Sprawa polska w czasie i wś

Sprawa

polska w czasie

I wojny

światowej

Jacek Malczewski – Polonia

1914

Orientacje polityczne

Antyniemiecka – zwolennicy poparcia

Rosji w nadziei na połączenie ziem

polskich pod berłem cara rosyjskiego

(„pasywiści”)

Antyrosyjska – zwolennicy poparcia

Austro-Węgier w nadziei na stworzenie

monarchii trójczłonowej Austro-Węgier-

Polski („aktywiści”)

Orientacje polityczne

Roman Dmowski

Józef

Piłsudski

Początek wojny

ogólnikowe odezwy wydane w VIII 1914

przez sztab austriacki i naczelnego

wodza wojsk rosyjskich, Wielkiego

Księcia Mikołaja Mikołajewicza

były one obliczone na zyskanie

przychylności Polaków, ale nie spotkały

się z żadnym dużym oddźwiękiem

państwa zachodnie traktowały sprawę

polską jako wewnętrzną sprawę Rosji

i nie poruszały tego problemu

I Kompania Kadrowa

oddział 150 strzelców, sformowany w

oparciu o powstały w Galicji z

inicjatywy Piłsudskiego Związek

Strzelecki

6 VIII wymarsz z Krakowa do

Królestwa w celu wywołania tam

antyrosyjskiego powstania

wyprawa zakończyła się fiaskiem z

powodu obojętności ludności Królestwa

I Kompania Kadrowa

Powstanie POW

Polska Organizacja Wojskowa – tajna

organizacja wojskowa powstała w

sierpniu 1914 r. w Warszawie z

inicjatywy Józefa Piłsudskiego

miała być niezależną od zaborców

organizacją stanowiącą zalążek

przyszłej armii polskiej

Powstanie Legionów

16 sierpnia 1914 powstał w Krakowie, z

inicjatywy polskich stronnictw

politycznych, Naczelny Komitet

Narodowy (NKN)

rozpoczął organizację Legionów

Polskich mających walczyć u boku

armii austro-węgierskiej

25 tys. żołnierzy w 1915 r., III Brygady,

Piłsudski komendantem I Brygady

Działania

Legionów

Polskich i

Legionu

Puławskiego

w latach

1914 - 1916

Bitwa pod Kostiuchnówką

4-6 lipca 1916 nad Styrem na Wołyniu

wzięły w niej udział wszystkie trzy

brygady Legionów, które

powstrzymywały atak rosyjski w

ramach ofensywy Brusiłowa

pomimo ogromnych strat udało się nie

dopuścić do przerwania frontu i

dezorganizacji wojsk austriackich

Bitwa pod Kostiuchnówką

Okupacja Królestwa Polskiego

w VIII 1915 r.

wojska państw

centralnych zajęły

teren Królestwa

Polskiego

polonizacja

szkolnictwa była

jedynie gestem

wobec

gospodarczej

eksploatacji kraju

Akt 5 listopada 1916 r.

[…] Jego Cesarska i Królewska Mość Cesarz Austrii i Apostolski Król Węgier oraz Jego cesarska Mość Cesarz Niemiecki ułożyli się, by z ziem tych utworzyć państwo samodzielne z dziedziczną monarchią i konstytucyjnym ustrojem. Dokładniejsze oznaczenie granic zastrzega się. Nowe Królestwo znajdzie w łączności z obu sprzymierzonymi mocarstwami rękojmię, potrzebną do swobodnego sił swych rozwoju. […]

Z najwyższego Rozkazu Jego Cesarskiej i Królewskiej Mości, Cesarza Austrii i Apostolskiego Króla Węgier.

[Hans] Beseler

Warszawa, 5 listopada

[Karl] Kuk

Lublin, 5 listopada


wywołany rosnącymi potrzebami

werbunkowymi państw centralnych

był wyrazem marginalizacji Austrii w jej

sojuszu z Niemcami, które dążyły do

budowy Mitteleuropy – szeregu państw

zależnych od sibie

na jego podstawie powołano

Tymczasową Radę Stanu oraz Polską

Siłę Zbrojną (Polnische Wehrmacht)


znaczenie aktu polegało na

umiędzynarodowieniu sprawy

polskiej

na obietnice niemieckie musiały

zareagować państwa ententy

w noworocznym rozkazie do wojsk car

Mikołaj II zadeklarował, że celem

wojennym jest utworzenie „wolnej

Polski”

w I 1917 r. podobnie wypowiedział się

prezydent W. Wilson

Rewolucja w Rosji

obalenie caratu w Rosji i deklaracje

Rządu Tymczasowego o prawie Polaków

do samostanowienia spowodowały, że

państwa zachodnie zaczęły popierać

różne inicjatywy propolskie

powstanie Korpusu Polskiego w Rosji –

gen. Józef Dowbór Muśnicki oraz

początek formowania Błękitnej Armii

we Francji, której dowódcą został gen.

Józef Haller

Błękitna Armia

Przysięgę na sztandar składa gen. Haller

Komitet Narodowy Polski

założony w VIII 1917 r. przez Romana

Dmowskiego, działał Lozannie a

następnie w Paryżu

sprawował polityczne zwierzchnictwo

nad Błękitną Armią, był uznawany

przez państwa zachodnie za oficjalną

reprezentację narodu polskiego

Komitet Narodowy Polski

Komitet Narodowy Polski w Paryżu 1918. Siedzą od lewej:

Maurycy Zamoyski, Roman Dmowski, Erazm Piltz

Kryzys przysięgowy

wobec klęski Rosji Piłsudski

zdecydował się na przeorientowanie

swojej polityki

z jego inicjatywy żołnierze I i III Brygady

Legionów odmówili złożenia przysięgi

na wierność cesarzowi Niemiec w VII

1917 r.

skutkiem było uwięzienie Piłsudskiego,

internowanie legionistów oraz wysłanie

części z nich na front włoski

Rada Regencyjna

powołana 12 IX 1917 r. przez władze

okupacyjne

w jej skład weszli politycy

konserwatywni Zdzisław Lubomirski,

abp Aleksander Kakowski i Józef

Ostrowski, powołała rząd Jana

Kucharzewskiego

nie zyskała poparcia społecznego

zwłaszcza wobec takich gestów strony

niemieckiej jak przekazanie

Chełmszczyzny Ukraińcom

Rada Regencyjna

od lewej: Józef Ostrowski, Aleksander Kakowski, Zdzisław

Lubomirski

Rok 1918

przewrót bolszewicki i chaos w Rosji

jeszcze bardziej wzmogły dążenie

państw zachodnich do stworzenia po

wojnie niepodległej Polski, przyszłego

sojusznika w miejsce Rosji

8 I 1918 r. 14 punktowe orędzie

dotyczące powojennego ładu wygłosił

prezydent USA W. Wilson

IX 1918 r. KNP podpisał umowę z

Francją przyznającą Polsce status

sojusznika ententy

13 punkt orędzia Wilsona

13. Należy stworzyć niezawisłe

państwo polskie, które winno

obejmować terytoria

zamieszkane przez ludność

niezaprzeczalnie polską,

któremu należy zapewnić

swobodny i bezpieczny dostęp

do morza i którego

niezawisłość polityczną i

gospodarczą oraz integralność

terytorialną należy

zagwarantować paktem

międzynarodowym.

Klęska państw centralnych


spowodowała, że na ziemiach polskich

zaczęły powstawać spontanicznie liczne

ośrodki władzy

stopniowo doszło do skupienia władzy

w rękach Józefa Piłsudskiego jako

Naczelnika Państwa


Rozbrajanie żołnierzy

niemieckich w Warszawie

10 listopada 1918 r.

Podsumowanie

Ostatecznie o odzyskaniu przez Polskę

niepodległości zdecydowały:

klęska militarna wszystkich państw

zaborczych

poparcie sprawy polskiej przez

mocarstwa zachodnie wobec rewolucji i

chaosu w Rosji

działania samych Polaków – zarówno

czyn zbrojny jak i działania

dyplomatyczne

Sprawa polska w czasie i wś

Education

Transcript of Sprawa polska w czasie i wś