STOP CYBERPRZEMOCY

STOP CYBERPRZEMOCY

CZYLICZYLI

JAK REAGOWAĆ

JAK REAGOWAĆ

NA PRZEMOC W INTERNECIE.

NA PRZEMOC W INTERNECIE.

W klasie, szatni czy na boisku szkolnym dochodzi do aktów przemocy z użyciem telefonów komórkowych lub Internetu.

Coraz częściej swoje konflikty z realnego świata dzieci i młodzież przenoszą w ten wirtualny,

gdyż młodym ludziom wydaje się,

że są tam anonimowi.

Musimy zdać sobie z tego sprawę,

że szkoła powinna temu przeciwdziałać.

Nie zawsze jednak wiemy jak to skutecznie robić.

Co robić kiedyCo robić kiedy

C Y B E R P Z E M O CC Y B E R P Z E M O C jest już u nas w szkole?jest już u nas w szkole?

Rozwój Internetu powoduje zmianę obyczajowości zachowań w pewnych

sytuacjach. Wielu uczniów czuje się bezradnych i nie wie, jak zachować się w przypadku, gdy ktoś krytykuje ich, ośmiesza, czy komentuje

zachowanie. Wtedy właśnie konflikt przenoszą do mediów elektronicznych, co stało się w

ostatnich latach poważną kwestią społeczną.

Z badań wynika, że ponad 50% młodych internautów doświadcza w sieci różnych form

przemocy. Specyfika Internetu i telefonów komórkowych powoduje, że nawet pozornie

błahe akty cyberprzemocy mogą stać się dla ich ofiar poważnym problemem, z którym sobie nie

radzą. Problem ten oczywiście dotyka szkół.

Badania dzieci w wieku szkolnym pokazują, że nie tylko są one empatyczne, ale nie

potrafią czytać emocji z twarzy innych ludzi. Siedząc bowiem przed komputerem nie ćwiczą komunikacji niewerbalnej. Swoje

frustracje przenoszą często na grunt wirtualny, nie zdając sobie sprawy z

konsekwencji w świecie realnym. Wirtualne próby rozwiązywania przez nich konfliktów i problemów z którymi nie potrafią się uporać

na co dzień, są niekiedy fatalne w skutkach.

C Y B E R P R Z E M O C :C Y B E R P R Z E M O C :

Jest to przemoc wyrażana za pomocą Internetu, czyli technologii informacyjnych, np.: portali społecznościowych, blogów, komunikatorów, czy nawet poczty elektronicznej lub telefonu komórkowego. Może przyjmować różne formy: straszenia, nękania, wyśmiewania, publikowania kompromitujących zdjęć lub filmów oraz podszywania się pod kogoś innego. Jeszcze do niedawna przemoc w Internecie postrzegano w kategoriach ochrony młodych ludzi przed dorosłymi. Nowe spektrum funkcjonowania młodych w sieci pokazało jednak, że często oni sami są nie tylko ofiarami, ale sprawcami i świadkami zachowań cyberagresywnych.

ZNACZENIE ANONIMOWOŚCIZNACZENIE ANONIMOWOŚCIWynikiem rosnącej agresji w Internecie jest pozornebezpieczeństwo zamieszczania w nim informacji lub

zdjęć związane z anonimowością. To ona powoduje, żeludzie zachowują się w stosunku do innych tak, jak nieodważyliby się uczynić, stojąc z nimi twarzą w twarz. W

świecie realnym zobaczyliby minę uczestnika relacji:zaskoczenie, wstyd, smutek a może nawet łzy. To

mogłoby ostudzić lub zahamować emocje sprawcy ijego działania. Brak negatywnych konsekwencji

zadawania komuś krzywdy sprzyja niestety dalszymokrutnym zachowaniom. Zjawisko to nazywane

i n t e r n e t o w y m i n t e r n e t o w y m e f e k t e m o d h a m o w a n i ae f e k t e m o d h a m o w a n i apolega na braku odczuwania ograniczeń

charakterystycznych dla kontaktów bezpośrednich.

UJAWNIENIE CYBERPRZEMOCYUJAWNIENIE CYBERPRZEMOCYOsobą zgłaszającą cyberprzemoc może być uczeń,

rodzice, lub świadek zdarzenia. Pamiętać należy, że

ofiara często wstydzi się i boi ujawnić kompromitujących

ją zapisów lub zdjęć. W związku z tym stosuje się tak

zwane skrzynki zaufania, gdzie można ujawnić agresję

wirtualną anonimowo. Uczniowie powinni wiedzieć o

istnieniu takiej skrzyni i muszą wiedzieć, że mogą być

bezpieczni, ponieważ nikt nie będzie dociekał, kim są.

Trzeba jednak młodzież uświadomić, że podawanie

fałszywych informacji to także przemoc.

Skrzynka taka nie może być „skarbnicą” donosów i Skrzynka taka nie może być „skarbnicą” donosów i

epitetów pod adresemepitetów pod adresem

uczniów i nauczycieli – nie może być zabawą!

PROCEDURA INTERWENCJI:PROCEDURA INTERWENCJI:

• udzielenie pomocy i wsparcia ofierze,

• ustalenie okoliczności zdarzenia,• zabezpieczenie dowodów,• znalezienie sprawcy,• wyciągnięcie konsekwencji wobec sprawcy oraz

praca nad zmianą postawy,• ochrona świadków wirtualnych wybryków.

DZIAŁANIA WOBEC OFIARY CYBERPRZEMOCY:DZIAŁANIA WOBEC OFIARY CYBERPRZEMOCY:

Ofiary to najczęściej uczniowie, którzy różnią się odswoich rówieśników, odbiegają od grupy. Osoby takie potrzebują wsparcia psychicznego i emocjonalnego. Często jest tak, że ofiara ma poczucie winy, uważa iż zasłużyła sobie na to co jej się przytrafiło. Zadaniem szkoły są działania mające na celu ochronę ofiary. Dlatego:• Zapewniamy go o słuszności poinformowania szkoły,• Informujemy go, że nikt nie ma prawa go tak traktować,• Zapewniamy, że szkoła nie toleruje takich zachowań i

podejmie działania w celu ochronienia go,• Rozumiemy jego wstyd, zażenowanie, lęk, smutek, itp.

WSKAZÓWKI KTÓRYCH MOŻE UDZIELIĆWSKAZÓWKI KTÓRYCH MOŻE UDZIELIĆNAUCZYCIEL UCZNIOWI,NAUCZYCIEL UCZNIOWI,

GDY TEN ZAWIADAMIA GO,GDY TEN ZAWIADAMIA GO,ŻE ZOSTAŁ OFIARĄ WIRTUALNEJ PRZEMOCY:ŻE ZOSTAŁ OFIARĄ WIRTUALNEJ PRZEMOCY:

Unikaj kontaktu ze sprawcą, nie odpowiadaj na smsy, maile, komentarze,

Zastanów się nad zmianą swoich danych kontaktowych, np: numeru telefonu, adresu poczty, itp.

Zabezpiecz dowody , zachowaj smsy, maile, mmsy, zdjęcia, filmy, pokaż je mnie lub rodzicom,

Jeśli kontakt odbywał się przez komunikator, zablokuj możliwość kontaktowania się z Tobą osób spoza listy.

PROCEDURA REAGOWANIA WOBECPROCEDURA REAGOWANIA WOBECOFIARY PRZEMOCY:OFIARY PRZEMOCY:

UJAWNIENIE PRZYPADKU CYBERPRZEMOCY, ROZMOWA Z OFIARĄ I UDZIELENIEJEJ WSPARCIA I POMOCY

PSYCHOLOGICZNEJ, UJAWNIENIE OKOLICZNOŚCI ZAJŚCIA ZDARZENIA- SPOSÓB

ROZPOWSZECHNIANIA ORAZ RODZAJ MATERIAŁÓW, ZABEZPIECZENIE DOWODÓW, USTALENIE SPRAWCÓW, POWIADOMIENIE DYREKTORA I PEDAGOGA. ANALIZA

ZDARZENIA, POINFORMOWANIE RODZICÓW POKRZYWDZONEGO UCZNIA O

ZDARZENIU, O DZIAŁANIU SZKOŁY, UDZIELENIE PORADY I POMOCY,

MONITOROWANIE SYTUACJI UCZNIA, W RAZIE POTRZEBY ZAWIADOMIENIE POLICJI LUB SĄDU

RODZINNEGO.

PO INTERWENCJI WARTO MONITOROWAĆ SYTUACJĘ

UCZNIA, SPRAWDZAĆ CZY AKTY PRZEMOCY NIA

POWTARZAJĄ SIĘ, LUB CZY SPRAWCA SIĘ NIE MŚCI.

ISTOTNA JEST RÓWNIEŻ STAŁA WSPÓŁPRACA Z

RODZICAMI I INFORMOWANIE ICH NA BIEŻĄCO O ETAPACH

DZIAŁANIA SZKOŁY.

W A Ż N E !W A Ż N E !Wszystkie przypadki agresji i przemocy z wykorzystaniem

technologii komputerowej powinny być zbadane ,

zarejestrowane, zabezpieczone. Wychowawca informuje

pedagoga i dyrektora szkolnego, wraz z nimi analizuje

sytuację i ustala plan działania, ustalenia sprawcy lub

świadków. W działania włącza się również szkolny

informatyk, który może pomóc zdobyć dowody, zabezpieczyć

je oraz ustalić tożsamość sprawcy.

PO INTERWENCJI WARTO MONITOROWAĆ SYTUACJĘ

UCZNIA, SPRAWDZAĆ CZY AKTY PRZEMOCY NIA

POWTARZAJĄ SIĘ, LUB CZY SPRAWCA SIĘ NIE MŚCI.

ISTOTNA JEST RÓWNIEŻ STAŁA WSPÓŁPRACA Z

RODZICAMI I INFORMOWANIE ICH NA BIEŻĄCO O ETAPACH

DZIAŁANIA SZKOŁY.

W A Ż N E !W A Ż N E !Wszystkie przypadki agresji i przemocy z wykorzystaniem

technologii komputerowej powinny być zbadane ,

zarejestrowane, zabezpieczone. Wychowawca informuje

pedagoga i dyrektora szkolnego, wraz z nimi analizuje

sytuację i ustala plan działania, ustalenia sprawcy lub

świadków. W działania włącza się również szkolny

informatyk, który może pomóc zdobyć dowody, zabezpieczyć

je oraz ustalić tożsamość sprawcy.

ZABEZPIECZENIE DOWODÓWZABEZPIECZENIE DOWODÓW Wszystkie dowody cyberprzemocy

należy zarejestrować i zabezpieczyć – zapisać

datę, czas otrzymania materiału, treść

wiadomości oraz dane sprawcy czy adres

strony www, na której pojawiły się te

materiały. Taka baza prawdopodobnie

umożliwi nam znalezienie sprawcy, oraz

szybkie usunięcie szkodliwych treści. Jeśli

doszło do złamania prawa,

to zabezpieczone materiały

należy przekazać policji.

ZNALEZIENIE SPRAWCYZNALEZIENIE SPRAWCY

Dzisiejsza technologia umożliwia dotarcie do źródła wysłania wiadomości, ale podczas

identyfikacji musimy wziąć pod uwagę fakt, że nie wskazuje ona jednoznacznie na sprawcę, gdyż ten

posługuje się np: cudzym telefonem, e-mailem, nickiem, profilem w serwisie, albo wysyła sms-y z

bramek internetowych. W ustaleniu sprawcy może pomóc sama ofiara, która wie kto ją prześladuje,

lub domyśla się kto to może być.

Bardzo często są to koledzy lub koleżanki z Bardzo często są to koledzy lub koleżanki z grupy rówieśniczej. grupy rówieśniczej.

DZIAŁANIA SŁUŻĄCE IDENTYFIKACJI DZIAŁANIA SŁUŻĄCE IDENTYFIKACJI SPRAWCY:SPRAWCY:

1) Skontaktować się z dostawcą Internetu, który może wykasować niepożądane treści oraz zidentyfikować konto sprawcy, czyli podać jego dane. Należy to jednak zgłosić na policję, gdyż danych osobowych nie można udostępniać osobom prywatnym,

2) Rozmowa z uczniami, którzy mogą być świadkami zajścia odwiedzającymi strony, mogą znać ich autora lub właściciela numeru telefonu,

3) Skontaktowanie się z operatorami sieci komórkowej, którzy mogą ustalić sprawcę, gdy numer telefonu nie jest zastrzeżony. Takie ujawnienie znów wymaga zawiadomienia policji

JEŚLI SPRAWCA NIE ZOSTAŁ ZIDENTYFIKOWANY,JEŚLI SPRAWCA NIE ZOSTAŁ ZIDENTYFIKOWANY,NALEŻY BEZWZGLĘDNIENALEŻY BEZWZGLĘDNIE

ZGŁOSIĆ SPRAWĘ NA POLICJĘ.ZGŁOSIĆ SPRAWĘ NA POLICJĘ.

DZIAŁANIA WOBEC SPRAWCY PRZEMOCYDZIAŁANIA WOBEC SPRAWCY PRZEMOCY

• Jeśli agresor został zidentyfikowany i jest uczniem szkoły, to powinien się nim zająć pedagog szkolny, który często jest koordynatorem takich działań w placówce.

• Rozmowa ze sprawcą jest niezbędna. Sprawca powinien

usłyszeć, że szkoła nie akceptuje żadnych form przemocy,

również cyberprzemocy. Naświetlamy mu konsekwencje jego działania względem ofiary jak i jego samego. Ważnym elementem rozmowy jest ustalenie sposobu zadośćuczynienia w stosunku do pokrzywdzonego.

• Powiadamiamy rodziców sprawcy. Powinni oni poznać przebieg zdarzenia, materiały dowodowe, decyzję dyscyplinarną.

KARAJĄC AGRESORA BIERZEMY POD KARAJĄC AGRESORA BIERZEMY POD UWAGĘ NASTĘPUJĄCE KWESTIE:UWAGĘ NASTĘPUJĄCE KWESTIE:

• Czas trwania prześladowania, czy pojedynczy incydent, czy powtarzające się zdarzenia,

• Rodzaj rozpowszechnionego materiału,• Świadomość popełnionego czynu,• Jak wiele wysiłku sprawca włożył w ukrycie swojej

tożsamości,• Co było motywacją agresora,• Rozmiar upokorzenia którego doznała ofiara,• Trudność usunięcia materiałów z sieci,

Jeżeli nie udało się ustalićJeżeli nie udało się ustalićsprawcy przemocy,sprawcy przemocy,

należy:należy: Przerwać akt cyberprzemocy, czyli zawiadomić

administratora w celu usunięcia krzywdzących materiałów

Bezwzględnie zawiadomić policję, która podejmie dalsze czynności w celu jego ustalenia.

POMOC PSYCHOLOGICZNAPOMOC PSYCHOLOGICZNA

Uczeń – sprawca cyberprzemocy powinien uzyskać w szkole pomoc w formie spotkań z psychologiem szkolnym. Istotą jest psychoedukacja ucznia polegająca na uspołecznianiu i socjalizacji tzn. pokazywaniu i uczeniu go metod rozwiązywania konfliktów, opanowania emocji, możliwości zachowań w trudnych sytuacjach. Ważne jest działanie mające na celu zrozumienie przez sprawcę konsekwencji jego czynów, zmianę postawy i postępowania.

OCHRONA ŚWIADKÓWOCHRONA ŚWIADKÓWZGŁASZAJĄCYCH PRZEMOC WIRTUALNĄZGŁASZAJĄCYCH PRZEMOC WIRTUALNĄ

Profesjonalną opieką należy otoczyć również świadka przemocy. Nie powinien on być narażony na zemstę, lub groźby ze strony sprawcy. Obawiać się można faktu potraktowania go przez grupę rówieśniczą jako donosiciela. Koniecznie należy stworzyć mu poczucie bezpieczeństwa i okazać zrozumienie. Najlepsza sytuacja jest wtedy, gdy agresor nie domyśla się, kto zawiadomił szkołę o incydencie. Świadka zgłaszającego cyberprzemoc należy:

zapewnić, że dobrze zrobił,docenić jego odwagę,nie upubliczniać jego udziału w sprawie,zdecydowanie nie konfrontować go za sprawcą.

PRZYPADKI WYMAGAJĄCE WSPÓŁPRACYPRZYPADKI WYMAGAJĄCE WSPÓŁPRACYZ POLICJĄ I SĄDEM RODZINNYMZ POLICJĄ I SĄDEM RODZINNYM

Większość przypadków tego typu nie wymaga zgłaszania na policję czy do sądu rodzinnego i powinna być rozwiązywana przy użyciu dostępnych środków wychowawczych. Istnieją

jednak takie sytuacje, które wymagają powiadomienia o sprawie sądu rodzinnego:

Jeżeli rodzice sprawcy odmawiają współpracy lub nie stawiają się do szkoły, a uczeń nie zaniechał dotychczasowego postępowania, dyrektor powinien pisemnie powiadomić o zaistniałej sytuacji sąd rodzinny, szczególnie jeśli do szkoły docierają informacje o przejawach demoralizacji dziecka,

Gdy szkoła wykorzystała wszystkie dostępne środki

wychowawcze, a ich zastosowanie nie przynosi żadnych pożądanych rezultatów, to dyrektor powinien zwrócić się do sądu rodzinnego z wnioskiem o podjęcie odpowiednich środków wynikających z Ustawy o postępowaniu z nieletnimi.

PRZYPADKI WYMAGAJĄCE WSPÓŁPRACYPRZYPADKI WYMAGAJĄCE WSPÓŁPRACYZ POLICJĄ I SĄDEM RODZINNYMZ POLICJĄ I SĄDEM RODZINNYM

Większość przypadków tego typu nie wymaga zgłaszania na policję czy do sądu rodzinnego i powinna być rozwiązywana przy użyciu dostępnych środków wychowawczych. Istnieją

jednak takie sytuacje, które wymagają powiadomienia o sprawie sądu rodzinnego:

Jeżeli rodzice sprawcy odmawiają współpracy lub nie stawiają się do szkoły, a uczeń nie zaniechał dotychczasowego postępowania, dyrektor powinien pisemnie powiadomić o zaistniałej sytuacji sąd rodzinny, szczególnie jeśli do szkoły docierają informacje o przejawach demoralizacji dziecka,

Gdy szkoła wykorzystała wszystkie dostępne środki

wychowawcze, a ich zastosowanie nie przynosi żadnych pożądanych rezultatów, to dyrektor powinien zwrócić się do sądu rodzinnego z wnioskiem o podjęcie odpowiednich środków wynikających z Ustawy o postępowaniu z nieletnimi.

WSKAZÓWKI DLA DZIECI I MŁODZIEŻY:WSKAZÓWKI DLA DZIECI I MŁODZIEŻY:

Często wydaje się nam, że dzieci, a już z pewnościąmłodzież wie, jakie środki bezpieczeństwa zachować,by uchronić się przed przemocą w sieci. Niestetywielokrotnie są zbyt ufni i naiwni. Oto wskazówki, które uchronić dziecko przed CYBERPRZEMOCĄCYBERPRZEMOCĄ:

WSKAZÓWKI DLA DZIECI I MŁODZIEŻY:WSKAZÓWKI DLA DZIECI I MŁODZIEŻY:

Często wydaje się nam, że dzieci, a już z pewnościąmłodzież wie, jakie środki bezpieczeństwa zachować,by uchronić się przed przemocą w sieci. Niestetywielokrotnie są zbyt ufni i naiwni. Oto wskazówki, które uchronić dziecko przed CYBERPRZEMOCĄCYBERPRZEMOCĄ:

ZANIM ZAUFASZpamiętaj, że kontakty w sieci mogą być bardzo

niebezpieczne, gdyż niektórzy udają w niej kogoś, kim nie są w realnym świecie, aby ukryć swe niedobre intencje, dlatego

bądź ostrożny w podawaniu informacji o sobie

ZANIM DOŁĄCZYSZportale społecznościowe zachęcają do wstąpienia w ich szeregi,

dzięki nim można wprawdzie powiększyć grono swoich znajomych, ale stajesz się też dostępny dla ludzi, którzy nie mają

dobrych intencji i zamiarów, dlatego sprawdź czy poziom prywatności danego portalu jest wystarczający,

ZANIM DASZ SIĘ NAMIERZYĆgdy chcesz wrzucić do sieci jakieś informacje na swój temat,

zastanów się czy warto podawać swój adres zamieszkania, nazwę szkoły oraz innych danych osobowych,

ŻEBY NIE DAĆ SIĘ SKRZYWDZIĆbądź ostrożny, a jeśli czujesz się zagrożony z powodu czyjegoś

zachowania lub treści, które znalazłeś w Internecie, zgłoś to koniecznie zaufanej osobie dorosłej,

ŻEBY NIE KRZYWDZIĆnawet niewinny żart użyty przy pomocy Internetu może kogoś

skrzywdzić, traktuj innych tak, jakbyś sam chciał być traktowany. Nie rób niczego bez zgody i aprobaty innych użytkowników

ŻEBY POMÓCnigdy nie pozostawaj obojętny, jeśli widzisz, że komuś dzieje się krzywda. Powiadom go o tym, że zauważyłeś incydent, że jesteś

temu przeciwny i zamierzasz mu pomóc. Warto o wszystkim powiedzieć zaufanemu dorosłemu,

POMYŚL ABY SURFOWAĆ BEZPIECZNIE!

W celu ograniczenia zjawiska cyberprzemocy naszym zadaniemJest dostarczenie uczniom wiedzy i umiejętności posługiwania

się technologią komunikacyjną. Chodzi o uświadomieniezagrożeń płynących z użytkowania Internetu, telefonii

komórkowej, a jednocześnie uczenie zasad odpowiedzialnego i bezpiecznego korzystania z tych technologii, aby nie stały się

one narzędziem przemocy rówieśniczej. Istotne jest podkreślanie, że zasady społeczne obowiązujące w realnym

życiu dotyczą również zachowania w Sieci. Nie ma odstępstw od reguł w nim obowiązujących. Uczniowie muszą wiedzieć, co mogą

zrobić, jeśli coś takiego im się przydarzy. Do kogo mogą się zwrócić o pomoc. Zajęcia dotyczące cyberprzemocy

przeprowadzane z uczniami powinny uczyć ich empatii oraz dać możliwość zastanowienia się nad jej konsekwencjami dla

wszystkich stron, czyli: ofiary, świadka i sprawcy.Ważnym elementem profilaktyki związanej z Ważnym elementem profilaktyki związanej z

przemocą w Sieci jest uświadomienie uczniom przemocą w Sieci jest uświadomienie uczniom konsekwencji dla jej ofiar, oraz poznania zasad konsekwencji dla jej ofiar, oraz poznania zasad

postępowania, gdy będzie miała miejsce.postępowania, gdy będzie miała miejsce.

W celu ograniczenia zjawiska cyberprzemocy naszym zadaniemJest dostarczenie uczniom wiedzy i umiejętności posługiwania

się technologią komunikacyjną. Chodzi o uświadomieniezagrożeń płynących z użytkowania Internetu, telefonii

komórkowej, a jednocześnie uczenie zasad odpowiedzialnego i bezpiecznego korzystania z tych technologii, aby nie stały się

one narzędziem przemocy rówieśniczej. Istotne jest podkreślanie, że zasady społeczne obowiązujące w realnym

życiu dotyczą również zachowania w Sieci. Nie ma odstępstw od reguł w nim obowiązujących. Uczniowie muszą wiedzieć, co mogą

zrobić, jeśli coś takiego im się przydarzy. Do kogo mogą się zwrócić o pomoc. Zajęcia dotyczące cyberprzemocy

przeprowadzane z uczniami powinny uczyć ich empatii oraz dać możliwość zastanowienia się nad jej konsekwencjami dla

wszystkich stron, czyli: ofiary, świadka i sprawcy.Ważnym elementem profilaktyki związanej z Ważnym elementem profilaktyki związanej z

przemocą w Sieci jest uświadomienie uczniom przemocą w Sieci jest uświadomienie uczniom konsekwencji dla jej ofiar, oraz poznania zasad konsekwencji dla jej ofiar, oraz poznania zasad

postępowania, gdy będzie miała miejsce.postępowania, gdy będzie miała miejsce.