Stany zagrożenia życia W-13 „Toksykologia-1”
description
Transcript of Stany zagrożenia życia W-13 „Toksykologia-1”
-
Stany zagroenia ycia
W-13
Toksykologia-1lek. Tomasz Gutowski
-
Trucizna Substancja, ktra po wchoniciu do organizmu lub wytworzeniu w organizmie powoduje zaburzenie jego funkcji/ zgon
-
ZATRUCIETo proces chorobowy z klinicznymi objawami podmiotowymi i przedmiotowymi wywoany przez substancj chemiczn pochodzenia egzo- lub endogennego.
-
Skutek dziaania substancji toksycznych zaley od:Dawki= stosunek iloci substancji do ciaru ciaa (w jednostkach wagowych lub objtociowych na kg. m c.) Przy naraeniu na substancje gazowe1.Stenie substancji w powietrzu.2.Czas naraenia.
-
Dawki:
- minimalne (progowe)leczniczetoksyczne miertelne
-
wg WHO75% zatru dotyczy maych dzieci- nieodpowiednio zabezpieczone rodki chemiczne gospodarstwa domowego
W Polsce najczciej zatrucia lekami:psychotropowe, nasenne, uspokajajcealkoholeGazy (CO)
-
miertelno w ostrych zatruciach wynosi ok. 1% a znaczn cze poszkodowanych udaje si uratowa przy uyciu klasycznych metod terapeutycznych
-
Efekt toksyczny trucizny1.Dawka wchonitaProporcjonalnie do szybkoci wchaniania wzrastaj skutki dziaania toksycznego w leczeniu naley opnia wchanianie trucizn. 2.Droga wchaniania- substancje lotne wdychane dziaaj szybko i narkotycznie, - doustne- wolniej uszkadzajc narzdy. Przy zatruciu przez drogi oddechowe wysiek fizyczny zwiksza dawk wchonitej substancji przez wzmoenie wentylacji.
-
3.Dziaanie toksyczne w pierwotnej postaci lub przez metabolity. 4.Hamowanie aktywnoci enzymw (rodki ochrony rolin.)
5.Nasilanie aktywnoci enzymw
6.Toksyczno substancji jest proporcjonalna do jej rozpuszczalnoci w tuszczach.
-
Rozpoznawanie ostrych zatruI.Objawy kliniczne.
II.Analiza chemiczno - toksykologiczna
-
Objawy kliniczne:1.piczka.
2.Niewydolno oddechowa bezdech:a/ niedrono drg oddechowychb/ dziaanie na orodek oddechowy (np. narkotyki)c/ dziaanie na minie oddechowe (rodki ochrony rolin)d/ toksyczny obrzk puc (rodki gazowe, ciecze lotne)
-
Objawy ze strony przewodu pokarmowego.
Zmiany skrne (np. pcherze w zatruciu barbituranami)
Obnienie lub podwyszenie temperatury ciaa
Drgawki
Zapach z ust (alkohol,cyjanki)
8.Zaburzenia rytmu serca, wstrzs toksyczny.
-
Rokowanie w ostrych zatruciach zaley od:1. Iloci przyjtej trucizny.
2.Szybkoci eliminacji trucizny z ustroju.
-
ZATRUCIE OSTRE - Szybki rozwj szkodliwych zmian w organizmie
Zmiany powstaj w krtkim czasie po wprowadzeniu jednorazowej dawki trucizny
zwykle objawy uszkodzenia lub mier w cigu 24h
- Wystpuje dua dynamika objaww klinicznych
-
DROGI WNIKANIA TRUCIZNPokarmowa (najczciej doustnie) - kwas acetylosalicylowy, - alkohol, - paracetamol, - detergenty, - grzyby, - produkty ropopochodne
-
Przyczyny:czenie lekw i alkoholu Przechowywanie substancji trujcych w opakowaniach spoywczych Przedawkowanie lekw Przechowywanie rodkw chemicznych w miejscach dostpnych dla dzieci Nieznajomo grzybw
-
DROGI WNIKANIA TRUCIZNOddechowa - tlenek wgla, - amoniak, chlor, - dwutlenek wgla, siarkowodr, - pary rozpuszczalnikw organicznych,- dwutlenek siarki
-
Przez skr (iniekcje, udlenia, ukszenia) Leki i narkotyki Niebezpieczestwo reakcji anafilaktycznej w wyniku uksze i udle
- niebezpieczestwo reakcji miejscowych- oparze, reakcji zapalnych, oglnoustrojowych
-
Objawy wskazujce na moliwo zatrucia- Zaczerwienie - Obrzki- Pcherze na odsonitych czciach skry- Zaczerwienienie spojwek- Obrzk powiek- zawienie- Uszkodzenie skry w kcikach ust, na wargach podbarwienia, naderki, oparzenia- podobne zmiany na bonie luzowej innych naturalnych otworw - Szczeglny zapach z ust, zapach potu- Zaburzenia wiadomoci (senno, piczka)- Stany pobudzenia, Euforia, Lk
-
- Drenia i skurcze miniowe- Zmiany szerokoci renic- Nudnoci, wymioty- Biegunki, biegunki krwawe- Zaburzenia oddychania- Duszno- Kaszel- Sinica- taczka- Nadmierna sucho skry i bon luzowych lub nadmierna potliwo i linienie
-
PACJENCI O NAJWYSZYM PRIORYTECIE- Utrata wiadomoci- Zaburzenia oddychania- Zaburzenia rytmu serca - tachykardia - bradykardia - arytmia- Wymioty przy zmienionym stanie wiadomoci- Drgawki- Temperatura ciaa powyej 380 C
-
PRZYCZYNY ZABURZE PODSTAWOWYCH FUNKCJI YCIOWYCHNIEDRONO DRG ODDECHOWYCH - opadnicie nasady jzyka - oparzenia luzwki jamy ustnej i garda - obrzk naczyniopochodny
-
ZABURZENIA ODDYCHANIA - depresja orodka oddechowego - poraenie mini oddechowych - zachynicie - toksyczny obrzk puc
ZABURZENIA KRENIA - depresja orodka krenia - niedotlenienie minia sercowego - kardiotoksyczne dziaanie lekw
-
ZASADY POSTPOWANIA W ZATRUCIACH - bezpieczestwo wasne !!!- bezpieczestwo miejsca zdarzenia - schemat ABC- obejrzenie miejsca zdarzenia- wywiad z pacjentem i/lub z otoczeniem- wezwanie zespou ratownictwa medycznego
-
Stany zagroenia ycia
Toksykologia- cz.2
Podstawowe pojcia toksykologicznelek. Tomasz Gutowski
-
Toksykologia:dyscyplina: - naukowa - eksperymentalna
specjalno lekarska zajmujca si: diagnostyk/ terapi/ profilaktyk
-
Toksykologiatoxicon(trucizna)+logos(nauka)
-
Toksykologia- dziedziny:Toksykologia teoretyczna oglna/ szczegowaToksykologia dowiadczalna
Toksykologia stosowana (praktyczna)Toksykologia kliniczna z epidemiologi zatruToksykologia sdowo-lekarska
-
Z powodu ostrych zatru umiera na wiecie ok. 50 ty. ludzi
rozmylne:1. prby samobjcze2. zbrodnicze
przypadkowe:1. przedawkowanie przypadkowe lekw2. powikania leczenia3. skaenia rodowiska4. zatrucia zawodowe
-
Czynniki etiologiczne ostrych zatru?
-
Czynniki etiologiczne ostrych zatruLeki(50%)
AlkoholeCOGrzybyRozpuszczalnikiPestycydySubstancje rceZwizki metali
-
Podstawowe pojcia toksykologiczne
-
Trucizna?
-
TruciznaSubstancja, ktra po wprowadzeniu do organizmu wywouje w nim uszkodzenia, zaburzenia czynnoci fizjologicznych i mier.
-
Substancja silnie toksyczna:efekt po podaniu maej dawki
Substancja mao toksyczna:- efekt po podaniu duej dawki
-
Naraenie?
-
Naraenie (ekspozycja)Fizyczny kontakt ywego organizmu z czynnikiem toksycznym (biologicznym/ fizycznym/ chemicznym)
-
Dawka?
-
DawkaIlo substancji podanej/ pobranej/ wchonitejdo organizmu w okrelony sposb.
Dawka:graniczna (progowa)lecznicza (terapeutyczna)toksycznamiertelna
-
Efekt dziaania trucizny:Kada zmiana biologiczna w organizmie, narzdzie lub tkance spowodowana bd zwizana z naraeniem na dan substancj.
-
Zatrucie:?
-
Zatrucie:Proces chorobowy z klinicznymi objawami wywoanymi przez substancj egzogenn i endogenn
Ze wzgl. na dynamik rozwoju:zatrucia ostrezatrucia podostrezatrucia przewleke
-
Rodzaje trucizn wywoujcych zatrucia
-
KLINICZNY PODZIA ZATRU WYPADKOWE, PRZEDAWKOWANIAOMYKOWEPEDIATRYCZNESAMOBCY ZDETERMINOWANI (2/3)SAMOBJCY DEMONSTRACYJNI (1/3)?Zawodowe, awarie proceswtechnologicznych
-
WIKSZO DT I DL WYZNACZONYCH JEST DLA POPULACJI DOROSYCH PRZYJMUJE SI, E DLA DZIECI DO 12 r.. DAWKA DT LUB DL TO 1/10 WYZNACZONEJ BOTULINA 0,0001mg/kg mc.. CIQUATOKSYNA 0,001 (MICZAKI) TETRADOTOKSYNA 0,01 (RYBA FUGU) KURRARA, JAD WW MORSKICH 0,01 NIKOTYNA, AMANITYNA, ALKALOIDY ROLINNE 0,1 MORFINA, NIEKTRE JADY WY 10 BARBITURANY 100 ALKOHOLE, ANESTETYKI 10 000 WODA 1 000 000 mg/kg mc. OPISANO OKOO 2 MIL. ZWIZKW
-
PRZYKADY ZATRU PRZBIEGAJCYCH NAJCZCIEJ BEZOBJAWOWO MATERIAY CIERNE, SMARY FOLIA ALUMINIOWA RODKI ZOBOJTNIAJCE ODWIERZACZE POWIETRZA DEZODORANTY OSOBISTE KOSMETYKI DLA DZIECI PIELUSZKI NIEMOWLCE PYNY I BALSAMY DO KOMPIELI BALSAMY DO CIAA POKARM DLA ZWIERZT POPI WGIEL DRZEWNY, BRYKIETY WGLAN WAPNIA (KREDA) PAPIEROS (< 1 SZT.) PIGUKI ANTYKONC. (BEZ Fe) MACI W TYM ZE STEROIDAMI KLEJE ( W TYM TYPU GLU) DETERGENTY (PYNY) SZAMPONY DO WOSW 3% WODA UTLENIONA TUSZE DO PIR I DUGOPISW LANOLINA SZMINKI, TUSZE DO RZS.... SODZIKI BARWNIKI SPOYWCZE
-
LEK W POSTACI FARMACEUTYCZNEJLEK W ROZTWORZE
KOMPARTMENT KRWI frakcja wolna frakcja zwizanametabolity
NERKIWydalanie i Wchanianie zwrotne (R) leku macierzystego i metabolitw
Losy w ustroju
ABSORPCJA
WTROBAmetabolizacja
FRAKCJA TKANKOWAzwizana / wolna/ efekt ?
MIEJSCE DZIAANIA receptor - efekt biologiczny
W
R
-
CZYNIKI WPYWAJCE NA KINETYK TRUCIZNCzynniki biologiczne (cechy osobnicze) 1. wiek i rozwj osobniczy,
2. pe,
3. rwnowaga hormonalna,
4. sposb odywiania,
5. stan zdrowia wydolno narzdw, choroby
6. czynniki genetyczne - synteza enzymw biotransformacji
-
POSTPOWANIE OGLNE I LECZENIE OSTRYCH ZATRU Zebranie wywiadu (KTO, CO, KIEDY, GDZIE, ILE) pene badanie fizykalne badanie neurologiczne badanie okulistyczne Zabezpieczenie i podtrzymanie podstawowych funkcji yciowychPrzerwanie wchaniania prowokowanie wymiotw pukanie odka wgiel aktywowany irygacja jelitIntensywna opieka medycznaStaa kontrola EKGLeczenie objawoweOpieka paliatywnaPobranie materiau do badaKrew, mocz, popuczyny poziom glikemii gazometria wodno-elektrolitowa biochemia BADANIE TOKSYKOLOGICZNEPrzyspieszona eliminacja forsowna diureza hemodializa hemoperfuzja, MARS plazmaferezaTerapia celowanaOdtrutka
-
MONITOROWANIE STANU PACJENTASTOPIE ZABURZE WIADOMOCI I STANU NEUROLOGICZNEGOLECZENIE PRZECIWOBRZKOWECZSTO ODDECHWGDY INTUBACJA LUB CECHY DEPRESJI -WENTYLACJA MINUTOWALECZENIE PRZECIWOBRZKOWEEKG, RRCEWNIKOWANIE UKADU MOCZOWEGOOCENA DIUREZYBILANS PYNWTEMPERATURA - ZACHYSTOWE ZAPALENIE PUC - ANTYBIOTYKI POZIOM GLIKEMII GAZOMETRIA KRWI Wstpne badania laboratoryjne (rnicujce) morfologia + OB., badanie gazometryczne krwi jonogram, badania biochemiczne (aktywno aminotransferaz, kinazy kreatynowej oraz stenia mocznika, kreatyniny, poziom bilirubiny), ocena ukadu krzepnicia, badanie oglne moczukrew, mocz, popuczyny odkowe (pierwsza porcja) do bada toksykologicznych.
-
PROWOKOWANIE WYMIOTW1. LETNIA WODA - nie jest preferowane dodawanie NaCl z uwagi na moliwo hipernatremii 2. SYROP Z WYMIOTNICY (IPECACUNANA) - preferowana metoda - 30 ml w szklance wody, jeeli po 20 minutach brak reakcji, mona raz powtrzy - uwaga nie stosowa stonego wycigu pynu (dziaanie 14 razy silniejsze) 3. MECHANICZNA stymulacja (tylko mikkimi narzdziami (np. pirko umaczane w oliwie), nie polecane szpatuki, yeczki z uwagi na ma efektywno i moliwo perforacji i innych uszkodze
-
PRZEPROWADZENIE PUKANIA ODKA1. Pacjent w pozycji siedzcej / na lewym boku z obnionym podgwkiem2. wprowadzi zgbnik (nr 22 0,7 cm lub 32 1,1 cm)3. sprawdzi (papierek lakmusowy) czy zgbnik jest w odku wpust okoo 40 cm od siekaczy
-
4. wprowadzi 250- 300 ml letniej, czystej wody (dzieci - 0,9% NaCl)
5. odzyska wprowadzony pyn (grawitacyjnie lub przez odsysanie
powtrzy kilkakrotnie a do uzyskania czystej frakcji pozbawionej treci i cia staych (np. masa tabletkowa)
przy ostatnim zabiegu wprowadzi 30- 40 g wgla aktywowanego i pozostawi w odku, po okoo 30-45 minutach poda rodki przeczyszczajce (15-30 g siarczanu sodowego, magnezowego)
PACJENCI NIEPRZYTOMNI po uprzednim zaintubowaniu i dokadnym uszczelnieniu mankietu rurki intubacyjnej
-
PRZECIWWSKAZANIA DO PUKANIA ODKA1. wstrzs2. ylaki przeyku3. krwawienie z przewodu pokarmowego4. zaburzenia rytmu serca (podr. N. bdnego)5. objawy ostrego brzucha 6. napadowe (niekontrolowane) drgawki 7. podejrzenie zatrucia substancjami dranicymi (kwasy i zasady) (najpierw wprowadzamy na 15-30 minut przez zgbnik 250 300 ml wodnej zawiesiny biaek jaja kurzego 5-6 jaj)
8. podejrzenie zatrucia pochodnymi ropy naftowej (wprowadzamy do odka 250-300 ml pynnej parafiny)
-
Niecelowe jest pukanie w przypadku alkoholi gdy czas od zatrucia przekracza 60 - 90 minut