grupa a

Położenie oraz środowisko przyrodnicze Polski

Poniższy test składa się z 15 zadań. Przy każdym poleceniu podano ……...............................................

liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź. Imię i nazwisko

Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać maksymalnie 36 punktów. ...............................Klasa

1. Na podstawie podanych współrzędnych geograficznych skrajnych punktów Polski oblicz jej rozciągłość południkową. Podaj konsekwencję takiej rozciągłości.

(0–2 p.)

Jastrzębia Góra (54°50’N, 18°18’E) szczyt Opołonek (49°N, 22°51’E) zakole Bugu koło Hrubieszowa (50°52’N, 24°09’E) zakole Odry koło Cedyni (52°51’N, 14°07’E)

Obliczenia:

- Jastrzębia Góra (54*50'N, 18*18'E)- Szczyt Opołonek (49*N, 22*51'E)

 

54*50'N - 49 N = 5*50'N 

 

……………………………………………

……………………………………………………………………

Konsekwencja rozciągłości południkowej Polski:

……………………………………………………………………

………… Dzień na wybrzeżach trwa latem ponad godzinę dłużej niż w górach.…………………………………………………………

……………………………………………………………………

2. Połącz nazwy krain geograficznych z nazwami jednostkami tektonicznych, na których krainy te są położone. (0–3 p.)

Polesie Lubelskie .

platforma wschodnioeuropejska

Góry Świętokrzyskie

platforma zachodnioeuropejska

Nizina Wielkopolska

obszar fałdowań kaledońskich

Tatry zapadlisko przedkarpackie

obszar fałdowań kenozoicznych

3. Wpisz obok zdania prawdziwego literę P, a obok fałszywego – literę F. (0–3 p.)

a) Trylobity to skamieniałości przewodnie paleozoiku.

…..

b) Złoża węgla brunatnego powstały w karbonie. …..

c) Glacjał to okres, w którym klimat się ocieplał ,

a zasięg zlodowacenia zmniejszał się. …..

4. Napisz, jaki proces wywarł największy wpływ na współczesną rzeźbę pasa pojezierzy. (0–1 p.)

……………………………………………………………………

……………………………………………………………………5. Uzupełnij schemat, wpisując we właściwe miejsca

nazwy form rzeźby polodowcowej wybrane spośród podanych niżej. (0–2 p.)

oz, wzgórza moren czołowej, sandr, pradolina, eratyk, rynna

6. Uzupełnij tabelę odpowiednimi informacjami. (0–3 p.)

Pas rzeźby terenu

Kraina geograficzna

Charakterystyczna cecha pasa rzeźby terenu

pobrzeża

Polesie Lubelskie

występowanie płaskowyżów porozcinanych licznymi

dolinami rzecznymi dopływów Wisły

7. Do nazw surowców mineralnych dopisz nazwy miast, w których okolicach występują te surowce. (0–2 p.)

Wieliczka, Katowice, Bełchatów, Gorzów Wielkopolski, Tarnobrzeg, Suwałki

a) Siarka – ……………………………………….……….……

……………………………………………………………………

b) Ropa naftowa – ……………………………....………..…

……………………………………………………………………

c) Węgiel kamienny – ………………………….…………..

……………………………………………………………………

8. Zaznacz na schemacie kierunek napływu powietrza polarnego morskiego nad Polskę. Następnie wyjaśnij wpływ tego powietrza na klimat naszego kraju latem oraz zimą. (0–3 p.)

Lato – …………………………………………………………

……………………………………………………………………

……………………………………………………………………

Zima – …….………….…………………………………………

……………………………………………………………………

……………………………………………………………………

9. Podaj nazwy dorzeczy, które łączy Kanał Bydgoski.(0–2p.)

…………………………………….…………………………………

……………………………………………….………………….......

10. Podkreśl nazwy rzek Przymorza. (0–2p.)

Soła, Nysa Kłodzka, Łeba, Strwiąż, Słupia

11. Korzystając z danych klimatycznych zamieszczonych w poniższej tabeli, uzupełnij zdania. Następnie podkreśl nazwę miejscowości, której dotyczą te dane.

(0–5 p.)

Suwałki, Wrocław

a) Najcieplejszym miesiącem jest ………………..……,

którego średnia temperatura powietrza wynosi

……............…°C.

b) Najchłodniejszym miesiącem jest ………….………

……………….……... Jego średnia temperatura

powietrza wynosi ………...…°C.

c) Średnia roczna amplituda temperatury powietrza

wynosi …………………………………………...

d) Największe opady obserwuje się w miesiącu

…………………………...……. . Wynoszą one średnio

………….…. mm.

12. Podkreśl poprawne informacje w poniższych zdaniach. (0–3 p.)

a) Bałtyk to morze wewnątrzkontynentalne / otwarte.b) Obecny przebieg linii brzegowej Bałtyku

ukształtował się 2 tys. / 2 mln lat temu.

c) Średnie zasolenie Morza Bałtyckiego jest niewielkie i wynosi 17‰ / 7‰.

13. Na podstawie poniższych opisów rozpoznaj rodzaje gleb. Podaj ich nazwy. (0–2 p.)

a) Powstała na piaszczysto-żwirowym podłożu. Odznacza się małą zawartością próchnicy, dlatego należy do gleb mało żyznych.

……………………………………….………………………

b) Wykształciła się bezpośrednio na skałach wapiennych i gipsowych. Odznacza się bogatym poziomem próchnicznym i dużą żyznością.

………………………………………….…………………..

14. Na poniższej mapie konturowej przedstawiono rozmieszczenie dwóch typów gleb występujących w Polsce. Wpisz ich nazwy obok liter. (0–2 p.)

A. ........................................................................................

B. ........................................................................................

15. Wyjaśnij znaczenie terminu „grąd”. (0–1 p.)

……………………………………………………………………

……………………………………………………………………

Miesiące I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

Średnia temperatura powietrza (w °C)

–4,9 –5,1 –1,0 5,8 12,0 15,5 16,8 16,1 12,0 7,3 1,4 –2.5

Suma opadów (w mm) 36 26 30 36 54 70 71 72 55 45 50 39

grupa b

Położenie oraz środowisko przyrodnicze Polski

Poniższy test składa się z 15 zadań. Przy każdym poleceniu podano ……...............................................

liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź. Imię i nazwisko

Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać maksymalnie 36 punktów. ...............................Klasa

1. Na podstawie podanych współrzędnych geograficznych skrajnych punktów Polski oblicz jej rozciągłość południkową. Podaj konsekwencję takiej rozciągłości.

(0–2 p.)

Jastrzębia Góra (54°50’N, 18°18’E) szczyt Opołonek (49°N, 22°51’E) zakole Bugu koło Hrubieszowa (50°52’N, 24°09’E) zakole Odry koło Cedyni (52°51’N, 14°07’E)

Obliczenia:

……………………………………………………………………

……………………………………………………………………

Konsekwencja rozciągłości równoleżnikowej Polski:

……………………………………………………………………

……………………………………………………………………

……………………………………………………………………

2. Połącz nazwy krain geograficznych z nazwami jednostkami tektonicznych, na których krainy te są położone. (0–3 p.)

Bieszczady platforma wschodnioeuropejska

Pojezierze Mazurskie

platforma zachodnioeuropejska zapadlisko przedkarpackie

Sudety obszar fałdowań hercyńskich

Nizina Śląska obszar fałdowań kenozoicznych

3. Wpisz obok zdania prawdziwego literę P, a obok fałszywego – literę F. (0–3 p.)

a) Trylobity to skamieniałości przewodnie

mezozoiku. .....

b) Złoża węgla kamiennego powstały w karbonie. .....

c) Interglacjał to okres, w którym klimat się ocieplał,

a zasięg zlodowacenia zmniejszał się. .....

4. Opisz proces, które przyczynił się do powstania pasa kotlin. (0–1 p.)

……………………………………………………………………

……………………………………………………………………

……………………………………………………………………

5. Uzupełnij schemat, wpisując we właściwe miejsca nazwy form rzeźby polodowcowej wybrane spośród podanych niżej. (0–2 p.)

oz, wzgórza moreny czołowej, sandr, pradolina, eratyk, rynna

6. Uzupełnij tabelę odpowiednimi informacjami. (0–3 p.)

Pas rzeźby terenu

Kraina geograficzna

Charakterystyczna cecha pasa rzeźby terenu

pojezierza

Sudety

występowanie m.in. form rzeźby krasowej i lessowej

7. Do nazw surowców mineralnych dopisz nazwy miast, w których okolicach występują te surowce. (0–2 p.)

Wieliczka, Katowice, Bełchatów, Kamień Pomorski, Tarnobrzeg, Suwałki

a) Rudy żelaza – ……………..……………….…………

………………………………………………..…………………

b) Sól kamienna – …………………………….…………

……………………………………………………………………

c) Węgiel brunatny – ……………………………………

……………………………………………………………………8. Zaznacz na schemacie kierunek napływu nad Polskę

powietrza polarnego kontynentalnego. Następnie wyjaśnij wpływ tego powietrza na klimat naszego kraju latem oraz zimą. (0–3 p.)

Lato – …………………………………………………………

……………………………………………………………………

……………………………………………………………………

Zima – ……………….……………………………..…………

……………………………………………………………………

……………………………………………………………………

9. Podaj nazwy dorzeczy, które łączy Kanał Augustowski. (0–2 p.)

…………………………………………..………….……………

……………….............................................................................…

10. Podkreśl nazwy rzek Przymorza. (0–2 p.)

Reda, Nysa Łużycka, Pilica, Łyna, Parsęta

11. Korzystając z danych klimatycznych zamieszczonych w poniższej tabeli, uzupełnij zdania. Następnie podkreśl nazwę miejscowości, której dotyczą te dane. (0–5 p.)

Suwałki, Wrocław

a) Najcieplejszym miesiącem jest ………………..……,

którego średnia temperatura powietrza wynosi ……..…

°C.

b) Najchłodniejszym miesiącem jest ………….………

……………….…….…... Jego średnia temperatura

powietrza to …………°C.

c) Średnia roczna amplituda temperatury powietrza

wynosi …………………………………………...

d) Największe opady obserwuje się w miesiącu

…………………………...…….. Wynoszą one średnio

………….…. mm.

12. Podkreśl poprawne informacje w poniższych zdaniach. (0–3 p.)

a) Najgłębszym miejscem Bałtyku jest Głębia Landsort, która liczy 954 m / 459 m głębokości.

b) Pływy morskie na Morzu Bałtyckim są niewielkie / bardzo duże.

c) Bałtyk powstał w mezozoiku / czwartorzędzie.

13. Na podstawie poniższych opisów rozpoznaj rodzaje gleb. Podaj ich nazwy. (0–2 p.)

a) Powstała w wyniku akumulacji osadów rzecznych bogatych w składniki mineralne i organiczne.

…………………..……….…………………………….…………

b) Powstała na podłożu lessowym. Ma bardzo dobrze wykształcony poziom próchniczny.

…………………………….………………..…………………...

14. Na poniższej mapie konturowej przedstawiono rozmieszczenie dwóch typów gleb występujących w Polsce. Wpisz ich nazwy obok liter.

(0–2 p.)

A. ........................................................................................

B. .......................................................................................

15. Wyjaśnij znaczenie terminu „łęg”. (0–1 p.)

……………………………………………………………………

……………………………………………………………………

Miesiące I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

Średnia temperatura powietrza (°C) –2,1 –0,8 2,5 7,9 13,2 16,6 18,2 17,6 13,8 8,8 3,4 –0,2

Suma opadów (mm) 31 28 33 40 61 69 82 74 48 42 38 35