STOWARZYSZENIE GMIN I POWIATÓW MAŁOPOLSKI WSPÓLNOTA · 2018. 5. 16. · 1 WSPÓLNOTA MAŁOPOLSKA...

32
STOWARZYSZENIE GMIN I POWIATÓW MALOPO LSKI WSPÓLNOTA malopo lska SIERPIEŃ/WRZESIEŃ 2007 NR 4 (43), Rok XVI ISSN 1428–4162 Uzdrowiska w programach operacyjnych 2007-2013 Leszek Zegzda wicemarszałek województwa małopolskiego Emil Bodziony burmistrz Krynicy-Zdroju Rozwój gospodarczy gmin i powiatów Ryszard Nowak prezydent Nowego Sącza Jan Puchała starosta limanowski Krzysztof Pawłowski rektor Wyższej Szkoły Biznesu-NLU w Nowym Sączu Energia odnawialna Wiesław Bury wiceprezes WFOŚiGW w Krakowie Andrzej Czerwiński Zespół Parlamentarny ds. Energetyki Maria Stankiewicz Stowarzyszenie Gmin Polska Sieć Energie-Cities PISMO MARSZAŁKÓW, PREZYDENTÓW, STAROSTÓW, BURMISTRZÓW, WÓJTÓW I RADNYCH

Transcript of STOWARZYSZENIE GMIN I POWIATÓW MAŁOPOLSKI WSPÓLNOTA · 2018. 5. 16. · 1 WSPÓLNOTA MAŁOPOLSKA...

Page 1: STOWARZYSZENIE GMIN I POWIATÓW MAŁOPOLSKI WSPÓLNOTA · 2018. 5. 16. · 1 WSPÓLNOTA MAŁOPOLSKA Wydawca: Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski ul. Grodzka 28, 31-004 Kraków

S T O WA R Z Y S Z E N I E G M I N I P O W I A T Ó W M A Ł O P O L S K I

WSPÓLNOTAmałopolskaSIERPIEŃ/WRZESIEŃ 2007

NR 4 (43), Rok XVI ISSN 1428–4162

Uzdrowiska w programach operacyjnych 2007-2013Leszek Zegzdawicemarszałek województwa małopolskiego

Emil Bodzionyburmistrz Krynicy-Zdroju

Rozwój gospodarczy gmin i powiatówRyszard Nowakprezydent Nowego Sącza

Jan Puchałastarosta limanowski

Krzysztof Pawłowskirektor Wyższej Szkoły Biznesu-NLU w Nowym Sączu

Energia odnawialnaWiesław Burywiceprezes WFOŚiGW w Krakowie

Andrzej CzerwińskiZespół Parlamentarny ds. Energetyki

Maria StankiewiczStowarzyszenie Gmin Polska Sieć Energie-Cities

PISMO MARSZAŁKÓW, PREZYDENTÓW, STAROSTÓW, BURMISTRZÓW, WÓJTÓW I RADNYCH

Page 2: STOWARZYSZENIE GMIN I POWIATÓW MAŁOPOLSKI WSPÓLNOTA · 2018. 5. 16. · 1 WSPÓLNOTA MAŁOPOLSKA Wydawca: Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski ul. Grodzka 28, 31-004 Kraków

AGENCJA ROZWOJU MIASTA SA31-019 Kraków, ul. Floriańska 31tel. 012 429 25 13, fax 012 429 10 40www.arm.krakow.pl, e-mail: [email protected]

KIM JESTEŚMY Jesteśmy jednoosobową spółką akcyjną Gminy Miejskiej Kraków, po-wołaną do życia uchwałą Rady Miasta z grudnia 1995 roku. Naszympodstawowym celem jest wspieranie Gminy w podejmowanych przeznią działaniach inwestycyjnych o znaczeniu strategicznym. Aktywnieuczestniczymy w przygotowywaniu i realizacji wizji Krakowa, jako no-woczesnego centrum gospodarczego i komunikacyjnego kraju.ARM SA charakteryzuje się wysoką kompetencją kadry i świetną znajomością krakowskich spraw. Oferujemy nawet o 40 proc niższą cenę świadczonych usług. Posiadamy olbrzymie doświadczenie i spore osiągnięcia w zakresie wypeł-niania roli inwestora zastępczego, konsultingu finansów publicznych, przeprowadzenia procedury przetargowej, logi-styki, rachunkowości. Udana realizacja wielu olbrzymich miejskich inwestycji – to tylko niektóre z atutów Spółki. Na liście zrealizowanych przez nas inwestycji znajdują się m.in.• wybudowanie ulicy Jerzego Turowicza, wraz z przebudową towarzyszącego jej powstaniu układu komunikacyjnego, • budowa ul. Wita Stwosza i tunelu im. św. Rafała Kalinowskiego, przebudowa ul. Pawiej oraz dróg dojazdowych,• przebudowa pętli Kamiennej.Obecnie, największym realizowanym przez nas przedsięwzięciem jest gruntowna przebudowa ronda Mogilskiego orazkontynuowanie prac przy budowie tunelu linii Krakowskiego Szybkiego Tramwaju, stanowiącego integralna część projektuKrakowski Transport Miejski.

NASZA OFERTA•Obsługa i prowadzenie procesów inwestycyjnych, jako inwestor zastępczy, po-

przez kompleksowe przygotowanie, zarządzanie i rozliczanie inwestycji, zgodniez prawem pzp a także inwestycji realizowanych zgodnie z FIDIC

• Consulting i doradztwo w zakresie realizacji inwestycji•Opracowanie programów finansowania procesu inwestycyjnego, w tym wyko-

nywania analiz finansowych, studiów wykonalności i biznes planów• Przygotowywanie i przeprowadzanie kompleksowej procedury przetargowej,

zgodnie z pzp oraz przepisami FIDIC • Realizacja zadań w ramach programu „partnerstwa publiczno – prywatnego”,

na rzecz Gminy i innych podmiotów gospodarczych• Pozyskiwanie, zarządzanie i rozliczanie projektów inwestycyjnych, współfinanso-

wanych ze środków Unii Europejskiej w ramach programów operacyjnych na lata2007 – 2013

NASZ CELZamierzamy wydłużać listę naszych osiągnięć, rozszerzać ofertę świadczonychusług, wzmacniać ekonomiczną kondycję Spółki i jej efektywność. Przygotowana„Strategia rozwoju i działania na lata 2007 – 2013”, konkretyzuje nasze zamiary.Spółka swoje wysokiej klasy usługi świadczyć będzie nie tylko na rzecz gmin i jed-nostek komunalnych, ale także na rzecz innych podmiotów gospodarczych.

To tylko niektóre z usług przez nas oferowanych.Zachęcamy do zapoznania się z pełną ofertą usług przez nas świadczonych i skorzystania z niej.

Page 3: STOWARZYSZENIE GMIN I POWIATÓW MAŁOPOLSKI WSPÓLNOTA · 2018. 5. 16. · 1 WSPÓLNOTA MAŁOPOLSKA Wydawca: Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski ul. Grodzka 28, 31-004 Kraków

1

WSPÓLNOTA MAŁOPOLSKA

Wydawca:Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolskiul. Grodzka 28, 31-004 Krakówtel./fax 0-12 421-93-12Redakcja:ul. Grodzka 28, 31-004 Krakówtel./fax 0-12 [email protected] Naczelny:Wojciech Stańczyk0-667 053-195, [email protected]

Opracowanie graficzne i skład:FORMAT XXL, tel. 012 260 73 [email protected]

Druk:EKODRUK, Kraków, ul. Konfederacka 4tel. 012 267 36 60, 012 269 20 [email protected], www.ekodruk.eu

Produkcja:Prasowa Firma Usługowa ASTA

WSPÓLNOTAmałopolska

Szanowni Państwo!

3 kwietnia 1948 r. Kongres Stanów Zjednoczonych uchwalił ustawę „Foreign Assistance Act of 1948” ustanawiającą program po-mocy gospodarczej dla Europy, mający służyć odbudowie gospodarek poszczególnych krajów po drugiej wojnie światowej. Od na-zwiska ówczesnego sekretarza stanu USA, znamy go pod nazwą „Planu Marshalla”. Łączna wartość udzielonej pomocy przekroczyła14 miliardów USD (po 2 proc. PKB rocznie), co jest równowartością obecnych 150 mld dolarów. Dzięki temu wsparciu kraje uczestni-czące w programie nie tylko się odbudowały, ale w sposób gigantyczny rozwinęły. Niestety, pod wpływem decyzji Stalina, polskiewładze wycofały swoją deklarację uczestnictwa w programie, czego skutkiem był pogłębiający się rozdźwięk między rosnącym dobrobytem krajów Europy Zachodniej, a skutkami gospodarki sterowanej centralnie.

W 60 lat po tamtych wydarzeniach, Plan Marshalla, bez którego trudno sobie wyobrazić Unię Europejską w obecnym jej kształcie,wreszcie staje się udziałem Polski. Do naszej dyspozycji są olbrzymie środki (po 4 proc. PKB rocznie), po które należy sięgnąć, by zma-

lał dystans dzielący nas od beneficjentów Planu. Fundusze strukturalne, Fundusz Spójności, a także regionalne programy operacyjne to dziejowa szansa. Dlatego gorącoapeluję: nie zaprzepaśćmy jej. Stwórzmy jakość, którą nie tylko odrobimy dystans do krajów „starej Unii”, ale i prześcigniemy je w wielu dziedzinach. Bo nie ulega wątpli-wości, że stać nas na to, że mamy potencjał. Dobitnym tego przykładem są wysokie technologie, w których Polska, a zwłaszcza Kraków, zaczynają odgrywać coraz wię ksząrolę. Dzięki środkom unijnym (dla wsparcia tego sektora wydzielono osobną oś priorytetową w MRPO) wzmocni się zaplecze dydaktyczne wyższych uczelni, rozwiną sięprzedsiębiorstwa, wzrośnie liczba stanowisk pracy.

Na łamach „Wspólnoty Małopolskiej” chcemy przedstawiać zagadnienia związane z realizacją regionalnych programów operacyjnych na lata 2007-2013. W niniejszymnumerze znajdą państwo obszerny materiał poświęcony roli uzdrowisk w MRPO. O środkach z MRPO mowa jest również w materiałach pokonferencyjnych z konferencji„Odnawialna Energia – Małe elektrownie wodne i wiatrowe, pompy cieplne i kolektory słoneczne”, którą zorganizowaliśmy 15 czerwca b.r. Już teraz zachęcam do lekturykolejnego numeru, który poświęcony będzie Krakowskiemu Obszarowi Metropolitalnemu.

Jako członek nadzwyczajnej komisji Sejmiku Województwa Małopolskiego ds. Euro 2012, pragnę też zwrócić się z apelemo budowę wielofunkcyjnych boisk sportowych w każdej wsi. Zabiegając o to, aby Kraków stał się areną zmagań mistrzostw,nie możemy zapominać o rzeczywistości. Stadionów z prawdzi-wego zdarzenia szybko nie wybudujemy, ale przyzwoite obiektydo amatorskich rozgrywek i rekreacji, tak niezbędne niemalw każdej gminie, wybudować jest dużo łatwiej. Wielka w tymrola radnych powiatowych, gminnych i sołeckich.

Kazimierz BarczykPrzewodniczący SGiPM

In Memoriam:

Elżbieta PakosGrzegorz Sporek

Sebastian Jeżowski

21 września 2007 roku. Straciliśmy Przyjaciół.To był zwykły dzień pracy. Różnił się jedynie tym, że nasze biura opustoszały. Nasi najmłodsi współpracownicy wyjechali wcześnie rano do Nowego Sącza. Dlaczego do Sącza nie dotarli? Dlaczego do nas nie wrócili?Podobno, na te pytania, my – śmiertelni – odpowiedzi znać nie możemy. Ale to my cierpimy. To nas ta strata na zawsze pozostawi w poczuciu kruchości misternie układanych przez nas planów. To właśnie plany połączyły Ich ze sobą i z nami.

Plan był prosty. Dołączyć do grona wolontariuszy – praktykantów centrum informacji europejskiej. Spróbować swoich sił, nauczyć się jak najwięcej. Bardzo często dla młodych ludzi to początek drogi w dorosłe – zawodowe życie. Drogi, która ma być konsekwencją wybranych studiów, marzeniem zawodowej realizacji. Tak właśnie do nas trafili – na chwilę, na próbę, na miesiąc. A my, w każdym z tych trzech przypadków, czuliśmy, że jesteśmy obdarowani. Czuliśmy Boski Plan. Z miesiąca zrobiły się trzy, a my wiedzieliśmy, że muszą zostać z nami. I wtedy Oni stali się częścią naszego planu. Planu na przyjacielską atmosferę w pracy, na stworzenie zespołu, który będzie się wzajemnie uzupełniał – więc tak naprawdę planu na otoczenie się wspaniałymi ludźmi i budowanie więzi na najwyższym poziomie humanizmu.Boski Plan czuliśmy dobrze. Nie mogliśmy przypuszczać, jak będzie on wyglądał.Jak bardzo różni się od naszych.

Elu, Grzegorzu, Sebastianie, weźmiemy od Was wszystko, co nam przez ten czas zostawiliście. Każdą myśl, każdy uśmiech, wszystkie słowa. Weźmiemy też Wasze plany i będziemy je nieść, póki nasz plan się nie zamknie.

Przyjaciele ze Stowarzyszenia Gmin i Powiatów Małopolski,Federacji Regionalnych Związków Gmin i Powiatów RP,Regionalnego Centrum Informacji Europejskiej w Krakowie

Page 4: STOWARZYSZENIE GMIN I POWIATÓW MAŁOPOLSKI WSPÓLNOTA · 2018. 5. 16. · 1 WSPÓLNOTA MAŁOPOLSKA Wydawca: Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski ul. Grodzka 28, 31-004 Kraków

2

WSPÓLNOTA MAŁOPOLSKA

Małopolski Regionalny Program Operacyjny 2007-2013 – perspektywy oraz szanse dla gmin uzdrowiskowych.

Zagadnienia z zakresu lecznictwa uzdrowiskowego oraz organi-zacji gmin uzdrowiskowych w Polsce reguluje ustawa z dnia 28lipca 2005 roku o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskachi obsza rach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowisko -wych, która określa: zasady oraz warunki prowadzenia i finanso-wania lecznictwa uzdrowiskowego, kierunki lecznicze uzdrowisk,zasady sprawowania nadzoru nad lecznictwem uzdrowiskowym,zasady nadawania obszarowi statusu uzdrowiska albo statusuobszaru ochrony uzdrowiskowej, zasady pozbawiania obszarustatusu uzdrowiska albo statusu obszaru ochrony uzdrowisko-wej oraz zadania gmin uzdrowiskowych. Zgodnie z art. 34. ust. 1ustawy status uzdrowiska może być nadany obszarowi, któryspełnia łącznie następujące warunki: posiada złoża naturalnychsurowców leczniczych o potwierdzonych właściwościach leczni-czych na zasadach określonych w ustawie, posiada klimat o wła-ściwościach leczniczych potwierdzonych na zasadach określonychw ustawie, na jego obszarze znajdują się zakłady lecznictwauzdro wiskowego i urządzenia lecznictwa uzdrowiskowego przy-gotowane do prowadzenia lecznictwa uzdrowiskowego, spełniaokreślo ne w przepisach o ochronie środowiska wymagania w sto-sun ku do środowiska, posiada infrastrukturę techniczną w za- kresie gospodarki wodno-ściekowej i energetycznej w zakresietransportu zbiorowego, a także prowadzi gospodarkę odpadami.W wyniku przekształceń własnościowych dokonanych w pol-skich uzdrowiskach w latach 1998-1999 powstało 26 jednooso-bowych spółek Skarbu Państwa, w których uprawnienia organuwłaścicielskiego wykonuje Minister Skarbu. Z oferty uzdrowiskkorzystać mogą ubezpieczeni w Narodowym Funduszu Zdrowia,Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, Kasie Rolniczego Ubezpie-czenia Społecznego oraz Powiatowych Centrach Pomocy Rodzi-nie. Komercjalizacja uzdrowisk umożliwiła także przygotowanieoferty dla pełnopłatnych klientów indywidualnych. Uzdrowiskapolskie leżą przeważnie na terenach posiadających odwiertywód mineralnych oraz pokłady borowiny. Podstawowe cele reha -bilitacji uzdrowiskowej to leczenie chorób przewlekłych, rehabi-litacja oraz profilaktyka zdrowotna. Uzdrowiskowe usługi me-dyczne realizowane są w warunkach stacjonarnych (leczenie,zakwaterowanie oraz wyżywienie) oraz ambulatoryjnych (sprze-daż samej usługi medycznej). Zadania z zakresu lecznictwauzdro wiskowego prowadzą niepubliczne zakłady opieki zdro-wotnej: szpitale, sanatoria uzdrowiskowe, przychodnie uzdrowi-skowe, zakłady przyrodolecznicze, pijalnie wód oraz tężnie. Pro-wadzenie zakładu przyrodoleczniczego jest warunkiem sine quanon istnienia uzdrowiska. Od momentu komercjalizacji przed-siębiorstw uzdrowiskowych zmalała ilość łóżek, które posiadająw swojej ofercie (od ok. 21 000 w 1998 roku do ok. 16.000 w roku2005), co związane jest między innymi z kalkulacją i redukcjąkosztów. W uzdrowiskach polskich leczone są głównie chorobynarządów ruchu oraz reumatyczne, układu krążenia, układu od-dechowego oraz zaburzeń nerwowych i psychicznych. W terapiiuzdrowiskowej wykorzystuje się naturalne czynniki leczniczem.in. takie jak: wody lecznicze (balneoterapia), borowina, torfyoraz gazy lecznicze. Jednym z dodatkowych źródeł dochoduuzdrowisk jest sprzedaż produktów o właściwościach leczniczych.

Województwo Małopolskie jest drugim w Polsce po Wojewódz-twie Dolnośląskim pod względem ilości zarejestrowanych gminuzdrowiskowych. Małopolskie uzdrowiska to: Krynica Zdrój, Muszyna, Piwniczna Zdrój, Rabka-Zdrój, Kraków-Swoszowice,Szczaw nica, Wapienne, Wysowa, Żegiestów. Jeśli dodać do tegobliskość podkarpackich uzdrowisk (Horyniec-Zdrój, Iwonicz-Zdrój, Polańczyk oraz Rymanów-Zdrój) a także prężnych święto-krzyskich gmin uzdrowiskowych Buska-Zdroju oraz Solca-Zdroju– możemy śmiało mówić o krajowym zagłębiu lecznictwa uzdro-wiskowego. Niestety jakość infrastruktury uzdrowiskowej orazsama oferta odbiegają ciągle od standardów europejskich. Wieledo życzenia pozostawia też polityka promocyjna małopolskichgmin uzdrowiskowych. Wychodząc naprzeciw tym problemomZarząd Województwa Małopolskiego w Projekcie MałopolskiegoRegionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013, przy-jętym Uchwałą Nr 505/07 Zarządu Województwa Małopolskiegoz dnia 10 lipca 2007 roku, podejmuje próbę pomocy małopol-skim gminom uzdrowiskowym. W osi priorytetowej 3 programu– „Turystyka i przemysł kulturowy” – wyodrębniono cel opera-cyjny, którym jest podniesienie konkurencyjności turystycznejregionu. Obejmuje on m.in. projekty z zakresu ulepszenia infra-struktury uzdrowiskowej. Autorzy dokumentu, zauważają, że:„(…) słabe wykorzystanie niektórych obiektów turystycznychi sanatoryjnych świadczy o znacznych rezerwach oraz o niskiejich rentowności”. Przyczyny takiego stanu rzeczy dopatruje sięw braku atrakcyjnej oferty oraz skutecznej promocji. Przesądzająo tym m.in. niski standard wyposażenia obiektów oraz niezado-walająca jakość świadczonych usług. Intencją planowanych zmianjest poprawa pozycji turystycznej (a co za tym idzie także uzdro-wiskowej) Małopolski na rynkach krajowych oraz zagranicznych.Jednym z trzech obszarów wsparcia będzie „rozwój infrastruk-tury turystycznej”, w ramach którego realizowane będą opera-cje mające wpływ na ekonomiczny rozwój regionu w tym także:1. „inwestycje w poprawę bazy noclegowej, w szczególnościw gminach uzdrowiskowych (…)” 2. „rozwój produktu i ofertyturystycznej, w tym m.in.: inwestycje w ogólnodostępną in-frastrukturę uzdrowiskową”. W osi priorytetowej 6 „Spójnośćwewnątrzregionalna” wyodrębniono z kolei cel operacyjny„zmniej szenie infrastrukturalnych barier w dostępie do usługspołecznych”, w ramach którego udzielane będzie bezzwrotnedofinansowanie przedsięwzięć m.in. w obszarze popra wy bez-pieczeństwa mieszkańców, w tym zdrowotnego. Realizowanebędą w szczególności zadania służące pełniejszemu wykorzy-staniu zasobów przyrodoleczniczych i lecznictwa sanatoryjnegow ośrodkach uzdrowiskowych; inwestycje te będą prowadziłyprzede wszystkim do poprawy jakości i dostępności usług opiekizdrowotnej.

Daniel Szymonik

W artykule wykorzystałem informacje przedstawione na posiedzeniuKomisji Skarbu Państwa w dniu 24 maja 2006 roku przez Podsekreta-rza Stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa Pawła Piotrowskiego (Biu-letyn Sejmowy Nr 685/V kad. z dnia 24 maja 2006 roku).

Page 5: STOWARZYSZENIE GMIN I POWIATÓW MAŁOPOLSKI WSPÓLNOTA · 2018. 5. 16. · 1 WSPÓLNOTA MAŁOPOLSKA Wydawca: Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski ul. Grodzka 28, 31-004 Kraków

3

ROZWÓJ UZDROWISK W MRPO

Panie Marszałku, jakie znaczenie mają uzdrowiska orazgminy uzdrowiskowe w Małopolskim Regionalnym Progra-mie Operacyjnym 2007-2013?Niezwykle istotne. Małopolska stoi pod tym względem na pozycjiwyjątkowej. Ilość uzdrowisk jest tutaj o wiele większa niż w innychośrodkach, województwach czy regionach. Dlatego ich proble mywymagają szczególnego potraktowania oraz głębszej refleksji.Jak wszyscy doskonale wiemy, małopolskie uzdrowiska mająbardzo długie, często ponad stuletnie tradycje. Budynki oraz całainfrastruktura wybudowane zostały na miarę ówczesnych tech-nologii i tamtych możliwości. To wszystko wymaga bardzo grun-townych zmian oraz wielkich inwestycji. Dlatego próbujemystworzyć szczególnie dogodne warunki pozyskiwania środkówfinansowych Unii Europejskiej przeznaczonych właśnie dla uzdro-wisk. Wydzielamy kwotę 12 milionów Euro z przeznaczeniem napoprawę infrastruktury ogólnodostępnej. Stawiamy wszakżejeden warunek. Projekty realizowane przez uzdrowiska mają byćuzgodnione z gminami uzdrowiskowymi. Większość gmin nadzień dzisiejszy, niestety, takiego uzgodnienia nie posiada. Cho-dzi nam o pewien rodzaj partnerstwa publiczno-prywatnego:sytuację, kiedy inwestor lub podmiot prowadzący uzdrowisko,mając jakiś pomysł na wykorzystanie środków finansowych UniiEuropejskiej (chce coś nowego budować, chce coś polepszać,zmieniać wygląd itd.) idzie ze swoim projektem do gminy a jejwładze analizują ten projekt zgodnie z gminnym planem roz-woju oraz potwierdzają: to jest zgodne z naszą koncepcją. Niechcemy zatem doprowadzić do sytuacji, w której projekty reali-zowane w ramach MRPO, byłyby niezgodne ze strategią rozwojugminy czy też przestrzenią uzdrowiskową. Dlatego zamierzamyprzesunąć nabór projektów na koniec 2008/początek 2009 roku,tak, aby plany przestrzenne zostały kompleksowo przygotowaneprzez gminy. Chcemy aby z tych programów można było sko-rzystać również w ten sposób, że plany rozwoju gminy uzdrowi-skowe mogły współtworzyć razem z przedsiębiorstwami uzdro-wiskowymi (to z kolei w ramach priorytetu pomoc techniczna).Ponadto zamierzamy przekazać około 50 milionów Euro na rea -li zację programów w ramach priorytetu „Bezpieczeństwo zdro-wotne obywateli”. W tych projektach także będą mogły partycy-pować uzdrowiska (na przykład Szpital w Krynicy, który jestczęścią uzdrowiska może ubiegać się o unowocześnienie własnejbazy). Tak więc MRPO otwiera możliwość współfinansowaniaprojektów uzdrowiskowych z dwóch źródeł: sensu stricte popra -wa infrastruktury uzdrowiskowej oraz poprawa bezpieczeństwazdrowotnego obywateli. Jednocześnie należy pamiętać, że gminyuzdrowiskowe nie są wyłączone z innych programów – jeśli będąbudować drogę, centrum kultury czy na przykład muszlę kon-cer tową przy pijalni wód albo przeprowadzać rewaloryzację cen-

trum miasta – również mogą liczyć na środki w ramach MRPO.Reasumując pozycja uzdrowisk w tym dokumencie jest dosyćuprzywilejowana: po pierwsze środki na poprawę infrastrukturyuzdrowisk, po drugie możliwość udziału na równych prawachw pozostałych priorytetach.

Co rozumiemy pod pojęciem infrastruktury ogólnodostępnej?Mówimy o takich miejscach, gdzie każdy może swobodnie wejśći skorzystać z usług oraz produktów pozostających w ofercie przed-siębiorstwa uzdrowiskowego. Każdy podmiot (prywatny i publi -czny) może złożyć wniosek. Pewnym problemem jest statusprzedsiębiorstw państwowych. Na dzień dzisiejszy posiadamyinterpretację, według której podmioty te mogą się ubiegać o środkiz regionalnych programów operacyjnych. Stosować będziemyzasadę wkładu „50 na 50”. Jeśli ktoś chce podnieść standardświadczonych usług – a jest to przeczcież działalność dochodowa– musi być przekonany, że to się opłaca, musi sam zainwestować.

Jakiego typu projekty realizowane przez samorządy gminuzdrowiskowych o charakterze infrastrukturalnym, komu-nalnym mogą liczyć na dofinansowanie w ramach MRPO.Czy na przykład projekt rewitalizacji parków krynickichkwalifikuje się do tego programu? Bo nie jest to przecież in-frastruktura uzdrowiskowa.Nie. Będziemy dofinansowywać tylko projekty z zakresu infra-struktury zabudowanej, bo tutaj są wielkie potrzeby. Tak więcprojekty z zakresu małej architektury, czy zieleni, w tym priory-tecie odpadają. W element rekreacyjno-uzdrowiskowy wpisujesię natomiast na przykład tor saneczkowo-bobslejowy, o budo -wę którego bardzo zabiega Krynica. Jeśli gminy będą zabiegałyo uatrakcyjnienie własnego miejsca, podniesienie wartości re-kre acyjnej oraz wypoczynkowej, to wtedy my będziemy na tobardzo przychylnie patrzyli.

Czy jakaś instytucja mająca siedzibę w gminie uzdrowisko-wej, na przykład skansen kolejowy w Rabce, gdyby chciałrozbudować tzw. „funkcję atrakcyjności” miałby szansę nadofinansowanie?Bardzo bym chciał, aby tak było, jak Pan redaktor mówi, aby my-śleć właśnie w takich kategoriach: jeśli przyjeżdża się do jakie-goś uzdrowiska to jest tam multum atrakcji, które powodują, żeto miejsce jest jeszcze ciekawsze. Skansen w Rabce, pociągi retro– to może być magnes, który spowoduje, że ludzie będą przy-jeżdżali właśnie specjalnie dla tych atrakcji. Będą one dopełniałyfunkcję uzdrowiskową gmin.

Rozmawiał Daniel Szymonik

Pozycja uzdrowisk jest uprzywilejowana

Rozmowa z Leszkiem Zegzdąwicemarszałkiem województwa małopolskiego

Projekty realizowane przez uzdrowiska mają być uzgodnione z gminami uzdrowiskowymi – mówi Leszek Zegzda

Page 6: STOWARZYSZENIE GMIN I POWIATÓW MAŁOPOLSKI WSPÓLNOTA · 2018. 5. 16. · 1 WSPÓLNOTA MAŁOPOLSKA Wydawca: Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski ul. Grodzka 28, 31-004 Kraków

WSPÓLNOTA MAŁOPOLSKA

4

Panuje opinia, że Krynica nieco podupadła. I to pomimotego, że powstają nowe pensjonaty i że przyjeżdża tu wieluturystów. To jest to opinia niesprawiedliwa, choć dla osób, które przyjeż-dżały tu przed laty, mogłoby się wydawać, że Krynica – jakouzdrowisko – nieco się zatrzymała. Nie jest to jednak wina same -go uzdrowiska, ale uwarunkowań, w jakich przychodzi prowa-dzić lecznictwo uzdrowiskowe. Uważam, że, jeżeli mówimy o ja-kimś załamaniu i kryzysie, to dotyczy on każdego polskiegouzdrowiska. Poza tym, oczekiwania ludzi, co do korzystania zeszczególnych dobrodziejstw natury, ulegają tak dynamicznymprzeobrażeniom, że żadne polskie uzdrowisko nie jest w staniebłyskawicznie na nie odpowiedzieć.

Nowoczesne europejskie kurorty odchodzą od takiego cha-rakteru miejscowości. Różnicują swoją ofertę, szukają no-wych form promocji. Przestawiają się na ofertę produktową. My również mamy takie plany. Też różnicujemy ofertę i też pracu -jemy nad produktami o charakterze turystycznym i rekreacyjnym.W wielu przypadkach są to już bardzo zaawansowane projekty.Współpracujemy w tym względzie z powiatem nowosądeckimi ościennymi gminami, w tym również uzdrowiskowymi (Mu-szyna, Piwniczna). Polska Agencja Rozwoju Turystyki, na zlecenieMinisterstwa Gospodarki, opracowywała zresztą strategię PerłyDoliny Popradu, w której znalazło się wiele naprawdę ciekawychi nowatorskich pomysłów, które będziemy chcieli stopniowo re-a lizować. Cały czas pracujemy nad upiększaniem miasta,poprawą infrastruktury i inwestycjami komunikacyjnymi. Naj-ważniejszym takim przedsięwzięciem jest budowa obwodnicy,program wodno-ściekowy, na który złożyliśmy wniosek do Fun-duszu Spójności oraz inwestycje w ramach trzeciej osi prioryte-towej MRPO.

Co to są za inwestycje? Chcemy wykorzystać fakt, że Krynica staje się bardzo modnymmiejscem kongresów, konferencji, festiwali, krajowych i sporto-wych imprez mistrzowskich (m.in. narciarstwo, snowboard,hokej, łyżwiarstwo, saneczkarstwo). Powstałoby ono w miejscu,gdzie dziś znajduje się kino Jaworzyna. Początkowo rozważali-śmy możliwość adaptacji i rozbudowy tego budynku, ale wiąza-łoby się to z olbrzymimi nakładami, m.in. z uwagi na przestarzałąjuż architektonicznie i funkcjonalnie konstrukcję. Doszliśmy downiosku, że lepiej go wyburzyć, a na jego miejscu wznieść nowo -czesny i spełniający współczesne wymagania obiekt: centrumkongresowo-kulturalne. Obiekt miałby 1000–1200 miejsc, wy-po sażenie multimedialne, zaplecze dla tłumaczy, zespołów muzycznych i teatralnych, a także część hotelową, handlowo-usługową i parking dwupoziomowy. Wypełniałby on też do-tychczasową funkcję Kina Jaworzyna.

Dzięki naturze, która hojnie wy-posażyła Krynicę w niesamowite

walory lecznicze i rekreacyjne,a także, dzięki ściągającym

tu wybitnym osobistościom XIXi XX wieku, również w kulturalne

i artystyczne, Krynica jest miejscowością bez wąt-pienia prestiżową, niezmiennie cieszącą się mia-nem Perły Uzdrowisk. Podtrzymanie tego miana

jest dla samorządu gminy uzdrowiskowej Krynica-Zdrój wiodącym priorytetem.

– mówi Emil Bodziony.

Perła nie przestanie błyszczećRozmowa z Emilem Bodzionym

burmistrzem Miasta i Gminy Uzdrowiskowej Krynica-Zdrój

To Jan Kiepura rozsławił Krynicęna świecie. Sprawił, że stała sięmodna wśród elit towarzyskichi artystycznych. Dziś Krynica mapomnik Kiepury, a także Festi-wal, który od wielu lat organi-zuje Bogusław Kaczyński

repr. ze zbiorów B. Kaczyńskiego

Page 7: STOWARZYSZENIE GMIN I POWIATÓW MAŁOPOLSKI WSPÓLNOTA · 2018. 5. 16. · 1 WSPÓLNOTA MAŁOPOLSKA Wydawca: Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski ul. Grodzka 28, 31-004 Kraków

5

ROZWÓJ UZDROWISK W MRPO

W ten kierunek rozwoju gminy wpisuje się budowa, na zbo-czu Góry Parkowej, sztucznie mrożonego toru saneczkowo-bobslejowo-skeletonowego. Wraz z Polskim Związkiem Sportów Saneczkowych wnioskowa-liśmy do Ministra Sportu o objęcie jej finansowaniem. To jednaze strategicznych inwestycji sportowych w Polsce, znajdująca sięw rządowej „Strategii rozwoju sportu w Polsce do roku 2012”. Zajej wybudowaniem w Krynicy przeważyły m.in. istniejący tor na-turalny, zaangażowane bobslejowe i saneczkowe środowiskosportowe, a także nasza – jako samorządu Gminy Krynica-Zdrój– deklaracja współpracy i przychylność na poszczególnych eta-pach budowy. Do gminy należy też teren, na którym tor wrazz całym zapleczem będzie się znajdował (obecnie znajduje siętam tor naturalny). Tor spełniał będzie wszelkie wymogi federa-

cji międzynarodowych, a to oznacza, że jego uzupełnieniem bę-dzie dodatkowa infrastruktura, w tym punkt medyczny i labora-torium antydopingowe oraz droga dojazdowa dla transportusprzętu od mety do startu. Obiekt będzie doskonałym ośrodkiemprzygotowań olimpijskich dla naszych sportowców, no i olbrzy-mią promocją Krynicy.

Zgodnie z intencją autorów MRPO, trzecia oś priorytetowadaje uzdrowiskom szansę na wykreowanie nowych pro-duktów o charakterze turystycznym. Takich, które będą sta-nowiły dodatkową atrakcję, które wykorzystają naturalnypotencjał miejscowości, być może odkryją ją na nowo.Chcemy m.in. ożywić znajdujący się w granicach naszej gminyrezerwat krajobrazowy „Okopy Konfederackie”. Leży on na zbo-czu góry Jawor, niedaleko Muszynki. Okopy pochodzą z lat1769–72 i są jedynymi zachowanymi jeszcze śladami po tamtychwydarzeniach. Mamy zamiar je odrestaurować, a także zrekon-struować – z wykorzystaniem m.in. technik multimedialnych –obiekty, których nie udało się zachować. A więc zbrojownię, kuź-nię, stanowiska ogniowe. Znalazłoby się też miejsce na ekspo-zycję umundurowania konfederatów i wyposażenia umocnień.Byłaby to doskonała okazja do bliższego zainteresowania tymzapomnianym fragmentem historii naszej Ojczyzny i naszego re-gionu. Wpisujemy się w zyskującą coraz większą popularność tu-rystykę edukacyjną-poznawczą, przybliżającą dawne dziejew formie realistycznej, bliskiej danej epoce. To tylko jeden z wieluprojektów, które mają sprawić, że Krynica, jako Perła Uzdrowisk,wciąż będzie zachowywała swój blask.

Dziękuję za rozmowęRozmawiał Wojciech Stańczyk

MRPO jest dla naszego przedsiębiorstwa olbrzymią szansą, gdyżdzięki temu otrzymamy możliwość dofinansowania moderniza-cji infrastruktury pochodzącej nawet z dziewiętnastego wieku.W najbliższych latach zrealizujemy szereg inwestycji, które pod-niosą standard w bazie uzdrowiska. Ich koszt to około 65 milio-nów złotych. Najważniejsze projekty to

Rewitalizacja infrastruktury uzdrowiskowej w rejonie Dep-taku – modernizacja Pijalni Głównej.Remont obejmie wymianę konstrukcji dachu, wymianę szyb namniej energochłonne, modernizację instalacji wewnętrznychi uatrakcyjnienie wnętrza (pełniejsze wykorzystanie kubatury,remont kapitalny sali koncertowej i jej zaplecza).

Rewitalizacja infrastruktury uzdrowiskowej w rejonie Dep-taku – modernizacja Łazienek Borowinowych.Inwestycja ma na celu przywrócenie działalności tego zabytko-wego obiektu i nadanie mu nowych funkcji (m.in. odnowa bio-logiczna i rehabilitacja)

Rewitalizacja infrastruktury uzdrowiskowej w rejonie Dep-taku – modernizacja Nowych Łazienek Mineralnych.Jest to dokończenie przebudowy budynku, która ma na celu po-prawę standardu bazy hotelowej i sanatoryjnej. Zmodernizo-wane zostaną pokoje i pomieszczenia zabiegowe, zwiększy siędostępność dla osób niepełnosprawnych.

Oprócz powyższych inwestycji planujemy dokończenie remontuNowego Domu Zdrojowego, remont kapitalny Patrii oraz – conajtrudniejsze – remont kapitalny Starego Domu Zdrojowego.To jeden z piękniejszych obiektów w województwie małopolskim,na pewno perła Krynicy, ale ta niezbędna inwestycja jest bardzokosztowna (około 30 mln. zł) i spółka nie poradzi sobie sama z jejrealizacją. Przygotowaliśmy też projekt przebudowy basenu(czynnego jedynie przez okres wakacyjny) na basen całoroczny.Niezbędne jest również przeniesienie rozlewni „Kryniczanki”z centrum na obrzeża miasta. Zwiększą się moce produkcyjne,a miasto odciążone zostanie od ciężkiego transportu. Chcieli -byśmy bardzo zainwestować w poprawę infrastruktury uzdrowi -skowej w Żegiestowie. Nie mamy jednak do tego tytułu praw-ne go. Toczy się postępowanie reprywatyzacyjne (potomkowiebyłych właścicieli wystąpili o zwrot majątku) i do czasu jego za-kończenia rozwój Żegiestowa jest właściwie zablokowany.

Janusz CisekPrezes Uzdrowiska Krynica-Żegiestów SA

Page 8: STOWARZYSZENIE GMIN I POWIATÓW MAŁOPOLSKI WSPÓLNOTA · 2018. 5. 16. · 1 WSPÓLNOTA MAŁOPOLSKA Wydawca: Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski ul. Grodzka 28, 31-004 Kraków

DZIAŁALNOŚĆ SGiPM

6

Kraków, wrzesień 2007 r.

APELStowarzyszenia Gmin i Powiatów Małopolski

do Sołtysów, Dyrektorów Szkół i Liderów Społeczności Lokalnych w sprawie

budowania boisk sportowych we wszystkich wioskach Małopolski

w związku z Mistrzostwami Europy w Piłce Nożnej Euro 2012 w Krakowie

Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski, największa regionalna organizacjasamorządu terytorialnego w Polsce apeluje o podjęcie działań zmierzającychdo budowania boisk sportowych możliwie we wszystkich wioskach Małopolski.

W wielu wioskach można znaleźć płaskie tereny położone przy drodze, stano-wiące wspólnoty wiejskie. Przy pracy własnej mieszkańców oraz wsparciu UrzęduGminy i np. Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego za kilkanaście– kilkadziesiąt tysięcy złotych można wykupić i wstępnie przygotować ok. 1 haziemi z przeznaczeniem w pierwszej kolejności na ogólnodostępne, wielo-funkcyjne, przyszkolne boiska sportowe zarówno do piłki nożnej jak i dla in-nych dyscyplin sportowych, jednocześnie pełniących funkcję miejsca imprezlokalnych organizowanych przez Szkoły, Parafie, OSP, KGW, itp.

Koordynowana przez Stowarzyszenie akcja budowy ogólnodostępnych boiskw każdej wsi Małopolski realizowana do 2012 roku powinna mieć charakter wiel-kiej społecznej akcji, przy wsparciu finansowym Samorządu Województwa Ma-łopolskiego. Już w budżecie Województwa Małopolskiego na rok 2008zarezerwujemy środki wspomagające inwestycje – budowę boisk.

Powszechnie wiadomo, że sport, aktywność fizyczna to dobry sposób zapobie-gania patologiom wśród młodzieży, które biorą się najczęściej z nudy, z braku in-nych rozrywek, z braku zagospodarowania czasu wolnego. Mądre społeczeństwawiedzą, że pieniądze zainwestowane dziś w zdrowie dzieci i młodzieżyzwrócą się wielokrotnie.

Poprzez budowę nowych boisk sportowych zarówno w Krakowie, jak i w wio-skach Małopolski zbudujemy piękne i praktyczne dla nas „pomniki” wspólnychzabiegów i starań obywatelskich.

Kazimierz BarczykPrzewodniczący SGiPM

Wiceprzewodniczący Sejmiku Woj. Małopolskiego

Na wniosek Prezydenta Częstochowy, radni przegłosowali podczas nad-zwyczajnej sesji Rady Miasta, która odbyła się 13 sierpnia uchwałęwspierającą organizację w Chorzowie i Krakowie zawodów sportowychw ramach Finałów Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej EURO 2012.

Stanowisko Rady Miasta Częstochowy:

„Radni Miasta Częstochowy z ogromnym zadowoleniem i satysfakcją przyjęli de-cyzję UEFA o wspólnej organizacji Finałów Mistrzostw Europy w Piłce NożnejEURO 2012 w Polsce i na Ukrainie. Powierzenie tej największej piłkarskiej im-prezy na Starym Kontynencie jest wielkim sukcesem i szansą na szybki rozwójobu sąsiadujących państw.

Dużym zaskoczeniem okazała się jednak informacja o nie znalezieniu się na pod-stawowej liście miast, które gościć będą uczestników Mistrzostw – Chorzowai Krakowa. Szczególnie budząca duże wątpliwości jest decyzja o pozostawieniu naliście rezerwowej Stadionu Śląskiego, który to obiekt w historii polskiej piłki noż-nej zajmuje szczególne i zaszczytne miejsce.

Chorzów, jak i Kraków to miasta, które posiadają bardzo dobrą lokalizację z no-woczesnym układem komunikacyjnym, infrastrukturą techniczną, bazą szkole-niowo-sportową oraz zapleczem hotelarsko-gastronomicznym.

Jesteśmy przekonani, że organizacja zawodów w ramach Finałów Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej na obiektach sportowych w Chorzowie i Krakowie będziedoskonałą okazją do promocji nie tylko tych miast, lecz także regionów: śląskiegoi małopolskiego, które dysponują ogromnym potencjałem gospodarczym.

Biorąc pod uwagę wszystkie te elementy,Rada Miasta Częstochowy udziela swegopoparcia i apeluje o włączenie Chorzowai Krakowa na podstawową listę miast,w których rozgrywane będą spotkania pił-karskie w ramach EURO 2012.

W sposób szczególny apel ten kierujemydo Ministerstwa Sportu, odpowiedzial-nego za organizację Finałów MistrzostwEuropy w Piłce Nożnej EURO 2012.”

Stadion Miejski w Bradze (Portugalia), zbudowany na EURO 2004, został uznany za najciekawszy obiekt mistrzostw.

Planując budowę aren ME nie należy zapominać o takich miejscach.

Page 9: STOWARZYSZENIE GMIN I POWIATÓW MAŁOPOLSKI WSPÓLNOTA · 2018. 5. 16. · 1 WSPÓLNOTA MAŁOPOLSKA Wydawca: Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski ul. Grodzka 28, 31-004 Kraków

7

ROZWÓJ GOSPODARCZY GMIN I POWIATÓW

Idea, która była niemożliwa do zrealizowaniaPomysł na szkołę narodził się w 1989 r., gdy – jako senator RP –wziąłem udział w wyjeździe studyjnym do Niemiec. Zobaczyłemtam m.in. niewielką, prywatną, ale niezwykle elitarną szkołę biz-nesu w miasteczku Vallendar koło Koblencji. Gdy zadałem stu-dentom pytanie dlaczego nie chcą studiować na renomowanych,państwowych uczelniach i to za darmo, usłyszałem: bo po ukoń-czeniu szkoły nie będą musieli szukać pracy, ale to praca będzieszukała ich. Pomyślałem: zrobię to w Nowym Sączu. Z racjonal-nego punktu widzenia nie miało prawa się udać. Nigdy jednak,choć jestem doktorem fizyki, tak nie pomyślałem. Odpowiedniesą tu słowa innego fizyka Alberta Einsteina: wszyscy wiedzą, że czegoś nie da się zrobić, i przychodzi taki jeden, który nie wie,że się nie da, i on to właśnie robi. Dziś mogę z dumą powiedzieć,że udało się.

Dwa spotkania, które wstrząsnęły Nowy SączemPomysł na Miasteczko Multimedialne, w odróżnieniu od pomysłuna szkołę biznesu, nie był już jednak mój. Zaczęło się od wizyty,jaką w styczniu 2006 r., złożył mi Michał Lorenc, ówczesny prezesOptimusa. Optimus wyprowadzał wówczas produkcję z NowegoSącza i myślałem, że chce się spotkać, by uzyskać zrozumieniedla swojej decyzji. Tymczasem zaproponował, by ten teren Opti-musa, wraz z wielką komfortową halą produkcyjną, przeznaczyćna stworzenie wspólnego ośrodka badawczo-rozwojowego. Dostrzegłem, że właśnie dostaję szansę, że to jest ten obszardzia łań, w którym szkoła może zbudować coś nadzwyczajnego. Druga odsłona genezy to wyobraźnia studentów i absolwentówWSB-NLU. W czerwcu 2006 r. odbył się ich zjazd w Nowym Sączu.Kinga, moja córka, a zarazem najcenniejszy mój współpracownik(i to nie ze względu więzów krwi, ale dużego doświadczeniaw zarządzaniu projektami) namówiła mnie, byśmy zaprosili kil-kudziesięciu najlepszych i najbardziej związanych ze szkołą ab-solwentów na specjalne, dwudniowe spotkanie do WierchomliWielkiej. Wzbraniałem się przed tym, bo jak, z paru tysięcy byłychstudentów, wybrać sześćdziesiątkę szczęśliwców, by całej resztynie obrazić? Po zakończeniu spotkania przyszła do mnie córkai powiedziała, że gdy tak oglądali ten projekt optimusowski, tozrodziła się wśród nich idea, by ten ośrodek uczynić Miastecz-kiem Multimedialnym. Zaczęła wymieniać, co by tam miało sięznaleźć i olśniło mnie. Powiedziałem: dobrze. Bo to już było my-ślenie perspektywiczne i konkretne. Wizja, której należało jak naj-szybciej nadać kształt i wcisnąć w określone ramy, niezbędne, by móc ubiegać się o wpisanie na listę indykatywną programu„Innowacyjna Gospodarka”.

Nowy Sącz – miasto wiedzyProjekt oparty jest na czterech filarach, ale będzie ich więcej. Doświadczenie ostatnich miesięcy nauczyło mnie, by w tej fazieprojektowania nie odkrywać jednak wszystkich naszych zamie-rzeń. Mogę tylko powiedzieć, że chcemy zamienić Nowy Sączw miasto wiedzy i stworzyć firmę globalną. Ma to być wyjściepoza projekt lokalny. W jednym miejscu i w ramach jednego sys-temu organizacyjnego zaplanowane zostało połączenie zasadi koncepcji funkcjonowania: ośrodka badawczo-rozwojowego,inkubatora przedsiębiorczości, systemu klastra, funduszu inwe-sty cyjnego, oraz centrum konferencyjno-szkoleniowego. Chce -my też z samorządami trzech powiatów wokół Nowego Sącza,stworzyć Europejskie Centrum Wypoczynkowe (European SpaRegion), ponieważ on jest potrzebny by wypromować mia-steczko, jako najlepszy standard życia. I nie chodzi tu tylko i wy-łącznie o dobre warunki zamieszkania – mieszkanie można nanajwyższym standardzie kupić w dowolnym miejscu. Bardzo po-ważnie przymierzamy się nawet do zbudowania niezwykłegoośrodka zabaw i edukacji dla małych dzieci.Natomiast już w przyszłym roku powinien ruszyć pierwszy z ele-mentów projektu: ośrodek badawczo-rozwojowy. Jego urucho-mienie jest o tyle ważne, że to on będzie odpowiadał za pomy-sły. Z tym, że będzie się on różnił od tradycyjnych ośrodków. Popierwsze, przyjmiemy zasadę „one to one”. Każdy projekt będzieprowadzony przez jednego naukowca i jednego praktyka z prze-mysłu, który będzie odpowiadał za natychmiastowe wdrożenie.Już w tej chwili mamy cały szereg projektów, które zgłosiły namfirmy klastra (jest ich ok. 50).

W oczekiwaniu na przełomJestem głęboko przekonany, że najbliższe kilka lat, które mamyprzed sobą, będą miały kluczowe znaczenie dla przyszłości Pol-ski. Jestem zwolennikiem, by część tych pieniędzy, które dosta-niemy z Unii, tych słynnych mniej więcej 68 miliardów euro, prze-znaczyć na projekty – być może ryzykowne ale takie, które mogądać Polsce przewagę konkurencyjną w gospodarce globalnej. BoPolska, szczególnie polska nauka, ale też większość sektorów go-spodarki, wciąż tylko nadąża za innymi, za cel biorąc sobie osią-gnięcie średniej unijnej. Uważam, że nie powinniśmy się godzićna małe, bo państwo z taką przeszłością stać na więcej. Nie ukry-wam, że nasz projekt, bez wątpienia szalenie ryzykowny i trudnydo zrealizowania, ma być próbą stworzenia sektora gospodar-czego, który będzie konkurencyjny na świecie.

Od walki o przetrwanie do walki o przyszłość

Dr Krzysztof PawłowskiRektor Wyższej Szkoły Biznesu

– National Luis University w Nowym Sączu

Gdy w 1991 roku zakładałem Sądecko-Podhalańską Szkołę Biznesu w Nowym Sączu, była to dopiero dziesiąta niepubliczna szkoła wyższaw kraju, w dodatku pierwsza poza Poznaniem i Warszawą. Wszyscy się dziwili tej inicjatywie. Później czytałem w prasie: niesamowite, niespotykane, wyjątkowe, no i ci studenci… Myślę, że właśnie dlatego udało nam się osiągnąć sukces, że narzuciłem przekonanie, iż napierwszym miejscu w naszej hierarchii są studenci, a dopiero na drugim nauczyciele akademiccy. To dzięki temu studenci dobrze się tutajczują, nabierają pewności siebie i wiary we własne możliwości, to dzięki temu stać ich później na tak szalone, a zarazem genialne pomysłyjak Miasteczko Multimedialne.

Page 10: STOWARZYSZENIE GMIN I POWIATÓW MAŁOPOLSKI WSPÓLNOTA · 2018. 5. 16. · 1 WSPÓLNOTA MAŁOPOLSKA Wydawca: Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski ul. Grodzka 28, 31-004 Kraków

WSPÓLNOTA MAŁOPOLSKA

8

Jest Pan prezydentem pierwszą kadencję. Jakim zastał PanNowy Sącz? Co uznał Pan za najważniejsze do zrobienia?Decydując się na kandydowanie na urząd prezydenta NowegoSącza, chciałem tę prozaiczną, nieco małomiasteczkową rzeczy-wistość w końcu zmienić. Dużym problemem mojego miasta jestniewydolny układ komunikacyjny, stan dróg oraz chodników. Te sprawy załatwiamy w pierwszej kolejności, bez czekania napieniądze zewnętrzne, jak to często się zdarza w samorządach.Pierwsze efekty mieszkańcy już widzą i doceniaja. Oczywiście,że są takie przedsięwzięcia, na które Miasta nie stać, a które po-winny być finansowane, czy też współfinansowane z budżetupaństwa i środków unijnych. Szybko nawiązaliśmy bliską i dobrąwspółpracę ze Starostwem Powiatowym oraz Urzędem Marszał-kowskim. Odbywamy cykliczne spotkania oraz prowadzimy ana-lizy, w wyniku których powstał projekt rozwiązań problemów ko-munikacyjnych Nowego Sącza i regionu. Uzyskał on stosowneakceptacje i jesteśmy na etapie przygotowywania dużej inwe-stycji – obwodnicy Północnej miasta. Mam nadzieję, że w ciągunajbliższych lat zostanie zrealizowana, co w znaczący sposób po-prawi komunikację w Nowym Sączu i okolicy. Jestem pewien, żew tej kadencji wyremontujemy najważniejsze ciągi komunika-cyjne w mieście, co zdecydowanie zmieni obraz Nowego Sączawśród mieszkańców i gości. Nowy Sącz – nie tylko moim zdaniem – jest miastem bardzoatrakcyjnym i bogatym przede wszystkim w ludzi – przedsię-biorczych, bardzo aktywnych, którzy udowodnili, że bez względuna odległość od metropolii można robić dobre biznesy i to w za-sadzie w każdej dziedzinie.

Nowy Sącz znalazł się na liście indykatywnej projektów klu-czowych dla Programu Operacyjnego IS w ramach NSRO nalata 2007-2013. Czym jest ten projekt, jaki jest jego zakresi co on oznacza dla miasta?To jest bardzo duży projekt, jeden z większych w Polsce (jegowartość to ok. 250 mln zł). Beneficjentem są Sądeckie Wodociągi(spółka komunalna), ale biorą w nim udział także gminy: StarySącz, Kamionka i Nawojowa. Realizacja projektu pozwoli na ska-nalizowanie blisko 100% gospodarstw. Przy wsparciu środkówzewnętrznych chcemy rozwiązać wspomniane problemy doty-czące infrastruktury komunikacyjnej. Dużą wagę przywiązujemydo pozyskiwania środków przeznaczonych na podnoszeniei zmianę kwalifikacji zawodowych osób poszukujących pracy. Wi-dzimy możliwość i potrzebę uaktywnienia, tych którzy dosyćdługo pozostają bezrobotnymi, czy też – z różnych przyczyn –są wykluczeni z życia społecznego. Staramy się również przygo-towywać takie projekty, które z punktu widzenia nakładów nie sąmoże imponujące, natomiast z punktu widzenia interesów Mia-sta i jego mieszkańców, są bardzo ważne. Przygotowujemy więc,m.in.: projekty rewitalizacji starówki i te dotyczące instytucjioświatowych. Chcemy pozyskać środki na współfinansowanieinwestycji z zakresu sportu oraz kultury.

Nowy Sącz jest „bramą” Sądecczyzny, ale sam jakby nie jestw stanie zatrzymać u siebie turystów. Nie jest też w staniezaoferować wielu atrakcji swoim mieszkańcom. Co zamie-rza Pan Prezydent z tym zrobić?Te kwestie reguluje rynek. Zdaję sobie sprawę, że infrastrukturaturystyczna Nowego Sącza jest obecnie niezbyt imponująca. Odpowiem tak: skoro nie mogę wybudować parku wodnego, toszukam alternatywnych rozwiązań. Muszę przekonać potencjal-nych inwestorów do tego, żeby tutaj lokowali swój kapitał, że imsię to opłaca. Jest szansa na to, by atrakcyjne dlaturystów inwe-sty cje były w mieście realizowane. Jedna już powstaje. To rozbudo -wa Sądeckiego Parku Etnograficznego. Oddany został do użytkuzespól kolonistów józefińskich. Zakończona została budo wa czę-ści Miasteczka Galicyjskiego. Muzeum Okręgowe przystępujedo prac przy kolejnych etapach. Miasteczko Galicyjskie to uni-katowe przedsięwzięcie w kraju, a być może i w naszej części Europy. Będzie prawdziwą atrakcją miasta, która przyciągnie tu-rystów! Mamy z dyrekcją Muzeum pewne pomysły i plany, któreożywią Miasteczko i dzięki, którym głośno będzie o Muzeum,Skansenie i Nowym Sączu. W miarę swoich możliwości – przedewszystkim finansowych – staramy się wzbogacić ofertę kultu-ralną dla mieszkańców i gości. Moich współpracowników po-mysłem była dwudniowa impreza pt. Sądecki Jarmark Anielski.Została dobrze przyjęta i będziemy przygotowywać w kolejnychlatach jej kolejne edycje, bogatsze w ofertę. Chwalimy się też świetnymi propozycjami marszałkowskiej pla-cówki kultury – Małopolskiego Centrum Kultury „Sokół”. Festiwali konkurs im. Ady Sari, Święto Dzieci Gór – to przykłady dwóchimprez – na najwyższym poziomie – które promują organizatora,ale też miasto. Są równocześnie ofertą dla mieszkańców i gości,coraz liczniej przyjeżdżających specjalnie na nie do naszego mia-sta. Współpracujemy z „Sokołem”, współdziałamy też z drugą pla-cówką marszałka – Małopolskim Biurem Wystaw Artystycznych.Dodajmy do tego oferty Miejskiego Ośrodka Kultury, Pałacu Mło-dzieży, Małej Galerii oraz dwie duże plenerowe imprezy, któreodbyły się dzięki Radiu ZET i Radiowej Jedynce (Lato z Radiem),a okaże się, że nie jest tak źle jak Pan sugerował w pytaniu. Niemogę nie wspomnieć o planowanym na wrzesień przedstawie-niu plenerowym Harnasi, które też odbędzie się w Nowym Sączu.Zapowiada się ono na wydarzenie kulturalne bez precedensuw historii kultury miasta. Oczywiście, chcemy bogatszej oferty,bardziej zróżnicowanej i staramy się, w miarę posiadanych środ-ków, ją rozszerzać, uatrakcyjniać. Nasze zabiegi idą w tym kierunku, żeby zaangażować do współ-pracy atrakcyjne gminy ościenne, które te mają swoją markę.Chcemy zaprosić do współpracy również Starą Lubovnię na Sło-wacji, która jest naszym miastem partnerskim, a z którą kontaktymamy bardzo dobre, przyjacielskie, by w ten sposób, wspólnie

Nowy Sącz – miastem wiedzyRozmowa z Ryszardem Nowakiem

prezydentem Nowego Sącza

Page 11: STOWARZYSZENIE GMIN I POWIATÓW MAŁOPOLSKI WSPÓLNOTA · 2018. 5. 16. · 1 WSPÓLNOTA MAŁOPOLSKA Wydawca: Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski ul. Grodzka 28, 31-004 Kraków

9

ROZWÓJ GOSPODARCZY GMIN I POWIATÓW

prezentować swoim mieszkańcom i gościom naszą ofertę kultu-ralna, sportową, rekreacyjną. Proszę sobie wyobrazić, że w ter-minie naszego Sądeckiego Jarmarku Anielskiego, w ościennychgminach obywało się jeszcze 4 duże plenerowe imprezy. Sąde-czanie mieli w czym wybierać, a dla nas przestroga na przyszłość,by uzgadniać i koordynować działania.Atrakcyjność miasta mierzy się również jego estetyką. I na tympolu mamy sporo do odrobienia i odrabiamy. Zaczęliśmy od po-prawy estetyki Rynku. Mieszkańcy i goście przychodzą wreszciepod Ratusz, robią sobie zdjęcia pod pomnikiem Jana Pawła II,przy fontannie. Zadbaliśmy, by znalazły się tu gustowne ławki,nowe kwietniki. Dzięki takim drobiazgom ożył Rynek. Mamy teżswój udział w tym, że właściciele kamienic na starym mieście za-brali się za ich odnawianie. Efekty są godne podkreślenia. Zmie-niły się okolice Baszty Kowalskiej. Zegar kwiatowy jest małąatrakcją miasta. To początek porządków w tej części NowegoSącza. Miasto się zmienia i to dostrzegają i doceniają i gościei mieszkańcy. Mamy świadomość, ze Nowy Sącz nie jest kurortem, ale dziękitakim działaniom możemy być pewni, że choćby na kilka godzingoście Krynicy, Muszyny, Piwnicznej, a w zimie stacji narciarskich:Wierchomli i Rytra zawitają także do nas.Nasze Miasto było i jest centrum administracyjnym, ośrodkiemhandlowym do którego przyjeżdża się na zakupy dla mieszkań-ców nie tylko powiatu sądeckiego. Plany, które powstają jeszczeuatrakcyjnią miasto i pod tym względem. Nowy Sącz staje sięważnym ośrodkiem edukacyjnym. Mamy trzy wyższe uczelnie!Studiuje w nich oraz w filiach 4 krakowskich uczelni bez mała 10 tys. osób. To dla nas trudny do przecenienia obszar. Takżedzięki tym uczelniom jest głośno o Nowym Sączu i one budująpozycję miasta w Małopolsce. Również wyższe uczelnie mogą liczyć na wymierne wsparcie ze strony władz miasta.

Co sądzi Pan o budowie Miasteczka Multimedialnego – kon-cepcji firmowanej przez rektora Wyższej Szkoły Biznesu NLUKrzysztofa Pawłowskiego. Ten projekt pojawił się jeszcze zanim zostałem prezydentem. Pospotkaniu z rektorem Krzysztofem Pawłowskim, po wielu innychspotkaniach, po stworzeniu zespołu, w którym również są moiwspółpracownicy, widzę w tym pomyśle ogromną szansę dlaNowego Sącza oraz regionu. Dlatego rozpoczęliśmy współpracę,zadeklarowaliśmy daleko idącą po moc. Chcemy żeby ten projekt

został zrealizowany. Nie dla Pawłowskiego, nie dla Nowaka –tylko dla miasta, dla subregionu, a może i Ma łopolski. Projektfunkcjonuje pod nazwą „Mia steczko Multimedialne”. Sam jednakokreślam go trochę inaczej. To jest program, który może stwo-rzyć z Nowego Sącza „miasto wiedzy”. To właśnie jest chyba senstego projektu. Chcemy tutaj stworzyć możliwości – nie tylko in-westorom, ale też mieszkańcom – by mogli się rozwijać, by moglirealizować swoje najśmielsze pomysły i przedsięwzięcia. Dzisiajbiznes można robić na odległość, niekoniecznie budując fabryki.Biznes można robić tworząc innowacyjne technologie, kształcącmłodych ludzi. Miasteczko Multimedialne może być swego ro-dza ju „zagłębiem wiedzy”, które postawi Nowy Sącz na zdecydo -wa nie wyższym poziomie. Chcemy po raz kolejny pokazać, żeNowy Sącz i Sądec czyzna są tak atrakcyjne, że mogą przyciągaćkolejnych ludzi z otwartymi głowami. Już na etapie złożeniawniosku przez Wyższą Szkołę Biznesu – National Louis Univer-sity uczestniczyłem w lobbowaniu na rzecz tego projektu. Cie-szy również zaangażowanie w ten projekt parlamentarzystów,przedstawicieli innych dziedzin życia oraz świata kultury. Są toosoby, które były w Nowym Sączu, zetknęły się z nim i są naszymiadwokatami i ambasadorami w Warszawie. Na pewno będęchciał też pomóc w rozwiązaniu problemów związanych cho-ciażby z lokalizacją, czy z terenami, które byłyby potrzebne dotego typu przedsięwzięcia. Najtrudniej w tej chwili waśnieo dobre tereny. Niestety, miasto nie dysponuje takimi, o którychmogłoby decydować. Staramy się więc wyjść naprzeciw temui podobnym pomysłom i inicjatywom poprzez zmiany w planiezagospodarowania przestrzennego, przewidując lokalizację tego

typu przedsięwzięć oraz in-nych nowatorskich inwestycji:parku technologicznego czystrefy ekonomicznej w No -wym Sączu. Jako gospodarzmiasta zabiegam o to, żebywspomniany projekt nie na-potykał na swojej drodzebiurokratycznych i jakichkol-wiek innych przeszkód. RoląPrezydenta Nowego Sącza jestw tym wypadku: po pierw-sze – nie przeszkadzać, podrugie – w miarę swoich mo -żliwości ułatwiać i wspoma-gać tą inicjatywę.

Page 12: STOWARZYSZENIE GMIN I POWIATÓW MAŁOPOLSKI WSPÓLNOTA · 2018. 5. 16. · 1 WSPÓLNOTA MAŁOPOLSKA Wydawca: Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski ul. Grodzka 28, 31-004 Kraków

ENERGIA ODNAWIALNA

10

Wojewódzkie fundusze ochrony środowiska powstały w 1994 r.,pięć lat po powołaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środo-wiska i miały za zadanie finansowanie lokalnych zadań znoszą-cych zaległości w zakresie finansowania ochrony środowiska.System ten wymyślili Amerykanie i zasugerowali do zastosowa-nia w krajach, które przechodziły wówczas transformację go-spodarczą. Fundusze miały po pierwsze pomnażać pieniądze,a następnie udzielać inwestorom, jacy by oni nie byli, bardzomiękkich i preferencyjnych pożyczek oraz dotacji. Wypracowanyna bazie tego pomysłu polski system finansowania inwestycjiekologicznych, stał się wzorem w całej Europie, a wszystkie krajeEuropy Środkowo-Wschodniej, a także kraje azjatyckie, na czelez Chinami, ten system przejęły. Zgodnie z ustawą, każdy fundusz wojewódzki opracowuje własnezasady przyznawania pomocy i własne priorytety w zakresiewspierania konkretnych przedsięwzięć. I tak np. dla funduszuolsztyńskiego problemem numer jeden w województwie jest

ochrona wód powierzchniowych, zaś dla funduszu katowickiegoochrona powietrza i gospodarka odpadami. Organy funduszy musząteż mieć na uwadze politykę regionalną, w zgodzie z którą po-winny podejmować stosowne decyzje organizacyjne i finansowe.

Mechanizmy finansowania ze środków WFOŚiGWw Krakowie DotacjaDotacja może być przyznana dla:• powiatów i gmin – na cele określone ustawą o ochronie

i kształ towaniu środowiska, realizowane w szkołach, przed-szkolach, jednostkach publicznej służby zdrowia i domachpomocy społecznej (oprócz termomodernizacji),

• państwowych i samorządowych jednostek administracji pu-blicznej na poziomie województwa oraz instytucji działającychstatutowo na rzecz ochrony środowiska – na realizację ichzadań w zakresie ochrony środowiska i gospodarki wodnej,

Wiesław BuryZastępca Prezesa Zarządu

Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie

Finansowanie inwestycji w energię odnawialną

ze środków WFOŚiGW w KrakowieGłówną zasadą WFOŚiGW – w sensownym wydawaniu pieniędzy na ochronę środowiska – jest maksymalizo-wanie efektu ekologicznego, przy minimalizacji nakładów finansowych. Uważamy, że powinno się inwesto-wać w to, co chroni środowisko, co daje czystą i odnawialną energię, ale nie za wszelką cenę. Nawet jeżeliuznamy, że dla środowiska naturalnego warto poświęcić wszystko, to nie każde z tych źródeł zasługuje na takiepoparcie. Oczywiście można wspierać i pokazywać, że form pozyskiwania jest wiele, ale bardziej dla celówedukacyjnych niż ekonomicznych. Ideą Funduszu nie jest bowiem fanatyczne promowanie każdego alterna-tywnego źródła energii, ale rozwijanie tych metod, które korzyść ekologiczną łączą z ich opłacalnością.

Page 13: STOWARZYSZENIE GMIN I POWIATÓW MAŁOPOLSKI WSPÓLNOTA · 2018. 5. 16. · 1 WSPÓLNOTA MAŁOPOLSKA Wydawca: Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski ul. Grodzka 28, 31-004 Kraków

11

MATERIAŁY POKONFERENCYJNE

• państwowych zakładów nie prowadzących działalności go-spo darczej i jednostek budżetowych oraz jednostek nauko -wo-badawczych – na cele określone ustawą – Prawo ochronyśrodowiska,

• organizacji społecznych (w tym stowarzyszeń) oraz fundacji,których celem statutowym jest ochrona środowiska – na kon-kretne zadania proekologiczne,

• kościelnych osób prawnych – na zadania związane z likwida-cją niskiej emisji i ochrony wód w obiektach sakralnych lubw obiektach związanych z działalnością charytatywną,

• jednostek organizacyjnych: państwowych i samorządu tery-torialnego prowadzących działalność kulturalną na zadaniazwiązane z ochroną środowiska i gospodarką wodną,

• wojewódzkich osób prawnych i wojewódzkich samorządo-wych jednostek organizacyjnych nie mających osobowościprawnej na zadania związane z ochroną środowiska i gospo-darką wodną,

• Inwestorów (z wyjątkiem państwowych jednostek budżeto-wych) realizujących zadania w zakresie:1. termomodernizacji budynków (tylko ściany i stropy) o po-

wierzchni do 1.200 m2,2. budowy źródeł ciepła o mocy do 60kW jeżeli pochodzą

one z czystych lub odnawialnych źródeł energii, poza bate -riami i kolektorami słonecznymi, dla których moc nie prze-kracza15kW, którzy na ich wykonanie zaciągnęli pożyczkiw bankach wytypowanych przez Fundusz – na pomocw spłacie do 75 % odsetek od takich pożyczek.

• dla jednostek publicznej służby zdrowia na cele określone usta -wą – Prawo ochrony środowiska (oprócz termomodernizacji),

Pożyczka może być udzielona inwestorom realizującym zadania proeko-logiczne. Pożyczki mogą dotyczyć finansowania do:• 90% kosztów zadań brutto (jednostki samorządu terytorialnego

lub budżetowe nie prowadzące działalności gospodarczej)• 70% kosztów zadań brutto (podmioty gospodarcze, osoby

fizyczne i prawne prowadzące bądź nie prowadzące działal-ności gospodarczej), jeżeli nie przekraczają one wskaźnikówstosowanych przez Fundusz.

Inwestor musi wykazać również zaangażowanie środków wła-snych w wysokości minimum 25% kosztów zadania (netto) przedrozpoczęciem finansowania przez Fundusz (oprócz jednostek sa-morządu terytorialnego lub jednostek budżetowych). Udziela-jąc pożyczek Fundusz stosuje preferencyjne oprocentowanieustalone w odniesieniu do zmiany stopy redyskonta weksli okre-ślonej przez Prezesa NBP – w granicach od 0,5 do 0,8 stopy re-dyskonta weksli

UmorzenieNa wniosek pożyczkobiorcy, organ Funduszu, który podjąłuchwałę o przyznaniu pożyczki, może ją umorzyć do wysokości:• 40% kwoty uzyskanej pożyczki w przypadku realizacji zadań

inwestycyjnych realizowanych przez jednostki samorządu te-rytorialnego lub jednostkę budżetową na zadania związanez ochroną wód,

• 35% kwoty uzyskanej pożyczki w przypadku realizacji zadańinwestycyjnych i nie inwestycyjnych realizowanych przez jed-nostkę samorządu terytorialnego lub jednostkę budżetową

nie prowadzącą działalności gospodarczej (poza zadaniamizwiązanymi z ochroną wód),

• 30% kwoty uzyskanej pożyczki w przypadku realizacji zadańinwestycyjnych i nie inwestycyjnych realizowanych przezpodmioty gospodarcze i osoby fizyczne oraz pozostałych in-westorów, pod warunkiem, że:– inwestycja została ukończona w terminie ustalonym

w umowie,– zostały osiągnięte zakładane i określone w umowie rze-

czowe i ekologiczne efekty zadania,– pożyczkobiorca spłacił co najmniej 60% pobranej

pożyczki.

Procedury i kryteria wyboru przedsięwzięćAby złożyć wniosek o objęcie przez Fundusz finansowaniemtrzeba przeprowadzić skrupulatną ocenę ekologiczną, tech-niczną i ekonomiczną przedsięwzięcia, metodą zdyskontowa-nych sald przepływów NPV(net present value). Pozwala nam toocenić wysokość i wartość niezbędnych nakładów oraz zakła-dany efekt, bez względu na źródła finansowania. To sprawia, żepieniądze są wydawane w miarę sensownie. Inwestycja, w przy-padku której inwestor – w czasie procesu eksploatacyjnego – niebędzie miał środków (przychodów, oszczędności) na pokryciekosztów na poziomie przynajmniej 5% rocznie, nie zostanie przeznas dofinansowana, chyba że ma ona charakter edukacyjny alboregionalny i jest bardzo ważna. Podkreślę, że nie chodzi tu tylkoo efekt ekologiczny w ideowym znaczeniu, jak rozumieją jąludzie działający w segmencie ekologii ale o porównanieuzyskanego efektu ekologicznego z ponoszonymi kosztamifinansowymi, które, można uznać za sensowne.

Uważam, że każda inwestycja ekologiczna musi mieć ekono-miczny i finansowy sens. Można oczywiście coś chwilowo pro-mować, dopłacać bardzo dużo z pieniędzy publicznych, ale nadłuższą metę nie ma to – z żadnego punktu widzenia – uzasad-nienia. Energia odnawialna, którą ze wszech miar należy rozwi-jać, na finansowanie której przeznaczamy bardzo duże środki,jest tego doskonałym przykładem.

Źródła odnawialne w polityce WFOŚiGWŹródła opłacalneJest wiele źródeł energii odnawialnych, które mają sens ekono-miczny i dodatnią stopę zwrotu. Po pierwsze, są to elektrowniewodne, które mają czas zwrotu między 6 a 9 lat (11 a 15% rocz-nie). W pierwszej kolejności preferujemy takie elektrownie, którezapewniają rybom swobodny przepływ korytem rzeki. Nie jestto jednak warunek, bez spełnienia którego nie przyznamy dofi-nansowania. Takie zasady ma np. Ekofundusz, który nie chce finansować elektrowni będących zaporą dla naturalnych migra-cji ryb. My uważamy, że bezpieczeństwo energetyczne, a zwłasz-cza czyste źródła odnawialne, są w tym przypadku ważniejsze,zwłaszcza, że potencjał dla rozwijania tego źródła energii jestw Małopolsce olbrzymi. Podkreślam jednak, że staramy się, abyaspekt ochrony fauny i flory rzecznej był przez inwestorówuwzględniany. Popieramy także inwestycje w kolektory słoneczne ogrzewa-jące wodę użytkową. Jest to jedna z lepszych inwestycji, którąmoże zrealizować przeciętne gospodarstwo indywidualne (np.

Page 14: STOWARZYSZENIE GMIN I POWIATÓW MAŁOPOLSKI WSPÓLNOTA · 2018. 5. 16. · 1 WSPÓLNOTA MAŁOPOLSKA Wydawca: Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski ul. Grodzka 28, 31-004 Kraków

ENERGIA ODNAWIALNA

12

rodzina 4-osobowa). Trzy kolektory płaskie z zasobnikiem i wy-miennikiem w przyzwoitym standardzie wraz z kosztem założe-nia to obecnie wydatek rzędu 9-10 tys. złotych. W skali roku takarodzina powinna oszczędzić od 600 do 900 złotych, a to już jestdużo. Doskonałym wzorem jak wspierać rozwój energetyki sło-necznej dla potrzeb gospodarstw domowych jest gmina Zabie-rzów. System, który wprowadzili, a my to dofinansowujemy, jestrewelacyjny i bardzo prosty. Zasada jest taka: gmina składa wnio-sek do Funduszu, z którego uzyskuje pożyczkę preferencyjną do90% kosztów zadania. Następnie buduje u określonych inwesto -rów indywidualnych kolektory na dachach, które im na bardzokorzystnych warunkach wydzierżawia. Po okresie amortyzacjigmina przestaje być właścicielem tych kolektorów odstępując jewłaścicielom obiektów (gmina mogłaby wprawdzie od razu tekolektory odstąpić, ale taki mechanizm byłby darowizną, a zatemniósłby określone skutki podatkowe). Finansowo jest to bardzokorzystne zarówno dla gminy, jak i mieszkańców. Gmina zaciągapożyczkę na 10 lat, z opcją umorzenia po spłacie 60 proc. Inwe-stor wpłaca zaś do urzędu raty kapitałowe. Są one jednak takskalkulowane, by były jak najkorzystniejsze. Nominalnie wahasię to w granicach 25-40 zł miesięcznie, ale po umorzeniu gmi-nie 35 proc., również inwestor jest zwolniony z dalszego wpła-cania rat.

Bardzo efektywne są także kotłownie na biomasę, np. owiesi łubin. Nie zachęcamy jednak do wierzby energetycznej. NawetSzwedzi, którzy byli promotorami zaszczepienia tego zjawiskana naszym gruncie, sami się z tego wycofują. Ta forma ma senstylko wtedy, gdy jest to bardzo duża i w pełni zmechanizowanafarma, a na to w Polsce nie ma warunków. Oczywiście korzystnesą inne rodzaje biomasy, takie jak np. ścinki drewna. Efektywnajest również produkcja bio-etanolu, jako dodatku energetycz-nego do spalania w pojazdach. I nawet jeżeli warunki podatkowezostały w tej chwili pogorszone, to produkcja ta przynosi ko-rzystną stopę zwrotu.

Pozytywnie, pomimo nie najlepszych jak dotąd doświadczeń, je-steśmy ustosunkowani do geotermii głębokiej (w GeotermięPodhalańską wpompowano dotąd kilkaset milionów złotych i dodzisiaj się nie może wydźwignąć ze strat, które generuje). Geo-termia głęboka ma uzasadnienie, ale tylko wtedy, gdy przedsię-biorstwa inwestujące w pozyskanie energii potrafią ją w sposóbefektywny i komercyjny sprzedać, np. poprzez budowę obiek-tów rekreacyjnych, hotelarskich, które zapewnią wysoką stopęzwrotu.

Źródła nieopłacalneWśród niekorzystnych (nieopłacalnych) źródeł energii odna-wialnej należy wymienić duże elektrownie wiatrowe, którew Małopolsce ze względu na siłę i zmienność wiejących wia-trów nie dają spodziewanych stóp zwrotu Europie takich inwestycji. W Europie inwestycje w tego typu energię cieszą siędużym powodzeniem, ale ich popularność nie wiąże się bezpo-średnio z korzyściami ekologicznymi, a raczej dużym poziomemdopłat ze strony agencji państwowych. Producenci energii wia-trowej obniżają dzięki temu koszt inwestycji, a w związku z tym,że są to na ogół firmy sprzedające energię klasyczną, unikają pła-cenia wysokich kar za zanieczyszczenia z tytułu przetwarzaniapaliw kopalnych. Mają też, zgodnie z protokołem z Kioto, prawodo handlu emisjami, na czym dodatkowo zarabiają. Jeżeli te trzyrzeczy dodamy, elektrownia wiatrowa rzeczywiście ma istotny,ekonomiczny sens i dodatnią, satysfakcjonującą komercyjniestopę zwrotu. Zakładając jednak, że budujemy za własne pie-niądze elektrownię wiatrową, a następnie produkujemy prądi sprzedajemy na rynku, to na zwrot z takiej inwestycji trzeba bę-dzie czekać około 50-100 lat.

Z dużą rezerwą odnosimy się do pomp ciepła. Z punktu widze-nia ekonomicznego, nie mają efektywności ekonomiczno-finansowej i są – przynajmniej na razie – bezsensownym wyda-waniem pieniędzy, przy takich kosztach nakładów inwestycyj-nych. Dla porównania, kotłownia o mocy 250 kW, która jest zasi-lana kotłem gazowym kondensacyjnym i podobna, nieco niższejmocy, ale kilkakrotnie droższa w postaci pompy ciepła. Kiedy policzymy, że koszty ogrzewania są na poziomie ok. 25-30% i wy-liczymy różnicę w nakładach inwestycyjnych, to się okaże, że in-westor, który chce tego typu inwestycję realizować z własnychpieniędzy, wydałby na nią równowartość kosztów zużycia gazuprzez okres 40-50 lat. Zatem ktoś, kto inwestuje w pompy ciepła,robi to z reguły tylko w takim przypadku, kiedy ma zewnętrznedarmowe źródła finansowania albo jest bardzo bogaty i należydo fanatyków tej formy ogrzewania.

Page 15: STOWARZYSZENIE GMIN I POWIATÓW MAŁOPOLSKI WSPÓLNOTA · 2018. 5. 16. · 1 WSPÓLNOTA MAŁOPOLSKA Wydawca: Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski ul. Grodzka 28, 31-004 Kraków

13

XX WALNE ZGROMADZENIE SGiPM

XX Walne Zgromadzenie Delegatów Stowarzyszenia Gmin i Po-wiatów Małopolski podjęło uchwały w następujących sprawach:

1. przyjęcie sprawozdania finansowego i udzielenie absoluto-rium Przewodniczącemu oraz Członkom Zarządu.

2. apel do środowiska akademickiego Krakowa i innych miast,o aktywne włączenie się w proces tworzenia filii i ogniw Europejskiego Instytutu Technologicznego.

3. apel o uwzględnienie całego obszaru Krakowskiego Ob-szaru Metropolitalnego (KOM) do finansowania w ramachMRPO (delegaci zwrócili uwagę na potrzebę zrównoważo-nego rozwoju gmin spoza obszaru KOM i jego finansowaniarównież z MRPO)

4. wniosek do Ministra Transportu o:• priorytetowe i jak najszybsze zakończenie remontu drogi

krajowej 4 do Tarnowa oraz terminową realizację mię-dzynarodowej autostrady A4 do granicy z Ukrainą,

• wpisanie małego lotniska komunikacyjnego w StarymSączu na listę inwestycji finansowanych z budżetu pań-stwa, środków MRPO, lub Funduszu Spójności,

• wpisanie północnej obwodnicy Krakowa na listę inwesty-cji finansowanych z budżetu państwa lub funduszy UE.

5. wniosek do Samorządu Województwa Małopolskiego i MiastaKrakowa oraz innych samorządów i partnerów wraz z SGiPMo współorganizowanie z Instytutem Wschodnim kolejnychedycji Forum Ekonomicznego w Krynicy – poprzez zawar-cie wieloletniego porozumienia w sprawie współ-organizacjiForum Ekonomicznego w Krynicy. Delegaci wyrażają równo-cześnie swoje poparcie dla budowy Centrum Konferencyj-nego w Krynicy-Zroju.

6. wniosek do Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji o jak naj-szybsze wprowadzenie na terenie Małopolski systemu na-ziemnej telewizji cyfrowej.

7. wniosek do Ministra Środowiska i Ministra Rozwoju Regio-nalnego o wpisanie na listę indykatywną Programu Opera-cyjnego Infrastruktura i Środowisko inwestycji z zakresuochrony środowiska z Województwa Małopolskiego

8. poparcie samorządu Tarnowa w staraniach o zorganizowanieogólnopolskiej uroczystości jubileuszowej 90. Rocznicy Odzy -skania Niepodległości 11 XI 2008 r. (Tarnów, jako pierwszespośród wszystkich miast odzyskało niepodległość w 1918 r.)

9. apel do samorządów i mieszkańców Małopolski o: • Budowę chodników i ścieżek rowerowych na terenach za-

budowanych i aktywny udział w I Konkursie „Bezpiecznedrogi w Małopolski – budujemy chodniki i ścieżki ro-werowe”

• Podjęcie działań zmierzających do budowania możliwiewe wszystkich wioskach Małopolski ogólnodostęp-nych, wielofunkcyjnych, przyszkolnych boisk sporto-wych zarówno do piłki nożnej, jak i dla innych dyscyplinsportowych

• Tworzenie przez wszystkie wioski w Małopolsce stron in-ternetowych i udział w I Konkursie SGiPM „Na najlepsząstronę internetową Sołectwa w Małopolsce”

W dniu 8 października br. odbyło się sprawozdawczo-wyborczeXX Walne Zgromadzenie Delegatów Stowarzyszenia Gmin i Powiatów Małopolski. Walne Zgromadzenie, po rozpatrzeniu sprawozdania finanso-wego i merytorycznego, jednogłośnie udzieliło absolutoriumPrzewodniczącemu i Zarządowi Stowarzyszenia Gmin i Powia-tów Małopolski za rok 2007.

W części uroczystej XX WZD SGiPM wykład pt. „Jak zbudować re-gion wiedzy i innowacji” wygłosił Poseł do Parlamentu Europej-skiego Jerzy Buzek. (opublikujemy go w następnym numerze) W wyborach na czteroletnią kadencję na PrzewodniczącegoSGiPM wygrał założyciel i dotychczasowy Przewodniczący Kazi-mierz Barczyk, otrzymując sto procent głosów w tajnym głoso-waniu. Do nowego Zarządu Stowarzyszenia weszli: TadeuszBrzuchacz – Wiceprzewodniczący Rady Gminy Zabierzów, Ro-bert Choma – Prezydent Przemyśla, Marian Cycoń – BurmistrzStarego Sącza, Marek Fryźlewicz – Burmistrz Nowego Targu,Kazimierz Fudala – Wójt Rzepiennika Strzyżewskiego, JanGładki – Radny Sędziszowa, Jerzy Górnicki – Wicestarosta Ol-kuski, Henryk Juszczyk – Wiceprezydent Bielska-Białej, PawełKlimowicz – Przewodniczący Rady Miasta Krakowa, Witold Mo-rawiec – Wójt Olesna, Czesław Orliński – Radny Szczekocin,Zofia Oszacka – Wójt Lanckorony, Ryszard Ożóg – StarostaBrzeski, Adam Samborski – Wójt Racławic, Andrzej Saternus –Burmistrz Chełmka, Janusz Sepioł – Radny Sejmiku Wojewódz-twa Małopolskiego, Kazimierz Sterkowicz – Burmistrz Gorlic,Paweł Sularz – Radny Miasta Krakowa, Ryszard Ścigała – Pre-zydent Tarnowa.Do Komisji Rewizyjnej zostali wybrani: Zofia Bukowiec – GminaLaskowa, Kazimierz Olearczyk – Wójt Gminy Bolesław, Kazi-mierz Polak – Wiceburmistrz Makowa Podhalańskiego, JózefTomal – Przewodniczący Rady Powiatu Myślenickiego, WojciechRzepa – Wójt Gnojnika, Dariusz Rzepka – Burmistrz Olkusza,Jan Żak – Przewodniczący rady Gminy Gołcza.

Nowa, V kadencjaSGiPM

Przemawia prof. Jerzy Buzek. W prezydium XX WZD zasiadają: u góry - Kazimierz Barczyk (przewodni-czący SGiPM); od lewej nowi członkowie zarządu: Ryszard Ścigała (prezydent Tarnowa), Janusz Sepioł(radny Sejmiku W. Małopolskiego), Ryszard Choma (prezydent Przemyśla)

UCHWAŁY

Page 16: STOWARZYSZENIE GMIN I POWIATÓW MAŁOPOLSKI WSPÓLNOTA · 2018. 5. 16. · 1 WSPÓLNOTA MAŁOPOLSKA Wydawca: Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski ul. Grodzka 28, 31-004 Kraków

Maria StankiewiczStowarzyszenie Gmin Polska Sieć Energie-Cities

ENERGIA ODNAWIALNA

14

Rozwój technologii wykorzystujących odnawialne źródłaenergii – OZE:• energia promieniowania słonecznego,• energia wiatru,• energia wodna,• fale,• pływy morskie,• energia geotermalna,• biomasa

Odnawialne zasoby energetyczne PolskiW Polsce nie ma zbyt dobrych warunków atmosferycznych doprodukcji energii odnawialnej ze słońca, są także duże ograni-czenia w rozwoju elektrowni wodnych. Również wykorzystanieenergii wiatrowej jest nieopłacalne na większości obszaru kraju.

Wg danych PIGEO (marzec 2006) stan zainstalowanych mocy wygląda następująco:

Produkcja energii elektrycznej z OZE w 2005 r.

Przyrost produkcji OZE wg technologii (prognozy)• wzrost mocy i produkcji w farmach wiatrowych z poziomu

135 GWh/a do 5000 GWh/a• wzrost produkcji w hydroenergetyce poziomu 2200 GWh/a

do 3000 GWh/a (rozpoczęcie budowy EW Nieszawa)

• spalanie biomasy (elektrociepłownie na biomasę i gaz, współ-spalanie

• w kotłach fluidalnych) z poziomu 1447 GWh/a do 4600 GWh/a

W sumie daje to wielkość produkcji 12600 GWh/a w roku2010 i pozwala wypełnić obowiązek traktatowy.

Prognozowane nakłady inwestycyjne narastająco na bu-dowę OZE 2006 ÷ 2010 r.

• elektrownie wiatrowe ~ 5,7 mld zł• elektrownie wodne ~ 1,5 mld zł• elektrociepłownie na biomasę i biogaz

oraz współspalanie ~ 1,5 mld zł• ----------------

∑ 8,7 mld zł

Energia słonecznaEnergetyka słoneczna praktycznie jest najmniej znaną formąenergii. Warunki meteorologiczne w Polsce charakteryzują siębardzo nierównym rozkładem promieniowania słonecznegow cyklu rocznym, ok. 80% całkowitej rocznej sumy nasłonecz-nienia przypada na sześć miesięcy sezonu wiosenno-letniego.Charakter rozkładu gęstości strumienia energii promieniowania,jego struktura wskazują na pewne ograniczenia w możliwo-ściach jego wykorzystania, zwłaszcza w okresie zimowym.

Wykorzystanie energii słonecznejProdukcja tzw. energii cieplnej to głównie:• Kolektory słoneczne• Produkcja ciepłej wody użytkowej• Wspomaganie centralnego ogrzewania

Odnawialne źródła energii – zasoby, szanse na wykorzystanie

i dostosowania do wymagań UE

Andrzej CzerwińskiPoseł V Kadencji

przewodniczący Parlamentarnego Zespołu ds. Energetyki

Rodzaj źródła OZE Moc zainstalowana[MW]

Procentowy udziałmocy

woda 1002,6 77%

wiatr 83,2 15%

biogaz 31,97 2%

biomasa 189,8 6%

L.P. RODZAJ ŹRÓDŁA OZE ENERGIA [GWh]

1 Elektrownie wodne 2175,0

2 Współspalanie w elektrowni kondensacyjnej 877,0

3 Elektrownie wiatrowe 135,0

4 Elektrownie na biomasę 467,0

5 Elektrociepłownie na biogaz 103,1

Łącznie 3751,1

Page 17: STOWARZYSZENIE GMIN I POWIATÓW MAŁOPOLSKI WSPÓLNOTA · 2018. 5. 16. · 1 WSPÓLNOTA MAŁOPOLSKA Wydawca: Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski ul. Grodzka 28, 31-004 Kraków

15

MATERIAŁY POKONFERENCYJNE

Produkcja energii elektrycznej• fotowoltanika Potencjalna energia użyteczna promieniowania słonecz-nego w kWh/m2/rok w Polsce

Energia wiatrowaDo końca 2006 r. uruchomiono ok. 30 sieciowych ferm wiatro-wych o łącznej mocy zainstalowanej ponad kilkunastu MW. Ponadto funkcjonuje około kilkadziesiąt małych autonomicz-nych siłowni wiatrowych. Obserwuje się duże zainteresowanieinwestorów instalacjami wiatrowymi, szczególnie w północno-zachodniej Polsce, gdzie na różnych etapach przygotowania realizowanych jest ponad 40 inwestycji. Przedstawiona mapa obrazuje potencjał energetyczny wiatrów wiejących nad Polską

I - wybitnie korzystne 6-7 m/sII – bardzo korzystne 5-6 m/sIII – korzystne 4-5 m/s IV – mało korzystne 3-4 m/s V – niekorzystne 2-3 m/s

Energia wodnaNajwiększe tradycje ma w Polsce energetyka wodna. Energe-tyczne zasoby wodne Polski są niewielkie ze względu na niezbytobfite i niekorzystnie rozłożone opady, dużą przepuszczalnośćgruntów i niewielkie spadki terenów. Moc aktualnie istniejącychelektrowni wodnych może być zwiększona o 20-30% poprzezmodernizację agregatów prądotwórczych. Energetyka wodnaw Polsce, wobec obecnie niewielkiego stopnia wykorzystania ist-niejącego potencjału technicznego ma szansę w przyszłości nadalszy rozwój.

Energia geotermalnaWody geotermalne na obszarze Polski wykorzystywane były oddawna do celów leczniczych. Do 2005 r. zostały przeprowadzonebadania mające na celu określenie możliwości wykorzystaniawód geotermalnych do celów grzewczych i potencjał technicznywód geotermalnych został zbadany Zasoby wód geotermalnychsą skoncentrowane przede wszystkim na obszarze niżowym(w pasie od Szczecina do Łodzi) oraz w rejonie grudziądzko-war-szawskim i rejonie przedkarpackim.

Sposoby bezpośredniego wykorzystanie ciepła geotermi -cznego (w układzie procentowym)• Ciepłownictwo 37 %• Kąpieliska/balneologia 22 %• Pompy ciepła 14 %• Szklarnie 12 %• Hodowle ryb 7 %• Przemysł 7 %• Inne 1 %

BiomasaNajwiększe nadzieje na wykorzystanie, jako odnawialne źródłoenergii, są wiązane z biomasą. Jej udział w bilansie paliwowymenergetyki odnawialnej w Polsce rośnie z roku na rok. Biomasamoże być używana na cele energetyczne w procesach bezpo-średniego spalania biopaliw stałych np. drewna, słomy prze-tworzonej w paliwo jak pelet.Energetyczne wykorzystanie biopaliw stałych jest najszybciejrozwijającym się rodzajem energetyki odnawialnej w Polsce, sąto głównie: • odpady drzewne• plantacje energetyczne• słoma

RejonkWh/m2/

Rok

Półrocze Letnie(IV-IX)

Sezon letni

(VI-VIII)

Półroczezimowe

(X-III)

Pas nadmorski 1076 881 497 195

Wschodnia część Polski 1081 821 461 260

Centralna część Polski 985 785 449 200

Zachodnia część Polskiz górnym dorzeczem Odry 985 785 438 204

Południowa część Polski 962 682 373 280

Południowo-zachodniaczęść Polski obejmująca obszar Sudetów z Tuchowem

950 712 393 238

Page 18: STOWARZYSZENIE GMIN I POWIATÓW MAŁOPOLSKI WSPÓLNOTA · 2018. 5. 16. · 1 WSPÓLNOTA MAŁOPOLSKA Wydawca: Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski ul. Grodzka 28, 31-004 Kraków

ENERGIA ODNAWIALNA

16

Przykłady efektywnego wykorzystania odnawialnych źródeł energii

w warunkach polskich

Rodzaj energii

BiomasaEnergiawodna

Energia geotermalna

Energia wiatruEnergia promieniowa-

nia słonecznego

wytwarza-nie energiielektry -cznej

• elektro ciepło -wnie lokalne,osiedlowe

• wykorzystaniebiogazuz oczyszczalniścieków, fermhodowlanychoraz gazu wy-sypiskowego

tzw. mała energetyka:

• instalacje elektry -czne domów,szklarni i pomiesz-czeń gospodarczych

• pompownie wia-trowe, napowietrza-nia i rekultywacjamałych zbiornikówwodnych

• elektrownie wia-trowe dużej mocypodłączone do sieci

wykorzystanie ogniw fotowoltanicznych:

• autonomiczne systemymałej mocy do napo-wietrzania stawów hodowlanych i do zasilania niewielkichurządzeń

• elewacje energetyczneścienne dachowe, systemy małej mocy

• telekomunikacja

wytwarza-nie energiicieplnej

• kotłownie lo-kalne, osie-dlowe

• kotły małejmocy w gospo-darstwach in-dywidualnych

• wykorzystaniebiogazuz oczyszczalniścieków, fermhodowlanychoraz gazu wy-sypiskowego

tzw. małaenergetykawodna: elek-trowniewodne małejmocy podłą-czone do sieci,cele lokalne

• ciepłowniedużej mocy,osiedlowe

• podgrze - waniewody w basenach

• suszarni c-two

• ogrzewanieszklarni

• hodowlaryb

• suszarnictwo

• ogrzewanie szklarni

• przygotowanie ciepłejwody użytkowej do celów domowych i gospodarskich

• przygotowanie ciepłejwody do celów prze-twórstwa rolno–spo-żywczego

• podgrzewanie wodyw basenach

• wykorzystanie bier-nych systemów słone -cznych w budynkachmieszkalnych i inwen-tarskich

wytwarza-nie energiimechanicz-nej

pojazdy wykorzy-stujące biopaliwapłynne (biodiesel,benzyna z dodat-kiem etanolu)

Page 19: STOWARZYSZENIE GMIN I POWIATÓW MAŁOPOLSKI WSPÓLNOTA · 2018. 5. 16. · 1 WSPÓLNOTA MAŁOPOLSKA Wydawca: Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski ul. Grodzka 28, 31-004 Kraków

17

MATERIAŁY POKONFERENCYJNE

W zakresie energii odnawialnej Stowarzyszenie Gmin Polska Sieć„Energie Cités” zrealizowało i realizuje następujące projekty:

Energia odnawialna jako wyzwanie dla samorządów lokal-nych. Przykłady udanych przedsięwzięć w Polsce i w krajachUnii EuropejskiejW ramach działań w projekcie opracowany został kompletdwóch CD-ROMów. Pierwszy z nich jest tłumaczeniem wersji an-gielskojęzycznej pt. Energia odnawialna na terenie miast i zawiera105 przykładów najlepszego wykorzystania odnawialnych źró-deł energii w 19 krajach Europy. CD-ROM ten został opracowanyprzez europejską sieć „Energie-Cites” i sfinansowany ze środkówKomisji Europejskiej – DG TREN, w ramach Programu ALTENER. Drugi CD-ROM pt. Energia odnawialna w Polsce. 70 udanychprzedsięwzięć zawiera opis 72 przykładów najlepszego wykorzy-stania odnawialnych źródeł energii w Polsce. Nakład CD-ROMówwyniósł 5 000 kompletów. Płyty zostały rozesłane do wszystkichgmin w Polsce wraz z miesięcznikiem „Czysta Energia” oraz prze-kazane instytucjom zajmującym się promowaniem energii od-nawialnej. Prezentacja CD-ROMów miała miejsce podczas seminarium pt.Energia odnawialna jako wyzwanie dla samorządów lokalnych.Przykłady udanych przedsięwzięć w Polsce i w krajach Unii Euro-pejskiej zorganizowanego w dniach 3–5 marca 2004 r. w Cieszy-nie przez Stowarzyszenie Gmin Polska Sieć „Energie Cites” wewspółpracy z Urzędem Miasta Cieszyna.

Energia odnawialna. Transfer wiedzy i technologii dla re-gionalnych strategii innowacyjnychPartnerami projektu (współfinansowanego ze środków ZPORR)byli Polski Związek Pracodawców Sektora Energetyki Odnawial-nej i Ochrony Środowiska oraz Wydział Geologii, Geofizykii Ochrony Środowiska AGH, który jako pierwszy w Polsce podjąłsię kształcenia studentów pod kątem wykorzystania energii od-nawialnej (kieruje nim prof. Wojciech Górecki). Drugi partner,czyli Polski Związek Pracodawców Sektora Energetyki Odna-wialnej i Ochrony Środowiska, zrzesza kilkudziesięciu praco-

dawców, małych i średnich przedsiębiorstw, które były w staniezatrudniać tychże wykształconych ludzi. Zorganizowaliśmy 22jednodniowe szkolenia, specjalnie jeździliśmy do starostw po-wiatowych, gdzie wykładowcami byli przedstawiciele zarównoPolskiej Akademii Nauk, jak i Instytutu Budownictwa, Mechani-zacji i Elektryfikacji Rolnictwa z Warszawy.Poza tym stworzyliśmy bazę danych z zakresu energetyki odna-wialnej dla Małopolski. Jest ona bezpłatnie udostępniona na na-szych stronach www.pnec.org.pl/baza . W tej bazie znajdują sięnie tylko informacje o małych, średnich przedsiębiorstwach, czyinwestycjach i instytucjach, które się zajmują energią odna-wialną, ale również o pracach naukowych zrealizowanych w Pol-sce. Wydaliśmy poradnik, który jest przeznaczony dla ludzi zain-teresowanych inwestycjami w energetykę odnawialną

Fundusze strukturalne dla rozwoju – najlepsze praktykiProjekt finansowany przez Program Operacyjny – Pomoc Tech-niczna z Unii Europejskiej. Posiadaliśmy dwóch partnerów: kwar-talnik Glob Energy (obecnie Glob Energia) oraz Federację Związ-ków Gmin i Powiatów RP. Wydaliśmy 10000 płyt CD-romówz opisem najlepszych praktyk oraz 10000 ulotek informacyjnych.Stworzyliśmy stronę internetową www.dobrepraktyki.org.pl .

W styczniu 2007 r. rozpoczęliśmy kolejny projekt, który dotyczystricte wykorzystania energii odnawialnej w Europie, a szcze-gólnie jej promocji. Nasz udział w tym projekcie dotyczy pro-mocji energii odnawialnej w Małopolsce.

Projekty realizowane przez PNEC w zakresie wykorzystania

energii odnawialnej

Maria StankiewiczStowarzyszenie Gmin Polska Sieć „Energie-Cities”

Stowarzyszenie Gmin Polska Sieć „Energie Cités” (PNEC) istnieje od 1994 r. Działalność naszego Stowarzy-szenia jest ukierunkowana na małe i średniej wielkości miasta, w których występuje ogromne zapotrzebo-wanie na edukację ekologiczną, przepływ informacji oraz kooperację. Obecnie zrzeszamy 25 polskich gmin członkowskich i jedną litewską, posiadamy też 12 członków wspiera-jących (w tym dwie organizacje z Ukrainy), rekrutujących się z firm prywatnych, firm ESCO oraz stowarzy-szeń. Polska Sieć „Energie Cités” należy do Europejskiej Sieci „Energie Cités”, mającej swą siedzibę w Besa-nçon, we Francji. Poprzez swoje działania PNEC włącza się do realizacji zadań zawartych w Protokole z Kyoto.

Page 20: STOWARZYSZENIE GMIN I POWIATÓW MAŁOPOLSKI WSPÓLNOTA · 2018. 5. 16. · 1 WSPÓLNOTA MAŁOPOLSKA Wydawca: Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski ul. Grodzka 28, 31-004 Kraków

ENERGIA ODNAWIALNA

18

Województwo Małopolskie zajmuje trzecie miejsce w kraju podwzględem emisji pyłów i czwarte miejsce pod względem emisjigazów. Konsekwentnie realizowane postanowienia polityki eko-logicznej, jak również procesy restrukturyzacji i unowocześnianiagospodarki, przyczyniły się do obniżenia poziomu presji na śro-dowisko. Nadal jednak obserwuje się przekroczenia norm stęże-nia podstawowych zanieczyszczeń, pomimo systematycznegospadku emisji zanieczyszczeń pochodzących z działalności prze-mysłowej i energetycznej.

W ostatnich latach można zauważyć niewielki, lecz systema-tyczny spadek emisji zanieczyszczeń pochodzących ze spalaniapaliw. W Województwie Małopolskim zmalała emisja dwutlenkusiarki, dwutlenku azotu i tlenku węgla. Zmniejszeniu emisji prze-mysłowo-energetycznej towarzyszy niestety wysoki poziomemisji niskiej. Szczególnie ważne jest to w miastach oraz miej-scowościach uzdrowiskowych i turystycznych. Wykorzystanieekologicznych nośników energii takich jak: biomasa, energia sło-neczne czy wody geotermalne mogłoby skutecznie eliminowaćwęgiel jako paliwo.

Województwo Małopolskie zajmuje czwartą pozycję pod wzglę-dem wykorzystania źródeł energii odnawialnej. Wykorzystywanajest do produkcji energii elektrycznej (głównie energia rzek orazw nieznacznym stopniu energia wiatru) oraz do produkcji ciepła(energia geotermalna, słoneczna oraz energia pochodząca z bio-masy). Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii jest nadalzbyt małe w stosunku do potrzeb i możliwości, szczególnie w za-kresie energii geotermalnej i wodnej.

W ramach tego Działania realizowane będą projekty na obsza-rach wiejskich, miejsko-wiejskich oraz miejskich.

1. Prace inwestycyjne (modernizacja, rozbudowa i budowa) do-tyczące systemów ciepłowniczych i wyposażenia ich w insta-lacje ograniczające emisje zanieczyszczeń pyłowych i gazo-wych do powietrza.

2. Przekształcenie istniejących systemów ogrzewania obiektówużyteczności publicznej w systemy bardziej przyjazne dla śro-dowiska, np. wymiana urządzeń ciepłowniczych.

3. Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii – rozwój infra-struktury służącej do produkcji i przesyłu energii odnawial-nej, w tym:a. Budowa oraz modernizacja małych elektrowni wodnych,

b. Wykorzystanie energii geotermalnej na potrzeby ciepło -wnictwa,

c. Pozyskiwanie energii słonecznej zwłaszcza dla budynkówużyteczności publicznej (szkoły, szpitale, ośrodki zdrowia,itp.),

d. Budowa elektrowni wiatrowyche. Budowa instalacji do wykorzystywania biomasy,f. Budowa instalacji odzyskujących biogaz ze składowisk od-

padów i oczyszczalni ścieków.4. Inne inwestycje realizujące cel Działania (między innymi: mo-

dernizacja źródeł ciepła w celu poprawy sprawności energe-tycznej, podnoszenie sprawności wytwarzania energii, dzia-łania na rzecz racjonalnego i oszczędnego zużycia energiipoprzez zmniejszenie strat energii).

Działanie wpisuje się w cel 3. Narodowych Strategicznych RamOdniesienia 2007–2013 „Budowa i modernizacja infrastrukturytechnicznej i społecznej mającej podstawowe znaczenie dlawzrostu konkurencyjności Polski”. Na poziomie regionalnymDziałanie będzie realizować cele Strategii Rozwoju Wojewódz-twa Małopolskiego na lata 2007–2013 określone w polu B. „Roz-wój społeczny i jakość Życia”, w obszarze VI „Ochrona środowi-ska”: kierunek polityki „Ochrona powietrza i zwiększeniewykorzystania niekonwencjonalnych źródeł energii”.

Alokacja środków wynosi 22 000 479 EUR. Maksymalna kwotadofinansowania wynosi 20 milionów zł, minimalna 20 tysięcy zł.

Energie odnawialne w MRPO na lata 2007-2013

Jakub Szymańskikierownik Zespołu Programowania

Departamentu Polityki Regionalnej Urzędu Marszałkowskiego

Działanie 7.2 – Poprawa jakości powietrza i zwiększenie wykorzysty-wania odnawialnych źródeł energii. Projekty dotycząceodnawialnych źródeł energii

Page 21: STOWARZYSZENIE GMIN I POWIATÓW MAŁOPOLSKI WSPÓLNOTA · 2018. 5. 16. · 1 WSPÓLNOTA MAŁOPOLSKA Wydawca: Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski ul. Grodzka 28, 31-004 Kraków

19

DZIAŁALNOŚĆ SGiPM

W roku 2005 do ogrzewania budynku komunalnego w Jerzmano -wicach, w którym mieszczą się Urząd Gminy Jerzmanowice–Przeginia i Ośrodek Zdrowia zastosowano pompę ciepła. Ze wzglę -du na to, że budynek posadowiony jest na dość dużej działcezastosowano kolektor poziomy. Koszt wykonania takiego kolek-tora jest stosunkowo tani w porównaniu do kosztów budowy in-nych rodzajów urządzeń będących dolnym źródłem ciepła.Kolektor został wykonany w postaci zakopanych wokół budynku(na głębokości 1,5 m) ośmiu pętli rur o długości 420 mb każda.Całkowita długość kolektora wynosi 3360 m. Do budowy pętlikolektora zastosowano wąż ciśnieniowy z polietyleny o średnicy50 mm. Tak wykonany kolektor, napełniony 30% roztworem gli-kolu etylowego z dodatkiem inhibitora korozji, w czasie swojejpracy pobiera z gruntu ciepło wystarczające do ogrzania budyn -ku o łącznej powierzchni ponad 1400 m2 i kubaturze 4200 m3.Sercem całego systemu jest umieszczana w piwnicy maszynownia,której najważniejszym elementem jest pompa ciepła typu IVTGreenline D70 szwedzkiej produkcji o mocy grzewczej 69,8 kWi chłodniczej 47,5 kW. W tak zbudowanym systemie istnieje po-nadto możliwość schładzania pomieszczeń biurowych w okresieletnim. Co prawda nie uzyskuje się takiego efektu jak przy zasto -sowaniu typowych urządzeń klimatyzacyjnych, ale za to schła-dzanie odbywa się bardzo niskim kosztem, ponieważ w tym ro-dzaju pracy system pobiera minimalne ilości energii elektrycznej. Parametry pracy instalacji są następujące:– instalacja ogrzewania grzejnikowego- 50/42st. C;– instalacja chłodu - 15/7 st. C

Oszczędności kosztów wynikłe z tego typu zastosowań w sto-sun ku do tradycyjnego ogrzewania wynoszą 65-75 %. Zastoso-wanie pompy ciepła eliminuje emisje NOx, CO2, CO i pyłów, po-nadto nie powstają żadne odpady wymagające utylizacji. Nietrzeba też budować kosztownych systemów kominowych, a ma-szynownia zajmuje małe pomieszczenie w piwnicy budynkuo powierzchni kilkunastu m2. Praca urządzeń jest w pełni auto-matyczna i nie wymaga żadnych czynności obsługowych. Tem-peratura czynnika grzewczego jest automatycznie regulowanaw stosunku do temperatury zewnętrznej. Temperaturę w po-szczególnych pomieszczeniach ustawia się za pomocą termo-statu klimakonwektora. System sterowania powoduje równieżobniżenie temperatury w godzinach popołudniowych i w dniwolne od pracy, co pozwala na znaczne oszczędności energii.Koszt budowy pompy ciepła został w części pokryty pożyczkąz Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i GospodarkiWodnej w Krakowie. Spłata pożyczki może być częściowo umorzona.Należy zaznaczyć, że pomimo iż koszt budowy systemu ogrze-wania z wykorzystaniem pompy ciepła jest wyższy od kosztówbudowy tradycyjnego systemu, to według naszych szacunkówbędzie się już spłacał po około 8 latach. Wszystko będzie zależećod poziomu wzrostu cen energii elektrycznej, ponieważ jest tow praktyce jedyny koszt ponoszony przy eksploatacji tego sys-temu ogrzewania.

ApelStowarzyszenia Gmin i Powiatów Małopolski

w sprawiewykorzystania odnawialnych źródeł energii

na Małopolską Konferencję„Odnawialna Energia

Małe elektrownie wodne i wiatrowe, pompy cieplne i kolektory słoneczne”

Kraków, 15 czerwca 2007 r.

1. Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski apeluje do samorządów o korzystanie z lokalnych odnawialnych źródeł energii (np. biomasy, słońca,wiatru, energii wody). Zgodnie z ustawą Prawo energetyczne planowanie i zarządzanie energetykąlokalną należy do nowych obowiązków samorządów terytorialnych, którychcelem jest stworzenie warunków zapewniających bezpieczeństwo energe-tyczne kraju, regiony, gminy, a obywatelom racjonalne ceny energii. Planowanie rozwoju oraz realizacja założeń i programów zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa z wykorzystaniem energii odnawialnejto jeden z najważniejszych nowych obowiązków samorządów.

2. Tworzenie gminnych strategii energetycznych w oparciu o priorytety zawartew „Założeniach polityki energetycznej Polski do 2020 roku” jest szansą na wy-korzystanie lokalnych zasobów energetycznych oraz uzyskanie oszczędnościw budżetach rodzin, samorządów i przedsiębiorców. Stowarzyszenie postuluje o przeprowadzenie w każdej gminie analizy pod kątem możliwości zaopatrzenia w tanią energię pochodzącą ze źródełodnawialnych.

3. Apelujemy do gminnych samorządów terytorialnych o umieszczanie w swo-ich planach zagospodarowania przestrzennego miejsc na swoim terenie,gdzie możliwa jest lokalizacja małych elektrowni wodnych i wiatrowych.

4. Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski apeluje do samorządów o aktywne wykorzystywanie m.in. funduszy Unii Europejskiej i krajowychfunduszy celowych do realizacji inwestycji związanych z pozyskiwaniemenergii ze źródeł odnawialnych. W Małopolskim Regionalnym ProgramieOperacyjnym na lata 2007 – 2013 zarezerwowano na ten cel 22 mln euro.

5. Zwracamy się m.in. o instalację kolektorów słonecznych, pomp cieplnych,„rur kanadyjskich” i nowoczesnych instalacji grzewczych na biomasę w bu-dynkach użyteczności publicznej, a szczególnie w szkołach, ośrodkach zdro-wia, strażnicach OSP oraz gospodarstwach rolnych i agroturystycznych w pro-jektach grupowych, małych przedsiębiorstwach, w nowych i starychbudynkach.

Uczyńmy wszystko, aby wykorzystanie odnawialnych źródeł energii uczyniło Małopolskę czystą ekologicznie, a jednocześnie zrealizujemy cele Protokołuz Kioto, dla powstrzymania globalnego ocieplenia.

Kazimierz BarczykPrzewodniczący Stowarzyszenia

Gmin i Powiatów Małopolski

Adam Piaśnik, Wójt Gminy Jerzmanowice-Przeginia

Pompa cieplna o mocy 69,8 kWw Ośrodku Zdrowia w Jerzmanowicach

Page 22: STOWARZYSZENIE GMIN I POWIATÓW MAŁOPOLSKI WSPÓLNOTA · 2018. 5. 16. · 1 WSPÓLNOTA MAŁOPOLSKA Wydawca: Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski ul. Grodzka 28, 31-004 Kraków

WSPÓLNOTA MAŁOPOLSKA

20

Oświetlenie uliczne, pobierające olbrzymią ilość energii, jest jed-nym z tych segmentów, w których z pewnością można stosowaćodnawialne źródła energii. Wprowadzane, przez coraz większąpolskich samorządów, modernizacje oświetlenia mają na celupoprawę niekorzystnego bilansu, ale praktycznie nie zakładająjednak pozyskiwania energii z OZE. Spośród wszystkich źródeł energii odnawialnej największe moż-liwości daje zastosowanie energetyki wiatrowej, ogniw fotowol-taicznych oraz małych elektrowni wodnych. Wykorzystanie ichmusi być jednak poprzedzone szczegółową analizą.

Ocena potencjałuDla dłuższego horyzontu planowania wykorzystania w tym celuenergii wiatru, może być założona funkcja gęstości prawdopo-dobieństwa Rayleigha dla rozkładu prędkości wiatru. Poznanietej funkcji pozwala na szacowanie funkcji gęstości prawdopo-dobieństwa mocy turbin wiatrowych za pomocą metod anali-tycznych. Jednakże tworzenie metod analitycznych, gdy mamydo czynienia ze skorelowanymi zmiennymi losowymi bywaskomplikowane. W tym celu stosuje się również tzw. symulacjęMonte Carlo Narzędzie to jest łatwiejsze i z powodzeniem możesłużyć ocenie relacji miedzy prędkością turbiny a jej mocą. Produkcja energii elektrycznej za pomocą systemów fotowolta-icznych zależy głównie od natężenia promieniowania słonecz-nego, więc zmienia się losowo podczas dnia i pór roku. Dlategoteż moc tę, tak jak moc z turbin wiatrowych, można scharakte-ryzować przez funkcję gęstości prawdopodobieństwa, która ści-śle zależy od funkcji gęstości prawdopodobieństwa natężeniapromieniowania. Można śmiało założyć, że funkcja gęstości

prawdopodobieństwa natężenia promieniowania słonecznegonie zmienia się znacząco w rozpatrywanym terenie.Produkcja energii w elektrowniach wodnych zależy głównie odprzepływu wody, który może charakteryzować się dużymi zmia-nami. Aby scharakteryzować wytwarzanie energii w elektrow-niach wodnych, tak jak w ogniwach PV, konieczne jest znalezie-nie funkcji gęstości prawdopodobieństwa przepływu wody –standardowy, szeroko stosowany rozkład (funkcja gęstości praw-dopodobieństwa) nie istnieje – i potem wprowadzić funkcję gę-stości prawdopodobieństwa mocy generowanej.

Wątpliwości i zagrożeniaWiele czynników wprowadza niepewność, ryzyko w rozwiązy-wanie problemów związanych z wielkością i lokalizacją jedno-stek wytwórczych (produkcja energii, koszt energii, koszt paliwa,wpływ na środowisko, skłonność odbiorców do zakupu „zielonejenergii”, wzrost obciążenia, zmienność obciążenia itp.). Niewia-dome te występują na tyle często, że tradycyjne metody plano-wania mogą doprowadzić do nieekonomicznych rozwiązań.W konsekwencji obliczenia wymagają użycia metodyki probabi-listycznej (symulacje Monte Carlo, losowy rozpływ mocy i inne). Praca odnawialnych i rozproszonych źródeł energii w systemieelektroenergetycznym może być przyczyną występowania róż-nego rodzaju problemów i zagrożeń. Są one, między innymi,związane z trudnościami w prowadzeniu ruchu oraz doborzejednostek wytwórczych, wynikającymi ze zmienności generacjitych źródeł, uzależnionej od aktualnych parametrów wiatro-wych, ich ewentualnym niekorzystnym wpływem na regulacjęnapięcia i mocy biernej, zmianę poziomu mocy zwarciowej, sta-bilność systemu w przypadku wystąpienia zwarć lub też wpływuna poprawną pracę systemowej automatyki zabezpieczeniowej.Generacja wiatrowa wpływa również, w różnym stopniu, na pa-rametry charakteryzujące jakość energii elektrycznej.

PerspektywyJak widać – sprawne funkcjonowanie systemów elektroenerge-tycznych jest uzależnione od wielu czynników, a odnawialne źró-dła energii i generacja rozproszona odgrywają w tych systemachszczególną, coraz większą rolę, gdyż niemal wszędzie na świecieprzyrost mocy ma miejsce głównie w źródłach odnawialnychi rozproszonych.

OZE w systemach oświetlenia miast i gmin

Arkadiusz Sadowski, El-SadJózef Paska, Tomasz Surma, Mariusz Sałek, Politechnika Warszawska

Rocznie na świecie zużywa się 2560 TWh energii elektrycznej na cele oświetlenia, co stanowi około 19% ogólnego zużycia elektryczności. Cyfra ta jest większa od globalnejprodukcji energii elektrycznej wytwarzanej przez wszystkie elektrownie nuklearne lub – bardziej obrazowo – przez ponad 1265 elektrowni konwencjonalnych. Wartość tego„świecenia” wynosi w przybliżeniu 460 miliardów dolarów rocznie. Konieczne jest zatemtakie gospodarowania energią i zarządzanie rozwojem technologii, aby umożliwić nietylko obecnym, ale i przyszłym pokoleniom dostęp do wystarczającej ilości energii. Czy OZE mogą być w tym użyteczne?

Page 23: STOWARZYSZENIE GMIN I POWIATÓW MAŁOPOLSKI WSPÓLNOTA · 2018. 5. 16. · 1 WSPÓLNOTA MAŁOPOLSKA Wydawca: Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski ul. Grodzka 28, 31-004 Kraków

21

Miło nam będzie udowodnić, że oferta Vattenfall:- jest specjalnie dla Państwa- jest prosta- można z niej skorzystać w całej Polsce.

Zakup energii elektrycznej nie powinien być bardziej skomplikowany niż nabywanie innych towarów czy usług. Aby lepiej spełniać potrzeby energetyczne naszychklientów odeszliśmy od nic nieznaczącego nazewnictwa i skomplikowanych procedur. Zrozumienie naszych produktów jest kluczem do satysfakcji naszych klientówi tą zasadę staramy się wprowadzać w naszej działalności.

Zamiast trudnych do zrozumienia zestawów cyfr i liter określających taryfy, proponujemy programy energetyczne stworzone specjalnie z myślą o wygodzienaszych klientów. Dobór odpowiedniego programu nie wymaga znajomości słownika energetycznego, zawiłości procedur, czy angażowania specjalistów z branży ener-getycznej w celu wyjaśnienia o co w nim właściwie chodzi. Programy energetyczne Vatenfall są proste zarówno w zakupie jak i w użytkowaniu.

Programy energetyczne Vatenfall zostały stworzone w odpowiedzi na zróżnicowane zapotrzebowanie naszych klientów. Dostosowując ofertę do określonego obszarui typu działalności, jesteśmy w stanie zaoferować Państwu najbardziej korzystny i najlepiej dopasowany produkt. Produkt, który spełni Państwa oczekiwania.Jeden z naszych programów o nazwie OŚWIETLENIE stworzyliśmy specjalnie dla Państwa.

PROGRAM OŚWIETLENIE Skierowany jest do Urzędów Miast i Gmin zarządzających oświetleniem ulicznym, oświetleniem obiektów i Parków oraz oświetleniemsezonowym np. iluminacje świąteczne.)• stała, atrakcyjna cena

w ciągu całej doby

• jedna faktura

• najwyższa jakość usług i wygoda naszych klientów

Po uwolnieniu rynku energii także Państwo mogą skorzystać z naszej atrakcyjnej oferty. Nie muszą się Państwo obawiać trudności związanych ze zmianą sprzedawcy, gdyż wszelkie formalności bierzemy na siebie. Jak to zrobić?

Krok 1. To jest to! Wybór oferty Vattenfall

Krok 2. Decyzja! Podpisanie umowy sprzedażowej z Vattenfall. Vattenfall bezpłatnie prowadzi sprawę w imieniu Klienta- wystarczy udzielić pełnomoctwictwo (Klient może także prowadzić sprawę samodzielnie wówczas występuje do lokalnego dystrybutora o roz-dzielenie umów).

Krok 3. Czas! Vattenfall, poprzedni sprzedawca oraz spółkadystrybucyjna załatwiają między sobą prze-meldowanie Klienta. Przy pierwszej zmianiesprzedawcy po około 60 dniach umowa możewejść w życie i od tego czasu są Państwo klien-tami Vattenfall. Cała skomplikowana proce-dura zmiany dostawcy odbywa się bez najmniej-szego Państwa wysiłku, dzięki czemu mogą sięPaństwo skupić na innych działaniach.

Vatenfall to zrozumiałe, przejrzyste programy oraz profesjonalna, kompleksowa obsługa.

Wszystkie pytania związane ze sprawami obsługi Klientów, jak zostać Klien-tem Vattenfall oraz odnośnie aktualnej oferty Vattenfall prosimy kierować

na adres: [email protected] lub pod numer: (032) 303 11 11

Wszystkie Państwa punkty poboru na jednej fakturze to zmniejszenie kosztów administracyjnych. Dla wygody naszychklientów wprowadziliśmy także jedną umowę na sprzedaż energii elektrycznej co redukuje czas i koszty związane z jejzawarciem.

Gwarantujemy obsługę przez Indywidualnego Doradcę służącego pomocą w każdej kwestii dotyczącej energii elek-trycznej. Ponadto każdy kto zdecyduje się na jeden z programów Vattenfall otrzymuje bezpłatny dostęp do interneto-wego serwisu ebiuro, który umożliwia stały wgląd do danych dotyczących zaopatrzenia Firmy w energię.

Nie muszą się Państwo zastanawiać, o której godzinie włączy się światło na terenie działalności Państwa Gminy czy Urzędu, gdyż cena w dzień i w nocy jest taka sama.

Rzucając okiem na ten artykuł mogą Państwo pomyśleć: to nie dla nas, to zbyt skomplikowane, nas to nie dotyczy, bo nie działamy na Śląsku itp.

Światła Twoich ulic

Page 24: STOWARZYSZENIE GMIN I POWIATÓW MAŁOPOLSKI WSPÓLNOTA · 2018. 5. 16. · 1 WSPÓLNOTA MAŁOPOLSKA Wydawca: Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski ul. Grodzka 28, 31-004 Kraków

ROZWÓJ GOSPODARCZY GMIN I POWIATÓW

22

Lanckorona jako przyjemna odskocznia od zgiełku i tłoku wielkie go miasta, dlaczego nie? Już teraz nie-wielkie miasteczko przyciąga całkiem sporą liczbę turystów z Niemiec, Francji, Anglii czy Holandii. Nie ma się jednak czemu dziwić. Miejscowość słynie z niepowtarzalnego uroku i atmosfery, jakiej nieznajdzie się w żadnym innym miejscu. Władze gminy dążą do tego, by podkreślić lokalny koloryt gmin-nych miejscowości. W maju 2006 r. powstało Przedsiębiorstwo Społeczne „HORYZONTY ITD” (Inspiracja Turystyka Do-radztwo) działające przy Stowarzyszeniu Ekologiczno-Kulturalnym ,,Na Bursztynowym Szlaku”. FirmaHoryzonty z funduszu inicjatywy wspólnotowej EQUAL zdobyła dotację na prowadzenie działalnościgospodarczej. Zatrudniono kilkoro młodych ludzi po studiach oraz jedną, starszą od nich bezrobotnąkobietę. Pracownicy, mieszkańcy terenu gminy Lanckorona, są bardzozwiązani z malowniczą okolicą i przekonani, że ich rodzinne strony sąjednym z najpiękniejszych zakątków w Polsce. Wcześniej stworzono Eko-muzeum Lanckorona – „muzeum bez murów”, (m.in. z izbą regionalną,ruinami zamku) – bazę, na której firma ITD oparła swą ofertę turystyczną.W sumie Ekomuzealnych obiektów w Lanckoronie można naliczyć jest21. Dzięki temu region ma realną szansę na rozwój oraz poprawę sytu-acji mieszkańców, którzy znajdują w turystyce źródło swojego dochodu.Stowarzyszeniom, które tu funkcjonują bardzo zależy, by wszelkie dzia-łania dotyczące dziedzictwa kulturowego były dobrze przyjmowaneprzez mieszkańców miasteczka. Władze stawiają na rozwój i są otwartewobec wszelkich nowych inicjatyw, tworząc ku temu odpowiednią in-frastrukturę – zbudowano wodociąg (dla samej Lanckorony załatwianiewodociągu trwało cztery lata), polepszono stan dróg oraz odrestauro-wano zabytkową nawierzchnię rynku. W rankingu ,,Najlepiej rozwijają-cych się samorządów w Polsce”, sporządzonym przez „Rzeczpospolitą”,na dwa tys. gmin wiejskich zajęła 35. miejsce. Ponadto może się ona po-chwalić ogromną dynamiką wzrostu, bo aż 10-procentową (dla porów-nania, w skali kraju wynosi ona 6%). A turystów wciąż przybywa – zda-rzają się dni, gdy przez malutki ryneczek przewija się nawet 200 osób.Czy to dużo, czy mało, trudno ocenić. Jedno jest pewne – to niewielkiemiasteczko jest tak piękne i delikatne w swojej urodzie, że absolutnienie nadaje się do turystyki masowej, dlatego trzeba postępować bardzoostrożnie, by nie doprowadzić do jego zadeptania. Tak uważają samimieszkańcy, lokalna władza oraz pracownicy ,,Horyzontów ITD”, którzyna co dzień pracują na rzecz rozwoju turystycznego gminy.

Marta Nobis-Panek

LANCKORONAMiasteczko dla koneserów

Page 25: STOWARZYSZENIE GMIN I POWIATÓW MAŁOPOLSKI WSPÓLNOTA · 2018. 5. 16. · 1 WSPÓLNOTA MAŁOPOLSKA Wydawca: Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski ul. Grodzka 28, 31-004 Kraków

23

DZIAŁALNOŚĆ SGiPM

I KONKURSNA NAJLEPSZĄ

STRONĘ INTERNETOWĄ SOŁECTWA

Celem konkursu jest promowanie tworzenia przez wszystkiewioski w Małopolsce własnych stron internetowych.

Małopolska to region o unikatowych walorach turystycznych,z pięknymi krajobrazami, uzdrowiskami i sanktuariami odwie-dzanymi rocznie przez 10 milionów tursytów i pielgrzymówz kraju i ze świata.

Strony Internetowe Sołectw to przewodnik i zarazem album pokazujący całemu światu piękno i bogactwo naszych miejsco-wości, kościołów (piękna ołtarzy, rzeźb, witraży, świętych obra-zów), zabytków, kultury – zespołów artystycznych, strojów ludowych, rękodzieła, a zarazem zaproszenie do odwiedzin lokalnych szlaków turystycznych, gospodarstw agroturystycz-nych, Kół Gospodyń Wiejskich, strażnic i drużyn OSP.

Założenie i redagowanie Strony Internetowej Sołectwa totakże wspaniała okazja do włączenia m.in. szkoły i młodzieżyw życie społeczności lokalnych, a także szansa na poznanie i za-prezentowanie dziedzictwa kulturowego swojej Małej Ojczyzny – bez nakładów finansowych (roczne koszty utrzymania stronyto kilkadziesiąt zł).

Zwycięzcy otrzymają nagrodę oraz tytuł Najlepsza Strona Internetowa Sołectwa w Małopolsce w roku 2007.

Regulamin Konkursu dostępny jest na stronie:www.sgpm.krakow.pl.Pytania w sprawie interpretacji regulaminu należy kierować na adres [email protected].

Kazimierz Barczyk

PrzewodniczącyStowarzyszenia Gmin i Powiatów Małopolski

Kraków, sierpień 2007 r.

Szanowni PaństwoBurmistrzowie, Wójtowie, Radni,

Sołtysi i Członkowie Rad Sołeckich

Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski organizuje w 2007 roku

I Konkurs „Bezpieczne drogi w Małopolsce– budujemy chodniki i ścieżki rowerowe”

dla gmin wiejskich, miejskich i powiatów Małopolski nanajlepsze działania, w tym inwestycyjne, ze szczególnymuwzględnieniem budowy chodników, poboczy dla: dzieci,pieszych, rowerzystów przy drogach gminnych, powiato-wych i wojewódzkich oraz ścieżek rowerowych.

Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski apeluje dowszystkich samorządów oraz mieszkańców miast i wsio aktywny udział w Konkursie w ramach realizacji własnychprogramów „Bezpieczna Gmina, Bezpieczny Powiat, BezpieczneWojewództwo”. Ta kadencja powinna być czasem szczególnegonadrobienia zaległości w budowie chodników, poboczy i ścieżekrowerowych dla bezpieczeństwa naszych mieszkańców i 10 mi-lionów turystów odwiedzających Małopolskę. Sejmik Województwa Małopolskiego przewidział w tymroku kwotę ok. 10 milionów złotych na wsparcie – połowąpotrzebnych środków finansowych – budowy chodników,poboczy i ścieżek rowerowych przy drogach wojewódzkich(co najmniej takie same kwoty planujemy również przez nastę -pne kilka lat). Podobne fundusze przewidziała GDDKiA na inwe -sty cje przy drogach krajowych oraz Zarządy Powiatów na in-westycje przy drogach powiatowych.

Apelujemy do Burmistrzów, Wójtów i Radnych o stałewspieranie finansowe z budżetów gminnych inicjatyw spo-łecznych, szczególnie w wioskach, połączonych z częścio-wym wkładem własnej pracy i sprzętu mieszkańców wsi.

Do współorganizowania corocznego Konkursu zaprosiliśmyWojewódzką Radę Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, ZarządDróg Wojewódzkich w Krakowie, Generalną Dyrekcję Dróg Kra-jowych i Autostrad Oddział w Krakowie, Komendę WojewódzkąPolicji w Krakowie, Małopolskie Ośrodki Ruchu Drogowego, Ma-łopolskie Kuratorium Oświaty

Regulamin Konkursu znajduje się na stronie internetowejSGiPM www.sgipm.krakow.pl.Konkurs i wzmożona budowa chodników, poboczy i ścieżek ro-werowych przez wioski i miasteczka powinna być realizowanaco najmniej do roku 2012, także przy wsparciu funduszy UE.

Kazimierz Barczyk

Przewodniczący Stowarzyszenia Gmin i Powiatów Małopolski

Page 26: STOWARZYSZENIE GMIN I POWIATÓW MAŁOPOLSKI WSPÓLNOTA · 2018. 5. 16. · 1 WSPÓLNOTA MAŁOPOLSKA Wydawca: Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski ul. Grodzka 28, 31-004 Kraków

WSPÓLNOTA MAŁOPOLSKA

24

Powiat Limanowski zachwyca pięknym krajobrazem posiada-jąc przy tym szczególnie cenne walory przyrodnicze. Doskonałewarunki klimatyczne i niecodzienne usytuowanie geograficzne– urokliwe szczyty Gorców i Beskidu Wyspowego sprawiają, żepodnosi się jego atrakcyjność i niepowtarzalność. Urozmaiconarzeźba terenu, piękne widokowe hale, bogactwo lasów – towszy stko można spotkać w powiecie limanowskim. Panujące tubardzo dobre warunki do uprawiania sportów zimowych, lot-niarstwa, turystyki konnej, rowerowej oraz pieszej sprawiają, żepowiat jest atrakcyjny przez cały rok.

Dziedzictwo kulturowe, wierność tradycjom oraz mnóstwozabytków sakralnych stanowią o wyjątkowym charakterze Po-wia tu Limanowskiego. Malowniczy pejzaż oraz zabytkowa archi -tek tura przyciągają artystów szukających tu inspiracji i przychyl -nej atmosfery do tworzenia. Przekazywane przez pokoleniaobrzędy, zwyczaje, stroje i muzyka są łącznikiem przeszłości z te-raźniejszością i podkreślają ciągłość kulturową.

Powiat Limanowski i jego gospodarze posiadają także bo-gatą ofertę dla przedsiębiorców. Swoje siedziby ma tutaj wieleznanych firm, którym samorząd stara się tworzyć właściwe wa-runki do rozwoju.

Powiat dysponuje bogatą ofertą turystyczną, którą uzupeł-niają placówki handlowo–gastronomiczne, jak również zróżni-

cowana baza noclegowa. Znajdują się tutaj liczne gospodarstwaagroturystyczne oferujące kuchnie regionalną, bliskość naturyoraz kontakt z kulturą ludową.

Zapraszamy również nowych inwestorów, gdyż znajdują siętu odpowiednie tereny, przychylne rozwojowi władze, którewspierają ciekawe inicjatywy gospodarcze, ale przede wszyst-kim mieszkają tu pracowici, wykształceni ludzie, którzy są naj-większym bogactwem powiatu limanowskiego.

Nasz powiat to znakomita alternatywa dla wszystkich, którzynie szukają tłoku. Sprzyjająca sieć dróg ułatwia nie tylko dojazd,ale i poruszanie się wśród malowniczo położonych tutaj miej-scowości. Powiat Limanowski to również idealne miejsce spotkańzimo wych. Pokryte śniegiem górskie szczyty tworzą niezwykłyzimowy krajobraz i kuszą obietnicą wspaniałych przeżyć śmiał-ków, którzy zdecydują się je zdobyć. Góry są wspaniałe zimą, otu-lone płaszczem śniegowym dają dogodne warunki do uprawianiazimowych sportów. Funkcjonujące na terenie powiatu dosko-nale przygotowane wyciągi narciarskie są miejscami zarównodla początkujących, jak i narciarzy szukających mocnych wrażeń.

Kto tu zagości z pewnością nie będzie żałował. Na długie latapozostaną w pamięci skarby tego regionu, a wraz ze wspomnie-niami odżyje to wszystko, co można tu zobaczyć i czym możnasię zachwycić.

Starostwo Powiatowe w Limanowejul. Józefa Marka 9, 34-600 Limanowatel. 018 33 75 360, fax. 018 33 75 880

www.powiat.limanowa.plCentrum Informacji Turystycznej, tel. 018 33 75 800

Powiat Limanowski

Ostoja natury i zdrowia

Page 27: STOWARZYSZENIE GMIN I POWIATÓW MAŁOPOLSKI WSPÓLNOTA · 2018. 5. 16. · 1 WSPÓLNOTA MAŁOPOLSKA Wydawca: Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski ul. Grodzka 28, 31-004 Kraków

25

ROZWÓJ GOSPODARCZY GMIN I POWIATÓW

INWESTYCJEWładze powiatu angażują się w przedsięwzięcia, które mają na celu zarówno pro-mocję regionu, ale również dają szansę szerszego rozwoju powiatu, dzięki czemupodnosi się jego atrakcyjność np. budowa basenów geotermalnych w PorębieWielkiej, uzdrowiska w Szczawie, ścieżek rowerowych i konnych, jak równieżpunktów widokowych, z których można podziwiać piękno ziemi limanowskiej.

INFRASTRUKTURA DROGOWADzięki zintegrowanym działaniom władz powiatu i samorządów gminnychw całym powiecie będą wykonane nowe odcinki dróg oraz chodników. W samymroku 2007 Zarząd Powiatu Limanowskiego chce wyremontować około 20 km no-wych odcinków nawierzchni asfaltowych na terenie Powiatu Limanowskiego.Ponadto przygotowane są wnioski i czynione są starania o pozyskanie dodatko-wych środków z Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na pozo-stałe drogi. Władze Powiatu Limanowskiego dbają o równy rozwój całego po-wiatu, dlatego wszelkie inwestycje wykonywane są bez pominięcia żadnej z gmin.Wartość inwestycji drogowych w tym roku wyniesie 24 ml zł., co stanowić będzierekordową wartość w historii Powiatu Limanowskiego wykonanych inwestycjidrogowych w ciągu jednego roku kalendarzowego. Każda z planowanych inwe-stycji w Powiecie Limanowskim to wielka szansa dla nas wszystkich. „Zrobiliśmyjuż bardzo wiele i z pewnością na tym nie poprzestaniemy.” – mówi Jan PuchałaStarosta Limanowski.

„SZCZAWA MINERALE”Po usilnych staraniach dotyczących budowy uzdrowiska w Szczawie pn. „SzczawaMinerale” pozyskaliśmy inwestora strategicznego. Jest to firma energetyczna,wraz z którą zakładamy spółkę prawa handlowego, gdzie udziałowcami będą:firma energety czna, Gmina Kamienica i Powiat Limanowski. Powstanie tej spółkipozwoli na wybudowanie kilku małych przepływowych elektro wni wodnych,a uzyskane w ten sposób przez spółkę dochody zostaną przeznaczone na budowęuzdrowiska w Szczawie, budowę innej infrastruktury turystycznej oraz promocjępowiatu.

„GORCZAŃSKIE WODY GEOTERMALNE”Jednym z bardziej istotnych wyzwań stojących przed władzami powiatu są źró-dła geotermalne. W chwili obecnej podpisano już umowę o powstaniu spółkiprawa handlowego pn. „Gorczańskie Wody Geotermalne”, w której udziałowcamisą: Gmina Niedźwiedź, Miasto i Gmina Mszana Dolna, jak również Powiat Lima-nowski. Minister Środowiska wyraził zgodę na przekazanie części działki, na któ-rej znajdują się odwierty wód geotermalnych, co sprawi, iż realizacja tej inwe-stycji stanie się możliwa.

NOWA LINIA ENERGETYCZNA SZANSĄ DLA REGIONUPriorytetowym zadaniem Starosty Limanowskiego jako szefa Powiatowego Ze-społu Zarządzania Kryzysowego jest budowa nowej linii energetycznej o mocy110 KW, co w znacznym stopniu zabezpieczy wciąż wzrastające zapotrzebowa-nie na energię elektryczną na terenie powiatu. Dzięki nowej linii energetycznejznacznie wzrosną szanse rozwoju powiatu limanowskiego oraz zabezpieczy toenergię do celów strategicznych i krytycznych dotyczących prawidłowego funk-cjonowania szpitali.

Dzięki tym wszystkim inwestycjom zasadniczo poprawi się atrakcyjność tury-styczna Powiatu Limanowskiego. Powstaną nowe przedsiębiorstwa, a tymsamym nowe miejsca pracy. Powiat Limanowski jako jeden z nielicznych po-wiatów w kraju będzie sam wypracowywał środki na realizację zadań.„Zapraszam Wszystkich do odwiedzenia Ziemi Limanowskiej, tylko u nas prze-żyjecie niezapomniane chwile. Nasz powiat to miejsce szczególne, zachwyca nietylko przyrodą i zabytkami, ale także żywą tradycją i kulturą, a wszystko to dziękiludziom, którzy tutaj żyją. Gorąco zachęcam do przyjazdu w nasze piękne strony,gdyż w powiecie limanowskim – ostoi natury i zdrowia – każdy znajdzie coś dlasiebie”.

Starosta LimanowskiJan Puchała

StanowiskoStowarzyszenia Gmin i Powiatów Małopolski

w sprawie zwiększenia zasięgu TVP 3 Kraków poprzez pilne wprowadzenie

naziemnej telewizji cyfrowej w MałopolsceKraków, 26 września 2007

Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski, największa regionalnaorganizacja samorządu terytorialnego w Polsce, apeluje o jak naj-szybsze wprowadzenie na terenie Małopolski systemu naziemnej tele-wizji cyfrowej.

Ponad połowa mieszkańców Małopolski ze względów technicznych oraz specy-fiki analogowego systemu nadawania TV nie może odbierać sygnału Tele-wizji Regionalnej Kraków – ważnego źródła informacji regionalnych. Regionalny charakter programów nadawanych przez TVP 3 Kraków ma ogrom -ne znaczenie dla integracji mieszkańców Małopolski – dostęp do nich jest pod-stawowym prawem obywatelskim, ważnym dla środowisk społecznych, kultu-rowych, politycznych, gospodarczych oraz samorządów.

Wieczorna Kronika TVP Kraków odbierana jest jedynie w samym Krakowie i naj-bliższej okolicy – zaledwie przez 1/3 mieszkańców Województwa Małopol-skiego, a przecież Telewizja Regionalna to istotny instrument kształtowaniai rozwoju obywatelskiej Wspólnoty Małopolskiej. Zachodnie i północne powiatyWojewództwa Małopolskiego oraz duża część miejscowości górskich stale pozbawiona jest możliwości odbioru Telewizji Regionalnej Kraków. W 10 lat o wprowadzeniu reformy wojewódzkiej dla dużej części trzymilionowej wspól-noty mieszkańców Małopolski opłacających abonament telewizyjny jest dys-kryminacją w dostępie do Publicznej Telewizji Regionalnej i zaprzeczeniem integrowania Małopolan.

Sytuacja ta jest niedopuszczalna w czasach rozwoju techniki elektronicznej. Postęp techniczny wymusza zmiany, w świetle których naziemna telewizja cyfrowa daje więcej możliwości niż telewizja analogowa. Oferta programówmoże być bogatsza, a ich emisja w lepszej jakości. Wszystkie kraje europejskieprzyjęły standard DVB-T dla naziemnej telewizji cyfrowej. W chwili obecnej system poważnie wdrożono już w 15 państwach Europy, w tym w Czechach i naLitwie, najwyższy czas by uczynić to w Polsce.

Ministerstwo Transportu przygotowało harmonogram wprowadzania w Polscetelewizji cyfrowej, której testowanie rozpoczyna się na Mazowszu, a następniew Wielkopolsce. Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski postuluje, abywprowadzanie systemu naziemnej telewizji cyfrowej zacząć od Małopolski –terenów, które od lat są pozbawione możliwości odbioru publicznej telewizjianalogowej. SGiPM stanowczo protestuje przeciwko planom wprowadzaniasystemu DVB-T z pominięciem Małopolski.Jednocześnie SGiPM wyraża zaniepo -ko jenie działaniami podejmowanymi przez TVP, mającymi na celu stopniowąlikwidację Telewizji Regionalnej TVP3 i wprowadzeniu w to miejsce kanału infor -macyjnego TVP INFO, co pozbawi mieszkańców Małopolski najważniejszych in-formacji o Krakowie i regionie, zgodnie z misją Regionalnej Telewizji Publicznej.

Kazimierz Barczyk Przewodniczący Stowarzyszenia

Gmin i Powiatów Małopolski

Page 28: STOWARZYSZENIE GMIN I POWIATÓW MAŁOPOLSKI WSPÓLNOTA · 2018. 5. 16. · 1 WSPÓLNOTA MAŁOPOLSKA Wydawca: Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski ul. Grodzka 28, 31-004 Kraków

WSPÓLNOTA MAŁOPOLSKA

26

Jaka była geneza projektu?Uporządkowanie gospodarki odpadami od wielu lat, i przezwszystkie kadencje samorządu, uznawane było za zadanie prio-rytetowe dla miasta. W 1996 r. Rada Miasta Krakowa określiła naj-ważniejsze kierunki gospodarki odpadami, a w czerwcu 1998 r.radni przyjęli do realizacji Program gospodarki odpadami ko-munalnymi w Gminie Kraków. To było podstawą do rozpo-częcia inwestycji. Od samego początku zakładaliśmy, że kosztamibudowy nie obarczymy mieszkańców (podwyżka opłat za odbiórodpadów), ale będziemy ją realizować ze środków już posiada-nych i przy współudziale środków zewnętrznych, zwłaszcza unij-nych. Wtedy pojawił się Fundusz ISPA, do którego we wrześniu2000 r. skierowaliśmy wniosek o dofinansowanie projektu pn.„Kraków; gospodarka odpadami – Etap I”. Po akcesji Polski do UE,projekt automatycznie przeszedł do Funduszu Spójności.

Co obejmował projekt?Pierwszym celem było rozwiązanie problemu przechowywaniaodpadów, a więc budowa III etapu składowiska. Jest to tereno powierzchni 11 ha, w formie niecki. Dla jej uformowania wy-brano 300 tys. mkw. ziemi. Na dnie i skarpach ułożony został dre-naż płytowy wód gruntowych, składający się z dwóch warstw:żwiru i piasku. Drenaż płytowy współpracuje z rurami drenażo-wymi wód czystych. Rury te odprowadzają czystą wodę do prze-pompowni, a dalej do potoku Malinówka. Przeprowadzona została również rekultywacja składowiska. Otacza go teraz kil-kanaście hektarów lasu. Dzięki niemu jest ono mniej widoczne

i uciążliwe. Trzeba też dodać, że temu przedsięwzięciu towarzy-szyły dwa zadania, których celem było poprawienie jakości zamieszkania rodzin mieszkających w sąsiedztwie Baryczy, czyliremont ul. Kuryłowicza i kolektora sanitarnego Malinówka. Drugi cel to wydłużenie żywotności składowiska, a więc zmniej-szenie objętości odpadów. Ten problem rozwiązuje m.in. budo -wa kompostowni. Materiałami wsadowymi są odpady zielonepochodzące z pielęgnacji terenów zielonych, ogrodnicze, pocho -dzące z placów i targowisk, głównie trawa, liście i gałęzie. Biolo-giczne odpady, po przerobieniu wrócą z powrotem do przyrody,m.in. w postaci nawozów do pielęgnacji terenów zielonych Kra-kowa. Kolejnym celem było spełnienie norm unijnych z zakresuodzysku surowców wtórnych. I tak powstała sortownia odpa-dów. Dzięki niej odzyskujemy znaczące ilości cennych surow-ców, jak szkło, metal, itd. Cieszę się, bo udało nam się przy tejokazji zrealizować zadania z zakresu edukacji ekologicznej, czegoprzykładem jest budowa przez Urząd Miasta Krakowa ścieżkiedukacyjnej na terenie składowiska. Osiągamy w ten sposóbważny cel, czyli krzewienie świadomości na temat odpadów i ce-lowości takich rozwiązań.Wszystkie te zadania były realizowane bezpośrednio przezspółkę, ale w ramach projektu była również rozbudowa sys-temu selektywnej zbiórki odpadów oraz opracowanie Stu-dium Wykonalności dla II etapu Programu gospodarki od-padami komunalnymi w Gminie Kraków. Te zadaniarealizowało bezpośrednio Miasto Kraków.

Kraków. Gospodarka odpadami – Etap IRozmowa z Henrykiem Kultysem

prezesem Miejskiego Przedsiębiorstwa Oczyszczania Sp. z o.o. w Krakowie

Projekt ten przy-czynia się do

zmniejszenia róż-nic społecznychi gospodarczych

pomiędzy obywa-telami Unii Euro-

pejskiej.

Page 29: STOWARZYSZENIE GMIN I POWIATÓW MAŁOPOLSKI WSPÓLNOTA · 2018. 5. 16. · 1 WSPÓLNOTA MAŁOPOLSKA Wydawca: Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski ul. Grodzka 28, 31-004 Kraków

27

FUNDUSZ SPÓJNOŚCI

Jak wygląda realizacja tych zadań?Wszystkie zadania zostały już zrealizowane, choć nie wszystkie sąjeszcze rozliczone. Zakładamy, że do końca roku to nastąpi. Nieczekamy natomiast z założonymi rękami. Projekt kosztował nasmniej niż planowaliśmy i pozostała nadwyżka finansowa, którąchcemy zagospodarować.

Ale to chyba musi się dziać w porozumieniu z Komisją Europejską?Oczywiście. I dlatego przygotowaliśmy aplikację uzupełniającąna łączną kwotę 5,5 mln euro (przy 38 proc. wkładu własnego).Składa się na nią budowa zakładu przetwarzania odpadówwielkogabarytowych oraz zbiorczy punkt przyjmowania od-padów. Obie te inwestycje powstałyby na terenie naszej bazyprzy ul. Nowohuckiej. Na Baryczy zaplanowaliśmy natomiast wy-budowanie hali magazynowej dla sortowni odpadów. Do-stawilibyśmy też czwarty agregat prądotwórczy zwiększającymożliwości pozyskania energii z biogazu. Gdyby nasza apli-kacja została przyjęta, to do 2010 r. oddalibyśmy te inwestycjedo użytku.

Biogaz uznawany jest za jedno z najbardziej opłacalnychźródeł energii odnawialnej. Jakie są parametry biogazui ilości energii, jaką dzięki temu pozyskujecie?Sieć studni do odzyskiwania biogazu ze składowanych odpadówzbudowaliśmy na Baryczy. Biogaz jest przetwarzany przez blokienergetyczne (1 blok o mocy 375 kWh oraz 2 po 250 kWh) naenergię elektryczna i cieplną. Kontenerowe bloki energetycznesą instalacjami całkowicie zautomatyzowanymi, bezobsługo-wymi. Energię cieplną i elektryczną uzyskaną z biogazu wyko-rzystujemy w eksploatacji kompostowni, sortowni, budynkówzaplecza technicznego składowiska, a nadwyżki energii elek-trycznej oddawane są do sieci energetycznej. Ilość energii uzy-skana z biogazu na składowisku Barycz pozwalałaby na zaopa-trzenie w prąd ok. 7 tys. mieszkańców rocznie.

Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania Sp. z o.o. w Krakowieobchodziło niedawno stulecie swojego działania. W 1906 r.stworzono w Krakowie pierwszy system zarządzania odpa-dami. Obejmował on wywóz śmieci z domów i ulic oraz oczysz-czanie miasta. Rok później pojawiły się pierwsze wozy konneprzystosowane do transportu śmieci. Po 1945 r. zakład działałjako przedsiębiorstwo państwowe. W 1993 r. MPO zostało prze-kształcone w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Jej wła-ścicielem jest miasto Kraków, które posiada sto procent udzia-łów w spółce. Spółka administruje jedynym w Krakowieskładowiskiem odpadów Barycz o całkowitej powierzchni 36ha. Strategia firmy obejmuje stałe poszerzanie obszaru, na któ-rym chce świadczyć swoje usługi. Ma to także wymiar ekolo-giczny, ponieważ wysoka jakość usług daje gwarancję, że corazwiększa ilość odpadów w okolicach Krakowa będzie unieszko-dliwiona. Poza podstawową działalnością MPO zajmuje się upo-wszechnianiem wiedzy dotyczącej zasad gospodarki odpadami,edukacją ekologiczną, szczególnie dzieci i młodzieży. Spółkaposiada Certyfikat Systemu jakości ISO 9001 oraz ISO 140001 nawszystkie obszary działalności.

Składowisko odpadów komu -nalnych BaryczIII etap składowiska to teren o po wierzchni około 11 ha ukształ-towany jako niecka zagłębiona o nachyleniu skarp 1:3 z zabu -dowaniem półek pośrednich za-pewniających lepszą statecznośćdla uformowania, której wyko-nawca wykonał ponad 300 000 m3

wykopów i prawie 100 000 m3 na-sypów ziemnych. Docelowo złożeodpadów na terenie III etapuukształtowane zostanie jako po-nadpoziomowe do zrównania i złą-czenia z II etapem składowiska.Składowisko zajmuje całkowitą po-wierzchnię 36 ha. Na obszarze 11 hautylizowane są odpady przy wyko-rzystaniu specjalistycznego sprzę -tu, jak kom paktory, spychacze,wielo-tonażowe wywrotki, samo-chody asenizacyjne. III etap budowy zakończono 13 stycznia 2005 roku.

Kompostownia BaryczJest to modułowa kontenerowakompostownia odpadów zielo-nych systemu KNEER o wydajności6 000 Mg/rok materiału wsado-wego. Składa się z 16 kontenerówkompostujących, w których zacho-dzi proces intensywnego kompo-stowania (7-14 dni), podczas któ-rego następuje rozkład materiałuorganicznego. Ponadto w składobiektu wchodzą 2 konteneryz biofiltrem, urządzenia do zała-dunku kontenerów materiałemwsadowym oraz sterownia. Eks-ploatacja kompostowni zostałarozpoczęta we wrześniu 2005 r.

Sortownia odpadów komunalnych BaryczSortowaniu w tym zakładzie poddawane są odpady pochodzącez pojemników do selektywnej zbiórki (które są rozstawione naterenie Krakowa), suchej frakcji odpadów komunalnych, suchejfrakcji odpadów komunalnych z supermarketów, instytucji, szkół,spółdzielni mieszkaniowych itp. Odzyskiwane surowce osiągnączystość handlową i jednolitość. Instalacja pozwoli na odzyski-wanie z odpadów:– makulatury z podziałem na kartony i tekturę, magazyny ilu-

strowane i gazety– szkła z podziałem na białe i kolorowe– metali żelaznych i nieżelaznych,– tworzyw sztucznych z wyodrębnieniem butelek PET koloro-

wych i bezbarwnych, opakowań (PEHD) oraz folii.

Page 30: STOWARZYSZENIE GMIN I POWIATÓW MAŁOPOLSKI WSPÓLNOTA · 2018. 5. 16. · 1 WSPÓLNOTA MAŁOPOLSKA Wydawca: Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski ul. Grodzka 28, 31-004 Kraków

WSPÓLNOTA MAŁOPOLSKA

28

Geneza ProjektuZagrożenia dla ujęć wody związane z zatapianiem lokalnych ko-palń oraz potrzeba rozwiązania problemu gospodarki ściekowejstały się motorem działań, które zaowocowały realizacją Projektu„Gospodarka wodna w Chrzanowie”. Wnioskodawcą przedsię-wzięcia był Międzygminny Związek Chrzanowa, Libiąża, Trzebini„Gospodarka Komunalna” oraz Rejonowe Przedsiębiorstwo Wo-dociągów i Kanalizacji Spółka z o.o. w Chrzanowie. 14 grudnia2004 r. Komisja Wspólnot Europejskich podjęła decyzję o przy-znaniu dotacji z Funduszu Spójności dla Projektu pn. „Gospo-darka wodna w Chrzanowie”, przyznając dofinansowanie w wy sokości 72 % kosztów kwalifikowanych i w kwocie nie prze-kraczającej 21 670 560 EUR. Instytucją Wdrażającą, odpowiedzialną za realizację przedsię-wzięcia (inwestorem oraz Beneficjentem dotacji z FunduszuSpójności) jest Rejonowe Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kana-lizacji Spółka z o.o. w Chrzanowie.

Zakres rzeczowy Projektu W ramach realizowanego Projektu na terenie trzech gmin(Chrzanowa, Libiąża, Trzebini) powstanie m.in.:• około 45 km sieci wodociągowej w tym magistrala zapew-

niająca dostawę wody z ujęć Górnośląskiego Przedsiębior-stwa Wodociągowego;

• 3 zbiorniki wody o pojemności 2500 m3 każdy;• około 164 km nowej sieci kanalizacyjnej wraz z 13 pompo -

wniami ścieków;Zmodernizowana i rozbudowana zostanie ponadto oczyszczal-nia Libiąż B.Projekt obejmuje 7 kontraktów na roboty i 2 kontrakty na usługi.

Stadium realizacji Zawarto umowy z wyłonionymi w drodze przetargów nieogra-niczonych wykonawcami dla 6 zadań na roboty i 2 zadań nausługi. Trwają prace budowlane i projektowe realizowane przezWykonawców robót. W dniu 22.08.2007 r. ogłoszono ponownyprzetarg na wybór Wykonawcy robót dla zadania „Budowa kanalizacji w Gminie Chrzanów”. Realizacja robót objętych Pro-jektem zgodnie z Decyzją Komisji Wspólnot Europejskich ma za-kończyć się do końca 2008 r., a rozliczenie finansowe i zamknię-cie Projektu do końca 2009 r.

Finansowanie (koszty kwalifikowane w/g Decyzji Komisji Wspólnot Europejskich)

Wartość Projektu: 30 098 000 EURDotacja z Funduszu Spójności: 21 670 560 EURŚrodki krajowe: 8 427 440 EUR

Gospodarka wodna w Chrzanowie

Podpisanie umowy z Wykonawcą robót na największe zadanie obejmujące budowę ok. 92 km kanalizacji (wraz z 8 pompowniami ścieków) w Gminie Trzebinia. Na zdjęciu przedstawiciele RPWiKSpółka z .o.o., Inżyniera Kontraktu oraz Wykonawcy zadania – firmy „WAFRO” Sp. z o.o. z Brzozowa.

Spotkanie robocze pracowników JRP z MAO.

Page 31: STOWARZYSZENIE GMIN I POWIATÓW MAŁOPOLSKI WSPÓLNOTA · 2018. 5. 16. · 1 WSPÓLNOTA MAŁOPOLSKA Wydawca: Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski ul. Grodzka 28, 31-004 Kraków

FUNDUSZ SPÓJNOŚCI

Stan realizacji kontraktówZadanie nr 1: Pomoc Techniczna dla PIU (JRP)Umowę z Wykonawcą zadania podpisano w dniu 10.11.2005 r.Data wykonania umowy: 31.12.2009 r. Wykonawcą zadania zo-stało konsorcjum firm: • Eko-Konsulting-Projekt „Conseko” S.A., Kraków – Lider Kon-

sorcjum• BBM Design Sp. z o.o., KrakówDo zadań Pomocy Technicznej należy m.in. opracowanie analizyoraz sprawdzenie dokumentacji będącej w posiadaniu zama-wiającego, opracowanie Specyfikacji Istotnych Warunków Za-mówienia dla wyboru Wykonawców robót w drodze przetargównieograniczonych, opracowanie opinii do projektów budowla-nych i innych opracowań wykonanych przez wyłonionych w dro-dze przetargów Wykonawców robót, przeprowadzenie corocz-nych audytów finansowych.

Zadanie nr 2: Wybór InżynieraUmowę z Wykonawcą zadania podpisano w dniu 30.06.2006 r.Wykonawcą zadania zostało konsorcjum firm: CITEC S.A., Katowice – Lider Konsorcjum WS Atkins – Polska Sp. z o.o. WarszawaDo zadań Inżyniera Kontraktu należy miedzy innymi pełnienienadzoru inwestorskiego nad realizacją robót, opiniowanie opra-cowanych przez Wykonawcę robót dokumentacji projektowychdla zadań przewidzianych do realizacji w/g warunków kontrak-towych FIDIC żółty, opiniowanie Specyfikacji Istotnych Warun-ków Zamówienia dla wyboru Wykonawców robót, weryfikacjafinansowa zgodności robót z umową z wykonawcą robót.

Zadanie nr 3: Budowa kanalizacji w Gminie ChrzanówW dniu 22.08.2007 r. ogłoszono ponownie przetarg na wybórWykonawcy robót dla zadania. Budowa kanalizacji w GminieChrzanów obejmie:• Budowę sieci kanalizacyjnej „Sołectwa Balin, Luszowice + włą-

czenie do kolektora B w Chrzanowie” • Budowę sieci kanalizacyjnej „Sołectwo Płaza” • Budowę sieci kanalizacyjnej „Dzielnica Borowiec”Zadanie to będzie realizowane według warunków kontrakto-wych FIDIC ŻÓŁTY i FIDIC CZERWONY.

Zadanie nr 4: Budowa kanalizacji w Gminie TrzebiniaUmowę z Wykonawcą zadania podpisano w dniu 24.04.2007 r.Data wykonania umowy: 31.12.2008 r. Wykonawcą zadania zo-stała firma: „WAFRO” Sp. z o.o., Brzozów. Budowa kanalizacjiw Gminie Trzebinia obejmuje:• Budowę sieci kanalizacyjnej „Dulowa, Młoszowa, Karniowice,

Myślachowice”• Budowę sieci kanalizacyjnej „Dzielnica Wodna” • Budowę sieci kanalizacyjnej „Dzielnica Rybna”• Budowę sieci kanalizacyjnej „Dzielnica 24 Stycznia, 1 Maja,

ul. Kasprzaka” • Budowę sieci kanalizacyjnej „Krystynów + ul. Grunwaldzka” • Budowę sieci kanalizacyjnej „Myślachowice Krze” • Budowę sieci kanalizacyjnej „Dzielnica Gaj” Zadanie to jest realizowane według warunków kontraktowychFIDIC ŻÓŁTY i FIDIC CZERWONY.

Prace przy realizacji magistrali wodociągowej GPW-zbiornik Chrzanów w pobliżu nowobudowanychzbiorników wody w Chrzanowie. Zadanie realizuje Konsorcjum firm, którego liderem jest „HYDRO-BIELSKO” Sp. z o.o. z Bielska-Białej.

Rozpoczęcie robót przy realizacji magistrali zbiornik Libiąż-Chrzanów przy GOŚ „Chrzanów”. Zadanie realizuje firma Budownictwo Wodno-Inżynieryjne i Drogowe Sp. z o.o. z Pszczyny.

Wykonanie fundamentów jednego z dwóch realizowanych zbiorników wody w Chrzanowie. Zadanie realizuje NAFTOBUDOWA S.A. z Krakowa.

Page 32: STOWARZYSZENIE GMIN I POWIATÓW MAŁOPOLSKI WSPÓLNOTA · 2018. 5. 16. · 1 WSPÓLNOTA MAŁOPOLSKA Wydawca: Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski ul. Grodzka 28, 31-004 Kraków

Zadanie nr 8: Budowa magistral wodociągowych Chrzanów,Libiąż, TrzebiniaUmowę z Wykonawcą podpisano w dniu 08.02.2007 r. Data wykonania umowy: 31.12.2008 r. Wykonawcą zadania zostałafirma: Budownictwo Wodno-Inżynieryjne i Drogowe Sp. z o.o.,Pszczyna. Budowa magistral wodociągowych Chrzanów, Libiąż,Trzebinia obejmuje:• Budowę magistrali zbiornik Chrzanów – SUW Trzebionka • Budowę magistrali zbiornik Chrzanów – węzeł ul. Niepodle-

głości, Chrzanów• Budowę magistrali SUW Trzebionka – Sosnowa Góra• Budowę magistrali węzeł Wodna – ZWM Trzebinia• Budowę magistrali Powstańców Styczniowych w Chrzanowie

– węzeł ul. Oświęcimska w Libiążu• Budowę magistrali zbiornik Libiąż – Chrzanów przy GOŚ „Chrzanów”Zadanie to jest realizowane według warunków kontraktowychFIDIC ŻÓŁTY i FIDIC CZERWONY tzn. Wykonawca dla 5-ciu eta-pów będzie zobowiązany wykonać projekt i roboty (FIDIC ŻÓŁTY),a dla 1-go etapu tylko roboty w oparciu o posiadany przez RPWiKSp. z o.o. projekt (FIDIC CZERWONY).Realizacja zadania wpłynie na poprawę dystrybucji wody na ob-szarze działalności RPWiK Sp. z o.o. w Chrzanowie.

Zadanie nr 9: Budowa zbiorników wody Chrzanów, SosnowaGóraUmowę z Wykonawcą podpisano w dniu 12.02.2007 r. Data wy-konania umowy: 31.12.2008 r. Wykonawcą zadania została firma:NAFTOBUDOWA S.A., KrakówZadanie to jest realizowane według warunków kontraktowychFIDIC ŻÓŁTY.

Zadanie nr 5: Budowa kanalizacji w Gminie LibiążUmowę z Wykonawcą podpisano w dniu 19.12.2006 r. Data wy-konania umowy: 31.12.2008 r. Wykonawcą zadania zostało kon-sorcjum firm: Inwestycje Usługi Remonty „DEK” J. Deszcz, J. Karcz Sp.J., Chrza-nów – Lider KonsorcjumZakład Robót Inżynieryjno-Budowlanych KANBUD S.C., LibiążPrzedsiębiorstwo Budownictwa Inżynieryjnego MACHNIK, Krynica Zdrój• Budowa kanalizacji w Gminie Libiąż obejmuje:• Budowę sieci kanalizacyjnej „Dzielnica Góra” • Budowę sieci kanalizacyjnej „Moczydło B”• Budowę sieci kanalizacyjnej „Pniaki, Jaworek”Zadanie to jest realizowane według warunków kontraktowychFIDIC ŻÓŁTY i FIDIC CZERWONY.

Zadanie nr 6: Modernizacja i rozbudowa Oczyszczalni Libiąż BUmowę z Wykonawcą podpisano w dniu 11.09.2006 r. Data wy-ko nania umowy: 31.12.2008 r. Wykonawcą zadania została firma:EKOLAND Sp. z o.o., WarszawaZadanie to jest realizowane według warunków kontraktowychFIDIC ŻÓŁTY.

Zadanie nr 7: Budowa magistrali GPW – zbiornik ChrzanówUmowę z Wykonawcą podpisano w dniu 02.01.2007 r. Data wy-ko nania umowy: 31.12.2008 r. Wykonawcą zadania zostało kon-sorcjum firm:HYDRO-BIELSKO Sp. z o.o. Bielsko-Biała – Lider KonsorcjumHYDROMARK E.Fityka Sp. j., ChorzówPrzedsiębiorstwo Budownictwa Wodnego, Rekultywacji i Melio-racji „EKOWODBUD” Sp. z o.o., BędzinZadanie to jest realizowane według warunków kontraktowychFIDIC CZERWONY, obejmuje wykonanie wodociągu o długościokoło 14 km zapewniającego dostawę wody z GórnośląskiegoPrzedsiębiorstwa Wodociągowego.

Wykonawca zadania „Budowa kanalizacji w Gminie Trzebinia” po zasypaniui utwardzeniu wykopów przywraca drogę do stanu pierwotnego. Zadanie realizuje firma „WAFRO” Sp. z o.o. z Brzozowa.

Tablica informacyjna umieszczona przy realizacji zadania „Budowa kanalizacji w Gminie Libiąż”.

Kanalizacja w Gminie Libiąż, ze względu na ukształtowanie terenu układana jest na dużych głębokościach. Zadanie realizuje Konsorcjum firm, którego liderem jest firma Inwestycje Usługi Remonty „DEK” J. Deszcz, J. Karcz Sp.J. z Chrzanowa.

Projekt ten współfinansowany przez Unię Europejską, przyczynia się do zmniejszenia różnic społecznych i gospodarczych pomiędzy obywatelami Unii.