Stan sanitarny POWIATU BOCHEŃSKIEGO · stan sanitarny powiatu oheŃskiego w 2016r. 3 spis treści...

1 Stan sanitarny POWIATU BOCHEŃSKIEGO w 2016r.

2016 rok

Stan sanitarny POWIATU BOCHEŃSKIEGO


Spis treści

ROZDZIAŁ 1 ....................................................................................................................................................... 5

1.1 SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA CHORÓB ZAKAŹNYCH .................................................................... 6

1.2. CHOROBY ZAKAŹNE PRZENOSZONE DROGĄ NARUSZENIA CIĄGŁOŚCI TKANEK .......................... 9

1.2.1. Wirusowe zapalenie wątroby typu C (WZW typu C, zakażenie HCV) .................................................. 9 1.2.2. Wirusowe zapalenia wątroby typu B (WZW typu B, zakażenie HBV) .................................................. 9 1.2.3. HIV i AIDS ............................................................................................................................................ 9

1.3. CHOROBY ZAKAŹNE PRZENOSZONE DROGĄ POKARMOWĄ .............................................................. 9

1.3.1. Nosiciele duru brzusznego i innych salmoneloz .................................................................................... 9 1.3.2. Bakteryjne zatrucia i zakażenia pokarmowe ........................................................................................ 10 1.3.3. Wirusowe zakażenia jelitowe ............................................................................................................... 10 1.3.4. Biegunki i zakażenia żołądkowo-jelitowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu ....................... 11 1.3.5. Ogniska chorób przenoszonych drogą pokarmową .............................................................................. 12

1.4. CHOROBY ZAKAŹNE, KTÓRYM ZAPOBIEGA SIĘ POPRZEZ SZCZEPIENIA ...................................... 13

1.4.1. Krztusiec .............................................................................................................................................. 13 1.4.2. Odra ...................................................................................................................................................... 15 1.4.3. Świnka .................................................................................................................................................. 15 1.4.4. Różyczka .............................................................................................................................................. 17 1.4.5. Ospa wietrzna ....................................................................................................................................... 17 1.4.6. Błonica i poliomyelitis ......................................................................................................................... 19

1.5. OSTRE INFEKCJE DRÓG ODDECHOWYCH, W TYM GRYPA I INFEKCJE GRYPOPODOBNE ......... 19

1.5.1. Płonica .................................................................................................................................................. 21 1.5.2 Zakażenia ośrodkowego układu nerwowego ........................................................................................ 22

1.6. CHOROBY PRZENOSZONE PRZEZ WEKTORY I INNE CHOROBY ODZWIERZĘCE ........................... 23

1.6.1. Borelioza ............................................................................................................................................... 23 1.6.2. Wścieklizna i przypadki pokąsań przez zwierzęta ................................................................................ 25

1.7. GRUŹLICA ............................................................................................................................................... 25

1.8. NADZÓR NAD SZCZEPIENIAMI OCHRONNYMI .................................................................................. 26

2.1. OCENA STANU SANITARNO-TECHNICZNEGO PODMIOTÓW DZIAŁALNOŚCI LECZNICZEJ ......... 29

ROZDZIAŁ 2 ..................................................................................................................................................... 31

2.1. NADZÓR SANITARNY NAD OBIEKTAMI ŻYWNOŚCIOWO- ŻYWIENIOWYMI ..................................... 32

2.2. OCENA JAKOŚCI ZDROWOTNEJ ŚRODKÓW SPOŻYWCZYCH ORAZ MATERIAŁÓW I WYROBÓW

PRZEZNACZONYCH DO KONTAKTU Z ŻYWNOŚCIĄ .................................................................................. 35

2.3. OBOWIĄZEK REJESTRACJI DZIAŁALNOŚCI ROLNICZEJ W 2016 ROKU ......................................... 36

2.4. ŚRODKI SPOŻYWCZE ORAZ ŻYWIENIE DZIECI I MŁODZIEŻY W JEDNOSTKACH SYSTEMU

OŚWIATY………………………………………………………………………………………………………………………35

ROZDZIAŁ 3 ..................................................................................................................................................... 39

3.1. WODA PRZEZNACZONA DO SPOŻYCIA ................................................................................................ 40

3.1.1. Podział urządzeń zbiorowego zaopatrzenia ze względu na wielkość dobową produkcji wody do spożycia42 3.1.2. Liczba ludności powiatu zaopatrywana w wodę ......................................................................................... 42 3.1.3. Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi na terenie powiatu bocheńskiego ................. 45

3.2. STUDNIE PUBLICZNE .............................................................................................................................. 49

3.3. PŁYWALNIE ............................................................................................................................................... 49

3.4. MIEJSCA WYKORZYSTYWANE DO KĄPIELI .......................................................................................... 50

3.5. INNE OBIEKTY UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ ..................................................................................... 50

3.6. WNIOSKI .................................................................................................................................................... 51

ROZDZIAŁ 4 ..................................................................................................................................................... 53

4.1. OCENA STANU SANITARNEGO W OBSZARZE HIGENY PRACY 2016 R. .............................................. 53 4.1.1. Środowisko pracy ................................................................................................................................. 54


4.1.2. Postępowanie administracyjne ............................................................................................................. 56

4.2. CHOROBY ZAWODOWE .......................................................................................................................... 57 4.2.1. Choroby zawodowe zakaźne inwazyjne .............................................................................................. 58

4.3. ŚRODKI ZASTĘPCZE DOPALACZE ....................................................................................................... 59

ROZDZIAŁ 5 ..................................................................................................................................................... 60

5.1.5. WARUNKI WYPOCZYNKU DZIECI I MŁODZIEŻY .............................................................................................. 67

ROZDZIAŁ 6 ..................................................................................................................................................... 70

6.1. PROGRAMY ................................................................................................................................................... 71 6.1.1. Program ,,Trzymaj Formę” ................................................................................................................. 71 6.1.2. Program „Czyste powietrze wokół nas” ............................................................................................. 72 6.1.3. Program ,,Nie pal przy mnie proszę” .................................................................................................. 72 6.1.4. Program ,,Znajdź właściwe rozwiązanie” ........................................................................................... 73 6.1.6. Profilaktyczny Program Przeciwdziałania Uzależnieniom od alkoholu, tytoniu i innych środków

psychoaktywnych .................................................................................................................................................. 74 6.2. KAMPANIE SPOŁECZNE ...................................................................................................................................... 77 6.2.1. ,,ŚWIATOWY DZIEŃ BEZ TYTONIU” ........................................................................................................... 77 6.2.2. ,,Światowy Dzień Rzucania Palenia” ..................................................................................................... 78

ROZDZIAŁ 7DZIAŁANOŚĆ ZAPOBIEGAWCZEGO NADZORU SANITARNEGO8BŁĄD! NIE ZDEFINIOWANO

ZAKŁADKI.

ROZDZIAŁ 8 DZIAŁALNOŚĆ PODCZAS ŚWIATOWYCH DNI MŁODZIEŻY8BŁĄD! NIE ZDEFINIOWANO

ZAKŁADKI.


ROZDZIAŁ 1 OCENA SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ


1.1 SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA CHORÓB ZAKAŹNYCH

Szczegółowy tryb postępowania w przypadku podejrzenia lub rozpoznania zakażenia lub choroby

zakaźnej oraz zgonu z powodu choroby zakaźnej reguluje rozdział 6 ustawy z dnia 5 grudnia

2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (tekst jednolity Dz. U.

z 2016r. z poz. 1866). Rozpoznanie zakażenia, choroby zakaźnej lub zgonu z powodu zakażenia lub

choroby zakaźnej powinno być zgłoszone przez lekarza lub felczera nie później niż w ciągu 24

godzin od momentu rozpoznania lub powzięcia podejrzenia zakażenia, choroby zakaźnej lub zgonu

z powodu zakażenia lub choroby zakaźnej. Zgłoszenie to powinno zostać przekazane niezwłocznie

do państwowego powiatowego inspektora sanitarnego lub państwowego granicznego inspektora

sanitarnego właściwego dla miejsca rozpoznania. Natomiast szczegółowe zasady dotyczące

zgłaszalności zakażeń i chorób zakaźnych określa Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 10

lipca 2013r. w sprawie zgłoszeń podejrzenia lub rozpoznania zakażenia, choroby zakaźnej lub

zgonu z powodu zakażenia lub choroby zakaźnej (Dz.U. z 2013r., poz.848). Nowelizacja ustawy

zniosła obowiązek raportowania przez kierownika szpitala danych osób przyjmowanych do szpitala

z powodu zakażenia lub choroby zakaźnej lub poddanych hospitalizacji z innych przyczyn, u

których rozpoznano zakażenia lub chorobę zakaźną. Ustawa nakłada na diagnostów laboratoryjnych

lub inne osoby uprawnione do samodzielnego wykonywania czynności diagnostyki laboratoryjnej

obowiązek, aby w przypadku uzyskania dodatniego wyniku badania w kierunku biologicznego

czynnika chorobotwórczego, zgłosić ten fakt niezwłocznie, nie później niż do 24 godzin,

właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu właściwemu dla siedziby laboratorium, w

którym wykonano badanie. Szczegółowe zasady zgłaszalności biologicznych czynników

chorobotwórczych określone zostały w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 25 marca 2014r.

w sprawie biologicznych czynników chorobotwórczych podlegających zgłoszeniu, wzorów

formularzy zgłoszeń dodatnich wyników badań w kierunku biologicznych czynników

chorobotwórczych oraz okoliczności dokonywania zgłoszeń (Dz.U. z 2014r., poz. 459). Dlatego też

niezwykle ważna jest współpraca pomiędzy Państwową Inspekcją Sanitarną, a lekarzami i

diagnostami, w celu bieżącej oceny sytuacji epidemiologicznej.

Otrzymane dane są rejestrowane i analizowane, a następnie przekazywane do Wojewódzkiej Stacji

Sanitarno- Epidemiologicznej w Krakowie

W roku 2016 do Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Bochni zgłoszono 1688

przypadków podejrzeń, zachorowań na choroby zakaźne, które podlegały obowiązkowemu

zgłoszeniu, w tym 305 osób z powodu tych zachorowań wymagało hospitalizacji. W 2016r.

odnotowano wzrost zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę, wykazywanych w meldunkach

Mz-55. W 2015r. wykazano 30 780 przypadki, natomiast w 2016r. o 1466 przypadków więcej.

W porównaniu do roku poprzedniego zaobserwowano wzrost niektórych zachorowań, dotyczyły

one głównie: inne wirusowe zakażenia jelitowe wywołane przez Clostridium difficile, biegunki i

zapalenia żołądkowo-jelitowe, krztusiec, borelioza, płonica, zapalenie opon mózgowych inne i

nieokreślone.

Pojawiły się również zachorowania wcześniej nie rejestrowane takie jak bakteryjne zakażenie

jelitowe wywołane przez Yersinia enterocolitica lub pseudotuberculosis oraz wywołane przez E.coli

inną i BNO.

Dane epidemiologiczne dotyczące występowania chorób zakaźnych w powiecie bocheńskim w

latach 2013-2016 na rok 2016 przedstawia tabela 1.


Tabela 1 Wybrane choroby zakaźne w powiecie bocheńskim w latach 2013-2016

Jednostki chorobowe Liczba zachorowań

2013 2014 2015 2016

AIDS 0 0 0 0

HIV 0 1 5 0

Salmoneloza

zatrucie pokarmowe 18 29 54 29

Posocznica 0 1 1 0

inne zakażenie

pozajelitowe

1 0 1 0

Inne bakteryjne

zakażenia jelitowe

Wywołane przez

Clostridum difficile

2 4 9 9

Wywołane przez E.coli

biegunkotwórczą

1 0 0 2

Wywołane przez E.coli

inną i BNO

0 0 0 1

Wywołane przez

Campylobacter

0 1 0 0

Wywołane przez

Yersinia enterocolitica

lub pseudotuburculosis

0 0 0 2

Wirusowe zakażenia

jelitowe

Wywołane przez

rotawirusy

66 96 101 68

Wywołane przez

norowirusy

7 0 4 3

Inne określone 1 0 55 8

Nieokreślone 0 13 55 22

Inne bakteryjne zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2 0 3 2 4

Biegunka i zapalenie żołądkowo jelitowe BNO, o

prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu

208 316 586 595

Mikobakteriozy- inne i BNO 2 0 0 0

Krztusiec 3 4 15 46

Płonica 144 360 95 164

Róża 1 14 21 10

Borelioza 40 26 33 104

Kiła 1 1 0 4

Rzeżączka 0 0 1 0

Kleszczowe zapalenie mózgu 1 1 0 1

Inne wirusowe zapalenie mózgu-opryszczkowe 1 0 0 0

Wirusowe zapalenie opon mózgowych inne

określone i nie określone

3 3 1 1

Ospa wietrzna 914 583 807 470

Różyczka 248 14 0 2

Wirusowe zapalenie wątroby- typu A 0 1 0 0

Wirusowe zapalenie wątroby- typu B- przewlekłe 4 19 15 11

Wirusowe zapalenie wątroby- typu C 5 11 12 6

Wirusowe zapalenie wątroby- typu B+C

(zakażenie mieszane)

0 1 1 0

Świnka 13 11 8 8

Malaria 0 1 0 0

Choroba wywołane przez Streptococcus

pneumoniae, inwazyjna

0 1 1 0

Bakteryjne zapalenie opon mózgowych i/lub 0 1 0 0


Tabela 2 Liczba zachorowań oraz zapadalność (na 100 tys. mieszkańców) na wybrane choroby zakaźne w powiecie

bocheńskim w 2016r.

Jednostka chorobowa

Województwo małopolskie Powiat bocheński

liczba

zachorowań

zapadalność

na 100 000

liczba

zachorowań

zapadalność

na 100 000

Ospa wietrzna 15031 445,2 470 445,1

Różyczka 151 4,5 2 1,9

Biegunki u dzieci do lat 2 4230 406,2 237 224,5

Płonica 2249 66,6 164 155,3

Borelioza 2946 87,2 104 98,5

Narażenie na

wściekliznę/potrzeba szczepień

1127 33,4 22 20,8

Salmonelozy 996 28,6 29 27,5

Róża 457 13,5 10 9,5

Świnka 208 6,2 8 7,6

Krztusiec 914 27,1 46 43,6

Ostre infekcje układu

oddechowego, w tym grypa-

ogółem

425674 12607,6 32 246 30542,6

mózgu inne, nie określone

Grypa ogółem 0 1 1 4

Gruźlica 12 13 22 11

Styczność i narażenie na wściekliznę 43 47 25 22

Lamblioza 1 0 0 0

Toksoplazma wrodzona 0 0 1 0

Ostre porażenia wiotkie u dzieci w wieku 0-15 lat 0 0 0 0

Grypa AH1N1 0 0 0 0

Ostre infekcje układu oddechowego 42564 34923 30780 32246


1.2 CHOROBY ZAKAŹNE PRZENOSZONE DROGĄ NARUSZENIA CIĄGŁOŚCI

TKANEK

1.2.1. Wirusowe zapalenie wątroby typu C (WZW typu C, zakażenie HCV)

Szacuje się, że w Polsce zakażenie wirusem HCV dotyczy około 2% ludności. Tylko niewielki

odsetek zakażeń ulega samowyleczeniu lub przejściu w objawową, łatwa do wykrycia, fazę ostrą.

Najczęściej, w 60 do 70% przypadków, dochodzi do przewlekłego zapalenia wątroby, które z kolei

prowadzi do rozwoju odległych powikłań w postaci marskości i raka wątroby.

Z powodu braku możliwości czynnego uodpornienia przeciw WZW typu C najważniejszą rolę w

zapobieganiu chorobie odgrywa przestrzeganie zasad aseptyki w podmiotach leczniczych oraz we

wszystkich zakładach, w których wykonuje się zabiegi naruszające ciągłość tkanek ludzkich.

Ważne jest także unikanie ryzykownych zachorowań sprzyjających szerzeniu się zakażenia.

Na terenie powiatu bocheńskiego od kilku lat obserwowany jest stopniowy wzrost rejestracji

zachorowań na WZW typu C. W 2013r. odnotowano 11 przypadków zachorowań, w 2014r. - 10

przypadków , w 2015r.- 12, natomiast w 2016 r.- było ich 6. Najbardziej prawdopodobną drogą

zakażenia WZW były: małe zabiegi chirurgiczne oraz duże operacje wykonywane w ciągu życia

chorego, transfuzja przed 1993r., narażenie zawodowe, narkotyki przyjmowane dożylnie oraz

kontakt domowy.

1.2.2. Wirusowe zapalenia wątroby typu B (WZW typu B, zakażenie HBV)

Na terenie powiatu bocheńskiego w 2016 roku, podobnie jak w latach ubiegłych , nie odnotowano

ostrego wirusowego zapalenia wątroby typu B z uwagi na duży stopień uodpornienia populacji

uzyskany poprzez szczepienia ochronne. Częściej jednak rozpoznaje się przypadki zapalenia

przewlekłego, nabytego w przeszłości.

We wcześniejszych latach na terenie powiatu bocheńskiego nie odnotowano zgłoszeń wirusowego

zapalenia wątroby typu B przewlekłego, w 2013r. zarejestrowano cztery przypadki zachorowania,

w 2015r. było ich już 15, natomiast w 2016 r. było ich 11.

1.2.3. HIV i AIDS

W 2016r. w powiecie bocheńskim nie odnotowano zakażenia HIV.

1.3. CHOROBY ZAKAŹNE PRZENOSZONE DROGĄ POKARMOWĄ

1.3.1. Nosiciele duru brzusznego i innych salmoneloz

W prowadzonym rejestrze nosicieli znajduje się jeden stały nosiciel Salmonella paratyphi B

- mężczyzna, w grupie wiekowej 40-59 lat, mieszkaniec miasta. Ryzyko zagrożenia ze strony

nosicieli wzrasta w okresie powodzi oraz po obfitych opadach deszczu, zwłaszcza na terenach

wiejskich.

W 2015r. w nadzorze było 48 nosicieli innych salmoneloz, natomiast w 2016r. nowo

zarejestrowanych było 32 nosicieli, wszyscy zostali objęci nadzorem epidemiologicznym.


1.3.2. Bakteryjne zatrucia i zakażenia pokarmowe

Zatrucia pokarmowe to zachorowania o objawach żołądkowo-jelitowych, przyczyną może być

spożycie skażonej patogennymi mikroorganizmami wody lub żywności.

Najczęstszym czynnikiem etiologicznym zatruć pokarmowych była Salmonella Enteritidis.

W 2016r. w porównaniu do roku ubiegłego odnotowano mniej zatruć pokarmowych (salmonelloz),

było ich 29. Natomiast w 2015r. zarejestrowano 54 zatrucia pokarmowe, w tym 31 u dzieci w

grupie wiekowej 0-4 lata oraz 2 przypadki salmonellozy innej niż przewodu pokarmowego.

Liczba zarejestrowanych zatruć pokarmowych wywołanych przez pałeczki Salmonella w

przeliczeniu na 100 tys. w 2016r. wyniosła 27,5 i była ona niższa niż zanotowana w województwie

małopolskim, gdzie wyniosła 29,5. Rys.1 Zapadalność na salmonelozy w województwie małopolskim i powiecie bocheńskim w latach 2012-2016

1.3.3. Wirusowe zakażenia jelitowe

W ostatnich latach w Polsce uwagę zwracają duże liczby zakażeń jelitowych o etiologii wirusowej.

Rotawirus to jeden z czynników wywołujących zapalenie żołądka i jelit, występujący w

szczególności u niemowląt i małych dzieci do 5 roku życia. Jednocześnie stanowi jeden z

częstszych czynników etiologicznych wszystkich zakażeń szpitalnych.

Na terenie powiatu bocheńskiego w roku 2016 odnotowano 68 przypadków zachorowań

wywołanych przez rotawirusy, jest to najmniejsza liczba od dwóch lat. W roku 2015 było ich aż

101, natomiast w roku 2014- 96 przypadków.

Zakażeniom rotawirusowym u małych dzieci można zapobiegać poprzez szczepienia ochronne,

jednak wysoka cena szczepionki ogranicza jej stosowanie.

0

10

20

30

40

50

60

2012 2013 2014 2015 2016

Zapadalność na salmonelozy w województwie małopolskimi i powiecie bocheńskim w latach 2012-2016 (na 100 tys.)

powiat bocheński województwo małopolskie


Rys. 2 Zakażenia jelitowe bakteryjne i wirusowe w powiecie bocheńskim w 2016r.

Na powyższym wykresie wyraźnie widać, że główną przyczyną zakażeń jelitowy w 2016r. w

powiecie bocheńskim był rotawirus (52%) oraz salmonella (22%).

1.3.4. Biegunki i zakażenia żołądkowo-jelitowe o prawdopodobnie zakaźnym

pochodzeniu

W 2016r. na terenie powiatu bocheńskiego liczba zachorowań na biegunkę i zapalenie żołądkowo

jelitowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu utrzymuje się na podobnym poziomie, w

porównaniu z rokiem poprzednim. Zarejestrowano 595 przypadków, w tym 237 dotyczyło dzieci do

lat 2. W 2015r. zarejestrowano 586 przypadków, w tym 236 u dzieci do lat 2, natomiast w roku

2014- 316 zachorowań, w tym 170 dotyczyło dzieci do 2 roku życia.

Wzrost liczby przypadków zgłoszonych biegunek i zakażeń żołądkowo-jelitowych o nieustalonej

etiologii świadczyć może zarówno o pogarszającej się sytuacji w zakresie diagnostyki

mikrobiologicznej tych schorzeń, jak i o poprawie zgłaszalności w tym zakresie. Dane liczbowe o

zarejestrowanych zakażeniach jelitowych należy traktować jako niedoszacowane w większym

stopniu, niż w przypadku innych chorób zakaźnych podlegających zgłaszaniu, głównie z powodu

rezygnacji chorych z lżejszymi objawami z wizyty lekarskiej. Można sądzić, iż znaczna część

przypadków zakażeń jelitowych, w których nie ustalono czynnika etiologicznego, nadal pozostaje

niezgłaszana

Salmonella 22%

Rotawirus 52%

Norowirus 2%

Clostridium difficile 7%

czynnik nieokreślony 17%

Zakażenia jelitowe

Salmonella

Rotawirus

Norowirus

Clostridium difficile

czynnik nieokreślony


Rys. 3 Liczba zachorowań na biegunki i zapalenia żołądkowo jelitowe BNO, oraz o prawdopodobnie zakaźnym

pochodzeniu w powiecie bocheńskim w latach 2012-2016

1.3.5. Ogniska chorób przenoszonych drogą pokarmową

W ramach nadzoru nad chorobami przenoszonymi

drogą pokarmową w 2016r. na terenie powiatu

bocheńskiego zarejestrowano 3 ogniska. W 1

przypadku czynnikiem etiologicznym był

rotawirus, który został potwierdzony. W 2

przypadku czynnikiem etiologicznym była bakteria

Salmonella Enteritidis, która również została

potwierdzona. W ostatnim ognisku czynnikiem był

norowirus, który został także potwierdzony. W

roku 2015 zarejestrowano 5 ognisk. W 2

przypadkach czynnikiem etiologicznym była bakteria Salmonella Enteritidis, w jednym ognisku

potwierdzono obecność rotawirusa oraz Salmonelli Enteritidis. W kolejnym z ognisk potwierdzono

obecność wyłącznie rotawirusa. W 2014r. na terenie powiatu bocheńskiego zarejestrowano 1

ognisko, gdzie czynnikiem etiologicznym był rotawirus.

126

208

316

586 595

0

100

200

300

400

500

600

700

20

12

20

13

20

14

20

15

20

16

Licz

ba

Biegunki i zapalenia żołądkowo jelitowe BNO


Rys 4 Liczba ognisk chorób przenoszonych drogą pokarmową w powiecie bocheńskim w latach 2013-2016

1.4. CHOROBY ZAKAŹNE, KTÓRYM ZAPOBIEGA SIĘ POPRZEZ

SZCZEPIENIA

1.4.1. Krztusiec

W ostatnim roku notuje się coraz więcej przypadków zachorowań na krztusiec.

Krztusiec jest bakteryjną chorobą zakaźną wywoływaną przez pałeczkę krztuśca Bordatella

Pertusis. Choroba ta przenosi się drogą oddechową i jest wysoko zaraźliwa, w wyniku kontaktu z

osobą chorą zakażeniu ulega do 90% nieuodpornionych osób, głównie są to dzieci. Typową cechą

jest napadowy kaszel z wydzielaniem lepkiej plwociny. Krztusiec jest chorobą trudną do

rozpoznania, zwłaszcza u młodzieży i osób dorosłych co przekłada się na niewłaściwe diagnozy

oraz sposób leczenia. Dane o występowaniu krztuśca oparte o zgłoszenia lekarzy należy traktować

jako niedoszacowane. Ocena faktycznego rozpowszechnienia krztuśca wymaga przeprowadzenia

badań diagnostycznych u wszystkich osób z przewlekającym się kaszlem oraz zgłaszania

wszystkich przypadków zachorowań. Obecnie diagnostyka opiera się na badaniach serologicznych.

Warto zaznaczyć, że większość chorych posiada udokumentowane szczepienia w pierwszych latach

życia. Obserwowane w ostatnich latach przesunięcie zachorowań na krztusiec do starszych grup

wiekowych powoduje powstanie nowego rezerwuaru choroby, stwarzającego zagrożenie dla dzieci

nie mających ukończonego pełnego cyklu szczepień oraz dla dzieci, które nie zostały zaszczepione

z powodu medycznych przeciwwskazań. Przy zwalczaniu krztuśca zaleca się, obok prowadzenia

obowiązkowych szczepień u dzieci i młodzieży, zgodnie z kalendarzem szczepień ochronnych,

także szczepienia przypominające u osób dorosłych z bliskiego otoczenia noworodków i małych

dzieci oraz pracowników sektora ochrony zdrowia.

W 2016r. w PSSE w Bochni zarejestrowano największą od kilku lat liczbę zachorowań na krztusiec

tj. 46 przypadków, z czego aż 10 osób wymagało hospitalizacji. W roku 2015 zarejestrowano 15

przypadków. W 2014r. w PSSE w Bochni zarejestrowano 4 zachorowania na krztusiec, nikt nie był

hospitalizowany. Natomiast w 2013r. zarejestrowano 3 przypadki, również niehospitalizowane.

2

1

5

3

0

1

2

3

4

5

6

2013 2014 2015 2016

Licz

ba

Liczba ognisk chorób przenoszonych drogą pokarmową


Rys. 5 Liczba zachorowań na krztusiec w powiecie bocheńskim w latach 2012-2016

W 2016r. zanotowano wyższą zapadalność na krztusiec niż w województwie małopolskim-

wyniosła ona 43,6 i jest ona najwyższa, odnotowana od kilku lat.

Rys. 6 Zapadalność na krztusiec w województwie małopolskim i powiecie bocheńskim w latach 2012-2016

12

3 4

15

46

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

20

12

20

13

20

14

20

15

20

16

Licz

ba

Krztusiec

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

2012 2013 2014 2015 2016

Zapadalność na krztusiec w województwie małopolskim i powiecie bocheńskim w latach 2012-2016 (na 100 tys.)



1.4.2. Odra

Odra jest chorobą objętą przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) programem eliminacji,

zgodnie z którym wymagane jest utrzymywanie dużego poziomu zaszczepienia oraz wykonywanie

badań w kierunku obecności przeciwciał przeciwodrowych w klasie IgM.

Na terenie powiatu bocheńskiego od 2013r. – 2016r. nie odnotowano ani jednego przypadku

zachorowania na tę chorobę. W 2014r. zarejestrowano jedynie dwa przypadki podejrzenia

zachorowania na odrę, które nie zostały potwierdzone laboratoryjnie. Natomiast w 2013r.

podejrzenia/zachorowania na odrę nie rejestrowano. W związku z realizacją programu WHO

eliminacji odry, do wszystkich podmiotów działalności leczniczej w powiecie bocheńskim

wystosowano pisma, przypominające o obowiązku zgłaszania wszystkich przypadków

podejrzeń/zachorowań odry.

1.4.3. Świnka

W ostatnich latach na terenie powiatu bocheńskiego obserwuje się spadek liczby zachorowań na

świnkę. W 2016r. zgłoszono 8 przypadków zachorowań na świnkę, tyle samo przypadków

zgłoszono w roku 2015. Natomiast w roku 2014 oraz w 2013 zarejestrowano po 11 przypadków

zachorowania na tę chorobę. Najwięcej zachorowań dotyczy grupy wiekowej 1-14 r.ż.

Obserwowana w ostatnich latach mała liczba zachorowań na świnkę jest wynikiem realizacji

obowiązkowych szczepień ochronnych.

Rys. 7 Liczba zachorowań na świnkę w powiecie bocheńskim w latach 2012-2016

13 13

11

8 8

0

2

4

6

8

10

12

14

2012 2013 2014 2015 2016

Licz

ba

Świnka


Zapadalność na świnkę w powiecie bocheńskim wyniosła 7,6, i była ona wyższa niż dla

województwa małopolskiego.

Rys. 8 Zapadalność na świnkę w województwie małopolskim i powiecie bocheńskim w latach 2012-2016

0

2

4

6

8

10

12

14

2012 2013 2014 2015 2016

Zapadalność na świnkę w województwie małopolskim i powiecie bocheńskim w latach 2012-2016 (na 100 tys.)



1.4.4. Różyczka

W 2016r. zarejestrowano 2 przypadki zachorowania na różyczkę, natomiast w 2015r. nie

odnotowano ani jednego przypadku zachorowania, w 2014r. zarejestrowano ich 14. Najczęściej

chorowały dzieci w grupie wiekowej 1-14 lat. W 2013r. w całym kraju wystąpił epidemiczny

wzrost zachorowań na różyczkę. Na terenie powiatu bocheńskiego zarejestrowano wówczas 248

przypadków. W znacznej większości chorowali mężczyźni w grupie wiekowej 15-19 lat (142

zachorowania). Kobiet chorych zarejestrowano w 2013r. tylko 30. Spośród chorych na różyczkę,

większość osób nie była w ogóle szczepiona (183 przypadki). W porównaniu do roku poprzedniego

(2012r.) było to o 241 zachorowań więcej.

W 2016r. odnotowano 2 zachorowania na różyczkę. Zapadalność wyniosła 1,9, natomiast dla

województwa małopolskiego- 4,5.

Rys. 9 Zapadalność na różyczkę w województwie małopolskim i powiecie bocheńskim w latach 2012-2016

1.4.5. Ospa wietrzna

Ospa wietrzna jest najczęstszą chorobą zakaźną występującą u dzieci. W roku 2016 zarejestrowano

470 przypadków zachorowań na ospę wietrzną. Wśród nich 236 kobiet oraz 234 mężczyzn.

Najwięcej chorych było w grupie wiekowej 3-6 lat. W stosunku do roku poprzedniego zanotowano

337 przypadków mniej. Ospa wietrzna jest chorobą, której można zapobiegać poprzez szczepienia.

W Polsce szczepienia są nadal szczepieniami zalecanymi z wyjątkiem dzieci z wybranych grup

zagrożonych ciężkim przebiegiem choroby i znacznym ryzykiem wystąpienia powikłań.

0

50

100

150

200

250

300

2012 2013 2014 2015 2016

Zapadalność na różyczkę w województwie małopolskim i powiecie bocheńskim w latach 2012-2016 (na 100 tys.)



Rys. 10 Liczba zachorowań na ospę wietrzną w powiecie bocheńskim w latach 2012-2016

Zapadalność na ospę wietrzną wyniosła 445,2 i jest ona porównywalna z województwem

małopolskim- 445,2 Rys. 11 Zapadalność na ospę wietrzną w województwie małopolskim i powiecie bocheńskim w latach 2012-2016

550

914

583

807

470

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

20

12

20

13

20

14

20

15

20

16

LIcz

ba

Ospa wietrzna

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

2012 2013 2014 2015 2016

Zapadalność na ospę wietrzną w województwie małopolskim i powiecie bocheńskim w latach 2012-2016 (na 100 tys.)



1.4.6. Błonica i poliomyelitis

W ostatnich latach nie stwierdzono przypadków zachorowania na błonicę i poliomyelitis. Ostatni

zarejestrowany przypadek poliomyelitis na terenie powiatu bocheńskiego miał miejsce w 2011r.

Zgodnie z programem WHO dotyczącym eradykacji poliomyelitis, nadzorowi epidemiologicznemu

podlegają zachorowania z objawami ostrych porażeń wiotkich u dzieci do lat 15. Występują one z

częstością około 1 przypadek na 100 tyś. dzieci na rok. WHO zaleciło zgłaszanie ostrych porażeń

wiotkich jako wskaźnika czułości nadzoru nastawionego na wyszukiwanie przypadków

poliomyelitis w okresie działań zmierzających do eradykacji tej choroby.

1.5 OSTRE INFEKCJE DRÓG ODDECHOWYCH, W TYM GRYPA I

INFEKCJE GRYPOPODOBNE

Ostre infekcje dróg oddechowych należą do najczęściej występujących chorób zakaźnych. W

ostatnich kilku latach notuje się bardzo wysoką liczbę zachorowań. Corocznie w województwie

małopolskim odnotowuje się od kilku tysięcy do kilkuset tysięcy zachorowań.

Na terenie powiatu bocheńskiego w 2016r. odnotowano wzrost zachorowań i podejrzeń zachorowań

na grypę. W roku 2016 wykazano 32246 przypadków. Natomiast w 2015r. zgłoszono o 1466

przypadków mniej.

Leczeniem szpitalnym objęte były najczęściej dzieci w wieku 0-14 lat. Powodem skierowania do

szpitala były w przede wszystkim objawy ze strony układu oddechowego. W 2013r. odnotowano

znacznie mniej zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę - 14933 przypadki.

Rys. 12 Grypy i infekcje grypopodobne w powiecie bocheńskim w latach 2012-2016.

731

14933

34923

30780 32246

0

5000

10000

15000

20000

25000

30000

35000

40000

20

12

20

13

20

14

20

15

20

16

Licz

ba

Grypy i infekcje grypopodobne


Rys. 13 Liczba zachorowań na grypę i infekcje grypopodobne w powiecie bocheńskim z podziałem na grupy wiekowe

w roku 2016

Najwięcej przypadków zachorowań odnotowano wśród osób w wieku od 15 do 64 lat. Bardzo

ważnym elementem zapobiegania grypie są szczepienia ochronne. W 2016r. poddało się im 1661

osób, co stanowi 1,6% populacji powiatu bocheńskiego.

Zapadalność na grypę i infekcje grypopodobne była zdecydowanie większa niż dla województwa

małopolskiego. Wyniosła ona 30542,6 , natomiast dla województwa-12607,6.

Rys.14 Zapadalność na grypę i infekcje grypopodobne w województwie małopolskim i powiecie bocheńskim w latach 2012-2016

8694 8770

12522

2260

0-4 14 MAJ 15-64 65 I WIĘCEJ

Grypy i infekcje grypopodobne w powiecie bocheńskim z podziałem na kategorie wiekowe w 2016r.

liczba zachorowań

0

5000

10000

15000

20000

25000

30000

35000

40000

45000

2012 2013 2014 2015 2016

Zapadalność na grypę i infekcje grypopodobne w województwie małopolskim i powiecie bocheńskim w latach 2012-2016 (na 100 tys.)



1.5.1. Płonica

Płonica (inaczej szkarlatyna) to ostra, wysypkowa choroba zakaźna kojarzona z okresem

dzieciństwa. Na szkarlatynę chorują głównie dzieci w wieku przedszkolnym, w okresie jesienno-

zimowym. Choroba powoduje toksyczne objawy, a w jej późnym okresie może dojść nawet do

zaburzeń immunologicznych. Niegdyś uważana była za chorobę groźną, niejednokrotnie kończącą

się śmiercią. Dziś nie stanowi większego problemu terapeutycznego. W ostatnich latach obserwuje

się, iż zapadalność na płonicę jest coraz niższa w porównaniu z poprzednimi dziesięcioleciami.

W 2016r. zarejestrowano 164 przypadki zachorowań na płonicę, czyli o 69 więcej niż w roku

poprzednim, gdzie było ich 95. W roku 2014 zarejestrowano największą liczbę zachorowań od

kilku lat- 360 przypadków, natomiast w 2013r. ilość była zbliżona do roku 2016 i wynosiła 144

przypadki.

Rys. 15 Liczba zachorowań na płonicę w powiecie bocheńskim w latach 2012-2016

96

144

360

95

164

0

50

100

150

200

250

300

350

400

20

12

20

13

20

14

20

15

20

16

Licz

ba

Płonica


W 2016r. w powiecie bocheńskim zapadalność na płonicę była dwa razy większa niż dla

województwa. Wyniosła ona 155,3.

Rys. 16 Zapadalność na płonicę w województwie małopolskim i powiecie bocheńskim w latach 2012-2016

1.5.2 Zakażenia ośrodkowego układu nerwowego

W 2016r. liczba zarejestrowanych zakażeń ośrodkowego układu nerwowego utrzymała się na

poziomie zbliżonym do lat poprzednich. Zarejestrowano łącznie 7 przypadków zachorowań, które

dotyczyły 2 przypadków zapalenia opon mózgowych- inne i nieokreślone, 1 przypadek zapalenia

mózgu- inne i nieokreślone, 1 przypadek odkleszczowego zapalenia mózgu, 1 przypadek

wirusowego zapalenia opon mózgowych- inne i nieokreślone oraz 2 przypadki bakteryjnego

zapalenia opon mózgowych i/lub mózgu.

Inwazyjnej choroby meningokokowej tj. zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych oraz posocznicy o

etiologii meningokokowej, charakteryzującej się ciężkim przebiegiem oraz możliwością

występowania trwałych pochorobowych powikłań w ostatnich latach na terenie powiatu

bocheńskiego nie rejestrowano.

0

50

100

150

200

250

300

350

400

2012 2013 2014 2015 2016

Zapadalność na płonicę w województwie małopolskim i powiecie bocheńskim w latach 2012-2016 (na 100 tys.)



1.6. CHOROBY PRZENOSZONE PRZEZ WEKTORY I INNE CHOROBY

ODZWIERZĘCE

1.6.1. Borelioza

Borelioza jest chorobą zakaźną wywołaną przez krętki z rodzaju Borrelia przenoszone przez

kleszcze. Jest najczęściej występującą odkleszczową chorobą w Polsce. Charakteryzuje się częstymi

remisjami i nawrotami. W miejscu ukąszenia przez kleszcza powstaje zmiana pierwotna, która

zaczyna się od plamki lub grudki i może rozszerzać się obwodowo przez wiele tygodni zajmując

coraz to większe płaszczyzny skóry.

Zdecydowanym utrudnieniem w oszacowaniu rzeczywistej liczby chorych są problemy

diagnostyczne, co skutkuje nierozpoznaniem choroby lub znaczącym opóźnieniem diagnozy.

Dlatego też w przypadku ukąszenia przez kleszcza oprócz oczywistego objawu, jakim jest rumień

wędrujący należy zwrócić uwagę na wystąpienia poniższych objawów i ewentualnym powiązaniu

ich z boreliozą.

W 2016r. odnotowano rekordową

liczbę zachorowań. Ich liczba

wynosiła 104 przypadki , czyli o

71 więcej niż w roku 2015.

Natomiast w 2014r.

zarejestrowanych było w sumie 26

przypadków. Wśród zgłoszonych

zachorowań zdecydowanie

przeważała postać wczesna-

rumień wędrujący. Borelioza

występuje na terenie całego

powiatu, jednak najwięcej

zachorowań w ostatnich latach

miało miejsce w Gminie Bochnia

oraz Gminie Nowy Wiśnicz


Rys. 17 Liczba zachorowań na boreliozę w powiecie bocheńskim w latach 2012-2016

Względem boreliozy zanotowano również większą zapadalność dla powiatu bocheńskiego-98,5, w

porównaniu z województwem-87,2.

Rys. 18 Zapadalność na boreliozę w województwie małopolskim i powiecie bocheńskim w latach 2012-2016

31

40

26

33

104

0

20

40

60

80

100

120

20

12

20

13

20

14

20

15

20

16

LIcz

ba

Borelioza

0

20

40

60

80

100

120

2012 2013 2014 2015 2016

Zapadalność na boreliozę w województwie małopolskim i powiecie bocheńskim w latach 2012-2016 (na 100tys.)



1.6.2. Wścieklizna i przypadki pokąsań przez zwierzęta

Wścieklizna to ostra, odzwierzęca choroba zakaźna

ośrodkowego układu nerwowego, objawiającego się

zapaleniem mózgu i rdzenia, prowadząca do śmierci.

Na terenie powiatu bocheńskiego nie doszło do

zachorowania człowieka na wściekliznę.

W 2016r. zarejestrowano 78 przypadków pokąsań przez

zwierzęta znane. Było ich o 11 mniej niż w roku poprzednim

i o 32 mniej niż w roku 2014.

Zwierzęta znane (przede wszystkim koty , psy) zostały

poddane obserwacji przez lekarza wet.- nie stwierdzono u

nich wścieklizny. Osoby pokąsane przez zwierzęta nieznane,

podejmowały szczepienia przeciw wściekliźnie, najczęściej w Poradniach Profilaktyki Wścieklizny

na terenie Krakowa. W 2016r. szczepienie p/wściekliźnie zakończyło 22 osoby, w latach

poprzednich było to odpowiednio 2015r. - 25 osób, w 2014r - 47 osoby, 2013r.- 43.

1.7. GRUŹLICA

Gruźlica jest chorobom zakaźną wywołaną przez bakterię- prątek gruźlicy. Przenosi się z człowieka

chorego na zdrowego. Źródłem zakażenia jest zazwyczaj chory prątkujący, który podczas kaszlu,

kichania, odkrztuszania, mówienia wydala prątki wraz z kropelkami śluzu. Kropelki z zawartymi

prątkami unoszą się w powietrzu, wysychają i opadają wraz z wdychanym powietrzem, mogą

dostać się do płuc. Tam się "zagnieżdżają". Dochodzi do zakażenia prątkiem. Jest chorobom

wielonarządową, najczęściej atakująca płuca, w większości przypadków przebiegająca przewlekle.

W 2016r. na terenie powiatu bocheńskiego zarejestrowano 8 przypadków zachorowań na gruźlicę.

W 2015r. odnotowano 22 przypadki, natomiast w roku 2014 oraz 2013 zarejestrowano po 13

zachorowań.

Rys. 19 Liczba zachorowań na gruźlicę w powiecie bocheńskim w latach 2012-2016

12 13 13

22

11

0

5

10

15

20

25

2012 2013 2014 2015 2016

Licz

ba

Gruźlica


Rys. 20 Liczba zachorowań na gruźlicę w powiecie bocheńskim w 2016r.

1.8 . Nadzór nad szczepieniami ochronnymi

Szczepienia ochronne realizowane są zgodnie z

obowiązującym Programem Szczepień

Ochronnych (tzw. kalendarz szczepień), który co

roku jest aktualizowany - Komunikat Głównego

Inspektora Sanitarnego z dnia 16 października

2015 roku w sprawie Programu Szczepień

Ochronnych na 2016 rok.

Program ten reguluje kwestie wieku, zakresu

wykonywanych szczepień ochronnych oraz

uwzględnia:

- szczepienia bezpłatne – obowiązkowe,

realizowane w ramach ubezpieczenia zdrowotnego

- szczepienia płatne - zalecane, zakupione we

własnym zakresie na podstawie recepty od lekarza- nie refundowane z budżetu państwa

Celem szczepień jest utrzymanie wysokiego poziomu odporności zbiorowiskowej oraz

zmniejszenie szans na zachorowania osób nieuodpornionych.

W ostatnich latach zwiększa się liczba osób uchylających się od szczepień ochronnych, dlatego też

od 2015 roku realizowana jest kampania społeczna „Zaszczep w sobie chęć szczepienia”. Celem

interwencji jest podniesienie poziomu wiedzy społeczeństwa na temat tego jak ogromne znaczenie

mają szczepienia w profilaktyce chorób zakaźnych, wzrost świadomości dotyczącej korzyści

wynikających ze szczepień ochronnych oraz zwiększenie liczby osób poddających się szczepieniom

profilaktycznym, zarówno obowiązkowym, jak i zalecanym.

W roku 2016 wystosowano 8 pism do rodziców 8 dzieci uchylających się od obowiązkowych

szczepień. W związku z powyższym faktem część dzieci została zaszczepiona p/chorobom

zakaźnym zgodnie z PSO przed końcem 2016r., a pozostała część została zwolniona ze szczepień i

0

7

4

0-14 15-64 65 I WIĘCEJ

Liczba zachorowań na gruźlicę w poszczególnych grupach wiekowych

liczba zachorowań


skierowana do Punktu Konsultacyjnego ds. Szczepień w Krakowie celem ustalenia indywidualnego

kalendarza szczepień. Względem żadnego z rodziców nie prowadzono postępowania

administracyjnego.

PIS prowadzi nadzór nad wykonawstwem, realizacją szczepień ochronnych oraz nad zachowaniem

łańcucha chłodniczego- codzienny monitoring temperatury w urządzeniach chłodniczych, jak

również w dni wolne od pracy.

W tabeli nr 1 została przedstawiona informacja na temat poziomu wykonania szczepień oparta o

dane zebrane w ramach obowiązkowych, rocznych sprawozdań MZ-54.

Sprawozdania w zakresie szczepień ochronnych (MZ-54) opracowywane są przez pracowników

Podstawowej Opieki Zdrowotnej, skąd przekazywane są do PSSE w Bochni, a następnie do WSSE

w Krakowie.

W roku 2016 w powiecie bocheńskim odsetek dzieci i młodzieży w rocznikach

podlegających szczepieniom ochronnym obowiązkowym jest porównywalny w stosunku do roku

ubiegłego. Świadczenia z zakresu szczepień ochronnych realizowane są w 31 punktach szczepień

na terenie powiatu bocheńskiego. Szczepieniami objęto 23753 dzieci i młodzieży do 20 roku życia.

Stan zaszczepienia dzieci i młodzieży był wysoki, jednak w wybranych rocznikach wskaźnik

wyszczepialności był niższy w porównaniu do roku 2015, co ma związek z problemem z

dostępnością do niektórych preparatów szczepionkowych. Wyżej wymieniona sytuacja uległa

poprawie pod koniec ubiegłego roku, gdy na rynku pojawiły się poszczególne brakujące

szczepionki.

Stan zaszczepienia roczników podlegających szczepieniom w roku 2016 był porównywalny z

poprzednim rokiem i stanowi on odsetek gwarantujący w odniesieniu do wielu chorób utrzymanie

odporności zbiorowiskowej i lepszej sytuacji epidemiologicznej.

Tabela 3 Analiza procentowa szczepień obowiązkowych u dzieci od 1 do 3-go roku życia oraz w 10,14 i 19 roku życia w

latach 2013 – 2016 na terenie powiatu bocheńskiego/ grupy wiekowe objęte obowiązkiem szczepień.

Rok życia Nazwa szczepienia 2013 2014 2015 2016

1 r.ż WZW B 2+3 x

Gruźlica

Błon. Tęż. Krzt. 3x

Polio 2x

Hib pierw.

91,0

99,8

60,0

59,8

59,7

91,6

99,6

59,4

59,4

59,2

91,6

99,4

60,1

60,1

60,1

86,4

99,0

56,5

57,0

56,7

2 r.ż. WZW B 2+3x

Błon. Tęż.Krzt.3+4x

Polio 2+3

Odra Świnka Różyczka

Hib podst.

99,6

98,1

98,0

87,3

98,0

99,1

98,6

98,2

85,4

98,4

99,2

98,5

98,5

82,3

98,3

99,2

98,6

98,6

81,3

98,6

3 r.ż Błon. Tęż. Krzt.4x

Polio 2+3

Odra Świnka Różyczka

Hib podst.

95,7

99,6

97,8

99,4

99,3

99,3

97,1

99,1

99,7

99,7

97,8

99,7

99,2

99,2

94,1

99,2

10 r.ż. Odra Świnka Różyczka 99,8 99,9 99,6 99,8

14 r.ż. Td 94,2 94,0 92,0 88,0

19 r.ż. Td 85,4 84,6 82,7 81,8


Tabela nr 4 przedstawia liczbę osób zaszczepionych w ramach szczepień zalecanych.

Tabela 4 Realizacja szczepień zalecanych w powiecie bocheńskim w latach 2013-2016

Lp. Rodzaj szczepienia 2013 2014 2015

2016

1 Tężec

2440 2591 2341 2390

2 WZW A 25 12 4 13

3 Zakażenia Streptococcus Pneumoniae 547 515 686 967

4. Zak. Neiseria meningitides 109 88 141 109

5. Zak. wirusem brodawczaka ludzkiego 7 6 4 2

6. Dur brzuszny 3 5 0 6

7. Ospa wietrzna 86 91 99 89

8. Kleszczowe Zapalenie mózgu 15 29 23 29

9. Biegunka rotawirusowa 104 123 157 181

10. Grypa 1666 1709 1126 1661

Szczepienia zalecane stanowią rozszerzenie możliwości profilaktyki chorób zakaźnych i mogą

dotyczyć osób podróżujących do krajów na odległych kontynentach jak również osób, które chcą

się uodpornić przeciwko chorobom, które nie są finansowane z budżetu państwa.

W roku 2016, w stosunku do roku ubiegłego, zaobserwowano wzrost zaszczepienia p/grypie oraz

Streptococcus Pneumoniae. Pozostałe szczepienia utrzymują się na zbliżonym poziomie.

Tabela 5 Ilość zgłoszonych Niepożądanych Odczynów Poszczepiennych w latach 2013- 2016.

W Polsce od 1995 roku prowadzony jest system monitorowania Niepożądanych Odczynów

Poszczepiennych (NOP). Rodzaje NOP i kryteria ich rozpoznawania na potrzeby nadzoru

epidemiologicznego , sposób zgłaszania, wzory formularzy określa Rozporządzenia Ministra

Zdrowia z dnia 21 grudnia 2010 roku w sprawie niepożądanych odczynów poszczepiennych oraz

kryteriów ich rozpoznawania (DZ.U Nr 254, poz. 1711). Szczepienia mogą spowodować NOP i to

nieraz o ciężkim przebiegu, jednak należy pamiętać, że są to zdarzenia niezwykle rzadkie.

W powiecie bocheńskim, w roku 2013 zarejestrowano i opracowano- 14 Niepożądanych

Odczynów Poszczepiennych, w roku 2014- 17, w tym 2 poważne i 15 łagodnych, w 2015-3

łagodne. Natomiast w roku 2016 zgłoszono 8 NOP, w tym 2 poważne oraz 6 łagodnych.

Rok 2013 2014 2015

2016

NOP 14 17 3 8


2.1. OCENA STANU SANITARNO-TECHNICZNEGO PODMIOTÓW

DZIAŁALNOŚCI LECZNICZEJ

Działania podejmowane przez Państwową Inspekcję Sanitarną w 2016r. w dziedzinie

zapobiegania oraz zwalczania chorób zakaźnych i zakażeń obejmowały zadania z zakresu

bieżącego nadzoru sanitarnego nad 174 podmiotami wykonującymi działalność leczniczą.

W ramach bieżącego nadzoru sanitarnego

sprawowanego przez Państwowego Powiatowego

Inspektora Sanitarnego w Bochni w 2016r.

przeprowadzono kontrole w 111 podmiotach

leczniczych co stanowiło 64 % jednostek objętych

nadzorem. Od 2010r. Samodzielny Publiczny

Zakład Opieki Zdrowotnej „Szpital Powiatowy”

im. bł. Marty Wieckiej w Bochni pozostaje pod

nadzorem WSSE w Krakowie.

Tabela 6 Liczba podmiotów nadzorowanych i skontrolowanych w 2016r.

Kategorie podmiotów

objętych nadzorem

Liczba podmiotów w

ewidencji

Liczba podmiotów

skontrolowanych

%

wszystkich

Przychodnie

i ośrodki zdrowia

54 50 93 %

Niezabiegowe praktyki

lekarskie

56 19 34 %

Zabiegowe praktyki lekarskie 7 6 86 %

Indywidualne praktyki

lekarzy dentystów

43 29 67 %

Grupowe praktyki lekarzy

dentystów

1 1 100 %

Praktyki pielęgniarek

i położnych

6

3 50 %

Rehabilitacje 3 2 67 %

Inne (RCK, MKTS) 4 1 25 %

Ogółem 174 111 64 %

Porównując % skontrolowanych podmiotów leczniczych w latach 2013-2016 nieznacznie się

różnił.

Oceniając stan techniczny, bieżącą czystość a także wykorzystanie w praktyce procedur

higieniczno-sanitarnych w 2016 roku stwierdzono nieprawidłowości na które wydano

5 decyzji administracyjnych i 4 decyzje płatnicze. Nieprawidłowości wykazane

w kontrolowanych podmiotach leczniczych dotyczyły przede wszystkim:

braku opracowanych procedur lub ich nieprzestrzeganie

stanu sanitarno-technicznego powierzchni i pomieszczeń

braku kontroli wewnętrznych lub brak właściwej dokumentacji


Podmioty lecznicze, ich urządzenia i pomieszczenia wymagają spełnienia szczegółowych

wymagań zawartych w Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012 roku w sprawie

szczegółowych wymagań jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu

leczniczego wykonującego działalność leczniczą (Dz. U. z 2012, poz. 739). W czasie

prowadzonych działań inspekcyjnych dużą uwagę zwracano na stopień realizacji programów

dostosowawczych.

25 września 2015r. ukazała się Ustawa o zmianie ustawy o Państwowym Ratownictwie

Medycznym, ustawy o działalności leczniczej oraz ustawy o zmianie ustawy o działalności

leczniczej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015r., poz.1887). Dokument ten w art.2 zmienia

brzmienie art.207 ust.1 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011r. o działalności leczniczej, której nadaje

brzmienie: „Podmiot wykonujący działalność leczniczą w dniu wejścia w życie ustawy,

niespełniający wymagań(…), dostosuje pomieszczenia i urządzenia do tych wymagań do dnia 31

grudnia 2017 roku.”

Mając na celu zapobieganie oraz zwalczanie chorób zakaźnych i zakażeń kontrolowane

podmioty opracowują, wdrażają i sprawują nadzór nad aktualizacją, a także przestrzeganiem

procedur sanitarno-epidemiologicznych, zgodnie z którymi prowadzą swoją działalność. Powyższe

działania mają na celu przerwanie drogi przenoszenia drobnoustrojów na pacjentów oraz ochronę

personelu medycznego. Obecnie obserwuję się, iż patogeny charakteryzują się zwiększonym

potencjałem chorobotwórczym i epidemicznym. Bakterie mają zwiększoną oporność na stosowane

w praktyce antybiotyki, a wywoływane przez drobnoustroje wielolekooporne infekcje stanowią

źródło zakażeń szpitalnych. Podmioty lecznicze w ramach czynnego i biernego nadzoru prowadzą

działania w zakresie monitorowania występowania zakażeń wewnątrzzakładowych i

drobnoustrojów alarmowych, opracowują szczegółowe plany higieny szpitalnej, tworzą analizę

epidemiologiczną szpitala. Ponadto zwracają uwagę na prowadzoną w szpitalach antybiotykoterapię

oraz przeprowadzają kontrole wewnętrzne w zakresie realizacji działań własnych. Źródło

analizowanej sytuacji epidemicznej w nadzorowanych przez Państwową Inspekcję sanitarną

podmiotach leczniczych stanowią raporty wstępne o podejrzeniu lub wystąpieniu ogniska

epidemicznego oraz raporty końcowe o wygaszeniu ogniska .

W latach 2013-2016 nie stwierdzono na terenie powiatu bocheńskiego (dot. SP ZOZ Szpital

Powiatowy w Bochni) wystąpienia ogniska epidemicznego.


ROZDZIAŁ 2

STAN SANITARNY ZAKŁADÓW ŻYWNOŚCI ŻYWIENIA

I PRZEDMIOTÓW UŻYTKU


2.1. NADZÓR SANITARNY NAD OBIEKTAMI ŻYWNOŚCIOWO- ŻYWIENIOWYMI

Głównym celem działania Sekcji Nadzoru Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku

było zapewnienie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa zdrowotnego żywności produkowanej i

wprowadzanej do obrotu na terenie powiatu bocheńskiego. Pomimo że główna odpowiedzialność

spoczywa na przedsiębiorstwach sektora spożywczego, niezbędna jest również właściwa kontrola

uprawnionych organów.

W 2016 roku Państwowa Inspekcja Sanitarna w Bochni obejmowała nadzorem 865 obiektów

żywności i żywienia oraz materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością - o 48 obiekty więcej niż

w roku ubiegłym.

We wszystkich obiektach objętych nadzorem (860) przeprowadzono 818 kontroli sanitarnych z

czego 461 to kontrole doraźne.

Wydano 58 decyzji nakazujących usunięcie stwierdzonych uchybień.

Tabela 1 Podstawowe wskaźniki działalności nadzorowej w powiecie bocheńskim w latach 2014–2016

Rodzaj danych 2014 2015 2016

Liczba obiektów wg ewidencji 809 817 865

% obiektów z wdrożonymi zasadami GHP/GMP 99,6 100 90

% obiektów z wdrożonymi zasadami HACCP 66,2 90 90

Liczba obiektów skontrolowanych 544 551 480

% obiektów ocenionych 59,7 56,4 41,6

Liczba kontroli 849 826 818

Liczba decyzji 40 45 58

Liczba decyzji wstrzymywania działalności 0 0 0

Liczba mandatów 27 30 54

Wysokość średniego mandatu (zł) 164,8 250 119,4

Liczba wniosków o nałożeniu kar pieniężnych 1 0 3

Odsetek obiektów złych- ogółem 0,12 0 0,12

Liczba pobranych próbek żywności i przedmiotów użytku 171 171 202

Odsetek próbek kwestionowanych 0,58 0,58 2,47


Tabela 2 Liczba obiektów nadzorowanych oraz liczba obiektów skontrolowanych w 2016 roku

Rodzaj obiektów Liczba

obiektów w

ewidencji

Liczba obiektów

ocenionych

% obiektów

niezgodnych w roku

2016

% obiektów

niezgodnych w

roku 2015

Piekarnie 18 10 0 0

Wytwórnie lodów 7 5 0 0

Automaty do lodów 5 5 0 0

Ciastkarnie 14 8 0 0

Przetwórnie owocowo

warzywne i grzybowe

5 3 0 0

Zakłady

garmażeryjne

3 1 0 0

Zakłady przemysłu

zbożowego

1 0 0 0

Wytwórnie

makaronów

2 1 0 0

Wytwórnie wyrobów

cukierniczych

1 1 0 0

Wytwórnie substancji

dodatkowych

1 0 0 0

Wytwórnie chrupek,

chipsów i prażynek

1 1 0 0

Wytwórnie

suplementów diety

1 1 0 0

Inne wytwórnie

żywności

51 2 0 0

Sklepy spożywcze 324 143 0 0

Kioski 43 19 0 0

Magazyny hurtowe 19 7 0 0

Obiekty ruchome i

tymczasowe

20 7 0 0

Środki transportu 27 0 0 0

Inne obiekty obrotu

żywnością

67 16 0 0

Zakłady żywienia

zbiorowego otwartego

42 28 2,4 % 0

Mała gastronomia 87 50 0 0

Zakłady żywienia

zbiorowego

zamkniętego

102 41 0 0

Wytwórnie 1 1 0 0


materiałów i

wyrobów

przeznaczonych do

kontaktu z żywnością

Miejsca obrotu

materiałami i wyrobami

przeznaczonymi do


18 8 0 0

W porównaniu do roku poprzedniego, w 2016 roku liczby obiektów niezgodnych z wymaganiami

sanitarnymi wzrosła.

Rys.1 Liczba obiektów niezgodna z wymaganiami w powiecie bocheńskim w latach 2012-2016

W roku 2016 na terenie powiatu bocheńskiego nie stwierdzono żadnych incydentów

żywnościowych, który stanowiłby istotne zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi, zarówno pod

względem skali zjawiska, jak i rodzaju zagrożenia

W związku z Światowymi Dniami Młodzieży - w okresie od dnia 25 lipca 2016 roku do dnia 01

sierpnia 2016 roku na terenie powiatu bocheńskiego wzmożono działania i monitoring w zakresie

zapewnienia bezpieczeństwa żywności i żywienia. Nie odnotowano żadnych incydentów

zagrażających zdrowiu publicznemu.

W okresie przygotowań do Światowych Dni Młodzieży przeprowadzono w sumie 133 kontroli

sanitarnych. W 33 przypadkach stwierdzono nieprawidłowości. Wydano 16 decyzji zarządzających

usunięcie nieprawidłowości stwierdzonych podczas kontroli sanitarnych oraz nałożono 26

mandatów karnych na kwotę 3100 zł.

0

1 1

0

1

0

0,2

0,4

0,6

0,8

1

1,2

780

790

800

810

820

830

840

850

860

870

2012r. 2013r. 2014r. 2015r. 2016r.

Liczba obiektów niezgodnych z wymaganiami w powiecie bocheńskim w latach 2012 -2016

Liczba obiektów wg ewidencji Liczba obiektów niezgodnych


Rys. 2 Liczba skontrolowanych obiektów żywieniowo – żywnościowych w stosunku do stwierdzonych

nieprawidłowości

2.2. OCENA JAKOŚCI ZDROWOTNEJ ŚRODKÓW SPOŻYWCZYCH ORAZ

MATERIAŁÓW I WYROBÓW PRZEZNACZONYCH DO KONTAKTU Z ŻYWNOŚCIĄ

W związku z realizacją „Planu pobierania próbek do badania żywności w ramach urzędowej

kontroli i monitoringu dla Państwowej Inspekcji Sanitarnej województwa małopolskiego na 2016

rok” opracowanego na podstawie krajowego planu ramowego, na terenie powiatu bocheńskiego w

roku 2016 pobrano do badania laboratoryjnego 179 próbek żywności, materiałów i wyrobów

przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz kosmetyków. Próbki pobierano u producentów, w

zakładach żywienia zbiorowego oraz w miejscach obrotu hurtowego i detalicznego. W związku ze

zgłoszeniami klientów na niewłaściwą jakość zdrowotną artykułów spożywczych pobrano 21 prób

doraźnych ( 14 prób w zakładach produkcyjnych oraz 7 prób w obiektach obrotu żywności).

Ponadto, w ramach rozszerzenia zakresu badań suplementów diety pobrano 2 próby suplementów

diety do badania w kierunku niedeklarowanych aktywnych farmakologicznie substancji oraz

zabronionych zgodnie z listą WADA.

Kierunki, w jakich przeprowadzono badania to głównie czystość mikrobiologiczna (70% próbek)

oraz zanieczyszczenia: pestycydami, metalami szkodliwymi dla zdrowia, mikotoksynami, 3MCPD,

WWA, furanem, czynnikami biologicznymi i fizycznymi oraz na zawartość substancji

dodatkowych. Ponadto badano parametry istotne dla bezpieczeństwa żywności tj. substancje

dodatkowe i ich czystość, jod w soli, wybrane parametry w środkach specjalnego przeznaczenia

żywieniowego, suplementach diety oraz żywności wzbogacanej. Badano także parametry

bezpieczeństwa w materiałach i wyrobach przeznaczonych do kontaktu z żywnością. Dodatkowo w

badanych próbkach oceniano tam gdzie to istotne ich znakowanie oraz parametry organoleptyczne.

0

50

100

150

200

250

300

Zakłady produkcyjne Zakłady obortużywnością

Zakłady żywieniazbiorowegootwartego

Zakłady żywieniazbiorowegozamkniętego

47

260

95 66

9 32 28

7

Liczba skontrolowanych obiektów żywieniowo -żywnośc iowych w stosunku do stwerdzonych nieprawidłowści

Liczba obiektów skontrolowanych Liczba obiektów z nierpawidłowościami


Na podstawie badań laboratoryjnych oceniono, że 5 próbek tj. 2,47 % nie spełnia wymagań – w

roku poprzednim było to 1 próbka tj. 0,58 %.

Tabela 3 Liczba próbek zbadanych w poszczególnych grupach produktów pobranych do badań laboratoryjnych

w 2016 roku

Grupa produktów

Liczba

próbek

zbadanych

Liczba próbek

zdyskwalifikowanych

% próbek

zdyskwalifikowanych

01 - Mięso, podroby i produkty mięsne 10 0 0

02 - Drób, podroby i produkty drobiarskie, jaja i

produkty jajeczne

5 0 0

03 - Ryby, owoce morza i ich przetwory 2 0 0

04 - Mleko i przetwory mleczne 35 4 1,98 %

05 - Ziarno zbóż i przetwory zbożowo - mączne 9 0 0

06 - Wyroby cukiernicze i ciastkarskie 35 0 0

10 - Warzywa (w tym strączkowe) 7 0 0

11 – Owoce 11 0 0

16 - Wody mineralne i napoje bezalkoholowe 5 0 0

17 - Tłuszcze roślinne 1 0 0

19 - Koncentraty spożywcze 1 0 0

21 - Zioła, przyprawy 8 0 0

22 - Kawa, herbata, kakao, herbatki owocowe i

ziołowe

17 0 0

23 - Wyroby garmażeryjne i kulinarne 17 0 0

24 - Środki spożywcze specjalnego

przeznaczenia żywieniowego

8 0 0

26 - Suplementy diety 22 1 0,49 %

28 - Materiały i wyroby przeznaczone do


5 0 0

29 - Sól spożywcza i jej zamienniki 4 0 0

2.3. OBOWIĄZEK REJESTRACJI DZIAŁALNOŚCI ROLNICZEJ W 2016 ROKU

W 2016 roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Bochni kontynuował intensywne

działania zmierzające do wyegzekwowania obowiązku rejestracji działalności rolniczej. Brał udział

w spotkaniach Małopolskiej Izby Rolniczej gdzie na spotkaniach rozdawane były formularze

rejestracyjne i ulotki informacyjne. Skierowano prośbę do Wójtów i Burmistrzów o zamieszczenie

informacji o obowiązku rejestracji na stronach internetowych Urzędów Gmin.

Poinformowano również o działaniach i sankcjach karnych które PPIS zobligowany jest wdrożyć w

momencie stwierdzenia braku posiadania zaświadczenia o wpisie do rejestru obiektów

nadzorowanych przez tut. organ.

Szczegółowe wytyczne i formularze możecie Państwo znaleźć na stronach internetowych PSSE w

Bochni.

Przypominamy, że obowiązek rejestracji w Państwowej Inspekcji Sanitarnej działalności rolniczej

dotyczy rolników produkujących oraz wprowadzających żywność do obrotu. Obowiązek rejestracji

lub zatwierdzenia działalności podmiotów działających na rynku wytwórców żywności wynika z

art. 61,67 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia (tekst jednolity Dz. U. 2017 r. poz. 149).

Zgodnie z art. 61 wskazanej ustawy Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny jest organem

właściwym w sprawach rejestracji, zatwierdzania, zawieszania oraz cofania zatwierdzenia

zakładów, które m.in.: produkują lub wprowadzają do obrotu żywność pochodzenia

niezwierzęcego. Rejestracja dotyczy produkcji pierwotnej (podstawowej), która jest zdefiniowana


w art. 3 ust. 17 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 i oznacza produkcję, uprawę lub hodowlę

produktów podstawowych, w tym zbiory(…).W 2016 roku zarejestrowanych zostało 49

gospodarstw rolnych.

2.4. ŚRODKI SPOŻYWCZE ORAZ ŻYWIENIE DZIECI I MŁODZIEŻY W

JEDNOSTKACH SYSTEMU OŚWIATY

W dniu 1 września 2016r. weszło w życie nowe Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 lipca

2016r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży

w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane

w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach (Dz.U. z 2016r., poz.1154).

Jednocześnie moc straciło wcześniejsze Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2015r.

w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w

jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w

ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach. Do 31 grudnia 2016r. w

ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w jednostkach systemu oświaty mogły być

stosowane grupy środków spożywczych oraz wymagania, jakie muszą spełniać środki spożywcze

określone w poprzednim rozporządzeniu. Dotychczasowe przepisy nakładały o wiele bardziej

restrykcyjne kryteria, które napotkały się z dużym sprzeciwem społecznym, a także likwidacją

działalności żywnościowo-żywieniowej prowadzonej na terenie jednostek oświaty. Doprowadziło

to do braku możliwości zakupu przez dzieci i młodzież produktów żywnościowych podczas

wielogodzinnego pobytu w placówkach oświatowych. Dlatego też na mocy nowego rozporządzenia

została wprowadzona poszerzona oferta żywieniowa sklepików szkolnych. Główne zmiany

dotyczyły ograniczenia produktów z wysoką ilością cukrów, tłuszczów oraz soli, a tym samym

zachęcania do spożywania owoców, warzyw, produktów z wysoką zawartością wapnia oraz

zwiększenia rozpowszechnienia picia wody. Rozporządzenie wprowadza również nowe kryteria

zawartości poszczególnych składników w produktach spożywczych. Zgodnie z tym zostały

dopuszczone do sprzedaży produkty, które zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami nie

mogły być sprzedawane. Istnieje możliwość sprzedaży produktów spożywczych, pod warunkiem

spełnienia dopuszczalnych kryteriów zawartości cukrów, tłuszczu oraz soli.

Sprzedaż środków spożywczych w jednostkach systemu oświaty.

Zmiany wprowadzone Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 26 lipca 2016 r. (...) dotyczą

takich grup środków spożywczych jak m.in.:

• Pieczywo - dodano zapis wyłączający sprzedaż pieczywa produkowanego z ciasta głęboko

mrożonego.

• Pieczywo półcukiernicze i cukiernicze – tej grupy nie było w poprzednim rozporządzeniu. Dla tej

kategorii zaproponowano poniższe kryteria, co ma na celu wyeliminowanie produktów o znacznej

zawartości cukru czy tłuszczu: nie więcej niż 15 g cukru w 100g gotowego produktu; nie więcej

niż 10 g tłuszczu w 100 g produktu; nie więcej niż 0,45 sodu/1,2 g soli w 100 g gotowego

produktu.

• Kanapki - bazą do przygotowania kanapki może być pieczywo każdego rodzaju. W uzasadnieniu

do projektu wskazano propozycje dotyczące przygotowania kanapek.


• Produkty mleczne muszą odpowiadać kryteriom - nie więcej niż 13,5 g cukru w 100 g/ml

produktu gotowego do spożycia; nie więcej niż 10 g tłuszczu w 100 g/ml produktu gotowego do

spożycia; nie więcej niż 0,4 g sodu/1 g soli w 100 g/ml produktu gotowego do spożycia.

• Zbożowe produkty śniadaniowe oraz inne produkty zbożowe – kryteria dla tej grupy zostały

doprecyzowane w § 1 ust. 2, zgodnie z którym nie mogą one zawierać więcej niż: 15 g cukru w

100 g/ml produktu gotowego do spożycia; 10 g tłuszczu w 100 g/ml produktu gotowego do

spożycia; 0,4 g sodu/1 g soli w 100 g/ml produktu gotowego do spożycia. Dotychczas produkty z

tej grupy musiały być bez dodatku cukrów i substancji słodzących zdefiniowanych w

rozporządzeniu (WE) nr 1333/2008.

• Warzywa i owoce – w rozporządzeniu nie określono kryteriów dla warzyw i owoców

sprzedawanych na terenie jednostek systemu oświaty. Wg stanowiska Ministra Zdrowia ze

względu na niskie spożycie warzyw w populacji dzieci i młodzieży proponuje się, żeby były one

dostępne w sprzedaży bez ograniczeń. W związku z powyższym rozporządzenie nie zawiera

ograniczenia np. co do wykluczenia przetworów z zawartością cukru, substancji słodzących, soli

itp.

• Napoje: przygotowywane na miejscu – kryterium: 10 g cukrów w 250 ml produktu gotowego do

spożycia pozwala na dosłodzenie napojów przygotowywanych na miejscu, inne napoje bez

dodatku cukrów i substancji słodzących.


ROZDZIAŁ 3

NADZÓR SANITARNY NAD JAKOŚCIĄ WODY

ORAZ NAD OBIEKTAMI UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ


3.1. WODA PRZEZNACZONA DO SPOŻYCIA

Głównym celem prowadzonego nadzoru sanitarnego nad jakością wody przeznaczonej do spożycia

jest ochrona zdrowia konsumentów i zapewnienie użytkownikom wodociągów wody o

prawidłowych parametrach fizykochemicznych, organoleptycznych i mikrobiologicznych.

Ocenę jakości wody sporządzono na podstawie wyników badań próbek pobieranych przez

pracowników Powiatowej Stacji Sanitarno– Epidemiologicznej w Bochni, a badanych

w akredytowanym laboratorium Wojewódzkiej Stacji Sanitarno– Epidemiologicznej w Krakowie,

oraz Oddziale Laboratoryjnym WSSE w Tarnowie, a także wyników badań prowadzonych przez

przedsiębiorstwa wodociągowe w ramach kontroli wewnętrznej.

Woda oceniana była w oparciu o Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 listopada 2015 r.

w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz.U. 2015 poz. 1989).

Zaopatrzenie powiatu bocheńskiego w wodę przeznaczoną do spożycia

Na obszarze powiatu bocheńskiego wodociągi produkujące wodę przeznaczoną do spożycia

przez ludzi zaopatrywane są z ujęć powierzchniowych, podziemnych oraz mieszanych.

Z ujęć powierzchniowych korzystają następujące wodociągi zbiorowego zaopatrzenia:

Bochnia, Bełdno, Chrostowa, Trzciana, Żegocina, Łąkta Górna.

ponadto na terenie powiatu mieszkańcy korzystają także z czterech stref zbiorowego

zaopatrzenia (woda rozprowadzana w tych strefach zakupywana jest z wodociągu

Bochnia):

strefa zbiorowego zaopatrzenia Bochnia Północny – Wschód

strefa zbiorowego zaopatrzenia Bochnia Północny - Zachód

strefa zbiorowego zaopatrzenia Gmina Drwinia,

strefa zbiorowego zaopatrzenia Gmina Rzezawa.

ujęcia podziemne wykorzystywane są przez 3 wodociągi:

Lipnica Murowana 1, Lipnica Murowana 2, Rajbrot Dominiczna.

Ujęcia mieszane: Nowy Wiśnicz, Siedlec.

W powiecie bocheńskim PPIS nadzoruje 25 wodociągów, z których 15 to w/w wodociągi

zbiorowego zaopatrzenia (w tym 4 strefy zbiorowego zaopatrzenia), które zarządzane są przez

przedsiębiorstwa wodociągowo - kanalizacyjne.


Pozostałe wodociągi w ilości 10 – to obiekty będące własnością innych podmiotów nie będących

przedsiębiorstwami wodociągowo – kanalizacyjnymi (szkoły, zakłady produkujące żywność).

Obiekty te zlokalizowane są na terenach wiejskich, nie posiadających sieci wodociągowych. Ze

względu na ciągłą rozbudowę sieci wodociągowych ich liczba może ulec zmniejszeniu.

Na terenie powiatu nadzorem objęte są następujące wodociągi lokalne:

Kryta Pływalnia (Kryta Pływalnia Bochnia)

Szkoły (Chronów, Leszczyna, Muchówka, Lipnica Górna)

Zakłady produkujące żywność ( Gallod-Leszczyna , Zamvinex-Łąkta Górna, Jura - Rajbrot,)

Restauracja i hotel (Gospoda pod Kamieniem w Lipnicy Górnej)

Inne obiekty użyteczności publicznej (Wiejski Dom Ludowy w Muchówce)

Na poniższym wykresie (rys. 12) przedstawiono ilość obiektów w grupach w zależności od

wykorzystywanej wody (dane w % )

Rys. 1 Ilość obiektów w grupach w zależności od wykorzystywanej wody (dane w % )

Kolejny wykres przedstawia liczbę ludności zaopatrywanej w wodę z ujęć powierzchniowych,

podziemnych oraz mieszanych

Rys. 2 Liczba ludności zaopatrywanej w wodę w zależności od rodzaju ujmowanej wody

[WARTOŚĆ] obiektów;

[PROCENTOWE]

[WARTOŚĆ] obiekty;

[PROCENTOWE]

[WARTOŚĆ] obiekty;

[PROCENTOWE]

Ilość obiektów w grupach w zależności od wykorzystywanej wody

woda powierzchniowa

woda podziemna

woda mieszana


3.1.1. Podział urządzeń zbiorowego zaopatrzenia ze względu na wielkość dobową

produkcji wody do spożycia

Zbiorowe zaopatrzenie jest zadaniem własnym gminy. Jest to działalność polegająca na ujmowaniu,

uzdatnianiu i dostarczaniu wody, prowadzona przez przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne,

Zakłady Gospodarki Komunalnej przy Urzędach Gmin, spółkę wodno-ściekową oraz inne

podmioty zaopatrujące w wodę.

Bieżącym nadzorem sanitarnym objęto 15 urządzeń wodociągowych zbiorowego zaopatrzenia w

tym:

Wodociągi zbiorowego zaopatrzenia o produkcji < 100 m³/dobę – 5 obiektów

(Bełdno, Lipnica Murowana - 1, Lipnica Murowana – 2, Rajbrot Dominiczna, Trzciana)

Wodociągi zbiorowego zaopatrzenia o produkcji 100 – 1000 m³/dobę – 9 obiektów

(Chrostowa, Żegocina, Nowy Wiśnicz, Łąkta Górna, Siedlec, Strefa Bochnia Płn. - Wsch.,

Strefa Bochnia Płn. - Zach. Strefa Drwinia, Strefa Rzezawa)

Wodociąg zbiorowego zaopatrzenia o produkcji od 1000 – 10000 m³/dobę – 1 obiekt

(Bochnia)

3.1.2. Liczba ludności powiatu zaopatrywana w wodę

Ogólna liczba ludności powiatu zaopatrywana w wodę z nadzorowanych urządzeń

zbiorowego zaopatrzenia na koniec roku 2016 wynosiła: 75933 osób.

Liczbę mieszkańców ogółem oraz procent ogółu ludności korzystającej z instalacji wodociągowych

przedstawia poniższa tabela (wg danych GUS na koniec roku 2015).

Tabela 1 Liczba mieszkańców powiatu bocheńskiego oraz procent ogółu ludności zaopatrywanej w wodę z

wodociągów zbiorowego zaopatrzenia

Gmina Liczba % ogółu ludności korzystająca z instalacji


mieszkańców

ogółem*

wodociągowej *

2013 2014 2015

1 Bochnia (miasto) 30107 93,0 94,7 94,7

2 Bochnia (wieś) 19530 79,3 94,6 94,8

3 Drwinia 6535 59,4 80,2 80,4

4 Lipnica Murowana 5601 26,8 26,9 27,4

5 Łapanów 7934 72,3 83,8 84,8

6 Nowy Wiśnicz 13759 40,8 44,6 44,9

7 Rzezawa 11117 62,9 68,1 69,1

8 Trzciana 5428 22,9 34,6 36,9

9 Żegocina 5405 53 64 65,2

Suma 105416 75,8 - POWIAT

* dane GUS na koniec roku 2015

Rys. 3 Struktura zaopatrzenia mieszkańców powiatu bocheńskiego w wodę przeznaczoną do spożycia w %

Na poniższym wykresie (rys. 4) widać jak w kolejnych latach zwiększa się liczba ludności

korzystającej z wodę pochodzącą z instalacji wodociągowych.

Rys. 4 Liczba ludności korzystająca z wody pochodzącej z wodociągu

[NAZWA KATEGORII] [WARTOŚĆ] %

[NAZWA KATEGORII] [WARTOŚĆ] %

Struktura zaopatrzenia mieszkańców w wodę przenaczoną do spożycia

Ludność zaopatrywana w wodę zestudni przydomowych

Ludność zaopatrywana w wodę zwodociągó zbiorowego zaopatrzenia


Kolejny wykres przedstawia % ogółu ludności korzystającej z instalacji wodociągowej w

poszczególnych gminach

Rys. 5 Procent ogółu ludności korzystającej z instalacji wodociągowej

W poniższej tabeli przedstawiono liczbę urządzeń dostarczających wodę w zależności od wielkości

produkcji wody. Tabela 2 Liczba urządzeń dostarczających wodę w zależności od wielkości produkcji

93

79,3

59,4

26,8

72,3

40,8

62,9

22,9

53

94,7 94,6

80,2

26,9

83,8

44,6

68,1

34,6

64

94,7 94,8

80,4

27,4

84,8

44,9

69,1

36,9

65,2

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Bochnia(gm.

miejska)

Bochnia(gm.

wiejska)

Drwinia LipnicaMurowana

Łapanów NowyWiśnicz

Rzezawa Trzciana Żegocina

% ogółu ludności korzystająca z instalacji wodociągowej *

2013 2014 2015

0102030405060708090

10094,8 94,7

84,8 80,4

69,1 65,2

44,9 36,9

27,4

% ogółu ludności korzystająca z instalacji wodociągowej *


Liczba urządzeń dostarczających wodę

Wg

ewidencji

Odpowiadających

wymogom*

Nieodpowiadających

wymogom*

Liczba ludności

zaopatrywanej

w wodę

Wodociągi

zbiorowego

zaopatrzenia w wodę

15 15 0 75933

Wodociągi

o

produkcji

[m3/d]

<100 5 5 0 3730

101-

1000 9 9 0 40203

1001-

10000 1 1 0 32000

10001-

100000 - - - -

>100000 - - - -

Inne podmioty

zaopatrujące w wodę 10 10 0 1161

*Stan na dzień 31.12.2016r.

Rys.6 Liczba ludności zaopatrywanej w wodę w zależności od wielkości wodociągu

3.1.3. Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi na terenie powiatu

bocheńskiego

PPIS w Bochni zgodnie z art. 12 i 13 Ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym

odprowadzaniu ścieków oraz przepisami wykonawczymi do ustawy, prowadzi monitoring jakości

wody do spożycia przez ludzi rozprowadzanej systemami zbiorowego zaopatrzenia, a także

w wodociągach o zasięgu lokalnym, w tym największych producentów żywności.

0

5000

10000

15000

20000

25000

30000

35000

40000

45000

<100 101-1000 1001-10000 inne podmioty

3730

40203

32000

1161

Liczba ludności zaopatrywanej w wodę w zależności od wielkości

wodociągu


PPIS w Bochni w ramach monitoringu:

pobiera próbki wody do badań

prowadzi wykaz przedsiębiorstw i urządzeń wodociągowych, miejsc pobierania próbek

wody objętych monitoringiem jakości wody

pozyskuje od przedsiębiorstw wodociągowych wyniki badań jakości wody

przeprowadzanych w ramach kontroli wewnętrznej

gromadzi, weryfikuje, analizuje i ocenia dane uzyskane w wyniku prowadzonego

monitoringu jakości wody

informuje właściwego wójta / burmistrza miasta o jakości wody na nadzorowanym terenie.

Ocena jakości wody oparta jest na wynikach badań próbek pobranych w ramach nadzoru

sanitarnego. Z wodociągów zbiorowego zaopatrzenia w 2016r. do badań pobrano 56 próbek wody

w zakresie oznaczeń monitoringu kontrolnego i 15 prób w zakresie oznaczeń monitoringu

przeglądowego. Łącznie w tej grupie planowych prób pobrano 71. W ramach kontroli wewnętrznej

przez wodociągi przedłożono wyniki badań 79 pobranych próbek, w którym nie stwierdzono

przekroczeń. Łącznie przebadano 150 próbek.

Na podstawie wyników badań próbek wody (na koniec roku 2016) Państwowy Powiatowy

Inspektor Sanitarny w Bochni stwierdził przydatność wody do spożycia przez ludzi we wszystkich

15 urządzeniach zbiorowego zaopatrzenia w wodę: Bochnia, Chrostowa, Żegocina, Łąkta Górna,

Nowy Wiśnicz, Siedlec, Strefa Bochnia Płn. - Wsch., Strefa Bochnia Płn. - Zach. Strefa Drwinia,

Strefa Rzezawa, Bełdno, Lipnica Murowana -1, Lipnica Murowana-2, Rajbrot Dominiczna i

Trzciana.

W tej grupie wodociągów w badanych próbach stwierdzono przekroczenia parametrów fizyko -

chemicznych w następujących obiektach:

Wodociąg zbiorowego zaopatrzenia Trzciana:

Mętność: 2,06 [NTU] (max. dopuszczalna norma 1 [NTU]])

Wydana została decyzja stwierdzająca warunkową przydatność wody do spożycia, ustalając

jednocześnie wartość dopuszczalną dla parametru mętność do 3 [NTU].

Właściciel obiektu (Gmina Trzciana) podjął działania naprawcze mające na celu doprowadzenie

jakości wody do obowiązujących przepisów, a ich efekt udokumentował pozytywnym wynikiem

badania wody. W ramach nadzoru sanitarnego PPIS pobrał próbę sprawdzającą wykonanie decyzji.

Jej wynik nie budził zastrzeżeń w związku z tym została wydana decyzja stwierdzająca przydatność

wody do spożycia;

Wodociąg zbiorowego zaopatrzenia Chrostowa


Glin: 315 [µg/l] (max. dopuszczalna norma 200 [µg/l]).

Zarządzający obiektem dokonał płukania sieci i niezwłocznie przedłożył tut. Inspektorowi

pozytywny wynik badania wody. Badanie wykonane przez PPIS potwierdziło skuteczność badań.

W związku z powyższym PPIS wydał decyzję płatniczą;

Wodociąg zbiorowego zaopatrzenia Łąkta Górna


Administrator obiektu (Zakład Gospodarki komunalnej w Żegocinie z siedzibą w Łąkcie Górnej)

podjął niezwłocznie działania naprawcze, a ich efekt udokumentował pozytywnym wynikiem


badania wody. Badanie wykonane przez PPIS potwierdziło skuteczność podjętych działań. W

związku z powyższym PPIS wydał wyłącznie decyzję płatniczą.

Wodociąg zbiorowego zaopatrzenia Bełdno

Mętność: 3,5 [NTU] (max. dopuszczalna norma 1 [NTU]]) – próbka z dnia 18.05.2016r.

Zarządca obiektu poinformował tut. Inspektora iż stwierdzone przekroczenie spowodowane było

prawdopodobnie gwałtowną burzą która zamuliła ujęcie w dniu poboru próbki wody do badań. Po

przepłukaniu ujęcia oraz dezynfekcji sieci PPIS pobrał do badania próbę kontrolną która nie

wykazała nieprawidłowości. W związku z powyższym wydana została tylko decyzja płatnicza.

Mętność: 1,73 [NTU] – próbka z dnia 27.09.2016r.

W powyższym przypadku zarządca poinformował tut. Inspektora iż na ujęciu prowadzone będą

prace remontowe związane z wymianą piasku filtracyjnego. Mieszkańcy poinformowani zostali o

możliwych zakłóceniach w jakości wody oraz że może ona służyć jedynie do celów sanitarnych.

PPIS wydał decyzję nakazującą doprowadzenie jakości wody do obowiązujących przepisów w

wyznaczonym terminie. Po zakończeniu prac remontowych administrator obiektu niezwłocznie

przedłożył tut. Inspektorowi pozytywny wynik badania wody. Badanie wykonane przez PPIS

potwierdziło skuteczność badań. W związku z powyższym PPIS wydał decyzję stwierdzającą

przydatność wody do spożycia w wodociągu zbiorowego zaopatrzenia Bełdno.

W 2016r. w grupie wodociągów zbiorowego zaopatrzenia, nie stwierdzono przekroczeń

parametrów mikrobiologicznych, w związku z czym PPIS nie wydawał decyzji stwierdzających

brak przydatności wody do spożycia.

Co kwartał wszystkie dane dotyczące każdego wodociągu zawarte w programie krajowym Woda-

Exel są uaktualniane, wprowadza się również wyniki badań wszystkich próbek wody pobranych i

wykonanych w ramach monitoringu państwowego oraz w ramach kontroli wewnętrznej

wykonywanych na zlecenie zarządców lub właścicieli wodociągów, przekazywane są

Państwowemu Powiatowemu Inspektorowi Sanitarnemu w Bochni. Dane te za pośrednictwem

MPWIS w Krakowie trafiają do Państwowego Zakładu Zdrowia Publicznego w Warszawie, który

przygotowuje informacje dla ministerstw oraz komisji europejskiej o jakości wody przeznaczonej

do spożycia na terenie Polski.

W grupie indywidualnych ujęć wody wykorzystywanych do celów publicznych lub działalności

gospodarczej (wodociągi lokalne), przekroczenia stwierdzono w następujących obiektach:

Szkoła w Muchówce

- bakterie grupy coli. Wydano decyzję stwierdzająca brak przydatności wody do spożycia oraz

nakazującą unieruchomienie ujęcia do czasu poprawy jakości wody. Właściciel obiektu

przeprowadził działania naprawcze, których efekt sprawdzony został przez kontrolny pobór próby

wody, której wynik nie budził zastrzeżeń;

- mętność – próbka pobrana w ramach kontroli wewnętrznej.

Wydana została decyzja stwierdzająca warunkową przydatność wody do spożycia, ustalając

jednocześnie wartość dopuszczalną dla parametru mętność do 5 NTU. W wyznaczonym terminie

przez PPIS w Bochni właściciel obiektu nie wykonał nałożonego na niego obowiązku i zostało

skierowane do strony upomnienie. Po wykonaniu działań naprawczych została pobrana próba wody,


która odpowiadała wymogom stawianym wodzie do spożycia, w związku z czym PPIS stwierdził

wygaśnięcie decyzji.

Szkoła w Chronowie

- zapach i smak - nieakceptowalny – wydano decyzje płatniczą

- mętność, smak, zapach. Została wydana decyzja o warunkowej przydatności. Wynik badania

próby pobranej po dokonaniu działań naprawczych nie budził zastrzeżeń.

Szkoła w Leszczynie

- mętność, smak, zapach. Wydano decyzję o warunkowej przydatności. Właściciel obiektu podjął

działania naprawcze, przedłożył pozytywny wynik badania wody. PPIS pobrał próbę sprawdzającą,

która potwierdziła wykonanie działań naprawczych w zakresie mętności, smaku i zapachu.

Przekroczony został natomiast jon amonowy. Wydano zatem koleją decyzję o warunkowej

przydatności. Właściciel podjął działania naprawcze które udokumentował pozytywnym wynikiem

badania wody. Została pobrana próba sprawdzająca, która nie potwierdziła pozytywnego skutku

działań naprawczych, wobec powyższego do strony skierowano upomnienie.

- sód, żelazo – próba pobrana w ramach kontroli wewnętrznej. PPIS wydał decyzję o warunkowej

przydatności, właściciel obiektu podjął działania naprawcze przedłożył pozytywny wynik badania

wody. Pobrano także próbę sprawdzającą wykonanie działań naprawczych. Wynik nie budził

zastrzeżeń.

Wodociąg zakładowy Zamvinex

- mętność – po działaniach naprawczych została pobrana do badania próba kontrolna przez PPIS w

Bochni, której wynik nie budził zastrzeżeń

- mętność, chloroform – została wydana decyzja nakazująca doprowadzenie wody do

obowiązujących przepisów do 30 stycznia 2017 i decyzja płatnicza. Zarządca obiektu przesłał tut.

Inspektorowi pozytywny wynik badania wody;

Wodociąg zakładowy Gallod

- amonowy jon, przewodność elektryczna, utlenialność, twardość. PPIS wydał decyzję o

warunkowej przydatności wody do spożycia. Właściciel obiektu przeprowadził działania

naprawcze, których efekt został sprawdzony ponownym wykonaniem badania wody. Badanie to

potwierdziło skuteczność podjętych działań, czego efektem było wydanie decyzji wygaszającej

postępowanie;

Wodociąg Gospoda Pod Kamieniem

- mętność. Wydano decyzję o warunkowej przydatności. Właściciel obiektu podjął działania

naprawcze, pobrano próbkę sprawdzającą która nie budziła zastrzeżeń;

- mętność, sód, żelazo – właściciel obiektu podjął działania naprawcze, pobrano próbę

sprawdzającą która nie budziła zastrzeżeń.

We wszystkich powyższych przypadkach do właścicieli obiektów zostały skierowane także decyzje

płatnicze.

Przekroczenie wskaźników mikrobiologicznych i parametrów fizykochemicznych


Woda badana jest w ramach monitoringu kontrolnego i przeglądowego w Oddziale Laboratoryjnym

Badania Wody WSSE w Krakowie, posiadającego akredytacje PCA nr AB601. W powiecie

bocheńskim w wodociągach zbiorowego zaopatrzenia w wodę, w 2016r. nie stwierdzono

przekroczeń mikrobiologicznych jakości wody. W przypadku takich przekroczeń wodociąg jest

zamykany, a Urząd Gminy zobowiązany jest do poinformowania o tym fakcie konsumentów oraz

zagwarantować im źródło wody przeznaczonej do spożycia zgodnie z Rozporządzeniem Ministra

Zdrowia z dnia 13 listopada 2015 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi

(Dz.U. 2015 poz. 1989). PPIS w Bochni na swojej stronie internetowej informował odbiorców

wody o wynikach badań w sytuacji przekroczeń dopuszczalnych wartości i decyzji podjętej wobec

producenta wody.

Stwierdzone przekroczenia parametrów mętności w 5 wodociągach oraz glinu w 1 wodociągu. W

związku z powyższym wydano decyzję stwierdzającą warunkową przydatność do spożycia

ustalając jednocześnie wartości dopuszczalne dla w/w parametrów i termin wykonania

obowiązków. W 2016r. W nadzorowanych wodociągach administratorzy wodociągów podejmowali

skuteczne działania naprawcze, polegające na płukaniu sieci i przekładając po działaniach

pozytywny wynik badania.

3.2. STUDNIE PUBLICZNE

Przed Światowymi Dniami Młodzieży PPIS pobrał do badania wodę z 5 studni publicznych

zlokalizowanych na terenie miasta Bochnia. Woda w 2 studniach (Bochnia, ul. Parkowa oraz

Bochnia, ul. Murowianka) spełniała wymogi stawiane wodzie przeznaczonej do spożycia przez

ludzi, natomiast w 3 studniach (Bochnia, ul. Sienkiewicza – w chodniku, Bochnia, ul. Sienkiewicz-

obok figurki, Bochnia, ul. Brzozowa) stwierdzono przekroczenia głównie parametrów

mikrobiologicznych. W związku z powyższym do właściciela obiektu (Urząd Miasta Bochni)

przesłano wyniki. Polecono także aby studnie oznakować we właściwy sposób (graficznie i

słownie);

3.3. PŁYWALNIE

Pod nadzorem tut. Inspektora znajdują się 2 Kryte Pływalnie (Bochnia, Proszówki). PPIS sprawuje

nadzór nad jakością wody zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015r.

w sprawie wymagań jakim powinna odpowiadać woda na pływalniach (Dz.U. z 2015r. poz.2016).

Próbki wody pobiera się zgodnie z zatwierdzonym harmonogramem poboru prób. Administrator

prowadzi również nadzór na jakością wody pobierając próbki do badań mikrobiologicznych i

fizykochemicznych, a wyniki z przeprowadzonych badań przedkłada do PPIS. Obiekty zostały

skontrolowane zgodnie z harmonogramem, a stan sanitarno-higieniczny oceniono jako dobry. Dwa

baseny odkryte działające sezonowo (Łąkta, N. Wiśnicz), które ze względu na brak wyznaczonych

szatni oraz natrysków zakwalifikowane zostały jako „inne obiekty dysponujące nieckami

basenowymi o łącznej powierzchni powyżej 100m2 i głębokości ponad 0,4m w najgłębszym miejscu

lub głębokości powyżej 1,2 m”. Nadzór nad tą grupą obiektów sprawowany jest na ogólnych

zasadach wynikających z ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz posiłkując się

rozwiązaniami zawartymi w Rozporządzeniu z dnia 9 listopada 2015 w sprawie wymagań jakim

powinna odpowiadać woda na pływalniach (Dz.U. z 2015, poz.2016).

Na chwilę obecną toczy się jedno postępowanie administracyjne w stosunku do Krytej Pływalni w Bochni,

dotyczące skażenia sieci c.w.u. bakterią legionella - po wykonaniu badań wody z natrysków (przez zarządcę

obiektu). W związku z powyższym PPIS wydał decyzję nakazującą podjęcie działań naprawczych

zmierzających do redukcji liczby bakterii legionella oraz doprowadzenie jakości ciepłej wody użytkowej do


stanu wynikającego z obowiązujących przepisów. W obiekcie zainstalowano generator dwutlenku

chloru, który będzie prowadził ciągłą dezynfekcję chemiczną w sieci c.w.u.

3.4. MIEJSCA WYKORZYSTYWANE DO KĄPIELI

W sezonie letnim czynne było M.W. d K. w centrum Aktywnego Wypoczynku w Borku oraz Zalew

Łapanów. W ramach nadzoru sanitarnego woda była pobierana raz podczas sezonu letniego.

Zarządcy obiektów pobierali próby wody przed rozpoczęciem sezonu i raz podczas trwania sezonu

kąpielowego i wyniki tych prób przedkładali do PPIS. Na podstawie wyników badania wody oraz

kontroli sanitarnych wydano 7 komunikatów o jakości wody w Miejscach Wykorzystywanych do

Kąpieli.

W jednym komunikacie z dnia 18.07.2016r. stwierdzono brak przydatności wody do kąpieli na

terenu zalewu w Łapanowie, gdyż w jednym z punktów poboru przekroczony został parametr

Escherichia coli.

Właściciel obiektu podjął natychmiastowe działania naprawcze i przesłał tut. Inspektorowi

pozytywne wyniki badań. Po przeprowadzeniu kontroli sanitarnej obiektu polegającej na ocenie

wizualnej wody nie stwierdzono zakwitów sinic oraz obecności innych zanieczyszczeń (materiały

smoliste, szkło, guma, inne odpady). W związku z powyższym PPIS wydał kolejną bieżącą ocenę

jakości wody, stwierdzającą jej przydatność do kąpieli.

3.5. INNE OBIEKTY UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ

Nadzór nad obiektami użyteczności publicznej na terenie powiatu bocheńskiego przedstawia

poniższa tabela (tab.15).

Tabela 3 Nadzór nad obiektami użyteczności publicznej na terenie powiatu bocheńskiego

Lp. Rodzaj obiektów Ilość

obiektów

wg ewidencji

Ilość obiektów

skontrolowanych

*

Ilość kontroli z

nieprawidłowościa

mi

Nieprawidłowości

1. Ustępy publiczne

14

12 3 -zły stan techniczny

kabiny ustępowej

- brak środków do

higienicznego mycia i

suszenia rąk

- zaniżony stan

higieniczno sanitarny

2. Obiekty hotelarskie i

inne, w których

świadczone są usługi

hotelowe, w tym

agroturystyka

39

20 3 - zaniżony stan

higieniczno sanitarny

- brak środków

dezynfekcyjnych do

dezynfekcji sauny

- uszkodzony

wentylator

wspomagający

wentylację

- brak bieżącej wody

przy zlewie do celów

porządkowych


3. Zakłady fryzjerskie,

kosmetyczne, tatuażu,

odnowy biologicznej i

solarium

153 101 5 - brak środków do


suszenia rąk

- brak wspomagania

mechanicznego

wentylacji w

pomieszczeniach

higieniczno –

sanitarnych

- brak ciepłej wody

przy umywalce

- zły stan techniczny

drzwi do WC

4. Dworce i stacje

kolejowe

5 5 1 - zniszczone ławki do

siedzenia (z

połamanymi deskami)

5. Tereny rekreacyjne 40 5 3 - brak środków do


suszenia rąk w

toaletach

- uszkodzona ławka do

siedzenia (z

połamanymi deskami)

6. Cmentarze 40 13 1 -przepełniony

kontener na odpady

komunalne

7. Inne obiekty 78 34 1 -ŚDS (łuszcząca się

farba, zacieki na suficie)

Razem 369 191 17

Do wszystkich obiektów, w których stwierdzono nieprawidłowości zostały wydane decyzje

administracyjne i płatnicze.

3.6. WNIOSKI

1. Inspektor Sanitarny nadal negatywnie ocenia zabezpieczenie terenu powiatu pod względem

posiadanej infrastruktury toalet. W dalszym ciągu nie ulega zwiększeniu ilość toalet

ogólnodostępnych posiadających stałą obsługę.

Obecny, niezadawalający stan w omawianym zakresie nie ulega poprawie.

2. Zdecydowana większość obiektów użyteczności publicznej tj: hotele, motele, zakłady

fryzjerskie, kosmetyczne i odnowy biologicznej jest systematycznie odnawiana

i modernizowana. Ma to związek z dużą konkurencyjnością na rynku.

Stan sanitarno-higieniczny większości zakładów utrzymany jest na zadowalającym poziomie co

może świadczyć o większej świadomości podmiotów prowadzących działalność nt. zagrożeń

wynikających z nieprawidłowej dezynfekcji, sterylizacji czy dbania o higienę w ww. obiektach,

choć zdarza się zastać zaniedbania wymagające działań represyjnych. Stan sanitarny w


opisanych grupach obiektów użyteczności publicznej jest stabilny, w większości oceniany jako

dobry.

3. Dzięki działaniu PPIS w Bochni ludność naszego powiatu mogła czuć się bezpieczna, po

wykryciu jakichkolwiek nieprawidłowości w jakości wody natychmiastowo podjęto kroki aby

jakość wody nie zagrażała zdrowiu mieszkańców.

Wydawano decyzje o braku lub o warunkowej przydatności wody do spożycia, a także

nakazujące podmiotom odpowiedzialnym za jakości wody skuteczne poinformowanie

odbiorców o jej złej jakości.

Wszystkie informacje o nieprawidłowej jakości wody były natychmiastowo przekazywane dla

wójtów/burmistrzów, oraz do Centrum Zarzadzania Kryzysowego Wojewódzkiej Stacji

Sanitarno-Epidemiologicznej w Krakowie, a te z kolei do Centrum Zarządzania Kryzysowego w

Urzędzie Wojewódzkim. Każdorazowo o stwierdzonym braku przydatności do spożycia

informowany jest Główny Inspektor Sanitarny w ciągu 2 godzin.


ROZDZIAŁ 4 WARUNKI SANITARNOHIGIENICZNE ŚRODOWSKA PRACY

4.1. OCENA STANU SANITARNEGO W OBSZARZE HIGENY PRACY 2016 r.

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Bochni w roku sprawozdawczym 2016 zrealizował

zadania z zakresu polityki społecznej, dotyczącej profilaktyki i ochrony zdrowia poprzez nadzór

i kontrole nad zakładami pracy.

Kontrole prowadzone były w oparciu o zatwierdzony plan, sporządzony na podstawie wytycznych

Głównego Inspektora Sanitarnego.

Nadrzędnym zadaniem i celem podejmowanych działań była weryfikacja przestrzegania przez

pracodawców obowiązków z zakresu prawa pracy ( kodeks pracy oraz akty wykonawcze do

ustawy) jak również monitorowanie znajdujących się w sprzedaży produktów biobójczych oraz

mieszanin chemicznych pod kątem znakowania, prawidłowego opakowania, a w przypadku

produktów biobójczych również kontrola zezwoleń na obrót.

PPIS w Bochni jest organem uprawnionym do wydawania decyzji administracyjnych w

przedmiocie choroby zawodowej (a chorobę zawodową uważa się chorobę, wymienioną w

wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić

bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem

czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze


sposobem wykonywania pracy, zwanych „narażeniem zawodowym”). W związku z czym

prowadził dochodzenia epidemiologiczne wszczynane na podstawie otrzymanych z Małopolskiego

Ośrodka Medycyny Pracy zgłoszeń podejrzenia o chorobę zawodową.

Ponadto do zakresu zadań Higieny Pracy należy nadzór i kontrola prekursorów narkotyków oraz

tzw. środków zastępczych czyli nowych narkotyków.

4.1.1. Środowisko pracy

W roku 2016 bieżącym nadzorem sanitarnym objęto 185 zakładów spośród 495 obiektów ujętych

w rejestrze podmiotów gospodarczych.

Wśród obiektów wytypowanych do kontroli najliczniejszą grupę stanowiły:

zakłady przemysłowe 44,8 %

zakłady przemysłu drzewnego i meblowego 15 %

obiekty produkujące żywność 5,4 %

warsztaty mechaniczne 8,1 %

punkty sprzedaży ( mieszaniny chemiczne i produkty biobójcze) 7,5 %

pozostałe w tym usługowe 19,2

Zakres kontroli Liczba kontroli

Mieszaniny i substancje

chemiczne stosowane w

działalności zawodowej

57

Produkty biobójcze 20

Czynniki i procesy

rakotwórcze w środowisku

pracy

4

Czynniki biologiczne 31

Inne w tym warunki

środowiska pracy

99

Razem 211

W ramach prowadzonego nadzoru przeprowadzono łącznie 211 kontroli w 185 obiektach.

Nadal największym zagrożeniem dla środowiska pracy na terenie powiatu bocheńskiego pozostaje

ponadnormatywny hałas. Łącznie w narażeniu na czynniki szkodliwe o przekroczonych normach

higienicznych pracowało w 2016 r. 351 osób co w porównaniu z rokiem ubiegłym stanowi liczbę

większą o 50.


Rys. 1 Liczba pracowników pracujących w warunkach przekroczenia norm higienicznych w roku 2015

w stosunku do roku 2016

Podczas kontroli stwierdzono że pracownikom zapewnia się:

indywidualne środki ochrony (ochronniki słuchu, okulary, rękawice, przyłbice itp.),

zbiorowe środki ochrony (systemy wentylacyjne, izolacja stanowisk uciążliwych, urządzeń

a gdy pozwala stan zatrudnienia wprowadzana jest rotacja pracowników- co ma na celu

ograniczenie czasu pozostawania w obszarze zagrożenia),

pracownicy objęci są lekarskimi badaniami profilaktycznymi, na podstawie pisemnych

umów o świadczenie badań profilaktycznych, zawartych przez przedsiębiorcę z lekarzem

profilaktykiem lub

zakładem opieki zdrowotnej.

Liczba pracowników pozostających w narażeniu jest zmienna i uzależniona od materiałów

używanych przy produkcji, w trakcie dokonywania pomiarów. W przekroczeniach normatywów

higienicznych natężenia hałasu dominują zakłady przemysłu metalowego, obróbki drewna.

Liczba pracowników Liczba zakładów

z przekroczeniem

Norma NDN dla

hałasu

270

280

290

300

310

320

330

340

350

360

2015 2016

LICZBA PRACOWNIKÓW LICZBA PRACOWNIKÓW

301

351

Przekroczenia norm higienicznych


Hałas Pył Chemiczne

czynniki

NDS, NDN

85 dB

obróbka

drewna

101 4 0 5

obróbka metalu 232 12 12 6

tworzywa

sztuczne

3 0 0 1

produkcja

żywności

15 0 0 1

Osoby narażone na pył (obróbka drewna) były równocześnie narażone na hałas.

Kontrola w jednym zakładzie wykazała przekroczenie dopuszczalnych norm manganu i jego zw.

wraz z pyłem zaw. SiO2 w zakresie od 2%-50% na stanowiskach spawania.

Inspektor Sanitarny nakazem decyzji administracyjnej wyegzekwował poprawę warunków pracy w

zakresie stwierdzonych przekroczeń czynników chemicznych i pyłu, co zostało udokumentowane

w przeprowadzonych ponownie badaniach środowiskowych.

4.1.2. Postępowanie administracyjne

Na podstawie stwierdzonych w trakcie

kontroli nieprawidłowości wydano łącznie

36 decyzji administracyjnych i 37

płatniczych.

Do nieprawidłowości ujawnianych

podczas kontroli najczęściej należały:


brak aktualnych badań i pomiarów środowiskowych,

brak aktualnych zaświadczeń lekarskich pracowników o braku p/wskazań do pracy,

brak oceny ryzyka zawodowego,

brak prawidłowego wyposażenia zaplecza socjalnego dla pracowników

przekroczenia norm higienicznych stężeń i natężeń ( pył, mangan )

4.2 CHOROBY ZAWODOWE

W roku sprawozdawczym przeprowadzono łącznie 16 dochodzeń epidemiologicznych w

przedmiocie choroby zawodowej.

Wydano łącznie 8 decyzji w temacie chorób zawodowych z czego:

5 decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej : 1 x zespół cieśni nadgarstka ( fryzjer),

2x borelioza ( rolnik, pilarz-drwal), 2 x choroby narządu ruchu ( parkieciarz)

3 decyzje o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej : 1 x astma

oskrzelowa ( rolnik),

1 x choroba narządu głosu ( nauczyciel), 1 x zawodowe uszkodzenie słuchu ( pilarz-drwal)

Rys. 1 Wskaźnik procentowy chorób zawodowych stwierdzonych w 2016r.

Obszar stwierdzonych

nieprawidłowości

Liczba nakazów

Czynniki i procesy

rakotwórcze

2

Badania i pomiary

środowiska pracy

29

Obniżenie stężeń i

natężeń

2

Ocena ryzyka

zawodowego

2

Badania lekarskie 2

Poprawa warunków

zaplecza socjalnego

2


Tabela 1 Statystyka liczby chorób zawodowych w latach 2012-2016

2012 2013 2014 2015 2016

Liczba chorób

zawodowych

stwierdzonych

2 2 8 1 5

Rys. 2 Wskaźnik liczby chorób zawodowych stwierdzonych w latach 2012-2016

4.2.1. Choroby zawodowe zakaźne inwazyjne

[NAZWA KATEGORII]; [WARTOŚĆ]

choroby narządu

ruchu; 40%

zespół cieśni nadgarstka; 20%

Choroby zawodowe 2016

borelioza

choroby narządu ruchu

zespół cieśni nadgarstka

2 2

8

1

5

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

2012 2013 2014 2015 2016

Licz

ba

Choroby zawodowe w 2016r.


Tabela 2 Choroby zawodowe zakaźne inwazyjne

Rok WZW

typu B

WZW

typu C

WZW

typu B i C

Gruźlica Inne

borelioza Bruceloza

pozostałe

2014 0 0 0 0 1 0

2015 0 0 0 0 1 0

2016 0 0 0 0 2 0

4.3 ŚRODKI ZASTĘPCZE DOPALACZE

Prowadzony nadzór na środkami zastępczymi tzw. dopalaczami, to kontynuacja działań

rozpoczętych przez organy inspekcji sanitarnej w roku 2010. Efektem końcowym prowadzonych

działań w roku sprawozdawczym była utylizacja 571 sztuk pobranych i zabezpieczonych w roku

2010 dopalaczy ( decyzja GIS z dnia 02.10.2010 r., znak: BI-073-239/RS/10 ). Zniszczenie

nastąpiło w dniu 12.12.2016 r. w spalarni Zakładów Sanitarnych w Krakowie sp. z o.o. ul.

Dymarek 7.

Ponadto nawiązana została współpraca z organami Policji w zakresie przekazywania wszelkich

informacji na temat obiektów podejrzanych o dystrybucję dopalaczy.

Organizowano (głównie dla placówek oświatowych) prelekcje na temat szkodliwego działania

środków zastępczych, których celem było przekazanie wiedzy dlaczego ich działanie jest tak

niebezpieczne i stanowi ogromne zagrożenie nie tylko dla osoby „biorącej” ale z uwagi na wpływ

jaki mają na układ nerwowy i psychiczny (euforia, przygnębienie, niepokój, lęk, ataki paniki,

zburzenia postrzegania, halucynacje) również stanowią zagrożenie dla osób z otoczenia.

Pracownicy Sekcji Nadzoru Higieny Pracy PSSE Bochnia, brali udział w szkoleniach z zakresu

prowadzenia kontroli oraz postępowania administracyjnego, związanych ze środkami zastępczymi.


ROZDZIAŁ 5 WARUNKI SANITARNE W PLACÓ4.4KACH OŚWIATOWO -

WYCHOWAWCZYCH


Fotografia. Zespół Placówek Oświatowych w Trzcianie, źródło: http://www.trzciana.pl/

5.1. WARUNKI SANITARNE W PLACÓWKACH OŚWIATOWO-WYCHOWAWCZYCH

W trosce o zdrowie i bezpieczeństwo dzieci i młodzieży, Państwowa Inspekcja Sanitarna w sposób

szczególny podchodzi do oceny warunków sanitarnych w placówkach oświatowo-wychowawczych.

Pracownik pionu higieny dzieci i młodzieży przeprowadził 193 kontrole sanitarne w 123

placówkach nauczania i wychowania.

W 2016 r. na terenie powiatu bocheńskiego skontrolowano:

3 żłobki/kluby dziecięce (75% wszystkich w ewidencji),

46 przedszkoli (100% wszystkich w ewidencji),

53 szkoły i zespoły szkół (74% wszystkich w ewidencji),

2 placówki kształcenia ustawicznego (100% wszystkich w ewidencji) ,

1 placówkę z pobytem całodobowym (100% wszystkich w ewidencji),

1 placówkę wsparcia dziennego (25% wszystkich w ewidencji),

7 placówek wychowania pozaszkolnego (30% wszystkich w ewidencji),

Ponadto prowadzono:

36 kontroli sezonowych – turnusów wypoczynku dzieci i młodzieży (95% turnusów

zarejestrowanych w bazie MEN),

34 kontrole tematycznych, sprawdzających, interwencyjnych.

5.1.1. Stan sanitarno-techniczny obiektów


Pracownicy pionu higieny dzieci i młodzieży dokonują oceny obiektów pod względem m.in.: stanu

wyposażenia pomieszczeń, czystości sal dydaktycznych, materiałów zastosowanych w

pomieszczeniach przeznaczonych dla dzieci i młodzieży.

Prowadzone kontrole wykazały, że istnieją budynki przeznaczone dla placówek oświatowo-

wychowawczych, które posiadają niektóre pomieszczenia zarówno w złym stanie technicznym jak i

higieniczno – sanitarnym.

W 2016 r. w 9 budynkach stwierdzono nieprawidłowości. W 2 zespołach szkół stwierdzono brak

ciepłej, bieżącej wody przy umywalkach oraz natryskach w pomieszczeniach

sanitarnohigienicznych znajdujących się w sąsiedztwie szatni chłopców i dziewcząt przy sali

gimnastycznej, niewłaściwy stan sanitarno-technicznego sanitariatów na parterze i pierwszym

piętrze budynku szkoły, niewłaściwy stan sanitarno-techniczny uszkodzonej nawierzchni schodów

wejściowych do budynku szkoły. W 2 oddziałach przedszkolnych wchodzących w skład zespołów

szkół stwierdzono brak do wglądu wyników pomiarów natężenia oświetlenia sztucznego w salach

zajęć dla dzieci, a w 3 przedszkolach - brak do wglądu wyników pomiarów natężenia oświetlenia

sztucznego w salach zajęć dla dzieci, także brak wentylacji mechanicznej w pomieszczeniu

sanitariatów dla dzieci. Ponadto w 2 żłobkach na terenie miasta Bochnia przeanalizowano

powierzchnię pomieszczeń przeznaczonych na zborowy pobyt dzieci. Zwrócono również

szczególna uwagę na warunki odpoczynku dzieci, w tym sposób oznakowania oraz

przechowywania leżaków i pościeli tak, aby zapobiec przenoszeniu się zakażeń. W

przedmiotowych obiektach stwierdzono nieprawidłowe przechowywanie pościeli oraz nocników, a

także brak oznakowania leżaków, przypisania do konkretnego dziecka, jak również brak do wglądu

dokumentu potwierdzającego, że w pomieszczeniach jest zapewnione oświetlenie o parametrach

zgodnych z Polska Normą.

Stwierdzone podczas kontroli nieprawidłowości w zakresie stanu sanitarno-higienicznego

skutkowało wydaniem decyzji merytorycznych nakazujących usunięcie uchybień sanitarno-

higienicznych lub stosownych zaleceń.

Można stwierdzić, iż stan sanitarno-higieniczny i techniczny placówek ulega sukcesywnej

poprawie, m.in. w związku z realizacją decyzji wydanych w latach ubiegłych oraz pozyskaniem

przez samorządy lokalne funduszy z programów krajowych i unijnych. Na skutek wykonania

nałożonych obowiązków wynikających z decyzji administracyjnych wydanych w latach ubiegłych -

w 2016 r. stan sanitarno-higieniczny i techniczny uległ poprawie w 13 obiektach, natomiast w

2015r. miało to miejsce w 16 obiektach.

Pomimo iż liczba wyegzekwowanych decyzji pozostała na podobnym poziomie, odsetek obiektów

z nieprawidłowościami w zakresie stanu technicznego i higieniczno-sanitarnego wzrósł z 2,5% w

2015 r. do 7,3% w 2016 r. Związane to było z wydaniem doraźnych zaleceń, które placówki

zrealizowały w krótkim terminie. Należy jednak podkreślić, że w związku z realizacją decyzji

wydanych w latach ubiegłych oraz w miarę pozyskiwanych funduszy z programów unijnych niemal

we wszystkich placówkach oświatowo-wychowawczych prowadzone były prace remontowe lub

konserwatorsko-porządkowe mające na celu poprawę stanu sanitarno-higienicznego

funkcjonujących placówek. Prowadzone prace miały na celu poprawę stanu sanitarno-technicznego

ogrodzeń, odnowienie sal zajęć, ciągów komunikacyjnych, pomieszczeń sanitarno-higienicznych,

poprawę warunków do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego.


Rys.1 Odsetek placówek oświatowo-wychowawczych, w których stwierdzono nieprawidłowości w zakresie stanu technicznego i higieniczno- sanitarnego w powiecie bocheńskim w latach 2014-2016

5.1.2. Ocena warunków do utrzymania higieny osobistej dzieci i młodzieży

Podczas kontroli kompleksowych prowadzonych w 2016 roku oraz kontroli tematycznych

dotyczących przygotowania szkół do nowego roku szkolnego 2016/2017 w placówkach pobytu

dzieci i młodzieży wzorem lat ubiegłych zwracano szczególną uwagę na dostęp dzieci i młodzieży

do ciepłej bieżącej wody, wyposażenie sanitariatów w środki higieny oraz ich utrzymanie w stanie

pełnej sprawności technicznej i czystości. Dzięki czemu motywowano szkoły i inne placówki dla

dzieci i młodzieży do tworzenia środowiska sprzyjającego zdrowiu.

W 2016 r. stwierdzono, iż 1 placówka szkolna nie zapewniła ciepłej, bieżącej wody przy

umywalkach oraz natryskach w pomieszczeniach sanitarnohigienicznych, ale tylko tych

zlokalizowanych przy sali gimnastycznej, w zapleczu bloku sportowego. Skutkowało to wydaniem

decyzji administracyjnej, którą zrealizowano w wyznaczonym terminie. Podobna sytuacja miała

miejsce w 2014r. Natomiast w 2015r. nie stwierdzono placówki, która nie zapewniała ciepłej wody

przy umywalkach w pomieszczeniach sanitarnohigienicznych.

W szkołach na terenie powiatu prowadzone były prace związane z skutecznym zapewnieniem

bieżącej, ciepłej wody w pomieszczeniach sanitarnohigienicznych dla uczniów, oraz remonty

tychże pomieszczeń. Prowadzenie prac remontowych w szkołach miało na celu zapewnienie jak

najlepszych warunków sanitarnohigienicznych zarówno dla uczniów, jak również pielgrzymów

przebywających w lipcu 2016 r. na Światowych Dniach Młodzieży, których zakwaterowano na

nocleg w placówkach oświatowych.

W wyniku przeprowadzonych kontroli stwierdzono, iż przedszkola i szkoły w większości

zapewniły właściwe warunki do utrzymania higieny osobistej. W 2016 roku w 1 placówce

stwierdzono niewłaściwy stan sanitarno - techniczny pomieszczeń sanitariatów.

9,8

2,5

7,3

00,5

11,5

22,5

33,5

44,5

55,5

66,5

77,5

88,5

99,510

10,5

2014r 2015r 2016r

%


Tabela 1 Ocena warunków do utrzymania higieny w placówkach opiekuńczo-wychowawczych na terenie powiatu bocheńskiego w latach 2014-2016

Placówki

Przedszkola Szkoły Ogółem

2014

skontrolowane 46 63 109

brak bieżącej

ciepłej wody przy

każdej umywalce

0 1 1

brak środków do

utrzymania

higieny

0 0 0

zły stan

techniczny

sanitariatów

1 2 3


2015


brak bieżącej

ciepłej wody przy

każdej umywalce

0 0 0

brak środków do

utrzymania

higieny

0 0 0

zły stan

techniczny

sanitariatów

0 0 0


22016


brak bieżącej

ciepłej wody przy

każdej umywalce

0 1 1

brak środków do

utrzymania

higieny

0 0 0

zły stan

techniczny

0 1 1


sanitariatów

Światowe Dni Młodzieży

Podczas działań prowadzonych w ramach przygotowań do Światowych Dni Młodzieży 2016 r.

skontrolowano 29 obiektów planowanych do zakwaterowania uczestników ŚDM. Były to obiekty,

w których na co dzień funkcjonują placówki oświatowe. 7 z tych obiektów zlokalizowanych było

na terenie miasta Bochnia. Łącznie w w/w wymienionych szkołach przeprowadzono 41 kontroli,

mając na uwadze fakt, że planowano w nich zakwaterować 4542 osób. Podczas kontroli zwracano

szczególną uwagę na warunki do utrzymania higieny osobistej oraz standardy dostępności do

urządzeń sanitarnych. W 2 obiektach stwierdzono nieprawidłowości. W jednym polegały one na

braku zapewnienia ciepłej, bieżącej wody przy umywalkach oraz natryskach w pomieszczeniach

sanitarnohigienicznych znajdujących się w sąsiedztwie szatni chłopców i dziewcząt przy sali

gimnastycznej oraz niewłaściwym stanie sanitarno-technicznym nawierzchni schodów wejściowych

do budynku szkoły. W drugim natomiast na niewłaściwym stanie sanitarno-higienicznym i

technicznym sanitariatów na parterze oraz na pierwszym piętrze budynku szkoły, a także

niewłaściwym stanie sanitarno-technicznym nawierzchni schodów wejściowych do budynku

szkoły.

5.1.3. Ocena dostosowania mebli szkolnych i przedszkolnych do zasad ergonomii

W 2016 r. przeprowadzono ocenę dostosowania mebli do wzrostu uczniów łącznie w 19

placówkach (szkołach podstawowych, gimnazjalnych, zespołach szkół, ponadgimnazjalnych

szkołach zawodowych). Oceniono 937 stanowisk w 49 oddziałach szkół podstawowych, 813

stanowisk w 32 oddziałach szkół gimnazjalnych, 21 stanowisk w 1 oddziale ponadgimnazjalnej

szkoły zawodowej.

Nieprawidłowości stwierdzono sporadycznie w jednym zespole szkół - ogółem na 3 stanowiskach,

w 2 oddziałach, a także w jednej szkole podstawowej funkcjonującej samodzielnie - ogółem na 6

stanowiskach pracy ucznia, w 2 oddziałach. Natomiast w ubiegłym roku nieprawidłowości

odnotowano sporadycznie w 2 zespołach szkół - ogółem na 11 stanowiskach, w 7 oddziałach i tylko

jedno nieprawidłowe stanowisko pracy ucznia w szkole podstawowej funkcjonującej samodzielnie.

W stosunku do lat ubiegłych wyposażenie placówek w meble dostosowane do zasad ergonomii, a

także posiadające odpowiednie atesty lub certyfikaty ulega poprawie. Placówki inwestują w

wyposażenie w miarę posiadanych środków finansowych.

W roku 2015 stwierdzono 12 stanowisk niedostosowanych do wzrostu uczniów, natomiast w roku

2016 wykazano 9 nieprawidłowych stanowisk.


Rys.2 Liczba oddziałów ocenianych oraz ze stanowiskami nie spełniającymi zasad ergonomii w powiecie bocheńskim w latach 2014-2016

Liczba oddziałów z nieprawidłowościami uległa zmniejszeniu w stosunku do lat ubiegłych,

sporadycznie odnotowuje się w nich stanowiska niedostosowane do wzrostu uczniów.

5.1.4. Możliwość pozostawienia podręczników w szkołach

Zgodnie z przepisami w pomieszczeniach szkoły lub placówki powinno być zapewnione miejsce,

gdzie uczniowie mogliby zostawiać podręczniki i przybory szkolne. W roku 2016, obowiązek ten

spełniały wszystkie placówki oświatowe z terenu powiatu bocheńskiego. Pomimo iż szkoły

zapewniają możliwość pozostawienia części podręczników w szafkach oraz wydzielonych półkach

nie rozwiązuje to problemu zbyt ciężkich tornistrów i plecaków. Z informacji przekazywanych

przez dyrektorów szkół wynika, że w wielu przypadkach uczniowie nie korzystają z możliwości

pozostawienia podręczników na terenie placówki, ponieważ program nauczania wymaga zabrania

podręcznika do domu w celu odrobienia pracy domowej lub nauki na kolejny dzień. Ponadto

uczniowie zwłaszcza młodszych klas szkół podstawowych noszą przedmioty, które nie są

niezbędne w szkole. Problem obciążenia tornistrów/plecaków uczniów obrazują następujące wyniki

badań, które przeprowadzono w 2016r. w jednej szkole podstawowej oraz jednej szkole

gimnazjalnej na terenie powiatu.

Szkoła podstawowa

Ważeniem objęto tornistry/plecaki ogółem u 466 uczniów szkoły podstawowej. Ogółem u 211

uczniów szkoły podstawowej ciężar tornistrów/plecaków przekraczał 10% masy ich ciała (ale

mieścił się w granicy do 15%). Natomiast u 69 uczniów ciężar tornistrów/plecaków przekraczał

15% masy ich ciała. Skrajne przekroczenia odnotowano w klasie 6 – 23%, w klasie 4 – 23,5%;

22,8%, w klasie 2 – 21,1%, w klasie 1 – 20,5%; 19,5%; 19,1%.

164

63

82

6 8 4

0102030405060708090

100110120130140150160170

2014r 2015r 2016r

Licz

ba

liczba ocenionych oddziałów liczba oddziałów z nieprawidłowościami


Gimnazjum

Z kolei w gimnazjum ważeniem objęto tornistry/plecaki ogółem u 578 uczniów. U 73 uczniów

ciężar tornistrów/plecaków przekraczał 10% masy ich ciała (ale mieścił się w granicy do 15%),

natomiast u 9 uczniów ciężar tornistrów/plecaków przekraczał 15% masy ich ciała (skrajne

przekroczenia to: 17,1 %, 17,0 %, 16,7 %).

5.1.5. Warunki wypoczynku dzieci i młodzieży

W 2016 r. w bazie wypoczynku Ministerstwa Edukacji Narodowej (MEN) zarejestrowano 38

turnusów wypoczynku zorganizowanego dla dzieci i młodzieży (wypoczynek zimowy - 4,

wypoczynek letni – 34.Z wypoczynku zorganizowanego w powiecie bocheńskim skorzystało 1150

dzieci i młodzieży (wypoczynek zimowy - 80, wypoczynek letni - 1070).

Fotografia. Centrum Aktywnego Wypoczynku w Borku. Obiekt jest elementem bazy wypoczynku dzieci i

młodzieży zarówno podczas wakacji, jak i ferii zimowych.

W trakcie wypoczynku zorganizowano 26 turnusów w obiektach świadczących usługi hotelarskie,

1 turnus w obiektach sezonowych (szkoły), oraz 9 turnusów w placówkach w miejscu zamieszkania

(pływalnie, szkoły, centra kultury, świetlice itp.).


Tabela 2 Wypoczynek dzieci i młodzieży - zima/lato 2016

Rodzaj placówki Liczba turnusów w bazie MEN Liczba turnusów

skontrolowanych w trakcie

wypoczynku

lato zima lato zima

w obiektach całorocznych usług

hotelarskich

24 4 22 4

w obiektach sezonowych

1 0 1 0

obozy pod namiotami

0 0 0 0

w miejscu zamieszkania

9 0 9 0

Razem

34 4 32 4

Na skontrolowanych turnusach organizatorzy zapewniali bezpieczny i higieniczny pobyt

uczestnikom wypoczynku. Bieżące kontrole wypoczynku nie ujawniły na turnusach braku

właściwych warunków sanitarno - higienicznych. Nie stwierdzono uchybień i nieprawidłowości.

W trakcie wypoczynku dzieci i młodzieży najwięcej uczestników wypoczywało w obiektach

całorocznych usług hotelarskich tj. 620, a także w miejscu zamieszkania tj. 403 w lecie, natomiast

w zimie w obiektach hotelowych tj. 80. Na 8 turnusach (88,9% z 9 skontrolowanych)

organizowanych w miejscu zamieszkania, dzieciom i młodzieży zapewniono dożywianie. W roku

2016 skontrolowano 94,7 % wszystkich zgłoszonych turnusów.

Tabela 3 Wypoczynek dzieci i młodzieży na trenie powiatu bocheńskiego w latach 2013-2015

Liczba turnusów w bazie MEN Liczba kontroli pionu HDiM Liczba uczestników

2014 41 41 1576

2015 43 43 1320

2016 38 36 1150

Zarówno liczba uczestników wypoczynku, jak i liczba zorganizowanych turnusów w

powiecie bocheńskim spadła nieznacznie w odniesieniu do roku ubiegłego. W roku 2015 na terenie

powiatu bocheńskiego wypoczywało 1320 dzieci i młodzieży na 43 turnusach letniego i zimowego

wypoczynku, natomiast w 2016 roku było 1150 uczestników wypoczynku zorganizowanego na 36

turnusach.


Rys.3 Liczba uczestników korzystających z wypoczynku w powiecie bocheńskim, z podziałem na rodzaj obiektów w 2016 r.

[WARTOŚĆ] [PROCENTOWE]



Liczba uczestników

usługi hotelarskie

obiekty sezonowe

wypoczynek w miejscuzamieszkania


ROZDZIAŁ 6 ZDROWIE PUBLICZNE I PROMOCJA ZDROWIA

OŚWIATA ZDROWOTNA I PROMOCJA ZDROWIA


Działania na rzecz zdrowia publicznego i promocji zdrowia podejmowane przez Sekcję Promocji

Zdrowia wynikają z realizacji ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, zadań zleconych przez

Główny Inspektorat Sanitarny, zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia, Ministerstwa Zdrowia oraz

bieżących potrzeb zdrowotnych społeczeństwa. Podejmowane w 2016 r. inicjatywy obejmowały

swoim zasięgiem cały powiat i adresowane były zarówno do dzieci w wieku przedszkolnym,

szkolnym, jak i dorosłych oraz osób starszych.

Powyższe działania obejmowały realizację programów zdrowotnych zleconych przez Główny

Inspektorat Sanitarny w zakresie m.in.:

promowania aktywnego stylu życia i zasad zdrowego odżywiania;

profilaktyki przeciwdziałania uzależnieniom od alkoholu, tytoniu i innych środków

psychoaktywnych,

zapobiegania zakażeniom wirusem HIV.

6.1. Programy

6.1.1. Program ,,Trzymaj Formę”

W ramach realizacji X edycji programu „Trzymaj Formę!” kontynuowano edukację dzieci i

młodzieży w zakresie kształtowania nawyków zasad aktywnego stylu życia i zbilansowanej diety.

W roku szkolnym 2015/2016 do programu przystąpiło 30 szkół podstawowych i gimnazjalnych

w powiecie bocheńskim. Realizacja „Trzymaj Formę!” oparta jest na metodzie projektu. Uczniowie

wspólnie z nauczycielami, rodzicami i przy współpracy ze środowiskiem lokalnym uczestniczą

w opracowaniu najlepszych i najciekawszych sposobów propagowania zasad zdrowego stylu życia.

Najciekawszy projekt w roku szkolnym 2015/2016 zrealizowało Publiczne Gimnazjum w

Mikluszowicach. Projekt ten uzyskał najwięcej punktów w powiatowym etapie ogólnopolskiego

konkursu na „Projekt edukacyjny promujący zmianę zachowań w zakresie stylu życia w

środowisku lokalnym”. W ramach projektu dokonano diagnozy potrzeb i zasobów społeczności

lokalnej oraz opracowano plan działań zmierzających do ich rozwiązania. Wybrano następujące

obszary działania: zdrowe odżywianie i nawyki żywieniowe, szeroko pojęta aktywność fizyczna

wraz z wolnym czasem, zagrożenia współczesnego świata oraz bezpieczeństwo.


Profilaktyka palenia tytoniu

Zgodnie z wyliczeniami WHO co roku na świecie w związku z chorobami wywoływanymi przez

palenie tytoniu umiera ok. 6 mln osób, z czego 600 tys. w wyniku biernego palenia. Dym tytoniowy

przyczynia się m.in. do rozwoju wielu nowotworów, chorób układu krążenia (w tym zawałów serca

i udarów mózgu) oraz choroby określanej jako przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP).

W związku z trudną sytuacją epidemiologiczną Sekcja Promocji Zdrowia koordynowała realizację

zadań wynikających z Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce

(POZNPT; Cele i zadania na lata 2014-2018) poprzez edukację antytytoniową dzieci, młodzieży

ich rodziców i opiekunów, społeczności lokalnej.

W 2016 roku w ramach profilaktyki antynikotynowej podejmowano szereg działań zmierzających

do promowania stylu życia wolnego od dymu tytoniowego. Kontynuowano realizację trzech

programów antytytoniowych w przedszkolach, szkołach podstawowych i gimnazjach.

6.1.2. Program „Czyste powietrze wokół nas”

6.1.3. Program ,,Nie pal przy mnie proszę”

W przedszkolach i oddziałach przedszkolnych

gdzie program był realizowany cieszył się

dużym zainteresowaniem uczestników. Dzieci

chętnie uczestniczyły w zajęciach, łatwo

przyswajały wiedzę na temat problemu dymu

tytoniowego oraz zwiększały umiejętność

radzenia sobie w sytuacjach, gdy przebywają

w zadymionych pomieszczeniach lub gdy

dorośli pala przy nich tytoń.

Dzięki programowi ,,Czyste powietrze wokół

nas” najmłodsi uświadomili swoim rodzicom,

którzy palą, że nałóg ten prowadzi do wielu

poważnych chorób.

Program w roku szkolnym 2015/2016

realizowało 20 przedszkoli i 19 oddziałów

przedszkolnych.

Program „Nie pal przy mnie proszę” stanowi

drugie ogniwo w cyklu programów

profilaktyki antytytoniowej inicjowanych

przez Państwowa Inspekcje Sanitarną.

Zawiera w sobie treści zgodne z podstawą

programową w edukacji wczesnoszkolnej.

Realizacja programu przyczyniła się do


wzmocnienia wiedzy na temat szkodliwości

palenia papierosów. Zdobyte przez dzieci

umiejętności, pozwolą im radzić sobie w

sytuacjach, gdy inni ludzie palą przy nich

papierosy i przyjęcia postawy obronnej.

Program w roku szkolnym 2015/2016

realizowały 22 szkoły podstawowe.

6.1.4. Program ,,Znajdź właściwe rozwiązanie”

Podstawowe zajęcia programowe „ Znajdź

właściwe rozwiązanie” odbywały się

metodami aktywizującymi, dostosowanymi

do wieku uczestników. Rodzice zostali

poinformowani o założeniach, sposobie

realizacji i ich roli w programie. Realizacja

przyczyniła się do wzmocnienia wiedzy na

temat szkodliwości palenia tytoniu, dzieci

nauczyły się skutecznych metod odmowy,

kształtowały umiejętności dbania o własne

zdrowie i zdrowie innych. Realizacja

programu w roku szkolnym 2015/2016 - 10

szkół podstawowych i 6 gimnazjów.

6.1.5. Program „Bieg po zdrowie”


W roku szkolnym 2016/2017 ruszyła I edycja

nowego programu antytytoniowej edukacji

zdrowotnej „Bieg po zdrowie”, skierowanego

do dzieci z IV klas szkół podstawowych, a

więc w wieku 9-10 lat. Zajęcia w programie

„Bieg po zdrowie” realizowane są za pomocą

zróżnicowanych metod aktywizujących, które

dostosowano do wieku odbiorców. Podczas

cyklu zajęć dzieci przeprowadzają wywiady z

osobami niepalącymi, liczą koszty jakie

generuje palenie papierosów, pracują w

grupach przy tworzeniu antyreklamy dla

papierosów lub tworzą komiks z bohaterami

programu. Program skierowany jest także do

rodziców i opiekunów dzieci.

6.1.6. Profilaktyczny Program Przeciwdziałania Uzależnieniom od alkoholu, tytoniu i innych

środków psychoaktywnych

W 2012 roku w odpowiedzi na niepokojące wyniki badań oraz w celu zmiany zachowań

zdrowotnych przyszłych matek oraz poprawy zdrowia ich potomstwa Główny Inspektorat Sanitarny

we współpracy z Państwową Agencją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Krajowym

Biurem ds. Przeciwdziałania Narkomanii, Instytutem Medycyny Pracy oraz Instytutem Medycyny

Wsi rozpoczął realizację Profilaktycznego programu w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od

alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych KIK/68 współfinansowanego w ramach

Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy.

W roku 2015 w ramach programu Główny Inspektorat Sanitarny rozpoczął realizację kampanii

społecznej „Nie pozwól odlecieć swojemu szczęściu” której głównym celem było zwiększenie

wiedzy na temat skutków zdrowotnych używania substancji psychoaktywnych i ograniczenia ich

stosowania oraz promowanie prawidłowego odżywiania i codziennej aktywności fizycznej.

Sekcja Promocji Zdrowia w ramach w/w działań zorganizowała punkty informacyjno-edukacyjne

podczas imprez masowych takich jak: Piknik Zdrowia z Przychodnią na Floris, Tydzień PCK,

Rodzinna Niedziela w Parku Uzbornia, IX Edycja Kampanii „Zbieramy Krew dla Polski, podczas

których prowadzono edukację na temat uzależnień, dokonywano pomiarów tlenku węgla w


wydychanym powietrzu u palaczy, rozdawano ulotki, broszury.

Prowadzono też edukację w mniejszych grupach między innymi:

- w Bursie Szkolnictwa Ponadgimnazjalnego zorganizowano spotkanie edukacyjne dla młodzieży

na temat uzależnienia od alkoholu, prowadzono ćwiczenia przy użyciu alkogogli, w Zespole Szkól

nr 2 - w Bochni promowano zdrowy styl życia „Smacznie –Zdrowo-Kolorowo”. Akcja miała

charakter konkursu. Zadanie polegało na przygotowaniu zdrowych potraw i omówieniu ich

wartości odżywczych oraz wykonaniu plakatu promującego zdrową żywność,

- w Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Łapanowie edukowano młodzież na

temat uzależnień „Stop nałogom”. Dokonywano pomiaru tlenku węgla w wydychanym powietrzu ,

prowadzono ćwiczenia przy użyciu narkogogli i alkogogli obrazujące upośledzenie zmysłów u

ludzi będących pod wpływem narkotyków lub alkoholu,

w ramach współpracy z Samodzielnym Publicznym Miejskim ZOZ w Bochni (VI Spotkanie dla

pacjentów. Choroby jelita grubego”) przedstawiono nową „Piramidę Zdrowego Żywienia i

Aktywności Fizycznej, podczas Forum Samorządów Uczniowskich szkół gimnazjalnych i

ponadgimnazjalnych w II LO w Bochni pod hasłem „Dopalacze-Wypalacze” Państwowy

Powiatowy Inspektor Sanitarny wygłosił wykład „Działania PIS podejmowane w ramach kontroli

zjawiska w celu ograniczenia możliwości dystrybucji dopalaczy i ich używania”, w ramach XII

Kampanii Białych Serc propagującej życie bez narkotyków odbył się marsz ulicami Bochni.

Młodzież skandowała hasła i śpiewała piosenki mówiące o zagrożeniach ze strony narkotyków,


zachęcała do podejmowania właściwych świadomych wyborów i życia bez uzależnień.

W ramach projektu KIK/68 w roku

szkolnym 2015/2016 została zrealizowana

III edycja programu „ARS, czyli jak dbać

o miłość?” skierowanego do uczniów szkól

ponadgimnazjalnych.

Jego zasadniczym celem jest wyposażenie

uczestników w wiedzę i umiejętności

zmniejszające ryzyko utraty życia i

zdrowia ich samych i ich potomków,

zwłaszcza spowodowane używaniem

substancji psychoaktywnych m.in. takich

jak alkohol, papierosy czy narkotyki, ale

jego wyjątkowość obrazuje już sam tytuł -

ARS po łacinie oznacza sztukę.

W roku szkolnym 2014/2015 program na

terenie powiatu realizowało pięć Zespołów

Szkół oraz dwa Licea.


6.2. Kampanie społeczne

6.2.1. ,,Światowy Dzień bez Tytoniu”

Hasło Światowego Dnia Bez Tytoniu 2016r. ( 31 maja ) ogłoszone przez Światową Organizację

Zdrowia brzmiało „Jednolite opakowania wyrobów tytoniowych - fakty i wyzwania”. Jednolite

opakowania są ważnym środkiem zmniejszenia popytu na wyroby tytoniowe, gdyż zmniejszają

atrakcyjność papierosów, ograniczają stosowanie opakowań jako formy reklamy i promocji

wyrobów tytoniowych, zwiększają skuteczność profilaktyki i ostrzeżeń zdrowotnych, nie zawierają

logo, kolorów, firmowych obrazków lub informacji reklamujących/promujących dany wyrób

tytoniowy.

W ramach obchodów „ Światowego Dnia bez Tytoniu” zrealizowano wymienione poniżej

działania:

trzy konkursy dla dzieci z przedszkoli i szkół powiatu bocheńskiego na plakat o tematyce

antynikotynowej pod hasłem „Mamo, tato nie pal proszę” dla dzieci przedszkolnych, „Nie

pal, dbaj o moje zdrowie” dla klas I-III szkól podstawowych, „Bądź zdrowy - nie pal” dla

klas IV-VI szkól podstawowych i gimnazjów. Przyznano łącznie 9 nagród głównych i 16

wyróżnień. Nagrody ufundowało Starostwo Powiatowe w Bochni, Urząd Miasta Bochnia,

Polski Czerwony Krzyż oraz Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Bochni,

happening na terenie Publicznej Szkoły Podstawowej nr 5 w Bochni w którym wzięły

udział dzieci i młodzież realizujące programy edukacji antytytoniowej z powiatu

bocheńskiego wraz z wychowawcami i rodzicami. Uczestnicy zaprezentowali nabyte w

czasie realizacji programów wiadomości, oraz wykonane plakaty mówiące o negatywnym

wpływie na zdrowie palenia czynnego i biernego. Były też rymowanki, hasła, piosenki

nawiązujące do tematu uzależnień. Dzieci z klasy I c przedstawiły bajkę „O rybaku i złotej

rybce”. Przygotowano też poczęstunek w formie owoców jako alternatywę dla papierosa.


6.2.2. ,,Światowy Dzień Rzucania Palenia”

Dzień ten, przypadający w trzeci czwartek listopada, ma już ponad 30-letnią tradycję. Pomysł

zrodził się w USA w Californii, gdzie w 1974 roku zachęcono ponad milion palaczy do odstawienia

papierosów na jeden dzień. Oczywiście 24 godziny nie wystarczą – mają jedynie zachęcić do

całkowitego porzucenia nałogu. Dla poparcia idei tego dnia podjęto szereg inicjatyw:

w Internacie Liceum Plastycznego w Nowym Wiśniczu zorganizowano „Akcję

informacyjno - zdrowotną”. Akcję rozpoczęło spotkanie z policjantem podczas którego

uczniowie dowiedzieli się jak unikać zagrożeń związanych z wiekiem dorastania i co to są

czyny karalne. W kolejnej części akcji dokonywano pomiaru tlenku węgla w wydychanym

powietrzu, udzielano porad na temat szkodliwości czynnego i biernego palenia tytoniu,

rozdawano ulotki. Dodatkowo całej akcji towarzyszyła „Kawiarenka Owocowa”. Jej celem

było propagowanie zmiany nawyków żywieniowych poprzez zwiększenie udziału warzyw i

owoców w codziennej diecie.

w Bursie Szkolnictwa Ponadgimnazjalnego zorganizowano spotkanie edukacyjne z

młodzieżą w ramach którego edukowano na temat szkodliwości palenia tytoniu i korzyści

jakie niesie zerwanie z nałogiem. Wśród uczestników przeprowadzono test wiedzy „Co

wiesz na temat alkoholu, tytoniu i narkotyków”.

W ramach obchodów „Dni Honorowego Krwiodawstwa” wraz z Oddziałem Rejonowym

PCK zorganizowano punkt informacyjno-edukacyjny w Zespole Szkół nr 3 w Bochni.

Dokonywano pomiaru tlenku węgla w wydychanym powietrzu, udzielano porad na temat

szkodliwości palenia tytoniu, prowadzono dystrybucje materiałów edukacyjnych.


6.2.3. „ Światowy Dzień Zdrowia”

7 kwietnia w rocznicę powstania Światowej Organizacji Zdrowia obchodzimy Światowy Dzień

Zdrowia. Święto to ustanowiono w celu zwrócenia uwagi na najpoważniejsze problemy w

dziedzinie zdrowia społeczeństw na świecie. Tematem przewodnim Światowego Dnia Zdrowia

2016r. była cukrzyca. Hasło brzmiało „Pokonaj cukrzycę”. Wraz z rosnącym rozpowszechnieniem

cukrzycy, coraz ważniejsze staje się posiadanie wiedzy, jak można zminimalizować ryzyko

wystąpienia choroby, a także o sposobach jej wykrywania i leczenia. W 2012 r. cukrzyca była

bezpośrednią przyczyną około 1,5 mln. zgonów na świecie, z których 80% miało miejsce

w państwach o niskich i średnich dochodach. Według prognoz WHO do 2030 r. cukrzyca stanie się

7 najczęściej występującą przyczyną zgonów.

Zadania realizowane w ramach obchodów Światowego Dnia Zdrowia to między innymi:

„Dzień Otwarty” w PSSE na który zaproszono dzieci z przedszkola „Mali Odkrywcy” i

Publicznej Szkoły Podstawowej nr 2 w Bochni oraz ich opiekunów. Podczas spotkania

dzieci wysłuchały prelekcji na temat powstania i zadań WHO oraz dotyczących cukrzycy.

Następnie pracownicy Laboratorium opowiedzieli najmłodszym o badaniach próbek pod

kątem biologicznym. Dzieci mogły zobaczyć jak wykonać posiew, policzyć bakterie,

dowiedziały się jakimi metodami można prowadzić hodowle bakterii oraz zapoznały się ze

sprzętem laboratoryjnym.

w Bursie Szkolnictwa Ponadgimnazjalnego w Bochni zorganizowano spotkanie dla

młodzieży w ramach którego wygłoszono wykłady na temat: przyczyn powstania choroby,

objawów, leczenia i zapobiegania cukrzycy typu 1 i 2. Przedstawiono nowa „Piramidę

Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej”, której stosowanie pozwala na uniknięcie

wielu chorób. Odbyła się też degustacja sałatek owocowo-warzywnych które są bardzo

dobrym źródłem witamin i minerałów.

współpracowano z placówkami ochrony z zdrowia w powiecie bocheńskim. Promowano

hasło Światowego Dnia Zdrowia, zachęcano do działań informacyjno-edukacyjnych na

rzecz zmniejszenia ryzyka wystąpienia choroby


Profilaktyka HIV/AIDS

W Polsce według danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego statystycznie każdego dnia

prawie 2,5 osoby dowiadują się o fakcie zakażenia HIV. Są to zazwyczaj zakażenia, których można

uniknąć, stosując odpowiednią profilaktykę. W pierwszych latach epidemii w Polsce główną

drogę rozprzestrzeniania się zakażeń HIV stanowiło stosowanie dożylnych środków odurzających

oraz kontakty homoseksualne pomiędzy mężczyznami. Od roku 2001 zaobserwować można

odwrócenie pewnych trendów epidemii. Zakażeniu ulega coraz więcej osób o orientacji

heteroseksualnej, bez narkomanii dożylnej w wywiadach. Osoby te zakażają się poprzez ryzykowne

kontakty seksualne.

W ramach realizacji Krajowego Programu Zapobiegania Zakażeniom HIV i Zwalczania AIDS

koordynowano i współrealizowano działania w zakresie profilaktyki HIV/AIDS. Działania

programowe realizowane były w przedszkolach, placówkach gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych

powiatu bocheńskiego i podczas wypoczynku dzieci i młodzieży w ramach Bezpiecznych Ferii i

Bezpiecznych Wakacji. Przeprowadzono też szereg inicjatyw związanych z obchodami Światowego

Dnia AIDS między innymi:

w Miejskim Przedszkolu nr 3 w Bochni przeprowadzono lekcje edukacyjną w oparciu o książeczkę

„Zawsze Razem”, która uczy akceptacji i tolerancji w stosunku do osób chorych.


Młodzież ze szkół ponadgimnazjalnych rozwiązywała krzyżówkę edukacyjną, której hasło

przypominało, że tylko od nas zależy czy będziemy w pełni kontrolować swoje zachowania i

świadomie podejmować decyzje o własnym życiu.

Przeprowadzono też wraz z Oddziałem Rejonowym Polskiego Czerwonego Krzyża olimpiadę

„Promocja Zdrowego Stylu Życia” której celem jest wykształcenie wśród młodzieży potrzeby

dbania o własne zdrowie oraz kształtowanie umiejętności niezbędnych do ochrony i doskonalenia

zdrowia, ponieważ jak wynika z badań istnieje wiele braków w zakresie podstawowych zachowań

zdrowotnych młodzieży znajdującej się w okresie dojrzewania między innymi zbyt wczesna

inicjacja seksualna.


Współpracowano z placówkami ochrony z zdrowia w powiecie bocheńskim. Promowano hasła

kampanii Krajowego Centrum ds. AIDS, które zachęcają do poznania swojego statusu

serologicznego oraz upowszechniają informacje na temat HIV/AIDS i sposobów zmniejszania

ryzyka zakażenia.

„Dzień Bezpiecznego Grzybobrania”

W ramach „Dnia Bezpiecznego Grzybobrania” odbyło się spotkanie edukacyjne na które

zaproszono dzieci z Publicznej Szkoły Podstawowej nr 2 w Bochni. Uczniowie wysłuchali prelekcji

na temat budowy grzyba, cech charakteryzujących grzyby jadalne i trujące, poznali zasady

bezpiecznego grzybobrania. Zapoznali się także z „Piramidą Zdrowego Żywienia i Aktywności

Fizycznej”, której stosowanie daje szanse na zachowanie sprawności intelektualnej i fizycznej do

późnych lat życia.


ROZDZIAŁ 7 DZIAŁALNOŚĆ ZAPOBIEGAWCZEGO NADZORU SANITARNEGO


7.1.ZAPOBIEGAWCZY NADZÓR SANITARNY

W sekcji Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego można uzyskać informacje m.in. w zakresie

aktualnie obowiązujących przepisów prawnych oraz sposobu postępowania przy budowie nowych

obiektów budowlanych, jak również przebudowie, remoncie lub zmianie sposobu użytkowania

istniejących obiektów budowlanych.

Tabela 1. Liczba i rodzaj spraw wykonanych w sekcji Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego PSSE w Bochni

Rok

2016

Ogółem: 419

uzgodnienie dot. odstąpienia od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na

środowisko

0

uzgodnienie zakresu stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie

oddziaływania na środowisko

6

opiniowanie projektu dokumentu wraz z prognozą oddziaływania na środowisko 8

opinia co do potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na

środowisko, a w przypadku stwierdzenia takiej potrzeby- co do zakresu raportu o

oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko

45

wydanie opinii w sprawie zakresu raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko 0

wydanie opinii w sprawie uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia przed

wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach

9

uzgadnianie dokumentacji projektowej pod względem wymagań higienicznych i

zdrowotnych

10

zastosowanie rozwiązań innych niż określone w obowiązujących przepisach prawnych, w

tym w zakresie warunków technicznych

0

spełnienie wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu

wykonującego działalność leczniczą

15


uczestniczenie w dopuszczeniu do użytkowania obiektu budowlanego 88

sprzeciw przeciwko uruchomieniu wybudowanego lub przebudowanego zakładu pracy lub

innego obiektu budowlanego, w tym wobec dopuszczenia do użytkowania

0

innych spraw 53

kontrole:

(w tym obiektów w trakcie budowy)

117

1

postanowienia 0

decyzje płatnicze 121

W 2016 roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Bochni dopuścił do użytkowania m.in.

obiekty budowlane takie jak:

punkty przedszkolne, klub dziecięcy

niepubliczne przedszkola, publiczne przedszkole, oddział publicznego przedszkola,

prywatny żłobek

niepubliczne gimnazjum

budynek mieszkalny wielorodzinny

sklepy spożywczo- przemysłowe samoobsługowe (supermarkety)

punkty wydawania gotowych posiłków w szkołach

sklepy: mięsno- wędliniarski, spożywczo- przemysłowe

punkty małej gastronomii: pizzeria- makaroniarnia z salą konsumpcyjną, sezonowa

produkcja lodów

hala produkcyjno- magazynowa z zapleczem socjalnym dla celów produkcyjnych

(produkcja elementów blacharskich dla potrzeb budownictwa, gastronomii, rolnictwa)

budynek z usługą handlową (sklep ze sprzętem ogrodniczym i warsztatem naprawy sprzętu

ogrodniczego)

podstacja trakcyjna

stacja elektroenergetyczna

budynki biurowe z zapleczem socjalnym

budynek produkcyjny (montaż mebli)

budynek usługowo- handlowy (sklep ogólnoprzemysłowy)

punkty apteczne

apteki ogólnodostępne

budynek hali produkcyjno- magazynowej z zapleczem socjalnym wraz z budynkiem

biurowym (produkcja stolarki okiennej z PVC oraz aluminium)

budynek warsztatu samochodowego wulkanizacji

zakłady fryzjerskie i zakłady kosmetyczne stacjonarne oraz świadczące mobilne usługi

fryzjerskie/kosmetyczne

budynek produkcyjno- magazynowo- techniczno- administracyjny - rozbudowa o część

produkcyjną (produkcja opakowań kartonowych)

budynek handlowo- usługowy- część magazynowania opakowań

budynek parafialny

pawilon wejściowy do budynku nadszybia szybu- rozbudowa o pomieszczenia sanitariatów

budynek Ochronki o funkcji przedszkola i Domu Zakonnego

budynek usługowo- magazynowy (sprzedaż konstrukcji stalowych i obróbka blach)

hala produkcyjno- biurowa z zapleczem socjalnym (produkcja i montaż donic oraz gazonów

z gotowych półproduktów)


budynek hali produkcyjno- magazynowej- rozbudowa istniejącego budynku o halę

produkcyjno- magazynową (produkcja tektury falistej)

budynek handlowo- magazynowy (handel hurtowy artykułami i sprzętem branży

elektrycznej)

budynek magazynowy (magazynowanie produktów gotowych – mebli)

poddasze w budynku usługowym na terenie stacji paliw z przeznaczeniem na lokale

usługowe

budynek hali produkcyjnej elementów stalowych i obróbki metali

budynek magazynowo- handlowy z częścią biurowo- socjalną (meble i antyki)

budynek handlowo- usługowy (sprzedaż materiałów budowlanych i biuro rachunkowe)

część handlowo-usługowa budynku mieszkalnego (sklep z częściami samochodowymi).

Ponadto Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Bochni zaopiniował pozytywnie, wydając

decyzje administracyjne i opinie sanitarne dla pomieszczeń i urządzeń podmiotów wykonujących

działalność leczniczą m.in.:

gabinetów zabiegowych (stomatologicznych, okulistycznego)

gabinetów lekarskich

punktów pobrań materiału do badań

pielęgniarskiej opieki długoterminowej domowej

poradni ginekologiczno- położniczej na terenie istniejącej przychodni

gabinetów profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej w szkole

pracowni fizjoterapii w istniejącej filii ośrodka zdrowia

pomieszczeń przychodni specjalistycznej reumatologiczno- neurologicznej


ROZDZIAŁ 8 DZIAŁALNOŚĆ PODCZAS ŚWIATOWYCH DNI MŁODZIEŻY


8.1. ŚWIATOWE DNI MŁODZIEŻY

W okresie od dnia 25 lipca 2016 roku do dnia 1 sierpnia 2016 roku na terenie powiatu

bocheńskiego wzmożono działania i monitoring w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa żywności i

żywienia, jakości wody do picia, nadzoru nad miejscami zakwaterowania i nadzoru

epidemiologicznego nad zakażeniami i chorobami zakaźnymi o szczególnym znaczeniu

epidemiologicznym. Nie odnotowano żadnych incydentów zagrażających zdrowiu publicznemu. W

okresie od dnia 26 lipca do dnia 01 sierpnia 2016 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w

Bochnia oraz jego przedstawiciele przeprowadzili 15 wizji lokalnych w miejscach zgromadzenia

pielgrzymów zgromadzeń pielgrzymów i punktach żywieniowych oraz wizje ogólnodostępnych

WC. W wyniku przeprowadzonych wizji nie stwierdzono żadnych incydentów zagrażających

zdrowiu lub życiu.

W okresie przygotowań do Światowy Dni Młodzieży:

PPIS uczestniczył w spotkaniach z przedstawicielami Starostwa Powiatowego Bochnia, Urzędu

Gminy i Miasta Bochnia oraz przedstawicielami Kościoła, Państwowej Straży Pożarnej, Komendy

Powiatowej Policji, Szkół i Przedszkoli powiatu Bochni, Urzędów powiatowych, podczas których

poruszane były zagadnienia dotyczące ŚDM Kraków 2016. Podczas spotkań wypracowano m.in.

takie rozwiązania jak: wymogi dla budynków, w których mieli zostać zakwaterowani pielgrzymi,

wyżywienie w czasie trwania obchodów ŚDM, w tym dystrybucji posiłków przygotowanych dla

pielgrzymów, weryfikacja obiektów wytypowanych do Wojewódzkiego planu działania na

wypadek wystąpienia epidemii, badań w kierunku Legionella oraz sprawy związane z

zabezpieczeniem dla uczestników oraz mieszkańców wody zdatnej do picia.


W obiektach planowanych jako miejsca tymczasowego zakwaterowania pielgrzymów tj.

szkoły. – przeprowadzono w sumie 41 kontroli (w tym 2 z nieprawidłowościami – które do

dnia 1 czerwca zostały usunięte)

Wydano 29 stanowisk dotyczących oceny wymagań sanitarnych w obiekcie pod kątem

zakwaterowania uczestników ŚDM

W obiektach świadczących usługi noclegowe, polach biwakowych i namiotowe, ustępach

publicznych, pojazdach komunikacji miejskiej, dworcach autobusowych i kolejowych ,

obiektach kulturalno- widowiskowe, pływalnie – przeprowadzono w sumie 75 kontroli

sanitarny. W 5 przypadkach stwierdzono nieprawidłowości w wyniku których w 2

obiektach nałożono mandaty karne na kwotę 400 zł

W obiektach żywnościowo – żywieniowych – przeprowadzono w sumie 133 kontrole.

W 33 przypadkach stwierdzono nieprawidłowości. Wydano 16 decyzji zarządzających

usunięcie nieprawidłowości stwierdzonych podczas kontroli sanitarnych oraz nałożono 26

mandatów karnych na kwotę 3100 zł

W celu zapewnienia bezpieczeństwa sanitarno-epidemiologicznego powiatu bocheńskiego

w miesiącu maj oraz czerwiec pobrano do badań laboratoryjnych próbki wody z obiektów

przeznaczonych na zakwaterowania pielgrzymów oraz do oznaczenia obecności bakterii w

wodzie ciepłej

Wystąpiono do podmiotów leczniczych z prośba o zaplanowanie większej liczby

szczepionek, tak aby zapewnić ciągłość udzielanych świadczeń

Zbierano informacje o realizowaniu świadczeń zdrowotnych podczas ŚDM

Przekazano podmiotom leczniczym informacje na temat zmian wytycznych dotyczących

raportowania chorób zakaźnych w okresie obchodów ŚDM.


Tabela 1 Zestawienie realizacji zadań Państwowej Inspekcji Sanitarnej w Bochni w latach 2011-2015

L.p. Rodzaj działania 2011 2012 2013 2014 2015 2016

1. Liczba obiektów nadzorowanych 2113 2168 2159 2204 2172 2347

2. Liczba przeprowadzonych

kontroli i wizytacji

1700 1915 2363 2169 2231 2279

3. Liczba kontroli, w wyniku

których wykryto

nieprawidłowości

190 285 337 227 177 213

4. Liczba decyzji merytorycznych 245 262 275 221 314 304

5. Liczba decyzji płatniczych 340 400 471 398 370 388

6. Liczba nałożonych mandatów 36 37 43 27 32 60

7. Kwota nałożonych mandatów 8.900zł 8.550 zł 11.050 zł 4.450zł 8.400zł 7.100zł

8. Liczba postanowień 35 11 16 16 9 18

9. Liczba tytułów wykonawczych 3 1 0 1 0 1

10. Programy i akcje prozdrowotne 12 14 13 13 12 13

11. Imprezy, happeningi, konkursy

prozdrowotne, konferencje

4 4 3 10 23 24

12. Liczba ognisk wścieklizny u

zwierząt

2 6 2 4 0 4

13. Liczba zbiorowych zatruć i

zakażeń pokarmowych

0 0 2 1 5 2

14. Liczba zgłoszonych podejrzeń/

zachorowań na choroby zakaźne

2047 1112 1855 1745 1972 1688

Państwowy Powiatowy

Inspektor Sanitarny w Bochni

mgr inż. Halina Bielec

Stan sanitarny POWIATU BOCHEŃSKIEGO · stan sanitarny powiatu oheŃskiego w 2016r. 3 spis treści...

Documents

Transcript of Stan sanitarny POWIATU BOCHEŃSKIEGO · stan sanitarny powiatu oheŃskiego w 2016r. 3 spis treści...