Ekologiczna Szkoła Podstawowa nr 22 z Oddziałami Integracyjnymi

w Zielonej Górze

SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI OGÓLNOPOLSKIEGO PROJEKTU EDUKACJI EKOLOGICZNEJ

„ZGODNIE Z NATURĄ” 2015/2016 Uczestnicy projektu:

1. Hubert Andrzejewski 2. Julia Bortlisz 3. Jakub Chojak 4. Agata Dziaduszek 5. Michał Dziedzic 6. Agnieszka Felińska 7. Bartosz Feliński 8. Igor Kubera 9. Oliwia Mordal 10. Jan Muniak 11. Dorian Pazdyga 12. Wiktoria Podgórska 13. Daria Szymaniak Koordynator Projektu 14. Tymon Szymanowski Iwona Buczacka 15. Hanna Ślakowska 16. Nina Chromicz 17. Alicja Mulczyńska 18. Marcel Maracz 19. Aleksander Sowiński

20. Paweł Żarczyński

I. Zajęcia wprowadzające w projekt „Zgodnie z Naturą”:

I.1.Temat: Formy ochrony przyrody w Polsce.

(17.03.2015 – 2 godziny lekcyjne: przyroda, godzina z wychowawcą).

Zajęcia przeprowadzone były na podstawie materiałów edukacyjnych CEO (scenariusz: Natura 2000):

1. Jak działalność człowieka przyczyniła się do zmniejszania się zasobów przyrody, w tym

bogactwa gatunkowego? (krótki wykład, analiza tabeli: ”Działalność człowieka

przyczyniająca się do zmniejszenia różnorodności biologicznej”).

2. Formy ochrony przyrody w Polsce (parki narodowe, parki krajobrazowe, rezerwaty przyrody,

ochrona gatunkowa roślin i zwierząt, użytek ekologiczny. Uczestnicy

w 3- minutowych prezentacjach omówili wylosowane przez swoje zespoły formy ochrony

przyrody na podstawie materiałów z CEO – opracowanie: Paulina Brokos oraz wiedzy

i umiejętności ze zrealizowanego działu z przyrody „Sposoby ochrony przyrody w Polsce”,

klasa V. Wykorzystali plakaty, plansze edukacyjne, mapy ścienne Polski: „Formy ochrony

przyrody w Polsce”, „Zanieczyszczenie środowiska Polski”, mapki regionu).

3. Natura 2000 - ogólnoeuropejska sieć powiązanych ze sobą obszarów chronionych, jako

najmłodsza forma ochrony przyrody w Polsce:

1) Cele Obszaru Natura 2000. Logo Natura 2000;

2) Najważniejsze pojęcia w rozumieniu idei Natura 2000 – gatunek, siedlisko, korytarz

ekologiczny , sieć obszarów Natura 2000;

3) Działalność człowieka na obszarach Natura 2000;

oraz

4) Prezentacja multimedialna „Co chroni Natura 2000?” (Fundacja EkoRozwoju: Krzysztof

Smolnicki, Sabina Lubaczewska; w prezentacji wykorzystano materiały

z arch. dr K. Świrkosza, Uniwersytet Wrocławski, prezentację M. Zblewskiej „Europejska

Sieć Ekologiczna Natura 2000”, GDOŚ.

5) Dyrektywa Ptasia i Dyrektywa Siedliskowa podstawą do zachowania liczby populacji

chronionych gatunków, ich naturalnego zasięgu i niezbędnej powierzchni, jakiej one

wymagają.

Zadania dla uczniów:

1. Jakie ptaki i inne zwierzęta oraz rośliny chronione są na obszarach:

„ Jeziora Brodzkie” – kod obszaru PLH080052

„ Mierkowskie Wydmy” – kod obszaru PLH080039

Wnioski po zajęciach:

1. Aby poznać obszary Natura 2000 w województwie lubuskim (istniejące, planowane,

a także szanse i zagrożenia z nimi związane) i żeby podjąć działania na ich rzecz, należy je

„najpierw dokładnie przestudiować”, „poczytać o nich w Internecie, dowiedzieć się od pani”,

„z gazety”, „wybrać się na zwiad terenowy, wycieczkę z aparatem” odpowiednio

zmotywować zespół „bo to bardzo trudne zadanie i sami nic nie zrobimy”, skupić się na

konkretnych realnych (stosownie do wieku) zadaniach.

2. Udział w sadzeniu lasu, aby zasilić korytarz ekologiczny dla zwierząt. Zachęcić rodziców,

znajomych.

I.2. Temat: Poznajemy wybrane obszary Natura ,2000 w województwie lubuskim.

(24.032015 - 1 godzina lekcyjna na przedmiocie godzina z wychowawcą)

1. „Jeziora Brodzkie”(materiał ksero po 1 na grupę oraz materiały zgromadzone w postaci

pojedynczych slajdów przez zadeklarowanych uczestników).

2. „Mierkowskie Wydmy” z użytkiem ekologicznym „Bagna przy Rabym Kamieniu” (materiał

ksero po 1 na grupę oraz materiały zgromadzone w postaci pojedynczych slajdów przez

zadeklarowanych uczestników).

3. Dlaczego te obszary będą w centrum naszego zainteresowania?:

a. krótkie zapoznanie się z planami projektu rządowego związanego z budową

i eksploatacją odkrywki węgla brunatnego w sąsiedztwie tych obszarów;

b. zapoznanie uczniów z ekspertyzą przyrody obszaru planowanej eksploatacji kopalni

węgla brunatnego „Gubin” opracowaną przez eksperta naukowego UZ Piotra Redę;

c. omówienie wpływu sąsiedztwa kopalni odkrywkowej na obszary Natura 2000

i zdrowie ludzi.

Wnioski z zajęć:

Wystawienie spektaklu o konflikcie między interesem gospodarczym a ochroną europejskiego

dziedzictwa przyrodniczego i próbie znalezienia dobrego rozwiązania dla obydwu stron.

III. Warsztat ekologiczny „ZGODNIE Z NATURĄ”:

Dnia 18.03.2015, w godzinach od 11.40 do 15.40, w sali 9 w naszej szkole, odbył się warsztat

przyrodniczo-ekologiczny przeprowadzony przez edukatora p. Adama Markuszewskiego

z Fundacji Centrum Edukacji Obywatelskiej w Warszawie. Uczestnicy czterogodzinnych warsztatów,

poprzez różnorodne gry i zadania, uczyli się współpracy po to, aby poznać swoje mocne strony

i uwierzyć, że wspólna praca dostarcza wiele radości i łatwiej doprowadza do obranego celu. Dzięki

warsztatom łatwiej nam teraz będzie realizować trudne na pierwszy rzut oka wyzwania. Wspólnie

ustaliliśmy, że nasze działania praktyczne na rzecz chronionych obszarów Natura 2000

w województwie lubuskim, to:

1. Udział w sadzeniu lasu, aby stworzyć korytarz ekologiczny dla zwierząt w celu ich

swobodnego przemieszczania się i zdobywania pokarmu;

2. Prace nad przedstawieniem „Bajka o Po(d)stępie" jako protest przeciw planowanej budowie

odkrywkowej kopalni węgla brunatnego na obszarach gminy Gubin – Zasieki – Brody;

3) Wystawa fotograficzna o chronionych obszarach Natura 2000 w województwie lubuskim,

zagrożonych sąsiedztwem planowanej kopalni i elektrowni („Jeziora Brodzkie", Mierkowskie

Wydmy", „Uroczysko Węglińskie").

3. Dwa ostatnie działania mają skłonić mieszkańców Zielonej Góry i okolic do odpowiedzi, czy

budowa odkrywki i elektrowni w sąsiedztwie cennych przyrodniczo obszarów jest jedynym

słusznym rozwiązaniem oraz jakie alternatywne sposoby pozyskiwania energii mogłyby mieć

zastosowanie w naszej lubuskiej leśnej krainie.

III. Sadzimy las na Wzgórzach Piastowskich koło Wilkanowa

W sobotę, 28 marca, uczestnicy projektu ZGODNIE Z NATURĄ, w ilości 25 osób, pod opieką

p. Iwony Buczackiej, włączyli się do wspólnego sadzenia lasu na dwóch z dziewięciu przygotowanych

przez leśników miejsc.

Najpierw leśnicy fachowo poinstruowali jak należy posadzić sadzonkę sosny i dębu, a potem

uczniowie w dwójkach samodzielnie pracowali od godziny 9.00 do 14.00. W przerwie dzieci posiliły

się gorącą grochówką i herbatą oraz sprawdziły swoją wiedzę i umiejętności z przyrody

i ekologii poprzez udział w quizie i mini-konkursie przyrodniczym, przygotowanym przez

nadleśnictwa Przytok i Zielona Góra. Na koniec, w obecności wszystkich uczestników akcji

i leśników dwóch nadleśnictw, odkryto obelisk upamiętniający 70 - lecie istnienia Nadleśnictwa

i posadzenie kilku hektarów lasu przez tych, którym zależy, żeby wokół Zielonej Góry było

zielono. Mamy nadzieję, że kawał lasu zielonogórskiego posadzony naszymi rękami stanie się

w przyszłości jednym z wielu siedlisk dla chronionych programem europejskim NATURA 2000

przemieszczających się zwierząt.

TEMAT: Kopalnia węglowa i jej wpływ na obszary Natura 2000.(14.04 i 21.04 – 3 godziny, w

tym1przyroda i 2 na godzinie z wychowawcą).

Sesja Młodego Ekologa (wspólnie tworzymy plan spotkania dla społeczności naszej szkoły)

1. Ustalamy osoby do utworzenia prezentacji multimedialnych promujących obszary Natura

2000: Jeziora Brodzkie i Mierkowskie Wydmy.

Zadania do wykonania:

2. Gromadzenie materiałów na Sesję Młodego Ekologa;

3. Gromadzenie materiałów na prezentacje multimedialne (wykorzystanie zdjęć zrobionych

przez nas!);

Próby spektaklu „Bajka o Po(d)stępie” (uczniowie klas IV-VI – włączeni do projektu, systematycznie

1 godz. w tygodniu, na zajęciach szkolnego kółka przyrodniczo – ekologicznego ‘Zielone Szkiełko”)

pp

Nasze zdjęcia:

Sesja Młodego Ekologa „Zgodnie z Naturą” – Co to są obszary Natura 2000?”

Dnia 16 i 17 czerwca w ESP 22 odbyła się Sesja Młodego Ekologa, na której uczniowie

(uczestnicy Ogólnopolskiego Programu „Zgodnie z Naturą”) przybliżyli społeczności szkolnej

najmłodszą formę ochrony przyrody w Polsce i przedstawili walory przyrodnicze obszarów

NATURA 2000 w woj. lubuskim ze szczególnym uwzględnieniem dwóch obszarów zagrożonych

budową kopalni węgla brunatnego „Gubin”.

Następnie uczniowie Szkolnego Koła Przyrodniczego wystawili spektakl „Bajka

o Po(d)stępie”, który był zaproszeniem do dyskusji i próbą znalezienia odpowiedzi na pytanie: obszary

chronione czy odkrywka węgla?

Efektem działań młodych ekologów była wystawa „Chronione gatunki zwierząt o znaczeniu

europejskim na wybranych obszarach Natura 2000 w województwie lubuskim”, którą przygotowała

Nina Chromicz, a wspomogła ją Alicja Mulczyńska.

Sesja Młodych Ekologów przebiegała według porządku:

1. Wstęp – Hubert Andrzejewski

2. Natura 2000 jako najmłodsza forma ochrony przyrody w Polsce. – Nina Chromicz

3. Natura 2000 a inne formy ochrony przyrody w Polsce – Agnieszka Felińska

4. Kryteria tworzenia obszarów Natura 2000 – Jakub Chojak

5. Jak odczytać oznakowania tablic Natura 2000? – Marcel Maracz

6. Prezentacja wybranych obszarów Natura 2000 w województwie lubuskim: „Jeziora Brodzkie

PHL 080052” i „Mierkowskie Wydmy PLH080039” – Paweł Żarczyński, Igor Kubera, Jan

Muniak .

7. „Bajka o Po(d)stępie” w wykonaniu uczniów Koła „Zielone Szkiełko” zaproszeniem do

dyskusji - czy budowa kopalni węgla brunatnego w sąsiedztwie obszarów chronionych jest

dobrym i jedynym rozwiązaniem. (aktorzy: Robert Szpakowicz, Mateusz Jędrzejewski, Marta

Bryszewska, Zuzanna Grabowska, Sara Letkiewicz, Marysia Karłyk, Kacper Krzesiński, Jędrzej

Stor, Weronika Arczewska, Jakub Mielcarz, Amelia Pogorzelska)

8. Podsumowanie sesji młodego ekologa:

a) Gmina Gubin (woj. lubuskie), zamieszkana przez ponad 7,5 tys. osób, słynie z żyznych

terenów rolniczych, które obejmują aż 33% powierzchni gminy. Bogactwem gminy są rzeki

i akweny wodne. Tereny zalesione stanowią ponad połowę powierzchni gminy, w ich skład

wchodzą aż dwa rezerwaty przyrody, obszary chronione w ramach europejskiej sieci Natura

2000 oraz Park Krajobrazowy.

Na tym terenie, rząd RP planuje wybudować kopalnie odkrywkowe węgla brunatnego. Gmina

znajduje się na złożach węgla brunatnego, które rozpościerają się przy granicy polsko-

niemieckiej. Jeśli dojedzie do realizacji tych planów, całe wsie będą wysiedlone, wraz z polami

uprawnymi i lasami znikną z powierzchni ziemi. Przyszła kopalnia ma zająć w przybliżeniu:

3.376,27 ha, co stanowi 9 % powierzchni gminy Gubin.

b) Eksploatacja planowanej odkrywki węglowej przyczyniłaby się do zwiększenia emisji gazów

cieplarnianych, które już teraz powodują wzrost globalnej temperatury. Doprowadziłoby to

z czasem do nieodwracalnych zmian, chociażby takich jak masowe wymieranie gatunków,

kurczenie się zasobów wody pitnej, rozprzestrzenianie się chorób.

c) Oprócz zmian klimatu, przemysłowe spalanie węgla powoduje nieodwracalne szkody dla

środowiska i zdrowia ludzi m. in.:

degradację pól uprawnych, łąk, lasów oraz obszarów chronionych,

opadanie wód gruntowych,

utratę bioróżnorodności - zanikanie wielu gatunków roślin i zwierząt,

wywłaszczenie ludzi,

nieodwracalne zniszczenie wielu gmin i wiosek,

utratę miejsc pracy.

Rozwiązania

1. W Polsce udział węgla w produkcji energii elektrycznej sięga powyżej 90 procent, dlatego nie

możemy z dnia na dzień zrezygnować z wykorzystania paliw kopalnych. Możemy jednak

stopniowo zmniejszać ich zużycie. Polska ma ogromny, niewykorzystany potencjał

produkcji energii z odnawialnych źródeł takich jak wiatr, słońce, biomasa rolnicza

użytkowana w sposób zrównoważony czy źródła geotermalne. Zgodnie z szacunkami

Instytutu Energetyki Odnawialnej w roku 2010 w Polsce wykorzystano zaledwie niecały

1 procent realnego potencjału energetyki słonecznej, 18 procent energii geotermalnej,

41 procent energetyki wodnej i 1,5 procenta energetyki wiatrowej. Z powodzeniem możemy

ograniczyć wykorzystanie węgla, stopniowo przestawiając produkcję na źródła odnawialne

oraz wdrażając technologie ograniczające zużycie energii. Tym bardziej, że wszędzie na

świecie rozwój energetyki odnawialnej prowadzi do wzrostu gospodarczego, uniezależnienia

od importu paliw kopalnych, wzrostu bezpieczeństwa energetycznego oraz tworzenia setek

tysięcy nowych, trwałych miejsc pracy.

2. Należy stopniowo odchodzić od spalania paliw kopalnych na rzecz przyjaznych człowiekowi

źródeł odnawialnych, czyli produkcji energii przy wykorzystaniu promieni słonecznych,

wiatru, biomasy pozyskiwanej w sposób lokalny czy geotermii lub fotowoltaiczności.

ZAPROSZENIE

SESJA MŁODEGO EKOLOGA

„ZGODNIE Z NATURĄ – CO TO SĄ OBSZARY

„Natura 2000?”

1. Wstęp – Hubert Andrzejewski

2. Natura 2000 jako najmłodsza forma ochrony przyrody w Polsce. – Nina Chromicz

3. Natura 2000 a inne formy ochrony przyrody w Polsce – Agnieszka Felińska

4. Kryteria tworzenia obszarów Natura 2000 – Jakub Chojak

5. Jak odczytać oznakowania tablic Natura 2000? – Marcel Maracz

6. Prezentacja wybranych obszarów Natura 2000 w województwie lubuskim: „Jeziora Brodzkie”

i „Mierkowski Suchy Bór” – Paweł Żarczyński, Igor Kubera, Jan Muniak .

7. Prezentacja obszaru Natura 2000 „Torfowisko Pod Zieleńcem”

w Parku Narodowym „Gór Stołowych” – nasze doświadczenia z zielonej szkoły – Agata Dziaduszek,

Hanna Ślakowska

8. „Bajka o Po(d)stępie” w wykonaniu uczniów Koła „Zielone Szkiełko” jako zaproszenie do dyskusji -

czy budowa kopalni węgla brunatnego w sąsiedztwie obszarów chronionych jest dobrym i jedynym

rozwiązaniem.

9. Podsumowanie sesji młodego ekologa.

Koordynator Projektu

„Zgodnie z Naturą”

Iwona Buczacka

Sesja odbędzie się 16 czerwca br. (wtorek), w sali gimnastycznej nr 21 według planu:

9.50 – 11.30 - kl. 4c, 4b, 3c, 2a

11.40 – 12.25 - kl. 3a, 3b, 4a, 5a, 4d

12.50 – 13.35 - kl. 2b, 2c, 5b, 5c

13.45 – 14.30 – kl. 6c, 5b, 1a,1b

17 czerwca (środa)

9.50 – 11.30 - kl. 1c, 6a, 6b

WYSTAWA

„Chronione gatunki zwierząt o znaczeniu europejskim na wybranych obszarach Natura 2000

w województwie lubuskim” przygotowana została przez Ninę Chromicz z pomocą Alicji

Mulczyńskiej.

0

Podziękowanie uczniom klas VI za udział w spektaklu „Bajka o po(d)stępie”.

Sporządzili:

Uczestnicy projektu „Zgodnie z Naturą”

pod kierunkiem Iwony Buczackiej