjami europejskimi jest zatrzymywana ju na granicy

naszego kraju i nie pojawia si w obrocie handlowym.

Kontrole speniania przez wyroby odpowiednich wymaga maj za zadanie chroni interesy

uytkownikw tych wyrobw, a take ich producentw poprzez stworzenie jednakowych,

uczciwych warunkw dziaania na rynku. Z uwagi na zapewnienie cigoci wiadczenia

usug przez operatorw istotne jest wykrywanie i wyeliminowanie urzdze

wprowadzajcych szkodliwe zakcenia w rodowisku elektromagnetycznym.

Nowy model usugi powszechnej

Zgodnie z Europejsk Agend Cyfrow korzyci ze spoeczestwa cyfrowego powinny by

dostpne dla wszystkich. Komisja Europejska miaa w tym celu przeanalizowa, jak najlepiej

zaspokoi zapotrzebowanie na podstawowe usugi telekomunikacyjne na konkurencyjnych

rynkach, jak rol moe odgrywa usuga powszechna w procesie realizacji celu, jakim jest

szerokopasmowy dostp do Internetu dla wszystkich, i w jaki sposb powinna by ona

finansowana. Wyniki analizy przedstawionej w Komunikacie Komisji wskazay, i wczenie

dostpu szerokopasmowego do zakresu obowizku wiadczenia usugi powszechnej na

poziomie unijnym na obecnym etapie nie speniaoby drugiego kryterium okrelonego

w dyrektywie o usudze powszechnej, tj. nie zapewnioby oglnej korzyci netto wszystkim

konsumentom europejskim.

32

Polskie dowiadczenia regulacyjne wykazay, e obowizek wiadczenia usugi powszechnej

(USO) uksztatowany w obecnie obowizujcej ustawie nie spenia swojej roli, tj. nie

prowadzi do zapewnienia wszystkim uytkownikom na terenie kraju dostpu do

podstawowych usug telekomunikacyjnych. Znowelizowane Pt zmienia model wiadczenia

usugi powszechnej, ktry dostosowany bdzie do zmieniajcych si warunkw rynkowych.

W miejsce obowizku wyznaczenia przedsibiorcy zobowizanego do jej wiadczenia

Regulatorowi powierzono uprawnienie do wyznaczenia takiego przedsibiorcy w sytuacji,

gdy faktyczne potrzeby uytkownikw nie s zaspokajane przez rynek. Kada z usug

wchodzcych w skad usugi powszechnej bdzie oddzielnie analizowana i oceniana pod

ktem zasadnoci wyznaczania na poziomie regionalnym przedsibiorcy zobowizanego do

jej wiadczenia (z wyczeniem udogodnie dla osb niepenosprawnych, ktre bd

zapewniane przez wszystkich dostawcw publicznie dostpnych usug telefonicznych).

W przypadku stwierdzenia jakichkolwiek nieprawidowoci w ich funkcjonowaniu, Prezes

UKE kierujc si wymogiem efektywnego wykonywania tych usug i majc na wzgldzie

dobro uytkownikw, bdzie wyznacza przedsibiorc/w zobowizanego/ych do

wiadczenia usugi powszechnej, bd poszczeglnych usug wchodzcych w jej skad na

terenie caego kraju lub w poszczeglnych regionach. Wyranie widoczne jest, i usugi

mobilne staj si substytutem klasycznej usugi publicznej. Istotne przy tym jest, i w myl

przepisw prawa polskiego (zarwno dotychczasowych jak i projektowanych), a take

wsplnotowego, usuga powszechna (usuga przyczenia do sieci) jest neutralna

technologicznie, tzn. e mona j zapewni w dowolnej technologii przewodowej

i bezprzewodowej pod warunkiem zapewnienia staej lokalizacji zakoczenia sieci. Prezes

UKE bdzie wic bada rynki lokalne pod ktem zaspokojenia potrzeb uytkownikw na

usugi wchodzce w skad usugi powszechnej na danym obszarze poprzez sieci

stacjonarne, jak rwnie substytuty tych usug wiadczone w sieciach mobilnych.

Ograniczenie wykluczenia cyfrowego

Europejska Agenda Cyfrowa zakada rwnie potrzeb wsplnych dziaa, aby

zagwarantowa peny dostp do nowych elektronicznych treci dla osb niepenosprawnych.

W szczeglnoci publiczne strony i usugi internetowe w UE, ktre s wane dla penego

uczestnictwa w yciu publicznym, powinny zosta dostosowane do midzynarodowych

standardw dostpnoci stron internetowych. Konwencja Narodw Zjednoczonych

o prawach osb niepenosprawnych zawiera zobowizania dotyczce dostpnoci. Tak wic

istotnym elementem realizowanej przez UKE polityki prokonsumenckiej jest identyfikacja

i monitorowanie potrzeb uytkownikw. Szczeglny nacisk musi zosta pooony na potrzeby

osb niepenosprawnych i warunki, w jakim korzystaj oni z usug.

W ramach polityki prokonsumenckiej konieczne jest cige stymulowanie wzrostu

dostpnoci usug telekomunikacyjnych na terenach niezurbanizowanych oraz zwikszanie

moliwoci wyboru operatora na terenach zurbanizowanych. Kluczowa jest identyfikacja

miejsc, gdzie istnieje zapotrzebowanie na usugi telefonii stacjonarnej i dostpu do

szerokopasmowego Internetu stacjonarnego i wprowadzanie zebranych informacji do

stworzonych przez UKE map popytu.

33

Dziaalno Prezesa w obszarze dziaa prokonsumenckich i przeciwdziaaniu zjawisku

wykluczenia cyfrowego polega rwnie na opiniowaniu planw JST dotyczcych wiadczenia

usugi bezpatnego Internetu, np. za pomoc hotspotw, publicznych punktw dostpu

(PIAP) i wydawaniu decyzji okrelajcych warunki na jakich JST moe zapewnia usugi

bezpatnego lub taszego ni cena rynkowa dostpu do Internetu dla swojej lokalnej

spoecznoci. Dziaalno ta zapewnia osobom wykluczonym cyfrowo moliwo korzystania

z usugi dostpu do Internetu oraz zwikszenie zainteresowania technologiami informacyjno

komunikacyjnymi.

Polityka antyspamowa

Rozwj i dostpno Internetu pociga za sob rwnie zagroenia dla uytkownikw

usug wiadczonych drog elektroniczn. Jednym z podstawowych problemw jest

niechciana korespondencja przesyana drog elektroniczn tzw. spam. Nowelizacja Pt

wprowadza obowizek podejmowania dziaa zmierzajcych do ochrony sieci i usug, a tym

samym wszystkich uytkownikw kocowych, przed spamem i zoliwym oprogramowaniem.

Prezes UKE, dostrzegajc fakt, i obecne regulacje prawne stanowi niewystarczajce

narzdzia w walce ze spamem, opracuje polityk antyspamow, ktrej gwnym celem bd:

przegld obowizujcych przepisw prawa krajowego i midzynarodowego

w zakresie zwalczania spamu i przedstawienie konkretnych propozycji zmiany

przepisw krajowych,

prowadzenie aktywnych dziaa w ramach polityki informacyjno edukacyjnej

dla konsumentw z zakresu ochrony przed spamem,

zorganizowanie konferencji naukowej na temat bezpieczestwa w Internecie,

moliwoci zwalczania spamu,

utworzenie dnia walki ze spamem,

podjcie dialogu i wsppracy z organizacjami konsumenckimi, podmiotami z brany

w zakresie ksztatowania podanych praktyk stosowanych przez dostawcw usug

dostpu do sieci Internet w kwestii zwikszania poziomu wiadomoci konsumentw

na temat prawnych moliwoci walki ze spamem, metod zapewniania ochrony przed

otrzymywaniem spamu.

Podnoszenie kompetencji w zakresie korzystania z Internetu

Jak wskazano wczeniej, oprcz inwestycji w sieci szerokopasmowe, wane jest rwnie

podnoszenie kompetencji Polakw w zakresie korzystania z nowych technologii. Zgodnie

z badaniami przeprowadzonymi przez GUS19, w 2011 r. regularne korzystanie z Internetu

deklarowao 30% osb w grupie wiekowej 55-64 i zaledwie 10% respondentw w wieku

65-74. Prezes UKE, obejmujc patronatem Koalicj Cyfrowego Wczenia Generacji 50+

Dojrz@o w sieci, prowadzi dziaania zachcajce osoby dojrzae do zwikszenia

kompetencji w zakresie korzystania z nowych technologii.

19

Spoeczestwo informacyjne w Polsce, Wyniki bada statystycznych z lat 2007-2011, Warszawa 2012

34

MIERNIKI CELU

Nazwa miernika Warto miernika na koniec 2015 r.

liczba wydawanych poradnikw/broszur

liczba wej na stron Centrum Informacji

Konsumenckiej

liczba dzwonicych na infolini

stworzenie polityki antyspamowej

wyprodukowanie spotu telewizyjnego

7

wzrost o 20%

wzrost o 20%

1*

1*

odsetek spraw skuteczne przeprowadzonych

w trybie interwencji lub mediacji

65%

odsetek konsumentw usatysfakcjonowanych

poziomem jakoci usug

80%

*warto miernika 1- cel zrealizowany warto miernika 0- cel nie zrealizowany

35

3.4. OBSZAR: WYKORZYSTANIE ZASOBW CZSTOTLIWOCI

Zgodnie z zapisem motywu 3 Decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 243/2012/UE

w sprawie ustanowienia wieloletniego programu dotyczcego polityki w zakresie widma

radiowego czstotliwoci radiowe stanowi podstawowy zasb publiczny dla kluczowych

sektorw i usug, w tym dla ruchomego, bezprzewodowego Internetu szerokopasmowego

i cznoci satelitarnej, transmisji telewizyjnych i radiowych, transportu, radiolokacji, a take

urzdze takich jak alarmy, piloty, aparaty suchowe, mikrofony i sprzt medyczny.

Wspomagaj take suby publiczne, takie jak suby bezpieczestwa i ochrony, w tym

suby ochrony ludnoci oraz dziaalno naukow, w tym meteorologi, obserwacje Ziemi,

radioastronomi i badania przestrzeni kosmicznej. atwy dostp do zasobw czstotliwoci

odgrywa rwnie rol w wiadczeniu usug cznoci elektronicznej, w szczeglnoci na

rzecz obywateli i przedsibiorstw w obszarach odlegych i sabo zaludnionych, takich jak

obszary wiejskie lub wyspy. rodki regulacyjne dotyczce widma radiowego maj zatem

skutki dotyczce gospodarki, bezpieczestwa, zdrowia, interesu publicznego, kultury, nauki,

spoeczestwa, rodowiska i techniki.

Efektywne zarzdzanie zasobami czstotliwoci determinuje liczb dostawcw usug oraz

ich ofert, przyczynia si do rozwoju nowych produktw i ich konkurencyjnoci, wpywa na

jako wiadczonych usug. Jest niezbdne do powstania nowych moliwoci w zakresie

innowacji oraz zatrudnienia, co z kolei powinno przekada si na popraw sytuacji

gospodarczej kraju oraz integracji spoecznej. Pozwala rwnie na realizacj celw

nakrelonych w komunikacie Komisji Europejskiej w sprawie strategii Europa 2020 oraz

w Europejskiej Agendzie Cyfrowej.

Plan Strategiczny ITU: Draft four-year Rolling Operational Plan for the 2012 to 2015 jako

jeden celw strategicznych wskazuje na: poszukiwanie sposobw i rodkw dla zapewnienia

racjonalnej, wydajnej i oszczdnej gospodarki widmem czstotliwoci radiowych, w tym

zarzdzania zasobami orbitalnymi, oraz promowanie elastycznoci dla przyszego wzrostu

i rozwoju technologicznego.

Jak podkrelono w Europejskiej Agendzie Cyfrowej bezprzewodowy Internet

szerokopasmowy jest istotnym rodkiem wzmacniania konkurencji, zwikszania wyboru

oferowanego konsumentom i dostpu do Internetu w obszarach wiejskich oraz innych

obszarach, w ktrych wprowadzanie przewodowego Internetu szerokopasmowego jest

trudne lub nieopacalne pod wzgldem ekonomicznym.

36

Rosncy popyt na usugi bezprzewodowe, szczeglnie z wykorzystaniem smartfonw,

sprawia, e istotne staj si dziaania na rzecz terminowego przeznaczania wystarczajcej

i odpowiedniej iloci widma, tak aby wspiera cele strategiczne Unii i najlepiej zaspokaja ten

popyt. Pozwoli to na rozwj komercyjnych i publicznych usug, przy uwzgldnieniu istotnych

celw dotyczcych interesw oglnych, takich jak rnorodno kulturowa i pluralizm

w mediach. W tym celu na szczeblu Komisji Europejskiej prowadzone s dziaania, aby

w kadym Pastwie Czonkowskim wskaza i udostpni co najmniej 1200 MHz widma

w odpowiednich pasmach do roku 2015, przy czym warto ta uwzgldnia widmo ju

uytkowane. Pasmo 800 MHz, jako jedno z najbardziej optymalnych do zapewnienia zasigu

bezprzewodowych usug szerokopasmowych na duych obszarach, jest jednym

z kluczowych pasm do realizacji tego celu. W Polsce rozdysponowanie czstotliwoci

z pasma 800 MHz, w zwizku z uwarunkowaniami wewntrznymi, nastpi na przeomie lat

2013/2014.

CEL 4: Zwikszenie dostpu do usug poprzez efektywne zarzdzanie widmem

Okrelenie potrzeb rynku w zakresie wykorzystania widma

Kontrola zasad i efektywnoci korzystania z widma

Pozyskiwanie i udostpnianie zasobw czstotliwoci

Harmonizacja wykorzystania widma, druga dywidenda cyfrowa

Refarming

Harmonizacja oglnowiatowa widma czstotliwoci radiowych odbywa si gwnie

w ramach ITU, natomiast regionalna jest domen Unii Europejskiej oraz CEPT. Gremia te

definiuj szerokie ramy regulacyjne, w ramach ktrych musz dziaa wszyscy uytkownicy

widma oraz w niektrych przypadkach okrelaj zharmonizowane podejcie do

wykorzystywania czstotliwoci w celu uatwienia rozwoju usug, otwarcia rynkw

i zminimalizowania ryzyka powstania zakce pomidzy uytkownikami.

Program Polityki Widma Radiowego

Kierunki i cele polityki w zakresie planowania strategicznego i harmonizacji wykorzystania

widma okrela Program Polityki Widma Radiowego (Radio Spectrum Policy Programme

-RSPP)20. Inicjatywy w ramach tej polityki maj rwnie kluczowe znaczenie dla Europejskiej

Agendy Cyfrowej i Strategii Europa 2020 na rzecz inteligentnego i zrwnowaonego rozwoju.

Kluczow rol w procesie zatwierdzania tego dokumentu odegraa Polska, sprawujca

prezydencj w Radzie UE. Rwnolegle nasz kraj wypracowa szereg dwustronnych

porozumie (w szczeglnoci z Biaorusi, Federacj Rosyjsk i Ukrain), co pozwoli na

sprawniejsze wywizywanie si z zobowiza, jakie na Pastwa Czonkowskie nakadaj

postanowienia RSPP.

20

Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 243/2012/UE z dnia 14 marca 2012 r. w sprawie ustanowienia wieloletniego programu dotyczcego polityki w zakresie widma radiowego

37

Przyjty program tworzy ramy do wykorzystania widma radiowego. Wany jest szczeglnie

w kontekcie pasma 800 MHz, ktre jest uwalniane dziki zastpowaniu analogowego

sygnau telewizyjnego sygnaem cyfrowym oraz dziki zwolnieniu znacznych jego czci

przez Siy Zbrojne RP, ktre czciowo ju wycofay i w dalszym cigu wycofuj przestarzae

systemy radionawigacyjne pracujce w tym zakresie czstotliwoci.

Zmiany w Krajowej Tablicy Przeznacze Czstotliwoci

Krajowa Tablica Przeznacze Czstotliwoci (KTPCz) jest podstawowym dokumentem w

procesie zarzdzania zasobami czstotliwoci w kadym kraju nalecym do ITU. Bdzie

ona podlegaa zmianom wynikajcym przede wszystkim z koniecznoci zapewnienia

warunkw dla harmonijnego rozwoju sub radiokomunikacyjnych, wdraania nowych,

efektywnych technik radiokomunikacyjnych oraz zapewnienia obronnoci, bezpieczestwa

pastwa, a take bezpieczestwa i porzdku publicznego. KTPCz bdzie podlegaa

aktualizacji nie rzadziej ni raz na 4 lata, co jest podyktowane faktem, odbywania si co 45

lat wiatowej Konferencji Radiokomunikacyjnej (WRC), ktra wprowadza zmiany

w wiatowej tablicy przeznacze czstotliwoci. Zmiany te wymagaj nastpnie

implementacji w poszczeglnych pastwach poprzez aktualizacj ich narodowych tablic

przeznaczenia czstotliwoci.

Pozyskanie nowych zakresw czstotliwoci do wykorzystania cywilnego

Zawarcie porozumie z Ministerstwem Obrony Narodowej (do koca 2014r.) w sprawie

przekazania do uytkowania cywilnego czstotliwoci z zakresu 410 - 412 MHz/420 - 422

MHz oraz zmiany uytkowania zakresu 2300 - 2350 MHz z rzdowego na cywilny pozwoli

na zwikszenie zasobw dla cywilnych systemw szerokopasmowych i podniesienie jakoci

wiadczonych usug. W zalenoci od przyjtej koncepcji rozdysponowania pozyskanych

czstotliwoci z pasma 420 MHz moliwe bdzie wydzielenie nawet dwch kanaw

dupleksowych o szerokoci 1,25 MHz do rozdysponowania ich w drodze przetargu lub

rozszerzenia zasobw operatorowi posiadajcemu decyzj rezerwacyjn w tym pamie.

Dotychczas w zakresie 410 - 415 MHz/420-425 MHz udostpniono tylko cz zasobu

2x2,5 MHz. Udostpnienie pozostaej czci pozwoli na zwikszenie zasobw widmowych

na potrzeby usug PMR21 /PAMR22.

Pozyskanie do wykorzystania cywilnego zakresu 2300 - 2350 MHz umoliwi w przyszoci

zharmonizowane wykorzystanie zakresu 2300 - 2400 MHz, ktry zgodnie z postanowieniami

Konferencji WRC-12 oraz propozycjami CEPT23 jest przewidywane do wykorzystania przez

systemy z rodziny IMT24. W takiej sytuacji bdzie moliwe zaoferowanie rynkowi caoci

zakresu 2300 - 2400 MHz, a nie tylko jego fragmentu

W sierpniu 2012 r. Prezes Urzdu Komunikacji Elektronicznej ogosi rozpoczcie

postpowania przetargowego na pi rezerwacji czstotliwoci z pasma 1800 MHz.

przeznaczonych do wiadczenia na obszarze caego kraju mobilnych usug

telekomunikacyjnych. Najistotniejszym kryterium oceny ofert w tym przetargu bdzie

kryterium zachowania warunkw konkurencji. Ponadto oceniane bd wysoko kwoty

21

ang. Private Mobile Radio prywatne sieci radiokomunikacji ruchomej ldowej 22

ang. Public Access Mobile Radio publicznie dostpne sieci radiokomunikacji ruchomej ldowej 23

ang. European Conference of Postal and Telecommunications Administrations - Europejska Konferencja Administracji Poczty i Telekomunikacji 24

ang. International Mobile Telecommunications - standard telefonii ruchomej

38

zadeklarowanej oraz, wiarygodno finansowa Uczestnika przetargu a take zobowizania

dotyczce szybkoci rozwoju sieci.

Kada z dostpnych rezerwacji bdzie przyznana zwycizcom postpowania przetargowego

do 31 grudnia 2027 r.

Przydzia pozostaych czstotliwoci z pasma 800 MHz (zakresy 791-821 MHz oraz 832-862

MHz) oraz z pasma 2,6 GHz (zakresy 2500-2570 oraz 2620-2690 MHz) planowany jest na

przeomie lat 2013/2014 w drodze aukcji. Pasmo 800 MHz, z racji swoich waciwoci

propagacyjnych, jest postrzegane jako jedno z najbardziej optymalnych pasm dla

zapewnienia dostpnoci bezprzewodowych usug szerokopasmowych na duych obszarach

o niewielkiej gstoci zaludnienia, np. na obszarach wiejskich. Z kolei pasmo 2600 MHz jest

najbardziej odpowiednie do zapewnienia odpowiedniej pojemnoci sieci w obszarach o duej

gstoci zaludnienia, gdzie istnieje potrzeba obsuenia duej liczby uytkownikw i/lub

zapewnienia duych przepywnoci danych.

Przeprowadzenie refarmingu

Zgodnie z Decyzj ECC25 (11) 06 z dnia 9 grudnia 2011 r.26 podstawow i jedyn

dopuszczaln szerokoci kanau w planie aranacji kanaw w zakresie 3400 - 3800 GHz

jest szeroko 5 MHz. Podmioty posiadajce prawo do dysponowania czstotliwoci w tym

zakresie wykorzystuj kanay o szerokoci 3,5 MHz (a czasem o wielokrotnoci lub

podwielokrotnoci tej wartoci). Planowany refarming zakresu 3600-3800 MHz (oraz w miar

moliwoci zakresu 3400-3600 MHz) umoliwi zharmonizowanie wykorzystania zasobw

czstotliwoci z tych zakresw w Polsce i w Europie. Uzupenieniem tych dziaa bdzie

zmiana rezerwacji lub cofanie uprawnie w przypadku nieefektywnie wykorzystywanych

czstotliwoci.

W celu uatwienia implementacji postanowie Decyzji wykonawczej Komisji w sprawie

harmonizacji pasm czstotliwoci 900 MHz i 1800 MHz podana jest zmiana aranacji

zasobw czstotliwoci w dokonanych rezerwacjach czstotliwoci w taki sposb, aby

wszyscy operatorzy, w ramach przyznanych w rezerwacji liczby kanaw radiowych uzyskali

cige bloki czstotliwoci, ktre umoliwi w przyszoci zastosowanie nowszych

i efektywniejszych szerokopasmowych technik radiowych.

Liberalizacja procesu wydawania pozwole radiowych

Planowana jest liberalizacja wydawania pozwole radiowych polegajca na wprowadzeniu

zmian pozwalajcych na zwolnienie z obowizku uzyskiwania pozwolenia radiowego

w przypadku posiadania przez operatora rezerwacji czstotliwoci, w ktrej okrelone

zostay warunki jej wykorzystania. W takim przypadku, w miejsce wydawania pozwole

Prezes UKE dokonywa bdzie jedynie wpisu urzdzenia do stosownego rejestru po

otrzymaniu wniosku. Zmiana ta bdzie korzystna dla operatorw telekomunikacyjnych

posiadajcych rezerwacje czstotliwoci, poniewa znacznie skrci czas, w ktrym bdzie

mona uruchomi urzdzenia.

25

ang. Electronic Communiactions Committee- Komitet cznoci Elektronicznej 26

Harmonised frequency arrangements for mobile/fixed communications networks (MFCN) operating in the bands 3400-3600 MHz and 3600-3800 MHz

39

Neutralno technologiczna i usugowa

Na szybki rozwj technologii komunikacyjnych, umoliwiajcy wykorzystywanie

czstotliwoci dla wiadczenia usug o zrnicowanej charakterystyce, odpowiadajcy na

zmieniajce si potrzeby ich uytkownikw wpynie realizacja postulatu wspierania

neutralnoci technologii i usug wskazanego w Decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady

w sprawie ustanowienia wieloletniego programu dotyczcego polityki w zakresie widma

radiowego.

Celem dziaania na poziomie administracyjnym bdzie wydawanie przez Prezesa UKE

neutralnych technologicznie decyzji rezerwacyjnych oraz przegld udzielonych ju rezerwacji

pod ktem zasadnoci utrzymania ogranicze sposobu wykorzystywania czstotliwoci

objtych rezerwacj polegajcych na okreleniu sieci radiowych lub rodzaju technik dostpu

radiowego, ktre mog by uywane, usugi telekomunikacyjnej, ktra powinna by

wiadczona, usugi telekomunikacyjnej objtej zakazem wiadczenia z wykorzystaniem

zarezerwowanych czstotliwoci.

Monitorowanie procesu cyfryzacji

Rozpoczty ju proces przejcia na transmisj cyfrow w telewizji pozwoli na wiksz

efektywno wykorzystania czstotliwoci radiowych, dziki czemu moliwe